09:30-09:50 Açl - Açl Konumalar I. Oturum Oturum Bakan: Yrd.Doç.Dr. Ufuk TÜRKER 09:50-10:10 Namk Kemal Üniversitesinde Yürütülen Hassas Tarm Aratrmalar Bahattin AKDEMR S.Ü. Ziraat Fakültesi Tarm Makinalar Bölümünde Hassas Tarmn Bugünü ve 10:10 10:30 Gelecei Cevat AYDIN, Nurettin KAYAHAN 10:30 10:50 Tartma 10:50 11:10 Ara II. Oturum Oturum Bakan: Prof.Dr. Cevat AYDIN 11:10-11:30 Pratik Hassas Tarm Uygulamalarna Bir Türkiye Örnei 11:30 11:50 11:50 12:10 Tartma 12:10 14:00 Öle Yemei III. Oturum 14:00-14:20 14:20-14:40 Ufuk TÜRKER, brahim GÜÇDEMR Tarm Robotlar A. Behiç TEKN Oturum Bakan: Doç.Dr. A. Behiç TEKN Hassas Tarm Teknolojilerinin Adaptasyonunu Etkileyen Faktörler ve Teknolojilerin Dünyadaki Kulanm Durumu Muharrem KESKN Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarm Makinalar Bölümünde Yürütülen Hassas Tarm Çalmalar Mehmet TOPAKCI, lker ÜNAL, Murad ÇANAKCI, Davut KARAYEL 14:40 15:00 Tartma 15:00 15:30 Ara 15:30 17:00 Açk Oturum Genel Deerlendirme 17:00 Kapan Oturum Bakan : Prof.Dr. Bahattin AKDEMR
ÇALITAY SONUÇ RAPORU 3-4 Eylül 2012 tarihinde Samsun da olaan toplants yaplan toplanan Tarmsal Mekanizasyon Kurulunun tavsiye kararlarnda 9. maddesinde 2013 yl Mays ay içerisinde Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarm Makinalar Bölüm Bakanlnn organize edecei Hassas Tarm Teknolojileri konunda bir çaltay düzenlenmesi önerilmitir. Ayrca çaltay raporunda ad geçen üyeler tarafndan 2014 yl uygulamalar için Tarmsal Mekanizasyon Kuruluna öneri getirilmesi karara balanmtr. Bu karar gereince, 22 Mays 2013 tarihinde Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarm Makinalar Bölümünde, Hassas Tarm çalmalarnda izlenecek yol haritasnn belirlenmesi amac ile I. Hassas Tarm Teknolojileri Çaltay gerçekletirilmitir. Çaltayda aadaki konu balklar tartlm ve önerilerde bulunulmutur. 1. ÇALITAYIN FORMATI Katlm salayan üniversite temsilcilerinin Hassas Tarm konusunda çaltaylarn düzenlenmeye balanmasnn çok önemli olduunu ve sürdürülebilir hale getirilmesi gerektiini belirtmilerdir. Bununla birlikte, ilk çaltay olmas nedeniyle sonraki çaltaylarn ileyi eklinin nasl olmas gerektii konusu tartlmtr. Tarm konusunda ayn dönemlere rastgelen çok sayda çaltay düzenlenmesinin katlmc saysn azaltt ve ayn zamanda katlm ve düzenleme için kaynak bulunmasnn zorlatrd belirtilmitir. Bu sebeple, çaltayn Ulusal Kongreler içerisine adapte edilmesinin daha uygun olabilecei vurgulanmtr. Ayrca, çaltay katlm grubunun geniletilmesi, ilgili bölümlerin ve kamu kurulularnn de davet edilerek paydalarn arttrlmas gerektii belirtilmitir. Çaltayn workshop formatna uygun olarak yaplabilecei, birden fazla masa kurularak tartma ortam oluturulmas gerektii, her masaya ait raporlarn oluturulup sonunda genel bir raporun oluturulmasnn iyi olabilecei söylenmitir. Bu sayede, payda eksikliinin giderilebilecei belirtilmitir. Çaltayn bir gün süre ile yars sözlü sunumlara, yars da tartma eklinde yaplmasnn daha uygun olabilecei ve deerlendirme için geni bir zaman ayrlmas gerektii belirtilmitir. SONUÇ: Çaltaylarn kongreden bamsz olarak devam ettirilmesi, bir sonraki çaltayn Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarm Makinalar Bölümü tarafndan düzenlenmesi ve Tarmsal Mekanizasyon Kuruluna önerilmesi kararlatrlmtr.. Ayrca, TÜBTAK, TÜ UHUZAM (Uydu
Haberleme ve Uzaktan Alglama Merkezi), TARMAKBR, Ziraat Odas, TAGEM uzaktan alglama birimi, TGEM ve hassas tarm ile ilgilii teknolojiler üreten ve satan firmalarn da katlmnn salanmas gerektii kararlatrlmtr. 2. ETM, ARATIRMA ve ADAPTASYON Hassas Tarm konusunda eitim, aratrma ve adaptasyon stratejisinin nasl olmas gerektii konusu tüm katlmclarn ortak fikirleri dorultusunda belirlenmitir. Ziraat Fakültelerinde Lisans ve Lisansüstü eitimleri içerisinde Hassas Tarm Teknolojisi konularn içeren derslerinin verilmesi gereklilii önerilmitir. Hassas Tarm çaltaylarnn bir oturumunda eitimcilere konu hakknda eitim verilmesi gerektii önerilmitir. Hassas tarm uygulamalarna yönelik baz konularn artk ülkemizde baz tarmsal iletmeleri için uygulanabilir olduu düünülmektedir. Bu kapsamda; TÜBTAK, Gda Tarm ve Hayvanclk Bakanl, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanl ve dier ilgili kurulularn proje çarlarnda hassas tarm teknolojisinin öncelikli konular (yar otomatik dümenleme, kl klavuz sistemleri, robotik gibi) arasna alnmas gerektiinin iletilmesi benimsenmitir. Bölümlerin bulunduu yörelerdeki yetitirilen ürünlere özgü hassas tarm uygulamalarnn neler olabileceine yönelik aratrma çalmalarnn yaplmas gereklilii ortaya çkmtr. Arazi toplulatrlmas yaplan yerlerde hassas tarm uygulamalarnn uygun olup olmayaca o yörelerdeki Üniversiteler tarafndan aratrlmas ve bir sonraki çaltaya bu çaltaya katlan üniversite temsilcisi tarafndan hazrlanarak bir sonraki çaltaya sunulmas gerektii belirlenmitir. 3. TERMNOLOJ VE YAYIM Hassas tarm konusunda çalan aratrclarn ortak bir terminoloji kullanmalarnn kavram kargaasn ortadan kaldraca belirtilmitir. Konu ile ilgili Mustafa Kemal Üniversitesi Öretim Üyesi Doç.Dr. Muharrem KESKN ve Yrd. Doç.Dr. Serap Görücü KESKN tarafndan hazrlanan Hassas Tarm Teknolojileri isimli kitaplarnda yer alan mevcut sözlük dier aratrclar da katk yaparak geniletilebilecei kararlatrlmtr.
Çaltayn devamll, bilgi paylam, iletiim ve veri taban oluturulmasnn salanabilmesi amacyla web sayfas oluturulmas kararlatrlmtr. Bu konuyu Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarm Makinalar Bölümünden Doç.Dr. Mehmet TOPAKCI üstlenmitir. GÜNDEM 3 Krsal kalknma yatrmlarnn desteklenmesi program kapsamnda makine ve ekipman almlarnn desteklenmesi hakknda öneri. 1. Yar Otomatik Yönlendirme (Ikl Klavuz Sistemler), Otomatik Yönlendirme, Verim Görüntüleme sistemleri gibi Hassas Tarm Teknolojisi sistemlerinin Krsal Kalknma Destekleri kapsamna alnmas: Yönlendirme sistemleri, yaplan aratrmalarda mineral gübre uygulamasnda %15-20 lere varan tasarruf salamaktadr. Bu oran üreticiler için iletmelerin karll açsndan azmsanacak bir rakam deildir. Bu sistemlerin, özellikle mineral gübre ve ilaçlama için yeknesak bir uygulamann yaplmas, uygulanmam alan kalmamas ve ayn alana üst üste daha fazla uygulama yaplmamas açsndan yararlar bulunmaktadr. Sistemlerin kullanlmasyla artan cevre bilinciyle fazla ilaç kullanm da önlenmi olacaktr. Verim Görüntüleme sistemleri, üretim alanlarndaki verim miktar ve dane kayb gibi oranlarn kayt altna alnmas açsndan önemlidir. Tüm ülke için bir veri taban oluturulmasnda yararlar olduu düünülmektedir. 2. Budama makinalarnn destek kapsamna alnmas: Ülkemizde son yllarda meyve yetitiriciliinin yapld alanlarda art görülmekte, modern meyve bahçeleri tesis edilmektedir. Meyve bahçelerinde teknoloji kullanm konusunda eksiklilerin olduu da bilinmektedir. Bunlara sulama, budama, atklarn deerlendirilmesi ve hasat gibi ilemler örnek gösterilebilir. Bununla birlikte Krsal Kalknma Yatrmlarnn Desteklenmesi kapsamnda basnçl sulama sistemlerine yer verilmesi, meyve bahçelerinde modern sulama sistemleri kullanmnn yaygnlamasnda büyük bir rol oynamtr. Mevcut durumda üreticimizin bu tip sulama sistemlerinin uygulanmasnn yararnn görmesinin yannda ilgili sektörlere de büyük katklar saland anlalmaktadr. Benzer ekilde mekanize olamayan uygulamalardan birisi de budama ilemleridir. Bu ilem günümüzde yaygn olarak elle yaplmaktadr ve kalifiye insan igücüne ihtiyaç bulunmaktadr. nsan igücünü verimini artracak, zamandan tasarruf salayacak budama makaslarnn pnömatik yöntem ya da elektriksel güç ile çaltrld farkl sistemlerin üretici düzeyinde yaygnlamas önemlidir. Ayrca uygun olan meyve bahçelerinde traktörden hareket alan büyük budama makinalarnn kullanm da teknoloji kullanmn artracaktr.
Bu kapsamda, meyve bahçelerinde ve balarda budama ilemlerinin mekanize edilmesine yönelik makinalara ya da sistemlerin destekleme kapsamna alnmasnn yararl olaca düünülmektedir.