Z M R K O L E J R Z M R K O L E J

Transkript

1 - Z M R K O L E J Z M R K O L E J RE RE EH EHB BE BER ERL RL LiK LiK BÜLTEN BÜ ÜLTEN SAYI2 1 R EHBERLKVEÖLÇME DE ERLENDRR MESERVS

2 2

3 ÇNDEKLER ÖZELZMRKOLEJREHBERLKVEÖLÇME DEERLENDRMESERVSÇALIMALARI REHBERLKMOTVASYON BEYNVEHAFIZA 7YA KNCBUNALIMDÖNEM HAYATTAOLUMLUDÜÜNMENNÖNEM ÖFKEVEKONTROLÜ SINAVKAYGISIYLANASILBAAÇIKARIZ? OKULLARDAREHBERLNÖNEM KENDMZDEERLENDRMEKÖES KENDMZDEERLENDRMEKÖES HAYATINANLAMI

4 ÖZEL ZMR KOLEJ REHBERLK VE ÖLÇME DEERLENDRME SERVS ÇALIMALARI ÖRENCLERMZE YÖNELK ÇALIMALAR Oryantasyon (okula uyum süreci) çalmalar, Rehberlik Servisini Nedir? Bilgilendirme çalmas, Örenci Ders Çalma Planlarnn hazrlanmas, Örenci Koçluk Sisteminin uygulanmas, Rehberlik Snf Etkinlikleri, lkokul ve okulöncesi kademelerinde örenci ders gözlemlerinin yaplarak örencilerin geliim takibinin yaplmas, Okulöncesine yönelik Sosyal Uyum Gözlem Formlarnn Uygulanarak örencilerin sosyal uyumlarn tespit edilmesi, Hedefim Var çalmas, Kariyer kulübüyle birlikte Mesleki Gölge çalmas, Aylk rehberlik panosu örenci bilgilendirmesi letiim becerileriyle ilgili grup etkinlikleri lkokul ve Okulöncesi örencileriyle Sosyal Beceri Çalmalar Uygulanan Test ve Envanterler Otobiyografi Örenme Stilleri Testi Çalma Davranlarn Deerlendirme Anketi Buldon Dikkat Testi Çoklu Zeka Envanteri Problem Tarama Envanteri Okulöncesi örencilerimize Geliim Tarama Testi Hazrlk snf örencilerimize Okul Olgunluu Testi Yaplan Sunumlar Verimli Ders Çalma Yöntemleri Arkadalk likilerimiz TEOG(Yeni SBS sistemi) ve YGS-LYS Sistemi Nedir? Öfke Kontrolü ve Kiiler Aras letiim Ergenlik Dönemi Özellikleri 4

5 Dier Çalmalarmz Bireysel ve Grupla Rehberlik Bireysel danmanlk ÖLÇME DEERLENDRME ÇALIMALARI Her snf düzeyinde aylk deneme snav uygulamalar, Snav gruplarna her hafta deneme snav, Deneme snav sonuçlarna göre ihtiyaç duyulan örencilerle birebir çalmalar, Etüt planlamalar, Veli Seminerleri VELLERMZE YÖNELK ÇALIMALAR Çocuum Okula Balarken uyum süreci önerilerimiz, Rehberlik servisimizin tantm, TEOG( Yeni SBS sistemi ) ve YGS-LYS sistemi tantm, Aile Çocuk ve Öretmen letiimi, Okulöncesi Dönemde Anne-Baba Tutumlar, Çocuklarda görülen Uyum ve Davran Sorunlar, Dikkat Eksiklii Nedir? Çoklu Zeka 2 Ya Sendromu 3 Ya Geliim Özellikleri Hazrlk Snfnn Önemi Okul Olgunluu Nedir? Bilgilendirme Broürleri Örenme Stilleri Nedir? - Özellikleri Nelerdir? Verimli Ders Çalma Alkanl Kazandrma Çoklu Zeka Nedir? Örenme Stilleri Okulöncesi Geliim Tarama Testi Sonuç Karnesi Hazrlk snf Okul Olgunluu Testi Sonuç Karnesi Çoklu Zekâ Alanlar Sonuç Karnesi Dier Çalmalarmz Veli görümeleri Aylk web sitesi güncel rehberlik bilgilendirme yazlar 5

6 REHBERLK - MOTVASYON Adnan TA Okul Müdürü (adnan.tas@izmirkoleji.com. tr) Bir örencinin geliimini salama noktasnda Rehberlik Servisinin katks hiç üphesiz tartlmaz. Örencinin rehberlikk servisinin yönlendirmeleriyle motivasyon gücününn artt da gözle görülür bir gerçektir. Yaptmz çalmalarla sonuç arasndaki ilikiyee baktmzda, motivasyonumuzun yüksek olduu durumlarda yaplann i gerçekten de çok iyi olmaktadr. 'Bir ii yapmak için içimizde duyduumuz güçlü istek' motivasyondur. Psikoloji dilinde 'güdü' dediimiz 'motivasyon' ne kadar güçlüyse bir ii yapma gücümüz o kadar artar. Önümüzde birçok 'snav' bizi bekliyor. Bu snavlardan en iyi sonucuu almakla ilgili motivasyonumuzz nedir?'. Aadaki seçeneklerin hangisi bize daha yakn görünüyor?? Bilmiyorum, yapabilir miyim? Yani bunuu yapmak art m? Herkesin iyi bir lise, iyi bir üniversite kazanmas art m? Elbette yapacam. Yapmak m? Ben derece yapacam. Bu seçenekleri çoaltmak mümkün. Ancak motivasyon numuzu arttrma noktasnda kendimize olumlu mesajlar vermemiz ve bir an önce eyleme geçmemiz gerekmektedir. Eyleme geçme noktasnda da güçlü bir istek art. 'çimdeki güçlü istek' hangi etkenlerden olumaktadr? Bu da çok önemli bir konudur. Ailem bu konuda etken olabilir, arkada grubum, toplumsal öretiler bu istein kaynaklar olabilir. Ancak, en etkili kaynan 'kendi bilinçli seçimimiz' olduunu unutmamalyz. 'Kendi bilinçli seçimimiz' bizim b içinn büyük bir güç kaynadr. Engelleri amamz için enn önemli güç kendi içimizdedir. Bu gücü harekete geçirebildiimiz zaman pek çok engeli kolayca atmz göreceiz. Bu engelleri ama noktasndaa da rehberlik servisinin etkin bir ekilde kullanlmas iinizi kolaylatracaktr. Aklm kesiyorsa ve yüreim inanyorsa baarabilirim diyen Muhammed Ali ninn sözü de bu noktada dikkat çekicidir. 6

7 BEYN VE HAFIZA Tahir ÜNER Rehberr Öretmen Bilimsel faaliyetlerin ve gelimelerinn en üst dereceye çkt günümüzde hâlâ beynimizin b n snrlar çok iyi bilinmiyor. Bilim insanlar her gün yeni bulu ve teorilere imza atarak bizleri artyorlar. Örnein bir öncekii bültenimizde hzl okumadan bahsetmitim. Okumaa faaliyetini gözlerimizin hzndan beynimizin hzna çkartrsak dakikada en az 500 kelime okuyacamz bir gerçektir. Beynimiz sinir sisteminin en önemli organ ve vücutta meydana gelen istemli, istemsiz tüm etkinliklerin kontrol merkezidir. Ayrca düünce, bellek, duygu, konuma gibi karmak süreçlerden sorumludur. Beynimiz bedensel, zihinsel ve ruhsal etkinliklerimizin organizasyonunu yapan organmzdr. Beynimizin gdas glikoz ve oksijendir.. Beyin insan vücudunun % 2 sini oluturur; ancak vücudun ihtiyac olan oksijenin %25 ini kullanr. Beynimiz iki ana parçaya ayrlr. Sa beyin ve sol beyin (Sa ve Sol Loblar). Her ikisinin de görevi bakadr. Sol beyin matematiksel ilemler, dil, mantk, bilim ve analizde etkiliyken sa beyin ise; hayal gücü, sanat, sezgiler, bütünü görmek, üç boyutluu düünme, müzik ve sentez üzerinde etkilidir. D dünyadann gelen malzemelerle bu beyinlerinn kapasiteleri de farkllar. Sa S beynimiz vücudun sol yann kontrol ederken; soll beynimizle de vücudumuzunn sa yann kontrol ederiz. Beynimizin sol lobu kelimler ve saylar yoluyla çalr. Sa beynimiz ise görüntülerle düünür. Eer ikii beyin birlikte çalrsa, genel yetenek vee potansiyelde çok büyük bir art olmaktadr. Sa ve sol beynin gelitirilmesinde çeitli altrmalar vardr. 7

8 Bunlardan birkaç tanesine deinmek istiyorum: Her zaman yaptnz ileri ve sralamalarn farkllatrmak. Örnein ters elle ilerimizi yapmaya çalmak. Ters elle dilerimizi frçalamak, ters ayakla top oynamak gibi. Yine hesap makinesi kullanmadan hesaplarmz zihnimizle ya da elle yapmak. Harf çalmalaryla zihin gücümüzü yükseltmek. Gazete veya dergi okuduunuzda yannzda bir kalem bulundurun, okuduunuz kelimelerdeki çift yazlm harflerin üzerini çizin yada yabancs olduunuz kelimelerin üstünü çizin ve günlük hayatta kullanmaya çaln. Günün sonunda neler yaptnz hatrlamaya çalmak da önemli etkinliklerden biridir. Gün içerisinde zaman planlamas yapn ve zihninizi çok kullanmadnz zamanlar deerlendirin. Örnein serviste gelirken kitap okuma veya yabanc dilde müzik dinlemek vb. Hafza gelitirmeye dayal onlarca teknik kullanlmaktadr. Bu onlarca yöntemden iki yöntem anlatmaya çalacam sizlere. Bunlardan biri AKROST dieri TEMEL LK KURMA YÖNTEM. AKROST: Zihnimizin hatrlama kapasitesini artrmak için akrostileri kullanmak iimize çok yarayacaktr. Akrosti, bir bilginin hafzada tutulabilmesi için ilgili kelimelerin ba harflerinden oluan kelime ya da anlamsz harfler grubuna denir. Örnein soy metaller Bakr, Civa, Gümü, Platin, Altn dan oluur. Bunu sembolleriyle örenebilmek ve ezbere alabilmek için CUmhurHaGszcaAGlayannPaTlattAvucuna eklinde düzenleyebiliriz. Sv basnc formülünü Psv = h.d.g HaDiGari eklinde kodlayabiliriz. TEMEL LK KURMA METODU (TK): Temel liki Kurma Metoduyla bilinen bir eyle bilinmeyen bir ey arasnda iliki kurulur. TK te yaplacak ilk çalma AKL GÖZÜN gelitirilmesidir. Akli göz ile görülen resimler canl ve net olmal. Resimlere hareket verilmeli. Duyular iin içine katlmal. Resimlerde abartma yaplmal. Kii kendini resmin bir parças yapmal. Balangç çalmalarnda iyi konsantre olmak için göz kapatlmal. TK metodu için ayrca benim kullandm bir liste mevcut. Bu listeyi herkes hayal gücünün snrlarna göre gelitirebilir. Bu listedeki rakamlar ya ekil olarak benzerlii ya da seslendirili, ifadeedilitarzaçsndanbenzerliidikkatealnarakbazeylerleözdeletirilir. Örnein listedeki 7 rakam için tarak benzetmesini kullandk. Burada ekil bakmndan bir benzetme yaptk. 8

9 Temel iliki kurma metodunun uygulama ksm da bu listeye uygun hareket edip hafza ilikileri kurmakta gizlidir. Mesela ezberlememiz gereken on maddelik özellik var. Bu maddeleri tek tek kelimelere dönütürüp bu kelimeleri hafza listemizle ilikilendirmemiz gerekmektedir. Örnein Lozan Antlamas nn maddelerini örenmemiz gerekiyor. lk yapmamz gereken Lozan Antlamas nn dokuz maddesini tek tek kelime boyutuna indirgemek: 1-ada 2-Suriye 3-gemi 4-Irak 5-borç para 6-banka 7-boaz 8-okul 9- kilise/patrikhane. Ardndan bu dokuz maddeyi listemizdeki ilk dokuz hafza ilikisiyle ilikilendirmeliyiz: 1- direin üstünde ada tablosunun aslmas, 2- Suriye bayra rengine boyanm kuu, 3- kocaman bir martnn çok küçük bir geminin üstüne konmas, 4- Irak plakal bir jeep, 5- eldivenin içinde bozukluk borç paralarn olmas, 6- çok iman bir adamn bankann kapsndan geçememesi, 7- tarak eklinde 2 köprünün stanbul ve Çanakkale köprülerinde yaplmas, 8- gözlük eklinde camlar olan bir okul dizayn edilmesi, 9- kilise/patrikhanenin önünde kocaman bir kedinin oturduunun akli gözle görülmesi. Kurulan bu ilikileri açk ve net ekilde görürseniz örenilen bu bilgilerin zihninizden çkma olasl çok çok azdr. Hadi ne duruyorsunuz, çaltrn zihninizi. 9

10 7 YA KNC BUN NALIM DÖNEM Dijle BAYINDIR Rehber Öretmen Buu dönemin dier adlar, "Hürriyete kar ikinci atlm", "Yedi ya bunalm dönemi", "kinci kaprisler dönemi", "Sosyall Benlii Kefetme Aamas dr. Balama ve bitme zamanlar için hatrda kalmas kolay pratik tarif u ekilde yaplabilir. Çocuun ilkokull birinci snfa balamadan, ilkokul ikinci snfaa geçene kadar ki zaman içerisinde kendisini gösterir. Tabii bu dönemler bçakla kesilmi gibi tam olarak ay ve günlerle belirlenemez. O ülkenin tabiat artlarndan tutunuz da, çevreninn yaps, ehir ve köy çevresi, ailenin sosyall yaps, çocuun sosyal temaslarla karlama younluu vb bu bunalm dönemlerine e girmesinde ve onlardan bir ann önce çkmasnda etkilidirler. Bu dönemde çocuk sosyal benliini kefeder. Ben kimim?, Etrafmdaki bireyler kimdir, benimlee onlar arasndaki mesafe nedir? Çocuk bu devredee sosyal bir varlk olarak toplum içerisindeki yerini alma krizi içerisindedir. nsannn uyum süreci için bu da önemli bir evredir. Bireyin sosyal ve asosyal bir utum ve davrana yönelmesi, iyi, yeterli ve dengeli insanî münasebetler becerisii kazanabilmesi isteniliyorsa bu ikinci kriz dönemini, sosyal benlii kefetme yllarn ailenin iyi deerlendirmesi ve çocuunu uygun yönlendirebilmesi gereklidir. Bu dönemi çocuun baarl atlatamamas halindee sosyal uyumsuzluk söz konusudur. çe kapal, da dönük tabir edilen bireyler türer. Düzeltilmedii oranda uyumsuzluk hali giderek o bireyde kökleecektir. Oysaa bunu önlemek anne-baba, çocuun sosyal çevre bireylerinin zamannda alacaklar vee istikrarl bir ekildee devam edecekleri koruyucu tedbirler ile bu yalarda basitçe salanabilecektir. imdi 7 ya 10

11 kriz dönemini yaayan çocuklarn psikososyal özellikleri ve baarl uyumlarnn esaslarn ksaca görelim: Kar koyma bunalm dönemidir. Çocuk krizden çkana kadarr kriz durmakszn devam eder. Bu bunalm dönemi ksadr, ortalama olarak iki yl diyebiliriz. Buna karlkk en uzun bunalm dönemi Ergenlik Dönemidir, yl sürecektir. 7 ya Bunalm Döneminde zihin düzeyinde gelimeler devam eder. Süratle beden gelimesi de söz konusudur. Bedensel ve psikososyal iyilik halleri daima birbirleriyle etkileim içerisindedi dirler. kinci kaprisler döneminde çocuk kendini çeviren so- mut dünyaya hükmetmek sevdasnda adr. Bu yata çocuk okula gider, ailesi içerisinde olduu gibi ilgi merkezii olmadn, birçok çocuklarlaa eit olduunu biraz ac bir ekilde kefeder. Çocuu el bebek gül bebek büyütmenin, nazl büyütmenin, ona snrsz sevgi ve ilgi göstermenin, çocua iyilik olsun diye böyle davranmann, sakncalar çkmaya balamaktadr. Çk yolu çocuun psikososyal özelliklerini bilerek dengeli yaklamlarda bulunmakla olacaktr. Böylece evde barolü oynayan çocuk okulda, figüran deilse bile önemsiz bir rol olmak durumunda kalmsa gerçekten sarslr. Çocuk ilkokula balamadan anaokullarnda, bahçede çocuk gruplaryla yeterli sosyal beceri ve kültür alm ise bu onun imdadna yetiecektir. Çocuk, kendilerine vasilik yapanlaraa kar koymadan bu dönemde hürriyetini elde edemez ve bu bunalm dönemini salkl geçiremez. Kaprisler görülür. Be kuralmz: sevgi, tolerans, otorite, sabr, inanmadr. Anlamazlklarr vardr. Çocuk nedeniyle aile anlamazlklar, çocuklarn (kardelerin de) birbirleriyle kskançlklarndan doan anlamazlklar, erkek çocuun babasyla olan güçlükleri olaandr. Her bunalm döneminin karakteristik özellii enferiyorite duygusu (acizlik, aalk kompleksi denilen hal) h bu dönemde de kendisini gösterir. Okula gitmesi kendisinde sarsnt yapabilir, uyumda güçlükle karlaabilir. Anne ve baba da anlaysz vee sert davranrlarsa hâl alr. Belirtileri unlardr: bu kompleks daha iddetli 1. nsanlarn yannda tutuklarlar, rahat hareket edemezler, 2. Kekemelik balayabilir, normal konuurken kekeleyerekk konumaya balar, 11

12 3. Düzensiz hareketleri vardr; yemek, uyku, çalma, okul, oyun saatleri vs. birbirine karabilir, kendine iyi bir plân yapamaz, yaplan plân uygulamakta güçlük çeker, istikrarszlk ba gösterir, 4. Kararsz ve ürkek baklar olur, 5. Belirsiz davranlar, 6. Önüne geçilemeyen bir beceriksizlik, 7. Tikler... Bu belirtiler anne baba tarafndan yorumlanmal ve bilimsel yardmlar kendisine ulatrlmaldr. En büyük yardm onu anlayabilmek ve özelliklerine uygun ekilde kendisine davranabilmektir, bu unutulmamaldr. Bu Dönemde Çocua Nasl Yardm Edebilirim Çocua faydal olduunu ve kendine göre üstünlükleri bulunduunu gösterilebilmesi için bir çare bulmak gereklidir. Bunun için iyi ve güzel yönleri özenle aratrlmal ve bunlar örnek gösterilerek kendine güveninin artmasna yardm edilmelidir Çocuun iyi taraflar titizlikle aranmal, bulunmal ve bunlar çocua söylenmelidir. Böylece çocuk hatalarn daha çabuk düzeltebilecektir. Yetikin bir insan hatalarnn söylenmesinden holanabilir. Tabii bu konuda türlü kompleksleri bulunmuyorsa ve psikososyal geliimleri iyi olabilmise. Ancak çocuk zaten acizlik kompleksi devresi içerisindedir, bir de yangna körükle gitmek gibi biz ona daima aciz olduunu yineler durursak, baarszlk doal hale gelir. Zaafa ve yenilgiye dümeden, istikrarl bir ekilde (vazgeçmeden) çocuk daha çok sevilmelidir. Sevgi ilaçtr. Nice düzelmez sanlan çocuklar bu yolla uyum salayabilmilerdir. nsan ruhunun en büyük gereksiniminin sevgi olduu bilinmelidir. Sevgi olmadan yaplan ilerin de bir huzur vermedii gözlenebilir. Sevginin paylatrlmasnda tam bir adalete riayet edilmelidir. Anne-babalar, ev bireyleri, kardeler arasnda, öretmen snfta örencileri arasnda vb Ancak belki de hastaya yaplan ihtimam gibi zayf olana bir miktar tercih yaplabilir ise de bunda da ölçülü ve bilgili olmak lâzmdr. Zayf çocuk acizliinden dolay kendisinin fazla sevgi gördüünü, eer aciz (zayf, hasta, yetersiz vd) olmasa böyle olmayaca düüncesine kaplmamaldr. Böyle olursa iki durum olur: a) Çocuk bu hali benimser, buna snr, bu durumu suistimal edebilir, b) Acizlik duygular kökleir, kendi kendini düzeltmede yeterli gayreti göstermez veya gösteremez. Özellikle erkek çocuu olmak üzere, enerjisini boaltabilecek yorucu oyunlara katlabilmelidir, ona bu imkân verilmelidir. Erkek çocuun kz çocuklarna nazaran daha çok buna ihtiyac olmas onun bünyesel durumuyla ilgilidir. Ayn ekilde de kz 12

13 çocuklarnn bedenini eitici ritmik dans çalmalarna katlmas, annesine ev ilerinde yardm etmesi, açk hava gezintileri ve oyunlar benimsemesi yararl olacaktr. Kendi içine kapanm kz çocuklar için bilhassa bu tür sosyal çalmalar planlanmaldr. Bu çocuklarn dönemde kaprislerinden baarl çkabilmeleri için onlara kuvvetleriyle orantl olarak sorumluluklar verilmelidir. Eer bu sorumluluk bir angarya gibi deil, hizmet ailenin etmek menfaatine bakmndan erefli bir amaç için verilirse çocuk bunlardan gurur duyacaktr. Dövülen çocuklar efkatli olamaz. Bu nedenle dayaktan kaçnmak lazmdr. Dayak zararldr. Hele hele çocuun dövülmesi hiç düünülme emelidir. Zira dayakk kiilii kemirir. Acizlik duygusu içerisinde olan çocuu büsbütün aciz yapar. Daha da fenas suçlu tiplerin domasna yardm eder. Sonuç udur: Dayak çocuk içinn zararldr. Dövülen çocuk mutsuzlua itilir. Kiinin psikososyal yapsna etkisi ileriki yllarda da kendisini gösterir. Evlendiinde eini döver. Baarl bir evlilikk ilikisi kurmas zorlar. Hayvanlara eziyet etmekten holanrlar. Sinein, kelebein kanadn yolar,, kediyi kuyruundan havaya kaldrr vb giderek anti sosyal, sosyall uyumsuz olur. Evde çocuun ayr bir odas olamazsa bile bir köesinin olmas salanmaldr. Anahtarla kilitli dolab olmaldr. Eer çocuk kendine göre kymetli eylerini saklayacak bir yer bulmazsa, bunlar kalbine saklar, kalbini anahtarlaa skca kilitler ve size kapal tutar. Bu hâl içedönüklükk yapar. imdi sormak istiyorum, acaba çocua evde kilitli bir dolap temin edebilecek olup da, bilmeyerek bunuu yapmayan anne babalar yok mudur? Pek çoktur. tee çocuu yönlendirebilmek böyle küçükk küçük kurallarn benimsenebilmesi ve yerinee getirilmesiyle olmaktadr. 13

14 Bizim çocua verdiimiz (yani anne-babann vee çou dier sosyal çevre bireylerinin) emirlerle deill de, onun n tecrübelerinin verimi olan davran kurallaryla gelimesine olanak tanmak lazmdr. Çocuk davran kurallarn kendi tecrübeleriyle bulursa baar çok yüksek olacaktr. Bu frsat kendisine verilmelidir. (Prof. Dr. Kemal Çakmakl) 14

15 HAY OKU YAT ULU TTA UMU OL UZDA LUMLU REHB DÜÜNM BERL MENN NN ÖN NEM M Asl ÖKSÜZ Ölçme Deerlendirme Uzman (asli.oksuz@izmirkoleji.com.tr) için bir eyler yapabiliriz. Hayatn mükemmel olmadn hepimiz biliyoruz. Her zaman çklar ve iniler, önceden görülmeyen engeller olacaktr. Hounuza gitse de d gitmesee de, bu yüzden kendimizii mutsuz hissetsek de bu böyle. Yaammzda beliren ve öncedenn kestiremediimiz olaylar için hiçbir ey yapamayz amaa en azndan bunlarlaa baa çkabilmek Olumluu Düünme, size baarnzn n önündeki engelleri kaldrmanzda ve kendi geleceinizi kendi elinize almanzda yardmc olacaktr. Olumlu Düünme; Bilinçalt zihnimizin yönlendirebilme yeteneini olumlu biçimde kullanmaktr. Kendinizi ve bakalarn sevmek çevrenizdeki insanlarla ilgilenmek demektir. Olumlu Olmak; Açk ve dostça olmaktr; ne istediini bilmek ve buna göre harekete geçmek demektir. Bilinçli olarak iin parlak, güzel yanna bakmak demektir; dünyaya gerçek d ekilde toz pembe gözlerle bakmak deildir. Daha az endieli ve daha mutluu olmak demektir. Zihninizi endielerlee doldurmak yerine, meselelerin iyi tarafna bakmay seçmektir. Mutsuz olmak yerinee mutlu olmay seçmektir. Olumlu Düünmek çin; Olumsuz cümle yaplarndan kaçnn. Korkmayacam demeyin Sakin ve rahatm deyin. Eer olumsuz düüncelerdenn hemen kurtulmazs sanz giderek büyürler ve zihninizi tümüyle kaplarlar. Olumsuz düüncelere kapldnz hissettiinizde hemen aklnza DUR deyipp yerlerine olumlu düünceler koyun. Zihninizi olumlu düüncelerle doldurup, bunlarn gerçeklemesi için Allah n yol göstermesini isterseniz, o gününüz daha iyi geçer. Kendi kendinize, Ben olumsuz düüncelerle dolu olursam, baarl olmay nasl bekleyebilirim?? diye sorun. 15

16 Kendinizi ümitsiz ve yetersiz hissettiiniz zaman, sahip olduunuz yeteneklerin bir listesini yapn. Küçük ve önemsiz olmasna aldrmadan her ii büyük bir gayretle ve hevesle yapn. Sevginin ve balamann salmz üzerindeki olumlu etkisini unutmayn. Nefret ve kin duygusundan kurtulun, onun yerine iyi duygulara sahip olun. Zihniniz salkl olursa bedeniniz de salkl olur, bunu hiç unutmayn! Hiçbir zaman ümitsizlie kaplmayn. nsanlar ilerin yolunda gitmeyip artk baarl olamayacaklarn düündükleri anlarda gayret gösterip çalnca baarya ulamlardr. Sahip olduunuz deer ve olanaklarn daima farknda olun. Düündüümüz gibi bir insan olacamz unutmayn. Ben yapamam! düüncesinden kurtulmak için daima Ben yapabilirim, ben yapabilirim! deyin ve buna inann. Hatalar, utanlacak eyler deildir. Aksine hatalar, yaam sürecindeki kaçnlmaz katklardr. Eer bir hata yaptysak, onu tümüyle analiz ettikten sonra TECRÜBE klasöründe dosyalayn. Endie ve pimanlk dünyadaki en büyük zaman yitiricilerdir. Gerçekleri deitirmezler, sadece kendimizi çürümü hissetmemize sebep olurlar. Endie duyarak kendinizi tümüyle mutsuz etmekle kalmyorsunuz, olumsuz bir sonucun doma olasln da artryorsunuz. Öyleyse unu bilmeliyiz ki; sizin bir çkar yol görememeniz, bir çkar yol olmad anlamna gelmez. Bunlar yalnzca okumakla kalmayn, muhakkak uygulayn. Olumlu Düünerek Deiebilir ve neeli bir hayat sürebilirsiniz. Gerçekten kendinize güven duyabilirsiniz. Ben yapamam! duygusundan kurtulabilirsiniz. Her zaman mutlu olabileceinize inanrsnz. YÜREKTEN NEYE NANIRSAK O GERÇEKLER; STER Y STER KÖTÜ OLSUN 16

17 ÖFKE VE KON NTROLÜ Tahir ÜNER Rehber Öretmen Thomas Gordon un buzdannb n suyun üzerinde kalan ksm öfkedir, oysa suyun altnda kalan ksm çok daha genitir eklinde bir açklamas var. Öfkeninn ortaya çkmasna yol açan pek çok duygu burada gizlidir. Suyun altnda kalan bu duygulara temel duygular ad verilir. Temel duygular birikip, sertleip, katlanca, buzdann tepesindeki öfkeyi oluturur. Öfke normal, herkes tarafndan hissedilen, vazgeçilemeyen, güçlü fakat kontrol edilmesi örenilebilen, saldrganlkla ayn ey olmayan (öfke kontrol edilmediinde ortaya çkan durumdur) duygudur Öfke ve Öfke Kaynaklar Öfke aslnda normal ve salkl bir duygudur. Temel gereksinimleri karlanamayan insanlardaa olumsuzz duygular hzla harekete geçer. Öfke, özenle dikkate alnmas gereken bir iaretçidir. Öfke, özenle üzerinde durulup çözümlenmesi gereken bir duygudur. Öfke Durumunda Nasl Oluruz? Öfkelendiimiz zaman vücudumuz çeitlii tepkiler verir. Öfke durumunda stres ve gerginlik balar. Adrenalin salgs artar. Nefes alp verme sklar. Kalp atlar hzlanr. Kan basnc artar. Vücut ve zihin sava ya da kaç tepkisi için hazrdr. Öfke Kontrolü Öfkeyi doru ifade etme becerisini kazanmaya öfke kontrolü denir. Öfke kontrolünde temel amaç; saldrganlktan uzak, iddet içermeyen, kiinin kendisine ve çevresindekilere zarar vermeyecek k ekilde duygusunu ifade etme becerisini kazanmasdr. Öfke kontrolünde her eyden önce kendimizin farknda olmamz gerekiyor. Öfke birdenbire çkan bir durum deildir. Bir süreç sonrasnda bu u duyguya ulalr. Öfke öncesi sürecin farknda olunmas ve öfke durumunda yaanacak saldrganlk ve 17

18 kontrolsüzlük duygularnn kontrol altna alnmas önemlidir. imdi ksa ksa öfke kontrolüyle ilgili pratik bilgiler vermek istiyorum. Fizyolojik Uygulamalar Nefes egzersizleri ve kas geveme egzersizleri gibi aktiviteler öfke kontrolü konusunda uygulanan fizyolojik uygulamalardandr. Öfkelendiimiz anlarda nefes alveriimiz normalden farkldr. Daha hzl veya daha yava alnan nefesi normal düzeylere çekmek gerekmektedir. Nefes kontrolü yöntemi bu konuda iinize yarayacaktr. 3 saniyede nefesi burnunuzdan çekip, 3 saniye içinizde tutup, 3 saniyede azmzdan dar atarak nefesimizin kontrolünü salayabiliriz. Yine öfkelenme sürecinin balangcnda çeitli kas geveme egzersizlerinin devreye sokulmasyla bedensel rahatlama salanabilir. Öfke Öfkeyi Dourur Aratrmalar, kzgnlk duygusunun boaltlmasnn kzgnlk, öfke ve saldrganl daha çok arttrdn ve sorunu çözmek için hiç bir yarar olmadn göstermektedir. Öfke duygusu ayn zamanda bir birikim iidir. Hissettiklerimizi, söylemek isteyip söylemediklerimizi hep biriktiririz. Kendimizi karmzdakine ifade etmede cimri davranrz. Kendimizi az ifade ettiimiz için de içimizdeki öfkemizi çoaltrz. Tebdil-i Mekan Öfkenize yol açan çevre, öfkenizi iki kat artrabilir. O sebeple mekan deiiklii yaparak o durumu daha salkl düüneceiniz bir yere gidebilirsiniz. Öfkeyle Ba Etmede 4D Yöntemi Dur, Düün, Duygularn Kontrol Et, Davran eklinde bir dörtleme ile öfkemizi kontrol altna alabiliriz. Bizi öfkelendiren bir davran karsnda yukardaki basamaklar kullanarak harekete geçmek öfke kontrolünde iimize yarayacaktr. Zihinsel Tepkiler Olumlu düünme, problem çözme becerisinin gelitirilmesi öfke kontrolünü salamada kullanlan yöntemlerdendir. Kzgnlk veya öfke annda genelde ilk önce en olumsuza bakar, beynimizi en olumsuzu bulmaya yönlendiririz. Öfkemiz yattnda, durumu tekrar gözden geçirdiimizde bu olumsuz durumun doru olmadn görürüz. 18

19 Halbuki içinde bulunduumuz artlar ne olursa olsun belli bir kalitede ve saygnlkla davranmamz gerekir. Özelliklee empati ile yaklamaa burada çokça iimize yarayacaktr. Öfkelendiimizde genelde düüncelerimizi bararak, argo konuarak, sess tonumuzu ayarlamadan ifade ederiz. Yine öfkelendiimizde, olaylar istemeden abartl ve çarptlm olarak da alglayabiliriz. Yukarda ifade i ettiim gibi, ilk olarak bunlar fark etmek ve bunlarnn yerine daha kabul edilenleri kullanmak gerekmekte edir. Öfkemizi tetikleyen durumlardan biri de bizi çokça zorlayan ve üstesinden gelemediimiz sorun ve problemlerdir. Burada da yaplmas gereken ilk i problemi saptamak olmaldr. Ardndan elimizdeki seçenekleri gözden geçirip bir çözüm yolu seçmemiz gerekir. Etkili letiim Kurma Yöntemlerini Kullanmak Kiilerin öfkelendii anlara baktmzda genelde dinleme becerilerini kullanmadklarn, karsndakini anlama durumunu önemsemedö diklerini görürüz. Duygular tanmak ve duygular ifade etmeyi örenmek, sen dili yerine ben dili kullanmay örenmek. Empati becerisini gelitirmek, sosyal becerileri ve atlganlk becerisini gelitirmek. Böylece birey duygularnn farknaa varp duygularn daha iyi ifade edebilecek ve dier insanlar anlama becerilerini de kullanarakk öfkelerini doru yollarlaa ifade etme ve yönetme yollarn örenebileceklerdir. Mizahh kullanmada öfke kontrolü konusunda etkili yollardand r. Öfke annda önceden hazrlanlan mizahi söz, resim ve karikatürleri düünmek de; öfke kontrolü konusunda ie yaramaktadr. 19

20 SINAVKAYGISIYLANASIL BA AÇIKARIZ Asl ÖKSÜZ Ölçme Deerlendirme Uzman tr) olaan açar. Snav kaygs, örencinin snavv sonucunda elde edecei baarszl genelleyerek kiiliinin baarszl olarak alglamasndan kaynaklanan, bu nedenle de örenilen bilginin etkin olarak kullanlmasn engelleyen ve baarnn dümesine neden olan youn kaygdr. Çoumuz snavlarda gerginlik ve heyecan hissederiz. Bu bir duygudur. Ancak ar younlat zaman olumsuz belirti ve sonuçlara yol Belirtileri: - Yapamayacam, kötü not alacam düüncesi - Unutkanlk - Dikkatini toplama ve sorular okuyup anlamada güçlük çekme - Kalp atlarndaa hzlanma, ba ars, ba dönmesi, bulant, kusma - Gerginlik, karamsarlk, korku Nedenleri: - Eer snava hazrlanmaya geç baladysanz, konular yetitiremediyseniz ya da yeteri zaman ayrdnz halde zaman etkin kullanamadk dnzdan dolay konular yetitiremediyseniz snav kaygs yaayabilirsiniz. - Uykusuzluk, yanl beslenme, yeterincee dinlenmeme gibi nedenler de snav srasnda dikkatimizii toplamamz engelleyeceinden hata yapma olaslmz artar. - Yeterince çaltnz ve hazr olduunuz halde kaygnz devam ediyorsa; olabileceklerden dolay endieleniyor ve henüz olmam eyler için olumsuz sonuçlar bekliyorsunuz demektir. Ancak tüm bunlarr aklc ve gerçekçi olmayan düünce ve inançlardr. Bu snavda baarl olamayacam, herkes benden daha iyi not alacak, herkes benden iyi not almam bekliyor, karnm aryacak, midem bulanacak vb. 20

21 Peki tüm bunlarla baa çkmak için neler yapabilirsiniz? Snava son anda hazrlanmayn: Snava zamannda ve yeterince hazrlanmak, son anda tüm bilgileri hafzamza yerletirmeye çalmamak, bunu zamana yayarak yapmak kaygyla ba etmede en önemli admdr. Snavdan önce bir çalma plan yapmak ve buna uygun hareket etmek gerekir. Son dakika göz atmayn: Bu aklnzn karmasna dolaysyla da kayglanmanza neden olabilir. Snavdan önce dinlenmenize özen gösterin: Snavdan önce mutlaka iyi dinlenin ve uykunuzu aln. Ne kadar iyi dinlenirseniz, snavda dikkatinizi toplamanz o kadar kolay olacaktr. Beslenmenize özen gösterin: Protein, su, sebze, meyve gibi yiyecekler kaygy dengeleyen yiyeceklerdir. Dengeli beslenmeye dikkat edin. Düünce ve inançlarnz kontrol altna almaya çaln:yukarda bahsettiimiz gerçekçi ve aklc olmayan düünce ve inançlarnz gerçekçi ve aklclaryla deitirmeye çaln. Bunu yaparken kendinizi bakalaryla kyaslamayn. Kendinizi daha önce gösterdiiniz performansa ve o anki koullara göre kendi içinizde deerlendirin. Örnein: Baarl olamayacam yerine; baarl olmak için elimden geleni yapacam gibi. Bu noktada kaygl olduumuzu kabullenmek de biraz rahatlamamza yardmc olabilir. Eyvah ne yapacam yerine evet kayglym, bunu elimden geldiince kontrol etmeye çalacam tarznda bir düünce kendimizi daha iyi hissetmemizi salayacaktr. Geveme ve doru nesef alp verme egzersizleri yapn:doru nefes alp vermeyi örenmek vücudunuzu gevetecek ve buna bal olarak da kaygnz azalacaktr. Son olarak kaygnz bastrmaya deil; onu kabullenmeye ve tanmaya çaln: Baarl olabilmek için bir miktar kayg gereklidir. Ancak bunu yanl yorumlamanz, olmamas gereken bir duyguymu gibi düünmeniz kaygnz artracaktr. Snav öncesi ve srasnda herkes bir miktar heyecan yaar ve bu çok olaandr. Bunu bastrmaya çalmak daha çok kayglanmanza yol açar. 21

22 OKULLARDA REH HBERLN ÖNEM Figen ÇETNEL Türkçe Bölüm Bakan Rehberlik ve psikolojik danma kavramlar, modern eitimin çok önemli bir parças haline gelmi faaliyetleri f ifade eden terimlerdir. (Mertol;19( 98,s.5)Aslnda bilenn bir kimsenin bilmeyen kimseye yardm, yol göstermesi, insan toplumlar kadar eskidir. Yani rehberlik ve danma kavram, toplum yaamnn bünyesinde mevcuttur. nsanolu öteden beri yabancs olduu bir durumla karlanca veyaa bir derdi olunca, güvendii birine derdini açmas, sorun hakknda ondann fikirler almas, toplumsal yaamda insan ilikilerinin önemli birr yann tekil etmektedir. Kii güvendii birisine derdini açp anlatmakla, sorunla ilgili yeni bilgiler, görüler edinebilir; soruna yeni bak açlar kazandrabilir.. Problemin karanlkta kalm yönlerini daha iyi görmeye balayabilir. En azndan içini boaltp baskdan kurtulmu, rahatlam olabilir. Güvendii kiininn aklc, moral ve güçç verici tavr ve sözleri sonucu kendinde yeni bir dayanma gücü bulup, sorunla uramaa azmi kazanm olur. Di ars çeken birini düünelim. Çektii strab dostuna d anlatr. Dostu cevap verir: Geçmi olsun! Bilirim, di ars çok strap vericidir. Öteki devam eder: Evet, geçen akam yemei yarda brakp kalkmak zorunda kaldm. Lokmay basar basmaz beynimde imek çakt! Sözü öteki alr Ne zor deil mi! Benimde öyle olmutu. Neyse ki falan di hekiminee gittim de tedavi ettirip kurtuldum. Ama iyi bir di hekimi. Problemli kii, o di hekiminin adresini alr. te bu küçük örnektee basit bir rehberlik ii cereyann etmitir. Dostu, problemli kiiye bir anlay göstermi, önüne basit bir çözüm fikri sermitir. Problemli kii di hekimine gitmi ve tedavi olmutur. Dii tedavi eden doktorun yapt tedavi, kiiye büyük bir yardmdr amaa bir rehberlik ve danma deildir. d Halbuki dostunun konumasnda da yardm vardr ama bu yardmda çekilenn strab gerçekten anlay, onunla hemhal olu ve ortaya kiinin karar vermesine yardm edebilecek çözüm yolu koyu vardr. te bu bir rehberliktir. Bu örnekte vuku bulan rehberlikk ve danma, tabii kii sistemli ve amaçl yaplm rehberlik ve danma saylmaz. Ama burada gene de psikolojikk yardm cereyan etmitir. Günlük hayatmzda bunun gibi daha birçok psikolojik yardm etkileimleri olup durmaktadr. 22

23 Duyan ve düünen canl bir varlk olarak her insan,, günlük yaantsndaa birçok problemlerle karlap durmaktadr. nsann aile içi, meslek içi, toplumda kiiler aras ilikiler de ya da kendi iç dünyasnda a birçok sevinçleri, üzüntüleri, düünceleri, kayg ve heyecanlar olup durmaktadr. Baz tercihler yapmak, kararlar k almak, yeni uyumlar salamak durumundadr. Sorunlarn birçounu kendi imkanlar ile uygun bir çözüme kavuturabilir. Ama bazlarnn karsnda da kendini köeye kslm hissedebilir. Ya problemin çeitleri, yönleri hakknda yeterli bilgiye, gerekli g tecrübeye ve moral gücüne sahip deildir, ya da kendini iyi tanmamaktadr. Bu çabalarda kii dardan birinin, bilen birinin yardmna ihtiyaç duyacaktr. (Tan; 1992,s.12) ) Okul yapsndaki deime ve gelimeler, bo zamanlar deerlendirme gereksinimi, meslek seçiminin önemi, okullarda uyumsuzluk sorunlar, örenci baarszlklar ve daha da çoaltlabilecek nedenlerden dolay okullarda rehberlik ve psikolojik danma hizmetlerine ihtiyaç olduu kanaatindeyim. KAYNAKLAR MERTOL,engül; ERGN,Hatice; ; ERSOY,Saniye. Psikolojik Danma vee Rehberlik Ders notlar. stanbul: Ü Edeb. Fak. Eit. Bil. Böl. Ders Notlar, 1998 TAN, Hasan. Psikolojik Danma Ve Rehberlik. stanbul: Yaynevi,

24 KENDMZ DEERLENDRME KÖES Dijle BAYINDIR Rehber Öretmen ALE HAYATI VE ÇOCUK YETTRME TUTUMU ANKET Ebeveyn tutumlarnn çocuk üzerinde çok önemli etkilere sahip olduunu bilmekteyiz. Bu anketin amac da anne-baba olarak nasl bir tutum içerisinde olduunuzu görüp öz eletiri yapabilmenizdir. Cümlelerin yanna size uygun olan saylardans n birini yazmanz yeterlidir. Bu ifadelerde doru veya yanl yoktur, sadece kendi görüünüzü iaretlemeniz gerekiyor. Onun için, baz ifadeler birbirinee benzer dahi olsa, gene de cevaplandrnz. Aada verilen ifadeleri okuyup, u ekilde deerlendiriniz: 4-Çok Uygun Buluyorum 3- Oldukça Uygun Buluyorum 2-Biraz Uygun Buluyorum 1-Hiç Uygun Bulmuyorum 1. Çocuk, yorucuu veya zor ilerden korunmaldr. 2. Anne ve babalar çocuklarn dertlerini anlatmaya tevikk ederler. Fakat bazen çocuklarn dertlerinin hiç açlmamas gerektiini anlayamazlar. 3. Çocuk boa geçen dakikalarn bir daha hiç geri gelmeyeceini ne kadar çabuk örenirse, kendisi için o kadar iyi olur. 4. Bir anne çocuunun dü krklnaa uramamas için elinden geleni yapmaldr. 5. Çocuk ne kadar erken yürümeyi örenirse, o kadar iyi terbiye edilebilir. 6. Çocuk yetitirmek sinir bozucu, ypratc bir itir. 24

25 7. Çocuun hayatta örenmesi gereken çok ey vardr. Zamann boa geçirmesi affedilemez. 8. Babalar, biraz daha efkatli olsalar, anneler çocuklarn daha iyi yönetebilirler. 9. Çocuk yetitirmenin kötü taraflarndan biri de, anne ya da babann istediini yapabilmesi için yeterince özgür olmamasdr. 10. Sk kurallarla yetitirilen çocuklardan en iyi yetikinler çkar. 11. Bir anne çocuunun mutluluu için kendi mutluluunu feda etmesini bilmelidir. 12. Daima kouturan, hareketli bir çocuk büyük bir olaslkla mutlu bir insan olacaktr. 13. Büyükler çocuklarn akalarna güler, onlara elendirici öyküler anlatrsa, evdeki düzen daha iyi, daha ahenkli olur. 14. Çocuun en gizli düüncelerini kesinlikle bilmek, bir annenin görevidir. 15. Anne-babalar çocuklarna, sorgusuz sualsiz kendilerine sadk kalmalarn öretmelidirler. 16. Bütün genç anneler, bebek bakmnda beceriksiz olduklarndan korkarlar. 17. Hangi anne olursa olsun eer bütün gününü çocuklarla geçirmek zorunda kalrsa sonunda çocuklar sinirine dokunur. 18. Anne ve babalar her zaman çocuklarnn kendilerine uymasn beklememeli, biraz da kendileri çocuklarna uymaldr. 19. Eer anneler dileklerinin kabul edileceini bilselerdi, babalarnn daha anlayl olmalarn isterlerdi. 20. Bir çocua, ne olursa olsun, dövümekten kaçnmas gerektii öretilmelidir. 21. Çocuklar bencil olduklarnda, hep bir eyler istediklerinde, annenin tepesinin atmas çok normaldir. 22. Eer çocuklar ailedeki kurallar uygun bulmuyorsa, bunu anne-babalarna söylemeleri ho karlanmaldr. 23. Anneler çou zaman çocuklarna bir dakika daha dayanamayacaklar duygusuna kaplrlar. 24. Çocuu sk terbiye ederseniz sonra size teekkür eder. 25. Küçük bir çocuk, cinsiyet konusundan saknmaldr. 26. Bir annenin, çocuunun hayat hakknda her eyi bilmesi hakkdr. Çocuu onun önemli parçasdr. 27. Uyank bir anne-baba, çocuun tüm düüncelerini örenmeye çalmaldr. 25

26 28. Çocuklar, anne-babalarnn kendileri için neler feda ettiklerini düünmelidirler. 29. Aileler çocuklarn dertlerini söylemelerine izin verirlerse çocuklar, büsbütün ikayetçi olurlar. 30. Sk terbiye, salam ve iyi karakter gelitirir. 31. Genç bir kadn, henüz gençken yapmak istedii pek çok ey olduu için, anne olunca kendisini tutuklanm duygusuna kaptrr. 32. Anneler, çocuklar için hemen hemen bütün elencelerini feda ederler. 33. Babalar, daha az bencil olsalar, kendilerine düen görevi yaparlard. 34. yi bir anne çocuunu ufak tefek güçlüklerden korumaldr. 35. Bir çocua anne ve babasn herkesten üstün görmesi öretilmelidir. 36. Çocuk hiçbir zaman ailesinden sr saklamamaldr. 37. Çocuklardan sk sk ödün vermelerini, anne-babaya uymalarn istemek doru deildir. 38. Çou anneler bebeklerine bakarken onu inciteceklerinden korkarlar. 39. Bir çocua ba derde girdiinde, dövümek yerine büyüklere bavurmas öretilmelidir. 40. Anne-baba arasndaki baz konular küçük bir tartma ile çözümlenemez. 41. Ev bakmnda ve idaresinde en kötü eylerden biri de, kiinin kendini evinde tutuklam gibi hissetmesidir. 42. Hiçbir kadndan yeni domu bir bebee tek bana bakmas beklenmemelidir. 43. Erkek ve kz çocuklar soyunurken birbirini görmemelidir. 44. Çocuklarn sorunlarna eilirseniz sizi oyalamak için çeitli masallar uydururlar. 45. Eer anne-babalar çocuklar ile akalap beraber elenirlerse, çocuklar onlarn öütlerini dinlemeye daha istekli olurlar. 46. Anneleri kendileri yüzünden zorluk çektii için çocuklar, onlara kar daha anlayl olmaldrlar. 47. Bir çocuk eninde sonunda anne-babasndan daha akll olmayacan örenir. 48. Eer bir anne çocuklarn iyi yetitiremiyorsa belki de bu, babann kendine düen görevi iyi yapmamasndan ileri geliyordur. 49. Genç bir anne için ilk bebein bakm srasnda yalnz kalmaktan daha kötü bir ey olamaz. 50. Bir çocuun dier bir çocua vurmas hiçbir ekilde hogörüyle karlanamaz. 26

27 51. Anne-babalar çocuklarna hayatta ilerleyebilmeleri için hep bir eyler yapmalar ve boa zaman geçirmemeleri gerektiini öretmelidirler. 52. Akll bir kadn, yeni bir bebein doumundan önce ve sonra yalnz kalmamak için elinden geleni yapar. 53. Evde olup bitenleri sadece anne bildii için ev hayatn onun planlamas gerekir. 54. Kendi haklarna sahip olabilmesi için, bazen bir kadnn kocasn terslemesi gerekir. 55. Bütün zamann çocuklaryla geçirmek, bir kadna kanad kopmu ku duygusu verir. 56. Eer anne kollarn svar, bütün yükü srtna alrsa tüm aile rahat eder. 57- Anne-babalar çocuklarn kendi kendilerine oluturduklar güveni sarsabilecekleri bütün güç ilerden saknmaldrlar. 58- Çocuklar, aslnda, sk disiplin içinde mutlu olurlar. 59- Çocuklarnn arkadalklar ve sosyal hayatlaryla yakndan ilgilenen anne-babalar onlarn iyi yetimelerini salarlar. 60- Anne ve babaya sadakat her eyden önce gelir. 27

28 DEERLENDRME A KATEGORS: Numaral cümlelere size uygun olan saylar verdiniz. imdi bu saylar toplaynz. B KATEGORS: Numaral cümlelere size uygun olan saylar verdiniz. imdi bu saylar toplaynz. C KATEGORS: Numaral cümlelere size uygun olan saylar verdiniz. imdi bu saylar toplaynz. D KATEGORS: Numaral cümlelere size uygun olan saylar verdiniz. imdi bu saylar toplaynz. SONUÇ A kategorindeki toplamn sonucu fazlaysa; AIRI KORUYUCU TUTUM B kategorisindeki toplam fazlaysa; DEMOKRATK VE ETLKÇ TUTUM C kategorisindeki toplam fazlaysa;annenn EV KADINLIINI REDDETMES D kategorisindeki toplam fazlaysa; KARI-KOCA GEÇMSZL vardr. Bu anket sonucunda elde edilen sonuçlar kesinlik ifade etmez; sadece ailelerin kendilerine yönelik öngörü kazanmalar amacyla düzenlenmitir. 28

29 KENDMZ DEERLENDRME KÖES Dijle BAYINDIR Rehber Öretmen Bu test 7-12 yalar arasndaki çocuklar içinn geçerlidir. Bu testi anneler yaparak çocuklarnda dikkat dankl olup olmad konusunda bir uzman psikologa danmalym fikrine varabilirler. Kesin karar psikolog verecektir. Buradaa amaç ailelere yol gösterici olmaktr. Aadaki 30 durumdan 15' 'i çocuunuz için geçerli ise bir uzmanla konuabilirsiniz. Çocuunuz sürahiden bardana su dökerken mutlakaa yere su döker veya suyu tarr. Her eyi sorar. Sorduu sorular tekrar tekrar sorar. simleri aklnda tutamaz. Arkadalarnn, öretmenlerinin adlarn unutur. Telefon, adres gibi eylerii çabuk unutur. Akrabalarnn isimlerini aklnda tutamaz. Ezberde zorlanr. Çarpm tablosunu ezberleyemez ya da ezberler ama ksa süre sonra unutur. Saati zor örenir. Sa, sol elini zor örenir. Dersleri örenirken ö çok zorlanr. Derslerde maddelerii ezberlemekte zorlanr veya çabuk unutur. Birden fazla ey almas istenirse ya kartrr ya da unutur.. Örnein ekmek, peynir, yumurta, zeytin denirse bunlar aklnda tutamaz. Yazpp eline vermek gerekmektedir. Snfta gürültü varsaa örenemez. Yazl imtihanda ortamda ses varsa konuyu bildii halde performans düer. Tahtaya kalkmakta k çok heyecanlanr. Hatta bildiini bile unutur. Toplama yaparken y ilave 1'leri unutur. Çkartma yaparken yarsn toplama, yarsn çkartma biçiminde yapar. Çarpmalarda hep elde 1'leri hesaba katmay unutur. 29

30 HAYATIN ANLAMI * Tahir ÜNER Rehber Öretmen (tahir.uner@izmirkoleji. com.tr) Tam umudunu yitirmiken bir köyde konutuu insanlar -u karki dalar görüyor musun, orada yal bir bilge yaar istersen ona git sana aradn cevab verebilir." demiler. Çok zorlu bir yolculuk sonunda bilgenin yaad eve ulam u adam. Kapdan içeri girmi ve bilgeye hayatn anlamnn ne olduunu sormu. Bilge sana bununn cevabn söylerim ama önce bir snavdan geçmenn gerekiyorr demi. Adam kabul etmi. Bilge bir çay ka vermi adamn eline ve içinede silme s bir ekilde zeytinya doldurmu. imdii çk ve bahçede bir tur at tekrar buraya gel. Yalnz dikkat et kaktaki zeytinya eksilmesin eer bir damla eksilirse kaybedersin n. Adam gözü çay kanda bahçeyi turlayp gelmi. Bilge bakm evet demi kakta ya eksilmemi, peki bahçe nasld? Adam akn. Ama demi ben kaktan bakaa bir yere bakmadm ki. imdi tekrar bahçeyi dolayorsun kak yine elinde olacakk ama bahçeyi inceleyip gel, demi bilge. Adam tekrarr bahçeye çkm gördüü güzellikler onu büyülemi muhteem bir bahçedeymi çünkü. Geri geldiinde bilge, adama bahçe nasld diye sormu. Adam gördüü güzellikler karsnda büyülendiini anlatm. Bilge gülümsemi, ama kakta hiç ya kalmam demi ve eklemi -Hayat senin baknla anlam kazanr, ya sadece bir noktay görürsün hayatn n akp gider sen farkna varmazsn. Yadaa görebilecein tüm tam ortasnda hayat yaarsn akp giden zamannn anlam kazanr." * Alnt: Eski zamanlarn birinde bir adam a hayatn anlamnn ne olduuna takm kafay. Ve dolap herkese bunu sormaya karar vermi. Köy, kasaba, ülke dolam d bu arada zamanda durmuyor tabi ki ona: belki o güzelliklerin 30

31 leji.com.tr

32 32