Türkiye Futbol Süper Ligi nde Yılları Arasında Atılan Gollerin Analizi

Transkript

1 ORİJİNAL ARAŞTIRMA Türkiye Futbol Süper Ligi nde Yılları Arasında Atılan Gollerin Analizi Ali Onur CERRAH, a Barış GÜROL a a Anadolu Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Eskişehir Ge liş Ta ri hi/re ce i ved: Ka bul Ta ri hi/ac cep ted: Ya zış ma Ad re si/cor res pon den ce: Ali Onur CERRAH Anadolu Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Eskişehir, TÜRKİYE/TURKEY alihonorcerrah@gmail.com ÖZET Amaç: yılları arasında Türkiye Futbol Süper Ligi nde oynanan maçlarda atılan gollerin teknik ve niteliksel analizini yapmaktır. Gereç ve Yöntemler: sezonlarını kapsayan toplam 8 sezonda, maçta atılan gol analiz edilmiştir. Tüm goller yayıncı kuruluşun internet sitesinden (Lig TV) izlenerek analiz edilmiştir. Bulgular: Analiz sonuçlarına göre 8 sezonda gol atılmış, bunların %70 (4.687 gol) i organize atak sonrası, %30 (2.028 gol) u ise duran toplar sonrası gerçekleştirilmiştir. Tüm sezonlar boyunca duran topların %38 (765 gol) i serbest vuruş, %29 (579 gol) u korner, %24 (486 gol) ü penaltı ve %10 (198 gol) u taç atışı sonrası atılmıştır. Sezonlara göre duran toplarda atılan gollerin yüzdelerine bakıldığında [ (%29), (%28), (%29), (%35), (%31), (%31), (%30), (%29)] sezonları arası artış görülürken, sezonları arası azalma görülmüştür yılları arasındaki tüm sezonlarda duran toplardan atılan gollerin oluşum öncesi topla oynama sayı ve oranları; %45 (340 gol) serbest vuruş, %52 (305 gol) korner sonrası 1 dokunuş ve gol vuruşu (2 dokunuş) şeklinde, taç atışı sonrasında %38 (74 gol) i 2 dokunuş ve gol vuruşu (3 dokunuş) şeklinde oluşmuştur. Bu araştırma sonucuna göre, duran topların gol ile sonuçlanmasında önem sırası serbest vuruş, korner, penaltı ve taç atışı şeklinde oluşmaktadır. En çok duran top sonrası gol sezonunda, en az duran top sonrası gol ise ve sezonlarında gerçekleştirilmiştir. Fakat duran toplar sonrası atılan goller tüm sezonlar boyunca benzer orandadır (yaklaşık %30). Sonuç: Sonuç olarak, Türk futbolu geride kalan 8 sezon boyunca duran toplara yönelik taktiksel yaklaşım açısından değişmemiştir, denilebilir. Anah tar Ke li me ler: Futbol; duran top; gol; video analizi; Türkiye Futbol Süper Ligi ABS TRACT Ob jec ti ve: The pur po se of this cur rent study was to con duct the tech ni cal and qu a li ta ti ve analy sis of the sco red go als, du ring Tur kish 1. Di vi si on Soc cer Le a gu es from Ma te ri al and Met hods: To tally eight se a sons, matc hes and go als we re analy zed of 1. Di vi si on Tur kish Soccer Le a gu es from All go als we re analy zed from the in ter net pa ge of the Tur kish 1. Di vi si - on Soc cer Le a gu e te le vi si on pub lis her (Lig TV). Re sults: Ac cor ding to analy ses of the sco red go als of eight se a sons, they had re sul ted from, 70% (4.687 go als) ma tu re at tacks, and 30% (2.028 go als) stati o nary balls. All sta ti o nary ball go als con sists of 38% (765 go als) fre e kicks, 29% (579 go als) cor ner kick, 24% (486 go als) pe nalty kicks and 10% (198 go als) throw-in du ring 8 se a sons. The per cent of sco - red go al [ (29%), (28%), (29%), (35%), (31%), (31%), (30%, (29%)] as a re sult of sta ti o nary ball in cre a sed from 2001 to 2004 and dec re a sed slightly from 2004 to The num ber and per cen ta ge of pla ying ball be fo re the go al oc cur red af ter sta ti o nary ball du ring all se a sons bet we en ; 45% (340 go als) fre e kicks and 52% (305 go als) cor ner kicks we re re sul ted as sco re in 2 to uc hes (de li very and go al kick), and 38% (74 go als) throw-in we re re sul ted as sco re in 3 to uc hes (de li very, one to uch and go al kick). Ac cor ding to re sult of the cur rent study, the most im por tant ways to per form go als are fre e kick, cor ner kick, pe - nalty kick and throw-in res pec ti vely. The hig hest sta ti o nary go al was ac hi e ved in se a sons and lo west sta ti o nary go al was ac hi e ved in and se a sons. Ho we ver the per cent of go al ac hi e ved by sta ti o nary ball is si mi lar in all se a sons (al most 30%). Conclusion: In conc lu si on, the re sults show that Tur kish soc cer has not chan ged in the ca se of tac ti cal ap pro ach for sta ti o nary ball to sco re go al du ring eight ye ars. Key Words: Soccer; stationary ball; goal; video analysis; Turkish Soccer Super League Cop yright 2011 by Tür ki ye Kli nik le ri Tur ki ye Kli nik le ri J Sports Sci 2011;3(2):79-85 Turkiye Klinikleri J Sports Sci 2011;3(2) 79

2 Ali Onur CERRAH ve ark. TÜRKİYE FUTBOL SÜPER LİGİ NDE YILLARI ARASINDA ATILAN GOLLERİN ANALİZİ on yıl lar da tüm spor lar da ki tek nik ve tak tik - le ri mü kem mel leş tir mek, tu tar lı, gü ve ni lir ve ge çer li me to do lo ji ge liş tir mek için çok sa yı da araş tır ma ya pıl mak ta dır. Bu araş tır ma lar la el de edilen bil gi ler, bü tün spor lar da ki an tre nör ler için hız - lı, ob jek tif des tek sağ la mak ta ve spor bi lim le rin de ki uy gu la ma lar da araş tır ma ara cı ola rak kul la nıl mak - ta dır. 1 Bu yön tem ler den biri de, en kı sa ve en verim li şekil de mü sa ba ka per for man sı hak kın da bil gi sağ la yan maç ana liz le ri dir. Maç ana liz le ri ni te lik sel (uy gu la ma sa yı sı) ve ni ce lik sel (ba şa rı lı uy gu la ma - la rın yüz de si) ol mak üze re iki ye ay rılmak ta dır. 2 Maç ana li zi yar dı mıy la, an tre nör ler ge nel an lam - da, ken di oyun cu ve ta kım la rı nın per for man sı nı ve ya ra kip ta kı mın oyun pla nı nı in ce le me fır sa tı nı bu lur lar. Bu bağ lam da maç ana li zi, di ğer bir çok branş ta ol du ğu gi bi fut bol bran şın da da ön ce den be lir le nen per for mans ve ba şa rı norm la rı nın de ğerlen dir ilme sin de kul la nıl mak ta dır. 3 Fut bol da ni te lik sel ve ni ce lik sel maç ana liz le - ri ile il gi li ön ce den ya pıl mış ça lış ma lar in ce len di - ğin de; oyu nun za man di lim le ri ne ay rı la rak atı lan gol le rin ana li zi, 4 er kek ve kadın fut bo lu nun fark lı - lık la rı nın be lir le ne bil me si için top lu ha re ket le rin in ce len me si, 5 pas stil le ri ne gö re ana liz, 6,7 ilk gol atan ta kı mın maç ka zan ma yüz de si ve ev sa hi bi takı mın maç ka zan ma yüz de si nin in ce len me si, 8 Dünya ve Av ru pa Ku pa sı maç la rı nın ana li zi, 4,9-13 ka le ci le rin sa vun ma mü da ha le le ri ile il gi li ana liz, 14 atak böl ge le ri ne gö re ana liz, 12,14 ev sa hi bi ve ya deplas man ta kı mın ga li bi yet, be ra ber lik ve ya mağ lu bi - yet du rum la rı na gö re ve to pa sa hip ol ma yüz de si ne gö re ana liz, 15 se zon bo yun ca oy na nan maç lar da ki atı lan tüm gol le rin ana li zi 1 gi bi ça lış ma la rın ya pıl - dı ğı gö rül mek te dir. Bu araş tır ma da kul la nı lan ni te lik sel maç anali zi, an tre nör le re ob jek tif ol ma, olay la ra ta raf sız yak laş ma ve ba şa rı lı stra te ji ve tak tik yak la şım sağla ya bil mek için sağ lam bir plat form ha zır la mak ta - dır. 3 Dün ya da bu ka dar po pü ler bir spor olan fut bol da se yir ci le ri bağ la yı cı en te mel nok ta ise go l dür. Mü sa ba ka es na sın da go le ulaş ma ba şa rı - sı ise bir çok fak tö re bağ lı dır. Bu fak tör ler ara sın da en önem li le ri, set oyun la rı baş lı ğı al tın da in ce le nen ser best vu ruş, kor ner, pe nal tı ve taç atı şı nın et kin kul la nı mı dır. 16 Bang sbo ve Pe i ter sen mo dern fut bol da du ran to pun öne min den bah set mek te ve her maç ta her ta kı mın or ta la ma 20 du ran top kul lan dı ğı nı be lirt - mek te dirler. Ay nı za man da 1990 ve 1994 Dün ya Ku pa sı n da ve 1996 Av ru pa Şam pi yo na sı n da du ran top tan atı lan gol le rin sı ra sıy la %32, %25 ve %27 ol du ğu nu bildir miş ler dir. 17 Bir di ğer araş tır ma da, 2002 Dün ya Ku pa sı n da du ran top so nu cu atılan gol le rin ana li zi ger çek leş ti ril miş ve en çok go lün ser best vu ruş so nu cun da atıl dı ğı ve ta ki bin de de kor ner atış la rı nın gel di ği be lir til miş tir Bayan lar Dün ya Ku pa sı n da da 4 ya rı fi na lis tin toplam gol le ri nin %58 ini set oyun la rı so nu cu ka zan dı ğı be lir til miş tir. 3 Bu ko nu da ya pı lan di ğer araş tır ma lar da da, bu araş tır ma so nuç la rı nı des tek le yi ci so nuç lar or ta ya çık mış ve top lam atı lan gol le rin 1/3 ora nın da du ran top tan ger çek leş ti ği or ta ya ko nul muş tur. 18,19 So nuç ola rak, tüm araş tır ma lar da da, du ran top la rın modern fut bol da tak tik sel an la yış ge liş tir me açı sın dan bü yük öne me sa hip ol du ğun dan bah se dil miş tir. Bu bağ lam da fut bol da gol le rin han gi yol lar la ger çek leş ti ği nin ana li zi nin ya pıl ma sı, en önem li atak stra te ji le ri nin ne ol du ğu ko nu sun da ve hat ta oyu nu ka zan ma yol la rı nın be lir len me sin de kri tik bir öne me sa hip tir. Bu doğ rul tu da yap tı ğı mız araştır ma da yıl la rı ara sın da ki Tür ki ye Futbol Sü per Li gi n de 8 se zon da ser best vu ruş, kor ner, pe nal tı, taç atı şı ve or ga ni ze atak son ra sın da gerçek leş ti ri len go lün ana li zi ya pıl mış tır. GE REÇ VE YÖN TEM LER Bu araş tır ma, fut bol se zon la rı ara sın da Tür ki ye 1. Sü per Li gi n de oy na nan maç ve atılan go lün in ce len me si ne yö ne lik tir. Araş tır - ma ya yö ne lik ve ri ler (gol ler) ya yın cı ku ru lu şun (Lig TV) in ter net si te sin de ya yın la dı ğı özet gö rün tü ler - den ( yıl la rı ara sın da ki 8 se zon da ki tüm maç lar) el de edil miş tir yıl la rı ara sın da - ki 8 se zon içe ri sin de yal nız ca 12 go lün gö rün tü le ri - ne ula şı la ma dı ğı için de ğer len dir me ye alın ma mış tır. Gol ler du ran top tan atı lan gol ve or ga ni ze atak so nu cu olu şan gol şeklinde iki gru ba ay rı la rak in celen miş tir. Du ran top lar ise kor ner, ser best vu ruş, taç ve pe nal tı ol mak üze re dört ka te go ri ye ay rıl - 80 Turkiye Klinikleri J Sports Sci 2011;3(2)

3 TÜRKİYE FUTBOL SÜPER LİGİ NDE YILLARI ARASINDA ATILAN GOLLERİN ANALİZİ Ali Onur CERRAH ve ark. mış tır. Fark lı du ran top lar da ger çek leş ti ri len gol sayı sı nın yıl la ra ve se zon içe ri sin de ki haf ta la ra gö re da ğı lı mı in ce len miş tir. Gol le rin olu şu mu ön ce si ger çek leş ti ri len top la oy na ma sa yı sı (ra kip ve ya go - lü atan ta kı mın oyun cu su), di rekt, bir, iki, üç ve dört do ku nuş so nu cu olu şan gol şek lin de grup la ra ay rı la rak in ce len miş tir. Pe nal tı ve ser best vu ruş ta di rekt gol ler de ğer len di ri lir ken kor ner, ser best vu - ruş ve taç atı şın da or ta, ra kip ten dö nen top, go lü atan ta kım oyun cu su nun pa sı do ku nuş ola rak değer len di ril miş tir. El de edi len ve ri ler sa yı sal ve yüz - de de ğer le ri alı na rak de ğer len di ri lip tab lo laş tı - rı la rak in ce len miş ve yo rum lan mış tır. BUL GU LAR Ana li zi ya pı lan go lün ger çek leş ti ği 8 se zon so nun da, gol le rin %70 (4.687 gol) i or ga ni ze atak so nu cun da, %30 (2.028 gol) u du ran top lar dan gerçek leş miş tir. Du ran top lar dan ger çek leş ti ri len go lün %38 (765 gol) i ser best vu ruş, %29 (579 gol) u kor ner atı şı, %24 (486 gol) ü pe nal tı atı şı ve %10 (198 gol) u taç atı şı so nu cun da oluş muş tur. SE ZON LA RA GÖ RE DU RAN TOP VE OR GA Nİ ZE ATAK SO NU CU OLU ŞAN GOL LE RİN TOP LAM GOL SA YI SI NA ORA NI Se zon la ra gö re du ran top tan ger çek leş ti ri len gol le - rin oran la rı [ (%29), (%28), (%29), (%35), (%31), (%31), (%30, (%29)] yıl la rı ara sın da ar tış gös te - rir ken, yıl la rı ara sın da dü şüş gös ter - miş tir (Şekil 1). DÖRT FARK LI KA TE GO Rİ DE DU RAN TOP SO NU CU GER ÇEK LE ŞEN GOL LE RİN SE ZON LA RA GÖ RE DA ĞI LI MI Dört fark lı ka te go ri de du ran top tan ger çek le şen gol le rin se zon la ra gö re da ğı lı mı ise Şekil 2 de görül mektedir. Tüm du ran top çe şit le rin de en yüksek gol ora nı (taç: 68 gol, kor ner: 95 gol, ser best vu ruş: 105 gol, pe nal tı: 96 gol) yı lın da gö rül müş tür, yal nız ca se zonun da serbest vu ruş tan atı lan gol sa yı sı se zo nun - da atı lan gol sa yı sın dan 1 sa yı faz la dır. DU RAN TOP LAR DA TOP LA OY NA MA SA YI SI NA GÖ RE OLU ŞAN GOL ORAN LA RI Ser best vu ruş so nu cu olu şan top lam 765 go lün 340 (%45) ı 1 do ku nuş ve gol, 187 (%24) si di rekt, 162 (%21) si 2 do ku nuş ve gol, 46 (%6) sı 3 do ku nuş ve gol, 30 (%4) u 4 do ku nuş ve gol şek lin de oluş muş tur. Kor ner son ra sı atı lan top lam 579 go lün 305 (%52) i 1 do ku nuş ve gol, 172 (%30) si 2 do ku nuş ve gol, 68 (%12) i 3 do ku nuş ve gol, 34 (%6) ü 4 do ku nuş ve gol şek lin de oluş muş tur. Pe nal tı so nu cu atı lan toplam 486 go lün 473 (%98) ü di rekt, 12 (%2) si 1 doku nuş ve gol, 1 (%0) i 2 do ku nuş ve gol şek lin de oluş muş tur. Taç atı şı son ra sı atı lan 198 go lün ise Toplam gol Organize gol Duran top gol ŞEKİL 1: Se zon la ra gö re top lam gol, du ran top ve or ga ni ze atak so nu cu olu şan gol sa yı la rı. Turkiye Klinikleri J Sports Sci 2011;3(2) 81

4 Ali Onur CERRAH ve ark. TÜRKİYE FUTBOL SÜPER LİGİ NDE YILLARI ARASINDA ATILAN GOLLERİN ANALİZİ Taç atışı Korner Serbest atış Penaltı ŞEKİL 2: Farklı duran toptan (taç, korner, serbest atış ve penaltı) atılan gol sayılarının sezonlara göre dağılımı. (%38) ü 2 do ku nuş ve gol, 58 (%29) i 4 do ku nuş ve gol, 56 (%28) sı 3 do ku nuş ve gol, 10 (%5) u 1 do kunuş ve gol şek lin de oluş muş tur (Şekil 3). TAR TIŞ MA Bu araş tır ma nın ama cı, yıl la rı ara sın da - ki Tür ki ye Fut bol Sü per Li gi n de 8 se zon da ser best vu ruş, kor ner, pe nal tı, taç atı şı ve or ga ni ze atak son ra sın da ger çek leş ti ri len go lün in ce len me - si dir. El de edi len so nuç la ra gö re, atı lan gol le rin %70 (4.687 gol) i or ga ni ze atak so nu cu %30 ise (2.028 gol) u du ran top lar so nu cu ger çek leş miş tir. Bu du ru mu yıl la ra gö re kı yas la dı ğı mız da ise he men he men 8 se zon bo yun ca [ (%29), (%28), (%29), (%35), (%31), (%31), Serbest atış Korner atışı Direk gol; 187; %24 Penaltı atışı Taç atışı Direk gol; 473; %98 ŞEKİL 3: Farklı duran toplardan oluşan gollerin oluşum öncesi topla oynama sayı ve oranları. 82 Turkiye Klinikleri J Sports Sci 2011;3(2)

5 TÜRKİYE FUTBOL SÜPER LİGİ NDE YILLARI ARASINDA ATILAN GOLLERİN ANALİZİ Ali Onur CERRAH ve ark. (%30, (%29)] bu ora na ya kın so nuç lar el de edil di ği gö rül mek te dir. Bu du rum Tür ki ye Fut bol Sü per Li gi n de du ran top or ga ni zas yon la rı - na an tre nör ler ta ra fın dan ve ri len öne min yıl la ra gö re çok fark lı lık gös ter me di ği nin bir gös ter ge si ola rak ka bul edi le bi lir. Fut bol da ül ke miz de ve di ğer ül ke ler de ya pı lan maç ana liz le ri, dün ya ku pa la rı, şam pi yo na lar ve ya fark lı ül ke ler de ki en üst dü zey lig ana liz lerin den oluş mak ta dır. Bu araş tır ma lar da ge nel lik le atı lan gol le rin sü resi, gol ön ce si pas sa yı sı, gol anın da kulla nı lan vu ruş ve ya pas çe şi di, fut bo la öz gü te mel uy gu la ma la rın (sa rı kart, kır mı zı kart, pe nal tı vb.) olu şum yüz de si, ev sa hi bi ve ya dep las man ta kı mı - nın ga li bi yet oran la rı gi bi ko nu lar ana liz edil me ye ça lı şıl mış tır. Bu araş tır ma la ra ör nek ola rak; İma moğ lu ve ark., 2006 FI FA Dün ya Fut bol Ku pa sı n da 32 ta kı mın yap tı ğı 64 ma çın ana li zini yap mıştır. Maç lar da 147 gol atıl mış ve maç ba şı na gol or ta la ma sı 2.30 olarak bu lun muş tur. Maç la rın %89.06 sı gol lü ge çer ken, %10.94 ün de gol kay de - di le me miş tir. Çey rek fi nal, ya rı fi nal ve fi nal maçla rın da maç ba şı na dü şen gol ora nı 3 tür. Grup maç la rın da ise 2.44 tür. Gol ön ce si %42.5 ora nın da tek pas ya pıl mış tır. Gol ön ce si kı sa pas ora nı %61.7, uzun pas ora nı ise %38.3 tür. Gol ön ce si pas la rın %40 ı sol ta raf tan, %25.8 i ise sağ ta raf tan ve ril miş - tir. Gol ön ce si ayak ile ve ri len pas la rın ora nı %89.2 dir. Gol ön ce si ka fa ile ve ri len pas la rın ora - nı ise %10.8 dir. Gol ler %82.5 ora nın da ce za sa ha sı için de i ken, %17.5 ora nın da da ce za sa ha sı dı şın da i ken vu ru lan şut lar la atılmıştır. %42 ile en yük sek oran, ayak içi vu ruş larda dır. Ka fa ile atı lan gol ora - nı %21.7 dir. Adam ek sil te rek gol atma ora nı %16.9 iken, di rekt vu ruş lar la el de edi len oran %83.1 olarak bu lun muş tur. Ta kı mın ken di hü cu mu ile olan gol ora nı %85.7 dir. Ya kın dan atı lan gol ora nı %80.4 iken, uzak tan atı lan gol ora nı %19.6 bu lun - muş tur. Ka le ci ler en çok sağ alt ta raf tan gol ye miş - ler dir (%29.9). En faz la gol %29.25 ora nın da 76 n cı ve 90 ın cı da ki ka za man ara lı ğın da atıl mış tır. 12 John son ve Murphy, se zo nun da oyna nan 84 maç ta top lam 220 gol le so nuç la nan po zis yo nun ana li zi ni 4 pas ve 6 kı sa pe ri - yod lu pas, 5 pas ve üs tü uzun pe ri yod lu pas ola rak yap mış lar dır de 13 uzun pas lar son ra sı, de 6 kı sa pas lar son ra sı gol ol du ğu araş tır ma so nuç la rın da be lir til miş tir. So nuç ola rak Avus tral - ya A Li gi n de uzun pe ri yod lu pas lar son ra sı oyun - da da ha faz la gol kay de dil miş tir. 7 Do ğan ve ark., fut bol se zo nun da, Tür ki ye 1. Sü per Li gi n de oy na nan 306 lig ma çın - da atı lan top lam 910 go lün ana li zi ni yap mış ve maç ba şı na gol or ta la ma sı 2.97 ola rak he sap lan mış tır. Mü sa ba ka lar da za man di li mi ne bağ lı ola rak gol le - rin en faz la (192 gol) da ki ka lar ara sın da atıldı ğı, en faz la go lün (484 gol) for vet oyun cu la rı ta ra fın dan atıl dı ğı, atı lan top lam gol ler den 759 unun ayak la ya pı lan vu ruş tek nik le riy le ger çek leş - ti ği, atı lan gol le rin 718 inin ce za ala nı için den kayde dil di ği be lir til miş tir. 1 Yi an na kos ve Ar ma tas, Por te kiz de dü zen le - nen 2004 Av ru pa Ku pa sı n da ki 32 ma çın ana li zi ni yap mış tır. So nuç la ra gö re ikin ci ya rı lar da da ha faz - la oran da gol atıl mış tır (%57.4). Or ga ni ze atak sonra sı atı lan gol ora nı %44.1, set oyu nu son ra sı (kor ner, fri kik, pe nal tı, taç) atı lan gol ora nı %35.6 ve kon tra atak son ra sı atı lan gol ora nı %20.3 tür. Uzun pas sık lı ğı son ra sı da ha çok gol atıl mış tır (%34.1). 10 Yi an na kos ve Ar ma tas, ay nı araş tır ma - da, fark lı du ran top lar dan atı lan gol le ri n ora nı nı da he sap la mış lar dır. Ana liz so nuç la rı na gö re du ran top tan atı lan top lam gol le rin %40 ı kor ner atı şı, %30 u ser best vu ruş (di rekt ve ya in di rekt), %25 i pe nal tı ve %5 i taç atı şı son ra sın da oluş muş tur Dün ya Ku pa sı nın ana li zi ni içe ren baş ka bir araş tır ma da, du ran top tan atı lan top lam go lün %39 u ser best vu ruş, %26.8 i pe nal tı, %24.4 ü korner atı şı ve %9.75 i taç atı şı so nu cu oluş tu ğu or ta - ya ko nul muş tur Dün ya Ku pa sı ana liz so nuç la rı na gö re ise du ran top tan atı lan top lam golle rin %27 si kor ner atı şı, %28 i ser best vu ruş, %37 si pe nal tı, %8 i de taç atı şı so nu cu oluş muş - tur. 19 Acar ve ark.nın ça lış ma sın da ise 2006 Dün ya Ku pa sı n da oy na nan 64 maç ta du ran top so nu cu ve or ga ni ze atak so nu cu olu şan gol le rin ana li zi ya pıl - mış tır. Ger çek le şen 147 go lün %63 (92 gol) ünün or ga ni ze atak tan, %16 (24 gol) sının ser best vu ruş, %9 (13 gol) unun pe nal tı dan, %8 (12 gol) inin korner son ra sı ve %4 (6 gol) ünün de taç atı şı son ra - sından atıl mış ol du ğu so nu cu na ulaş mış lar dır. 9 Turkiye Klinikleri J Sports Sci 2011;3(2) 83

6 Ali Onur CERRAH ve ark. TÜRKİYE FUTBOL SÜPER LİGİ NDE YILLARI ARASINDA ATILAN GOLLERİN ANALİZİ Araş tır ma lar da da gö rül dü ğü gi bi, uzun so luk - lu (8 se zon) mev cut araş tır ma nın ko nu su nu içe ren, du ran top lar ve bun la rın se zon la ra gö re da ğı lı mı, bir bir le ri ne gö re ön ce lik le ri ve olu şum ön ce si top - la oy na ma yüz de si gi bi ko nu lar araş tı rıl ma mış tır. Mev cut araş tır ma so nuç la rı na gö re özel lik le du ran top lar dan ger çek leş ti ri len go lün %38 (765 gol) i ser best vu ruş, %29 (579 gol) u kor ner atı şı, %24 (486 gol) ü pe nal tı atı şı ve %10 (198 gol) u taç atı şı so nu cun da oluş muş tur. Böy le ce 8 se zon da Tür ki ye Fut bol Sü per Li gi n de gol amaç lı kul la nı lan en et ki li du ran top or ga ni zas yon la rı nın sı ra sıy la ser best vu ruş, kor ner, pe nal tı ve taç atı şı ol du ğu görül mek te dir. Mev cut araş tır ma so nuç la rı ile Acar ve ark.nın ça lış ma so nuç la rı bir bi riyle ben zer lik gös ter mek te dir. Ser best vu ru şun her iki araş tır ma - da da en et ki li du ran top şek li ol du ğu or ta ya çıkmak ta dır. Mev cut araş tır ma da pe nal tı atı şı nın kor ner den son ra üçüncü ön ce lik li ola rak kar şı mı za çık ma sı ve Acar ve ark.nın ça lış ma sın da ser best vu - ruş son ra sı ikinci ön ce lik ola rak kar şı mı za çık ma - sın da mü sa ba ka sa yı la rı nın bir bi riyle fark lı olmasının ve ha kem ka rar la rı nın da so nuç la rı et ki - le miş ola bi le ce ği dü şü nül mek te dir. Her iki araş tır - ma da da, taç atı şı nın gol ka zan ma amaç lı et ki li bir du ran top uy gu la ma sı ol du ğu da kar şı mı za çık makta dır. Her ne ka dar in ce le nen tüm araş tır ma lar birbir le riyle kar şı laş tı rıl dı ğın da çok ben zer ol ma yan so nuç lar or ta ya çık sa da, kor ner ve ser best vu ruş lar son ra sın da da ha çok gol atıl dı ğı or tak bir so nuç tur. Mev cut araş tır ma da ay rı ca, du ran top lar da ger çek le şen gol le rin olu şu mun dan ön ce hem go lü atan ta kı mın hem de ra kip ta kı mın oyun cu la rı tara fın dan ger çek leş ti ri len top la te mas (pas, uzak laş - tır ma vb. amaç lı) sa yı la rı na gö re, ser best vu ruş so nu cu olu şan top lam 765 go lün 340 (%45) ının 1 do ku nuş ve gol, 187 (%24) sinin di rek vu ruş, korner den atı lan top lam 579 go lün 305 (%52) inin 1 do ku nuş ve gol, 172 (%30) sinin 2 do ku nuş ve gol, pe nal tı so nu cu atı lan top lam 486 go lün 473 (%98) ünün di rekt vu ruş, taç atı şı son ra sı atı lan 198 go lün ise 74 (%38) ünün 2 do ku nuş ve gol, 58 (%29) inin 4 do ku nuş ve gol, 56 (%28) sının 3 doku nuş ve gol şek lin de oluş tu ğu gö rül mek te dir. Serbest vu ruş ve kor ner de di rekt or ta ve gol ora nı nın ol duk ça önem li ol du ğu, pe nal tı atı şın da di rekt vuruş ta ger çek leş ti ri len gol ora nının ol duk ça faz la oldu ğu, taç atı şın da ise 2, 3 ve 4 do ku nuş so nu cu ger çek le şen gol ora nı nın sı ra sıy la önem li ol du ğu gö rül mek te dir. SO NUÇ So nuç ola rak, bu bil gi le rin an tre nör le rin du ran top la ra olan ba kış açı sı nı de ğiş tir mek ve tak tik sel yak la şım la ra kat kı sağ la mak açı sın dan fay da lı olabi le ce ği dü şü nül mek te dir. Ofan sif tak tik yak la şım - la ra ol du ğu ka dar, de fan sif yak la şım la ra da kat kı sağ la ya ca ğı dü şü nül mek te dir. Mev cut araş tır ma sonu cun da el de edi len bil gi le re gö re Tür ki ye Fut bol Li gi n de özel lik le du ran top lar dan ger çek leş ti ri len gol ora nı 8 se zon bo yun ca yak la şık %30 dur. Bu konu da net bir yar gı ya va ra bil mek için da ha ay rın tı - lı ana liz ler ge rek mek te dir. Bu araş tır ma lar, du ran top tan gol bul ma ora nı ile ta kım la rın lig so nu konum la rı nın iliş ki si şek lin de ola bi lir. KAYNAKLAR 1. Do ğan M, Do ğan A, Al kan A. [Analy sing the go al sco red in Tur kish 1. Su per le a gu e in ]. Ata türk Üni ver si te si BES YO Be - den Eği ti mi ve Spor Bi lim le ri Der gi si 2004; 6(1): Luh ta nen P, Be lins kij A, Hyri nen M, Vntti nen T. A com pa ra ti ve to ur na ment analy sis bet we - en the EU RO 1996 and 2000 in soc cer. Int J Per form Anal Sport 2001;1(1): Car ling C, Wil li ams AM, Re illy T. What match analy sis tells us abo ut suc cess full stra tegy and tac tics in soc cer? Hand bo ok of Soc cer Match Analy sis: A Syste ma tic Ap pro ach to Impro ving Per for man ce. 1 st ed. USA: Ro ut led ge; 2006.p Ar ma tas V, Yi an na kos A, Si le log lo u P. Re la ti - ons hip bet we en ti me and go al sco ring in soccer ga mes: analy sis of thre e World Cups. Int J Per form Anal Sport 2007;7(2): Alt hoff K, Kro i he ra J, Hen nig EM. A soc cer ga - me analy sis of two World Cups: pla ying be ha - vi or bet we en eli te fe ma le and ma le soc cer pla yers. Fo ot we ar Sci en ce 2010;2(1): Hug hes M, Franks I. Analy sis of pas sing se qu - en ces, shots and go als in soc cer. J Sports Sci 2005;23(5): John son K, Murphy A. Pas sing and go al sco r- ing cha rac te ris tics in the Aus tra li an A-Le a gu - e, Abs tracts. J Sci Med Sport 2010;12(Suppl 2):e118-e9. 8. Ar ma tas V, Yi an na kos A, Pa pa do po u lo u S, Sko u fas D. Eva lu a ti on of go als sco red in top ran king soc cer matc hes: Gre ek Su per le a gu e Serb J Sports Sci 2009;3(1): Acar MF, Ya pı cı oğ lu B, Arı kan N, Yal çın S, Ateş N, Er gun M. Analy sis of Go als Sco red in 2006 World Cup. J Sports Sci Med 2007; 6(Suppl 10): Turkiye Klinikleri J Sports Sci 2011;3(2)

7 TÜRKİYE FUTBOL SÜPER LİGİ NDE YILLARI ARASINDA ATILAN GOLLERİN ANALİZİ Ali Onur CERRAH ve ark. 10. Yi an na kos A, Ar ma tas V. Eva lu a ti on of the go - al sco ring pat terns in Eu ro pe an Cham pi ons - hip in Por tu gal Int J Perf Anal Sport 2006;6(1): Bal yan M, Vu ral F, Ça tık kaş F, Yü cel T, Afacan S, Atik E. Tech ni cal Analy sis of 2006 World Cup Soc cer Cham pi on Italy. J Sports Sci Med 2007;(Suppl 10): İma moğ lu O, Çe bi M, Kıl cı gil E. [Analy sing the go al sco red in 2006 FI FA World Soc cer Cup ac cor ding to tech ni cal and tac ti cal pa ra me - ters]. Spor met re Be den Eği ti mi ve Spor Bi lim - le ri Der gi si 2007;(4): Sa ja di N, Rah na ma N. Analy sis of Go als in 2006 FI FA World Cup. J Sports Sci Med 2007; (Suppl 10): De Ba ran da PS, Or te ga E, Pa la o JM. Analy sis of go al ke e pers de fen ce in the World Cup in Ko re a and Ja pan in Eur J Sport Sci 2008;8(3): Peñas CL, Del lal A. Ball pos ses si on stra te gi - es in eli te soc cer ac cor ding to the evo lu ti on of the match-sco re: the inf lu en ce of si tu a ti o nal va ri ab les. J Hu man Ki ne tics 2010;25: Le es A, No lan L. The bi o mec ha nics of soc cer: a re vi ew. J Sports Sci 1998;16(3): Bang sbo J, Pe i ter sen B. Dead-Ball Situations. Soc cer Systems and Stra te gi es. 1 st ed. USA: Hu man Ki ne tics; p Ol sen, E. An ana liyss of go al sco ring stra te gi - es in the World Cham pi ons hip in Me xi co In: Re illy T, Le es A, Da vids K, Murphy WJ, eds. Sci en ce and Fo ot ball. 1 st ed. Lon don: E & F Spon; p Jins han X, Xi a ko ne C, Ya ma na ka K, Mat su - mo to M. Analy sis of the go als in the 14 th World Cup. In: Re illy T, Clarys J, Stib be A, eds. Scien ce and Fo ot ball II. 1 st ed. Lon don: E & F Spon; p Turkiye Klinikleri J Sports Sci 2011;3(2) 85