3. KONAKLAMA TESİSLERİ VE TATİ L KÖYLERİ Konakl a ma Tesisleri Tanı mı

Transkript

1 İ Çİ NDEKİ LER ŞEKİ L LİSTESİ TABLO Lİ STESİ ÖZET SUMMARY 1. Gİ Rİ Ş vi viii x xii 1 2. TURİ ZM Turiz m Kavra mı nın Tanı mı ve Kapsa mı Turiz m Bileşenl eri Turiz m Türleri ve Şekilleri Turiz m Ol gusunun Tarihsel Gelişi mi KONAKLAMA TESİSLERİ VE TATİ L KÖYLERİ Konakl a ma Tesisleri Tanı mı Konakl a ma Tesisleri ni n Sı nıflandırıl ması Konakl a ma Tesis Türleri Tatil Köyl eri Tanımı Tatil Köyü Kavramı nı n Doğuşu ve Gelişimi Tatil Köyü Eyl e msiste ml eri Turist Eyl e ml eri Servis Eyl e ml eri Tatil Köyü Programı Konakl a ma Tesisleri Rekreasyon ve Kült ürel Tesisler Al anı Spor Al anl arı Di nlenme Alanları Eğl ence Al anl arı Kült ürel Tesisler Al anı Ortak Al anl ar Alışveriş Alanl arı Ye mek Yeme Üniteleri Servis ve İdari Ko mpl eksler Al anl arı TÜRKİ YE DE TATİ L KÖYLERİ VE ANTALYA BÖLGESİ Türki ye de Turizmi n Gelişi mi Yılı Öncesi nde Tür ki ye de Turizm Planlı Dönemde Tür ki ye de Turiz m Türki ye deki Tatil Köyl eri ni n Gelişi mi Ant al ya da Turizmi n ve Tatil Köyl eri ni n Gelişi mi 47 iii

2 5. ANTALYA DAKİ TATİ L KÖYLERİ Nİ N AÇI K ALAN KULLANI MI AÇI SI NDAN İ RDELENMESİ Çalış manı n Amacı ve Kapsa mı Ant al yada ki Tatil Köyl eri ni n Tasarı mil keleri ve Genel Yerleşi m 54 Düzeni Açısı ndan İrdelenmesi Ant al ya daki Tatil Köyl eri ni n Tasarı m İlkeleri Ul usoy Tatil Köyü Cl ub Kastalia Maj est y Club Ke mer Sali ma Tatil Köyü Renaissance Ant al ya Resort Gri da Village Cl ub Ast eria Cl ub Phaselis Cl ub Zi gana Cl ub Aqua mari ne Paradise Side Beach Al diana Side Cl ub Mega Saray Merit Arcadi a Ant al ya daki Tatil Köyl eri ni n Genel Yerleşi m Düzeni Ul usoy Tatil Köyü Cl ub Kastalia Maj est y Club Ke mer Sali ma Tatil Köyü Renaissance Ant al ya Resort Gri da Village Cl ub Ast eria Cl ub Phaselis Cl ub Zi gana Cl ub Aqua mari ne Paradise Side Beach Al diana Side Cl ub Mega Saray Merit Arcadi a Değerlendirme Ant al ya da Tatil Köyl eri nde Yapılan Anketleri n Genel Değerlendirmesi Tatil Köyl eri nde Anket Yapılan Kişiler İle İlgili Bil giler Tatil Köyl eri nden Genel Bekl entiler Tatil Köyl erinde Konakl a mayı Terci h Et meni n Nedenl eri Daha Önce Tatil Köyünde Bul unup-bul unul madı ğı Tatil Köyünde En çok Katılınan Akti vitel er Tatil Köyl erinde En Öne mli Bul unulan Al anl ar Farklı Rekreasyon Al anl arı Arası ndaki İlişkiler Tatil Köyl erinde Bit kisel Tasarı mı n Öne mi Ot ur mak İçin Seçilen Mekanl arı n Özellikleri Değerlendirme 135 iv

3 5. 4. Ant al ya da Seçilen İki Tatil Köyünde Kullanı cı Me mnuni yeti ni n 138 Belirlenmesi (Salima Tatil Köyü ve Maj esty Cl ub Ke mer Ör neği) Sali ma Tatil Köyü nde Kullanıcı Memnuni yeni n Belirlenmesi Tatil Köyününün Terci h Edil mesi ndeki Fakt örler Tatil Köyününün En Davet kar Yeri Tatil Köyününündeki Al anl arı n Yeterliliği Tatil Köyündeki. Açı k Al anl arı n Konu mu Tatil Köyünde İstenilen Farklı Aktiviteler Tatil Köyünde Bit kisel Tasarı mı n Öne mi Tatil Köyündeki Bit ki Mekan İlişkisi Tatil Köyündeki Yeşil Al an- Sert Zemi n Oranı Tatil Köyündeki Bit kileri n Mi kt arı Tatil Köyünün Bit kisel Tasarı mı Tatil Köyündeki Açı k Al anl arı n Tasarı mı Tekrar Bu Tatil Köyüne Gelir misini z? Maj est y Cl ub Ke mer de Kullanıcı Memnuni yeti ni nbelirlenmesi Tatil Köyününün Terci h Edil mesi ndeki Fakt örler Tatil Köyününün En Davet kar Yeri Tatil Köyününündeki Al anl arı n Yeterliliği Tatil Köyündeki Açı k Al anl arı n Konu mu Tatil Köyünde İstenilen Farklı Aktiviteler Tatil Köyünde Bit kisel Tasarı mı n Öne mi Tatil Köyündeki Bit ki Mekan İlişkisi Tatil Köyündeki Yeşil Al an- Sert Zemi n Oranı Tatil Köyündeki Bit kileri n Mi kt arı Tatil Köyünün Bit kisel Tasarı mı Tatil Köyündeki Açı k Al anl arı n Tasarı mı Tekrar Bu Tatil Köyüne Gelir misini z? Değerlendirme GENEL DEĞERLENDİ RME VE SONUÇ 170 KAYNAKLAR 176 EKLER 181 EK- A Tabl o- A 181 EK- B Tabl o- B 182 EK- C Anket For ml arı 183 EK- D Vazi yet Pl anl arı 184 ÖZGEÇMİ Ş 195 v

4 ŞEKİ L LİSTESİ Sayf a No Şekil Yıllar itibari yle t uriz myatırı mbel geli tatil köyü sayıları Şekil Yıllar itibari yle t uriz mişlet me bel geli tatil köyü sayıları Şekil Ul usoy Tatil Köyü yerleşi mşe ması... Şekil Cl ub Kastalia yerleşi mşe ması Şekil Maj est y Cl ub Ke mer yerleşi mşe ması... Şekil Sali ma Tatil Köyü yerleşi mşe ması... Şekil Renaissance Ant al ya Resort yerleşi mşeması Şekil Gri da Village yerleşi mşe ması Şekil Cl ub Ast eria yerleşi mşe ması Şekil Cl ub Phaselis yerleşi mşe ması Şekil Cl ub Zi gana yerleşi mşe ması Şekil Cl ub Aqua marine yerleşi mşe ması Şekil Paradise Si de Beach yerleşi mşe ması Şekil Al diana Si de yerleşi mşe ması Şekil Cl ub Mega Saray yerleşi mşe ması Şekil Merit Arcadia yerleşi mşe ması Şekil Ul usoy Tatil Köyü genel yerleşi mdüzeni Şekil Cl ub Kastalia genel yerleşi mdüzeni Şekil Maj est y Cl ub Ke mer genel yerleşi mdüzeni Şekil Sali ma Tatil Köyü genel yerleşi mdüzeni Şekil Renaissance Ant al ya Resort genel yerleşi mdüzeni Şekil Gri da Village genel yerleşi mdüzeni Şekil Cl ub Ast eria genel yerleşi mdüzeni Şekil Cl ub Phaselis genel yerleşi mdüzeni Şekil Cl ub Zi gana genel yerleşi mdüzeni Şekil Cl ub Aqua marine genel yerleşi mdüzeni Şekil Al diana Si de genel yerleşi mdüzeni Şekil Paradise Si de Beach genel yerleşi mdüzeni Şekil Cl ub Mega Saray genel yerleşi mdüzeni Şekil Merit Arcadia genel yerleşi mdüzeni Şekil Uyr uk... Şekil Ci nsi yet Şekil Yaş Şekil Eğiti mdurumu Şekil Tatil köyünde konakl a mayı terci h et meni n nedenl eri Şekil Daha önce tatil köyünde bul unul up/ bulunul madı ğı Şekil En çok katılınan genel eyleml er Şekil Kadı nları n genel eyle ml ere katılı mı... Şekil Erkekl eri n genel eyle ml ere katılı mı Şekil Tatil köyünde en öne mli bul unul an alanl ar Şekil Yerli turiste göre en öne mli alanl ar Şekil Yabancı turiste göre en öne mli alanlar vi

5 Şekil Kadı nlara göre en öne mli alanlar... Şekil Erkekl ere göre en öne mli alanlar Şekil yaş aralığı nda en öne mli bul unulan alanlar Şekil yaş aralığı ve üzeri yaş aralığı nda en öne mli bul unul an alanlar Şekil Farklı rekreasyon alanları arası ndaki ilişkiler Şekil Kadı nlara göre rekreasyon alanları arasındaki ilişkiler Şekil Erkekl ere göre rekreasyon alanları arasındaki ilişkiler Şekil Tatil köyünde bitkisel tasarı mı n öne mi Şekil Ot ur mak içi n seçilen mekanı n özellikleri Şekil Sali ma Tatil Köyü nün terci h edil mesindeki fakt örler Şekil Sali ma Tatil Köyü nün en davet kar ve çekici yeri Şekil Sali ma Tatil Köyü nde alanları n yeterli ol duğunu düşünenl er Şekil Sali ma Tatil Köyü nde alanları n yetersiz ol duğunu düşünenl er Şekil Sali ma Tatil Köyü nde açı k alanları n konu ml arı Şekil Sali ma Tatil Köyü nde istenilen farklı akti viteler Şekil Tatil köyünde bitkisel tasarı mı n öne mi Şekil Sali ma Tatil Köyü ndeki bitki- mekan ilişkisi Şekil Sali ma Tatil Köyü nde yeşil alan- sert ze mi n oranı Şekil Sali ma Tatil Köyü nde bit kileri n mi ktarı Şekil Sali ma Tatil Köyü nün bit kisel tasarımı Şekil Sali ma Tatil Köyü nün açı k alanları nın tasarı mı Şekil Sali ma Tatil Köyü nün tekrar terci h edil me oranı Şekil Sali ma Tatil Köyü nde açı k alanları n tasarı mı-tekrar bu tatil köyüne gelir mi si niz? Şekil Maj est y Cl ub Ke mer i n terci h edil mesindeki fakt örler Şekil Maj est y Cl ub Ke mer i n en davet kar ve çekici yeri Şekil Maj est y Cl ub Ke mer de alanl arı n yeterli ol duğunu düşünenl er Şekil Maj est y Cl ub Ke mer de alanl arı n yetersiz ol duğunu düşünenl er Şekil Maj est y Cl ub Ke mer de açı k alanları n konu ml arı Şekil Maj est y Cl ub Ke mer de istenilen farklı akti viteler Şekil Tatil köyünde bitkisel tasarı mı n öne mi Şekil Maj est y Cl ub Ke mer de bit ki- mekan ilişkisi Şekil Maj est y Cl ub Ke mer de yeşil alan- sert ze mi n oranı Şekil Maj est y Cl ub Ke mer de bit kileri n mi ktarı Şekil Maj est y Cl ub Ke mer i n bit kisel tasarımı Şekil Maj est y Cl ub Ke mer i n açı k alanları nın tasarı mı Şekil Maj est y Cl ub Ke mer i n tekrar terci h edil me oranı Şekil D. 1. Cl ub Kastalia vazi yet planı Şekil D. 2. Renaissance Ant al ya Resort vazi yet planı Şekil D. 3. Gri da Village vazi yet planı Şekil D. 4. Cl ub Ast eria vazi yet planı Şekil D. 5. Cl ub Phaselis vazi yet planı Şekil D. 6. Cl ub Zi gana vazi yet planı Şekil D. 7. Cl ub Aqua marine vazi yet planı Şekil D. 8. Al di ana Si de Paradise Si de Beach vazi yet planı Şekil D. 9. Cl ub Mega Saray vazi yet planı Şekil D. 10. Merit Arcadia vazi yet planı vii

6 TABLO Lİ STESİ Tabl o İncelenen tatil köyl eri... 2 Tabl o Anket yapılan tatil köyl eri... 4 Tabl o Dünya t uriz mindeki geliş mel er Tabl o Turist eyle ml eri Tabl o Yıllar itibari ile Türki ye ye gelen t oplam yabancı sayısı ve turizm Geliri Tabl o Yıllar itibari yle konakl a ma tesisleri sayısı Tabl o Turiz m Bakanlı ğı na bağlı bel geli konakl a ma tesis sayıları Tabl o Yıllar itibari yle tatil köyü sayıları Tabl o Turiz mpot ansi yeli yüksek illeri ndeki konakl a ma tesis sayıları Tabl o Ant al ya ya gelen t urist sayıları Tabl o İncelenen tatil köyl eri Tabl o Anket yapılan tatil köyl eri Tabl o Tatil köyü progra mı ana bileşenl eri Tabl o Anket yapılan tatil köyl eri Tabl o Uyr uk Tabl o Ci nsi yet Tabl o Yaş Tabl o Eğiti mdurumu Tabl o Tatil köyünde konakl a mayı terci h et meni n nedenl eri Tabl o Daha önce tatil köyünde bul unul up/ bulunul madı ğı Tabl o En çok katılınan genel eyle ml er Tabl o En çok katılınan akti viteler Tabl o Akti vitleri n ci nsi yete göre dağılı mı Tabl o Genel eyle mleri n ci nsi yete göre dağılımı Tabl o Akti vitelere katılı mı n yaşa göre dağılımı Tabl o Genel eyle mlere katılı mı n yaşa göre dağılı mı Tabl o Eğiti mdurumu Tabl o Tatil köyünde en öne mli bul unul an alanl ar Tabl o Uyr uğa göre. en öne mli bul unul an alanl ar Tabl o Ci nsi yete göre en öne mli bul unul an alanl ar Tabl o Yaşa göre en öne mli bul unul an alanlar Tabl o Farklı rekreasyon alanl arı arası ndaki ilişkiler Tabl o Ci nsi yete göre farklı rekreasyon alanları arası ndaki ilişkiler Tabl o Tatil Köyl erinde bit kisel tasarı mı n öne mi Tabl o Ot ur mak için seçilen mekanı n özellikleri Tabl o Sali ma Tatil Köyü nün terci h edil mesindeki fakt örler Tabl o Sali ma Tatil Köyü nün en davet kar ve çekici yeri Tabl o Sali ma Tatil Köyü ndeki alanları n yeterliliği viii

7 Tabl o Sali ma Tatil Köyü nde açı k alanları n konu ml arı Tabl o Sali ma Tatil Köyü nde rekreasyon alanl arı arası ndaki ilişkiler- Açı k alanların konu ml arı Tabl o Sali ma Tatil Köyü nde istenilen farklı akti viteler Tabl o Tatil köyünde bit kisel tasarı mı n öne mi Tabl o Sali ma Tatil Köyü ndeki bitki- mekan ilişkisi Tabl o Sali ma Tatil Köyü nde yeşil alan- sert ze mi n oranı Tabl o Sali ma Tatil Köyü nde bit kileri n mi ktarı Tabl o Sali ma Tatil Köyü nde bit kileri n mi ktarı- Bit kisel tasarı m Tabl o Sali ma Tatil Köyü nün bit kisel tasarımı Tabl o Sali ma Tatil Köyü nün açı k alanları nın tasarı mı Tabl o Sali ma Tatil Köyü nün tekrar terci h edil me oranı Tabl o Sali ma Tatil Köyü nde açı k alanları n tasarı mı-tekrar bu tatil köyüne gelir misi niz? Tabl o Maj est y Cl ub Ke mer i n terci h edil mesi ndeki fakt örler Tabl o Maj est y Cl ub Ke mer i n en davet kar ve çekici yeri Tabl o Maj est y Cl ub Ke mer de alanl arı n yeterliliği Tabl o Maj est y Cl ub Ke mer de açı k alanların konu ml arı Tabl o Maj est y Cl ub Ke mer de rekreasyon alanları arası ndaki ilişkiler- Açı k alanların konu ml arı Tabl o Maj est y Cl ub Ke mer de istenilen farklı akti viteler Tabl o Tatil köyünde bit kisel tasarı mı n öne mi Tabl o Maj est y Cl ub Ke mer de bit ki- mekan ilişkisi Tabl o Maj est y Cl ub Ke mer de bit ki- mekan ilişkisi- Yeşil alan-sert ze mi n oranı Tabl o Maj est y Cl ub Ke mer de bit ki- mekan ilişkisi- Bit kileri n mi ktarı Tabl o Maj est y Cl ub Ke mer de yeşil alan-sert ze mi n oranı Tabl o Maj est y Cl ub Ke mer de bit kileri n mi kt arı Tabl o Maj est y Cl ub Ke mer de bit kileri n mi kt arı- Bit kisel tasarı m Tabl o Maj est y Cl ub Ke mer i n bit kisel tasarımı Tabl o Maj est y Cl ub Ke mer i n açı k alanlarını n tasarı mı Tabl o Maj est y Cl ub Ke mer i n tekrar terci h edil me oranı Tabl o Maj est y Cl ub Ke mer de açı k alanların tasarı mı- Tekrar bu tatil köyüne gelir misi niz? Tabl o A. 1. Tatil köyü eylemsiste ml eri açılı mı Tabl o B. 1. Tatil köyü kapsa mlı progra maçılı mı ix

8 ÖZET Tatil köyl eri, barı nma ve ye me-iç me gereksi ni mleri yanı nda, çok çeşitli rekreasyon ve spor ol anakl arı nı n doğa ile i çiçe bir orta m i çi nde sunul duğu konakl a ma tesisleri dir. II. Dünya Savaşı nı n ardı ndan i nsanl ara kent yaşa mı nı n bunaltıcı ve yoğun temposundan uzak bir t atil sunma a macı ile ortaya çı kmı ş ve il k ol arak Cl ub Med tarafı ndan 1950 yılında İspanya, Al cudi a da hayata geçiril miştir. Başl angı çta köy ti pi yaşa m felsefesi yle kur ul an tatil köyl eri, değişen t urizm anl ayışı doğr ult usunda, gelir seviyesi ni n art ması değişen kullanıcı t alepleri ne cevap ver mek a macı ile büyük bir değişi m süreci nden geçerek günü müzde her t ürl ü konf orun yer al dı ğı kitle turiz mi ne hizmet veren bir konakl a ma tesis türüne dönüş müşt ür. Bu t ez çalış ması ile t atil köyl eri ni n açı k al anları nı n t asarı m il keleri ni, bu açı k al anl ardaki farklı alanların yerleş me düzeni ni belirle mek, açı k al anların t asarı mı açısı ndan kulllanıcı memnuni yeti ni t espit et mek ve daha sonra bu konuda yapılacak ol an çalış mal ara kaynak ol uşt ur mak a maçl anmı ştır. Bu a maç doğr ult usunda sahi p ol duğu t üm avant ajlar bakı mı ndan Tür ki ye ni n t uri z m pot ansi yeli ni n en yüksek ol duğu ve di ğer konakl ama t esisleri yanı nda t atil köyl eri ni n de yoğun ol arak bul unduğu Ant al ya ve Ant al ya daki t atil köyl eri t ez kapsa mı nda araştır ma al anı ol arak seçil miş, Ant al ya daki 14 t atil köyüne yöneli k i ncel e me ve araştır mal ar yapıl mıştır. Bu kapsa mda tezi n birinci böl ümü, giriş kıs mı nı oluşt ur makt adır. İki nci böl ünde; genel olarak turiz mkavra mı ve tarihsel gelişi mi anlatıl mıştır. Üçüncü böl ümde; konakl a ma t esisleri ve t atil köyl eri başlı ğı altında, konakl a ma tesisleri ni n t anı mı yapılmı ş, konakl a ma t esis t ürleri açı klanmı ş ve t atil köyl eri ni n tanı mı yapılarak di ğer konakl a ma t esisleri nden farklılıkları belirtil miş, t arihsel süreç içi nde başlangı çtan günü müze kadar gelişi mi anl atıl mıştır. Daha sonra tatil köyü eyl e m siste ml eri açılı mı yapılarak bu eyl e ml er doğr ult usunda ol uşan tatil köyü pr ogra mı açı klanmı ştır. Dör düncü böl ümde ise Tür ki ye de t uriz mi n ve tatil köyl eri ni n gelişi mi anl atıl mı ş, daha sonra t ezi n araştırma al anı ol an Ant al ya daki t atil köyl eri ni n gelişi mi nden bahsedil miştir. Beşi nci böl üme kadar ol an böl üml er, çeşitli kaynakl ardan yararlanılarak ol uşt urul muşt ur. Beşi nci böl üm i se aynı za manda t ezi n adı ol an Ant al ya daki Tatil Köyl eri ni n Açı k Al an Kullanı mı Açısı ndan İrdelenmesi başlı ğı altında yapılan analitik ve sosyol oji k x

9 incele me ve çalış mal arı n sonucunda ol uş muşt ur. Bu böl ümde mi marlar ile yapılan gör üş mel er ile t atil köyleri ni n t asarı mı nı yönl endiren t asarı m il keleri ni n sapt anması, tatil köyl eri ni ol uşt uran farklı açı k al anları n arazi üzeri ndeki genel yerleş me düzeni ni n ve t atil köyl erini n açı k ve kapalı alanlarını n hesapl anarak kişi başı na düşen açı k al an mi kt arı nı n belirlenmesi çalış manı n analitik böl ümünü ol uşt ur makt adır. Tatil köyl eri nden genel bekl entileri n belirlenmesi i çi n 100 kişi ile yapılan anket çalış ması ve Sali ma Tatil Köyü ile Maj est y Ke mer Cl ub ör nekl eri üzeri nde kullanı cı me mnuni yeti ni n t espit edil mesi ne yöneli k yapılan anket çalış ması ise çalış manı n sosyol oji k böl ümünü ol uşt ur makt adır. Altıncı böl ümde ise, t üm bu çalış ma ve i ncelemel er doğr ult usunda ortaya çı kan bul gul ar değerlendirilerek birtakı m sonuçl ara varıl mıştır. Tez sonucunda varılan sonuçl ar kısaca şöyl e sıralanabilir: Mi marlarla yapılan görüş mel er ile el de edilen t asarı m il keleri ve yapılan anketleri n ortaya çı kardığı bul gul ar birbiri ni destekl e mekt e, yani t atil köyü tasarı milkeleri kullanıcılar tarafı ndan da kabul edil mekt edir. Bi rçok t atil köyünün, kış t uriz mi ne hi z met verebil mek a macı yla ot el bl oğu yap mayı pl anladı kları öğrenil milştir. Bu dur um ve t atil köyl eri nde yapılan revizyon işle ml eri, tatil köyl eri nde yeşil al an mi kt arı nı n azalması na, bet onl aş manı n artarak yeşil al anları n önüne geç mesi ne sebep ol acağı/ol duğu tespit edil miştir. Bu da, şayet bu süreç devam ederse, t asarı mcıları n ort aya koyduğu t asarı m il kelerinden gittikçe uzakl aşılacağı nı, bu dur umda da kullanı cı me mnuni yeti ni n azalacağı nı ortaya koy makt adır. xi

10 I NVESTI GATI ON ON THE USE OF OPEN SPACES OF HOLI DAY VI LLAGES I N ANTALYA SUMMARY Holi day villages are f oundati ons t o stay whi ch serve basic needs, as acco modati on, eat and dri nk and also recreati on and sport opportunities and facilities, i n the nat urel enviroment al at mosphere. By t he second worl d war, holi day villages was created t o pr ovi de a holi day whi ch i s far a way from bori ng, exausti ng and busy t e mpo of cities and t hey were estabilish i n 1950 and i n Al cudi a, Spain by Cl ub Med for the first ti me. At t he begi nni ngs, holi day villages were estabilished f or village t ype life i dea but, then, by i ncome i ncreasing t o ans wer user s needs and changi ng and enhanci ng t oo much, they has become accodo mati on foundati ons to stay for mass touris m. In t his t hesis survey, i nvesti gati on of t he holi day villages s open spaces ai ms t hat det er mi nati on holi day villages s open spaces desi gn pri nci ples and pl ans of t hese areas, establishment user s pl easures about open spaces of villages, and t han make source for ot her investi gations concerni ng t his subject. For t his ai m, Ant al ya and holi day villages i n this area, whi ch have t he bi ggest pot ential i n t he Tur key many of ot her accomations village, were choosed. I n t his thesis concept and fourteen holi day villages in this area were investi gated. The first chapt er of this thesis cont ai ns introducti on part. In t he second chapt er, t ouris m concept and its hist orical i mpr ove ment are generall y expl ai ned. In t he t hird chapt er, under accomodati on f oundati ons and holi day villages titles, accomodati on f oundati ons were defi ned, ki nds of accomodati on f oundations were expl ai ned, and descri bed differences from t he other accomodati on f oundati ons by defi ni ng holi day villges, i n t he hist orical period from begi nni ng t o no waday i mpr ove ment of holi day villages was expl ai ned. Than holliday villages acti vit y syste ms was descri bed and holliday villages progra m was expl ai ned accor di ng t o holliday villages activit y syste ms. In t he f ourt h chapt er, devel opment of t ouris m and holliday villages i n Tur key i s expl ai ned, t hen devel opment of holliday villages i n Ant al ya whi ch is i nvesti gati ons are expl ai ned. xii

11 These chapt er, t hat until fifth chapt er are prepared by usi ng many literat ure sources. These chapt ers are prepared by usi ng results of anal ytic and soci al anal ysis, under investı gatı on on the use of open spaces of holi day villages in Ant alya title. Anal ytic part of t his research consists of; i nterviews wit h architects t o det er mi ne desi gn pri nci ples of holiday villages and l and use of different open spaces in holi day villages. In addition, i n this chapt er, area od cl ose and open spaces and area of open space per person were calculated. Soci al part of t his research cont ai ns; questionnaires wit h 100 peopl e t o deter mi ne general expectations about holliday villages and det er mi nati on of user pleasures in Sali ma Holliday Village and Maj est y Club Ke mer. In t he si xt h chapt er, some concl usi ons are made by usi ng dat as whi ch are obt ai ned fromall exa mi nati ons. These concl usi ons as foll ows; Interviews wit h architects, obt ai ned desi gn pri nci ples and questi onnaire r esults support eachot her so holiday resort desi gn criterias are also accept ed by users. Ma ny of holi day resorts want t o buil d hot el bl ocks t o pr ovi de wi nt er touris m opport unities. If t his pl an i s realized by so me revisi ons, green area will decrease in t he resorts. As a matter of fact, i n some holi day resorts was occurred. Thi s research det er mi nes t hat, if t his pr ocess conti nue, desi gners desi gn pri nci pl es may be da maged and i n this situati on, pleasure of users will decrease. xiii

12 1. GĠ RĠ ġ Turi z m, günü müzdeki anlamı nı kazanı ncaya kadar t ari h i çerisi nde büyük değiģi ml ere uğra mı Ģtır. Bu değiģi mi n baģl angı ç nokt ası ol arak 2. Dünya SavaĢı ndan sonra gel en 1945 li yıllar gösterilebilir. Sırası ile karayolları nın yapı mı ile ot omobil sahi pli ği ni n yaygı nlaģ ması ve seyatleri n de miryolları ndan karayolları na kayması ile ul aģabilirliği n art ması, 1950 yılı ndan sonra ücretli tatilleri n yaygı nl aģması, hava ul aģı mı nda gerçekl eģen geliģ mel er ve seyahat acent aları n ortaya çı kması ile kitle turiz mi ni n ortaya çı kması t uriz m kavra mı nı n günü müzdeki anl a mı nı kazan ması na yol açan et kenl er ol arak sıralanabilir. Belirtildi ği gi bi t uriz mi n günü müzdeki anl a mı nı kazanı ncaya kadar geçirdi ği bu değiģim s üreci sonunda kitle t uriz mi ni n ol uģ ması, tatil köyl eri gibi konakl a ma tesisleri ni n ortaya çı kması na sebeb ol muģt ur. Tatil köyl eri kitle turiz mi ne uygunl uğu dıģı nda, konakl a ma, ye me-i ç me gereksi ni ml eri yanı nda ayrıca doğa ile i çiçe çok çeģitli rekreasyon ve spor ol anakl arı nı da sun ması ile di ğer t uriz m t esisleri nden ayrıl makt adır. Ġnsanları n yoğun kent yaģa mı ndan t atil süresi nce uzakl aģtır mak a macı ile kur ulan t atil köyl eri baģlangı çta köy ti pi yaģa m felsefesi ne uygun olarak kur ulsa da çağı n ve t al epl eri n hı zla değiģ mesi ile günümüzdeki t atil köyü t anımı nda belirtilen özelliklerin yanı nda konf orunda vazgeçil mez bir unsur ol arak yer al dı ğı konakl a ma tesisleri ne dönüģ müģt ür. Turiz mi n ve t atil köyl eri ni n geçirdi ği aynı süreç ül kemi zde de yaģanmı Ģtır. Bu t ez kapsa mı nda, sahi p ol duğu eski uygarlıkları n bıraktı ğı eserleri, doğal güzellikleri, coğrafi konu mu ve t uriz me uygun i kli mi gi bi avant ajları sebebi ile Tür ki ye ni n t uriz m mer kezleri nden ve buna uygun ol arak da konakl a ma t esisleri ve tatil köyl eri ni m en yoğun ol arak bul unduğu yerleri nden biri ol ması sebebi ile Tatil Köyl eri ni n Açı k Al an Kullanı mı Açısı ndan Ġrdelenmesi konu baģlı ğı altında Ant al ya araģtır ma alanı olarak seçil miģtir. Ant al ya belirtildi ği gi bi, Tür ki ye ni n t uriz m pot ensi yeli nde bu kadar önemli bir yer teģkil et mesi ne ve de Tür ki ye de t atil köyl eri nin en yoğun ol arak yerleģti ği yer 1

13 ol ması na rağmen yapılan i ncele mel er sonucu t atil köyl eri ni çeģitli açılardan inceleyen birkaç t ez ve kaynağa rastlanması na rağmen t atil köyl eri ni n açı k al anl arı nı kapsa mlı bir Ģekil de rekreasyonel açı dan i nceleyen tezlere rastlanma mı Ģtır. ÇalıĢ manı n a macı, Ant alya daki t atil köyl eri ni n açı k al anl arı nı n t asarı m il keleri ni, açı k al anlardaki farklı alanl arı n yerleģ me düzenl erini belirle mek ve açı k alanl arı nı n tasarı mı açısı ndan kullanıcı me mnuni yeti ni t espit et mek ve de daha sonr a bu konuda yapılacak olan çalıģ mal ara kaynak ol uģt ur maktır. Tezi n konusunu ol uģturan t atil köyl eri ni n açı k al an kullanı mı açısı ndan irdelenmesi ne yöneli k ol arak yapılan araģtır ma yönt e mi Ģu aģa mal ardan ol uģ makt adır: Li terat ür araģtır ması: Bu araģtır ma aģa masında genel t uriz m kavra mı ve Tür ki ye deki ve dünyadaki geliģi mi, konakl a ma t esisleri ve yi ne Tür kiye deki ve dünyadaki geliģi mi, t atil köyl eri ni n doğuģu ve günü müze kadar ol an geçirdi ği aģa mal ar t atil köyü progra mı ve bu pr ogra mı ol uģt uran eyl e ml er siste mi gi bi konul arla ilgili olarak çeģitli dergi ve kitaplarda litarat ür aģa ması yapıl mıģtır. Ör nek ol arak seçilecek ol an t atil köyl eri ni n belirlenmesi: Ġncelenen t atil köyl eri aģağı da belirtil miģtir: Tabl o 1. 1 Ġncelenen tatil köyl eri TATĠ L KÖYÜ ADI BULUNDUĞU YER 1. Ul usoy Tatil Köyü Ant al ya- Ke mer/ Göynük 2. Cl ub Kastalia Ant al ya- Al anya 3. Maj est y Cl ub Ke mer Ant al ya- Ke mer/ Göynük 4. Sali ma Tatil Köyü Ant al ya- Ke mer/ Bel di bi 5. Renaissanc Ant al ya Resort Ant al ya- Ke mer/ Bel di bi 6. Gri da Village Ant al ya- Bel ek 7. Cl ub Asteria Ant al ya- Bel ek 8. Cl ub Phaselis Ant al ya- Ke mer/ Göynük 9. Cl ub Zi gana Ant al ya- Ke mer/ Bel di bi 10. Cl ub Aqua marı ne Ant al ya- Ke mer/ Bel di bi 11. Paradise Si de Beach Ant al ya- Manavgat/ Si de 12. Al diana Si de Ant al ya- Manavgat/ Si de 13. Cl ub Mega Saray Ant al ya- Bel ek 14. Merit Arcadi a Ant al ya- Bel ek 2

14 Tatil Köyl eri ni n vazi yet pl anl arı nı n el de edil mesi: Ayrıca çeģitli yayı n vekaynakl arda i ncelenme yapıl ması na karar verilen t atil köyl eri ile il gili ol arak yayı nlanılan araģtır ma ve incele mer de el de edil mi Ģtir. Anket f or ml arı nı n ol uģturul ması: Anket f or mu üç böl ümden ol uģ makt adır. Ġl k böl ümü t atil köyl eri nde konakl ayan kiģiler ile ilgili ol arak kiģisel bil gilere yöneli k sorular ol uģt ur maktır. Ġkinci böl ümde t atil köyünden genel bekl entiler baģlığı altı nda kiģileri n di ğer konakl ama t esisleri içi nden neden t atil köyünde konakl amayı t erci h ettikleri, kendi gör üģleri ne göre t atil köyl eri ndeki en öne mli akti viteleri n ve al anl arı n nel er ol duğu, bu al anl ar arası ndaki iliģkileri n nasıl kurul ması gerektiği, bit kisel tasarı mı n ne derecede öne mli ol duğu gi bi sorular yer al makt adır. Üçüncü böl ümde i se anket yapılan kiģi ni n konakl adı ğı t atil köyü ile ilgili ol arak istek ve memnuni yet dur umunu belirle meye yöneli k sorular bul un makt adır. Anket yapılan kiģi ni n, bul unduğu t atil köyünü seçi m aģa ması nda et kili olan fakt örler, tatil köyünde bul unan rekreasyon ve ortak al anl arı n yet erliliği, bu al anl arı n konu ml arı itibari ile uyu ml u ol up-ol madı ğı, tatil köyünde bul unmayı p ol ması istenilen akti viteleri n ol up-ol madı ğı, bit kisel t asarı mı n ne derecede baģarılı ol duğu ve bit kisel ve açı k al anl arı nı n tasarı mı nda kendileri ni rahatsızlık verecek bir dur umun ol up-ol madı ğı konul arı na yöneli k sor ul ar yer al makt adır. Anket f or ml arı Tür kçe, Ġngilizce ve Al manca ol arak hazırlanmı Ģtır. Seçil mi Ģ ol an t atil köyl eri ni n yeri nde i ncelenmesi:ġncelenecek ol an t atil köyl eri gezil miģ, fot oğraflar çekil miģ, t atil köyü ile il gili ol arak br oģür ve genel yerleģi m düzeni ni gösteren kr okiler edil miģ ve de el de edilen vazi yet pl anları na göre tatil köyünde ne gi bi değiģi kli kleri n yapıl dı ğı sapt an mı Ģtır. Tatil köyl eri iģlet mecileri ile görüģ me: Seçil miģ ol an t atil köyl eri nde müģteri ile birebir iliģki de ol an bu sebebt en dol ayı müģt erileri n bekl enti, istek ve me mnuni yet dur umunun yansı dı ğı hal kla iliģkiler müdür ü ya da ön ofis müdür ü gi bi i dari personele dahil ol an kiģilerle gör üģ mel er yapıl mıģtır. Bu gör üģ mel er ile gör üģül en idari personel çalıģanlarına t urist anketleri nde de yer al an sorular sorul muģ ve böyl ece kendileri ne yansıyan t urist görüģleri ne göre t uristleri n neden t atil köyünde konakl a mayı t erci h ettiği, en çok akti vitelere katıldı ğı, me mnuni yet dur umu ve var ise istek ve talepleri ni n belirlenmesi a maçl anmı Ģtır. 3

15 Tatil köyünde konakl ayan t uristler ile anketleri n yapıl ması ve değerl endi ril mesi Tabl o 1. 2 Anket yapılan tatil köyl eri TATĠ L KÖYLERĠ YAPI LAN ANKET SAYI SI CLUB SALĠ MA 26 MAJ ESTY CLUB KE MER 20 CLUB AQUAMARI NE 15 ALDI ANA SI DE 12 MERĠ T ARCADI A 12 CLUB PHASELI S 10 CLUB MEGA SARAY 5 TOPLAM 100 Ġncelenen 14 adet t atil köyünden 7 adeti nde anket yapıl ması na i zi n veril miģtir. Anket yapılan t atil köyl eri ve yapılan anket sayıları tabl o1. 2 de gösteril mekt edir. Topl a m 100 kiģi ile yapılan anketler her soru i çi n bir baģlık altında verilen Ģekil ve tabl olar ile değerlendiril miģtir. Ayrıca bazı sorularda çarpraz değerlendir me yapılarak cevapl arı n daha ayrı ntılı olarak değerlendiril mesi a maçl anmı Ģtır. Turl ar ile görüģ mel er: Bu gör üģ mel er ile t ur çalıģanl arı na yansı yan t urist gör üģleri ne göre yi ne t uristleri n t atil köyünde konakl a mayı t erci h et mel erinde et kili ol an fakt örler, bu seçi mde t atil köyünün akti vite ve ol anakl arı nı n ne derecede et kili ol duğu ve t üm bunl arı n t uristin milliyeti ne göre ne öl çüde değiģi kli k gösterdi ği soruları na cevap bul ma amaçl anmı Ģtır. Tatil köyü t asarı mcıl arı ile görüģ me: Tatil köyünün t asarı mcıları ile yapılan gör üģ mel er sonucunda t atil köyünün t asarı mı nı yönl endiren a macı n belirlen mesi ve bu a maç doğr ult usunda konakl a ma, rekreasyon, ortak al anları n ve de servis-i dari ko mpl exl eri n yani t atil köyü pr ogra mı nı ol uģt uran al anları n arazi üzerinde genel yerleģ me düzeni ni belirleyen il keleri n ve bu il keleri ol uģt uran fakt örleri n ve bunl arı n tasarı ma nasıl yansı dı ğı nın, bu al anları n arası nda kur ul ması a maçl anan iliģkileri n ve de özellikle açı k al anları n t asarı mı nı n da göz önünde bul undur ulan et kenl eri n belirlenmesi a maçl anmı Ģtır. 4

16 Tatil köyü yerl eģi m düzeni ni n belirlenmesi: Tatil köyl eri progra mı nı oluģt uran ana bileģenl eri ni ol uģt uran konakl a ma, genel ve açı k spor t esisleri nin arazi üzeri ndeki yerleģi m düzeni ni n belirlenmesi i çi n bir t akı m kr okiler çi zil miģtir. Daha sonra t atil köyünün açık ve kapalı al anl arı nı n hesapl anı p kiģi baģı na düģen açı k al anl ar hesapl anmı Ģ ve revi zyon geçir mi Ģ ol an t atil köyl eri nde bu iģle m sonucunda kiģi baģı na düģen açı k alanl arı n ne ölçüde değiģtiğini belirlenmeye çalıģıl mıtır. Tü m bu araģtır ma ve i ncel e mel er sonucunda el de edilen veriler değerlendiril mi Ģ ve Ant al ya daki Tatil Köyl eri ni n Açı k Al an Kullanı mı Açısı ndan Ġrdelen mesi adı altında genel değerlendiril me yapıl mıģ ve ortaya çıkan sonuç sıralanmı Ģtır. 5

17 2. TURĠ ZM 2. 1 Turi z m Kavra mı nı n Tanı mı ve Kapsa mı Turi z m keli mesi Lati nce dön mek, etrafı nı dol aģmak, geri dön mek anl amı na gel en Tor nus keli mesi nden türetil miģtir. Dön mek, çevir mek anl a ml arı nda kullanıl mak üzere Fransızca ve Ġ ngilizce de de değiģi k yazılıģ ve okunuģuyl a kullanılmakt adır. Ör neği n Fransızca daki Tour ner, Tour ve Ġ ngilizce deki Tour ve Touri ng aynı kökt endir. Touri ng deyimi; eğiti m, kült ür ve zevk i çi n yapılan seyahatler i çi n kullanıl makt adır. Tour ise bazı kent ve yörelerin zi yaret, iģ, eğl ence ve di nl enme a macı ile yapılan yer değiģtir me eyl e mi ni t anı ml a makt adır. Ancak bu t anı msonuçt a, hareket edilen yere dön mek koģul uyl a yapılan kısa ya da uzun süreli seyahatleri ifade et mek üzere kullanıl maktadır. ( Ayt uğ, 1990) Turi z m kavra mı kök itibari yle eski bir geç mi Ģe sahi ptir. Ancak t urist ve t uriz m kavra ml arı XI X. Yüzyılın il k yarısı nda gör ül müģ ve Ġ ngilizler bu kavra mı konuģ ma diline mal et miģlerdir. ( Olalı, 1984) Tür kçe de seyyah sözcüğü t urist, seyahat sözcüğü t uriz m deyi ml eri ni n karģılığı dır. Tourist deyi mi de t urizml e ilgisi olan anla mı na gelir. ( Ol alı, 1984) Günü müz Tür kçesi nde de artı k Turiz m, Turistik, Turist, Tur keli mel eri batı daki anl a ml arı nda kullanıl makt adır. ( Ayt uğ, 1990) Turi z m bir seyahat deneyi mi sağl ayan endüstriler, hi z metler ve uğraģlar büt ünüdür. Turi z mi n kapsa mı nda evleri nden uzakt a seyahat eden kiģi ya da gr upl ara sağl anan ul aģı m, konakl a ma, ye me-iç me, eğl ence vb. akti vite ol anakl arı yla di ğer t üm ağırla ma hi z metleri bul unur. ( Aytuğ, 1990) Genel bir açılı mda Turiz m -Ġnsanl arı n sürekli konutları n bul unduğu yer dıģı nda sürekli olarak yerleģ me mek, 6

18 -Sadece para kazanmak veya politik ya da askeri bir a maç i zle me mek üzere, serbest bir orta miçi nde, -ĠĢ, merak, di n, sağlı k, spor, di nlenme, eğl ence, kült ür, deneyi m kazanma, snobi k a maçl arla veya dost ve semi nerlere katıl mak gi bi sebebl erle - KiĢisel veya - Topl u olarak yaptı kları seyahatlerden, - Gittikleri yerlerde 24 saati aģan veya o yeri n bir konakl a ma t esisi nden en az bir gecele me (nuitée) süre ile konakl a mal arı ndan ortaya çı kan iģ ve iliģkileri ni kapsayan, - Bir tüketi mol ayı, - Ağır ve büt ünl eģ mi Ģ bir hi z met kült ür endüstrisi dir. ( Ayt uğ, 1990) Turi z m i çi n yapılan diğer t anı ml a mal ara göre, t uriz m i nsanl arı n boģ vakitleri ni değerlendir mek a macı ile bul undukl arı yerden seyahatleri ni ve bu seyahatleri sırası nda konakl a mal arı ve konakl a mal arı ndan doğan i hti yaçları ile iliģkileri kendisi ne konu al an sosyal, ekono mi k ve kült ürel bir ol ay ve bir hi z met endüstrisi ol arak gösterilirken di ğer bir t anı ml a mada ise t urizm, i nsanl arı n yeni yerler gör mek ve t anı mak, yeni deneyiml er kazanmak, di ğer insanl ar, çevreler, hayat Ģartları ve davranıģ bi çi ml eri yle t emasa geçi p kendi kült ürleri ni geliģtir mek, eğl ence-di nl ence faali yetleri nde bul unmak ve seyahat yol uyl a macera, merak, zevk ve güdül eri n tat mi n edil di ği, i nsanları n seyahat ve hareketi ni i çeren bir faali yet ol arak tanı ml anmakt adır. Her za man kült ürel bir boyut içerir. Sosyal bir boyutta i çerebilir. Günün sonunda bilinmeyen ül keler aranı p, diğer i nsanl arı anl a maya çalıģırken turiz mi di ğerleri vasıtası yla kendi mi ze ve t ekrar di ğerleri ne bakmak Ģekli nde tanı ml ayabiliriz.( Ür ger, 1993), ( Lobo, 1996) Son ol arak yapıl mıģ olan çok sayı daki t uriz m t anı ml a mal arı nı çeģitli açılardan gr upl andırılabilir: 1. NOMĠ NAL TANI MLAR: Ber necker t arafı ndan nomi nal t anı ml ar ol arak nitelendirilen bu t anı ml ar Al manca turiz m keli mesi ni n karģılığı ol an Fre mdenverkehrs keli mesi ndeki verkehr esas 7

19 alı nmakt adır. Turiz m nomi nal t anı ml arda bir ul aģtır ma ol ayı ol arak gör ül mekt edir. Daha sonra ise ticari ve mesl eki seyahatler t uriz m ol ayı ol arak sayıl maya baģlanmı Ģtır. Ver kehr keli mesi geniģ ol arak el e alı nmaya baģlayı nca ekono mi k yönl ü tanı ml ar ortaya çı kmı Ģtır. ( Toskay, 1998) 2. EKONOMĠ K TANI MLAR: Turi z m ol ayı nı n i ktisadi yönünü vur gul ayan il k tanı ml arda yabancıları n seyahatleri ve buna bağlı ol arak ortaya çı kan ekono mi k karakt erler t aģı yan olayl ar el e alı nmakt adır. Daha sonra t uriz mi n öde mel er bilançosu konusuna öne m veril miģtir l ardan itaberen turiz mi n yal nız seyahat veya i ktisadi açı dan el e alı narak tama men aydı nlatıl ması mü mkün ol mayan bir olay ol duğu konu ile il gilenenl erce gör ül müģt ür. ( Toskay, 1998) 3. ÜNĠ VERSAL TANI MLAR: Turi z mi n üni versal t anı mları, t uriz m ol ayı nı n ko mpl eks bir yapı ya sahi p olduğunu ve insanları n birlikte yaģamal arı nı n doğur duğu bütün al anl ardaki karģılıklı iliģkileri n di kkate alı nması gerektiği gör üģünden hareket ederek, kar maģı k yapı ya sahi p bu yapı yı tümü ile kavra maya çalıģ mı Ģlardır. ( Toskay, 1998) 4. AI EST TANI MI( Ul uslararası Turiz m Uz manl arı Birliği nce) Turi z m yabancıları n geçi ci veya deva mlı, asli kazanç el de et me faaliyeti i çi n yerleģ meye dönüģ me mek Ģartıyla konakl a mal arından doğan iliģkil eri n ve ol ayl arı n büt ünüdür. ( Toskay, 1998) 2. 2 Turi z m BileĢenl eri Turi z m siste mi ni n öznesi ol an i nsanı n et ki nli kleri t e mel ol arak alı ndı ğı t akdi rde turiz mi n bileģenleri, ul aģı m, barı nma, ye me-iç me, rekreasyon ve alıģ-veriģ ol arak gr upl anabilir. Turi z mi n bileģenl eri ne geç meden önce aynı zamanda t uriz mi n bir bileģeni ol an rekreasyon ile turiz marası ndaki iliģki yi anlat mak gerekmekt edir. 8

20 Rekreasyon, i nsanl arı n varol uģ (uyu ma- ye me-iç me vb.) ve geçi m (çalıģ ma, iģe gi di p-gel me, çocukl ar içi n okul, kadı nlar i çi n ev iģleri vb.) i çi n gerekli ol anı n dıģı ndaki t üm za manl ar ol arak t anı ml anan boģ za manl arı nda yaptı kları faali yetleri ifade eden bir kavra mdır. ( Özgüç, 1998) Rekreasyon akti viteleri ni beģ grupt a topl ayabiliriz: 1- Ev ci varı nda yer alan akti viteler: Tv seyret me, radyo di nle me, kitap oku ma vb. 2- Yüksek sosyal içeri ğe sahi p akti viteler: Eğl enme, dıģarda ye mek ye me vb. 3- Kült ürel ve sanatsal uğraģlar: Ti yatroya, konsere, resi msergisi ne git mek vb. 4- Aktif spor uğraģları: Yüz me, golf, tenis 5- Dı Ģarı da yapılan bir t akı m akti viteler: Pi kni k yap ma, gezi vb. ( Lowson ve Baudy- Bovy, 1997) Her i kisi de yeri ne getirdi ği iģlevler açısı ndan ortak bir deneyi m ve il gi alanı t eģkil et mekt edir. Insanl ar birini veya di ğeri ni yaparken bir di ğeri ne iliģki n özelli kleri de yeri ne getirebil mekt e, çoğu za man i ç i çe hareket et mekt edir. Ancak t uriz m, boģ za man ve rekreasyonun büt ün f or ml arı nı kapsarken, boģ za man ve rekreasyon turiz mi n t ümözellikleri ne sahi p değil dir. ( Bur kart ve Medli k, 1988) Mi eczkowski ye göre de t uriz mi n çoğunl uğu rekreasyonl a iliģkiliyken, i Ģ a maçlı pr ofosyonel ve kiģisel geziler gi bi birtakı m t uriz m çeģitleri rekreasyonl a iliģkili değil dir. Rekreasyonel akti viteleri n bir kıs mı i kamet edilen yeri n dıģı nda yer alır, ve bunun sonucunda seyahat öne mli bir unsur hali ne gelir. ĠĢte rekreasyonun bu f or mu turiz m ol arak adl andırılır. Turiz m rekreasyondan da daha kapsa mlı ol arak i Ģ ve aile gezileri ile boģ za manl arın öt esi nde, sağlı k ve prof osyonel geliģi m i çi n kiģisel ve i Ģ seyahetleri ile de iliģkilidir. ( Murrphy, 1985) Rekreasyonun t uriz mden daha az kapsa mlı olması nı n bir sebebi de rekreasyonel akti viteleri n, genel de hafta sonl arı yada yılın belirli mevsi ml eri yle sı nırlanması dır. Yüz me, ka mp yapma gi bi. (Lowson ve Baudy- Bovy, 1997) 9

21 Turist t anı mı nda ol duğu gi bi, zi yaret edilen ül keye rekreasyon, t atil, spor, sağlı k, incele me, di n, iģ, aile, arkadaģ, mi syon, t opl antı gibi a maçl ardan bir veya bir çoğuyl a yol cul uk yapanl ar t urizm kapsa mı na girer ve t urist ol arak adl andırılırlar. Tanı mdan da anl aģılacağı gi bi rekreasyon t uriz m i çi n bir a maçtır ve t uriz m daha geniģ kapsa mlı bir kavra mdır. ( Özgüç, 1998) Son ol arak en basit t anı mı yl a di nlenmek ve t atil geçir mek a macı yla yol cul uğa çı kmak olan t uriz m, rekreasyonel seyahat olarakta adlandırılabilir. ( Özgüç, 1998) Turi z mi n bileģenl eri konusuna dönersek, Robert W. Mc I nt osh ve Charl es R. Goel dner t uriz mi n bileģenl eri ni barı nma, alıģ-veriģ, ul aģı m ve et ki nlikl er ol arak ver mekt e ve bunl arı n tü müyl e doğal kaynakl ara dayandı ğı nı kabul et mekt edir. Konakl a ma, kalı nıcak her t ürl ü yeri, ka mp ve karavan al anl arı nı ve ye me-i ç me hi z metleri ni n t üm t ül erini i çerir. AlıĢveriĢ ise hatıra eģya, gi ysi, el sanatları, bakkali ye gi bi her t ürl ü parekende mal alı ml arı nı kapsar. Ul aģı m kara, hava ve su ul aģı mı nı n t üm f or ml arını i çerir. Akti viteler, eğlence, spor, günübirlik ve mahalli turlar, kült ürel ol aylar, festi valler, ku mar gi bi t üm hi z metleri kapsar. ( Mc I nt osh ve Gol dner, 1995) Doğal kaynakl ar, zi yaretçileri n kull anacağı ve zevk al acağı unsurl ar dır. Turi z m siste mi ni n baģarısı i çi n, t uriz mi n geliģtirileceği yerlerde doğal afetleri n ol ma ması, doğal kaynakl ar açısı ndan aģırı kal abalı klaģ maya ve çevre kirliliği ne yol aç mayacak Ģekil de çevre düzenl e mel eri ne gi dil mesi gerekmektedir. ( Ayt uğ, 1990) Turi z m siste mi ni n öznesi i nsan et ki nli kleri dir ve turiz m ol ayı na yol açan, yön veren ve bu olayı n öznesi ni ol uģt uran i nsana t urist denir. ( Akt aģ, 1989) Turist t uriz m t anı mı ndaki özelliklere uygun ol arak; belirtilen nedenl erin et kisi ile belirli bir süre i çi n seyahat eden, zi yaret ettiği yerde 24 saatten fazla kal an veya ül keni n bir konakl a ma t asisi nde en az bir gecele me yapan, mali gücü, za manı ve maddi kapasitesi sı nırlı ol an, rahrtına düģkün, gel enekl eri ni kor uyan, t emi zli k ve vasat konfor arayan, maceraperest ol mayan i nsandır. ( Ol alı, 1984) 1963 yılında Ro ma da düzenl enen Ul uslararası Turi z m ve Seyahatler Konferansı nda kavra mkargaģısı na düģül me mesi içi n bazı tanıml a mal ar yapıl mıģtır: 10

22 Yabancı Zi yaretçi: Bir ül keye gel en ve konakla ma süresi 24 saati aģan veya 24 saatten az olan büt ün yabancı kiģiler. Yabancı Turist: Sürekli konakl a ma yeri ni n bul unduğu ül keden baģka bir ül keye iģ, aile zi yareti, merak, di n, kült ür, eğiti m ve öğrenim, spor, di nlenme, eğl ence, dost ve akraba zi yareti sebebl eriyl e seyahat eden, çeģitli t opl antılara (ili m, di ni, dipl omati k, sportif) katıl mak üzere gi den, gittiği ül kede 24 saatten fazla süre ile kal an veya ül keni n konakl a ma tesisinde en az bir gecele me yapan kiģi dir. Yabancı Eks kürsi yonist: Gittiği ül kede 24 saatten daha az kal an veya ülkeni n bir konakl a ma tesisi nde bir gecele me yapmayan kiģidir. Turist Ol mayan Yabancıl ar: Bir ül keye birbirinden farklı nedenl erle ( göçebe, mült eci, konsol osl uk te msilcisi, yabancı di plomatlar) gel en, ancak t urist günübirlikçi kabul edilmeyen yabancılardır. ( Olalı, 1984) 2. 3 Turi z m Türl eri ve ġekilleri Turi z mi n birbiri nden f ar klı t ür ve Ģekilleri var dır. Bunun nedeni, t uri z m talebi ni n insanı n değiģi k gereksi nme ve istekleri nden kaynakl anması dır. Turi z m t ürleri, i nsanl arın t uriz m et ki nli ği ne katıl ma a macı na göre; t urizm Ģekilleri ise, seyahat Ģekli, gelinen yer, t uriz me yönelik et ki nli ğe katılanları n sayısı na, or gani zasyon Ģekli ne, geli nen yer vefaali yetlerin a macı na, t uriz me katılanl arı n yaģları na ve benzeri seyahat özellikleri ne göre ol uģ makt adır. ( Ayt uğ, 1990) Turi z mt ürleri ni 3 sı nıfta gr upl anabil nekt edir: 1. Tatil Turi z mi: Di nlenme, Kür, Banyo, Kırsal Al an, Spor Turiz mi, vb 2. Kült ür Turi z mi: Kült ürel t opl antılar, anıtları n zi yareti, kült ürel eğiti m ve öğreti m mer kezleri zi yareti, di ni nedenl erle zi yaret, vb 3. ĠliĢki Kuran Turi z m: Ki Ģisel ve Kollektif t urizm, Ġç ve Dı Ģ Turiz m, Politik Amaçlı Turi z m, ĠĢ Turiz mi, vb. (Çubuk, 1981) 11

23 Öt e yandan t uriz mi bir hareket ol arak düģünerek sı nıflandır ma yapılabilir. Bili ndi ği gi bi bu hareket iki yönl üdür: -Ġç Turiz m - DıĢ Turiz m Ġç Turi z m: Bir ül kedeki insanları n t uriz m a macı yla kendi ül ke sı nırları içinde geçi ci ol arak yer değiģtir mel eri sonucu doğan iliģkiler büt ünüdür. Bu t uriz m t ürünün dövi z gelirleri nde et kisi yokt ur. ( Çubuk, 1981) Dı Ģ Turi z m: Ül keye dıģarıdan gel enlerle, ül keden dıģarı seyahat edenl eri n yarattıkları ol aylar büt ününe dıģ turiz mdenir. ( Çubuk, 1981) Amaç yönünden t uriz mtürleri ni Ģu Ģekil de sıralayabiliriz: 1. Di nl enme- Eğl ence Turi z mi:ġnsanı n çalıģ ma yükü, hayat Ģekli veya çevreni n ol umsuz et kileri ile zarar gören bedeni, ve r uhi sağlı ğı nı t ekrar el de edilmesi i çi n geçi ci yer değiģtir meye bağlı olarak gerçekl eģen turiz mģekli dir. ( Ol alı, 1984) 2. Kült ür Turi z mi: DeğiĢi k milli kült ürleri ve kült ür eserleri ni yani eski sanat eserleri ni, tari hi yapıları ve müzel eri, eski medeni yetlere ait kalı ntıları gör mek i çi n yapılan seyahatlerdir. ( Kal kan, 1991) 3. Sosyal Turi z m: Gelir sevi yesi düģük ol an topl um f ertleri ni n devl etin, ka mu kur ul uģları nı n, endr üstri iģlet mel eri ni n veya bazı kur uml arı n sağl adı ğı i mkanl ardan ve kol aylı klardan yararlanarak yaptı kları turiz mhareketi di. ( Bayer, 1992) 4. Spor ve Av Turi z mi : Spora il gi duyan kiģilerin, t uriz me katıl mal arı ndan doğan ol aylar ve iliģkiler büt ünüdür. Av t uriz mi ise i ç ve dıģ t uriz mi n öne mli kaynakl arı ndan biri ol an ve genellikle yüksek gelir sevi yesi ndeki t uristleri n t erci h ettiği bir turiz mt ürüdür. ( Ayt uğ, 1990) 5. Ekono mi k Turi z m: Fuar ve sergilere iģleri nedeni yle katılanları n ve buraları zi yaret edenl eri n, kongrel ere katılanları n, bazı büyük ekono mi k t esisleri zi yaret edenl eri n seyahatleri ekono mi k t uriz mol arak kabul edilir. ( Ol alı, 1984) 12

24 Bi rleģ mi Ģ Milletleri n t urist tanı mı na, iģ seyahati yapanl arda dahil dir. ĠĢ t uriz mi, kongre, se mi ner, t opl antı üçgeni nden ol uģ makt a, çoğu kez di ğer t uriz m t ürleri nden biri veya birkaçı yla birlikte gerçekl eģ mekt edir. ( Ayt uğ, 1990) 6. Politi k Turi z m: Politik t uriz m ol arak, di pl omat ve politikacıları n seyahatleri nitelenebilir ( Ol alı, 1984) 7. Sağlı k Turi z mi: Sağlı k nedenl eri ile belli özellikl eri ol an (i kli m, Ģifalı su, kaynakl ar gi bi)yerlerdeki konakl a mal ardan ol uģan t uriz mdir. Turiz m gelirleri yönünden t uriz m türleri içi nde en veri mlisi sağlı k turi mi dir. ( Ayt uğ, 1990) 8. Eko- Truzi m: Deva mlı büyüyen nüf us, kı yı alanl arı na göç, yeni kur ulan t uristi k tesisler ve endr üsti yel geliģ mel er çevrayi öne mli öl çüde et kile mekt edir. Günü müzde çevre pr obl e ml eri ni önl emek ve çevreni n sürdürülebilirliği ni sağl a mak a macı ile t üm dünyada t uriz ml e il gili ol arak yeni politikalar uygul anmaya baģl amı Ģtır. Bu kapsa mda özellikle son 15 yıl da yu muģak t uriz m, dengeli t uruzi m, yeģil turiz m gi bi alternatif t uriz m t ürlerini n yanı nda eko- t urizm gi bi çevre dost u t uriz m t ürleri literat ürlerde yer al maya baģla mı Ģtır. (Ertaç ve Ergin, 1996) Aynı za manda ekono mi k ağırlıklı kitle t uriz mi ne bir t epki ol arak çı kan ekol oji k ağırlıklı bu t uriz m t ürleri ekono mi k açı dan veri mli, t opl umsal açı dan soruml u, çevresel açı dan bilinçli ol mayı gerektirir ve sayılan bu üç öğe alternatif t uriz m türleri ni n üç te mel öğesidir. ( Di nç, 1996) Belirtilen bu alternatif turiz m t ürleri nden biri olan eko-t uriz m kült ürel, doğal ve tari hsel geç mi Ģi n kor unması yanı nda, kor umayı teģvi k edecek ekono mi k yararları da ortaya çı karan bir turiz myür ü olarak tanı ml anabilir. ( Berl e, 1991) Eko-t uriz mde a maç doğa, kült ür ve i nsan el a manl arı arası ndaki hassas dengeni n kor unarak, çevre, bi yol oji k çeģitlilik ve eko siste ml eri n süreklilikleri ni n kor unması dır. ( Ertaç ve Er gi n, 1996) 2. 4 Turi z m Ol gusunun Tari hsel GeliĢi mi Kitle t uriz mi, i ki nci dünya savaģı nı i zleyen yıllarda, dünya çapı nda önem kazanan yeni bir ol gu ol makl a birlikte, t ari h süresi nce, seyahat ve t uriz mi n var ol duğu da bir gerçektir. ( Ayt uğ, 1990) 13

25 Kı saca t uriz m hareketleri i nsanlı ğı n var ol ması ile baģla mı Ģtır deni nebilir. Ġ nsanl ar her hal de karı nları nı doyurabil mek, avl a ma i hti yacı nı karģılayacak araç ve gereçl eri n temi ni ve baģka nedenlerle her za man yakı n çevresi ile iliģki hali nde ol muģt ur. ( Ür ger, 1993) Turi z m bugünkü anl a mını kazanı ncaya kadar tari h i çerisi nde bir ol uģum devresi geçir miģtir. Önce merak, daha sonra ticaret, fizi ki, beģeri, coğrafi bil gi edin me, spor, tedavi, di nlenme a macı ile yapılan seyahatleri n yanısıra feti h ve islah hareketleri de eski çağl ardan itibaren insanları n yer değiģtir mel eri ne neden ol muģt ur. ( Özdil ve di ğerleri, 1998) Turi z m bugünkü anl a mını kazandıran ve geliģi mi ni n baģlangı ç noktası ol arak II. Dünya SavaĢı dan sonra 1945 li yıllar olarak gösterebiliriz. ( Özgüç, 1998) 20. yüzyılın baģları nda ul aģtır ma al anı nda hala de miryol unun baģta gel mesi ne rağmen daha sonra karayolları nı n yapı mı ve bunu t eģvi k eden ot omobil sahi pli ği ni n art ması yla de miryol u ile eriģele meyen yerlere eriģelebilirliği sağl adı ve t uriz mi n bu al anl ara yayıl ması nı teģvik etti. ( Özgüç, 1998) 1950 den sonra ücretli t atileri n yaygı nlaģ ması, oto mobil sahi pli ği ni n art ması ve t atil yol cul ukl arı nı n de miryolları ndan karayolları na kay ması t uriz m seyahatleri ni n yapısı nı hı zla değiģi me uğrat mı Ģtır. Si vil havacılıkta ki geliģ mel er ise dünya öl çüsünde tatil alanları nın daha eriģebilir hale gelmesi ni sağla mı Ģtır. ( Özgüç, 1998) 20. yüzyıl da t uriz m hacmi ni n artıģı na et kenl erden biri de seyahat acental arı ve t ur operat örleri dir. Tur operat örleri paket t urlar ile büyük kütleleri güvenlik i çi nde turiz m hareketi ne kat mayı baģar mı Ģlardır. 20. Yüzyılın konakl a ma endüstrileri büyük geliģ mel er göster mekt edir. ( Toskay, 1998) II. Dünya SavaĢı dan sonra, ot el, mot el, ul aģı m araçları, yollar, pl ajlar, eğl ence ve spor al anları, konakl a ma t esisleri ni n t üm alt yapısı yla büyük bir endüstri meydana gel mesi ne neden ol an turiz m ol ayı, ul uslar ve kıtalar arası büyük kitleler hali nde insan grupl arı nı n gi di p gel mel eri sonucunu doğurmuģt ur. ( Evli yaoğl u, 1988) 1950 de dünyada ul uslararası t uriz me katılanları n sayısı 25 mil yona, t urizm gelirleri de 2 mil yar dol ara eriģ mi Ģtir. 15 yıl i çi nde ise ul uslar arası t uriz me katılanları n sayısı dört mi sli büyüyerek 100 mil yonu aģ mı Ģtır. Bundan sonraki eğilimi sürekli 14

26 büyü me ol an ul uslar arası t uriz m 1984 t e 320 mil yon, 1988 de 392 mi lyon t uriste eriģ mi Ģtir de de bu sayı il k kez yarı m milyarı aģ mı Ģ; 1996 da da 600 mil yara yakl aģ mı Ģtır.( Tabl o-2. 1) ( Özgüç, 1998) Dünya t uriz mi, hal en turist sayısı bakı mı ndan yıllık ortala ma yüzde 5, t uriz m gelirleri bakı mı ndan yüzde 10 dol ayları nda bir büyü me göster mekt edir. Dünya Turi z m Ör güt ü ne göre 21. Ġl k 20 yılında da bu büyü me hı zlı sürdürecektir. ( Özgüç, 1998) Turi z m t ari h boyunca bazen yavaģ, bazen hı zlı ol mak üzere sürekli geliģ me göster mi Ģtir. Turiz mdeki bu geliģ me, t urizme katılanları n sayısı ve t uriz m harca mal arı bakı mı ndan boyutsal bir geliģ me olduğu kadar, değiģi k t uriz m t ürleri (arist okrati k t uriz mden sosyal t uriz me, kiģisel turiz mden kitle t uriz me doğr u bir geliģ me ile birlikte değiģik t uriz m çeģitleri) ve değiģi k t uriz m a maçlı yapılara doğr u bir geliģ me ol arak gör ülmekt edir. Arist okrati k t uriz m l üks ve pahalı ot elleri, sosyal turiz m vasat konf orl u ve ucuz konakl a ma t esisleri ni, kitle t uriz mi t atil köyl eri ve ka mpi ngl eri getir miģtir. (Ayt uğ, 1990) Günü müzde t uriz m ol ayı kazandırdı ğı büyük hareketlilik nedeni yle ül keler dövi z kazandırı cı bir nit eli k kazandır ması na, yatırı mları hı zl andır ması na ve i sti hda m hac mi ni n geniģletil mesi ne neden olan bir ol gu haline gel mi Ģtir. ( Ür ger, 1993) 15

27 Tabl o 2. 1 Dünya t uriz mi ndeki geliģ mel er ( Özgüç, 1998) DÜNYA TURĠ ZMĠ NDEKĠ GELĠ ġmeler YI LLAR Turist Sayısı ( mil yon) , 3 2, , 3 6, , 8 11, , 0 17, , 4 40, , 0 102, , 6 115, , 3 214, , 3 266, , 0 273, , 0 311, , 2 318, , 3 346, , 4 393, , 9 423, , 0 500, 0 Turi z m Geliri ( mil yar dol ar) , , 0 16

28 3. KONAKLAMA TESĠSLERĠ ve TATĠ L KÖYLERĠ 3. 1 Konakl a ma Tesisleri Tanı mı Geçi ci ol arak deva mlı yerleģ me yeri ni, za man boyut una bağlı ol maksı zın t erk eden ki Ģi ni n gel di ği yeni yerde kal ması na ve burada yat ma, ye me-iç me, di nlenme gi bi ihtiyaçları n hepsi ni birden veya sadece biri ni n karģılanması na konakl a ma denir. ( Ece, 1998) Konakl a ma t esisleri, asıl fonksi yonl arı gecel e me i hti yacı sağl a mak ol an, bunun yanı nda ye me-iç me, eğlence i hti yaçları i çi n de yardı mcı ve t a ma ml ayı cı biri ml eri bünyel eri nde barı ndıran tesislerdir. ( Res mi Gazete, 1991) Bugün ot el, mot el, t atil köyü, ka mpi ng, oberj, hostel, yurt, pansi yon vb. gibi ti pl erde hi z met veren konakl a ma yapıları bu isi ml eri alırken ana esas ol arak ye me ve yat ma iģlevi ni karģılarlar, bul undukl arı sı nıflara göre ek f onksi yonl ara hi z met verirler. ( Gü mr ükçüoğl u, 1987) Ör neği n bir t er mal ot el ye me- yat ma iģlevi ni n yanı nda ek f onksi yon ol arak kaplıca, ılıca, kür sal onl arı vb. gibi t esisleri ile hi z met ver mekt edir. Bu ek f onksiyon ye meyat ma iģlevi nden sonra gel mekt edir. Fakat birinci fonksi yon gi bi ön pl anda bul unmakt adır. ( Gü mr ükçüoğl u, 1987) Konakl a ma Tesisleri ni n Sı nıfl andı rıl ması Turi z mi n geliģ me süreci yle bağl antılı ol arak konakl a ma, nitelik ve ni celi k bakı mı ndan değiģi ml ere uğra mı Ģtır. Günü müzün t uristleri i çi m artı k çok değiģi k konakl a ma Ģekilleri vardır. Bunl arı grupl andır mak i çi n de çeģitli öneriler yapıl makt adır. ( Özgüç, 1998) 17

29 La wson konakl a ma t esisleri ni baģlıca f onksi yonu kal acak yer sağl a ma ol an ot el, mot el, benzeri kur ul uģlar ve bunl arı n t a ma ml ayıcı konakl a ma t esisleri olmak üzere iki gr upt a t opl a makt adır. Ta ma ml ayı cı konakl ama t esisleri kal acak yer dıģı nda sosyal, rekreasyonel fonksi yonl arı da sağl ayan konakl a ma t esisleri dir. ( Lo wson, 1977) Bi r baģka ayırı ma göre de benzer ol arak konakl a ma t esisleri geleneksel ve tama ml ayı cı konakl a ma tesisleri ol arak i ki gr upa ayrıl makt adır. Bu sı nıflandır maya göre ot el, mot el ve pansiyonl ar gel eneksel konakla ma t esisleri ni ol uģt ururken; kiraya verilen odal ar, t atil kampl arı, ka mpi ngl er, karavanl ar, tatil köyl eri, hosteller, dağ kul übeleri ve benzeri konakl a ma t esisleri, t a ma ml ayı cı konakl ama ol arak sayılabilir.( Toskay, 1998) Konakl a ma tesisleri Ģu Ģekil de de sı nıflandırıl maktadır: a. Tesisleri n bul unduğu yere göre: - ġehir, dağ, sayfi ye v. b. b. Tesisleri n yatak sayısı na göre: - Tür ki ye de 1. Küçük tesis 1-50 yataklı 2. Orta tesis yat aklı 3. Büyük tesis 250 den fazla yataklı - Dünya da 1. Küçük tesis yataklı 2. Orta tesis yat aklı 3. Büyük tesis 500 den fazla yataklı c. Konakl a ma durumuna göre: - Sağlı k, iģ, tatil v. b. 18

30 d.ġģlet me Ģekli ne göre: - ġahıs, Ģirket, otel zi nciri gi bi (Sönmez ve di ğerleri, 1988) Son ol arak, Dünya Turizm Ör güt ü( WTO) sı nıflandır ması ve ül ke mi z Turi z m Mevzuatı açısı ndan konakl a ma tesisleri iki temel gruba ayrıl makt adır: - Asli Konakl a ma Tesisleri - Ta ma ml ayı cı Konakl a ma Tesisleri Asli Konakl a ma Tesisleri: Konakl a ma t esisleri nin yapısı, boyut u ve onl arın iģlevsel karakt eri itibari yle, sosyal t uriz m yapısı dıģı ndaki tesislerdir. Ot el, mot el, t atil köyü Asli Konakl a ma Tesislerini ol uģt ururlar. ( Ece, 1998) Ta ma ml ayı cı Konakl ama Tesisleri: Gerek yatırı m ve t esis açısı ndan gerekse sunul an hi z metler açısı ndan daha az masraflı, zaman za man da süreklili ği ol mayan di ğer konakl a ma hi z metleri ni n yat ak kapasitelerini daha düģük bir perfor mansl a yardı mcı ol an konakl ama t esisleri dir. Ka mp, oberjler, hosteller, apart ot eller ve pansi yonl ar Ta ma ml ayı cı Konakl a ma Tesisleri dir. ( Ece, 1998) Konakl a ma Tesis Türl eri Ot el Ot eller, asıl fonksi yonları müģt erileri gecele me i htitaçları nı sağl a mak ol an, bu hi z meti n yanı nda, ye me-iç me, spor ve eğl ence i hti yaçları i çi n yardı mcı ve tama ml ayı cı biri ml eri de bünyesi nde bul unduran tesislerdir. ( Res mi Gazete, 2000) Ot eli n te mel özellikleri ni Ģu Ģekil de özetleyebiliriz: - Ot el, seyahat eden i nsanları n konakl a ma, beslenme ve di ğer ihtiyaçları nı karģıla maya çalıģan bir iģlet medir. - Ot el, ekono mi k bir iģletmedir. Bununl a birlikt e, sadece ekono mi k bir ünite değil, aynı za manda t opl antı, t ören, zi yafet vb. gi bi t opl umsal faali yetleri n yapıl dı ğı sosyal bir ünitedir. 19

31 - Ot el, seyahat eden i nsanları n sadece konakl a ma, besl enme ve di ğer ihtiyaçları nı karģılayan bir iģlet me değil, aynı zamanda t ekni k t eçhi zatı ve konf oru ile müģt erileri n di ğer i hti yaçları nı da karģılayan sosyal nitelikli bir iģlet medir. - Ot el hi z metleri, müģt erileri n sadece maddi i htiyaçl arı nı değil, aynı za manda manevi ihtiyaçları nı da karģıla malı dır. (Sezgi n, 2001) Ot el iģlet mel eri ni n sı nıflandırıl ması nda farklı kriterlerden yararlanıl makt adır. Bu sı nıflandır ma kriterleri nden biri ot elleri n hukuki özellikleri dir. Huki ki Özellikleri Bakı mı ndan Ot elleri n sı nıflandırıl ması nda bel gelendir me Ģekli belirleyici ol makt a ve ül keleri n konu ile il gili düzenl e mel eri ne bakıl makt adır. Ör neği n Tür ki ye de hukuki stat üleri bakı mı ndan ot el i Ģlet mel eri i ki Ģekil de ele alı nmakt adır. ( Kozak ve di ğerleri, 2000) Bel edi ye Bel geli Ot el ĠĢlet mel eri: Bu t ürdeki ot el iģlet mel eri Tür ki ye de yerel yöneti ml er t arafı ndan sınıfladırıl makt a, nitelikli ve niteliksiz ol arak iki gr upt a toplanmakt adır. ( Kozak ve di ğerleri, 2000) Turi z m ĠĢlet me Bel geli Ot el ĠĢlet mel eri: Bu t ür sı nıflandır ma Tür ki ye de li yıllardan beri deva m etmekt edir yılı nda yür ürl üğe giren Turiz m Yatırı m ve ĠĢlet mel eri Nitelikleri Yönet meli ği ne göre ot el iģlet mel eri bir yıl dızlı oteller, i ki yı dızlı ot eller, üç yıl dızlı ot eller, dört yıl dızlı ot eller ve beģ yıl dızlı ot eller ol mak üzere beģ grupt a incel enmekt edir. ( Kozak ve di ğerleri, 2000) Mot el Mot eller, yerleģi m mer kezl eri dıģı nda, karayolları güzergahı veye yakı n çevrel eri nde inģa edilen, mot orl u araçları yla yol cul uk yapanl arı n konakl a ma, ye me-iç me ve araçları nı n park i hti yaçları nı karģılayan en az 10 odalı konakl a ma t esisleri dir. (Sezgi n, 2001) La wson a göre araç sürücül eri ni n gereksi ni ml erine özellikle ot opark i hiyacı na ve ot oyol dan kol ay giriģe olanak sağlayan tesislerdir. (Lowson, 1977) Mot eller çoğunl ukl a büyük yerleģi m mer kezleri nin dıģı nda ve doğal güzellikleri ol an yerlerde kur ul dukl arı i çin konukl arı na t atil i mkanı sağl arken, yerleģi m merkezl eri ne 20

32 yakı n ol mal arı nedeni yle de hafta sonu t uriz mi içi n t erci h edilen bir konakl a ma tesisi dir. Kur ul uģ yerlerini n karayolları üzeri nde ol mal arı sebebi yle de transit yol cular içi n ara konaklatıcı durumunda görev yaparlar. ( Ece, 1998) Tatil Köyü Böl üm de ayrı ntılı olarak anl atılacaktır. Pansi yon Turi z m Tesisleri Yönet meli ği ne göre pansi yonl ar, konakl a ma t esisi ol arak pl anl anı p inģa edilen, yöneti mi basit, müģt erileri n kendi ye mekl eri ni bi zzat hazırlayabil me i mkanı bul unan, en az 5 odalı tesislerdir. ( Res mi Gazet e, 2000) Fred La wson a göre asli konakl a ma t esisleri arası nda sayılan bu ti p konakl a ma tesisleri genel de belirli bir za man i çi nde-bir hafta yada daha uzun- kalı nan genel de ye mek i htayacı nı n da karģılandı ğı ve belirli kullanı m al anl arı saki nleri tarafı ndan payl aģılan konakl a ma tesisleri dir. ( Lowson, 1977) Turistik yoğunl aģ manı n çok ol duğu yerlerde, konakl a ma t esisleri ni n yet ersiz kal ması dur umunda evl eri n bir bölümünün bu a maçl a kullanıl ması hali nde ev pansi yoncul uğu dedi ği mi z bir di ğer konakl a ma Ģekli ile karģılaģırız. ( Ür ger, 1993) Ev pansi yonl arı nda en fazla beģ yat aklı ol ması ve iģlet meci ni n pansi yondacyaģa ması koģul u aranmakt adır. ( Kozak ve di ğerleri, 2000) Ka mpi ng Ka mpi ngl er, karayolları güzergahl arı ve yakı n çevreleri nde, kent giriģlerinde, deni z, göl, dağ gi bi doğal güzelliği ol an yerlerde kurul an ve genellikle t uristleri n kendi i mkanl arı yla gecel e me, ye me-iç me, di nlenme, eğl ence ve spor i htiyaçları nı karģıladı kları en az 30 ünitelik tesislerdir. ( Res mi Gazet e, 2000) Fred La wson ka mpi ngl eri genel de çadır, karavan gi bi biri ml eri nden ol uģan konakl a ma tesisleri olarak tanı ml a mı Ģtır. ( Lowson, 1977) 21

33 Di ğer konakl a ma t ürleri ne göre daha ucuz ol ması nedeni yle t opl umu m hemen he men her kesi mi i çi n t atil i mkanı sağl arken aynı za manda ucuzl uğu nedeni yle de kiģilere daha uzun tatil yapma i mkanı sağl arlar. ( Ece, 1998) Apart Otel Mesken ol arak kullanılmaya el veriģli bağı msı z apart man ya da villa ti pinde i nģa ve tefriģ edilen, müģt eri ni n kendi ye me ve i ç me ihtiyaçları nı karģılıyabilmesi i çi n gerekli t eçhi zat ile donatılan ve ot el ol arak iģletilen konakl a ma t esisleridir. Apart ot eller, bel geli bir ot el veya t atil köyü veya turiz m ko mpl eksi yatırım ve/ veya iģlet mesi büt ünü içi nde yer alır. ( Res mi Gazete, 2000) Hostel Gençli k t uriz mi ne cevap verebilecek en az 10 odalı konakl a ma ve ye me-i ç me hi z meti ni veren veya müģteri ni n kendi ye mekl eri ni bi zzat hazırlayabil me i mkanı ol an tesislerdir. ( Res mi Gazete, 2000) Oberj Spor ve doğal güzellikl eri nden yararlanmak i çi n kırlarda yapılan gezilerde konakl a ma i hti yacı nı karģılayan tesislerdir. ( Ol alı, 1984) Kondo mi nyo m Bi r bi na ko mpl eksi ni n ortak sahi pli ği ni i çeren t ama ml ayı cı konakl a ma t esis t ürüdür. Bu t ür konakl a ma t esis türünde, yatak odası, suit, apart man katı ya da dairesi veya villa gi bi biri ml eri satı n al an kiģiler t esisi n vergileri ni, her t ürl ü bakı m ve onarı mı nı, güvenli k ve yöneti m gibi servisleri n masraflarını payl aģırlar. Ünitelerin sahi pleri belirli kurallara uyduğu müddet çe istedi ği her Ģeyi yapabilir. Ör neği n sahi p ol duğu üniteyi satabilir, kullanmadı ğı za manl arada istedi ği süre i çi n kiraya verebilir. ( Lowson, 1977) Za man DönüĢüml ü Tesisler ( Devre Mül kl er) Yılı n belirli za manl arı nda t üm üniteni n fiatını n bir böl ümü karģılı ğı nda kullanı m hakkı veya mül ki yeti satılan konakl a ma t esisleri dir. Bu ti p t esislerde eğl enme ve spor gi bi rekreasyon olanakl arı di ğer tesislere oranl a daha azdır. ( Ayt uğ, 1990) 22

34 Sağlı k Tesisleri Doğal kaynakl ar ve çevreden el de edilen mi neralize t er mal su, deni z suyu, göl suyu ile mağara kürleri ni, bu veya birkaçı n dokt or gözeti mi nde yapıl dı ğı t esislerdir.( Res mi Gazet e, 1991) Tedavi a macı ile kullanılan bu sul ar üzeri nde yapılan konakl a ma t esislerine kaplıca denir. ( Ür ger, 1993) 3. 2 Tatil Köyü Tanı mı Er al p, Z. a göre t atil köyleri, kitle t uriz mi ni n dayandırıldı ğı üst yapı çeģi didir. ( Eral p, 1983) Ül ke mi z Turiz m Tesisleri Yönet meli ği nce t atil köyl eri, doğal güzellikler içerisi nde, rahat bir konakl a ma yanında çeģitli spor, eğl ence ve satıģ hi z metleri ni n de sağlandı ğı yaygı n yerleģi m düzenindeki en fazl a i ki katlı yapılardan ol uģan, en az 60 odalı konakl a ma tesisleri olarak tanı ml anmakt adır. ( Resmi Gazete, 2000) La wson ise t atil köyl erini, barı nma ve ye me-iç me t e mel gereksi ni ml eri yanı nda yoğun rekreasyon ve sportif gereksi ni ml eri ni de sağl ayan konakl a ma mer kezleri ol arak tanı ml a makt adır. (Lo wson, 1977) Tesis ve yapıları ile kendi ne yet erli bir bütün ol an t atil köyl eri nde a maç konaklı yanl arı n doğa ile i çiçe, modern kent yaģa mı nı n yoğun ve bunaltıcı temposundan uzak spor yapabil mel eri, di nlenebilmel eri ve eğl enebil mel eridir. ( Ece, 1998) Bu a macı gerçekl eģtirirken de, doğanı n kor unması, bul unduğu ül ke ve yöreni n kült ürel değerleri ni n t anıtı mı nı n göz önüne alınması gerekti ği fi kri nden hareket edil mekt edir. ( Ayt uğ, 1990) Tatil köyl eri, di ğer konakl a ma t esis t ürleri nden fonksi yonl arı ve sundukl arı hi z metler açısı ndan ayrıl makt adır. ( Arcan ve Kapkı n, 1989) Tatil köyl eri ni, di ğer konakl a ma t esisleri nden ayıran en öne mli özellikler; doğa ile yakı n iliģki kurabil me olanakl arı nı n, organi ze kitle t uriz mi ne uygunl uğun, genelli kle 23

35 Ģehir dıģı nda kur ul dukl arından kendi kendileri ne yet erlikleri ni n ve çeģitli et ki nli klere (aktif ve pasif rekreasyon) uygun olanakl arı n sağl an mı Ģ ol ması dır. ( Ayt uğ, 1990) Tatil köyl eri, ül ke mi zde yapı ve iģlet me nitelikleri di kkate alı narak 4 ve 5 yıl dızlı Tatil Köyl eri olarak sı nıflandırıl makt adır. ( Res mi Gazet e, 2000) 3. 3 Tatil Köyü Kavra mı nı n DoğuĢu ve GeliĢimi Tatil köyl eri, günü müz t uriz mi ni n yarattığı konaklama t esisleri ve yerleģi m bi çi mi ni n tipi k örnekl eri nden biri dir. ( Toskay, 1998) Turi z mi n t ari hsel süreç i çi nde baģlangı çtan, günü müzdeki kitle t urizmi ne doğr u geliģi mi tatil köyl eri gi bi konakl a ma tesisleri ni ortaya çı kar mı Ģtır. Tatil köyl eri, seyahat olanakl arı artan i nsanl arın konakl a ma gereksi niml eri i çi n düzenl enen ve 1950 li yıllarda ortaya çı kan bir tatil biçi mi dir. ( Altınol uk, 1989) Dünyada t atil köyl eri, II.Dünya SavaĢı nı i zleyen yıllarda, hı zlı, yoğun ve gergi n kent yaģa mı ndan hi ç değilse tatil süresi nce kurt ul manın bir bi çi mi ol arak ortaya çı kmı Ģ ve kırsal yaģa m- köy yaģa mı nı n güzelliği konsepti yle Fransız kurul uģ Cl ub Me diterranee t arafı ndan 1950 yılında Ġspanya Al cudi a da hayat a geçiril miģtir. ( Kent el, 1989) Cl ub Med, bu giriģi mi nin il k yılları nda kent yaģa mı yl a t a ma man t ezat t eģkil et mesi açısı ndan çadır ti pi yaģa m t e ması nı iģle mi Ģ, sazlardan yapılģ mı Ģ kul übelerde, müģt erileri n ye me-iç me faali yetleri ne katılı ml arı nı sağl ayarak, doğayl a i ç içe bir t atil bi çi mi ni geliģtir miģ ve bu t ür ilk tatil köyünü 1954 te aç mı Ģtır. ( Kent el, 1989) Ġlk kez Cl ub Med t arafı ndan kur ul an t atil köyl eri, dünyanı n birçok yeri ne yayılırken, baģka Ģirketlerde bu fi kri beni mseyi p t atil köyl eri kur maya baģla mı Ģlardır de 34 mer kezi ol an ve t atil satan Cl ub Med, bu sayı yı 1980 l eri n il k yarısı nda 24 ül kede 91 t atil köyüne ve yat ak kapasitesi ne çı kar mı Ģtır de Maeva ile birleģtikten sonra 165 t esis ile dünyanı n en büyük t atil köyü gr ubu hali ne gel en kur ul uģun 1998 iti bari yle 40 ül kede 262 t atil köyü bul umakt adır. Tür kiye de ise Foça, Ke mer, Bodr um, KuĢadası, Valt ur Tatil Köyleri bul unmakt adır. ( Özgüç, 1998) 24

36 Dünyada t atil köyü konsepti ni ortaya at an il k kurul uģ ol an Cl ub Med yarattığı köy tipi yaģa m felsefesi ni giderek geliģtir miģ, çağa ve değiģen t alepl ere uydurmuģ buna karģılık kur ul uģ felsefesini hep kor umuģt ur. Bu felsefede mekanı özellikle et kileyen ana prensi bler Ģunl ardır: - Güzel doğal çevre-zengin ve hareketli coğrafya - DüĢük i nsan ve yapı yoğunl uğu - Sokakl arı, meydanl arı, çarģıları yla otanti k köy at mosferi - Yör esel mi mari ye uygun yapılaģ ma - Ġyi planlanmı Ģ ve yüksek standartı haiz iç mekanl ar - Büt ün yaģ grupl arı na göre organi ze ol muģ çevre ( Kent el, 1989) Tatil köyü di nlence kavra mı ol dukça yapay da olsa, il kel yaģa m t arzı na dönük kökeni nden ve kol aya kaçan böl geci t asarı m alıntıları yla yapay çevre ol uģt ur ma eğili mi nden özellikle t alebi n evri mi yle uzakl aģmaya baģla mı Ģ, günü müzde daha konf orl u, özenli ve derini ne kült ürel i çeri kli esteti k çabanı n öne çı ktı ğı yerleģ me büt ünl eri ne yönel mi Ģtir. (Çavdar, 1989) 1950 leri n t atil köyl eri çadırlarda müģt erileri n yemek yapı mı na ve di ğer etki nli klere kat kı da bul undukl arı doğaya dönük bir yaģama yöneli k ol arak baģla mı Ģ, yıllar geçti kçe gelir düzeyi ni n yüksel mesi ile konf or t atil köyünün vazgeçil mez bir parçası hali ne gel mi Ģtir. Öncel eri yatırı mı az t ut ularak sunul an çevre ile yüksek kazanç el de edebilen yatırı mcılar, air-condition ve benzeri konf oru getir mek zor unda kalı nca gel eneksel otel yapıları na dönmeyi yeğl e meye baģla mı Ģlardır. ( Deni zci, 1988) Kı saca il k t atil köyü anlayıģı ol an köy ti pi yaģam f elsefesi, çağa ve t alepl ere göre gi derek değiģ mi Ģ; günü müzde çadır ti pi yaģa m t e ması nı n yeri ni güneģ, ku m, deni z ağırlıklı kitle turiz mi ni n gerektirdi ği yaygı n otel al mıģtır. ( Kancı oğl u, 1991) Günü müzde pl anl anan pr ojeleri n en belirgi n özelliği, bi na i hti yaç pr oga ml arı nı n bekl enen t uristin istekl erine en üst düzeyde cevap verecek Ģekil de düzenlenmesi dir. Fakat bu t ür istekler karģılandı kları sürece yeni bir isteği ortaya çı karmakt adırlar. Bunun sonucunda 8-10 yıl önce i nģa edil miģ o yılları n en konf orl u t atil köyleri birkaç 25

37 yıl da yenilenmi yorlarsa bugünkü t uriz m pazarı nı n dıģı nda kal abilmekt edirler. Kullanıcı istekleri ndeki değiģ mel er, t atil köyleri nde rekreasyonel akti viteleri n art ması na ve çeģitlenmesi ne neden ol makt adır. Ayrı ca yakı n gel ecekt e, bir t atil köyünün t uristleri n çok f arklı ve çeģitli istekleri ni karģılaya ma mal arı sebebi ile çocukl u aileler, gençl er, tenis meraklıları, golfçüler, sörfçüler gi bi belirli özellikleri ağır basan t atil köyl eri nin yaygı nl aģ ması bekl enmekt edir. ( Kozak ve di ğerleri, 2000), (Ġnceoğl u, 1992) 3. 4 Tatil Köyü Eyl e m Siste ml eri Turi z mi n geliģ mesi yle birlikte t atil anl ayıģı da değiģ mi Ģtir. Günü müzde i nsanlar i çi n sadece di nl enmek, yat ma-ye me-iç me f onksi yonları yet erli ol ma makt adır. Ki Ģileri n tatil a maçl arı i çi nde di nlenme, yat ma- ye me-iç me yanı nda, eğl enme ve çok çeģitli rekreasyonel faali yetler de yer al makt adır. ( Arcan ve Kapkı n, 1989) Buna göre tatil turiz mi nin a maçl arı: Di nl enme Eğl enme Kült ür Spor Sağlı k Sosyal vb. akti viteleri n yapılabil mesi ol arak sıralayabiliriz. ( Er doğan, 1978) Tatil köyü pr ogra ml arı nda yer al an rekreasyon, yat ma ve di ğer ortak f onksi yonl ara karģılık gel en bu akti vitel ere, t atil köyl eri di ğer konakl a ma t esisleri nden daha fazl a ol anak sağla ması bakı mı ndan ayrılırlar. ( Arcan ve Kapkı n, 1989) Tatil köyü pr ogra mı nı açı kla madan önce bu pr ogra mı ol uģt uran eyl e m gr upl arı nı açı kla malı yız: 26

38 Tatil köyü eyle msiste mi Turist eyle ml eri (zi yaretçi) Ser vis eyle ml eri nden ((personel) ol uģ makt adır. (Ar can ve Kapkı n, 1989) Turist Eyl e ml eri AĢağı daki t abl odan da gör ül düğü gi bi t atil köyü pr ogra mı nda yer alan t urist eyl e ml eri ni dört ana grupta toplayabiliriz: 1- Yat ma- uyu ma eyl e ml eri 2- Ye mek ye me eyle ml eri 3- Rekreasyonel eyle ml e -spor -di nlenme -eğl ence 4- AlıĢ-veriĢ eyle ml eri (Ar can ve Kapkı n, 1989) Tabl o-3. 1 Turist eyle ml eri ( Arcan ve Kapkı n, 1989) PASĠ F 1. YAT MA- UYUMA EYLE MLERĠ EYLE MLERĠ KONAKLAMA Uyu ma eyle ml eri EYLE MLERĠ Di nl enme eyle ml eri temi zlik-t uvalet 2. YEMEK YE ME EYLE MLERĠ TURĠ ST ORTAK ye mek ye me EYLE MLERĠ EYLE MLER sohbet-di nlenme hazırlık-te mi zlik AKTĠ F EYLE MLER REKREASYON EYLE MLERĠ 3. ALI ġverġ ġ EYLE MLERĠ 4. REKREASYON EYLE MLERĠ dinlenme eyle ml eri eğlenme eyle ml eri spor eyle ml eri Tatil köyü rekreasyonel akti viteler yönünden incelendi ği nde, en önemli et ken, kullanıcı ol an t uristin aktif ve pasif ana eyl e m gr upl arı dır. Konakl a ma eyl e ml eri 27

39 turistin pasif eyl e ml eri ni ol uģt ururken, rekreasyonel ve ortak t urist eyl e mleri t uristi n aktif eyle ml eri ni ol uģt urur. ( Arcan ve Kapkı n, 1989) Yukar da ki t abl odan da anl aģıldı ğı gi bi aktif eyl e ml eri ol uģt uran el e manl arı n en baģı nda di nlenme (açı k havada ot ur ma, seyir, gezme), eğl enme (anfitiyatro, diskot ek, talih oyunl arı), ve spor eyl e ml eri ni n t ümünü kapsayan rekreasyon eyl e ml eri, i ki ncil ol arakta alıģveriģ eyl e ml eri ve ye mek ye me eyle ml eri ni kapsayan ortak eyl e ml er gelir. Tatil köyünde yer al an rekreasyon eyle ml eri Tatil köyl eri ni di ğer turistik t esislerden ayıran en öne mli özellik, müģt erisi ne sunduğu rekreasyon eyl eml eri ni n çeģitliliği ol ması sebebi ile rekreasyon eyl e ml eri ni ayrı ntılı ol arak açı klanması nda yarar vardır. Tatil köyl eri ni n t uriste sunduğu eyl e ml eri rekreasyon eyl e ml eri adı altında üç ana gr upt a t oplayabiliriz. ( Özpol at, 1991) 1. SPOR EYLE MLERĠ GENEL SPOR EYLE MLERĠ SU SPORLARI EYLE MLERĠ -Fut bol - Basket bol - Vol eybol - Tenis - Golf - Ok At ma - At a Bi nme - Bisi klete Bi nme -Fit ness- Bakı m - Yüz me -Su Altı Dal ma -Su Avcılığı -Sandal-Sürat Mot oru - Yel ken -Sörf-Su Kayağı 28

40 1. 3. DOĞADA YÜRÜYÜġ - Kısa gezi ntiler - Ar keol oji k Yerleri Gezme - Tari hi Yerlerde Bul unma - Doğayı Gözl e ml e me 2. DĠ NLENME EYLE MLERĠ OTURARAK DĠ NLENME EYLE MLERĠ SEYREDEREK DĠ NLENME EYLE MLERĠ - Açı k Havada Ot ur ma - GüneĢlenme - Çevreyi, denizi seyret me - Doğayı Ġncele me- Gözl em Yap ma -Sergi de Bul unma -Spor Eyl e ml eri ni Seyretme 3. EĞLENME EYLE MLERĠ ANFĠ- TĠ YATRO EYLE MLERĠ - Ani masyon Faali yetleri - Göst eri YarıĢ ma Eyl e ml eri - Konser di nle me- Ver me - Oyun Seyret me- Katıl ma -Festi val Düzenl e me- Katıl ma - Defile Düzenl e me- Seyret me DĠ SKOTEK EYLE MLERĠ - Dans Et me Eyl e ml eri - Müzi k Di nl e me Eyl e ml eri - Dans YarıĢ ması Düzenl e me- Katıl ma - Masada Ot ur ma- Sohbet Et me 29

41 3. 3. TALĠ H OYUNLARI EYLE MLERĠ - Kağıt Oyunl arı Oyna ma -ġans Oyunl arı Oyna ma - Bil gisaray Oyunl arı Oyna ma ( Arcan ve Kapkı n, 1989) Servis Eyl e ml eri 1. Hi z met ve Bakı m Eyl e ml eri 2.Ġdari Eyl e ml er - Ye mek Hazırla ma - Depol a ma Eyl e ml eri - Ça maģır Yı ka ma - Tekni k Servis Eyl e ml eri -Personel Eyl e ml eri - GiriĢ- Kayıt Eyl e ml eri - Müdürl ük Böl ümü Eyl eml eri -Satı n Al ma Böl ümü Eyle ml eri -Personel Böl ümü Eyl e mleri ( Arcan ve Kapkı n, 1989) 3. 5 Tatil Köyü Programı Tatil köyü pr ogra mı nı ol uģt uran al anlar t uristin t atil köyündeki eyl e ml eri doğr ult usunda ol uģ makt adır: Konakl a ma Tesisleri Turistin pasif eyl e m grupl arı ndan biri ol an yatma- uyu ma eyl e ml eri ni karģılayan biri ml er konakl a ma biriml eri dir. Yat ma- uyu ma eyl e ml erine ayrılan yapı gr upl arı yükl endi kleri fonksi yon gereği yerleģ meni n en sessiz bölgel eri nde yer alırlar. ( Özpol at, 1991) 30

42 Tatil köyl eri nde yat ma-uyuma biri ml eri böl ümü, ot el ve mot ellerdeki genel anl ayıģtan farklı olarak, Tek tek yatak odal arı biriml eri ni n, veya Bi rkaç yat ak odası biri mi ni n yanyana ve/ veya alt alta gel mesi sureti yle ol uģan yat ma biri ml eri ünitelerini n arazi üzeri nde konu mlandırıl ması ile planlanır. Tatil köyl eri ndeki yat ma-uyuma biri ml eri, genel ol arak kendi aralarında çeģitli sirkülasyon i mkanl arı ile gr upl aģarak gecele me biri ml eri veya arazi ni n ve kapasiteni n büyükl üğüne bağlı ol arak gecel e me biri ml eri böl geleri ni ol uģt ururlar. Bi r doku ol uģt ururlar ve bu doku, çevreni n mi mari karakteri ne ve i kli m koģullarına göre de Ģekillenir. ( Ayt uğ, 1990) Tatil köyl eri ni n ortaya çktı ğı yıllarda, yal nızca yat ma- uyu ma ve t emi zl enme gereksi ni ml eri ni karģılayan, genellikle t aģ, ahģap, ka mı Ģ gi bi doğal mal ze meyl e üretilen ve bungal ov adı verilen yat ma- uyu ma biri ml eri günü müzde t uristin aģırı konf or gi bi değiģen istekl eri ne parelel ol arak basit ünitelerden çı kı p daha ko mpl ex, lüks bir ot el odası düzeyi nde, i yi dekore edil mi Ģ ko mpl exl er hali ne dönüģ müģt ür. ( Kent el, 1989), ( Ere m, 1995) Günü müzde t atil köyü arsası kapsa mı nda artan yatak kapasitesi isteği doğrult usunda tatil köyü konakl a ma biri ml eri ne ek ol arak ayrıca l üks odalı bir ot el kütlesi ko mpl ekse ekl enmekt edir. Yatırı mcı ve iģlet meci ye göre artan yat ak i hti yacı nı karģılamak i çi n t atil köyünün yat ak kapasitesi ni artır mak yapı m ve i Ģlet me aģa ması nda rant abl ol ama makt a, bunun yeri ne farklı nitelikte konakl ama biri ml eri (otel) ekle mek daha i yi bir çözümsağl a makt adır. (Er e m, 1995) Konakl a ma biri ml eri kapsa mı na i dari personel i çin düzenl enen l oj manl ar ve personel içi n düzenl ene yatakhanel er de gir mekt edir. Tatil köyl eri nde sunul an hi z metleri n çeģitliliği personel sayısı nı n artıģı na neden ol makt adır. Kentlerden uzakt a kur ulan t atil köyl eri nde personel i çi n düzenl enen loj man ve yat akhanel er daha öne m kazanmakt adır. Bazı personel, yat ma biri ml eri nde kal arak, t uristlerle iletiģi mi kopar madan uzun süre hi z met ver mekt edir. ( Ayt uğ, 1990) 31

43 Rekreasyon ve Kültürel Tesisler Al anl arı Tatil köyl eri ndeki rekreasyonel al anl ar spor, di nlenme ve eğl ence al anl arı nı kapsa makt adır. ( Arcan ve Kapkı n, 1989) Spor Al anl arı Spor t esisleri ni n pl anlan ması nda değerlendirilicek fakt örler arası nda müģteri ti pi (özellikle t enis, golf gi bi) ve bel deni n i kli mi ve bel deni n yaratıl ması nda ul aģıl mak istenen genel gör ünt ü sayılabilir. Değerlendir me i Ģle ml eri nden sonra özel bir gör ünt ü sağlanmak istenen t esislerde özel bir ti pe daha fazla ağırlık verilebilir. Örneği n golf ağırlıklı tatil köyü gi bi. (Er e m, 1995) Genel spor alanları ve su sporları alanları ol mak üzere iki böl ümden ol uģ makt adır. Ge nel Spor Al anl arı ġu mekanl ardan ol uģur: -Fut bol sahası - Vol eybol sahası - Tenis sahası - Golf alanı - Ok at ma alanı -Spor sal onu -Fıt ness-bakı m - Di nlenme alanları - Kayı kçı alanl arı - WC-l avabo- duģ 32

44 Su Sporl arı Al anl arı Pl aj, deni z vb. yüz me al anl arı nı kapsar. Doğaya açı k en öne mli güneģlenme ve seri nle me al anları dır. Plaj da, ku msal ve güneģlenme al anl arı dıģı nda, değiģ me kabi nleri, WC-l avabo ve açı k duģlar yer al makt adır. Su sporları alanl arı nda ayrıca bar- büfe de bul unmalı dır. Açı k yüz me havuzu da su sporları alanları nda yer al abilir. ( Arcan ve Kapkı n, 1989) Su sorları alanları nda bulunan mekanl ar: -Plaj-kumsal alanı -Plaj kabi nleri - WC-l avabo- duģ - Yüz me havuzu - Deni z-iskele alanı -Ġlk yardı m - Mari na iskelesi - Balı k avcılığı alanı - Yel kenli alanı Di nl enme Al anl arı Tabi ata açı k olarak düzenl enmi Ģ gezi ve oyun alanl arı ndan ol uģ makt adır. Gezi Al anl arı Tatil köyl eri nde gezi nti yolları ana dol aģı m alanl arı ndan ayrıl malı saki n ve di nlendirici doğal unsurlarla, manzara t erasları, bar, kafe gi bi al anl arla kullanı m artırıl malı dır. Gezi nti yolları üzeri nde çocuk bahçesi, bot ani k bahçesi gi bi al anl ar da bul unabil mekt edir. Gezi alanları nda Ģu mekanl ar bul unur: 33

45 - Yaya gezi pati kaları - Açı k alan terasları - Manzara terasları ( Arcan ve Kapkı n, 1989) Oyun Al anl arı - Eğl ence parkı - Çocuk parkı - Bot ani k bahçesi - Hayvanat bahçesi al anl arı nı kapsar. Ayrı ca bu al anl arda WC-l avabo ol ması nda yarar vardır. Küçük çocukl ar i çi n kapalı oyun al anları da düzenl enebilir. ( Arcan ve Kapkı n, 1989) Eğl ence Al anl arı Eğl ence alanları anfi-tiyatro, diskot ek, gece kl üpl eri ve talih oyunl arı al nlarını kapsar. Anfi-tiyatro Kült ür ve eğl ence akti vitel eri ni n yer al dı ğı, oyun, ani masyon- canl andır ma, yarıģ ma, konser, göst eri eyl e ml eri ni n gerçekl eģtiril di ği alandır. Ani masyon al anları, sahnegösteri al anları, seyirciot ur ma al anl arı, hazırlık al anları, giriģ al anl arı ndan ol uģ makt adır. Bar-büfe ve WC-l avabo f onksiyonl arı ile iliģkililidir. ( Ar can ve Kapkı n, 1989) Di skotek ve Gece Kl üpleri Tatil köyl eri ni n vazgeçil mez bir et ki nli ği dir. Bunl ar genellikle yaģ gr upl arı nı n belirledi kleri i ki kat egoriye ayrıl ma eğili mi ndedirler yaģ gr ubu diskot ek, yaģ gr ubu bal o sal onu ve gece kl übü iste mekt edirler. Genellikle değiģi k za man ve değiģi k yerlerde her ikisini de sağl a mak mü mkündür. ( Deni zci, 1988) Sahne al anları, ot ur ma al anl arı, bar-büfe al anları, giriģ al anları ve WC-l avabo al anl arı ndan ol uģur. 34

46 Tali h Oyunl arı Tali h oyunl arı alanı nda oyun alanı, kasa-fuaye alanı ve WC-l avabo bul unur Kült ürel Tesis Alanl arı Çok Amaçlı Sal on Konserler, modern ve klasi k müzi k, sosyal t opl antılar, yerel eğl ence ve fol kl or ve kongreler i çi n büyükl üğü küçük t esislerde 200 met rekare, daha büyük t esisler de 1000 metrekareye kadardır ve di ğer kült ürel faali yetlerle birleģ mi Ģ dur umdadır. ( Deni zci, 1988) Küt üphane ve okuma sal onu Büyük t esislerde ödünç kitap ver me servisi de ol an konferans, müzi k resitali ve yerel bil giler veren tesisleri de ol acak Ģekil de sağl anmaktadır. ( Deni zci, 1988) Ort ak Al anl ar AlıĢveriĢ alanları ve ye mek ye me üniteleri ortak alanl arı ol uģt ur makt adır AlıĢveriĢ Al anl arı Tatil köyünde alıģveriģ al anl arı kapsa mı nda çarģı, iletiģi mi sağl a mak i çin PTT ve banka bul unur. Turizm yatırı m ve iģletmel eri nitelikleri yönet meli ği ni n 86. maddesi nde alıģveriģ yerleri, çeģitli i hti yaç maddel eri, hatıra ve hediyeli k eģya satan dükkanl ardan ol uģur denil mekt edir. Bir tatil köyünde alıģ-veriģe ayrılan dükkanl ar esas itibari ile bir büyük buti k ve bazı ihti yaç maddel eri ni n satıldı ğı mi ni - mar ketten ol uģ makt adır. Tatil köyünde alıģ-veriģ zevkli ol malı dır. Eğl enceli ol malı heyecanlı bir at mosfer sun malı, sa mi mi ve il gi nç mekanl arla yeni arkadaģlar edi nme ve arkadaģlarla karģılaģ ma fırsatları tanı malı dır. (Deni zci, 1988) Ye mek Ye me Üniteleri Ort ak kullanı m al anları içi nde en yoğun kullanı mın ol duğu büfe, kafe, snack- bar ve üç öğün ye mek ye me eyle mi ni n gerçekl eģtirildi ği restronı kapsar. ( Ere m, 1995) 35

47 Genel de t atil köyl eri nde rest oran t üm t atil köyü müģt erisi ne bir defada hi z met edebilecek kapasitededir. ( Deni zci, 1988) Servis ve Ġdari Ko mpl eksler Al anl arı Ser vis ko mpl eksleri mutfak ve yi yecek depol arını n bul unduğu ye mek hazırla ma al anl arı, personel ye mekhanesi ni n bul unduğu personel al anı, ça maģırhane ve depol arı nı n bul unduğu ça maģır al anı, çöp avlusu ve t ekni k servis alanl arı ndan ol uģurken, i dari ko mpl eksler giriģ t esisleri ve yöneti m t esisleri nden ol uģur. GiriĢ tesisleri ile t atil köyü hudutları e mni yet altına alınır ve giriģ- karģıla ma mer kezi nde bekçi l oj manı ve yat ak sayısı nı n en az %30 u oranı nda araba al abilecek, güvenli ği sağlanmı Ģ ot opark yapılır. ( Deni zci, 1988) Ayrı ca giriģ t esisleri nde bir kabul bi nası ve alıģ-veriģ biri ml eri de bul un makt adır. ( Özpol at, 1991) Yöneti m t esisleri ise müdürl ük böl ümü, muhasebe böl ümü ve personel bölümünden ol uģur. 36

48 4. TÜRKĠ YE DE TATĠ L KÖYLERĠ VE ANTALYA BÖLGESĠ 4. 1 Türki ye de Turi z mi n GeliĢi mi Tür ki ye de t uriz mi n geçirdi ği tari hi süreci iki böl ümde i nceleyebiliriz: yılı öncesi nde Türki ye de t uriz m -Planlı döne mde Tür ki ye de turiz m Yılı Öncesi nde Türki ye de Turi z m 19. yüzyıl ortaları nda Avrupa da baģlayan moder n anl a mda t uriz m hareketi dünyanı n di ğer yerleri nde de et kisini göster mi Ģtir. Sanayi Devri mi ni n getirdi ği refah artıģı na ul aģı m kol aylı kları ndaki geliģ mel er ve bunl arın za man mesafeyi kısalt ması da ekl eni nce, dünyayı gez mek-gör mek ve eğl enmek arzusu daha geniģ kitleler arası nda yaygı nlaģ maya baģladı. Bunun sonucunda Os manlı Ġ mparat orl uğu na il k t opl u ve ör gütl ü gezi 1863 de gerçekl eģ mi Ģtir. Sergi-i Umu mi-i Os mani adlı sergini n açılıģı dol ayısı yla baģta Avust urya ol mak üzere, çeģitli ülkel erden t urist gurupl arı Ġstanbul a gel mi Ģtir. Aynı za manl arda Os manlı Ġ mparat orl uğu ndan (Ġstanbul dan) da il k t urist gur upl arı çeģitli düzenl emel erle yurt dıģı na git meye baģla mı Ģlardır. ( Özgüç, 1998) Yapılan i ncel e mel er, 19. yüzyıl sonl arı ile 20. yüzyılın baģları nda Ori ent Express i n Ġstanbul a sefer düzenl emeye baģla ması ile birlikt e ot elleri n açıl maya baģladı ğı nı ortaya koy muģt ur. Bu ot ellerden en ünl üsü Pera Palas tır. Ancak Tür ki ye nin il k ot eli ol ma sıfatı Ot el d angl eterr e aittir. ( Kozak ve diğerleri, 2000) Moder n anl a mda t uriz m hareketi yle Os manlı Ġ mparat orl uğunun 1863 de tanıģ ması ve 1870 de Ġstanbul u Paris e bağl ayan Ori ent Express i n açılıģı, t urist sayısı nı daha sonraki artıģında et kili olmuģt ur. ( Özgüç, 1998) 37

49 Tür ki ye de t uriz me yönelik il k hareket 1890 da yür ürl üğe giren Seyyahi ne Tercüme Edenl er Hakkı nda Tatbi k Edilicek 190 Sayılı Ni zanna me ile baģla mı Ģtır. ( Evli yaoğl u, 1988) Tür ki ye Cu mhuri ye ni n kur ul duğu t ari hte kur ulan Tür ki ye Seyyahı n Ce mi yeti turiz m al anı nda faali yet gösteren il k ör güt ol maktadır. Bu ce mi yet, is mi ni daha sonra Tür ki ye Turi ng Kul übü ve ar dı ndan da Türki ye Turi ng ve Ot o mobil kur umu ol arak değiģtir miģtir. Kur umun çalıģ mal arı sonucunda, Tür ki ye ni n ilk t uriz m pr ospekt üsleri, il k afiģleri, il k karayol u haritaları bastırıl mıģ, il k rehberlik sı navl arı yapıl mıģ, il k t uriz ml e ilgiliincele mel er gerçekleģtiril miģtir. ( Kozak ve di ğerleri, 2000) Bu ör güt 2. Dünya SavaĢı na kadar yarı res mi olarak Tür ki ye ni n t uriz m si yaseti ni belirle mi Ģtir yılında Tür k Ofis adı yla kur ulan bir bür oyl a devlet t uriz m faali yetleri ni n soruml uluğunu üsl endi ve 1957 den iti baren de sekt ör Bakanlı k düzeyi nde ele alınmaya baģlanmı Ģtır. ( Özgüç, 1998) yılları arası ndaki döne mde t urizml e il gili ol arak çı karılan kanun, yönet meli k ve tüzükl eri n baģlıcaları Ģunlardır: yılında 6086 sayılı Turiz m Endr üstrisi TeĢvi k Kanunu yılında Tür ki ye Turiz m Bankası Kanunu yılında 7470 sayılı T. C. Turiz m Bankası Kanunu -17 Eyl ül 1955 tari hi nde Turiz mġģbirliği Ni za mna mesi yılı nda 4/ 2269 sayılı kararna me ile Turiz m Müesseseleri ni n ve Bunl ara Ait Ol up Hi z metleri nde Kullanılacak Ul aģtır ma Tesis ve Vasıtaları nı n Haiz Ol acak Vasıflara Dair Yönet melik (Sezgi n, 2001) Pl anlı Döne mde Türki ye de Turi z m Tür ki ye de 1960 yılını i zleyen döne me Pl anlı Döne m adı verilir. Bu döne m, döne mi ni n pl ansız kal kı nma anl ayıģı na bir t epki ol arak geliģtiril mi Ģ ve uygul a maya kon muģt ur Anayasası nda da pl anl arla il gili hükü ml er bul unmakt adır. ( Kozak ve di ğerleri, 2000) 38

50 Turi z m ile il gili mevzuatı n ve bu konudaki kaynakl arı n i ncel enmesi, t uriz m faali yetleri ni n ancak, Turi z m ve Tanıt ma Bakanlı ğı nı n kur ul masından sonra geliģtiği ni göster mekt edir yılında Milli Harekatı n getir miģ ol duğu pl anlı kal kı nma modeli ni n beni mseni p kabul üyl e yapılan I. BeĢ Yıllık Kal kı nma Pl anı nı n önerisi üzeri ne 1963 yılında il gili bakanlı k kur ulmuģ ve bu konuya sahi p çı kmı Ģtır. ( Çubuk, 1981) Tür ki ye de di ğer sekt örlerde ol duğu gi bi, t uriz m sekt örüyl e il gili hedef ve politikalarda ül ke büt ününde kal kı nma pl anl arı çerçevesi nde belirlen mekt edir. ( Gezi ci, 1998) BeĢ Yıllık Kal kı nma Pl anl arı, te mel ol arak kaynakl arı n sekt örel dağılımı nı i çeren ekono mi k pl anl ardır. Turiz m ve Turiz m politikaları nı n t e mel kuralları nı n da i çi nde yer al dı ğı BeĢ Yıllık Kal kı nma Pl anl arı nda önceli kli ol arak geliģ mekte ol an ve özelliklede geliģ me mi Ģ böl gelerde yatırı mı cesaretlendirecek politikal ara yer veril meye çalıģıl mıģtır. (Tür k, 2000) I. BeĢ Yıllık Kal kı nma Pl anı nda, ( ) Türki ye ni n öde mel er dengesi açı ğı nı n kapatıl ması nda t uriz mden daha fazla yararlan mak, zengi n, doğal ve t ari hi kaynakl ardan faydal anmak, gerekli yatırı ml arı yap mak, t anıt ma faali yetlerine ağırlı k ver mek, bu pl an döne mi nde t e mel il keler ol arak beni msen mi Ģtir. ( Kozak ve di ğerleri, 2000) II. BeĢ Yıllık Kal kı nma Pl anı nda,( ) dıģ pasif t uriz m yanı nda iç t uriz m konul arı na da yer verilmi Ģtir. Bu döne m pl anı aynı za manda Turiz m Fi zi ki Pl an fikri ni de ve böyl ece t uriz m yatırı ml arı nın belirli yöreler ve böl gel erde yoğunl aģtırıl ması ilkeleri getiril miģtir. ( Çubuk, 1981) II. BeĢ Yıllık Kal kı nma Pl anı nda mast er pl an çalıģ ması kavra mı da yrleģ mi Ģse de yatırı mcı ile i zi n kararı organı arası ndaki gör üģ ayrılıkları ol uml u aģa mayı gerçekl eģtire me mi Ģtir. ( Olalı, 1983) III. BeĢ Yıllık Kal kı nma Pl anı nda,( ) genel ol arak kitle t uriz mi ne ağırlı k veril miģ, fizi ki pl anl a ma çalıģ mal arı destekl enmi Ģtir. Bu pl anl a ma döne mi nde sosyal turiz mi n geliģtiril mesi, i ç t uriz mi n milli büt ünl üğe kat kısı nı n sağl anması istenmi Ģtir. ( Çubuk, 1981) 39

51 I V. BeĢ Yıllık Kal kı nma Pl anı nda,( ) yine kitle t uriz mi ne ağırlık verilirken, fizi ksel pl anla ma yoluyl a Or gani ze Turizm Böl gel eri ni n geliģtiril mesi ni hedefle mekt edir. Ka mu di nlenme t esisleri ve t uristik böl gelerdeki eğiti m t esisleri ni n iç t uriz me dönük ol arak kitlere açıl ması ve kı yı al anl arı nı n ka mu yararı na kullanıl ması öngör ül mektedir. Turiz m t alebi ni n dengeli dağılı mı nı n sağl anması da bu döne mi n hedefleri arası ndadır. ( Gezi ci, 1998) V. BeĢ Yıllık Kal kı nma Pl anı nda,( ) Tür ki ye ni n doğal, tari hi, arkeol oji k ve kült ürel varlığı, kıģ, av ve sporları, festival, sağlı k ve gençli k t uriz mi ile mevcut di ğer t uriz m pot ansi yeli arkeol oji k dengeyi kor uma, çevreyi t e mi z ve sağlı klı t ut ma ve güzelleģtir me il keleri doğr ult usunda değerlendiril mesi, kitle t uriz mi ne önceli k veril mesi, ancak bireysel t uriz mi n i hmal edilme mesi, doğal ve kültürel çevre değerleri ni n t uriz m a maçlı kullanı mı nda kor uma stratejileri ni n ent egrasyonun sağlanması ilkeleri yer almakt adır. (Sezgi n, 2001) VI. BeĢ Yıllık Kal kı nma Pl anı nda,( ) turiz mi n çeģitlendiril mesi a macı yl a gerekli t eģvi kl eri n uygulanması, eğitil mi Ģ personel açı ğı nı n kapatıl ması, t uri z m alt yapı ve üst yapı kalitesi ni n artırıl ması, t ari hsel ve fizi ksel çevreni n korunması na özen göst eril mesi, seyahat acent eleri ni n t eģvi k edil mesi, t uriz m mevsi mi ni uzat mayı a maçl ayan önl e ml eri n alınması, aile pansi yonculuğunun ve sosyal t urizmi n t eģvi k edil mesi a maçl anmı Ģtır. (Kozak ve di ğerleri, 2000) VII. BeĢ Yıllık Kal kı nma Pl anı nda,( ) t uriz m politikası nı n ekono mi k, sosyal ve çevre i çi n rekabet gücü yüksek ve veri mli bir t uriz m ekono mi si ni n geliģtiril mesi, yerel hal kın ve t uristleri n t uriz mden bekl entileri ni n karģılanması, doğal ve kült ürel değerleri n zengi nleģtirilerek sürekliliği ni n sağl anması t e mel a maçl arı tesbit edil miģtir. ( D. P. T., 2001) Turi z mde t alep yapısı ndaki değiģi kli k ve yeni eğili ml er göz önüne alı narak yeni alternatif t uriz m t ürlerini n geliģtiril mesi ve pot ansi yel al anları n yaratıl ması, böyl eli kle t uriz mi n mevsi msel ve coğrafi dağılımı nı n i yileģtiril mesi a maçlanmı Ģtır. Buna parelel ol arak, t uriz m sekt örünün uzun vadeli ve sağlı klı geliģi mi ni sağl a mak a macı na yöneli k di na mi k ve stratejik Turiz m Sekt ör Mast er Pl anı nı n uygul anmaya konul ması a maçl anmı Ģtır. (Türk, 2000) 40

52 Pl anlı Kal kı nma Döne mi nde t uriz m sekt örüyl e ile il gili ol arak pek çok t edbir alı nmı Ģ ve uygul anmaya kon muģtur. BaĢlangı çta t uriz m t al ebi ne yanıt verebilecek yat ak ve di ğer iģlet mel erle il gili gereksi nmeyi karģılamaya dönük ol arak alı nan önl e ml er, gi derek Tür ki ye t uriz m sekt öründeki değiģen gereksi ni ml ere göre Ģekil almı Ģtır li yıllarla birlikte t a m anlamı yl a i vme kazanan t uriz m sekt örü, son on yılda öne mli geliģ mel er göster mi Ģtir. Son yıllara kadar arz kapasitesi ni geliģtir meyi a maçl ayan turiz m politikaları yeri ni gi derek t uriz mi n çeģitlendiril mesi, t anıt ma ve pazarla ma, hi z meti n kalitesi ni artırıl ması gi bi konul ar üzeri nde yoğunl aģ maya bırakmı Ģtır. ( Kozak ve di ğerleri, 2000) 1982 yılı nda yür ürl üğe giren 2634 sayılı Turiz m Tevi k Kanunu, bugün ul aģılan Turi z m Endüstrisi ni n geliģ mesi nde belirleyici rol oyna mı Ģtır sayılı Turi z m TeĢvi k Yasası nı t aki p eden on yıllık döne m sonunda ( ) Türk Turi z mi ul uslararası rekabette yer alan bir endrüstri konu muna gel mi Ģtir. ( D. P. T., 2001) Dünya Turiz m Ör güt ü (WT O) Tür ki ye yi t uriz m sekt öründe dünyada en hı zlı geliģen ül keler arası nda göst er mekt edir. Dünya Turiz m Örgüt ü nün yaptı ğı t ahmi nl ere göre Tür ki ye Turiz mi 1995 yılından 2020 yılına kadar ortala ma yüzde 5. 5 oranı nda büyüyecektir. Bu büyüme oranı Avr upa ül keleri arası nda en yüksek 4. büyü me oranı dır. Dünya Turiz m Ör güt ü nün bu açı kla mal arı na göre Tür ki ye 2010 yılı nda mil yon, 2020 yılı nda 27 mil yon t urist çekecektir. Bu öngör ül ere göre Tür ki ye 2010 yılında mil yar, 2020 yılı nda mil yar dol ar t uriz m geliri el de edecektir. ( Turiz m Bakanlı ğı, 2001) 41

53 Tabl o 4. 1 Yıllar itibari ile Tür ki ye ye gel en t opla m yabancı sayısı ve t urizm geliri ( Turiz m Bakanlı ğı, 1999) YI LLAR TOPLAM YABANCI LAR TURI ZM GELĠ RĠ

54 Tabl o 4. 2 Yıllar itibari ile konakl a ma tesisleri sayıları ( Turiz m Bakanlı ğı, 1999) YI LLAR Turi z m Yatırı mbel geli Turi z mġģlet me Bel geli Tabl o 4. 3 Turiz mbakanlığı na bağlı bel geli konakla ma tesis sayıları ( Turizm Bakanlı ğı, 2001) TESĠ S TÜRÜ Turi z m Yatırı mbel geli Turi z mġģlet mesi Bel geli OTEL MOTEL TATĠ L KÖYÜ PANSĠ YON KAMPĠ NG OBERJ LER 2 7 KAPLI CA 0 0 APART OTEL 0 36 ÖZEL BELGELĠ GOLF 3 2 MOLA TESĠ SĠ 1 0 EĞĠ TĠ M VE UYGULAMA TESĠ SĠ 4 2 OTOKARAVAN 0 0 TURĠ ZM KOMPLEKSĠ 5 2 HOSTEL 0 0 TOPLAM

55 4. 2 Türki ye de Tatil Köyl eri ni n GeliĢi mi Bi r çok Akdeni z ül kesi nde ol duğu gi bi Tür ki ye de de t atil köyl eri ni n doğuģu, kitle turiz mi ni n i hti yaçları nı karģılama çalıģ mal arı i çi nde ol muģt ur. Tatil köyl eri bir t urist kitlesi ni n t uriz ml e ile ilgili konakl a ma ve rekreasyon i hti yaçları nı ta m ol arak karģılarken ül ke t uriz m endüstrisi ne de öne mli bir gelir sağl a mayı a maç edi nmi Ģtir. ( Deni zci, 1988) Dünyada il k t atil köyü 1950 yılı nda Ġspanya Al cudi a da Cl ub Med t arafı ndan kur ul urken, Tür ki ye de ilk t atil köyü yi ne Cl ub Me d t arafı ndan 1966 yılında Foça Tatil Köyü adı yla kurul muģt ur. ( Kent el, 1989) 1960 lı yıllar Tür ki ye de t uriz m t esisleri ni n ot el odağı nı n dıģı na çı kılarak çeģitlendi ği; çok yıl dızlı ot el, küçük ot el ve moteller, pansi yonl ar gi bi konakl a ma tesisleri yanı nda t atil köyl eri ni n de pl anl andı ğı yıllardır li yıllar bu öze dayalı çok sayı da t uriz m t esisini n t asarı mı ve yapı mı yla geç mi Ģtir. KuĢadası, Ke mer Tatil Köyl eri; Bur hani ye, Artur, Bodr um- Dat ça Akt ur Mar mara Tatil Köyü bu döne mi yansıtan örnekl erden bazıları dır. ( Üni gür ve Ünl ü, 1989) 1980 li yıllar ise t urizm yapıları nı n mi marlı ğımı z günde mi nde ön sıraya çı ktı ğı döne mdir. Bu t ari he kadar yukarı da da belirtildi ği gi bi rastlanma mı Ģ sayı da ot el, mot el ve de tatil köyl eri yapıl mıģtır. ( Erkman, 1991) Yukarı da anl atılan geliģmel eri n sağl anması nda ilk adı m II.. BeĢ Yıllı k Kal kı nma Pl anı ile atıl muģtır. II.. BeĢ Yıllık Kal kı nma Pl anında kitle t uriz mi ni n geliģtiril mesi ve yatırı ml arı n t uriz m pot ansi yeli ni n yüksek ol an böl gelere yapıl ması na karar veril miģtir. Bunun doğr ultusunda büyük t urizi m pot ansi yeli ne sahi p ol an Ege ve Batı Akdeni z Böl geleri ni n kitle t uriz mi ni n geliģi mi ve t uristik yatırı ml arı n yoğunl aģtırıl ması a macı na en uygun böl geler ol duğu sapt anmı Ģ ve 1969 yılında DPT yükü ml ül üğünde Balı kesir den Ant al ya ya kadar ol an Ege ve Akdeni z kı yıları nda 3 k m i ç deri nli kteki kı yı Ģeri di Turiz m GeliĢ me Al anı ol arak ilan edil mesi ile Tür ki ye deki böl gesel öl çekt eki il k t urizim pl anl a ma giriģi mi yapıl mıģtır. ( Ergenekon, 1995) Fakat Tür ki ye t uriz mi nin ve t atil köyl eri ni n geliģ mesi ni sağl ayan asıl adı ml ar, Akdeni z kı yıları nı kitle turiz mi ne aç ma yönündeki en öne mli gi riģi ml er ol an

56 yılında uygul anmaya baģlanan Si de Turiz m GeliĢ me Pr oj esi ve 1974 yılı nda uygul anmaya baģlanan Güney Ant al ya Turiz m GeliĢ me Proj esi dir. Sonuç ol arak Tür ki ye nin DPT ni n kur ul uģu ve pl anlı kal kı nmanı n baģla ması nı n ardı ndan 1960 lı yılları n sonuna doğr u anl a mlı bir politika eģli ği nde hem ül keni n he mde Ant al ya nı n t urizim pot ansi yeli ni artırıl ması a macı ile ul uslararası kat kılar ve yarıģ mal ar yol u ile el de edilen Si de Turiz m GeliĢ me Pr oj esi ve Güney Ant al ya Turi z m GeliĢ me Pr oj esi öne mli deneyi ml erdir. Bu deneyi ml er ile he m Türki ye he m de Ant al ya da t uriz m geliģ mi Ģ, büyük yatırı ml ar gerçekl eģ mi Ģ, uluslararası standartlarda yat ak kapasitesi artırıl mıģ, t uriz m gelirleri yüksel mi Ģ, Tür kiye kapasite ve sunduğu kalite itibari ile Avr upa da ilk on ül ke arası na gir mi Ģtir. ( Çubuk, 1996) Tü m bu geliģ mel er sonucu 1979 yılında t opl a m 8 ol an t atil köyü sayısı tabl o 4. 4 de gör ül düğü gi bi 1988 sonu iti bari yle t uriz m yatırım bel geli 49 t esise, t urizm i Ģl et me bel geli 27 t esise ul aģırken 1992 yılında t urizm yatırı m bel geli 96 t esise, t uriz m iģlet me bel geli 52 t esise ul aģ mı Ģtır yılı itibari ile Tür ki ye, t urizm yatırı m bel gelisi ne sahi p 67, turiz miģlet me bel gelisi ne sahi p 81 tatil köyüne sahi ptir. 45

57 Tabl o 4. 4 Yıllar itibari yle t atil köyü sayıları ( Yıllara göre bel geli t uriz m i Ģlet mel eri istatistik yıllıkları( ) ve Turiz m Bakanlı ğı nı n htt p:// uriz m. gov. tr adresi ndeki kaynakl ardan derlenerek hazırlanmı Ģtır.) YI LLAR Ġ TĠ BARĠ Ġ LE TATĠ L KÖYÜ SAYI LARI TURĠ ZM YATI RI MBELGELĠ TESĠS SAYI SI TURĠ ZMĠġLETMESĠ BELGELĠ TESĠ S SAYI SI YI L 1. Sı nıf 2. Sı nıf Topl a m 1. Sı nıf 2. Sı nıf Topl a m Toplam ġekil 4. 1 Yıllar ıtibari ıle turiz myatırı mbel geli tatil köyü t opl a msayıları 46

58 Toplam ġekil 4. 2 Yıllar itibari ile turiz miģlet me bel geli tatil köyü t opl a msayıları 4. 3 Ant al ya da Turi z mi n ve Tatil Köyl eri ni n GeliĢi mi Ant al ya daki Tatil Köyleri ni n Açı k Al an Kullanı mı Açısı ndan Ġrdelenmesi baģlı ğı altındaki bu t ez kapsa mı nda i ncelenen t atil köyl erini n Ant al ya da bul unması sebebi ile bu böl ümde Ant al ya da Turiz mi n geliģi mi konusuna deği nilicektir. Tür ki ye ni n Akdeni z Bölgesi nde yer al an Ant alya sahi p ol duğu t ari hsel ve doğal güzellikler, el veriģli i klimi gi bi özellikleri ile büyük bir t urizi m pot ansi yeli ne sahi p ol ması sebebi ile 1960 lı yıllardan iti baren Tür ki ye ni n biri nci öncelik verdi ği turizi mböl gesi dir. Öncedende belirtildi ği gibi 1969 yılında Balı kesir den Ant al ya ya kadar ol an kı yı Ģeri di ni n Turiz m GeliĢme Al anı ol arak belirlenmesi nden ar dı ndan yapılan ve Tür ki ye ni n Akdeni z kı yıları nı kitle t uriz mi ne açma yönündeki il k en önemli adı mı, 1969 yılında Turiz m ve Tanıt ma Bakanlı ğı nca tari hi Si de ve çevresi ndeki büyük kesi mi hazi neye ait ol an al anda yat ak kapasitede bir t uristik ko ml ex kur ul ması a macı ile Si de Ul uslararası Pl anl a ma YarıĢ ması düzenl e mesi dir. ( Çubuk, 1981) Pr oj e al anı batı da Ku mköy den doğuda Manavgat ır mağı na kadar uzanan 12 k m li k bi r kı yı Ģeri di ni kapsa makt adır. Pr oj eni n mer kezini anti k Si de ol uģt ur maktadır. ( T. C. Ant al ya Valiliği, 1986) 47

59 YarıĢ ma sonucunda birinci ol an pr oj e 1972 yılında uygul anmaya baģlanmı Ģtır. Pr oj eni n hedefi ül ke düzeyi ndeki t uriz m hareketleri ni n, t uristik akı mı n, Ġstanbul dan Ege ve Akdeni z e yayılması nı ve bir t atil t urizmi hali ne gel mesi ni sağl a maktır. ( Çubuk, 1981) Ant al ya da t uriz mi n geliģ mesi ni sağl ayan i ki nci en öne mli adı m i se Güney Ant al ya Turi z m GeliĢ me Proj esi dir. ( Çubuk, 1981) Ant al ya kenti, proje al anı n da bağı mlı ol duğu t uristik böl ge mer kezi ni ol uģt ur makt adır. Pr ojenin a macı belirlenen pr oj e al anı üzeri nde t opl umsal ve t ekni k alt yapı nı n t a ma mı nı içeren ve 1995 yılına kadar yat ak kapasitesi ni n yaratıl ması ve pr oj e al anını n he m Tür k he m de ul uslararası kitle t uriz mi ni n hi z meti ne sunul ması dır. Ġ mar Ġskan Bakanlı ğı, Turiz m Tanıt ma Bakanlı ğı ve Or man Bakanlı ğı nca ortaklaģa hazırlanarak, Ġ mar Ġskan Bakanlı ğı nca t ari hi nde tastik edilerek yür ürl üğe giren Güney Ant al ya Turiz m GeliĢ me Pr oj esi ile il gili pl anla ma çalıģ mal arı 1974 yılı nda baģla mı Ģ, 1976 yılı nda 1/ Çevre Düzeni Pl anı ve fizi bilite çalıģ mal arı bitirilerek kredi te mi ni i çi n Dünya Bankası na baģvur ul muģ, kredi ni n veril mesi 1978 yılında mü mkün ol muģt ur. ( T.C. Ant al ya Valiliği, 1986) Güney Ant al ya Turizm GeliĢ me Pr oj esi uygul a ması özellikle 1981 yılı ndan baģlayarak büt ünü ile kontrol altına alı nmı Ģ, birçok t esisi n i nģaatı 1982 yılı nda baģla mı Ģ, di ğerleri ni n de baģla ması i çi n bağl antılar sağl anmı Ģtır. ( T.C. Ant al ya Valiliği, 1986) Pr oj e 1987 yılına kadar ana il ke ve hedefleri nde bir sapma göster me mekl e birli kte 1988 yılında büyük bir revi zyon geçir mi Ģ ve bunl ar pl ana yansıtılmı Ģtır. Bu değiģi klikler arası nda kıyılardaki t arı m al anl arı nın bir böl ümünün ot el ve t atil köyü kullanı mı na açıl ması, Göynük teki ka mpi ng ve günübirlik al anları nı n otel ve t atil köyüne tahsis edil mesi bul unmakt adır. ( Akı ncı oğlu, 1996) Bu geliģ mel er dol ayısı ile ot el ve t ezi n konusunu ol uģt uran t atil köyl eri nin sayısı nı n art ması nda et kili ol muģt ur. 48

60 Güney Ant al ya Turiz m GeliĢ me Pr oj esi ni n pr oje al anı Ant al ya Ti caret Li manı ile güneybatı daki Geli donya bur nu arası nda kal an 80 k m uzunl uğunda ve 3 ile 10 k m arası nda değiģen bir kı yı bandı nı kapsa makt adır. (Ke mer Turiz m Müdürl üğü, 1985) Kı saca 1969 yılı nda Türki ye ni n Akdeni z kı yılarını kitle t uriz mi ne aç ma yönündeki il k en öne mli adı mı ol an ve 1972 yılı nda uygul an maya baģl anan Si de Turi z m GeliĢ me Pr oj esi ve aynı a maç doğr ult usunda iki nci öne mli adı m sayılan Güney Ant al ya Turiz m GeliĢ me Pr oj esi Tür ki ye t urizi mi ni n geliģ mesi nde öncül ük yapan en öne mli ol ayl ardır. Bu pr ojeler ile Ant al ya ve çevresi nde yatırı m yapmak i st eyen giriģi mcilere yüksek t eģvi k kredileri ni n de veril mesi, bunun sonucunda burada yapılan yatırı ml ar ile konakl a ma t esisleri ni n ve de bir konakl a ma t esis tür ü ol an ve de kitle t uriz mi ne hi z met veren t atil köyl eri ni n sayısı nı n ve yat ak kapasitesi ni n art ması nda öne mli geliģmel er sağlanmı Ģtır. Tabl o 4. 5 Tür ki ye ni n turiz m pot ansi yeli yüksek illeri ndeki konakl a ma t esis sayıları ( Turiz m Bakanlı ğı, 2001) TESĠS SAYI SI Ġ L ADI Turi z myatırı mı bel geli Turi z miģlet mesi bel geli TOPLAM ANTALYA MUĞLA ĠSTANBUL Ġ ZMĠ R AYDI N TÜRKĠ YE Gör ül düğü gi bi Tür kiye deki di ğer t uriz m merkezl eri arası nda en çok t uriz m t esis sayısı na sahi p il olarak Ant al ya biri nci sırada gel mekt edir. 49

61 5. ANTALYA DAKĠ TATĠ L KÖYLERĠ NĠN AÇI K ALAN KULLANI MI AÇI SI NDAN Ġ RDELENMESĠ 5. 1 ÇalıĢ manı n Kapsa mı Tür ki ye ni n Batı Akdeniz böl gesi nde yer al an Ant al ya gerek eski uygarlı kları n bıraktı ğı eserler, gerekse coğrafi konu mu, i kli mi ve doğal güzellikleri ile Tür ki ye ni n en öne mli turistik mer kezl eri nden biri dir. ( T. C. Ant al ya Valiliği, 1986) Hatta sahi p ol duğu milli par kl arı, mesire yerleri, ır mak ve Ģel aleri, dağcılık ve kayak i mkanl arı ile dağ t urizmi, av t uriz mi ve de mağara t uriz mi pot onsiyeli ne sahi p ol ması, ayrıca çok zengin fl oraya sahi p ol an ormanl arı ile Ant al ya nı n Tür ki ye ni n en öne mli turistik mer kezi ol duğunu söyl enebilir. Ant al ya nı n di ğer öne ml i t uristik mer kezlerden farkı yal nı z t ek bir t urizm çeģi di ni sunması yeri ne neredeyse t üm t uriz m çeģitleri ni bir arada sun ması dır. Aynı anda deni z, ku mu ve sahip ol duğu kayak i mkanl arı ile dağ t uriz minden de yararlanıl makt adır. Ayrıca Ant al ya 640 k m il e Tür ki ye ni n en uzun deniz kı yısı na sahi p ol an ilidir. Dağl arın deni ze parelel uza ması ile pl aj uzunl uğu da artmakt adır. ( T. C. Ant al ya Valiliği, 1986) Ant al ya da genel ol arak tipi k Akdeni z i kli mi ni n gör ül düğünü söyl eyebiliriz. Yazl ar uzun, sıcak ve kurak kıģlar kısa, ılık ve yağıģlıdır. Yıllık ortala ma sı caklık o C iken yazı n ortala ma sı caklı k o C arası nda değiģ mekt edir. Yazı n en düģük deni z sıcaklı ğı Ocak ve ġubat ayl arı nda ( o C), en yüksek deni z sı caklı ğı Te mmuz( o C) ve Ağust os(30. 5 o C) ayl arı nda gör ül ür. Deni z suyu sıcaklı ğı nı n yıllık ortala ması o Cdir.( Ke mer Turiz m Müdürl üğü, 1985) Yazı n sıcaklı k sıcaklı k göl gede 40 o Cyi aģabilirken, kıģı n sı caklı ğı n 0 o C altı na düģ mesi çok seyrektir. Te mmuz ayı ortala ması 28, 2 o C, ocak ayı ortala ması 10, 0 o C dir. ( Büyük Larousse Sözlük ve Ansi kl opedisi, 1973) 50

62 ġi mdi ye kadar kaydedilmi Ģ en düģük sı caklı k (5 ġubat 1950) o C, en yüksek sıcaklı k (16 Te mmuz 1977) o C olarak kaydedil miģtir. ( Kılıç, 1986) Ant al ya da yağıģlar bol ol makl a birlikte kıģ etrafı nda ve özellikle bu mevsi mde kü mel enmi Ģtir. Yıllı k yağıģ ortala ması 1030 mm dir. ( Büyük Lar ousse Sözl ük ve Ansi kl opedisi, 1973) Yör ede 1 Ni san ve 31 Kası m arası nda 240 gün kadar deva m eden bu i klim böl geni n turiz m mevsi mi ni n uzun ol ması nda öne mli bir fakt ör ol ması sebebi ile t uriz m pot ansi yeli ni artıran önemli bir fakt ördür. Neredeyse her ay deni ze girilebilir. ( T. C. Ant al ya Valiliği, 1986) Tabl o 5. 1 Ant al ya ya gelen t urist sayıları ( T. C. Ant al ya Valiliği Çevre Ġl Müdürl üğü, 2000) YI LLAR TURĠ ST SAYI SI Sahi p ol duğu t üm bu avant ajlar bakı mı ndan t üm yıl boyunca t uriz m i çi n el veriģli ol ması, gerek dıģ gerekse i ç t uriz m i çi n t erci h edil mesi, dol ayısı yla Tür k ve yabancı ser maye gr upl arı nı n da konakl a ma t esisi yatırıml arı nı böl gede yap ma giriģi ml eri 51

63 Ant al ya nı n Tür ki ye ni n t uriz m pot ansi yeli ni n en yüksek ve de gerek tatil köyl eri gerekse di ğer konakl a ma t esisleri ni n en yoğun bulunduğu böl ge ol ması nı sağl a mı Ģtır. Tü m bu sebebl erden dol ayı Ant al ya da Tatil Köyl eri ni n Açı k Al an Kull anı mı Açı sı ndan Ġrdelenmesi baģlı ğı altındaki bu t ez kapsa mı nda Ant al ya araģtır ma al anı ol arak seçil miģtir. ÇalıĢ ma i ki aģa madan oluģ makt adır: Analiti k çalıģ ma- Ant al ya da seçilen 14 t atil köyünün t asarı m il keleri ve genel yerleģi m düzeni açısı ndan irdelenmesi çalıģ manın analitik kıs mı nı ol uģt ur makt adır. Seçil miģ ol an 14 t atil köyünün t asarı mcıları ile yapılan gör üģ mel er sonucunda t atil köyünün t asarı mı nı yönl endiren a macı n, t asarı m il keleri ni n belirlenmesi t atil köyünün t asarı m il keleri açısı ndan irdelenmesi ni kıs mı nı ol uģt ururken, tatil köyü pr ogra mı ana bileģenlerini ol uģt uran konakl ama, genel, açı k spor tesisleri ve ot oparkı n arazi ni n bi çi mine göre arazi üzeri nde yerleģ me düzenl eri ni n belirlenmesi ve de t atil köyünün açık ve kapalı al anları nı n hesapl anı p kiģi baģı na düģen al anı n belirlenmesi, analitik çalıģ manı n t atil köyl eri nin genel yerleģi m düzeni açısı ndan irdelenmesi kıs mı nı ol uģtur makt adır. Tabl o 5. 2 Ġncelenen tatil köyl eri TATĠ L KÖYÜ ADI BULUNDUĞU YER 1. Ul usoy Tatil Köyü Ant al ya- Ke mer/ Göynük 2. Cl ub Kastalia Ant al ya- Al anya 3. Maj est y Cl ub Ke mer Ant al ya- Ke mer/ Göynük 4. Sali ma Tatil Köyü Ant al ya- Ke mer/ Bel di bi 5. Renaissance Ant al ya Resort Ant al ya- Ke mer/ Bel di bi 6. Gri da Village Ant al ya- Belek 7. Cl ub Asteria Ant al ya- Belek 8. Cl ub Phaselis Ant al ya- Ke mer/ Göynük 9. Cl ub Zi gana Ant al ya- Ke mer/ Bel di bi 10. Cl ub Aqua marı ne Ant al ya- Ke mer/ Bel di bi 11. Paradise Si de Beach Ant al ya- Manavgat/ Si de 12. Al diana Si de Ant al ya- Manavgat/ Si de 13. Cl ub Mega Saray Ant al ya- Belek 14. Merit Arcadia Ant al ya- Belek Sosyol oji k çalıģ ma- Tatil köyl eri ni n açı k al anlarını n t asarı mı açısı ndan kullanı cı me mnuni yeti ni n belirlenmesi çalıģ manı n sosyol ojik böl ümünü ol uģt ur makt adır. Ġl k 52

64 aģa mada i ncelenen 14 t atil köyünden anket yapılması na i zi n verilen 7 t atil köyünde topla m 100 kiģi ile yapılan anket çalıģ ması na göre kullanıcıları n t atil köyl eri nden genel bekl entileri belirlen meye çalıģıl mıģ, i ki nci aģa mada bu 7 t atil köyü i çi nden seçil miģ ol an i ki t atil köyünde kullanıcılarla yapılan anket çalıģ ması ile kullanı cıl arı n me mnuni yeti belirlenmeye çalıģıl mıģtır. Tabl o 5. 3 Anket yapılan tatil köyl eri TATĠ L KÖYLERĠ YAPI LAN ANKET SAYI SI CLUB SALĠ MA 26 MAJ ESTY CLUB KE MER 20 CLUB AQUAMARI NE 15 ALDI ANA SI DE 12 MERĠ T ARCADI A 12 CLUB PHASELI S 10 CLUB MEGA SARAY 5 TOPLAM

65 5. 2 ANTALYA DAKĠ TATĠ L KÖYLERĠ NĠ N TASARI M Ġ LKELERĠ VE GENEL YERLEġĠ M DÜZENĠ AÇI SI NDAN ĠRDELENMESĠ Ant al ya daki Tatil Köyl eri ni n Tasarı mġl kel eri Ul usoy Tatil Köyü ( Al p Or han ile görüģme ) 1. GiriĢ 2. Kabul bi nası 3. Tenis kortları 4. Sauna 5. Oyun 6. ÇarĢı 7. Çok a maçlı sal on 8. Rest oran 9. Havuz 10. Anfitiyatro ve pool bar 11. Çocuk kl übü ġekil 5. 1 Ul usoy Tatil Köyü yerleģi mģe ması 1989 yılında iģlet meye açılan Ul usoy t atil köyü Güney Ant al ya Ke mer, Göynük mevkii nde yer al makt adır. Ul usoy Tatil Köyünün t asarı m aģa ması nda a maçl anan doğayı mü mkün ol duğunca zedele meyen bul unduğu yöreni n mi mari özellikleri ni yansıtan bir t atil köyü yarat maktır. Bunun i çi n de Ant al ya Kal eiçi kent dokusu t atil köyünün t asarı m aģa ması nda ör nek alı nmı Ģtır. Kal eiçi kent dokusu t atil köyünün yerleģi m dokusuna yansıtılırken t aklitçilik t arzı yeri ne, yöreni n mi mari özellikleri ni modern bir yor uml a ma ile yansıt mak terci h edil miģtir. 54

66 Bu yakl aģı ma göre t atil köyü i ki kıs ma ayrıl makt adır: Kal eiçi ve kal edıģı evl eri. Ana aks boyunca aksı n her iki yanı ndaki yapılar Kal eiçi ol uģt ur makt adır ve t üm bu yapılar t aģtır. Kal e dıģı yapıları yani yat ma ünitel eri ise göl ge sağl a ma a macı ile mü mkün ol duğunca az ağaç firesi ver me hedefi ile mevcut ağaçları n dur umuna göre yerleģtirilen bi na zi ncirlerinden ol uģ makt adır. Ul usoy Tatil Köyünün genel yerleģi m yapısı i ncelendi ği nde Ģu unsurlar göze çarpmakt adır: Tatil köyü deni z cephesi dar bir arazi ye sahi p olduğundan dol ayı deni z cephesi tümü ile genel tesislere ayrıl mıģtır. Tatil köyü kabul bi nası ndan baģlayı p deni ze di k inen ve deni ze parelel ol an yat ak üniteleri ni n dar yolları nı da t opl ayan, daha sonra çok a maçlı bir sal on i çeren ahģap bir yapı nı n altından geçerek yüz me havuzu, anfi-tiyatro, restaurant gi bi genel tesisleri n bul unduğu merkeze ul aģan bir ana aks boyunca t asarlanmı Ģtır. Kabul bi nası ndan baģlayı p denize di k i nen bu ana aksı n çok a maçlı bir sal onu i çeren ahģap yapı ya ul aģ madan önceki böl ümünün her i ki yanındaki t aģ yapılar sauna, masa t enisi gi bi oyunl arı n yer al dı ğı yapılara ve alıģ-veriģ ünitel eri ne ayrıl mıģtır. YerleĢi m Ģe ması nda da gör ül düğü gi bi t üm genel t esisler arası ndaki uzaklı klar mi nu mu mt ut ularak tesisler arası nda görsel iletiģim sağl anması a maçl anmı Ģtır. Anfi-tiyatro ve bar birlikte çözüml enmi Ģtir. Anfi-tiyatronun gel eneksel koltukl arı bal konl ara alı nmı Ģ, sahneden sonra gel en dans pistinden sonra da masal arı n yerleģtirildi ği seyir alanı ise bar mekanı i çi nde çözü ml enerek anfi-tiyatro ve bar birleģtiril miģtir. Di sko ise anfi-tiyatro sahnesi altında çözüml enmi Ģtir. Çocuk oyun alanı anfi-tiyatronun he men yanı nda deni z tarafı nda yer al maktadır. Ma nzara fakt örü di kkat e alı narak restaurantı n yer seçi mi nde restaurant yüz me havuzu ve restaurant-deniz iliģkisi kurulacak Ģekilde çözüml enmesi ne gi dilmi Ģtir. 55

67 Cl ub Kastali a ( Cafer Bozkurt ile görüģ me ) 1. GiriĢ 2. Kabul bi nası 3. ÇarĢı 4. Anfi-tiyatro 5. Café-ba 6. Yüz me havuzu 7. Rest oran 8. Spor tesisleri 9. Servis bi nası ġekil 5. 2 Cl ub Kastalia yerleģi mģe ması 1985 yılı nda t a ma mı i nģa edilen Cl ub Kast alia, 85 metre gi bi kı sa bir deni z cephesi ne sahi p ol up dar ve uzun bir arazi üzeri nde kur ul muģt ur. Kuzey sı nırı Ant alya- Al anya karayol u ile sı nırlı ol an tatil köyü ile karayol u arası nda bir t epe bul un makt adır. Bu tepe ile tasarı mcı mi cro-kli ma yarat mayı a maçl amı Ģtır. Tatil köyü t asarı mcısı az yapı yoğunl uğu ile doğa ile büt ünl eģ mi Ģ bi r mekan yarat mayı a maçl a mı Ģtır. Cl ub Kast alia nı n t asarım aģa ması nda t asarı mcı yı yönl endiren il ke çok kısa bir deni z cephesi ne sahi p ol ması nedeni ile, deni ze di k i nen sokakl ar ile avl ul u yat ak ünit eleri yaratarak peyzajı zengi nleģtir mek ve deni z manzarası nı arat ma maktır. Ġki katlı on t ekrardan ol uģan 50 yat aklı, avl ul u yatak üniteleri ile he m konfor he m de mi cro-kli ma yarat mak amaçl anmı Ģtır. Cl ub Kastalia nı n 2001 son vazi yet planı incelendiği nde Ģu nokt alar öne çık mı Ģtır: Dar bir arazi ye sahi p olan Cl ub Kast alia nı n yat ak üniteleri genel t esisleri n gür ült ü ve yoğunl uğundan et kilenme mesi sebebi ile genel t esisleri n ar kası nda ve mü mkün ol duğunca uzağında yer al makt adır. Personel l oj manl arı t atil köyünün he men giriģi nde he m genel t esisalanl arı he m de yat ak üniteleri ile mü mkün ol duğunca hi ç bir iliģki i çi nde ol mayacak Ģekilde arazi ni n en uç nokt ası nda planlanmı Ģtır. 56

68 Spor al anl arı, arazi ni n deni ze en uzak nokt alarından biri nde, t epeni n he men biti mi nde genel tesis ve yat ak üniteleri ni n arkası nda planl anmı Ģtır. Anfi-tiyatro, yüz me havuzu, açı k ve kapalı restaurant, café, pool bar, çarģı ve kabul bi nası ndan ol uģan genel t esisler, zaten dar bir deni z cephesi ne sahip ol an t atil köyü arazisi nde yat ak üniteleri ile deni z arası nda gece ve gündüz canlı kal acak ve maxi mu miliģki sağlayacak Ģekil de bir arada tasarlanmı Ģtır. Vazi yet pl anı i ncelendiği nde Sali ma Tatil Köyü nde ol duğu gi bi, yat ak üniteleri nden genel t esislere ul aģ mak isteyenl eri ilk önce çarģı dan geçiri p daha sonra genel tesislere yönl endirici tamanl a mı ile bir ana aks mevcut değil dir. Son ol arak di ğer t atil köyl eri ni n t ersi ne Cl ub Kast alia zaten var ol an bit ki ört üsüne sahi p (ça m ağaçl arı gi bi) bir al anda değil, t a ma men ağaçsız ve çorak bir arazi de kurul muģt ur. 57

69 Majesty Cl ub Ke mer ( Al p Or han ile görüģ me ) 1- Mutfak ve restaurant 2. Kabul 3. Tiyatro 4. ÇarĢı ve bar 5. Türk ha ma mı 6. Özel restaurant 7. Fitnees ve tenis bar 8. Tenis kortları 9. Servis 10. Gece klübü 11. Çocuk kl übü 12. Personel lokant ası 13. Personel yat ma üniteleri 14. Basket bol 15. Fut bol ġekil 5. 3 Maj est y Cl ub Ke mer yerleģi mģe ması 1987 yılında 900 yat ak kapasitesi ile iģlet meye açılan Maj est y Cl ub Ke mer Ant al ya Ke mer Göynük mevkii nde yer al makt adır. Tatil köyünün mi mari t asarı mı nı yönl endiren a maç t atil köyünün i çi nde bul unduğu yöreni n fizi ksel ve kült ürel yaģa mı ile uyu m i çi nde bir köy ol uģt ur maktır. Bu a maca uygun ol arak t atil köyünün i çi nde bul unduğu yörede kullanılan mi mari prensi bl er çağdaģ bir yorumile tatil köyüne uygul anmı Ģtır. Tatil köyünün vazi yet planı incelendi ği nde Ģu unsurlar öne çı kmakt adır: 58

70 Tatil köyünün ol dukça sı nırlı bir al an i çi nde ol ması sebebi ile anfitiyatro, yüz me havuzu ve çevresi, çocuk oyun al anı çarģı ve restaurant gi bi genel t esis al anl arı mü mkün ol duğunca dar bir al an üzeri nde birbirleri ne çok yakı n bir konu mda yerleģtiril miģtir. Yüz me havuzu ve anfi-tiyatro bu sebebl e aynı al an i çi nde birbirleri ile i çiçe, bar ise i kisi arası nda ortak kullanı ma sahi p bağl ayı cı bir iģlev üstlenecek Ģekil de tasarlanmı Ģtır. Böyl ece anfi-tiyatro, bar ve havuz ile i çiçe yerleģtirilerek günün her saati nde t atil köyünün yaģa m pr ogra mı nı n bir parçası ol ması ve i nsanl arı n kullanı mı na açı k ol ması sağlanmı Ģtır. ÇarĢı, kabul böl ümünden genel t esis al anları na gi den ana aks ile genel t esis al anl arı ndan yat ma üniteleri ne gi den aksı n kesiģtiği yerde yol üst ü alıģveriģ üniteleri ol arak yerleģtiril miģtir. Di sco, yat ak üniteleri nden uzak, t atil köyünün en uç nokt ası nda yerleģtirilmi Ģ ve ses yalıtı mı sağl anmı Ģtır. AhĢap at öl yesi, depol ar, ça maģırhane gi bi ünitel eri içeren servis bl oğu t atil köyünün he men giriģi nde, ot aparkı n yanı nda, yat ak üniteleri ve genel tesislerden uzakt a bul unmakt adır. Personel l oj manl arı ve personel ye mekhanesi, kapalı ana restaurantı n her i ki yanı nda yer al makt adır. Özel restaurant ise deni z ile görsel iliģki içi nde sahilde yer al makt adır. Yat ak üniteleri deni ze dik i nen dar sokakl ar üzerinde ve geniģ ağaçlı klı alanl ar etrafı nda t asarlanmı Ģtır. Yat ak üniteleri ni n bu yeģil alanl ara yönl endiril mesi ile odal arı n t ek yöne cephe ver mesi sağl anmı Ģtır. Böyl ece yat ak üniteleri i çi n manzara, ses yalıtı mı ve mahre mi yet sağl anmı Ģtır Tatil köyünün batısı nda di ğer uç nokt ası nda bulunan t enis kortları ndan ol uģan spor al anı gür ült ü ve manzara açısı ndan çit ve bitkisel el e manl ardan ol uģan kapatıcı el e manl ar ile gi zlenmi Ģtir. Ayrıca bu al anda bir t enis barı ve fit ness mer kezi bul unmakt adır. 59

71 Kabul bi nası na gi den yol üzeri nde t atil köyünün he men giriģi nde birer t ane basket bol ve f ut bol sahası bul unmakt adır. Ġnsanl arın ancak sı caklı k sebebi ile akģa m üst ü bu t esisleri kullanalacakl arı ve de i nsanl arı n bu saatlerde yat ak üniteleri yeri ne genel t esis al anları nda bul unacakl arı düģünül ürse buranı n gür ült ü açısından çok fazla üretici nokt alar ol duğu düģünül meyebilir. Tatil köyünde t atil köyünde konakl ayan kiģilerle anket çalıģ ması yapıl mı Ģtır. Anket çalıģ ması nı n sonuçl arı bölüm de veril miģtir. 60

72 Sali ma Tatil Köyü ( Prof. Dr. Mi ne Ġnceoğlu ile görüģ me ) 1. GiriĢ 2. Tenis kortları 3. Anfi-tiyatro 4. Disko 5. Yüz me havuzu 6. Çocuk kl übü 7. Rest oran 8. Dükkanl ar avl usu 9. Kabul avl usu 10. Servis ġekil 5. 4 Sali ma Tatil Köyü yerleģi mģe ması Ke mer, Bel di bi nde ça m ağaçl arı ile kaplı bir alanda 1989 yılında kur ulmuģ ol an Sali ma Tatil Köyü nün tasarı mı nı yönl endiren ana hedef, i çi nde bul unduğu doğal çevreye ol abil di ği nce uyan, saygılı, onu boz mayan ve geç mi Ģi n bir t akım mi mari öğel eri ni t aklit et meyen sade, modern ve f onksiyonl ara cevap veren bir t atil köyü yarat maktır. Bu a macı gerçekl eģtir mek i çi n t asarımcı yı yönl endiren mi mari kriterleri Ģöyl e sıralayabiliriz: Sali ma nı n t asarı mı nı yönl endiren öne mli bir fakt ör sokak unsurudur. Yat ak üniteleri içi nden geçen ve i nsanl arı çarģı ya yönlendiren aksları ol uģt uran sokakl ar ol uģt urul muģ, böyl ece i nsanlar genel t esislere gitmek i çi n çarģı dan geç mekt edirler. Ayrı ca bu sokakl arı ol uģt ururken i nsanl arı n konakl adı kları yat ak üniteleri ni bul unduran sokakl arı tanımal arı içi n sokak baģlangıçları nda farklılıklar yaratıl mıģtır. Uzun, dar, deni ze cephesi dar ol an bir arazi ye sahi p ol duğundan deni ze cephesi dar ol an di ğer benzerlerinde ol duğu gi bi deni z cephesi t a ma mı ile rest oran, havuz, anfi-tiyatro gi bi genel tesislere ayrıl mıģtır. Akdeni z köyü i majı na uygun ol arak baģlangıçta yat ak üniteleri nde kli ma kull nıl mayacağı düģünüldüğünden sokakl arı oluģt uran yaya aksları ve aralı klı yerleģtirilen yat ak üniteleri sayesi nde deni zden gel en seri n r üzgarı n i çeri gir mesi ile bir mi cro-kli ma ol uģt urulması a maçl anmı Ģtır. 61

73 Genel t esislerden uzakt a pl anlanmı Ģ ol an az katlı bi nalardan ol uģan ol uģan yat ak üniteleri genel t esis alanl arı nı n gür ült üsünden rahatsız ol ma mal arı içi n genel tesislerden uzakt a planlan mı Ģtır. Bul unduğu doğal çevreye uyan ve saygılı ol ma hedefi ne uygun ol arak mü mkün ol duğunca doğal ört ü korun muģ, mevcut ağaçlar kesil me mi Ģtir. ĠĢlet me anl ayıģı na uygun ol arak i nsanl arı konakl ama üniteleri nde daha az za man geçir mel eri ve gr up ol arak ot ur mal arı na ol anak sağl a ma ması i çi n bir t akım t asarı m ilkeleri uygul anmı Ģtır. Bal konl arı n küçük ol ması, terasları n ol ma ması gi bi. Rest aurant parçalanarak monot onl ukt an kaçı nma a maçl anmı Ģtır. Personel l oj manl arı t atil köyünün en uzak böl gesi nde giriģ al anı na yakı n yer de pl anlanmı Ģtır. Di sco yat ak üniteleri nden en uzak nokt alardan biri nde anfi-tiyatronun he men altında planlanmı Ģtır. Yüz me havuzu ve pool bar iliģkisi kur ul muģt ur. Pool barda böyl ece i nsanl arın gün boyunca bir takı mani masyon faliyetleri ne katıl maları sağlanmakt adır. Rest aurantı n deni z ile görsel iliģkisi ni n kurul ması a maçl anmı Ģtır. Spor alanl arı gürült ü açısından yat ak üniteleri nden uzakt a tasarlanmı Ģtır. Kabul avl usu, sanat at ölyesi, dükkanl ar avl usu, çarģı genel aks üzeri ndedir ve genel tesislere bağl anmakt adır. Sali ma nı n t asarlanma aģa ması nda verilen bir t akı m kararlar sonradan i Ģlet me sahi bi ni n istekl eri doğr ult usunda yapıl ma mı Ģ, değiģtiril miģtir. Ör neği n yat ak üniteleri ni n dıģ mer di venleri nde t atil köyünün i çi nde bul unduğu yöreye uygun ol arak kullanıl ması na karar verilen kapl a ma el e manı yeri ne, Ġtal ya da gör ül üp beğenilen el e manl ar kullanıl mıģtır. Sali ma Tatil Köyü nde gel ecekt e kıģ t uriz mi ne de hi z met et mesi i çi n bir ot el bl oğu yapıl ması düģünül mekt edir. Bu baģlangı çta a maçlanan t atil köyü felsefesi ne t ers düģ mekt edir. 62

74 Tatil köyünde t atil köyünde konakl ayan kiģilerle anket çalıģ ması yapıl mı Ģtır. Anket çalıģ ması nı n sonuçl arı bölüm de veril miģtir. 63

75 Renaissance Antal ya Resort ( Erte m Ert unga ile görüģ me ) ġekil 5. 5 Renaissance Ant al ya Resort yerleģi mģeması 1988 yılında i nģaası bitirilen 5 yıl dızlı ot el metrekareli k bir arazi üzeri nde pl anlanmı Ģtır. Bir t atil köyünün i çi nde bul undur duğu f onksi yonl arı da i çi nde bul unduran bu ot eli n tasarı mı nda hedeflenen ot eli n üzeri nde kur ul duğu yeģil dokunun i çi ne sakl anması, doğa ile büt ünl eģmesi ile gör ünmeyen bir mi mari yarat maktır. Bu hedefe uygun ol arak ça m ağaçları nı n bul unduğu ot el arazisi i çi nde hi ç ağaç kesil me mi Ģtir. Ön t arafı nda geniģ geniģ bir ku msal ile deni z manzarası na sahi p ol an arazi aynı za manda ar ka t arafı nda da Bey Dağl arı nı n muht eģe m manzarası na sahi ptir. Bu sebebl e ot el bl oğu arazini n mü mkün ol duğunca ar ka t arafı na alı nmı Ģ, böyl ece he m genel t esisleri n gür ült üsünden uzak, saki n bir orta m yaratıl mıģ he m de ot eli n bir taraftan deni z bir taraftan dağ manzarası na haki m(dönük) ol ması sağlanmı Ģtır. 64

76 Ot eli n arazi ni n mü mkün ol duğunca arazi ni n arka kıs mı na alı nması ile ot elin önünde deni ze doğr u uzanan farklı rekreasyon al anlarını barı ndıran geniģ yeģil al anl ar ol uģt urul muģt ur. Ar azi ni n i çi nde ayrıca 40 villa bul unmakt adır. Apart-otel ol arak adl andırılabilecek ol an bu i ki katlı yapılar otelin ana idaresi ne bağlı dır. Ot el ve açı k al anl arı n tasarı mı nda, farklı rekreasyon al anları nı n yer seçi mi nde Ģu unsurlar ortaya çı kmakt adır: Vazi yet pl anı i ncelendiği nde farklı rekreasyon al anl arı nı n arazi ye bir mer kez ol uģt ur mayacak Ģekil de dağı nı k ol arak yerleģtirildi ği gör ül mekt edir. Ġncelenen di ğer tatil köyl eri nden farklı ol arak bu t asarı m prensibi ile farklı rekreasyon al anl arı nı n doğaya uygun ol arak, doğa ile büt ünl eģ mesi, doğada sakl anması amaçl anmı Ģ, böyl ece monot onl ukt an da kaçı nıl mıģtır. Ġnsanlar açı k al anlarda dol aģırken, farklı rekreasyon al anları belli bir siste me uy mayarak birdenbire, sürprizli Ģekilde ort aya çı kmakt adırlar. Bu al anları n uygun bit kisel t asarı m ile bit kilerle gi zlenmesi ile de sürpriz daha da kuvvetlendiril miģtir. Vazi yet pl anı na bakıl dığı nda göze çarpan diğer bir unsur da di ğer t atil köyl eri nden farklı ol arak i nsanl arı belli bir doğrult uda yönl endiren belirgi n bir ana aksı n ol madı ğı dır. Deni ze doğr u i nen dört aks bulun makt adır. Bu bir önceki maddede bahsedilen tasarı mprensibi ne uygun olarak gerçekleģtiril miģtir. Spor al anl arı nı n yer seçimi ndeen uygun ol an al an önceden bir dere yat ağı na sahi p ol duğu ve bundan öt ürü i nģaat yapıl ması nı n i mkansızlığı sebebi ile pl angör ül düğü yer seçil miģtir. Ana havuz, çocuk havuzu, su kaydırakları nı n ve çocuk kl übünün bul unduğu bu yer arazi ni n en sessiz, saki n, denize en yakı n, geniģ alanı ol duğu içi n seçil miģtir. Çocuk kl übü yüz me havuzl arı na çok yakı n bir konu mda t asarlanmı Ģtır. Ayrıca i ki al an arası nda bit kisel ya da herhangi gi zleyici el emanl ar kullanıl ma mı Ģtır, böyl ece i ki al an arası nda çocukl arın ebeveyn kontrol ünde ol mal arı i çi n görsel bir il etiģi m kur ul ması sağlanmı Ģtır. 65

77 Rest aurantı n deni z ile görsel iliģkisi kur ul muģ, böyl ece restaurantı n deni ze manzaraya açı k konumda ol ması sağlanmı Ģtır. Di sco kapalı bir mekan ol arak t asarlanma mı Ģtır. Di sconun sırtını ot ele ver mi Ģ ol ması ve de bit kisel elemanl arla ses yalıtı mı sağlanmı Ģtır. Ar azi ni n en uç nokt asında t asarlanan ku mar hane ile ot el dıģı nda konakl ayan insanları n da kullanmasına ol anak sağl anmı Ģ, ayrıca di ğer t esislerden de uzak konu mda tasarlanması ile mü mkün ol duğunca iletiģi miçi nde ol ma ması sağlanmı Ģtır. 66

78 Gri da Vill age (Oya Ök men ile görüģ me ) ġekil 5. 6 Gri da Village yerleģi mģe ması Bel ek te yer al an t atil köyü, ku m t epeleri ve bu ku m t epeleri ni n üzerindeki ça m ağaçları nı n bul unduğu bir arazi de planlanmı Ģtır. Tatil köyünde, birçok t atil köyünde ol duğu gi bi t atile gel en i nsanl arı r uti n yaģantıları ndan kurtar mak i çi n kur ulan yapay bir i maj yarat mak yeri ne, bul unduğu al anda kendiliği nden yerleģ mi Ģ ve or gani k bi çimde kendiliği nden geliģmi Ģ sanki bul unduğu al anda her var ol muģ ol an, yapay değil haki ki bir köy yaratıl mak istenmi Ģtir. Bunu yaparkende arazi üzeri nde var ol an ku m t epel eri ni n dol ayısı ile üzeri ndeki ça m ağaçl arını n muhafaza edil mesi yani i nģaatı n kol aylı ğından çok doğayl a uyum ön planda tut ul muģt ur. Tatil köyü i ncelendi ği nde Ģu unsurlar öne çı kmaktadır: Bi r köy yarat ma t e ması na uygun ol arak, kabul binası ndan baģlayı p deni ze doğr u di k ol arak i nen ana aks bir köyde ol duğu gi bi çarģı üniteleri ne(l okant alar, dükkanl ar, 67

79 el sanatları) ayrıl mıģtır. Ani mat ör l oj manl arı daana aks üzeri nde yer al makt adır. Ayrı ca ana aksı n belirli yerleri nde di ğer al anl ara geçiģi i mkan kılan geçitler bul unmakt adır. Ana aksı n kabul bi nasından baģlayarak deni ze doğr u di k i nmesi ile rüzgar sirkülasyonu sağl anmı Ģ böyl ece r üzgarı n t üm köy i çi ne dağıl masına ol anak veril miģtir. Ana aksı n havuz daha sonra da ku msal a ul aģ madan önce bul uģt uğu t atil köyünün sosyal hayatı nı n yerleģtirildi ği han adı verilen yapı anfi-tiyatro, özel restaurant, bar ve oyun odal arı nı i çer mekt edir. Han yapısı i çe dönük ol arak pl anl anmı Ģ böyl ece gür ült üsünün kendi i çi nde kal ması a maçl anmı Ģtır. Ayrıca han yapısı çevreleyen su öğesi bir bakı ma gürült ü e mi ci iģlevi ni sağla makt adır. Spor al anları nı n yer seçimi nde de arazi ni n üzeri nde bul unan ku m t epel eri ve ça m ağaçları belirleyici ol muģt ur. Ku m t epel eri ve üzeri ndeki ça m ağaçl arı nı n kor un ması ilkesi ne uygun ol arak arazi ni n en az ku m t epesi ve ça m ağaçl arı nı n ol duğu al an spor tesisleri ne ayrıl mıģtır. Ayrıca spor t esisleri etrafındaki bit kiler ile manzara ve gür ült ü kontrol ü sağlanmı Ģtır. Ana restaurantı n havuz ve deni z ile manzara açısından iliģkisi kurul muģt ur. Ġncelenen di ğer t atil köyl eri nden farklı ol arak çocuk kl übü ve bahçesi mer kez fonksi yonl arı ndan kopuk, fakat ana aksa çok yakı n bir yerde t asarlanmı Ģtır. Buna karģı n çocuk yüz me havuzu genel yüz me havuzuna çok yakı n, aralarında görsel iletiģi msağl ayacak Ģekilde yerleģtiril miģtir. Ana aks etrafı nda bir ri ng ol uģt uran yat ak ünitelerini n t asarlanması nda üniteleri n kendiliği nden yerleģ mi Ģ ve or gani k ol arak geliģmi Ģ i majı veril mesi, ayrıca her bir biri mde farklı mal ze meleri n kullanıl ması ile de sanki farklı döne ml erde yapıl mı Ģ izleni mi veril mesi sağlanmak istenmi Ģtir. Yat ak biri ml eri ni n yerleģtiril mesi nde ağaçl arı n yerleri belirleyici olmuģt ur. Ağaçl arı n ol duğu yerlerde yapılar geri ye çekilerek i ç avl ular ol uģt urulmuģ, yat ak üniteleri n yer yer sürekliliği koparılarak he m r üzgar sirkül asyonu, he m de sokakl arda ent eresan perspekti vler sağlanmı Ģtır. Ayrıca yatak biri ml eri ni n ze mi n+1, ze mi n+2 68

80 yapıl ması ile de r uti nden kurtarılarak deni zi n gör ül mesi ni sağl ayacak açıları n yakal anması da sağl anmı Ģtır. Yat ak üniteleri ni n yeģil alanlara dönük pl anlan ması da öne mli bir pl anl a ma il kesi dir. Her biri mde banyo gi bi mekanl ar sokağa bak makt a, odal ar ise yeģil al anlara bak makt adır. Burada a maçlanan fakt örlerden biri de sokağı n gür ült üsünden kaçı nmaktır. Yat ak üniteleri ni n i çi nden geçen sokakl arda yer yer i ç avl ular ol uģsa da genel de sokakl ar göl ge sağla ma amacı ile dar tasarlanmı Ģtır. Tatil köyünün t asarı m aģa ması nda yat ak üniteleri arası nda ol uģan i ç avlularda istenilen köy t e ması nı n daha da güçl ü kılınması amacı ile ör dek, kaz gi bi hayvanl arı n kon ması düģünül müģsede hayvanl arı n yarattığı gür ült ü ve pislikten öt ürü hayat a geçirile me mi Ģtir. 69

81 Cl ub Asteri a ( Aynur Ot ağ ile görüģ me ) ġekil 5. 7 Cl ub Ast eria yerleģi mģe ması Ant al ya Bel ek te yer al an t atil köyü 1993 yılı nda hi z met e gir mi Ģtir. Aynı za manda Gri da Tatil Köyü nü de t asarlayan mi mari grup, Club Ast eria nı n t asarı m aģa ması nda Gri da Tatil Köyü nde uygul adı kları köy i majı nı t ekrar et mek yeri ne farklı bir i maj yarat mak iste mi Ģlerdir. Club Ast eria nı n t asarı mı nın t e ması nı ol uģt uran bu farklı i maj Anadol u da yaģa mı Ģ olan eski uygarlı kları n mi mari ve yerleģi m prensi bl eri ne dayan makt adır. Bu prensi bler t atil köyüne yansıtılırken birebir t aklit etmek yeri ne, bu prensi bleri n çağdaģ bir yor um il e yerleģ meye uygul anması t erci h edil mi Ģtir. Aynı za manda mevcut ağaç dokusunun kor un ması da t atil köyünün t asarı mında et kili ol muģt ur. Cl ub Ast eria bu mi mari yakl aģı ma göre i ki böl üme ayrıl maktadır: Genel tesisler ve yatak üniteleri. Ör nek alı nan eski Anadol u uygarlı kları n i dari ve mer kezi bi naları nda olduğu gi bi giriģ ve genel t esisleri ol uģt uran yapılar aksi yel ve geo metri k bir bi çi mde tasarlanmı Ģtır. Yat ak üniteleri eski uygarlıkları n si vil mi mari prensi bl erine uygun ol arak i nfor mal ol arak t asarlanmı Ģtır. Bunun sonucunda yat ak üniteleri t abiatı n i zi n verdi ği öl çüde, yani eğime ve mevcut ağaçl arı n dur umuna göre sanki kendili ği nden geliģ miģ gi bi ele alınmı Ģtır. 70

82 Tatil köyünün vazi yet planı incelendi ği nde Ģu unsurlar al gılanmakt adır: For mal bi çi mde t asarlanmı Ģ kabul bi nası ndan baģlayı p köyün merkezi ni ol uģt uran çarģı, bar, eski anfi-tiyatronun ol uģt urduğu i çi nde bir su öğesi bul unan meydandan geçi p havuza di k i nen ve aynı za manda deni ze doğr u yönelmi Ģ ol an bir ana aks mevcutt ur. Ayrıca ana aks i çi nde kabul bi nası nı n i ç avl usundan baģl ayı p köyün mer kezi ne doğr u i nen bir su öğesi de bul unmakt adır. Bu su öğesi kabul bi nası ndan mer keze gitmek i çi n uzun bir yol aģ mak zor unda ol an i nsanl arı n bu mesafeyi aģarken bu mesafeni n uzunl uğunu al gıla ma mal arı nı sağl a mak, onl arı mutl u kıl mak ve de seri nli k, görsel zengi nli k sağla mak içi n tasarlanmı Ģtır. Kabul bi nası ndan baģlayı p havuza di k i nen ve deni ze yönel en bu ana aks deni zden gelen rüzgarı n köyün t ümünün içi ne dağıl ması nı sağla makt adır. Köyün mer kezi nde, çarģını n ucuna yerleģtirilen bar böyl ece köyün odak nokt ası nı ol uģt ur makt a böyl ece restaurant, havuz dol ayısı ile ani masyon et ki nlikleri ile büt ünl eģ mekt edir. BaĢl angı çta üst ü açı k ol arak köyün mer kezi nde, barı n karģısı nda t asarlanan anfitiyatro mal sahi bi t arafından sonradan üst ünün kapatıl ması sonucu f onksi yonunu yitir miģtir.artık kıģ t urizmi ne de hi z met verecek ol an t atil köyünde eski anfi-ti yatro kıģı n çeģitli et ki nli kleri nde kullanılacaktır. Ġlerki döne mde ise t atil köyünde yeni bir anfi-tiyatro yapılacaktır. Açı k ol arak t asarlanacak ol an anfi-tiyatro ku msal da, restaurantı n arkası nda i nģa edilecektir. Daha çok çocukl u aileler t arafı ndan t erci h edilen Cl ub Ast eria nı n mevcut çocuk kul übü geçen sezon büyüt ül müģt ür. Kendi i çi nde yüz me havuzu, soyun ma, duģ, uyu ma ve oyun odaları nı da sahi p ol an Mi ni Cl ub ana yüz me havuzu ile görsel iletiģi m sağl ayacak Ģekil de yerleģtiril miģtir. Böyl ece çocukl arı n anne- baba gözeti mi nde ol mal arı sağlanmı Ģtır. Açı k ol arak i nģa edilen disko deni ze yakı n, he m genel t esislerden he m de yat ak üniteleri nden uzakt a yerleģtiril miģ, böyl ece yaratığı gürült ü bertaraf edil mi Ģtir. Rest aurant, havuz ve deni z manzarası ndan yararlanabilecek Ģekil de yerleģtiril miģtir. 71

83 Eği me ve mevcut ağaçları n dur umuna göre Ģekillenen yat ak üniteler, genel tesislerden uzakt a yerleģtiril miģ, ayrıca i çi nden geçen sokakl ar göl ge sağl ama a macı ile dar t asarlanmı Ģtır. Ayrıca yat ak üniteleri t asarlanırken birbirleri ni gör meyecek Ģekil de yerleģtiril mesi amaçl anmı Ģ, böyl ece yat ak üniteleri ni n t abi ata, yeģile bak ması sağlanmı Ģtır. Yat ak üniteleri ni n i çi nden geçen yollar arasında bir kadel enme dolayısı yla belirgi n bir ana aks mevcut değil dir. Çünkü yat ak üniteleri mer kezsel bir pl an dahilinde tasarlanma mı Ģ ve de hiç ağaç firesi vermeyecek Ģekil de yerleģtiril miģtir. Personel l oj manl arı t atil köyü arazisi ni n doğu sı nırında yer al makt a ve bir yol ile ana aksa bağl anmakt adır. Kı Ģı n da faali yette ol acak ol an t atil köyü benzerleri nde ol duğu gi bi arazisi i çi nde bir ot el bl oğu yap mak yeri ne, boģ al anları nda yeni yat ak üniteleri inģa et me çözü münü terci h et miģtir. 72

84 Cl ub Phaselis (Cengi z Eren ile görüģ me ) ġekil 5. 8 Cl ub Phaselis yerleģi mģe ması Akdeni z kı yıları ile Tor os dağl arı arası nda yer al an 1992 yılında hi z met e giren Cl ub Phaselis, Ant al ya Ke mer de bul unmakt adır. Tatil köyünün t asarı mı nı yönl endiren t e ma, dağl arın ön pl anda, bi naları n geri pl anda ol duğu doğa ile büt ünl eģmi Ģ ve aynı za manda i çinde bul unduğu yöreye özgü yöresel motifleri n ve ül ke mi ze özgü bir t akı m mi mari özellikleri n çağdaģ bir yor uml a yansıtıldı ğı bir t atil köyü yarat maktır. Çünkü f arklı bir ül keden gelen t uristler gel di kleri yerde yöresel motifler bul mak ister. Doğa ile büt ünl eģ mi Ģ bir tatil köyü tasarla ma te ması na uygun olarak arazi de bul unan hi ç bir ağaç kesil me mi Ģtir. Tatil köyünde kullanılan yöresel motifler Ant al ya daki yör ükl erden esi nl enerek kullanılan motiflerdir. Ör nek ol arak yat ak üniteleri ni n önünde dört kazı k üst üne gerdiril miģ 1 metre yüksekli ği ndeki, akģa ml arı altında ı zgara yapılan ve aynı za manda deni zden gel en esi nti yi hissetir mek i çi n üst üne çı kılıp ot urulabilen yapılar gösterilebilir. Ayrı ca t atil köyünde ül ke mi ze özgü mi mari özellikleri n yansıtıl ması na uygun ol arak, ana bl oğu ol uģt uran kabul bi nası, tiyatro, restaurant, Tür k kahvesi gi bi bir t akı m farklı mekanl arın her biri üzeri nde farklı bir ört ü kullanıl mıģtır.(kubbel er, tonozlar, çarpraz t onozl ar) Ayrıca Topkapı Sarayı nda da görebileceği mi z ıģı k, hava 73

85 sağlayan fenerler de çağdaģ bir yor uml a ana bl ok üzeri nde kullanıl mıģtır. Tü m bunnl arı n sonucu olarak ana bl ok ta ma men oryantal tarzda ortaya çı kmı Ģtır. Tatil köyünün vazi yet planı incelendi ği nde Ģunl ar görül mekt edir: Genel t esisler ile yat ak üniteleri ta ma men birbirinden ayrıl mıģtır. Ġki farklı al an arası nda özellikle kırmı zı yapraklı bit kilerden ol uģan bit kisel bir duvar da di yebileceği mi z bit ki örtüsü bul unmakt adır. Genel t esisler al anı nda herhangi bir mekandan yatak ünitelerine bakıl dı ğı nda yal nızca bu bit kisel duvar görül mekt edir. Yat ak üniteleri t abi atın i zi n verdi ği Ģekil de oluģ muģ, yani eği m ve mevcut ağaçlara göre Ģekillenmi Ģtir. Ana bl ok önünde yaratıl mıģ ol an ana meydandan büt ün açı k al anlar, genel tesisler al gılanabil mektir. Yat ak üniteleri al anı n i çi nde de i ki adet meydan yaratıl mıģtır. Bu meydanl arı n her i kisi n üzeri nde de farklı renkli birer adet kul e bul unmakt adır. Yat ak üniteleri ne kadar kar maģı k olsada ana meydan da bul unan bir ki mse kendi yatak ünitesini, bu kul eleri referans alarak kol ayca bul abil mekt edir Anfi-tiyatro ana bl ok içi nde resepsi yonun hemen yanı nda t asarlanmı Ģtır. Bir takı m et ki nli kler sırası nda gür ült üden dol ayı resepsi yonda bazı sorunl ar çı kmakt a, bu da anfi-tiyatronun yer seçi mi nde doğru bir karar veril medi ği ni göster mekt edir. Kuaf ör, masaj, dokt or, fitness gi bi birtakı m servis mekanl arı nı n yat ak üniteleri al anı i çi nde yerleģtiril mesi nde düģünül en Ģehir mer kezi- mahalle t e masıdır. Yat ak ünitesi ni n i çi nde bul unduğu mahallesi nden çı kan i nsan Ģehir mer kezi ne(genel tesislere) git meden önce hazırlanı p bakı mlı bir Ģekil de Ģehir mer kezine git mek isteyeceği düģünül erek böyl e bir yer seçi mi kararlaģtırıl mıģtır. Tatil köyünün giriģi nde, ana bl oğun sol t arafı na yerleģtirilen spor t esisleri ve disco yal nızca t atil köyünde konakl ayanl ara değil her kese açı ktır. Bu sebebt en öt ürü tatil köyünün he men giriģi nde ve t atil köyünden ol abil di ği nce kopuk ol acak Ģekil de yerleģtiril miģtir. Gerek çocuk havuzu, gerekse mi ni cl ub ı n yer seçi mi nde çocukl arı n anne- baba kontrol ünde ol ması a maçl anmı Ģtır. Bu sebebl e di ğer genel t esisler ile bu al anl ar 74

86 arası nda bit kisel yada herhangi bir gi zleyici eleman kullanıl ma mı Ģ, böyl ece bu al anl ar arası nda görsel iletiģi msağl anmı Ģtır. Çocuk kl übünün önünde yaratılan çok yüksek ol mayan suni t epel eri n yaratıl ması ile çocukl arı n i çi nde bulundukl arı bu al anı kendi mekanl arı ol arak al gılamal arı ve deni zden gelen seri n rüzgarı n engellenmesi amaçlanmı Ģtır. Tatil köyünün en çeki ci ve davet kar yeri arazi ni n en sağ ucunda bul unan yarı mada Ģekli ndeki al andır. Burada su oyunl arı havuzuve kaydırakları, bir bar, bir balı k restaurantı ve 10 metre yüksekli ği ndeki merdi venl e çı kılan bir t epe ve üzeri nde ahģap ol arak i nģa edilen bir seyir t erası bul unmaktadır. Bu mekan manzara açısı ndan her yere haki m( Ke mer ve Ant al ya) bir di nlenme mekanı dır. Cl ub Phaselis bu t ez kapsa mı nda anket yapılan t atil köyl eri nden biri dir. Yapılan anket çalıģ ması nı n sonuçları Ģöyledir: - Anket yapılan kiģileri n bu t atil köyünde konakl amayı t erci h et mel eri nde en öne mli unsur acent a ve arkadaģ tavsi yeleri dir. - Anket yapıl an i nsanl arın %80 i genel spor al anları nı, %90 ı havuzu, %80 ı anfitiyatro ve t ali h oyun alanl arı nı n yet ersiz ol duğunu belirtirken, anket e katılanl arı n tümü su sporları, rest oran, di nlenme al anl arı ve pl aj-deni zi n yet erli bul dukl arı nı söyl e mi Ģlerdir. Genel olarak bunl ar dıģı nda kal an al anlar yet erli bul un makt adır. Bu al anl arı n konu ml arı itibari ile birbirleri ile uygun uzaklı kta ol duğunu düģünenl er anket e cevap verenl eri n %50 si i ke, yi ne %50 si birbirleri ne çok uzak ol duğunu belirt miģtir. - Anket e cevap verenl erin t ümü t atil köyündeki yeģil alan-sert ze mi n oranı n uygun ol madı ğı nı, sert ze mi ni n yeģil alanl ardan daha fazl a ol duğunu, %80 i t atil köyünde bit ki- mekan iliģkisi ni n iyi kur ul madı ğı nı, %90 ı kullanılan bit ki mi kt arını n yet ersiz ol duğunu belirt miģtir. Anket e cevap verenl eri n %80 i kullanılan bit ki mi kt arı nı n yet ersiz ol ması, sert ze mi ni n yeģil alanlardan f azla ol ması sebebi ile bit kisel tasarı mdan, aynı za manda açı k al anl arı n t asarı mı ndan, al anl arı n yer seçi mi, havuzun yet erli büyükl ükt e ol maması,iyi düzenl enme mi Ģ ol ması gi bi nedenl erden dol ayı de me mnun ol madı kları nı belirt miģlerdir. Özellikle ana bl ok i çi nde he men r esepsi yonun yanı nda yapılan anfi-tiyatronun yer seçi mi ni n çok köt ü ol duğunu belirt miģlerdir. 75

87 -Sonuç ol arak yapılan anket çalıģ ması ve gözleml ere göre t atil köyünün gerek bit kisel gerekse di ğer açı k ve kapalı alanl arını n t asarı mı ve yerģeçimi ni n i yi ol ma ması, dol ayısı yla kullanıcıları n bekl entileri ne cevap ver medi ği ni söyleyebiliriz. Aslı nda i nsanl arı n memnuni yetsizlikleri ni n en öne mli sebebi iģlemeni n köt ü, personeli n kalitesiz, hizmeti nde köt ü ol ması ndan kaynakl anmakt adır. 76

88 Cl ub Zi gana (Prof. Dr. Harun Özer ile görüģ me ) 1. Gi riģ 2. Resepsi yon 3. Kongre merkezi 4. Otel 5. Tenis kort u-f ut bol ve benzeri 6. Konakl a mal ar 7. Suite ler 8. Villal ar 9. Ki ng suit 10. Dal ga havuzu 11. Oyun sal onu 12. Zi gana dağı 13. Havuz 14. Kaydı rak 15. Ka mi kaze 16. Disco ve deli nehi r 17. Yörük çadı rı 18. Yüz me havuzu 19. Ro ma köprüsü 20. Pool bar 21. Ağaçlı k al anl ar 22. Sahne 23. Kapalı ve kli malı restoran 24. Kapalı restoran 25. Açı k restoran 26. Panora mi k restoran 27. Al a carte restoran 28. Beach bar 29. Su sporl arı kayı khane ve dal gıç okul u 30. Açı k disco 31. Ġskele-güneĢlenme 32. Su altı barajı 33. Ġskele 34. Ku ms al 35. Kapalı spor ko mpl eksi 36. Çocuk kul übü 37. Okçul uk 38. Aerobi k sahası 39. Healt cl ub &shoppi ng ġekil 5. 9 Cl ub Zi gana yerleģi mģe ması 77

89 Deni ze cephesi kısa, uzun bir arazi ye sahi p ol an Cl ub Zi gana Ant al ya- Kemer Bel di bi mevkii nde 3 metreye kadar dol gu al anı üzeri nde, benzerleri gi bi ça m ağaçl arı ile kaplı bir al an üzeri nde Har un Özer t arafı ndan 1986 yılı nda kur ul muģtur. Har un Bey i n t asarı mı ndan önce baģka bir eki p t arafı ndan t asarı mı na baģlanıl mı Ģ ve yarı m bırakıl mıģtır. Bu il k tasarı m evresi ni n sonucunda yat ak üniteleri i nģa edil miģtir. Özellikle yat ak üniteleri ni n i nģaatı nı n bit mesi bunun yanısıra bazı t esis al anl arı n da yerleri ni n ilk pl anda kararlaģtırıl masından dol ayı t enis kortları, çocuk kl übü gi bi birçok t esisin yerleri değiģtirilememi Ģtir. Tatil köyünün gerek genel tesisleri gerek yat ak üniteleri ni n t asarı mı nda Hel enistik döne mi ni n Antik Gr eek mi marisi nden esi nlenil mi Ģtir. BaĢl angı çta sahil kesi mi nde 9 metreye kadar yükselen ku m t epel eri ni n bul unduğu arazi de t asarı mı n uygul ama aģa ması nda restaurant, havuz gi bi genel t esislerin arazi ye yerleģtiril mesi i çi n kur ulacakl arı alan üzeri nde kum t epel eri ni n yı kıl ması, dol ayısı ile ku m t epeleri ni n üzeri ndeki mevcut ağaçl arı n da bir mi kt arı nı n kesil mesi zor unl u ol muģt ur. %10 a kadar ağaç kesi mi ne i zi n verilen arazi de yal nızca sağlıksız, cılız ağaçlar seçil miģtir. Daha sonra restaurant, havuz gi bi t esisleri n yerleģecekl eri ku m tepeleri ni n yı kı ması ile havuzun deni ze göre 1 metre kot una i nmesi ile deniz suyunun çı kması ndan dol ayı arazi 3 metre kot una kadar dol durul muģt ur. Di ğer alanlardaki ağaçlar t a ma men kor un muģ, yapılar arazi ye ot urt ul urken ağaçlara hi ç zarar veril me mesi a maçl anmı Ģ bunun sonucunda da bi naları n bir çoğunda bal konl arı n içi nden geçerek yükselen ağaçları n çı kması gi bi il gi nç gör ünt üler ortaya çı kmı Ģtır. Ayrıca arazi ni n dol gu al anı ol ması sebebi ile mevcut ağaçları n kor un ması içi n dıģardaki kur u havayı i çeri ye, i çteki ne ml i havayı da dıģarı veren siste ml er kur ul muģt ur. Tatil köyünde zirai mücadel ede bitkileri n ilaçlanması yerine hast a bit kileri n yı kanması gi bi doğal yönt e ml eri n t erci h edil mesi ve kertenkele gibi zararlı hayvanl ar ile beslenen yararlı hayvanl arı n kor unması ile çevreni n ekol oji k siste mi ni n kor unması a mçl anmı Ģtır. Bu sebebl e tatil köyünde kuģ çeģi di çok fazladır. Tatil köyünün yerleģi mplanı incelendi ği nde Ģunl ar görül mekt edir: Yat ak üniteleri ni n yeri nin belirlenmesi nde en öne mli fakt ör di ğer t esislerden uzak, saki n bir orta m yarat ma a macı dır. Bunun i çin yerleģi m pl anı nda gör üldüğü gi bi yat ak üniteleri geniģ, ağaçl arla kaplı avl ular etrafı nda yerleģtiril miģ, ayrıca yat ak odal arı nı n bu avl ulara bakması sağl anmı Ģtır. Yatak üniteleri ni ol uģt uran biri ml eri n 78

90 arazi ye yerleģtiril mesi nde önceden de bahsedil di ği gi bi mevcut ağaçlar da belirleyi ci ol muģt ur. Tatil köyünün dar ve uzun bir arazi ye sahi p ol ması sebebi ile belirgi n bir ana aksa sahi p ol ması zorunlu ol muģt ur. Deni ze di k inen ana aks, deni zden gel en seri n rüzgarı t atil köyüne dağıt ma f onksi yonunu da sağl asada, t atil köyünün yat ak üniteleri ni n bir çoğunun çi zgisel bir siste m i çi nde deni ze parelel t asarlandı ğı ndan rüzgarı al ması nı zorlaģtırmakt adır. Dar ve uzun bir araziye sahi p ol an t atil köyünün deni ze cephesi dar ol duğundan benzerleri nde de ol duğu gi bi restaurant, havuz, pool bar, anfi-tiyatro gi bi genel tesisleri n tatil köyünün deni z cephesi ne yerleģtirildi ği görül mekt edir. Rest aurantı n manzara açısından deni z ile iliģkisi kur ul muģ, buna karģı n havuz ile restaurant arası ndaki sı k ağaç dokusu i ki t esis arası ndaki görsel iliģki ni n t a m anl a mı ile kurul a ma masına sebeb ol muģt ur. Ar azi ni n sol t arafı genel havuz, su oyunl arı, dal ga havuzu gi bi t esislere ayrıl mıģ, pool bar ve havuz büt ünl eģtirilerek gündüz yapılan ani masyon etki nli kleri içi n mekan sağlanmı Ģtır. Tatil köyünün il k tasarı mı nda anfi-tiyatro havuzun he men yanı na yerleģtiril miģ, sonradan havuzun geniģletil mesi, farklı fonksi yonl ara sahi p havuzl arı n yapıl ması doğr ult usunda anfi-tiyatro yerleģi m planı nda gör ülen yere, açık di sconun he men altında ve plaja çok yakı n bu yere taģı nmı Ģtır. Ġlk t asarı m evresi nde arazi de i nģa edilen t enis kortları, yatak üniteleri, restaurant, çocuk kl übü gibi birçok tesise yakı n olması na rağmen değiģtirile me mi Ģtir. Far klı birçok restaurant, kapalı spor ko mpl eksi, aerobi k sahası,çarģı gi bi üniteleri i çi nde bul unduran yapı yer ol madı ğı ndan dol ayı za manl a farklı üniteleri ni n de ekl enmesi ile arsaya parelel ol arak uza makt adır. Çocuk kl übü pl anda da gör ül düğü gi bi i çi nde birçok üniteyi i çeren yapı ile t enis kortları arası nda sı kıģ mı Ģ dur umdadır. 79

91 Pl anda göst erilen açı k disco gür ült üsü özellikle kullanılan fiģekl er sebebi ile yanı ndaki t atil köyünü r ahatsız et mekt edir. Bu da bi ze yanlıģ bir yer seçi mi yapıl dı ğı nı göster mekt edir. Tasarı mı nda kıģ t uriz mi ne hi z met ver mesi düģünül meyen t atil köyü Ģu anda kıģ turiz mi ne de hiz met ver mekt edir, bunu içi n bir ot el bl oğu yapıl makt adır. Kongre mer kezi ni n t atil köyünün he men giriģi nde yapıl ması ile dıģardan gel en insanlara da hiz met ver me a macı güdül müģt ür. Son ol arak bir patron iģlet mesi ol an bu t atil köyünde mi marı n t asarı mı ve tasarı mı n uygul anması ndan sonra za manl a yalnı zca mal sahi bi ni n isteği ile t atil köyüne bir çok yapı yada t esisi n yapıl ması ile t atil köyünde ol umsuz yönde bet on oranı n art ması na, yeģil oranı nı n azal ması na sebeb ol makt adır. Ayrıca ileriye yöneli k ol arak bir otel bl oğu daha yapıl ması düģünül mektedir. 80

92 Cl ub Aqua mari ne (Prof. Dr. Harun Özer ile görüģ me ) 1. GiriĢ 2. Resepsi yon 3. Yat ak üniteleri 4. Personel yat ak üniteleri 5. Mutfak ve di ğer servis üniteleri 6. Açı k r et oran 7. Kapalı rest oran ve t eras 8. A-la carte rest oran 9. Pool bar 10. Türk kahvesi 11. AlıĢ-veriĢ 12. Yüz me havuzu 13. Aqua park 14. Pl aj 15. Su sporları okul u 16. Yüz me pl atfor mu 17. DuĢ al anları ve kabi nler 18. Boat -platfor m 19. Çok a maçlı sal on 20. Spor kompl eksi ve ha ma m 21. Tenis kortları 22. Anfi-tiyatro 23. Ani masyon ve anfi-tiyatro sahnesi 24. Ot opark ġekil Cl ub Aqua marine yerleģi mģe ması Ant al ya- Ke mer Bel di bi nde ça m ağaçl arı ile kaplı bir al anda kurul an Cl ub Aqua mari ne ni n gerek tasarı m gerekse uygul ama aģa mal arı nda i çi nde bul unduğu çevreye uyu ml u, doğaya saygılı ve doğa ile büt ünleģ mi Ģ bir t atil köyü yaratma a macı güdül müģt ür. Bu a maç doğr ultası nda kur ul duğu arazi ni n üzeri nde ki mevcut bit ki ört üsünün kor un ması amacı ile hi ç ağaç kesilme mi Ģtir. Genel t esisler ve yat ak üniteleri arazi ye yerleģtirilirken mevcut ağaçlar en öne mli belirleyici olmuģ, bazen ağacı n dur umuna göre yat ak biri ml eri 2-3 met reye kadar ileri-geri hareketlerle arazi ye yerleģtiril miģtir.bunun yanısıra genel tesisleri n cephe t asarı mı nda Li kya mi marisi ni n özellikleri nden esi nlenil miģtir. Özellikl e rest oran, resepsi yon bi nası gi bi tesisleri n cephel eri nde Likya mi marisi ni n öğel eri gör ül ebil mekt edir.. Yat ak üniteleri ise geleneksel Türk mi marisi ni n özellikleri ne uygun olarak tasarlanmı Ģtır. Tatil köyü deni ze cephesi dar ve uzun bir arazi ye sahi p ol duğundan dol ayı rest oran, havuzl ar, anfi-tiyatro gi bi genel t esisler t atil köyünün deni z cephesi ne yerleģtiril miģtir. Yat ak üniteleri ise arazi ni n arka kıs mı na yerleģtiril miģ ve bu i ki al an arası ndaki sı k ça m ağaçl arı ndan ol uģt urul muģ yeģil bir bantla ile bu i ki al an ayrıl mı Ģtır. Deni zden bakıl dı ğı n da yal nızca genel tesisler ve ar kası daki ağaç dokusu gör ül mekt e, yatak üniteleri hiçbir Ģekil de görül memekt edir. 81

93 Tatil köyü i ncel endi ği nde di kkat çeken yat ak üniteleri ni n i çi nden geçen yolları n Ģekli dir. Tatil köyünün t asarı m aģa masında he men yanı nda ki Ģu an Cl ub Zi gana ol an arazi ni n de alı nalacağı pl anlandı ğı ndan yat ak üniteleri arası ndan geçen bu 90 dereceli k yolları n di ğer t atil köyünün yolları ile yarı m ay Ģekli nde ol acağı ve tatil köyünün vazi yet planı nda gör ül en en üsteki deni ze di k i nen aksa bu yolları n bağl anması ile bu aksı n ana aks olacağı düģünül müģt ür. Akdeni z ve Anadol u da gör ülen i ç avl ul u evl er konsepti ne uygun ol arak i ki oda altta, i ki oda üst e ol mak üzere dört odalı i ki katlı yat ak üniteleri avl ul ar ol uģt uracak Ģekil de yeģil al anl ar etrafı nda yerleģtiril miģ, yat ak ünitelerini n yat ak odal arı nı n bu yeģil avl ulara bak ması sağl anmı Ģtır. Ayrıca t üm yat ak üniteleri avl ul ar içi nden yüzer Ģekil de geçen ahģap yollarla bağlanmı Ģtır. Deni den gel en r üzgarı n yat ak üniteleri ni n i çi ne gir mesi i çi n avl ular ol uģt urul urken yer yer boģl ukl ar bırakıl mıģtır. Rest oranı n manzara açısından deni z ile iliģkisi kurul muģ, aynı Ģekil de havuzl a da iliģkisi kurul muģ ayrıca havuz ile içiçe çözüml enmiģtir. Rest oranı n dairesel Ģekilde t asarlanmı Ģ böl ümün altında Tür k Kahvesi, bu dairesel for mun etrafı nda da çarģı bul unmakt adır. Pool bar ve havuz çevresi nde tasarlanan çarģı nı n burada yapıl ması nı n sebebi bu al anı n gece- gündüz t ü m akti viteleri n geçti ği ve tatil köyünün odak noktası ol ması dır. Rest oranın altı nda bul unan çarģı deni z yönünden bodr um, kara yönünden de ze mi n katta bul un makt adır. Personel l oj manl arı t atil köyünün he men giriģi nde he m yat ak üniteleri ni n he m de genel tesislerden uzakt a, servis yol u üzeri nde yerleģtiril miģtir. YerleĢi m pl anı nda görül en spor t esisleri de t atil köyünün giriģi nde di ğer al anl ardan uzakt a planlanmı Ģtır. Novot el Aqua mari ne de anket yapıl ması n mü mkün ol duğu t atil köyl eri nden birisi dir. Yapılan anket çalıģ ması nın sonuçl arı Ģöyledir: - Novot el Aqua mari ne nin t erci h edil mesi nde etkili ol an en öne mli faktörler t atil köyünün sunduğu konfor ve doğa ile içiçe bir tatil sunması dır. 82

94 - Anket e katılan i nsanl arın çok büyük oranı nın belirtiği üzere t atil köyündeki rekreasyon ve ortak al anl arı n büyükl ükl eri yet erlidir. Anket e katılanlarını n büyük oranı %73 ü bu al anların konu ml arı itabari ile birbirleri ne uygun uzaklı kta, %27 si ise birbirleri ne çok yakı n bul unmakt adır. - Tatil köyündeki yeģil alan-sert ze mi n oranı ankete katılanlarca birbirleri ile uyu ml u bul unmakt adır. - Anket e cevap verenl erin t ümü t atil köyünde bitki- mekan iliģkisi ni n kur ul duğu fikri ndedir. Ki Ģileri n %60 ı kullanılan bit ki mi ktarı nı n yet erli, %27 si fazl a, %13 ü az ol duğu düģüncesi ndedir. Buna karģı n t atil köyünün bit kisel, açık al anl arı n tasarı mı ndan rahatsız ol duğunu belirten kiģi yokt ur. Sonuç ol arak t atil köyünün bit kisel, açı k ve kapalı al anl arı nı n t asarımı ve yer seçi mi nde baģarılı ol duğu ve i nsanl arı n bekl entilerine cevap verdi ği ni söyleyebiliriz. 83

95 Paradise Si de Beach (Prof. Dr. Harun Özer ile görüģ me ) ġekil Paradise Si de Beach yerleģi mģe ması Ant al ya- Manavgat, Si de de bul unan Paradise Side Beach Cl ub Al di ana nı n he men yanı nda yer al makt adır ve Tür ki ye de yapılan ilk apart ot el özelliği ne sahi ptir. ġu anda da bir apart ot el olarak iģletil mesi ne rağmen Paradise Si de Beach, bir t atil köyünün i çi nde bul undurduğu f onksi yonl ara sahip ol duğundan bu t ez kapsa mı nda incelenmi Ģtir. Cl ub Al di ana kadar fazla ku m t epeleri ne sahi p ol masada arazi yi al an il k Ģirket ku m tepeleri ni t a ma men yı kıp arazi yi düzl eģtir miģ dol ayısı yla ku m t epeleri üzeri ndeki mevcut ağaçl arı da kes miģlerdir. Daha sonra Ģirketi n iflas et mesi ile Paradise baģka bir Ģirketce satı n alı nmı Ģtır. Paradise Si de Beach i ncel endi ği nde yapıları n özellikle 19. yüzyıl sonu ve 20. yüzyılın baģları nda gör ülen kagir, ta ma men saçaklı t ürk evl eri, eski konaklara uygun ol arak t asarlandı ğı görül mekt edir. Paradise st üdyo ti pli, apart man Ģekli nde pl anlanmı Ģ küçük üniteleri n birleģ mesi yle ol uģmuģt ur. Apart man Ģeklindeki yat ak üniteleri ni n yeģil avl ular etrafı nda yerleģtiril mesi ile deni zden gel en seri n r üzgar dan yat ak üniteleri ndeki yat ak odal arı nı n bu yeģil avlulara bak ması ile de manzaradan yararlanması a maçl anmı Ģtır. Aynı za manda yat ak üniteleri arası ndaki yolları n deni ze 84

96 di k i nmesi ile de r üzgardan yararlanmak a maçl anmı Ģtır. Ayrıca yat ak üniteleri ni n yer seçi mi nde genel t esislerin gür ült üsünden uzak saki n bir orta mda ol maları a macı belirleyici ol muģt ur. Paradise Si de Beach i n genel t esisleri ni ol uģt uran i dari t esisler, kapalı ve açı k rest oran, resepsi yon, pi zzeria, beisel, fitnes mer kezi, süper mar ket, çeģitli dükkanl ar ve personel l oj manl arı gibi yapılar bir arada ve büyük bir avl u ya da baģka bir deyiģle bir meydan etrafı nda t oplanmı Ģtır. Paradise de spor al anları yat ak üniteleri nden gür ült ü sebebi ile çok uzakt a giriģi n he men yanı nda yapıl mıģtır. Rest oranı n manzara açısı ndan deni z ve havuz ile iliģkisi kur ul muģ böyl ece rest oranda daha canlı bir orta myarat mak a maçl anmı Ģtır. Özellikle Al manl ara hi z met veren Paradise de kullanıcıları n istekl eri doğr ult usunda yapılan kapalı bir disco mevcutt ur. Konferans sal onu ile aynı yapı içi nde ol an disco dıģardan gel en i nsanl ara da hiz met ver mesi i çi n giriģ meydanı na çok yakı n bir yerde yapılmı Ģtır. Özellikle çocukl u ailelere hi z met veren ve bunu bir a maç edi nmi Ģ ol an Paradise de çocukl ar i çin ayrıca bir yüz me havuzu ve oyun parkı bul un makt adır. Rest oranı n he men yanı nda, açı k rest orandan kolaylı kla i zlenilebilecek bir al anda ve deni ze yakı n bir nokt ada ol an bakı cı gözetimi nde çocukl ara ait olan bu yer yetiģki nleri n yüz me havuzundan uzakt a pl anlan mı Ģtır. Yani çocukl arın ebeveyn gözeti mi nde ol ması ilkesi düģünül me mi Ģtir. Paradise Si de Beach bir anfi ti yatroya sahi p değil dir, ve bunun eksi kli ği gör ül mekt edir. Ani masyon faali yetleri genel havuz ve pool bar çevresi nde yapıl makt adır. 85

97 Al di ana Si de (Prof. Dr. Harun Özer ile görüģ me ) 1. GiriĢ 2. Kabul bi nası 3. Açı k ve kapalı resyoran 4. Disko 5. Anfi-tiyatro 6. Özel rest oran 7. ÇarĢı-güzellik sal onu- ha ma m- fitness 8. Pool bar 9. Havuz 10. Çocuk kl übü 11. Çocuk oyun al anı 12. Beach-bar 13. Plaj vol eybol u 14. Tenis kortları 15. Tenis bar 16. Kaykay pisti 17. Fut bol 18. Gençlik kl übü 19. Dağcılık kl übü 20. Su sporları 21. Konakla ma biri ml eri ġekil Al di ana Si de yerleģi mģe ması Ant al ya- Manavgat Si de de bul unan Al di ana 1986 yılı nda hi z met e girmi Ģtir. Tatil köyünün kur ul duğu arazi 6-7 metreye kadar yükselen ku m t epeleri nin ol duğu dol ayısı ile ça m ağaçları ile kaplı bir arazidir. Tasarı mı n arazi ye uygul a ma aģa ması nda ağaçları n kor unması na öne m verilmi Ģ yal nızca deni ze yakı n ol an ve sağlı ksız ağaçlar kesil miģtir. Tatil köyünün t asarı mı nı yönl endiren t e ma ol arak gel eneksel konakl a ma t esisleri mi z ol an kervansaraylar örnek alı nmı Ģtır. Ker vansarayl ar modeli t atil köyüne uygul anırken çağdaģ bir yor umile uygul anması ilke olarak seçil miģtir. Her biri i ki katlı ve her katta 15, t opl a m 30 oda içeren yat ma üniteleri kervansayl ar modeli ne uygun ol arak bir i ç avl u etrafı nda çözü ml enmi Ģtir. Ġki nci kattaki odal arı n üzeri nde kervansayl arda ol duğu gi bi kubbel er konul muģt ur. Kendi i çi nde her biri bir avl uya sahi p ol an bu kervansarayl ar bir araya gelerek ana avl uları t eģkil et mekt edir. Topl a m ol arak 10 adet ol an kervansarayları n her biri ne Li kya dan kal an kentleri n isi ml eri veril miģtir. 86

98 Genel t esisleri n t asarı mında ca mileri n beģ vakit i nsanl arı t opl a ma ve dağıt ma fonksi yonun getirdi ği geniģ haci ml eri n yoruml anması a maçl anmı Ģtır. Yat ak üniteleri di ğer t esisleri n gür ült üsünden et kilenme mesi i çi n genel tesislerden uzakt a pl anlanmı Ģ, genel t esisler ise t atil köyünün batısı nda bir arada çözü ml enmi Ģtir. Resepsi yondan çı kı p havuz-pool barı n önünden geçi p, sosyal t esisler ve dükkanl ara bağl anan ana aks rest oranı n önündeki meydanda t opl ayıcı ve dağıtıcı iģlevi gör mekt edir. Bir yandan yat ak üniteleri ne yönelten bir yandan sosyal t esislere di ğer yandan da plaja yönl endir mekt edir. Ar azi ni n kuzeyi spor t esisleri ne ayrıl mıģtır. Spor t esisleri ni n bu al anda yapıl ması nı n sebebi t enis kortları nı n önünde bul unan yüksekli ği 5 metreyi bul an ku m tepeleri ni n bul unması dır. Böyl ece spor ile di ğer t esisler arası nda doğal bir set ol uģ makt adır. Rest oran daha yüksek kotta t ut ularak manzara açısı ndan haki m bir konu ma getiril miģ böyl ece he mdeni z he mde havuz ile görsel iliģkisi sağl anmı Ģtır. Di sco rest oranı n altında bul unmakt a ayrıca yer altından anfi-tiyatro ile bağl antısı sağlanmı Ģtır. Anfi-tiyatronun yer seçi mi nde yat ma üniteleri nde uzakta ol ması belirleyici ol muģ ve açı kta ol ma ması istenmi Ģtir. Çocukl ar i çi n yapılan çocuk havuzu, ku m havuzu, oyun parkı, ye mek böl ümü, kreģ ile çocukl arı n yalnı zca kendileri ne ait bir yerde ol dukl arı nı hissettir mek a maçl anmı Ģtır. Tatil köyünün en hareketli ve öne mli yeri havuz ve çevresi dir. ÇeĢitli dükkanl ar, pool bar, güzellik sal onu, kuaf ör, rest oranlar, ha ma m-sauna, fitnes sal onu, barlar gi bi çeģitli tesisler havuz etrafında çözü ml enmi Ģtir. Havuz ve çevresi ni n t atil köyünün en haraketli yeri ve farklı tesislere gi den i nsanl arın geçiģ yeri yani bir dağıt ma ve topla ma mer kezi ol ması sebebi ile çarģı bu al ana yerleģtirilerek i nsanl arın böyl ece daha çok para harca mal arı amaçl anmı Ģtır. BaĢl angı çta güneģ enerjisi nden yararlanmak içi n arazi ni n kuzeydoğusuna yerleģtirilen güneģ kollekt örleri daha sonra i stenilen randı manı ver medi ği 87

99 doğr ult usunda kal dırıl mıģtır. ġu anda yeri nde dağcılık kl übü, gençli k kl übü, fut bol sahası, mi ni cl ub, kaykay pisti bul unmakt adır. Kısacası arazi ni n kuzeyi ta ma mı ile spora ayrıl mıģtır. Tatil köyü 23 atı n ol duğu bir at çiftliği ne sahi ptir. BaĢlangı çta koku yapma ması içi n arazi ni n kuzeyi ne konul an at çiftliği daha sonra koku yaptı ğı öne sürül erek t atil köyünden çı kartılarak tatil köyünün giriģi ne yakı n or man içi ne yerleģtiril miģtir. Al di ana da tatil köyünde konakl ayanl a yapılan anket çalıģ ması nı n sonuçl arı Ģöyl edir: - Al diana nı n t erci h edilmesi nde en et kili unsur anket e cevap veren insanl arı n %92 si ne göre tatil köyünün sunduğu akti viteleri n çokl uğudur. - Tatil köyünün t erci h edil mesi nde en öne mli unsur anket e cevap verenl erin %75 ni n belirtiği gi bi doğa ile içiçe bir tatil sunması dır. - Anket e cevap verenl eri n t ümünün belirtiği üzere tatil köyündeki rekreasyon ve ort ak al anl arı n büyükl ükl eri yet erlidir. Anket e cevap verenleri n %92 si ne göre bu al anl ar konu ml arı itibari ile birbirleri ile uygun uzaklı ktadır. - Anket e katılan kiģileri n tümü t atil köyündeki sert ze mi n-yeģil al an oranı nın birbirleri ile uyu ml u ol duğunu, açı k al anlardaki bit ki- mekan iliģkisi ni n kurul duğunu, kullanılan bit ki mi kt arı nın yet erli ol duğunu ve de t atil köyünün bit kisel ve açı k al anl arı n t asarı mı nda kendileri ni rahatsız edi ci bir dur umun ol madı ğı nı yani me mnun ol dukl arı nı belirt miģlerdir. Sonuç ol arak anket e cevap veren kiģilere göre Al di ana burada konakl ayan i nsanl arı n istek ve bekl entileri ne her yönden cevap ver mekt edir. Yani gerek bit kisel gerekse açı k al an ve di ğer al anl arı n t asarı mı nda ve yer seçi mi nde baģarılı ol unduğu söyl enebilir. 88

100 Cl ub Mega Saray ( Asi ye Piliçer ile gör üģ me ) 1. Ana giriģ 2. Ot opark 3. Tenis kortları 4. Tenis duvarı 5. Tenis bar 6. Resepsi yon 7. Özürl ü asansörü 8. Topl antı odası 9. AlıĢveriĢ sokağı 10. Mega rest oran 11. Green bar 12. Mega bar 13. Anfi-tiyatro 14. Mega bar 15. Ga me r oo m 16. Kapalı yüz me havuzu 17. Vita mi n bar 18. Ha ma m 1 9. Fıtness center 20. Sauna 21. Dokt or 22.Juni or cl ub 23. Disko 24. Ga mel and 25. Mi ni cl ub 26. Çocuk havuzu 27. Aqua 28. Yüz me havuzu 29. Pool bar 30. Step sahası 31. Okçul uk 32. Mi ni golf 33. Kaykay s ahası 34. Açı k disko 35. Beach bar 36. Yör ük çadırı 37. Ani masyon ofisi 38. Havl u değiģtir me ofisi 39. A la carte r estaurant 40. Turkuaz bar 41. Rel axi ng pool 42. Bad mi ngt on 43.Pl aj voleybol u 44. AhĢap iskele-1 45.AhĢap iskele Su oyunl arı ġekil Cl ub Mega Saray yerleģi mģe ması Cl ub Mega Saray Ant alya- Bel ek t uriz m böl gesinde bu t ez kapsa mı nda i ncel enen Cl ub Ast eia nı n he men yanı nda yer al makt adır.tasarı mı yönl endiren t ema ol arak Anadol u Tür k mi marisini nden yol a çı kıl mıģ ve bu mi mari ni n moder n bir yor uml a ma ile t atil köyüne uyarlanması t erci h edil miģtir. Tatil köyünde ki yapılarda gör ülen ke merler, köprül er, t uğl a duvar kapl amal ar, payandal ar Anadol u Tür k mi marisi nde görülen motiflerden bazıları dır. Amaç Anadol u Tür k mi marisi ni n mi mari özellikleri ni yansıtan, çok farklı kullanı cı talepl eri ni n herbiri ne cevap verebilecek farklı mekanl arı i çi nde barı ndıran, yöreni n mi mari özellikleri ne uyuml u aynı za manda da doğaya, arazi ni n mevcut bileģenl eri ne uyu ml u bir t atil köyü yarat maktır. Bu sebebl e arazi ni n eği m, sıcaklı k, mevcut bit ki ört üsü gi bi mevcut bileģenleri t atil köyünün t asarı mı nda et kili ol muģt ur. Ör neği n mevcut ağaçl ar yapıların arazi ye ot urt ul ması nda et kili ol muģ bunun sonucunda 89

101 yapıları n ileri-geri hareketleri ile za man za man yapılar arası nda avl ul ar oluģ muģt ur. Yapılardaki i ki yönü açık, üst ü kapalı kori dorlar, r üzgarı n bu kori dorlardan geçer ken seri nle mesi ile sıcaklı ğın düģ mesi ne sebeb olmakt a, ayrıca yapılarda kullanılan pencereleri n küçük ol ması, yapılardaki saçakl ar da sı caklı ğa karģı alı nan t edbirler arası nda sayılabilir. Önceden de bahsedil di ği gi bi gerek yat ak üniteleri gerekse genel t esisler Anadol u Tür k mi marisi ni n özellikleri ni yansıt makt adır. Yat ak üniteleri ni ol uģt urul urken tren gi bi monot on yapı zi ncirleri yapmak yeri ne sürpriz mekanl ar yarat mak a maçl anmı Ģtır. Bundan dol ayı i nsanl ar yat ak üniteleri ni n içi nde dol aģırken dü mdüz git mez, aksi ne kı vrıla kı vrıla dol aģır ve bazen birden bire kendi ni sürpriz mekanl arda bul urlar. Bazen yapılar yeģil alanl arı n önüne çı kar ken bazende yeģil alanl ar yapıları n i çleri ne gir mektedir. Tabi ki mevcut ağaçlar da bu tasarı mda et kili fakt ördür. Ayrıca yat ak üniteleri nin t asarı mı nda manzara da et kili bir bileģendir, yatak odal arı nın deni ze ve yeģil alanlara bakması sağlanmı Ģtır. YerleĢi m pl anı i ncelendi ği nde Ģu açı kça görül mekt edir. Tez kapsamı nda incelenen çoğu t atil köyleri n aksi ne genel t esisler bir alanda i çiçe çözü mlenme mi Ģ aksi ne arazi ye dağıl mıģtır. Tatil köyünün büyük bir arazi ye sahi p ol ması da yani arazi ni n kısıtlı ol ma ması da genel t esisleri n arazi ye dağıl ması nda et kili bir fakt ördür. Tatil köyüne istekleri ve bekl entileri farklı i nsanlar gelir: çocukl u aileler, çocuksuz aileler, her t ürl ü ani masyona katılan eğl enmeye gel en i nsanl ar, gençl er ya da saki n bir orta mda yal nızca di nlenmeye gel en i nsanl ar, yaģlılar gençl er gi bi. Bunun i çi n de t atil köyünde t alepl ere cevap verecek hareketli ve saki n orta ml ar yarat mak gerekir. Kı saca farklı taleplere göre farklı mekanl ar yaratıl mak istenmi Ģ, arazi de yet eri nce büyük ol duğundan buna ol anak sağl a mı Ģ ve mekanl ar arazi ye dağıl mıģtır. Ör neği n saki n bir orta mda bul un mak ve di nlenmek i steyenl er i çi n t atil köyünün üst böl gesi nde relaxı ng pool adı verilen bir havuz yapıl mıģtır. Pl anda yüz me havuzu ve aqua adı ile gösterilen al an ise hareketli ve aktif bir al an ol duğundan çocukl u ailelere, eğlenmek isteyenl ere hitap et mekt edir. YerleĢi m pl anı na bakıl dığı nda ana restaurantı n i ncelenen birçok t atil köyündeki dur umun aksi ne deni zden çok uzakt a ol duğu, daha çok giriģe yakı n bir al anda tasarlandı ğı gör ül mekt e. Ana rest oranı n çok büyük ol ması, mutfak, depo, çöp sahası 90

102 gi bi t esisleri de i çerisi nde barı ndır mak zor unda ol duğundan dol ayı çok fazl a al an kapl a ması sebebi ile bu büyük kitleni n he men sahilin yanı nda yapıl ması uygun gör ül me mi Ģtir. Aslı nda rest oran deni zi de gör mekt edir. Ayrıca t atil köyünde ana restaurantı n yanı sıra hemen sahil çi zgisi ni n yanında yapılan özel bir rest oran da bul unmakt adır: A la carte restaurant. Çocukl arı n ebeveyn gözeti mi nde ol ması il kesi ne uygun ol arak çocuk havuzu, ana yüz me havuzu ve su oyunl arı nı i çeren havuzl a araları nda görsel il etiģi mi n sağlanabileceği öl çüde yakı n ve i çiçe t asarlanmı Ģtır. Aynı Ģekil de oyun al anı ve mi mi kl üb de bu al andadır. Daha önceden de belirtildi ği gi bi bu al an çocuklu ailelerce terci h edil mekt edir. YerleĢi m pl anı i nceleğinde disconun t atil köyünün genel t esisleri ni n içi nde çocukl ara ayrılan al anın he men yanı nda t asarlandı ğı gör ül mekt edir. Fakat gece kullanıl dı ğı i çi n, faali yette ol duğu za man da çocukl ara ayrılan t esislerin kapalı ol mal arı ve yat ak üniteleri nden uzakt a ol ması aynı za manda gür ült üyü engelleyi ci her t ürl ü önl e mi n alı nması sebebi ile disconun bur da ol ması nı n hiçbir sor un ol uģt ur madı ğı belirtil miģtir. AlıĢ-veriĢ al anları nı n restoran ve çevresi nde ol ması nı n sebebi rest oranı n belirli saatlerde t atil köyündeki t üm i nsanl arı n bul unduğu, t opl andı ğı bir yer olması ol arak gösteril mekt edir. Son ol arak spor t esislerini n bir arada ve t atil köyünün giriģi nde genel t esis ve yat ak üniteleri nde uzakta pl anlandı ğı gör ül mektedir. Ayrıca spor t esisleri ile t atil köyünün di ğer t esisleri arası nda sı k ağaçlardan oluģ muģ yeģil bir bandı n bul unduğu gör ül mekt edir. Cl ub Mega Saray da yapılan anketi n sonuçl arı Ģöyl edir: - Yapılan anketlere göre Cl ub Mega Saray ı n t ercih edil mesi nde en öne mli fakt ör t atil köyünün sunduğu akti viteleri n çokl uğu ol duğu sapt anmı Ģtır. Tatil köyünün en davet kar ve çeki ci yeri yüz me havuzu ve çevresi dir. - Anket e katılanları n t ümü t ali h oyun al anl arı dıģı nda ki t üm ortak ve r ekreasyon al anl arı nı n büyükl ükl eri nin yeterli ol duğunu belirtmi Ģtir. 91

103 - Anket e katılanları n t ümü ort ak ve rekreasyon al anları nı n konu ml arı iti bari ile birbirleri ile uygun uzaklı kta, yeģil al an-sert zemi n oranı nı n birbirleri ile uyu ml u ol duğunu, açı k al anl arda bit ki- mekan iliģkisini n kur ul duğunu, kullanılan bit ki mi kt arı nı n yet erli ol duğunu, t atil köyünün bit kisel ve açı k al anl arı nı n tasarı mı nda kendileri ni rahatsız eden ve değiģ mesi ni istedi kleri unsurları n ol madı ğı nı belirt miģtir. Sonuç ol arak t atil köyünün bit kisel ve açı k al an tasarı mı ve al anl arı n yer seçi mi nde baģarılı ol unduğu, dolayısı ile kullanıcıları n bekl enti ve istekl erine cevap ver mekt edir. 92

104 Merit Arcadi a ( Asi ye Piliçer ile görüģme ) ġekil Merit Arcadia yerleģi mģe ması Merit Arcadi a Ant al ya da Bel ek t uriz m al anı nda bul unmakt adır. Bu t urizm t esisi nde Cl ub Mega Saray da da olduğu gi bi Anadol u Tür k mi marisi ni n özellikleri ni yansıtan, içi nde bul unduğu çevre ve arazi ni n mevcut bileģenl eri ne uyu ml u bir tatil köyü tasarla mak ayrıca i nsanl arı n çok farklı istekleri ne cevap verecek mekanl arı n yaratıl ması a maçl anmı Ģtır. Tesisdeki yapılarda Anadol u Tür k mi marisi nde gör ül en köpr üler, tuğla duvar kaplamal arı, ke merler, cumbal ar gi bi motifleri görül mekt edir. Merit Arcadi a nı n yerleģi m pl anı i ncelendi ği nde tesisi n bir kasaba havası içi nde, sokak esprisi nde t asarlandı ğı gör ülebil mekt edir. Kı sıtlı bir arazi ye sahip ol ması tesisi n sokak esprisi ne uygun ol arak t asarlanması nda öne mli bir fakt ör ol muģt ur, buna uygun ol arakt a buna uygun ol arak t a restaurant, çok sayı da bar, sauna, ha ma m, dükkanl ar, çocuk kl übü gi bi genel t esisler yat ak üniteleri ni ol uģt uran yapıları n alt katları na yerleģtiril miģtir. Ar azi ni n eği m, mevcut ağaçlar, sıcaklı k, rüzgar gi bi mevcut bileģenleri doğr ult usunda, t esisi ol uģt uran yapı bl okl arı nı n tasarı mı nda Cl ub Mega Saray da da ol duğu gi bi monot on Ģekilde dü mdüz deva m eden yapı bl okl arı yeri ne yapıları n ileri geri hareketleri ile insanları ĢaĢırtan sürprizli mekanl ar yarat mak a maçl anmı Ģtır. 93

105 Yapı bl okl arı i çi ndeki yat ma üniteleri ni n yat ak odal arı nı n da manzaraya deni ze bak ması na da öne m verilmi Ģtir. Tesisi n günün her anı en hareketli, en aktif al anı bunun dağr ult usunda en gür ült ül ü mekanı aqua park ve çevresi dir. Farklı kullanıcı istekleri ne cevap ver meyi a maç edi nen t esise son ol arak bir havuz daha ekl enmi Ģtir. Yeni yapılan havuz i se saki nli k arayan, di nlenmek isteyen i nsanl arı n beklentileri ne cevap ver mek a macı ile yapıl mıģtır. Aqua park al anı i çi ndeki büyük havuzun deni ze doğr u sı nırını Pa mukkale den esi nlenek t asarlanmı Ģ travet er ol uģt ur makt adır. Aynı za manda anfi-tiyatro ile sı nırı nı da ol uģt uran bu yapı nı n ar ka kıs mı alt kotta anfi-tiyatronun sahnesi nin duvarı nı ol uģt ur makt adır. Anfi-tiyatronun gel eneksel basamakl arı geniģ t ut ularak masalı seyir al anı ol uģt urul muģt ur. Tesisde bul unan üç restoran dan l yci a restaurant adı verilen rest oran anfi - tiyatronun he men ar kasındadır ve deni z ile manzara açısı ndan iliģkisi kur ul muģt ur. Pi nea t erras-restaurant adlı rest oran deni z den uzakt a yapıl mıģ olsa da bir t epe üzeri nde ol duğundan denizi görebil mekt edir. YerleĢi m pl anı i ncelendiği nde di kkat çeken öne mli bir unsur spor al anlarını n yer seçi mi dir. Spor al anları nın deni z cephesi nde yapıl ması nı n sebebi mevcut ağaçl arı n kor unması a macı na uygun ol arak t esisi n giriģi nde ağaçl arı nı n sayısını n fazl a ol ması dır. Ayrıca spor tesisleri çok az alan kapl amakt adır. Ar cadi a da anket çalıģ ması nı n yapıl dı ğı t atil köyleri nden biri dir. Yapılan anketleri n değerlendiril mesi sonucu ortaya çı kan sonuçl ar Ģunl ardır: - Yapılan anketleri n sonucuna göre Merit Arcadia nı n seçi mi nde en önemli fakt ör anket e katılanları n %67 si ni n belirtiği üzere sunduğu akti viteleri n çokl uğudur. Tatil köyünün en çeki ci yeri olarak havuz ve çevresi i kinci ol arak açı k-yeģil alanları ol arak belirtil miģtir. - Genel ol arak anket e katılanlara göre t atil köyündeki rekreasyon ve ortak al anl arı n büyükl ükl eri yet erlidir. Yal nı z anket e katılanların %42 ni n belirtiği üzere disko ve 94

106 talih oyun al anları yet ersizdir. Anket e katılanların büyük çoğunl uğunun %75 ni n gör üģleri ne göre bu alanlar konuml arı itibari ile birbirleri ile uygun uzaklı ktadır. - Anket e katılanları n %92 si Merit Ar cadi a da yeģil alan-sert ze mi n oranı nın birbirleri ile uyu ml u ol duğunu, anket e katılanları n t ümü açık al anlarda bit ki- mekan iliģkisi ni n kur ul duğunu, t atil köyünün bit kisel ve açı k al anların t asarı mı nda kendilerini rahatsız eden ve değiģ mesi ni istedi kleri unsurları n ol madığı nı, genel ol arak kullanılan bit ki mi kt arı nı n yeterli ol duğunu belirt miģlerdir. Sonuç ol arak Merit Arcadi a da yapılan anketlerin sonuçl arı na göre t atil köyünün bit kisel ve açı k al anları tasarı mı ve yer seçi mi nde baģarılı ol unduğu ve t atil köyünün kullanıcıları n bekl enti ve istekleri ne cevap verdi ği söylenebilir. 95

107 Ant al ya daki Tatil Köyl eri ni n Genel YerleĢi m Düzeni Bu t ez kapsa mı nda Ant al ya da i ncel enen 14 t atil köyünün genel yerl eģi m düzenl e mel eri ni belirlemek i çi n t atil köyl erini ol uģt uran al anlar, tatil köyü pr ogra mı nı ol uģt uran ana bileģenl er açısı ndan sınıflandırıl mıģtır. Tabl o 5. 4 da da gör ül düğü gi bi t atil köyü pr ogra mı nı ol uģt uran ana bileģenl er genel, konakla ma, açı k spor tesisleri ve ot oparktan ol uģ makt adır. ( Arcan ve Kapkı n, 1989) Tabl o 5. 4 Tatil köyü progra mı ana bileģenl eri Tatil Köyü Progra mı Ana BileĢenl eri Alt Al anl ar 1. KONAKLAMA TESĠSLERĠ (personele ait loj manl ar da bu alanlara gir mekt edir.) 2. AÇI K SPOR TESĠ SLERĠ (fut bol, voleybol, tenis, golf gi bi açı k genel spor alanları) 3. GENEL TESĠ SLER 1. Spor alanları kapalı genel spor alanl arı su sporları alanları 2. Di nlenme alanları gezi alanları oyun alanları 3. Eğl enme alanları anfi-tiyatro disko talih oyun alanl arı 4. AlıĢ-veriĢ alanları 5. Ye mek ye me alanları 6. Servis ve idari kompl eks al anl arı 4. OTOPARK 96

108 Bu böl ümde i ncelenen 14 t atil köyünün, t atil köyü pr ogra mı ana bileģenl eri ni ol uģt uran genel, konakla ma, açı k spor t esisleri ve ot oparkı n t atil köyünün s ahi p ol duğu arazi Ģekli ne göre arazi üzeri ndeki yerleģim düzenl eri ni belirle mek a macı ile kr okileri çi zil miģ ve i ncelenen bu t atil köyl erini n t opl a m t aban al anları(kapalı mekan) ve t opl a m açı k al anl arı hesapl anmı Ģ ve de bu hesapl a mal ar sonucu ki Ģi baģı na düģen açı k alan miktarları hesapl anmı Ģtır. 97

109 Ul usoy Tatil Köyü Tesis Arazi Al anı: m 2 Topl a m Taban Al an Kull anı mı: 6842 m 2 Topl a m Açı k Al an Kull anı mı: m 2 Yat ak Sayısı: 555 Yat ak BaĢı na DüĢen Açı k Al an: 64,7 m 2 ġekil Ul usoy Tatil Köyü genel yerleģi mdüzeni Cl ub Kastali a* SON DURUM( 2002) Tesis Arazi Al anı: m 2 Topl a m Taban Al an Kull anı m: 1726 m 2 Topl a m Açı k Al an Kull anı mı: m 2 Yat ak Sayısı: 600 Yat ak BaĢı na DüĢen Açı k Al an: 81,7 m 2 ESKĠ DURUM( 1975) Tesis Arazi Al anı: m 2 Topl a m Taban Al an Kull anı mı: 1878 m 2 Topl a m Açı k Al an Kull anı mı: m 2 Yat ak Sayısı: 450 Yat ak BaĢı na DüĢen Açı k Al an: 108,6 m ġekil Cl ub Kastalia genel yerleģi mdüzeni 98

110 * Tatil köyünde 2001 yılında yapılan revi zyon çalıģ ması ile konakl a ma t esisleri ni n kapasitesi artırıl mıģ ve genel t esislerde birtakı m değiģi klikler ( Anfi-tiyatro, rest oran ve yüz me havuzunun yeni den düzenl enmesi) yapıl mıģtır. Gör ül düğü gi bi t atil köyünde kiģi baģı na düģen açı k al an 108, 6 m 2 / kiģi den yapılan bu revi zyon çalıģ ması sonucu 81, 7 m 2 / kiģi ye düģ müģt ür Maj esty Cl ub Ke mer Tesis Arazi Al anı: m 2 Topl a m Taban Al an Kull anı mı : m 2 Topl a m Açı k Al an Kull anı mı : m 2 Yat ak Sayısı::904 Yat ak BaĢı na DüĢen Açı k Al an: 85,2 m 2 ġekil Maj est y Cl ub Ke mer genel yerleģi mdüzeni Sali ma Tatil Köyü** Tesis Arazi Al anı: m 2 Topl a m Taban Al an Kull anı mı: m 2 Topl a m Açı k Al an Kull anı mı: m 2 Yat ak Sayısı: 650 Yat ak BaĢı na DüĢen Açı k Al an: 97,9 m 2 ġekil Sali ma Tatil Köyü genel yerleģi mdüzeni 99

111 **Tatil köyü arazisi i çi nde yakı n t ari hlerde, t atil köyünün kıģ t uriz mi ne de hi z met et mesi i çi n bir ot el bl oğu yapılacaktır. Bunun sonucunda kiģi baģı na düģen açı k al an mi kt arı nı n azalacağı anlaģıl makt adır Renaissance Antal ya Resort Tesis Arazi Al anı: m 2 Topl a m Taban Al an Kull anı mı: m 2 Topl a m Açı k Al an Kull anı mı: m 2 Yat ak Sayısı: 750kiĢi Yat ak BaĢı na DüĢen Açı k Al an: 84m 2 ġekil Renaissance Ant al ya Resort genel yerleģi mdüzeni 100

112 Gri da Vill age Tesis Arazi Al anı: m 2 Topl a m Taban Al an Kull anı mı: m 2 Topl a m Açı k Al an Kull anı mı: m 2 Yat ak Sayısı: 654 Yat ak BaĢı na DüĢen Açı k Al an: 163,7 m 2 ġekil Gri da Village genel yerleģi mdüzeni 101

113 Cl ub Asteri a* SON DURUM Tesis Arazi Al anı: m 2 Topl a m Taban Al an Kull anı mı: m 2 Topl a m Açı k Al an Kull anı mı: m 2 Yat ak Sayısı: 650 Yat ak BaĢı na DüĢen Açı k Al an: 157 m 2 ESKĠ DURUM Tesis Arazi Al anı: m 2 Topl a m Taban Al an Kull anı mı: m 2 Topl a m Açı k Al an Kull anı mı: m 2 Yat ak Sayısı: 532 Yat ak BaĢı na DüĢen Açı k Al an: 199 m 2 ġekil Cl ub Ast eria genel yerleģi mdüzeni *Tatil köyünde yat ak kapasitesi ni n artırıl ması a macı ile yeni konakl a ma t esisleri ni n yapı mı nı öngören bu yıl bir revi zyon çalıģ ması yapıl mıģtır. Revi zyon çalıģ ması sonucu kiģi baģı na düģen açı k alan mi kt arı 199 m 2 /kiģi den 157 m 2 / kiģi ye düģ müģt ür 102

114 Cl ub Phaselis Tesis Arazi Al anı: m 2 Topl a m Taban Al an Kull anı mı: 8244 m 2 Topl a m Açı k Al an Kull anı mı: m 2 Yat ak Sayısı: 654 Yat ak BaĢı na DüĢen Açı k Al an: 63,8 m 2 ġekil Cl ub Phaselis genel yerleģi mdüzeni Cl ub Zi gana Tesis Arazi Al anı: m 2 Topl a m Taban Al an Kull anı mı: m 2 Topl a m Açı k Al an Kull anı mı: m 2 Yat ak Sayısı: 808 Yat ak BaĢı na DüĢen Açı k Al an: 65 m 2 ġekil Cl ub Zi gana genel yerleģi mdüzeni 103

115 Cl ub Aqua mari ne** Tesis Arazi Al anı: m 2 Topl a m Taban Al an Kull anı mı: 9392 m 2 Topl a m Açı k Al an Kull anı mı: m 2 Yat ak Sayısı: 576 Yat ak BaĢı na DüĢen Açı k Al an: 85,2 m 2. ġekil Cl ub Aqua marine genel yerleģi mdüzeni **Tatil köyü arazisi i çi nde yakı n t ari hlerde, t atil köyünün kıģ t uriz mi ne de hi z met et mesi i çi n bir ot el bl oğu yapılacaktır. Bunun sonucunda kiģi baģı na düģen açı k al an mi kt arı nı n azalacağı anlaģıl makt adır. 104

116 Al di ana Si de Tesis Arazi Al anı: m 2 Topl a m Taban Al an Kull anı mı: m 2 Topl a m Açı k Al an Kull anı mı: m 2 Yat aksayısı: 650 Yat ak BaĢı na DüĢen Açı k Al an: 61,3 m 2 ġekil Al di ana Si de genel yerleģi mdüzeni PARADĠ SE SĠDE BEACH Tesis Arazi Al anı: m 2 Topl a m Taban Al an Kull anı mı: m 2 Topl a m Açı k Al an Kull anı mı: m 2 Yat ak Sayısı: 700 Yat ak BaĢı na DüĢen Açı k Al an: 100,4 m 2 ġekil Paradise Si de Beach genel yerleģi mdüzeni 105

117 Cl ub Mega Saray Tesis Arazi Al anı: m 2 Topl a m Taban Al an Kull anı mı: m 2 Topl a m Açı k Al an Kull anı mı: m 2 Yat ak Sayısı: 650 Yat ak BaĢı na DüĢen Açı k Al an: 160, 25 m 2 ġekil Cl ub Mega Saray genel yerleģi mdüzeni Merit Arcadi a Tesis Arazi Al anı: m 2 Topl a m Taban Al an Kull anı mı: m 2 Topl a m Açı k Al an Kull anı mı: m 2 Yat ak Sayısı: 650 Yat ak BaĢı na DüĢen Açı k Al an: 124 m 2 ġekil Merit Arcadi a genel yerleģi mdüzeni 106

118 Değerl endi r me ÇalıĢ manı n analitik kısmı nı ol uģt uran bu böl ümde, Ant al ya daki 14 t atil köyünün mi marlarları ile yapılan gör üģ mel er sonucu sapt anan t asarı m il keleri ni n, her bir t atil köyünün pr ogra mı nı oluģt uran ana bileģenleri nin, (genel, konakl a ma, açı k spor tesisleri ve ot apark) arazi üzeri ndeki genel yerleģim düzeni ni belirleyen unsurları n ve açı k, kapalı al anl arı nı n hesapl anması sonucu saptanan kiģi baģı na düģen açı k al anl arı n irdelenmesi sonucu ortaya çı kan bul gul ar değerlendiril miģtir. Önceli kle i ncel enen t üm t atil köyl eri nde t asarı mı gerçekl eģtiren mi marl arla yapılan gör üģ mel ere göre t asarı mı yönl endiren en öne mli unsurun, doğaya saygılı, doğa ile büt ünl eģ mi Ģ, i çinde bul unduğu çevreyle uyu ml u bir t atil köyü yarat mak ol duğu söyl enmeli dir. Bu a maç doğr ult usunda t atil köyünün, i çi nde bul unduğu yöreni n sıcaklı k, eği m, rüzgar, arazi ni n üzeri ndeki ku m t epeleri, bit ki ört üsü ve yöreni n mi mari özellikl eri gi bi mevcut bileģenl er t asarı mı yönl endiren ana unsurlardır: - Tasarı mı yönl endiren en öne mli a maç; hi ç ağaç firesi ver me mek yani mevcut ağaçları n kor unması nı sağl a maktır. Arazi üzeri ndeki ku m t epel eri ni n korunması da bu a maç doğrult usunda yapıl makt adır. - Genel de i ncelenen t atil köyl eri ni n bir çoğu deni ze di k i nen bir ana aks etrafı nda geliģ mekt e böyl ece denizden gel en seri n rüzgarın köyün t ümüne eģit dağıl ması sağlanmakt adır. Yat ak üniteleri arası nda yi ne deni ze di k i nen sokakl ar yapılarak, veya bir t akı m t atil köyünde ol duğu gi bi sokakl arı ol uģt uran yaya aksları ve aralı klı yerleģtirilen yat ak üniteleri sayesi nde deni zden gel en seri n r üzgardan yararlanılarak sıcaklı ğı n düģ mesi a maçl anmakt adır. Göl ge yarat ma a macı ile yat ak üniteleri arası ndan geçen yolları n dar yapıl ması da sı caklı k unsuru karģısı nda alı nan baģka bir önl e mdir. -Ġncel enen t üm t atil köyl eri nde yat ak ünitelerini n geniģ, yeģil avl ular etrafı nda tasarlandı ğı ve odal arı n manzara, gür ült ü, mahremi yet sağl a ma a macı ile bu al anl ara yönl endirilerek bu alanlara bakması sağlandı ğı görül mekt edir. Ġncelenen t atil köyl eri nde sapt anan di ğer unsurlar, tatil köyü pr ogra mı nı ol uģt uran ana bileģenler baģlıkları altında Ģu Ģekil de sıralanabilir: 107

119 Ge nel Tesisler - Genel ol arak i ncelenen tatil köyl eri nde anfi-tiyatro,rest oran, genel ve çocuk yüz me havuzu, barlar, dükkanl ar, çocuk oyun al anları gibi genel t esisleri n arazi nin belli bir yeri nde birarada çözüml endi ği görül mekt edir. - Tatil köyl eri ni n t ümünde diskonun yarattığı gürült ü açısı ndan yat ak üniteleri nden mü mkün ol duğunca en uzak nokt ada t atil köyünün deni z kıs mı nda, ku msal da tasarlandı ğı gör ül mekt edir. Bir kısı m t atil köyünde ise yi ne yat ak üniteleri nden mü mkün ol duğunca en uzak nokt ada, t atil köyünün he men giriģi nde, t atil köyünde konakl a mayan i nsanl ara da hiz met ver mesi amacı ile yerleģtirildi ği görül mekt edir - Genel ol arak ana restoran t atil köyl eri nde yüz me havuzu ve deni z ile manzara açısı ndan iliģki i çi nde ve manzaraya haki m ol acak Ģekil de yerleģtiril mekt edir. Bunun içi n rest oran t atil köyünün deni z cephesi nde havuz ve deni z ile iletiģi m i çinde ya da deni z cephesi nde ol masa bile deni z manzarası na haki m ol acak Ģekil de yüksek kotta yapıl dı ğı gör ül mekt edir. Ayrı ca genel de t atil köyl eri nde bir rest oran yeri ne farklı talepl ere cevap veren birden fazla rest oranı n bul unduğu gör ül mekt edir. Böyl ece rest oranı n parçalanması ile monot onl ukt an kaçı nmak a maçl anmakt adır - ÇarĢı nı n yer seçi mi nde akti viteleri n, dol ayısı ile i nsanl arı n çok ol duğu yerler seçil mekt e ol duğu gör ülmekt edir. Bunun i çi n çarģı ya yat ak üniteleri nden genel tesislere gi den ana akslar üzeri nde, ya da günün belli saatleri nde ana restoran gi bi insanları n t opl andı ğı yerlerde, veya gece gündüz akti viteleri n yoğun ol duğu rest oran- yüz mehavuzu-pool bar çevresi nde yerleģtiril mekt edir. -Ġncelenen t üm t atil köyl eri nde yüz me havuzu ve pool bar iliģkisi ni n kur ul duğu gör ül mekt edir. Böyl ece gündüz ani masyon et ki nlikleri ni n yapıl dı ğı bu mekan t atil köyünün en iģlek, en hareketli yani odak nokt ası ol makt a ve i nsanl arı n bu ani masyon et ki nli kleri ne katıl ması sağlanmakt adır. Ġncelenen kısıtlı arazi ye sahi p ol an t atil köyl eri nde ise pool bar, anfi-tiyatro ve yüz me havuzu arası nda ortak kullanı ma sahi p bağl ayı cı bir iģlev gör mekt e, he m havuz he m de anfi-tiyatronun arası nda konu ml an ması il e anfi-ti yatronun sahnesi i Ģl evini de gör mekt edir. Böylece anfitiyatro, pool bar ve havuz i çiçe yerleģtirilerek günün her saati nde bu mekanı n t atil köyünün öne mli bir parçası ol ması sağlanmakt adır. 108

120 - Genel ol arak t atil köyleri nde çocuk yüz me havuzu, aral arı nda görsel il etiģi m sağlayacak Ģekil de genel yüz me havuzuna yakın bir konu mda yer al makt a ya da genel yüz me havuzunun belli bir böl ümünün çocukl ar i çi n düzenl en mesi ile çocukl arı n ebeveyn kontrol ünde ol mal arı nı sağl ama doğr ult usunda düzenlemel eri n yapıl dı ğı görül mekt edir - Önceden de belirtildi ği gi bi i ncel enen t atil köyl eri ni n bir kı s mı nda anfitiyatro,rest oran, genel ve çocuk yüz me havuzu, barlar, dükkanl ar, çocuk oyun al anl arı gi bi genel t esisleri n arazi ni n belli bir yeri nde birarada çözü ml endi ği gör ül mekt edir. Buna karģın bazı t atil köyl eri nde ise farklı t aleplere cevap verecek farklı mekanl arı n yaratılması ve bu farklı mekanları n doğa ile büt ünl eģ mesi bunun içi nde bu mekanl arı n belli bir siste me uy mayarak birdenbire, sürprizli Ģekil de insanları ĢaĢırtarak ortaya çı kması a maçl anmı Ģtır. Arazi ni n kısıtlı ol mayı p buna ol anak sağl a ması sonucunda bu a maçl arı n doğrult usunda genel t esislerin genel de di ğer t atil köyl eri nde gör ül düğü gi bi i çiçe bir yerde çözü ml enmesi yerine arazi ye dağıl mıģ olarak çözüml endi ği görül mekt edir. -Ġncelenen t atil köyl eri nde personel l oj manl arı ve servis üniteleri ni n genel t esisler ve yat ak üniteleri nde uzakt a, mü mkün ol duğunca hi çbir iliģki kur ul mayacak Ģekil de arazi ni n en ar ka kıs mı nda genel de giriģe yakı n yerlerde t asarlandı ğı gör ül mekt edir. Tatil köyü i dari personel çalıģanları ve mi marları ile yapılan gör üģ mel erde ani mat ör ve i dari personel dıģı nda di ğer personeli n t atil köyü i çi nde istenmedi ği, bu personel içi n yatak üniteleri ni n tatil köyü sı nırları dıģı nda sağl andı ğı belirtil miģtir. Konakl a ma Tesisleri Tatil köyl eri nde genel t esisleri n, ol uģt urduğu gürült ü sebebi ile yat ak üniteleri nden uzakt a pl anmakt a ol duğu ayrıca i ki farklı alan arası nda gerek gür ültü gerekse manzara açısı ndan yoğun bitki ört üsünün bul unduğu görül mekt edir Açı k Spor Tesisleri Açı k spor t esisleri, tatil köyünün di ğer t esisleri ile bit ki ört üsü ile gür ült ü ve manzara açısı ndan ka mufle edilmi Ģ Ģekil de yerleģtiril mekt edir. Ayrıca açı k spor t esisleri özellikle genel t esisleri nden kopuk ve uzak ol arak yerleģtirildi ği t akdirde he men yanı nda ona hiz met veren bir bar veya kl übün de yer al dı ğı görül mekt edir. 109

121 Tatil köyü pr ogra mı nı ol uģt uran konakl a ma, genel t esisler, açı k spor al anl arı ve ot opark ana bileģenleri nin arazi üzeri ndeki yerleģi m düzeni ni n belirlenmesi i çi n yapılan i ncele mel er sonucu sapt anan bul gul ar aģağı da yer al makt adır. Tatil köyü pr ogra mı nı ol uģt uran ana bileģenlerini n t atil köyü arazisi üzeri nde yerleģi mi ni belirleyen en öne mli fakt örlerden biri t atil köyünün sahip ol duğu arazi ni n Ģekli ne bağlı ol arak deni z ile ol an iliģkisi ol duğu belirlenmi Ģtir. Tez kapsa mı nda i ncelenen 14 t atil köyü, sahi p ol duğu arazi ni n deni z ile iliģkisine göre Ģu Ģekil de grupl anabilir:. Deni ze cephesi dar, ve geri ye doğr u deri nli ği uzun bir arazi ye sahi p ol an t atil köyl eri. Deni ze cephesi geniģ, kare veya kareye yakı n bir arazi ye sahi p olan tatil köyl eri. Deni ze cephesi geniģ a morf bir arazi ye sahi p ol an tatil köyl eri Deni ze cephesi dar, ve geri ye doğr u deri nli ği uzun bir arazi ye sahi p olan t atil köyl eri nde, arazi ni n deniz cephesi ni n t a ma mı anfi-tiyatro, rest oran, yüz me havuzu, pool bar gi bi genel t esislere ayrıl makt adır. Bu ti p tatil köyl eri nde konakl ama t esisleri, genel t esisleri n arkası nda, açı k spor t esisleri ise genel ol arak t atil köyünün en ar ka kıs mı nda ( Ul usoy Tatil Köyü, Cl ub Aqua mari ne, Cl ub Kast alia gi bi) yer al makt a olsada, bu ti p arazi ye sahi p bazı t atil köyl erinde konakl a ma ve genel t esisleri n arası nda da yer al makt adır.(sali ma Tatil Köyü ve Cl ub Zi gana) Deni ze cephesi geniģ, kare veya kareye yakın bir arazi ye sahi p ol an t atil köyl eri nde, deni z cephesi konakl a ma t esisleri ve genel t esisler t arafı ndan payl aģıl makt adır. Bu ti p tatil köyl eri nde açı k spor tesisleri, genel t esislerden mü mkün ol duğunca uzak, t atil köyü arazisi ni n en ar ka kıs mı nda, konakl a ma t esisleri ni n de arkası nda yer al makt adır. ( Maj est y Cl ub Kemer, Cl ub Ast eria, Al di ana Si de, Paradise Si de Beach ve Cl ub Mega Saray gi bi) Fakat bazı t atil köyl eri nde açı k spor tesisleri önceden de bahsedil di ği gi bi bir t akı m mecburi yetlerden dol ayı t atil köyl eri ni n deni z cephesi ne yerleģtiril miģtir.( Grida Tatil Köyü, Merit Ar cadi a, Renaissance Ant al ya Resort gi bi) Ġncelenen t atil köyl eri i çinde deni ze cephesi geniģ a morf bir arazi ye sahip ol an bir t atil köyü bul unmaktadır. ( Cl ub Phaselis) Bu t atil köyünde deni z cephesi geniģ 110

122 ol duğu hal de t a ma mı ile genel t esislere ayrıl mı Ģtır. Açı k spor t esisleri tatil köyü giriģi nde, gerek konakla ma gerekse genel t esislerden uzakt a yer al makt adır. Konakl a ma t esisleri ise genel t esisleri n arkası nda ol up genel t esis al anları ndan sı k bir bit ki ört üsü ile ayrıl mıģtır. Son ol arak t atil köyl erini n t opl a m t aban al anı ve t opl a m açı k al anları nı n hesapl anması ile kiģi baģı na düģen açı k al an mi kt arı nı n bul unması ile yapılan incele mel erde Ģu sonuçl ar ortaya çı kmı Ģtır. - Tatil köyl eri ni n bazılarında kullanıcı istekleri ne cevap ver mek a macı ile birtakı m revizyonl ar yapıl makt adır. Bu revi zyon çalıģ maları t atil köyünün öncelikle yat ak kapasitesi artır mak daha sonra bazı t esisleri ni yeni den düzenl e mek, büyüt mek ve kullanıcı istekleri ne cevap ver mek i çi n yeni t esis yap mak a macı yla yapıl makt adır. Fakat hesapl a ma iģle ml eri sonucunda bu revi zyon iģle ml eri ile kiģi baģı na düģen açı k al an mi kt arı nı n azal dı ğı sapt anmı Ģtır - Ayrıca t atil köyü çalıģanl arı ile yapılan gör üģmel erde bir çok t atil köyünün kı Ģ turiz mi ne de hi z met vermek a macı ile t atil köyü arazisi i çi nde bir ot el bl oğu yap mayı pl anladı kları öğrenil miģti. Dol ayısı yla doğa ile büt ünl eģ mi Ģ bir t atil sun mayı a maçl ayan t atil köyl eri nin bu a maçl ardan uzaklaģtı kları, daha çok iģi n ekeno mi k yönünü di kkate al dı kları anl aģıl makt adır. Art an kullanıcı sayısı na rağmen t aban al anı nda ekl enen yeni binal ar ile t atil köyünde bet onl aģ manı n artacağı ve kullanı cı baģı na düģen açı k alanların mi kt arı nı n azalacağı açı kça görül mekt edir. 111

123 5. 3 Ant al ya daki Tatil Köyl eri Ġle Ġl gili Genel Anketleri n Değerl endi ril mesi Bu t ez kapsa mı nda ör nek ol arak seçilen Ant al ya ve çevresi ndeki 7 adet t atil köyünde topla m ol arak 100 anket yapıl mıģtır. Tatil köyl erinde konakl ayan i nsanl arla yapılan anketleri n değerlendiril mesi üç aģa mada gerçekl eģmi Ģtir. - Biri nci aģa mada çeģitli t atil köyl eri nde konaklayan t opl a m 100 kiģi ile yapılan anketleri n değerlendirilmesi sonucunda anket yapılan kiģiler ile il gili genel bil giler veril miģtir. -Ġki nci aģa mada yi ne çeģitli tatil köyl eri nde konakl ayan t opl a m 100 kiģi ile yapılan anketleri n -tatil köyünden genel bekl entiler- baģlığı altında anket yapılan kiģileri n genel ol arak neden t atil köyl eri nde konakl a mayı t erci h ettikleri, tatil köyleri nde en çok akti vitelere katıl mak istedi kleri veya katıldıkları yani t atil köyl eri nden genel bekl entileri, tatil köyl erin en öne mli al anları nın hangileri ol dukl arı ve bu farklı al anl ar arası ndaki iliģkileri n nasıl kur ul ması gerekti ği gi bi sorul arı n cevapl arı alı nmı Ģtır. - Üçüncü ve son aģa mada ise anket yapılan farklı tatil köyl eri nden i ki ör nek el e alı narak bu i ki t atil köyünde kullanıcıları n bekl enti ve me mnuni yet dur umu belirlenmeye çalıģıl mıģtır. Bu t ez kapsa mı nda i ncelenilen 14 t atil köyünden anket yapıl ması nı n ol anak veril di ği tatil köyl eri ve yapılan anket sayıları aģağı da tabl oda görül mekt edir: Tabl o 5. 5 Anket yapılan tatil köyl eri TATĠ L KÖYLERĠ YAPI LAN ANKET SAYI SI CLUB SALĠ MA 26 MAJ ESTY CLUB KE MER 20 CLUB AQUAMARI NE 15 ALDI ANA SI DE 12 MERĠ T ARCADI A 12 CLUB PHASELI S 10 CLUB MEGA SARAY 5 TOPLAM

124 Tatil Köyl eri nde Anket Yapıl an Ki Ģiler Ġle Ġl gili Bil giler Tabl o 5. 6 Uyr uk UYRUK ORAN( %) TÜRK 24 AL MAN 41 ĠSRAĠ L 9 AVUSTURYA 8 RUS 5 DĠ ĞER 13 TOPLAM 100 ORAN(%) %8 %5 %13 %9 %41 %24 TÜRK ALMAN ĠSRAĠL AVUSTURYA RUS DĠĞER ġekil Uyr uk Yedi farklı t atil köyünde yapılan anketlere göre anket yapılan kiģilerin % 41 ni Al manl ar ol uģt ur makt adır. Bu sonuç gerek gör üģme yapılan, t ur acent aları gerek t atil köyü t asarı mcıları ve t atil köyü çalıģanl arı n belirttikleri Al manl arı n t atil köyünde konakl a mayı t erci h ettikleri i çi n Ant al ya ve çevresi ndeki t atil köyl eri Al manl ara yöneli k yapılır savı nı doğr ula maktır. Tatil köyleri nde yapılan gözl e ml er de bunu doğr ula makt adır. Tabl o 5. 7 Ci nsi yet CĠ NSĠ YET ORAN( %) KADI N 56 ERKEK 44 TOPLAM

125 ORAN %44 %56 KADIN ERKEK ġekil Ci nsi yet Anket yapılan kiģilerin %56 sı nı kadı nlar ol uģt ururken %44 ünü er kekl er ol uģt ur makt adır. Tabl o 5. 8 YaĢ YAġ ARALI ĞI ORAN( %) TOPLAM 100 ORAN %35 %17 %1 % ġekil 5.31 YaĢ Anket e cevap verenleri n en yüksek oranl a ( %47) yaģ aralığı ndaki kiģiler ol uģt ur makt adır. 114

126 Tabl o 5. 9 Eğiti mdurumu EĞĠ TĠ M DURUMU ORAN( %) Ġ LKÖĞRETĠ M 10 ORTAÖĞRETĠ M 21 YÜKSEKÖĞRETĠ M 69 TOPLAM 100 ORAN(%) %10 %21 ĠLKÖĞRETĠM ORTAÖĞRETĠM %69 YÜKSEKÖĞRETĠ M ġekil Eğiti mdurumu Anket e cevap verenl eri n büyük oranı ( %69) üniversite mezunudur. Eğitim düzeyi ilköğreti molanları n oranı %10 dur. 115

127 Tatil Köyünden Genel Bekl entiler Tatil Köyünde Konakl a mayı Terci h Et meni n Nedenl eri Tabl o Tatil köyünde konakl a mayı terci h et meni n nedenl eri TERCĠ H SEBEBĠ ORAN ( %) Çok çeģitli rekreasyon ve spor olanakları sunması 48 Di nl enmek ve aynı za manda eğlenmek 67 Yeni yerler gör mek ve tanı mak 31 DeğiĢi k insan ve kültürleri ile tanıģ mak 32 Doğa ile içiçe bir tatil yapmak 14 Sunduğu konfor 20 Di ğer 3 SAYI Çok çeģitli rekreasyon ve spor olanakları sunması Dinlenmek ve aynı zamanda eğlenmek Yeni yerler görmek ve tanımak değiģik insan ve kültürleri ile tanıģmak Doğa ile içiçe bir tatil yapmak Sunduğu konfor diğer ġekil Tatil köyünde konakl a mayı terci h et meni n nedenl eri Gör ül düğü gi bi anket yapılan i nsanl arı n %67 si konakl a ma t esisleri arası nda t atil köyl eri ni t erci h et mel erini n sebebi ol arak di nlenmek ve aynı za manda eğl enmekcevabı nı ver mi Ģlerdir. Tatil köyl eri ni n t erci h edilmesi ni n i ki nci öne mli sebebi ise t atil köyl eri ni n çok çeģitli rekreasyon ve spor ol anakl arını sun ması dır. Anket yapılan 100 insanı n %48 i bu Ģı kkı iģaretle mi Ģtir. Ġki nci sebeb ise yakl aģı k ol arak aynı oranda insanı n iģaretledi ği yeni yerler gör mek ve t anımak/ değiģi k i nsan ve kültürleri ile tanıģ mak cevabı dır. Ġlgi nç ol an t üm konakl ama t esisleri arası nda en çok doğa ile i çiçe bir t atil sun mayı a maçl ayan ve bu özelliği ile di ğer konakl a ma t esisleri nden ayrılan t atil köyl eri ni n 116

128 terci h edil mesi nde doğa ile i çiçe bir t atil sunması unsuru pek öne m arz et me mekt edir. Anket yapılan i nsanl arı n yal nızca % 14 ü bu cevabı iģaretle mi Ģtir. Yapılan çarpraz değerlendir mel erde t atil köyl eri ni n t erci h nedenl eri uyr uk, ci nsi yet, yaģ ve eğiti m dur umu gi bi değiģkenl ere göre değiģi kli k göster me mekt edir ve bu nedenl e buraya alınma mı Ģtır Daha Önce Tatil Köyünde Bul unup - Bul unul madı ğı Tabl o Daha önce tatil köyünde bul unup - bulunul madı ğı DAHA ÖNCE TATĠ L KÖYÜNDE BULUNUP - BULUNUL MADI ĞI Or an ( %) Daha önce bir tatil köyünde konaklayanlar (1) 71 Daha önce bir tatil köyünde konakla mayanlar (2) 29 Topla m 100 Oran (%) %29 % ġekil Daha önce tatil köyünde bul unup - bul unul madı ğı Gör ül düğü gi bi anket yapılan ai nsanl arı büyük bir çoğunl uğu daha önceden de bir tatil köyünde bul unmuģlardır. Tatil köyl eri çalıģanl ar ile yapılan gör üģ meler de gel en müģt erileri n büyük bir çoğunl uğunun sürekli müģterileri ol dukl arı bazen yılda i ki kez gel en müģt erileri ni n de bul unduğu belirtil miģtir. 117

129 Tatil Köyünde En Çok Katılı nan Akti vitel er Tabl o En çok katılınan genel eyle ml er GENEL EYLEMLER ORAN( %) GENEL SPOR EYLE MLERĠ 79 SU SPORLARI EYLE MLERĠ 90 DOĞADA YÜRÜYÜġ 6 DĠ NLENME EYLE MLERĠ 86 EĞLENCE EYLE MLERĠ 48 TÜM EYLE MLER 2 KĠġĠ GENEL SPOR EYLEMLERĠ SU SPORLARI EYLEMLERĠ DOĞADA YÜRÜYÜġ DĠNLENME EYLEMLERĠ EĞLENCE EYLEMLERĠ TÜM EYLEMLER ġekil En çok katılınan genel eyle ml er Tabl o En çok katılınan akti vitiler AKTĠ VĠ TELER ORAN( %) FUTBOL 16 TENĠ S 28 VOLEYBOL 29 ATA BĠ NME 10 GOLF 7 FĠ TNESS 41 YÜZ ME 87 DAL MA 17 YELKEN 13 DOĞADA YÜRÜYÜġ 6 GÜNEġLENME 68 AÇI K HAVADA OTURMA 37 ÇEVREYĠ VE DENĠ ZĠ SEYRET ME 27 ANFĠ- TĠ YATRO 28 DĠ SKOTEK 23 TALĠ H OYUNLARI 6 118

130 Yapılan anketleri n sonuçl arı na göre t atil köyl erinde konakl ayan i nsanl arın en çok katıldı kları akti viteleri n en baģı nda su sporları gel mekt edir. Anket yapılan i nsanl arı %90 nı su sporları na katıldı kları nı belirt miģlerdir. Ġki nci sırada ise %86 katılı m il e di nlenme eyl e ml eri gelmekt e üçüncü sırada ise %79 ile genel spor eyl e ml eri gel mekt edir. Gör ül düğü gi bi anket e cevap veren insanları n %87 si ni n katıldı kları nı belirtikleri yüz me akti vitesi katılı mda biri nci sırayı al an su sporları eyl e mleri nde en çok katılı mı n ol duğu aktivitedir. Ġki nci sırayı al an di nlenme eyl e ml eri i çi nde yer al an güneģlenme i nsanl arı n %68 ni n katılı mı ile yüz meden sonra en çok katılı nan akti vitedir. Fit ness %41 katılı m ile üçüncü sırayı al an genel spor eyl eml eri i çi nde fitness yer al makt adır. Genel spor eyl e ml eri i çi nde ol an vol eybo( %29) ve tenis( %28) de spor akti viteleri içi nde fıt ness dan sonra katılı mı n en yüksek ol duğu akti vitelerdir. gelen katılınal an akti vitelerdir. Genel spor eyl e ml eri i çi nde yer al an at a bi nme, golf ve su sporları i çi nde yer al an dalma, yel ken gi bi akti viteler all incl usi ve siste mi ne dahil ol madı ğı, ayrıca öde me yapıl ması gereken akti viteler ol duğu i çi n katılı mı n düģük ol duğu akti vitelerdir. Yapılan anketlerde birçok i nsan tarafı ndan daha çok akti viteni n all i ncl usi ve siste mi ne dahil ol ması i stenil di ği belirtil miģtir. En az katılı mı n ol duğu akti viteler i se golf, doğada yür üyüģ ve t ali h oyunl arı dır. Kı saca katılı mı n en yüksek ol duğu akti viteler %87 ile yüz me, %68 ile güneģl enme, %41 ile fitness akti viteleridir. 119

131 Tabl o Aki viteleri n ci nsi yete göre dağılı mı KADI N ERKEK AKTĠ VĠ TELER Ki Ģi Or an( %) Ki Ģi Or an( %) 1. GENEL FUTBOL 2 3, , 2 TENĠ S 13 23, , 1 SPOR VOLEYBOL 11 9, , 9 ATA BĠ NME 7 12, 5 3 6, 8 EYLE MLERĠ GOLF 6 10, 7 1 2,3 FĠ TNESS 26 46, , 1 2. SU YÜZ ME 50 89, , 1 DAL MA 5 8, 9 2 4, 5 SPORLARI YELKEN 8 14, , 4 3. DOĞADA YÜRÜYÜġ 5 8, 9 1 2, 3 GÜNEġLENME 41 73, , 4 4. DĠ NLENME AÇI K HAVADA OTURMA 22 39, , 1 ÇEVREYĠ DENĠ ZĠ SEYRET ME 13 23, , 2 EYLE MLERĠ ANFĠ- TĠ YATRO EYLE MLERĠ 14 25, , 2 5. EĞLENME DĠ SKOTEK 12 21, , 0 TALĠ H OYUN ALANLARI 1 1, , 4 EYLE MLERĠ 6. TÜM AKTĠ VĠ TELER 0 0, 0 2 4, 5 Tabl o Genel eyle ml eri n ci nsi yete göre dağılımı KADI N ERKEK GENEL EYLE MLER kiģi oran( %) kiģi oran( %) GENEL SPOR EYLE MLERĠ , 3 SU SPORLARI EYLE MLERĠ 50 89, , 9 DOĞADA YÜRÜYÜġ 5 8, 9 1 2, 3 DĠ NLENME EYLE MLERĠ 52 92, , 3 EĞLENME EYLE MLERĠ 23 41, , 8 TÜM EYLE MLERĠ 1 1, 8 1 2, 3 120

132 kiģi GENEL SPOR EYLEMLERĠ SU SPORLARI EYLEMLERĠ DOĞADA YÜRÜYÜġ 52 DĠNLENME EYLEMLERĠ 5 50 EĞLENME EYLEMLERĠ TÜM EYLEMLERĠ ġekil Kadı nları n genel eyle ml ere katılı mı kiģi GENEL SPOR EYLEMLERĠ SU SPORLARI EYLEMLERĠ DOĞADA YÜRÜYÜġ DĠNLENME EYLEMLERĠ EĞLENME EYLEMLERĠ TÜM EYLEMLERĠ ġekil Erkekl eri n genel eyle ml ere katılı mı Akti vitelere katılı m ci nsiyet e göre değiģ mekt edir. 56 kadı n 44 er kek t opl am 100 ki Ģi ile yapılan anketlere göre kadı nl arı n katılı mı nı n en yüksek ol duğu akti vitel er %100 ile genel spor eyl e ml eridir. Genel spor eyl e ml eri ne katılı mı n yüksek ol ması nda fitness ı n öne mli bir yeri var dır. Ġki nci sırada %92, 8 ile di nl enme eyl e ml eri gelirken, üçüncü sırada %89, 3 ile su sporları gel mekt edir. Er kekl erde ise il k sırayı %90, 9 ile su sporları alırken i ki nci sırayı %77, 3 ile genel spor eyle ml eri ve di nlenme eyl e ml eri al makt adır. Önceden de belirtildi ği gibi t atil köyl eri nde katılımı n en yüksek ol duğu aktiviteler su sporları i çi ndeki yüz me, di nl enme eyl e ml eri i çi nde ol an güneģlenme ve genel spor eyl e ml eri i çi ndeki fit ness akti viteleri dir. Kadı nlar i çi n bu genelle me doğr u i ken erkekl erde farklı bir t ablo ortaya çı kmakt adır. Erkekl erde %84 ile yüz me il k sırada, %61, 4 ile güneģlenme i ki nci sırada i ken üçüncü sırada %40, 9 ile vol eybol gel mekt edir. 121

133 Yapılan anketlere göre kadı nları n %89, 3 ü yüz me akti vitesi ne katılırken erkekl erde bu oran % 84, 1 ol makt adır. GüneĢlenme akti vitelerine katılı m kadı nlarda %73, 2 i ken erkekl erde %61, 4 dür. Fit ness akti vitesi ne katılan kadı nları n oranı %73, 2 i ken erkekl eri n oranı ise %34, 1 dir. Kı saca t atil köyleri ndeki en çok katılı mın ol duğu akti vitelerden yüz me, güneģlenme ve fit ness akti viteleri ne kadı nlar daha çok katıl makt adır. Tatil köyl eri nde genel spor al anları nı ol uģt uran f utbol vol eybol ve t enis aktiviteleri ne er kekl eri n katılı mı kadı nlara göre daha yüksektir. Bu f ark özellikle f ut bol akti vitesi ne katılı mda daha belirgi ndir. At a bi nme, golf gi bi aktivitelere katılı m i se kadınl arda daha yüksektir. Son ol arak katılı mda belirgi n bir fark t ali h oyunl arı nda görül mekt edir. Kadı nlarda %1, 8 i ken erkekl erde %11, 4 dür. Kı saca fit ness ve yüzme dıģı ndaki yüksek efor sarfedilen spor aktiviteleri ne erkekl eri n katılı mı daha yüksekken, golf, ata bi nme, yür üyüģ gi bi akti vitelere kadı nları n katılı mı yüksekdir. 122

134 Tabl o Akti vitelere katılı mı n yaģa göre dağılımı AKTĠ VĠ TELER GENEL SPOR EYLE MLERĠ SU SPORLARI YAġ ARALI ĞI kiģi oran( %) kiģi oran( %) kiģi oran( %) FUTBOL , 8 TENĠ S 12 25, , , 5 VOLEYBOL 15 31, , , 8 ATA BĠ NME 6 12, 8 2 5, , 8 GOLF 1 2, 1 2 5, , 5 FĠ TNESS 24 51, , , 8 YÜZ ME , , 1 DAL MA 13 27, 6 2 5, , 8 YELKEN , , 8 DOĞADA YÜRÜYÜġ 2 4, 2 2 5, , 8 DĠ NLENME EYLE MLERĠ EĞLENCE EYLE MLERĠ GÜNEġLENME 36 76, , , 8 AÇI K HAVADA OTURMA MANZARAYI SEYRET ME ANFĠ- TĠ YATRO EYLE MLERĠ 15 31, , , , , , , 5 DĠ SKOTEK 14 29, , 8 TALĠ H OYUNLARI 2 4, 2 1 2, , 6 TÜM AKTĠ VĠ TELER 2 4, , 8 Tabl o-5.17 Genel eyle mleri n katılı mı n yaģa göre dağılı mı EYLE MLER kiģi oran( %) ki Ģi oran( %) kiģi oran( %) kiģi oran( %) GENEL SPOR EYLE MLERĠ , , , 9 SU SPORLARI EYLE MLERĠ , , , 1 DOĞADA YÜRÜYÜġ , 2 2 5, , 8 DĠ NLENME EYLE MLERĠ , , , 3 EĞLENCE EYLE MLERĠ , , TÜM EYLE MLER , 1 1 2, (0-18 yaģ aralı ğı nda yapılan anket sayısı 1 ol duğundan değerlendiril mede gözar dı edil miģtir) 123

135 19-30 yaģ aralı ğı nda 47, yaģ aralı ğı nda 35, 46 ve üzeri yaģ aralı ğı nda 17 ki Ģi ile yapılan anketleri n değerlendiril mesi ne göre yaģ aralı kları na göre akti vitelere katılı m çok büyük oranda değiģ mesede Ģunl ar söyl enebilir. Genel spor eyl e ml eri ne en yüksek katılı m %93, 6 ile yaģ aralı ğındayken su sporları na en yüksek katılı m %94, 1 ile 46 ve üzeri yaģ gr ubundadır. Su sporları na katılı mın bu yaģ gr ubunda yüksek ol masını n sebebi yüz me aktivitesi ne katılı mı n %94, 1 dir. Su sporları nı ol uģt uran dalma ve yel ken gi bi di ğer akti vitelere katılı m yaģ gr ubunda daha yüksektir. Di nl enme eyl e ml eri ne katılı m en yüksek %89, 4 ile yaģ aralı ğı nda, eğl ence eyl e ml eri ne katılı m yi ne %57, 4 ile bu yaģ aralığı ndadır. Eğl ence eyl e ml eri ni ol uģt uran anfi-tiyatro ve diskot ek eyl e ml eri ne en yüksek katılı m yi ne yaģ aralı ğı ndadır. Özellikle diskot ek eyl e ml eri ne katılı m yaģ aralı ğı yüksel di kçe azal makt adır. Genel spor eyl e ml eri ne giren f ut bol, vol eybol ve teniste katılı m yaģ aralı ğı nda en yüksekken, fitness %51, 1 ile yaģ aralı ğındadır ve yaģ aralı ğı yüksel di kçe fitnessa katılı m oranı azal makt adır. Golfe katılı m i se %23, 5 ile 46 ve üzeri yaģ gr ubundadır. Tabl o Eğiti mdurumu EĞĠ TĠ M DURUMU KĠ ġġ Ġ LKÖĞRETĠ M 10 ORTAÖĞRETĠ M 21 YÜKSEKÖĞRETĠ M 69 TOPLAM 100 Yapılan anketleri n %69 nu yükseköğreti m mezunu, %21 i ni ortaöğreti m, %10 nu i se ilköğreti m mezunu i nsanlarla yapılan anketler oluģt ur makt adır. Gör ül düğü gi bi t atil köyü konakl ayanl arı nı n çok büyük oranı nı yüksek öğreti m mezunu i nsanl ar ol uģt ur makt adır. Anket yapılan i nsanl arı n eğitim dur umu eğiti m aralı kları na göre dengeli dağıl madı ğı ndan akti vitelere katılımı n eğiti m dur umuna göre değerlendiril mesi anla ml ı ol mayacağı ndan yapıl ma mı Ģtır. 124

136 Tatil Köyünde En Öne mli Bul unul an Al anl ar Tabl o Tatil köyünde en öne mli bul unul an alanl ar EN ÖNE MLĠ ALAN ORAN( %) GENEL SPOR ALANLARI 55 YÜZ ME HAVUZU 73 DENĠ Z, PLAJ 88 RESTORAN VE BENZERĠ 56 ANFĠ- TĠ YATRO 15 DĠ SKO 14 ALI ġ- VERĠ ġ ALANLARI 5 TALĠ H OYUN ALANLARI 3 ÇOCUK OYUN ALANLARI 2 KĠġĠ GENEL SPOR ALANLARI 2 YÜZME HAVUZU 3 5 DENĠZ, PLAJ RESTORAN VE BENZERĠ ANFĠ-TĠYATRO DĠSKO ALIġ-VERĠġ ALANLARI TALĠH OYUN ALANLARI ÇOCUK OYUN ALANLARI ġekil Tatil köyünde en öne mli bul unul an alanlar Yapılan anketlere göre t atil köyünü ol uģt uran al anlar arası nda ki en öne mli al an %88 ile deni z ve pl aj dır. Bunun sonucunda i nsanl arın bir t atil köyünün mut laka deni z kenarı nda ol ması nı istedikl eri ni söyl eyebiliriz. Deni z ve pl ajı n ardı ndan i kinci sırayı %73 ile yüz me havuzu i zl erken, üçüncü sırayı %56 ile rest oran ve benzeri alanl ar al makt adır. Dör düncü sırada ise %55 ile genel spor alanları gel mekt edir. 125

137 Tabl o Uyr uğa göre en öne mli bul unul an alanlar YERLĠ TURĠ ST YABANCI TURĠ ST ALANLAR kiģi oran( %) kiģi oran( %) SPOR ALANLARI 15 62, , 6 YÜZ ME HAVUZU , 5 PLAJ- DENĠ Z 22 91, , 8 RESTORAN ANFĠ- TĠ YATRO , 7 DĠ SKO 3 12, , 4 ALI ġ- VERĠ ġ ALANLARI , 6 TALĠ H OYUNLARI ALANLARI 1 4, 2 3 3, 9 ÇOCUK OYUN ALANLARI , 6 kiģi SPOR ALANLARI YÜZME HAVUZU PLAJ-DENĠZ RESTORAN ANFĠ-TĠYATRO DĠSKO ALIġ-VERĠġ ALANLARI TALĠH OYUNLARI ALANLARI ÇOCUK OYUN ALANLARI ġekil Yerli turiste göre en öne mli alanl ar kiģi SPOR ALANLARI YÜZME HAVUZU 2 PLAJ-DENĠZ RESTORAN ANFĠ-TĠYATRO DĠSKO 66 ALIġ-VERĠġ ALANLARI TALĠH OYUNLARI ALANLARI ÇOCUK OYUN ALANLARI ġekil Yabancı turiste göre en öne mli alanlar 126

138 24 Tür k ve 76 yabancı turistle( Al man, Ġsrailli, Avust uryalı, Rus ve di ğer) yapılan anketleri n değerlendiril mesi ne göre i nsanl arı n t atil köyündeki en öne mli alan seçi mi turistin uyruğuna göre değiģ mekt edir. Topl a m 24 yerli t uristin bu soruya cevabı na göre yerli t urist i çi n t atil köyündeki en öne mli al an %100 oran ile yüz me havuzu ve çevresi dir. Ġki nci en öne mli al an i se yerli t uristin %91, 7 si ni n seçi mi ile pl aj ve deni zdir. Üçüncü en öne mli al an i se %75 ile rest oran ve benzeri alanl arken dör düncü en öne mli al an %62, 5 ile spor al anl arı dır. Yerli t uristin en öne mli al anl ar i çi nde gör medi kleri al anlar ise anfi-tiyatro, alıģ-veriģ al anl arı ve çocuk oyun alanl arı dır. Topl a m 76 yabancı t uristin cevabl arı na göre en öne mli al an yerli t uristin seçi mi nden farklı ol arak %86, 8 ile pl aj ve deni zdir. Ġki nci en öne mli al an ol arak seçilen al an %64, 5 ile yüz me havuzu ve çevresi dir. Üçüncü en öne mli al an ise %52, 6 ile spor al anl arı dör düncü sırada gel en al an ise %50 ile rest oran ve benzeri al anlardır. Yerli turistin en öne mli al anlar arası nda gör medi ği anfi-tiyatro yabancı t uriste göre %19, 7 ile beģi nci sırada gel mekt edir. Anketleri n değerlendiril mesi sonucu elde edilen sonuçl ar, tatil köyü çalıģanları ile yapılan gör üģ mel erde de söyl endi ği gi bi- yerli turist tarafı ndan t atil köyünde en çok kullanılan al an dol ayısı ile en öne mli al an yüz me havuzu ve çevresi i ken yabancı t urist tarafından en çok kullanılan alan deni z ve plaj dır değerlendiril mesi ni doğrula makt adır. Sonuç ol arak t uristin uyruğuna göre değiģi klik göstersede t atil köyünde en öne mli al anl ar dol ayısı ile en yoğun kullanı ma sahi p al anlar deni z-plaj, yüz me havuzu, spor al anl arı ve rest orandır. Tabl o Ci nsi yete göre en öne mli bul unul an alanl ar KADI N ERKEK ALANLAR kiģi oran( %) kiģi oran( %) SPOR ALANLARI 27 48, , 6 YÜZ ME HAVUZU 41 73, , 7 DENĠ Z- PLAJ 50 89, , 4 RESTORAN 30 53, , 1 ANFĠ- TĠ YATRO 10 17, , 4 DĠ SKO 7 12, , 9 ALI ġ- VERĠ ġ ALANLARI 4 7, 1 1 2, 3 TALĠ H OYUNLARI ALANLARI , 8 ÇOCUK OYUN ALANLARI 2 3,

139 kiģi SPOR ALANLARI 2 YÜZME HAVUZU 0 DENĠZ-PLAJ RESTORAN ANFĠ-TĠYATRO 41 DĠSKO 50 ALIġ-VERĠġ ALANLARI TALĠH OYUNLARI ALANLARI ÇOCUK OYUN ALANLARI ġekil Kadı nlara göre en öne mli alanlar kiģi SPOR ALANLARI YÜZME HAVUZU 3 DENĠZ-PLAJ RESTORAN 26 ANFĠ-TĠYATRO DĠSKO ALIġ-VERĠġ ALANLARI TALĠH OYUNLARI ALANLARI ÇOCUK OYUN ALANLARI ġekil Erkekl ere göre en öne mli alanlar Kadı nl ara göre t atil köyündeki en öne mli al an %89, 3 oranl a pl aj ve deni zdir. Ġki nci sırada %73, 2 ile yüz me havuzu ve çevresi gelirken, üçüncü sırada %53, 6 ile rest oran, dör düncü sırada %48, 2 ile spor alanları gel mekt edir. Er kekl ere göre t atil köyündeki en öne mli al an kadı nları n seçi mi ile parel el ol arak %86, 4 ile yi ne deni z ve plaj dır. Ġki nci sırada %72, 7 ile yi ne kadı nları n seçimi ile aynı doğr ult uda ol arak yüz me havuzu ve çevresi dir. Üçüncü sırada %63, 6 ile spor al anl arı gelirken, dör düncü sırada %59, 1 ile rest oran gelmekt edir. sonuç ol arak erkekl eri n kadı nlara oranl a daha çok spor al anl arı nı kullandı kları nı, ayrıca rest oranı n erkekl erden daha çok kadı nlar tarafı ndan öne mli bul unduğunu söyl eyebiliriz. Anfi-tiyatro %17, 8 ile kadı nlar i çi n beģi nci sırada gelirken erkekl er i çi n %15, 9 ile disko beģi nci sırada gel mekt edir. AlıĢ-veriĢ alanları nı n %7, 1 ile kadı nl ar i çi n 128

140 erkekl erden( %2. 3) daha öne mli, aynı Ģeil de çocuk oyun al anl arı nı n da %3. 6 ile kadı nlar i çi n erkekl erden( %0) daha öne mli ol duğunu söyl eyebiliriz. Son olarak t ali h oyunl arı kadı nlar t arafı ndan öne mli al anlar arası nda gör ül medi ği( %0), erkekl erde ise %6, 8 ile yedi nci sırada alıģ-veriģ alanları ndan da öne mli ol duğu görül mekt edir. Sonuç ol arak 56 sı kadın 44 er kek t atil köyü konakl ayanı ile yapılan anketleri n ci nsi yete göre değerlendiril mesi sonucu t atil köyü i çi nde en öne mli alan ol arak gösterilen il k dör de giren al anlar arası nda değiģikli k ol masa da ci nsiyet e göre bunl arı n sırala ması nı n değiģtiği görül mekt edir. Tabl o YaĢa göre en öne mli bul unul an alanl ar YAġ ARALI ĞI ALANLAR kiģi oran( %) kiģi oran( %) kiģi oran( %) SPOR ALANLARI , , 5 YÜZ ME HAVUZU 37 78, , , 7 DENĠ Z- PLAJ 37 78, , 2 RESTORAN 24 51, , , 6 ANFĠ- TĠ YATRO 7 14, , 8 DĠ SKO 10 21, 3 1 2, , 6 ALI ġ- VERĠ ġ ALANLARI 3 6, 4 2 5, TALĠ H OYUNLARI ALANLARI , , 8 ÇOCUK OYUN ALANLARI 1 2, 1 1 2, kiģi SPOR ALANLARI YÜZME HAVUZU DENĠZ-PLAJ RESTORAN ANFĠ-TĠYATRO DĠSKO ALIġ-VERĠġ ALANLARI TALĠH OYUNLARI ALANLARI ÇOCUK OYUN ALANLARI ġekil yaģ aralığı nda en öne mli bul unulan alanlar 129

141 kiģi SPOR ALANLARI YÜZME HAVUZU DENĠZ-PLAJ RESTORAN ANFĠ-TĠYATRO 12 DĠSKO 15 ALIġ-VERĠġ ALANLARI TALĠH OYUNLARI ALANLARI ÇOCUK OYUN ALANLARI ġekil yaģ ve üzeri aralığı nda en öne mli bul unul an alanlar (0-18 yaģ aralı ğı nda yapılan anket sayısı 1 ol duğundan değerlendiril mede gözar dı edil miģtir)19-30 yaģ aralığı nda 47 kiģi ile yapılan- t atil köyünün en önemli al anl arı hangi al anl ardır?- sorusuna verilen cevapl arı n değerlendiril mesi ne göre t atil köyünün en öne mli al anı %78, 7 ile yüz me havuzu ve deni z-plaj dır. Ġki nci en öne mli al an %51, 1 ile rest oran, üçüncü %47 ile spor al anları dör düncü al an ise %21, 3 ile diskodur. Aynı soruya yaģ aralığı ndaki i nsanl arı n verdi ği cevapl ara göre en öne mli al an %100 ile deni z ve pl aj dır. Ġki nci en öne mli al an %68, 6 ile yüz me havuzu ve çevresi, üçüncü en öne mli alan ise %54, 3 ile spor alanl arı ve rest orandır. 45 ve üzeri yaģ gr ubundaki i nsanl ara göre t atil köyünün en öne mli al anı %88, 2 ile deni z ve pl aj, i ki nci en öne mli al an farklı ol arak %70, 6 rest oran, üçüncü al an i se % 64, 7 ile yüz me havuzu ve çevresi dir. Dör düncü sırada %23, 5 ile spor al anl arı gel mekt edir. Daha öncrden de belirtildi ği gi bi t atil köyünün en öne mli al anları nı ol uģturan deni z- pl aj, yüz me havuzu, spor al anları ve rest oran farklı yaģ aralı ğı ndaki insanl arı n verdi kleri cevapl arı n değerlendiril mesi ile ortaya çı kan sonuçl arla da doğrul anmı Ģtır. Fakat sırala ma çok belirgi n ol masada değiģ mekt edir. Ör neği n 46 ve üzeri yaģ gr ubunda en öne mli al an deni z-plaj i ken i ki nci en öne mli al anı n rest oran ol ması ilgi nç bir sonuçt ur. 130

142 Di sco yaģ aralı ğındaki i nsanl ara göre %21, 3 ile t atil köyünün en öne mli dör düncü al anı dır. Anfi-tiyatro yaģ aralı ğı nda ki i nsanl arca daha çok kullanılırken, disco yukarı da da belirtildi ği gi bi yaģ gr ubunda di ğer yaģ gr ubl arı na göre daha yüksektir. Kı saca t atil köyündeki en öne mli al anları n sıralaması anket e cevap veren i nsanl arı n yaģ, uyr uk ve ci nsi yetlerine göre değiģi klikler gösterse de en öne mli al anlar deni z- pl aj, yüz me havuzu ve çevresi, rest oran ve spor alanları dır. Bu sonuçl arda i nsanl arı n tatil köyünde di nlenmek ve aynı za manda eğl enmek ve de t atil köyl eri ni n çok çeģitli spor ve rekreasyon ol anakl arı na sahi p ol ması nedenl eri ile konakl adı kları sonucu il e parelel dir Farklı Rekreasyon Al anl arı Arası ndaki ĠliĢkiler Tabl o Farklı rekreasyon alanları arası ndaki iliģkiler FARKLI REKREASYON ALANLARI ARASI NDAKĠ Ġ LĠġKĠ LER kiģi oran( %) Tü mrekreasyon alanları yanyana, bir yerde toplanmalı Birbirleriyle iletiģi msağlayacak Ģekilde yeterli derecede yakı n ol malı Birbirleriyle görsel açı dan mutlaka iletiģi msağlanmalı Birbirllerinden iletiģi msağla mayacak Ģekilde uzak ol malı 9 9 Yor u msuz 1 1 Topl a m kiģi Tüm rekreasyon alanları yanyana,bir yerde toplanmalı Birbirleriyle iletiģim sağlayacak Ģekilde yeterli derecede yakın olmalı Birbirleriyle görsel açıdan mutlaka iletiģim sağlanmalı Birbirllerinden iletiģim sağlamayacak Ģekilde uzak olmalı ġekil Farklı rekreasyon alanları arası ndaki iliģkiler Yorumsuz Anket yapılan i nsanl arı n büyük çoğunl uğu ( %61) tatil köyl eri ndeki farklı rekreasyon al anl arı nı n birbirleri ile iletiģi m sağl ayacak Ģekil de fakat yal nızca buna i mkan sağlayacak Ģekil de yakı n ol ması nı ist edi klerini belirt miģlerdir. %15 i farklı rekreasyon al anl arı nı n mutlaka birbirleri ile görsel açı dan iletiģi m sağl ayacak Ģekil de 131

143 ol ması nı istedi kleri ni belirt miģ, %14 ü ise farklı rekreasyon al anl arı nı n yanyana, bir yerde i çiçe çözüml enmesi ni belit miģlerdir. Birbirleri ile iletiģi m sağla mayacak Ģekil de uzak ol ması gerekti ği ni söyl eyenl er ise anket yapılan i nsanl arın %9 unu ol uģt ur makt adır. Tabl o Ci nsi yete göre farklı rekreasyon alanları arası ndaki iliģkiler KADI N ERKEK FARKLI REKREASYON ALANLARI ARASI NDAKĠ Ġ LĠġKĠ LER kiģi oran( %) kiģi oran( %) Tü mrekreasyon alanları yanyana, bir yerde toplanmalı 8 14, , 6 Birbirleriyle iletiģi msağlayacak Ģekilde yeterli derecede yakı n ol malı 34 60, , 4 Birbirleriyle görsel açı dan mutlaka iletiģi msağlanmalı 8 14, , 9 Birbirllerinden iletiģi msağla mayacak Ģekilde uzak ol malı 5 10, , 4 Yor u msuz 1 1, kiģi Tüm rekreasyon alanları yanyana,bir yerde toplanmalı Birbirleriyle iletiģim sağlayacak Ģekilde yeterli derecede yakın olmalı Birbirleriyle görsel açıdan mutlaka iletiģim sağlanmalı 34 Birbirllerinden iletiģim sağlamayacak Ģekilde uzak olmalı Yorumsuz ġekil Kadı nlara göre rekreasyon alanları arasındaki iliģkiler kiģi Tüm rekreasyon alanları yanyana,bir yerde toplanmalı Birbirleriyle iletiģim sağlayacak Ģekilde yeterli derecede yakın olmalı Birbirleriyle görsel açıdan mutlaka iletiģim sağlanmalı 27 Birbirllerinden iletiģim sağlamayacak Ģekilde uzak olmalı Yorumsuz ġekil Erkekl ere göre rekreasyon alanları arasındaki iliģkiler Gör ül düğü gi bi farklı rekreasyon al anları arası ndaki kur ul ması gereken iliģkileri n ci nsi yete göre değiģ mediği görül mekt edir. 132

144 Tatil Köyl eri nde Bitkisel Tasarı mı n Önemi Tabl o Tatil köyl eri nde bit kisel tasarı mı n önemi BĠ TKĠ SEL TASARI M kiģi oran( %) En öne mli unsur Öne mli bir unsur Az öne mli bir unsur öne mli bir unsur değil 1 1 Topl a m oran(%) En önemli unsur %13 %1 %23 Önemli bir unsur Az önemli bir unsur %63 Önemli bir unsur değil ġekil Tatil köyl eri nde bit kisel tasarı mı n önemi Anket yapılan i nsanl arı n %86 sı t atil köyü t asarımı nda bit kisel t asarı mı n öne mli bir unsur ol duğunu belirt mi Ģler ve bu i nsanl arı n %23 ü bit kisel t asarı mı n en öne mli unsur ol duğunu söyl e mi Ģlerdir. Anketi cevapl ayan i nsanl arı n %13 i se çok öne mli ol madı ğı nı yal nızca %1 i hi ç öne mli bir unsur ol madı ğı nı belirt miģlerdir. Sonuç ol arak t atil köyüne gel en i nsanl arı n bit kisel t asarı ma di kkat ettiği ve öne m ver di ği söyl enebil mekt edir Ot ur mak Ġçi n Seçilen Mekanı n Özelli kleri Tabl o Ot ur mak içi n seçilen mekanı n özellikleri OTURMAK Ġ ÇĠ N SEÇĠ LEN MEKANI N ÖZELLĠ KLERĠ ORAN( %) MANZARAYA AÇI K OLMALI 74 GĠ ZLĠ BĠ R YER OL MALI 5 ÜSTÜ KAPALI GÖLGELĠ K BĠ R MEKAN OL MALI 16 DĠ ĞER REKREASYON ALANLARI NA YAKI N OLMALI

145 KĠġĠ MANZARAYA AÇIK OLMALI 21 GĠZLĠ BĠR YER OLMALI ÜSTÜ KAPALI GÖLGELĠK BĠR MEKAN OLMALI DĠĞER REKREASYON ALANLARINA YAKIN OLMALI ġekil Ot ur mak içi n seçilen mekanı n özellikleri Ġlgili tabl o ve Ģekil de de gör ül düğü gi bi ot ur mak ve di nlenmek i çi n seçilen mekanı n önceli kle manzaraya açı k ol ması gerekmekt edir. Anket e cevap veren i nsanları n %74 ü mekanı n manzaraya açı k ol ması gerekti ği ni, %21 i di ğer rekreasyon al anl arı na yakı n ol ması gerekti ği ni, %16 sı üst ü kapalı göl geli k bir mekan ol ması gerekti ği ni, %5 i ise gizli bir yer ol ması gerekti ği ni belirt miģlerdir. Sonuç ol arak mekanı n seçi mi nde en öne mli faktör mekanı n manzaraya açı k ol ması gerekti ği dir. Bu sonuç i nsanları n rest oran, bar, café ya da ot ur ma al anl arı nın mutl aka manzaraya haki m ol acak Ģekil de t asarlanı p, yeri ni n seçil mesi gerekti ği ni göster mekt edir. 134

146 Genel Anket Değerl endi r mesi Far klı yedi t atil köyünde topla m 100 kiģi ile yapılan anket çalıģ ması ile daha önceden de belirtildi ği gi bi-tatil köyünden genel bekl entiler- baģlı ğı altında anket yapılan kiģileri n genel ol arak neden t atil köyl eri nde konakl a mayı t erci h ettikl eri, tatil köyl eri nde en çok aktivitelere katıl mak istedikl eri veya katıldı kları yani t atil köyl eri nden genel bekl entileri, tatil köyl eri n en öne mli al anl arı nı n hangileri ol dukl arı ve bu farklı alanlar arası ndaki iliģkileri n nasıl kur ul ması gerekti ği gi bi sor ul arı n cevapl arı alı nmaya çalıģıl mıģtır. Anketleri n değerlendiril mesi ile ortaya çı kan sonuçl ar : Di ğer t uriz m t esisleri arası ndan t atil köyünde konakl a manı n t erci h edil mesindeki en öne mli sebebl er sırası ile di nlenmek ve aynı za manda eğl enmek, ve t atil köyl eri ni n çok çeģitli rekreasyon ve spor ol anakl arını sunması dır. Yapılan anketleri n değerlendiril mesi ile ortaya çı kan sonuca göre diğer t uriz m t esisleri arasından doğa ile i çiçe bir t atil sunmayı a maçl ayan ve bu özelliği ile di ğer konakl a ma t esislerden ayrılan t atil köyl eri ni n t erci h edil mesi nde - doğa ile i çiçe bir t atil geçir mek- unsur u en az et kili ol an unsurdur. BaĢlangı çta doğa ile i çiçe bir t atil sunma felsefesi yle ortaya çı kması na rağmen bu sonuç bu felsefe ile çeliģ mekt edir. Tatil köyl eri nde katılı mın en yüksek ol an akti vitel er sırası ile su sporları i çi nde yer al an yüz me, di nlenme eyl e ml eri i çi nde yer al an güneģlenme ve genel spor eyl e ml eri i çi nde yer al an fit nesstır. At a bi nme, golf, dal ma, yel ken gi bi akti viteler all i ncl usi ve i çi nde yer al madı ğı ndan katılı mın yüksek ol madı ğı aktivitelerdir. Katılı mı n en düģük ol duğu akti viteler ise doğada yür üyüģ, golf ve talih oyunl arı dır. Akti vitelere katılı mci nsiyet e, yaģa göre değiģi klik göster mekt edir: - Daha önceden de belirtildi ği gi bi t atil köyl eri nde en çok katılınan akti viteler sırası ile yüz me, güneģlenme ve fit nessdır. Bu genelle me kadı nlar i çi n doğr u i ken erkekl erde değiģ mekt edir. Er kekl eri n en çok katıldı ğı akti viteler sırası ile yüz me, güneģlenme ve fit ness yi ne genel spor eyl e ml eri ne giren vol eybol dur. Yapılan anketleri n sonuçl arı na göre yüz me ve fit ness dıģı ndaki spor akti viteleri içi nde yer al an t enis, vol eybol ve özellikle f ut bol gi bi yüksek ef or sarfedilen spor aktiviteleri ne katılı m er kekl erde daha yüksekken, golf, ata bi nme, doğada yür üyüģ gi bi akti viteler kadı nlarda daha yüksektir. 135

147 - En çok katılınan akti viteler yaģa göre de değiģ mekt edir. Katılı mı n en yüksek ol duğu sırası ile yüz me, güneģlen me ve fit ness genelle mesi ve yaģ gr ubu i çi n doğr u i ken 46 ve daha yüksek yaģ gr ubu i çi n katılı mı n en yüksek ol duğu akti viteler sırası ile yüz me, güneģlenme, açı k havada ot urma ve manzarayı seyretmedir. Yani fitness a katılı m yaģ aralı ğı yüksel di kçe azal makt a, aynı Ģekil de özellikle disko ol mak üzere eğlence aktiviteleri ne de katılı myaģ aralı ğı yüksel di kçe azal makt adır. Tatil köyü i çi nde yer alan al anl ar arası nda en öne mli al anlar sırası ile deni z- pl aj, yüz me havuzu ve çevresi, rest oran ve genel spor al anları dır. Yapılan anketlere göre en öne msi z gör ülen al anlar ise alıģ-veriģ, t ali h oyunl arı ve çocuk oyun al anl arı dır. En öne mli alanl ar ol arak gör ül en al anl ar uyr uğa, ci nsi yete ve yaģa göre değiģ mekt edir. - Yerli t urist i çi n en önemli al anlar sırası ile yüz me havuzu ve çevresi, deni z-plaj, rest oran ve genel spor al anl arı i ken yabancı turist i çi n sırala ma değiģ mekt edir. Yabancı t uriste göre en öne mli al anlar deni z-plaj, yüz me havuzu ve çevresi, spor al anl arı ve rest orandır. - Kadı nlar i çi n sırala ma sırası ile deni z-plaj, yüzme havuzu ve çevresi, rest oran ve spor al anları dır. Er kekler i çi n ise genel sıralama deni z-plaj, yüz me havuzu ve çevresi, genel spor alanları ve rest orandır yaģ aralı ğı ndaki i nsanl ar i çi n en öne ml i alanlar sırası ile yüzme havuzu, deni z-plaj, genel spor al anl arı ve rest oran, yaģ aralı ğı nda ise deni z-plaj, yüz me havuzu ve çevresi, rest oran ve genel spor al anları, 46 ve üzeri yaģ gr ubundaki kiģiler içi n deni z-plaj, rest oran, yüz me havuzu ve çevresi ve genel spor alanları dır. Kı saca t atil köyü i çi nde yer al an al anl ar i çi ndeki en öne mli al anlar önemli al anl ar ci nsi yet, uyruk ve yaģa göre değiģi kli k göster memekt e yal nızca sırala ması ci nsi yet, uyr uk ve yaģa göre değiģi kli k göster mekt edir. En öne mli al anl ar deni z-plaj, yüz me havuzu ve çevresi, rest oran ve genel spor alanlarıdır. Anketleri n değerlendirilmesi ne göre farklı rekreasyon al anları birbirleri ile iletiģi m sağl ayacak Ģekilde yet erli Ģekil de yakın ol malı dır. Yani i nsanlar farklı rekreasyon al anları nı n hiç bir Ģekil de iletiģi m sağlanmayacak Ģekil de uzak ol ması nı ve de görsel iletiģi m sağl anacak ya da ol uģt urduğu gür ült ünün kendilerini rahatsız 136

148 et mesi ne i zi n verecek Ģekil de yakı n ol ması nı isteme mekt edir. Burada en öne mli r ol bit kilere yani bit kisel t asarı ma düģ mekt edir. Doğr u bir bit kisel t asarı m ile farklı rekreasyon al anl arı nı n birbirleri ni görsel ve iģitsel açı dan rahatsız et memesi ni ve bunun içi nde bu alanları n birbirleri nden çok uzak yerleģtiril me mesi ni sağl ayacaktır. Tatil köyünün t asarı mında bit kisel t asarı m öne mli bir unsur ol arak gör ül mekt edir. Ayrı ca yapılan anketlere göre t atil köyüne gel en insanlar sorul an sorul ara ver di kl eri cevapl ara göre bit kisel tasarı ma di kkat ettikleri anl aģıl makt adır. Bu sonuç bit kisel tasarı mı n t atil köyünün tasarı mı nda açı k ve kapalı alanl arı n t asarı mı kadar öne m taģı dı ğı nı, gerekli özenin veril mesi gerekti ği ni, t asarı mı n bilinçli ol arak ve di ğer al anl arı n tasarı mı ile eģgüdü msel olarak yapıl ması gerekti ği ni göster mekt edir. Anketlere göre i nsanl ar ot ur mak ve di nlenmek i çin mekanı seçerken öncelikle manzarayı göz önünde bul undur makt adır. Bu sonuç mekanl arı n t asarı mı nda manzara fakt örünün en öne mli unsur ol duğunu göst er mekte dol ayısı yla gerek açı k al anl arda yapılan ot ur ma mekanl arı gerekse rest oran ya da bar gi bi kapalı mekanl arı n yer seçi mi nde mekanı n manzaraya haki m olması gerekti ği sonucunu ort aya çı kar makt adır. 137

149 5. 4 Ant al ya da Seçilen Ġ ki Tatil Köyünde Kull anı cı Me mnuni yeti ni n Belirlenmesi (Sali ma Tatil Köyü Ve Maj est y Cl ub Ke mer Ör neği) Bu böl ümde anket çalıģ ması nı n yapıl dı ğı yedi f arklı t atil köyü arasından anket çalıģ ması nı n değerlendirileceği al an ol arak Salima Tatil Köyü ve Maj est y Cl ub Ke mer seçil miģtir. Bu t atil köyl eri nde yapılan anketleri n değerlendirilmesi ile bu tatil köyl eri nde konakl ayan kiģileri n bekl enti ve me mnuni yet dur umu belirlenmeye çalıģılarak, bu t atil köyl erini n rekreasyon ve ortak al anl arı nı n t asarı mı nı n ve bit kisel tasarı mı nı n ne kadar baģarılı ol duğu sapt anmaya çalıģıl mıģtır. Bunun i çi n ilk önce bu iki t atil köyünde yapılan anketleri n değerlendiril mesi ile ortaya çı kan veriler sıralanacak daha sonra bu veriler doğr ult usunda sonuçl ar sıralanarak ve bu i ki t atil köyünün konukl arı n bekl enti ve istekl eri ne cevap veri p-ver medi ği yani ne kadar baģarılı ol duğu sapt anacaktır. Bu çalıģ ma i çi n Sali ma Tatil Köyü ve Maj est y Cl ub Ke mer i n ör nek al an ol arak seçil mesi ni n nedeni bu i ki t atil köyünün farklı arazi Ģekli ne sahi p ol ması ve buna bağlı ol arakt a rekreasyon, ortak al anları n ve konakl a ma üniteleri ni n yer seçi mi mde ve araları nda kur ul an iliģkileri n farklılıkları ndan ileri gel mekt edir. Ġzleyen böl ümde bu i ki tatil köyü arası ndaki farklılıklar belirtil miģtir. Sali ma Tatil Köyü -Sali ma Tatil Köyü dar, uzun ve deni ze cephesi dar bir arazi ye sahi ptir. Bu sebebl e deni z cephesi tama mi ile genel tesislere ayrıl mıģtır. - Genel t esislerden uzakta pl anlanmı Ģ ol an konakl a ma t esisleri deni zden gel en rüzgardan yararla mak i çin arazi üzeri nde çarsı ya gi den akslar üzeri nde seyrek ol arak yerleģtiril miģtir. - Tatil köyünün vazi yet pl anı i ncelendi ği nde Majest y Cl ub Ke mer den farklı ol arak açı k spor t esisleri ni n t atil köyünün deni z cephesi nde, genel t esislere yakı n bir konu mda ve bir yerde t opl anmı Ģ olarak yerleģtirildi ği görül mekt edir. - Sali ma Tatil Köyü nün t asarı mı nı yönl endiren en öne mli unsur sokak unsurudur. Yat ak üniteleri ni n i çi nden geçen sokakl arı n ol uģt urduğu aksl arı n t ümü çarģı ya 138

150 yönl endirilerek yat ak üniteleri nden genel t esislere git mek isteyen kiģileri n önce mutl aka çarģı dan geç meleri a maçl anmı Ģtır. - Sali ma Tatil Köyü nde yi ne Maj est y Cl ub Ke mer den farklı ol arak personel loj manl arı nı n t atil köyünün he men giriģi nde, arazi ni n genel t esislere en uzak böl gesi nde yerleģtirildi ği gör ül mekt edir. Maj est y Cl ub Ke mer - Maj est y Cl ub Ke mer, Sali ma Tatil Köyü nden farklı ol arak kareye yakı n deni z cephesi dar ol mayan bir arazi ye sahi ptir ve dol ayısı ile Sali ma Tatil Köyü nde ol duğu gi bi t üm deni z cephesi genel t esislere ayrıl ma mı Ģtır. Arazi ni n kısıtlı ol ması sebebi ile genel t esisler mü mkün ol duğunca dar bir al an i çi nde yerleģtiril mesi ne rağmen Sali ma Tatil Köyü ne nazaran genel t esisler kıs mende olsa arazi ye daha dağı nı k olarak yerleģtirilmi Ģtir. -Sali ma Tatil Köyü nde yat ak üniteleri ni n yerleģtiril mesi nde sokak unsuru en öne mli fakt ör i ken Maj est y Cl ub Ke mer de yat ak üniteleri deni ze di k i nen dar sokakl ar üzeri nde geniģ ağaçlı klı al anl ar-avl ular etrafı nda yerleģtiril miģ ve odal arın bu yöne cephe ver mesi sağlanmı Ģtır. - Tatil köyünün açı k spor t esisleri ni ol uģt uran t enis kortları Sali ma Tatil Köyü nden farklı ol arak t atil köyünü arazisi ni n en ar ka, genel t esislerden en uzak ol an bu kıs mı na yerleģtiril miģtir. Tatil köyünün açı k spor t esisleri ni ol uģt uran diğer t esisler yani f ut bol ve basket bol sahası ise kabul e gi den yol üzeri nde t enis kortları ndan kopuk ol arak yerleģtirilmi Ģ yani Sali ma Tatil Köyü nden farklı ol arak açı k spor tesisleri bir yerde t opl u olarak yerleģtiril me mi Ģtir. - ÇarĢı kabul böl ümünden genel t esislere gi den ana aks ile genel t esislerden yat ak üniteleri ne gi den aksların kesiģtiği yerde yol üst ü alıģ-veriģ üniteleri ol arak yerleģtiril miģtir. Sali ma Tatil Köyü nde ol duğu gi bi yat ak üniteleri i çi nden geçen aksları n çarģı ya yönl endiril mesi ile yat ak üniteleri nden genel t esislere gi decek kiģileri n mutlaka önce çarģı ya uğra mal arı nı a maçlayan bir durumyokt ur. -Personel l oj manl arı Sali ma Tatil Köyü nde ol duğu gi bi genel t esislerden en uzak nokt ada değil genel tesisleri ol uģt uran alan içi nde ana rest oranı n he men solundadır. 139

151 Sali ma Tatil Köyü nde Kull anı cı Me mnuniyeti ni n Belirlenmesi Tatil Köyünün Terci h Edil mesi ndeki Fakt örler Tabl o Sali ma Tatil Köyü nün terci h edil mesindeki fakt örler TERCĠ H NEDENĠ KĠ ġġ ORAN Mi mari karakteristik 5 19, 2 Doğa ile büt ünleģ mi Ģ bir tatil sunması 14 53, 2 Sunul an akti vitelerin çokl uğu 8 30, 8 Sunul an konfor 11 42, 3 Ar kadaģ tavsi yeleri 9 34, 6 Di ğer 1 3, 8 KĠġĠ Mimari karakteristik Doğa ile bütünleģmiģ bir tatil sunması Sunulan aktivitelerin çokluğu Sunulan konfor ArkadaĢ tavsiyeleri Diğer ġekil Sali ma Tatil Köyü nün terci h edil mesi ndeki fakt örler Sali ma Tatil Köyü nde topl a m 26 kiģi ye bu t atil köyünü t erci h et mel erini n neden veya nedenl eri sorul muģtur. Sali ma Tatil Köyü nün t erci h edil mesi nde en öne mli neden %53, 2 bu t atil köyünün doğa ile büt ünl eģmi Ģ bir t atil sunması dır. %42, 3 ile sunul an konf or bu t atil köünün t erci h edil mesi nde öne mli i ki nci nedendir. Anket e cevap veren t atil köyü konakl ayanl arı nı n %34, 6 ü bu t atil köyünü ar kadaģ t avsi yesi ile t erci h ettikleri ni belirtirken %30, 8 i ise sunul an akti viteleri n çokl uğunu, %19, 2 si ise tatil köyünün mi mari karakt eristiği ni terci h nedeni olarak göster mi Ģlerdir. Böl üm de genel ol arak t atil köyünde konakl a manı n t erci h edil mesi ni n nedenl eri ni n sapt anmasına yöneli k ol arak t opl am 100 kiģi ye sorul an ve cevapl arı n değerlendiril mesi sonucunda el de edilen bul gul arda t atil köyünde konakl a manı n nedenl eri nden doğa ile i çiçe bir t atil yapma %14 ile altıncı sırada ol duğu saptanmı Ģtır. Fakat Salima Tatil köyünün t erci h edil mesi nde doğa ile bütünl eģ mi Ģ bir tatil sunması %53, 2 ile il k sırada gel mekt edir. Bu sonuca göre i nsanlar farklı 140

152 konakl a ma t esisleri arasından t atil köyl eri ni t ercih ederlerken doğa ile i çiçe bir t atil yap mak a macı çok fazla et kili ol mazken, çok çeģitli tatil köyl eri arasında seçi m yaparlarken et kili ol maktadır. Öne mli bir bul guda t ur acent aları ile yapılan görüģ mel erde de söyl endi ği gi bi t atil köyünün mi mari karakteristiği tatil köyünün seçi minde çok et kili fakt ör değildir Tatil Köyünün En Davet kar ve Çeki ci Yeri Tabl o Sali ma Tatil Köyü nün en davet kar ve çekici yeri Tatil köyünün en çekici yeri Ki Ģi Oran( %) YÜZ ME HAVUZU VE ÇEVRESĠ PLAJ VE DENĠ ZĠ 4 15, 4 YEġĠ L ALANLAR- PEYZAJ 4 15, 4 RESTORAN 1 3, 8 KiĢi 4 1 YÜZME HAVUZU VE ÇEVRESĠ PLAJ VE DENĠZĠ 4 15 YEġĠL ALANLAR- PEYZAJ RESTORAN ġekil Sali ma Tatil Köyü nün en davet kar ve çeki ci yeri Sali ma Tatil Köyü nde konakl ayan i nsanl ara t atil köyünün en önemli yeri ni sapta mak i çi n - bu t atil köyünün en davet kar ve çeki ci yeri neresi dir?- sor usu sorul muģt ur. Sor u sorulan i nsanl arı n % 60 nı n verdi ği ortak yanıtlara göre Sali ma Tatil Köyü nün en davetkar ve çeki ci yeri pool barı nda yer al dı ğı yüz me havuzu ve çevresi dir. Pl aj ve deni z insanları n %15, 4 üne göre bu t atil köyünün en davet kar yeri iken yi ne i nsanl arı n %15, 4 üne de göre t atil köyünün yeģil al anları-peyzajı buranı n en davet kar çeki ci yeri dir. 141

153 Tatil Köyü ndeki Al anl arı n Yeterliliği Tabl o Sali ma Tatil Köyü ndeki alanları n yeterliliği YETERLĠ YETERSĠ Z ALANLAR kiģi oran( %) kiģi oran( %) GENEL SPOR ALANLARI 20 76, , 2 SU SPOR ALANLARI 20 76, , 2 DĠ NLENME ALANLARI 19 73, , 1 RESTORAN 24 92, 3 1 3, 8 YÜZ ME HAVUZU 23 88, , 5 DENĠ Z- PLAJ 22 84, , 5 ANFĠ- TĠ YATRO 24 92, DĠ SKO 20 76, , 5 BARLAR 24 92, 3 1 3, 8 ALI ġ- VERĠ ġ ALANLARI 17 65, , 1 TALĠ H OYUN ALANLARI 16 61, , 4 ÇOCUK OYUN ALANLARI 19 73, 1 1 3, 8 kiģi GENEL SPOR ALANLARI SU SPOR ALANLARI DĠNLENME ALANLARI RESTORAN YÜZME HAVUZU DENĠZ-PLAJ ANFĠ-TĠYATRO DĠSKO ġekil Sali ma Tatil Köyü nde alanları BARLARn yeterli ol duğunu düģünenl er kiģi GENEL SPOR ALANLARI SU SPOR ALANLARI DĠNLENME ALANLARI RESTORAN YÜZME HAVUZU DENĠZ-PLAJ ANFĠ-TĠYATRO DĠSKO ġekil Sali ma Tatil Köyü nde alanları BARLARn yetersiz ol duğunu düģünenl er 142

154 Topl a m 26 kiģi ile yapılan anketleri n değerlendiril mesi ne göre Sali ma Tatil Köyün de ki çeģitli alanl arı n yet ersiz ol duğunu düģünen i nsanl arı n oranı yüksek değil dir. Anket yapılan i nsanl arı n en yüksek oranda yet ersiz ol duğunu düģündükl eri al an %23, 1 ile di nlenme ve alıģ veriģ al anl arı dır. Genel ve su sporları al anl arı nı n yet ersiz ol duğunu düģünen i nsanl arı n oranı her iki al anda da %19, 2 dir. Sali ma Tatil Köyü nde Hal kl a ĠliĢkiler Sor uml usu ile yapılan gör üģ mede kendisi ni n belirtiği üzere t e mmuz ve ağust os gi bi çok yoğun döne ml erde kullanı cılardan yansı yan gör üģlere göre di nlenme al anları, rest oran ve yüz me havuzu yet ersiz gel mekt edir Tatil Köyündeki Açı k Al anl arı n Konu mları Tabl o Sali ma Tatil Köyü ndeki açı k alanların konu ml arı AÇI K ALANLARI N KONUMLARI KĠ ġġ ORAN( %) Birbirlerine çok uzak konu mda 1, 0 3, 8 Birbirlerine çok yakı n 1, 0 3, 8 Birbirlerine uygun uzaklıkta 23, 0 88, 6 Yor u msuz 1, Topl a m KĠġĠ 1,0 1,0 1,0 Birbirlerine çok uzak konumda Birbirlerine çok yakın 23,0 Birbirlerine uygun uzaklıkta Yorumsuz ġekil Sali ma Tatil Köyü ndeki açı k alanları n konu ml arı Sali ma Tatil Köyü nde topl a m 26 kiģi ile yapılan açı k al anları nı n konu ml arı ile il gili soruya verilen cevapl arı n değerlendiril mesi ne göre anket e cevap verenl erin %88, 6 sı açı k al anl arı n konu ml arı itibari ile biri birleri ne uygun uzaklı kta ol duğunu düģün mekt edir. Açı k alanl arı n birbirleri ne çok yakı n ya da çok uzak ol duğu düģünenl er ise her ikisi nde de %3, 8 oranı ndadır. 143

155 Tabl o Sali ma t atil köyü nde rekreasyon al anl arı arası ndaki iliģkiler- Açı k al anl arı n konu mu AÇI K ALANLARI N KONUMLARI REKREASYON ALANLARI ARASI NDAKĠ Ġ LĠ ġkġ LER NASI L OL MALI? Yanyana Yeterli yakı nlı kta Görsel il etiģi muzak sağl anmalı Birbirlerine çok uzak konu mda Birbirlerine çok yakı n Birbirlerine uygun uzaklıkta Yor u msuz Topl a m Topl a m Sali ma Tatil Köyü nde %88, 6 oranı nda açı k alanl arı birbirleri ne uygun uzaklı kta ol duğunu düģünen 23 kiģi den 12 kiģi farklı rekreasyon al anları nı n birbirleri ile iletiģi m sağl ayacak Ģekilde yet erli derecede yakın ol malı derken, 5 kiģi bu al anl arı n yanyana biryerde t opl anmı Ģ ol ması gerekti ği ni söyl e mekt edir. 6 kiģi ise bu al anl arı n birbirleri ile görsel iletiģi m sağl ayacak Ģekilde konu ml andırıl ması gerekti ği ni düģün mekt edir. Sali ma Tatil Köyü nün vazi yet pl anı i ncelendi ği nde de farklı rekreasyon alanl arı nı n tatil köyünün uzun, dar ve deni z cephesi kısa bir arazi ye sahi p ol duğundan dol ayı deni z cephesi nde birbirleri ne yakı n konu mda t opl anmı Ģ ol duğunu gör mekt eyi z. Bu dur um anket e cevap veren i nsanl arı n düģünceleri ile uyu ml udur. Kı saca Sali ma Tatil Köyün de ki farklı açı k al anl arı n konu ml arı itibari ile birbirleri ne uygun uzaklı kt a ol duğunu ve i nsanl arı n da bundan me mnun ol dukları nı söyl eyebiliriz. Tatil köyünde ilgili depart manl a yapılan gör üģ mede de kendilerine bunun aksi nde ol umsuz hi çbir el eģtirini n gel medi ği de belirtil miģtir. 144

156 Tatil Köyü de Ġstenilen Farklı Akti viteler Tabl o Sali ma Tatil Köyü nde istenilen farklı akti viteler SALĠ MA ĠSTENĠ LEN AKTĠ VĠ TELER kiģi oran( %) Heyacan ve macera sunan aktiviteler 2 7, 7 Farklı sportif aktiviteler 9 34, 6 ÇeĢitli su sporları 3 11, 5 Fi zi ksel güce dayalı yarıģ mal ar 4 15, 9 Yok 10 38, 5 kiģi Heyacan ve macera sunan aktiviteler Farklı sportif aktiviteler ÇeĢitli su sporları 4 3 Fiziksel güce dayalı yarıģmalar Yok ġekil Sali ma Tatil Köyü nde istenilen farklı akti viteler Gör ül düğü gi bi Sali ma Tatil Köyü nde anket e cevap veren i nsanl arı n %38, 5 i t atil köyünde ol mayı pta ol ması istedi kleri farklı akti vitel eri n ol madı kları nı belirt miģlerdir. %34, 6 sı ise golf, ata bi nme gi bi farklı aktiviteleri n t atil köyünde ol ması nı istedi kleri ni belirt miģlerdir. %15, 9 u ise fizi ksel güce dayalı yarıģ mal arın, %11, 5 i ise çeģitli su sporları nı n ol ması nı istedi kleri ni belirt miģlerdir. Heyecan ve macera sunan akti viteleri isteyenl eri n oranı ise %7, 7 dir. Gör ül düğü gi bi genel olarak anket yapılan t ümtatil köyl eri nde de durumçok değiģ mekt edir. Sali ma Tatil Köyü nde Sayı n Sevil Yıl maz ile yapılan gör üģ mede bu konu ile il gili ol arak kendileri ne yansıyan t urist gör üģleri ne göre i nsanl ar rafting ve fiziksel güce dayalı yarıģ mal arla il gili ol arak bilek güreģi yarıģ mal arı nı n ol ması nı istedi kleri ni belirt mekt edirler. Gerek Sali ma gerek di ğer t atil köyl eri nde birçok akti vite özellikle çeģitli su sporları ( wat erski, paraģüt, sörf, dal ma akti viteler,..) i nsanl ara sunul makt adır. Yapılan anketleri n bir çoğunda belirtildi ği gi bi asıl sorun birçok farklı akti viteni n ücretli 145

157 ol uģudur. Insanl ar bu aktiviteleri n herģey dahil siste mi i çi nde ol ması nı istedi kleri ni belirt miģlerdir Tatil Köyünde Bi t kisel Tasarı mı n Önemi Tabl o Tatil köyünde bitkisel tasarı mı n öne mi BĠ TKĠ SEL TASARI M kiģi oran( %) En öne mli unsur 4 15, 4 Öne mli bir unsur 21 80, 8 Az öne mli bir unsur 1 3, 8 Öne mli bir unsur değil 0 0 Topl a m kiģi En önemli unsur Önemli bir unsur Az önemli bir unsur önemli bir unsur değil ġekil Tatil köyünde bit kisel tasarı mı n öne mi Gör ül düğü gi bi anket e cevap veren i nsanl arın %80, 8 i bit kisel t asarı mı n t atil köyl eri ni n t asarı mı nda öne mli bir unsur olarak gör mekt edir. %15, 4 ü bit kisel tasarı mı n en öne mli unsur ol duğunu belirtirken %3, 8 u ise pek öne mli bir unsur ol madı ğı nı düģün mekt edir Tatil Köyündeki Bitki- Mekan ĠliĢkisi Tabl o Sali ma Tatil Köyü ndeki bitki- mekan iliģkisi BĠ TKĠ MEKAN Ġ LĠġKĠ SĠ KURULMUġ MU? Ki Ģi Oran ( %) Evet 24 92, 4 Hayır 1 3, 8 Yor u msuz 1 3, 8 146

158 kiģi Evet 1 Hayır 1 Yorumsuz ġekil Sali ma Tatil Köyü ndeki bitki- mekan iliģkisi Sali ma Tatil Köyü nde bit ki- mekan iliģkisi kur ul muģ mu? sorusuna anket e cevap veren i nsanl arı he men he men hepsi ( %92, 4) evet kur ul muģ cevabı nı vermi Ģl erdir. Bit ki- mekan iliģkisi ni n kura madı ğı nı düģünen kiģi yal nızca bir kiģi dir. Kı saca t atil köyünde konukl arı n düģ üncel eri ne göre yapıl an bit ki sel t asarı m beğenil mekt edir Tatil Köyündeki YeĢil Al an- Sert Ze mi n Oranı Tabl o Sali ma Tatil Köyü ndeki yeģil alan-sert ze mi n oranı Sert ze mi n- yeģil al an oranı kiģi oran( %) YeĢil alan az- sert ze mi n fazla 4 15, 4 YeĢil alan fazla-sert ze mi n az 10 38, 5 YeĢil alan-sert ze mi n uyu ml u 12 46, 2 Topl a m kiģi YeĢil alan az- sert zemin fazla YeĢil alan fazla-sert zemin az YeĢil alan-sert zemin uyumlu ġekil Sali ma Tatil Köyü ndeki yeģil alan-sert ze mi n oranı 147

159 Sali ma Tatil Köyü nde anket e cevap veren i nsanları n %46, 2 si yeģilalan-sert ze mi n oranı nı n birbiri ile uyuml u ol duğunu, %38, 5 i yeģil alanı n sert ze mi nden fazl a ol duğunu söyl erken %15, 4 ü sert ze mi ni n daha fazla ol duğunu söyl e mi Ģtir. Anket e cevap veren i nsanl arı n %84, 7 si ni n yeģil al anı n sert ze mi nden daha ön pl anda ve daha çok ol duğunu düģündükl eri ni söyl eyebiliriz. Yukar daki t abl odan gör üldüğü gi bi yeģil alanı n sert ze mi nden az ol duğunu söyl eyen dört kiģi den üçü bit ki- mekan iliģkisi kur ul muģ mu? sorusuna evet kur ulmuģ der ken bir kiģi t atil köyünde bitki- mekan iliģkisi ni n kurul madı ğı nı belirt miģtir. Bit kileri n mi kt arı nı n yet erli ol up-ol madı ğı nı sapt a maya yöneli k soruya yeģil alanı n sert ze mi nden az ol duğunu söyl eyen dört kiģi den üçü mi kt arı n yet erli ol duğunu söyl erken, yeģil alanı n sert ze mi nden az ol duğunu ve bit ki mekan iliģkisi ni n kur ul madı ğı nı söyl eyen aynı kiģi bit ki mi kt arını n yet ersiz, az ol duğunu ve açı k al anl ardaki bu durumdan rahatsızlık duyduğunu da belirt miģtir. Kı saca anket e cevap veren bir kiģi dıģı nda çoğunl uk sorulan sorulara ol uml u cevapl ar ver mi Ģtir. Dol ayısı yla tatil köyünün konukl arını n bekl entileri ne cevap verdi ği ni söyl eyebiliriz Tatil Köyündeki Bitkileri n Mi kt arı Tabl o Sali ma Tatil Köyü ndeki bitkileri n mi kt arı BĠ TKĠ LERĠ N MĠ KTARI kiģi oran( %) Az 3 11, 5 Çok 2 7, 7 Yet erli 21 80, 8 Topl a m kiģi 3 2 Az Çok Yeterli 21 ġekil Sali ma Tatil Köyü ndeki bitkileri n mi ktarı 148

160 Anket yapılan i nsanl arı n büyük çoğunl uğu bit ki mi kt arı nı n doğa ile i çiçe bir t atil yap mak i çi n yet erli olduğunu belirt miģlerdir. Anket e cevap verenl erin%80, 8 i mi kt arı n yeterli ol duğunu, %7, 7 si çok, %11, 5 i ise az ol duğunu söyl e mi Ģtir. Tabl o Sali ma Tatil Köyü nde bit kileri n mi ktarı- Bit kisel tasarı m BĠ TKĠ LERĠ N MĠ KTARI Bit kisel t asarı mda si zi rahatsız eden bi r durumvar mı? EVET HAYI R kiģi kiģi topl a m Az Çok Yet erli Topl a m Bit kileri n mi kt arı nı n az ol duğunu söyl eyen üç kiģi den i kisi bundan rahatsızlı k duydukl arı nı söyl erken bir kiģi rahatsızlık duymadığı nı belirt miģtir Tatil Köyünün Bi t kisel Tasarı mı Tabl o Sali ma Tatil Köyü nün bit kisel tasarımı BĠ TKĠ SEL TASARI MDA SĠ ZĠ RAHATSI Z EDEN BĠ R DURUM VAR MI? kiģi oran( %) EVET 3 11, 5 HAYI R 23 88, 5 Topl a m kiģi 3 EVET HAYIR 23 ġekil Sali ma Tatil Köyü nün bit kisel tasarı mı 149

161 Anket e cevap veren ki Ģileri n büyük çoğunl uğu %88, 5 i t atil köyünün bit kisel tasarı mı nda kendileri ni rahatsız eden bir dur umun ol madı ğı nı söyl e mi Ģlerdir. Bit kisel tasarı mda kendileri ni rahatsız eden bir dur umun ol duğunu söyl eyen i nsanları n oranı %11, 5 dir Tatil Köyündeki Açı k Al anl arı n Tasarı mı Tabl o Sali ma Tatil Köyü nde açı k alanları n tasarı mı AÇI K ALANLARI N TASARI MI NDA RAHATSI ZLI K VEREN BĠ RDURUM VAR MI? kiģi oran( %) EVET 3 11, 5 HAYI R 23 88, 5 Topl a m kiģi 3 EVET HAYIR 23 ġekil Sali ma Tatil Köyü nde açı k alanları n tasarı mı Açı k al anl arı n t asarı mı nda rahatsız edi ci ve değiģtiril mesi istenen bir duru mun ol upol madı ğı nı belirle meye yöneli k bu soruya anket yapılan i nsanl arı n %88, 5 i hayır derken, bit kisel t asarı mda da kendileri ni rahatsız edi ci dur umun ol duğunu söyl eyen kiģileri n %11, 5 dir Tekrar Bu Tatil Köyüne Gelir mi si niz? Tabl o Sali ma Tatil Köyü nün tekrar terci h edil me oranı TEKRAR BU TATĠ L KÖYÜNE GELĠ R MĠ SĠ NĠ Z? kiģi oran( %) EVET 24 92, 3 HAYI R 1 3, 8 BELKĠ 1 3, 8 TOPLAM

162 1 1 EVET HAYIR BELKĠ 24 ġekil Sali ma Tatil Köyü nün tekrar terci h edilme oranı Tabl o Sali ma Tatil Köyü nde açı k al anları n tasarı mı- Tekrar bu t atil köyüne gelir mi si niz? AÇI K ALANLARI N TASARI M RAHATSI ZLI K VEREN BĠ R DURUM VAR MI? TEKRAR BU TATĠ L KÖYÜNE GELĠ R MĠ SĠ NĠ Z? EVET HAYI R BELKĠ TOPLAM kiģi kiģi kiģi kiģi EVET HAYI R Topl a m kiģi 2 EVET HAYIR 22 ġekil Sali ma Tatil Köyü nde açı k al anları n tasarı mı- Tekrar bu t atil köyüne gelir mi si niz? Anket yapılan i nsanl arın %92, 3 ü t ekrar bu t atil köyüne gel ecekl eri ni belirtirken, %3, 8 ı hayır cevabı nı vermi Ģl erdir. %3, 8 i de bel ki cevabı nı ver mi Ģlerdir. Açı k al anlarda kendilerini rahatsız edi ci bir dur umun ol duğunu belirtmi Ģ ol an insanlardan yal nızca biri buraya tekrar gel meyeceği ni belirt miģtir. 151

163 Sonuç ol arak Sali ma Tatil Köyü nün gerek bit kisel t asarı m gerekse açı k al anl arı n konu mu ve t asarı mı bakı mı ndan konakl ayanl arın bekl entileri ne cevap ver di ği ni söyl eyebiliriz. 152

164 Majesty Cl ub Kemer de Kull anı cı Me mnuni yeti ni n Belirlenmesi Tatil Köyünün Terci h Edil mesi ndeki Fakt örler Tabl o Maj est y Cl ub Ke mer i n terci h edil mesi ndeki fakt örler TERCĠ H NEDENĠ KĠ ġġ ORAN( %) Mi mari karakteristik 2 10 Doğa ile büt ünleģ mi Ģ bir tatil sunması 9 45 Sunul an akti vitelerin çokl uğu 6 30 Sunul an konfor 9 45 Ar kadaģ tavsi yeleri 8 40 Di ğer 1 5 ġekil Maj est y Cl ub Ke mer i n terci h edil mesindeki fakt örler Maj est y Cl ub Ke mer de t opl a m 20 kiģi ile yapılan anketleri n değerlendiril mesi ne göre bu t atil köyünün terci h edil mesi ndeki en öne mli fakt örler %45 ile doğa ile büt ünl eģ mi Ģ bir t atil sunması ve sunul an konf ordur. Ġki nci öne mli fakt ör %40 il e ar kadaģ t avsi yeleri i ken üçüncü sırada %30 ile akti viteleri n çokl uğudur. Gör ül düğü gi bi Sali ma da da ol duğu gi bi t atil köyünün mi mari özellikleri t atil köyl eri n seçil mesi nde et kili bir fakt ör değil dir. ( %10) Sali ma Tatil Köyü nde yapılan anketleri n değerlendiril mesi ile t atil köyünün t erci h edil mesi ne iliģki n sonuçlarda da ol duğu gi bi bu t atil köyünde de t atil köyünün t erci h edil mesi nde en öne mli fakt ör gör ül düğü gi bi t atil köyünün doğa ile büt ünl eģ mi Ģ bir tatil sunması dır. 100 kiģi ile çeģitli tatil köyl eri nde yapılan anketleri n değerlendiril mesi nde doğa ile i çiçe bir t atil yapmanı n, t uriz m t esisleri arasından t atil köyl eri ni nde konakl a manın t erci hi nde öne mli bir fakt ör ol madı ğı nı göster miģti. Daha önce de belirtildi ği gi bi farklı t uriz m t esisleri arası ndan t atil köyünde konakl a manı n 153

165 terci h edil mesi nde doğa ile i çiçe bir t atil yapmak öne mli bir fakt ör ol mazken, t atil köyünün isi molarak tercihi nde en öne mli bir faktör dür Tatil Köyünün En Davet kar Ve Çeki ci Yeri Tabl o Maj est y Cl ub Ke mer in en davet kar ve çekici yeri TATĠ L KÖYÜNÜN EN ÇEKĠ CĠ YERĠ Ki Ģi Oran( %) YÜZ ME HAVUZU VE ÇEVRESĠ PLAJ VE DENĠ ZĠ 7 35 DOĞA 2 10 RESTORAN 2 10 SAMĠ MĠ BĠ R ORTAM SUNMASI 1 5 ġekil Maj est y Cl ub Ke mer i n en davet kar ve çeki ci yeri Maj est y Cl ub Ke mer i n en davet kar ve çeki ci yeri anket yapılan kiģilerin ver di ği cevapl arı n değerlendirilmesi ne göre %60 ile pool barı nda yer al dı ğı yüzme havuzu ve çevresi dir. Bu soruya deni z ve pl aj cevabı nı veren i nsanl arı n oranı %35 i ken rest oran cevabı nı verenl eri n oranı %10 dur. Tatil köyünün doğası cevabı nı verenl eri nde oranı %10, sa mi mi orta msunması cevabı nı verenleri n oranı ise %5 dir. 154