YUKSEK SEVtYELI SPORCULARIN Ki$iLiK TESTLERi VE PSiKOLOJiK DANI$MA

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "YUKSEK SEVtYELI SPORCULARIN Ki$iLiK TESTLERi VE PSiKOLOJiK DANI$MA"

Ediz Özel
6 yıl önce
İzleme sayısı:

GiRi$ YUKSEK SEVtYEL SPORCULARN Ki$iLiK TESTLERi VE PSiKOLOJiK DAN$MA Reihard Frake Federal Almaya Ceviri: Ziya Kruc Perica Bayar S ylilarda Oeride boyok bir dikkatle durula ku "Sr ve Ki ilik"tir

1 GiRi$ YUKSEK SEVtYEL SPORCULARN Ki$iLiK TESTLERi VE PSiKOLOJiK DAN$MA Reihard Frake Federal Almaya Ceviri: Ziya Kruc Perica Bayar S ylilarda Oeride boyok bir dikkatle durula ku "Sr ve Ki ilik"tir (Bachleiter 1984 Kirkaldy Mummerdey Eyseck Sack Sims 1983). Bu arastrrmac.larda bir kisrru kisuik ellikleri ve srtif erfrmas arasidaki iliskiyi acikca rtaya kyrustur (Eyseck 1982 Kirkaldy 1983). Barlada ise alarh ili ki buluamarrustir cuk: srcularr degerledirilmeside birbirii tutmaya bulgulara rastlarrustrr (Mum medy 1983 Sack 1982). Yukadaki tartisma srda uygulaasikljik da.sralar ici ayca emlldir. Gercek yeteegi satama ve irve srcusuu secreyi hedefleye sr sikljisideki carusra rgramlada erfrmas doeyi ile kesi kisilik c ellikleri ya da kisilik degi keleri arasrda bir illski lu lmadlgl srusu surekli larak aklilara taktlraktadir. Bua ek larak sr lie ki ilik arasrca uyusur bireysel ve takir srladaki srcula siklijik darusra rgramlada emli bir faktrdu r. VONTEM Basau bir sr seu suda Federal Almaya Ulusal yelke takirruda 14 srcuya sikljik darusma ve yardir isteyi istemedikleri sruldu. Srcularda ellikle yasabilms goclerii sikljik tarak arttirrayi ve ertrraslar e ust doeye crkartray: istediler. Srcula uyumla iigili sik-fiyljik ve e] sikljik srulari kayq: ve gerilimi yaruda eqellerls'lk duygusuda yakimala vardi Srculara cellkle 16 PF testi (Cattel 1954 Cattel Eber 1964) ve FP Freiburg ki ilik evateri-(fahreberg Selg Hamel 1973) verilerek kisilik 6ellikleri ve srula rtaya cikalraya calrsild). Bua kars: bekleeleri aksie test rfilleride hicbiride kisilik sruuu lmadrq: rtaya crktr Srcular rmalde saradtlar. Bu lumsu bulgu srcula srularma tarkh bicirde yaklasrayi gerektiriyrdu yasra cesi ve yasra davraruslaa bakudiqtda ve derilemesie yalia karsrhkh gro melerdeki icelemelerde davraruslarda yasradaki tutumlara duygulara ve blllssel arcalara bakik. Bu temel bilgiler 1 lglda bir darusra rqrarru harrlad..

2 Bu rgram bir srcuya daha klay yaklasrayi hedefleyerek atrtadi. Daha acik bir alatrrla srcula darusra rqrarlaru da.m kisisel rblemierii yarusira srdaki hedefleri bel ve geel yasara iliski dusuceleri lusturuyrdu. Bu rrari hedefi srcularm bel srulada ayritryta ime ve srcular ici gei$ cerceveli bir silljik yardir saqlarak larak betirlemistl. Prgram gev$eme tekikleri ile basuyrdu daha sra da gru veya bireysel terailere gegiliyrdu. Prgram 22 turumda lusuyrdu. Buu alarm da haftada 2-3 saatlik bir tlati demekti. SONUC;LAR 1. Test sucla asaqidaki gibi betleebilir. Srcula kisilik testi suclaru geel Olasya gbre bir aiarhjimm lradiq: buludu. 16 PF testii Vaek ve Hsek (1977) birbirie beer erfrmas sergileye 21 Cakslavak yelkeciye uyguladilar. Elde edile e belirgi farklar sulardrr. Faktbr M. (Eylemsellik-Hayalcilik) Faktbr N. (Aglkilk-Akllllllk) Faktbr 2 (Yasaa gruba bagillik-kedie yeterlilik) Faktbr 4 (Gevsere-Gerqilik) Srcula 16 PF ve FP test suclarmda beeye bellikleri krelasy suclada bemli farklar vardir (Hbi ve Kea 1973). Bu bellikler syle siralaabilir: 16 PF Faktbr C (Duygusaletkililik-duygusal dege) ve FP lcek 1 (eurtiklik bukluluk ve siksmatik lmaya bukluklar). 16 PF Faktt5r G (Tedbirlilik-durustlilk) ve FP lcek 2 (saldtrqak-saldrrqa lmama duygusal dlslttlilik-kedilijjlde saldrr ahk geli$memi$ duyqusallik) 16 PF Faktbr H (Slkllgalik-maceraerestlik) ve FP lcek E (ice duklukdisa dukluk) 16 PF Fakt6r 4 (Gevsereeqerqillk) ve FP lcek N duygusal degeduygusal degesilik) 16 PF Faktt5r C (Duygusal etkilik ve duygusal dege) ve FP lcek M (kadmsi ti-erkeksi ti larak kedii tarurlara). 2. Darusra rgramlada srcula yar.sra soresice sik-fiyljik dururlaa lliski geli meleri sucla syleir. Prgram suda tek tek srcular Kedi baglmslliklal tesvik edebllrisler ve bireysel larak da 2

3 Stadrt 1 sriuc N w t 'J) X c <fl r.." U < <fl x: <fl U ;:; c ~ :3 -- :J P c U ~ C.. < r - 8 r :s ;A lj :: c :::g lj.." - r -- c - :: :-P r J

buu ideal sirurlar iceriside tutabilrislerdir Ortaya crka bir kisim srularda srcular ile bireysel veya gru larak tartisudi ve curledi. Bbylece bu srula la srtif erfrmaslaa egel lraras: saqladr.

4 buu ideal sirurlar iceriside tutabilrislerdir Ortaya crka bir kisim srularda srcular ile bireysel veya gru larak tartisudi ve curledi. Bbylece bu srula la srtif erfrmaslaa egel lraras: saqladr. Srcula ea doeyde gergilik ve kayq: ile mosabakaya girdigi durumlarda basau ldukla qlerrdi. Yai srcular byle bir durumda daha rahat yasabllrislerlr. Tabl l. Alma ve Cekslvak Yelke Src.rlaru 16 PF Sucla. Tabl:2. 16 PF Faktrleri ve FP Olcekleride secilris Krelasylar (Hbi ve kelar 1973) PF t c ktr le r i! FPl f kt r eri B r-r-. s 3 2.J (1 G2 H.E (.M TART~MA Test verileri yoksek seviyeli yelke srcularu sisik rfillerii geet Olasy iclde alarh bir sucuu lradrqrru gstermi$tir. Dlayrsi iie taruya iliski aradimde geel direme elliklerie daklamis ve ki~ilik ile ilgili etki degi~keleri tarurlarasma cahsrlrmstrr. Her$eye karsi srtif erirmas ile ki~iligi birbirie la bagllllgi lliskis] tamame drslaramahdrr. Till (1981) et bir ki$ilik evateri lusturrus daha sra da buu ust doey Frasi yelkecilerie uycularrusr. Sucta 22

5 domeciler ile diger srcula yeteekleri ve srtif basarrla arasida fark clduquu yrdarsur. Dikkate alma diger gro lerde de srtif etkiliklerdeki kisillk tarkhhklaru durumsal tarklihklara bagll labilecaqi srcula da bir miktar etkileyebilecegi belirtilmektedir. Kisilik evaterleri kullamakla bu tarklurklar e acrklaabilir e de temsil edilebilir iteliktedir. Traid mdellerle ilgili uluslar arasi kars.lastrrralar ya.ldrqmda bir krsim srular rtaya crkraktadir. Federal Alma ve Cekslavak yelkecileri test rfilleride birbirie dek use degi kelerde bir ualrk tarkhuk ldugu groldo. Srcula durumluk kisilik rfillerii geli tirilerek ulustararas: doeyde rtaya krasmda tarkh tlumsal gevreler etkili labilir. Bu tor yarqilar ki ilik ile srtif ertrrasm tlumsallasra ile ilgisii ldugu hiteii dgrular ydedlr (Sack 1975). Bu gergek ayr.ca suu da gstermektedir. Ki ilik ile yelkedeki mokemmeljik daha farkl: bir ytsmle karsilastmlara. Fakat eldeki diger 16 PF test verilerideki uluslararas: karsuastrrralara iliski uyumsuluk sematik edelerde ve rjial doelemei diger dillere c;evirisideki eksiklikte kayaklarrus lab.leceqii de qsterdi. TOm bu yrumlar temel treitlere dayah qrusleri acik bir ekilde.yetersiligii qsterrektedir. Sr sikljisideki darusma rqrarlaru geli tirilebilmesi ici gegerli bilgilere gereksiim duyulraktadrr. Bu edele idigrafik ve al yaklasim blcimlert ile srcularla ugra a geel ellikler mde i treit mdelde yarismaya yelik sisik srula crs acisida daha iyiymi gigi goroor. Sadece bu bilgilere dayal: larak darusra rgramla geli tirillme ayrtca srcuu katladrq: uyumsuluk srularu gegmi ii de alamak gereklidir. teratial Jural f Srt Psychlgy

Benzer belgeler

YÜKSEK SEVIYELI SPORCULARIN KİŞİLİK TESTLERİ PSİKOLOJİK DANIŞMA

YÜKSEK SEVIYELI SPORCULARIN KİŞİLİK TESTLERİ PSİKOLOJİK DANIŞMA VE Reinhard Franke, Federal Almanya Çeviri: Ziya Koruç,/\ Perican Bayar '%J GİRİŞ Son yıllarda üzerinde büyük bir dikkatle durulan konu "Spor