İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

Transkript

1 İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİLERİ ENSTİTÜSÜ ÇOK KATLI BETONARE VE ÇELİK YAPILARIN 007 TÜRK DEPRE YÖNETELİĞİ ESASLARINA GÖRE KARŞILAŞTIRILASI YÜKSEK LİSANS TEZİ İnş. üh. Özcn KEÇELİOĞLU Anilim Dlı : İNŞAAT ÜHENDİSLİĞİ Progrmı : YAPI ÜHENDİSLİĞİ HAZİRAN 008

2 İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİLERİ ENSTİTÜSÜ ÇOK KATLI BETONARE VE ÇELİK YAPILARIN 007 TÜRK DEPRE YÖNETELİĞİ ESASLARINA GÖRE KARŞILAŞTIRILASI YÜKSEK LİSANS TEZİ İnş. üh. Özcn KEÇELİOĞLU ( ) Tezin Enstitüye Verildiği Trih : 5 yıs 008 Tezin Svunulduğu Trih : 10 Hzirn 008 Tez Dnışmnı : Diğer Jüri Üyeleri Prof. Dr. Nesrin YARDICI Prof. Dr. Cvidn YORGUN (İ.T.Ü.) Prof. Dr. A. Zfer ÖZTÜRK (Y.T.Ü.) HAZİRAN 008 i

3 ÖNSÖZ İ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, İnşt ühendisliği Bölümü, Ypı Anlizi Progrmı çerçevesinde gerçekleştirilen u yüksek lisns tez çlışmsınd, tezin sunuluş trihinde Türkiye nin en yüksek insı olm ünvnını elinde ulundurn ve İŞ KULE dıyl ilinen Türkiye İş Bnksı Genel üdürlüğü Binsı nın mevcut etonrme projeleri incelenmiş, DBYBHY-007 ye göre kontrolleri ypılmış, ynı mimri ile süneklik düzeyi yüksek çelik çerçeveler ile etonrme çekirdek perdelerinin irrd kullnılmsı prensiine dynn yeni ir in tsrlnmış ve mevcut etonrme in ile mliyet ve ypım süresi kımlrındn krşılştırmlrı ypılmıştır. Çlışmlrım sırsınd enden yrdımlrını esirgemeyen syın hocm Prof. Dr. Nesrin YARDICI y, iş rkdşım Di AYCİL KARA y ve mesleğime dımımı ttığım ilk günden eri, tecrüeleri ile n ışık tutn Dr. İrfn BALIOĞLU n teşekkürlerimi ir orç ilirim Özcn KEÇELİOĞLU ii

4 İÇİNDEKİLER KISALTALAR TABLO LİSTESİ ŞEKİL LİSTESİ SEBOL LİSTESİ ÖZET SUARY ii iii v vi i i 1. GİRİŞ Konu Genel Ypı Tnımı Ypı Tşıyıcı Sistemi Betonrme Ypı Tşıyıcı Sistemi Çelik Ypı Tşıyıcı Sistemi lzeme Krkteristikleri Beton Çelik Ypı Çeliği Bulon S.L. Tipi 10.9 Klitede Bulon S.L.P. Tipi 10.9 Klitede Bulon Zemin Krkteristikleri 8. YÜK ANALİZİ 9.1. Sit Yükler Plk Döşeme Yükleri Kset Döşeme Yükleri Kplm Yükleri 9.. Hreketli Yükler Rüzgr Yükleri Deprem Yükleri 1.5. Kullnıln Yük Kominsyonlrı Betonrme Elemnlrın Boyutlndırılmsınd Kullnıln Yük Kominsyonlrı Çelik Elemnlrın Boyutlndırılmsınd Kullnıln Yük Kominsyonlrı Kpsiteye Göre Kontrollerde Kullnıln Yük Kominsyonlrı BETONARE YAPI Hesp Kulleri Hesp Sonuçlrı od Şekilleri ve Tn Kesme Kuvvetleri 18 iii

5 3... Deplsmn ve Göreli Kt Ötelemeleri Güçlü Kolon-Zyıf Kiriş Kontrolleri Değerlendirmeler 6 4. ÇELİK YAPI Ypı Elemnlrının Boyutlndırılmsı Kullnıln Profillerin Enkesit Koşullrı Sınır Kontrolleri Kolon Olrk Kullnıln Profiller Kiriş Olrk Kullnıln Profiller Güçlü Kolon-Zyıf Kiriş Kontrolleri Sit Kolon Kesiti ile Üst Kt Geçilen Ktlrd Kontrol Kolonlrın Kesit Değiştirdiği Ktlrd Kontrol Kompozit Döşemenin Boyutlndırılmsı ve Tşım Gücü Hesı lzeme Özellikleri Enkesit Koşullrı Yüklerin Belirlenmesi Trpez Scın Klıp Sürecinde Hesı (1 m genişlik için) Krm Plkd Tşım Gücü Kontrolleri (1 m genişlik için) Sehim Hesı Kompozit Döşeme Kirişleri Boyutlndırmlrı Kompozit Döşeme Hesı Tip Kompozit Kesit Pozitif oment Tşım Kpsitesi Hesı Sehim Hesı Kym Elemnlrı Hesı Kompozit Döşeme Hesı Tip Kompozit Kesit Pozitif oment Tşım Kpsitesi Hesı Sehim Hesı Kym Elemnlrı Hesı Kompozit Döşeme Hesı Tip Kompozit Kesit Pozitif oment Tşım Kpsitesi Hesı Sehim Hesı Kym Elemnlrı Hesı Kompozit Döşeme Hesı Tip Kompozit Kesit Pozitif oment Tşım Kpsitesi Hesı Sehim Hesı Kym Elemnlrı Hesı Kompozit Döşeme Hesı Tip Kompozit Kesit Pozitif oment Tşım Kpsitesi Hesı Sehim Hesı 56 iv

6 Kym Elemnlrı Hesı Kompozit Döşeme Hesı Tip Kompozit Kesit Pozitif oment Tşım Kpsitesi Hesı Sehim Hesı Kym Elemnlrı Hesı Kt Kirişleri Boyutlndırmlrı Kiriş Kesit Hesı Tip Kesit Özellikleri G+Q Yüklemesi için Kesit Hesı G+Q+E mk Yüklemesi için Kesit Hesı Kesme Kpsitesi Kontrolü G+Q+W mk Yüklemesi için Kesit Hesı Kiriş Kesit Hesı Tip Kesit Özellikleri G+Q Yüklemesi için Kesit Hesı G+Q+E mk Yüklemesi için Kesit Hesı Kesme Kpsitesi Kontrolü G+Q+W mk Yüklemesi için Kesit Hesı Kiriş Kesit Hesı Tip Kesit Özellikleri G+Q Yüklemesi için Kesit Hesı G+Q+E mk Yüklemesi için Kesit Hesı Kesme Kpsitesi Kontrolü G+Q+W mk Yüklemesi için Kesit Hesı Kiriş Kesit Hesı Tip Kesit Özellikleri G+Q Yüklemesi için Kesit Hesı G+Q+E mk Yüklemesi için Kesit Hesı Kesme Kpsitesi Kontrolü G+Q+W mk Yüklemesi için Kesit Hesı Kiriş Kesit Hesı Tip Kesit Özellikleri G+Q Yüklemesi için Kesit Hesı G+Q+E mk Yüklemesi için Kesit Hesı Kesme Kpsitesi Kontrolü G+Q+W mk Yüklemesi için Kesit Hesı Kiriş Kesit Hesı Tip Kesit Özellikleri 66 v

7 G+Q Yüklemesi için Kesit Hesı G+Q+E mk Yüklemesi için Kesit Hesı Kesme Kpsitesi Kontrolü G+Q+W mk Yüklemesi için Kesit Hesı Kolon Boyutlndırmlrı Kolon Kesit Hesı Tip Kt 1 HE1000X393 Kolonlrı için Hesp Kesit Özellikleri G+Q Yüklemesi için Kesit Hesı G+Q+E mk Yüklemesi için Kesit Hesı Kesme Kpsitesi Kontrolü Arttırılmış Deprem Yüklemelerine Göre Norml Kuvvet Kpsitesi Kontrolü G+Q+W mk Yüklemesi için Kesit Hesı Kt 6 HE1000X393 Kolonlrı için Hesp Kesit Özellikleri G+Q Yüklemesi için Kesit Hesı G+Q+E mk Yüklemesi için Kesit Hesı Kesme Kpsitesi Kontrolü Arttırılmış Deprem Yüklemelerine Göre Norml Kuvvet Kpsitesi Kontrolü G+Q+W mk Yüklemesi için Kesit Hesı Kt 11 HE1000X393 Kolonlrı için Hesp Kesit Özellikleri G+Q Yüklemesi için Kesit Hesı G+Q+E mk Yüklemesi için Kesit Hesı Kesme Kpsitesi Kontrolü Arttırılmış Deprem Yüklemelerine Göre Norml Kuvvet Kpsitesi Kontrolü G+Q+W mk Yüklemesi için Kesit Hesı Kolon Kesit Hesı Tip Kt 1 HE550 Kolonlrı için Hesp Kesit Özellikleri G+Q Yüklemesi için Kesit Hesı G+Q+E mk Yüklemesi için Kesit Hesı Kesme Kpsitesi Kontrolü Arttırılmış Deprem Yüklemelerine Göre Norml Kuvvet Kpsitesi Kontrolü 97 vi

8 G+Q+W mk Yüklemesi için Kesit Hesı Kolon Kesit Hesı Tip Kt HE450 Kolonlrı için Hesp Kesit Özellikleri G+Q Yüklemesi için Kesit Hesı G+Q+E mk Yüklemesi için Kesit Hesı Kesme Kpsitesi Kontrolü Arttırılmış Deprem Yüklemelerine Göre Norml Kuvvet Kpsitesi Kontrolü G+Q+W mk Yüklemesi için Kesit Hesı Kolon Kesit Hesı Tip Kt 3 HE400 Kolonlrı için Hesp Kesit Özellikleri G+Q Yüklemesi için Kesit Hesı G+Q+E mk Yüklemesi için Kesit Hesı Kesme Kpsitesi Kontrolü Arttırılmış Deprem Yüklemelerine Göre Norml Kuvvet Kpsitesi Kontrolü G+Q+W mk Yüklemesi için Kesit Hesı Kolon Kesit Hesı Tip Kt 4 HE300 Kolonlrı için Hesp Kesit Özellikleri G+Q Yüklemesi için Kesit Hesı G+Q+E mk Yüklemesi için Kesit Hesı Kesme Kpsitesi Kontrolü Arttırılmış Deprem Yüklemelerine Göre Norml Kuvvet Kpsitesi Kontrolü G+Q+W mk Yüklemesi için Kesit Hesı Kolon Kesit Hesı Tip Kt 1 HE550 Kolonlrı için Hesp Kesit Özellikleri G+Q Yüklemesi için Kesit Hesı G+Q+E mk Yüklemesi için Kesit Hesı Kesme Kpsitesi Kontrolü Arttırılmış Deprem Yüklemelerine Göre Norml Kuvvet Kpsitesi Kontrolü G+Q+W mk Yüklemesi için Kesit Hesı Kolon Kesit Hesı Tip 7 17 vii

9 Kt 1 HE550 Kolonlrı için Hesp Kesit Özellikleri G+Q Yüklemesi için Kesit Hesı G+Q+E mk Yüklemesi için Kesit Hesı Kesme Kpsitesi Kontrolü Arttırılmış Deprem Yüklemelerine Göre Norml Kuvvet Kpsitesi Kontrolü G+Q+W mk Yüklemesi için Kesit Hesı Rdye Temel Boyutlndırmsı Dontı Hesı Zımlm Hesı Ypı Elemnlrı Birleşim Hesplrı Kompozit Döşeme Kirişleri Birleşim Hesplrı INP450 Kompozit Döşeme Kirişleri Birleşim Hesplrı lzeme Özellikleri Betonrmeye Bğlntı Hesı Bğlntı Levhsı Kynk Hesı Gövde Bulonlrı Hesı INP360 Kompozit Döşeme Kirişleri Birleşim Hesplrı Betonrmeye Bğlntı Hesı Bğlntı Levhsı Kynk Hesı Gövde Bulonlrı Hesı INP400 Kompozit Döşeme Kirişleri Birleşim Hesplrı Betonrmeye Bğlntı Hesı Bğlntı Levhsı Kynk Hesı Gövde Bulonlrı Hesı INP30 Kompozit Döşeme Kirişleri Birleşim Hesplrı Betonrmeye Bğlntı Hesı Bğlntı Levhsı Kynk Hesı Gövde Bulonlrı Hesı INP00 Kompozit Döşeme Kirişleri Birleşim Hesplrı Betonrmeye Bğlntı Hesı Bğlntı Levhsı Kynk Hesı Gövde Bulonlrı Hesı INP500 Kompozit Döşeme Kirişleri Birleşim Hesplrı An Kirişe Bğlntı Hesı Bğlntı Levhsı Kynk Hesı Gövde Bulonlrı Hesı Kolon-Kiriş Birleşim Hesplrı (Kiriş Eki Hesplrı) 146 viii

10 Kirişlerin Ek Hesı Tip lzeme Özellikleri Kesit Özellikleri Bşlık Bulonlrı Hesı Gövde Bulonlrı Hesı Kolon Kym Bölgesi Klınlığı Kontrolü Kirişlerin Ek Hesı Tip Kesit Özellikleri Bşlık Bulonlrı Hesı Gövde Bulonlrı Hesı Kolon Kym Bölgesi Klınlığı Kontrolü Kirişlerin Ek Hesı Tip Kesit Özellikleri Bşlık Bulonlrı Hesı Gövde Bulonlrı Hesı Kolon Kym Bölgesi Klınlığı Kontrolü Kirişlerin Ek Hesı Tip Kesit Özellikleri Bşlık Bulonlrı Hesı Gövde Bulonlrı Hesı Kolon Kym Bölgesi Klınlığı Kontrolü Kirişlerin Ek Hesı Tip Kesit Özellikleri Bşlık Bulonlrı Hesı Gövde Bulonlrı Hesı Kolon Kym Bölgesi Klınlığı Kontrolü Kolon Ayğı Hesplrı Kolon Ayğı Hesı Tip lzeme Özellikleri Kesit Özellikleri Beton Bsınç Gerilmesi Kontrolü Tl Levhsı Klınlığı Kontrolü Guse Levhsın Profil Bşlığın Bğlyn Kynklrın Kontrolü Guse Levhlrının Uç Kesitinde Gerilme Kontrolü Guse Levhlrını Tn Levhsın Bğlyn Kynklrın Kontrolü 17 i

11 Kolon Gövdesini Tn Levhsın Bğlyn Kynklrın Kontrolü Km Elemnınd Kontroller Beton Gerilmesi Kontrolü Profil Kesit Kontrolü Km Elemnını Tn Levhsın Bğlyn Kynklrın Kontrolü Kolon Ayğı Hesı Tip Kesit Özellikleri Beton Bsınç Gerilmesi Kontrolü Tl Levhsı Klınlığı Kontrolü Guse Levhsın Profil Bşlığın Bğlyn Kynklrın Kontrolü Guse Levhlrının Uç Kesitinde Gerilme Kontrolü Guse Levhlrını Tn Levhsın Bğlyn Kynklrın Kontrolü Kolon Gövdesini Tn Levhsın Bğlyn Kynklrın Kontrolü Km Elemnınd Kontroller Beton Gerilmesi Kontrolü Profil Kesit Kontrolü Km Elemnını Tn Levhsın Bğlyn Kynklrın Kontrolü Kolon Eki Birleşim Hesplrı lzeme Özellikleri Kesit Özellikleri Bşlık Bulonlrı Hesı Gövde Bulonlrı Hesı Kolonlrın Kesit Değiştirdiği Noktlrın Birleşim Hesplrı lzeme Özellikleri Kesit Özellikleri Bşlığı Enine Levhy Bğlyn Kynklrın Hesı Bşlığı Enine Levhy Bğlyn Kynklrın Arttırılmış Deprem Etkilerinden Gelen Norml Kuvvete Göre Kontrol Gövdeyi Enine Levhy Bğlyn Kynklrın Kontrolü Gövdeyi Enine Levhy Bğlyn Kynklrın Arttırılmış Deprem Etkilerinden Gelen Norml Kuvvete Göre Kontrol Ek Levhsınd Gerilme Kontrolü 187

12 5. BETONARE VE ÇELİK ALİYET VE SÜRE ANALİZLERİ evcut Betonrme Ypı etrjı Çelik Ypı etrjı Birim Fiytlr ve Trifleri Süre Anlizleri Kir Kyı Anlizleri Toplm liyet Anlizleri SONUÇLAR VE TARTIŞA 07 KAYNAKLAR 0 EKLER ÖZGEÇİŞ 35 i

13 KISALTALAR BA : Betonrme BÇ : Betonrme Çeliği St : Steel IBC : Interntionl Building Code FEA : Federl Emergency ngement Agency ETABS : Etended 3D Anlysis of Building Systems SAP : Structurl Anlysis Progrm DBYBHY-007 : Deprem Bölgelerinde Ypılck Binlr Hkkınd Yönetmelik-007 ABYYHY-1998 : Afet Bölgelerinde Ypılck Ypılr Hkkınd Yönetmelik-1998 TS : Türk Stndrdlrı ii

14 TABLO LİSTESİ Syf No Tlo.1 : Yüksekliğe Bğlı Olrk Rüzgr Hızı ve Emme...10 Tlo. : X Yönü Rüzgr Kuvveti Hesı...11 Tlo.3 : Y Yönü Rüzgr Kuvveti Hesı...1 Tlo 3.1 : Betonrme Ypı odlr Göre Kütle Ktılım Ornlrı...18 Tlo 3. : Betonrme Ypı Deprem Kuvvetleri Altınd Deplsmn ve Göreli Kt Ötelemeleri... Tlo 3.3 : Betonrme Ypı Rüzgr Kuvvetleri Altınd Deplsmn ve Göreli Kt Ötelemeleri...3 Tlo 4.1 : I Kolonlrın Enkesit Koşullrı Sınır Kontrolleri...7 Tlo 4. : Kutu Kolonlrın Enkesit Koşullrı Sınır Kontrolleri...8 Tlo 4.3 : Kt Kirişleri Enkesit Koşullrı Sınır Kontrolleri...9 Tlo 4.4 : Döşeme Kirişleri Enkesit Koşullrı Sınır Kontrolleri...30 Tlo 4.5 : Sit Kolon Kesiti ile Üst Kt Geçilen Ktlrd Kontrol...3 Tlo 4.6 : Kolonlrın Kesit Değiştirdiği Ktlrd Kontrol...33 Tlo 5.1 : Temel; Beton, Dontı ve Klıp etrjı Tlo 5. : Perde; Beton, Dontı ve Klıp etrjı Tlo 5.3 : Kolon; Beton, Dontı ve Klıp etrjı Tlo 5.4 : Kiriş; Beton, Dontı ve Klıp etrjı Tlo 5.5 : Kiriş; Beton, Dontı ve Klıp etrjı (Devmı)...19 Tlo 5.6 : Kset Döşemeler; Beton, Dontı ve Klıp etrjı Tlo 5.7 : Döşeme; Beton, Dontı ve Klıp etrjı iii

15 Tlo 5.8 : Eğim Betonu; Beton etrjı Tlo 5.9 : Temel; Beton, Dontı ve Klıp etrjı Tlo 5.10 : Perde; Beton, Dontı ve Klıp etrjı Tlo 5.11 : Kiriş; Beton, Dontı ve Klıp etrjı Tlo 5.1 : Trpez Pnel; Beton ve Dontı etrjı Tlo 5.13 : Döşeme; Beton, Dontı ve Klıp etrjı Tlo 5.14 : Eğim Betonu; Beton, Dontı ve Klıp etrjı...00 Tlo 5.15 : Yngın Ylıtımı; Boy Yüzey Alnı etrjı...01 Tlo 5.16 : Yngın Ylıtımı Birim Fiyt Anlizi ve Fiyt Teklifi...0 Tlo 5.17 : BA Ypı Toplm liyet Anlizi...05 Tlo 5.18 : Çelik Ypı Toplm liyet Anlizi...06 iv

16 ŞEKİL LİSTESİ Syf No Şekil 1.1 : Ypının An Tşıyıcı Sistemi Oln Çekirdek Perdeleri...3 Şekil 1. : Betonrme Ypı Tipik Kset Döşeme Detyı...3 Şekil 1.3 : Betonrme Ypı Tipik Kt Plnı...4 Şekil 1.4 : Çelik Ypı Tipik Kt Plnı...5 Şekil 1.5 : Çelik Ypı Üç Boyutlu Hesp odeli...6 Şekil 3.1 : Betonrme Hesp odelinde Tipik Bir Kt Plnı...16 Şekil 3. : Betonrme Ypı Üç Boyutlu Hesp odeli...17 Şekil 4.1 : I Kolon Kesit Boyutlrı...7 Şekil 4. : Kutu Kolon Kesit Boyutlrı...8 Şekil 4.3 : I Kiriş Kesit Boyutlrı...8 Şekil 4.4 : Güçlü Kolon-Zyıf Kiriş Kontrolü Serest Cisim Diyğrmı...31 Şekil 4.5 : Kompozit Döşemede Beton, Trpez Sc ve Kym Kmlrı...34 Şekil 4.6 : Kompozit Döşeme Boyutlrı...34 Şekil 4.7 : Kompozit Döşeme Kesiti...35 Şekil 4.8 : İnce cidrlı Eğilme Elemnı...36 Şekil 4.9 : Kesit Geometrik Özellikleri, Gerilme Diyğrmlrı ve İç Kuvvetler...40 Şekil 4.10 : Sehim Hesı Serest Cisim Diyğrmı...41 Şekil 4.11 : Kym Elemnlrı Serest Cisim Diyğrmı...4 Şekil 4.1 : I Kiriş Kesit Boyutlrı...6 Şekil 4.13 : I Kolon Kesit Boyutlrı...68 v

17 Şekil 4.14 : Birleşim Noktsı Rijitliği Hesp Şemsı...68 Şekil 4.15 : C Hesı İçin oment Değişim Grfiği Şekil 4.16 : C Hesı İçin oment Değişim Grfiği...7 Şekil 4.17 : Kutu Kolon Kesit Boyutlrı...10 Şekil 4.18 : Temel Kdemeleri Şekil 4.19 : X Yönü Dontı Hesı İçin 11 oment Diygrmı Şekil 4.0 : Y Yönü Dontı Hesı İçin oment Diygrmı Şekil 4.1 : IPN450 Kirişleri Birleşim Detyı Şekil 4. : IPN360 Kirişleri Birleşim Detyı Şekil 4.3 : IPN400 Kirişleri Birleşim Detyı Şekil 4.4 : IPN30 Kirişleri Birleşim Detyı...14 Şekil 4.5 : IPN00 Kirişleri Birleşim Detyı Şekil 4.6 : IPN500 Kirişleri Birleşim Detyı Şekil 4.7 : HEB600 Kiriş Eki Detyı Şekil 4.8 : Kym Bölgesi Tkviye Levhlrı Detyı Şekil 4.9 : HEB550 Kiriş Eki Detyı Şekil 4.30 : HEB500 Kiriş Eki Detyı Şekil 4.31 : HEB450 Kiriş Eki Detyı Şekil 4.3 : HEB400 Kiriş Eki Detyı Şekil 4.33 : Tipik Kolon-Kiriş Birleşim Detyı Şekil 4.34 : Tip 1 Kolon Ayğı Serest Cisim Diyğrmı Şekil 4.35 : Tip Kolon Ayğı Serest Cisim Diyğrmı Şekil 4.36 : HE550 Kolon Eki Detyı Şekil 4.37 : HE550-HE450 Kolon Kesit Değişimi Detyı vi

18 SEBOL LİSTESİ A A o A k, A ky A cf, f eff, y d c, d d e e min E c, E s f F F F -m F y F y-m H HZ HS H lu h I I c I G K, y p u N N çp N p n p P R S S k, S ky S(T) T : Kesit lnı : Etkin yer ivmesi ktsyısı : X ve Y doğrultulrındki kym lnı : Zımlm lnı : Çelik kolon ve kiriş şlık genişliği : Efektif genişlik : Zımlm çevresinin X ve Y doğrultusundki oyutlrı : Çelik kolon ve kiriş toplm yüksekliği : Eğilme elemnlrınd fydlı yükseklik : Eğilme düzleminde hes ktılck dışmerkezlik : inimum dışmerkezlik : Beton ve dontının elstisite modüleri : Sehim : Burkulm şlığı lnı : Eşdeğer deprem yükü yöntemine göre X yönü tn kesme kuvveti : od irleştirme yöntemine göre X yönü tn kesme kuvveti : Eşdeğer deprem yükü yöntemine göre Y yönü tn kesme kuvveti : od irleştirme yöntemine göre Y yönü tn kesme kuvveti : Ess yükleme durumu : İkinci Yükleme Durumu (Rüzgrlı durum) : İkinci Yükleme Durumu (Depremli durum) : Bşlıklı splmnın tşım gücü : Çelik kolon y d kiriş kesiti gövde uzunluğu : Bin önem ktsyısı : Kolon tlet momenti : Kiriş tlet momenti : Birleşim ölgesi rijitliği : Burkulm oyu ktsyısı : X ve Y düzlemlerindeki momentler : Eğilme momenti kpsitesi : Kesitin tşıyileceği en üyük moment : Norml kuvvet : Norml kuvvet kpsitesi (çekme) : Norml kuvvet kpsitesi (sınç) : Hreketli yük ktılım ktsyısı : Beton yüzünde oluşn sınç gerilmesi : Eksenel kuvvet : Tşıyıcı sistem dvrnış ktsyısı : Sttik moment : - ve y- düzlemlerine dik urkulm oylrı : Spektrum ktsyısı : Binnın doğl titreşim peryodu vii

19 T A, T B t cf, t f t p t t t w u U p V V p V pd V pr W W W p γ y lem kem τ cem λ, λ y λ y : Spektrum krkteristik peryodlrı : Çelik kolon ve kiriş şlık klınlığı : Kym ölgesi toplm levh klınlığı : Kym ölgesi tkviye levhsı klınlığı : Çelik kolon y d kiriş gövde klınlığı : Kym ölgesi çevresi : Zımlm çevresi : Kesme kuvveti : Kesme kuvveti kpsitesi : Tsrım zımlm kuvveti : Zımlm dynımı : Depremde etkin in ğırlığı : ukvemet momenti : Plstik mukvemet momenti : Zımlmd eğilme etkisini ynsıtn ktsyı : Kesitin ğırlık merkezi koordintı : Ezilme emniyet gerilmesi : Kynk emniyet gerilmesi : kslm emniyet gerilmesi : X ve Y yönü nrinlikleri : Burkulm şlığı nrinliği viii

20 ÇOK KATLI BETONARE VE ÇELİK YAPILARIN 007 TÜRK DEPRE YÖNETELİĞİ ESASLARINA GÖRE KARŞILAŞTIRILASI ÖZET Ypıln u tez çlışmsınd etonrme ir ypı oln, İstnul 4. Levent te ulunn İş Kule insının çekirdek perdeleri sit tutulrk cephe kolon-kiriş sistemi ve döşemeleri çelik olrk tsrlnmış ve öylelikle etonrme ve çeliğin yüksek ir ind erer kullnımı ile krm ir ypı elde edilmiştir. Ypıd 6 det odrum ve 48 det norml kt olmk üzere toplm 54 kt mevcuttur. Toplm ypı yüksekliği m dir. Temel üstünde 1400 m oln kt lnı 41. kt kdr ynı şekilde devm etmekte, u kttn itiren küçülerek son ktt 400 m ye düşmektedir. Toplm kullnım lnı m dir. Bodrum ktlr otoprk, oditoryum, çrşı, fst-food meknlrı ve kültür-snt etkinliklerinin ypıldığı sergi slonu olrk kullnılmktdır. Diğer ktlr ise ofis olrk kullnılmktdır. Ypı 1. derece deprem ölgesindedir. Zemin sınıfı Z ve zemin emniyet gerilmesi 80 N/cm dir. evcut ind mlzeme olrk C35 (BS35) hzır eton ile S40 (BÇIII) dontı çeliği kullnılmıştır. Tsrımı ypıln innın çekirdek perdelerinde ve u perdeler rsındki kirişlerde yine C35 hzır eton kullnılmış fkt kompozit döşemelerinde C5 hzır eton kullnılmıştır. Çelik ypı elemnlrınd St5, sit irleşimlerde 5.6 klitede ulon, moment ktrn irleşimlerde ise tm penetrsyonlu küt kynk vey 10.9 klitede yüksek mukvemetli ve zmn zmn d öngermeli ulonlr kullnılmıştır. Tsrımı ypıln ind, mevcut mimri ypı ve sttik sistem korunmuştur. Kolon ve kiriş yerleşimlerine sdık klınmıştır. İki ypı rsındki en önemli iki frk şöyledir: Birincisi; çelik ypıy etkiyen deprem kuvvetlerini zltm dın yoğun çekirdek perdeleri %10 zyıfltılmıştır. İkincisi; 11. ktt kiriş üzerine oturn kolonlr temel zeminine kdr indirilmiştir. i

21 Çelik ypı döşemeleri trpez sc ve eton mlzemelerinin irlikte çlıştırılmsı ile oluşturulmuştur. Fkt u iki mlzeme rsınd yeterli derns yoktur. Bu nedenle döşeme kirişlerine 0 cm rlıklrl kym kmlrı kynklnmış ve u syede u kirişlerin kompozit çlışmsı sğlnmıştır. Çelik ypıd çekirdek perdeleri ltındki mevcut 3.0 m lik rdye temel korunmuş fkt nispeten dh hfif oln çelik kolonlr ltınd temel derinliği 1.5 m ye düşürülmüştür. Çelik ypı sttik hesplrı sırsınd yüklerin hesplnmsı için TS , çelik ypı elemnlrının kesit ve irleşim hesplrı için TS , TS , TS , FEA , IBC-003 ve DBYBHY-007, temel hesplrı için TS kullnılmıştır. evcut etonrme ypının ve tsrımı ypıln çelik ypının üç oyutlu sttik modelleri ETABS ve SAP000 progrmlrı ile oluşturulmuş, u progrmlrdn lınn kesit tesirlerine göre ypı elemnlrı oyutlndırılmış ve irleşim hesplrı ypılmıştır. İmlt resimleri TEKLA XSTEEL V1.0 ve AUTOCAD00 progrmlrı ile çizilmiştir. Çelik ypı çözümlemelerinden elde edilen ütün sonuçlr mevcut etonrme ypı ile krşılştırılmış, mliyet ve süre nlizleri ypılmıştır.

22 COPARISON OF HIGH RISE REINFORCED CONCRETE AND STEEL STRUCTURES ACCORDING TO 007 TURKISH EARTHQUAKE REGULATION SUARY In this study, reinforced concrete uilding locted in İstnul 4. Levent clled İş Kule is designed s composite structure of steel nd reinforced concrete. Reinforced concrete core of eisting structure is fied nd column-em system tht is in the front of the uilding nd sl system is designed with steel memers. Building hs 6 sements nd 48 office stories, totlly 54 stories. Totl height of the uilding is m. The gross floor re is pproimtely 1400 m from the se till the story 41 nd floor res decrese till 400 m on the lst story. Totl useful re is m. Bsement stories which re locted on the first 6 stories re used for crprk, oditorium, stores, fst-food plces nd Ehiition Gllery for culturl ctivities. Other stories re used s office. Building is in the first erthquke zone. Soil type is Z nd soil ering cpcity is 80 N/cm. Current uilding is constructed s reinforced concrete uilding hving the qulity of concrete C35 (BS35) nd S40 (BÇIII) concrete rers. These mterils re chosen sme for the core sher wlls nd ems tht re etween these sher wlls. But, for the composite sls, concrete is chosen s C5 (BS5). Structurl steel memers mteril is St5. At hinged connections 5.6 qulity norml olts re used. But, t moment resisting connections groove weld nd 10.9 qulity high strength olts nd sometimes prestressed high strength olts re used. For the new uilding, rchitecturl nd structurl systems of the current reinforced concrete uilding is not chnged. Column nd em systems re sved. Two min differences etween two uildings re like tht : First; core sher wlls re wekened 10 percent in order to decrese the erthquke force. Second; t the floor 11, there re ems tht re the se of columns t current reinforced concrete structure. At the steel structure these columns re provided to rech to the se. i

23 Floor sls re formed with folded steel plte nd concrete mterils using together. But, these two mterils do not fit ech other to work together. So, for the sl ems, shering elements re used t the ech 0 cm which enles these ems to work togerher with concrete compositely. Steel structure hs mt foundtion with depth of 3.0 m elow the core s reincorced concrete structure, ut elow the steel columns mt foundtion depth is decresed to 1.5 m ecuse of the enefit of steel structure to e lighter thn concrete structure. During the structurl clcultions of steel structure, for clculting lods TS , for the check of cpcity of steel memers nd connection clcultions TS , TS , TS , FEA , IBC-003 ve DBYBHY-007 nd for the mt foundtion clcultions TS re used. Three dimensionl structurl models of current reinforced concrete structure nd new designed steel structure re creted with ETABS nd SAP000 progrms. By tking ll interior forces from these progrms, the elements of steel structure re designed nd connection detils re clculted under the lights of mentioned specifictions. TEKLA XSTEEL V1.0 nd AUTOCAD00 progrms re used for the mnufcturing drwings. All results tht re otined y the design nd clcultions of new steel structure re compred with the ones tht re elonging to the current reinforced structure. Lstly, cost nd construction durtions re compred. ii

24 1. GİRİŞ : 1.1. Konu : Ypıln u tez çlışmsınd yıllrı rsınd İstnul 4. Levent te Tepe İnşt Snyi A.Ş. ile Turner Steiner Interntionl S.A. ortklığı trfındn inş edilen TÜRKİYE İŞ BANKASI GENEL ÜDÜRLÜĞÜ inlrındn İŞ KULE olrk ilinen 54 ktlı tmmiyle etonrme ypının çekirdek perdeleri sit tutulmuş ve ypının cephesinde yer ln etonrme tüp sistemi için süneklik düzeyi yüksek çelik ir tüp sistem lterntifi oluşturulmuştur. Elde edilen sonuçlr mevcut etonrme in verileriyle, mliyet ve ypım süresi kımındn krşılştırılmıştır. 1.. Genel Ypı Tnımı : Türkiye İş Bnksı Genel üdürlüğü İstnul, 4.Levent tedir. Ypımın 1996 yılınd metrekre ln üzerinde şlnmış, 000'de itirilmiştir. imri projesi Doğn Tekeli-Smi Sis imrlık Bürosu ile Amerikn Swnke Hyden Connel Interntionl', sttik projesi Blkr İnşt ittir. Kule 1 yni İş Kule, 54 ktlı ve yüksekliği metredir. Bu yükseklik İş Kule ye Türkiye nin en yükseği ünvnını vermektedir. Personel otoprkı 000 rç, ücretli otoprk 790 rç kpsitelidir. İş Kule'de 88 kişi çlışmktdır. Bind 0 snsör ve 3 yürüyen merdiven vrdır. İş Kule'de yrıc ir oditoryum ve giriş ktınd kültür-snt etkinliklerinin yer lcğı ir sergi slonu ulunmktdır. Ayrıc çrşı ve fst food ölümlerini rındırn ir kompleks de vrdır. 1

25 1.3. Ypı Tşıyıcı Sistemi : Ypı n tşıyıcı sistemi, plnd innın ort noktsınd yer ln çekirdek perdeleri ve in cephesinde yer ln tüp sistemin ortk çlışmsıyl oluşturuln krm ir sistemdir. Deprem yüklerini tşıyn in tşıyıcı sisteminde ve ynı zmnd tşıyıcı sistemi oluşturn elemnlrın her irinde, deprem yüklerinin temel zeminine kdr sürekli ir şekilde ve güvenli olrk ktrılmsını sğlyck yeterlikte rijitlik, krrlılık ve dynım ulunmktdır. Ypıd 6 det odrum ve 48 det norml kt ulunmktdır. Temel üstünde 1400 m oln kt lnı 41. kt kdr ynı şekilde devm etmekte, u kttn itiren küçülerek son ktt 400 m ye düşmektedir. Tipik kt yüksekliği 3.70 m dir. Bunun dışınd özellikle odrum ktlrınd kt yükseklikleri frklılık göstermektedir. 1. kt 3.40 m,, 3, 4. ktlr 3.10 m, 5, 6, 7. ktlr 4.50 m, 8, 9, 10. ktlr 4.00 m ve 11. kt 4.80 m yüksekliğindedir.

26 Şekil 1.1 : Ypının An Tşıyıcı Sistemi Oln Çekirdek Perdeleri Betonrme Ypı Tşıyıcı Sistemi : Betonrme ypı döşeme sistemi kset döşeme olrk seçilmiştir ve 9.00 m ile 1.00 m rsınd değişen çıklıklr geçilmektedir. Tipik kset döşeme detyı ve tipik ir kt plnı şğıdki giidir. Şekil 1. : Betonrme Ypı Tipik Kset Döşeme Detyı 3

27 Şekil 1.3 : Betonrme Ypı Tipik Kt Plnı Cephede ir tüp dvrnışı meydn getiren kolon-kiriş sistemi mevcuttur. Tipik kolon oyutlrı 10/76, 150/76, 90/76, 90/70, 90/60, 70/70, 60/60 ve 50/50 dir. Tipik kiriş oyutlrı ise 76/90, 76/160, 70/75, 60/75, 85/80, 80/80, 70/80, 60/80, 50/80, 40/80, 0/80, 30/50, 13/37, 106/50, 60/110 ve 60/135 dir. Temel 3.00 m derinliğinde rdyedir. Bin sınırı dışın 3.00 m mptmnlrı mevcuttur Çelik Ypı Tşıyıcı Sistemi : Çelik ypı tşıyıcı sistemi oluşturulurken, ypının mevcut sisteminden uzklşılmmy çlışılmıştır. Çekirdek ypısı korunmuş fkt in ğırlığını zltm dın %10 zyıfltılmıştır. Cephede ulunn tüpü oluşturn etonrme kolon-kiriş sistemi, çelik kolon-kiriş sistemiyle yerdeğiştirilmiş, kset döşeme sistemi yerine kompozit döşeme kirişleri kullnılmıştır. Kompozit döşeme kirişleri 4

28 olrk IPN500, IPN450, IPN400, IPN360, IPN30, IPN00 kullnılmıştır. Çelik ypı kolon ve kiriş oyutlrı d ynen etonrme ypıd olduğu gii ktlr yükseldikçe zlmktdır. Göreceli olrk kolon ve kiriş kesitleri 1~11 ktlrınd HE1000X393 ve HEB600, 1~1 ktlrınd HE550 ve HEB550, ~31 ktlrınd HE450 ve HEB500, 3~41 ktlrınd HE400 ve HEB450, 4~51 ktlrınd HE300 ve HEB400 şeklindedir. Çtı ktlrınd TUBO400X400X30 ve TUBO300X300X0 kutu kolon kesitleri kullnılmıştır. Ypının temeli, çekirdek perdeleri ltınd 3.00 m, nispeten dh hfif oln çelik kolonlr ltınd 1.50 m olrk seçilmiştir. Çelik ypıy it tipik kt plnı şğıddır C.6 HE700 HE700 HE700 C.6 C HE550 HEB550 INP500 HEB550 HE700 HEB550 INP500 HEB550 HE700 HEB550 INP500 HEB550 HE C D.4 HEB550 HE550 D.4 D HE550 HEB550 HE D.5 D.8 E. E HE550 HEB550 HE550 HEB550 HEB550 INP30 INP30 INP30 INP30 INP400 INP400 INP HEB550 HE550 HEB550 HE550 INP400 INP400 INP400 INP400 INP30 INP30 HEB550 HEB550 INP30 INP30 HE550 HEB550 HE550 HE D.8 E. E.4 E HEB550 HE550 HE550 INP30 INP30 INP30 INP30 HEB550 HEB550 HE550 HE E.8 F.4 F HEB550 HEB550 HEB550 HE550 HE550 INP30 INP30 INP30 INP30 HE550 HE550 HEB550 HEB F.4 F.8 G HE550 HEB550 HE550 HEB550 HEB550 INP30 INP30 INP30 INP30 HE550 HEB550 HEB550 HEB550 HE G. G.4 G.6 H. H HE550 HEB550 HEB550 HE550 HE550 INP30 INP30 HE550 INP30 HEB550 HEB550 INP30 HE550 INP400 INP400 INP400 INP400 INP400 INP400 INP400 INP30 INP30 HEB550 INP30 HE550 INP30 HE550 HEB550 HEB550 HEB550 HE G.4 HE550 G.6 H. H.4 H HEB550 HE700 HE700 HEB550 HE H.6 J. 475 HE550 HEB550 INP500 HEB550 HE700 HEB550 INP500 HEB550 HEB550 INP500 HEB550 HE J. J HE HE J Şekil 1.4 : Çelik Ypı Tipik Kt Plnı

29 Şekil 1.5 : Çelik Ypı Üç Boyutlu Hesp odeli 6

30 1.4. lzeme Krkteristikleri : Ypıd kullnıln mlzeme sınıflrı ve unlrın krkteristik dynımlrı şğıd verilmiştir: Beton : C35 ( BS 35 ) 8 günlük krkteristik silindir mukvemeti = f ck = kn/cm 8 günlük tsrım silindir mukvemeti = f cd =.330 kn/cm Krkteristik Eksenel Çekme ukvemeti = f ctd = kn/cm Elstisite odülü = E c = 3300 kn/cm Birim Hcim Ağırlığı = ρ = 5.00 kn/m 3 C5 ( BS 5 ) 8 günlük krkteristik silindir mukvemeti = f ck =.500 kn/cm 8 günlük tsrım silindir mukvemeti = f cd = kn/cm Krkteristik Eksenel Çekme ukvemeti = f ctd = kn/cm Elstisite odülü = E c = 3000 kn/cm Birim Hcim Ağırlığı = ρ = 5.00 kn/m Çelik : S40 ( BÇ III ) Krkteristik Akm ukvemeti = f yk = 4.00 kn/cm Tsrım Akm ukvemeti = f yd = kn/cm Ypı Çeliği : St5 Elstisite modülü = E s = 1000 kn/cm Çekme Emniyet Gerilmesi (H Yüklemesi) = çem = 1.60 kn/cm Çekme Emniyet Gerilmesi (HZ Yüklemesi) = çem = 4.84 kn/cm Çekme Emniyet Gerilmesi (HS Yüklemesi) = çem = 8.73 kn/cm Kym Emniyet Gerilmesi (H Yüklemesi) = τ em = 1.47 kn/cm Kym Emniyet Gerilmesi (HZ Yüklemesi) = τ em = kn/cm Kym Emniyet Gerilmesi (HS Yüklemesi) = τ em = kn/cm Birim Hcim Ağırlığı = ρ = kn/m 3 7

31 Bulon : SL Tipi 10.9 Klitede Bulon : τ = 4 kn/cm τ = 7 kn/cm H HZ-HS sem sem = 4 kn/cm = 47 kn/cm H HZ-HS lem lem = 57 kn/cm = 64 kn/cm (Öngerilme 0.5 P durumuiçin ) H HZ-HS lem lem v SLP Tipi 10.9 Klitede Bulon : τ = 8 kn/cm τ = 3 kn/cm H HZ-HS sem sem = 48 kn/cm = 54 kn/cm H HZ-HS lem lem = 63 kn/cm = 71 kn/cm (Öngerilme 0.5 P durumuiçin ) H HZ-HS lem lem v 1.5. Zemin Krkteristikleri : İnşt lnı üzerinde ypıln geoteknik incelemeler sonund hzırlnn zemin rporun göre, Zemin emniyet gerilmesi : zem = N/cm² Temel ltı zemin yoğunluğu : γ s = kn/m 3 Zemin içsel sürtünme çısı : φ = 33 º Zemin gruu : A Zemin ytk ktsyısı : K = kn/m 3 Zemin Sınıfı : Z T A T B : 0.10 sn : 0.40 sn değerlerini lmktdır. 8

32 . YÜK ANALİZLERİ :.1. Sit Yükler :.1.1. Plk Döşeme Yükleri : Plk zti ğırlığı (1cm) : = kn/m Plk zti ğırlığı (15cm) : = kn/m Plk zti ğırlığı (0cm) : = kn/m Plk zti ğırlığı (37cm) : = 9.50 kn/m Plk zti ğırlığı (50cm) : = kn/m.1.. Kset Döşeme Yükleri : odül Hesı 1 Plk Hcmi : = m 3 Nervür Hcmi : = m 3 odül Hcmi = m 3 Beton Ağırlığı : = 4.07 kn Kset Yükü : 4.07 / ( ) = kn/m odül Hesı Plk Hcmi : = m 3 Nervür Hcmi : = m 3 odül Hcmi = m 3 Beton Ağırlığı : = kn Kset Yükü : / ( ) = kn/m.1.3. Kplm Yükleri : Ofis Ktlrı : Yükseltilmiş Döşeme (5 cm) : = kn/m Asm Tvn : = kn/m Toplm yük : = kn/m 9

33 Ortk Kullnım Alnlrı : Doğl Prke Tş (3 cm) : = kn/m Eğim Betonu (5 cm) : = kn/m Toplm yük : = kn/m Asnsör ve erdiven hlleri : Doğl Prke Tş (3 cm) : = kn/m Eğim Betonu (5 cm) : = kn/m Toplm yük : = kn/m.. Hreketli Yükler : Ofis Ktlrı : = kn/m Ortk Kullnım Alnlrı : = kn/m Asnsör ve erdiven hlleri : = kn/m eknik Hcimler : = kn/m Otoprk : = kn/m.3. Rüzgr Yükleri : Rüzgr yükü hesı TS498/Ksım 1987 de yer ln prmetrelere göre ypılmıştır. Aşğıdki tlolrl ulunn rüzgr kuvvetleri, it olduklrı ktın diyfrm merkezine tekil yük olrk etkitilmiştir. C = 1.6 ( Kule tipi ypılrd ) Rüzgr Kuvveti = C q Rüzgr ruz Kln Yüzey Alnı (.1) Tlo.1 : Yüksekliğe Bğlı Olrk Rüzgr Hızı ve Emme Zeminden Yükseklik (m) Emme ( q ) (kn/m ) 0 ~ ~ ~ >

34 Tlo. : X Yönü Rüzgr Kuvveti Hesı KAT KOT KAT YUKSEKLİĞİ CEPHE UZUNLUĞU RÜZGAR ALANI q RÜZGAR KUVVETİ m m m m kn/m kn TEEL

35 Tlo.3 : Y Yönü Rüzgr Kuvveti Hesı KAT KOT KAT YUKSEKLİĞİ CEPHE UZUNLUĞU RÜZGAR ALANI q RÜZGAR KUVVETİ m m m m kn/m kn TEEL Deprem Yükleri : Ypının tşıyıcı sisteminin sttik ve dinmik hesplrınd üç oyutlu ir hesp modeli oluşturulmuştur. Deprem hesplrı modlrın süperpozisyonu yönteminden yrrlnılrk ypılmış ve hesplrd, X ekseni ile 0 ve 90 lik çı ypn depremler göz önünde tutulmuştur. Deprem hesplrınd göz önüne lınck etkin modlrın syısının elirlenmesi için minimum % 90 kütle ktılım ornı öngörülmüştür. 1

36 Dinmik hesp sonucu ulunn yty yük değerinin, eşdeğer deprem yükü yöntemi essın göre ulunn değerin % 70 inden z olmmsın dikkt edilmiştir. Ypı sisteminin oyutlndırılmsınd ess lınn deprem etkileri kynk [1] e göre elirlenmiştir. Söz konusu yönetmeliğe göre, deprem kuvvetleri prmetreleri : Deprem Bölgesi :...1 Etkin Yer İvmesi Ktsyısı (A 0 ) : Bin Önem Ktsyısı ( I ) : Hreketli Yük Ktılım Ktsyısı ( n ) : 0.30 Yerel Zemin Sınıfı ( Z n ) : Z Spektrum Krkteristik Periyodu ( T A ) : 0.15 Spektrum Krkteristik Periyodu ( T B ) : Sistem Dvrnış Ktsyısı ( R ) (BA in) : 4 Sistem Dvrnış Ktsyısı ( R ) (Çelik in) : 6 Çelik ypının oyutlndırılmsınd kynk [1] dışınd kynk [] Dul systems şlığı ltındki şrtlr d sğlnmy çlışılmıştır. Bu şrtın çıklmsı şu şekildedir: Çekirdek ve çevresel kolon-kiriş (tüp) sistemlerin ortk kullnımındn oluşn ypı tşıyıcı sisteminde tüp, ypıy etkiyen toplm deprem kuvvetinin en z %5 ini tşıyilmelidir. Eğer hesplr sonucu tüp kendi rijitliği ile u %5 lik kuvvete mruz klmıyors dhi; u kuvveti tşıyck şekilde oyutlndırılmlıdır..5. Kullnıln Yük kominsyonlrı : Betonrme ve çelik ypı elemnlrının oyutlndırılmsınd kullnıln yük kominsyonlrı şğıdki giidir. Bu kominsyonlrd şu kısltmlr kullnılmıştır: G : Sit yükler Q : Hreketli yükler SPECX : X Yönü deprem kuvveti SPECY : Y Yönü deprem kuvveti WINDX : X Yönü rüzgr kuvveti WINDY : Y Yönü rüzgr kuvveti SPECX-IBC : IBC003 e göre X yönü deprem kuvveti SPECY-IBC : IBC003 e göre Y yönü deprem kuvveti 13

37 .5.1. Betonrme Elemnlrın Boyutlndırılmsınd Kullnıln Yük Kominsyonlrı : 1.4 G Q 1.0 G Q ± 1.0 SPECX 1.0 G Q ± 1.0 SPECY 0.9 G ± 1.0 SPECX 0.9 G ± 1.0 SPECY 1.0 G Q ± 1.0 SPECX ± 0.3 SPECY 1.0 G Q ± 1.0 SPECY ± 0.3 SPECX 0.9 G ± 1.0 SPECX ± 0.3 SPECY 0.9 G ± 1.0 SPECY ± 0.3 SPECX 1.0 G Q ± 1.3 WINDX 1.0 G Q ± 1.3 WINDY 0.9 G ± 1.3 WINDX 0.9 G ± 1.3 WINDY.5.. Çelik Elemnlrın Boyutlndırılmsınd Kullnıln Yük Kominsyonlrı : SPECX-IBC = SPECX SPECY-IBC = 3.60 SPECY 1.0 G Q 1.0 G Q ± 1.0 SPECX 1.0 G Q ± 1.0 SPECY 1.0 G Q ± 1.0 SPECX ± 0.3 SPECY 1.0 G Q ± 1.0 SPECY ± 0.3 SPECX 1.0 G Q ± 1.0 SPECX-IBC 1.0 G Q ± 1.0 SPECY-IBC 1.0 G Q ± 1.0 WINDX 1.0 G Q ± 1.0 WINDY.5.3. Kpsiteye Göre Kontrollerde Kullnıln Yük Kominsyonlrı : 1.0 G Q ±.5 SPECX 1.0 G Q ±.5 SPECY 0.9 G ±.5 SPECX 0.9 G ±.5 SPECY 14

38 3. BETONARE YAPI Türkiye İş Bnksı Genel üdürlüğü Binsı sttik projesi Blkr İnşt trfındn tmmen BA olrk yıllrı rsınd ypılmıştır. Sttik ve BA hesp prmetreleri TS-500, deprem hesı prmetreleri ise ABYYHY-1998 ışığınd elirlenmiştir. Sttik proje, yerindeki imlt sonrsı tdilt görmüş ve s-uilt olck şekilde revize edilmiştir. Bu tez çlışmsının u ölümü kpsmınd, tüm sttik proje çizimleri elimizde ulunn BA ypının, üç oyutlu hesp modeli ETABS progrmı ile oluşturuldu. DBYBHY-007 ye göre sttik ve BA hesplrı mod irleştirme yöntemi ile %5 dışmerkezlik gözönünde ulundurulrk ypıldı. Bu hesplr neticesinde mevcut ypının yeni yönetmeliğin getirdiği şrtlrı sğlyıp sğlmdığı kontrol edildi. Bu ölümde oluşturuln sttik model, tez çlışmmın n ölümünü oluşturn çelik ypı tsrımı için temel teşkil etmiştir. BA ypının genel özellikleri, kolon, kiriş, döşeme oyutlrı giriş ölümünde, hes ess oln yükler ve yük kominsyonlrı yük nlizleri ölümünde, tipik kt klıp plnlrı ise EK A d verilmiştir Hesp Kulleri : Hesp modelinin oluşturulmsı sırsınd modelin çözüm zmnını çok uztmm dın her iki ksetten sdece ir tnesi modele dhil edilmiş fkt ynı derinlik ile kt genişlik kullnılmıştır. Tipik kset döşeme detyı giriş ölümünde verilmiştir. 1 cm lik plk ltınd srkn 18/37 cm lik kset döşeme kirişleri 90 cm rlıklrl modele dhil edilmemiş, 36/37 cm oyutlrınd kset döşeme kirişleri 180 cm rlıklrl modele dhil edilmiştir. Aşğıd, ypıln sdeleştirmenin, ypının rijitliği çısındn ir frklılık yrtmycğı sit ir hespl gösterilmektedir. Rijitlik = Atlet momenti = 3 h 1 (3.1) = cm =

39 Şekil 3.1 : Betonrme Ypı Hesp odelinde Tipik Bir Kt Plnı Yukrıdki şekilde BA ypı hesp modelinde tipik ir kt plnı görülmektedir. Çekirdek perdeleri innın X ve Y eksenlerine göre simetriktir. Yine innın dış kontüründeki tüp sistem de her iki eksende simetriktir. Ypının plnd simetrik olmsı urulm tehlikelerini ortdn kldırmktdır. Aşğıdki şekilde BA ypı üç oyutlu hesp modeli görülmektedir. 16

40 Şekil 3. : Betonrme Ypı Üç Boyutlu Hesp odeli 17

41 3.. Hesp Sonuçlrı : od Şekilleri ve Tn Kesme Kuvvetleri : Tlol 3.1 : Betonrme Ypı odlr Göre Kütle Ktılım Ornlrı TOPLA OD PERYOD X YÖNÜ Y YÖNÜ X YÖNÜ Y YÖNÜ

42 Yukrıdki tlodn d nlşılcğı gii hesplrd 51 mod dikkte lınmıştır ve sonuçt dinmik hesp %98 kütle ktılım ornıyl tmmlnmıştır. Bu %98 lik orn, DBYBHY-007 mdde de elirtilen %90 lık lt sınırı sğlmktdır. Ypının ilk peryodu Y yönündedir ve %6.4 kütle ktılımı sğlnmktdır, ikinci peryodu ise X yönündedir ve %66.74 kütle ktılımı sğlnmktdır. ETABS ilgisyr progrmı ile ypıln mod irleştirme hesı sonucu ulunn tn kesme kuvvetleri X yönü için F -m = kn, Y yönü için F y-m = kn dur. Aşğıd ise eşdeğer deprem yükü yöntemine göre iny etkiyen deprem kuvvetleri hesplnmıştır. S = T / T (0 T T ) T A A S=.5 (T T T) (3.) T A B S =.5 ( T / T ) (T > T ) 0.8 T B B A I S c = R c = 0.10 A 0 T min 0 (3.3) Depremde etkin in ğırlığı = W W = kn Tn kesme kuvveti = F F = c W (3.4) Y yönü tn kesme kuvveti hesı : T 1y = 3.9 sniye 0.8 S Ty=.5 ( 0.4 / 3.9 ) = (3.) A I S R 4 c = 0.10 A = = T c = = = min 0 (3.3) c y = F = c W = = 3953 kn (3.4) y y 19

43 X yönü tn kesme kuvveti hesı : T 1 = 3.7 sniye 0.8 S T =.5 ( 0.4 / 3.7 ) = 0.40 (3.) A I S R 4 c = 0.10 A = = T c = = = min 0 (3.3) c = F = c W = = 4110 kn (3.4) DBYBHY-007 mdde.8.5 e göre; mod irleştirme yöntemi ile ulunn tn kesme kuvvetinin eşdeğer deprem yükü yöntemi ile ulunn tn kesme kuvvetinden dh z olmsı durumund, ulunn tn kesme kuvveti eşdeğer yöntem ile ulunn kuvvetin ir β=0.8~0.9 ktın kdr rttırılmlıdır. β ktsyısı zltıcı ir ktsyıdır ve innın düzensizliklerine ğlıdır. Hesplrım süresince güvenli trft klm dın u ktsyı kulnılmmış, mod irleştirme yöntemi ile ulunn kuvvetler direkt olrk eşdeğer yöntem ile ulunn kuvvetlere eşitlenecek şekilde rttırılmıştır. DBYBHY-007 mdde.7.4. ye göre hesı ypıln ypı için odrum ktlr hriç olmk üzere kt syısı = N > 13 ise ypının doğl titreşim peryodu için 0.1N şeklinde ir üst değer tnımlnmıştır. Bizim ypımızd N=54 olmk üzere 0.1N=5.4 s dir ve u değer X ve Y yönü peryodlrındn üyük olduğundn ir sınırlmmız yoktur. Fkt ABYYHY-1998 e göre ypıln sttik hesplrd u sınır peryod değeri mdde ve de elirtildiği üzere; 1.30 T 1A = 1.30 C t H 0.75 N = = 3.39 s dir. Dolyısı ile yukrıdki eşdeğer deprem yükü yöntemi ile tn kesme kuvveti ulm hesımızı 3.39 s için tekrrldığımızd; T 1= 3.39 sniye 0.8 S T =.5 ( 0.4 / 3.39) = (3.) 0

44 A I S R 4 c = 0.10 A = = T c = = = min 0 (3.3) c = F = c W = = 4440 kn (3.4) sonucun ulşırız. evcut in 1996 yılınd her iki deprem doğrultusu için de 4440 kn luk ir tn kesme kuvvetine göre oyutlndırılmıştır. Yeni yönetmelik esslrın göre ulduğumuz tn kesme kuvvetleri X ve Y yönleri için göreceli olrk 4110 ve 3953 kn dur ve mevcut ypının oyutlndırıldığı kuvvetten %7~11 dh düşüktür. Bu durumdn şu sonuç çıkrılilir; mevcut BA ypı yeni yönetmeliğin şrtlrını dh koly sğlycktır Deplsmn ve Göreli Kt Ötelemeleri : Aşğıdki iki tlod BA ypının deprem ve rüzgr kuvvetleri etkisinde yty deplsmnlrı ve göreli kt ötelemeleri verilmiştir. Deprem etkisi ltınd en üyük tepe deplsmnı 8.7cm=0.87m dir < H / 500 =194.5 / 500 = koşulunu sğlmktdır. Rüzgr etkisi ltınd en üyük tepe deplsmnı 15.7cm=0.157m dir < H / 500 =194.5 / 500 = koşulunu sğlmktdır. En üyük göreli kt ötelemesi 0.03 dür. DBYBHY-007 mdde.10.1 de verilen koşul göre herhngiir kttki etkin göreli kt ötelemesi 0.0 / R den küçük olmlıdır. Bu koşul 0.03 < 0.0 / 4 = ğıntısınd görüldüğü üzere sğlnmktdır. 1

45 Tlo 3. : Betonrme Ypı Deprem Kuvvetleri Altınd Deplsmn ve Göreli Kt Ötelemeleri DEPLASAN GÖRELİ KAT ÖTELEESİ KAT X Y X Y

46 Tlo 3.3 : Betonrme Ypı Rüzgr Kuvvetleri Altınd Deplsmn ve Göreli Kt Ötelemeleri DEPLASAN GÖRELİ KAT ÖTELEESİ KAT X Y X Y

47 3..3. Güçlü Kolon-Zyıf Kiriş Kontrolleri : DBYBHY-007 mdde e göre ir düğüm noktsın irleşen kolonlrın tşım gücü momentleri toplmı, o düğüm noktsın irleşen kirişlerin tşım gücü momentleri toplmındn en z %0 dh üyük olcktır. BA ypı tipik kolon-kiriş irleşim noktlrınd u koşulun sğlnıp sğlnmdığın kılcktır. 6. kt 10/76 kolon - 76/90 kirişleri için kpsite hesı: ETABS ilgisyr progrmı trfındn 10/76 kolonlr için hesplnn dontı miktrı cm dir. evcut dontı = A s = (38Φ6) cm dir. Bu dontı yeterlidir. 76/90 kirişler için hesplnn dontı 54.0 cm dir. evcut dontı = A s = (1Φ6) 63.7 cm dir. Bu dontı d yeterlidir. lzeme : C35 f ck = 3.50 kn/cm S40 f yk = 4.00 kn/cm Alt kolon : C10/76 Kesit : B = 10 cm B y = 76 cm A s = (38Φ6) cm L = 4.0 m n = 0.14 m = e = 4308 knm p = 603 knm Üst kolon : C10/76 Kesit : B = 10 cm B y = 76 cm A s = (38Φ6) cm L = 4.0 m n = 0.14 m = e = 4308 knm p = 603 knm Sğ kiriş : B76/90 Kesit : B = 76 cm B y = 90 cm L = 3.5 m i ucu A s-i = (1Φ6) 63.7 cm m u = k z = r = 1914 knm p = 388 knm j ucu A s-j = (1Φ6) 63.7 cm m u = k z = r = 1914 knm p = 388 knm Sol kiriş : B76/90 Kesit : B = 76 cm B y = 90 cm L = 3.5 m i ucu A s-i = (1Φ6) 63.7 cm m u = k z = r = 1914 knm p = 388 knm j ucu A s-j = (1Φ6) 63.7 cm m u = k z = r = 1914 knm p = 388 knm 4

48 Kolonlrın toplm kpsitesi = = 1064 knm Kirişlerin toplm kpsitesi = = 7656 knm 1064 / 7656 = 1.57 > 1.0 Koşul sğlnmktdır. 15. kt 90/70 kolon - 70/75 kirişleri için kpsite hesı: ETABS ilgisyr progrmı trfındn 90/70 kolonlr için hesplnn dontı miktrı 91.0 cm dir. evcut dontı = A s = (0Φ6) cm dir. Bu dontı yeterlidir. 70/75 kirişler için hesplnn dontı cm dir. evcut dontı = A s = (10Φ6) cm dir. Bu dontı d yeterlidir. Alt kolon : C90/70 Kesit : B = 90 cm B y = 70 cm A s = (0Φ6) cm L = 3.7 m n = m = e = 1686 knm p = 36 knm Üst kolon : C90/70 Kesit : B = 90 cm B y = 70 cm A s = (0Φ6) cm L = 3.7 m n = m = e = 1686 knm p = 36 knm Sğ kiriş : B70/75 Kesit : B = 70 cm B y = 75 cm L = 3.5 m i ucu A s-i = (10Φ6) cm m u = k z = r = 1319 knm p = 1846 knm j ucu A s-j = (10Φ6) cm m u = k z = r = 1319 knm p = 1846 knm Sol kiriş : B70/75 Kesit : B = 70 cm B y = 75 cm L = 3.5 m i ucu A s-i = (10Φ6) cm m u = k z = r = 1319 knm p = 1846 knm j ucu A s-j = (10Φ6) cm m u = k z = r = 1319 knm p = 1846 knm Kolonlrın toplm kpsitesi = = 474 knm Kirişlerin toplm kpsitesi = = 369 knm 474 / 369 = 1.8 > 1.0 Koşul sğlnmktdır. 5

49 3..4. Değerlendirmeler : Bu ölümde şu n kdr BA ypıy it hesp kulleri ve hesp sonuçlrın it temel ilgiler verildi. Hesp sonuçlrı neticesinde görüldü ki; evcut BA ypı, 1- DBYBHY-007 nin getirdiği, hes ess oln yeterli mod syısının elirlenmesinde en z %90 kütle ktılımın gerçekleşmesi koşulunu sğlmktdır. - od irleştirme yöntemi ile ulunn tn kesme kuvvetinin, eşdeğer deprem yükü yöntemi ile ulunn tn kesme kuvvetinden z olmsı durumund, u kuvvetin, eşdeğer deprem yükü yöntemi ile ulunn kuvvetin elli ir β ktın kdr rttırılmsı ve deprem hesının tekrrlnmsı koşulunu sğlmktdır. 3- Tepe deplsmnı ve göreli kt ötelemeleri sınır değerlerini sğlmktdır. 4- Bir düğüm noktsın irleşen kolonlrın tşım gücü momentleri toplmının, o düğüm noktsın irleşen kirişlerin tşım gücü momentleri toplmındn en z %0 dh üyük olmsı (güçlü kolon-zyıf kiriş) kuşulunu sğlmktdır. 5- Bilgisyr progrmı trfındn ulunn, kolon ve kirişlerde ulunmsı gereken dontılrdn dh fzlsını ulundurmktdır. Bu şekilde, oyun dontı koşullrını sğlmktdır. evcut BA ypıy it tüm dontı çizimleri incelendiğinde ise şu çıkrımlr ypılmıştır: 1- Kolon ve kiriş oyun dontı düzenlemelerinde yeni yönetmelik şrtlrı sğlnmktdır fkt enine dontı düzenlemelerinde, knc oylrı, kırım çısı, filiz oyu, indirme oylrı gii detylrd yeni yönetmelik şrtlrı tm olrk sğlnmmktdır. - Enine dontı sıklştırm ölgeleri yeni yönetmeliğe uygundur fkt enine dontı rlıklrı yeni yönetmeliğin öngördüğü sınırlrı tm olrk sğlmmktdır. Betonrme ölümünde oluşturuln sttik model, tez çlışmmın n ölümünü oluşturn çelik ypı dizynı için temel teşkil etmektedir. Dolyısıyl, u ölümde, BA ypının genel htlrı ve ypının sttik çıdn olmzs olmzlrı değerlendirilmiş, ütün yrıntılr değinilmemiştir. 6

50 4. ÇELİK YAPI 4.1. Ypı Elemnlrının Boyutlndırılmsı : Kullnıln Profillerin Enkesit Koşullrı Sınır Kontrolleri Kolon Olrk Kullnıln Profiller tcf tw h dc cf Şekil 4.1 : I Kolon Kesit Boyutlrı Tlo 4.1 : I Kolonlrın Enkesit Koşullrı Sınır Kontrolleri KESİT d c h t w cf t cf N d mk A mm mm mm mm mm kn kn/cm cm HE1000X cf / t cf = E 7.5 Kesit Kompkt s/ = h / t w = E /.1 N / A = 5.34 Kesit Kompkt s ( d ) KESİT d c h t w cf t cf N d mk A mm mm mm mm mm kn kn/cm cm HE cf / t cf = E 7.5 Kesit Kompkt s/ = h / t w = E /.1 N / A = 53.1 Kesit Kompkt s ( d ) KESİT d c h t w cf t cf N d mk A mm mm mm mm mm kn kn/cm cm HE cf / t cf = E 7.5 Kesit Kompkt s/ = h / t w = E /.1 N / A = Kesit Kompkt s ( d ) KESİT d c h t w cf t cf N d mk A mm mm mm mm mm kn kn/cm cm HE cf / t cf = E 7.5 Kesit Kompkt s/ = h / t w = E /.1 N / A = Kesit Kompkt s ( d ) KESİT d c h t w cf t cf N d mk A mm mm mm mm mm kn kn/cm cm HE cf / t cf = E 7.5 Kesit Kompkt s/ = h / t w = E /.1 N / A = Kesit Kompkt s ( d ) 7

51 t tw h Şekil 4. : Kutu Kolon Kesit Boyutlrı Tlo 4. : Kutu Kolonlrın Enkesit Koşullrı Sınır Kontrolleri KESİT h t w t TUBO mm mm mm mm kn/cm 400X400X / t = E s/ = h / t w = E / = s Kesit Kompkt Kesit Kompkt KESİT h t w t TUBO mm mm mm mm kn/cm 300X300X / t = E s/ = h / t w = E / = s Kesit Kompkt Kesit Kompkt Kiriş Olrk Kullnıln Profiller tf tw h d f Şekil 4.3 : I Kiriş Kesit Boyutlrı 8

52 Tlo 4.3 : Kt Kirişleri Enkesit Koşullrı Sınır Kontrolleri KESİT d h t w f t f mm mm mm mm mm kn/cm HEB h / t w = E / = 77.9 s Kesit Kompkt KESİT d h t w f t f mm mm mm mm mm kn/cm HEB h / t w = E / = 77.9 s Kesit Kompkt KESİT d h t w f t f mm mm mm mm mm kn/cm HEB h / t w = E / = 77.9 s Kesit Kompkt KESİT d h t w f t f mm mm mm mm mm kn/cm HEB h / t w = E / = 77.9 s Kesit Kompkt KESİT d h t w f t f mm mm mm mm mm kn/cm HEB h / t w = E / = 77.9 s Kesit Kompkt KESİT d h t w f t f mm mm mm mm mm kn/cm HEB h / t w = E / = 77.9 s Kesit Kompkt 9

53 Tlo 4.4 : Döşeme Kirişleri Enkesit Koşullrı Sınır Kontrolleri KESİT d h t w f t f mm mm mm mm mm kn/cm IPN h / t w = E / = 77.9 s Kesit Kompkt KESİT d h t w f t f mm mm mm mm mm kn/cm IPN h / t w = E / = 77.9 s Kesit Kompkt KESİT d h t w f t f mm mm mm mm mm kn/cm IPN h / t w = E / = 77.9 s Kesit Kompkt KESİT d h t w f t f mm mm mm mm mm kn/cm IPN h / t w = E / = 77.9 s Kesit Kompkt KESİT d h t w f t f mm mm mm mm mm kn/cm IPN h / t w = E / = 77.9 s Kesit Kompkt KESİT d h t w f t f mm mm mm mm mm kn/cm IPN h / t w = E / = 77.9 s Kesit Kompkt Güçlü Kolon-Zyıf Kiriş Kontrolleri Çerçeve türü sistemlerde vey perdeli-çerçeveli sistemlerin çerçevelerinde, gözönüne lınn deprem doğrultusund her ir kolon-kiriş düğüm noktsın irleşen kolonlrın eğilme momenti kpsitelerinin toplmı, o düğüm noktsın irleşen kirişlerin eğilme momenti kpsitelerinin toplmının 1.1 D ktınd dh üyük olmlıdır. 30

54 p p DEPRE YÖNÜ DEPRE YÖNÜ pj KİRİŞ KİRİŞ pj KOLON pi KOLON pi pü pü Şekil 4.4 : Güçlü Kolon-Zyıf Kiriş Kontrolü Serest Cisim Diyğrmı ( p + pü ) 1.1D ( pi + vi + pj+ vj ) (4.1) Bu denklemdeki vi ve vj terimleri, zyıfltılmış kiriş enkesitleri kullnılmsı vey kiriş uçlrınd guseler oluşturulmsı hlinde, kiriş uçlrındki olsı plstik mfsllrdki kesme kuvvetlerinden dolyı, kolon yüzünde meydn gelen ek eğilme momentlerini göstermektedir. D = 1.1 ( St5 için ) 1.1 D = 1.1 St5 km mukvemeti = = kn/cm Sttik moment = S Plstik mukvemet momenti = W = S (4.) p Eğilme momenti kpsitesi = p Wp = (4.3) Aşğıdki irinci tlod sit kolon kesiti ile üst kt geçilen ktlrd, ikinci tlod ise kolonlrın kesit değiştirdiği ktlrd güçlü kolon-zyıf kiriş kontrolleri verilmiştir. Görüldüğü üzere innın her ir irleşim noktsınd u koşul sğlnmktdır. 31

55 Sit Kolon Kesiti ile Üst Kt Geçilen Ktlrd Kontrol Tlo 4.5 : Sit Kolon Kesiti ile Üst Kt Geçilen Ktlrd Kontrol KAT KOT KOLON W p p KİRİŞ W p p p (Kolon) m cm 3 kncm cm 3 kncm p (Kiriş) Kolonlrın üst kt devm etmediği düğüm noktlrınd u koşul rnmz Kolonlrın üst kt devm etmediği düğüm noktlrınd u koşul rnmz TUBO400X400X IPN HE HEB HE HEB TUBO400X400X Kolonlr, üst kt kirişlerle ğlnmksızın çıkmktdır HE HEB HE HEB HE Kolonlr, üst kt kirişlerle ğlnmksızın çıkmktdır TUBO400X400X Kolonlr, üst kt kirişlerle ğlnmksızın çıkmktdır HE HEB HAÇ HEB HEB HE HEB TUBO400X400X IPN HE Kolonlr, üst kt kirişlerle ğlnmksızın çıkmktdır HAÇ HEB Kolonlr, üst kt kirişlerle ğlnmksızın çıkmktdır TUBO400X400X Kolonlr, üst kt kirişlerle ğlnmksızın çıkmktdır HE HEB HAÇ HEB HEB HE HEB HE Kolonlr, üst kt kirişlerle ğlnmksızın çıkmktdır HAÇ HEB Kolonlr, üst kt kirişlerle ğlnmksızın çıkmktdır HE HEB HAÇ HEB HEB HE HEB HE HEB HAÇ HE HEB HE HEB HE HEB HAÇ HE HEB HE HEB HE HEB HAÇ HE HEB HAÇ HE HEB HAÇ HE HEB HE HEB ~ ~ HAÇ HE IPN HAÇ HE HEB HE HEB ~ ~ HAÇ HE IPN HAÇ HE HEB HE HEB ~ ~ HAÇ HE IPN HAÇ HE HEB HE1000X HEB ~ ~ HAÇ HE IPN HAÇ HE HEB TEEL

56 Kolonlrın Kesit Değiştirdiği Ktlrd Kontrol Tlo 4.6 : Kolonlrın Kesit Değiştirdiği Ktlrd Kontrol KAT KOT ÜST KOLON W p p ALT KOLON W p p p cm 3 kncm cm 3 kncm kncm HE HE100X SOL KİRİŞ W p p SAĞ KİRİŞ W p p p p (Kolon) cm 3 kncm cm 3 kncm kncm p (Kiriş) HEB HEB KAT KOT ÜST KOLON W p p ALT KOLON W p p p cm 3 kncm cm 3 kncm kncm HE HE SOL KİRİŞ W p p SAĞ KİRİŞ W p p p p (Kolon) cm 3 kncm cm 3 kncm kncm p (Kiriş) HEB HEB KAT KOT ÜST KOLON W p p ALT KOLON W p p p cm 3 kncm cm 3 kncm kncm HE HE SOL KİRİŞ W p p SAĞ KİRİŞ W p p p p (Kolon) cm 3 kncm cm 3 kncm kncm p (Kiriş) HEB HEB KAT KOT ÜST KOLON W p p ALT KOLON W p p p cm 3 kncm cm 3 tcm tcm HE HE SOL KİRİŞ W p p SAĞ KİRİŞ W p p p p (Kolon) cm 3 kncm cm 3 tcm tcm p (Kiriş) HEB HEB KAT KOT ÜST KOLON W p p ALT KOLON W p p p cm 3 kncm cm 3 kncm kncm HAÇHE HAÇHE SOL KİRİŞ W p p SAĞ KİRİŞ W p p p p (Kolon) cm 3 kncm cm 3 kncm kncm p (Kiriş) IPN IPN Kompozit Döşemenin Boyutlndırm ve Tşım Gücü Hesı : Çelik ypı döşemeleri trpez kesitli sc ile etonun irlikte çlıştırılmsındn oluşn kompozit döşeme olrk tsrlnmıştır. Trpez sc ile eton rsınd yeterli derns yoktur. Gerekli dernsın sğlnilmesi için çelik kym kmlrı kullnılmıştır. Bu şekilde oluşturuln trpez pnel kompozit döşemede hsır dontı kullnılrk yükün homojen dğılımı sğlnmıştır. 33

57 Şekil 4.5 : Kompozit Döşemede Beton, Trpez Sc ve Kym Kmlrı lzeme Özellikleri : St5 : Elstisite odülü = E s = 1000 kn/cm Akm Sınırı ukvemeti = = kn/cm C5 : Elstisite odülü = E c = 3000 kn/cm Kym ukvemeti = τ r = 3.0 N/cm SAC : Akm Sınırı ukvemeti = F =.00 kn/cm Enkesit Koşullrı : 0 t d s d 0 d d t Şekil 4.6 : Kompozit Döşeme Boyutlrı 34

58 = 110 mm > min = 50 mm 0 o d = 70 mm > min d = 50 mm 0 o d = 100 mm > min d = 90 mm t d = 30 mm d s = d 0 + = 70 + = 85 mm t < mk d = 80 mm (4.4) t = 1.0 mm > min t = 0.7 mm d Şekil 4.7 : Kompozit Döşeme Kesiti Yüklerin Belirlenmesi : İki kym elemnı rsı = 00 mm 00 mm genişlik için: Çelik scın uzunluğu = =.4 cm Çelik scın klınlığı = 0.1 cm Çelik scın lnı = =.4 cm 1 m genişlik için: Çelik scın lnı = A s = 5.4 = 11. cm /m= m /m Çelik scın ğırlığı = g = = 0.09 kn/m 00 mm genişlik için: 3 Beton lnı = ( (6 + 1) ) = 163 cm 1 m genişlik için: Beton lnı = = 815 cm /m = m /m Beton ğırlığı = g = =.04 kn/m Kplm ğrlığı 1.00 kn/m ile.00 kn/m rsınd değişmektedir. İnşt süresinde hreketli yük = p 0 =.00 kn/m Klıp sürecinde toplm sit yük = =.13 kn/m Klıp sürecinde toplm hreketli yük =.00 kn/m 35

59 Tşım gücü kontrolü için toplm sit yük = = 4.13 kn/m Tşım gücü kontrolü için toplm hreketli yük = 5.00 kn/m Krm plk, kirişlere sit olrk mesnetlenmekte olup çıklık.50 m dir. Klıp şmsınd çıklığın üçte ir noktlrınd geçici ek mesnetler kullnılcktır. Ağırlıklı ktsyı = η = 1.70 α = 1.00 α = Trpez Çelik Scın Klıp Sürecinde Hesı (1 m genişlik için) : Trpez sc, inşt şmsınd klıp görevi görür. Bu şmd trpez sc üzerine kendi ğırlığı (g ), eton ğırlığı (g ) ve inşt süresi hreketli yükü (p 0 ) etkir. Trpez scın kesit zorlrı 3 çıklı sürekli kiriş kulü ile elirlenmiş, kompozit döşeme mukvemet hesplrı 1 m genişlik için ypılmıştır. Bu ölümdeki hesplr [16] nolu kynk z lınrk ypılmıştır. g =.13 kn/m =.13 kg/m p =.00 kn/m =.00 kg/m Çelik scın tlet momenti = I = ( ( ) ) = cm Sehim = f 4 mk f = ( ) 100 l' (50/3) mk f = cm < f lim = = = cm mk = ( ) 0.83 = 0.79 knm mk Q = ( ) 0.83 =.085 kn = cm " ' e / e / ' d g d Şekil 4.8 : İnce cidrlı Eğilme Elemnı " = 6cm " = = = 45 = 46.5 (4.5) t 0.1. F 36

60 Klın cidrlı hesp ypılmz. ' = "- t = = 5.9 cm ' 5.9 = = 59 < 500 t 0.1 d ' = 3 -t = 4.14 cm g d' g 4.14 = = 41.4 < 150 İnce cidrlı hesp ypılilir. t 1 Elemnter sınır gerilmesi = = em = 0.6 = 0.6 = 13. kn/cm F ' 5.9 E 1000 = = 59 < 1.64 =1.64 = 65.4 t Etkin genişlik = = ' = 5.9 cm e e 1mgenişlikde 5 nervür vrdır, ğırlık merkezinden spm yoktur. I = I = cm 4 (4.6) I e 3 W e = = = cm d/ 3/ 7.9 = = =.38 kn/cm < =13. kn/cm W k e em Q 0.85 τ = = = 7.45 kn/cm A (3-0.1) (4.7) (4.8) (4.9) = +3τ = = 13.1 kn/cm < 0.75 =16.5 kn/cm (4.10) v F Krm Plkt Tşım Gücü Kontrolleri (1 m genişlik için) : q = = 9.13 kn/m q* = 1.7 q = = 15.5 kn/m (4.11) q*l mk = = = 1.13 knm = 113 kncm 8 8 q*l mk Q = = =19.40 kn = kn Z = α F As = = 46.4 kn (4.1) y = Z 46.4 α (100cm) r d= 7 cm 0 = = (4.13) cm d / = 4.5 cm s Kesit trfındn tşınilecek en üyük moment = u 37

61 y u= Z (d s - ) = 46.4 ( ) =080 kncm mk = 13 kncm < u = 080 kncm Kesit güvenli (4.14) Kesit trfındn tşınilecek en üyük kesme kuvveti = Q u Q= u 0 d s τ r+ t d 0.5 F (4.15) Q = = 9.67 kn/nervür u 100 Q u = 9.67 = kn 0 mk Q = 19.40kN < Q = kn Kesit güvenli u Sehim Hesı : n = E s / E c = 1000 / 3000 = 7.0 (4.16) n = 7.0 = 14.0 ( Binlrd ) (4.17) * = 100 / ( n ) = 100 / 14.0 = 7.14 cm (4.18) A = * d = = cm 0 A = 11.0 cm s d0 d A + A s (d 0 + ) y= 0 A+ A u s (7 + ) y 0= = 4.4 cm y = = 5.58 cm (4.19) 3 * d0 I = + A (y 0 - d 0/) + I + A s (y u - d /) I = (4.4-7/) (5.58-3/) 1 4 I = = cm (4.0) 5 q* l f = 384 E I 4 (4.1) l f = = m = cm =

62 Kompozit Döşeme Kirişleri Boyutlndırmlrı Kompozit Döşeme Hesı Tip 1 Tip 1 kompozit döşemelerinin ulunduğu kt numrlrı : 1 ~ 7, 10, 9 lzeme Özellikleri : St5 : Elstisite odülü = E s = 1000 kn/cm Akm Sınırı ukvemeti = = kn/cm Çekme Emniyet Gerilmesi (H Yüklemesi) = çem = 1.60 kn/cm Kym Emniyet Gerilmesi (H Yüklemesi) = τ em = 1.47 kn/cm C5 : Elstisite odülü = E c = 3000 kn/cm Bsınç ukvemeti (Silindir Numune) = f ck = 5000 kn/m Bsınç ukvemeti (Küp Numune) = f ck-1 = kn/m Kesit Özellikleri : IPN450 : Kesit Alnı = A = 147 cm = m Atlet omenti = I = cm 4 Açıklık = Lmk = 1159 cm Kiriş Arlığı = l =.50 m Yük: Kendi ğırlığı =... A 78.5 = = 1.15 kn/m Kplm Yükü =.000 kn/m = 5.00 kn/m Trpez Pnel =.500 kn/m = 6.5 kn/m Hreketli Yük = kn/m = 1.50 kn/m + Toplm yük = q = 4.90 kn/m 39

63 Kompozit Kesit Pozitif oment Tşım Kpsitesi Hesı : eff d D s r y y D s r d/ f t f h o e s F D e e 1 h t w d h t Z Z h u h u f t f s F (y< d) s F (y> d) Şekil 4.9 : Kesit Geometrik Özellikleri, Gerilme Diyğrmlrı ve İç Kuvvetler = q L / 8 = / 8 = knm = kncm Çlışn Tl Genişliği Hesı : l = 50 cm eff L / 4 = 1159 / 4 = 90 cm (4.) 16 d + f = = 177 cm eff = 177 cm Azltıcı Ktsyılr : α = 1.0 α = 0.74 Güvenlik Ktsyısı = υ =.00 Z = α A = = 59 kn (4.3) D = α f ck eff y (4.4) y = Z / ( α f ck eff ) (4.5) y = 59 / ( ) y = 0.16 m = 16. cm > d = 10 cm h o = t f + ( A / f t f ) / t w (4.6) h o =.43 + ( 147 / ) / 1.6 =.5 cm h u = d - h o = 45.5 =.5 cm (4.7) 40

64 Trfsız Eksen Tl Altınd : D = α f ck eff d = = 375 kn (4.8) D = Z D = = 017 kn (4.9) F d = D / ( α ) = 017 / ( ) = 8.0 cm (4.30) y = F d / o = 8.0 / 17 = 1.65 cm < t f =.43 cm (4.31) y t f y = d + y = = cm (4.3) Kesitin Tşıyileceği En Büyük oment = u u = D e 1 + D e (4.33) u = D ( h o + d / ) + D ( h o y / ) (4.34) u = 375 ( / ) ( / ) u = kncm mk = u / υ = /.00 = kncm (4.35) Kesitteki En Büyük oment = = kncm mk = kncm > = kncm (Kesit güvenli) Sehim Hesı : * eton d y Şekil 4.10 : Sehim Hesı Serest Cisim Diyğrmı n = E s / E c = 1000 / 3000 = 7.0 (4.16) n = 7.0 = 14.0 ( Binlrd ) (4.17) * = eff / ( n ) = 177 / 14.0 = 1.64 cm (4.18) 41

65 Ağırlık erkezi Hesı: (f t f /)+(h t w (t f +h/))+(f t f (h+ t f +t f /)-(* d /)) y G1= A+*d (4.36) y = G1 y = y y G1 G1 G1 (17.43 /)+( ( /)) [ ] = 73.4 = 9.84 cm (17.43( /)-( /)) Kompozit Döşeme Atlet omenti Hesı : 3 I -k = (* d /1)+(* d (d/ + y G1) )+I -kiriş +(A (d /-y G1) ) (4.37) 3 I -k =( /1)+( (10/+9.84) ) (147 (45/-9.84) ) I -k = I -k = 9899cm 4 Sehim = f q L f = = 384 E I s -k f = 0.08m =.8 cm = L / L / 300 = 3.86 cm (Kesit güvenli) (4.38) Kym Elemnlrı Hesı : d eton d 1 h s h st d t f Şekil 4.11 : Kym Elemnlrı Serest Cisim Diyğrmı 4

66 h=6cm s h = 7cm st d = 10cm.3cm d1 t f =.43 = 4.86 cm d =.cm 1 d = 4.cm Bşlıklı Splmlrın Birirlerinden Uzklıklrı Hesı : Enine Doğrultud e 4 d 1 = 4. = 8.8 cm Boyun Doğrultud e 5 d 1 = 5. = 11.0 cm e 3 d = = 30.0 cm e 60.0 cm h st / d 1 = 3.0 ise α = 0.85 h st / d 1 4. ise α = 1.00 h st / d 1 = 7 /. = 3. α=0.875 (h st / d 1 =3. için lineer interpolsyon ypıldı) Bşlıklı Splmnın Tşım Gücü = H lu H lu = 0.5 α d1 fck-1 E c (4.39) H lu = =100.5kN H lu-mk = 0.55 d1 = =95.8kN H = 95.8kN lu Z = 59 kn D = 375 kn Kym Kuvveti = H = mk ( Z ; D ) = 59 kn Gerekli Splm Syısı = n = H / ( α H lu ) = 59 / ( ) = 63 det Splm Arlığı = L / ( n +1 ) = 1159 / 64 = cm Splm Arlığı 0 cm dir. 43

67 Kompozit Döşeme Hesı Tip Tip kompozit döşemelerinin ulunduğu kt numrlrı : 1 ~ 7, 10, 9, 45, 51 Kesit Özellikleri : IPN360 : Kesit Alnı = A = 970 cm = m Atlet omenti = I = cm 4 Açıklık = L mk = 919 cm Kiriş Arlığı = l =.50 m Yük: Kendi ğırlığı =... A 78.5 = = 0.77 kn/m Kplm Yükü =.000 kn/m = 5.00 kn/m Trpez Pnel =.500 kn/m = 6.5 kn/m Hreketli Yük = kn/m = 1.50 kn/m + Toplm yük = q = 4.5 kn/m Kompozit Kesit Pozitif oment Tşım Kpsitesi Hesı : = q L / 8 = / 8 = knm = 5886 kncm Çlışn Tl Genişliği Hesı : l = 50 cm eff L / 4 = 919 / 4 = 30 cm (4.) 16 d + f = = cm eff = 174 cm Azltıcı Ktsyılr : α = 1.0 α = 0.74 Güvenlik Ktsyısı = υ =.00 Z = α A = = 3510 kn (4.3) 44

68 D = α f ck eff y (4.4) y = Z / ( α f ck eff ) (4.5) y = 3510 / ( ) y = m = 10.9 cm > d = 10 cm h o = t f + ( A / f t f ) / t w (4.6) h o = ( 97.5 / ) / 1.3 = 18 cm h u = d - h o = = 18 cm (4.7) Trfsız Eksen Tl Altınd : D = α f ck eff d = = 319 kn (4.8) D = Z D = = 91 kn (4.9) F d = D / ( α ) = 91 / ( ) = 4.0 cm (4.30) y = F d / o = 4.0 / 14.3 = 0.8 cm < t f = 1.95 cm (4.31) y t f y = d + y = = 10.8 cm (4.3) Kesitin Tşıyileceği En Büyük oment = u u = D e 1 + D e (4.33) u = D ( h o + d / ) + D ( h o y / ) u = 319 ( / ) + 91 ( / ) u = 7934 kncm mk = u / υ = 7934 /.00 = kncm (4.35) Kesitteki En üyük oment = = 5886 kncm mk = kncm > = 5886 kncm (Kesit güvenli) Sehim Hesı : n = E s / E c = 1000 / 3000 = 7.0 (4.16) n = 7.0 = 14.0 ( Binlrd ) (4.17) * = eff / ( n ) = 174 / 14.0 = 1.43 cm (4.18) 45

69 Ağırlık erkezi Hesı: (f t f /)+(h t w (t f +h/))+(f t f (h + t f +t f /)-(* d /)) y G1= A+*d (4.36) y = G1 y = G1 ( /)+(3.11.3( /)) [ ] y G1= ( ( /)-( /)) y G1= 5.11 cm Kompozit Döşeme Atlet omenti Hesı : 3 I -k = (* d /1)+(* d (d/ + y G1) )+I -kiriş +(A (d /-y G1) ) (4.37) 3 I -k =( /1)+( (10/+5.11) ) (97.5 (36/-5.11) ) I -k = I -k = 49550cm 4 Sehim = f q L f = = 384 E I s -k f = 0.018m =.18 cm = L / L / 300 = 3.06 cm (Kesit güvenli) (4.38) Kym Elemnlrı Hesı : h=6cm s h = 7cm st d = 10cm.3cm d1 t f =.43 = 4.86 cm d =.cm 1 d = 4.cm 46

70 Bşlıklı Splmlrın Birirlerinden Uzklıklrı Hesı : Enine Doğrultud e 4 d 1 = 4. = 8.8 cm Boyun Doğrultud e 5 d 1 = 5. = 11.0 cm e 3 d = = 30.0 cm e 60.0 cm h st / d 1 = 3.0 ise α = 0.85 h st / d 1 4. ise α = 1.00 h st / d 1 = 7 /. = 3. α = ( h st / d 1 = 3. için lineer interpolsyon ypıldı ) Bşlıklı Splmnın Tşım Gücü = H lu H lu = 0.5 α d1 fck-1 E c (4.39) H lu = =100.5kN H lu-mk = 0.55 d1 = =95.8kN H = 95.8kN lu Z = 3510 kn D = 319 kn Kym Kuvveti = H = mk ( Z ; D ) = 3510 kn Gerekli Splm Syısı = n = H / ( α H lu ) = 3510 / ( ) = 4 det Splm Arlığı = L / ( n +1 ) = 919 / 43 = 1.4 cm Splm Arlığı 0 cm dir Kompozit Döşeme Hesı Tip 3 Tip 3 kompozit döşemelerinin ulunduğu kt numrlrı : 8, 9, 11 ~ 41 Kesit Özellikleri : IPN400 : Kesit Alnı = A = 118 cm = m Atlet omenti = I = 910 cm 4 Açıklık = L mk = 1179 cm Kiriş Arlığı = l =.50 m 47

71 Yük: Kendi ğırlığı =... A 78.5 = = 0.93 kn/m Kplm Yükü = kn/m =.50 kn/m Trpez Pnel =.500 kn/m = 6.5 kn/m Hreketli Yük = kn/m = 7.50 kn/m + Toplm yük = q = kn/m Kompozit Kesit Pozitif oment Tşım Kpsitesi Hesı : = q L / 8 = / 8 = knm = 9851 kncm Çlışn Tl Genişliği Hesı : l = 50 cm eff L / 4 = 1179 / 4 = 95 cm (4.) 16 d + f = = cm eff = 175 cm Azltıcı Ktsyılr : α = 1.0 α = 0.74 Güvenlik Ktsyısı = υ =.00 Z = α A = = 459 kn (4.3) D = α f ck eff y (4.4) y = Z / ( α f ck eff ) (4.5) y = 459 / ( ) y = 0.13 m = 13. cm > d = 10 cm h o = t f + ( A / f t f ) / t w (4.6) h o =.16 + ( / ) / 1.44 = 0 cm h u = d - h o = 40 0 = 0 cm (4.7) 48

72 Trfsız Eksen Tl Altınd : D = α f ck eff d = = 338 kn (4.8) D = Z D = = 101 kn (4.9) F d = D / ( α ) = 101 / ( ) = 14. cm (4.30) y = F d / o = 14. / 15.5 = 0.9 cm < t f =.43 cm (4.31) y t f y = d + y = = 10.9 cm (4.3) Kesitin Tşıyileceği En Büyük oment = u u = D e 1 + D e (4.33) u = D ( h o + d / ) + D ( h o y / ) (4.34) u = 338 ( / ) ( / ) u = kncm mk = u / υ = /.00 = kncm (4.35) Kesitteki En üyük oment = = 9851 kncm mk = kncm > = 9851 kncm (Kesit güvenli) Sehim Hesı : n = E s / E c = 1000 / 3000 = 7.0 (4.16) n = 7.0 = 14.0 ( Binlrd ) (4.17) * = eff / ( n ) = 175 / 14.0 = 1.50 cm (4.18) Ağırlık erkezi Hesı: (f t f /)+(h t w (t f +h/))+(f t f (h + t f +t f /)-(* d /)) y G1= A+*d (4.36) y = G1 y = G1 ( /)+( ( /)) [ ] y G1= ( ( /)-( /))

73 y G1= 7.16 cm Kompozit Döşeme Atlet omenti Hesı : 3 I -k = (* d /1)+(* d (d/ + y G1) )+I -kiriş +(A (d /-y G1) ) (4.37) 3 I -k =( /1)+( (10/+7.16) )+910+(118.3 (40/-7.16) ) I -k = I -k = 6839cm 4 Sehim = f q L f = = 384 E I s -k f = m = 3.01 cm = L / L / 300 = 3.93 cm (Kesit güvenli) (4.38) Kym Elemnlrı Hesı : h=6cm s h = 7cm st d = 10cm.3cm d1 t f =.43 = 4.86 cm d=.cm 1 d = 4.cm Bşlıklı Splmlrın Birirlerinden Uzklıklrı Hesı : Enine Doğrultud e 4 d 1 = 4. = 8.8 cm Boyun Doğrultud e 5 d 1 = 5. = 11.0 cm e 3 d = = 30.0 cm e 60.0 cm h st / d 1 = 3.0 ise α = 0.85 h st / d 1 4. ise α = 1.00 h st / d 1 = 7 /. = 3. α = ( h st / d 1 = 3. için lineer interpolsyon ypıldı ) 50

74 Bşlıklı Splmnın Tşım Gücü = H lu H lu = 0.5 α d1 fck-1 E c (4.39) H lu = =100.5kN H lu-mk = 0.55 d1 = =95.8kN H = 95.8kN lu Z = 459 kn D = 338 kn Kym Kuvveti = H = mk ( Z ; D ) = 459 kn Gerekli Splm Syısı = n = H / ( α H lu ) = 459 / ( ) = 51 det Splm Arlığı = L / ( n +1 ) = 1179 / 5 =.70 cm Splm Arlığı 0 cm dir Kompozit Döşeme Hesı Tip 4 Tip 4 kompozit döşemelerinin ulunduğu kt numrlrı : 8, 9, 11 ~ 44, 47, 49, 50 Kesit Özellikleri : IPN30 : Kesit Alnı = A = 77.7 cm = m Atlet omenti = I = 1510 cm 4 Açıklık = L mk = 959 cm Kiriş Arlığı = l =.50 m Yük: Kendi ğırlığı =... A 78.5 = = 0.61 kn/m Kplm Yükü = kn/m =.50 kn/m Trpez Pnel =.500 kn/m = 6.5 kn/m Hreketli Yük = kn/m = 7.50 kn/m + Toplm yük = q = kn/m 51

75 Kompozit Kesit Pozitif oment Tşım Kpsitesi Hesı : = q L / 8 = / 8 = knm = kncm Çlışn Tl Genişliği Hesı : l = 50 cm eff L / 4 = 959 / 4 = 40 cm (4.) 16 d + f = = cm eff = 173 cm Azltıcı Ktsyılr : α = 1.0 α = 0.74 Güvenlik Ktsyısı = υ =.00 Z = α A = = 81 kn (4.3) D = α f ck eff y (4.4) y = Z / ( α f ck eff ) (4.5) y = 81 / ( ) y = m = 8.8 cm < d = 10 cm h o = t f + ( A / f t f ) / t w (4.6) h o = ( 78.1 / ) / 1.15 = 16 cm h u = d - h o = 3 16 = 16 cm (4.7) Trfsız Eksen Tl İçinde : Kesitin Tşıyileceği En Büyük oment = u u = Z e (4.40) u = Z ( h o + d y / ) (4.41) u = 81 ( / ) u = kncm mk = u / υ = /.00 = kncm (4.35) 5

76 Kesitteki En üyük oment = = kncm mk = kncm > = kncm (Kesit güvenli) Sehim Hesı : n = E s / E c = 1000 / 3000 = 7.0 (4.16) n = 7.0 = 14.0 ( Binlrd ) (4.17) * = eff / ( n ) = 173 / 14.0 = 1.36 cm (4.18) Ağırlık erkezi Hesı: (f t f /)+(h t w (t f +h/))+(f t f (h +t f +t f /)-(* d /)) y G1= A+*d (4.36) y = G1 y = G1 ( /)+( ( /)) [ ] 63.3 y G1= ( ( /)-( /)) y G1= 3.13 cm Kompozit Döşeme Atlet omenti Hesı : 3 I -k = (* d /1)+(* d (d/ + y G1) )+I -kiriş +(A (d /-y G1) ) (4.37) 3 I -k =( /1)+( (10/+3.13) )+1510+(78.1 (3/-3.13) ) I -k = I -k = 34646cm 4 Sehim = f q L f = = 384 E I s -k f = 0.054m =.54 cm = L / L / 300 = 3.19 cm (Kesit güvenli) (4.38) 53

77 Kym Elemnlrı Hesı : h=6cm s h = 7cm st d = 10cm.3cm d1 t f =.43 = 4.86 cm d=.cm 1 d = 4.cm Bşlıklı Splmlrın Birirlerinden Uzklıklrı Hesı : Enine Doğrultud e 4 d 1 = 4. = 8.8 cm Boyun Doğrultud e 5 d 1 = 5. = 11.0 cm e 3 d = = 30.0 cm e 60.0 cm h st / d 1 = 3.0 ise α = 0.85 h st / d 1 4. ise α = 1.00 h st / d 1 = 7 /. = 3. α = ( h st / d 1 = 3. için lineer interpolsyon ypıldı ) Bşlıklı Splmnın Tşım Gücü = H lu H lu = 0.5 α d1 fck-1 E c (4.39) H lu = =100.5kN H lu-mk = 0.55 d1 = =95.8kN H = 95.8kN lu Z = 81 kn Kym Kuvveti = H = Z = 81 kn Gerekli Splm Syısı = n = H / ( α H lu ) = 81 / ( ) = 34 det Splm Arlığı = L / ( n +1 ) = 959 / 35 = 7.4 cm Splm Arlığı 0 cm dir Kompozit Döşeme Hesı Tip 5 Tip 5 kompozit döşemelerinin ulunduğu kt numrlrı : 44, 45, 47, 49 54

78 Kesit Özellikleri : IPN00 : Kesit Alnı = A = 33.4 cm = m Atlet omenti = I = 140 cm 4 Açıklık = L mk = 431 cm Kiriş Arlığı = l =.50 m Yük: Kendi ğırlığı =... A 78.5 = = 0.7 kn/m Kplm Yükü = kn/m =.50 kn/m Trpez Pnel =.500 kn/m = 6.5 kn/m Hreketli Yük = kn/m = 7.50 kn/m + Toplm yük = q = 16.5 kn/m Kompozit Kesit Pozitif oment Tşım Kpsitesi Hesı : = q L / 8 = / 8 = knm = 3836 kncm Çlışn Tl Genişliği Hesı : l = 50 cm eff L / 4 = 431 / 4 = 108 cm (4.) 16 d + f = = 169 cm eff = 108 cm Azltıcı Ktsyılr : α = 1.0 α = 0.74 Güvenlik Ktsyısı = υ =.00 Z = α A = = 113 kn (4.3) D = α f ck eff y (4.4) y = Z / ( α f ck eff ) (4.5) 55

79 y = 113 / ( ) y = m = 6.1 cm < d = 10 cm h o = t f + ( A / f t f ) / t w (4.6) h o = ( 33.7 / ) / 1.15 = 10 cm h u = d - h o = 0 10 = 10 cm (4.7) Trfsız Eksen Tl İçinde : Kesitin Tşıyileceği En Büyük oment = u u = Z e (4.40) u = Z ( h o + d y / ) (4.41) u = 113 ( / ) u = 0560 kncm mk = u / υ = 0560 /.00 = 1080 kncm (4.35) Kesitteki En üyük oment = = 3836 kncm mk = 1080 kncm > = 3836 kncm (Kesit güvenli) Sehim Hesı : n = E s / E c = 1000 / 3000 = 7.0 (4.16) n = 7.0 = 14.0 ( Binlrd ) (4.17) * = eff / ( n ) = 108 / 14.0 = 7.7 cm (4.18) Ağırlık erkezi Hesı: (f t f /)+(h t w (t f +h/))+(f t f (h + t f +t f /)-(* d /)) y G1= A+*d (4.36) y = G1 y = G1 ( /)+( ( /)) [ ] (91.13 ( /)-( /))

80 -49.1 y G1= y G1= cm Kompozit Döşeme Atlet omenti Hesı : 3 I -k = (* d /1)+(* d (d/ + y G1) )+I -kiriş +(A (d /-y G1) ) (4.37) 3 I -k =(7.710 /1)+(7.710 (10/-0.44) )+140+(33.7 (0/+0.44) ) I -k = I -k = 8061cm 4 Sehim = f q L f = = 384 E I s -k f = m = 0.44 cm = L / L / 300 = 1.44 cm (Kesit güvenli) (4.38) Kym Elemnlrı Hesı : h=6cm s h = 7cm st d = 10cm.3cm d1 t f =.43 = 4.86 cm d=.cm 1 d = 4.cm Bşlıklı Splmlrın Birirlerinden Uzklıklrı Hesı : Enine Doğrultud e 4 d 1 = 4. = 8.8 cm Boyun Doğrultud e 5 d 1 = 5. = 11.0 cm e 3 d = = 30.0 cm e 60.0 cm h st / d 1 = 3.0 ise α = 0.85 h st / d 1 4. ise α = 1.00 h st / d 1 = 7 /. = 3. α = ( h st / d 1 = 3. için lineer interpolsyon ypıldı ) 57

81 Bşlıklı Splmnın Tşım Gücü = H lu H lu = 0.5 α d1 fck-1 E c (4.39) H lu = =100.5kN H lu-mk = 0.55 d1 = =95.8kN H = 95.8kN lu Z = 113 kn Kym Kuvveti = H = Z = 113 kn Gerekli Splm Syısı = n = H / ( α H lu ) = 113 / ( ) = 15 det Splm Arlığı = L / ( n +1 ) = 431 / 16 = 6.9 cm Splm Arlığı 0 cm dir Kompozit Döşeme Hesı Tip 6 Tip 6 kompozit döşemelerinin ulunduğu kt numrlrı : 49, 51, 5, 53 Kesit Özellikleri : IPN500 : Kesit Alnı = A = 179 cm = m Atlet omenti = I = cm 4 Açıklık = L mk = 1540 cm Kiriş Arlığı = l =.50 m Yük: Kendi ğırlığı =... A 78.5 = = 1.4 kn/m Kplm Yükü = kn/m =.50 kn/m Trpez Pnel =.500 kn/m = 6.5 kn/m Hreketli Yük = kn/m = 7.50 kn/m + Toplm yük = q = kn/m Kompozit Kesit Pozitif oment Tşım Kpsitesi Hesı : = q L / 8 = / 8 = knm = 5383 kncm 58

82 54. kt kolonlrı 53. kt IPN500 kirişlerine, u kirişlerin mesnet noktlrındn 1.55 m ilerde smkt ve u noktlrdn N = 77.3 kn kuvvet ktrmktdır. Bu kuvvetin doğurduğu ek moment knm = kncm dir. = = kncm Çlışn Tl Genişliği Hesı : l = 50 cm eff L / 4 = 1540 / 4 = 385 cm (4.) 16 d + f = = cm eff = 178 cm Azltıcı Ktsyılr : α = 1.0 α = 0.74 Güvenlik Ktsyısı = υ =.00 Z = α A = = 6487 kn (4.3) D = α f ck eff y (4.4) y = Z / ( α f ck eff ) (4.5) y = 6487 / ( ) y = m = 19.7 cm > d = 10 cm h o = t f + ( A / f t f ) / t w (4.6) h o =.70 + ( 180. / ) / 1.80 = 5 cm h u = d - h o = 50 5 = 5 cm (4.7) Trfsız Eksen Tl Altınd : D = α f ck eff d = = 393 kn (4.8) D = Z D = = 3194 kn (4.9) F d = D / ( α ) = 3194 / ( ) = 44.4 cm (4.30) y = F d / o = 44.4 / 18.5 =.40 cm < t f =.70 cm (4.31) y t f y = d + y = = 1.40 cm (4.3) Kesitin Tşıyileceği En Büyük oment = u 59

83 u = D e 1 + D e (4.33) u = D ( h o + d / ) + D ( h o y / ) (4.34) u = 393 ( / ) ( 5.40 / ) u = kncm mk = u / υ = /.00 = kncm (4.35) Kesitteki En üyük oment = = kncm mk = kncm > = kncm (Kesit güvenli) Sehim Hesı : n = E s / E c = 1000 / 3000 = 7.0 (4.16) n = 7.0 = 14.0 ( Binlrd ) (4.17) * = eff / ( n ) = 178 / 14.0 = 1.71 cm (4.18) Ağırlık erkezi Hesı: (f t f /)+(h t w (t f +h/))+(f t f (h + t f +t f /)-(* d /)) y G1= A+*d (4.36) y = G1 y = G1 ( /)+( ( /)) [ ] y G1= ( ( /)-( /)) y G1= 1.59 cm Kompozit Döşeme Atlet omenti Hesı : 3 I -k = (* d /1)+(* d (d/ + y G1) )+I -kiriş +(A (d /-y G1) ) (4.37) 3 I -k =( /1)+( (10/+1.59) ) (180. (50/-1.59) ) I -k = I -k = cm Sehim = f 4 60

84 4 4 5 q L f = = 384 E I s -k 7-8 f = m = 4.48 cm Tekil yükün doğurduğu ek sehim = m = 0.48 cm (4.38) f t = = 4.96 cm = L / 311 L / 300 = 5.13 cm (Kesit güvenli) Kym Elemnlrı Hesı : h=6cm s h st = 7cm d = 10cm.3cm d1 t f =.43 = 4.86 cm d=.cm 1 d = 4.cm Bşlıklı Splmlrın Birirlerinden Uzklıklrı Hesı : Enine Doğrultud Boyun Doğrultud h st / d 1 = 3.0 ise α = 0.85 h st / d 1 4. ise α = 1.00 e 4 d 1 = 4. = 8.8 cm e 5 d 1 = 5. = 11.0 cm e 3 d = = 30.0 cm e 60.0 cm h st / d 1 = 7 /. = 3. α = ( h st / d 1 = 3. için lineer interpolsyon ypıldı ) Bşlıklı Splmnın Tşım Gücü = H lu H lu = 0.5 α d1 fck-1 E c (4.39) H lu = =100.5kN H lu-mk = 0.55 d1 = =95.8kN H = 95.8kN lu Z = 6487 kn D = 393 kn Kym Kuvveti = H = mk ( Z ; D ) = 6487 kn Gerekli Splm Syısı = n = H / ( α H lu ) = 6487 / ( ) = 77 det Splm Arlığı = L / ( n +1 ) = 1540 / 78 = cm Splm Arlığı 0 cm dir. 61

85 Kt Kirişleri Boyutlndırmlrı Kiriş Kesit Hesı Tip 1 : Tip 1 HEB900 kiriş kesiti 1~11 ktlrınd ulunmktdır. tf tw h d f Şekil 4.1 : I Kiriş Kesit Boyutlrı Kesit Özellikleri : HEB900 : d = t = 1.85 W = cm w G + Q Yüklemesi için Kesit Hesı : = kncm = (4.4) = = kn/cm < em = 1.60 kn/cm W G + Q + E mk Yüklemesi için Kesit Hesı : = kncm V = 1501 kn = (4.4) = = 7.80 kn/cm < em = 8.73 kn/cm W Kesme Kpsitesi Kontrolü : A A k = yönü kesmelnı =d t = = cm k w V = yönü kesmekuvveti kpsitesi p V = 0.6 A p k = = 3596 kn (4.43) (4.44) 6

86 V /V = 1501 / 3596 = Kesit güvenli p G + Q + W mk Yüklemesi için Kesit Hesı : = 0753 kncm 0753 = (4.4) = = kn/cm < em = 4.84 kn/cm W Kiriş Kesit Hesı Tip : Tip HEB600 kiriş kesiti 1~11 ktlrınd ulunmktdır Kesit Özellikleri : HEB600 : d = t = 1.55 W = 5701 cm w G + Q Yüklemesi için Kesit Hesı : = kncm = (4.4) = = 1.77 kn/cm < em = 1.60 kn/cm W G + Q + E mk Yüklemesi için Kesit Hesı : = kncm V = 894 kn = (4.4) = = kn/cm < em = 8.73 kn/cm W Kesme Kpsitesi Kontrolü : A k =d t w = = 93.0 cm (4.43) V p = 0.6 A k = = 009 kn (4.44) V /V = 894 / 009 = Kesit güvenli p G + Q + W mk Yüklemesi için Kesit Hesı : = kncm 63

87 18861 = (4.4) = = 3.31 kn/cm < em = 4.84 kn/cm W Kiriş Kesit Hesı Tip 3 : Tip 3 HEB550 kiriş kesiti 1~1 ktlrınd ulunmktdır Kesit Özellikleri : HEB550 : d = t = 1.50 W = 4971 cm w G + Q Yüklemesi için Kesit Hesı : = kncm = (4.4) = =.11 kn/cm < em = 1.60 kn/cm W G + Q + E mk Yüklemesi için Kesit Hesı : = kncm V = 693 kn = (4.4) = = 0.61 kn/cm < em = 8.73 kn/cm W Kesme Kpsitesi Kontrolü : A k =d t w = = 8.5 cm (4.43) V p = 0.6 A k = = 009 kn (4.44) V /V = 894 / 009 = Kesit güvenli p G + Q + W mk Yüklemesi için Kesit Hesı : = kncm = (4.4) = = 3.31 kn/cm < em = 4.84 kn/cm W

88 Kiriş Kesit Hesı Tip 4 : Tip 4 HEB500 kiriş kesiti ~31 ktlrınd ulunmktdır Kesit Özellikleri : HEB500 : d = t = 1.45 W = 487 cm w G + Q Yüklemesi için Kesit Hesı : = kncm = (4.4) = = 1.77 kn/cm < em = 1.60 kn/cm W G + Q + E mk Yüklemesi için Kesit Hesı : = kncm V = 894 kn = (4.4) = = kn/cm < em = 8.73 kn/cm W Kesme Kpsitesi Kontrolü : A k =d t w = = 93.0 cm (4.43) V p = 0.6 A k = = 178 kn (4.44) V /V = 693 / 178 = Kesit güvenli p G + Q + W mk Yüklemesi için Kesit Hesı : = 1893 kncm 1893 = (4.4) = = 3.68 kn/cm < em = 4.84 kn/cm W Kiriş Kesit Hesı Tip 5 : Tip 5 HEB450 kiriş kesiti 3~41 ktlrınd ulunmktdır. 65

89 Kesit Özellikleri : HEB450 : d = t = 1.40 W = 3551 cm w G + Q Yüklemesi için Kesit Hesı : = 1186 kncm 1186 = (4.4) = = 3.18 kn/cm < em = 1.60 kn/cm W G + Q + E mk Yüklemesi için Kesit Hesı : = kncm V = 385 kn = (4.4) = = 17.0 kn/cm < em = 8.73 kn/cm W Kesme Kpsitesi Kontrolü : A k =d t w = = 63.0 cm (4.43) V p = 0.6 A k = = 1360 kn (4.44) V /V = 385 / 1360 = Kesit güvenli p G + Q + W mk Yüklemesi için Kesit Hesı : = 3474 kncm 3474 = (4.4) = = 6.61 kn/cm < em = 4.84 kn/cm W Kiriş Kesit Hesı Tip 6 : Tip 6 HEB400 kiriş kesiti 4~51 ktlrınd ulunmktdır Kesit Özellikleri : HEB400 : d = t = 1.35 W = 884 cm w 3 66

90 G + Q Yüklemesi için Kesit Hesı : = 8646 kncm 8646 = (4.4) = =.99 kn/cm < em = 1.60 kn/cm W G + Q + E mk Yüklemesi için Kesit Hesı : = kncm V = 434 kn = (4.4) = = 4.49 kn/cm < em = 8.73 kn/cm W Kesme Kpsitesi Kontrolü : A k =d t w = = 54.0 cm (4.43) V p = 0.6 A k = = 1166 kn (4.44) V /V = 434 / 1166 = Kesit güvenli p G + Q + W mk Yüklemesi için Kesit Hesı : = 106 kncm 106 = (4.4) = = 4.4 kn/cm < em = 4.84 kn/cm W

91 Kolon Boyutlndırmlrı : Kolon Kesit Hesı Tip 1 : Tip 1 ( HE1000X393 ) kolon kesiti 1~11 ktlrınd ulunmktdır Kt 1 HE1000X393 Kolonlrı için Hesp : tcf tw h dc cf Şekil 4.13 : I Kolon Kesit Boyutlrı ÜST KOLON SOL KİRİŞ SAĞ KİRİŞ ALT KOLON ÜST BİRLEŞİ NOKTASI ALT BİRLEŞİ NOKTASI ÜST KOLON SOL KİRİŞ SAĞ KİRİŞ ALT KOLON Şekil 4.14 : Birleşim Noktsı Rijitliği Hesp Şemsı Kesit Özellikleri : HE1000X393 : d = cm h = 9.8 cm t =.44 cm = cm t = 4.39 cm c w cf cf A = 500. cm W = cm W = 1353 cm I = cm I = 0500 cm r = cm y y r = 6.40 cm L = 340 cm Alt irleşim noktsı temele ğlntıdır ve nkstre lıncktır. G =

92 Üst irleşim noktsı için üst kolon : HE1000X393 : I = cm 4 4 L = 310 cm Üst irleşim noktsı sol ve sğ kiriş : HEB600 : I = cm L = 350 cm I = Kolon tlet momenti c S = Kolon oyu c I= Kiriş tlet momenti g S= Kiriş oyu g Ic Sc G 1= = = Ig S 350 g (4.45) G= Hespypıln kolon için üst irleşim noktsı rijitliği 1 G= Hespypıln kolon için lt irleşim noktsı rijitliği K = G1ve Gyeğlı olrk itersyonl ulunn kolon urkulm oyu ktsyısı K = L= Kolon temiz oyu L= Kolon oyu-kiriş yüksekliği = = 80 cm S = Düzlemiçine urkulm oyu k S = K L = = 478 cm k S =Düzlemdışın urkulm oyu ky S = L = 80 cm ky S 478 k λ = yönü nrinliği = λ = = = 1 r S 80 ky λ y= y yönü nrinliği = λ y= = = 44 ry 6.40 (4.46) (4.47) ω = Burkulm syısı ω = 1. F = Burkulm şlığılnı 69

93 1 h t w F = cf t cf + = = cm I y = Burkulm şlığıtlet momenti (4.48) tcf I y = cf 4 = (4.49) r y = Burkulm şlığıtlet yrıçpı y r y = = 7.7 cm = cm I F = (4.50) λ y = Burkulm şlığınrinliği λ y = S ky/r y = 80 / 7.7 = 37 (4.51) G + Q Yüklemesi için Kesit Hesı : 1 = 6 kncm = 947 kncm N = 5957 kn y = 13 kncm 1 1 < Şekil 4.15 : C Hesı İçin oment Değişim Grfiği C = ( )+0.30 ( ) (4.5) C = ( )+0.30 ( ) =1.7 C =.30 m mk C = 0.85 C m y Çuuk uçlrınd ynldeplsmn sözkonusu ; moment diygrmlrını ve hesp ypıln düzleme dik doğrultud çuuğu tutulm düzenini gözönünde tutn ktsyılr λ mk =Nrinliksınırı 70

94 C λ mk = = = 10 (4.53) u =Çeliğin km mukvemeti = N/cm = Çeliğin kopm mukvemeti = N/cm em =Bsınçemniyet gerilmesi N 5957 e = = = kn/cm A 500. em (4.54) em ω (4.55) = / = 1.60 / 1. = kn/cm ; Ylnız (, ) eğilme momentleri ltınd hesplnn eğilme-sınç y y şlığı gerilmeleri = / W = 947 / = 0.06 kn/cm = / W = 6 / 1353 = 0.10 kn/cm y y y (4.56) ; Ylnız ( ; ) eğilme momentleri ltınd uygulnck B By y eğilme-sınç şlığı için emniyet gerilmeleri λ 1 y B = C = = 853 N/cm =.85 kn/cm C = 8674 N/cm = 8.67 kn/cm 4 4 B = = dc Sky 80 F =k( ; ) =.85 kn/cm 1 B B B = 0.6 = = 1.60 kn/cm = 1.60 kn/cm B mk B = 0.6 = 1.60 kn/cm By (4.57) ; ( - ) ve (y - y) sl eksenleri etrfındki urkulmlr için hesplnn ' e ' ey ve Euler gerilmelerinden türetilen gerilmeler = = N/cm = kn/cm 5 5 ' e = λ = = = 48 N/cm = 4.81 kn/cm 5 5 ' ey λy 44 (4.58) 71

95 / = / 1 em e em Cm / em= (1- ) e ' e Cmyy 3/ em= (1- ) e ' e e ' ey B By e Cm C myy + + em (1- ) B (1- ) e ' ey By (4.59) (4.60) (1- )1.60 (1- ) = Kesit güvenli e y B By (4.61) = Kesit güvenli G + Q + Emk Yüklemesi için Kesit Hesı : = kncm = kncm N = 5930 kn 1 V = 500 kn V = 1 kn = 3507 kncm y y 1 1 < Şekil 4.16 : C Hesı İçin oment Değişim Grfiği 7

96 C = ( )+0.30 ( ) (4.6) C = ( )+0.30 ( ) = 1.85 C =.30 m mk C = Çuuk uçlrınd ynldeplsmn sözkonusu λ mk =Nrinliksınırı C λ mk = = = 14 (4.53) em =Bsınçemniyet gerilmesi N 5930 e = = = kn/cm A 500. em (4.54) em ω (4.63) = / = ( ) / 1. = 3.55 kn/cm = / W = / = 9.40 kn/cm = / W = 3507 / 1353 =.59 kn/cm y y y (4.56) λ 1 y B = C = = 853 N/cm =.85 kn/cm C = 9330 N/cm = 9.33 kn/cm 4 4 B = = dc Sky 80 F =k( ; ) =.85 kn/cm 1 B B B =1.33(0.6 ) = =8.73 kn/cm =.85 kn/cm B mk B =1.33 (0.6 ) = 8.73 kn/cm By (4.64) = = N/cm = kn/cm 5 5 ' e = λ = = = 48 N/cm = 4.81 kn/cm 5 5 ' ey λ y 44 (4.58) 73

97 e Cm C myy + + em (1- ) B (1- ) e ' e e ' ey By (4.60) (1- ).85 (1- ) = Kesit güvenli e y B By (4.65) = Kesit güvenli Kesme Kpsitesi Kontrolü : A A A k k c w ky = yönü kesmelnı =d t = = 47.9 cm = y yönü kesmelnı 5 5 A ky = ( cf t cf ) = ( ) = 1.7 cm 6 6 V = yönü kesme kuvveti kpsitesi p V = 0.6 A p k py py ky = = 5355 kn V = y yönü kesme kuvveti kpsitesi V =0.6 A = = 4789 kn (4.66) (4.67) V /V = 500 / 5355 = Kesit güvenli y p V /V = 1 / 4789 = Kesit güvenli py Arttırılmış Deprem Yüklemelerine Göre Norml Kuvvet Kpsitesi Kontrolü : N = 6880 kn G+Q±.5E N G+Q±.5E = 7863 kn y N mk = 7863 kn N 0.9G±.5E = 540 kn N 0.9G±.5E = 4986 kn y 74

98 N = Eksenelçekme kpsitesi çp N = A = = kn N çp p p = Eksenelsınç kpsitesi N =1.7 A = = 006 kn em (4.68) N/N = 7863/18007 = Kesit güvenli çp N/N = 7863/ 006 = Kesit güvenli p G + Q + Wmk Yüklemesi için Kesit Hesı : 1 = 3 kncm = 6440 kncm N = 441 kn y = 55 kncm C = ( )+0.30 ( ) m (4.6) 3 3 C = ( )+0.30 ( ) = C mk=.30 C =0.85 Çuuk uçlrınd ynldeplsmn sözkonusu λ mk =Nrinliksınırı C λ mk = = = 14 (4.53) em=bsınçemniyet gerilmesi N 441 e = = = 8.48 kn/cm A 500. em (4.54) em ω (4.69) = / = ( ) / 1. = 0.36 kn/cm = / W = 6440 / = 1.66 kn/cm = / W = 55 / 1353 = 0.39 kn/cm y y y (4.56) 75

99 λ 1 y B = C = = 853 N/cm =.85 kn/cm C = 980 N/cm =9.8 kn/cm 4 4 B = = dc Sky 80 F =k( ; ) =.85 kn/cm 1 B B B =1.15(0.6 ) = =4.84 kn/cm =.85 kn/cm B mk B =1.15 (0.6 ) = 4.84kN/cm By (4.70) = = N/cm = kn/cm 5 5 ' e = λ = = = 48 N/cm = 4.81 kn/cm 5 5 ' ey λ y 44 e Cm C myy + + em (1- ) B (1- ) e ' e e ' ey By (4.58) (4.60) (1- ).85 (1- ) = Kesit güvenli e y B By (4.71) = Kesit güvenli Kt 6 HE1000X393 Kolonlrı için Hesp : Kesit Özellikleri : HE1000X393 : d = cm h = 9.8 cm t =.44 cm = cm t = 4.39 cm c w cf cf A = 500. cm W = cm W = 1353 cm I = cm I = 0500 cm y y r = cm r = 6.40 cm L = 450 cm 76

100 Üst irleşim noktsı için üst kolon : HE1000X393 : I = cm 4 4 L = 450 cm Alt irleşim noktsı için lt kolon : HE1000X393 : I = cm 4 L = 450 cm Üst irleşim noktsı için sol ve sğ kiriş : HEB600 : I = cm 4 L = 350 cm Alt irleşim noktsı için sol ve sğ kiriş : HEB600 : I = cm L = 350 cm Ic Sc 450 G 1= G = = = Ig S 350 g (4.45) K = G1ve Gyeğlı olrk itersyonl ulunn kolon urkulm oyu ktsyısı K = L= Kolon temiz oyu L= Kolon oyu-kiriş yüksekliği = = 390 cm S k = Düzlemiçine urkulm oyu S k = K L = = 768 cm S ky =Düzlemdışın urkulm oyu S = L = 390 cm ky S 768 = = k λ = yönü nrinliği = λ = 19 r S 390 = = ky λ y= y yönü nrinliği = λ y= 61 ry 6.40 ω = Burkulm syısı ω = 1.41 F = Burkulm şlığılnı 1 h t w F = cf t cf + = = cm I y = Burkulm şlığıtlet momenti (4.46) (4.47) (4.48) 77

101 I = y tcf cf 4 = = cm (4.49) r y = Burkulm şlığıtlet yrıçpı I F = (4.50) y r y = = 7.7 cm λ y = Burkulm şlığınrinliği λ y = S ky/r y = 390 / 7.7 = 51 (4.51) G + Q Yüklemesi için Kesit Hesı : 1 = 5670 kncm = 6790 kncm N = 4385 kn y = 135 kncm C = ( )+0.30 ( ) (4.6) C = ( )+0.30 ( ) = C mk=.30 C m =0.85 Çuuk uçlrınd ynldeplsmn sözkonusu Cm ; ymoment diygrmlrını ve hesp ypıln düzleme dik doğrultud çuuğu tutulm düzenini gözönünde tutn ktsyılr λ mk =Nrinliksınırı C λ mk = = = 138 (4.53) em =Bsınçemniyet gerilmesi N 4385 e = = = 8.77 kn/cm A 500. em (4.54) 3 em ω (4.55) = / = 1.60 / 1.41 = 15.3 kn/cm ;y Ylnız (, y) eğilme momentleri ltınd hesplnn eğilme-sınç şlığı gerilmeleri = / W = 6790 / = 0.43 kn/cm = / W = 135 / 1353 = 1.00 kn/cm y y y (4.56) 78

102 ; Ylnız ( ; ) eğilme momentleri ltınd uygulnck B By y eğilme-sınç şlığı için emniyet gerilmeleri λ 1 y B = C = = 371 N/cm = B = = dc Sky 390 F B B B B mk B By.37 kn/cm 8410 C = 838 N/cm = 8.33 kn/cm =k( ; ) =.37 kn/cm = 0.6 = = 1.60 kn/cm = 1.60 kn/cm =0.6 = 1.60kN/cm (4.57) ; ( - ) ve (y - y) sl eksenleri etrfındki urkulmlr için hesplnn ' e ' ey ve Euler gerilmelerinden türetilen gerilmeler = = 9639 N/cm = 9.64 kn/cm 5 5 ' e = λ = = = 79 N/cm =.8 kn/cm 5 5 ' ey λy 61 (4.58) e Cm C myy + + em (1- ) B (1- ) e ' e e ' ey By (4.60) (1- )1.60 (1- ) = Kesit güvenli e y B By (4.61) = Kesit güvenli 79

103 G + Q + Emk Yüklemesi için Kesit Hesı : = kncm = kncm N = 559 kn 1 y y V = 576 kn V = 6 kn = 1733 kncm C = ( )+0.30 ( ) m (4.6) C = ( )+0.30 ( ) = C mk=.30 C = 0.85 Çuuk uçlrınd ynldeplsmn sözkonusu λ mk =Nrinliksınırı C λ mk = = = 138 (4.53) em =Bsınçemniyet gerilmesi N 559 e = = = kn/cm A 500. em (4.54) em ω (4.63) = / = ( ) / 1.41 = 0.37 kn/cm = / W = / = 8.80 kn/cm = / W = 1733 / 1353 = 1.8 kn/cm y y y (4.56) λ 1 y B = C = = 371 N/cm =.37 kn/cm C = 838 N/cm = 8.33 kn/cm 4 4 B = = dc Sky 390 F =k( ; ) =.37 kn/cm 1 B B B =1.33(0.6 )= =8.73 kn/cm =.37 kn/cm B mk B =1.33 (0.6 ) = 8.73 kn/cm By (4.64) 80

104 = = 9639 N/cm = 9.64 kn/cm 5 5 ' e = λ = = = 79 N/cm =.8 kn/cm 5 5 ' ey λ y 61 (4.58) e Cm C myy + + em (1- ) B (1- ) e ' e e ' ey By (4.60) (1- ).37 (1- ) = Kesit güvenli e y B By (4.65) = Kesit güvenli Kesme Kpsitesi Kontrolü : A A A k k c w ky = yönü kesmelnı =d t = = 47.9 cm = y yönü kesmelnı 5 5 A ky = ( cf t cf ) = ( ) = 1.7 cm 6 6 V = yönü kesme kuvveti kpsitesi p V = 0.6 A p k py py ky = = 5355 kn V = y yönü kesme kuvveti kpsitesi V =0.6 A = = 4789 kn (4.66) (4.67) V /V = 576 / 5355 = Kesit güvenli y p V /V = 6 / 4789 = Kesit güvenli py 81

105 Arttırılmış Deprem Yüklemelerine Göre Norml Kuvvet Kpsitesi Kontrolü : N = 5866 kn G+Q±.5E N G+Q±.5E = 670 kn y N mk = 670 kn N 0.9G±.5E = 4376 kn N 0.9G±.5E = 4381 kn y N = Eksenelçekme kpsitesi çp N = A = = kn N çp p p = Eksenelsınç kpsitesi N =1.7 A = = 1731 kn em (4.68) N/N = 670/18007 = Kesit güvenli çp N/N = 670/1731 = Kesit güvenli p G + Q + Wmk Yüklemesi için Kesit Hesı : 1 = kncm = 056 kncm N = 4544 kn y = 378 kncm C = ( )+0.30 ( ) m (4.6) C = ( )+0.30 ( ) = C mk=.30 C = 0.85 Çuuk uçlrınd ynldeplsmn sözkonusu λ mk =Nrinliksınırı C λ mk = = = 138 (4.53) em =Bsınçemniyet gerilmesi N 4544 e = = = 9.08 kn/cm A 500. em (4.54) em ω (4.69) = / = ( ) / 1.41 = 17.6 kn/cm 8

106 = / W = 056 / = 1.9 kn/cm = / W = 378 / 1353 = 1.76 kn/cm y y y λ 1 y B = C = = 371 N/cm =.37 kn/cm C = 838 N/cm = 8.33 kn/cm 4 4 B = = dc Sky 390 F =k( ; ) =.37 kn/cm 1 B B B =1.15(0.6 )= =4.84 kn/cm =.37 kn/cm B mk B =1.15 (0.6 ) = 4.84kN/cm By (4.56) (4.70) = = 9639 N/cm = 9.64 kn/cm 5 5 ' e = λ = = = 79 N/cm =.8 kn/cm 5 5 ' ey λ y 61 (4.58) e Cm C myy + + em (1- ) B (1- ) e ' e e ' ey By (4.60) (1- ).37 (1- ) = Kesit güvenli e y B By (4.71) = Kesit güvenli 83

107 Kt 11 HE1000X393 Kolonlrı için Hesp : Kesit Özellikleri : HE1000X393 : d = cm h = 9.8 cm t =.44 cm = cm t = 4.39 cm c w cf cf A = 500. cm W = cm W = 1353 cm I = cm I = 0500 cm y y r = cm r = 6.40 cm L = 480 cm 4 Üst irleşim noktsı için üst kolon : HE550 : I = cm 4 L = 370 cm Alt irleşim noktsı için lt kolon : HE1000X393 : I = cm 4 L = 400 cm Üst irleşim noktsı sol ve sğ kiriş : HEB600 : I = cm 4 L = 350 cm Alt irleşim noktsı sol ve sğ kiriş : HEB600 : I = cm L = 350 cm Ic Sc G 1= = =.69 Ig S 350 g Ic Sc G 1= = = Ig S 350 g (4.45) (4.45) K = G1ve Gyeğlı olrk itersyonl ulunn kolon urkulm oyu ktsyısı K = L= Kolon temiz oyu L= Kolon oyu-kiriş yüksekliği = = 40 cm S = Düzlemiçineurkulm oyu k S = K L = = 76 cm k S =Düzlemdışın urkulm oyu ky S = L = 40 cm ky (4.46) 84

108 S 76 = = k λ = yönü nrinliği = λ = 19 r S 40 = = ky λ y= y yönü nrinliği = λ y= 66 ry 6.40 (4.47) ω = Burkulm syısı ω = 1.51 F = Burkulm şlığılnı 1 h t w F = cf t cf + = = cm I y = Burkulm şlığıtlet momenti (4.48) tcf I y = cf 4 = = cm (4.49) r y = Burkulm şlığıtlet yrıçpı I F = (4.50) y r y = = 7.7 cm λ y = Burkulm şlığınrinliği λ y = S ky/r y = 40 / 7.7 = 55 (4.51) G + Q Yüklemesi için Kesit Hesı : 1 = 1751 kncm = 1798 kncm N = 3674 kn y = 1108 kncm C = ( )+0.30 ( ) (4.6) C = ( )+0.30 ( ) = C mk=.30 C m = 0.85 Çuuk uçlrınd ynldeplsmn sözkonusu Cm ; ymoment diygrmlrını ve hesp ypıln düzleme dik doğrultud çuuğu tutulm düzenini gözönünde tutn ktsyılr λ mk =Nrinliksınırı C λ mk = = = 138 (4.53)

109 em =Bsınçemniyet gerilmesi N 3674 e = = = 7.35 kn/cm A 500. em (4.54) em ω (4.55) = / = 1.60 / 1.51 = kn/cm ; Ylnız (, ) eğilme momentleri ltınd hesplnn y y eğilme-sınç şlığı gerilmeleri = / W = 1798 / = 0.81 kn/cm = / W = 1108 / 1353 = 0.8 kn/cm y y y (4.56) ; Ylnız ( ; ) eğilme momentleri ltınd uygulnck B By y eğilme-sınç şlığı için emniyet gerilmeleri λ 1 y B = C = = 106 N/cm B = = dc Sky 40 F B B B B mk B By =.11 kn/cm 8410 C = 773 N/cm = 7.73 kn/cm =k( ; ) =.11 kn/cm = 0.6 = = 1.60 kn/cm = 1.60 kn/cm =0.6 = 1.60kN/cm (4.57) ; ( - ) ve (y - y) sl eksenleri etrfındki urkulmlr için hesplnn ' e ' ey ve Euler gerilmelerinden türetilen gerilmeler = = 9639 N/cm = 9.64 kn/cm 5 5 ' e = λ = = = N/cm = kn/cm 5 5 ' ey λ y 66 (4.58) e Cm C myy + + em (1- ) B (1- ) e ' e e ' ey By (4.60) 86

110 (1- )1.60 (1- ) = Kesit güvenli e y B By (4.61) = Kesit güvenli G + Q + Emk Yüklemesi için Kesit Hesı : 1 = kncm = kncm N = 4840 kn V = 816 kn V = 5 kn = 970 kncm y y C = ( )+0.30 ( ) (4.6) C = ( )+0.30 ( ) =.89 C =.30 m mk C = Çuuk uçlrınd ynldeplsmnsözkonusu λ mk =Nrinliksınırı C λ mk = = = 138 (4.53) em =Bsınçemniyet gerilmesi N 4840 e = = = 9.67 kn/cm A 500. em (4.54) em ω (4.63) = / = ( ) / 1.51 = kn/cm = / W = / = kn/cm = / W = 970 / 1353 = 0.71 kn/cm y y y (4.56) 87

111 λ 1 y B = C = = 106 N/cm =.11 kn/cm C = 773 N/cm = 7.73 kn/cm 4 4 B = = dc Sky 40 F =k( ; ) =.11 kn/cm 1 B B B =1.33(0.6 )= =8.73 kn/cm =.11 kn/cm B mk B =1.33 (0.6 ) = 8.73 kn/cm By (4.64) = = 9639 N/cm = 9.64 kn/cm 5 5 ' e = λ = = = N/cm = kn/cm 5 5 ' ey λ y 66 (4.58) e Cm C myy + + em (1- ) B (1- ) e ' e e ' ey By (4.60) (1- ).11 (1- ) = Kesit güvenli e y B By (4.65) = Kesit güvenli 88

112 Kesme Kpsitesi Kontrolü : A A A k k c w ky = yönü kesmelnı =d t = = 47.9 cm = y yönü kesmelnı 5 5 A ky = ( cf t cf ) = ( ) = 1.7 cm 6 6 V = yönü kesme kuvveti kpsitesi p V = 0.6 A p k py py ky = = 5355 kn V = y yönü kesme kuvveti kpsitesi V =0.6 A = = 4789 kn (4.66) (4.67) V /V = 816 / 5355 = Kesit güvenli y p V /V = 5 / 4789 = Kesit güvenli py Arttırılmış Deprem Yüklemelerine Göre Norml Kuvvet Kpsitesi Kontrolü : N = 4430 kn G+Q±.5E N G+Q±.5E = 481 kn y N mk = 481 kn N 0.9G±.5E = 689 kn N 0.9G±.5E = 3080 kn y N = Eksenelçekme kpsitesi çp N = A = = kn N çp p p = Eksenelsınç kpsitesi N =1.7 A = = kn em (4.68) N/N = 481/18007 = Kesit güvenli çp N/N = 481/15969 = Kesit güvenli p G + Q + Wmk Yüklemesi için Kesit Hesı : 1 = 1513 kncm = 1794 kncm N = 3445 kn y = 049 kncm C = ( )+0.30 ( ) (4.6) 89

113 C = ( )+0.30 ( ) = 3.86 C =.30 m mk C = Çuuk uçlrınd ynldeplsmnsözkonusu λ mk =Nrinliksınırı C λ mk = = = 138 (4.53) em =Bsınçemniyet gerilmesi N 3445 e = = = 6.89 kn/cm A 500. em (4.54) em ω (4.69) = / = ( ) / 1.51 = kn/cm = / W = 1794 / = 1.13 kn/cm = / W = 049 / 1353 = 1.51 kn/cm y y y (4.56) λ 1 y B = C = = 106 N/cm =.11 kn/cm C = 773 N/cm = 7.73 kn/cm 4 4 B = = dc Sky 40 F =k( ; ) =.11 kn/cm 1 B B B =1.15(0.6 )= =4.84 kn/cm =.11 kn/cm B mk B =1.15 (0.6 ) = 4.84 kn/cm By (4.70) = = 9639 N/cm = 9.64 kn/cm 5 5 ' e = λ = = = N/cm = kn/cm 5 5 ' ey λ y 66 (4.58) e Cm C myy + + em (1- ) B (1- ) e ' e e ' ey By (4.60) 90

114 (1- ).11 (1- ) = Kesit güvenli e y B By (4.71) = Kesit güvenli Kolon Kesit Hesı Tip : Tip ( HE550 ) kolon kesiti 1~1 ktlrınd ulunmktdır Kt 1 HE550 Kolonlrı için Hesp : Kesit Özellikleri : HE550 : d = 57.0 cm h = 49.0 cm t =.10 cm = cm t = 4.00 cm c w cf cf A = cm W = 693 cm W = 15 cm I = cm I = cm y y r = 3.64 cm r = 7.35 cm L = 370 cm 4 Üst irleşim noktsı için üst kolon : HE550 : I = cm 4 L = 370 cm Alt irleşim noktsı için lt kolon : HE1000X393 : I = cm 4 L = 480 cm Üst irleşim noktsı sol ve sğ kiriş : HEB550 : I = cm 4 L = 350 cm Alt irleşim noktsı sol ve sğ kiriş : HEB600 : I = cm L = 350 cm Ic Sc G 1= = = Ig S 350 g (4.45) 91

115 Ic Sc G 1= = =.69 Ig S 350 g (4.45) K = G1ve Gyeğlı olrk itersyonl ulunn kolon urkulm oyu ktsyısı K = L= Kolon temiz oyu L= Kolon oyu-kiriş yüksekliği = = 315 cm S = Düzlemiçineurkulm oyu k S = K L = = 483 cm k S =Düzlemdışın urkulm oyu ky S = L = 315 cm ky (4.46) S 483 = = k λ = yönü nrinliği = λ = 1 r 3.64 S 315 = = ky λ y= y yönü nrinliği = λ y= 43 ry 7.35 ω = Burkulm syısı ω = 1.1 F = Burkulm şlığılnı 1 h t w F = cf t cf + = = cm I y = Burkulm şlığıtlet momenti (4.47) (4.48) tcf I y = cf 4 = = 9551 cm (4.49) r y = Burkulm şlığıtlet yrıçpı I 9551 F = (4.50) y r y = = 8.7 cm λ y = Burkulm şlığınrinliği λ y = S ky/r y = 315 / 8.7 = 38 (4.51) 9

116 G + Q Yüklemesi için Kesit Hesı : 1 = 5916 kncm = 688 kncm N = 3549 kn y = 836 kncm C = ( )+0.30 ( ) (4.6) C = ( )+0.30 ( ) =.88 C =.30 m mk C = 0.85 C + m y Çuuk uçlrınd ynldeplsmn sözkonusu ; moment diygrmlrını ve hesp ypıln düzleme dik doğrultud çuuğu tutulm düzenini gözönünde tutn ktsyılr λ mk =Nrinliksınırı C λ mk = = = 138 (4.53) em =Bsınçemniyet gerilmesi N 3549 e = = = kn/cm A em (4.54) em ω (4.55) = / = 1.60 / 1.1 = kn/cm ; Ylnız (, ) eğilme momentleri ltınd hesplnn y y eğilme-sınç şlığı gerilmeleri = / W = 688 / 693 = 0.99 kn/cm = / W = 836 / 15 = 0.67 kn/cm y y y (4.56) 93

117 ; Ylnız ( ; ) eğilme momentleri ltınd uygulnck B By y eğilme-sınç şlığı için emniyet gerilmeleri λ 1 y B = C 4 4 B = = dc 57.0 Sky 315 F B B B B mk B By = = 3095 N/cm 8 = 3.10 kn/cm C = N/cm = kn/cm =k( ; ) = 3.10 kn/cm = 0.6 = = 1.60 kn/cm = 1.60 kn/cm =0.6 = 1.60kN/cm (4.57) ; ( - ) ve (y - y) sl eksenleri etrfındki urkulmlr için hesplnn ' e ' ey ve Euler gerilmelerinden türetilen gerilmeler = = N/cm = kn/cm 5 5 ' e = λ = = = N/cm = kn/cm 5 5 ' ey λy 43 e Cm C myy + + em (1- ) B (1- ) e ' e e ' ey By (4.58) (4.60) (1- )1.60 (1- ) = Kesit güvenli e y B By (4.61) = Kesit güvenli 94

118 G + Q + Emk Yüklemesi için Kesit Hesı : = kncm = 813 kncm N = 487 kn 1 y y V = 515 kn V = 4 kn = 586 kncm C = ( )+0.30 ( ) (4.6) C = ( )+0.30 ( ) =.81 C =.30 m mk C = Çuuk uçlrınd ynldeplsmnsözkonusu λ mk =Nrinliksınırı C λ mk = = = 138 (4.53) em =Bsınçemniyet gerilmesi N 487 e = = = 1.09 kn/cm A em (4.54) em ω (4.63) = / = ( ) / 1.1 = 3.75 kn/cm = / W = 813 / 693 = kn/cm = / W = 586 / 15 = 0.48 kn/cm y y y λ 1 y B = C = = 3095 N/cm = 3.10 kn/cm C = N/cm = kn/cm 4 4 B = = dc 57.0 Sky 315 F =k( ; ) = 3.10 kn/cm 1 B B B =1.33(0.6 )= =8.73 kn/cm = 3.10 kn/cm B mk B =1.33 (0.6 ) = 8.73 kn/cm By (4.56) (4.64) 95

119 = = N/cm = kn/cm 5 5 ' e = λ = = = N/cm = kn/cm 5 5 ' ey λy 43 (4.58) e Cm C myy + + em (1- ) B (1- ) e ' e e ' ey By (4.60) (1- )3.10 (1- ) = Kesit güvenli e y B By (4.65) = Kesit güvenli Kesme Kpsitesi Kontrolü : A A A k k c w ky = yönü kesmelnı =d t = = 10.1 cm = y yönü kesmelnı 5 5 A ky = ( cf t cf ) = ( ) = 04.0 cm 6 6 V = yönü kesme kuvveti kpsitesi p V = 0.6 A p k py py ky = = 594 kn V = y yönü kesme kuvveti kpsitesi V =0.6 A = = 4406 kn (4.66) (4.67) V /V = 515 / 594 = Kesit güvenli y p V /V = 4 / 4406 = Kesit güvenli py 96

120 Arttırılmış Deprem Yüklemelerine Göre Norml Kuvvet Kpsitesi Kontrolü : N = 491 kn G+Q±.5E N G+Q±.5E = 4650 kn y N mk = 4650 kn N 0.9G±.5E = 605 kn N 0.9G±.5E = 965 kn y N = Eksenelçekme kpsitesi çp N = A = = 1758 kn N çp p p = Eksenelsınç kpsitesi N =1.7 A = = kn em (4.68) N/N = 4650/1758 = Kesit güvenli çp N/N = 4650/14309 = Kesit güvenli p G + Q + Wmk Yüklemesi için Kesit Hesı : 1 = 64 kncm = 8080 kncm N = 335 kn y = 87 kncm C = ( )+0.30 ( ) m (4.6) C = ( )+0.30 ( ) = C mk=.30 C =0.85 Çuuk uçlrınd ynldeplsmnsözkonusu λ mk =Nrinliksınırı C λ mk = = = 138 (4.53) em =Bsınçemniyet gerilmesi N 335 e = = = 9.38 kn/cm A em (4.54) em ω (4.69) = / = ( ) / 1.1 = 0.53 kn/cm = / W = 8080 / 693 = 1.17 kn/cm = / W = 87 / 15 = 0.66 kn/cm y y y (4.56) 97

121 λ 1 y B = C = = 3095 N/cm = 3.10 kn/cm C = N/cm = kn/cm 4 4 B = = dc 57.0 Sky 315 F =k( ; ) = 3.10 kn/cm 1 B B B =1.15(0.6 )= =4.84 kn/cm = 3.10 kn/cm B mk B =1.15 (0.6 ) = 4.84kN/cm By (4.70) = = N/cm = kn/cm 5 5 ' e = λ = = = N/cm = kn/cm 5 5 ' ey λy 43 (4.58) e Cm C myy + + em (1- ) B (1- ) e ' e e ' ey By (4.60) (1- )3.10 (1- ) = Kesit güvenli e y B By (4.71) = Kesit güvenli Kolon Kesit Hesı Tip 3 : Tip 3 ( HE450 ) kolon kesiti ~31 ktlrınd ulunmktdır. 98

122 Kt HE450 Kolonlrı için Hesp : Kesit Özellikleri : HE450 : d = cm h = cm t =.10 cm = cm t = 4.00 cm c w cf cf A = cm W = 5501 cm W = 160 cm I = cm I = cm y y r = cm r = 7.59 cm L = 370 cm 4 Üst irleşim noktsı için üst kolon : HE450 : I = cm 4 L = 370 cm Alt irleşim noktsı için lt kolon : HE550 : I = cm 4 L = 370 cm Üst irleşim noktsı sol ve sğ kiriş : HEB500 : I = cm 4 L = 350 cm Alt irleşim noktsı sol ve sğ kiriş : HEB550 : I = cm L = 350 cm Ic Sc G 1= = = Ig S 350 g Ic Sc G 1= = = Ig S 350 g (4.45) (4.45) K = G1ve Gyeğlı olrk itersyonl ulunn kolon urkulm oyu ktsyısı K = L= Kolon temiz oyu L= Kolon oyu-kiriş yüksekliği = = 30 cm S = Düzlemiçineurkulm oyu k S = K L = = 435 cm k S =Düzlemdışın urkulm oyu ky S = L = 30 cm ky (4.46) 99

123 S 435 = = k λ = yönü nrinliği = λ = r S 30 = = ky λ y= y yönü nrinliği = λ y= 43 ry 7.59 ω = Burkulm syısı ω = 1.1 F = Burkulm şlığılnı 1 h t w F = cf t cf + = = cm I y = Burkulm şlığıtlet momenti (4.47) (4.48) tcf I y = cf 4 = = 9645 cm (4.49) r y = Burkulm şlığıtlet yrıçpı I 9645 F = (4.50) y r y= = 8.40 cm λ y = Burkulm şlığınrinliği λ y = S ky/r y = 30 / 8.40 = 38 (4.51) G + Q Yüklemesi için Kesit Hesı : 1 = 4779 kncm = 6486 kncm N = 365 kn y = 396 kncm C = ( )+0.30 ( ) (4.6) C = ( )+0.30 ( ) = C mk=.30 C m = 0.85 Çuuk uçlrınd ynldeplsmn sözkonusu Cm ; ymoment diygrmlrını ve hesp ypıln düzleme dik doğrultud çuuğu tutulm düzenini gözönünde tutn ktsyılr λ mk =Nrinliksınırı C λ mk = = = 138 (4.53) em =Bsınçemniyet gerilmesi 100

124 N 365 e = = = 7.05 kn/cm A em (4.54) em ω (4.55) = / = 1.60 / 1.1 = kn/cm ; Ylnız (, ) eğilme momentleri ltınd hesplnn y y eğilme-sınç şlığı gerilmeleri = / W = 6486 / 5501 = 1.18 kn/cm = / W = 396 / 160 = 0.31 kn/cm y y y (4.56) ; Ylnız ( ; ) eğilme momentleri ltınd uygulnck B By y eğilme-sınç şlığı için emniyet gerilmeleri λ 1 y B = C 4 4 B = = dc Sky 30 F B B B B mk B By = = 3095 N/cm 8 = 3.10 kn/cm C = 1766 N/cm = 17.7 kn/cm =k( ; ) = 3.10 kn/cm = 0.6 = = 1.60 kn/cm = 1.60 kn/cm =0.6 = 1.60kN/cm (4.57) ; ( - ) ve (y - y) sl eksenleri etrfındki urkulmlr için hesplnn ' e ' ey ve Euler gerilmelerinden türetilen gerilmeler = = N/cm = kn/cm 5 5 ' e = λ = = = N/cm = kn/cm 5 5 ' ey λ y 43 e Cm C myy + + em (1- ) B (1- ) e ' e e ' ey By (4.58) (4.60) (1- )1.60 (1- ) = Kesit güvenli 101

125 e y B By (4.61) = Kesit güvenli G + Q + Emk Yüklemesi için Kesit Hesı : = kncm = kncm N = 330 kn 1 y y V = 469 kn V = 3 kn = 64 kncm C = ( )+0.30 ( ) (4.6) C = ( )+0.30 ( ) =.65 C =.30 m mk C = Çuuk uçlrınd ynldeplsmnsözkonusu λ mk =Nrinliksınırı C λ mk = = = 138 (4.53) em =Bsınçemniyet gerilmesi N 330 e = = = 9.90 kn/cm A em (4.54) em ω (4.63) = / = ( ) / 1.1 = 3.75 kn/cm = / W = / 5501 = kn/cm = / W = 64 / 160 = 0.49 kn/cm y y y (4.56) 10

126 λ 1 y B = C = = 3095 N/cm = 3.10 kn/cm C = 1766 N/cm = 17.7 kn/cm 4 4 B = = dc Sky 30 F =k( ; ) = 3.10 kn/cm 1 B B B =1.33(0.6 )= =8.73 kn/cm = 3.10 kn/cm B mk B =1.33 (0.6 ) = 8.73 kn/cm By (4.64) = = N/cm = kn/cm 5 5 ' e = λ = = = N/cm = kn/cm 5 5 ' ey λ y 43 (4.58) e Cm C myy + + em (1- ) B (1- ) e ' e e ' ey By (4.60) (1- )3.10 (1- ) = Kesit güvenli e y B By (4.65) = Kesit güvenli Kesme Kpsitesi Kontrolü : A A A k k c w ky = yönü kesmelnı =d t = = cm = y yönü kesmelnı 5 5 A ky = ( cf t cf ) = ( ) = 04.7 cm 6 6 (4.66) 103

127 V = yönü kesme kuvveti kpsitesi p V = 0.6 A p k py py ky = = 59 kn V = y yönü kesme kuvveti kpsitesi V =0.6 A = = 44 kn (4.67) V /V = 469 / 59 = Kesit güvenli y p V /V = 3 / 44 = Kesit güvenli py Arttırılmış Deprem Yüklemelerine Göre Norml Kuvvet Kpsitesi Kontrolü : N = 3066 kn G+Q±.5E N G+Q±.5E = 3043 kn y N mk = 3066 kn N 0.9G±.5E = 03 kn N 0.9G±.5E = 1996 kn y N = Eksenelçekme kpsitesi çp N = A = = 1074 kn N çp p p = Eksenelsınç kpsitesi N =1.7 A = = 1354 kn em (4.68) N/N = 3066/1074 = Kesit güvenli çp N/N = 3066/1354 = Kesit güvenli p G + Q + Wmk Yüklemesi için Kesit Hesı : 1 = 417 kncm = 6000 kncm N = 184 kn y = 376 kncm C = ( )+0.30 ( ) (4.6) C mk=.30 C =0.85 Çuuk uçlrınd ynldeplsmnsözkonusu C = ( )+0.30 ( ) =.6 m λ mk =Nrinliksınırı C λ mk = = = 138 (4.53)

128 em =Bsınçemniyet gerilmesi N 184 e = = = 6.51 kn/cm A em (4.54) em ω (4.69) = / = ( ) / 1.1 = 0.53 kn/cm = / W = 6000 / 5501 = 1.09 kn/cm = / W = 376 / 160 = 0.30 kn/cm y y y λ 1 y B = C = = 3095 N/cm = 3.10 kn/cm C = 1766 N/cm = 17.7 kn/cm 4 4 B = = dc Sky 30 F =k( ; ) = 3.10 kn/cm 1 B B B =1.15(0.6 )= =4.84 kn/cm = 3.10 kn/cm B mk B =1.15 (0.6 ) = 4.84kN/cm By (4.56) (4.70) = = N/cm = kn/cm 5 5 ' e = λ = = = N/cm = kn/cm 5 5 ' ey λ y 43 (4.58) e Cm C myy + + em (1- ) B (1- ) e ' e e ' ey By (4.60) (1- )3.10 (1- ) = Kesit güvenli e y B By (4.71) = Kesit güvenli 105

129 Kolon Kesit Hesı Tip 4 : Tip 4 ( HE400 ) kolon kesiti 3~41 ktlrınd ulunmktdır Kt 3 HE400 Kolonlrı için Hesp : Kesit Özellikleri : HE400 : d = cm h = cm t =.10 cm = cm t = 4.00 cm c w cf cf A = 35.8 cm W = 480 cm W = 160 cm I = cm I = cm y y r = cm r = 7.70 cm L = 370 cm 4 Üst irleşim noktsı için üst kolon : HE400 : I = cm 4 L = 370 cm Alt irleşim noktsı için lt kolon : HE450 : I = cm 4 L = 370 cm Üst irleşim noktsı sol ve sğ kiriş : HEB450 : I = cm 4 L = 350 cm Alt irleşim noktsı sol ve sğ kiriş : HEB500 : I = cm L = 350 cm Ic Sc G 1= = = 1.33 Ig S 350 g Ic Sc G 1= = = Ig S 350 g (4.45) (4.45) K = G1ve Gyeğlı olrk itersyonl ulunn kolon urkulm oyu ktsyısı K = L= Kolon temiz oyu L= Kolon oyu-kiriş yüksekliği = = 35 cm S = Düzlemiçineurkulm oyu k S = K L = = 441 cm k S =Düzlemdışın urkulm oyu ky S = L = 35 cm ky (4.46) 106

130 S 441 = = k λ = yönü nrinliği = λ = 5 r S 35 = = ky λ y= y yönü nrinliği = λ y= 43 ry 7.70 (4.47) ω = Burkulm syısı ω = 1.1 F = Burkulm şlığılnı 1 h t w F = cf t cf + = = cm I y = Burkulm şlığıtlet momenti (4.48) tcf I y = cf 4 = = 9645 cm (4.49) r y = Burkulm şlığıtlet yrıçpı I 9645 F = (4.50) y r y= = 8.44 cm λ y = Burkulm şlığınrinliği λ y = S ky/r y = 35 / 8.44 = 39 (4.51) G + Q Yüklemesi için Kesit Hesı : 1 = 5411 kncm = 7677 kncm N = 1643 kn y = 469 kncm C = ( )+0.30 ( ) (4.6) C = ( )+0.30 ( ) = C mk=.30 C m = 0.85 Çuuk uçlrınd ynldeplsmn sözkonusu Cm ; ymoment diygrmlrını ve hesp ypıln düzleme dik doğrultud çuuğu tutulm düzenini gözönünde tutn ktsyılr λ mk =Nrinliksınırı C λ mk = = = 138 (4.53)

131 em =Bsınçemniyet gerilmesi N 1643 e = = = 5.04 kn/cm A 35.8 em (4.54) em ω (4.55) = / = 1.60 / 1.1 = kn/cm ; Ylnız (, ) eğilme momentleri ltınd hesplnn y y eğilme-sınç şlığı gerilmeleri = / W = 7677 / 480 = 1.59 kn/cm = / W = 469 / 160 = 0.37 kn/cm y y y (4.56) ; Ylnız ( ; ) eğilme momentleri ltınd uygulnck B By y eğilme-sınç şlığı için emniyet gerilmeleri λ 1 y B = C 4 4 B = = dc Sky 35 F B B B B mk B By = = 3047 N/cm 8 = 3.05 kn/cm C = N/cm = kn/cm =k( ; ) = 3.05 kn/cm = 0.6 = = 1.60 kn/cm = 1.60 kn/cm =0.6 = 1.60kN/cm (4.57) ; ( - ) ve (y - y) sl eksenleri etrfındki urkulmlr için hesplnn ' e ' ey ve Euler gerilmelerinden türetilen gerilmeler = = N/cm = kn/cm 5 5 ' e = λ = = = N/cm = kn/cm 5 5 ' ey λ y 43 (4.58) e Cm C myy + + em (1- ) B (1- ) e ' e e ' ey By (4.60) 108

132 (1- )1.60 (1- ) = Kesit güvenli e y B By (4.61) = Kesit güvenli G + Q + Emk Yüklemesi için Kesit Hesı : = kncm = kncm N = 06 kn 1 y y V = 369 kn V = 3 kn = 998 kncm C = ( )+0.30 ( ) m (4.6) C = ( )+0.30 ( ) = C mk=.30 C =0.85 Çuuk uçlrınd ynldeplsmnsözkonusu λ mk =Nrinliksınırı C λ mk = = = 138 (4.53) em =Bsınçemniyet gerilmesi N 06 e = = = 6.77 kn/cm A 35.8 em (4.54) em ω (4.55) = / = ( ) / 1.1 = 3.75 kn/cm = / W = / 480 = kn/cm = / W = 998 / 160 = 0.79 kn/cm y y y (4.56) 109

133 λ 1 y B = C = = 3047 N/cm = 3.05 kn/cm C = N/cm = kn/cm 4 4 B = = dc Sky 35 F =k( ; ) = 3.05 kn/cm 1 B B B =1.33(0.6 )= =8.73 kn/cm = 3.05 kn/cm B mk B =1.33 (0.6 ) = 8.73 kn/cm By = = N/cm = kn/cm 5 5 ' e = λ = = = N/cm = kn/cm 5 5 ' ey λ y 43 (4.57) (4.58) e Cm C myy + + em (1- ) B (1- ) e ' e e ' ey By (4.60) (1- )3.05 (1- ) = Kesit güvenli e y B By (4.61) = Kesit güvenli Kesme Kpsitesi Kontrolü : A A A k k c w ky = yönü kesmelnı =d t = = 91.8 cm = y yönü kesmelnı 5 5 A ky = ( cf t cf ) = ( ) = 04.7 cm 6 6 (4.66) 110

134 V = yönü kesme kuvveti kpsitesi p V = 0.6 A p k py py ky = = 1983 kn V = y yönü kesmekuvvetikpsitesi V =0.6 A = = 44 kn (4.67) V /V = 369 / 1983 = Kesit güvenli y p V /V = 3 / 44 = Kesit güvenli py Arttırılmış Deprem Yüklemelerine Göre Norml Kuvvet Kpsitesi Kontrolü : N = 198 kn G+Q±.5E N G+Q±.5E = 1836 kn y N mk = 198 kn N 0.9G±.5E = 136 kn N 0.9G±.5E = 1080 kn y N = Eksenelçekme kpsitesi çp N = A = = 1178 kn N çp p p = Eksenelsınç kpsitesi N =1.7 A = = kn em (4.68) N/N = 198/1178 = Kesit güvenli çp N/N = 198/13154 = Kesit güvenli p G + Q + Wmk Yüklemesi için Kesit Hesı : 1 = 903 kncm = kncm N = 1687 kn y = 633 kncm C = ( )+0.30 ( ) (4.6) C mk=.30 C =0.85 Çuuk uçlrınd ynldeplsmnsözkonusu C = ( )+0.30 ( ) =.56 m λ mk =Nrinliksınırı C λ mk = = = 138 (4.53)

135 em =Bsınçemniyet gerilmesi N 1687 e = = = 5.18 kn/cm A 35.8 em (4.54) em ω (4.69) = / = ( ) / 1.1 = 0.53 kn/cm = / W = / 480 =.9 kn/cm = / W = 633 / 160 = 0.50 kn/cm y y y (4.56) λ 1 y B = C = = 3047 N/cm = 3.05 kn/cm C = N/cm = kn/cm 4 4 B = = dc Sky 35 F =k( ; ) = 3.05 kn/cm 1 B B B =1.15(0.6 )= =4.84 kn/cm = 3.05 kn/cm B mk B =1.15 (0.6 ) = 4.84kN/cm By (4.70) = = N/cm = kn/cm 5 5 ' e = λ = = = N/cm = kn/cm 5 5 ' ey λ y 43 (4.58) e Cm C myy + + em (1- ) B (1- ) e ' e e ' ey By (4.60) (1- )3.05 (1- ) = Kesit güvenli e y B By (4.71) 11

136 = Kesit güvenli Kolon Kesit Hesı Tip 5 : Tip 5 ( HE300 ) kolon kesiti 4~51 ktlrınd ulunmktdır Kt 4 HE300 Kolonlrı için Hesp : Kesit Özellikleri : HE300 : d = cm h = 6.0 cm t =.10 cm = cm t = 3.90 cm c w cf cf A = cm W = 348 cm W = 15 cm I = 5900 cm I = cm y y r = cm r = 8.00 cm L = 370 cm 4 Üst irleşim noktsı için üst kolon : HE300 : I = 5900 cm 4 L = 370 cm Alt irleşim noktsı için lt kolon : HE400 : I = cm 4 L = 370 cm Üst irleşim noktsı sol ve sğ kiriş : HEB400 : I = cm 4 L = 350 cm Alt irleşim noktsı sol ve sğ kiriş : HEB450 : I = cm L = 350 cm Ic Sc G= 1 = =0.971 Ig S 350 g Ic Sc G 1= = = Ig S 350 g (4.45) (4.45) K = G1ve Gyeğlı olrk itersyonl ulunn kolon urkulm oyu ktsyısı K =

137 L= Kolon temiz oyu L= Kolon oyu-kiriş yüksekliği = = 330 cm S = Düzlemiçineurkulm oyu k S = K L = = 43 cm k S =Düzlemdışın urkulm oyu ky S = L = 330 cm ky (4.46) S 43 = = k λ = yönü nrinliği = λ = 31 r S 330 = = ky λ y= y yönü nrinliği = λ y= 4 ry 8.00 (4.47) ω = Burkulm syısı ω = 1.0 F = Burkulm şlığılnı 1 h t w F = cf t cf + = = cm I y = Burkulm şlığıtlet momenti (4.48) tcf I y = cf 4 = = 968 cm (4.49) r y = Burkulm şlığıtlet yrıçpı I 968 F = (4.50) y r y = = 8.63 cm λ y = Burkulm şlığınrinliği λ y = S ky/r y = 330 / 8.63 = 39 (4.51) G + Q Yüklemesi için Kesit Hesı : 1 = 4715 kncm = 605 kncm N = 671 kn y = 406 kncm C = ( )+0.30 ( ) (4.6) 114

138 C = ( )+0.30 ( ) =.75 C =.30 m mk C = 0.85 C + m y Çuuk uçlrınd ynldeplsmn sözkonusu ; moment diygrmlrını ve hesp ypıln düzleme dik doğrultud çuuğu tutulm düzenini gözönünde tutn ktsyılr λ mk =Nrinliksınırı C λ mk = = = 138 (4.53) em =Bsınçemniyet gerilmesi N 671 e = = =.1 kn/cm A em (4.54) em ω (4.55) = / = 1.60 / 1.0 = kn/cm ;y Ylnız (, y) eğilme momentleri ltınd hesplnn eğilme-sınç şlığı gerilmeleri = / W = 605 / 348 = 1.74 kn/cm = / W = 406 / 15 = 0.33 kn/cm y y y (4.56) ; Ylnız ( ; ) eğilme momentleri ltınd uygulnck B By y eğilme-sınç şlığı için emniyet gerilmeleri λ 1 y B = C 4 4 B = = dc Sky 330 F B B B B mk B By = = 3047 N/cm 8 = 3.05 kn/cm C = 385 N/cm =.39 kn/cm =k( ; ) = 3.05 kn/cm = 0.6 = = 1.60 kn/cm = 1.60 kn/cm =0.6 = 1.60kN/cm (4.57) 115

139 ; ( - ) ve (y - y) sl eksenleri etrfındki urkulmlr için hesplnn ' e ' ey ve Euler gerilmelerinden türetilen gerilmeler = = 8664 N/cm = 86.6 kn/cm 5 5 ' e = λ = = = N/cm = kn/cm 5 5 ' ey λ y 4 (4.58) e Cm C myy + + em (1- ) B (1- ) e ' e e ' ey By (4.60) (1- )1.60 (1- ) = Kesit güvenli e y B By (4.61) = Kesit güvenli G + Q + Emk Yüklemesi için Kesit Hesı : = kncm = kncm N = 1010 kn 1 y y V = 348 kn V = 5 kn = 658 kncm C = ( )+0.30 ( ) (4.6) C = ( )+0.30 ( ) =.76 C =.30 m mk C = Çuuk uçlrınd ynldeplsmnsözkonusu λ mk =Nrinliksınırı 116

140 C λ mk = = = 138 (4.53) em =Bsınçemniyet gerilmesi N 1010 e = = = 3.33 kn/cm A em (4.54) em ω (4.63) = / = ( ) / 1.0 = 3.94 kn/cm = / W = / 348 = kn/cm = / W = 658 / 15 = 0.5 kn/cm y y y (4.56) λ 1 y B = C = = 3047 N/cm = 3.05 kn/cm C = 385 N/cm =.39 kn/cm 4 4 B = = dc Sky 330 F =k( ; ) = 3.05 kn/cm 1 B B B =1.33(0.6 )= =8.73 kn/cm = 3.05 kn/cm B mk B =1.33 (0.6 ) = 8.73 kn/cm By (4.64) = = 8664 N/cm = 86.6 kn/cm 5 5 ' e = λ = = = N/cm = kn/cm 5 5 ' ey λ y 4 (4.58) e Cm C myy + + em (1- ) B (1- ) e ' e e ' ey By (4.60) (1- )3.05 (1- ) = Kesit güvenli 117

141 e y B By (4.65) = Kesit güvenli Kesme Kpsitesi Kontrolü : A A A k k c w ky = yönü kesmelnı =d t = = 71.4 cm = y yönü kesmelnı 5 5 A ky = ( cf t cf ) = ( ) = 01.5 cm 6 6 V = yönü kesme kuvveti kpsitesi p V = 0.6 A p k py py ky = = 154 kn V = y yönü kesmekuvvetikpsitesi V =0.6 A = = 435 kn (4.66) (4.67) V /V = 348 / 154 = Kesit güvenli y p V /V = 5 / 435 = Kesit güvenli py Arttırılmış Deprem Yüklemelerine Göre Norml Kuvvet Kpsitesi Kontrolü : N = 1154 kn G+Q±.5E N G+Q±.5E = 1030 kn y N mk = 1154 kn N 0.9G±.5E = 68 kn N = 56 kn 0.9G±.5Ey p em N çp = Eksenelçekme kpsitesi N çp = A = = kn N p = Eksenelsınç kpsitesi N =1.7 A = = 1355 kn (4.68) N/N = 1154/10911 = Kesit güvenli çp N/N = 1154/1355 = Kesit güvenli p 118

142 G + Q + Wmk Yüklemesi için Kesit Hesı : 1 = 548 kncm = 7084 kncm N = 817 kn y = 493 kncm C = ( )+0.30 ( ) m (4.6) C = ( )+0.30 ( ) = C mk=.30 C =0.85 Çuuk uçlrınd ynldeplsmnsözkonusu λ mk =Nrinliksınırı C λ mk = = = 138 (4.53) em =Bsınçemniyet gerilmesi N 817 e = = =.69 kn/cm A em (4.54) em ω (4.69) = / = ( ) / 1.0 = 0.70 kn/cm = / W = 7084 / 348 =.03 kn/cm = / W = 493 / 15 = 0.39 kn/cm y y y (4.56) λ 1 y B = C = = 3047 N/cm = 3.05 kn/cm C = 385 N/cm =.39 kn/cm 4 4 B = = dc Sky 330 F =k( ; ) = 3.05 kn/cm 1 B B B =1.15(0.6 ) = =4.84 kn/cm = 3.05 kn/cm B mk B =1.15 (0.6 ) = 4.84kN/cm By (4.70) 119

143 = = 8664 N/cm = 86.6 kn/cm 5 5 ' e = λ = = = N/cm = kn/cm 5 5 ' ey λ y 4 (4.58) e Cm C myy + + em (1- ) B (1- ) e ' e e ' ey By (4.60) (1- )3.05 (1- ) = Kesit güvenli e y B By (4.71) = Kesit güvenli Kolon Kesit Hesı Tip 6 : Tip 6 ( TUBO400X400X30 ) kolon kesiti 48~53 ktlrınd ulunmktdır. t tw h Şekil 4.17 : Kutu Kolon Kesit Boyutlrı 10

144 Kt TUBO400X400X30 Kolonlrı için Hesp : Kesit Özellikleri : TUBO400X400X30 : = cm h = cm t = 3.00 cm t = 3.00 cm w A = cm W = 5100 cm W = 5100 cm I = cm I = cm y y r = cm r = cm L = 1050 cm 4 Üst irleşim noktsı için üst kolon : TUBO400X400X30 : I = cm 4 L = 360 cm Alt irleşim noktsı için lt kolon : TUBO400X400X30 : I = cm 4 L = 475 cm Üst irleşim noktsı sol ve sğ kiriş : IPN500 : I = cm 4 L = 495 cm Alt irleşim noktsı sol ve sğ kiriş : IPN500 : I = cm L = 495 cm Ic Sc G 1= = = Ig S 495 g Ic Sc G = = = 1.13 Ig S 495 g (4.45) (4.45) K = G1ve Gyeğlı olrk itersyonl ulunn kolon urkulm oyu ktsyısı K = L= Kolon temiz oyu L= Kolon oyu-kiriş yüksekliği = = 1000 cm S = Düzlemiçineurkulm oyu k S = K L = = 1355 cm k S =Düzlemdışın urkulm oyu ky S = L = 1000 cm ky (4.46) 11

145 S 1355 = = k λ = yönü nrinliği = λ = 90 r S 1000 = = ky λ y= y yönü nrinliği = λ y= 66 ry (4.47) ω = Burkulm syısı ω = G + Q Yüklemesi için Kesit Hesı : 1 = 156 kncm = 1670 kncm N = 686 kn y = 653 kncm C = ( )+0.30 ( ) (4.6) C = ( )+0.30 ( ) = C mk=.30 C m = 0.85 Çuuk uçlrınd ynldeplsmn sözkonusu Cm ; ymoment diygrmlrını ve hesp ypıln düzleme dik doğrultud çuuğu tutulm düzenini gözönünde tutn ktsyılr λ mk =Nrinliksınırı C λ mk = = = 138 (4.53) em =Bsınçemniyet gerilmesi N 686 e = = = 1.54 kn/cm A em (4.54) em ω (4.55) = / = 1.60 /.05 = kn/cm ;y Ylnız (, y) eğilme momentleri ltınd hesplnn eğilme-sınç şlığı gerilmeleri = / W = 1670 / 5100 = 0.33 kn/cm = / W = 653 / 5100 = 0.13 kn/cm y y y (4.56) ; Ylnız ( ; ) eğilme momentleri ltınd uygulnck B By y eğilme-sınç şlığı için emniyet gerilmeleri 1

146 =0.6 = 1.60 kn/cm B By = 0.6 = 1.60 kn/cm (4.7) ; ( - ) ve (y - y) sl eksenleri etrfındki urkulmlr için hesplnn ' e ' ey ve Euler gerilmelerinden türetilen gerilmeler = = 1034 N/cm = 10.3 kn/cm 5 5 ' e = λ = = = N/cm = kn/cm 5 5 ' ey λ y 66 (4.58) e Cm C myy + + em (1- ) B (1- ) e ' e e ' ey By (4.60) (1- )1.60 (1- ) = Kesit güvenli e y B By (4.61) = Kesit güvenli G + Q + Emk Yüklemesi için Kesit Hesı : = 3575 kncm = kncm N = 889 kn 1 y y V = 1 kn V = 83 kn = 9170 kncm C = ( )+0.30 ( ) (4.6) C = ( )+0.30 ( ) = 3.55 C =.30 m mk C = Çuuk uçlrınd ynldeplsmnsözkonusu 13

147 λ mk =Nrinliksınırı C λ mk = = = 138 (4.53) em =Bsınçemniyet gerilmesi N 889 e = = =.00 kn/cm A em (4.54) em ω (4.63) = / = ( ) /.05 = kn/cm = / W = / 5100 = 7.35 kn/cm = / W = 9170 / 5100 = 1.80 kn/cm y y y (4.56) B By =1.33 ( 0.6 ) = = 8.73 kn/cm =1.33 (0.6 ) = 8.73 kn/cm (4.73) = = 1034 N/cm = 10.3 kn/cm 5 5 ' e = λ = = = N/cm = kn/cm 5 5 ' ey λ y 66 (4.58) e Cm C myy + + em (1- ) B (1- ) e ' e e ' ey By (4.60) (1- )8.73 (1- ) = Kesit güvenli e y B By (4.65) = Kesit güvenli 14

148 Kesme Kpsitesi Kontrolü : A A A A k k ky ky p = yönü kesmelnı = h t = = 40.0 cm w = y yönü kesmelnı = t = = 40.0 cm V = yönü kesme kuvveti kpsitesi V = 0.6 A p k py py ky = = 5184 kn V = y yönü kesme kuvveti kpsitesi V =0.6 A = = 5184 kn (4.74) (4.67) V /V = 1 / 5184 = Kesit güvenli y p V /V = 83 /5184 = Kesit güvenli py Arttırılmış Deprem Yüklemelerine Göre Norml Kuvvet Kpsitesi Kontrolü : N = 816 kn G+Q±.5E N G+Q±.5E = 749 kn y N mk = 816 kn N 0.9G±.5E = 57 kn N 0.9G±.5E = 460 kn y N = Eksenelçekme kpsitesi çp N = A = = kn N çp p p = Eksenelsınç kpsitesi N =1.7 A = = kn em (4.68) N/N = 816/15984 = Kesit güvenli çp N/N = 816/10575 = Kesit güvenli p G + Q + Wmk Yüklemesi için Kesit Hesı : 1 = 113 kncm = 1664 kncm N = 689 kn y = 631 kncm C = ( )+0.30 ( ) m (4.6) C = ( )+0.30 ( ) = C mk=.30 C =0.85 Çuuk uçlrınd ynldeplsmnsözkonusu 15

149 λ mk =Nrinliksınırı C λ mk = = = 138 (4.53) em =Bsınçemniyet gerilmesi N 689 e = = = 1.55 kn/cm A em (4.54) em ω (4.69) = / = ( ) /.05 = 1.1 kn/cm = / W = 1664 / 5100 = 0.33 kn/cm = / W = 631 / 5100 = 0.1 kn/cm y y y B By = 1.15 ( 0.6 ) = = 4.84 kn/cm =1.15 (0.6 ) = 4.84kN/cm (4.56) (4.75) = = 1034 N/cm = 10.3 kn/cm 5 5 ' e = λ = = = N/cm = kn/cm 5 5 ' ey λ y 66 (4.58) e Cm C myy + + em (1- ) B (1- ) e ' e e ' ey By (4.60) (1- )4.84 (1- ) = Kesit güvenli e y B By (4.71) = Kesit güvenli 16

150 Kolon Kesit Hesı Tip 7 : Tip 7 ( TUBO300X300X0 ) kolon kesiti 54 ktınd ulunmktdır Kt 54 TUBO300X300X0 Kolonlrı için Hesp : Kesit Özellikleri : TUBO300X300X0 : = cm h = cm t =.00 cm t =.00 cm w A = 4.0 cm W = 356 cm W = 356 cm I = 940 cm I = 940 cm y y r = cm r = cm L = 10 cm Üst irleşim noktsı sol ve sğ kiriş : IPN30 : I = 1510 cm 4 L = 495 cm Ic 940 Sc 10 G 1= = =.77 Ig 1510 S 495 g (4.45) G = 1.00 ( Ankstre yk ) K = G1ve Gyeğlı olrk itersyonl ulunn kolon urkulm oyu ktsyısı K = L= Kolon temiz oyu L= Kolon oyu-kiriş yüksekliği = 10-3 = 178 cm S = Düzlemiçineurkulm oyu k S = K L = = 70 cm k S =Düzlemdışın urkulm oyu ky S = L = 178 cm ky (4.46) S 70 = = k λ = yönü nrinliği = λ = 4 r S 178 = = ky λ y= y yönü nrinliği = λ y= 16 ry (4.47) 17

151 ω = Burkulm syısı ω = G + Q Yüklemesi için Kesit Hesı : 1 = 4859 kncm = kncm N = 0 kn y = 345 kncm C = ( )+0.30 ( ) 1 1 (4.5) C = ( )+0.30 ( ) = 1.60 C =.30 m mk C = 0.85 C m y Çuuk uçlrınd ynldeplsmn sözkonusu ; moment diygrmlrını ve hesp ypıln düzleme dik doğrultud çuuğu tutulm düzenini gözönünde tutn ktsyılr λ mk =Nrinliksınırı C λ mk = = = 115 (4.53) em =Bsınçemniyet gerilmesi N 0 e = = = 0.09 kn/cm A 4.0 em (4.54) em ω (4.55) = / = 1.60 / 1.08 = 0.00 kn/cm ;y Ylnız (, y) eğilme momentleri ltınd hesplnn eğilme-sınç şlığı gerilmeleri = / W = / 356 = kn/cm = / W = 345 / 356 = 0.15 kn/cm y y y (4.56) ; Ylnız ( ; ) eğilme momentleri ltınd uygulnck B By y eğilme-sınç şlığı için emniyet gerilmeleri =0.6 = 1.60 kn/cm B By = 0.6 = 1.60 kn/cm (4.7) ; ( - ) ve (y - y) sl eksenleri etrfındki urkulmlr için hesplnn ' e ' ey ve Euler gerilmelerinden türetilen gerilmeler 18

152 = = N/cm = kn/cm 5 5 ' e = λ = = = 3388 N/cm = kn/cm 5 5 ' ey λ y 16 e Cm C myy + + em (1- ) B (1- ) e ' e e ' ey By (4.58) (4.60) (1- )1.60 (1- ) = Kesit güvenli e y B By (4.61) = Kesit güvenli G + Q + Emk Yüklemesi için Kesit Hesı : = 7904 kncm = kncm N = 3 kn 1 y y V = 47 kn V = 3 kn = 5615 kncm C = ( )+0.30 ( ) 1 1 (4.5) C = ( )+0.30 ( ) = 1.60 C =.30 m mk C = Çuuk uçlrınd ynldeplsmnsözkonusu λ mk =Nrinliksınırı C λ mk = = = 115 (4.53) em =Bsınçemniyet gerilmesi 19

153 N 3 e = = = 0.14 kn/cm A 4.0 em (4.54) em ω (4.55) = / = ( ) / 1.08 = 6.60 kn/cm = / W = / 356 =.01 kn/cm = / W = 5615 / 356 =.38 kn/cm y y y B By =1.33 ( 0.6 ) = = 8.73 kn/cm =1.33 (0.6 ) = 8.73 kn/cm (4.65) (4.73) = = N/cm = kn/cm 5 5 ' e = λ = = = 3388 N/cm = kn/cm 5 5 ' ey λ y 16 (4.58) e Cm C myy + + em (1- ) B (1- ) e ' e e ' ey By (4.60) (1- )8.73 (1- ) = Kesit güvenli e y B By (4.61) = Kesit güvenli Kesme Kpsitesi Kontrolü : A A A A k k ky ky = yönü kesmelnı = h t = = 10.0 cm w = y yönü kesmelnı = t = = 10.0 cm (4.74) 130

154 V = yönü kesme kuvveti kpsitesi p V = 0.6 A p k py py ky = = 59 kn V = y yönü kesme kuvveti kpsitesi V = 0.6 A = = 59 kn (4.67) V /V = 47 / 59 = Kesit güvenli y p V /V = 3 / 59 = Kesit güvenli py Arttırılmış Deprem Yüklemelerine Göre Norml Kuvvet Kpsitesi Kontrolü : N = 37 kn G+Q±.5E N G+Q±.5E = 9 kn y N mk = 38 kn N 0.9G±.5E = 38 kn N 0.9G±.5E = 30 kn y N = Eksenelçekme kpsitesi çp N = A = = 8064 kn N çp p p = Eksenelsınç kpsitesi N =1.7 A = = 1019 kn em (4.68) N/N = 38/8064 = Kesit güvenli çp N/N = 38/1019 = Kesit güvenli p G + Q + Wmk Yüklemesi için Kesit Hesı : 1 = 5134 kncm = kncm N = 0 kn y = 647 kncm C = ( )+0.30 ( ) m 1 1 (4.5) C = ( )+0.30 ( ) = C mk=.30 C =0.85 Çuuk uçlrınd ynldeplsmnsözkonusu λ mk =Nrinliksınırı C λ mk = = = 115 (4.53)

155 em =Bsınçemniyet gerilmesi N 0 e = = = 0.09 kn/cm A 4.0 em (4.54) em ω (4.69) = / = ( ) / 1.08 = 3.00 kn/cm = / W = / 356 = kn/cm = / W = 647 / 356 = 0.8 kn/cm y y y (4.56) B By = 1.15 ( 0.6 ) = = 4.84 kn/cm =1.15 (0.6 ) = 4.84kN/cm (4.75) = = N/cm = kn/cm 5 5 ' e = λ = = = 3388 N/cm = kn/cm 5 5 ' ey λ y 16 (4.58) e Cm C myy + + em (1- ) B (1- ) e ' e e ' ey By (4.60) (1- )4.84 (1- ) = Kesit güvenli e y B By (4.71) = Kesit güvenli 13

156 Rdye Temel Boyutlndırmsı : Çekirdek ltınd rdye temel derinliği 3.00 m, nispeten dh hfif oln, cephede yerln çelik kolonlr ltınd 1.50 m dir. Temel kdemelerini gösteren pln şğıddır. Şekil 4.18 : Temel Kdemeleri Rdye temel hesı ETABS progrmı ile ypılmıştır. Bu progrmd rdye temel yklşık 1 1 m oyutlrınd sonlu elemnlr ölündü, ve u sonlu elemnlr düşey yy ktsyısı kn/m 3 olrk verildi. 133

157 Şekil 4.19 : X Yönü Dontı Hesı İçin 11 oment Diygrmı Şekil 4.0 : Y Yönü Dontı Hesı İçin oment Diygrmı 134