Grafksel Kullanıcı Arayüzler çn Düzenl İfade Bazlı Test Kapsama Krterler Onur Kılınççeker 1,3 and Fevz Bell 2,3 1 Mugla Stk Kocman Unversty, Mugla, Turkey 2 Izmr Insttute of Technology, Izmr, Turkey 3 Paderborn Unversty, Paderborn, Germany oklnc@mal.upb.de,bell@upb.de Özet. Grafksel Kullanıcı Arayüzler (GKA), nsan-blgsayar etkleşm açışından, blgsayar tabanlı sstemlern ana bleşenlerdr. Bu çalışma, GKA ların düzenl fadeler (Dİ; regular expresson) le modellenmes ve dahası test kapsama (coverage) krterler elde edlmes çn yen br yaklaşım öne sürmektedr. Verlen GKA, ya doğrudan br Dİ le, ya da (pratkte daha çok yapıldığı şeklde) olay bazlı br yönlü çzge (YÇ; dgraph) le modellenr ve bu YÇ br Dİ ye dönüştürülür. Ne var k bu Dİ semantk bakımından yalnızca olay bazlıdır. Model durum açısından zengnleştrmek çn Dİ özel br teknk le endekslenr. Önerlen yaklaşım, bu endekslenmş Dİ y analz ederek durum ve olay bazlı test kapsama krterler üretr. Ön araştırmalar göstermektedr k, önerlen yaklaşım, dğerler le karşılaştırıldığında, daha özlü (compact) test takımı üretmne olanak sağlamaktadır. Anahtarlar: Grafksel Kullanıcı Arayüzü, Modelleme, Test Kapsama Krterler, Düzenl İfadeler, Sonlu durum maknaları Coverage Crtera For Testng Graphcal User Interfaces Based On Regular Expressons Onur Kılınççeker 1,3 and Fevz Bell 2,3 1 Mugla Stk Kocman Unversty, Mugla, Turkey 2 Izmr Insttute of Technology, Izmr, Turkey 3 Paderborn Unversty, Paderborn, Germany oklnc@mal.upb.de,bell@upb.de Abstract. Graphcal User Interfaces (GUI) are popular for enablng comfortable user nteractons (UI) of computer-based systems wth users. Ths paper ntroduces a new approach for modelng GUIs wth regular expreson 332
(RE), and moreover, obtanng coverage crtara for GUI testng. The GUI under test s assumed to be modeled by a RE, the symbols of whch are semantcally nterpreted as events. For enrchng ths RE by nformaton also about states, the RE wll be scanned by equvalent FSAs, forwards and backwards. Thereby, the appearng states wll be noted as ndces of the RE. The resultng coded format of the RE, whch s obtaned by smultaneous backwards and forwards scannng, contans all nformaton necessary for generatng coverage ctera that ncludes both event and state nformaton. Prelmnary experments show that proposed approach enables to generate more compact test cases at less costs compared wth others. Keywords: Graphcal User Interface, Modelng, Test Coverage Crtera, Regular Expresson, Fnte State Automata, Event Sequence Graphs 1 Grş Günümüz karmaşık yazılım sstemler gözönünde bulundurulduğunda blgsayar tabanlı sstemlern ana bleşenlernden br olan Grafksel Kullanıcı Arayüzlern (GKA) genş kullanım alanları, gün geçtkçe daha karmaşık GKA ların nşa edlmesn sağlamaktadır [15]. GKA lar le geleneksel yazılımlar arasında br çok farklılık göze çarpmaktadır. Bu farklılıklar, GKA ların tasarım ve sınanmasnda farklı yetenekler ve teknklern gelştrlmesn gerektrmektedr [9]. GKA larn modellenmes ve elde edlen modeller aracılığı le nşa ve test edlmes sürec çn gereken zaman, geleneksel yazılımlarda olduğu gb, modelsz sürece nazaran daha ekonomktr. Arzu edlen bu zaman ve masraf tasarrufu, şüphesz analz ve test şlemler çn uygun modeller seçlmes le mümkündür. Bu bldr, GKA ların düzenl İfadeler (Dİ) le modellenmesn önerr ve bu modellerle fade edleblen GKA ların test edlmes çn gerekl test kapsama krterler üretlmes amacı le yen br yaklaşım öne sürmektedr. Test kapsama krterler test sürecn değerlendrme ve sonlandırma açısından çok önemldr. Yaklaşım ana hatları le şu adımlardan oluşmaktadır: 1. İncelenen sstem (İS; system under consderaton) br Dİ le modellenr. Bu modelleme şekl yaygın olmadığından, önce olay bazlı br yöntem le, örneğn yönlü çzge (YÇ; dgraph) le modellenr ve bu YÇ blnen kuramsal metodlar le otomatk olarak br Dİ ye dönüştürülür [1],[12], [16]. 2. Elde ednlen Dİ, yalnızca olay bazlıdır ve aşağıda belrtlen özel teknk le endekslenr. Bu endekslenmş Dİ, İS n olay ve durum bazlı karakterstk blglern çermektedr. 3. Bu blgler Bağlam Kapsama Krterlern (context coverage crtera) üretmek çn kullanılır. İknc adımda değnlen teknk, lk etapta elde ednlen Dİ ye ve bu Dİ nn tersten okunmasından (mrrored term) oluşan sonlu durum maknalarını (SDM) kurar. Akabnde eldek Dİ, bu maknalar tarafından önce doğrudan (forwards scannng), sonra tersnden (backwards/reverse scannng) okunur ve maknaların tarama anlarında aldıkları durumlar Dİ nn o ank olayına (=smgesne) üst (ön okuma; 333
forwards ndexng) ve alt (backwards/reverse ndexng) endeks olarak şlenr. Dİ nn aynı anda üst ve alt endekslenmes (codng) önerlen yaklaşım çn gerekl bütün bağımsal (contextual) blgler çerr. Bldrnn 2. Bölüm ünde lgl çalışmalar gözden geçrlecek, sunulan yaklaşım le lgler kısaca açıklanacaktır. 3. Bölüm de GKA modellenmes çn önerlen yöntem br örnek le anlatılacak, ardından 4. Bölüm de Dİ lern öneml özellklernn endeksleme yöntem le elde edlmesne konu olacaktır. 5. Bölüm de yen kapsama krterler tanımlanacaktır. 6. Bölüm de se önerlen kapsama krterlernn br uygulaması olarak test üretm çn örnekler verlecektr. Son olarak 7. Bölüm de elde edlen sonuçlar ve gelecek çn planlanan çalışmalar özetlenecektr. 2 İlgl Çalışmalar Lteratürde verlen br sstemn br model yardımıyla test edlmes model tabanlı test etme olarak geçmektedr. Bu bldrde önerlen yaklaşım le lşkl modeller: Olay Sıra Çzges (OSÇ) (Event Sequence Graph ) [9] ve Olay Akış Çzges (OAÇ) (Event Flow Graph) [15]. OSÇ ler br çok nteraktf sstemn modellenmesnde kullanılmaktadır. Bunlara gerçek zamanlı sstemler, gömülü sstemler ve GKA lar örnek olarak verleblr [8]. Bununla brlkte yne bu model aracılığı le sstemn analz edlmes ve test durumlarının üretlmes [6],[7],[8],[9] se br dğer avantalı yanıdır. OAÇ ler se yapısal olarak OSÇ ler le benzerlkleryle brlkte her k modelde br çok ortak uygulama alanı bulmaktadır. Bunlar se çoğunlukla GKA ların modellenmes ve test edlmes üzerne yoğunlaşmaktadır [14], [15]. Sonlu durum maknaları (SDM) on yıllardan ber sıralı (sequental) yazılım ve donanım sstemlernn modellenmes ve test edlmes çn kullanılmaktadır. Bu çalışmalara lk olarak Chow [10] öncülük etmş, SDM le modellenen sıralı sstemlern sınanması çn w-metodu olarak adlandırılan br metot öne sürmüştür. Bu çalışmanın ardından SDM bazlı modellern test sürecnde kullanılması çn br çok metot ler sürülmüştür. Dİ lern gerek modelleme gerekse test çn kullanımıyla lgl çalışmalar dğer modellerle kıyaslandığında yok denecek kadar azdır. Örneğn, Web of Scence ver tabanında düzenl fade ve test üretm anahtar kelmeler aratıldığında, konuyla alakalı yalnızca altı çalışma le karşılaşılmaktadır. Bunlardan br tanes [17] donanım çn test üretm ve daha zyade belrl br sevyede verlmş donanımın test edleblrlk analz ve optmzasyonu üzernedr. Dğer beş çalışma se Dİ ler le modellenen yazılımların test edlmes hakkındadır. Bu vertabanında rastlanılmayan [11] de Dİ ler sıralı devrelern test edlmes çn rastgele test takımları üretmnde kullanımı çn br yaklaşım verlmektedr. Ayrıca Shaw tarafından [18] de öne sürülen yaklaşım, Dİ lern yazılım tasarımı (desgn) ve belrtm (specfcaton) çn kullanımı üzernedr. Lu ve Mao çalışmasında [13] Dİ yardımıyla yazılım davranışları çn test modelnn kurulması hakkındadır. Br dğer çalışmada Bell ve Grosspetsch [3] Dİ le modellenen karmaşık yazılım sstemlernn kusur dayanıklılığı (fault tolerance) 334
açısından analz edlmes ve bu analz sonucunda, sstem arzu edlen özelllğ çermyorsa genşletlp kusur dayanıklı hale getrlmes le lgldr. Mevcut lteratür ncelendğnde Dİ lern GKA ların test kapsanımları çn kullanımına lşkn br çalışmaya şu ana kadar yapılan araştırmalarda rastlanılmamıştır. 3 GKA ve Modellenmes Günümüzde kullanılan GKA lar bastten karmaşığa çok çeştl şekllerde karşımıza çıkmaktadır. Aşağıda Şekl 1 de bast br örnek verlmektedr.. Şekl 1. Örnek br GKA [7] Şekl 1 de gösterlen örnek GKA yı en bast olarak br yönlü çzge (YÇ; dgraph) le modelleyeblrz (Şekl 2 ye bkz.). [ : start (entry menu); ]: fnsh (ext menu); a:pck an obect; b: copy an obect; c: delete an obect; d: paste an obect Şekl 2. Şekl 1. de gösterlen örnek GKA nın yönlü çzge (YÇ) model Bu örnekten şu test dzlern üreteblrz: [ab],[abc],[abcd] (1) Aynı test dzler bu YÇ ye tekabül eden Dİ le ednmek mümkündür. Düzenl İfadeler: Aşağıdak kurallar çerçevesnde, br düzenl fade, verlen br alfabeα nın sıfır veya daha fazla a, b, c,... sembollernn dzs le fade edlr. Bu dzler aşağıda verlen operatörlern aracılığı le kurulur; 335
Btştrme belrl br sembol le fade edlmeyen br operatör. Öyle k ab gbdr ve a zlenr b tarafından anlamındadır. Seçm (Brleştrme), + le gösterlr. Öyle k a+b gbdr ve a veya b anlamındadır. Yneleme (Kleene Yıldız operatörü), * le gösterlr. Öyle k a* gbdr ve a steğe bağlı olarak tekrarlanır (sıfır tekrarda çerlmektedr ve bu boş kelme λ yı fade eder). Benzer şeklde, a + se a nın en az br kez oluşunu belrtr, yan λ harç tutulur. Şekl 2 dek YÇ ye tekabül eden Dİ y şu şeklde tanımlayablrz. [(ab(c+d)*)*] (2) Kolayca görüleceğ gb, (1) dek test takımları üstte gösterlen Dİ tarafından da üretleblr. Konunun ayrıntıları çn [4],[9] a bkz. 4 Düzenl İfadelern Öneml Özellklernn Endekslenme Yolu le Tanımlanması Grş bölünde amacı belrtlen ve özetlenen Dİ endekslenmes, bu bölümde ayrıntılı olarak açıklanacaktır. Bu çerçevede, semboller arasındak bağlamsal ve uygunsal lşklern çıkarılablmes çn gerekl bağlamsal (contextual) ler, ger, sağ ve sol endeksleme kavramları tanımlanacaktır. Bu endeksleme şlemlerne dayanarak elde edlecek olan İler Bağlam, Ger Bağlam ve Uygunluk Tablosu tanımları verlecektr. Bu bölümde tanıtılacak olan kavramlar br sonrak bölümde GKA test kapsamları üretlmes aşamasında kullanılacaktır. 4.1 Bağlamsal (contextual) İlşklern Görüntülenmes Bu bölüm, br örnek aracılığı le Dİ nn karakterstk lşksn ortaya çıkaran belrl br forma dönüştürülmesn göstermektedr. Örnek olarak (2) de verlen Dİ kullanılacaktır. İlk aşamada, (2) nn her br sembolü oluş sırasına göre fade edlr. Böylece aşağıdak bağlamsal (contextual) endekslenmş fade elde edlr. ([ 1 (((a 1 (b 1 ((c 1 +d 1 )*)))*)] 1 ) (3) Burada, a 1 a nın lk defa var olması demektr. Aynı şeklde dğer sembollern endeksler de 1 dr. Yan (3) çersnde her sembol yalnızca br defa bulunmaktadır. 4.2 Dİ ye Doğrudan ve Tersnden Tekabül Eden SDM Kurulması Ardından, y blnen yönteme dayanarak [3],[5], Dİ ye tekabül eden durum tablosu E forw elde edlr (Tablo 1). Bu tablo, verlen Dİ ye doğrudan (forward) tekabül eden SDM dr. E forw, SDM nn Dİ ye dönüşümünde kaybolan, ya da doğrudan Dİ le çalışıldığında mevcut olmayan durum blgsn Dİ ye endeks le eklemey sağlayacaktır. 336
Sembol Durum [ a ] b c d 0 1 [ 1 1 2 3 a 1 2 4 ] 1 3 b 1 4 2 3 5 6 c 1 5 2 3 5 6 d 1 6 2 3 5 6 Tablo 1. E forw Durum Tablosu E forw kurulması hk. Örneğn, E forw sıfır (0) başlangıç durumundadır ve [ sembolünü okur, bu doğru br şeklde [ 1 dr ve ardından durum 1 e geçlr. Sembol a doğru olarak durum 1 de okunur ve bu dama a 2 olur. Ardından bu durum 2 ye geçleceğ anlamına gelr. (2) tarafından oluşturulmayan her br sembol E forw tarafından da kabul edlmez. 4.3 Olay ve Durumların Kaynaştırılmas - Dİ nn İler Endekslenmes s semboller ve (2) arasındak ek lşkler ışığında, s sembolünün endeks le s y çeren durumların kümes le yer değştrlrse, E forw un durumları elde edlr. Böylece (4) tek T ffff oluşturulmuş olur. E forw le yenden tanımlanan durum blgs T ffff un endekslern tanımlamaktadır. [ 1 ( a 2 b 4 ((c 5 +d 6 ))*)* ] 3 (4) Görülen endeksler, verlen Dİ nn E forw tarafından doğrudan, yan soldan sağa (forward), okunması durumunda sembollerde bırakacağı durum (state) zler olarak kabul edleblr. Bu şlem (2) nn ler (forward) endekslemes olarak adlandırılır. 4.4 Dİ nn Ters Endekslenmes ve Kodlanması İler endekslemeye benzer şeklde, (2) nn ters görüntüsü (mrror) T mrr endekslendğnde T mrr (5) oluşturulur. ] 1 ((((d 1 +c 1 )*b 1 )a 1 ))*[ 1 ) (5) Şmd, (4) ü elde etmek cn uygulanan şlemlern aynısını (5) e, yan T mrr a uygularsak T mrr_forw elde edlr (6). T mrr_forw sayesnde (2) nn tersten okunmasıyla elde edlen Dİ ye tekabül eden SDM nn durum blgs tekrardan kazanılmış olur. (] 1 ((((d 4 +c 3 )*b 2 )a 6 ))*[ 1 ) (6) Bu şlem ger endeksleme olarak adlandırılır. Burada, knc br ters görüntü şlemnden sonra (7) yan T mrr forw mrr veya T back elde edlr. [ 1 ( a 6 b 2 (( c 3 + d 4 ))* )* ] 1 (7) 337
İler ve ger endeksleme aynı anda gerçekleştrlrse, (8) yan T ffff bbbb oluşturulur. [ 5 1 (a 6 2 b 2 4 (c 3 5 + d 4 6 ) ) ] 1 3 (8) Bu çft yönlü endeksleme (2) nn kodlanması olarak adlandırılır. Buradak öneml br araç kodlanan s sembollerndek br ler endeks ve br ger endeks nn tüm kllern çeren uygunluk lşks C dr. Bu s nn C notasyonları le tanımlanır. Yan ve durumları s sembolü le uygundur anlamına gelmektedr. Şekl 3.(b) (2) çn bu C lşksn vermektedr. İknc olarak, daha karmaşık br araç, sol bağlam ve sağ bağlam sırasıyla l forw, l back ve r forw, r back lşkler kullanılır. Bunlar her br s ve s çn brnn sonrak ve öncek sembollere karar verr. Şekl 3.(a) (2) çn bu bağlam lşksn vermektedr. Bu konularda detaylı blg [5] de bulunablr. Şmdye kadar öneml olan br çok kavram açıklandı ve bunlara örnekler verld. Br sonrak bölümde, Tanım 1 den tbaren öne sürülen yaklaşımda kullanılacak kavramlara yer verlecektr. (b) (a) Şekl 3. (a) Bağlam ve (b) Uygunluk Tablosu 5 GKA Kapsama Krterler Bu bölümde kapsama krterlernn tanımları verlecektr. Bu krterler arasındak lşkler (subsumpton relaton) Şekl 4 te görülmektedr. Şekl 4. Krterler arası kapsama lşks 338
Dİ de kullanılan semboller olayları adlandırmaktadır. Dolayısı le Şekl 3 de gösterlen Bağlam ve Uygunluk Tabloları, bu olayların brbrlerne olan bağımlılıklarını fade etmektedrler. Daha da ötes, bu blgler, SDM nn durumları le zengnleştrmektedrler. Bu da, sembollern semantğne göre kullanıcı çn öneml blgler çermektedr. Bu amaçla tablolardan aşağıdak GKA kapsama krterlern üretyoruz. Bu krterler, kombne edlerek ya da kullanılan lşklern geçşl kapamaları (transtve closure) alınarak daha da kuvvetlendrleblrler. Burada tek yönlü ok, krterler arasındak kapsama lşksn açıklamaktadır. Örneğn Bağlam Krter hem Sol hem de Sağ krter kapsamaktadır. Uygunluk krter se Sağ ve Sol arasında uygunluk test çn kullanıldığı çn çft yönlü ok le gösterlmştr. Tanım 1: Br Bağlam Kapsama Krter (Context Coverage Crterum), üretlen test takımının, tüm durumları Bağlam Tablosu tarafından çerlmes olarak tanımlanır. Bu formel olarak; t n T t n = c C Tanım 2: Br Sol Bağlam Kapsama Krter (Left Context Coverage Crterum), üretlen test takımının, tüm durumlarının Bağlam Tablosu nun sol endekslenmş semboller tarafından çerlmes olarak tanımlanır. Bu da formel olarak; t n T t n = c C Sağ Bağlam Kapsama Krter (Rght Context Coverage Crterum), Sol Bağlam Kapsama Krter ne benzer şeklde tanımlanır. Tanım 3: Br İler Bağlam Kapsama Krter (Forward Context Coverage Crterum), üretlen test takımının, tüm durumlarının İler Bağlam Tablosu tarafından çerlmes olarak tanımlanır. Buda formel olarak; t n T t n = c C Ger Bağlam Kapsama Krter (Backward Context Coverage Crterum), İler Bağlam Kapsama Krter ne benzer şeklde tanımlanır. Tanım 4: Br Uygunluk Kapsama Krter (Compatblty Coverage Crterum), üretlen test takımının, tüm durumlarının Uygunluk Tablosu nda verlen endekslere tam uyumlu olması olarak tanımlanır. Buda formel olarak; t n T t n = u U Yukarıda tanımı verlen kapsama krterler br Dİ nn analz sonucunda elde edlen tablolar le tespt edlmektedr. Bahsedldğ gb SDM den Dİ ye dönüşümlerde durum blgs kaybolmaktadır. Kaybolan durum blgs endeksleme şlem sayesnde tekrardan oluşturulmaktadır. Bu bağlamda öne sürülen kapsama krterler le lteratürde sıkça kullanılan durum kapsama (state coverage), geçş kapsama (transton coverage) vb. krterler arasında br lşk vardır. Ancak mevcut çalışma bu lşkden zyade öne sürülen kapsama krterlernn tanım ve kullanımına yönelktr. 339
6 Uygulama 6.1 Test Takımı Üretm Test takımları br öncek bölümde verlen kapsama krterlern sağlayacak şeklde bağlam tablosundan elde edlr. Şekl 3.(a) da verlen bağlam tablosu test takımı üretm çn kullanılacaktır. Örnek olarak sol bağlam ve ler bağlam kapsama krterler seçlecek olursa, test takımları t 1 ve t 2 Şekl 3.(a) nın sol tarafında bulunan ler bağlam ve sürekl sola doğru (x R) semboller seçlerek elde edleblr. t 1 = [ 1 a 2 b 4 ] 3 (9) t 2 = [ 1 a 2 b 4 c 5 d 6 ] 3 (10) (9) ve (10) da verlen test takımları sol bağlam ve ler bağlam krterler dkkate alınarak üretldğ çn bu krterler sağlamaktadır. Elde edlen bu test takımlarının dğer kapsama krterlern sağlayıp sağlamadığı şu şeklde test edlr. Öncelkle (9) ve (10) un Şekl 3.(b) de verlen uygunluk tablosu le uyumluluğuna bakılır. Yan test takımlarının endeksler uygunluk tablosunda verlen endeksler le aynı mıdır dye kontrol edlr. Böylece, t 1 ve t 2 çn tüm semboller uygunluk tablosu le uyumlu olduğu görüleblr. Bu durumda üretlen her k test takımı da uygunluk kapsama krtern sağlamaktadır. t 1 ve t 2 nn alt endeksler uygunluk tablosu aracılığı le bulunur. Bu durumda (11) ve (12) elde edlr. t 1 = [ 1 5 a 2 6 b 4 3 2 ] 1 (11) t 2 = [ 5 1 a 6 2 b 2 4 c 3 5 d 4 6 ] 1 3 (12) Ardından elde edlen alt endekslern ger kapsama krtern sağladıkları Şekl 3.(a) dak tablonun sağ tarafındak tablo le uyumlu olduğu çıkarılablr. Böylece, t 1 ve t 2 tüm tablolar le uyumlu olduğu çn tüm kapsama krterlern sağlamaktadır ve bu durumda bağlam kapsama krtern de sağlar. 6.2 Test Takımı Üretmn Durdurma ve Test Masrafları Test takımı üretmn durdurmak (Test Termnaton Crtera) çn sağ bağlam krtern kapsayacak şeklde üretm yapılıyorsa ve tabloya uygunsa ] sembolü seçldğnde, bu üretmn durduğunu fade etmektedr. Aksne sol bağlam krtern kapsayacak şeklde üretm yapılıyorsa ve eğer tabloya uygunsa [ seçldğnde, bu üretmn durduğunu fade etmektedr. Sol ve sağ bağlam krterlernn başlangıç semboller sırasıyla [ ve ] dır. Dolayısıyla test takımları bu sembollerle başlayıp yne bu sembollerle btmektedr. Test masrafları se üretlen test takımlarının uzunluğu (Test Length) ve sayısı le orantılıdır. Kapsama krterler le maksmum uzunlukta üretleblecek test takım uzunlukları arasındak lşk aşağıda Tablo 2 de verlmektedr. 340
Kapsama Krterler Sol, İler Sağ, İler Sol, Ger Sağ, Ger Uygunluk Bağlam Maksmum Test Takımı Uzunluğu C C C C U max { C, C Tablo 2. Kapsama Krterler ve Test Takımları Uzunluğu Üretleblecek test takımları sayısı se yne Tablo 2 te verlen kardnaltelere bağlıdır. Kardnalte hesabı yaparken Dİ y oluşturan semboller ve daha da belrleyc olarak bu semboller arasındak operatörler gözönünde bulundurulur. Bu operatörler Bölüm 3 de verldğ üzere brleşm +, btştrme ve yneleme * dr. Bağlam tablosu grds olarak operatörler le sembol sayısı lşks aşağıdak gb özetlenr; } [(a 1 a 2 a 3... a n )] max C, C [(a 1 a 2 a 3... a n )*] max C, C [(a 1 + a 2 + a 3 +... + a n )] max C, C [(a 1 + a 2 + a 3 +... + a n )*] max C, C = 2n 1 = 2n 1 = 2n = n 2 n + 1 Üstte verldğ gb test takımlarının üretldğ tablo eleman sayısı brleşm + ve kapama * operatörlernn brlkte verldğ son durumda n sembolden oluşan br Dİ çn n 2 n + 1 yan karesel br artış göstermektedr. Dğer durumlarda se artış doğrusaldır. Yan en kötü durumda tablo sembol sayısı n 2 n + 1 olmaktadır. Böylece üretleblecek maksmum test takımı uzunluğu da n 2 n + 1 dr. Unutulmaması gerekr k mevcut test kapsama krterler, çoğunlukla yalnızca olay bazlı ya da yalnızca durum bazlıdır. Buna rağmen test kapsama krterler kübksel br artış gösteren sayıda eleman üretmektedr [2]. 341
7 Sonuçlar Bu çalışmada GKA lar çn br model olarak Dİ ler verlmştr ve bu model le mevcut modeller arasında dönüşümler açıklanmıştır. Ayrıca bu model aracılığı le test takımları üretmne olanak sağlayan ve lteratürde mevcut olmayan kapsama krterler tanımlanmıştır. Açıklanan kavramlar ve yöntemler br örnek üzernde gerçekleştrlmş ve elde edlen sonuçlar rdelenmştr. Önerlen yaklaşımın özellğ, test kapsama krterler üretrken, mevcut kuramsal test yöntemlernn ötesnde, ncelenen sstemn yalnızca olaysal değl, aynı zamanda durumsal özellklern de göz önünde tutmasıdır. Test sürec masrafında öneml rol oynayan test uzunluğu se doğrusal, en olumsuz durumda karesel artmaktadır k bu da mevcut yöntemlere göre büyük br avantadır. Bundan sonra yapılacak çalışmalar, ler sürülen kapsama krterlernn GKA ların test çn öne sürülen dğer çalışmalardak kapsama krterler le lşksnn yanı sıra dğer avantaları ve dezavantalarını ortaya koymak olarak planlanmaktadır.örneğn hata bulma kablyet (bulunan hataların sayısı, bulunan hataların arasındak zaman mesafeler v.b.) ve masrafları (hata bulma zamanı, tüm test sayısı ve uzunlugu v.b.) gelmektedr. Ayrıca modelleme ve test şlemnn bütünsel (holstc) olarak yapılması, yan poztf (hatalı olmayan modeller le) ve negatf test (hatalı olan modeller le) uygulanması dğer br lerk çalışmadır. Test üretm sürecnn otomatk hale getrlmesn mümkün kılacak br aracın gelştrlmesne başlanmıştır. Teşekkür Yazarlar çok değerl tavsyelernden ve yardımlarından dolayı Yard.Doç.Dr.Mutlu Beyazıt a, Yard.Doç.Dr.Nda Gökçe ye ve sempozyumun anonm hakemlerne teşekkür ederler. Kaynakça 1. Aho, Alfred V., and Jeffrey D. Ullman. Foundatons of computer scence. Computer Scence Press, 1992. 2. Bell, Fevz, and Chrstof J. Budnk, "Test mnmzaton for human-computer nteracton", Appl. Intell. 26(2), (2007) 161-174. 3. Bell, Fevz, and K-E. Grosspetsch. "Specfcaton of fault-tolerant system ssues by predcate/transton nets and regular expressons-approach and case study." IEEE Transactons on software engneerng 17.6 (1991): 513-526. 4. Bell, Fevz, Chrstof J. Budnk, Lee Whte, Event-based modellng, analyss and testng of user nteractons: approach and case study. Softw. Test., Verf. Relab. 16(1), (2006) 3-32. 5. Bell, Fevz, Extendng Regular Languages for Self-Detecton and Self-Correcton of Syntactcal Faults (PhD Thess n German; Techncal Unv. Berln), Bercht 119 der Gesellschaft für Mathematk und Datenverarbetung, Oldenburg Verlag, 1978. 342
6. Bell, Fevz, Mutlu Beyazt, and Atf Memon. "Testng s an event-centrc actvty." Software Securty and Relablty Companon (SERE-C), 2012 IEEE Sxth Internatonal Conference on. IEEE, 2012. 7. Bell, Fevz, Mutlu Beyazt, and Nevn Güler. "Event-Orented, Model-Based GUI Testng and Relablty Assessment Approach and Case Study." Advances n Computers 85 (2012): 277-326. 8. Bell, Fevz, N. Nssanke, Ch. J. Budnk, A. Mathur, "Test Generaton Usng Event Sequence Graphs", Techncal Report, Unversty of Paderborn, 2005. 9. Bell, Fevz. "Fnte state testng and analyss of graphcal user nterfaces." Software Relablty Engneerng, 2001. ISSRE 2001. Proceedngs. 12th Internatonal Symposum on. IEEE, 2001. 10. Chow, Tsun S. "Testng software desgn modeled by fnte-state machnes." IEEE transactons on software engneerng 3 (1978): 178-187. 11. Davd, Rene, and Pascale Thevenod-Fosse. "Mnmal detectng transton sequences: applcaton to random testng." IEEE Transactons on Computers29.6 (1980): 514-518. 12. Hopcroft, John E, Raeev Motwan, and Jeffrey D. Ullman. Introducton to Automata Theory, Languages, and Computaton. Harlow: Pearson Addson-Wesley, 2014. 13. Lu, Pan, and Huakou Mao. "Theory of test modelng based on regular expressons." Internatonal Workshop on Structured Obect-Orented Formal Language and Method.", Sprnger Internatonal Publshng, 2013. 14. Memon, Atf M. "An event-flow model of GUI-based applcatons for testng." Software Testng Verfcaton and Relablty 17.3 (2007): 137-158. 15. Memon, Atf M., Mary Lou Soffa, and Martha E. Pollack. "Coverage crtera for GUI testng." ACM SIGSOFT Software Engneerng Notes 26.5 (2001): 256-267. 16. Myhll, J., Fnte Automata and the Representaton of Events, Wrght Ar Devel. Command, TR 57-624, pp. 112-137 (1957). 17. Rav, Srvaths, Ganesh Lakshmnarayana, and Nra K. Jha. "TAO: Regular expressonbased regster-transfer level testablty analyss and optmzaton." IEEE Transactons on Very Large Scale Integraton (VLSI) Systems 9.6 (2001): 824-832. 18. Shaw, Alan C. "Software specfcaton languages based on regular expressons." Software Development Tools. Sprnger Berln Hedelberg, 1980. 148-175. 343