SOCIAL SCIENCES STUDIES JOURNAL SSSjournal (ISSN: )

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "SOCIAL SCIENCES STUDIES JOURNAL SSSjournal (ISSN: )"

Transkript

1 SOCIAL SCIENCES STUDIES JOURNAL SSSjournal (ISSN: ) Economics and Adminisraion, Tourism and Tourism anagemen, Hisory, Culure, Religion, Psychology, Sociology, Fine Ars, Engineering, Archiecure, Language, Lieraure, Educaional Sciences, Pedagogy & Oher Disciplines in Social Sciences Vol:4, Issue:4 pp sssjournal.com ISSN: sssjournal.info@gmail.com Aricle Arrival Dae (akale Geliş Tarihi) //8 The Published Rel. Dae (akale Yayın Kabul Tarihi) 6//8 Published Dae (akale Yayın Tarihi) 6..8 OLASILIK İNTEGRALİ VE UYGULAALARI PROBABILITY INTEGRAL AND APPLICATIONS Yrd.Doç.Dr. Samim DÜNDAR Ege Üniversiesi, ühendislik Fakülesi, akine Bölümü, ekanik Anabilim Dalı samim.dundar@ege.edu.r, İzmir, Türkiye ÖZ Olasılık inegrali, inegral ile anımlanan fonksiyon anlamındadır. Argümanının reel değerler olması durumunda, reel ve monoon aran bir fonksiyondur. Olasılık inegrali ile maemaiksel isaisik, ısı ileimi eorisi ve maemaiksel fiziğin çeşili dalları gibi uygulamalı maemaiğin birçok dalında karşılaşılır. θ() ile göserilen olasılık inegralinde, değişkeni reel ya da kompleks olabilir. Bu çalışmada değişkeni reel değişken olarak kullanılmışır. Olasılık inegrali ve haa fonksiyonu birbiriyle ilişkisi olan fonksiyonlardır. Söz konusu ilişki çalışmanın ikinci kısımda açıklanmışır. Yine çalışmanın ikinci kısımda normal dağılım ve olasılık inegrali kullanılarak olası haa değerinin yaklaşık olarak nasıl hesaplandığı göserilmişir. Çalışmanın üçüncü kısmında da Laplace dönüşümü açıklanmışır. Çalışmanın dördüncü kısmında başlangıç sıcaklığının sıfır olduğu kabul edilerek, -ekseni boyunca sonsuza uzanan yarı sonsuz yalıımlı bir çubuk için ısı ileim denkleminin çözümü Laplace dönüşümü kullanılarak yapılmış ve çözüm fonksiyonu, olasılık inegralinin ümleyeni formunda elde edilmişir. Son olarak, dördüncü kısımda elde edilen çözüm fonksiyonundan yararlanılarak sıcaklık dağılımını veren bir olasılık yoğunluk fonksiyonu elde edilmişir. Anahar Kelimeler: Olasılık inegrali, Normal dağılım, Haa fonksiyonu, Laplace dönüşümü. ABSTRACT The probabiliy inegral is mean he funcion defined by he inegral. For real values is argumen, i is a real monoonically increasing funcion. The probabiliy inegral is encounered in many branches of applied mahemaics, e.g, mahemaical saisic, he heory of hea conducion and various branches of mahemaical physics. In he probabiliy inegral represened by θ(), he variable can be real or comple. In his work, variables are used as real variable. The probabiliy inegral and he error funcion are relaed funcions o each oher. The relaionship is eplained in second par. Also in he second par, i is eplained ha, using he normal disribuion and probabiliy inegral han how he probable error value is approimaely calculaion is shown. In he hird par of he work, Laplace ransformaion is eplained. In he fifh par of he work, assuming ha he iniial emperaure is zero and for a semiinfiniely insulaed rod ha eends infiniely along he -ais, he soluion of he hea ransfer equaion is made by using Laplace ransform, and he soluion funcion is obained in he form of a complemen of he probabiliy inegral. Finally, by using he soluion funcion obained in he fourh par, a probabiliy densiy funcion which gives he emperaure disribuion is obained. Keywords: The probabiliy inegral, Normal disribuion, Error funcion, Laplace ransform. GİRİŞ Olasılık inegrali, uygulamalı maemaike sıklıkla karşılaşılan özel bir fonksiyondur (Lebedev, 97). Olasılık inegraline ısı ileimi ve fiziğin çeşili dallarında karşılaşıldığı gibi isaisike de önemli bir yer uar. Bu çalışmada θ() ile göserdiğimiz olasılık inegralinde, değişkeni reel ya da kompleks olabilir. değişkenin kompleks olması durumunda, elekromanyeik dalga eorisinde de olasılık inegralinden oraya çıkan kompleks değişkenli fonksiyonlar kullanılmakadır. Olasılık inegrali, haa fonksiyonu ile ilişkilidir (Lebedev, 97; Kreyzsig, ).

2 Social Sciences Sudies Journal (SSSJournal) 8 Vol:4 Issue:4 pp: Çalışmanın birinci kısmında olasılık inegralinin anımı, emel özellikleri, haa fonksiyonu ile ilişkisi, ikinci kısmında da isaisike önemli bir sürekli dağılım olan normal dağılım ile ilişkisinden kısaca bahsedilmişir. Olasılık inegrali günümüzde de bir çok araşırma makalesinde kullanılmakadır. Örneğin, Alekseevna, T.Y., Vladimirovna, N.S., Rifgaovich, S.A. (7), Calculaion of he probabiliy inegral indicaor of he level of air polluion isimli çalışmasında sinir ağlarını ve olasılık inegralini kullanılarak hava kirliliği seviyesini hesaplamışır. Dördüncü kısımda, belirli koşullar alında ısı ileimi denkleminin çözümünün, Laplace dönüşümü kullanılarak yapılması amaçlandığı için üçüncü kısımda Laplace dönüşümünün anımı, kısmi ürevlerin dönüşümlerinin ve convoluion eoreminin ispaları yapılmışır. Laplace dönüşümü, bir çok araşırma makalesinde kullanılmakadır. Li, S. & Cao,B. Laplace dönüşümünü kullandığı, Generalized variaional principles for hea conducion models based on Laplace ransforms isimli çalışmasında, parabolik ve hiperbolik ısı ileim modellerini diğer sınır koşulları ürlerine genişlemişir. eilanov, R.P., Shabanova,.R.& Akhmedov, E.N. Some peculiariies of he soluion of he hea conducion equaion in fracional calculus isimli çalışmasında kesirli merebeli ısı ileimi denkleminin çözümü ile zaman ve koordinalara göre sıcaklık dağılımının oranlara bağımlılığı incelenmişir..yönte Çok iyi yalıılmış, meal bir çubuğun ya da elin, uç nokalarında sıfır sıcaklıka uulduğu sınır koşulları ile başlangıç sıcaklığının bilindiği durumda ısı ileimi denkleminin çözümü, Fourier serilerinin kullanıldığı değişkenlerine ayırma meodu ile yapılmakadır (Kreyzsig, ; Alekseevna; Vladimirovna & Rifgaovich, 7). Çubuğun her iki arafan sonsuz uzunluğa sahip olması halinde Fourier serilerinin rolünü, Fourier inegralleri yüklenir (Kreyzsig, ). Bu durumda sınır koşullarına sahip değiliz, sadece başlangıç koşulu vardır. Her iki arafan yalıılmış, bir ucu sınırlı, diğer ucu sonsuza uzanan meal bir çubuğu ele aldığımızda, Laplace dönüşümünün anım aralığı [, ) olduğundan problemin çözümü Laplace dönüşümü kullanımına uygun bir hale gelir. Bu nedenle belirilen koşullar alında problemin çözümü Laplace dönüşümü ile yapılmış ve çözüm fonksiyonu, kısım.'deki olasılık inegralinin ümleyeni biçiminde elde edilmişir. Ayrıca çözüm esnasında sıcaklığın ( nin) dağılımını veren bir olasılık yoğunluk fonksiyonu elde edilmiş, elde edilen olasılık yoğunluk fonksiyonu hakkında bilgi sonuç kısmında verilmişir.. Olasılık İnegrali f() = ep{ } çan biçiminde bir grafiğe sahip olan çif bir fonksiyondur. Çif bir fonksiyon olması nedeniyle grafiği f() eksenine göre simerikir. Bu fonksiyonun grafiği şekil. de görülmekedir. aemaike bu fonksiyonun inegrali ile sıklıkla karşılaşılır. Tanım: θ() = π e u du inegralinin anımladığı fonksiyona olasılık inegrali denir. Burada reel ya da kompleks olabilir. değişkeninin reel olması durumunda θ() reel ve monoon aran bir fonksiyondur. (Şekil.) θ() = ve, e u du = π olduğundan, lim θ() = (.3) olduğu açıkır. Eşilik(.) ve Eşilik(.3)'den θ() fonksiyonunun ümleyeni, θ() = π = e u du π e u du π e u du + π e u du = π e u du olur. Olasılık inegrali ile haa fonksiyonu ilgilidir (Lebedev, 97). Haa fonksiyonu, sssjournal.com Social Sciences Sudies Journal (SSSJournal) sssjournal.info@gmail.com 665 (.) (.) (.4)

3 Social Sciences Sudies Journal (SSSJournal) 8 Vol:4 Issue:4 pp: Erf() = e u du ve ümleyeni, Erfc() = e u du biçiminde anımlıdır (Kreyzsig, ). Buradan olasılık inegrali ile haa fonksiyonu arasında ilişki, Erf() = π θ() ve ümleyeni, Erfc() = π [ θ()] olur. f() θ() O O Şekil.: f() = ep{ } fonksiyonunun grafiği Şekil.: θ() fonksiyonunun grafiği Eşilik(.) deki θ() fonksiyonunun aclaurin serisini bulmak amacıyla, ep{} fonksiyonunun aclaurin serisinde yerine u yazalım, ep{ u } = u! + u4! u6 3! + (.5) Eşilik(.5) nin, dan e kadar inegrali alınırsa, e u du = ! 3! 5 3! 7 + olur. Buradan θ() fonksiyonunun maclaurin serisi, θ() = 3 ( ) (.6) π! 3! 5 3! 7 elde edilir. nin küçük değerleri için, θ fonksiyonunun değerlerini hesaplamak isenirse eşilik (.6) daki seriden yararlanabiliriz. Örnek: θ(,5) değerini üç ondalıklı doğru olacak biçimde hesaplamak isersek, π (,5) 7 3! 7 =, olduğundan, eşilik (.8) deki seride ilk üç erimi almak yeerlidir. θ(,5) = (,5)3 ( (,5) + (,5)5 ) =,5 π! 3! 5 bulunur. X in büyük değerleri söz konusu olursa, o zaman θ() fonksiyonunun asimoik açılımını yapmak gerekir.. Normal Dağılım Sürekli bir şans değişkeninin, [,+d] aralığında bulunması olasılığı, πσ ep{ ( μ) σ }d (.) sssjournal.com Social Sciences Sudies Journal (SSSJournal) sssjournal.info@gmail.com 666

4 Social Sciences Sudies Journal (SSSJournal) 8 Vol:4 Issue:4 pp: ifadesi ile verilmiş ise, bu şans değişkenine µ ve σ paramereli normal dağılıma sahipir denir. µ ve σ paramereleri sırasıyla normal dağılımın konum ve yayılım paramereleridir (Suar & Ord, 987; iller & iller 999; ongomery & Runger,4). X μ nin [a, b] aralığında olması olasılığını bulmak isersek, Pr{a X μ b} = πσ b+μ ep{ ( μ) }d a+μ σ inegralini hesaplamak gerekir. Eşilik (.) deki inegralde, μ =, d = d σ σ değişken değişirilmesi yapılırsa, b/ σ ep{ }d π a/ σ (.) = b {θ ( ) θ ( a )} (.3) σ σ elde edilir. Eşilik(.3) deki θ() olasılık inegralidir. Eğer eşilik (.) de a, b alınırsa olasılığın olacağı açıkır. Eğer eşilik (.) de a = δ, b = δ alınırsa, bu durumda X μ nin [ δ, δ] aralığında olması olasılığı, Pr{ X μ δ} = θ ( δ σ ) (.4) ve X μ nin [ δ, δ] aralığının dışında olması olasılığı, Pr{ X μ > δ} = θ ( δ σ ) (.5) dır. Eşilik(.4) ve eşilik (.5) deki δ = δ p değeri, olası haa olarak bilinir. Şimdi, acaba δ p nin hangi değeri için aşağıdaki denklem sağlanır? θ ( δ p σ ) = Eşilik (.4) ve (.6) dan, (.6) θ ( δ p σ ) = Pr{μ δ X μ + δ} = yazabiliriz. Şimdi normal dağılımdan, sandar normal dağılıma geçelim, z = X μ σ = δ σ, z = X μ σ = δ σ olduğundan şekil. de δ/σ ile δ/σ arasındaki bölgenin alanı,5 olduğundan, gölgeli bölgenin alanı,5 olmalıdır. σ X = σ Z = µ-δ μ µ+δ X µ Z = Z Şekil.: Normal dağılım. Şekil.: Sandar normal dağılım. Sandar normal dağılım ablosundan (iller & iller 999),674 karşılık gelen sayı,5 olduğundan, eşilik (.6) daki δ p =,674σ olur. Yani olası haa değeri,674 dir. 3. LAPLACE DÖNÜŞÜÜ için anımlı bir f() fonksiyonunun Laplace dönüşümü, f() e s d inegrali ile anımlıdır. Eşilik (3.) deki inegral improper olduğundan, f() e s d = lim (3.) f() e s d. (3.) sssjournal.com Social Sciences Sudies Journal (SSSJournal) sssjournal.info@gmail.com 667

5 Social Sciences Sudies Journal (SSSJournal) 8 Vol:4 Issue:4 pp: biçiminde yazılır. Sonlu olması halinde eşilik (3.) deki limiin sonucuna, f() fonksiyonunun Laplace dönüşümü denir ve L{f()} = F(s) ile göserilir. Ek olarak, eşilik (3.) deki f() fonksiyonuna, F(s) fonksiyonunun ers Laplace dönüşümü denir. L {F(s)} = f() ile göserilir (Kreyzsig, ; Nagle, Saff, Snider, ). 3. Türevlerin Dönüşümü >, a b için anımlı y(, ) fonksiyonu için (Kreyzsig, ), a)l { y(,) } = sy(, s) y(, ), (3.3) b)l { y(,) } = d Y(,s). (3.4) d a)nın ispaı: L { y(,) } = y(,) e s d = lim y(,) son inegralde kısımlara ayırma kullanılırsa, u = e s, y(,) dönüşümü ile, d = dv, du = se s d e s d lim [y(, )e s + s e s y(, ) d ] = sy(, ) + sy(, s). b)nin ispaı: L { y(,) } = y(,) e s d = d 3. Convoluion eoremi ( d y(, ) e s d) = d Y(,s) d. f() fonksiyonunun Laplace dönüşümü F(s), g() fonksiyonunun Laplace dönüşümü G(s) ile göserilirse, L {F(s)G(s)} = f() g() (3.5) dir (Kreyzsig, ; Nagle, Saff, Snider, ). İspa: Göserilmesi gereken, L {f() g()} = F(s) G(s) dir. L{f() g()} = L { = u= f(u)g( u)du} u= = e s ( f(u)g( u)du) d = u= = e s f(u)g( u)dud = lim e s f(u)g( u)dud. (3.6) = u= Eşilik(3.6) daki inegralde u + v = dönüşümü yapılırsa, şekil 3. deki R u bölgesi şekil 3. deki R uv bölgesine dönüşür. Bu durumda, Ru e s f(u)g( u)dud = Ruv e s(u+v) f(u)g(v) J dudv. Dönüşümün jakobianı, J = (u,) = (u,v) olduğundan, v v = = sssjournal.com Social Sciences Sudies Journal (SSSJournal) sssjournal.info@gmail.com 668

6 Social Sciences Sudies Journal (SSSJournal) 8 Vol:4 Issue:4 pp: u u R u R uv O O v Şekil 3.: R u bölgesi v= v u= Ruv e s f(u)g( u) J dudv = e s(u+v) f(u)g(v)dudv ve limie geçilirse, v lim e s(u+v) f(u)g(v)dudv = v= u= e s(u+v) f(u)g(v)dudv v= u= bulunur. 4. TEK BOYUTLU ISI DENKLEİ = ( e su f(u)du)( Şekil 3.: R uv bölgesi sssjournal.com Social Sciences Sudies Journal (SSSJournal) sssjournal.info@gmail.com 669 u= = F(s) G(s) Isı akışını modelleyen emel kısmi ürevli diferansiyel denklem, v= e sv g(v)dv) = c u (4.) ısı denklemidir[,6]. Uzayda homojen maeryalli bir cisimdeki u(, y, z, ) sıcaklığını verir. (4.) denklemindeki c = k/λρ sabii ısı dağılmasıdır. k cismin maeryalinin ısı ilekenliği, λ özgül ısı ve ρ yoğunluğudur. Eşilik (4.)'deki, u = u + u y + u z (4.) olup, u fonksiyonunun Laplacian ıdır. Isının sadece yaay eksen yönünde akması için ince uzun meal çubuk ya da elin; sabi, enine kesili ve homojen maeryalli, yaay eksen boyunca yönlendirilmiş ve yandan çok iyi yalıılmış olduğunu kabul edelim. Bu durumda u zamana ve sadece e bağlı bir fonksiyondur. Bu durumda eşilik (4.) deki Laplacian, u = u olacağından, = c u (4.3) ek boyulu ısı denklemi halini alır. Başlangıç sıcaklığı, her belirli için iken u(, ) ve u(, ) = f() kabul edelim. = dan yaay eksen boyunca sonsuza uzanan, yandan yalıılmış bir çubukaki u(, ) sıcaklığını bulmak isersek, (4.3) deki denklemi, u(, ) = f(), (4.4) lim u(, ) = (4.5) sınır koşulları alında çözmemiz gerekir. Çözümü Laplace dönüşümü ile yapacağımız için önce, eşilik (4.4) ve (4.5) deki sınır koşullarının Laplace dönüşümlerini bulmalıyız. L{u(, )} = L{f()} = F(s) (4.6) lim U(, s) =. (4.7) Şimdi (4.3) deki denklemin Laplace dönüşümü alınırsa, L { (,) } = c L { u(,) }

7 Social Sciences Sudies Journal (SSSJournal) 8 Vol:4 Issue:4 pp: s U(, s) u(, ) = d U(,s) d olur. Başlangıç sıcaklığı olduğundan, u(, ) = dır. s U(, s) = c d U(,s) d d/d = D olmak üzere, (c D s)u(, s) = (4.8) bulunur. (4.8) denkleminin genel çözümü, U(, s) = A e s c + A e s c olup, (4.7) deki sınır koşulunun sağlanabilmesi için, A = olmalıdır. Bu durumda, (4.9) U(, s) = A e s c olur. (4.6) daki sınır koşulundan A = F(s) olur, yerine yazılırsa, U(, s) = F(s)e s c bulunur. Eşilik(4.) dan ers dönüşüme geçilirse, (4.) L {U(, s)} = L {F(s)e s c } (4.) Eşilik(4.) in birinci arafının ers dönüşümü u(, ) yi verir. İkinci arafının ers dönüşümü bulmak için convoluion eoremini kullanırsak, L {F(s)e s c } = f() L {e s c } olduğundan, u(, ) = f() L {e s c } (4.) olur. Eşilik(4.) nin ikinci arafındaki, ep{ s/c} nin ers dönüşümü bulmak amacıyla, Y(s) = ep{ s/c} alalım. Y(s) fonksiyonunun, s ye göre birinci ve ikinci merebeden ürevleri, dy(s) ds d Y(s) ds = c s e s c, = 4c s e s c + 4cs3/ e s c olup, buradan, 4s d Y(s) ds dy(s) ds = c e s c + c s e s c = c s e s c c Y(s) = c e s c olup, (4.3), (4.4), (4.5) eşilikleri araf arafa oplanırsa, 4s d Y(s) ds + dy(s) Y(s) = ds c diferansiyel denklemi elde edilir. Y(s) = L{y()} olmak üzere, (4.3) (4.4) (4.5) 4L { d d [ y()]} + L{ y()} c L{y()} = sssjournal.com Social Sciences Sudies Journal (SSSJournal) sssjournal.info@gmail.com 67

8 Social Sciences Sudies Journal (SSSJournal) 8 Vol:4 Issue:4 pp: L {y() + dy() } L{y()} L{y()} = (4.6) d Eşilik(4.6) da ers dönüşüm alınırsa, 4 dy() d c + (6 c)y() = (4.7) diferansiyel denklemi elde edilir. Eşilik(4.7) deki diferansiyel denklem değişkenlerine ayrılabilen bir denklem olduğundan, dy() + 6 c y() 4 = biçiminde yazılıp inegral alınırsa, y() = A 3/ e /4c (4.8) ya da, y() = A / e /4c elde edilir. Diğer arafan, L{y()} = dy(s) ds = dep{ s/c} ds (4.9) = ep{ s/c} (4.) c s ve in büyük değerleri için lim ep{ /4c } = olduğundan eşilik(4.9) dan, y() = A ve, eşilik(4.) den Laplace dönüşümü alınırsa, s in küçük değerleri için ep{ s/c}~ olduğundan, L{y()} = L { A } (4.) c s = A π s A = c π bulunur. Bulunan A, eşilik(4.8) de yerine yazılırsa, y() = c π 3/ e /4c (4.) bulunur. Bulunan ers dönüşüm, eşilik(4.) de yerine yazılırsa, u(, ) = f() c π 3/ e /4c (4.3) convoluion çarpım anımı ile, eşilik(4.) den, u(, ) = c π f( u)u 3/ e /4c u du olur. Eşilik(4.4) de inegrandaki f( u) fonksiyonu birim basamak fonksiyonu olup, > u f( u) = { < u ile anımlıdır (Kreyzsig, ; Nagle, Saff, Snider, ). Dolayısıyla eşilik (4.4) den, u(, ) = c π u 3/ e /4c u du yazabiliriz. Eşilik(4.5) deki inegralde, /4c u = z, du = /c z 3 dz dönüşümü yapılırsa, u(, ) = π e z dz /c sssjournal.com Social Sciences Sudies Journal (SSSJournal) sssjournal.info@gmail.com 67 (4.4) (4.5) (4.6) bulunur. Eşilik(4.6) deki inegral, elemaner bir fonksiyon olarak ifade edilemez. Faka değerleri ablolar yardımıyla bulunabilir. Söz konusa inegral kısım. de eşilik(.4) ile verilen olasılık inegralininin ümleyenidir. Yani,

9 Social Sciences Sudies Journal (SSSJournal) 8 Vol:4 Issue:4 pp: u(, ) = θ ( c ) (4.7) dır. Bu da, haa fonksiyonu cinsinden, u(, ) = erfc ( ) (4.8) π c yazılıp, ablo yardımıyla dir (Kreyzsig, ) (sayfa A98, Ek.5, abloa4), haa fonksiyonunun değerleri bulunur. 5. SONUÇ VE DEĞERLENDİRE Bu çalışmada, her iki arafan yalıılmış, bir ucu sınırlı, diğer ucu sonsuza uzanan meal bir çubuk üzerinde başlangıç sıcaklığının olduğu kabul edildiği başlangıç koşulu alında, ısı ileimi denkleminin çözümü Laplace dönüşümü kullanılarak yapılmış ve çözüm, olasılık inegralinin ümleyeni biçiminde elde edilmişir. Bu süreçe, elde eiğimiz ve nin dağılımını veren eşilik(4.) deki y() fonksiyonun, 'dan sonsuza kadar inegralini alalım, c π 3/ e /4c d Eşilik(5.) deki inegralde, /4c = u, d = /4c u du dönüşümü yapılırsa, π u / e u du bulunur. Eşilik(5.) deki inegral başındaki kasayı hariç, gamma fonksiyonu olup değeri π dir. Dolayısıyla eşilik(5.) deki inegral e eşi olur. O halde, eşilik(4.) deki y() = c π 3/ e /4c d fonksiyonu bir olasılık yoğunluk fonksiyonudur. KAYNAKLAR Alekseevna, T.Y.; Vladimirovna, N.S. & Rifgaovich, S.A. (7). "Calculaion of he Probabiliy Inegral Indicaor of he Level of Air Polluion", Environmenal Engineering h Inernaional Conference, 7 8 April 7, (Cygas, D. & Vaiskunaie, R), Vilnius Gediminas Technical Universiy, Vilnius, Lihuania. Kreyzsig, E. (). Advanced Engineering ahemaics, John Wiley&Sons Inc., New York. Lebedev, N.N. (97). Special Funcions and Their Applicaions, Dover Publicaions Inc., New York. Li, S. & Cao, B. (6). "Generalized Variaional Principles for Hea Conducion odels Based on Laplace Transforms", Inernaional Journal of Hea and ass Transfer, 3:76 8. eilanov, R.P.; Shabanova,.R. & Akhmedov, E.N. (5). "Some Peculiariies of he Soluion of he Hea Conducion Equaion in Fracional Calculus", Chaos, Solions & Fracals, 75: iller, I. & iller,. (999). John E. Fround s ahemaical Saisics. Prenice Hall Inc., New Jersey. ongomery, D.C. & Runger, G.C. (4). Applied Saisics and Probabiliy For Engineers, John Wiley&Sons Inc., New York. Nagle, R.K.; Saff, E.B. & Snider, A.D. (). Fundamenals of Differenial Equaions and Boundary Value Problems, Pearson Educaion, Inc., New York. Suar, A. & Ord, J.K. (987). Advanced Theory of Saisics. Vol: Charles Griffin, London. (5.) (5.) sssjournal.com Social Sciences Sudies Journal (SSSJournal) sssjournal.info@gmail.com 67

Diferansiyel denklemler uygulama soruları

Diferansiyel denklemler uygulama soruları . Aşağıdaki diferansiyel denklemleri sınıflandırınız. a) d y d d + y = 0 b) 5 d dt + 4d + 9 = cos 3t dt Diferansiyel denklemler uygulama soruları 0.0.3 c) u + u [ ) ] d) y + = c d. y + 3 = 0 denkleminin,

Detaylı

Ders 4: Rastgele Değişkenler ve Dağılımları

Ders 4: Rastgele Değişkenler ve Dağılımları Ders 4: Rastgele Değişkenler ve Dağılımları Rastgele değişken kavramı Kesikli ve sürekli rastgele değişkenler İki boyutlu rastgele değişkenler Beklenen değer Varyans Örnek uzaydaki her elemanı bir sayıyla

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ İKİ DEĞİŞKENLİ OLASILIK İNTEGRAL DÖNÜŞÜMLERİNİN BİR SINIFI VE DAĞILIM FONKSİYONLARININ KOPULA

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ İKİ DEĞİŞKENLİ OLASILIK İNTEGRAL DÖNÜŞÜMLERİNİN BİR SINIFI VE DAĞILIM FONKSİYONLARININ KOPULA ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ İKİ DEĞİŞKENLİ OLASILIK İNTEGRAL DÖNÜŞÜMLERİNİN BİR SINIFI VE DAĞILIM FONKSİYONLARININ KOPULALARI Banu ALTINSOY İSTATİSTİK ANABİLİM DALI ANKARA

Detaylı

İleri Diferansiyel Denklemler

İleri Diferansiyel Denklemler MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferansiyel Denklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulunmak veya kullanım koşulları hakkında bilgi için http://ocw.mit.edu/terms web sitesini ziyaret

Detaylı

DENİZ HARP OKULU TEMEL BİLİMLER BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ

DENİZ HARP OKULU TEMEL BİLİMLER BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ DENİZ HARP OKULU TEMEL BİLİMLER BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ Dersin Adı Kodu Sınıf/Y.Y. Ders Saati (T+U+L) Kredi AKTS DİFERANSİYEL DENKLEMLER FEB-211 2/ 1.YY 3+0+0 3 3 Dersin Dili Dersin Seviyesi

Detaylı

Math 322 Diferensiyel Denklemler Ders Notları 2012

Math 322 Diferensiyel Denklemler Ders Notları 2012 1 Genel Tanımlar Bir veya birden fazla fonksiyonun türevlerini içeren denklemlere diferensiyel denklem denmektedir. Diferensiyel denklemler Adi (Sıradan) diferensiyel denklemler ve Kısmi diferensiyel denklemler

Detaylı

İKİNCİ BASAMAKTAN DİFERANSİYEL DENKLEMLER VE EMDEM- FOWLER TİPİ DİFERANSİYEL DENKLEMLERİN BİR SİSTEMİ İÇİN SALINIMSIZLIK KRİTERLERİ.

İKİNCİ BASAMAKTAN DİFERANSİYEL DENKLEMLER VE EMDEM- FOWLER TİPİ DİFERANSİYEL DENKLEMLERİN BİR SİSTEMİ İÇİN SALINIMSIZLIK KRİTERLERİ. İKİNCİ BASAMAKTAN DİFERANSİYEL DENKLEMLER VE EMDEM- FOWLER TİPİ DİFERANSİYEL DENKLEMLERİN BİR SİSTEMİ İÇİN SALINIMSIZLIK KRİTERLERİ Rukiye TOSUN YÜKSEK LİSANS TEZİ MATEMATİK GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ

Detaylı

C L A S S N O T E S SİNYALLER. Sinyaller & Sistemler Sinyaller Dr.Aşkın Demirkol

C L A S S N O T E S SİNYALLER. Sinyaller & Sistemler Sinyaller Dr.Aşkın Demirkol Sinyaller & Sisemler Sinyaller Dr.Aşkın Demirkol SİNYALLER Elekriki açıdan enerjisi ve frekansı olan dalga işare olarak anımlanır. Alernaif olarak kodlanmış sinyal/işare de uygun bir anım olabilir. s (

Detaylı

Kümülatif Dağılım Fonksiyonu (Sürekli)

Kümülatif Dağılım Fonksiyonu (Sürekli) Kümülatif Dağılım Fonksiyonu (Sürekli) sürekli bir rastgele değişken olsun. Bu durumda kümülatif dağılım fonksiyonu şu şekilde tanımlanır. F ( ) = Pr[ ] Tipik bir KDF şu şekilde görünür:.0 F () 0 Kümülatif

Detaylı

BÖLÜM 6 LAPLACE DÖNÜŞÜMLERİ

BÖLÜM 6 LAPLACE DÖNÜŞÜMLERİ BÖLÜM 6 LAPLACE DÖNÜŞÜMLERİ 6.2. Laplace Dönüşümü Tanımı Bir f(t) fonksiyonunun Laplace alındığında oluşan fonksiyon F(s) ya da L[f(t)] olarak gösterilir. Burada tanımlanan s; ÇÖZÜM: a) b) c) ÇÖZÜM: 6.3.

Detaylı

Diferensiyel Denklemler I Uygulama Notları

Diferensiyel Denklemler I Uygulama Notları 2004 Diferensiyel Denklemler I Uygulama Notları Mustafa Özdemir İçindekiler Temel Bilgiler...................................................................... 2 Tam Diferensiyel Denklemler........................................................4

Detaylı

= t. v ort. x = dx dt

= t. v ort. x = dx dt BÖLÜM.4 DOĞRUSAL HAREKET 4. Mekanik Mekanik konusu, kinemaik ve dinamik olarak ikiye ayırmak mümkündür. Kinemaik cisimlerin yalnızca harekei ile ilgilenir. Burada cismin hareke ederken izlediği yol önemlidir.

Detaylı

Kesirli Türevde Son Gelişmeler

Kesirli Türevde Son Gelişmeler Kesirli Türevde Son Gelişmeler Kübra DEĞERLİ Yrd.Doç.Dr. Işım Genç DEMİRİZ Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü 6-9 Eylül, 217 Kesirli Türevin Ortaya Çıkışı Gama ve Beta Fonksiyonları Bazı

Detaylı

Kısmi Diferansiyel Denklemler (MATH378) Ders Detayları

Kısmi Diferansiyel Denklemler (MATH378) Ders Detayları Kısmi Diferansiyel Denklemler (MATH378) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Kredi AKTS Saati Kısmi Diferansiyel Denklemler MATH378 Bahar 3 0 0 3 6 Ön Koşul Ders(ler)i

Detaylı

KONYA İLİ SICAKLIK VERİLERİNİN ÇİFTDOĞRUSAL ZAMAN SERİSİ MODELİ İLE MODELLENMESİ

KONYA İLİ SICAKLIK VERİLERİNİN ÇİFTDOĞRUSAL ZAMAN SERİSİ MODELİ İLE MODELLENMESİ KONYA İLİ SICAKLIK VERİLERİNİN ÇİFTDOĞRUSAL ZAMAN SERİSİ MODELİ İLE MODELLENMESİ İsmail KINACI 1, Aşır GENÇ 1, Galip OTURANÇ, Aydın KURNAZ, Şefik BİLİR 3 1 Selçuk Üniversiesi, Fen-Edebiya Fakülesi İsaisik

Detaylı

Copyright The McGraw-Hill Companies, Inc. Permission required for reproduction or display. BÖLÜM 7. Adi Diferansiyel Denklemlerin Sayısal Çözümü

Copyright The McGraw-Hill Companies, Inc. Permission required for reproduction or display. BÖLÜM 7. Adi Diferansiyel Denklemlerin Sayısal Çözümü Copyright The McGraw-Hill Companies, Inc. Permission required for reproduction or display. BÖLÜM 7 Adi Diferansiyel Denklemlerin Sayısal Çözümü Copyright The McGraw-Hill Companies, Inc. Permission required

Detaylı

Bölüm V Darbe Kod Modülasyonu

Bölüm V Darbe Kod Modülasyonu - Güz Bölüm V Dare Kod Modülasyonu emel Bilgiler Bi nerjisi Gürülü Gücü İlinisel lıcı Uygun Süzgeçli lıcı Bi Haa Olasılığı Semoller rası Girişim DKM ve Ha Kodlama DC veya Bilgisayardan sayısal daa k Semol

Detaylı

1 Lineer Diferansiyel Denklem Sistemleri

1 Lineer Diferansiyel Denklem Sistemleri Outline İçindekiler 1 Lineer Diferansiyel Denklem Sistemleri 1 1.1 Lineer sistem türleri (iki bilinmeyenli iki denklem)................. 1 2 Normal Formda lineer denklem sistemleri (İki bilinmeyenli iki

Detaylı

Birinci Mertebeden Adi Diferansiyel Denklemler

Birinci Mertebeden Adi Diferansiyel Denklemler Birinci Mertebeden Adi Diferansiyel Denklemler Bir veya daha çok bağımlı değişken, bir veya daha çok bağımsız değişken ve bağımlı değişkenin bağımsız değişkene göre (diferansiyel) türevlerini içeren bağıntıya

Detaylı

Mühendislik Mekaniği Statik. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş

Mühendislik Mekaniği Statik. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Mühendislik Mekaniği Statik Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Bölüm 10 Eylemsizlik Momentleri Kaynak: Mühendislik Mekaniği: Statik, R. C.Hibbeler, S. C. Fan, Çevirenler: A. Soyuçok, Ö. Soyuçok. 10. Eylemsizlik Momentleri

Detaylı

11.1 11.2. Tanım Akışkanların Statiği (Hidrostatik) Örnekler Kaldırma Kuvveti. 11.3 Örnek Eylemsizlik Momenti. 11.4 Eylemsizlik Yarıçapı

11.1 11.2. Tanım Akışkanların Statiği (Hidrostatik) Örnekler Kaldırma Kuvveti. 11.3 Örnek Eylemsizlik Momenti. 11.4 Eylemsizlik Yarıçapı 11.1 11. Tanım Akışkanların Statiği (Hidrostatik) Örnekler Kaldırma Kuvveti 11.3 Örnek Eylemsizlik Momenti 11.4 Eylemsizlik Yarıçapı 11.5 Eksen Takımının Değiştirilmesi 11.6 Asal Eylemsizlik Momentleri

Detaylı

Bessel Potansiyelli Sturm-Liouville Diferensiyel Denklemlerin Çözümleri İçin İntegral Gösterilimleri

Bessel Potansiyelli Sturm-Liouville Diferensiyel Denklemlerin Çözümleri İçin İntegral Gösterilimleri C.Ü. Fen-Eebiya Faülesi Fen Bilimleri Dergisi (6)Cil 7 Sayı Bessel Poansiyelli Surm-Liouville Diferensiyel Denlemlerin Çözümleri İçin İnegral Göserilimleri R. Kh. AMİROV ve B. KESKİN Cumhuriye Üniversiesi

Detaylı

HATA VE HATA KAYNAKLARI...

HATA VE HATA KAYNAKLARI... İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ... 1 1.1 Giriş... 1 1.2 Sayısal Analizin İlgi Alanı... 2 1.3 Mühendislik Problemlerinin Çözümü ve Sayısal Analiz... 2 1.4 Sayısal Analizde Bilgisayarın Önemi... 7 1.5 Sayısal Çözümün

Detaylı

DERS ÖĞRETİM PROGRAMI FORMU

DERS ÖĞRETİM PROGRAMI FORMU DERS ÖĞRETİM PROGRAMI FORMU Dersin Adı Kodu Normal Kredisi ECTS Ders 4 Yarıyılı Kredisi uygulama 0 Diferansiyel Denklemler 0252311 3 4 6 Laboratuvar 0 (Saat/Hafta) Dersin Dili Türkçe Dersin Türü Zorunlu

Detaylı

COBB-DOUGLAS ÜRETİM FONKSİYONU ÜZERİNE BİR GENELLEME

COBB-DOUGLAS ÜRETİM FONKSİYONU ÜZERİNE BİR GENELLEME V. Ulusal Üreim Araşırmaları Sempozyumu, İsanul Ticare Üniversiesi, 5-7 asım 005 OBB-DOUGAS ÜRETİM FONSİYONU ÜZERİNE BİR GENEEME Necmein TANRIÖVER Başken Üniversiesi Yiği oray GENÇ Başken Üniversiesi Öze

Detaylı

FİZİK-II DERSİ LABORATUVARI ( FL 2 4 )

FİZİK-II DERSİ LABORATUVARI ( FL 2 4 ) FİZİK-II DERSİ LABORATUVARI ( FL 2 4 ) KURAM: Kondansaörün Dolma ve Boşalması Klasik olarak bildiğiniz gibi, iki ileken paralel plaka arasına dielekrik (yalıkan) bir madde konulursa kondansaör oluşur.

Detaylı

İÇİNDEKİLER. 1. DÖNEL YÜZEYLER a Üreteç Eğrisi Parametrik Değilse b Üreteç Eğrisi Parametrik Olarak Verilmişse... 4

İÇİNDEKİLER. 1. DÖNEL YÜZEYLER a Üreteç Eğrisi Parametrik Değilse b Üreteç Eğrisi Parametrik Olarak Verilmişse... 4 İÇİNDEKİLER 1. DÖNEL YÜZEYLER... 1 1.a Üreeç Eğrisi Paramerik Değilse... 1 1.b Üreeç Eğrisi Paramerik Olarak Verilmişse.... DÖNEL YÜZEYLERLE İLGİLİ ÖRNEKLER... 5.a α f,,0 Eğrisinin Dönel Yüzeyleri... 5.b

Detaylı

13. Olasılık Dağılımlar

13. Olasılık Dağılımlar 13. Olasılık Dağılımlar Mühendislik alanında karşılaşılan fiziksel yada fiziksel olmayan rasgele değişken büyüklüklerin olasılık dağılımları için model alınabilecek çok sayıda sürekli ve kesikli fonksiyon

Detaylı

Diferansiyel Denklemler (MATH 276) Ders Detayları

Diferansiyel Denklemler (MATH 276) Ders Detayları Diferansiyel Denklemler (MATH 276) Ders Detayları Ders Adı Diferansiyel Denklemler Ders Kodu MATH 276 Dönemi Ders Uygulama Laboratuar Kredi AKTS Saati Saati Saati Bahar 4 0 0 4 6 Ön Koşul Ders(ler)i Math

Detaylı

Bahar Yarıyılı D_IFERANS_IYEL DENKLEMLER II ARA SINAV 6 Nisan 2011 Süre: 90 dakika CEVAP ANAHTARI. y = c n x n+r. (n + r) c n x n+r 1 +

Bahar Yarıyılı D_IFERANS_IYEL DENKLEMLER II ARA SINAV 6 Nisan 2011 Süre: 90 dakika CEVAP ANAHTARI. y = c n x n+r. (n + r) c n x n+r 1 + DÜZCE ÜN_IVERS_ITES_I FEN-EDEB_IYAT FAKÜLTES_I MATEMAT_IK BÖLÜMÜ 010-011 Bahar Yarıyılı D_IFERANS_IYEL DENKLEMLER II ARA SINAV 6 Nisan 011 Süre: 90 dakika CEVAP ANAHTARI 1. 0p x d y + dy + xy = 0 diferansiyel

Detaylı

ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MATEMATİK ANABİLİM DALI MATEMATİK PROGRAMI DERS LİSTESİ

ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MATEMATİK ANABİLİM DALI MATEMATİK PROGRAMI DERS LİSTESİ Ders List ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MATEMATİK ANABİLİM DALI MATEMATİK PROGRAMI DERS LİSTESİ 17.11.2016 Yüksek Lisans Dersleri Kod Ders Adı Ders Adı (EN) T U L K AKTS MTK501 Reel

Detaylı

Ayrık zamanlı sinyaller için de ayrık zamanlı Fourier dönüşümleri kullanılmatadır.

Ayrık zamanlı sinyaller için de ayrık zamanlı Fourier dönüşümleri kullanılmatadır. Bölüm 6 Z-DÖNÜŞÜM Sürekli zamanlı sinyallerin zaman alanından frekans alanına geçişi Fourier ve Laplace dönüşümleri ile mümkün olmaktadır. Laplace, Fourier dönüşümünün daha genel bir şeklidir. Ayrık zamanlı

Detaylı

DEVRE VE SİSTEM ANALİZİ ÇALIŞMA SORULARI

DEVRE VE SİSTEM ANALİZİ ÇALIŞMA SORULARI DEVRE VE SİSTEM ANALİZİ 01.1.015 ÇALIŞMA SORULARI 1. Aşağıda verilen devrede anahtar uzun süre konumunda kalmış ve t=0 anında a) v 5 ( geriliminin tam çözümünü diferansiyel denklemlerden faydalanarak bulunuz.

Detaylı

SPEKTRAL HESAP. Bir Serbestlik Dereceli Sistemler Bir serbestlik dereceli doğrusal elastik siteme ait diferansiyel hareket denklemi,

SPEKTRAL HESAP. Bir Serbestlik Dereceli Sistemler Bir serbestlik dereceli doğrusal elastik siteme ait diferansiyel hareket denklemi, Nuri ÖHENDEKCİ SPEKAL HESAP Yapıları ekileyen deprem dalgaları amamen belirli değildir; bu dalgaların özelliklerinde rasgelelik vardır. aman parameresine bağlı bu deprem dalgalarının farklı arilerde oluşmasıyla

Detaylı

The Nonlinear Models with Measurement Error and Least Squares Estimation

The Nonlinear Models with Measurement Error and Least Squares Estimation D.Ü.Ziya Gökalp Eğiim Fakülesi Dergisi 5,17-113 5 ÖLÇÜM HATALI LiNEER OLMAAN MODELLER ve EN KÜÇÜK KARELER KESTİRİMİ The Nonlinear Models wih Measuremen Error and Leas Squares Esimaion Öze : u çalışmada,

Detaylı

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ DERS/MODÜL/BLOK TANITIM FORMU. Dersin Kodu: MAT 5001

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ DERS/MODÜL/BLOK TANITIM FORMU. Dersin Kodu: MAT 5001 Dersi Veren Birim: Fen Bilimleri Enstitüsü Dersin Türkçe Adı: Uygulamalı Matematik Dersin Orjinal Adı: Applied Mathematics Dersin Düzeyi:(Ön lisans, Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) Lisansüstü Dersin Kodu:

Detaylı

KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM ÖĞRETİM YILI FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ MATEMATİK BÖLÜMÜ BİRİNCİ VE İKİNCİ ÖĞRETİM DERSLERİ

KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM ÖĞRETİM YILI FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ MATEMATİK BÖLÜMÜ BİRİNCİ VE İKİNCİ ÖĞRETİM DERSLERİ I. YARIYIL Adı Teori Uygulama KSU MT101 Analiz I 6 4 2 5 7 MT107 Soyut Matematik I 4 4 0 4 5 MT109 Analitik Geometri I 4 4 0 4 5 FZ173 Fizik I 4 4 0 4 4 OZ101 Türk Dili I 2 2 0 2 2 OZ121 Ingilizce I 2

Detaylı

FEN FAKÜLTESİ MATEMATİK BÖLÜMÜ YAZ OKULU DERS İÇERİGİ. Bölümü Dersin Kodu ve Adı T P K AKTS

FEN FAKÜLTESİ MATEMATİK BÖLÜMÜ YAZ OKULU DERS İÇERİGİ. Bölümü Dersin Kodu ve Adı T P K AKTS Bir Dönemde Okutulan Ders Saati MAT101 Genel I (Mühendislik Fakültesi Bütün Bölümler, Fen Fakültesi Kimya ve Astronomi Bölümleri) 1 Kümeler, reel sayılar, bir denklem veya eşitsizliğin grafiği 2 Fonksiyonlar,

Detaylı

3. V, R 3 ün açık bir altkümesi olmak üzere, c R. p noktasında yüzeye dik olduğunu gösteriniz.(10

3. V, R 3 ün açık bir altkümesi olmak üzere, c R. p noktasında yüzeye dik olduğunu gösteriniz.(10 Diferenisyel Geometri 2 Yazokulu 2010 AdıSoyadı: No : 1. ϕ (u, v) = ( u + 2v, v + 2u, u 2 v ) parametrizasyonu ile verilen M kümesinin bir regüler yüzey olduğunu gösteriniz. (15 puan) 3. V, R 3 ün açık

Detaylı

Doğrusal Demet Işıksallığı 2. Fatma Çağla Öztürk

Doğrusal Demet Işıksallığı 2. Fatma Çağla Öztürk Doğrusal Demet Işıksallığı Fatma Çağla Öztürk İçerik Demet Yönlendirici Mıknatıslar Geleneksel Demir Baskın Mıknatıslar 3.07.01 HPFBU Toplantı, OZTURK F. C. Demet Yönlendirici Mıknatıslar Durgun mıknatıssal

Detaylı

OTOBANLARDA TRAFİK AKIŞ DİNAMİĞİNİN İNCELENMESİ

OTOBANLARDA TRAFİK AKIŞ DİNAMİĞİNİN İNCELENMESİ BEYKENT ÜNİVERSİTESİ FEN VE MÜHENDİSLİK BİLİMLERİ DERGİSİ Volume 7(1) 2014, 55-68 OTOBANLARDA TRAFİK AKIŞ DİNAMİĞİNİN İNCELENMESİ Hasan CARFİ (hcarfi@homail.com) Beyken Üniversiesi, Fen Bilimleri Ensiüsü,

Detaylı

Tesadüfi Değişken. w ( )

Tesadüfi Değişken. w ( ) 1 Tesadüfi Değişken Tesadüfi değişkenler gibi büyük harflerle veya gibi yunan harfleri ile bunların aldığı değerler de gibi küçük harflerle gösterilir. Tesadüfi değişkenler kesikli veya sürekli olmak üzere

Detaylı

İnce Antenler. Hertz Dipolü

İnce Antenler. Hertz Dipolü İnce Antenler Çapları boylarına göre küçük olan antenlere ince antenler denir. Alanların hesabında antenlerin sonsuz ince kabul edilmesi kolaylık sağlar. Ancak anten empedansı bulunmak istendiğinde kalınlığın

Detaylı

Mühendislik Mekaniği Statik. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş

Mühendislik Mekaniği Statik. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Mühendislik Mekaniği Statik Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Bölüm 9 Ağırlık Merkezi ve Geometrik Merkez Kaynak: Mühendislik Mekaniği: Statik, R. C. Hibbeler, S. C. Fan, Çevirenler: A. Soyuçok, Ö. Soyuçok. 9. Ağırlık

Detaylı

Kaynaklar Shepley L. Ross, Differential Equations (3rd Edition), 1984.

Kaynaklar Shepley L. Ross, Differential Equations (3rd Edition), 1984. Çankırı Karatekin Üniversitesi Matematik Bölümü 2015 Kaynaklar Shepley L. Ross, Differential Equations (3rd Edition), 1984. (Adi ) Bir ya da daha fazla bağımsız değişkenden oluşan bağımlı değişken ve türevlerini

Detaylı

18.034 İleri Diferansiyel Denklemler

18.034 İleri Diferansiyel Denklemler MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferansiyel Denklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulunmak veya kullanım koşulları hakkında bilgi için http://ocw.mit.edu/terms web sitesini ziyaret

Detaylı

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Kompleks Matematik EEE203 3 3+0 3 4

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Kompleks Matematik EEE203 3 3+0 3 4 DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS Kompleks Matematik EEE203 3 3+0 3 4 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü İngilizce Lisans Zorunlu / Yüz Yüze Dersin

Detaylı

İleri Diferansiyel Denklemler

İleri Diferansiyel Denklemler MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferansiyel Denklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulunmak veya kullanım koşulları hakkında bilgi için http://ocw.mit.edu/terms web sitesini ziyaret

Detaylı

OTOKORELASYON OTOKORELASYON

OTOKORELASYON OTOKORELASYON OTOKORELASYON OTOKORELASYON Y = α + βx + u Cov (u,u s ) 0 u = ρ u -1 + ε -1 < ρ < +1 Birinci dereceden Ookorelasyon Birinci Dereceden Ooregressif Süreç; A R(1) e = ρ e -1 + ε Σe e ˆ ρ = Σ 1 e KARŞILA ILAŞILAN

Detaylı

TÜREV VE UYGULAMALARI

TÜREV VE UYGULAMALARI TÜREV VE UYGULAMALARI A R, a A ve f de A da tanımlı bir fonksiyon olsun. Eğer f(x) f(a) lim x a x a limiti veya x=a+h koymakla elde edilen f(a+h) f(a) lim h 0 h Bu türev f (a), df dx limiti varsa f fonksiyonu

Detaylı

Otomatik Kontrol I. Laplace Dönüşümü. Vasfi Emre Ömürlü

Otomatik Kontrol I. Laplace Dönüşümü. Vasfi Emre Ömürlü Oomaik Konrol I Laplace Dönüşümü Vafi Emre Ömürlü Laplace Dönüşümü: Özellikleri eoremleri Kımî Keirlere Ayırma By Vafi Emre Ömürlü, Ph.D., 7 Laplace ranform I i advanageou o olve By uing, we can conver

Detaylı

BARAJ GÖLLERİNDE DEPREM SIRASINDA OLUŞAN HİDRODİNAMİK BASINÇLARIN SAYISAL BENZETİMİ

BARAJ GÖLLERİNDE DEPREM SIRASINDA OLUŞAN HİDRODİNAMİK BASINÇLARIN SAYISAL BENZETİMİ Eskişehir Osmangazi Üniversiesi Mühendislik Mimarlık Fakülesi Dergisi Cil:XXII, Sayı:3, 29 Journal of Engineering and Archiecure Faculy of Eskişehir Osmangazi Universiy, Vol: XXII, No:3, 29 Makalenin Geliş

Detaylı

Hafta 3: SİNYALLER için uygulamalar

Hafta 3: SİNYALLER için uygulamalar Hafa 3: SİNYALLER için uygulamalar Sorular ve Cevapları... 2 Sayfa Bölüm Sonu Soruları ve Cevapları Alışırma : x() = Ae β ; A = A e jα ve β = γ + jω sürekli zaman genel kompleks eksponansiyel sinyalinin

Detaylı

İşaret ve Sistemler. Ders 11: Laplace Dönüşümleri

İşaret ve Sistemler. Ders 11: Laplace Dönüşümleri İşaret ve Sistemler Ders 11: Laplace Dönüşümleri Laplace Dönüşüm Tanımı Bir f(t) fonksiyonunun Laplace alındığında oluşan fonksiyon F(s) yada L[f(t)] olarak gösterilir. Burada tanımlanan s: İşaret ve Sistemler

Detaylı

İleri Diferansiyel Denklemler

İleri Diferansiyel Denklemler MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferansiyel Denklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulunmak veya kullanım koşulları hakkında bilgi için http://ocw.mit.edu/terms web sitesini ziyaret

Detaylı

İleri Diferansiyel Denklemler

İleri Diferansiyel Denklemler MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferansiyel Denklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulunmak veya kullanım koşulları hakkında bilgi için http://ocw.mit.edu/terms web sitesini ziyaret

Detaylı

ARASINAV SORULARININ ÇÖZÜMLERİ GÜZ DÖNEMİ A A A A A A A

ARASINAV SORULARININ ÇÖZÜMLERİ GÜZ DÖNEMİ A A A A A A A AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ MATEMATİK BÖLÜMÜ BİTİRME ÖDEVİ I ARASINAV SORULARININ ÇÖZÜMLERİ - 6 GÜZ DÖNEMİ ADI SOYADI :... NO :... A A A A A A A SINAV TARİHİ VE SAATİ : Bu sınav 4 sorudan oluşmaktadır ve sınav

Detaylı

2. İKİ BOYUTLU MATEMATİKSEL MODELLER

2. İKİ BOYUTLU MATEMATİKSEL MODELLER . İKİ BOYULU MAEMAİKSEL MODELLER.. Genel Bilgiler Şimdi konform dönüşüm teknikleri ile çözülebilen kararlı durum ısı akışı elektrostatik ve ideal sıvı akışı ile ilgili problemleri göz önüne alacağız. Konform

Detaylı

DÜZCE ÜN IVERS ITES I FEN-EDEB IYAT FAKÜLTES I

DÜZCE ÜN IVERS ITES I FEN-EDEB IYAT FAKÜLTES I DÜZCE ÜN IVERS ITES I FEN-EDEB IYAT FAKÜLTES I MATEMAT IK BÖLÜMÜ 203-204 BAHAR YARIYILI D IFERANS IYEL DENKLEMLER II ARA SINAV 2 Nisan 204 Süre: 90 dakika CEVAP ANAHTARI. (5p) Belirsiz katsay lar yöntemini

Detaylı

MATLAB DA SAYISAL ANALİZ DOÇ. DR. ERSAN KABALCI

MATLAB DA SAYISAL ANALİZ DOÇ. DR. ERSAN KABALCI MATLAB DA SAYISAL ANALİZ DOÇ. DR. ERSAN KABALCI Konu Başlıkları Lineer Denklem Sistemlerinin Çözümü İntegral ve Türev İntegral (Alan) Türev (Sayısal Fark ) Diferansiyel Denklem çözümleri Denetim Sistemlerinin

Detaylı

Iki Boyutlu Sabit Katsay l Lineer Homogen Diferensiyel Denklem Sistemleri (Euler Metodu)

Iki Boyutlu Sabit Katsay l Lineer Homogen Diferensiyel Denklem Sistemleri (Euler Metodu) Iki Boyulu Sabi Kasay l Lineer Homogen Diferensiyel Denklem Sisemleri (Euler Meodu) Bu bölümde sabi kasay l, lineer, homogen 8 >< d = a 1x + b 1 y >: dy d = a 2x + b 2 y sisemi ele al nmakad r. Burada

Detaylı

Diferansiyel Denklemler (MATH 276) Ders Detayları

Diferansiyel Denklemler (MATH 276) Ders Detayları Diferansiyel Denklemler (MATH 276) Ders Detayları Ders Adı Diferansiyel Denklemler Ders Kodu MATH 276 Dönemi Ders Uygulama Laboratuar Kredi AKTS Saati Saati Saati Bahar 4 0 0 4 6 Ön Koşul Ders(ler)i Math

Detaylı

MAK 210 SAYISAL ANALİZ

MAK 210 SAYISAL ANALİZ MAK 210 SAYISAL ANALİZ BÖLÜM 8- SAYISAL İNTEGRASYON 1 GİRİŞ Mühendislikte sık karşılaşılan matematiksel işlemlerden biri integral işlemidir. Bilindiği gibi integral bir büyüklüğün toplam değerinin bulunması

Detaylı

ELEKTRİKSEL POTANSİYEL

ELEKTRİKSEL POTANSİYEL ELEKTRİKSEL POTANSİYEL Elektriksel Potansiyel Enerji Elektriksel potansiyel enerji kavramına geçmeden önce Fizik-1 dersinizde görmüş olduğunuz iş, potansiyel enerji ve enerjinin korunumu kavramları ile

Detaylı

ELASTİK DALGA YAYINIMI

ELASTİK DALGA YAYINIMI ELASTİK DALGA YAYINIMI 8. ders - 016 Prof.Dr. Eşref YALÇINKAYA Geçiğimiz ders; Elasisie eorisi Gerilme ve bileşenleri Deformasyon ve bileşenleri Bu derse; Gerilme-deformasyon bağınıları Elasik sabiler

Detaylı

III. DERS DİFERENSİYELLENEBİLİR YÜZEYLER

III. DERS DİFERENSİYELLENEBİLİR YÜZEYLER Bölüm 1 III. DERS DİFERENSİYELLENEBİLİR YÜZEYLER 1.1 YÜZEYLER:TANIM VE ÖRNEKLER Bu kesimin amacı R 3 de yüzeyler teorisini incelemek ve bunun içinde manifoldlar teorisinin gerekli kısmını aktarmaktır.

Detaylı

Ders #2. Otomatik Kontrol. Laplas Dönüşümü. Prof.Dr.Galip Cansever

Ders #2. Otomatik Kontrol. Laplas Dönüşümü. Prof.Dr.Galip Cansever Ders #2 Otomatik Kontrol Laplas Dönüşümü Prof.Dr.Galip Cansever Pierre-Simon Laplace, 1749-1827 Matematiçi ve Astronomdur. http://www-history.mcs.st-andrews.ac.uk/biographies/laplace.html LAPLAS DÖNÜŞÜMÜ

Detaylı

MIT Açık Ders Malzemesi İstatistiksel Mekanik II: Alanların İstatistiksel Fiziği 2008 Bahar

MIT Açık Ders Malzemesi İstatistiksel Mekanik II: Alanların İstatistiksel Fiziği 2008 Bahar MIT Açık Ders Malzemesi http://ocw.mit.edu 8.334 İstatistiksel Mekanik II: Alanların İstatistiksel Fiziği 008 Bahar Bu malzemeye atıfta bulunmak ve Kullanım Şartlarımızla ilgili bilgi almak için http://ocw.mit.edu/terms

Detaylı

RASGELE SÜREÇLER İ.Ü. ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ İLETİŞİM LABORATUVARI ARALIK, 2007

RASGELE SÜREÇLER İ.Ü. ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ İLETİŞİM LABORATUVARI ARALIK, 2007 RASGELE SÜREÇLER İ.Ü. ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ İLETİŞİM LABORATUVARI ARALIK, 007 1 Tekdüze Dağılım Bir X rasgele değişkenin, a ve b arasında tekdüze dağılımlı olabilmesi için olasılık yoğunluk

Detaylı

1.58 arasındaki her bir değeri alabileceği için sürekli bir

1.58 arasındaki her bir değeri alabileceği için sürekli bir 7.SUNUM Hatırlanacağı gibi, kesikli rassal değişkenler sonlu (örneğin; 0, 1, 2,...,10) veya sayılabilir sonsuzlukta (örneğin; 0, 1, 2,...) değerler alabilmektedir. Fakat birçok uygulamada, rassal değişkenin

Detaylı

1. Hafta Uygulama Soruları

1. Hafta Uygulama Soruları . Hafta Uygulama Soruları ) x ekseni, x = doğrusu, y = x ve y = x + eğrileri arasında kalan alan nedir? ) y = x 3 ve y = 4 x 3 parabolleri arasında kalan alan nedir? 3) y = x, x y = 4 eğrileri arasında

Detaylı

Diferansiyel Denklemler (MATH 276) Ders Detayları

Diferansiyel Denklemler (MATH 276) Ders Detayları Diferansiyel Denklemler (MATH 276) Ders Detayları Ders Adı Diferansiyel Denklemler Ders Kodu MATH 276 Dönemi Ders Uygulama Laboratuar Kredi AKTS Saati Saati Saati Bahar 4 0 0 4 6 Ön Koşul Ders(ler)i Math

Detaylı

White ın Heteroskedisite Tutarlı Kovaryans Matrisi Tahmini Yoluyla Heteroskedasite Altında Model Tahmini

White ın Heteroskedisite Tutarlı Kovaryans Matrisi Tahmini Yoluyla Heteroskedasite Altında Model Tahmini Ekonomeri ve İsaisik Sayı:4 006-1-8 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İKTİSAT FAKÜLTESİ EKONOMETRİ VE İSTATİSTİK DERGİSİ Whie ın Heeroskedisie Tuarlı Kovaryans Marisi Tahmini Yoluyla Heeroskedasie Alında Model Tahmini

Detaylı

Otomatik Kontrol. Kapalı Çevrim Kontrol Sistemin Genel Gereklilikleri

Otomatik Kontrol. Kapalı Çevrim Kontrol Sistemin Genel Gereklilikleri Otomatik Kontrol Kapalı Çevrim Kontrol Sistemin Genel Gereklilikleri H a z ı r l aya n : D r. N u r d a n B i l g i n Kapalı Çevrim Kontrol Kapalı Çevrim Kontrol Sistemin Genel Gereklilikleri Bir önceki

Detaylı

SOCIAL SCIENCES STUDIES JOURNAL SSSjournal (ISSN: )

SOCIAL SCIENCES STUDIES JOURNAL SSSjournal (ISSN: ) SOCIAL SCIENCES STUDIES JOURNAL SSSjournal (ISSN:2587-1587) Economics and Adminisraion, Tourism and Tourism Managemen, Hisory, Culure, Religion, Psychology, Sociology, Fine Ars, Engineering, Archiecure,

Detaylı

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ DEKANLIĞI DERS/MODÜL/BLOK TANITIM FORMU MATEMATİK III. Dersin Kodu: MAT 2011

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ DEKANLIĞI DERS/MODÜL/BLOK TANITIM FORMU MATEMATİK III. Dersin Kodu: MAT 2011 Dersi Veren Birim: Mühendislik Fakültesi Dersin Adı: MATEMATİK III Dersin Düzeyi:(Ön lisans, Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) Dersin Kodu: MAT Dersin Öğretim Dili: Türkçe Formun Düzenleme / Yenilenme Tarihi:

Detaylı

İleri Diferansiyel Denklemler

İleri Diferansiyel Denklemler MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferansiyel Denklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulunmak veya kullanım koşulları hakkında bilgi için http://ocw.mit.edu/terms web sitesini ziyaret

Detaylı

İleri Diferansiyel Denklemler

İleri Diferansiyel Denklemler MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferansiyel Denklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulunmak veya kullanım koşulları hakkında bilgi için http://ocw.mit.edu/terms web sitesini ziyaret

Detaylı

FEM ile, Hapsolmuş Kuantum Mekaniksel Sistemlerin Çözümü

FEM ile, Hapsolmuş Kuantum Mekaniksel Sistemlerin Çözümü FEM ile, Hapsolmuş Kuantum Mekaniksel Sistemlerin Çözümü Yöntem 8-Mayıs-24 (9-Mayıs-24) Bir boyutlu bir problem için ölçeklenmiş (boyutsuz) niceliklerle yazılmış Schrodinger denklemi ve Hamiltoniyen Hψ(z)

Detaylı

DİNAMİK (3.hafta) EĞRİSEL HAREKET-2: Kutupsal /Polar Koordinatlar (r,θ) A-Polar Koordinatlarda (r,θ) Hareket Denkemleri

DİNAMİK (3.hafta) EĞRİSEL HAREKET-2: Kutupsal /Polar Koordinatlar (r,θ) A-Polar Koordinatlarda (r,θ) Hareket Denkemleri DİNAMİK (3.hafta) EĞRİSEL HAREKET-2: Kutupsal /Polar Koordinatlar (r,θ) Şekildeki gibi dönen bir çubuk üzerinde ilerleyen bilezik hem dönme hareketi hemde merkezden uzaklaşma hareketi yapar. Bu durumda

Detaylı

Zaman Domeninde Modelleme Transfer Fonksiyonu Durum Uzay Dönüşümü Durum Uzay Transfer Fonksiyonu DönüşümÜ

Zaman Domeninde Modelleme Transfer Fonksiyonu Durum Uzay Dönüşümü Durum Uzay Transfer Fonksiyonu DönüşümÜ DÜZCE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ MM306 SİSTEM DİNAMİĞİ Zaman Domeninde Modelleme Transfer Fonksiyonu Durum Uzay Dönüşümü Durum Uzay Transfer Fonksiyonu DönüşümÜ 1 EEM304 MM306

Detaylı

MAT 101, MATEMATİK I, FİNAL SINAVI 08 ARALIK (10+10 p.) 2. (15 p.) 3. (7+8 p.) 4. (15+10 p.) 5. (15+10 p.) TOPLAM

MAT 101, MATEMATİK I, FİNAL SINAVI 08 ARALIK (10+10 p.) 2. (15 p.) 3. (7+8 p.) 4. (15+10 p.) 5. (15+10 p.) TOPLAM TOBB-ETÜ, MATEMATİK BÖLÜMÜ, GÜZ DÖNEMİ 2014-2015 MAT 101, MATEMATİK I, FİNAL SINAVI 08 ARALIK 2014 Adı Soyadı: No: İMZA: 1. 10+10 p.) 2. 15 p.) 3. 7+8 p.) 4. 15+10 p.) 5. 15+10 p.) TOPLAM 1. a) NOT: Tam

Detaylı

Herhangi bir rastgele değişken için kümülatif dağılım fonksiyonu/cumulative distribution function (KDF/CDF) şu şekilde tanımlanır.

Herhangi bir rastgele değişken için kümülatif dağılım fonksiyonu/cumulative distribution function (KDF/CDF) şu şekilde tanımlanır. Kümülatif Dağılım Fonksiyonları Herhangi bir rastgele değişken için kümülatif dağılım fonksiyonu/cumulative distribution function (KDF/CDF) şu şekilde tanımlanır. F X (x) = P (X x) = x f X(x ) dx Sürekli

Detaylı

Plazma İletiminin Optimal Kontrolü Üzerine

Plazma İletiminin Optimal Kontrolü Üzerine Plazma İletiminin Optimal Kontrolü Üzerine 1 Yalçın Yılmaz, 2 İsmail Küçük ve 3 Faruk Uygul *1 Faculty of Arts and Sciences, Dept. of Mathematics, Sakaya University, Sakarya, Turkey 2 Faculty of Chemical

Detaylı

ELM201 ELEKTRONİK-I DERSİ LABORATUAR FÖYÜ

ELM201 ELEKTRONİK-I DERSİ LABORATUAR FÖYÜ TC SAKARYA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ELEKTRİKELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ ELM21 ELEKTRONİKI DERSİ LABORATUAR FÖYÜ DENEYİ YAPTIRAN: DENEYİN ADI: DENEY NO: DENEYİ YAPANIN ADI ve SOYADI: SINIFI: OKUL NO:

Detaylı

FİZİK 4. Ders 10: Bir Boyutlu Schrödinger Denklemi

FİZİK 4. Ders 10: Bir Boyutlu Schrödinger Denklemi FİZİK 4 Ders 10: Bir Boyutlu Schrödinger Denklemi Bir Boyutlu Schrödinger Denklemi Beklenen Değer Kuyu İçindeki Parçacık Zamandan Bağımsız Schrödinger Denklemi Kare Kuyu Tünel Olayı Basit Harmonik Salınıcı

Detaylı

ELM201 ELEKTRONİK-I DERSİ LABORATUAR FÖYÜ

ELM201 ELEKTRONİK-I DERSİ LABORATUAR FÖYÜ T SAKARYA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ELEKTRİKELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ ELM21 ELEKTRONİKI DERSİ LABORATUAR FÖYÜ DENEYİ YAPTIRAN: DENEYİN ADI: DENEY NO: DENEYİ YAPANIN ADI ve SOYADI: SINIFI: OKUL NO:

Detaylı

İstatistik ve Olasılık

İstatistik ve Olasılık İstatistik ve Olasılık Rastgele Değişkenlerin Dağılımları I Prof. Dr. İrfan KAYMAZ Ders konusu Bu derste; Rastgele değişkenlerin tanımı ve sınıflandırılması Olasılık kütle fonksiyonu Olasılık yoğunluk

Detaylı

T.C SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

T.C SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ T.C SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİTKİ- OTÇUL FARK DENKLEM MODELLERİNİN DAVRANIŞLARI Düriye KORKMAZ YÜKSEK LİSANS TEZİ Maemaik Anabilim Dalı Ağusos-0 KONYA ÖZET YÜKSEK LİSANS TEZİ BİTKİ

Detaylı

Box-Jenkıns Modelleri ile Aylık Döviz Kuru Tahmini Üzerine Bir Uygulama

Box-Jenkıns Modelleri ile Aylık Döviz Kuru Tahmini Üzerine Bir Uygulama Kocaeli Üniversiesi Sosyal Bilimler Ensiüsü Dergisi (6) 2003 / 2 : 49-62 Box-Jenkıns Modelleri ile Aylık Döviz Kuru Tahmini Üzerine Bir Uygulama Hüdaverdi Bircan * Yalçın Karagöz ** Öze: Bu çalışmada geleceği

Detaylı

Zaman Serisi Modelleri: Birim Kök Testleri, Eşbütünleşme, Hata Düzeltme Modelleri

Zaman Serisi Modelleri: Birim Kök Testleri, Eşbütünleşme, Hata Düzeltme Modelleri Yıldız Teknik Üniversiesi İkisa Bölümü Ekonomeri II Ders Noları Ders Kiabı: J.M. Wooldridge, InroducoryEconomericsA Modern Approach, 2nd. ed., 2002, Thomson Learning. Zaman Serisi Modelleri: Birim Kök

Detaylı

Şekil 23.1: Düzlemsel bölgenin alanı

Şekil 23.1: Düzlemsel bölgenin alanı Bölüm Belirli İntegral Şekil.: Düzlemsel bölgenin alanı Düzlemde kare, dikdörtgen, üçgen, çember gibi iyi bilinen geometrik şekillerin alanlarını bulmak için uygun formüller kullanıyoruz. Ama, uygulamada

Detaylı

Çözümlü Yüksek Matematik Problemleri. Doç. Dr. Erhan Pişkin

Çözümlü Yüksek Matematik Problemleri. Doç. Dr. Erhan Pişkin Çözümlü Yüksek Matematik Problemleri Doç. Dr. Erhan Pişkin Doç. Dr. Erhan PİŞKİN ÇÖZÜMLÜ YÜKSEK MATEMATİK PROBLEMLERİ ISBN 978-605-38-45-5 Kitap içeriğinin tüm sorumluluğu yazarına aittir. 06, Pegem Akademi

Detaylı

18.034 İleri Diferansiyel Denklemler

18.034 İleri Diferansiyel Denklemler MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferansiyel Denklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulunmak veya kullanım koşulları hakkında bilgi için http://ocw.mit.edu/terms web sitesini ziyaret

Detaylı

MAT355 Kompleks Fonksiyonlar Teorisi I Hafta 2. yapılırsa bu durumda θ ya z nin esas argümenti denir ve Argz ile gösterilir. argz = Argz + 2nπ, n Z

MAT355 Kompleks Fonksiyonlar Teorisi I Hafta 2. yapılırsa bu durumda θ ya z nin esas argümenti denir ve Argz ile gösterilir. argz = Argz + 2nπ, n Z MAT355 Kompleks Fonksiyonlar Teorisi I Hafta 1.. Kutupsal Formda Gösterim z x + iy vektörünün pozitif reel eksenle yaptığı açıya θ diyelim. cos θ x, sin θ y ve buradan tan θ y θ arctan y olup θ ya z z

Detaylı

MATEMATİK ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ - DENEME SINAVI DENEME. Diğer sayfaya geçiniz.

MATEMATİK ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ - DENEME SINAVI DENEME. Diğer sayfaya geçiniz. MATEMATİK. DENEME ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ - DENEME SINAVI. f : X tanımlı y = f() fonksiyonu için lim f ( ) = L ise aşağıdaki önermelerden kaç tanesi kesinlikle doğrudur? 0 I. X dir. 0 II. f() fonksiyonu

Detaylı

SÜREKLİ OLASILIK DAĞILIŞLARI

SÜREKLİ OLASILIK DAĞILIŞLARI SÜREKLİ OLASILIK DAĞILIŞLARI Sürekli verilerin göstermiş olduğu dağılışa sürekli olasılık dağılışı denir. Sürekli olasılık dağılışlarının fonksiyonlarına yoğunluk fonksiyonu denilmekte ve bu dağılışlarla

Detaylı

FİZ217 TİTREŞİMLER VE DALGALAR DERSİNİN 2. ARA SINAV SORU CEVAPLARI

FİZ217 TİTREŞİMLER VE DALGALAR DERSİNİN 2. ARA SINAV SORU CEVAPLARI 1) Gerilmiş bir ipte enine titreşimler denklemi ile tanımlıdır. Değişkenlerine ayırma yöntemiyle çözüm yapıldığında için [ ] [ ] ifadesi verilmiştir. 1.a) İpin enine titreşimlerinin n.ci modunu tanımlayan

Detaylı

Kompleks Analiz (MATH 346) Ders Detayları

Kompleks Analiz (MATH 346) Ders Detayları Kompleks Analiz (MATH 346) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Kompleks Analiz MATH 346 Güz 4 0 0 4 7 Ön Koşul Ders(ler)i Math 251 Dersin Dili

Detaylı