0-6 Yas Arasi Cocuklarin Gelisim Duzeylerinin Annelerinin Aile Islevleri Acisindan Incelenmesi

Transkript

1 Akdeiz Egitim Arastirmalari Dergisi Volume 12, Issue 23 March 201 mjer.eublishig.et ISSN: (Prit) 0-6 Yas Arasi Cocuklari Gelisim Duzeylerii Aelerii Aile Islevleri Acisida Icelemesi Nimet Gues & Hakta Demircioglu To cite this article Gues, N. & Demircioglu, H. (201). 0-6 Yas Arasi Cocuklari Gelisim Duzeylerii Aelerii Aile Islevleri Acisida Icelemesi. Akdeiz Egitim Arastirmalari Dergisi, 12(23), doi: /mjer Published Olie Aril 21, 201 Article Views 151 sigle cumulative Article Dowload 200 sigle cumulative DOI htts://doi.org/ /mjer Pe Academic is a ideedet iteratioal ublisher committed to ublishig academic books, jourals, ecycloedias, hadbooks of research of the highest quality i the fields of Educatio, Social Scieces, Sciece ad Agriculture. Pe Academic created a oe access system to sread the scietific kowledge freely. For more iformatio about PEN, lease cotact: ifo@eublishig.et This documet dowloaded from [1 times] / Germay o Wed, 26 Dec :47: Pe Academic Publishig, Caakkale/Turkey Telehoe: Fax: ifo@eublishig.et

2 Akdeiz Eğitim Araştırmaları Dergisi, Sayı 23, Yıl 201 Mediterraea Joural of Educatioal Research, Issue 23, Year 201 Nimet Güeş1 & Hakta Demircioğlu2 Özet: Bu araştırmada, 0-6 yaş arası çocukları gelişim düzeylerii, aelerii aile işlevleri açısıda icelemesi amaçlamıştır. Bu amaçla, araştırmada tarama modeli kullaılmıştır. Araştırma öreklemii Bursa İli Akçalar Aile Sağlığı Merkezi ve Işıktee Aile Sağlığı Merkezie kayıtlı 0-6 yaş arasıda ola 201 çocuk ve oları aeleri oluşturmuştur. Araştırmada Aile Değerledirme Ölçeği (ADÖ) ve Dever II sel Tarama Testi kullaılmıştır. Araştırma verileri, Ağustos 2016 ile Şubat 2017 tarihleri arasıda Aile Sağlığı Merkezleri ile işbirliği içeriside ev ziyaretleri yaılarak ve Aile Sağlığı Merkezlerie başvura aelere ulaşılarak elde edilmiştir. Araştırmada Ma-Whitey U Testi ve Kruskal-Wallis H Testi kullaılmıştır. Bulgular, Aile Değerledirme Ölçeği geel işlevler ua ortalamaları ile çocukları Dever II kaba motor gelişim souçları arasıda alamlı bir farklılık olduğuu göstermiştir. Bulgular yorumlamış ve ilgili literatür çerçeveside tartışılmıştır. Aahtar Kelimeler: Aile işlevleri, çocuk gelişimi, gelişimsel değerledirme, okul öcesi döem DOI: /mjer Aalysis Of Develomet Levels Of Childre Betwee 0-6 Age I Terms Of Family Fuctios Of Their Mothers Abstract: I this research, it was aimed to examie the develomet levels of childre betwee 0-6 age i terms of family fuctios of their mothers. For this urose, a descritive model was used i the research. The research samle cosisted of 201 childre who were betwee 0-6 age ad their mothers who were registered i Bursa Akçalar ad Işıktee Family Health Ceters. "Family Assessmet Scale" ad "Dever II Develometal Screeig Test" were used i the research. The research data was collected betwee August 2016 ad February 2017 through family visits i cooeratio with Family Health Ceters ad by reachig out the mothers who alied the Family Health Ceters. Ma-Whitey U Test ad Kruskal-Wallis H Test were used i the study. Fidigs idicated that there is a sigificat differece betwee the meas of Family Assessmet Scale geeral fuctios ad Dever II gross motor develomet results of childre. The fidigs were iterreted ad discussed withi the frame of related literature. Keywords: Child develomet, develometal evaluatio, family fuctios, reschool eriod * Bu çalışma Öğretim Üyesi Dr. Hakta Demircioğlu u daışmalığıda Nimet Güeş i Hacettee Üiversitesi Sağlık Bilimleri Estitüsü de hazırladığı 0-6 Yaş Arası Çocukları Düzeyleri ile Aelerii Aile işlevleri ve Yaşam Doyumları Arasıdaki İlişkii İcelemesi isimli yüksek lisas tezii bir kısmıda üretilmiştir. Bu çalışma, Türkiye Sağlıklı Ketler Birliği tarafıda desteklemiştir. Bilim Uzm., Hacettee Üiversitesi, Sağlık Bilimleri Estitüsü, Çocuk i ve Eğitimi Doktora Öğrecisi, imet.sofioglu@gmail.com 1 2 Dr. Öğr. Üyesi, Hacettee Üiversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Çocuk i Bölümü 1 This documet dowloaded from [1 times] / Germay o Wed, 26 Dec :47:

3 Akdeiz Eğitim Araştırmaları Dergisi, Sayı 23, Yıl 201 Mediterraea Joural of Educatioal Research, Issue 23, Year 201 GİRİŞ Aile, doğumlarıda itibare çocukları yaşamlarıı şekilledirme açısıda çok öemli bir yaıdır. Çocuğu sadece fiziksel gereksiimleri değil ayı zamada sevgi, şefkat ve saygı gibi duygusal ihtiyaçları da aile ortamıda karşılamakta; kişilik ve soysal gelişim süreci de ailede oluşmaktadır. Ayı zamada çocuklar, hem gelişimlerii hem de eğitimlerii tüm süreçleride destek aldıkları aileleride iyi ve kötü davraış ve/veya alışkalıklar edimektedirler. Çükü çocuklar, olar içi yabacı ola bir düyaya, hayatlarıı devam ettirebilmeleri içi gerekli bilgi ve beceri olmada gelmektedirler. Söz kousu bu etki düşüüldüğüde; Chow (2004) a göre aile çocuğu hem ilk hem de e etkili tolumsal çevresii içermektedir (Tezel-Şahi ve Özbey, 2007). Bu kasamda aile; çocuklar içi hem güçlü bir koruyucu faktör, hem de zama zama olumsuz bazı souçları ortaya çıkış usuru olabileceğide risk faktörü olarak değerledirilebilir. Ailei kültür değerleri, yaısı ve aile içi diamikleri, çocukları gelişimleri hakkıda bilgi verebilmektedir. Çocuğu isa ilişkilerii biçimii, işbirliğii, tutarlılığıı, sorumluluğuu uygu bir şekilde oluşturabilmeside ve çevresiyle daha uyumlu bir çocuk olmasıda aile ile yaşaa ilişkiler çok öemlidir (Yörükoğlu, 2016). Bu yüzde aile çocuğu sosyalleşmeside ve ileride sağlıklı bir birey olmasıda çok öemli temel katkılar sağlamaktadır (Bulut, 1993). Çocukluk döemii erke yıllarıda, çocuğu başkalarıyla sağlıklı iletişim kurması, ileriki yıllarda kişilerarası ilişkilerii ve başarılarıı da olumlu olacağıı gösterecektir. Fakat tam tersi bir şekilde çocuk, ilk yıllarda olumlu bir iletişim kuramazsa ileride de olumsuz ilişkilerii ve başarısızlıklarıı olması kaçıılmazdır. Bu yüzde çocuğu içide yetiştiği ailei öemi çok büyüktür (Brya, Colema, Gaog ve Brya, 196; Çakıcı, 2006; Wood, Chai ve Haah, 19). Okul öcesi döem çocuğuu sosyal ve duygusal olarak uyum sağlaması, ou ergelik ve yetişkilik döemideki başarısıı ve ruhsal gelişimii öemli bir belirleyicisidir. Bu döemdeki çocukları özellikle sosyal ve duygusal gelişim başta olmak üzere diğer tüm gelişim alalarıdaki sağlıklı gelişimii ve toluma uyumlarıı oluşmasıda e öemli yaılarda biri ola ailei özellikleri ve bu özellikleri etkileye faktörleri belirlemesi ayrıca öem taşımaktadır (Kazdi, 1995). Ae-babaları aile işlevlerii sağlıklı veya sağlıksız olması; iletişim kurma yeteekleri, aile içideki sorulara çözüm bulma davraışları, davraışlarıı kotrol etme biçimleri, ailede birbirlerie asıl ilgi gösterdikleri, duygusal tekilerii ifade ediş biçimleri, rol ve sorumluluklarıı yerie getirme şekilleri ve ailei geel işlevlerii asıl değerledirdikleri ile ilgilidir (Işık ve Güve, 2007). Ailei, işlevlerii rahat ve sağlıklı bir şekilde gerçekleştirmesi, aile yaşatısıı kesitiye uğramaması içi aile üyeleri arasıda iletişim kurma, birbirii dileme, birbirie gereke ilgiyi gösterme, roblemlerle baş edebilme, aile üyelerie yaşları ve becerileri çerçeveside görevler verme gibi aile yaşamıı temel taşlarıa dikkat edilmesi gerekmektedir. 2 This documet dowloaded from [1 times] / Germay o Wed, 26 Dec :47:

4 Akdeiz Eğitim Araştırmaları Dergisi, Sayı 23, Yıl 201 Mediterraea Joural of Educatioal Research, Issue 23, Year 201 Ailei, özellikle de çocuğa biricil bakım vere kişi olması edeiyle aei, aile işlevlerii sağlıksız olması çocuğu tüm gelişim alalarıı olumsuz etkileyebilecektir. Bu edele aeleri aile işlevleri iceleirke çocuklarıı gelişim düzeylerii de icelemeye dahil edilmesi alamlı olacaktır. Bu kasamda bu araştırmada, 0-6 yaş arası çocukları gelişim düzeylerii aelerii aile işlevleri açısıda icelemesi amaçlamıştır. YÖNTEM Bu araştırmada, 0-6 yaş arası çocukları gelişim düzeyleri ile aelerii aile işlevleri çeşitli değişkeler açısıda icelemiştir. Bu amaçla tarama modeli kullaılmıştır (Büyüköztürk, KılıçÇakmak, Akgü, Karadeiz ve Demirel, 2015; Karasar, 200). Katılımcılar Çalışmaı evreii belirlemek içi araştırmacı tarafıda çocukları gelişimlerii etkileyebilecek faktörleri yer aldığı bir kotrol listesi oluşturulmuştur. Bu kotrol listesi aracılığıyla Bursa ı Nilüfer Merkez ilçeside yer ala 29 Aile Sağlığı Merkezii (ASM) her biri değerledirilmiştir. Bu kotrol listesi Bursa Halk Sağlığı Müdürlüğü de çalışa ve ASM leri buluduğu mahallelerde koruyucu ve öleyici sağlık hizmeti vere sağlık ersoelide destek alıarak oluşturulmuştur. Listede; bölgede aile içi şiddet, yasadışı madde kullaımı, aile hekimii sayısı, kreş/aaokuluu varlığı veya sayısı gibi maddeler bulumaktadır. Tüm maddeler açısıda Nilüfer İlçesie bağlı tüm ASM ler değerledirilmiştir. Değerledirme soucuda Akçalar ASM ve Işıktee ASM ilçede bulua e yüksek iki riskli ASM olarak bulumuştur. Sağlık Bakalığı SağlıkNet Karar Destek Sistemide (KDS) tesit edile verilere göre de Akçalar ASM ve Işıktee ASM de kayıtlı 0-6 yaş arasıda ola 201 çocuk ve oları aeleri bu çalışmaı evreii oluşturmuştur. Bu iki ASM'i 0-6 yaş dilimideki tolam üfusu 566 olarak bulumuştur (Erişim Tarihi: ). Bu bağlamda araştırmaı evrei 566 çocuk ve oları aeleri olarak belirlemiştir. Araştırma öreklemide yer alacak ae ve çocuk sayısı %5 hassasiyet ve % 95 güve aralığıa (Israel, 1992) göre hesalamış ve miimum öreklem hacmi 0-6 yaş dilimide ola 240 çocuk ve oları aeleri olarak tesit edilmiştir. Öreklem grubuda yer ala çocuklar ve aeleri basit tesadüfi örekleme yötemi ile belirlemiştir. Bu çerçevede erişile 201 çocuk ve oları aeleri çalışmaı öreklemii oluşturmuştur. 3 This documet dowloaded from [1 times] / Germay o Wed, 26 Dec :47:

5 Akdeiz Eğitim Araştırmaları Dergisi, Sayı 23, Yıl 201 Mediterraea Joural of Educatioal Research, Issue 23, Year 201 Veri Tolama Araçları Aile Değerledirme Ölçeği (ADÖ) Aile Değerledirme Ölçeği (ADÖ); aile grubuu yaısal ve örgütsel özelliklerii ve aile üyeleri arasıdaki işlevleri modellerii taımlamak, ayı zamada sağlıklı ve sağlıksız aileler arasıdaki ayrımı bulmak amacıyla Estei ve Bisho tarafıda 193 yılıda geliştirilmiştir (Estei, Baldwi ve Bisho, 193). Türkiye deki güveirlik ve geçerlik çalışmaları 199 da Işıl Bulut tarafıda geliştirilmiştir. Ölçeği güveirlik çalışmaları hem boşamış ve boşamamış bireylerde hem de ruh hastası ola ve olmaya bireylerde ayrı ayrı değerledirilerek oluşturulmuştur. Değerledirmede alt ölçekleri tümüde her grubu verdiği cevalar arasıdaki farkları alamlı olduğu görülmüştür. Bu durum, ölçeği her bir grubu birbiride alamlı bir şekilde ayırt ettiğii göstermektedir. Ölçeği uyum geçerliğii icelemek amacıyla evli ola 25 kişiye Evlilik Yaşam Ölçeği ile birlikte uygulamıştır. Bu ölçek ile ADÖ ü sadece geel işlevler alt boyutuu uyum geçerliği ile karşılaştırması yaılmıştır. Kişileri her iki ölçekte aldıkları ualar hesalamış ve Pearso mometler çarımı korelasyo katsayısı.66 olarak bulumuştur. ADÖ; iletişim (İ), roblem çözme (PÇ), duygusal teki verebilme (DTV), roller (R), davraış kotrolü (DK), gereke ilgiyi gösterme (GİG) ve geel işlevler (Gİ) şeklide 7 alt boyutta oluşmaktadır. Ölçeği tolam madde sayısı 60 tır.her bir madde içi 4 seçeek verilmiştir. Bu seçeekler Aye katılıyorum (1 ua), büyük ölçüde katılıyorum (2 ua), biraz katılıyorum (3 ua), hiç katılmıyorum (4 ua) şeklide değerledirilmektedir. Ölçekte tolamda 34 madde ters bir şekilde sorulmuştur ve değerledirmede ualar hesalaırke bu 34 madde ters ua verilerek ualadırılmaktadır. Ölçekte alıabilecek e yüksek ua 240 ve e düşük ua 60 tır. Ölçek sağlıklı işlevler ve sağlıksız işlevler şeklide yorumlamaktadır. Alıa yüksek ualar aile işlevleride sağlıksız bir yaıı olduğuu göstermektedir. Ölçeği tümüü veya ölçeği alt boyutlarıda herhagi birisii ortalama uaı 2 uaı üstüde ise aile işlevleride o alt boyut içi veya tüm aile işlevleri içi sağlıksız bir aile işlevi göstergesi olduğuu söylemek mümkü olmaktadır (Bulut, 1990). Bulut (1990) tarafıda ölçeği güveirliği, ua değişmezliği ve iç tutarlık aalizleri yaılmıştır. İç tutarlık ile ilgili aalizleri, ölçeği uyguladığı kişileri ADÖ ye verdiği cevalar üzeride her bir alt boyut içi ayrı ayrı Crobach Alha katsayıları hesalaarak yaılmıştır. PÇ içi.0, İ içi.71, R içi.42, DTV içi.59, GİG içi.3, DK içi.52 ve Gİ içi.6 katsayılarıa ulaşılmıştır. Pua değişmezliği ile ilgili aalizler, Hacettee Üiversitesi Sosyal Hizmetler Yüksekokulu öğrecileri ve ersoeli ile yaılmıştır. Ölçeği uyguladığı tolam 51 kişiye ölçek üç hafta arayla iki kez uygulamıştır. Pearso mometler çarımı korelasyo katsayısı sayeside kişileri her iki ölçek uygulamasıda aldıkları ualar arasıdaki ilişki hesalamıştır. PÇ içi.90, İ içi.4, R içi.2, DTV içi.7, GİG içi.62, DK içi.0 ve Gİ içi.9 katsayılarıa ulaşılmıştır. Bu 4 This documet dowloaded from [1 times] / Germay o Wed, 26 Dec :47:

6 Akdeiz Eğitim Araştırmaları Dergisi, Sayı 23, Yıl 201 Mediterraea Joural of Educatioal Research, Issue 23, Year 201 souçlar, ölçeği içerdiği koular bazıda güveilirliğii yeterli düzeyde olduğuu göstermektedir (Bulut, 1990). Dever II sel Tarama Testi Dever sel Tarama Testi (DGTT), çocukları gelişimlerii izleerek gelişimsel soruları yakalamak ve erkede müdahale edebilmek amacıyla ilk kez 1967 yılıda, Frakeburg ve Dodds tarafıda yayılamıştır. Birçok ülkede kullaılmış ve elde edile yei bilgiler ışığıda 1990 yılıda Frakeburg ve Dodds tarafıda yeide gözde geçirilerek Dever II oluşturulmuştur. Dever II, 0-6 yaş arasıda sağlıklı görüümde ola çocuklara uygulamak amacıyla oluşturulmuştur. Çocuğu ayıa/yaşıa uygu gelişimsel becerilerii değerledire bu test, belirti göstermeye gelişimsel soruları taramada, kuşkulu durumları esel bir araçla doğrulamada ve gelişimsel bakımda risk altıdaki çocukları izlemede öem taşımaktadır. Türkiye de 192 yılıda Hacettee Üiversitesi öğretim üyeleri Kalbiye Yalaz ve Shirley Eir tarafıda DGTT i ilk stadardizasyou yaılmıştır yılıda Kalbiye Yalaz ve Bau Alar; 2009 yılıda Kalbiye Yalaz, Bau Alar ve Birgül Bayoğlu tarafıda yeide gözde geçirilmiş ve stadardize edilmiştir. Dever II adıyla tüm Türkiye de eğitimii almak şartıyla kullaıma suulmuştur. Psikometrik özellikleri belirlemek içi elde edile veriler, çocukları her bir maddede geçtiği ayları/yaşları belirlemek amacıyla lojistik regresyo aalizide yararlaılarak hesalamıştır. Aalizler, çocukları %25, 50, 75, 90'ıı bir maddede geçtikleri ayları/yaşları belirlemeye yardımcı olmuştur. Testi güveirliği içi değişik yaş grularıda çocuklar ve birde fazla testör ile çalışılmıştır. Yaıla test souçları güveirlik çalışmaları kasamıda karşılaştırıldığıda testörler arası uyumluluğu %90, test-test uyumluluğu ise % 6'ı altıa düşmediği görülmüştür. Dever II, kişisel-sosyal, ice motor-uyumsal, dil ve kaba motor olmak üzere dört gelişim alaıı değerledire 134 maddede oluşmaktadır. Çocuğu yaşı hesaladıkta sora yaş çizgisii çizilmesiyle çocuğu hagi becerileri yaabilmesi gerektiği görülmekte ve bu şekilde testör çocuğu gelişimii yaşı ile uyumuu değerledirmektedir. sel maddeler dışıda testi souda gözlemlee 5 adet Test Davraışı maddesi bulumaktadır. Testör bu maddeleri çocuğu değerledirdiği süre zarfıda gözlemlemekte ve yorumsal olarak daha kolay değerledirme yaabilmesii sağlayabilmektedir. Testi yorumlamasıda ormal, aormal ve şüheli şeklide üç değerledirme bulumaktadır. Çocuğu gelişimii ormal olarak yorumlaabilmesi içi ayıa/yaşıa uygu maddeleri hesii geçmesi veya e fazla bir uyarı maddesi alması, şüheli olarak yorumlaabilmesi içi yalızca bir gecikme, iki veya daha fazla gecikme, bir gecikme+bir veya daha fazla uyarı maddesi alması, aormal olarak yorumlaabilmesi içi ise tüm testteki maddeler içi iki 5 This documet dowloaded from [1 times] / Germay o Wed, 26 Dec :47:

7 Akdeiz Eğitim Araştırmaları Dergisi, Sayı 23, Yıl 201 Mediterraea Joural of Educatioal Research, Issue 23, Year 201 veya daha fazla gecikme maddesi alması gerekmektedir. Bu tür aormal gelişim durumuda taı değerledirmesi içi bir merkeze yöledirme yaılması öerilmektedir (Yalaz, Alar ve Bayoğlu,2016). Veri Tolama Süreci Verileri elde etme aşamasıda öce araştırma ile ilgili Etik Kurul İzi alımıştır. Soraki aşamada araştırmaı Bursa İli Işıktee ASM ve Akçalar ASM de yaılabilmesi içi Bursa Halk Sağlığı Müdürlüğüde Aket İzi ve Araştırma İzi alımıştır. Araştırma verileri, Ağustos 2016 ile Şubat 2017 tarihleri arasıda ASM ile iş birliği içeriside ev ziyaretleri yaılarak ve ASM'ye başvura aileler ve 0-6 yaş arası çocuklarıa ulaşılarak elde edilmiştir. Veri tolama sürecide 50 aeye ASM de ulaşılarak görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Aile hekimi ve aile sağlığı elemaı ile görüşülerek araştırma alatılmış ve Bursa Halk Sağlığı Müdürlüğüde alıa izi belgeleri gösterilmiştir. ASM de aileler ile görüşmeleri yaılabileceği uygu bir oda ayarlamış ve aile hekimii gele hastaları arasıda 0-6 yaş arası çocuğa sahi aeleri ve çocukları yöledirmesi istemiştir. Görüşmeye gele aeler araştırma hakkıda bilgiledirilmiş ve araştırmayı kabul ettiğii belirttikte sora form ve ölçek doldurulmuştur. İlk öce demografik bilgiler ve ae ile doldurulacak ola ölçek aeye doldurulmuştur. Ae ile yaıla görüşme bittikte sora çocuğu gelişimii değerledirmek içi çocukla iletişim kurulmuş ve Dever II sel Tarama Testi uygulamıştır. Veri tolama sürecide 151 aileye ev ziyareti yaılarak görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Aile hekimide alıa iletişim bilgileri sayeside aileler aramış ve aelere araştırmaı ayrıtıları alatılmıştır. Ayı zamada aile hekimi ve aile sağlığı elemaıı aileler ile iletişim kurmaları soucuda da aelere ulaşılmıştır. Araştırmaı ayrıtıları aelere alatıldıkta sora araştırmaya katılmayı kabul ede aeler ile görüşme yaabilmek içi radevu alımıştır. Ev ziyareti içi aeleri hagi gü ve saatte uygu olduğu kedileri ile görüşülmüş ve uygu oldukları zamalara göre ev ziyareti laı oluşturulmuştur. Radevu tarihi geldiğide aeler ev ziyareti yaılmada yaklaşık 30 dakika öce tekrar araarak ev ziyareti içi uygu olu olmadıkları sorulmuştur, uygu ola aileler ziyaret edilerek görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler 30 dakika ila 60 dakika arasıda sürmüştür. Görüşmeler souda aelere çocukları gelişim düzeyleri ve gelişimlerii desteklemek içi eler yaabilecekleri ile ilgili gelişimsel öeriler verilmiş, araştırmacıya ulaşabilecekleri iletişim umarası ile isterlerse araştırma souçlarıa ulaşabilecekleri bilgisi verilmiştir. Verileri Aalizi Aile Bilgi Formu, Aile Değerledirme Ölçeği ve Dever II sel Tarama Testi aracılığıyla elde edile veriler, SPSS 20 istatistik aket rogramı kullaılarak değerledirilmiştir. Elde edile 6 This documet dowloaded from [1 times] / Germay o Wed, 26 Dec :47:

8 Akdeiz Eğitim Araştırmaları Dergisi, Sayı 23, Yıl 201 Mediterraea Joural of Educatioal Research, Issue 23, Year 201 verileri ormal dağılım kriterie uyu uymadığı test edilmiştir. Yaıla Shairo Wilk ve Kolmogrov Smirov testleri her gru içi icelemiştir. ı frekas dağılımlarıa bakıldığıda çoğu gru frekaslarıı 50 i altıda olduğu ve bu edele verileri ormal dağılım göstermediği görülmüştür. Dolayısıyla arametrik olmaya hiotez testleri kullaılmıştır. Gru frekaslarıı 50 i üstüde olduğu verilerde ise yaıla Shairo Wilk ve Kolmogrov Smirov testleri souçları =0.000 ile =0.004 arasıda değişmiştir. Dolayısıyla yaıla ormal dağılım testleri soucuda souçlar =0.05 te küçük olduğu içi verileri ormal dağılım göstermediği alaşılmıştır (Alar, 2014). Hem ormallik dağılım bulguları hem de hiotez testlerii souçları yorumlaırke alamlılık düzeyi olarak =0,05 kullaılmıştır. BULGULAR 0-6 yaş arası çocukları gelişim düzeylerii aelerii aile işlevleri açısıda icelemesii amaçlaya araştırmaı bu bölümüde, aelere ve çocuklara uygulaa ölçme araçları üzeride elde edile verileri taımlayıcı ve yaygılık istatistikleri ile araştırmaı amacıa yöelik yaıla ilişkisel aalizler yer almaktadır. Tablo 1. Dever II alt gelişim alaları durumları ile ADÖ Problem Çözme ua ortalamaları arasıdaki Kruskal-Wallis H testi souçları. Dever II H Dil , 1, 0,54 0,49 0,62 4,039 0,133 İce Motor ,5 0,55 0,54 0,40 0,116 0,944 Kaba Motor , 0,53 0,66 0,72 0,479 0,77 Kişisel-Sosyal ,55 0,49 0,41 4,342 0,114 Tablo 1 de aeleri ADÖ roblem çözme ua ortalamaları açısıda çocukları Dever II dil gelişimi, ice motor, kaba motor ve kişisel-sosyal gelişimi souçları arasıda istatistiksel olarak alamlı bir farklılık olmadığı görülmektedir (>0,05). Buula birlikte, Dever II dil gelişimi soucu uyarı ve gecikme ve kaba motor gelişim soucu gecikme ola çocukları aelerii roblem çözme işlevi ua ortalamalarıı diğer grulara göre daha yüksek olduğu görülmektedir. Bu bulgu üzeride roblem çözme alaıda sağlıksız işlev göstere aeleri çocuklarıı özellikle dil ve kaba motor gelişimlerii isete olumsuz yöde etkilediği söyleebilir. 7 This documet dowloaded from [1 times] / Germay o Wed, 26 Dec :47:

9 Akdeiz Eğitim Araştırmaları Dergisi, Sayı 23, Yıl 201 Mediterraea Joural of Educatioal Research, Issue 23, Year 201 Tablo 2. Dever II gelişim soucu ile ADÖ Problem Çözme ua ortalamaları arasıdaki MaWhitey U testi souçları. Alaı Dever II Geel z Olmaya ,55 0,50-0,229 0,19 Tablo 2. de aeleri ADÖ roblem çözme ua ortalamaları ile çocukları Dever II souçları arasıda istatistiksel olarak alamlı bir fark olmadığı görülmektedir (>0,05). Bu bulgu üzeride ormal ve ormal olmaya geel gelişime sahi çocukları aelerii roblem çözme becerileri arasıda herhagi bir farkı olmadığı söyleebilir. Tablo 3. Dever II alt gelişim alaları durumları ile ADÖ İletişim ua ortalamaları arasıdaki Kruskal-Wallis H testi souçları. Dever II H Dil ,46 0,37 0,50 0,609 0,737 İce Motor 1 5 0,45 0,55 0,52 0,613 0,736 Kaba Motor 15 1, 0,45 0,45 0,54 3,639 0,162 Kişisel-Sosyal ,5 0,45 0,49 0,40 2,663 0,264 Tablo 3. te aeleri ADÖ iletişim ua ortalamaları ile çocukları Dever II dil gelişimi, ice motor, kaba motor ve kişisel-sosyal gelişimi souçları arasıda istatistiksel olarak alamlı bir fark olmadığı görülmektedir (>0,05). Buula birlikte, Dever II ice motor gelişim soucu uyarı ola çocukları aelerii iletişim işlevi ua ortalamalarıı, Dever II kaba motor gelişim soucu uyarı ola çocukları aelerii iletişim işlevi ua ortalamalarıı, Dever II kaba motor gelişim soucu uyarı ola çocukları aelerii iletişim işlevi ua ortalamalarıı ve Dever II kaba motor gelişimi soucu gecikme ola çocukları aelerii iletişim işlevi ua ortalamalarıı diğer grulara göre daha yüksek olduğu görülmektedir. Bu bulgu üzeride iletişim alaıda sağlıksız işlev göstere aeleri çocuklarıı özellikle ice motor, kaba motor ve kişisel-sosyal gelişimlerii isete olumsuz yöde etkilediği söyleebilir. This documet dowloaded from [1 times] / Germay o Wed, 26 Dec :47:

10 Akdeiz Eğitim Araştırmaları Dergisi, Sayı 23, Yıl 201 Mediterraea Joural of Educatioal Research, Issue 23, Year 201 Tablo 4. Dever II geel gelişim soucu ile ADÖ İletişim ua ortalamaları arasıdaki Ma Whitey U testi souçları. Alaı Dever II Geel z Olmaya ,46 0,43-0,229 0,19 Tablo 4. te aeleri ADÖ iletişim ua ortalamaları ile çocukları Dever II souçları arasıda istatistiksel olarak alamlı bir fark olmadığı görülmektedir (>0,05). Bu bulgu üzeride ormal ve ormal olmaya geel gelişime sahi çocukları aelerii iletişim becerileri arasıda herhagi bir farkı olmadığı söyleebilir. Tablo 5. Dever II alt gelişim alaları durumları ile ADÖ Roller ua ortalamaları arasıdaki Kruskal-Wallis H testi souçları. Dever II H Dil , 2 1, 0,47 0,37 0,44 1,16 0,403 İce Motor 1 5 1, 1, 0,46 0,64 0,44 1,319 0,517 Kaba Motor 15 1, 2,1 0,46 0,37 0,40 5,205 0,074 Kişisel-Sosyal , 2 1, 0,45 0,51 0,47 1,012 0,603 Tablo 5. te aeleri ADÖ roller ua ortalamaları ile çocukları Dever II dil gelişimi, ice motor, kaba motor ve kişisel-sosyal gelişimi souçları arasıda istatistiksel olarak alamlı bir fark olmadığı görülmektedir (>0,05). Buula birlikte, Dever II kaba motor gelişim soucu gecikme ola çocukları aelerii roller işlevi ua ortalamalarıı diğer grulara göre daha yüksek olduğu görülmektedir. Bu bulgu üzeride roller alaıda sağlıksız işlev göstere aeleri çocuklarıı özellikle kaba motor gelişimlerii isete olumsuz yöde etkilediği söyleebilir. Tablo 6. Dever II geel gelişim soucu ile ADÖ Roller ua ortalamaları arasıdaki Ma Whitey U testi souçları. Alaı Dever II Geel z Olmaya , 0,47 0,42-1,045 0,296 9 This documet dowloaded from [1 times] / Germay o Wed, 26 Dec :47:

11 Akdeiz Eğitim Araştırmaları Dergisi, Sayı 23, Yıl 201 Mediterraea Joural of Educatioal Research, Issue 23, Year 201 Tablo 6. da aeleri ADÖ roller ua ortalamaları ile çocukları Dever II souçları arasıda istatistiksel olarak alamlı bir fark olmadığı görülmektedir (>0,05). Buula birlikte, Dever II geel gelişim soucu ormal olmaya çocukları aelerii roller işlevi ua ortalamalarıı diğer grulara göre daha yüksek olduğu görülmektedir. Bu bulgu üzeride roller alaıda sağlıksız işlev göstere aeleri çocuklarıı geel gelişimlerii isete olumsuz yöde etkilediği söyleebilir. Tablo 7. Dever II alt gelişim alaları durumları ile ADÖ Duygusal Teki Verebilme ua ortalamaları arasıdaki Kruskal Wallis H testi souçları. Dever II H Dil , 0,57 0,55 0,70 3,291 0,193 İce Motor 1 5 1, 1,5 0,57 0,64 0,64 0,759 0,64 Kaba Motor ,56 0,75 0,66 5,142 0,076 Kişisel-Sosyal ,5 0,61 0,52 0,940 0,625 Tablo 7. de aeleri ADÖ duygusal teki verebilme ua ortalamaları ile çocukları Dever II dil gelişimi, ice motor, kaba motor ve kişisel-sosyal gelişimi souçları arasıda istatistiksel olarak alamlı bir fark olmadığı görülmektedir (>0,05). Buula birlikte, Dever II dil gelişimi soucu uyarı ola çocukları aelerii duygusal teki verebilme işlevi ua ortalamaları, ice motor gelişim soucu uyarı ola çocukları aelerii duygusal teki verebilme işlevi ua ortalamaları ve kaba motor gelişimi soucu uyarı ola çocukları aelerii duygusal teki verebilme işlevi ua ortalamalarıı diğer grulara göre daha yüksek olduğu görülmektedir. Bu bulgu üzeride duygusal teki verebilme alaıda sağlıksız işlev göstere aeleri çocuklarıı özellikle dil, ice motor ve kaba motor gelişimlerii isete olumsuz yöde etkilediği söyleebilir. Tablo. Dever II geel gelişim soucu ile ADÖ Duygusal Teki Verebilme ua ortalamaları arasıdaki Ma Whitey U testi souçları. Alaı Dever II Geel z Olmaya ,5 0,57-0,749 0,454 Tablo. de aeleri ADÖ duygusal teki verebilme ua ortalamaları ile çocukları Dever II souçları arasıda istatistiksel olarak alamlı bir fark olmadığı görülmektedir (>0,05). Bu bulgu 10 This documet dowloaded from [1 times] / Germay o Wed, 26 Dec :47:

12 Akdeiz Eğitim Araştırmaları Dergisi, Sayı 23, Yıl 201 Mediterraea Joural of Educatioal Research, Issue 23, Year 201 üzeride duygusal teki verebilme alaıda sağlıksız işlev göstere aeleri çocuklarıı geel gelişimlerii isete olumsuz yöde etkilediği söyleebilir. Tablo 9. Dever II alt gelişim alaları durumları ile ADÖ Gereke İlgiyi Gösterme ua ortalamaları arasıdaki Kruskal Wallis H testi souçları. Dever II H Dil ,42 0,40 0,43 0,940 0,625 İce Motor 1 5 0,40 0,67 0,61 0,524 0,769 Kaba Motor 15 2,2 2 0,40 0,51 0,57 4,905 0,06 Kişisel-Sosyal ,42 0,37 0,50 0,769 0,61 Tablo 9. da aeleri ADÖ gereke ilgiyi gösterme ua ortalamaları ile çocukları Dever II dil gelişimi, ice motor, kaba motor ve kişisel-sosyal gelişimi souçları arasıda istatistiksel olarak alamlı bir fark olmadığı görülmektedir (>0,05). Dever II dil gelişimi soucu gecikme ola çocukları aelerii gereke ilgiyi gösterme işlevi ua ortalamaları, kaba motor gelişim soucu uyarı ola çocukları aelerii gereke ilgiyi gösterme işlevi ua ortalamaları, kaba motor gelişimi soucu gecikme ola çocukları aelerii gereke ilgiyi gösterme işlevi ua ortalamalarıı ve kişisel-sosyal gelişim soucu uyarı ola çocukları aelerii gereke ilgiyi gösterme işlevi ua ortalamalarıı diğer grulara göre daha yüksek olduğu görülmektedir. Bu bulgu üzeride gereke ilgiyi gösterme alaıda sağlıksız işlev göstere aeleri çocuklarıı özellikle dil, kaba motor ve kişisel-sosyal gelişimlerii isete olumsuz yöde etkilediği söyleebilir. Tablo 10. Dever II geel gelişim soucu ile ADÖ Gereke İlgiyi Gösterme ua ortalamaları arasıdaki Ma-Whitey U testi souçları. Alaı Dever II Geel z Olmaya ,40 0,47-0,536 0,592 Tablo 10. da aeleri ADÖ gereke ilgiyi gösterme ua ortalamaları ile çocukları Dever II souçları arasıda istatistiksel olarak alamlı bir fark olmadığı görülmektedir (>0,05). Bu bulgu 11 This documet dowloaded from [1 times] / Germay o Wed, 26 Dec :47:

13 Akdeiz Eğitim Araştırmaları Dergisi, Sayı 23, Yıl 201 Mediterraea Joural of Educatioal Research, Issue 23, Year 201 üzeride aeleri aile işlevlerideki gereke ilgiyi gösterme becerilerii çocuklarıı geel gelişimlerii etkilemediği söyleebilir. Tablo 11. Dever II alt gelişim alaları durumları ile ADÖ Davraış Kotrolü ua ortalamaları arasıdaki Kruskal-Wallis H testi souçları. Dever II Ortal ama H Dil , 1, 0,42 0,2 0,50 0,406 0,16 İce Motor 1 5 1, 0,42 0,17 0,33 2,100 0,350 Kaba Motor 15 1, 2,1 0,41 0,47 0,42 3,00 0,150 Kişisel-Sosyal ,42 0,40 0,39 3,55 0,146 Tablo 11. de aeleri ADÖ davraış kotrolü ua ortalamaları ile çocukları Dever II dil gelişimi, ice motor, kaba motor ve kişisel-sosyal gelişimi souçları arasıda istatistiksel olarak alamlı bir fark olmadığı görülmektedir (>0,05). Buula birlikte, Dever II ice motor gelişimi soucu uyarı ola çocukları aelerii davraış kotrolü işlevi ua ortalamalarıı, Dever II kaba motor gelişimi soucu gecikme ola çocukları aelerii davraış kotrolü işlevi ua ortalamalarıı ve Dever II kişisel-sosyal gelişim soucu gecikme ola çocukları aelerii davraış kotrolü işlevi ua ortalamalarıı diğer grulara göre daha yüksek olduğu görülmektedir. Bu bulgu üzeride davraış kotrolü alaıda sağlıksız işlev göstere aeleri çocuklarıı özellikle ice motor, kaba motor ve kişisel-sosyal gelişimlerii isete olumsuz yöde etkilediği söyleebilir. Tablo 12. Dever II geel gelişim soucu ile ADÖ Davraış Kotrolü ua ortalamaları arasıdaki Ma-Whitey U testi souçları. Alaı Dever II Geel z Olmaya , 0,42 0,39-1,01 0,309 Tablo 12. de aeleri ADÖ DK ua ortalamaları ile çocukları Dever II souçları arasıda istatistiksel olarak alamlı bir fark olmadığı görülmektedir (>0,05). Bu bulgu üzeride davraış 12 This documet dowloaded from [1 times] / Germay o Wed, 26 Dec :47:

14 Akdeiz Eğitim Araştırmaları Dergisi, Sayı 23, Yıl 201 Mediterraea Joural of Educatioal Research, Issue 23, Year 201 kotrolü alaıda sağlıksız işlev göstere aeleri çocuklarıı geel gelişimlerii isete olumsuz yöde etkilediği söyleebilir. Tablo 13. Dever II alt gelişim alaları durumları ile ADÖ Geel İşlevler ua ortalamaları arasıdaki Kruskal-Wallis H testi souçları. Dever II H Dil ,5 0,49 0,55 0,77 1,417 0,492 İce Motor 1 5 1,5 1,3 0,52 0,19 0,54 0,543 0,762 Kaba Motor 15 1,4 2 0,47 0,73 0,5 6,32 0,042* Kişisel-Sosyal ,5 0,52 0,42 0,60 2,54 0,240 İkili Karşılaştırma 1-3 *<0,05 Tablo 13. te aeleri ADÖ geel işlevler ua ortalamaları ile çocukları Dever II dil gelişimi, ice motor ve kişisel-sosyal gelişimi souçları arasıda istatistiksel olarak alamlı bir fark olmadığı (>0,05), kaba motor gelişim souçları arasıda istatistiksel olarak alamlı bir fark olduğu görülmektedir (<0,05). Buula birlikte, Dever II kaba motor gelişim soucu ormal ola çocukları aelerii ADÖ geel işlevler ua ortalamalarıı, Dever II kaba motor gelişim soucu gecikme ola çocukları aelerii ADÖ geel işlevler ua ortalamalarıda alamlı derecede daha düşük olduğu görülmektedir. Dever II dil gelişimi soucu gecikme ola çocukları aelerii geel işlev ua ortalamalarıı, Dever II kaba motor gelişimi soucu uyarı ola çocukları aelerii geel işlev ua ortalamalarıı ve Dever II kaba motor gelişimi soucu gecikme ola çocukları aelerii geel işlev ua ortalamalarıı diğer grulara göre daha yüksek olduğu görülmektedir. Bu bulgu üzeride geel işlevler alaıda sağlıksız işlev göstere aeleri çocuklarıı özellikle dil ve kaba motor gelişimlerii isete olumsuz yöde etkilediği söyleebilir. Tablo 14. Dever II geel gelişim soucu ile ADÖ Geel İşlevler ua ortalamaları arasıdaki MaWhitey U testi souçları. Alaı Dever II Geel z Olmaya ,4 0,47 0,62-7 0, This documet dowloaded from [1 times] / Germay o Wed, 26 Dec :47:

15 Akdeiz Eğitim Araştırmaları Dergisi, Sayı 23, Yıl 201 Mediterraea Joural of Educatioal Research, Issue 23, Year 201 Tablo 14. te aeleri ADÖ geel işlevler ua ortalamaları ile çocukları Dever II souçları arasıda istatistiksel olarak alamlı bir fark olmadığı görülmektedir (>0,05). Bu bulgu üzeride geel işlevler alaıda sağlıksız işlev göstere aeleri çocuklarıı geel gelişimlerii isete olumsuz yöde etkilediği söyleebilir. Tablo 15. Dever II alt gelişim alaları durumları ile ADÖ tolam ua ortalamaları arasıdaki Kruskal-Wallis H testi souçları. Dever II H Dil ,37 0,32 0,4 36 0,420 İce Motor 1 5 0,37 0,32 0,44 0,146 0,929 Kaba Motor 15 1, 2 0,36 0,43 0,53 4,555 0,103 Kişisel-Sosyal , 0,37 0,39 0,36 0,39 Tablo 15. te aeleri ADÖ tolam ua ortalamaları ile çocukları Dever II dil gelişimi, ice motor, kaba motor ve kişisel-sosyal gelişimi souçları arasıda istatistiksel olarak alamlı bir fark olmadığı görülmektedir (>0,05). Buula birlikte, Dever II kaba motor gelişimi soucu uyarı ola çocukları aelerii ADÖ tolam ua ortalamalarıı, Dever II kaba motor gelişimi soucu gecikme ola çocukları aelerii ADÖ tolam ua ortalamalarıı ve Dever II kişisel-sosyal gelişim soucu uyarı ola çocukları aelerii ADÖ tolam ua ortalamalarıı diğer grulara göre daha yüksek olduğu görülmektedir. Bu bulgu üzeride aile işlevleride sağlıksız işlev göstere aeleri çocuklarıı özellikle kaba motor ve kişisel-sosyal gelişimlerii isete olumsuz yöde etkilediği söyleebilir. Tablo 16. Dever II geel gelişim soucu ile ADÖ tolam ua ortalamaları arasıdaki Ma Whitey U testi souçları. Alaı Dever II Geel z Olmaya ,37 0,39-7 0,062 Tablo 16. da aeleri ADÖ tolam ua ortalamaları ile çocukları Dever II souçları arasıda istatistiksel olarak alamlı bir fark olmadığı görülmektedir (>0,05). Bu bulgu üzeride aeleri aile işlevlerideki becerilerii çocuklarıı geel gelişimlerii etkilemediği söyleebilir. 14 This documet dowloaded from [1 times] / Germay o Wed, 26 Dec :47:

16 Akdeiz Eğitim Araştırmaları Dergisi, Sayı 23, Yıl 201 Mediterraea Joural of Educatioal Research, Issue 23, Year 201 TARTIŞMA, SONUÇ VE ÖNERILER Aeleri ADÖ geel işlevler ua ortalamaları ile çocukları Dever II kaba motor gelişim souçları arasıda istatistiksel olarak alamlı bir ilişki olduğu, Dever II kaba motor gelişim soucu ormal ola çocukları aelerii ADÖ geel işlevler ua ortalamalarıı, Dever II kaba motor gelişim soucu gecikme ola çocukları aelerii ADÖ geel işlevler ua ortalamalarıda alamlı derecede daha düşük olduğu bulumuştur. Aeleri aile işlev ua ortalamaları yai sağlıksız aile işlevleri arttıkça çocuklarıı kaba motor gelişimlerii ormal gelişim göstermediği görülmüştür. Literatür icelediğide bu bulgu ile ilgili bir çalışmaya rastlamamakla birlikte Hughes, Hedtke ve Kedall (200) i ae ve babaları aile işlevlerii çocukları gelişimleri üzeride etkilerii iceledikleri araştırmalarıda düşük aile işlevlerii çocukları geel işlevlerii ve gelişimlerii olumsuz etkilediği soucua ulaşmışlardır. Sağlıksız aile işlevlerii çocukları tüm gelişim alalarıı etkileyebileceği düşüüldüğüde bu bulguu beklee bir souç olduğu söyleebilir. Aeleri ADÖ roblem çözme alaıda sağlıksız işlevlere sahi olması çocuklarıı özellikle dil ve kaba motor gelişimlerii olumsuz yöde etkilediğii göstermiştir. Kobak, Cole, Ferez-Gillies, Flemig ve Gamble (1993) i geçler üzeride yatıkları bir araştırmada roblem çözme becerilerii çocukları ae ile ilişkilerie bağlı olabileceğii belirtmiştir. Serteli (2003) i ebevey tutumlarıı sosyo-kültürel yaı ve aile foksiyolarıa etkisii icelediği araştırmasıda ise eşleri ile arasıdaki roblemleri çözemeye kadıları aile işlevleride yüksek ualar alarak sağlıksız işlev gösterdiklerii bulmuştur. Aeleri sorularıa çözüm bulabilmeleri ailedeki ilişkileri etkilemekte ve bu durum da çocukları gelişimlerii olumlu veya olumsuz yöde gelişmesie ede olabilmektedir. Özellikle dil-bilişsel gelişim açısıda bakıldığıda roblem çözme becerisi yüksek aileleri çocuklarıı da ailelerii örek alarak ve bu bakış açısıyla yetiştirilerek dil-bilişsel gelişim alaıda daha başarılı olmaları bekleebile bir souçtur. Aeleri ADÖ gereke ilgiyi gösterme becerilerii çocuklarıı geel gelişimlerii etkilemediği görülmüştür. Kelly, Morisset, Barard, Hammod ve Booth (1996) u yüksek riskli grularda ae-çocuk etkileşimii okulöcesi döem çocukları bilişsel ve dil gelişimideki etkilerii iceledikleri araştırmalarıda erke döemde kurula ae-çocuk ilişkisii çocukları dil ve bilişsel gelişimlerii öemli derecede etkilediği soucua ulaşmışlardır. Bezer şekilde çocuklarıyla ilgilee aeleri çocuklarıı gelişimlerii daha sağlıklı ve daha iyi geliştiğii göstere birçok çalışma mevcuttur (Drotar, 1996; Jeigs ve Coors; 193; Gökçay, Köklük, Kayadibi, Erarsla ve Çalışka, 2000; Letoumeau, Tramote ve Willms, 2013; Nikolaou, 2012; Schroder ve Kelley, 2010). Erke çocukluk döemide bakım verei-özellikle de aei- çocuğuyla ilgilemesi ve oa uyara sağlaması çocuğu yaşamı alamasıı kolaylaştırmakta ve uyum yeteeklerii arttırarak daha iyi gelişim göstermesii sağlamaktadır. Çocukları ebeveyleri veya 15 This documet dowloaded from [1 times] / Germay o Wed, 26 Dec :47:

17 Akdeiz Eğitim Araştırmaları Dergisi, Sayı 23, Yıl 201 Mediterraea Joural of Educatioal Research, Issue 23, Year 201 bakım vereleri tarafıda ilgileilmesii ou sağlıklı gelişimii destekleyeceği ve ou hayata hazırlayacağı düşüüldüğüde bu bulguu beklee bir souç olmadığı söyleebilir. Araştırmaı bulguları düşüüldüğüde çocuğu gelişimii etkileye ve bu alada çalışa her bir kurum ve ersoele büyük görevler düşmektedir. Özellikle de 0-6 yaş bebeklik ve çocukluk döemideki deeyimleri yetişkilik döemii büyük ölçüde etkilediği düşüüldüğüde bu yaş döemie daha fazla yatırımı yaılması gerektiği düşüülmektedir. Özellikle birici basamak sağlık ersoelii 0-6 yaş arası çocukları gelişimleri ile ilgili bilgiledirilmesi gerekmektedir. Bu ersoelleri kurumlarıda bu yaş arasıdaki çocuklar ve aileleri ile kısa daışmalık veya yöledirme yaarak riskleri erkede öleyebilmeleri aileleri sağlıklı aile işlevlerie ulaşabilmeleride büyük öem taşımaktadır. Exteded Summary Itroductio The family is a very imortat structure i terms of shaig the lives of childre from birth. Not oly the hysical eeds of the child but also the emotioal eeds such as love, comassio ad resect are met i the family eviromet; ersoality ad social develomet rocess also occurs i the family. At the same time, childre are gettig better ad worse behaviors ad / or habits tha their families, both i their develomet ad i their traiig. Because childre come to a world that is stragers to them without the ecessary kowledge ad skills to kee their lives alive. Whe this effect is cosidered, Accordig to Chow (2004), the family icludes both the first ad most effective social eviromet of the child (Tezel-Sahi ad Özbey, 2007). I this cotext, it ca be cosidered as a risk factor because it is both a strog rotective factor for childre ad a occasioally egative result. Because the family, esecially the rimary caregiver of the child, is uhealthy of the mother's family fuctios, it ca egatively affect the whole develometal area of the child. For this reaso, it would be meaigful to iclude the develometal level of the childre while examiig the family fuctios of the mothers. I this cotext, i this research, it is aimed to examie the develometal level of childre betwee 0-6 years i terms of family fuctios of their mothers. Method Screeig model was used i this research aimed at examiig the family fuctios of mothers of 0-6 years old i terms of various variables (Büyüköztürk, Kılıç-Çakmak, Akgü, Karadeiz ad Demirel, 2015, Karasar, 200). I order to determie the oulatio of the worker, a checklist was develoed by the researcher to iclude factors that could affect the develomet of childre. Through this checklist, each of the 29 Family Health Ceters located i the district of Nilüfer Merkez i Bursa was evaluated. At the ed of 16 This documet dowloaded from [1 times] / Germay o Wed, 26 Dec :47:

18 Akdeiz Eğitim Araştırmaları Dergisi, Sayı 23, Yıl 201 Mediterraea Joural of Educatioal Research, Issue 23, Year 201 the evaluatio, the childre ad their mothers i the 0-6 age grou registered i Akçalar Family Health Ceter ad Işıktee Family Health Ceter costituted the oulatio of this work i the cotext of develometal suort eed. The umber of childre aged 0-6 years i the Family Health Ceters were determied from the Miistry of Health System ad the total oulatio i the 0-6 age grou of these two Family Health Ceters was foud to be 566 (Access Date: ). I this cotext, the oulatio of the research was idetified as the mother of 566 childre. "Family Iformatio Form", "Family Assessmet Scale" ad Dever II Develometal Screeig Test were used i the research. Durig the data collectio rocess, visits were made to 151 families ad iterviews were coducted. Through commuicatio iformatio from the family hysicia, families were searched ad the details of researchig the mothers were exlaied. At the same time, family hysicias ad family health care roviders have cotacted their arets ad the mothers have bee reached as a result. A aoitmet was made to iterview the mothers who agreed to articiate i the survey after the details of the study were told to their mothers. They were iterviewed about which day ad hour their mother was suitable for home visit ad a home visit la was established accordig to the times whe they were coveiet. The obtaied data were evaluated usig the SPSS 20 statistical ackage rogram. The obtaied data were tested for comliace with the ormal distributio criterio. Shairo Wilk ad Kolmogrov Smirov test, where the data are ormally distributed, were examied. No-arametric hyothesis tests were used because the data did ot meet the ormal distributio criterio. Whe the results of both ormality distributio ad hyothesis tests were iterreted, = 0.05 was used as sigificace level. Fidigs I Table 1, there was o statistically sigificat differece betwee the childre's Dever II laguage develomet, fie motor, gross motor ad ersoal-social develomet results i terms of the average scores of the Family Assessmet Scale roblem-solvig scores of the mothers (> 0,05). I Table 2, it is see that there is o statistically sigificat differece betwee the average scores of the Family Assessmet Questioaire roblem solvig scores of the mothers ad Dever II childre (> 0,05). I Table 3, there was o statistically sigificat differece betwee the average scores of the Family Assessmet Scale commuicatio scores of the mothers ad the Dever II laguage develomet, fie motor, gross motor ad ersoal-social develomet outcomes of the childre (> 0.05). 17 This documet dowloaded from [1 times] / Germay o Wed, 26 Dec :47:

19 Akdeiz Eğitim Araştırmaları Dergisi, Sayı 23, Yıl 201 Mediterraea Joural of Educatioal Research, Issue 23, Year 201 I Table 4, there is o statistically sigificat differece betwee the average scores of the Family Assessmet Scale commuicatio oits of the mothers ad Dever II childre (> 0,05). Table 5 shows that there is o statistically sigificat differece betwee the average score of the scores of the Family Assessmet Scale of the mothers ad the Dever II laguage develomet, fie motor, gross motor ad ersoal-social develomet results of childre (> 0,05). I Table 6, there is o statistically sigificat differece betwee the average scores of the Family Assessmet Scale scores of the mothers ad Dever II childre (> 0,05). I Table 7, there is o statistically sigificat differece betwee the mea scores of the mother's emotioal resosiveess to the Family Assessmet Scale ad the childre's Dever II laguage develomet, fie motor, gross motor ad ersoal-social develomet outcomes (> 0.05). I Table, there is o statistically sigificat differece betwee the mother's emotioal resosiveess average of Family Assessmet Scale ad Dever II results of childre (> 0,05). Table 9 shows that there is o statistically sigificat differece betwee the mea scores of the arets ad the scores of the Dever II laguage develomet, fie motor, gross motor ad ersoalsocial develomet scores of the childre with the Family Assessmet Scale (> 0,05). Table 10 shows that there is o statistically sigificat differece betwee the mea scores of the arets ad the Dever II results of the childre (> 0,05). Table 11 shows that there is o statistically sigificat differece betwee the average scores of the Materal Behavior Cotrol scores of the mothers ad Dever II laguage develomet, fie motor, gross motor ad ersoal-social develomet outcomes of the mothers (> 0,05). I Table 12, there is o statistically sigificat differece betwee the average scores of the Family Assessmet Scale Behavior Cotrol scores of the mothers ad Dever II results of the childre (> 0,05). I Table 13, there was o statistically sigificat differece (> 0.05) betwee the mea scores of the Family Assessmet Scale geeral fuctioig scores of the mothers ad the Dever II laguage develomet, fie motor ad ersoal-social develomet results of the childre, statistically it is see that there is a sigificat differece ( <0.05). I Table 14, there is o statistically sigificat differece betwee the mea scores of the Family Fuctioig Questioaire geeral fuctios score ad the Dever II results of the childre (> 0,05). 1 This documet dowloaded from [1 times] / Germay o Wed, 26 Dec :47:

20 Akdeiz Eğitim Araştırmaları Dergisi, Sayı 23, Yıl 201 Mediterraea Joural of Educatioal Research, Issue 23, Year 201 Table 15 shows that there is o statistically sigificat differece betwee the mea scores of the Family Assessmet Scale scores of the mothers ad the childre's Dever II laguage develomet, fie motor, gross motor ad ersoal-social develomet results (> 0.05). I Table 16, there is o statistically sigificat differece betwee the mother's total scores of the Family Assessmet Scale ad the Dever II results of the childre (> 0.05). Discussio ad Coclusio As the average scores of the family fuctio oits of the aelies, that is, the uhealthy family fuctios icreased, the childre's rough motor develomet did ot show ormal develomet. Hughes, Hedtke ad Kedall (200) have foud that low family fuctioig egatively affects childre's geeral fuctioig ad develomet i their research o the effects of family fuctios of arets o the develomet of childre, with o study o this fidig. The mothers' Family Assessmet Scale has show that childre who have uhealthy fuctios i the roblem-solvig area esecially affect the laguage ad rough motor develomet egatively. Kobak, Cole, Ferez-Gillies, Flemig ad Gamble (1993) foud that roblem-solvig skills i youg eole may deed o their childre's mothers. Serteli (2003) ivestigated the effects of aretal attitudes o socio-cultural structure ad family fuctioig, ad foud that the wome who could ot solve the roblems with their souses received high scores i family fuctios ad showed a uhealthy fuctio. The mothers' Family Assessmet Scale showed that the ability to demostrate disorietatio did ot affect the geeral develomet of childre. The results of Kelly, Morriset, Barard, Hammod ad Booth (1996) i the study of mother-child iteractio i high-risk grous examiig the effects of cogitive ad liguistic develomet of reschool childre have reached the coclusio that the mother-child relatioshi established i early stage affects childre's laguage ad cogitive develomet sigificatly. I a similar vei, there are may studies showig that the develomet of childre's mothers who are dealig with their childre has imroved healthier ad better (Drotar, 1996, Jeigs ad Coors, 193, Gökçay, Köklük, Kayadibi, Erarsla ad Çalışka, 2000, Letoumeau, Tramote ad Willms, 2013, Nikolaou, 2012, Schroder ad Kelley, 2010). KAYNAKLAR Alar, R. (2014). Sor, sağlık ve eğitim bilimleride öreklerle uygulamalı istatistik ve geçerlikgüveirlik. Akara: Detay Yayıcılık. Brya, L., Colema, M., Gaog, L. ve Brya, H. (196).Family structure as a cue for stereotyig.joural of Marriage ad Family, 4 (1): Bulut, I. (1990). Aile değerledirme ölçeği (ADÖ) El Kitabı. Akara: Özgüzeliş Matbaa. 19 This documet dowloaded from [1 times] / Germay o Wed, 26 Dec :47:

21 Akdeiz Eğitim Araştırmaları Dergisi, Sayı 23, Yıl 201 Mediterraea Joural of Educatioal Research, Issue 23, Year 201 Bulut, I. (1993). Ruh hastalığıı aile işlevlerie etkisi. Akara: Başbakalık Kadı ve Sosyal Hizmetler Müsteşarlığı Yayıları. Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgü, Ö.E., Karadeiz, Ş. ve Demirel, F. (2015). Bilimsel araştırma yötemleri. Akara: Pegem Akademi. Çakıcı, S. (2006). Alt ve üst sosyoekoomik düzeydeki aileleri aile işlevlerii, ae-çocuk ilişkilerii ve aile işlevlerii ae-çocuk ilişkilerie etkisii icelemesi (Yayımlamamış Yüksek Lisas Tezi).Gazi Üiversitesi, Akara. Drotar, D. (1996). Relatig aret ad family fuctioig to the sychological adjustmet of childre with chroic health coditios: what have we leared? what do we eed to kow? Joural of Pediatric Psychology, 22 (2): Estei, N.B., Baldwi, L.M. ve Bisho, B.S. (193). The mcmaster family assessmet device. Joural of Marital ad Family Theray, 9 (2): Gökçay, G., Köklük, S., Kayadibi, F., Erarsla, E. ve Çalışka, M. (2000). Çocuklarda ilk iki yılda gelişimi etkileye faktörler. İstabul Tı Fakültesi Dergisi,63 (4): Hughes, A.A., Hedtke, K.A. ve Kedall, P.C. (200). Family fuctioig i families of childre with axiety disorders.joural of Family Psychology,22 (2): Israel, G.D. (1992). Determiig samle htt:// size.erişim Tarihi: 25 Ocak 2016, Işık, B. ve Güve, Y. (2007). Okul öcesi çocukları aile işlevlerii icelemesi: ae açısıda aileye geel bakış. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri,7 (3): Jeigs, K.D. ve Coors, E.R. (193). Childre's cogitive develomet ad free lay: relatios to materal behavior. Bieial Meetig of the Society for Research i Child Develomet, Karasar, N. (200). Bilimsel araştırma yötemi. (1. Baskı). Akara: Nobel Yayıları. Kazdi, A. (1995). Child, aret ad family dysfuctio as redictors of outcome i cogitive-behavioral treatmet of atisocial childre. Behavioral Research Theray, 33 (3): Kelly, J.F., Morisset, C.E., Barard, K.E., Hammod, M.A. ve Booth, C.L. (1996). The ifluece of early mother- child ıteractio o reschool cogitive/liguistic outcomes i a high-social-risk grou. Ifat Metal Health Joural, 17(4): Kobak, R., Cole, H.E., Ferez-Gillies, R., Flemig, W.S. ve Gamble, W. (1993). Attachmet ad emotio regulatio durig mother-tee roblem solvig: a cotrol theory aalysis.child Develomet, 64 (1): Letoumeau, N., Tramote, L. ve Willms, D. (2013).Materal deressio, family fuctioig ad childre's logitudial develomet. Joural of Pediatric Nursig, 2: Nikolaou, D. (2012). Hay mothers, successful childre: effects of materal life satisfactio o child outcomes. Erişim Tarihi: 15 Mayıs 2017, htts://ecoomics.osu.edu/sites/ecoomics.osu.edu/files/haiess&childoutcomes_jmp_nikolaou.df. Schroder, V.M. ve Kelley, M.L. (2010).Family eviromet ad aret child relatioshis as related to executive fuctioig i childre. Early Child Develomet ad Care, 10 (10), This documet dowloaded from [1 times] / Germay o Wed, 26 Dec :47: