Page 1 of 5 22/08/2010. Özgüven

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Page 1 of 5 22/08/2010. Özgüven"

Kelebek Özker
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Page 1 f 5 22/08/2010 Özgüven Hayatbyu kendimizi ve başkalarını belli kriterlere göre değerlendiririz, benzer şekilde başkaları da bizi değerlendirir. Özgüvenin ardındaki fikir kendimiz hakkında nasıl değer biçtiğimizle ilgilidir. Bu değer kişiden kişiye değişir. Biz kendimize çk az değer biçerken, başkaları bize daha yüksek değer biçebilir. Kendimizi lduğumuzdan daha değersiz görmeyi alışkanlık haline getirirsek, ya da kendimize başkalrından daha değersiz görme eğilimini sürdürürsek düşük özgüven (değersizlik) duygusu geliştiririz. Değersizlik duygusu lumsuz hayat deneyimlerinin snucu labilir, özellikle de ergenlik yıllarında ve çk kırılgan insanlar için. Bu deneyimler anne baba veya kul zrbaları tarafından, lumsuz yargılamaları ve aşağılanmaları içerebilir. Yetişkinlikte istismarcı ilişkiler ve stres dlu yaşantılar da değersizlik duygusunun gelişmesine sebep labilir. Sürekli kendini eleştirme (lumsuz değerlendirme ve kıyaslama) düşüncelerine sahip lma, ya da başkaları tarafından eleştirildiği hissine sahip lma (kimse herhangi bir değerlendirmede bulunmasa bile, bizi değerlendirdiklerine inanabiliriz) durumlarında düşük özgüven (değersizlik) duyguları devam eder. Başkaları tarafından yapılan kritizm ya da yapldığına ilişkin algı veya başkalarının lumsuz değerlendirmeleri Tekrarlanan kendine yönelik lumsuz eleştirel düşünceler Düşük özgüven

2 Page 2 f 5 22/08/2010 Yetersizlik duygusu (düşük özgüven) bizi nasıl etkiler? Duygular Depresyn İncinme Kızgınlık Gerginlik Hayal kırıklığına uğramışlık Endişelilik Çekingenlik Suçluluk Düşünceler Olumsuz, kendini suçlayıcı: Çk aptalım, değersizin tekiyim, asla iflah lmami hepsi benim hatam, başarısızın tekiyim, yetersizim, ehliyetsizim. Faydasız düşünce alışkanlıkları akıl süzgecinden geçirme, başkalarının düşüncelerini kuma, kendini suçlama, içsel değerlendirme, karşılaştırma ve umutsuzluğa düşme,..meli ve..malılar, siyah ve beyaz düşünme gibi Davranışlar Diğerlerini hşnut etmeye çalışmak Eleştirildiğimizi düşündüşümüzde savunmaya geçmek Düşük perfrmans ya da lağanüstü perfrmansla çalışarak başarısızlıklaırnın üstünü kapatma Diğerlerinin yanında utangaç ve çekingen İnsanlardan ve durumlardan kaçınmak Kendini ihmal ve istismar etme Bunun özgüvenimizi nasıl düşük tutabileceğine ilişkin bir örnek:

3 Page 3 f 5 22/08/2010 Ben aptalın biriyim ve iyi bir insan değilim Gene başaramayacağım Demek istediğim bu demekten çekinmek diğerlerinin fikirlerini kabul etmek Değişim Farklı yapmayı deneyebilirsiniz: İnatla diğerleri ile iletişim kurunuz. Ulaşılabilir gerçekçi hedefler belirleyiniz. Onları gerçekleştirdiğinizde, kendinizi takdir ediniz ve ödüllendiriniz, başkalarının da sizi tebrik etmesine izin veriniz. İltifatları kabul ediniz teşekkür ederim deyiniz ve gülümseyiniz Olmak istediğiniz insanı ynayınız Yeterince rl yapınız ve bir süre snra lmak istediğiniz kişi lduğunuzu göreceksiniz. Olumlu değişimi görselleştiriniz Kendinize özen gösteriniz sağlıklı besleniniz, spr yapınız, sevdiğiniz etkinlikleri daha fazla yapınız Kendinizden emin bir şekilde dik durun, yürüyün ve knuşun Görünümünüzü değiştiriniz saç, elbise, makyaj vs. Yeni hbiler ve ilgiler geliştiriniz Yeni beceriler öğreniniz Çaba ve başarılarınız için kendinizi ödüllendiriniz ne kadar küçük lursa lsun Diğerlerine teşekkür ediniz, nlara hürmet gösteriniz, dlayısı ile nlar da size gösterecekler

4 Page 4 f 5 22/08/2010 Başkaları için birşeyler yapınız birine yardım ediniz. Başkalarına yardım ederken kendimizi daha iyi hissederiz Birşeyi iyi yapıyrsanız başkalarının yaptığınızın farkına varmalarına fırsat sağlayınız, nlar sizin çalışmalarınızı farkettiklerinde fikir yürütecekler ki bu sizin özgüveninizin gelişmesine katkı sağlayacaktır. Farklı düşünme Kendinize şunları srunuz: Ne yapmak istiyrum? Burada ne yapmayı düşünüyrdum? Gene içsel kritik mi yapıyrum? Olaylara gene kuruntulu tarafından mı bakıyrum? Orantısız karşılaştırmalar mı yapıyrum? Bu gerçekten ne kadar önemli? Gelecek 6 ay içinde ne kadar önemli lacak? Kendimden gerçekçi lmayan beklentieler içinde miyim? Olabilecek en iyi ve en kötü şey ne labilir? büyük ihtimalle labilecek şey ne labilir? Sadece lumsuz filtre mi kullanıyrum? gene kuruntular mı? Baka bir açıdan bakabilir miyim? Bu durumda lan başka biri için ne düşünürdüm? Bir arkadaşım bu durumu yaşasaydı ne söylerdim? Geçmişi düşünerek zaman mı harcıyrum yksa gelecek için endişe mi ediyrum? Şimdi kendimi daha iyi hissetmek için ne yapabilirim? Kendimi çk mu zrluyrum, kendimden hemen hemen başarmam imkansız lan beklentiler içersinde miyim? Daha gerçekçi beklentiler neler labilir? Birisinin söylediği birşeyde hemen snuca mı yöneliyrum? Satır aralarını yanlış kuyr labilir miyim? Anladığım anlamı kastetmemiş labilirler mi? Bu kişi ya da durumdan beklentim ya da isteğim nedir? Onların benden istek ya da beklentileri nedir? Bu knuda bir uzlaşma labilir mi? Nasıl davranmam daha etkili ve faydalı labilir? Sadece labilecek en kötü şeylere mi daklaşıyrum? Ne yapmam daha gerçekçi labilirdi? Bu duruma bakabileceğim daha farklı bir yön var mı? Sadece lumsuzlluklara daklaşarak kendimi yıpratıyr muyum? Ne yapmam daha gerçekçi labilirdi? Yanlış karşılaştırma yaparak umutsuzluğa mı kapılıyrum: Başkalarının iyi davranışlarını abartarak kendimi küçük mü görüyrum? Başka birisi bu durumu nasıl görürdü? Herşey siyah ve beyazdan ibaret değil çk sayıda gri tnlar var. Bunları görmezlikten gelerek sadece siyah ya da beyaz larak adlandırmaktan vargeçmeliyim. Geçmişteki lumsuzluklara takılıp kalmamalısınız: Geçmişte yanlış yaşanmışlıklar labilir, hatta bu hatıralar hatırladıkça kendinizi kötü hissetmenize sebep labilir. Ne lursa lsun geçmişte kalmıştır ve şu an tekrar yaşanmıyr, öyleyse geçmişi değil şu anı yaşamalısınız. Nrmalde yaptığım şeylerin ne gibi snuçları labilirdi?

5 Page 5 f 5 22/08/2010 Bu durumla başetmenin başka ylu var mı? En etkili eylem ne labilirdi? (Benim için, bu durum için, başka biri için) Kendinize karşı merhametli lunuz Kendinizi başka birisiymiş gibi farzediniz. Beni önemseyen arkadaşım bu durumda ne derdi? Bu durumu geliştirmeme yardımcı labilecek ne gibi yapıcı yöntemler gelştirebilirim? İnsan lmanın mükemmel lamak lduğunu kim söyledi ki? Çcuğunun gelişip büyümesini isteyen ve çcuğunu önemseyen bir anne bunu çcuğuna aynı şeyi söyler miydi? Hata yapmanın nrmal lup lmadığını nasıl öğrenebilirim? Güçlü yönlerinizi bilmek iyi lduğunuz şeyleri, ya da başkalarının sizin iyi lduğunuzu söylediği şeyleri yazabilirsiniz. Olumlu şeyleri nt edin üzerinizde kağıt kalem taşıyarak ya da cihazınızın nt bölümüne söylediğiniz, yaptığınız lumlu şeyleri, ya da başkalarının sizin hakkınızda söylediği lumlu şeyleri nt edebilirsiniz. Her günün snunda kendinize srunuz: Bugün daha önce hiç yapmadığım ya da denemediğim ne yaptım ya da denedim? İnsanlara faydalı ne yaptım bugün? Kim bana yardım etti? Bugün yapmaktan haz duyduğum ne var? Düşük özgüven duygusunun gerçekçi lmadığının, sadece hayatınızda önemli yer tutan lumsuz birilerinin bilgisizliği ya da istismarcı bir kişiliğe sahip lması snucu uzun zamana dayanan bu istismarcı tavrı snucu sizde gelişen negatif duygulardan ibaret lduğunu fark ettiğiniz andan itibaren değişim süreci başlamıştır. Önemli lan hayatta zaman zaman her bireyde lduğu gibi hatalar yapabileceğinizi kabul temeniz ve de hemen umutsuzluğa kapılıp benlik saygınızı yitirme döngüsüne girmek yerine, her insan gibi hata da yapabileceğinizi kabul ederek ama başarılarınızdan ve de en önemlisi hayattan zevk alarak yaşamınızı sürdürmenizdir. Göreceksiniz her şey çk daha güzel ve yaşam çk daha anlamlı lacaktır. İmdat Artan (SHU) inf@psikssyalhizmet.cm Kaynak:

Benzer belgeler

OKUL REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK SERVİSİNİN TANITIMI

OKUL REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK SERVİSİNİN A. AMACIMIZ: TANITIMI Öğrenci yaşamında bilgi ve başarının yanı sıra düşünce ve davranış hazırlığının da önemli bir etken lduğumdan hareketle yla çıkan