DCIS VAKA SUNUMU ve GÜNCEL YAKLAŞIMLAR. Dr. Mehmet İnan Mağusa Tıp Merkezi Hastanesi

Transkript

1 DCIS VAKA SUNUMU ve GÜNCEL YAKLAŞIMLAR Dr. Mehmet İnan Mağusa Tıp Merkezi Hastanesi

2 DCIS vaka sunumu 42 yaşında bayan hasta Kontrol amaçlı meme değerlendirmesi için başvurmuş. 2 çocuklu, ilk adet yaşı 13, ilk doğum yaşı 23 Daha önce hiç meme hastalığı geçirmemiş veya tetkiği yaptırmamış. Teyze meme Ca, Anne akciğer Ca, Anne anne Kolon Ca. Meme başı akıntısı yokmuş, memede kitle eline gelmiyormuş, adetleri düzenliymiş.

3 Meme Muayenesi Memeler simetrik Her iki meme başı doğal ve simetrik Her iki memede retraksiyon, ödem, kitle saptanmadı Her iki aksillada ve supraklavikuler bölgede LAP saptanmadı.

4 Mamografi ve Meme USG raporu Çekilen mamografisinde sağ meme üst dış kadranda meme başından 6 cm mesafede yaklaşık 6 cm lik bir alanda kümelenmiş multiple,pleomorfizm gösteren mikrokalsifikasyon saptandı. (DCIS? ön tanı olarak rapor edildi) Yine sağ memede alt iç kadranda 2 cm lik bir alanda nisbeten daha monomorfik mk mevcut (Ön tanı fibrokistik değişiklikler)

5 Hastaya meme biyopsisi planlandı Kılavuz telle memedeki 6 cm lik mikrokalsifikasyon kümesi işaretlendi. Biyopsi yapıldı. Biyopsi bölgesine bir adet klip bırakıldı Patolojisi: İntermediate grade, comedo nekroz gösteren, cerrahi sınırlarda devamlılık gösteren DCIS saptandı.

6 Daha sonra ameliyat edildi Deri koruyucu total mastektomi Metilen mavisi ile sentinel lenf nodu biyopsisi, 2 adet lenf nodu çıkarıldı Eş zamanlı olarak plastik cerrah arkadaşımız silikon meme protezi yerleştirdi.

7 Ameliyat sonrası patoloji sonucu Her iki mikrokalsifikasyon bölgesinde DCIS saptandı. Bazı alanlarda nekroz tesbit edildi. Lenf ganglionları raktif olarak rapor edildi.

8 Ameliyat sonrası takip Hasta taburcu edildi Onkolokların takip ve tedavisinde görüşleri alındı Tamoksifen önerdiler Hasta kullanmayı kabul etmedi yıllık kontrollere gelecek

9 DCIS Nedir? Memenin terminal duktal lobüler biriminde gelişen, duktus içinde yer alan, henüz invazyon yapmamış malign tümörüdür. Çoğunlukla ünisentrik, daha az multisentrik (%15-78 ortalama %35) ve bilateraldir. Heterojen yapısal ve sitolojik özellik gösterirler. Ayni olguda hem histolojik hemde sitolojik farklı alanları birlikte içerirler.

10 DKİS TANISI Ele gelen kitleden yapılan biyopsi, meme başı akıntısı veya Paget hastalığı Tarama amaçlı mamografilerde saptanan mikrokalsifikasyonların sterotaktik kore, vakum veya kılavuz tel ile işaretlenerek yapılan biyopsileri ile, Değişik nedenlerle yapılan meme ameliyatlarında rastlantısal olarak meme dokusunun incelenmesi sonucu... konulur.

11 DCIS yaygınlığı Eskiden tüm meme kanserlerinin %0.8-5 ini oluştururken, mamografik taramanın yaygınlaşması ile bu oran %15-20 lere çıkmıştır. Bizim ülkemizde bu oran nedir?

12 DCIS Mamografik bulgusu En sık karşılaşılan mamografik bulgusu mikrokalsifikasyondur. MC tek başına olabileceği gibi asimetrik dansite ile birlikte olabilir. Yapısal distorsiyon, küme nodüllerde tek başına mamografi bulgusu olabilir. Mamografide hiç bir bulgu vermeyebilir.

13 Kraniyokaudal grafide bir kadranın büyük bölümünü kapsayan dallanma gösteren, kıvrımlı, nokta-çizgi şeklinde,dansite farklılıkları da gösteren malign kalsifikasyonlar.

14 Düzensiz spiküler uzanımlar gösteren, konturları olan kitle içerisinde pleomorfik malign kalsifikasyonlar

15 Geniş bir alanda dağılmış pleomorfik tek tek şekil ve dansiteleri birbirine benzemeyen yer yer lineer kıvrımlı görünümler içeren malign mc.

16 DCIS tanısında MRI yeri varmıdır Prospektif bir çalışmada MRI mamografiye göre daha sensitif olduğu gösterildi (%92- %56) Lancet Aug 11;370(9586): Son çalışmada ise hem MRI hemde mamografinin DCIS tanısında sensitivitesinin daha düşük olduğu (%46) vurgulandı. Radiol Med (Torino) Apr 14 Meme koruyucu tedavi düşünülen olgularda lezyon genişliği (%75-80) ve multisentrik odakları göstermede MRI yararlanılabilir. ANN SURG ONCOL 2003: 104:381-1 Radiology 1995:196:

17 DKIS tanısal yaklaşım Çoğu lezyon mamaografi ile saptandağı için a) kılavuz tel ile işaretleyerek b) sterotaktik kore biyopsi c) sterotaktik vakum yardımı ile yapılan kore biyopsi (mamatom) d) ROLL...ile konur.

18 Stereotaktik Core Bx Sorunlar: Çok küçük meme, ciltaltı veya çok arkada yerleşim, hasta kooperasyonu güç, eksize edilen doku mamografisi %12-20 invaziv Ca Lokalize BIRADS 4-5 ve diffüz kalsifikasyonlarda uygundur.

19 Mamatom ile biyopsi 11 G kalınlıktaki iğnelerin kullanıldığı vakum sistemidir. Özellikle mikrokalsifikasyonların stereotaktik biyopsisinde çok yararlıdır. Mammotoma sahip kliniklerde, stereotaktik biyopsi de core biyopsinin yerini almıştır. Duyarlılık ve seçiciliği core biyopsi ile aynı ( % 87.5-% 100) En önemli dezavantajı pahalı oluşu

20 MAMOTOM İLE BİYOPSİ

21 Mamatom ile biyopsi

22 Tel ile işaretlemeyle açık Bx Non-palpabl lezyon lokalize edilir. (Tel + US) İnsizyon seçimi önemli tünel yapılmamalıdır. Lezyonun santralize edilmesi gerekir eksize edilen biyopsi dokusuna mutlaka mamografi çekilmeli ve mc çıkarıldığı teğit edilmelidir. ROLL yöntemi

23 Kılavuz tel ile işaretlenerek yapılan biyopsi

24

25 DCIS te mamografi ve patoloji arasındaki ilişki %80-85 arasında mamografik kalsifikasyon ile patoloji arasında 2 cm e ulaşan uyumsuzluk vardır. Duktal sistem içinde lezyon bağlantılı kanallarla geniş alanlara yayılırken mamografide mc oluşturmayabilir Komedo tipi mc ve patoloji sınırı açısından en fazla fikir veren türüdür.

26 DKİS birden fazla histolojik tipi vardır Histolojik tip, duktus epitelinin lumene doğru büyümesi ile oluşturduğu geometrik şekile göre tanımlanır Komedo. Solid Kribriform. Mikropapiller Papiller. Taşlı yüzük hç Apokrin. Saydam hç

27 Sitolojik nükleer özelliklerine göre sınıflandırma Düşük nükleer derece: Nükleuslar normal duktus hç büyüklüğünde, monomorfik, üniform, kromatin düzenli nükleolus belirgin değil Orta nükleer derece: Nükleuslar derece 1 gibi, Nükleoluslar belirgin, kaba kromatinli Yüksek nükleer derece: Nükleuslar pleomorfik, nurmal duktus epitelinden 2.5 kat daha büyük, sınırları irreguler, kromatin kaba ve düzensiz, nukleolus belirgindir.

28 Nekroz içeren yüksek gradeli DCIS

29 DCIS da tedaviyi belirlemek açısından sınıflandırma önemli LAGIOS (1990) TAVASSOLİ (1992) OTTESEN (1992) EUROPEAN PATHOLOGISTS WORKING GROUP (1994) NOTTINGHAM (1994) VAN NUYS (1995) EUROPEAN BREAST SCREENING GROUP (1996) Nükleer derece, mitoz, nekroz Sitolojik atipi, nekroz Tümör boyutu, sınır özelliği, stromal fibrozis Diferansiasyon=nükleer derece, polarizasyon Nekroz, morfoloji Nükleer derece, nekroz Nükleer derece VAN NUYS PROGNOSTİK İNDEKS (1996) Tümör boyutu, cerrahi sınır ve patolojik sınıflandırma (nükleer derece)

30 UNIVERSITY OF SOUTHERN CALIFORNIA/VAN NUYS PROGNOSTİK İNDEKS (USC/VNPI) (2003) Parametre Tümör Boyutu (mm) Cerrahi Sınır * (mm) > <1 Patoloji Yüksek derece(-) Nekroz (-) Yüksek derece(-) Nekroz (+) Yaş (yıl) > <40 Yüksek derece(+) Nekroz (+) * Tümörden biyopsi sınırına olan uzaklık Nüklear derece Komedo nekroz

31 MODIFIED USC / VNPI (2003) SKOR DÜŞÜK ORTA YÜKSEK 4,5,6 7,8,9 10,11,12 Silverstein MJ. Am J Surg 2003;186:

32 DCIS NEDEN TEDAVİ EDİLMELİDİR Tedavi edilmediği durumlarda: Düşük dereceli DCIS 30 yıl içinde Yüksek dereceli DCIS 5 yıl içinde invazive kansere dönüşmektedir. Bir çalışmada ortalama 31 yıl takip edilen vakaların % 39 invaziv kanser geliştiği bunların da %45 inin metastatik hatalıktan öldüğü gösterilmiştir. Genel olarak ise DCIS lezyonunun %14-75 oranında invaziv kansere dönüşebileceği bildirilmiştir.

33 Yetersiz tedaviye bağlı %32 oranında tedavi sonrası rekkürens olmaktadır. Bunların düşük dereceli olanları ortalama 7 yıl içinde, yüksek derceli olanları ortalama 3 yıl içinde tekrar eder. Rekürenslerin %50 si invaziv karsinomdur.

34 DCIS tedavisinde amaç 1. Nüksü (invaziv kanser gelişimini) önlemek 2. Minumum fizyolojik morbidite 3. Uzun dönem hastalıksız sağkalım 4. Yüksek yaşam standartı

35 DCIS TEDAVİ AŞAMALARI NEDİR CERRAHİ RADTOTERAPİ SİSTEMİK TEDAVİ

36 DCIS da Lokal Tedavi Mastektomi ± Rekonstrüksiyon Eksizyon + RT Eksizyon

37 Mastektomi DKIS da Mastektomi ve MKC yi karşılaştıran kontrollu prospektif randomize çalışmalar yoktur. National Surgical adjuvant Breast and Bowel Project ( NSABP B06): Fisher ER, Cancer DCIS (median izlem 39 ay) Mastektomi 27 olgu nüks yok MKC + RT 29 olgu %10.3 nüks MKC 22 olgu %22.7 nüks

38 Başka bir metanalizde ise: Mastektomi lokal rekürrens %1.4 MKC radioterapi lokal rekürens %8.9 MKC lokal rekürens %22.7 Boyages J. Cancer 85: ,1999

39 Mastektomi Mastektomi lokal kontrolü sağlayan en güvenli yoldur. Lokal rekürens 7 yılda %02 dir. Post mastektomi nüks neden? Belirlenememiş invaziv kanser (%14-28) DCIS boyutu arttıkça ve komedo tip de invaziv Ca sık Cilt fleplerinde bırakılan meme dokusunda kanser gelişimi

40 Mastektomi indikasyonları >4 cm DCIS Multisentrik DCIS MKC ile negatif sınır elde edilemiyorsa Hastanın isteği RT merkezine uzaklık RT için kontrendikasyon varlığı

41 Mastektomi + Eş zamanlı rekonstrüksiyon Benzer onkolojik sonuç Psikolojik yarar Daha iyi kozmetik sonuç Maliyet

42 Cilt koruyucu mastektomi ve ayni anda yapılan rekonstruksiyonun erken dönem sonucu

43 DCIS Aksillaya yaklaşım DCIS lenf nodu metastazı %1.4 Mikroinvazyon gösteriyorsa % 5.1 (Leonard GD, Swain SM. Ductal carcinoma in situ, complexities and challenges. J Natl Cancer Inst 96: , 2004.) Bu neden ile rutin aksiller diseksiyon önerilmemektedir.

44 DCIS da SLNB Rutin olarak yapılması önerilmemektedir. Mastektomi ve eş zamanlı rekonstruksiyon yapılacak olanlarda Okkült invaziv kanser ihtimali olan hastalar MKC sonrası mikroinvazyon saptanan hastalarda

45 Okkült invaziv kanser ihtimali olan hastalar hangileridir DCIS alanı 4 cm Klinik olarak palbable lenf nodu olanlarda Mammografide yaygın şüpheli mc High grade lezyonlar Komedonekroz içeren solid tip Palpabl veya MMG de kitle oluşturan olgular C Wilkie, Am J Surg, 190: , 2005 J Surg Oncol 94: ,2006

46 Meme Koruyucu Cerrahi İnvaziv meme kanseri...mkc DCIS... Mastektomi?

47 DCIS te radyoterapi yapılmaksızın MKC nin lokal kontrolü yeterli sağladığını göstren prospektif bir çalışma henüz yoktur. 7 yılda lokal rekkürens ortalama %28, ve bunların %45 i invaziv kanser Ottesen GL, Breast Cancer Res Treat 62: Mac Donald HR, Am J Surg 190:

48 Prospktif çalışmalarla desteklenmemiş olmasına rağmen VNPI (4-6) da 176 hasta 65 aylık takip 3 LR 197 hasta cerrahi sınır 10mm uzak %4.6 Mac Donald HR, Silverstein MJ, Mabry H et al (2005) Local control in ductal carcinoma in-situ treated by excision alone: incremental benefit of larger margins. Am J Surg 190: Silverstein MJ (2003) An argument against routine use of radiotherapy for ductal carcinoma in-situ. Oncology 17:1 23

49 Sonlandırılan çalışmalar 158 olgu, Düşük risk DKIS (< 2-3 cm; İnvazyon yok; cerrahi sınır >1cm; NG1) 13 olguda LR (%69 nüks DCIS) 40 ay takip Çalışma LR yüksekliği nedeniyle kapatıldı S Wong ve ark. JCO Mart ;(7):

50 Hangi hastalara yalnızca MKC yapılabilir Küçük tm (2-3 cm) Düşük histolojik grade (G1-2) Komedo nekrozun olmaması Klinik belirti olmaması (mamografi ile saptanması) > 1 cm cerrahi sınır

51 Yeterli cerrahi sınır ne demektir Van Nuys Grubu 1mm negatif cerrahi sınır kabul ediyorlardı, daha sonra bunun yetersiz olduğuna karar verdiler. Silverstein ve ark (Van Nuys Grubu) <1, 1-10 >10 karşılaştırmışlar ve 10 mm den daha geniş cerrahi sınırlarda lokal yinelenme oranının daha düşük olduğunu gösterdiler. Solin ve ark. 2 mm negatif sınır kabul ettiler.

52 Chan ve ark. 1-5; 5-10; ve 10 mm den geniş cerrahi sınırla çıkarılan olgularda LR oranları benzerdir. 1mm sınır yeterlidir. Nottingham grubu 10 mm negatif cerrahi sınır olarak tanımladılar. NSABP grubu mürekkep ile işaretlenmiş yerde çok az bir dokunun kalmasını negatif cerrahi sınır olarak tanımladılar. Türkiye : 5 mm sınır yeterlidir (Bodrum 2006 Konsessus toplantısı)

53 Tek başına MKC ve MKC-Rad. Karşılaştıran 3 porspektif çalışma The National Surgical Breast and Bowel Project (NSABP B-17) 818 hasta European Organisation for Research and Treatment of Cancer (EORTC) 1010 hasta UK/ANZ,1701 hasta

54 MKC radyotrapinin eklenmesinin sonuçlarını araştıran çalışmlar Çalışma n Med. izlem Rek RT siz Rek RT li Risk az G.S RT siz G.S RT li NSABP- B ay %31.8 (%54 inv) %15.7 (%48 inv) %50 %86 %88 EORTC UK/ANZ DCIS Trial ay %26 (%50 inv) %15 (%55 inv) %44 %99 % ay %22 %8 %57 - -

55 MKC-Radyotrapi DCIS Multisentrik değilse Radyoterapi alma kontraendikasyonu yoksa DCIS < 4-5 cm Cerrahi negatif sınır sağlanabiliyorsa

56 DCIS de Tamoksifen kullanımı UK/ANZ DCIS çalışmasında ise 1576 hasta ortalama 4.5 yıl izlendi TMX Grubunda ips rek. % 13 kont rek. % 1 TMX siz gurubta ips rek % 15 kont rek. % 3

57 DCIS de Tamoksifen kullanımı NSABP B-24 çalışmasında 1804 kişi ortalama 6.9 yıl izlenmiş: TMX Grubunda TMX siz gurubta ips rek. % 7.7 kont rek. % 2.3 ips rek % 11.1 kont rek. % 4.9

58 Tamoksifen kullanarak Adjuvan tamoksifen kullanımı hem ipsilateral hemde kontralateral lokal rekürrensi azaltmakta ama sağ kalıma bir etkisi olmamaktadır. Koruyucu etkisi yalnızca estrojen reseptörü pozitif olanlarla sınırlıdır. Yan etkileri vardır.

59 Tamoksifen kullanımı sonuç olarak: Rekürrens riski yüksek ve Endometrium Ca riski düşük olan genç, Histerektomili postmenapozal kadınlarda Estrojen reseptörü pozitif olan Kardiovasküler hastalığı bulunmayan Yüksek riskli DCIS li hastalara önerilir.

60 Dcıs tedavi özet şeması 4-6 MKC DCIS 7-9 MKC + Radyoterapi Mastektomi

61 DCIS te Aromataz inhibitörleri DCIS da İnvaziv Duktal Karsinoma eşdeğer epitelyal ve stromal aromataz ekspresyonu gösterilmiştir. Bu invivo meme karsinogenezinin önemli bir basamağı olduğu bildirilmektedir. Ayrıca ER/PR (+), POSTMENOPOZAL, ERKEN EVRE İNVAZİV MEME KANSERİNİN ADJUVAN HORMONOTERAPİSİNDE AROMATAZ İNHİBİTÖRLERİNİN ETKİNLİĞİ (+) NSABP B-35 ve IBIS-II etkinliği iki randomize çalışmada araştırılmaktadır.

62 HER-2 (EGFR-2) DCIS da HER-2 ekspresyonu > %40 İnvaziv meme karsinomunda HER-2 ekspresyonu kötü prognozla ilişkili İnvaziv olmayan meme tümörlerinde invaziv tümörlerden daha fazla HER-2 ekspresyonu olması PARADOKS oluşturmakta Hipotez: DCIS İnvaziv meme karsinomu gelişimi sırasında HER-2 ekspresyonu VEYA HER-2 (-), yüksek proliferasyon indeksi olan DCIS dan invaziv karsinom gelişmekte...preklinik çalışmalar yapılmakta...

63 DCIS nükslerin özellikleri nedir MKC Sonrası rekürrenslerin 75 80% ilk lezyonla ayni yerde olmaktadır. Primer hastalığa yönelik tedavi genişletildikçe rekürrens sayısında azalma olmaktadır. İlginç bir durum tedavi agresifleştikçe invaziv rekürens oranı artmaktadır. MKC den sonra rekürrenslerin %50 si invazivken Mastektomi sonrası hemen hemen tümü Adjuvan radyoterapi alanlarda daha çok invazivdir.

64 Lokal rekürrens saptanan hastalarda tedavi yaklaşımı MKC + RT sonrası lokal nüks: mastektomi Sadece MKC sonrası lokal nüks: MKC+RT veya mastektomi