İLHAN REGÜLATÖRÜ VE HİDROELEKTRİK SANTRAL (HES) PROJESİ (9.28 MWm/9.00 MWe) ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ RAPORU ARTVİN İLİ, BORÇKA İLÇESİ ÇED Raporu x Nihai ÇED Raporu ANKARA-HAZİRAN 2014
Öveçler Huzur Mah. 1139 Sok. Çınar Apt. No: 6/3 ÇANKAYA/ANKARA Tel : 0 312 472 38 39 Faks: 0 312 472 39 33 web: cinarmuhendislik.com e-mail: cinar@cinarmuhendislik.com Bu raporun tüm hakları saklıdır. Raporun tamamı ya da bir bölümü, 4110 sayılı Yasa ile değişik 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu uyarınca, Çınar Mühendislik Müşavirlik A.Ş. nin yazılı izni olmadıkça; hiçbir şekil ve yöntemle sayısal ve/veya elektronik ortamda çoğaltılamaz, kopya edilmez, çoğaltılmış nüshaları yayınlanamaz, ticarete konu edilemez, elektronik yöntemlerle iletilemez, satılamaz, kiralanamaz, amacı dışında kullanılamaz ve kullandırılamaz
PROJE SAHİBİNİN ADI ADRESİ TELEFON VE FAKS NUMARALARI AER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM LTD. ŞTİ. Cumhuriyet Meydanı Aytolan İşhanı Kat:2 Arhavi/ARTVİN Tel : 0 (466) 312 76 46 PROJENİN ADI İLHAN REGÜLATÖRÜ VE HİDROELEKTRİK SANTRALİ PROJESİ PROJE BEDELİ PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ (İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ) ~ 26.428.000 TL Artvin İli, Borçka İlçesi PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI, ZONE PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ) RAPORU HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ ÇALIŞMA GRUBUNUN ADI RAPORU HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ ÇALIŞMA GRUBUNUN ADRESİ, TELEFON VE FAKS NUMARALARI RAPORU HAZIRLAYAN KURULUŞUN YETERLİK BELGESİ NO SU TARİHİ Koordinatlar takip eden sayfada sunulmuştur. EK-II Listesi / Enerji, Turizm, Konut Madde 32 Kurulu gücü 0 25 MWm arasında olan nehir tipi santraller (Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı, ÇED ve Planlama Genel Müdürlüğü nün 08.06.2011 tarih ve 52472 sayılı yazısı gereği ÇED Yönetmeliği Madde 24 (b) kapsamında değerlendirilmiştir.) ÇINAR MÜHENDİSLİK MÜŞAVİRLİK A.Ş. Öveçler Huzur Mahallesi 1066 Cadde, 1139. Sok. Çınar Apt. No: 6/3 06460 Çankaya/ANKARA Tel : 0 (312) 472 38 39 Faks: 0 (312) 472 39 33 02 (VİZE TARİHİ: 30.01.2016) Rapor Sunum Tarihi 27.06.2014 a
Proje Alanı İlhan HES İlhan - I Regülatörü İlhan - II Regülatörü Kazı Fazlası Malzeme Stok Sahası Şantiye Alanı İlhan HES Basınçlı Boru Koor. Sırası: Sağa. Yukarı Datum: ED-50 Türü: UTM D.O.M.: 39 Zon: 37 Ölçek Fak.: 6 derecelik Koor. Sırası: Enlem. Boylam Datum: WGS-84 Türü: Coğrafik D.O.M.: - Zon: - Ölçek Fak.: - 714863.375 4584629.039 41.382927 41.569360 714926.334 4584617.886 41.382810 41.570108 714927.249 4584586.317 41.382526 41.570108 714864.290 4584597.470 41.382643 41.569359 714863.375 4584629.039 41.382927 41.569360 711983.964 4582343.128 41.363121 41.534157 712040.844 4582309.925 41.362807 41.534825 712004.018 4582228.061 41.362080 41.534357 711947.138 4582261.264 41.362394 41.533689 711983.964 4582343.128 41.363121 41.534157 712835.212 4582000.663 41.359814 41.544205 712887.045 4582061.767 41.360350 41.544846 712932.757 4582026.833 41.360024 41.545379 712880.924 4581965.729 41.359488 41.544739 712835.212 4582000.663 41.359814 41.544205 713032.675 4582722.531 41.366258 41.546817 713028.615 4582667.722 41.365766 41.546749 712852.008 4582627.122 41.365447 41.544625 712886.518 4582700.201 41.366096 41.545063 713032.675 4582722.531 41.366258 41.546817 714652.641 4584622.960 41.382929 41.566840 714682.076 4584647.765 41.383144 41.567200 714698.513 4584655.724 41.383211 41.567399 714733.358 4584664.534 41.383281 41.567819 714766.596 4584667.509 41.383299 41.568217 714774.445 4584644.904 41.383094 41.568303 714780.080 4584625.038 41.382914 41.568363 714762.556 4584620.956 41.382882 41.568152 714720.442 4584618.478 41.382870 41.567648 714684.367 4584616.832 41.382865 41.567217 714679.670 4584617.203 41.382870 41.567161 714656.610 4584616.015 41.382865 41.566885 714652.641 4584622.960 41.382929 41.566840 712853.684 4582022.439 41.360005 41.544433 712820.069 4582048.271 41.360247 41.544041 712827.818 4582088.270 41.360605 41.544147 712842.025 4582151.495 41.361170 41.544339 712839.441 4582262.461 41.362169 41.544347 712821.361 4582350.202 41.362963 41.544162 712821.361 4582431.988 41.363699 41.544191 712855.043 4582519.729 41.364480 41.544624 712920.909 4582571.341 41.364927 41.545429 713030.687 4582606.179 41.365211 41.546752 713115.926 4582635.856 41.365456 41.547781 713165.003 4582662.952 41.365687 41.548377 713194.708 4582746.822 41.366434 41.548761 713219.392 4582824.738 41.367128 41.549083 713232.308 4582859.576 41.367438 41.549250 713255.554 4582867.318 41.367502 41.549530 713316.256 4582867.318 41.367486 41.550255 713385.997 4582863.447 41.367432 41.551087 713469.944 4582891.834 41.367666 41.552100 713500.941 4582916.349 41.367878 41.552478 713552.601 4583023.444 41.368828 41.553133 713573.501 4583108.031 41.369584 41.553413 713591.581 4583150.611 41.369962 41.553644 713622.578 4583166.095 41.370093 41.554019 713692.319 4583172.546 41.370133 41.554855 713754.311 4583195.772 41.370325 41.555603 713821.470 4583268.029 41.370958 41.556431 713891.211 4583308.028 41.371299 41.557278 713979.033 4583336.415 41.371531 41.558338 714016.530 4583444.651 41.372495 41.558824 b
Proje Alanı İlhan HES Basınçlı Boru İlhan HES İletim Borusu Koor. Sırası: Sağa. Yukarı Datum: ED-50 Türü: UTM D.O.M.: 39 Zon: 37 Ölçek Fak.: 6 derecelik Koor. Sırası: Enlem. Boylam Datum: WGS-84 Türü: Coğrafik D.O.M.: - Zon: - Ölçek Fak.: - 714016.530 4583535.973 41.373317 41.558856 714063.376 4583648.985 41.374321 41.559455 714144.501 4583812.223 41.375769 41.560482 714187.919 4583877.290 41.376343 41.561024 714237.188 4583938.321 41.376879 41.561634 714254.327 4583966.860 41.377131 41.561849 714266.895 4584010.238 41.377518 41.562014 714266.895 4584060.465 41.377970 41.562032 714255.470 4584120.966 41.378517 41.561917 714263.468 4584166.627 41.378926 41.562029 714304.707 4584245.857 41.379628 41.562549 714327.559 4584261.838 41.379766 41.562828 714360.694 4584300.650 41.380106 41.563238 714384.688 4584345.170 41.380501 41.563540 714447.531 4584387.406 41.380864 41.564306 714495.520 4584427.360 41.381211 41.564893 714525.359 4584496.335 41.381823 41.565274 714535.642 4584552.270 41.382324 41.565417 714591.630 4584584.233 41.382597 41.566097 714662.470 4584608.205 41.382794 41.566952 714760.733 4584613.913 41.382819 41.568128 714863.516 4584624.182 41.382884 41.569360 712853.417 4582022.123 41.360003 41.544430 712814.351 4582026.992 41.360057 41.543965 712784.741 4582038.086 41.360164 41.543615 712756.982 4582048.255 41.360263 41.543287 712733.849 4582072.290 41.360486 41.543019 712733.849 4582092.628 41.360669 41.543027 712740.326 4582120.361 41.360916 41.543114 712755.131 4582143.472 41.361121 41.543299 712759.546 4582174.127 41.361395 41.543362 712764.173 4582214.802 41.361760 41.543432 712753.994 4582226.820 41.361871 41.543314 712737.339 4582231.442 41.361917 41.543117 712703.102 4582223.122 41.361851 41.542705 712686.447 4582205.558 41.361697 41.542500 712669.791 4582170.429 41.361386 41.542289 712617.049 4582132.527 41.361058 41.541646 712581.887 4582114.038 41.360901 41.541219 712531.921 4582106.642 41.360848 41.540620 712506.012 4582106.642 41.360855 41.540310 712491.207 4582106.642 41.360859 41.540133 712444.017 4582163.033 41.361379 41.539589 712408.855 4582200.936 41.361729 41.539183 712371.843 4582224.971 41.361955 41.538749 712322.802 4582237.913 41.362084 41.538168 712226.570 4582243.460 41.362160 41.537020 712169.201 4582243.460 41.362175 41.536335 712099.803 4582248.082 41.362235 41.535508 712045.210 4582262.873 41.362382 41.534861 712025.136 4582275.005 41.362497 41.534625 c
İÇİNDEKİLER Sayfa No İÇİNDEKİLER...i TABLOLAR DİZİNİ... ix ŞEKİLLER DİZİNİ...x EKLER DİZİNİ... xiii KISALTMALAR... xiv BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE AMACI...1 (Proje konusu faaliyetin tanımı, ömrü, hizmet amaçları, projede kurulacak tesislere ait karakteristik verileri gösteren tablo (su alma kotu, türbin eksen kotu, brüt düşü, santral tipi, net düşü türbin tipi, ünite sayısı, ünite gücü, kurulu güç (MWm/MWe), firm enerji, sekonder enerji, toplam enerji, proje debisi, türbin verimi, jeneratör verimi, trafo verimi vb.), pazar veya hizmet alanları ve bu alan içerisinde ekonomik ve sosyal yönden ülke, bölge ve/veya il ölçeğinde önem ve gereklilikleri, (proje alanı ve çevresindeki su kaynaklarının görünebileceği, ölçekte renkli harita üzerinde su kaynakları yerleri ve proje alanına mesafeleri, rapor hazırlanırken proje kapsamındaki tüm işlemlerin dsi tarafından onaylanmış olan fizibilite raporuna uygun olarak hareket edilmesi ve buna ilişkin bilgi ve su kullanma anlaşması hakkında bilgi)...1 BÖLÜM II: Proje İçin Seçilen Yerin Konumu...6 II.1. Projenin yeri (İlgili Valilik veya Belediye tarafından doğruluğu onanmış olan proje yerinin, lejant ve plan notlarının da yer aldığı onanlı Çevre Düzeni Planı ve İmar Planları üzerinde, bu planlar yoksa mevcut arazi kullanım haritası üzerinde gösterimi),... 6 II.2. Proje kapsamındaki (varsa malzeme ocağı, beton santrali ve kırma-eleme dahil ) ünitelerin konumu, teknik altyapı üniteleri, idari ve sosyal üniteler, varsa diğer üniteler, bunlar için belirlenen kapalı ve açık alan büyüklükleri, bu ünitelerin proje alanı içindeki konumlarının vaziyet planı, proje kapsamında yer alan ünitelerin ve geçici-nihai depolama alanlarının 1/25000, 1/5000 ve/veya 1/1000'lik haritalar üzerinde gösterimi) Şantiye yerleşim planı, hafriyat döküm sahaları, baraj, regülatör, tünel, yükleme havuzu, cebri boru, santral binası, (birbirleri ile olan mesafeleri de belirtilmesi) v.b. yapılara ait plan ve kesitler ile yağış alanı ve akım gözlem istasyonlarını gösterir çizimler teknik resim standartlarına uygun olarak, proje ünitelerinin yerlerini (koordinatlarını) içeren sayısal CD (ED 50 formatında)... 9 BÖLÜM III: Projenin Ekonomik ve Sosyal Boyutları... 19 III.1. Projenin gerçekleşmesi ile ilgili yatırım programı ve finans kaynakları, bu kaynakların nereden temin edileceği,... 19 III.2. Projenin gerçekleşmesi ile ilgili iş akım şeması veya zamanlama tablosu,... 20 III.3. Projenin fayda-maliyet analizi,... 22 III.4. Proje kapsamında olmayan ancak projenin gerçekleşmesine bağlı olarak, proje sahibi veya diğer yatırımcılar tarafından gerçekleştirilmesi tasarlanan diğer ekonomik, sosyal ve altyapı projeleri,... 22 III.5. Proje kapsamında olmayan ancak projenin gerçekleşebilmesi için zaruri olan ve proje sahibi veya diğer yatırımcılar tarafından gerçekleştirilmesi planlanan diğer ekonomik, sosyal ve altyapı projeleri,... 22 III.6. Proje için seçilen (baraj, regülatör ve HES in alanları, iletim tüneli güzergahları, hafriyat depo sahaları ) yerlerin mülkiyet durumu, kamulaştırma, yeniden yerleşimin nasıl yapılacağı, kamulaştırma kapsamında halkı bilgilendirme yöntemlerine ilişkin bilgi, 22 III.7. Diğer hususlar.... 23 BÖLÜM IV :PROJE KAPSAMINDA ETKİLENECEK ALANIN BELİRLENMESİ VE BU ALAN İÇİNDEKİ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİN AÇIKLANMASI... 24 (Bu bölümde proje için seçilen yerin çevresel özellikleri verilirken etki alanı dikkate alınmalıdır. Bu bölümde sıralanan hususlar itibarı ile açıklanırken, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından, araştırma kurumlarından, üniversitelerden veya benzeri diğer i
kurumlardan temin edilen bilgilerin hangi kurumdan ve kaynaktan alındığı raporun notlar bölümünde belirtilir veya ilgili harita, doküman vb. belgeye işlenir. Proje sahibince kendi araştırmalarına dayalı bilgiler verilmek istenirse, bunlardan kamu kurum ve kuruluşların yetkileri altında olanlar için ilgili kurum ve kuruluşlardan bu bilgilerin doğruluğunu belirten birer belge alınarak rapora eklenir.)... 24 IV.1. Projeden etkilenecek alanın belirlenmesi, (etki alanının nasıl ve neye göre belirlendiği açıklanacak ve etki alanı harita üzerinde gösterilecek)... 24 IV.2. Etki alanı içerisindeki fiziksel ve biyolojik çevrenin özellikleri ve doğal kaynakların kullanımı,... 25 IV.2.1. Meteorolojik ve iklimsel özellikler,... 25 IV.2.2. Jeolojik özellikler... 39 IV.2.2.1. Bölgesel jeoloji, sahanın 1/25.000 ölçekli genel jeoloji haritası, stratigrafik kolon kesitleri,... 39 IV.2.2.2. Proje alanı jeolojisi, inceleme alanına ait büyük ölçekli (1/5000 ya da varsa 1/1000 ölçekli) jeoloji haritası ile proje kapsamındaki ünitelerin kesitleri, harita ölçekleri ve lejantları metindekine uygun olmalı, yapılan büyütme ya da küçültmeler çizgisel ölçekte gösterilmeli, jeolojik harita ve kesitlerin harita alma tekniğine uygun olarak hazırlanması jeolojik bilgilerin formata uygun olarak detaylandırılması),... 40 IV.2.2.3. Kitle hareketleri (heyelan/moloz akması), duyarlılık analizi, heyelan risk haritası, heyelan yağış ilişkisi... 44 IV.2.2.4. Proje sınırları içindeki alan için yamaç stabilitesi, yamaçlardaki kayma hareketlerini gösteren harita, kayma analizi (hafriyat atığı olması durumunda da uygulanmalıdır),... 46 IV.2.2.5. Depremsellik ve doğal afet potansiyeli,... 46 IV.2.2.6. Jeoteknik etüt raporu (proje kapsamındaki tüm ünitelerin detaylı jeoteknik etütleri),... 48 IV.2.3. Hidrojeolojik özellikler (yer altı su seviyeleri; halen mevcut her türlü keson, derin, artezyen vb. kuyu; emniyetli çekim değeri; suyun fiziksel, kimyasal, bakteriyolojik özellikleri; yeraltı suyunun mevcut ve planlanan kullanımı, debileri, proje alanına mesafeleri),... 49 IV.2.4. Hidrolojik özellikler ( yüzeysel su kaynaklarından deniz, göl, dalyan akarsu ve diğer sulak alanların fiziksel, kimyasal, bakteriyolojik ve ekolojik özellikleri, bu kapsamda akarsuların debisi ve mevsimlik değişimleri, taşkınlar, su toplama havzası oligotrofik, mezotrofik, ötrofik, distrofik olarak sınıflandırılması, sedimantasyon, drenaj, tüm su kaynaklarının kıyı ekosistemleri),... 49 IV.2.5. Kurulacak regülatörün su toplama havzası ile ilgili, Balıklı Deresi ve Gorgodi Derelerine ilişkin en az 10 yıllık aylık maksimum, aylık minimum ve aylık ortalama debilerinin m 3 /sn olarak verilmesi,... 50 IV.2.6. Projenin yer aldığı havzanın su kullanım durumu, (içme kullanma suyu amaçlı herhangi bir su kaynağı havzasında kalıp kalmadığı, kalması durumunda yapılacak HES lerin mutlak ve kısa mesafeli koruma alnının dışına çıkarılması v.s. dahil),yağış-akış ilişkisi, ekolojik potansiyeli, projenin kurulacağı su kaynağının/kaynaklarının uzun yıllara ait aylık ortalama değerleri (m 3 /sn), akım gözlem istasyonları ve regülatör yerlerini temsil eden uzun yıllara ait akım değerlerinin, ilgili kurum (bu verilerin temin edildiği kurum) onayı alınarak sunulması,... 50 IV.2.7. Yüzeysel su kaynaklarının mevcut ve planlanan kullanımı, varsa havza özelliği (içme, kullanma, sulama suyu, elektrik üretimi, baraj, göl, gölet, su ürünleri üretiminde ürün çeşidi ve üretim miktarları), proje alanının içme ve kullanma suyu temin edilen kıta içi yüzeysel su havzasında kalıp kalmadığı, söz konusu derenin herhangi bir içme suyu kaynağını besleyip beslemediği, söz konusu dereden içme ve kullanma suyu alınıp alınmadığı,... 51 IV.2.8. Toprak özellikleri ve kullanım durumu (toprak yapısı, arazi kullanım kabiliyeti, sınıflaması, taşıma kapasitesi, yamaç stabilizesi, kayganlık, erozyon, toprak işleri için kullanımı, doğal bitki örtüsü olarak kullanılan mera, çayır vb.),... 53 ii
IV.2.9. Tarım alanları (tarımsal alan varlığının olup, olmadığı, var ise tarımsal gelişim proje alanları, sulu ve kuru tarım arazilerinin büyüklüğü, ürün desenleri ve bunların yıllık üretim miktarları, ürünlerin ülke tarımındaki yeri ve ekonomik değeri),... 57 IV.2.10. Orman Alanları (ağaç türleri ve miktarları, kapladığı alan büyüklükleri ve kapalılığı bunların mevcut ve planlanan koruma ve/veya kullanım amaçları, 1/25 000 ölçekli Meşcere haritası),... 60 IV.2.11. Koruma alanları (Milli Parklar, Tabiat Parkları, Sulak Alanlar, Tabiat Anıtları, Tabiatı Koruma Alanları, Yaban Hayatı Koruma Alanları, Biyogenetik Rezerv Alanları, Biyosfer Rezervleri, Doğal Sit ve Anıtlar, Tarihi, Kültürel Sitler, Özel Çevre Koruma Bölgeleri, Özel Çevre Koruma Alanları, Turizm Alan ve Merkezleri, Mera Kanunu kapsamındaki alanlar, Projenin korunan alanlara uzaklıklarının 1/100.000 lik ölçekli haritada anlaşılır ve renkli gösterilmesi)... 60 IV.2.12. Faaliyet alanının mevcut çevresel özellikleri bölümünde yer alacak flora, fauna ve biyoçeşitlilik özelliklerinin belirlenmesine yönelik olarak detaylı araştırma ve arazi çalışmaları, biyoçeşitliliğe yönelik olarak yapılan arazi çalışmaları vejetasyon dönemini kapsamalıdır. Yapılan biyolojik çeşitlilik çalışması ile faaliyet alanı ve yakın çevresinin flora ve fauna elemanlarının detaylı incelemesi, alanın biyoçeşitlilik özellikleri irdelenmeli ve özellikle nesli tehlike altında, lokal endemik ve nadir türler belirlenmeli, faaliyet alanının habitat yapısı ve ekosistem özellikleri detaylandırılmalıdır.... 63 IV.2.12.1.Flora; yapılacak arazi çalışmaları sonucu elde edilen flora elemanlarının tümünü kapsayacak şekilde familya, cins, tür, Türkçe adları, Endemizm durumu, fitocoğrafik bölge, lokalite, tehlike kategorileri, korunma statüsü (Ulusal Mevzuat ve Uluslar arası sözleşmeler kapsamında koruma altında bulunan türler) ile ilgili elde edilen verilerin tablo halinde gösterimi, Arazide yapılacak flora çalışmalarının vejetasyon döneminde gerçekleştirilmesi ve bu dönemin belirtilmesi, flora için Türkiye Bitkileri Veri Servisi (TUBİVES) kullanılarak kontrol yapılması, (flora ve fauna elemanlarının tespiti alanlarında uzman iki ayrı biyolog tarafından arazi çalışmaları yapılarak belirlenmeli, literatür çalışmaları ile doğrulanmalı)... 64 IV.2.12.2.Fauna; yapılacak arazi çalışmaları sonucu elde edilen fauna elemanlarının (sürüngenler, memeliler, kuş vb. gruplar) familya, cins, tür, Türkçe adları, Endemizm durumu, fitocoğrafik bölge, lokalite, tehlike kategorileri (IUCN), populasyon durumu, korunma statüsü, kayıt alma şekli (gözlem veya örnek) ile ilgili elde edilen verilerin tablo halinde gösterimi, arazi çalışmalarının vejetasyon dönemi dikkate alınarak yapılması, RDB (Kırmızı Liste)/ Bern Sözleşmesi verilmesi, Merkez Av Komisyonu Kararları, IUCN, 2010-2011 MAK Kararları, CITES gibi uluslararası anlaşmalara göre durumu, Türkiye Bitkileri Veri Servisi (TUBİVES) kullanılarak kontrol yapılması,... 79 IV.2.13. Sucul flora ve fauna, iç sulardaki (göl, akarsu) canlı türleri (bu türlerin tabii karakterleri, ulusal ve uluslararası mevzuatla koruma altına alınan türler; bunların üreme, beslenme, sığınma ve yaşama ortamları; bu ortamlar için belirlenen koruma kararları),.. 88 IV.2.13.1 Endemik, hassas, nesli tehlike altındaki balık türleri için gerekli optimum su yükseklikleri, miktarları, çözünmüş oksijen miktarı, su hızı gibi parametrelerin incelenerek, projenin bu türler üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi, alınacak tedbirlerin belirtilmesi,... 91 IV.2.14. Madenler ve Fosil Yakıt Kaynakları (rezerv miktarları, mevcut ve planlanan işletilme durumları, yıllık üretimleri ve bunun ülke veya yerel kullanımlar için önemi ve ekonomik değerleri),... 95 IV.2.15. Hayvancılık (türleri, beslenme alanları, yıllık üretim miktarları, bu ürünlerin ülke ekonomisindeki yeri ve değeri),... 96 IV.2.16. Peyzaj değeri yüksek yerler ve rekreasyon alanları,...103 IV.2.17. Devletin yetkili organlarının hüküm ve tasarrufu altında bulunan araziler (Askeri Yasak Bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar, vb.),...104 IV.2.18. Proje yeri ve etki alanının mevcut kirlilik yükü,...104 IV.2.19. Diğer özellikler....104 IV.3. Sosyo-Ekonomik Çevrenin Özellikleri...105 iii
IV.3.1. Ekonomik özellikler (yörenin ekonomik yapısını oluşturan başlıca sektörler, yöresel işgücünün bu sektörlere dağılımı, sektörlerdeki mal ve hizmet üretiminin yöre ve ülke ekonomisi içindeki yeri ve önemi, diğer bilgiler ),...105 IV.3.2. Nüfus (yöredeki kentsel ve kırsal nüfus, nüfus hareketleri; göçler, nüfus artış oranları, ortalama hane halkı nüfusu, diğer bilgiler),...106 IV.3.3. Gelir (yöredeki gelirin işkollarına dağılımı, işkolları itibariyle kişi başına düşen maksimum, minimum ve ortalama gelir),...106 IV.3.4. İşsizlik (yöredeki işsiz nüfus ve faal nüfusa oranı),...107 IV.3.5. Yöredeki sosyal altyapı hizmetleri (eğitim, sağlık, kültür hizmetleri ve bu hizmetlerden yararlanılma durumu),...108 IV.3.6. Kentsel ve kırsal arazi kullanımları (yerleşme alanlarının dağılımı, mevcut ve planlanan kullanım alanları, bu kapsamda sanayi bölgeleri, konutlar, turizm alanları vb.),...109 IV.3.7. Diğer özellikler....109 BÖLÜM V: Bölüm IV de Tanımlanan Alan Üzerindeki Etkileri Ve Alınacak Önlemler(**):... 110 (Bu bölümde; projenin fiziksel ve biyolojik çevre üzerine etkileri, bu etkileri önlemek, en aza indirmek ve iyileştirmek için alınacak yasal, idari ve teknik önlemler V.1 ve V.2 başlıkları için ayrı ayrı ve ayrıntılı bir şekilde açıklanır).(**bu bölümde su temini faaliyeti için Bölüm IV de verilen mevcut çevre üzerinde olması muhtemel etkiler ortaya konarak, alınacak önlemler belirtilmelidir)... 110 V.1. Arazinin hazırlanması, inşaat ve tesis aşamasındaki projeler, fiziksel ve biyolojik çevre üzerine etkileri ve alınacak önlemler ( Regülatör, HES, Derivasyon tüneli,yaklaşım tünelli, İletim hattı, Cebri Boru ve Servis Yolları için varsa Beton Santrali, Kırma-eleme tesisi,v.b dahil), yapılacak tüm çalışmalar, inşaat aşamasındaki etkiler her bir regülatör, HES ve bunlara ait iletim tesisleri ve diğer yapılar için ayrı ayrı irdelenecektir.... 110 V.1.1. Arazinin hazırlanması için yapılacak işler kapsamında nerelerde ve ne kadar alanda hafriyat yapılacağı, hafriyat miktarı, hafriyat sırasında kullanılacak malzemeler, patlayıcı maddeler, varsa patlatma ile ilgili bilgiler etkiler ve alınacak önlemler, hafriyat artığı toprak, taş, kum vb maddelerin nerelere taşınacakları, nerelerde depolanacakları veya hangi amaçlar için kullanılacakları, hafriyat döküm alanlarının koordinatları, özellikleri ve 1/1000 ölçekli plan ve kesit görünüşleri ile birlikte hafriyat malzemesi düzenleme ve restorasyon planı, alınacak görüşler ve geçici depolama alanının özellikleri,... 110 V.1.2. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin açılmasına dek sürdürülecek işlerden, insan sağlığı ve çevre için riskli ve tehlikeli olanlar sağlık koruma bandı mesafesi, ( Patlatma yapılması durumunda, patlatmaların kesinlikle galeri yöntemi ile yapılmayacağına dair taahhüt, patlayıcıların yer altı suyuna ve dolaylı olarak suya etkilerinin araştırılması ve patlatma yerine başka alternatiflerin açıklanması, patlayıcılıların nerelerde tutulacağı), patlayıcı miktarı ve cinsi arazi hazırlanmasında kullanılacak işler için kullanılacak aletler ve makineler, acil eylem planı hakkında bilgi verilmesi,... 115 V.1.3. Proje kapsamındaki ulaşım altyapısı planı, proje alanının karayollarına uzaklıkları, karayoluna bağlantı yolları, ulaşım için kullanılacak mevcut yolların zarar görmemesi için alınacak tedbirler ile trafik güvenliği açısından alınacak önlemler, ulaştırma altyapının inşası ile ilgili işlemler, yeni yapılacak yolların özellikleri, kullanılacak malzemeler, kimyasal maddeler, araçlar, makineler; altyapının inşası sırasında kırma öğütme, taşıma, depolama gibi toz yayıcı mekanik işlemler, araç yükü, cinsi ve sayısı, artışın hesaplanması, haritası (bu kapsamda alınacak görüşler, izinler),... 116 V.1.4. Zemin emniyeti, regülatör ve kanal yapılarından su kaçağı olmaması için yapılacak işlemler,... 119 V.1.5. Proje alanının taşkın etüdü, taşkın önleme ve drenaj ile ilgili işlemlerin nerelerde ve nasıl yapılacağı,...120 V.1.6. Proje alanı içindeki su ortamlarında herhangi bir amaçla gerçekleştirilecek kazı, dip taraması, vb. işlemler nedeni ile çıkarılacak taş, kum, çakıl ve benzeri maddelerin miktarları, nerelere taşınacakları veya hangi amaçlar için kullanılacakları, dere yatağında yapılacak olan çalışmaların etkileri (bulanıklık, suyun debisi vb)...121 iv
V.1.7. İnşaat işlemleri süresince su ortamında, dere yatağında ve proje alanında mevcut canlı türlerine (karasal ve sucul flora-fauna) olabilecek etkiler ve hassas türlerin ne şekilde korunacağı, alınacak önlemler,...121 V.1.8. Proje kapsamındaki tesislerin (Baraj, Regülatörler, HES, iletim kanalı, tünel yapımı ve servis yollarının v.s.) yapımı dolayısıyla kullanılacak malzemenin nereden, nasıl ve ne miktarda temin edileceği,...123 V.1.9. İnşaat aşamasında kullanılmak üzere taşocağı, kum ocağı, kil ocağı gibi malzeme ocaklarının (açılması durumunda) sayısı, ocakların alan büyüklükleri, işletme alan büyüklükleri ve koordinatları, yıllara bağlı planlanan üretim miktarları, uygulanacak üretim yöntemleri, basamak yüksekliği, genişliği, şev açısı, basamak sayısı, ocakların başlangıç ve nihai durumlarının imalat haritaları üzerinde gösterimi,...123 V.1.10. Malzeme ocağı açılıp açılmayacağının belirtilmesi, açılması durumunda patlatma işleminin ne şekilde yapılacağının açıklanması, patlatma paterni, bir atımda kullanılacak patlayıcı madde miktarı, taşınımları, depolanmaları ve kullanımları, hava şoku ve kaya fırlamaları hesaplarının yapılarak etkilerinin değerlendirilmesi,...124 V.1.11.Malzeme ocaklarında (açılması durumunda) üretim miktarlarının çalışma süreleri (gün-ay-yıl), nakliye güzergahları, ulaşım altyapısı planı, altyapının inşası ile ilgili işlemler, Ocak alanının çevresinde yer alan en yakın yerleşim birimleri, ocak alanına ait imalat haritası ve kesiti, yakın çevresini de gösteren vaziyet planı, kullanılacak makine ekipmanları,...124 V.1.12.Kırma-eleme tesisinin kurulup kurulmayacağının belirtilmesi, kurulması durumunda kurulacağı alanın, teknolojisi, üretim miktarlarının çalışma süreleri (gün-ay-yıl), ulaşım altyapısı planı, altyapının inşası ile ilgili işlemler, alanın koordinatları, kapladığı alan büyüklüğü, tesis kapasitesi, tesis alanı çevresinde yer alan en yakın yerleşim birimleri,( toz gürültü v.s alınacak önlemler), tesisi iş şeması, tesis alanının mevcut kullanımı ve mülkiyeti, tesis alanının 1/25.000 ölçekli haritada gösterilmesi, kullanılacak makine ekipmanları,...124 V.1.13. Beton Santralı tesisinin kurulup kurulmayacağının belirtilmesi kurulması durumunda kapasitesi, teknolojisi, üretim miktarlarının çalışma süreleri (gün-ay-yıl), ulaşım altyapısı planı, altyapının inşası ile ilgili işlemler, kullanılacak makine ekipmanları,...124 V.1.14. Derivasyon (regülatör inşaat alanının kuru tutulabilmesi için akarsu güzergahının geçici olarak değiştirilmesi) amacıyla veya diğer nedenlerle akarsu havzasında yapılacak her türlü doldurma, kazıklar üzerine inşaat ve benzeri işlemler ile bunların nerelerde ne kadar alanı kaplayacağı ve kullanılacak malzemeler, araç ve makineler,...124 V.1.15. Olabilecek heyelanlara karşı alınacak önlemler,...125 V.1.16. Yeraltı suyuna etkiler,...125 V.1.17. İnşaat esnasında kırma, öğütme, yıkama-eleme, taşıma ve depolama gibi toz yayıcı işlemler, kümülatif değerler,...125 V.1.18. Arazinin hazırlanması ve inşaat alanı için gerekli arazinin temini amacıyla, elden çıkarılacak tarım alanlarının büyüklüğü, bunların arazi kullanım kabiliyetleri ve tarım ürün türleri, tarım arazilerinin tarım dışı amaçla kullanımı ile ilgili bilgiler, mera alanları, projenin 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu, 4342 sayılı Mera Kanunu, 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu kapsamında değerlendirilmesi,...129 V.1.19. Arazinin hazırlanması ve inşaat alanı için gerekli arazinin temini amacıyla kesilecek ağaçların tür ve sayıları, meşcere tipi, kapalılığı, kesilecek ağaçların bölgedeki orman ekosistemi üzerine etkileri, gerekli izinler, görüşler, projenin ya da bir kısmının orman alanı dışında olması halinde orman alanlarına mesafesi, etkilerin değerlendirilmesi, alınacak tedbirler,...130 V.1.20. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin açılmasına kadar yapılacak işlerde kullanılacak yakıtların türleri, özellikleri, oluşacak emisyonlar,...132 V.1.21. Su temini sistemi planı, nereden temin edileceği, suyun arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin açılmasına dek yerine getirilecek işlemler sonucu meydana getirilecek atık suların cins ve miktarları, bertaraf yöntemleri, deşarj edileceği ortamlar, bir kroki üzerinde atıksu hatları ile varsa arıtma tesisi yerinin gösterilmesi, atıksuların biriktirilmesi halinde fosseptik planının Rapora eklenmesi, (projenin memba ve mansabı v
dikkate alınarak su kalitesinin ilgili mevzuat kapsamında bir defaya mahsus çevre iznine esas ölçüm ve değerlendirmesinin yapılması, analiz sonuçlarının rapora eklenmesi), (alınacak gerekli görüşler, izinler),...133 V.1.22. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin açılmasına dek meydana gelecek katı atıkların cins ve miktarları, bu atıkların nerelere taşınacakları veya hangi amaçlar için kullanılacakları,...133 V.1.23. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin açılmasına dek yapılacak işler nedeni ile meydana gelecek vibrasyon, gürültünün kaynakları ve seviyesi, kümülatif değerler,...137 V.1.24. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin açılmasına dek yerine getirilecek işlerde çalışacak personelin ve bu personele bağlı nüfusun konut ve diğer teknik/sosyal altyapı ihtiyaçlarının nerelerde ve nasıl temin edileceği,...144 V.1.25. Proje alanında, peyzaj öğeleri yaratmak veya diğer amaçlarla yapılacak saha düzenlemelerinin (ağaçlandırmalar ve/veya yeşil alan düzenlemeleri vb.) ne kadar alanda, nasıl yapılacağı, bunun için seçilecek bitki ve ağaç türleri,...144 V.1.26. Yeraltı ve yerüstünde bulunan kültür ve tabiat varlıklarına (geleneksel kentsel dokuya, arkeolojik kalıntılara, korunması gerekli doğal değerlere) olabilecek etkilerin belirlenmesi,...147 V.1.27. Diğer özellikler....148 V.2. Projenin işletme aşamasındaki projeler, fiziksel ve biyolojik çevre üzerine etkileri ve alınacak önlemler,...148 V.2.1. Proje kapsamındaki tüm ünitelerin özellikleri, hangi faaliyetlerin hangi ünitelerde gerçekleştirileceği, kapasiteleri, ünitelerde üretilecek enerji üretim miktarları, (Santralın çalışma süreleri)...148 V.2.2. Su kaynağına ait varsa diğer kullanım şekilleri (mansapta kalan yerleşim yerlerine ilişkin su hakları, içme-kullanma, sulama, tarımsal faaliyetler, balık üretim tesisi vb) ve etkileri (Projenin memba ve mansap kısmında yer alan diğer projelerin ekosistem üzerindeki etkilerinin birlikte değerlendirilmesi),...152 V.2.3. Su Kullanım Hakları Raporuna (Regülatörün Yapılacağı Yer Esas Alınarak Su Kullanım Haklarının Belirlenmesi) ilişkin açıklamalar ve öneriler...153 V.2.4. Mansaba bırakılacak su hesabı (havza özellikleri, yatak ve kesit durumu, yağış-akış ilişkisi, ekolojik potansiyel ve ekosistem unsurlarının ihtiyaçları, varsa ulusal ve uluslar arası mevzuatla korunan balık türleri ve muhtemel ihtiyaçları, su hakları savaklanan sular ve periyotları dikkate alınmalı), doğal akımlar ile çizilen debi süreklilik eğrileri ile uzun dönemli akımları gösteren tablo-şekiller, Nehirdeki akımın son on yıllık akım değerleri, Enerji üretimine başlanıldığında mansaba bırakılan su miktarı ölçümleri için ölçüm istasyonları yeri (Doğal hayatın devamı için mansaba bırakılacak su miktarı projeye esas alınan son 10 yıllık ortalama akımın en az %10 u olacaktır. ÇED sürecinde ekolojik ihtiyaçlar göz önüne alındığında bu miktarın yeterli olmayacağının belirlenmesi durumunda miktar arttırılabilecektir. Doğa Koruma Milli Parklar Genel Müdürlüğü nün 15.032011 tarih ve 21767 sayılı yazısı uyarınca biyolojik çeşitliliğin devamının sağlanması için gerekli çevresel akış miktarını belirlemek üzere Hidrojeoloji Mühendisi, Hidrobiyoloji ve Ekoloji bilim dallarından en az doktora yapmış öğretim görevlilerince Ekosistem Değerlendirme Raporunun hazırlanarak Rapora eklenmesi, Belirlenen bu miktara mansaptaki diğer teessüs etmiş su hakları ayrıca ilave edilecek ve kesin proje çalışmaları belirlenen toplam bu miktar dikkate alınarak yapılacaktır. Akımın son 10 yıllık ortalamanın % 10 undan az olması halinde tamamı bırakılacaktır. Havzada teessüs etmiş su hakları (içme suyu, sulama suyu tahsisleri, balık çiftlikleri vs.) rapor içerisinde yer almalıdır.) [havzanın hidrolojik karakteri, ekolojik potansiyeli ile havzada önerilen diğer tesislerde alınan çevre koruma tedbirlerinin yanına bırakılan miktarın enerji üretimine etkisinin dikkate alınması]...153 V.2.5. Suyun temin edileceği kaynağın kullanılması sonucu su kalitesine ve su ortamındaki canlılara (Can suyunun bırakılacağı güzergahtaki canlı türleri ve ekolojik envanteri) olabilecek etkiler, proje için tespit edilen balık türlerine ait geçiş sistemleri ile mansap can suyu çıkış yerinin gösterildiği çizim (Balık geçidi ve merdivenleri çalışır duruma vi
geldiklerinde, içlerinin tam su dolu ve bölmelerin üzerinde su taşıracak halde işlevsel olması, gerektiğinde nehre kilitli olan ve kısmi göç yapan türlerin balık geçidi yaklaşımını bulmalarına yardımcı ilave donanım montajının dahil edilmesi)...156 V.2.6. Kati proje aşamasında; doğal hayatın devamlılığının sağlanabilmesi için dere yatağına bırakılacak su miktarı ölçümleri, Akım Gözlem İstasyonu yerlerinin (AGİ) istasyon kurulmasına uygun olarak dizayn edilmesi, AGİ kurulma aşamasında ilgili DSİ Bölge Müdürlüğüne müracaat edilmesi ve söz konusu istasyonun ilgili firma tarafından GPRS modemli cihazla donatılması ile ilgili işlemler,...158 V.2.7. Ulusal ve uluslararası mevzuatla korunması gereken alanlar üzerine etkiler,...158 V.2.8. Suyun temin edileceği kaynağın kullanılması, su tutulması sonucu mansapta olabilecek değişimler, bu değişimlerin su kalitesine ve su ortamındaki canlılara etkileri, doğal yaşam üzerine etkiler (heyelan, erozyon, nehir hidrolojisi, sucul yaşam, sediment gelişi vb.), bu etkilerin ortadan kaldırılmasına yönelik alınacak önlemler (olabilecek heyelana karşı alınacak önlemler dahil),...159 V.2.9. Yeraltı ve yüzeysel su kaynaklarına olabilecek etkiler (su kullanımı, tarım alanlarının sulanması v.b.), proje debisi, iletim kanalının uzunluğu, Su kaynağı yatağının genişliği, alüvyon yapısı içme suyu sondaj kuyu yerlerinin gösterilmesi, vb. parametrelerin değerlendirilmesi ),...159 V.2.10. Orman alanlarına olabilecek etki (orman yangınları da dahil) ve bu etkilere karşı alınacak tedbirlerin tanımlanması,...159 V.2.11. Tarım alanlarına olabilecek etkiler ve bu etkilere karşı alınacak tedbirlerin tanımlanması,...160 V.2.12. Projenin işletilmesi sırasında çalışacak personelin ve bu personele bağlı nüfusun konut ve diğer sosyal/teknik altyapı ihtiyaçlarının nerelerde, nasıl temin edileceği,...160 V.2.13. İdari ve sosyal ünitelerde içme ve kullanma amaçlı suların kullanımı sonrasında oluşacak atık suların arıtılması için uygulanacak arıtma tesisi karakteristiği, prosesinin detaylandırılması ve arıtılan atık suların içme suyu havzası dışına çıkarılması, ne miktarlarda, nasıl verileceği,...161 V.2.14. Konut, sosyal ve idari tesislerden oluşacak katı atık miktar ve özellikleri, bu atıkların nerelere ve nasıl taşınacakları veya hangi amaçlar için ve ne şekilde değerlendirileceği,...162 V.2.15. Proje ünitelerinin işletilmesi sırasında oluşacak gürültünün kaynakları tesisin en yakın yerleşim birimine uzaklığı ve kontrolü için alınacak önlemler,...163 V.2.16. Proje alanında peyzaj öğeleri yaratmak veya diğer amaçlarla yapılacak saha düzenlemeleri, (ağaçlandırmalar ve /veya yeşil alan düzenlemeleri v.b.) ne kadar alanda, nasıl yapılacağı, bunun için seçilecek bitki ve ağaç türleri ile ekolojik peyzaj onarım planının hazırlanması,...163 V.2.17. Proje kapsamında yapılacak bütün tesis içi ve tesis dışı taşımaların trafik (araç) yükünün ve etkilerinin değerlendirilmesi....163 V.2.18. Projenin işletilmesi aşamasındaki faaliyetlerden insan sağlığı ve çevre açısından riskli ve tehlikeli olanlar,...164 V.2.19. Diğer özellikler....164 V.3. Projenin Sosyo-Ekonomik Çevre Üzerine Etkileri...165 V.3.1. Proje ile gerçekleşmesi beklenen gelir artışları; yaratılacak istihdam imkanları, nüfus hareketleri, göçler, eğitim, sağlık, kültür, diğer sosyal ve teknik altyapı hizmetleri ve bu hizmetlerden yararlanılma durumlarında değişiklikler vb. (Projenin yapımı dolayısıyla etkilenecek yöre halkı ile görüşmeler yapılarak sosyolojik etkinin ortaya konulması)...165 V.3.2. Çevresel fayda-maliyet analizi....170 V.3.3. Projenin gerçekleşmesine bağlı olarak sosyal etkilerin değerlendirilmesi.( Proje Alanı ve Etki Alanındaki tarım, hayvancılık, balıkçılık, arıcılık vb. faaliyetlere etkileri, projenin inşası ve işletmesi aşamasında çalışacak insanlar ile yerel halk ilişkileri, bunların insan yaşamı üzerine etkileri ve Sosyo-Ekonomik Açıdan Analizi, uygulamaya geçirilecek sosyal sorumluluk projeleri)...171 BÖLÜM VI: İşletme Proje Kapandıktan Sonra Olabilecek ve Süren Etkiler ve Bu Etkilere Karşı Alınacak Önlemler... 174 vii
VI.1. Arazi ıslahı ve Reklamasyon Çalışmaları,...174 VI.2. Mevcut su kaynaklarına etkiler,...174 VI.3. Olabilecek hava emisyonları,...174 BÖLÜM VII: PRojenin alternatifleri... 175 (Bu bölümde yer seçimi, teknoloji, alınacak önlemler, alternatiflerin karşılaştırılması ve tercih sıralaması belirtilecektir.)...175 BÖLÜM VIII: İzleme Programı... 179 VIII.1. Faaliyetin inşaatı için önerilen izleme programı, faaliyetin işletmesi ve işletme sonrası için önerilen izleme programı ve acil müdahale planı, Çevre Yönetim ekibi,...179 VIII.2. ÇED Olumlu Belgesinin verilmesi durumunda, Yeterlik Tebliği nde Yeterlik Belgesi alan kurum/kuruluşların yükümlülükleri başlığı altında belirtilen hususların gerçekleştirilmesi ile ilgili program....191 BÖLÜM IX: Yukarıdaki Başlıklar Altında Verilen Bilgilerin Teknik Olmayan Bir Özeti... 192 (Projenin inşaat ve işletme aşamalarında yapılması planlanan tüm çalışmaların ve çevresel etkiler için alınması öngörülen tüm önlemlerin, mümkün olduğunca basit, teknik terim içermeyecek şekilde ve halkın anlayabileceği sadelikte anlatılması)...192 BÖLÜM X: Halkın Katılımı... 195 (Projeden etkilenmesi muhtemel yöre halkının nasıl ve hangi yöntemlerle bilgilendirildiği, proje ile ilgili halkın görüşlerinin ve konu ile ilgili açıklamalar)...195 Bölüm XI : Sonuçlar... 197 (Yapılan tüm açıklamaların özeti, projenin önemli çevresel etkilerinin sıralandığı ve projenin gerçekleşmesi halinde olumsuz çevresel etkilerin önlenmesinde ne ölçüde başarı sağlanabileceğinin belirtildiği genel bir değerlendirme, proje kapsamında alternatifler arası seçimler ve bu seçimlerin nedenleri )...197 NOTLAR VE KAYNAKLAR EKLER ÇED RAPORUNU HAZIRLAYANLARIN TANITIMI viii
TABLOLAR DİZİNİ Sayfa No Tablo II.2.1. Proje Kapsamında İnşa Edilecek Ünitelerin Kapladığı Alanlar... 9 Tablo III.1.1 Yatırım Bedelleri (TL)... 19 Tablo III.2.1 Zamanlama Tablosu... 21 Tablo IV.2.1.1. Hopa Meteoroloji İstasyonu na Ait Uzun Yıllar Sıcaklık Verileri... 27 Tablo IV.2.1.2. Hopa Meteoroloji İstasyonu na Ait Uzun Yıllar Yağış Verileri... 28 Tablo IV.2.1.3. Hopa Meteoroloji İstasyonu na Ait Sayılı Günler Verileri... 29 Tablo IV.2.1.4. Hopa Meteoroloji İstasyonu na Ait Uzun Yıllar Rüzgâr Verileri... 30 Tablo IV.2.1.5. Hopa Meteoroloji İstasyonu na Ait En Hızlı Esen Rüzgâr Hızı ve Yönü Verileri... 31 Tablo IV.2.1.6. Hopa Meteoroloji İstasyonu na Ait Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgârlı Gün Sayıları Verileri... 32 Tablo IV.2.1.7. Hopa Meteoroloji İstasyonu na Ait Yönlere Göre Rüzgâr Ortalama Hızı Tablo IV.2.1.8. ile Esme Sayıları Toplamları... 32 Hopa Meteoroloji İstasyonu na Ait Yönlere Göre Rüzgârın Mevsimlik Esme Toplamları... 34 Tablo IV.2.1.9. Hopa Meteoroloji İstasyonu na Ait Nem Verileri... 38 Tablo IV.2.4.1. Borçka Barajına Ait Detay Bilgi... 50 Tablo IV.2.8.1. Artvin İlindeki Başlıca Toprak Grupları ve Alan Dağılımları... 54 Tablo IV.2.8.2. Artvin İli Arazi Varlığının Kullanım Durumuna Göre Dağılımı... 55 Tablo IV.2.8.3. Artvin İli Kültür Arazisi Dağılımı... 57 Tablo IV.2.11.1. Artvin İlinde Bulunan Korunan Alanlar ve Proje Alanına Olan Uzaklıkları... 61 Tablo IV.2.12.1.1.Proje Alanı Bitkileri... 71 Tablo IV.2.12.2.1.IUCN Kategorileri ve Anlamları... 80 Tablo IV.2.12.2.2.Proje Alanı ve Çevresi Amfibi Türleri... 81 Tablo IV.2.12.2.3.Proje Alanı ve Çevresi Sürüngen Türleri... 82 Tablo IV.2.12.2.4.Proje Alanı ve Çevresi Kuş Türleri... 84 Tablo IV.2.12.2.5.Proje Alanı ve Çevresi Memeli Türleri... 87 Tablo IV.2.13.1. Proje Alanında Bulunan Balık Türleri... 88 Tablo IV.2.13.1.1.İlhan-I Regülâtör Yeri Çevresel Akış Miktarı... 92 Tablo IV.2.13.1.2.İlhan-II Regülâtör Yeri Çevresel Akış Miktarı... 92 Tablo IV.2.13.1.3.Proje Alanında Yaşayan Balık Türlerinin Üreme Zamanları... 93 Tablo IV.2.15.1. Artvin ili 1997-2005 Yılları Büyükbaş Hayvan Varlığı... 97 Tablo IV.2.15.2. Artvin ili 1997-2005 Yılları Küçükbaş Hayvan Varlığı... 97 Tablo IV.2.15.3. Artvin İli 1997-2005 Yılları Kanatlı Hayvan Varlığı... 98 Tablo IV.2.15.4. Artvin ili 1994-2004 Yılları Arası Hayvansal Üretim Miktarları...100 Tablo IV.2.15.5. Artvin ili 2001-2004 Yılları Arası Su Ürünleri Üretim Miktarları...101 Tablo IV.2.15.6. Artvin ili 2001-2004 Yılları Avcılık ve Yetiştiricilik Yoluyla Elde Edilen Su Ürünleri Üretim Miktarları...102 Tablo IV.3.2. Artvin İli ve İlçelerine Ait Nüfus Bilgileri...106 Tablo IV.3.3.1. Artvin İlinde Kişi Başına Düşen Milli Gelir in Yıllara Göre Dağılımı...107 Tablo IV.3.3.2. Gayri Safi Milli Hasıla nın Yıllara Göre Dağılımı (Cari Fiyatlarla)...107 Tablo IV.3.4.1. Artvin İli 2000 Yılı İşgücü Bilgileri...108 ix
Tablo V.1.1.1. Tablo V.1.3.1. Tablo V.1.3.2. İlhan I-II Regülatörü ve HES Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşamasında Ünitelerde Yapılacak Kazı ve Dolgu Miktarları, Kullanılacağı Yerler ve Bertaraf Yöntemi...111 Proje Alanına En Yakın Taşınabilir Taşıt Sayım ve Sınıflandırma İstasyonu Verileri...117 SKHKKY Tablo 12.6: Toz Emisyonu Kütlesel Debi Hesaplamalarında Kullanılacak Emisyon Faktörleri...118 Tablo V.1.5.1. Taşkın Hesaplamaları Özet Tablosu...120 Tablo V.1.20.1. Dizel Araçlardan Kaynaklanan Emisyon Faktörleri (kg/ton)...132 Tablo V.1.20.2. İnşaat Çalışmalarında Kullanılacak Makine Ve Ekipmanlar...132 Tablo V.1.21.1. Projenin Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşamasında Su Kullanılacak Yerler, Miktarları, Temin Yerleri, Atıksu Miktarları ve Atıksuyun Bertaraf Şekli...133 Tablo V.1.21.2. Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşamasında Oluşacak Evsel Nitelikli Atıksuyun Toplam Kirlilik Yükü...134 Tablo V.1.23.1. ANFO nun Teknik Özellikleri...138 Tablo V.1.23.2. Patlatmalarda Hesaplanan Mesafeye Göre Titreşim Hızı Değerleri...140 Tablo V.1.23.3. Bina Temeli Titreşim Hızı (Vo) Değerlerine Bağlı Olarak Patlatma Nedeniyle Hasar Görebilecek Bina Türleri...142 Tablo V.1.23.4. Patlatma Yapılan Kaya Türü ve Bina Temeli Altındaki Kayaç Türüne Bağlı Olarak Değişim Gösteren K Katsayısı Asgari ve Azami Değerleri...142 Tablo V.1.23.5. İnşaat Çalışmalarında Kullanılacak Makine Ve Ekipmanlar...143 Tablo V.1.23.6. Şantiye Alanı İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri...144 Tablo V.2.4.1. İlhan-I Regülatör Yeri Çevresel Akış Miktarı...154 Tablo V.2.4.2. İlhan-II Regülatör Yeri Çevresel Akış Miktarı...155 Tablo V.3.3.1. Projenin Potansiyel Sosyal Etkileri...172 Tablo VIII.1.1. Önlemler Planı...181 Tablo VIII.1.2. İzleme Programı...187 ŞEKİLLER DİZİNİ Sayfa No Şekil II.1.1. Proje Alanını, Üniteleri, Yerleşim Yerlerini ve Projenin Diğer Projelere Göre Konumunu Gösterir Uydu Görüntüsü... 8 Şekil II.2.1. İlhan-II Regülatör Yerinden Görünüm... 10 Şekil II.2.2. Mevcut Orman Yolundan Görünüm... 11 Şekil II.2.3. Kazı Fazlası Malzeme Stok Sahasından Görünüm... 12 Şekil II.2.4. Belediyeye Ait Su Alma Yapısı... 13 Şekil II.2.6. Kamenistan Alabalık Tesisi... 15 Şekil II.2.7. Şantiye Alanından Görünüm... 16 Şekil II.2.8. İlhan HES Alanından Görünüm... 17 Şekil II.2.9. Çevresel Etüt Çalışmalarından Görünüm... 18 Şekil III.2.1. İlhan HES Projesi Enerji Üretimi İş Akış Şeması... 20 Şekil IV.2.1.1. Proje Shası ve Hopa Meteoroloji İstasyonu Mevkii... 26 Şekil IV.2.1.2. Hopa Meteoroloji İstasyonu na Ait Saat 7, 14, 21 deki Ortalama Sıcaklıklar ve Aylık Ortalama Sıcaklık Değişim Grafiği... 28 Şekil IV.2.1.3. Hopa Meteoroloji İstasyonu na Ait Aylık Ortalama Yüksek Sıcaklık ve Aylık Ortalama Düşük Sıcaklık Grafiği... 28 Şekil IV.2.1.4. Hopa Meteoroloji İstasyonu na Ait Ortalama Toplam Yağış Miktarı Grafiği... 29 Şekil IV.2.1.5. Hopa Meteoroloji İstasyonu na Ait Kar Yağışlı ve Kar Örtülü Gün Sayıları Grafiği... 30 x
Şekil IV.2.1.6. Hopa Meteoroloji İstasyonu na Ait Sisli, Dolulu ve Kırağılı Gün Sayıları Grafiği... 30 Şekil IV.2.1.7. Hopa Meteoroloji İstasyonu na Ait Aylık Ortalama Rüzgâr Hızı Grafiği. 31 Şekil IV.2.1.8. Hopa Meteoroloji İstasyonu na ait Maksimum Rüzgâr Hızı Grafiği... 31 Şekil IV.2.1.9. Hopa Meteoroloji İstasyonu na Ait Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgârlı Günler Grafiği... 32 Şekil IV.2.1.10. Hopa Meteoroloji İstasyonu na Ait Rüzgârın Esme Sayılarına Göre ve Ortalama Rüzgâr Hızına Göre Yıllık Rüzgâr Diyagramları... 34 Şekil IV.2.1.11. Hopa Meteoroloji İstasyonu na Ait Esme Sayılarına Göre Mevsimlik Rüzgâr Diyagramı... 35 Şekil IV.2.1.12. Hopa Meteoroloji İstasyonu na Ait Ortalama Rüzgâr Hızına Göre Mevsimlik Rüzgâr Diyagramı... 35 Şekil IV.2.1.13. Hopa Meteoroloji İstasyonu na Ait Esme Sayılarına Göre Aylık Rüzgâr Diyagramı... 36 Şekil IV.2.1.14. Hopa Meteoroloji İstasyonu na Ait Ortalama Rüzgâr Hızına Göre Aylık Rüzgâr Diyagramı... 37 Şekil IV.2.1.15. Hopa Meteoroloji İstasyonu na Ait Ortalama Nem Verilerinin Grafiksel Gösterimi... 38 Şekil IV.2.2.2.1. Proje Alanı ve Çevresine Ait Genelleştirilmiş Stratigrafik Kesit... 41 Şekil IV.2.2.3.1. Proje Alanı ve Çevresi Heyelan Risk Haritası... 45 Şekil IV.2.2.5.1. Artvin İli Depremsellik Haritası... 46 Şekil IV.2.2.5.2. Proje Alanı ve Çevresi Diri Fay Haritası... 48 Şekil IV.2.7.1. Proje Alanı ve Çevresi Mevcut Su Kullanım Durumu, Planlanan ve Mevcut Sulama Tesisleri... 52 Şekil IV.2.8.1. Artvin İli Arazi Kullanım Kabiliyet Sınıfları Haritası... 56 Şekil IV.2.9.1. Artvin İli Ağırlıklı Ürün Deseni... 59 Şekil IV.2.11.1. Artvin İlinde Bulunan Korunan Alanlar ve Proje Alanı... 61 Şekil IV.2.11.2. Artvin İli Ava Açık ve Kapalı Alanlar Haritası... 63 Şekil IV.2.12.1.1.Proje Alanın Grid Kareleme Sistemindeki Yeri... 64 Şekil IV.2.12.1.2.Arazi Çalışmalarından Görünüm... 65 Şekil IV.2.12.1.3.Türkiye deki Fitocoğrafik Bölgeler ve Anadolu Diyagonali (Çaprazı)... 66 Şekil IV.2.12.1.4.Karadeniz Bölgesi nin Ekolojik Yönden Bölümlere Ayrımı... 67 Şekil IV.2.12.1.5.Proje Alanı ve Çevresi Yaprak Döken Orman Vejetasyonu... 68 Şekil IV.2.12.1.6.Proje Alanı ve Çevresi Riperyan Vejetasyonu... 69 Şekil IV.2.12.1.7.Yaprak Döken Orman Vejetasyonu İçinde Sambucus Nigra... 70 Şekil IV.2.12.1.8.Fitocoğrafya Spektrumu... 77 Şekil IV.2.12.2.1.IUCN Kategorileri Arasındaki İlişkiler... 81 Şekil IV.2.15.1. Artvin İli Büyükbaş Hayvan Varlığının 1997-2005 Yılları Arasında Değişimi... 97 Şekil IV.2.15.2. Artvin İli Küçükbaş Hayvan Varlığının 1997-2005 Yılları Arasında Değişimi... 98 Şekil IV.2.15.3. Artvin İli Kanatlı Hayvan Varlığının 1997-2005 Yılları Arasında Değişimi... 99 Şekil IV.2.15.4. Artvin İli Süt ve Deri Üretiminin 1994-2004 Yılları Arasında Değişimi..100 Şekil IV.2.15.5. Artvin İli Kırmızı Et, Yumurta ve Bal Üretiminin 1994-2004 Yılları Arasında Değişimi...100 Şekil IV.2.15.6. Artvin İli Balmumu, Yapağı ve Kıl Üretiminin 1994-2003 Yılları Arasında Değişimi...101 Şekil IV.2.15.7. Artvin İli Toplam Su Ürünleri Miktarının 2001-2004 Yılları Arasında Değişimi...102 Şekil IV.2.15.8. Artvin İli Avcılık ve Yetiştiricilik Yoluyla Elde Edilen Su Ürünleri Üretim Miktarlarının 2001-2004 Yılları Arasında Değişimi...103 Şekil V.1.3.1. Proje Alanına Ulaşım İçin Kullanılacak Yolun Trafik Hacim Haritası...117 Şekil V.1.19.1. Kazı Fazlası Malzeme Depo Alanlarının Uydu Görüntüsü...131 xi
Şekil V.1.19.2. Planlanan Kazı Fazlası Malzeme Depo Alanından (Kazı Fazlası Malzeme Stok Sahası-I) Görünüm...131 Şekil V.1.23.1. Açık Alan Patlatmasının Grafiksel Gösterimi...138 Şekil V.2.1.1. Örnek Balık Geçidi Ana Yapı Ünitelerine Ait Görünümler...152 Şekil V.2.6.1. Faaliyet Sahibi Tarafından Proje Alanında Kurulan AGİ nin Konumu..158 Şekil VII.1.1. Çifteköprü HES Projesinin Yerleşimi...178 Şekil X.1. Halkın Katılımı Toplantısından Görünüm-I...195 Şekil X.2. Halkın Katılımı Toplantısından Görünüm-II...196 Şekil Ek-12.1. İşletme Sahibinin Görev ve Sorumlulukları...Ek-12/1 Şekil Ek-12.2. Acil Müdahale Planı Koordinatörü nün Görevleri...Ek-12/2 Şekil Ek-12.3. Acil Müdahale Ekibi nin Görev ve Sorumlulukları...Ek-12/3 Şekil Ek-12.4. Kaza Halinde Uygulanacak Akış Şeması...Ek-12/4 Şekil Ek-12.5. Deprem Halinde Uygulanacak Akış Şeması...Ek-12/5 Şekil Ek-12.6. Yangın Halinde Uygulanacak Akış Şeması...Ek-12/6 Şekil Ek-12.7 Aşırı Yağış Halinde Uygulanacak Akış Şeması...Ek-12/7 Şekil Ek-12.8. Şekil Ek-12.9. Toprak Hareketleri Halinde Uygulanacak Akış Şeması...Ek-12/8 Yol veya Toprak Kirlenmesi Durumunda Uygulanacak Akış Şeması......Ek-12/9 xii
Ek-1 Resmi Yazılar ve Dökümanlar EKLER DİZİNİ Ek-1.1 DSİ Genel Müdürlüğü nün 05.10.2009 tarihli ve 9597 sayılı yazısı (Fizibilite Raporu Onayı) Ek-1.2 Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı nın 02.12.2010 tarih ve 11512 sayılı yazısı Ek-1.3 DSİ Hidroelektrik Enerji Dairesi Başkanlığı nın 19.07.2013 tarihli ve 433100 sayılı yazısı (Revize Fizibilite Raporu Onayı) Ek-1.4 DSİ Genel Müdürlüğü Çoruh Projeleri 26. Bölge Müdürlüğü nün 08.11.2013 tarihli ve 659983 sayılı yazısı (SKHP Raporu onayı) Ek-1.5 DSİ Genel Müdürlüğü nün 19.11.2013 tarih ve 683342 sayılı yazısı ekinde onaylı regülatör yerleri uzun yıllar aylık ortalama akım değerleri Ek-1.6 DSİ 26. Bölge Müdürlüğü nün 11.12.2013 tarihli ve 739983 sayılı yazısı (Kazı fazlası malzeme depolama alanları uygunluk görüşü) Ek-1.7 Artvin Orman Bölge Müdürlüğü nün 06.03.2014 tarihli ve 408911 sayılı yazısı ekinde ÇED İnceleme ve Değerlendirme Raporu Ek-1.8 Artvin Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü nün 29.01.2013 tarihli ve 410 sayılı yazısı ekinde Halkın Katılımı Toplantı Tutanağı Ek-1.9 Peyzaj Onarım Planı Taahhütname Ek-1.10 Trabzon Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Müdürlüğü Görüşü Ek-1.11 Artvin Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Sit Alanı Görüşü Ek-1.12 Maden İşleri Genel Müdürlüğü Görüşü Ek-2 Yer Bulduru Haritası Ek-3 Proje Alanı ve Çevresi 1/100.000 Ölçekli Onaylı ÇDP, Plan Lejantı ve Plan Hükümleri Ek-4 Proje Alanı ve Çevresi 1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Haritası Ek-5 Proje Alanı ve Çevresi 1/25.000 Ölçekli Jeoloji Haritası, Ünitelere Ait Jeoloji Haritaları ve Jeolojik Kesitler Ek-6 Proje Alanı ve Çevresi 1/25.000 Ölçekli Arazi Varlığı Haritası Ek-7 Proje Alanı ve Çevresi 1/25.000 Ölçekli Mesçere Haritası Ek-8 Fosseptik Planı Ek-9 Proje Ünitelerine Ait Teknik Çizimler (7 Pafta) Ek-10 SKKY Tablo-1 e Göre (Radyoaktivite Hariç) Su Analiz Raporları Ek-11 Hopa Meteoroloji İstasyonu Rasat Verileri Ek-12 Acil Durum Müdahale Planı Ek-13 Su Kullanım Hakları Planlama Raporu Ek-14 Akustik Rapor Ek-15 Ekosistem Değerlendirme Raporu Ek-16 Ekolojik Peyzaj Onarım Planı xiii
KISALTMALAR AB Avrupa Birliği ABD Amerika Birleşik Devletleri AGİ Akım Gözlem İstasyonu CBS Coğrafi Bilgi Sistemi ÇDP Çevre Düzeni Planı ÇED Çevresel Etki Değerlendirmesi da Dekar dba Desibel A ha Hektar DSİ Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ENH Enerji İletim Hattı EPA ABD Çevre Koruma Kurumu EPDK Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu GPS Küresel Yer Belirleme Sistemi GW Gigawatt HES Hidroelektrik Enerji Santrali HKKD Hava Kirlenmesine Katkı Değeri IEA Uluslararası Enerji Ajansı IUCN Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği m Metre Mah. Mahalle MW Megawatt km Kilometre km 2 Kilometrekare kv Kilovolt kva Kilo Volt Amper kw Kilowatt L eq Eşdeğer Gürültü Seviyesi L gece Gece Gürültü Göstergesi L gündüz Gündüz Gürültü Göstergesi L w Ses Enerjisi lt Litre m 2 Metrekare m 3 Metreküp µg Mikrogram PM Partikül Madde SKHP Su Kullanım Hakları Planlama TEİAŞ Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi TM Trafo Merkezi TÜİK Türkiye İstatistik Kurumu TÜRKAK Türk Akreditasyon Kurumu TW Terawatt vb. ve benzeri xiv
BÖLÜM I PROJENİN TANIMI VE AMACI