İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN OKUL KANTİNLERİNDE SATIN ALMA DAVRANIŞLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA



Benzer belgeler
TOPLUMDA ERKEK HEMŞİRE ALGISI

The Determination of Food Preparation and Consumption of the Working and Non-Working Women in Samsun

Okul Öncesi Eğitim Alan Çocukların ve Ailelerinin Bilgisayar Oyunu Oynama Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi

Eczacılık Fakültesi Öğrencilerinin Mesleğe Yaklaşımları Pharmacy Students' Approach to Their Profession

OKUL ÖNCESİ DÖNEM İŞİTME ENGELLİLERDE MÜZİK EĞİTİMİ İLE ÇOCUKLARIN GELİŞİM ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE TERAPÖTİK BİR ÇALIŞMA

Amasya sağlık yüksekokulu öğrencilerinin iletişim becerileri

Kastamonu'da Bir İlköğretim Okulunda 6.,7., 8. Sınıf Öğrencilerinin Bazı Beslenme Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi

BÖLÜM 3 YER ÖLÇÜLERİ. Doç.Dr. Suat ŞAHİNLER

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ Makine Mühendisliği Bölümü

Veteriner İlaçları Satış Yetkisinin Veteriner Hekimliği Açısından Değerlendirilmesi: II. İlaç Satış Yetkisinin Vizyon ve Bilanço Üzerine Etkileri [1]

OKUL ÖNCESİ DÖNEM İŞİTME ENGELLİ ÇOCUKLARDA MÜZİK EĞİTİMİNİN SÖZEL AÇIKLAMA BECERİLERİNE ETKİSİ

ÖĞRENME ETKİLİ HAZIRLIK VE TAŞIMA ZAMANLI PARALEL MAKİNELİ ÇİZELGELEME PROBLEMİ

Öğrenci Numarası İmzası: Not Adı ve Soyadı

MÜZİK EĞİTİMİ ANABİLİM DALI MEZUNLARININ YETENEK SINAVI PUANLARI İLE MEZUNİYET NOTLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

International Journal of Language Academy ISSN:

Giresun İlindeki Ailelerin Sünnet Konusundaki Bilgi, Tutum ve Davranışları

Uluslararası nsan Bilimleri Dergisi ISSN:

PREFERENCE OF CONSUMER TOWARD FOOD LABELS

OKUL ÖNCESİ DÖNEMİ İŞİTME ENGELLİ ÇOCUKLARDA MÜZİK EĞİTİMİ 3

Kırsal Kalkınma için IPARD Programı ndan Sektöre BÜYÜK DESTEK

ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 8, Sayı 15, 2012 ZKU Journal of Social Sciences, Volume 8, Number 15, 2012

OKUL ÖNCESĠ DÖNEM ĠġĠTME ENGELLĠ ÇOCUKLARIN MÜZĠK EĞĠTĠMĠ ETKĠNLĠKLERĠNDE DĠKKAT EKSĠKLĠĞĠNĠ GELĠġTĠRME BECERĠSĠNE AĠT ĠNCELEME

İnsan Kaynakları Web Sitelerinde Yer Alan Hemşire İş İlanlarının İncelenmesi *

ÖRNEKLEME TEORİSİ VE TAHMİN TEORİSİ

Klinik Araştırma. Şenol Emre, Haluk Emir, Sinan Celayir. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Çocuk Cerrahisi Anabilim Dalı, İstanbul

PSİKİYATRİ POLİKLİNİĞİNDE KONTROL SÜREKLİLİĞİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN ARAŞTIRILMASI

OBEZİTE DİYABET VE METABOLİK HASTALIKLAR DAİRE BAŞKANLIĞI

ELAZIĞ YÖRESİNDEKİ ARICILIK İŞLETMELERİNİN HASTALIK, PARAZİT VE ZARARLILAR YÖNÜNDEN İNCELENMESİ

NİÇİN ÖRNEKLEME YAPILIR?

İŞLETİM KARAKTERİSTİĞİ EĞRİSİ VE BİR ÇALIŞMA THE OPERATING CHARACTERISTIC CURVE AND A CASE STUDY

Lise Öğrencilerinde Riskli Madde Kullanımının İncelenmesi

ÖRNEKLEME YÖNTEMLERİ ve ÖRNEKLEM GENİŞLİĞİ

Yatırım Projelerinde Kaynak Dağıtımı Analizi. Analysis of Resource Distribution in Investment Projects

14-18 Yafl Grubundaki Lise Ö rencilerinin Beslenme Al flkanl klar n n Saptanmas ve De erlendirilmesi

ÖzelKredi. İsteklerinize daha kolay ulaşmanız için

Bilimler Enstitüsü, Celalabat KIRGIZİSTAN

MÜZİK ÖĞRETMENİ ADAYLARININ DUYGUSAL ZEKÂ İLE AKADEMİK VE ÇALGI BAŞARI DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

BİLGİNİN EĞİTİM TEKNOLOJİLERİNDEN YARARLANARAK EĞİTİMDE PAYLAŞIMI

DİKDÖRTGEN SPİRAL ANTENLER ÜZERİNE BİR İNCELEME

HARMONİK DİSTORSİYONUNUN ÖLÇÜM NOKTASI VE GÜÇ KOMPANZASYONU BAKIMINDAN İNCELENMESİ

İstatistik ve Olasılık

DÖNEM I BİYOİSTATİSTİK, HALK SAĞLIĞI VE RUH SAĞLIĞI DERS KURULU Ders Kurulu Başkanı : Yrd.Doç.Dr. İsmail YILDIZ

İstatistik ve Olasılık

THOMAS MODELİ KAPSAMINDA YÖNETİCİLERİN ÇATIŞMA YÖNETİMİ STİLLERİ VE TEKSTİL İŞLETMELERİNDE BİR ALAN ARAŞTIRMASI

vor vsu n Sini 2 = n 12 = sabit ; Sinr n1 Sini n = Sinr Sinr = Sini

NOT: BU DERS NOTLARI TEMEL EKONOMETRİ-GUJARATİ KİTABINDAN DERLENMİŞTİR. HAFTA 1 İST 418 EKONOMETRİ

SOCIALIZATION OF CHILDREN AS CONSUMERS

İstatistik Nedir? Sistem-Model Kavramı

Sevdiğiniz her şey güvence altında

İKİ ÖLÇÜTLÜ PARALEL MAKİNELİ ÇİZELGELEME PROBLEMİ: MAKSİMUM TAMAMLANMA ZAMANI VE MAKSİMUM ERKEN BİTİRME

International Journal of Languages Education and Teaching

4/16/2013. Ders 9: Kitle Ortalaması ve Varyansı için Tahmin

Sağlık Meslek Lisesi Son Sınıf Öğrencilerinin Hemşirelik Mesleğine İlişkin Düşünceleri*

Ankarada Farklı Semtlerdeki Okul Öncesi Eğitim Kurumları İç ve Dış Mekânlarının Kaza Riski Açısından Değerlendirilmesi

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEMLİ İNTERNET KULLANIMLARININ İNCELENMESİ * INVESTIGATION OF PROBLEMATIC INTERNET USAGE OF TEACHER CANDIDATES

HEMŞİRELERDE ATALET DAVRANIŞLARI VE HASTA GÜVENLİĞİ

İstanbul Göztepe Bölgesinin Makine Öğrenmesi Yöntemi ile Rüzgâr Hızının Tahmin Edilmesi

Türkiye de Eğitim Denetimi Alanında Yapılan Lisansüstü Çalışmaların Değerlendirilmesi 1

Nezahat GÜÇLÜ 1, Eshabil Erdem PAKSOY 2, Sezgin TETİK 3. Özet. Abstract

ADANADA EĞİTİM ARAŞTIRMA HASTANELERİNİN YOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİNDE HASTANE ENFEKSİYONLARI BİLGİ DÜZEYİ. Necdet AYTAÇ, Handan NAHARCI, Gürsel ÖZTUNÇ

İSTATİSTİKSEL TAHMİN. Prof. Dr. Levent ŞENYAY VIII - 1 İSTATİSTİK II

n ile gösterilir. 0) + ( n 1) + ( n 2) + + ( n n) =2n Örnek...4 : ( 8 3) = ( 8 Örnek...5 : ( 7 5) + ( 7 6) + ( 8 7) + ( 9 8) + ( 10

Marka Farkındalığı Oluşturmada Sponsorluk ve Rolü: Eskişehir Sinema Günleri ne Yönelik Bir Değerlendirme

Veri nedir? p Veri nedir? p Veri kalitesi p Veri önişleme. n Geometrik bir bakış açısı. n Olasılıksal bir bakış açısı

n ile gösterilir. 0) + ( n 1) + ( n 2) + + ( n n) =2n Örnek...4 : ( 8 3) = ( 8 Örnek...5 : ( 7 5) + ( 7 6) + ( 8 7) + ( 9 8) + ( 10

TUTGA ve C Dereceli Nokta Koordinatlarının Gri Sistem ile Tahmin Edilmesi

Ekim 2003 Cilt:11 No:2 ISSN October 2003 Vol:11 No:2 İÇİNDEKİLER (CONTENTS)

İstatistik Ders Notları 2018 Cenap Erdemir BÖLÜM 5 ÖRNEKLME DAĞILIMLARI. 5.1 Giriş

ISL 418 Finansal Vakalar Analizi

ÖĞRENCİLERİN OKUL KANTİNLERİNDEKİ TÜKETİM TERCİHLERİ ve KANTİNLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Bileşik faiz hesaplamalarında kullanılan semboller basit faizdeki ile aynıdır. Temel formüller ise şöyledir:

Enflasyon nedir? Eşdeğer hesaplamalarında enflasyon etkisini nasıl hesaba katarız? Mühendislik Ekonomisi. (Chapter 11) Enflasyon Nedir?

Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi Cilt:10 Sayı:1 Yıl:10 Haziran Yüksel GÜNDÜZ 11

T.C. ATILIM ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ SAĞLIK KURUMLARI İŞLETMECİLİĞİ ANABİLİM DALI HEMŞİRELİK HİZMETLERİNDE YÖNETSEL VE

Ders 2: Küme Teorisi, Örnek Uzay, Permütasyonlar ve Kombinasyonlar

Çocukluk Çağı Obezitesi

Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi. Pamukkale University Journal of Engineering Sciences

BÖBREK TRANSPLANTASYONU OLAN HASTALARDA SERUM ALBÜMIN DÜZEYLERI ILE YAŞAM SÜRESI ARASıNDAKI ILIŞKI

BAĞINTI VE FONKSİYON

Dr. Bekir KESKİNKILIÇ

TÜRKİYE DE MOBİNGLE MÜCADELE NE DURUMDA?

Otel İşletmeleri Mutfak Çalışanlarının Gıda Güvenliği Konusunda Bilgi Düzeyleri: Alanya Örneği

İLK VE ACİL YARDIM PROGRAMI SON SINIF ÖĞRENCİLERİNİN KLİNİK UYGULAMALARDA VE AMBULANS İSTASYONLARINDA KARŞILAŞTIKLARI GÜÇLÜKLER

SBE 601 ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ, ARAŞTIRMA VE YAYIN ETİĞİ

KOMBİNASYON. Güneşe bakarsanız gölgeleri göremezsiniz. Adı : Soyadı : Zeka, Tecrübe ve Çalıskanlık birlesirse tüm hedeflere ulasılır

Türkiye de Sivil Havacılık Eğitimleri

Kadınların doğum sonrası fonksiyonel durumları ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi

MEKANİK TESİSATTA EKONOMİK ANALİZ


TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR

ANALİTİK HİYERARŞİ YÖNTEMİ İLE İLKOKUL SEÇİMİ

Tek Bir Sistem için Çıktı Analizi

İSTATİSTİK 2. Tahmin Teorisi 07/03/2012 AYŞE S. ÇAĞLI.

Öğrenme Etkili Tam Zamanında Çizelgeleme Problemi Ve KOBĐ de Uygulama

ADÖLESAN ÇAĞINDAKİ ÇOCUKLARIN - VELİLERİN VE ÖĞRETMENLERİN OBEZİTE DURUMLARI İLE BESLENME ALIŞKANLIKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

TÜRKİYE DE KAYITDIŞI EKONOMİ VE BÜYÜME İLİŞKİSİ

The Opinions Of University Students About Nutrition Services At University Canteens

Yatırım Analizi ve Portföy Yönetimi 4. Hafta. Dr. Mevlüt CAMGÖZ

TĐCARĐ MATEMATĐK Bileşik Faiz

GÜMRÜK TARİFE UYGULAMALARI. İstanbul Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü

Transkript:

Süleyma Demirel Üiversitesi Sosyal Bilimler Estitüsü Dergisi Joural of Süleyma Demirel Uiversity Istitute of Social Scieces Yıl: 2011/1, Sayı:13 Year: 2011/1, Number:13 İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN OKUL KANTİNLERİNDE SATIN ALMA DAVRANIŞLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA İrfa ATEŞOĞLU* ÖZET İlköğretim çağıdaki çocuklar zamalarıı büyük bir bölümüü okulda geçirmektedirler. Çocuklar okulda buludukları süre içide gıda ihtiyaçlarıı geellikle okul katiide karşılamaktadırlar. Bu edele ilköğretim birici kademe öğrecilerii okul katileride satı alma davraışları araştırılmıştır. Araştırma kapsamıa 4. ve 5. sııf öğrecileri alımıştır. Araştırma souçlarıa göre öğreciler okul katiide e çok satı aldıkları ürüleri su, simit-poğaça, bisküvi-kraker-kek, meyve suyu, çikolata-şeker, cips ve ayra olduğu görülmektedir. Öğreciler okul katiide ürü satı almalarıı e öemli edei olarak okulda acıkma ve susamalarıı belirtmişleridir. Kati Aahtar Kelimeler: İlköğretim Öğrecileri, Satı Alma Davraışı, A STUDY ON PURCHASING BEHAVIOR OF PRIMARY SCHOOL STUDENTS IN CANTEENS ABSRACT Studets, i the age of primary educatio, sped most of their time i school. Ad i this time, they usually satisfy their food eed from school catees. For this reaso, this survey o purchasig behavior of primary educatio level studets has bee coducted. There are 4th ad 5th grade studets i the scope of the study. Accordig to the survey study, water, bagel, pastry, cookies, cracker, cake, fruit juice, chocolate, crisps ad buttermilk are the most purchased products by pupils. Also, pupils claimed that the reasos for purchasig i school are gettig hugry ad thirsty. Key Words: Pupils, Purchasig Behavior, Catee * Yrd.Doç.Dr. İrfa ATEŞOĞLU, Süleyma Demirel Üiversitesi, İİBF, İşletme Bölümü, Isparta, Türkiye, irfaatesoglu@sdu.edu.tr 327

İrfa ATEŞOĞLU GİRİŞ Bir eğitim öğretim yılı süresi ve tam gü eğitim süresi göz öüe alıdığıda ilköğretim öğrecilerii zamalarıı büyük bir bölümüü okulda geçirdikleri görülmektedir. İlköğretim çağıdaki çocukları gıda seçimlerii etkileye e öemli sosyalleşme aracı okullardır. İlköğretim okulları ailede sora çocukları ilk defa bağımsız olarak alışveriş yaptıkları ortamlardır. İlköğretim çağıdaki büyüme ve gelişme çağıda olduklarıda dolayı kısa sürelerde açlık hissetmektedirler. İlköğretim öğrecileri bu ihtiyaçlarıı geellikle okul katileride karşılamaktadırlar. Dolaysıyla okul katileri ilköğretim öğrecilerii büyüme ve gelişmelerie etkilerii yaı sıra tüketici olarak sosyalleşmeleride de öemli rol oyamaktadır. 1. ÇOCUKLARIN TÜKETİCİ OLARAK SOSYALLEŞMESİNDE OKUL KANTİNLERİNİN ROLÜ Çocukları tüketici olarak davraışları, tüketicii sosyalleşmesi kavramı içide ele alımaktadır. Çocukları tüketici olarak sosyalleşme sürecii bireysel faktörler, sosyalleşme araçları ve öğreme sistemleri etkilemektedir.(hayta, 2008:168) Bireysel faktörler sosyo-ekoomik düzey, yaş ve cisiyette oluşmaktadır.(ersoy,2005:31) Sosyalleşme araçları aile, arkadaş grubu, okul, kitle iletişim araçları ve perakedecilerdir. (Moschis vd., 1978:601, McNeal, Ji, 1999:345, Dotso, Hyatt, 2005:37)Bilişsel gelişme ve sosyal öğreme modeli tüketicii sosyalleşmesi araştırmalarıda faydalaıla iki kuramsal modeldir.(joh, 1999:184) Perakedeciler çocukları tüketici olarak sosyalleşmesii etkileye sosyalleşme araçlarıda birisidir.(mcneal, Ji, 1999:347) Çocukları sık ve düzeli bir şekilde perakedecileri gezmeleri, perakedecileri çocuklara yöelik olarak suduğu imkalar, perakedeci persoelii çocuk tüketicilere yöelik olumlu davraışları ve arkadaş grubu gibi faktörler, perakedecileri çocukları tüketici olarak sosyalleşmesie katkıda bulumaktadır.(mcneal, Ji, 1993:347, Datso, Hyatt, 2005:37) Okul katileri perakedeci işletmelerde biridir. Türk Dil Kurumu Sözlüğüe göre kışla, fabrika, okul vb. yerlere kati deilmektedir. (http://www.tdk.gov.tr/tr/geel/sozbul.kati) Başka bir taıma göre kati; çoğulukla bir mesleki ortamda dolayı birbirie bağlı kişileri oluşturduğu ve açık olarak taımlamış gruplara geellikle idirimli fiyatlarla yiyecek ve içecek satışı yapa yerlerdir. Öreği; fabrika, büro ve okul katileri.(güdoğa, 2008:4) 328

İlköğretim Öğrecilerii Okul Katileride Satı Alma Davraışları Üzerie Bir Araştırma Okul katileri diğer katilerde ayrı bir öem taşımaktadır. Çükü okul katileride alışveriş yapa öğreciler açısıda besleme, buludukları yaş itibari ile diğer gruplara göre daha büyük öem arz etmektedir. Öğrecileri büyük bir kısmıı okul katileride alışveriş yaptıkları düşüüldüğüde de okul katilerii de bu yaş grubu çocuklarıı beslemeside öemli bir yeri olduğu görülmektedir. (Güdoğa, 2008:4) Çocuklarda büyüme ve arkadaş çevresi gibi faktörlere bağlı olarak bu döemde düzesiz öğüler, ayaküstü atıştırmalar ve ev dışıda yemek yemeler daha çok görülmektedir. Fakat okul çağı çocuklarıı beslemeside asıl amaç sağlıklı gelişme ve büyümeyi sağlamaktır. Çocuklukta kazadırıla sağlıklı besleme alışkalıklarıı yerleştirilmeside okul öemli bir rol oyamaktadır. (Güdoğa, 2008:4) Çocukları eredeyse gülük bir öğülerii okul katileride karşılıyor olması edeiyle katiler ilköğretim öğrecileri tüketim alışkalıklarıda büyük öem taşımaktadır. 2. ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ 2.1. Araştırmaı Amacı, Kapsamı ve Kısıtları Eğitim ve öğretim döemleride ilköğretim çağıdaki çocukları zamalarıı büyük bölümüü okulda geçirmektedirler. Öğreciler okulda geçirdikleri zama içide ihtiyaçlarıı karşılamak içi geellikle okul katiide alışveriş yapmaktadırlar. Bu çalışmaı amacı ilköğretim birici kademedeki öğrecileri kati tüketim alışkalıklarıı araştırmaktır. Araştırmaı evreii Isparta il merkezide bulua ve tam gü eğitim vere ilköğretim birici kademe öğrecileri oluşturmaktadır. Isparta il merkezide tam gü eğitim ve öğretim vere 47 ilköğretim okulu bulumaktadır. Bu okulları 7 taeside kati bulumamaktadır. Araştırmaı ilköğretim 4. Ve 5. Sııf öğrecilerii kapsaması bu çalışmaı e öemli sıırlılığıı oluşturmaktadır. Araştırma souçları Isparta il merkezi ile sıırlı olup, souçları Türkiye içi geellemesi söz kousu değildir. 2.2. Öreklem Araştırmaı öreklemii ilköğretim okullarıı birici kademeside yer ala 4. ve 5. sııflarda okuya öğreciler oluşturmaktadır. 1, 2 ve 3. sııflarda okuya öğrecileri aket formuu cevaplamada yetersizlikler olabilir düşücesiyle bu sııflar araştırma kapsamıa alımamıştır. İlköğretim okullarıı ikici kademeside yer ala öğrecileri kati tüketim alışkalıkları ayrı bir araştırma kousu olacağı düşücesiyle araştırma kapsamı dışıda bırakılmıştır. 329

İrfa ATEŞOĞLU 2.3. Verileri ası ve Aalizi Araştırmaı verileri aket tekiği ile toplamıştır. Aket iki bölümde oluşmaktadır. Birici bölüm, ilköğretim birici kademe öğrecilerii demografik özelliklerii, ikici bölüm ise öğrecileri katilerde satı alma davraışlarıı belirlemeye yöelik soruları kapsamaktadır. Veri toplama aracı olarak geliştirile aket formudaki soruları işlerliğii belirlemek amacıyla 20 öğreci üzeride bir ö uygulama yapılmıştır. Araştırma verileri 2010 Nisa ayı içide toplamıştır. Aket Isparta il merkezide bulua ilköğretim okullarıda kolayda örekleme yötemiyle seçile toplam katılımcıya uygulamış ve aketleri tamamı değerledirmeye uygu olduğu içi aket formu elde edilmiştir. Veriler toplaırke katılımcılarda göüllülük ilkesi esas alımıştır. Aketler üzeride istatistiksel aalizler yapılmak üzere veriler SPSS paket programıa aktarılmıştır. Araştırma kapsamıdaki öğrecileri okul katileride satı aldıkları ürüleri ve satı alma edelerii belirlemek amacıyla verile cevapları ortalaması alımıştır. Öğrecileri okul katileride satı aldıkları ürüler ve satı alma edeleri cisiyete göre farklılık gösterip göstermediğii belirlemek amacıyla Ma-Whitey U testi kullaılmıştır. 2.4. Öğrecileri Demografik Özellikleri Araştırma kapsamıdaki öğrecilere ait cisiyet, sııf ve haftalık harçlık miktarı ile ilgili veriler aşağıda verilmektedir. Tablo 1: Öğrecileri Demografik Özellikleri Cisiyet Sııf 4.Sııf 5.Sııf Harçlık Miktarı Hiç Almıyorum 1 TL 2 TL 3 TL 5 TL 5 TL + 176 244 27 227 48 21 60 37 48,1 51,9 41,9 58,1 6,4 54,0 11,4 5,0 14,3 8,3 330

İlköğretim Öğrecilerii Okul Katileride Satı Alma Davraışları Üzerie Bir Araştırma Tablo 1 e göre; araştırma kapsamıdaki kız öğreci oraı 48,1 erkek öğreci oraı ise 51,9 dur. Öğrecileri 41,9 u 4.sııfa, 58,1 i 5.sııfa devam etmektedir. Araştırmaya katıla öğrecileri 6,4 ü harçlık almamaktadır. Öğrecileri 54 ü 1TL, 11,4 ü 2TL, 5 i 3TL, 14,3 ü 5TL ve 8,3 ü 5TL sıda fazla haftalık harçlık almaktadırlar. Kıay, okul kati uygulamaları hakkıda ae baba görüşleriyle ilgili yaptığı araştırmada aileleri 82.6 sı ilköğretimdeki çocuklarıa harçlık verdiklerii ve 17,4 ü ise harçlık vermediklerii belirtmişlerdir.(kıay, 2006:45) Uyar, ilköğretim okullarıdaki katileri hizmet kalitesi karşılaşıla sorular ve çözüm öerileri isimli çalışmasıda ortalama olarak öğrecileri 94.86 sıı okula harçlık getirdiği, 5,14 üü harçlık getirmediğii saptamıştır.(uyar, 2006:46) Kıay ı araştırmasıda aileler 23,3 ü çocuklarıa gülük 1 YTL verdiklerii, 14.2 si haftalık 5 YTL verdiklerii söylemişlerdir. Güeyli araştırmasıda öğrecileri harçlıklarıı 23.8 i haftalık ve 23.4 ü gülük olarak aldıkları saptamıştır. Yetki çalışmasıda, öğrecileri 40,8 ii gülük olarak harçlık aldığıı, 19,9 uu gerektiği zama harçlık aldığıı belirtmiştir. Harçlık almaya öğrecileri oraı 2,4 dür..(kıay, 2006:45) Millward Brow Türkiye i so olarak gerçekleştirdiği Çocuk ve Harçlık Araştırmasıa göre her 10 çocukta 6 sıı her gü harçlık aldığı ortaya çıkarke, yie 10 çocukta 2 si harçlığıı haftalık olarak almaktadır. Ae ve babaları verdiği harçlık miktarı ise ailede aileye 1 ila 5 TL arasıda değişiklik göstermektedir.( Millward Brow Türkiye, 2009) 3. BULGULAR Bu bölümde, araştırmaya katıla öğrecileri haftalık olarak okul katiide alışveriş sıklığı, zamaı, hagi ürüleri satı aldıkları ve satı alma edeleri iceleecektir. Tablo 3: Katide Alışveriş Sıklığı ve Zamaı Alışveriş Sıklığı Hiç yapmıyorum Haftada bir kez İki güde bir Her gü 61 204 59 96 14,5 48,6 14,0 22,9 42 213 98 38 29 10,0 50,7 23,3 9,0 6,9 Alışveriş Zamaı Sabah okula geldiğim zama Öğlede öce teeffüs aralarıda Öğle arasıda Öğlede sora teeffüs arasıda Okul çıkısıda 331

İrfa ATEŞOĞLU Tablo 3 e göre; araştırmaya katıla öğrecileri 14,5 i okul katiide alış veriş yapmadıkları, 48,6 sı haftada bir kez, 14 ü iki güde bir, 22,9 u her gü okul katiide alışveriş yaptıkları görülmektedir. Bua göre öğrecileri çoğuluğu haftada bir kez okul katiide alış veriş yapmaktadırlar. Öğrecileri 10 u sabah okula geldikleride, 50,7 si öğlede öceki teeffüs aralarıda, 23,3 ü öğle arası, 9 u öğlede sora teeffüs arasıda ve 6,9 u okul çıkışıda okul katiide alış veriş yapmayı tercih etmektedirler. Öğrecileri katide alışveriş yapma zamaları e çok öğlede öceki teeffüsler arası olması öğrecileri bir-iki ders sora açlıklarıı gidermek istemeleriyle açıklaabilir. Meyve Suyu Çikolata Şeker Cips Ayra Tost, Hamburger Kola, Gazoz Vb. Süt Çay 150 35,7 137 32,6 120 28,6 146 34,8 162 38,6 187 44,5 196 46,7 183 43,6 233 55,5 247 58,8 356 161 38,3 206 49,0 257 61,2 203 48,3 198 47,1 182 43,3 166 39,5 199 47,4 141 33,6 123 29,3 48 109 26,0 77 18,3 43 10,2 71 16,9 60 14,3 51 12,1 58 13,8 38 9,0 46 11,0 50 11,9 16 84,8 11,4 3,8 Ortalama Bisküvi Kraker Kek Çoğu zama Simit, Poğaça Ara sıra Su Hiçbir zama Tablo 4: Katide Satı Alıa Yiyecek ve İçecek 1,90 1,86 1,82 1,82 1,76 1,68 1,67 1,65 1,55 1,53 1,19 Tablo 4 e göre; öğrecileri katide satı aldığı ürüleri, tercih edilme sıklıklarıı göstere yukarıdaki tabloya bakıldığıda; e yüksek ortalamaı suya ait olduğu görülmektedir. Bu tabloya göre öğreciler, başta su olmak üzere, simit-poğaça, bisküvi-kraker-kek, meyve suyu, çikolata-şeker, cips ve ayraı diğer ürülere göre daha fazla tüketmektedirler. Öğrecileri katide e az satı aldıkları ürüü çay olduğu görülmektedir. 332

İlköğretim Öğrecilerii Okul Katileride Satı Alma Davraışları Üzerie Bir Araştırma İlköğretim okul bahçeleride öğrecileri su ihtiyacıı karşılamak içi çeşmeleri bulumasıa rağme içecek olarak e çok su satı alıması öğrecileri ambalajlı su tüketimie doğru yöeldiklerii göstermektedir. Güeyli, farklı sosyo-ekoomik düzeydeki semtlerdeki ilkokul çocuklarıı besleme durumlarıyla ilgili araştırmasıda çocukları e çok simit satı aldıklarıı bulmuştur. Oktar ve Şalıer, öğrecileri okul katiide e çok simit, bisküvi ve kolalı içecekleri tercih ettiklerii belirlemiştir.(akıay, 2006:29,32) Akıay ı çalışmasıa katıla ae ve babalar çocuklarıı okul katiide e çok tost, simit ve poğaça tükettiklerii düşümektedirler. Uyar da araştırmasıda ilköğretimdeki öğrecileri gıda ürüleri olarak e çok simit, poğaça, bisküvi ve çikolata, içecek olarak da gazlı içecekleri satı aldıklarıı bulmuştur.(uyar, 2006:51) Fich ve arkadaşlarıı yaptığı araştırma öğrecileri katide az sağlıklı ve yüksek şekerli içecekler satı aldıklarıı bulmuşlardır.(fich vd, 2006:250) Bua göre araştırma soucuu öceki araştırma souçlarıyla bezerlik gösterdiği söyleebilir. Tablo 5: Öğrecileri Katide Satı Aldıkları Ürüleri Cisiyete Göre Karşılaştırılması Cisiyet Bisküvi Kraker Kek Tost, Hamburger Simit, Poğaça Kola, Gazoz Vb Meyve Suyu Ayra Süt Su Çay Çikolata Şeker Cips 333 Mea 225,38 196,71 193,59 226,17,49 217,92 193,84 225,94 212,5 208,64 217,71 203,82 214,38 206,9 225,38 196,72 211,61 209,47 223,38 198,57 205,91 214,75 p 0,005 0,002 0,156 0,002 0,723 0,2 0,472 0,01 0,773 0,022 0,412

İrfa ATEŞOĞLU İlköğretim öğrecilerii okul katileride satı aldıkları ürüler cisiyete göre karşılaştırıldıklarıda bisküvi-kraker-kek, tost-hamburger, kolagazoz ve su tüketimide kız ve erkek öğreciler arasıda alamlı bir farklılık vardır. Katlıyorum Tamame katılıyorum 28 48 77 188 79 6,7 11,4 18,3 44,8 18,8 78 69 53 143 77 18,6 16,4 12,6 34,0 18,3 91 98 87 113 31 21,7 23,3 20,7 26,9 7,4 151 117 79 56 17 36,0 27,9 18,8 13,3 4,0 176 98 53 69 24 41,9 23,3 12,6 16,4 5,7 170 99 70 58 23 40,5 23,6 16,7 13,8 5,5 227 104 50 27 12 54,0 24,8 11,9 6,4 2,9 Ortalama Kararsızım Reklamı etkisi ile katide alışveriş Katılmıyorum Okulda acıktığım ve susadığım içi katide alışveriş Okulda yemekhae olmadığı içi katide alışveriş Katide arkadaşlarıma yiyecek - içecek ısmarlamak içi katide alışveriş Arkadaşlarımı bir şey yerke ve içerke gördüğüm içi katide alışveriş Ailem yöledirdiği içi katide alışveriş Öğretmelerim yöledirdiği içi katide alışveriş Hiç katılmıyorum Tablo 6: Öğrecileri Katide Satı Alma Nedeleri 3,58 3,17 2,75 2,22 2,21 2,20 1,79 İlköğretim öğrecilerii okul katileride satı alma edelerie bakıldığıda e öemli edei öğrecileri okulda buludukları süre içide acıkmaları ve susamaları olduğu görülmektedir. İlköğretim çağıdaki çocukları büyüme ve gelişme çağıda olması kısa sürede açlık ve susuzluk hissetmelerie ve bu ihtiyaçlarıı karşılamak içi de okul katiii tercih ettikleri alaşılmaktadır. Okulda yemekhaei olmaması edeiyle öğrecileri katii tercih etmeleri okulda buludukları sürede besleme ihtiyaçlarıı karşılama ilgili olduğu söyleebilir. Öğrecileri kati tercih etmelerideki üçücü ve dördücü ede arkadaş etkisi ile açıklaabilir. Aile ve öğretme yöledirmesi öğrecileri okul katiide alışveriş yapmalarıı diğer edeleridedir. Reklamlar ise öğrecileri okul katiide satı alma edeleri arasıda e az 334

İlköğretim Öğrecilerii Okul Katileride Satı Alma Davraışları Üzerie Bir Araştırma etkiye sahip ola faktör olarak görülmektedir. Okul katileride sıırlı sayıda ürü ve marka buluması reklamları etkisii düşük olmasıa ede olmuş olabilir. Tablo 7: Cisiyete Göre Karşılaştırılması Katide Satı Cisiyet Alma Nedelerii Mea Okulda acıktığım ve susadığım içi katide alışveriş 216,16 205,26 Okulda yemekhae olmadığı içi katide alışveriş 205,7 214,94 Öğretmelerim teşvik ettiği içi katide alışveriş 207,51 213,27 Arkadaşlarımı bir şey yerke ve içerke gördüğüm içi katide alışveriş Katide arkadaşlarıma yiyecek içecek ısmarlamak içi katide alışveriş 212,52 208,63 205,85 214,81 Evde kahvaltı yapmadığım içi katide alışveriş 203,51 216,98 Reklamı etkisi ile katide alışveriş 208,54 212,32 p 0,331 0,422 0,612 0,733 0,438 0,233 0,725 İlköğretim öğrecilerii okul katileride alışveriş yapma edeleri cisiyet açısıda karşılaştırıldığıda kız ve erkek öğreciler arasıda alamlı bir fark bulumamaktadır. ve erkek öğreciler ayı edelerle okul katileride alışveriş yapmaktadırlar. 4. SONUÇ İlköğretim öğrecileri zamalarıı büyük bir bölümüü okulda geçirmekte ve bu süre içide yiyecek ve içecek ihtiyaçlarıı okul katileride sağlamaktadırlar. Buda dolayı ilköğretim öğrecilerii okul katileride bir tüketici olarak satı alma davraışları araştırılmıştır. Araştırma Isparta il merkezide yer ala, tam gü eğitim öğretim vere ve kati bulua ilköğretim okullarıda yapılmıştır. Araştırma kapsamıa 4. ve 5. sııf öğrecileri alımış olup kız öğreci oraı 48,1 erkek öğreci oraı ise 51,9 dur. Öğrecileri 41,9 u 4.sııfa, 58,1 i 5.sııfa devam etmektedir. Araştırma souçlarıa göre öğrecileri 6,4 ü harçlık almamakta, 335

İrfa ATEŞOĞLU 54 ü 1TL, 11,4 ü 2TL, 5 i 3TL, 14,3 ü 5TL ve 8,3 ü 5TL sıda fazla haftalık harçlık almaktadırlar. Öğrecileri haftalık olarak katide alışveriş yapma oralarıa bakıldığıda öğrecileri 14,5 i okul katiide alış veriş yapmamakta, 48,6 sı haftada bir kez, 14 ü iki güde bir, 22,9 u her gü alışveriş yapmaktadırlar. Öğrecileri 10 u sabah okula geldikleride, 50,7 si öğlede öceki teeffüs aralarıda, 23,3 ü öğle arası, 9 u öğlede sora teeffüs arasıda ve 6,9 u okul çıkışıda okul katiide alış veriş yapmayı tercih etmektedirler Araştırmaya katıla öğrecileri katide e çok satı aldıkları ürüler başta su olmak üzere, simit-poğaça, bisküvi, meyve suyu, çikolata-şeker gibi gıda maddeleri olduğu görülmektedir. Öğrecileri katide e az satı aldıkları ürü ise çaydır. Öğrecilerii okul katileride satı alma edeleri icelediğide e öemli edei öğrecileri okulda buludukları süre içide acıkmaları ve susamaları olduğu ortaya çıkmaktadır. Diğer edeler ise öem sırasıa göre okulda yemekhaei olmaması, arkadaş etkisi, aile ve öğretme yöledirmesi ve reklam etkisi olarak sıralamaktadır. KAYNAKÇA Akıay, Armağa Ca. (2006). Okul Kati Uygulamaları Hakkıda Ae Baba Görüşleri, Gazi Üiversitesi, Eğitim Bilimleri Estitüsü, Yayılamamış Yüksek Lisas Tezi, Akara. Dotso, Michael J., Eva M. Hyatt. (2005). Major Ifluece Factors I Childre s Cosumer, Joural of Cosumer Marketig, Vol. 22, No. 1:35-42. Ersoy, Seher. (2005) Ergelik Döemideki Tüketicii Sosyalleşme Sürecie Bireysel Faktörleri Etkisi, Karıca, Sayı:823, 31-35. Fich, Megha, Rachel Sutherlad, Michelle Harriso, Clare Collis. (2006). Catee purchasig practices of year 1 6 primary school childre ad associatio with SES ad weight status, Australia ad New Zealad Joural of Public Health, Vol. 30, Issue 3, 247 251. Güdoğa, Nasuf. (2008). Okul Katileride Çalışa Persoeli Besleme, Hijye Ve Saitasyo Koularıda Bilgi Düzeylerii Belirlemesi, Gazı Üiversitesi Eğitim Bilimleri Estitüsü Aile Ekoomisi Ve Besleme Eğitimi, Akara. Hayta, Ates Bayazit. (2008). Socializatio of the Child as a Cosumer, Family ad Cosumer Scieces Research Joural, 37:167-184. 336

İlköğretim Öğrecilerii Okul Katileride Satı Alma Davraışları Üzerie Bir Araştırma Joh, Deborah Roedder. (1999). Cosumer Socializatio of Childre: A Retrospective Look at Twety-Five Years of Research, Joural of Cosumer Research, Vol.26: 183-213. McNeal, James U., Midy F. Ji, (1999). Chiese Childre as Cosumers: a Aalysis of Their New Product Iformatio Sources, Joural Of Cosumer Marketıg, Vol. 16 NO. 4:345-362. Millward Brow Türkiye. (2009). Çocuk ve Harçlık Araştırması, http://www.egitisim-blog.com/fias-egitimi-kriz-cocuklariharcliklarii-da-vurdu/, 13.10.2009 Moschıs, George P., A. Gılbert, JR. Churchıll. (1978). Cosumer Socializatio: A Theoretical ad Empirical Aalysis, Joural of Marketig Research, Vol. XV:601:599-609. Uyar, M. Fatih. (2006). Akara'ı Çakaya İlçesideki İlköğretim Okullarıdaki Katileri Hizmet Kalitesi Karşılaşıla Sorular Ve Çözüm Öerileri, Yayılamamış Yüksek Lisas Tezi, Hacettepe Üiversitesi Sağlık Bilimleri Estitüsü, Akara. www.tdk.gov.tr/tr/geel/sozbul.kati, 9.13.2010 337