BEERY-BUKTENICA GELİŞİMSEL GÖRSEL-MOTOR KOORDİNASYON TESTİNİN ALTI YAŞ (60-72 AY) TÜRK ÇOCUKLARINA UYARLANMASI *

Transkript

1 Hacettee Ünivesitesi Eğitim Fakültesi Degisi (H. U. Jounal of Education) 41: [2011] BEERY-BUKTENICA GELİŞİMSEL GÖRSEL-MOTOR KOORDİNASYON TESTİNİN ALTI YAŞ (60-72 AY) TÜRK ÇOCUKLARINA UYARLANMASI * ADAPTATION OF THE BEERY-BUKTENICA DEVELOPMENTAL TEST OF VISUAL-MOTOR INTEGRATION TO SIX YEARS (60-72 MONTHS) OLD TURKISH CHILDREN * Zülfiye Gül ERCAN **, Neiman ARAL *** ÖZET: Bu aaştıma Beey-Buktenica taafından geliştiilen Beey-Buktenica Gelişimsel Gösel-Moto Koodinasyon Testinin (GMK-5) (Beey & Beey 2004) altı yaş (60-62 ay) Tük çocuklaına uyalanması amacıyla lanlanmıştı. Beey-Buktenica Gösel-Moto Koodinasyon Testinin uygulama yönegeleinin Tükçe ye uyalaması yaılaak uzman göüşlei doğultusunda kasam geçeliği incelenmişti. Uzman göüşlei doğultusunda düzenlenen test 206 çocuğa uygulanmış testin alt boyutlaı aasındaki koelasyona bakılmıştı. Tüm alt boyutla aasındaki koelasyonun anlamlı olduğu (<.01), iç tutalılığa ilişkin güvenilik katsayısının aasında değiştiği göülmüştü. Yaılan test-teka test koelasyonu sonucunda testin zamana bağlı tutalı sonuçla vediği satanmıştı ( ). Beey-Buktenica Gelişimsel Gösel-Moto Koodinasyon Testi(GMK-5) ile benze ölçek geçeliği ile ilgili olaak uygulanan Fostig Gösel Algılama Testinden elde edilen sonuçla tutalı bulunmuştu (<.05). Testin ölçüt geçeliği çalışmalaında öğetmen değelendimelei esas alınmış ve Beey-Buktenica Gelişimsel Gösel-Moto Koodinasyon gelişimlei yaşıtlaından zayıf ve iyi olan çocuklaın öğetmenle taafından da zayıf ve iyi olaak değelendiildiklei satanmıştı. Elde edilen bulgula doğultusunda Beey-Buktenica (GMK-5 th ) Testinin altı yaş (60-72 ay) Tük çocuklaı için geçeli ve güvenili bi ölçme aacı olduğu belilenmişti. Anahta sözcükle: Beey-Buktenica Gelişimsel Gösel-Moto Koodinasyon Testi ABSTRACT: This study was lanned to adat the Beey-Bıkutenica Develomental Test of Visual-Moto Integation(VMI-5 th ) (Beey & Beey 2004)fo Tukish childen with six ages (60-72 month), whose oiginal was develoed by Beey-Buktenica. The instuction of test was tanslated into Tukish and the content validation was examined in line with the oınion of secialists. The fom which finalized in line with the oinions of secialists was alied to 206 childen and the coelation between subtest of inventoy wee examined. It was detemined that the coelation between all test wee meaningful (<.01). Intenal consistency eliability coefficients wee calculated and etest coelation, it was detemined between As a esult of test-etest coelation, it was detemined that the test ovided consistent esults ove time ( ). The oututs obtained fom the Fostig Visual Pecetion Test which was alied due to simila scale validity with Beey-Buktenica VMI(-5 th ) wee detemined as consistent (<.05). Fo the citeia validity of the test, teache assesstments wee taken as the basis and it was detemined that those childen whose visual-moto integation develoment was oo and good than ees accoding to the Beey-Buktenica (VMI-5 th ), was also oo and good accoding to the teaches. In line with the findings, it has been detemined that the Beey-Buktenica (VMI-5 th ) constitued a valid and eliable measuing tool fo six yeas old ( month) Tukish childen. Keywods: The Beey-Buktenica Develomental Test of Visual-Moto Integation 1. GİRİŞ Gösel algı; gösel ayıt etme, eşleştime, sınıflandıma, şekil-zemin ayıımı, nesnele aası mekan ilişkisi ve gösel bellek alanlaında incelenmektedi. Gösel ayıt etme; nesnelein enk, şekil, hacim ve boyut özellikleine göe benzelik ve faklılıklaı ayıma beceisi olaak tanımlanmaktadı. Nesnelei eşleştiebilen çocuk, sınıflandıma konusunda da başaılı olabilmektedi. Çocukla ilk olaak bulunduklaı yedeki konumlaını fak etmekte, daha sona yakın çeveleindeki nesnelele kendilei aasındaki ilişkilei, uzaklıklaı, boyutlaı gösel algılama yoluyla değelendimeyi öğenmektedi * Bu çalışma Pof. D. Neiman Aal danışmanlığında yüütülen Zülfiye Gül Ecan ın doktoa tezinden üetilmişti. ** Yad. Doç. D. Takya Ünivesitesi Eğitim Fakültesi Okul Öncesi Öğetmenliği Ana Bilim Dalı, zgecan@yahoo.com *** Pof. D. Ankaa Ünivesitesi, Sağlık Bilimlei Fakültesi, Çocuk Gelişimi Bölümü, aalneiman@gmail.com

2 Z.G. ERCAN-N. ARAL / H. Ü. Eğitim Fakültesi Degisi (H. U. Jounal of Education), 41 (2011), (Dönmez vd. 2000). Gösel bellek, göüş alanında bulunan gösel bilgilei belleğe yeleştime ve daha sona bellekten çıkama beceisi olaak tanımlanmaktadı (Mogan 1999). Gösel algı ve moto beceilei koodine etme yeteneği olan gösel-moto koodinasyon ise nesnelei göme, onlaı kullanma, emekleme, yüüme, koşma, tehlikeden kounma, yemek yeme gibi yaşamla ilgi temel beceileden, çizme, boyama, yazı yazma gibi akademik beceilee, bilgisaya kullanma, bina inşa etme, aaç kullanma, keşif yama gibi daha ilei entelektüel beceilee kada tüm alanlada kullanılmaktadı. Eken çocukluk döneminde hızlı bi şekilde gelişen gösel moto koodinasyon akademik beceilein gelişiminde önemli bi ye tutmaktadı (Akçin 1993; Bown & Gabouy 2006; Danket et.al 2003; Ma et.al. 2001). Altı-yedi yaşındaki çocuklaın çoğu göselmoto koodinasyon geektien işlei südüebilmek için yeteli olgunluğa sahiti. Ancak gösel algı ya da moto beceiledeki yetesizlikle ya da gecikmele akademik beceilei kazanmada, okul etkinlikleine katılımda, sosyal ilişkilede, benlik algısında kısacası tüm yaşamında olumsuzluklaa yol açmaktadı (Goyen & Duff 2005; Ratzon et.al. 2007). Bu nedenle eken dönemden itibaen çocuklaın gösel moto koodinasyon beceileinin değelendiilmesi, yetesizliklein tesiti, çocuklaın gelişimleine ve ihtiyaçlaına göe özel eğitim ve destek ogamlaının geliştiilmesi önemli göülmektedi (Ahmetoğlu vd. 2008; Aal ve Etuan 1999; Aıkök 2001; Cengiz 2002; Tuğul vd 2001). Çocukladaki gösel moto koodinasyonu incelemeye yönelik testlein Tükiye de yaygın olmaması nedeniyle Beey-Buktenica taafından geliştiilen gösel algı ve moto beceilei değelendien Beey-Buktenica Gelişimsel Gösel-Moto Koodinasyon Testinin (Beey & Beey 2004) altı yaşındaki Tük çocuklaına uyalanaak geçelik ve güvenilik çalışmasının yaılması ve alana kazandıılması amaçlanmıştı. 2. YÖNTEM 2.1.Çalışma Gubu Aaştıma çevesel uyaıcıla yönünden yoksunluk yaşayan alt sosyo-ekonomik düzeydeki Edine il mekezinde bulunan ilköğetim okullaına devam eden altı yaş (60-72 ay) çocuklaı üzeinde yüütülmüştü. Aaştımaya basit tesadüfi önekleme yöntemi ile seçilen, Edine Valiliğinden ve Milli Eğitim Müdülüğünden alınan izinle doğultusunda okul yöneticilei ve anasınıfı öğetmenlei ile göüşüleek alt sosyo ekonomik düzeyden on bi ilköğetim okulu dahil edilmişti. Aaştımaya dahil edilen ilköğetim okullaındaki 16 anasınıfına devam eden 206 çocuk (101 kız, 105 ekek) aaştımanın öneklemini oluştumuştu. Bu çalışma Edine il mekezindeki alt sosyo ekonomik düzeydeki altı yaş (60-72ay) çocuklaı ile sınılıdı. 2.2 Vei Tolama Aaçlaı Beey-Buktenica Gelişimsel Gösel-Moto Koodinasyon Testi(GMK-5): Anasınıfına devam eden altı yaş (60-72ay) Tük çocuklaına uyalanaak geçelik güvenilik çalışması yaılan Beey- Buktenica Gelişimsel Gösel-Moto Koodinasyon Testi, Beey-Buktenica taafından geliştiilmiş ve beş kez evizyondan geçiilmişti. Beey-Buktenica Gelişimsel Gösel-Moto Koodinasyon Beey- Buktenica (GMK-5) Testi; iki-on sekiz yaş aası çocuklaın gösel ve moto yetenekleini bütünleştieek gösel-moto bütünlüğünü, gösel algıyı ve moto koodinasyon gelişimleini değelendimeyi amaçlamaktadı. Bu test çocuklaın yaşlaına göe bieysel ya da gu halinde uygulanabilen bi kağıt kalem testidi. Uygulama yaklaşık dakika sümektedi. Beey-Buktenica (GMK-5) Testi gelişimsel düzen içeisinde basitten zoa sıalanmış 24 geometik şekilden oluşan bi testti. Bu test gösel uyaanı(geometik şekillei) koya etme beceisine dayanmaktadı. Beey-Buktenica (GMK-5) Testinde, çocuktan test kitaçığında gödüğü şekli sıayla koya etmesi istenmekte, çocuk aka akaya üç şekli koya edemediğinde test sonlandıılmaktadı. Doğu yanıtla 1, yanlış yanıtla 0 olaak uanlanmaktadı. Çocuklaın Beey-Buktenica (GMK-5) Testinden aldıklaı uanla yaş nomlaına göe değelendiilmektedi. Gösel-moto koodinasyon testinden alınan uanlaın yüksek olması çocuğun okula hazılık için geekli dikkat, gösel algı, moto koodinasyon beceileine sahi olduğunu göstemektedi. Bu test okullada ve hastaneledeki çeşitli kliniklede (çocuk sikiyatisi, ediatik nöoloji, göz olikliniklei) okulöncesi dönemde ve okul dönemindeki çocuklaın, dikkat eksikliği-hieaktivite, öğenme güçlüklei ve buna bağlı davanış

3 138 Z.G. ERCAN-N. ARAL / H. Ü. Eğitim Fakültesi Degisi (H. U. Jounal of Education), 41 (2011), oblemleinin değelendiilmesinde kullanılaak çocuklaın eken dönemden itibaen ihtiyaçlaı doğultusunda özel eğitim hizmetlei alması için fısat sağlamaktadı (Beey & Beey 2004). Beey- Buktenica (GMK-5) Testinden çocukla düşük uan aldığında çocuklaa gösel algı ve moto koodinasyon testlei uygulanmakta ve gösel algılamaya ya da moto koodinasyona ilişkin süeçle inceleneek oblemin kaynağı aaştıılmaktadı. He üç testte de (Gösel-Moto Koodinasyon Testi, Gösel Algı Testi ve Moto Koodinasyon Testi) aynı geometik şekille kullanılmaktadı. Gösel Algı Testi(GA); gösel ayıt etme, eşleştime, sınıflandıma, şekil-zemin ayıımı, nesnele aası mekan ilişkisi ve gösel bellek gibi gösel algı beceileini kasamaktadı. Gösel Algı Testinde çocuktan işaet edilen şekli, faklı boyutlada ve yönlede, tamamlanmış ya da tamamlanmamış geometik şekille içeisinden bulması istenmektedi. Moto Koodinasyon Testi (MK) ise, yazmaya hazılık olabilecek el göz koodinasyonunu içeen moto beceilei kasamaktadı. Moto Koodinasyon Testinde çocuğa noktadan noktaya temel çizme beceisi gösteileek, çocuğun belili bi sını içeisinde komutlaa uygun olaak, kendisine öğetildiği şekilde geometik şekillei çizmesi istenmektedi (Beey & Beey 2004). Çalışmada Beey-Buktenica (GMK-5) Testinin ölçüt geçeliğini değelendimek amacıyla efeans test olaak Fostig Gelişimsel Gösel Algı Testi kullanılmıştı. Maianne Fostig klinik çalışmalaı sıasında öğenme güçlüğü olan çocuklaın özellikle gösel algı içeen etkinliklede başaısızlık göstedikleini gözlemlemiş ve klinik tecübeleine dayanaak 1961 yılında kendi adını vediği Fostig Gelişimsel Gösel Algı Testini ge1iştimişti. Fostig Gelişimsel Gösel Algı Testi daha sona iki kez gözden geçiilmişti. Test döt-yedi yaşla aasındaki çocuklaın gösel algı yetenekleini değelendimeye yönelik bi kağıt kalem testidi. Testin uygulama süesi yaklaşık otuz-kık dakika sümekte ve test çocuklaın yaşlaına göe bieysel ya da gu halinde uygulanabilmektedi. Test gözmoto koodinasyonu, şekil zemin ayıımı, şekil sabitliğinin algılanması, mekanla konumun algılanması ve mekan ilişkileinin algılanması olmak üzee beş alt boyuttan oluşmaktadı. Göz-Moto Koodinasyonu; faklı genişlikteki sınıla içinde model çizgile olmaksızın, bi modelden diğeine kesintisiz, düz, kıvımlı ve açık çizgile çizmeyi içemekte ve el-göz koodinasyonunu ölçmeyi amaçlamaktadı. Şekil-zemin ayıımı; gideek kamaşıklaşan zeminle içinde şekli algılayabilme beceisini ölçmeyi amaçlamaktadı. Şekil sabitliği; nesnenin şekil, duuş ve büyüklük, gölgeleme ve ozisyonlada algılanmasını ve benze geometik şekilleden ayıştıılmasını içemekte ve şekillein faklı ozisyonlada algılanma beceisini ölçmeyi amaçlamaktadı. Mekanda konumun algılanması; bi dizi halinde sunulan şekillein tesine çevilmiş ve döndüülmüş halleinin ayıştıılmasını içemekte ve şekillei faklı konumlada algılayabilme beceisini ölçmeyi amaçlamaktadı. Mekansal ilişkilein algılanması; İki ya da daha fazla objenin kendisi ve diğei ile olan ilişkileini algılamayı içemekte ve şekli oluştuan öğelei analiz edebilme beceileini ölçmeyi amaçlamaktadı (Tuğul vd. 2001). 2.3 Veilei Analizi Beey-Buktenica (GMK-5) Testi ile Gösel Algı ve Moto Koodinasyon testlei anasınıfına devam eden çocuklaa aydınlık, sessiz, uyaanladan uzak bi otamda, aaştımacı taafından bieysel olaak uygulanmıştı. Test, kullanım kılavuzundaki değelendime kuallaına uyulaak değelendiilmiş ve he çocuğa ait gösel-moto koodinasyon, gösel algı, moto koodinasyon test uanlaı elde edilmişti. Elde edilen uanla bilgisaya otamına kaydedileek geekli analizle yaılmıştı. Beey-Buktenica (GMK-5) Testi ile gösel algı ve moto koodinasyon testlei aasındaki ilişki koelasyon analizi ile belilenmişti. Testin güveniliği Kude Richadson 20 katsayısı ve testteka test koelasyonu ile analiz edilmişti. Testin geçelik çalışmalaı için benze test olaak Fostig Gelişimsel Gösel Algılama Testi uygulanmıştı. Fostig Gelişimsel Gösel Algı Testinin güvenilik çalışması Sökmen(1994) taafından yaılmış ve testin alt boyutlaından elde edilen uan otalamalaı aasındaki koelasyonun aasında değiştiği ve sonucun anlamlı olduğu belilenmişti (<.01). Beey-Buktenica (GMK-5) Testi ile Fostig Gelişimsel Gösel Algılama Testi nin alt boyutlaı aasındaki ilişki Peason koelasyon katsayısı ile belilenmişti. Testin geçeliği çalışmalaında öğetmen değelendimelei esas alınmış ve öğetmen göüşleiyle belilenen gösel-moto koodinasyon gelişimi iyi ve zayıf olan çocuklaın Beey-Buktenica (GMK-5) testinden aldıklaı otalama uanla aasındaki fakın anlamlılığı t-testi ile değelendiilmişti.

4 Z.G. ERCAN-N. ARAL / H. Ü. Eğitim Fakültesi Degisi (H. U. Jounal of Education), 41 (2011), BULGULAR Beey-Buktenica (GMK-5) Testinin altı yaş Tük çocuklaının gösel-moto koodinasyon gelişimleinin değelendiilmesinde kullanılabililiğini incelemek amacıyla yaılan geçelik ve güvenilik çalışmasında ilk olaak İngiliz dili alanındaki iki uzman taafından, oijinal İngilizce test fomunun ve test yönegeleinin Tükçe ye çevime işlemi yaılmış, sona gei-çevi tekniğiyle test teka İngilizce ye çevileek oijinal fomdaki özgün ifadelele kaşılaştıılmıştı. İki fomda faklı olan maddelein Tükçesi teka gözden geçiileek geeken düzeltmele yaılmıştı. Yaılan çeviilede ye alan yönege ve ifadelein anlaşılılığı, Tük Dilinin sözcük ve yaısına uygunluğu, Tük Dili uzmanı taafından değelendiileek foma son şekli veilmişti. Tükçe ye çeviisi yaılan Beey-Buktenica (GMK-5) testinde ye alan yönegelein anlaşılılığı, ölçeğin kasam olaak ay aasındaki çocuklaın gösel-moto koodinasyon gelişimleini değelendimeye uygun olu olmadığı çocuk gelişimi ve eğitimi, fizik tedavi ve ehabilitasyon, özel eğitim ve göz hastalıklaı alanında göev yaan yedi uzman taafından değelendiilmişti. Uzmanladan alınan değelendimelee göe, ölçekte ye alan maddelein amaca uygunluğunu belilemek için he bi maddeye veilen uanın aitmetik otalaması ve standat saması hesalanmıştı. Aitmetik otalaması 1,5 ve yukaı değede olan, standat saması 0.5 ve aşağı değede olan maddelein uygun maddele olacağı temel alınaak maddele değelendiilmişti (Büyüköztük 2005). Değelendime sonucunda, uzmanlaın maddelein kasamını uygun bulduklaı tesit edilmişti. Test yönegelei, uzmanlaın öneilei doğultusunda düzenleneek dil bilgisi yönünden de anlaşılı hale getiilmişti. Kasam geçeliği sağlanan test, uygulama çalışmalaına hazı hale gelmişti. Beey-Buktenica (GMK-5) Testi iki, üç, döt, beş ve altı yaş gubundan, bi kız bi ekek olmak üzee on çocuğa uygulanmıştı. Uygulamada test yönegeleinin tüm yaş gubundaki çocukla taafından anlaşılı olduğu tesit edilmişti. Test yönegeleinin anlaşılılığı da belilendikten sona test geçelik ve güvenilik çalışması için belilenen öneklem gubunda uygulamaya hazı hale getiilmişti. Beey-Buktenica Gösel-Moto Koodinasyon Testi ile Gösel Algı ve Moto Koodinasyon testleine ait betimsel istatistikle Tablo 1 de veilmişti. Tablo 1: Beey-Buktenica Gösel-Moto Koodinasyon Testi ile Gösel Algı ve Moto Koodinasyon testleine ait betimsel istatistikle (n=206) Testle En düşük En yüksek Otalama Otanca Standat Çaıklık Basıklık değe Değe sama katsayısı katsayısı GMK Gösel Algı Mot.Kood Tablo 1 incelendiğinde Beey-Buktenica (GMK-5) ile Gösel Algı ve Moto Koodinasyon test uanlaının otalama ve otanca değeleinin bibiine yakın, çaıklık ve basıklık katsayılaının 1.00 civaında ya da bu değeden küçük olduğu ve uanlaın dağılımının nomalden önemli bi sama göstemediği tesit edilmişti. Vei analizinde çaıklık katsayısının +1 ile -1 aasında olması test uan dağılımlaının nomalden aşıı sama göstemediği şeklinde ifade edilmektedi (Büyüköztük, 2005). Beey-Buktenica (GMK-5) Testinin Gösel Algı ve Moto Koodinasyon testlei aasındaki ilişki Peason koelesyon katsayısı ile incelenmiş ve bulunan değele Tablo 2 de veilmişti.

5 140 Z.G. ERCAN-N. ARAL / H. Ü. Eğitim Fakültesi Degisi (H. U. Jounal of Education), 41 (2011), Tablo 2: Beey-Buktenica Gösel-Moto Koodinasyon Testi ile Gösel Algı ve Moto Koodinasyon testlei aasındaki koelasyonla(n=206) Testle Gösel Algılama Testi Moto Koodinasyon. Testi * P<0.01 Gösel Moto Koodinasyon Testi Gösel Algılama Testi.398* Tablo 2 de Beey-Buktenica (GMK-5) testi ile Gösel Algı ve Moto koodinasyon testleinden elde edilen uanla aasındaki koelasyon katsayısı aasında değişmektedi. Beey-Buktenica (GMK-5) testi ile Gösel Algı ve Moto koodinasyon testleinden elde edilen uanla aasındaki ilişkinin istatistiksel olaak ozitif yönde anlamlı olduğu tesit edilmişti (<0.01). Beey-Buktenica (GMK-5) testi ile Gösel Algı ve Moto Koodinasyon testleinin güveniliğini belileyebilmek için bi uygulamadan elde edilen uanla aasında tutalılık(iç tutalılık) Kude Richadson 20 ile belilenmiş, ölçeğin zamana bağlı kaalı ölçümle vei vemediğini değelendimede ise ön uygulamadan beş hafta sona ilk uygulamaya katılan 157 çocuğa test teka uygulanmış ve test teka test koelasyonu hesalanmıştı. Testin güvenilik katsayılaına ilişkin sonuçla Tablo 3 te veilmişti. Tablo 3: Beey-Buktenica Gösel-Moto Koodinasyon Testi ile Gösel Algı ve Moto Koodinasyon testleinin güvenilik katsayılaı Testle Gösel Moto Koodinasyon Testi Gösel Algılama Testi Moto Koodinasyon Testi Test-teka test KR-20 koelasyonu Tablo 3 te Beey-Buktenica (GMK-5) testi ile Gösel Algı ve Moto Koodinasyon testlei için KR-20 katsayısının aasında değiştiği göülmektedi. Test-teka test koelasyonu ile ilgili olaak, iki ölçüm aasındaki koelasyon Peason Momentle Çaım Koelasyon tekniği ile hesalanmıştı. Analiz sonucuna göe Peason koelasyon katsayısının aasında değiştiği tesit edilmişti. Beey-Buktenica (GMK-5) testi ile Gösel Algı ve Moto Koodinasyon testleinin ilk ve son uygulamasında elde edilen uanla aasında ozitif yönde anlamlı bi ilişki olduğu belilenmişti (<0.01). Çalışmada Beey-Buktenica (GMK-5) Testi ile Gösel Algı ve Moto Koodinasyon testleinin geçelik çalışması için benze ölçek olaak Fostig Gelişimsel Gösel Algı Testi öneklem gubundaki 145 çocuğa uygulanmış ve elde edilen uanla aasındaki koelasyon Tablo 4 te veilmişti.

6 Z.G. ERCAN-N. ARAL / H. Ü. Eğitim Fakültesi Degisi (H. U. Jounal of Education), 41 (2011), Tablo 4: Beey-Buktenica Gösel-Moto Koodinasyon Testinin, Gösel Algı, Moto Koodinasyon Testlei ile Fostig Gelişimsel Gösel Algı Testi (alt boyutlaı) Aasındaki Koelasyon(n=145) Fostig Gelişimsel Gösel Algılama Testi Alt Boyutlaı Göz-moto koodinasyon Şekil-zemin ayıımı Şekil sabitliği Mekanla konumun algılanması Mekan ilişkileinin algılanması TOPLAM *<0.05 **<0.01 Gösel Moto Koodinasyon Testi.181* ** ** ** **.000 Gösel Algılama Testi ** ** * ** **.000 Moto Koodinasyon Testi ** ** ** **.001 Tablo 4 incelendiğinde Beey-Buktenica Gösel-Moto Koodinasyon, Gösel Algı ve Moto Koodinasyon testlei ile Fostig Gelişimsel Gösel Algı Testinin alt boyutlaı aasındaki koelasyonun aasında değiştiği ve ilişkinin ozitif yönde anlamlı olduğu satanmıştı (<0.01, <0.05). Beey-Buktenica Gösel Algı Testi ile Fostig Gelişimsel Gösel Algı Testinin Göz-Moto Koodinasyonu alt boyutu aasındaki koelasyon katsayısının.111, Beey-Buktenica Gösel-Moto Koodinasyon Testi ile Fostig Gösel Algı Testinin Mekansal İlişkilein Algılanması alt boyutu aasındaki koelasyonun.401 olduğu belilenmişti. Beey-Buktenica (GMK-5) Testinin ölçüt geçeliğini incelemek amacıyla dış ölçüt olaak, çalışmanın yüütüldüğü okulladaki anasınıfı öğetmenleinin öğencileinin gösel-moto koodinasyon gelişimleine ilişkin değelendimelei alınmıştı. Bu bağlamda öğetmenlee kendi sınıflaında aaştımaya katılan çocuklaın listesi veilmiş, çocuklaın gösel moto koodinasyon gelişimleini iyi ve zayıf olaak belilemelei istenmişti. Sınıf mevcudu aasında olan altı anasınıfından üç iyi ve üç zayıf, sınıf mevcudu aasında olan beş anasınıfından iki iyi ve iki zayıf, sınıf mevcudu dokuz ve daha az olan beş anasınıfından bi iyi ve bi zayıf olmak üzee tolam 66 çocuk belilenmişti. Öğetmen göüşleine göe sınıf içinden belilenen gösel moto koodinasyon gelişimi iyi ve zayıf olan çocuklaın Beey-Buktenica (GMK-5) Testinden aldıklaı otalama uanla aasındaki fakın anlamlılığı t testi ile değelendiilmiş ve sonuçla tablo 5 te veilmişti. Tablo 5: Öğetmen değelendimeleine göe çocuklaın Beey-Buktenica Gösel-Moto Koodinasyon Testi ile Gösel Algı ve Moto Koodinasyon testleinden aldıklaı uanlaa ait t testi sonuçlaı Test uanlaı Öğetmen N X s Sd t değelendimesi GMK GMK gelişimi iyi GMK gelişimi zayıf Gösel Algı GMK gelişimi iyi GMK gelişimi zayıf Mot.Kood. GMK gelişimi iyi GMK gelişimi zayıf

7 142 Z.G. ERCAN-N. ARAL / H. Ü. Eğitim Fakültesi Degisi (H. U. Jounal of Education), 41 (2011), Tablo 5 te öğetmen değelendimelei sonucunda gösel-moto koodinasyon gelişimi yaşıtlaından iyi olan çocuklaın Beey-Buktenica (GMK-5) testinden aldıklaı otalama uanlaın yüksek olduğu, gösel-moto koodinasyon gelişimi yaşıtlaına göe zayıf olan çocuklaın Beey- Buktenica (GMK-5) testinden aldıklaı uanlaın düşük olduğu göülmektedi. Yaılan t testi sonucunda da aadaki fakın anlamlı (GMK-5: t(20.24)= , <.001; GA t(21.39)= 4.584, <.001; MK: t(22.97)= 7.234, <.001) olduğu satanmıştı. Bu sonuç testin özelliklei bilinen faklı düzeydeki çocuklaı ayıt edilebildiğini göstemektedi. 4. TARTIŞMA Beey-Buktenica Gelişimsel Gösel-Moto Koodinasyon Testinin altı yaş Tük çocuklaına uyalanması amacıyla yaılan bu çalışmadan elde edilen sonuçlaa göe; Tablo 1 de Beey-Buktenica (GMK-5) testi ile Gösel Algı ve Moto Koodinasyon test uanlaının otalama ve otanca değeleinin bibiine yakın, çaıklık ve basıklık katsayılaının 1.00 civaında ya da bu değeden küçük olduğu ve uanlaın dağılımının nomalden önemli bi sama göstemediği ifade edilebili. Çaıklık katsayısının +1 ile -1 aasında olması test uan dağılımlaının nomalden aşıı sama göstemediği şeklinde youmlanmaktadı (Büyüköztük 2005). Gösel Algı ve Moto Koodinasyon testleindeki uanlaın ise göeceli olaak sola çaık olduğu söylenebili. Tablo 2 de Beey-Buktenica (GMK-5) testi ile Gösel Algı ve Moto koodinasyon testleinden elde edilen uanla aasındaki koelasyon katsayısı aasında değiştiği, Beey-Buktenica (GMK-5) testi ile Gösel Algı ve Moto koodinasyon testleinden elde edilen uanla aasındaki ilişkinin istatistiksel olaak ozitif yönde anlamlı olduğu tesit edilmişti (<0.01). Bu bulgu Gösel Algı ve Moto Koodinasyon testleinin çocuklaın gösel algı, moto koodinasyon gelişimleini ölçmede homojen bi yaı segilediğini ve ölçüt geçeliğinin kanıtlandığına işaet etmektedi. Kul & Soto (2003) Beey-Buktenica (GMK-5) testi ile Gösel Algı ve Moto Koodinasyon testleinin klinik değeini aaştıdığı çalışmasında Beey-Buktenica (GMK-5) testinin, Gösel Algı Testi ile koelasyonunu.45 (<.01), Moto Koodinasyon Testi ile koelasyonunu.53 (<.01) olduğunu belitmişledi. Edem(2006) anaokuluna devam eden beş-altı yaş çocuklaın matematiksel beceilei ile gösel algı beceileini kaşılaştıdığı çalışmasında Gelişimsel Gösel Algı Ölçeği (Develomental Test of Visual Pecetion-2) alt boyutlaı aasındaki koelasyonun aasında değiştiğini ifade etmişti (<.01). Tablo 3 te Beey-Buktenica (GMK-5) testi ile Gösel Algı ve Moto Koodinasyon testlei için KR-20 katsayısının aasında olduğu, Peason koelasyon katsayısının aasında değiştiği tesit edilmişti. Beey-Buktenica (GMK-5) testi ile Gösel Algı ve Moto Koodinasyon testleinin ilk ve son uygulamasında elde edilen uanla aasında ozitif yönde anlamlı bi ilişki olduğu belilenmişti (<0.01). Bu sonuçla ön test ile teka test sonuçlaı aasında uyumluluğun olduğunu göstemektedi. Rykman & Rentfow (1971) Beey-Buktenica (GMK-5) testinin güvenilik çalışmasında ikinci, dödüncü, altıncı sınıfa devam eden 83 öğenci üzeinde geçekleştidiği çalışmada test teka test koelasyonunun , KR-20 katsayısının aasında değiştiğini belitmişti. Klein (1978) anasınıfına devam eden çocuklada yedi aylık bi süeçte Beey-Buktenica (GMK-5) Testinin test teka test koelasyonunu.63 olaak bulmuştu. Beey-Buktenica (GMK-5) testinin gözden geçiilmiş fomunun geçelik güvenilik çalışması kasamında 1997 yılında anaokulu öğencilei ile yatığı çalışmasında yedi haftalık bi süeçte test-teka test koelasyonunu.63, ilköğetim öğencilei aasında yatığı çalışmasında iki haftalık süeçte test-teka test koelasyonun.92 olaak bulmuştu. Aaştımacı 2003 yılında beş-onbi yaş aasında 115 çocuk üzeinde yatığı çalışmasında ise test-teka test koelasyonunun aasında değiştiğini belitmişti (Beey & Beey 2004). Tablo 4 te Beey-Buktenica (GMK-5), Gösel Algı ve Moto Koodinasyon testlei ile Fostig Gelişimsel Gösel Algı Testinin alt boyutlaı aasındaki koelasyonun aasında değiştiği ve ilişkinin ozitif yönde anlamlı olduğu satanmıştı (<0.01, <0.05). Beey-Buktenica Gösel Algı Testi ile Fostig Gelişimsel Gösel Algı Testinin Göz-Moto Koodinasyonu alt boyutu aasındaki koelasyon katsayısının.111, Beey-Buktenica Gösel-Moto Koodinasyon Testi ile Fostig Gösel Algı Testinin Mekansal İlişkilein Algılanması alt boyutu aasındaki koelasyonun.401 olduğu

8 Z.G. ERCAN-N. ARAL / H. Ü. Eğitim Fakültesi Degisi (H. U. Jounal of Education), 41 (2011), belilenmişti. Aylwad & Schmidt (1986) anaokuluna devam eden 103 çocuğa Bende-Gestalt, Beey- Buktenica GMK, Wechsle Anaokulu ve İlkokul Çocuklaı için Zeka Testi (WPPSI) nin Geometik Desen Alt Testini uygulamıştı. Aaştıma sonucunda he üç test aasındaki koelasyonun anlamlı (<.01) olduğu bulunmuştu. Beey-Buktenica (GMK-5) Testinin nom çalışmalaı kasamında anaokulundan beşinci sınıfa kada 122 çocuğa Fostig Gelişimsel Gösel Algı Testi-II ve Gösel-Moto Beceilei Kasamlı Değelendime Testinin Çizim alt testini uygulamıştı. Beey-Buktenica (GMK-5) Testi ile Gösel Algı ve Moto Koodinasyon testleinin Fostig Gelişimsel Gösel Algı Testi-II nin mekanda konum (.62) ve göz-moto koodinasyon (.65) alt boyutlaı, Gösel-Moto Beceilei Kasamlı Değelendime Testinin Çizim alt testi (.52) ile ilişkili olduğunu tesit etmişti. Tablo 5 te öğetmen değelendimelei sonucunda gösel-moto koodinasyon gelişimi yaşıtlaından iyi olan çocuklaın Beey-Buktenica (GMK-5) testinden aldıklaı otalama uanlaın yüksek olduğu, gösel-moto koodinasyon gelişimi yaşıtlaına göe zayıf olan çocuklaın Beey- Buktenica (GMK-5) testinden aldıklaı uanlaın düşük olduğu göülmektedi. Yaılan t testi sonucunda da aadaki fakın anlamlı (GMK-5: t(20.24)= , <.001; GA t(21.39)= 4.584, <.001; MK: t(22.97)= 7.234, <.001) olduğu satanmıştı. Bu sonuç testin özelliklei bilinen faklı düzeydeki çocuklaı ayıt edilebildiğini göstemektedi. 5. SONUÇ ve ÖNERİLER Elde edilen bulgula Beey-Buktenica Gelişimsel Gösel-Moto Koodinasyon Testinin altı yaş gubundaki çocuklaın gösel-moto koodinasyon gelişimleini, gösel algılama ve moto koodinasyon beceileini değelendimede geçeli ve güvenili olaak kullanılabilecek bi ölçme aacı olduğunu otaya koymuştu. Gösel algılama ve moto koodinasyon gelişiminde vaolan oblemlein tesit edileek etkili ogamlala desteklenmesi, çocuklaın okul döneminde geek akademik beceileinin geekse sosyal ve davanışsal beceileinin desteklenmesine imkan sağlayacaktı. Bu nedenle çocuklaın eken dönemden itibaen gösel algılama ve moto koodinasyon beceileinin değelendiilmesinde geçeli ve güvenili bi ölçme aacı olan Beey-Buktenica Gösel-Moto Koodinasyon testinin kullanılması öneilebili. KAYNAKLAR Ahmetoğlu,E. Aal, N. ve Bütün-Ayhan, A. (2008). A comaative study on the visual ecetions of childen with attention deficit hyeactivity disode. Jounal of Alied Sciences, 8(5), Akçin, N. (1993). Okuma beceisinin kazanılmasında gösel algısal gelişiminin olü. Hacettee Ünivesitesi, Ankaa, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Aal, N. ve Etuan, N. (1999). Fostig Gösel Algılama Testi ve eğitim ogamına dayalı olaak döt-sekiz yaş aası seebal alsili çocuklada gösel algılama davanışının incelenmesi. Özel Eğitim Degisi, 2(3), Aıkök, İ. (2001). Beş-altı yaş çocuklaında Gösel Algı Eğitiminin okuma olgunluğuna olan etkisinin incelenmesi. Gazi Ünivesitesi, Ankaa, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Aylwad, E.H. & Schmidt, S. (1986). An examination of thee tests of visual-moto integation. Jounal of Leaning Disabilities, 19(6), Beey, E. & Beey, N. (2004). Beey VMI With Sulemental Develomental Tests of Visual Pecetion and Moto Coodination Administation, Scoing and Teaching Manual (5th Ed.). Minneaolis: NCS Peason. Bown, G.T. & Gabouy, I. (2006). The measuement oeties and facto stuctue of the Test of Visual-Pecetual Skills- Revised: Imlications fo occuational theay assessment and actise. The Ameican Jounal of Occuational Theay, 60(2), Büyüköztük,Ş.(2005). Sosyal bilimle için vei analizi el kitabı. (5.Baskı). Ankaa: Pegem Yayıncılık. Cengiz, Ö. (2002). 5,6-6 yaş çocuklaının gösel algı gelişimini destekleyici ogamının etkisi. Mamaa Ünivesitesi, İstanbul, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Danket, H.L., Davies, P.L. & Gavin, W.J. (2003). Occuational Theay effects on visual-moto skills in eschool. The Ameican Jounal of Occuational Theay, 57(5), Dönmez, N.B., Abidoğlu, Ü., Dinçe, Ç., Edemi, N. ve Gümüşçü, Ş.(2000). Okul öncesi dönemde dil etkinliklei. İstanbul: Ya-Pa Yayın Pazalama. Edem, M.(2006). Anaokuluna devam eden beş-altı yaş çocuklaın matematiksel beceilei ile gösel algı beceileinin kaşılaştıılması. Hacettee Ünivesitesi, Ankaa, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Goyen, T.A. & Duff, S. (2005). Disciminant validity of the Develomental Test of Visual-Moto Integation in elation to childen with handwiting dysfunction. Austalian Occuational Theay Jounal, 52,

9 144 Z.G. ERCAN-N. ARAL / H. Ü. Eğitim Fakültesi Degisi (H. U. Jounal of Education), 41 (2011), Klein, A.E. (1978). The validity of the Beey Test of visual-moto integation in edicting achievement in kindegaten, fist and second gades, Educational and Psychological Measuement, 38, Kul, M.T. & Soto, J.M. (2003). Clinical value of the Beey Visual-Moto Integation sulemental test of Visual Pecetion and Moto Coodination, Otomety and Vision Science, 80(4), Ma, M., Windso, M.M, & Cemak, S.(2001). Handwiting Readiness: Locatives and visiomoto skills in the kindegaten yea, Ealy Childhood Reseach and Pactice, 3(1), Mogan, T.C.(1999). Psikolojiye giiş. (Edit:Sibel Kaakaş). Ankaa: Hacettee Ünivesitesi Yayınlaı no: Ratzon, N.Z., Efaim, O. & Bat, O. (2007). A shot-tem gahomoto ogam fo imoving witing eadiness skills of fist-gade students, The Ameican Jounal of Occuational Theahy, 61(4), Rykman, D.B. & Rentfow, R.K.(1971). The Beey Develomental Test of Visual-Moto Integation: An Investigation of Reliability. Jounal of Leaning Disabilities, 4(6), Sökmen, S.(1994). Beş yaş algı gelişimi(fostig Gösel Algı Testi Güvenilik çalışması) Mamaa Ünivesitesi, İstanbul, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Tuğul, B., Aal, N., Ekan ve S. Etikan, İ. (2001). Altı yaşındaki çocuklaın gösel algılama düzeyleine Fostig Gösel Algı Eğitim Pogamının etkisinin incelenmesi. Jounal of Qafqaz Univesity, 8, taihinde htt:// alınmıştı. Extended Abstact Visual-moto integation is an ability to coodinate the visual ecetion and moto skills. It is used in evey asects of life such as walking, unning, eating, ainting, witing, using a tools o comute. Visual-moto integation, develoing aidly in ealy childhood, has a cucial ole in the develoment of academic skills. Most of the six o seven-yea-old childen ae matue enough to ovecome activities equiing visual-moto integation. Howeve, deficiencies and delays in visual ecetion o moto skills cause some oblems in acquiing academic skills, joining school activities, social elations and in self concet, in sum duing all life. Theefoe, it is imotant to assess visualmoto integation skills of childen, to detect deficiencies and to develo secial education and suot ogams accoding to the develoments and needs of the childen since ealy eiods. As tests to analyse visual-moto integation of childen ae not widesead in Tukey, it is aimed to assess validity and eliability of Beey-Buktenica Develomental Test of Visual-Moto Integation(VMI-5 th ) on six yea old (60-72 month) Tukish childen. The study was caied on 6-yea-old (60-72 month) childen of low socio-economic level suffeing fom lack of envionmental stimulants and going to imay schools in the cente of Edine. These schools wee chosen via simle andom samling method. The samling of the study consists of 206 childen (101 female, 105 male) attending 16 nusey classes of 11 imay schools included in the study. Beey-Buktenica (VMI-5 th ) which was designed to asses visual-moto integation develoment of childen and adated to the Tukish childen was used in the esent study. Beey-Buktenica (VMI- 5 th ) was develoed by Beey-Buktenica to asses visual ecetion and moto coodination develoment of childen aged between 2-18 via integating visual and moto skills of the childen. It is a ae-and-encil test that can be alied individually o in gous accoding to the age of the childen. Beey-Buktenica (VMI-5 th ) consists of 24 geometic shaes odeed fom easy to difficult within a develomental design. In the test, the child is asked to coy the shae in the test booklet. The test is ended if the child can not coy the thee consecutive shaes. Each coect answe is scoed as 1 oint and each wong esonse is scoed as 0 oint. Beey-Buktenica (VMI-5 th ) consists of two subtests; Visual Pecetion(VP) and Moto Coodination(MC). Each test includes geometic shaes as in Beey-Buktenica (VMI-5 th. ). In the esent study, Fostig Develomental Test of Visual Pecetion (DTVP) was used as a efeence test in ode to evaluate the scale validity of Beey-Buktenica (VMI-5 th ). This test was develoed by Maianne Fostig in It is a ae-and-encil test to assess visual ecetion of childen aged between 4 and 7. It can be alied eithe individually o in gous accoding to the age of the childen. The test consists of five sub-dimensions; eye-moto coodination, figue-gound diffeentiation, ecetual constancy, ecetion osition in sace and ecetion of satial elations.

10 Z.G. ERCAN-N. ARAL / H. Ü. Eğitim Fakültesi Degisi (H. U. Jounal of Education), 41 (2011), In the adatation ocess of Beey-Buktenica (VMI-5 th ), fist tanslation to Tukish was done and the oints of view of two secialists wee taken. Late the test was tanslated back to English by using tanslate-back method, and it was found that thee was unity between the exessions of oiginal English fom and the the fom tanslated fom Tukish to English. The fom that had been tanslated to Tukish was examined in tems of claity of exessions and fom was finalized afte making the necessay coections. In ode to evaluate the aoiateness of tanslated items in the test to Tukish cultue the views of seven secialists woking in the child develoment and education, hysical theay, secial education and ohtalmolgy. As a esult of the evaluation, secialists concluded that the scoe of the items wee aoiate. Diections of the test wee designed accoding to the suggestions of the secialists. Beey-Buktenica (VMI-5 th ) was alied to ten childen; one male and one female in the age gous of two, thee, fou, five and six. Afte it was detemined duing alication that test diections wee undestandable fo the childen in each age gou, the test was alied to samling gou. The eliability of Beey-Buktenica (VMI-5 th ) was analysed by Kude Richadson 20 coefficient and test-etest coelation. The citeia validity study of the Beey-Buktenica (VMI-5 th ), was based on teache assessment. Teache views wee taken to detemine the childen whose visual-moto integation develoment wee oo and good, and the significance of diffeent between thei aveage scoes obtained fom the Beey-Buktenica (VMI-5 th ) was tested by t test. On the othe hand Fostig Develomental Test of Visual Pecetion was alied as a simila test. The elation between Beey- Buktenica (VMI-5 th ) and Fostig DTVP was detemined via Peason coelation coefficient. It was detemined that the KR-20 cofficient vaied between fo Beey-Buktenica (VMI- 5 th ) and subtests. With the aim of detemining whethe the test ovided consistent measuements deendent on time o not, the Beey-Buktenica (VMI-5 th ) was administeed a second time afte five weeks to the 157 childen, who had aticiated in the fist alication. The coelation between the two measuements was calculated via Peason s Momentums Multilication Coelation technique and as a esult of the analysis, it was found to vay between In ode to examine the citeia validity of the Beey-Buktenica (VMI-5 th ), the assessments made by the teaches of six-yea old age gous, egading the visual-moto integation develoment of childen wee used. In this context, the teaches wee ovided with the list of the childen in thei class who wee included in the study and they wee asked to identfy visual-moto integation develoment of childen as the best ones and the ooest ones. As a esult of the t test conducted to detemine the significance of the diffeence between the aveage gades eceived by the best and the ooest 66 childen in tems of visual-moto integation develoment fom the Beey-Buktenica (VMI-5 th ), it was found that the test diffeentiated the oo and good childen in tems of visual-moto integation develoment at the age gou six. As a simila test, Fostig DTVP was alied fo the validity studies of Beey-Buktenica (VMI- 5 th ). The elation between Beey-Buktenica (VMI-5 th ) and subtests of Fostig DTVP was detemined via Peason coelation coefficient. It was found that coelation between subtests of Beey-Buktenica (VMI-5 th ) and sub-dimensions of Fostig DTVP vaied between In conclusion, the findings showed that Beey-Buktenica Develomental Test of Visual-Moto Integation is a valid and eliable instument that can be used to assess visual-moto integation develoment, visual ecetion and moto coodination skills of the childen in the age gou of six.