Non-Arteritik İskemik Optik Nöropatide Klinik Bulgular

Transkript

1 ORİJİNAL ARAŞTIRMA Non-Arteritik İskemik Optik Nöropatide Klinik Bulgular Dr. Ahmet Burak BİLGİN, a Dr. İclal YÜCEL, a Dr. Mustafa ÜNAL, a Dr. Nalan AYDIN, a Dr. Kadri Cemil APAYDIN, a Dr. Yusuf AKAR a a Göz Hastalıkları AD, Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi, Antalya Ge liş Ta ri hi/re ce i ved: Ka bul Ta ri hi/ac cep ted: Bu çalışma, 43. TOD Ulusal Kongresi (11-15 Kasım 2009, Antalya) nde poster olarak sunulmuştur. Ya zış ma Ad re si/cor res pon den ce: Dr. Ahmet Burak BİLGİN Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göz Hastalıkları AD, Antalya, TÜRKİYE/TURKEY gozdrburakbilgin@gmail.com ÖZET Amaç: Non-ar te ri tik is ke mik op tik nö ro pa ti (NA İ ON) li has ta la rı mı zın kli nik bul gu la rı nı de ğer len dir mektir. Ge reç ve Yön tem ler: NA İ ON ta nı sı olan 35 has ta nın 35 gö zü ret ros pek tif ola - rak in ce len di. Has ta lar da di a be tes mel li tus (DM), ar te ri yel hi per tan si yon (HT), ko ro ner kalp has - ta lı ğı (KKH) var lı ğı, ka ta rakt cer ra hi si öy kü sü ve si ga ra kul la nı mı so ruş tu rul du. Okü ler ağ rı ve gör me kay bı nın or ta ya çı kış za ma nı kay de dil di. Ka la ba lık disk var lı ğı ve disk he mo ra ji le ri kay de - dil di. Dü zel til miş en iyi Snel len gör me kes kin li ği ve renk li gör me kay de dil di, bil gi sa yar lı gör me ala nı ya pıl dı. Bul gu lar: Has ta la rın yaş or ta la ma sı 62.7 ± 7.5 (51-78) yıl, ta kip sü re si 19.8 ± 10.6 (6-42) ay dı. Has ta la rın 19 (%54.3) un da DM, 12 (%34.3) sin de HT, 8 (%22.9) inde KKH ta nı sı var dı,8 (%22.9) i ak tif si ga ra içi ci si i di. Has ta la rın 16 (%45.7) sı ka ta rakt cer ra hi si ge çir miş ti, 6 (%17.1) sı ilk baş vu ru da okü ler ağ rı ta rif ler ken, 23 (%65.7) has ta gör me kay bı nın sa bah ya tak tan kal kış la rı nın yak la şık ilk iki sa a ti için de or ta ya çık tı ğı nı be lirt ti. Yir mi al tı (%74.3) has ta da ka la ba lık disk, %74.3 ün de disk ve ya re ti na he mo ra ji le ri var dı. İlk mu a ye ne de 13 (%37.1) has ta 0.1 ve da ha az, 15 (%42.9) has ta 0.5 ve da ha çok gör me kes kin li ği ne sa hip ti. Ta kip so nun da has ta la rın 11 (%31.4) i 0.1 ve da ha az, 18 (%51.4) i 0.5 ve da ha iyi gö rü yor du. Renk li gör me or ta la ma 3.9 ± 3.2/12 Is hi a ra ta ba ka sı idi. Yir mi (%57.1) has ta da ya tay or ta hat tın alt ya rı sın da gör me ala nı de fek ti iz len di. So - nuç: Kli ni ği miz de iz le di ği miz NA İ ON has ta la rı nın li te ra tü re gö re yük sek oran da DM ve dü şük gör - me kes kin li ği var dı. El li yaş üze ri has ta lar da ani, tek ta raf lı gör me kay bı var sa NA İ ON ayı rı cı ta nı da ak la gel me li dir. Anah tar Ke li me ler: Op tik si nir has ta lık la rı; op tik nö ro pa ti, is ke mik ABS TRACT Ob jec ti ve: To eva lu a te the cli ni cal fin dings of pa ti ents with non-ar te ri tic an te ri or isc - he mic op tic ne u ro pathy (NA I ON). Ma te ri al and Met hods: We as ses sed 35 eyes of 35 pa ti ents with NA I ON ret ros pec ti vely. We eva lu a ted the pre sen ce of di a be tes mel li tus (DM), ar te ri al hyper ten si - on (HT), co ro nary he art di se a ses (CHD), his tory of ca ta ract sur gery, and smo king ha bits. We re cor - ded ocu lar pa in and the ti ming of vi si on loss. We as ses sed the pre sen ce of crow ded disc, disc or re ti nal hem mo ra ges; and eva lu a ted the best cor rec ted vi su al acu ity, co lo ur vi si on and com pu te ri - zed vi su al fi elds. Re sults: The me an age was 62.7 ± 7.5 (51-78) ye ars, and fol low up was 19.8 ± 10.6 (6-42) months. Ni ne te en pa ti ents (54.3%) had DM, 12 (34.3%) had HT, 8 (22.9%) had CHD, and 8 (22.9%) we re ac ti ve smo kers. Six te en (45.7%) pa ti ents had a his tory of ca ta ract sur gery. Six (17.1%) pa ti ents had ocu lar pa in at first vi sit, and 23 (65.7%) re cal led the on set of vi si on loss was wit hin 2 ho urs of awa ke ning. Twenty-six (74.3%) pa ti ents had crow ded discs, and we ob ser ved disc or re ti - nal he morr ha ges in 26 (74.3%). Thir te en (37.1%) pa ti ens had an ini ti al vi su al acu ity of 0.1 or less, whi le 15 (42.9%) had 0.5 or bet ter. Af ter fol low up 11(31.4%) pa ti ents had a vi su al acu ity of 0.1 or less, whi le 18 (51.4%) had 0.5 or bet ter. Me an co lo ur vi si on with Is hi a ra was 3.9 ± 3.2/12 co lo ur pla - tes. We ob ser ved in fe ri or al ti tu di nal de fect in 20(57.1%) pa ti ents. Conc lu si on: Our pa ti ents with NA I ON had a hig her in ci den ce of DM and lo wer le vels of ini ti al vi su al acu ity when com pa red to the li te ra tu re. One sho uld think of NA I ON as dif fe ren ti al di ag no sis when the re is a 50 ye ars or ol - der pa ti ent pre sen ting with acu te, uni la te ral vi su al loss. Key Words: Op tic ner ve di se a ses; op tic ne u ro pathy, isc he mic Cop yright 2011 by Tür ki ye Kli nik le ri Turkiye Klinikleri J Ophthalmol 2011;20(2):61-5 Turkiye Klinikleri J Ophthalmol 2011;20(2) 61

2 Ahmet Burak BİLGİN ve ark. on-ar te ri tik an te ri or is ke mik op tik nö ro - pa ti (NA İ ON) da ha çok yaş lı bi rey ler de görü len, tek ta raf lı, ani, ağ rı sız ve cid di gör me kay bı nın en önem li se bep le rin den dir. 1,2 Etiyo lo jik ola rak op tik si nir ba şı nın akut is ke mi si ne se kon der ge liş ti ği dü şü nü lür, an cak ke sin me ka - niz ma bi lin me mek te dir. 3-5 NA İ ON nin in si dan sı 50 yaş üs tü nü fus için ki şi de ara sın - da bil di ril miş tir. 6,7 Non-ar te ri tik is ke mik op tik nö ro pa ti ge li şi - min de, di a be tes mel li tus (DM) önem li bir risk faktö rü dür ve yak la şık dört has ta dan bi rin de mev cut tur. 1,2,8,9 Genç yaş ta or ta ya çı kan NA İ ON de hi per tan si yon bir risk fak tö rü ola bi lir, 9,10 an cak hiper tan si yo nun, has ta lık pre va lan sın da an lam lı fark ya rat ma dı ğı da bil di ril miş tir. 11 Ça lış ma mız da, NA İ ON ol gu la rı mı zın kli nik bul gu la rı nı de ğer len di re rek, ta kip so nuç la rı mı zı sun ma yı amaç la dık. GE REÇ VE YÖN TEM LER Ak de niz Üni ver si te si Tıp Fa kül te si Göz Has ta lık la - rı Ana Bi lim Da lın da Ocak 2007-Ni san 2009 ta rih - le ri ara sın da NA İ ON ta nı sı alan 35 has ta nın 35 gö zü ret ros pek tif ola rak dos ya üze rin den in ce len di. Tek ta raf lı ani gör me kay bı ile baş vu ran 50 yaş üze - ri has ta lar da röla tif afe rent pu pil de fek ti (RAPD) ol ma sı, op tik disk ba şın da dif füz ya da seg men ter hi pe re mik ödem iz len me si, ola sı disk ve re ti na hemo ra ji le ri, renk li gör me anor mal lik le ri, ti pik gör - me alan de fekt le ri nin bu lun ma sı so nu cun da NA İ ON ta nı sı ko nul muş olan has ta lar, bu ça lış ma kap sa mı na alın dı. Elli ya şın dan genç has ta lar, tempo ral ar te ri tin kli nik bul gu su olan has ta lar, kol la jen do ku has ta lı ğı olan lar, Nö ro lo ji Ana Bi lim Da lın ca op tik nö rit ve ya mul tipl skle roz şüp he si olan ya da ta nı sı kon muş has ta lar, üve it bul gu su olan lar, ya şa gö re yük sek se di men tas yon hı zı olan lar ve op tik si - nir ya da re ti na ya tok sik sis te mik ilaç kul la nı mı olan has ta lar ça lış ma kap sa mı na alın ma dı. Ça lış ma, 2008 Hel sin ki Dek le ras yo nu pren sip le ri ne uy gun ola rak ya pıl dı. Has ta la rın ilk baş vu ru mu a ye ne sin de me di kal hi kâ ye alı na rak DM, ar te ri yel hi per tan si yon (HT) ve ko ro ner kalp has ta lı ğı (KKH) var lı ğı, ka ta rakt NON-ARTERİTİK İSKEMİK OPTİK NÖROPATİDE KLİNİK BULGULAR cer ra hi si öy kü sü ve si ga ra kul la nı mı so ruş tu rul du. Göz de ağ rı his si ve gör me kay bı nın or ta ya çı kış zama nı kay de dil di. Gör me mu a ye ne si, en iyi ref rak tif dü zelt me ya pıl ma sı son ra sı Snel len eşe li ile renk li gör me mu - a ye ne si 12 pla ka Ishi a ra renk li gör me tes ti ile ya pıl - dı. Pu pil di la tas yo nu son ra sın da et ki le nen ve sağ lam göz de ki op tik si nir ba şı ve re ti na nın du ru - mu de ğer len di ril di. Bil gi sa yar lı gör me ala nı tet ki ki Hump hrey bil gi sa yar lı gör me ala nı ile (Hump hrey Ins tru ments, San Le an dro, Ca li for ni a, ABD) 60-1 ya pıl dı. Has ta la rın renk li fun dus fo tog ra fi si ve fundus flo re se in an jiy og ra fi tet kik le ri ya pıl dı (Re sim 1). Ve ri ler or ta la ma ± stan dart sap ma (da ğı lım; mi ni mum-mak si mum de ğer) ola rak bil di ril di. Gör - me kes kin li ği de ğer le ri nin kı yas lan ma sın da Student t-tes ti uy gu lan dı. p de ğe ri nin 0.05 ten kü çük ol ma sı is ta tis tik sel ola rak an lam lı ka bul edil di. BUL GU LAR Otuz beş has ta nın özel lik le ri Tab lo 1 de görül mek - te dir. Has ta la rın 19 (%54.3) un da DM, 12 sin de (%34.3) ar te ri yel hi per tan si yon, 8 (%22.9) in de KKH ta nı sı var dı. Has ta la rın 8 (%22.9) i ak tif si ga - ra içi ci si idi. Onaltı (%45.7) sı ka ta rakt cer ra hi si geçir miş ti. Has ta la rın 6 (%17.1) sı ilk baş vu ru da okü ler ağ rı ta rif ler ken; 23 (%65.7) has ta, gör me kay bı nın sa bah ya tak tan kal kış la rı nın yak la şık ilk RE SİM 1: Sol non-ar te ri tik is ke mik op tik nö ro pa ti, fun dus fo toğ ra fı ve flo re - se in an ji yog ra fi. Sol göz de na zal, seg men ter op tik disk öde mi iz len mek te dir. Flo re se in an ji yog ra fi de op tik disk ba şı na zal ka pil ler de dol ma de fek ti iz len - mek te dir. 62 Turkiye Klinikleri J Ophthalmol 2011;20(2)

3 NON-ARTERİTİK İSKEMİK OPTİK NÖROPATİDE KLİNİK BULGULAR TABLO 1: Hastaların demografik özellikleri. Hasta sayısı 35 Cinsiyet: Erkek (%)/Kadın (%) 20 (%57.1)/15 (%42.9) Göz: Sağ (%)/Sol (%) 17 (%48.6)/18 (%51.4) Yaş: Ortalama (dağılım) 62.7 ± 7.5 (51-78) ŞEKİL 1: Hastaların ilk başvuru muayenesinde kaydedilen düzeltilmiş en iyi Snellen görme keskinlikleri. Ahmet Burak BİLGİN ve ark. iki sa a ti için de or ta ya çık tı ğı nı be lirt ti. İlk mu a ye ne de en iyi dü zel til miş gör me keskin li ği ni de ğer len dir di ği miz de, 13 (%37.1) has ta 0.1 ve da ha az, 15 (%42.9) has ta 0.5 ve da ha iyi, 3 (%8.6) has ta ise 1.0 ve da ha iyi gör me kes kin li ği ne sa hip ti (Şekil 1). Son mu a ye ne de has ta la rın 11 (%31.4) i 0.1 ve da ha az, 18 (%51.4) i 0.5 ve da ha iyi en iyi dü zel til miş gör me kes kin li ği ne ulaş tı. Son mu a ye ne de gör me kes kin li ği has ta lı ğın akut dö ne - mi ile kı yas lan dı ğın da is ta tis tik sel ola rak an lam lı bir ar tış gös ter di (p= 0.02). Renk li gör me or ta la ma 3.9 ± 3.2/12 Ishi a ra ta ba ka sı idi. Sağ lam göz le rin fun dus mu a ye ne si ya pıl dı ğın - da, has ta la rın 26 (%74.3) sın da ka la ba lık disk (op- tik disk ba şı çu kur luk/disk ora nı 0.2 ve da ha kü çük) tes pit edil di. Has ta la rın 26 (%74.3) sın da disk ve/ve ya re ti nal he mo ra ji ler iz len di. Bil gi sa yar lı gör - me ala nı tet kik so nuç la rı na ba kıl dı ğın da en sık rast la nı lan (%57.1) gör me ala nı de fek ti nin ya tay or ta hat tın alt ya rı sın da ol du ğu göz lem len di. To ta - le ya kın dep res yon (%20) ve kör nok ta da bü yü me (%17.1) di ğer sık gö rü len de fekt ler di. Sis te mik do la şım bo zuk lu ğu na yol aça cak hasta lık lar açı sın dan il gi li dâ hi li ye uz ma nıy la kon sül - tas yon ya pıl dı ve du ru mun tıb bi kon tro lü sağ lan - dı. Has ta la rın tü mü ne 1-3 mg/kg oral ase til sa li si lik asit ve 1 mg/kg oral flu o kor to lon te da vi si baş lan dı. Ase tilsa li si lik asit te da vi si nin her han gi bir yan et - ki ile kar şı la şıl ma dı ğı sü re ce de vam edil me si planlan dı, oral ste ro id üç haf ta sü rey le de vam edil di, son ra sın da haf ta da 10 mg azal tı la rak ke sil di. TAR TIŞ MA Non-ar te ri tik is ke mik op tik nö ro pa ti nin pa to ge ne - zin de, op tik si nir ba şı nın hi po per füz yo nu ve ya op - tik si nir ba şı nı bes le yen ar ter ve ar te riy ol le rin em bo lik lez yon la rı ol du ğu dü şü nü lür Ça lış ma - lar, NA İ ON nin mul ti fak töri yel bir has ta lık ol du - ğu nu gös te rir. NA İ ON nin ta nı mı ve özel lik le riy le il gi li bi lim sel tar tış ma lar ya pıl mış tır. Bu ça lış ma - mız da NA İ ON ile il gi li li te ra tü rü de ğer len di rile rek, kli ni ği miz de ta kip et ti ği miz has ta la rı mı zın bul gu - la rı ve te da vi şek li su nul muş tur. NA İ ON ti pik ola rak 50 yaş üze rin de or ta ya çı - kar an cak, 50 yaş al tın da ve ço cuk lar da da göz len - miş tir. 9,14,15 Ça lış ma mız da yaş or ta la ma sı 62.7 ± 7.5 (51-78) yıl olup, li te ra tür le ben zer lik gös ter mek te - dir. Ba zı ça lış ma lar da NA İ ON nin er kek ler de da ha sık gö rül dü ğü be lir til miş tir, fa kat bu ko nu ile il gi li bir gö rüş bir li ği yok tur. 9 Ge nel po pü las yon la kı yas lan dı ğın da NA İ ON has ta la rın da DM, HT, nok tür nal ar te ri yel hi po tan - si yon, KKH, hi per li pi de mi ve ate rosk le roz gi bi hasta lık la rın da ha sık gö rül dü ğü bil di ril miş tir. 8,10,13,16-18 Se ri miz de, kar di yo vas kü ler sis te mi et ki le yen hasta lık la rın yük sek pre va lan sa sa hip ol du ğu nu gördük. Has ta la rı mı zın %54.3 ün de DM gö rü lür ken, bu ora nın di ğer ça lış ma lar dan da ha yük sek ol du - ğu nu iz le dik. Has ta sa yı mı zın az ol ma sı bu ko nu da et ken ola bi lir. Has ta la rı mı zın %34.3 ün de HT, %22.9 un da ise KKH mev cut tu. Tü tün kul la nı mı kar di yo vas kü ler sis te mi olum suz et ki le yen bir alışkan lık ol du ğun dan önem li ça lış ma lar da risk fak törle ri ara sın da be lir til miş; an cak ya pı lan ça lış ma lar da bir ba ğın tı gös te ri le me miş tir. 9,19 Fark lı ça lış ma grup la rın da de ği şik pre va lans lar da gö rü len bu faktör le rin NA İ ON için risk fak tör le ri ol duğu ka bul gör müş tür (Tab lo 2). 8,9,20 Turkiye Klinikleri J Ophthalmol 2011;20(2) 63

4 Ahmet Burak BİLGİN ve ark. NON-ARTERİTİK İSKEMİK OPTİK NÖROPATİDE KLİNİK BULGULAR TABLO 2: Kardiyovasküler sistemi etkileyen hastalıkların ve tütün alışkanlığının çalışmamızda ve diğer serilerde belirtilen prevalansları. Bizim çalışmamız (n= 35) IONDT Çalışma Grubu 8 (n= 420) Jacobson 7 (n= 51) Giambene 17 (n= 85) Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % HT DM KKH Tütün alışkanlığı IONDT: Ischemic Optic Neuropathy Decompression Trial HT: Arteriyel hipertansiyon, DM: Diabetes mellitus, KKH: Koroner kalp hastalığı. Has ta la rı mı zın 16 (%45.7) sı ka ta rakt cer ra hi - si ge çir miş ti, an cak son bir yıl için de ka ta rakt ope ras yo nu olan yok tu. Lam ve ark. yap tık la rı çalış ma da, 21 tek gö zün den NA İ ON ge çi ren has ta la rın sağ lam gö zü ne ka ta rakt ame li ya tı ya pıl dı ğı za man, ame li yat son ra sı ilk 6 ay için de sağ lam gö zün kon t- rol gru bu na gö re an lam lı şekil de yük sek oran da NA İ ON ge çir di ği ni be lirt miş ler dir. NA İ ON has ta la rı nın yak la şık %12 sin de okü ler ağ rı gö rül dü ğü ve bu du ru mun op tik nö rit ayı rı cı tanı sın da yar dım cı ol du ğu bi lin mek te dir. 2,22 Ça lış ma - mız da okü ler ağ rı ora nı %17.1 olup li te ra tür le ben zer dir. Has ta la rı mı zın %65.7 si gör me kay bı nın sa bah kalk tık la rın da ya da ilk iki sa at için de açı ğa çıktı ğı nı ifa de et ti ler. Bir çok NA İ ON va ka sın da gör me kay bı sa bah ya tak tan kal kış ci va rın da or ta ya çık makta dır. Prog re sif gör me kay bı olan ol gu lar da, has ta, art mış gör me kay bı nı ge nel lik le sa bah kalk tı ğın da fark eder ve bu du ru mun nok tür nal ar te ri yel hi po - tan si yon ile iliş ki li ol du ğu dü şü nül mek te dir. 2,13,23 İske mik op tik nö ro pa ti de kom pres yon ça lış ma - sın da has ta la rın ilk mu a ye ne sin de yak la şık %34 hasta nın 0.1 ya da da ha az gör dü ğü bil di ril di, 9 bu oran bi zim se ri miz de ben zer şekil de %37.1 idi. Hay reh ve ar k.nın ça lış ma sın da 24 has ta la rın %33 ün de ilk mu a ye ne de ki gör me 1.0 iken, bu oran bi zim ça lış - ma mız da %8.6 idi. Nor mal gör me kes kin li ği ol ma - sı nın NA İ ON yi ekar te et tir me ye ce ği ni akıl da tut ma lı yız. Gör me kes kin li ği nin do ğal sey ri ni değer len di ren iki pros pek tif ça lış ma nın 9,24 so nuç la rı na gö re; 6 ay so nun da, ilk gör me kes kin li ği 20/70 ten da ha az olan has ta la rın %41-43 ün de gör me kes kin - li ğin de art ma, %15-19 un da ise azal ma iz le nir. Hasta lı ğın baş lan gı cın dan iti ba ren al tı ay lık sü re den son ra, gör me kes kin li ği ço ğun luk la de ğiş mez. Ça lış - ma mız da 35 has ta nın gör me kes kin lik or ta la ma sı son mu a ye ne de, ilk mu a ye ne ye oran la is ta tis tik sel ola rak an lam lı yük sel me gös ter di (p= 0.02). NA İ ON de en sık gö rü len gör me ala nı de fek ti, ya tay or ta hat tın alt ya rı sın da olu şan gör me ala nı de fek ti dir. 25 Bu bul guy la uyum lu ola rak bi zim se ri - miz de %57.1 has ta da in fe ri or al ti tudi nal de fekt mev cut tu. NA İ ON ge çi ren has ta la rın di ğer göz le ri in ce - len di ğin de kü çük bir op tik disk ve 0.2 ya da da ha kü - çük cup/disk ora nı (disc at risk) ol du ğu gö rü lür. 5,26 Ça lış ma mız da ka la ba lık op tik disk in si dan sı %74.3 idi. Bu tür has ta lar da; la mi na krib ro za se vi ye sin de olu şan sı kı şık or ta mın, bir çe şit kom part man sendro mu na yol aça rak, mik ro vas kü ler is ke mik atak oluş tur du ğu ve or ta ya çı kan ak sop laz mik staz ve öde min tab lo yu ağır laş tır dı ğı dü şü nü lür. 27 Op tik disk ci va rın da si nir li fi ka tı he mo ra ji le ri (kıy mık he mo - ra ji), özel lik le diy a be tik has ta lar da da ha sık gö rü - lür. 13 Has ta la rı mı zın %74.3 ün de op tik disk ba şın da ya da et ra fın da re ti nal ka na ma lar iz len di. Uzun dö nem de, as pi rin kul la nı mı nın sağ lam gö zün NA İ ON ol ma ris ki ni azalt ma dı ğı nı gös te ren ça lış ma lar mev cut tur. 28,29 As pi ri nin NA İ ON2 de koru yu cu et ki si nin ol ma ya ca ğı hi po te zi iki se be be da yan mak ta dır: 1. NA İ ON nin trom bo em bo lik bir has ta lık ol du ğuy la il gi li ka nıt yok tur, 2. As pi ri nin nok tür nal hi po tan si yon üze ri ne et ki si yok tur. 12 Hay reh ve Zim mer man 2007 yı lın da ya yın la dık la - rı ça lış ma da, 30 NA İ ON li 696 göz için de, sis te mik ste ro id te da vi si alan grup kon trol gru buy la kı yas - lan dı ğın da is ta tis tik sel ola rak an lam lı şekil de: 1. Gör me kes kin li ğin de art ma sağ la dı ğı, 2. Gör me alan de fekt le rin de dü zel me sağ la dı ğı ve 3. Op tik 64 Turkiye Klinikleri J Ophthalmol 2011;20(2)

5 NON-ARTERİTİK İSKEMİK OPTİK NÖROPATİDE KLİNİK BULGULAR disk öde mi nin dü zel me hı zın da art ma ya yol aç tı - ğı nı iz le miş ler dir, an cak bu ko nu tar tış ma lı dır ve ulus larara sı li te ra tür de bir gö rüş bir li ği yok tur. SO NUÇ Kli ni ği miz de iz le di ği miz NA İ ON has ta la rı nın klinik özel lik le ri nin, yük sek DM ora nı ve dü şük ilk Ahmet Burak BİLGİN ve ark. gör me kes kin li ği dı şın da, li te ra tür de ki di ğer ça lış - ma la rın bul gu la rı na ben zer ol du ğu nu gör dük. El li yaş üze ri has ta lar da ani, tek ta raf lı gör me kay bı var sa NA İ ON ayı rı cı ta nı da ak la gel me li dir. Bu hasta la rın, kar di yo vas kü ler sis te mi et ki le yen has ta lık - lar ve DM açı sın dan de ğer len di ril me si ge rek ti ği ni dü şü nü yo ruz. 1. Kerr NM, Chew SS, Danesh-Meyer HV. Nonarteritic anterior ischaemic optic neuropathy: a review and update. J Clin Neurosci 2009;16(8): Yaman A, Söylev MF. [Ischemic optic neuropathy]. Türkiye Klinikleri J-Special Topics 2009;2(3): Hayreh SS. Anterior ischemic optic neuropathy. Arch Neurol 1981;38(11): Hayreh SS, Joos KM, Podhajsky PA, Long CR. Systemic diseases associated with nonarteritic anterior ischemic optic neuropathy. Am J Ophthalmol 1994;118(6): Arnold AC. Pathogenesis of nonarteritic anterior ischemic optic neuropathy. J Neuroophthalmol 2003;23(2): Hattenhauer MG, Leavitt JA, Hodge DO, Grill R, Gray DT. Incidence of nonarteritic anterior ischemic optic neuropathy. Am J Ophthalmol 1997;123(1): Johnson LN, Arnold AC. Incidence of nonarteritic and arteritic anterior ischemic optic neuropathy. Population-based study in the state of Missouri and Los Angeles County, California. J Neuroophthalmol 1994;14(1): Jacobson DM, Vierkant RA, Belongia EA. Nonarteritic anterior ischemic optic neuropathy. A case-control study of potential risk factors. Arch Ophthalmol 1997;115(11): Characteristics of patients with nonarteritic anterior ischemic optic neuropathy eligible for the Ischemic Optic Neuropathy Decompression Trial. Arch Ophthalmol 1996;114(11): Guyer DR, Miller NR, Auer CL, Fine SL. The risk of cerebrovascular and cardiovascular disease in patients with anterior ischemic optic neuropathy. Arch Ophthalmol 1985;103(8): Preechawat P, Bruce BB, Newman NJ, Biousse V. Anterior ischemic optic neuropathy KAYNAKLAR in patients younger than 50 years. Am J Ophthalmol 2007;144(6): Hayreh SS. Management of non-arteritic anterior ischemic optic neuropathy. Graefes Arch Clin Exp Ophthalmol 2009;247(12): Hayreh SS. Ischemic optic neuropathy. Prog Retin Eye Res 2009;28(1): Chutorian AM, Winterkorn JM, Geffner M. Anterior ischemic optic neuropathy in children: case reports and review of the literature. Pediatr Neurol 2002;26(5): Mathews MK. Nonarteritic anterior ischemic optic neuropathy. Curr Opin Ophthalmol 2005;16(6): Repka MX, Savino PJ, Schatz NJ, Sergott RC. Clinical profile and long-term implications of anterior ischemic optic neuropathy. Am J Ophthalmol 1983;96(4): Tezel G, Kansu T, Tezel T. [Predisposing factors in non-arteritic anterior ischemic optic neuropathy]. MN Oftalmoloji Dergisi 1995; 2(1): Yurdakul NS, Ulusoy S, Maden A. [Systemic and hematological risk factors in non arteritic anterior ischemic optic neuropathy]. Türk Oftalmoloji Gazetesi 2003;33(4/1): Hayreh SS, Jonas JB, Zimmerman MB. Nonarteritic anterior ischemic optic neuropathy and tobacco smoking. Ophthalmology 2007;114(4): Giambene B, Sodi A, Sofi F, Marcucci R, Fedi S, Abbate R, et al. Evaluation of traditional and emerging cardiovascular risk factors in patients with non-arteritic anterior ischemic optic neuropathy: a case-control study. Graefes Arch Clin Exp Ophthalmol 2009;247 (5): Lam BL, Jabaly-Habib H, Al-Sheikh N, Pezda M, Guirgis MF, Feuer WJ, et al. Risk of non-arteritic anterior ischaemic optic neuropathy (NAION) after cataract extraction in the fellow eye of patients with prior unilateral NAION. Br J Ophthalmol 2007;91(5): Swartz NG, Beck RW, Savino PJ, Sergott RC, Bosley TM, Lam BL, et al. Pain in anterior ischemic optic neuropathy. J Neuroophthalmol 1995;15(1): Hayreh SS, Podhajsky PA, Zimmerman B. Nonarteritic anterior ischemic optic neuropathy: time of onset of visual loss. Am J Ophthalmol 1997;124(5): Hayreh SS, Zimmerman MB. Nonarteritic anterior ischemic optic neuropathy: natural history of visual outcome. Ophthalmology 2008;115(2): e Hayreh SS, Zimmerman B. Visual field abnormalities in nonarteritic anterior ischemic optic neuropathy: their pattern and prevalence at initial examination. Arch Ophthalmol 2005; 123(11): Burde RM. Optic disk risk factors for nonarteritic anterior ischemic optic neuropathy. Am J Ophthalmol 1993;116(6): Beck RW, Servais GE, Hayreh SS. Anterior ischemic optic neuropathy. IX. Cup-to-disc ratio and its role in pathogenesis. Ophthalmology 1987;94(11): Beck RW, Hayreh SS, Podhajsky PA, Tan ES, Moke PS. Aspirin therapy in non-arteritic anterior ischemic optic neuropathy. Am J Ophthalmol 1997;123(2): Newman NJ, Scherer R, Langenberg P, Kelman S, Feldon S, Kaufman D, et al; Ischemic Optic Neuropathy Decompression Trial Research Group. The fellow eye in NAION: report from the ischemic optic neuropathy decompression trial follow-up study. Am J Ophthalmol 2002;134(3): Hayreh SS, Zimmerman MB. Non-arteritic anterior ischemic optic neuropathy: role of systemic corticosteroid therapy. Graefes Arch Clin Exp Ophthalmol 2008;246(7): Turkiye Klinikleri J Ophthalmol 2011;20(2) 65