RENAL ANEMİ TEDAVİSİ. Dr. Aydın TÜRKMEN İstanbul Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı



Benzer belgeler
Diyaliz Hastasında Anemi Tedavisi. Dr. Mehmet KOÇ Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı

IX. BÖLÜM KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011

KBY de ESA TEDAVİSİ. Prof Dr. Serhan Tuğlular MÜTF Nefroloji Bilim Dalı. Türk Nefroloji Derneği Nefroloji KIŞ OKULU 2011

Kronik böbrek hastalığı ve Anemi tedavisi

OLGULARLA RENAL ANEMİ TEDAVİSİ. Dr.Turgay Arınsoy Gazi Üniversitesi

Transplantasyon Hastalarında Anemi

Anemi Tedavisinde Sık Yapılan Yanlışlar. Dr. Ahmet Uğur YALÇIN

ANEMİYE YAKLAŞIM. Dr Sim Kutlay

Prof.Dr. Alaattin Yıldız İstanbul Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı

Dr. Arife ALBAYRAK COŞAR

Güncel ESA Uygulamaları

Altının parıltısına ve gümüşün parlaklığına sahip olmayan fakat biyolojik önem bakımından bu metalleri gölgede bırakan esansiyel bir elementtir

Diyaliz tedavisinde ilk seçenek: Periton diyalizi. Neslihan SEYREK, Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji BD

SEVELAMER HEMODİYALİZ HASTALARINDA SERUM ELEKTROLİT DÜZEYİ, METABOLİK VE KARDİOVASKÜLER RİSKLERİ VE SAĞKALIMI ETKİLER

DEMİR TEDAVİSİ. Doç.Dr. Özkan GÜNGÖR KSÜ Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı

CERRAHİ ÖNCESİ HAZIRLIK VE ANTİHİPERTANSİF TEDAVİ YÖNETİMİ

TND Ulusal Kayıt Bilgilerine Göre. USRDS, DOPPS Verileri ile Karşılaştırılması. Prof Dr Gültekin Süleymanlar TND Başkanı

RENAL ANEMİ TEDAVİSİ ESA ve Yeni Ajanlar. Dr. Bülent Tokgöz Erciyes Üniversitesi

TRANSPLANTASYON- KRONİK REJEKSİYON. Dr Sevgi Şahin Medipol Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, Nefroloji B.D.

Renal Anemi Tedavisi. Dr. Bülent Tokgöz Erciyes Üniversitesi

Kronik Böbrek Hastalığı Anemisi Tedavisinde Kılavuzlar KDIGO. Dr. Şehsuvar Ertürk Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi

Kronik Böbrek Yetmezliği Hastalarında Optimal Demir Kullanımı. Dr. Celalettin Usalan Gaziantep Üniversitesi

Diyalizde Fe Tedavisi

Gebelikte yeni gelişen Proteinüri ve Böbrek fonksiyon bozukluğu

Kronik Böbrek Hastalığında Anemi Yönetimi. Dr. Ekrem KARA Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Tıp Fakültesi, Rize

HEMODİYALİZDE KANIN KORUNMASI. Hem.Refiye Başeğmez

FOSFOR DENGESİ ve HİPERFOSFATEMİNİN KLİNİK SONUÇLARI

Renal Anemi Tedavisinde Gelişmeler. Dr. Yavuz YENİÇERİOĞLU Adnan Menderes Üniv. Tıp Fakültesi Mayıs 2007

ERİTROSİTLER ANEMİ, POLİSİTEMİ

HEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİNDE HASTA SEÇİM KRİTERLERİNİN DEĞERLENDİRMESİ DR. GÜLTEKİN GENÇTOY

Kadın ve Böbrek Hastalıkları

Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması

Prediyaliz Hastalarda Anemi. Dr. M. Deniz Aylı

Geçmişten Günümüze Eritropoezi Uyarıcı Ajanlar. Doç. Dr. Yakup Ekmekçi Güven Hastanesi Nefroloji Kliniği

Kronik Böbrek Hastalarında ESA tedavisi: Kılavuzlar niçin değişti? Prof Dr Serhan Tuğlular MÜTF Nefroloji Bilim Dalı

Glisemik kontrolün ölçütleri ve prognozla ilişkisi. Dr. Gülay Aşcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı İzmir

PERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA AKIM ARACILI DİLATASYON VE ASİMETRİK DİMETİLARGİNİN MORTALİTEYİ BELİRLEMEZ

ANEMİNİN ÖNLENMESİ VE HEMŞİRENİN ROLÜ. Şeniz YENİAY TEKİRDAĞ DEVLET HASTANESİ Diyaliz Ünitesi

Hemodiyaliz hastalarında resistin ile oksidatif stres arasındaki ilişkinin araştırılması

Anemi Tedavisinde Yenilikler. Dr. İzzet Hakkı Arıkan Marmara Üniversitesi Nefroloji B.D.

Diyaliz Hastalarında Yaşam Kalitesini Nasıl İyileştirelim? Dr. Betül Kalender KOÜ Tıp Fakültesi İç Hastalıkları AD Nefroloji BD

BÖBREK YETMEZLİĞİ TANI VE TEDAVİ SEÇENEKLERİ DR MÜMTAZ YILMAZ EÜTF İÇ HASTALIKLARI NEFROLOJİ BİLİM DALI

TAM KAN SAYIMININ DEĞERLENDİRİLMESİ

PERİOPERATİF ANEMİ. Dr. Hüseyin İlksen TOPRAK İnönü Ün. Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Rean AD

KONU 24 ANEMİ. Tekin AKPOLAT, Cengiz UTAŞ

Akılcı Eritropoetin Kullanım Prensipleri ve Optimum Kullanımının Önündeki Engeller

K/DOQI. Am J Kidney Dis 2002; 39(Suppl 1):1-246

ÇOCUKLARDA KRONİK BÖBREK HASTALIĞI Küçük yaş grubunda doğumda başlayabilen Kronik böbrek yetersizliği Son evre böbrek yetmezliği gelişimine neden olan

G. EKLERLE İLGİLİ AÇIKLAMA

SORU ve OLGULARLA RENAL ANEMİ

Ercan Ok. Cenk Demirci. Kıvanç Yüksel. Sıddig Momin Adam. Serkan Kubilay Koç. Sinan Erten. Ali Rıza Odabaş. Hüseyin Töz. Mehmet Özkahya.

Hb <11 gr/dl Hb <13 gr/dl. Tahmini GFH (ml/dk/1.73 m 2 )

Renal Transplantasyonda Türkiye de Güncel Durum. Dr. Aydın Türkmen İstanbul Tıp Fakültesi

Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi

HEMODİYALİZE GEÇ BAŞLAMAK GEREKLİDİR. Dr. Rümeyza Kazancıoğlu Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı

MULTİPL MYELOM VE BÖBREK YETMEZLİĞİ. Dr. Mehmet Gündüz Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji B.D.

DİYALİZE ERKEN BAŞLANMALI (?) Dr. Oktay OYMAK Erciyes Üniversiresi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı

KRONİK BÖBREK HASTASINDA (HBV) TEDAVİ PROTOKOLU NASIL OLMALIDIR?

TRANSPLANTASYONDAN DİYALİZE DÖNEN HASTA- Mortalite ve Morbiditeye Etki Edecek Önemli İpuçları

RENAL PREOPERATİF DEĞERLENDİRME. Dr. Mürvet YILMAZ SBÜ. Bakırköy Dr. Sadi Konuk SUAM

HEMODİYALİZ HASTALARINDA DİYABET TEDAVİSİ

Diyabetik Nefropatili Hastada Diyalize Ne Zaman Başlanmalıdır. Dr. Harun Akar Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Aydın

PRE DİYALİZ DÖNEMDE HASTA EĞİTİMİNİN ROLÜ AYTEN KARAKOÇ

Malnutrisyon ve İnflamasyonun. Hasta Ötiroid Sendromu Gelişimine imine Etkisi

HEMODİYALİZDE SIK KARŞILAŞILAN KOMPLİKASYONLAR ve YÖNETİMİ. Dr. Lale Sever

HEMODİYALİZ HASTALARINDA DEMİR DOZU DEĞİŞİKLİKLERİNİN ANEMİ TEDAVİSİNE ETKİSİ

Kansız kişilerde görülebilecek belirtileri

PREDİYALİZ ANEMİ. Dr. Sim Kutlay

HEMODİYALİZ HASTALARINDA 25-OH-D VİTAMİNİ. Dr. Ebru Aşıcıoğlu

Dr. Rümeyza Kazancıoğlu Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları AD / Nefroloji BD

TRANSFERRİN ERİTROSİT. Transferrinin normal değerleri: Transferin seviyesini düşüren sebepler. Eritrosit; RBC: Red Blood Cell = Alyuvar

ÇOCUKLARDA DİYALİZ. Prof. Dr. Mesiha Ekim. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalı

Demir Tedavisinde Yeni Ajanlar ve Alternatif Uygulamalar. Dr. M. Ayşe BİLGİÇ Turgut Özal Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi

TAM KAN SAYIMININ DEĞERLENDİRMESİ

PERİTON DİYALİZ HASTALARINDA SIVI KONTROLÜ

1 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji 2 FMC Türkiye 3 İzmir Katip Çelebi Üniversitesi

Türkiye ve Amerika Birleşik Devletlerinde hemodiyalize giren hastaların ölüm oranlarının karşılaştırılması: Bir gözlemsel kohort çalışması

TÜRKİYE de BÖBREK TRANSPLANTASYONUNDA GÜNCEL DURUM

Diyaliz Sıklığını Azaltma ve Diyalizden Çıkarma Kararı Nasıl Verilmeli. Dr. Hüseyin ÇELİKER Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı

Kronik Hepatit B Tedavisi Zor Olgular

TRANSPLANTASYONA HAZIRLIK

Polikistik Böbrek Hastalığında Yeni Tedavi Yaklaşımları

Orta büyüklükteki moleküllerin uzaklaştırılmasının ve diyalizat kalitesinin klinik önemi

TRANSPLANTASYONDAN DİYALİZE DÖNEN HASTADA İMMÜNSÜPRESİF TEDAVİ. Dr. Ebru Aşıcıoğlu

Diyaliz Hastalarında Parenteral Beslenme. Dr. Murat H. Sipahioğlu Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı

MODALİTE SEÇİMİNDE HASTA EĞİTİMİNİN ROLÜ

Diyabetik Nefropati Tanı ve Tedavide Güncelleme. Dr. Gültekin Süleymanlar Dr. Alper Sönmez

Türkiye de ve Dünyada Diyaliz; Neler Değişiyor? Prof Dr Gültekin Süleymanlar Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji BD, Antalya

Periton diyaliz hastalarında başarıya ulaşmak için ortaya çıkmış DİYALİZ YETERLİLİĞİ Kompleks bir değerlendirme ve analizi gerektirmektedir.

Türkiye de Renal Replasman Tedavilerinin Güncel Durumu: Türk. Nefroloji Derneği Kayıt Sistemi 2009 Yılı Özet Raporu

KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ HEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİ İĞİ

EPREX Epoetin alfa IU/0,5 ml 8,4. 0,15 mg/0,5 ml 2,192. mg/0,5 ml 0,58. mg/0,5 ml 1,115. mg/0,5 ml

Kronik Böbrek Hastalığında Kolekalsiferol ün Etkisi

Akdeniz Anemisi; Cooley s Anemisi; Talasemi Majör; Talasemi Minör;

Ani Kardiyak Ölüm: Önleyebilir miyiz? Doç. Dr. Yakup Ekmekçi Özel Ankara Güven Hastanesi

KRONİK HEMODİYALİZ HASTALARINDA ENDOTEL PROGENİTÖR HÜCRELERİ, İNFLAMASYON VE ENDOTEL DİSFONKSİYONU

GERİATRİK HEMODİYALİZ HASTALARINDA KOMORBİDİTE VE PERFORMANS SKORLAMALARININ PROGNOSTİK ÖNEMİ; TEK MERKEZ DENEYİMİ

PERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA KORONER AKIM REZERVİ VE KARDİYOVASKÜLER HASTALIK İLİŞKİSİ

İnsülin Tedavisi ve Böbrek Hastalıkları. Dr Rahmi Yilmaz Hacettepe Üniversitesi Nefroloji Bilim Dalı

Transkript:

RENAL ANEMİ TEDAVİSİ Dr. Aydın TÜRKMEN İstanbul Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı

KBH ve anemi yüksek SVA riski ile ilişkilidir (ARIC çalışması) 1000 hasta yılı başına stroke hızı 12 10 8 6 4 2 0 10.5 3.7 2.9 2.1 2.1 1.5 Total Anemi Hct N Kreat K.>60 ml/min Kreat K.<60 ml/min Abramson. Kidney Int 2003;64:610 15 Atherosclerosis Risk In Communities Study 13 716 hasta, 9 sene izlem süresi Anemi Hb <13 g/dl (erkek), <12 g/dl (kadın)

Böbrek Yetersizliği ve Anemi Diyaliz öncesi dönem (KBY) Diyaliz dönemi (SDBY) Hemodiyaliz Periton diyalizi Transplantasyon

KRONİK K BÖBREK B BREK YETERSİZL ZLİĞİ VE ANEMİ K/DOQI Clinical Practice Guidelines for Chronic Kidney Disease: Evaluation, classification, and stratification. Kidney Disease Outcome Quality Initiative. Am J Kidney Dis 39 (2) [suppl[ 1]: 1-246, 1 2002

Tedavi zamanlaması Yaşam kalitesi Kardiyak fonksiyonlar HD e başlayan hastaların %60 ında Hct <%30 Buna karşın EPO alan hasta oranı %15.6 N: 155 051 yeni HD hastası Hct <%28 olanlarda EPO kullanımı %20 Xue JL, et al. Am J Kidney Dis: 2002; 40(6): 1153-1161 Obrador GT, et al. JASN, 1999; 10(8): 1793-1800

Diyaliz öncesi dönem ve anemi Böbrek hastalığının progresyonunu yavaşlatmaya yönelik önlemler Hipertansiyon tedavisi Diyabetiklerde kan şekeri regülasyonu Diyetteki proteinin kısıtlanması Diyetteki lipidlerin kısıtlanması Proteinürinin azaltılması Sigaranın terkedilmesi ANEMİ tedavisi

Böbrek Yetersizliği ve Anemi Diyaliz öncesi dönem (KBY) Diyaliz dönemi (SDBY) Hemodiyaliz Periton diyalizi Transplantasyon

Transplantasyon Anemi Sıklık % 41 67 Nedenler Perioperatif kan kaybı Demir eksikliği KBY İmmunsupresyon Antiproliferatif ajanlar (AZA, MMF) Shibagaki Y. NDT 2004;19:2368 73. Mix TC. Am J Transplant 2003;3:1426 33 Vanrenterghem Y. Am J Transplant 2003;3:835 45. Hricik DE. Am J Transplant 2003;3:771 2 Kim HC. Transplant Proc 2003;35:302 3. Yorgin PD. Am J Kidney Dis 2002;40:1306 18 Djamali A. Transplantation 2003;76:816 20

Posttransplant anemi - Tanı - Tedavi 60% Hasta oranları 40% 20% 26% 36% 36% 46% 25% 40% 0% Demir tetkiki Demir tedavisi Epo tedavisi Hct <33% Hct <30% n: 240 Mix. AJT 2003;3:1426 33

Komplikasyonlar gerektiği şekilde tedavi edilmemektedir 100% 80% Hasta oranı 60% 40% 20% 0% Evre I Evre II Evre III Evre IV Evre V EPO kullanımıhb <11 g/dl Tedavisiz HT Antilipid tedavi total kol >200 mg/dl Karthikeyan. AJT 2003;4:262 9 Ortalama transplant sonrası süre 7.7 yıl n: 459

Transplant hastaları diyalize ciddi anemi ile dönmektedir 50% 40% 30% 33% 34% 27% 38% 20% 10% 0% 18% 16% 10% 8% 6% 6% 3% 2% <25 25 29 30 32 33 35 36 39 > 40 Hematokrit (%) Transplant Genel SDBY Gill. Kidney Int 2002;61:2193 2200 1995-1998 arasında diyalize dönen 4643 hastanın verileri

EBPG Kılavuz 13 Bölüm B Transplantasyondan sonra Epo tedavisinin hemen sonlandırılması gerektiğine dair veri yoktur. Transplantasyon sonrası belirli bir süre (örn 4 hafta) transplante böbrek ekskretuar fonksiyonlarını gösterene dek devam edilebilir. Akut rejeksiyon sonrası kalıcı graft yetersizliği gelişirse Epo diğer SDBY hastaları gibi tekrar başlanmalıdır. Locatelli F et al. Nephrol Dial Transplant 2004;19(Suppl 2):ii1 47

EBPG Kılavuz 13 Bölüm C Yavaş gelişen allograft yetersizlikleri (örn. kronik rejeksiyon) diğer KBY hastalıkları gibi tedavi edilmeli, EPO tedavisi graft yetersizliği gelişmeden ve diyalize dönülmeden başlanmalıdır. Rejeksiyon varlığında gerekli doz, aynı düzeydeki böbrek yetersizliği olanlara göre daha fazla olacaktır. Locatelli F et al. Nephrol Dial Transplant 2004;19(Suppl 2):ii1 47

ANEMİ TEDAVİSİNİN N YARARLARI NONKARDİYAK SEMPTOM VE BULGULAR Yaşam kalitesi artar Maksimum egzersiz kapasitesi artar Kongitif fonksiyonlar iyileşir Seksüel fonksiyonlar iyileşir Menstruasyonlar başlar İmmun cevap düzelir Beslenme düzelir Uyku düzeni normale döner Üremik kanamaya eğilim azalır KARDİYAK SEMPTOM VE BULGULAR Kalp debisi azalır Sol ventrikül hipertrofisi azalır Angina azalır

KRONİK K BÖBREK B BREK YETERSİZL ZLİĞİNDE ANEMİNİN N TANISI VE TEDAVİSİ National Kidney Foundation (NKF) Dialysis Outcome Quality Initiative (DOQI) Clinical Practice Guidelines for the Treatment of Anemia of Chronic Renal Failure American Journal of Kidney Diseases,, 1997 European Best Practice Guidelines for the Management of Anemia in Patients with Chronic Renal Failure Nephrology Dialysis Transplantation,, 1999

KRONİK K BÖBREK B BREK YETERSİZL ZLİĞİNDE ANEMİNİN N DEĞERLEND ERLENDİRİLMESİ Hematokrit ve hemoglobin Eritrosit indeksleri (MCV, MCHb) Retikülosit sayısı Demir parametreleri Serum demiri Total demir bağlama kapasitesi Transferrin satürasyonu rasyonu* Serum ferritini Hipokromik eritrositlerin yüzdesi y Dışkıda gizli kan aranması CRP *Transferrin satürasyonu = Serum demiri X 100 TDBK Bir neden bulunamaz ise, aneminin EPO eksikliğine ine bağlı olduğu u düşünülür. d Serum EPO düzeyid tayini gerekmez

KRONİK K BÖBREK B BREK YETERSİZL ZLİĞİNDE ANEMİNİN N DEĞERLEND ERLENDİRİLMESİ Kronik böbrek b brek yetersizliğinde inde normokrom ve normositik anemi görülürg Mikrositoz Demir eksikliği Aluminyum fazlalığı Hemoglobinopatiler Makrositoz Folat eksikliği B12 eksikliği EPO tedavisine bağlı olarak eritropoezde artış

KRONİK K BÖBREK B BREK YETERSİZL ZLİĞİNDE ANEMİNİN N DEĞERLEND ERLENDİRİLMESİ Normal popülasyon Demir eksikliği Kronik böbrek b brek hastalığı Fonksiyonel demir eksikliği İnflamatuar hastalıklar Transferrin satürasyonu (%) Ferritin (ng/ml) Hipokromik eritrositler (%) < 16 < 15 > 10 < 20 < 100 > 5 < 25 (ve düşmekte) d < 20 (düşmekte) > 100 (fakat düşmekte) d > 100 (fakat yükselmekte) y > 2.5

KRONİK K BÖBREK B BREK YETERSİZL ZLİĞİNDE ANEMİNİN N NEDENLERİ Eritropoetin üretiminin yetersizliği Demir eksikliği Kan kayıplar pları Sekonder hiperparatiroidi Akut ve kronik inflamatuar durumlar Aluminyum toksisitesi Hemoliz Folat ve/veya B12 eksikliği Hipotiroidi Hemoglobinopatiler...

Demir metabolizması Günde emilen demir miktarı 1 mg Eritropoezde kullanılan miktar 20 mg/gün Total vücut demiri 4500-5000 mg 3000 mg eritrositlerde 1000 mg depo demiri (RES)

Demir emilimini belirleyen faktörler İntestinal lümendeki demir miktarı Dolaşan kandaki miktarı, transferrin düzeyi RES deki demir deposunun durumu Eritropoez hızı

Kronik böbrek yetersizliğinde demir eksikliği nedenleri; Gastrointestinal demir kaybının fazlalığı (gastroözafajit, peptik ülser, trombosit fonksiyon bozukluğuna bağlı artmış kanama eğilimi) (4-5 mg/gün) Diyaliz hastalarında heparin kullanımı Diyalizer ve setlerde kan kalması Ekstrakorporal hemoliz Tetkikler için sık kan alınması Menoraji Azalmış demir alımı Kullanılan ilaçlar nedeni ile demir emiliminin bozulması

Kronik böbrek yetersizliği hastalarında anemi tedavisinde hedeflenen laboratuar değerleri Hb 11-12 g/dl Hct % 33-36 Ferritin > 100 µg/dl Transferrin sat. > % 20 Hipokromik erit. < % 10 Retikülosit % 10-15 Ret Hb içeriği > 26pg

Kronik böbrek yetersizliğinde demir tedavisi Hangi hastalara Ne miktarda? Hangi yol ve doz şeması ile

Kronik böbrek yetersizliğinde demir tedavisi Hangi hastalara Ne miktarda? Hangi yol ve doz şeması ile

Kronik böbrek yetersizlikli hastalarda demir eksikliğinin tanımı Serum ferritin düzeyi: < 100 µg/dl Transferrin satürasyonu: < %20 demir eksikliği Hipokromik eritrosit oranı: > %10

Kronik böbrek yetersizliğinde demir tedavisi Hangi hastalara Ne miktarda? Hangi yol ve doz şeması ile

Toplam demir açığının hesaplanması (mg olarak) Toplam demir açığı = kg x (normal Hb değeri hastanın Hb değeri) x 2.4* + 500 mg** *2.4 = 0.0034 x 0,07 x 1000 -Hemoglobinde Fe içeriği : % 0.34 -Kan hacmi vücut ağırlığının yaklaşık % 7 si kadardır. -1000 = gramdan mg a çevirmek için ** Depo demir ihtiyacı 34 kg a kadar 15 mg Fe/kg şeklindedir. 34 kg üzerinde toplam 500 mg şeklindedir.

Kronik böbrek yetersizliğinde demir tedavisi Hangi hastalara Ne miktarda? Hangi yol ve doz şeması ile

Kronik böbrek yetersizliğinde oral demir tedavisini Replasman tedavileri öncesinde ve periton diyalizi hastalarında daha kolay uygulanabilecek bir tedavi yöntemidir. Uygulaması kolaydır. Ucuzdur. Gastrointestinal entolerans (bulantı, anoreksi) yaygındır. Bu nedenle hasta uyumunda sorunlar yaşanabilir. Fosfat bağlayıcılarla birlikte verilirken emilimi azalabilir.

DEMİR R TEDAVİSİ Eğer demir oral yoldan verilecekse: Erişkinlerde günde g en azından 200 mg elementel demir şeklinde (2-3 3 doza bölünmb nmüş olarak) Çocuklarda 2-32 3 mg/kg/gün n dozda verilmelidir. Hedef değere ere ulaşabilmek abilmek için, i in, hemodiyaliz hastalarının çoğunda intravenöz demir tedavisine ihtiyaç duyulur.

Kronik böbrek yetersizliğinde Im demir tedavisi Günümüzdeki ulaşılabilen etkin İv demir preparatları olduğundan kullanımı geri planda kalmıştır. Im injeksiyon ağrılıdır. Ciltte pigmentasyonlara neden olur. Absorbsiyon ve biyoyararlanımı çok değişkendir. Sarkoma nedeni olabilir. Hematoma yol açabilir.

Kronik böbrek yetersizliğinde Iv demir tedavisi - I Pratik ve etkin olması yönünden özellikle hemodiyaliz hastalarında günümüzde en çok İv demir tedavisi uygulanmaktadır. Hemodiyaliz hastalarında demir kaybı genellikle fazladır. Bu hastalarda ilk tercih olmalıdır. Oral demir tedavisi ile yeterli demir sağlanamaz.

Kronik böbrek yetersizliğinde Iv demir tedavisi - II Eritropoetinin yaratacağı fonksiyonel demir eksikliğini düzeltir. Çeşitli preparatların özellikleri, demir bileşiklerinin molekül boyutu ile ilgilidir. Kullanılan eritropoetine cevabı artırarak gerekli dozun azalmasını sağlar.

Hussain, Chisti: Nephrology, 1998 Hemodiyaliz hastalarında oral- İv demir tedavisi karşılaştırılması 20 hemodiyaliz hastasına SC 25 U/kg EPO+ haftada 2 kez 100 mg demir sukroz veya aynı doz EPO+günde 3 kez 200 mg demir sülfat verilmiş Demir sukroz alan grupta istenen kan değerleri %25 daha az EPO ile sürdürülebilmiştir. Haftalık EPO dozu 5000 4000 3000 2000 1000 0 Fe sukroz Başlangıç Oral demir 3. Ayda

Posttransplant erken dönem IV demir tedavisi Iv demir tedavisi sonrası Hb düzeyleri 14 12 10 8 6 4 2 IV Fe Oral demir n: 28 İTF Serisi 0 4. Gün 2. Ay P < 0.05

DEMİR R TEDAVİSİ TSAT < %20, serum ferritini < 100 ng/ml ise: Her HD seansında nda 100 mg İV V demir (toplam 10 kez) Tedavinin bitiminden 2 hafta sonra tekrar kontrol yapılır TSAT < %20, serum ferritini < 100 ng/ml ise: Demir tedavisi tekrarlanır: r: Her HD seansında nda 100 mg İV V demir (toplam 10 kez) veya haftada 100 mg İV V demir 10 hafta boyunca verilir

DEMİR R TEDAVİSİ TSAT > %20, serum ferritini > 100 ng/ml ise: Haftada 50-100 mg İV V demir 10 hafta boyunca verilir TSAT > %50, serum ferritini > 800 ng/ml ise: İV V demir tedavisine 3 ay boyunca ara verilir

Anemi açısından stabil seyreden hemodiyaliz hastasının demir ihtiyacı 25-100 mg/hafta olarak hesaplanmalıdır. Ayda 100 mg Iv demir ile birçok hastanın demir ihtiyacı karşılanabilir. Hem epo, hem de demir tedavisi bu şekli ile daha ekonomiktir.

Iv demir tedavisi 1000 mg demir verildiğinde % 30 Hct % 23 den Ancak verilen demirin ancak 420 mg ı dolaşan eritrositlerde 520 mg demir??? Ekskresyon?? Vücutta birikim??

Geisser Drug Res. 1992. Değişik demir bileşiklerinin karaciğerde birikimi 6 Karaciğer parenkimi 5 RES (endotel Kupffer hücreleri) 4 3 2 1 0 10dak 4sa 4gün 14gün 10dak 4sa 4gün 14gün 10dak 4sa 4gün 14gün Demir dekstran Demir sukroz Demir glukonat

Aşırı demir birikimi komplikasyonları Diabetes mellitus Proksimal miyopati Kemik metabolizma bozukluğu Oksidatif stres artışı Aterosklerozdahızlanma Nötrofil fonksiyonlarında bozukluk β-2 mikroglobulin amiloidozunda artış Hemokromatoz Siroz Diabetes mellitus Primer hipotroidizm Hipoparatroidizm Hipogonadizm

Tanıda sık yapılan hatalar Ferritin düzeyinin normal olması demir eksikliğini ekarte ettirmez. IV demir kullanımı sırasında serum demir parametrelerinin değerlendirilmesi hatalı olur. İdeal olanı tedavinin kesilmesinden sonraki 2. haftada tetkiklerin yapılmasıdır. Tetkiklerin günün değişik saatlerinde yapılması (diürnal varyasyon)

Tedavide sık yapılan hatalar Diyaliz hastalarına oral demir tedavisinde ısrar edilmesi IV demir tedavisinin total doz hesaplanmadan sürekli kullanılması Demir tedavisi sonrası epo dozlarının yeniden düzenlenmemesi

ERİTROPOET TROPOETİN İnsan eritropoetini ilk kez 1977 de izole edildi. Moleküler ler yapısı ilk kez 1986 da tanımland mlandı. Eritropoetin geni 7. kromozomda yer alır. 165 amino asitten oluşan bir glikoproteindir. Normal plazma düzeyi d 15-25 mu/ml ml dir. Anemide plazma düzeyi d 100 kat artabilir.

ERİTROPOET TROPOETİN Rekombinant insan eritropoetini Epoetin alfa Epoetin beta Darbepoetin alfa

EPONUN ETKİLER LERİ Kemik iliğindeki indeki kırmk rmızı seri öncü hücrelerinin EPO reseptörlerine rlerine bağlanarak intraselüler ler sinyal mekanizması uyarılır. r. Bunun sonucunda kırmk rmızı seri öncü hücrelerinin proliferasyonu ve farklıla laşması artar. Kırmızı seri öncü hücrelerinin apoptozu inhibe olur ve ömrü uzar.

EPO TEDAVİSİNİN N AMAÇLARI Kan transfüzyonu ihtiyacını ortadan kaldırmak Ciddi aneminin komplikasyonlarını önlemek Yaşam am kalitesini artırmak rmak

EPO TEDAVİSİNİN N HEDEFLERİ Hemoglobin: 11-12 12 g/dl Hematokrit: : %33-36 36

En iyi epo uygulama yolu hangisidir? Ciltaltı İntravenöz İntraperitoneal

EPO TEDAVİSİ Yarı Ömür İntravenöz Yol Subkutan Yol 4 9 saat > 24 saat

EPO TEDAVİSİ HEMODİYAL YALİZ Z TEDAVİSİ GÖREN 208 HASTA Kaufman et al: N Engl J Med 339: 578-583, 583, 1998

EPO TEDAVİSİ HEMODİYAL YALİZ Z TEDAVİSİ GÖREN 208 HASTA Haftalık k idame doz (U/kg/hafta) Haftalık k idame doz (U/hafta) Subkutan Tedavi (n=107) İntravenöz Tedavi (n=101) 95.1 ± 75.0 140.3 ± 88.5 < 0.001 7397 ± 6139 10,068 ± 6334 0.002 Hematokrit (%) 31.1 ± 2.9 31.1 ± 2.5 0.60 Hemoglobin (g/dl dl) 10.4 ± 1.0 10.3 ± 0.9 0.21 P Subkutan kullanım, intravenöz kullanıma göre g %32 daha az doz gerektirir. Subkutan kullanım, her hasta için i in yılda y 1100 $ daha ucuzdur. Kaufman et al: N Engl J Med 339: 578-583, 583, 1998

EPO DOZU Başlang langıç dozu: 50-150 IU/kg/hafta Subkutan: : 80-120 IU/kg/hafta İntravenöz: : 120-180 180 IU/kg/hafta Haftada 2-32 3 doz şeklinde verilir. EPO dozunun 300 IU/kg kg ı geçmesi cevapta daha fazla artış ışa a yol açmaz. a

EPO TEDAVİSİ Hedef hemoglobin düzeyine d ulaşı şılıncaya kadar her 1-21 2 haftada hemoglobin ve hematokrit takibi yapılmal lmalıdır. Daha sonra, 2-42 4 haftada bir kontrol yapılır.

EPO TEDAVİSİ Tedavi ile hematokrit artışı 4 haftalık k bir sürede %2 nin altında ise EPO dozu %50 artırılmal lmalıdır. Eğer hematokrit artışı %8 in üzerinde ise EPO dozu %25 azaltılmal lmalıdır.

EPO TEDAVİSİ EPO tedavisi ile birlikte demir tedavisi de yapılmal lmalıdır: Transferrin satürasyonu > %20 Serum ferritin düzeyi > 100 µg/l olmalıdır.

EPO TEDAVİSİNE YETERSİZ Z YANIT Yeterli demir depoları olan bir hastada 6 ay boyunca maksimum dozda* EPO kullanımına na rağmen hedef hemoglobin konsantrasyonuna ulaşı şılamaması *Maksimum doz: 300 IU/kg/hafta (SC) 450 IU/kg/hafta (İV)

EPO TEDAVİSİNE YETERSİZ Z YANITIN NEDENLERİ Yetersiz doz Demir eksikliği İnfeksiyon/inflamasyoninflamasyon Folik asit eksikliği, i, B 12 eksikliği Sekonder hiperparatiroidi Alüminyum fazlalığı Malnütrisyon Yetersiz diyaliz ACE inhibitörü ve/veya ARB tedavisi Hemoglobinopatiler Kemik iliği i bozuklukları (ör: miyelodisplazi) Antieritropoetin antikorları SIK NEDENLER

EPO TEDAVİSİNİN N YAN ETKİLER LERİ Hipertansiyon Vasküler giriş yolunda pıhtp htılaşmalar Hiperpotasemi Konvülsiyonlar Saf eritrosit aplazisi

ALTERNATİF F TEDAVİLER DARBEPOETİN NESP (Novel( erythropoiesis stimulating protein) Eritropoetine benzer etki gösterirg Kemik iliğindeki indeki eritrosit seri öncü hücrelerinin yüzeyindeki EPO reseptörüne bağlanarak eritropoezi uyarır. r.

ERİTROPOET TROPOETİN N VE DARBEPOETİN Rekombinan İnsan Eritropoetini Darbepoetin >14 sialik asit > 22 sialik asit 3 karbonhidrat zinciri 5 karbonhidrat zinciri 165 amino asit 165 amino asit %40 karbonhidrat %51 karbonhidrat 30,400 Dalton 37,100 Dalton pi 4.0 pi 3.3

ERİTROPOET TROPOETİN N VE DARBEPOETİN Moleküldeki ldeki sialik asit sayısı arttıkça reseptöre olan afinite azalır, yarı ömür r uzar. Egrie, Browne: Nephrol Dial Transplant 16 (Suppl( 3): 3-13, 3 2001

ERİTROPOET TROPOETİN N VE DARBEPOETİN Macdougall et al: J Am Soc Nephrol 10: 2392-2395, 2395, 1999

Darbepoetin alfa: rhuepo ya kıyasla yarılanma ömrü Başlangıca göre düzeltilmiş Serum Konsantrasyonu (ng/ml) 10 1 0.1 t 1/2,z 8.45 saat t 1/2,z 25.3 saat Darbepoetin, mcg/kg n = 11 rhuepo, mcg/kg (100 IU/kg), n = 10 0.01 0 12 24 36 48 60 72 84 96 Enjeksiyondan sonraki zaman (saat) Macdougall I.C. et al., J Am Soc Nephrol. 1999; 10:2392-2395.

Darbepoetin alfa: Subkutan (sc) ve İntravenöz (iv) uygulanımınkıyaslanması Başlangıca göre düzeltilmiş Darbepoetin Serum Konsantrasyonu (ng/ml) 10 0.5 0.1 0.01 IV, 0.5 mcg/kg, n = 6 SC, 0.5 mcg/kg, n = 6 t 1/2,z 24.9 saat t 1/2,z 48.8 saat 0 24 48 72 96 120 144 168 Enjeksiyondan sonraki zaman (saat) Macdougall I.C. et al., J Am Soc Nephrol. 1999; 10:2392-2395.

DARBEPOETİN Yarı Ömrü: EPO dan 2-33 kat daha uzun 49 saat (SC( yol) 21 saat (İV( V yol) Doz: 0.45-0.75 0.75 µg/kg (haftada( 1 kez SC veya İV) 200 IU EPO = 1 µg Darbepoetin

Darbepoetin alfa Aneminin düzeltilmesi Randomize 3:1 oranında Darbepoetin: rhuepo (n = 166) Darbepoetin (0.45 mcg/kg Haftada bir, SC) (n = 129) rhuepo (50 IU/kg Haftada iki, SC) (n = 37) 24 hafta Locatelli F. et al., Kidney Int. 2001; 60:741-747.

Darbepoetin alfa Aneminin düzeltilmesi: Sonuçlar Hemoglobin konsantrasyonu (g/dl) 15.0 14.0 13.0 12.0 11.0 10.0 9.0 8.0 7.0 E N 37 129 35 128 35 127 33 127 34 123 33 121 rhuepo Aranesp E = rhuepo kullanan hasta sayısı N = Aranesp kullanan hasta sayısı 31 106 77 51 1 5 9 13 17 21 25 37 49 Zaman (hafta) Locatelli F. et al., Kidney Int. 2001; 60:741-747.

Darbepoetin alfa Hemoglobin düzeyinin korunması Randomize 2:1 oranı Darbepoetin: rhuepo) (n = 522) Aynı uygulama yolu ile fakat daha az sıklıkla (haftada 1 veya iki haftada 1) Darbepoetin e geçiş (n = 347) rhuepo ile aynı doz, yol ve sıklıkla devam (Haftada 2 veya 3) (n = 175) 4-hafta tarama/ başlangıç 24-hafta doz titrasyonu 8-hafta değerlendirme 20-hafta idame Vanrenterghem Y. et al., Kidney Int. 2002; 62:2167-2175.

Ortalama hemoglobin düzeyi (g/dl; ± 2 SD) Darbepoetin alfa Hemoglobin Düzeyinin Korunması 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 Hemoglobin Düzeyinin Korunması rhuepo (n =175) Darbepoetin (n = 344) Doz titrasyonu Değerlendirme İdame 0 0 4 8 12 16 20 24 28 32 36 40 44 48 52 Zaman (hafta) Vanrenterghem Y. et al., Kidney Int. 2002; 62:2167-2175.

Darbepoetin alfa: Uygulama sıklığı ve Hemoglobin düzeyinin korunması rhuepo başlangıçta Darbepoetin idame Darbepoetin le başarılı idame sağlanan hastalar Haftada 2 veya 3 Haftada 1 97% Haftada 1 İki haftada 1 95% Vanrenterghem Y. et al., Kidney Int. 2002; 62:2167-2175.

GELECEKTEKİ TEDAVİ YAKLAŞIMLARI Yeni EPO molekülleri Eritropoetine benzer peptitler (EMP) EMP-1

CERA (Continuous erythropoietin receptor activator) Yarı ömrü daha uzun n: 673, randomizasyon 1:1:1* IV EPO devam, haftada 3 kez IV CERA, 2 hafta aralıklı IV CERA, 4 hafta aralıklı Etkinlikleri arasında anlamlı farklılık yok En sık yan etki diare, nasofarenjit, hipertansiyon *Levin N, et al. EDTA 2006, iv 11

Hematide Yeni sentetik EPO PEGylated EPO Faz II-III çalışmalar 30 hasta, 3-4 haftada bir, 0.05 mg/kg, ciltaltı uygulama * İyi tolere edilen, etkin bir ilaç * MacDoughal IC, et al. EDTA, 2006; iv10