Geçen sene düzenlenen 5 inci seminerde eksikliği hissedilen

Transkript

1 6. DSS ÖZEL 74 Deiz Sistemleri Semieri Cepheside Değişe Bir Şey Yok Şebem ASİL / s.asil@savumahaber.com Ümit BAYRAKTAR / ubayraktar@savumahaber.com K. Burak CODUR / b.codur@savumahaber.com Bahri Mert DEMİREL/ editor@savumahaber.com Özgür Deiz KAYA / editor@savumahaber.com Bu yıl 6 cısı düzelee Deiz Sistemleri Semieri, geçtiğimiz see gerçekleştirile semiere yakı bir katılımla ve heme heme ayı güdem maddeleri ile gerçekleşti Kasım tarihleride Orta Doğu Tekik Üiversitesi (ODTÜ) Kültür ve Kogre Merkezi de icra edile semieri dikkat çeke kouları, açılış oturumuda ASELSAN ve Meteksa Savuma da kouşmacıları dile getirdikleri oktalar oldu. Geçe see düzelee 5 ici semierde eksikliği hissedile Deiz Kuvvetleri Komutalığı (Dz.K.K.lığı) ve Sahil Güvelik Komutalığı (S.G.K.lığı) ile deiz platformlarıı üreticisi koumuda bulua tersaeleri katılımları kousuda bu see de pek bir değişiklik yaşamamakla birlikte açılış oturumua, bir eli parmakları kadar Dz.K.K.lığı ve S.G.K.lığı persoeli katılım gösterdi. Bezer şekilde, Savuma Saayii Müsteşarlığı (SSM) persoeli de sadece açılış oturumuu sposor firmaları kouşmalarıı yapıldığı kısmıa kadar katılım gösterdiler. Yerli tersaeleri herhagi bir suum ya da kouşma yapmadığı semierde, sadece Sedef Tersaesi, sergi alaıda statla yer aldı. Y. Müh. Kd. Alb. (E) A. Zafer Betoer Semieri açılış kouşmasıı, semieri orgaizasyo çalışmalarıı yürüte Y. Müh. Kd. Alb. (E) A. Zafer Betoer yaptı. Semier hakkıda bilgiler ilete Betoer; yaklaşık 800 kişii semier içi kayıt yaptırdığıı, semierde 48 adet suum gerçekleştirileceğii ve sergi alaıda yaklaşık 50 firmaı stadıı buluduğuu belirtti. Semieri artık 2 seede bir gerçekleştirileceğii de açıklaya Betoer, 7 ci Deiz Sistemleri Semieri i, 2015 yılıı Ekim ayı içi plaladığıı bildirdi. Betoer i ardıda söz ala ODTÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Volka Atalay, üiversite kavramı ve üiversitei işlevi ile ilgili bir suum gerçekleştirdi. İlk Turu Tamamlıyoruz Daha sora kürsüye gele Savuma Saayii Müsteşarlığı Saayi Hizmetleride Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Sedat Güldoğa, Dz.K.K.lığı ve S.G.K.lığı içi özgü platformları işa edildiği so 7-8 yıllık süreçte, yaklaşık 2 milyar do- Savuma Saayii Müsteşarlığı Saayi Hizmetleride Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Sedat Güldoğa MSI Dergisi - Ocak

2 larlık bir ürü portföyü gerçekleştirdiklerii; tüm bu çalışmaları 1. tur olarak iteledirilebileceğii; öümüzdeki döemde, aralarıda TF-2000 fırkateyii de buluduğu daha büyük platformları güdeme geleceği 2. tura başlayacaklarıı belirtti. Bu süreçte uluslararası kalite stadartlarıda taviz vermede çalıştıklarıı altıı çize Güldoğa, sektör olarak da sadece tersaeleri değil, platform bedellerii %40 ila %50 sii oluştura sistem tedarikçilerii de gördüklerii söyledi. Güldoğa, SSM i stratejik plaıda sürdürülebilirliğe vurgu yaptıklarıı hatırlatarak deizcilik sektörüdeki dağıık yapıı toparlaması gerektiğii kaydetti. Bu çalışmaı yaı sıra Türkiye i; savuma harcamasıı arttırması, alt bileşe bazıda dışa bağımlılığıı soa erdirmesi ve ihracata destek olacak kredi mekaizmalarıı devreye alması gerektiğii de ifade etti. Güldoğa, so döemde semier ve koferaslarda bir artış yaşadığıı; bu durum bir yoğuluk getirse de bu tür platformları iletişim ve paylaşım içi çok öemli olduğuu vurgulayarak, semier orgaizasyoua teşekkür etti. SSM Deiz Araçları Daire Başkalığı Amfibi Gemi Projeleri Grup Müdürü Ali Vasfi Demirtaş Açılış oturumuda bir soraki kouşmacı, SSM Deiz Araçları Daire Başkalığı Amfibi Gemi Projeleri Grup Müdürü Ali Vasfi Demirtaş oldu. Suumuda, deiz araçları projeleri ile ilgili so durumu ilete Demirtaş; sözleşmesi imzalaa projeleri Tablo 1 de, teslim edile platformları Liste 1 de, 2014 yılıda teslim edilmesi ögörüle platformları Liste 2 de, gelecek projeleri ise Liste 3 te yer aldığı gibi sıraladı. Demirtaş, sektörde bekletiler ve uzu vadeli plalar koularıda ise geçe see SSM Deiz Araçları Daire Başkaı Mustafa Şeker i suumuda yer ala yasıları ayılarıı kulladı ve yie platform üreticileri arasıda bir kosolidasyo yaşaması gerektiğii vurguladı. Demirtaş, 2014 yılı içide, Askeri Gemi İşa Sektörüde Öğreile Dersler Çalıştayı düzelemeyi hedefledikleri de açıkladı. ASELSAN ı Güdemi Aa Yükleici Alt Yükleici İlişkileri Oldu Açılış oturumuda, aa sposor firmalarda ilk kouşmayı, ASELSAN Deiz Sistemleri Program Direktörü Y. Suat Begür yaptı. Kouşmasıı başıda, ASELSAN ı deiz sistemleri kousudaki faaliyetlerii ve projelerii özetleye Begür, su altı akustiğie özel bir paratez açarak, bu alada 2006 yılıda kedi iisiyatifleri ile başlattıkları çalışmalarda, güümüze kadar toplam saat işçilik ASELSAN Deiz Sistemleri Program Direktörü Y. Suat Begür harcadıklarıı açıkladı. Begür, ZOKA adlı su altı akustik aldatıcı ürülerii, patlayıcı içermemesi dışıda aslıda bir torpidou tüm işlevlerie bezer işlevler barıdırdığıa da dikkat çekerek, torpido ile ilgili yapılacak çalışmalara hazır olduklarıı bildirdi. Begür ü asıl güdem maddesi ise savaş sistem etegratörü bakış açısıyla askeri gemi işa faaliyetleri kousuydu. Sözlerii başıda, bahsedeceklerii bir şikâyet değil, bir özeleştiri ya da tespit olduğuu vurgulaya Begür; saayicii, tedarikçii ve kullaıcıı ileride daha etki çalışmasıı hedeflediklerii ifade etti. Platformları ortaya çıktığı mevcut süreçte, tüm çalışmaları toplamda yaklaşık 10 yıllık bir süre alabildiğie dikkat çeke Begür; süreci öemli adımlarıı ve bularda yaşaa soruları şöyle sıraladı: Tablo 1. SSM Deiz Araçları Daire Başkalığı Projeleri PROJE ADI PROJE MODELİ TEDARİK ANA YÜKLENİCİ 1 Mayı Avlama Gemisi Ortak Üretim 6 adet, 1 adet Sim. Abekig & Rasmusse-Fr. Lürsse 2 Ai Müdahale Botları Tedariki Yurt İçi Geliştirme 18 adet Yoca-Ouk Adi Ortaklığı 3 25 Toluk Sahil Güvelik Botu Yurt İçi Geliştirme 17 Adet Yoca-Ouk Adi Ortaklığı 4 90 Toluk Sahil Güvelik Botları Yurt İçi Geliştirme 22 adet Yoca-Ouk Adi Ortaklığı 5 MİLGEM Yurt İçi Geliştirme 2 adet Bu bilgi alt proje başlıkları altıda mevcuttur. 6 MİLGEM Klaslama Hizmeti Yurt İçi Geliştirme 1 adet Türk Loydu Vakfı İktisadi İşletmesi 7 MİLGEM ATS Tedariki Ortak Üretim 2 adet MTU Motor Türbi Sa. ve Tic. A.Ş. 8 MİLGEM Dizay /Malzeme ve Hizmetleri Tedariki Yurt İçi Geliştirme 2 gemi içi STM Savuma Tekolojileri Müh. ve Tic. A.Ş. 9 Sahil Güvelik Arama Kurtarma Gemileri Ortak Üretim 4 adet RMK Marie A.Ş. 10 Yei Tip Karakol Botu Yurt İçi Geliştirme 16 adet DEARSAN Gemi İşaat Saayi A.Ş. 11 Yei Tip Deizaltı Ortak Üretim 6 adet HDW-MFI Ortak Girişimi 12 Süratli Amfibi Gemi (LCT) Yurt İçi Geliştirme 8 adet ADİK-FURTRANS Ortak Girişimi 13 Deizaltı Kurtarma Aa Gemisi Yurt İçi Geliştirme 1 adet İstabul Deizcilik 14 MTA Sismik Araştırma Gemisi Yurt İçi Geliştirme 1 adet İstabul Deizcilik 15 Kurtarma ve Yedekleme Gemisi Yurt İçi Geliştirme 2 adet İstabul Deizcilik 16 Gümrük Muhafaza Motor Botları Projesi Yurt İçi Geliştirme 7 adet Yoca-Ouk Adi Ortaklığı 17 Sağlık Hizmet Motor Botları Projesi Yurt İçi Geliştirme 4 adet Yoca-Ouk Adi Ortaklığı 18 Geliştirilmiş Ai Müdahale Botu Projesi Yurt İçi Geliştirme 1 adet Yoca-Ouk Adi Ortaklığı 19 Sualtı Taarruz Harekatı Timleri içi İtikal Botu (SAT Botu) Projesi Yurt İçi Geliştirme 2 adet Yoca-Ouk Adi Ortaklığı 20 Amfibi Gemi (LST) Yurt İçi Geliştirme 2 adet ADİK-ALYANS Ortak Girişimi 21 Yüzer Birlikler Sistem / Cihaz Modifikasyou Projesi (SAR-33) Yurt İçi Geliştirme 5 adet İstabul Deizcilik 22 Deizde ikmal Muharebe Destek Gemisi Tasarım Paketi Tedarik Sözleşmesi Yurt İçi Geliştirme 1 adet STM A.Ş. 23 SAR-35 Botu Moderizasyou Projesi Yurt İçi Geliştirme 4 adet İstabul Deizcilik Gemi İşa Sa. Tic. A.Ş. 24 Süratli Müdahale Devriye Botu Projesi Yurt İçi Geliştirme 2 adet Yoca-Ouk Adi Ortaklığı 75 MSI Dergisi - Ocak 2014

3 6. DSS ÖZEL Bilgi İstek Dokümaı ı Yayılaması ve Cevapları İletilmesi: E kısa sürede e yeterli bilgiye ulaşmayı hedefleye bu süreçte, rafta hazır çözümlerle bir öeri sumak mümkü olmuyor; yei üretilmesi gereke sistemler güdeme geliyor. Bazı gereksiimler belirsiz, projei süresi uzu, bu yei sistemleri öermek içi taıa süre ise kısa. Bu şartlarda, hem tekik hem de bütçesel tahmiler yapılması gerekiyor. Teklife Çağrı Dokümaı ı Yayılaması ve Teklifleri İletilmesi: Bu aşamada, savaş sistemi aa etegratörü veya sistem sağlayıcıları, ayı ada birçok tersaeyle çalışıyor. Bilgi gizliliği öem kazaıyor. Her tersae, proje gereksiimlerii farklı yorumlayabiliyor ve uzlaşılamaya oktalar ortaya çıkabiliyor. Tersaelerle sistem sağlayıcılarıı sorumluluk sahaları tartışma kousu olabiliyor. Sözleşme Aşaması: Aa yükleicii, aa etegratör gibi aa alt yükleiciler olmada görüşmeler yapması, daha öce kouşulalarda farklı içerikte bir sözleşmei ortaya çıkmasıa ede olabiliyor. Aa yükleicii aa etegratörle sözleşme imzalamasıı gecikmesi, aa etegratörü çalışmalarıa daha geç başlayabilmesie ede oluyor. Gemii işa aşamaları ile ilgili ödeme plaı ile aa etegratörü ödeme plaı farklılık gösterebiliyor. Teslimat Aşaması: Test ve muayee dokümalarıı yoruma yol açmayacak ayrıtıda olması gerekiyor. Aksi takdirde, paydaşlar farklı şeyler alıyorlar ve çok ilgiç testler yaparak çok değişik souçlara ulaşıyorlar; çok rahatlıkla kabul görecek bir sistemi kabul süresi lüzumsuz yere uzayabiliyor ve taraflar zama kaybı ve maliyet artışı yaşıyorlar. Aa etegratörü sorumluluğuu, sağlamış olduğu sistemlerle sıırlı kalması gerekiyor. Begür, çözüm öerilerii ise şöyle sıraladı: Bilgi İstek Dokümaı sürecii iki aşamalı olması; ilk aşamada yeteekleri, ikici aşamada platformu ele alıması, Teklife Çağrı Dokümaı sürecide, tüm gereksiimleri tüm paydaşlarca ayı şekilde alaşılmasıı sağlayacak toplatıları yapılması, Takvimi olumsuz etkilememesi içi de aa yükleici ile aa etegratör arasıdaki sözleşmei, tedarikçi ile aa yükleici arasıdaki sözleşme imzalaırke ele alıması, Doküma oay süreçlerii kısaltılması, buu içi diyalog kaallarıı açılması ve Sorumlulukları açık olarak belirlemesi, sıırları çizilmesi. HAVELSAN, ADVENT i Kullaıma Sumaya Hazırlaıyor Etkilik aa sposorlarıı ikici kouşması, HAVELSAN Deiz Savaş Sistemleri Grup Başkaı Doç. Dr. Serdar Müldür tarafıda gerçekleştirildi. HAVELSAN ı taıta ve HAVELSAN ı deiz sistemleri ile ilgili çalışmalarıı alata Doç. Dr. Müldür, projelerle ilgili gücel durumu da iletti. Ağ HAVELSAN Deiz Savaş Sistemleri Grup Başkaı Doç. Dr. Serdar Müldür destekli yeteek (ADY) kabiliyetie sahip bir savaş yöetim sistemi ola ve HAVELSAN ile Dz.K.K.lığı ARMERKOM u iş birliği ile so 4 yıldır geliştirilmekte ola ADVENT i, MİLGEM Projesi i 4. gemiside kullaılacağıı açıkladı. GENESİS i ihracat potasiyelie de değie Doç. Dr. Müldür, düya geelide kullaılabilir durumda ola 35 ila 40 adet Oliver Hazar Perry sııfı fırkatey buluduğuu ve bu fırkateyleri evateride tuta ülkeleri bir moderizasyo ihtiyacı içide olduğuu, kedilerii de bu kouyu takip ettiklerii söyledi.

4

5 6. DSS ÖZEL Navatia 78 Meteksa Savuma da İhracat Vurgusu Meteksa Savuma Geel Müdürü Murat Erciyes Aa sposor kouşmalarıı soucusu, Meteksa Savuma Geel Müdürü Murat Erciyes tarafıda yapıldı. Bazı ürülerii sergileyebildiklerii, bazılarıı ise sözleşmeleride yer ala gizlilik maddeleri edeiyle sergileyemediklerii söyleye Erciyes, sektörü Meteksa Savuma ı projelerii ve kabiliyetlerii yakıda taıdığıı ve daha düşüsel boyutta bir kouşma yapacağıı belirtti. Fikirleri paylaşıldığı bir istişare ortamı gibi olması gereke semierde, geçe see olduğu gibi bu see de öemli paydaşları bulumadığıa dikkat çeke Erciyes, oları ilgisie mazhar olamadıklarıa üzüldüğüü ifade etti. Güdemideki koulara geçe Erciyes, faaliyet gösterdikleri su altı akustiği alaıda da diğer alalarda da dağıtıla foları yeterli olmadığıı, bu sebeple hız kaybettiklerii, yurt dışıa kıyasla çok küçük bütçelerle çalıştıklarıı söyledi. Erciyes, sektörü düşük bütçelerle çok büyük hamleler gerçekleştirebilmiş gibi gözükmesie rağme, bu paralarla bular yapılabiliyormuş demei çok doğru olmadığıa da dikkat çekti. Foları yetersizliği kousuu, ihracatta elde edilecek gelirlerle çözülebileceğii; fakat bu kouda da saayii ciddi eksikleri olduğuu, yaptığı tespitlere ekledi. Erciyes, çözüm öerilerii şöyle sıraladı: Harekât ihtiyacıı isterlere döüşmeside saayide yararlaılmalı; saayii gelmiş olduğu oktada edidiği tecrübesi kullaılmalı. Geliştirilecek ürüleri düya pazarlarıda söz sahibi olabilmesi içi isterleri gözde geçirilmesi gerekiyor. Öreği Dz.K.K.lığı içi geliştirile bir ürü ile ilgili taımlaa isterler kouşulurke yurt dışıa satış içi gerekli ola özellikler de ele alımalı; isterler, e başta bu şekilde kurgulamalı. Ayrıca, diğer sistemlerle uyumluluk da ihracat bakış açısı ile gözde geçirilmeli. Bular yapılmadığıda, ürüü ihracat içi uygu hâle getirilmesi zama alıyor ve maliyetli oluyor. Ürüleri fiyatları da tasarım kriteri olarak başta taımlamalı. Aksi takdirde, kedi ihtiyacımızı karşılaya; ama yüksek maliyetli sistemleri ihracat şası düşük olacaktır. Sektörü eerjisi ortak başarıya yöelmeli, fazla rekabeti zarar verici etkisii yaşamaması içi SSM gerekli tedbirleri almalı. İspayol Deiz Kuvvetleri, Bu See de Plalarıı Alattı Etkiliği ikici güüü sabah oturumuda, kouk kouşmacılar söz aldı. SSM Muhabere Elektroik ve Bilgi Sistemleri Daire Başkalığı Komuta Kotrol ve Haberleşme Sistem Projeleri Grup Müdürü Neşet Ertaş, deiz platformları ile ilgili projelerii alatırke AFCEA ı Türkiye Şubesi de Bora Büyüköer, AFCEA yı taıta bir suum gerçekleştirdi. Bu oturumu bir diğer kouşmacısı, TÜBİTAK BİLGEM İleri Tekolojiler Araştırma Estitüsü (İLTAREN) Müdür Vekili Halil Kapla oldu. TÜBİTAK BİLGEM i deiz sistemleri ile ilgili çalışmalarıı alata Kapla, gelecek projeksiyolarıa değierek; başlatılması beklee Milli Deizaltı Projesi de kavramsal tasarım, tekoloji geliştirme, tasarım ve prototip üretimi çalışmalarıda yer alabileceklerii; ayrıca su üstü elektroik harp sistemleri ile elektroik harp test, değerledirme ve aaliz altyapıları koularıda çalışabileceklerii belirtti. Bir kamu araştırma kurumu olarak uygulamayı ögördükleri birlikte çalışma modelleride de bahsede Kapla; tekoloji trasfer ofislerii buluduğuu; saayi ile hiyerarşik, alt / üst yükleici alayışı yerie iş birliğie dayalı iş ağları üzeride çalışmak istediklerii söyledi. Albay Gozalez-Aller Lacalle TÜBİTAK BİLGEM İleri Tekolojiler Araştırma Estitüsü (İLTAREN) Müdür Vekili Halil Kapla Geçe see olduğu gibi bu see de İspayol Deiz Kuvvetleride bir kouşmacı semierde yer aldı. Bu see, Doama Komutalığıı Plalama Bölümü de Albay Gozalez- Aller Lacalle, İspayol Deiz Kuvvetlerii, yei esil F-110 fırkateyi ile ilgili çalışmalarıı geldiği so oktayı özetledi. Kosept çalışmaları tamamlaa gemi ile ilgili Taımlama ve Karar aşaması devam ediyor. Hem kıyı suları hem de açık deiz görevlerii yerie getirebilmesi, ayrıca hem asimetrik hem de kovasiyoel harbe yöelik ekipmalarla doatılması istee gemii ögörüle tekik özellikleri, Tablo 2 de yer alıyor. MSI Dergisi - Ocak

6

7 6. DSS ÖZEL Tablo 2. F-100 Fırkateyii Ögörüle Tekik Özellikleri Uzuluk : m Deplasma : 5000 to Mürettebat : 150 (50 kişi daha barıdırabilir) Azami sürat : 28 kot Seyir sürati : 18 kot Seyir siası : 6000 deiz mili Silahları : Baş tarafta aa top, dikie fırlatma laçeri, 20 ya da 40 mm toplar, helikopter Diğer Özellikler : Etegre aa direk, elektrik motorları ve gaz türbiii içere tahrik sistemi, helikopter hagarıı yaıda, esek, çok amaçlı görev bölmesi, Üzeride çalışıla yeteekler : Buz kütlelerii buluduğu kutup deizleride seyir kabiliyeti Liste 1. So Döemde Teslim Edile Platformlar MİLGEM - 2 adet SGAK - 3 adet YTKB - 11 adet Ai Müdahale Botu - 18 adet SAR-35-4 adet 25 toluk Sahil Güvelik Botu - 8 adet Süratli Amfibi Gemi (LCT) - 8 adet SAT Botu - 2 adet 90 toluk Sahil Güvelik Botu - 22 adet Süratli Müdahale Devriye Botu - 2 adet Gümrük Muhafaza Botları - 7 adet Sağlık Hizmet Motor Botları - 4 adet Geliştirilmiş Ai Müdahale Botu - 1 adet Liste Yılıda Teslim Edilecek Platformlar Deizaltı Kurtarma Aa Gemisi (1 adet) 25 toluk Sahil Güvelik Botları (4 adet) Yei Tip Karakol Botları (4 adet) SAR-33 Botları (2 adet) SGAK Gemisi (1 adet) Liste 3. Gelecek Projeler Kısa Vade Havuzlu Çıkarma Gemisi (LPD) MİLGEM 3. ve 4. gemileri Hava Yastıklı Çıkarma Aracı (LCAC) Lojistik Destek Gemisi Projesi TF-2000 Projesi - Tasarım Fazı PREVEZE Sııfı Deizaltı Yarı Ömür Moderizasyou Projesi Deizde İkmal ve Muharebe Destek Gemisi İşası Milli Deizaltı Kavramsal Tasarım Acil Müdahale ve Dalış Eğitim Botu Yei Sualtı Taarruz Harekâtı Timleri içi İtikal Botu (Yei SAT Botu) Uzu Vade TF-2000 Lima Kıyı Römorkörü Barbaros Sııfı Fırkatey Moderizasyou Projesi Mayı Tarama Gemileri Yei Tip LCT Türk Tipi Hücumbot 600 Sııfı Sahil Güvelik Gemisi Süratli Müdahale Devriye Botu Yelkeli Okul Gemisi

8

9 6. DSS ÖZEL Ayyazılım Ayyazılım da Etegre Platform Yöetim Sistemi Çözümü Ayyazılım Geel Müdürü Atilla Yeidoğa, semierde, RMK Marie ile birlikte ve TÜBİTAK 1501 desteği alarak geliştirdikleri Etegre Platform Yöetim Sistemi (EPYS) i tasarımıı alattığı bir suum yaptı. Aa Tahrik Sistemi, Güç Yöetim Sistemi ve Platform Sistemlerii kotrolüü ve izlemesii gerçekleştire EPYS, toplamda 1000 adet gözlem, 256 Ayyazılım adet de kotrol amaçlı veri alışveriş bağlatısıa sahip. Yeidoğa, suumuda, başta doaım ve ağ protokolü olmak üzere, tasarım sırasıda yaptıkları seçimleri, tekik ayrıtıları ile alattı ve sistemi kullaıcı arayüzüü, ilgili ekra görütüleri üzeride taıttı. Yeidoğa, suumuu souda, projei Ar-Ge kazaımlarıı şu şekilde sıraladı: Proje kapsamıda, Yıldız Tekik Üiversitesi Elektrik-Elektroik Fakültesi Kotrol ve Otomasyo Mühedisliği Bölümü öğretim üyeleri ve Boğaziçi Üiversitesi Mühedislik Fakültesi öğretim üyeleride daışmalık alıarak ortak bir çalışma ortamı yaratıldı. Geliştirile ürüde yer ala programlaabilir matıksal deetleyici (PLC) leri seçimi, sistemi güveilirliğii sağlaması ve ağ yapısıı oluşturulması koularıda üiversiteleri sahip olduğu bilgi birikimi projeye aktarıldı ve bu iş birliğie bağlı olarak bilgi seviyesi arttırıldı. Proje, hedeflediği gibi, yurt dışıda destek alımada, milli imkâlarla gerçekleştirildi. Projede görev ala tüm firma ve üiversiteleri bilgi birikimi arttırıldı. Farklı uzmalık alalarıda tecrübeye sahip proje ekibii ve daışmalık hizmeti alıa üiversite öğretim görevlilerii bilgi, tecrübe, araştırma ve iş birliğiyle tasarlaa bir ürü ortaya çıkarıldı. 82 FİGES, Etkiliği Ev Sahipleride Birisi Oldu Semieri ilk güüde, B Salou da gerçekleştirile oturum, FİGES ev sahipliğide yapıldı. FİGES çalışalarıı oturum başkalığı yapmalarıı yaı FİGES FİGES Akım Çizgileri ve Hız Koturları İlk Kuru Tip Susturucu Modeli sıra oturumdaki 6 adet suumu 3 taesi de FİGES imzası taşıdı. Semier katılımıa profesyoel bir bakış açısı ile yaklaşa FİGES, yapıla suumlarla ilgili bir aket formuu da oturum katılımcılarıa dağıttı. Dizel Motorlu Gemiler içi Susturucu Tasarımı başlıklı suumda, DEARSAN, İstabul Tersaesi Komutalığı Dizay Bölümü ve FİGES tarafıda yürütüle susturucu tasarımı çalışması alatıldı. 25 dba da fazla bir gürültü azalması sağlaya ve tasarımı Türk Loydu oayıda geçmiş ola susturucu, bu çalışma ile yerli olarak tasarladı ve imal edildi. FİGES; Yei Tip Karakol Botu, MİLGEM-S projesi, SAR 33 moderizasyou, kıyı emiyet botları ve Deizde İkmal Muharebe Destek Gemisi projeside susturucu tasarımı kousuda çalışmalar gerçekleştiriyor. Firma Susturucu Tasarım Metodolojisi başlıklı, özel amaçlı yazılım geliştirilmesii kapsaya bir TÜBİTAK 1507 Ar-Ge projesii de yürütüyor. FİGES adıa yapıla ikici suumda, firmaı askeri deizcilik projeleride suduğu mühedislik çözümleri taıtıldı. Üçücü ve so suum ise Deiz Platformlarıda Elektromayetik Uygulamaları kousuda yapıldı. Suumda, jeerik platformlar üzeride yapıla çeşitli uygulamalar alatıldı. MSI Dergisi - Ocak

10 Imtech ve Elko, E-Tahrik ve Platform İzleme Sistemlerie Eğildi Imtech ve Türkiye iş kolu Elko, semierde, elektrikli tahrik (e-tahrik / e-propulsio) ve etegre platform izleme sistemi kouları üzeride durdu. Elko Satış ve Pazarlama Müdürü Mert Ülüsa, suumuda, gerek sivil gerekse askeri deizcilikte elektrikli tahrik kousuda talep olduğuu belirtti ve Elko da bu kouda gerçekleşe çalışmaları şöyle sıraladı: 2010 yılıda başlaya Ar-Ge çalışmaları, 2011 yılıda, tamame 3 boyutlu mühedislik araçları kullaılarak geliştirile mekaik tasarım ile elektriksel tasarımı, 2012 yılıda tamamlaa üretim çalışmaları kapsamıda tüm sürücüleri Elko tarafıda üretilmesi, alteratör ve elektrik motorlarıı ise alt yükleicilerde alıarak Elko tarafıda etegre edilmesi. Bu çalışmalar ile elektrikli tahrik sistemlerii tasarımı ve bazı alt bileşeleri üretimi kousuda tecrübe kazaa Elko, tasarladığı sistemlerle Deizaltı Kurtarma Aa Gemisi (MOSHIP) ve Kurtarma ve Yedekleme Gemisi projeleride, fabrika kabul testleride başarıyla geçti. Ayı zamada Elko u Askeri Projeler Koordiatörü olarak görev yapa Eric Wiecherik ise ayı oturumda gerçekleştirdiği suumuda, Imtech i etegre platform izleme sistemi ve yagıla mücadele ve hasar kotrol çözümleri ile ilgili bilgi verdi. Imtech STM, Gemi Tasarım Sürecii ve Deizde İkmal Takerii Alattı STM, semierde 2 suum gerçekleştirdi. STM Deiz Projeleri Direktörlüğü de Sistem Mühedisi olarak çalışa Y. Kaa İlter, Gemi Dizay Sürecide Kapsamlı Yeileme İhtiyacı başlıklı suumda, klasik gemi tasarım (dizay) faaliyetleri ile çağdaş yötemleri karşılaştırdı. Suumuu ilk bölümüde, gemileri tipik maliyet kırılımıı %80 materyal ve %20 işçilik olarak vere ve bu dağılımda, tasarımı %5 lik bir paya sahip olduğuu belirte İlter, tasarımı ömür devri maliyetlerie etkisii ise %70 olarak ifade etti. Gemileri, özellikle 2000 li yıllarda öce, etegre olmaya bir süreçle birbiride kopuk çalışmalarla tasarladığıı alata İlter; 2000 li yıllarla birlikte, tekolojik gelişmelerle, gemileri saal ortamda, 3 boyutlu tasarlaabilir hâle geldiğii söyledi. Bu kouda 45 toluk bir teke bloğu üzeride örek vererek, bu blok içi imalat işçilik resimlerii hazırlamasıı; el ile yaklaşık 45 iş güü, 2 boyutlu bilgisayar destekli mühedislik araçlarıyla yaklaşık 30 gü, 3 boyutlu modelleme ile yaklaşık 15 güde tamamlaabileceğii; böylece 3 katlık bir hızlama yaşadığıı belirtti. İlter, bir başka öreği de bir fırkateyi projeledirme ve işa süreçleri ile ilgili olarak verdi (Tablo 1). Bu hızlamaı yaratabileceği sorulara da değie İlter, özellikle tedarik edilecek malzeme ve cihazları erke belirlemesii gerekebileceğii; iyi bir ekip ve tecrübe ile bu soruları üzeride geliebileceğii vurguladı. STM adıa diğer suum, STM Deiz Projeleri Direktörlüğü de Uzma Sistem Mühedisi olarak görev yapa Yüksek Mühedis Caa İzer tarafıda, Deizde İkmal Gemileri içi Başlagıç Teke Formu Seçimi başlığı ile gerçekleştirildi. Bir deizde ikmal takerii hem bir ticari taker gibi sıvı kargo kapasitesie hem bir koteyer gemisi gibi katı kargo kapasitesie hem de saatte deiz mili arasıda yüksek bir sürate sahip olması gerektiğie dikkat çeke İzer, çeşitli tasarım parametreleri ile ilgili tekik ayrıtılara değidi. 83 Tablo 1. Bir fırkatey içi örek iceleme KLASİK TASARIM YÖNTEMLERİ ÇAĞDAŞ TASARIM YÖNTEMLERİ Aşama Süre Aşama Süre İhtiyaç makamıı harekât ve tekik isterlerii taımlaması 12 ay Harekât ve tekik isterleri taımlaması, Kosept Dizay ve Ö Dizay 9 ay Kosept Dizay (İhtiyacı tekik taımı) 3 ay Kotrat Dizayı 5 ay Ö Dizay (Gemii başlagıç tekik taımı) 5 ay Foksiyoel Dizay ve Detay Dizay 36 ay Kotrat Dizayı (Gemii detaylı tekik taımı) 18 ay Düzeltici faaliyetler 3 ay Detay Dizay (İmalat-işçilik, tedarik, test ve tecrübe, dokümatasyo) 40 ay Düzeltici faaliyetler 3 ay TOPLAM 81 ay TOPLAM 53 ay MSI Dergisi - Ocak 2014

11 6. DSS ÖZEL SUASIS, AB Projeleri ile İlerliyor Su altı akustik sistemleri alaıda faaliyet göstere ve 2005 yılıda kurula SUASIS adıa Tucay Akal, tekik içeriği ile semieri ilgi çeke suumlarıda birisii gerçekleştirdi. Su altıda, ses basıcıı ölçe hidrofoları yerie ses dalgasıı hızıı ölçe algılayıcılar kullaarak sistemler geliştire SUASIS, Avrupa Birliği (AB) 7. Çerçeve Programı kapsamıda, Holladalı ortağı ile HYDROFLOWN adlı projede görev aldı. Lima ve tesis korumasıda, alçak frekas pasif gözetleme sistemleride, su altı kablosuz ağlarıda, sooboylarda, çekili dizilerde ve otoom isasız su altı araçlarıda kullaılabile algılayıcılarda ivmeölçer tabalı olalar, SUASIS tarafıda, ismi açıklamaya bir ülkeye de ihraç edildi. SUASIS, AB i HexaTerra ve su altıda WiFi bezeri kablosuz ağlar geliştirilmesii ögöre Future Uderwater WiFi projeleride de yer alıyor. Savuma sektörüe hizmet vere firmalarda ÜNSPED Gümrük Müşavirliği ve Lojistik Hizmetler A.Ş., semieri sergi alaıda stat ÜNSPED, Sektörde Biliirliğii Arttırdı açarak, biliirliğii arttırmayı hedefledi yılıda kurula firmaı, Türkiye geelide 36 şubesi buluuyor. İhracat ve ithalat departmaları ile müşterilerii dış ticaret faaliyetlerie yöelik hizmet vere ÜNSPED, ayrıca; teşvik takibi, stadardizasyo, mevzuat müşavirliği, hukuk işleri, tercüme hizmetleri, eğitim ve kurye hizmetleri koularıda da faaliyet gösteriyor. ÜNSPED i üye olduğu kuruluşlar arasıda Havacılık ve Uzay Kümelemesi Dereği, Alma Türk Ticaret ve Saayi Odası, Türk İgiliz Ticaret ve Saayi Odası ve Türk Amerika İşadamları Dereği yer alıyor. 84 YALTES, Bütüleşik Sistemleri Altıı Çizdi YALTES adıa semierde suum yapa Proje Yöeticisi Bület Hamzaoğlu u, YALTES i ve ürülerii de taıttığı suumuu odak oktası, bütüleşik (itegrated) sistemlerdi. Bütüleşik sistemleri; süratli ve güveilir operasyoa olaak sağladığıı, düşük reaksiyo süresie sahip olduğuu, kullaım basitliği getirdiğii ve ihtiyaç duyula persoel sayısıı azalttığıı alata Hamzaoğlu, tüm bu avatajları, doamaları güümüzde değişe görev taımları göz öüe alıdığıda, öemli hâle geldiğii belirtti. Hamzaoğlu, doamalardaki gemi sııfı değişimlerii, persoel sayıları ile birlikte, şöyle sıraladı: Muhriplerde (yaklaşık 300 mürettebat) açık deiz karakol gemilerie (yaklaşık 100 mürettebat) geçiş, Fırkateylerde (yaklaşık 180 mürettebat) karakol gemilerie (yaklaşık 75 mürettebat) geçiş, Hücumbotlarda (yaklaşık 50 mürettebat) karakol botlarıa (yaklaşık 20 mürettebat) geçiş ve Avcı botlarıda (yaklaşık 20 mürettebat) ai müdahale botlarıa (yaklaşık 10 mürettebat) geçiş. Persoel sayısıdaki azalmaı, otomasyo ve bütüleşik görev, seyir ve platform sistemleri ile bir soru olmakta çıkartılabileceğii söyleye Hamzaoğlu, bu alada YALTES i suduğu çözümleri, sistem mimarisii ayrıtıları ile birlikte katılımcılara alattı adet giriş-çıkış kaalıda yaklaşık değişik parametrei kotrolüü gerçekleştirebile sistemler tasarlaya YALTES, MİLGEM ve Yei Tip Karakol Botu projeleri kapsamıda, 20 adet sistemi, Deiz Kuvvetleri Komutalığı ve müttefik ülkelere teslim etti. Hamzaoğlu, devam ede çalışmalarda da bahsetti. YALTES, TÜBİTAK TEYDEB desteğiyle sürdürüle Etegre Köprüüstü Sistemi Projesi kapsamıda, tüm seyir yardımcıları ve radarları bütüleştirildiği sayısal çözümü geliştiriyor. Projede, Türk Loydu sertifikasyou da kapsam dâhilide yer alıyor. Yei esil Etegre Platform Sistemi Projesi de ise 10 Gbps fiber-optik etheret omurgası kullaa ve böylece çok yüksek giriş-çıkış sayısı ve yüksek veri işlem hızı gereksiimlerii karşılayacak bir sistem geliştiriliyor. MSI Dergisi - Ocak

12

13 6. DSS ÖZEL Navatia, Ömür Devri Yaklaşımı ile İş Birliğie Hazır DSS ye 3 ücüsüde beri katıla Navatia, bu see 2 suum gerçekleştirdiği semierde, ömür devri faaliyetlerie ve bu aladaki iş birliklerie vurgu yaptı. Navatia Ömür Devri Destek Servisleri bölümüü başıda bulua Israel Lorezo, suumuda, sistem ve ekipmaları evaterde kalma sürelerii uzuluğua ve bu sürede gerçekleşe harcamaları büyüklüğüe dikkat çekti. Evatere alıa sistemi iteliklerii ve özelliklerii, zamala ihtiyaçları geriside kaldığıa, ayrıca performas olarak düştüğüe dikkat çeke Lorezo; ihtiyaçlar kousudaki geri kalmışlığı gücelleme; performastaki düşüşü ise performas bazlı lojistik yaklaşımı ile giderilebileceğii belirtti (Şekil 1). Lorezo, bu koularda Navatia ı deri tecrübesi ile suduğu çözümleri taıttı. Navatia adıa yapıla diğer suum, Navatia Systems Etegre Platform Yöetim Sistemleri Ürü Yöeticisi Jose Luis Guzma tarafıda gerçekleştirildi. Guzma, suumuda, Avustralya, İspaya, Norveç ve Veezuela tarafıda da kullaıla deiz platformlarıa yöelik Etegre Platform Kotrol Sistemi (Itegrated Platform Maagemet System / IPMS) çözümleri hakkıda bilgi verdi. Otomasyo gibi her IPMS ürüüde bulua avatajları yaı sıra Navatia Systems ı yaklaşımı şu avatajları beraberide getiriyor: Değişik platformlara, ortak tasarım metodolojisii uygulaması, Farklı platform programları arasıda sierji sağlaması; öreği yei bir programı, öcekileri idamesi ve iyileştirilmesi içi çözümler getirebilmesi, Kara kouşlu test altyapısıı programlar arasıda ortak kullaımı, Azaltılmış eğitim ihtiyacı ve Şekil 1. Performas Operasyoel Ömür Grafiği Ortak özellikler sayeside, platformlar arasıda mürettebat değişimii kolaylaştırılması. Guzma, çözümleride rafta hazır ticari yazılım ve doaım alt bileşelerii kullaıldığıı, buula birlikte, ayrıtılı tasarım aşamasıda doaımı yaklaşık %20 oraıda tekrar tasarlaması gerekebildiğii belirtti. Müşterilerie çözüm suarke, yerli ortaklarla çalıştıklarıı da vurgulaya Guzma, bu koudaki süreci şöyle özetledi: Yerel ortakları seçilmesi ve mutabakat muhtırası imzalaması, Navatia tesisleride doaım ve yazılım bileşeleri ile ilgili ay arasıda bir süre eğitim verilmesi, Gerekirse tekoloji trasferi yapılması, Bazı bileşeleri yerel üretimi, Yerel kullaıcıları, yerel ortaklar tarafıda eğitimi, Ömür devri süresice, özellikle doaıma yöelik bakım ve idame kabiliyetlerii yerel ortaklara kazadırılması ve Projei souda, yei ürüleri geliştirilmesi ve pazarlaması kousuda yerel ortakla sözleşme imzalaması. Guzma, suumuu souda, Türkiye içi de bir paratez açtı. Havuzlu Çıkarma Gemisi (LPD) Projesi de Sedef A.Ş. ile teklif verdiklerii hatırlata Guzma, IPMS kousuda ise AYESAŞ ile bir mutabakat muhtırası imzaladıklarıı ve AYESAŞ ile iş birliklerii özel bir projeye bağlı olmadığıı, uzu vadeli bir çalışmaı ilk adımı olduğuu açıkladı. Navatia 86 Umoe Madal, Hava Yastıklı Özgü Çözümlerii Türkiye ye Öeriyor Dr. Nere G. Skomedal Norveç te kouşlu Umoe Madal tersaeside Dr. Nere G. Skomedal, semierde, Türkiye i ihtiyaçlarıa cevap verebilecek gelişmiş bir karakol platformu olarak, Norveç evaterideki Skjold sııfı korvet çözümüü alattı. Skjold sııfı; Soğuk Savaş yıllarıda Türkiye gibi SSCB ile sıırı ola ve uzu bir kıyı hattıı korumak gereksiimi ile karşı karşıya kala Norveç i, kıyılarıda yer ala özgü haliç (fjord) yapısıı avatajıı kullamak üzere geliştirdiği koseptleri e gücel hâlii temsil ediyor. SES (Surface Effect Ship / Yüzey Etkisii Kullaa Gemi) presibie göre işa edile gemi, katamara bir tekede ve teke yapısıı ortasıda yer ala bir hava yastığıda oluşuyor. SES koseptide teke, hava yastığıı şişirilmesi ile yükselerek, suyla temasıı e aza idiriyor. Dr. Skomedal, kosepti, yüksek süratli gemi tasarımları arasıda e az su direcie yol aça tasarım olduğu belirtti. Bu özelliği, platformu yüksek hızlara ulaşmasıı sağlıyor. SES koseptii bir diğer avatajı, geiş gövdesi sayeside kararlı bir platform olması ve yüksek hızıı dalgalı deizlerde de koruyabilmesi. Skjold sııfı korvetleri, SES koseptii yaı sıra diğer alalarda da avatajları buluuyor. Kompozit teke ve gövdeye sahip korvetler, radar ve Skjold Sııfı Korvetleri Tekik Özellikleri Uzuluk : 47,5 m Geişlik : 13,5 m Yükseklik : > 16 m (hava yastığı şişmiş hâlde) Su Çekimi : 2,3 m (hava yastığı şiştiğide 0,9 m) Tahrik : 2+2 gaz türbii, su jetleri, hava yastığı kaldırma faları içi dizel makialar Azami sürat : 60 kot (deiz durumu 3 te 47 kot) Seyir siası : 800 deiz mili (42 kot süratle); 500 deiz mili (60 kot süratle) Deplasma : 273 to Mürettebat : 20 (13 subay / astsubay, 7 er / erbaş) Silahlar : 76 mm top; 8 adet satıhta satıha füze; 2 adet 12,7 mm uzakta komutalı silah istasyou MSI Dergisi - Ocak

14 Rolls-Royce da Türk Hücumbotlarıa Gaz Türbii Öerisi Düzelee Deiz Sistemleri Semierlerii so 3 taesie katılım göstere Rolls-Royce, bu see, hem gemi tasarımı hem de gemi tahrik sistemleri kousudaki çözümlerii ele aldı. Rolls-Royce Naval Systems iş koluu Tahrik Sistemleri bölümüde Yüksek Deizcilik Mühedisi olarak çalışa Edward Wright, hücumbotlar içi gaz türbii tahrik sistemlerii optimizasyouu kou ala bir suum yaptı. Suumda, hücumbotlar; süratleri saatte 30 deiz milide fazla ola, deplasmaları 700 toda düşük, boyları ise 70 m de kısa botlar olarak taımladı. Wright, düya geelideki botlar icelediğide: Deplasmaı 240 toda küçük, sürati ise saatte 45 deiz milide az botlarda dizel makialar kullaıldığıı, Deplasmaı 240 ile 700 to arasıda ola ve sürati saatte 30 ile 45 deiz mili arasıda değişe botları ağırlıklı olarak dizel motor ve gaz türbiide oluşa bileşik tahrik sistemlerie sahip olduklarıı, Sürati saatte 45 deiz milii üstüdeki botlarda gaz türbilerii kullaıldığıı belirtti. Gaz türbiii kullaılmasıı, yakıt da dâhil edildiğide, ağırlık avatajı sağladığı, suumda örek durum icelemeleri ile vurguladı. Wright, dileyicilere, alattığı koularla ilgili bir tasarım karşılaştırması da sudu. Ayı gemide; dizel makia ve gaz türbiide oluşa bir tahrik sistemi kullaıldığı durumda oluşa tasarım ile 2 tae dizel makiada oluşa tahrik sistemii kullaıldığı durumda oluşa tasarımı karşılaştırması soucuda, gaz türbili kofigürasyou daha az ala kapladığı ve daha hafif olduğu gösterildi. Wright, suumuu souda, Türkiye i hücumbot projeleride da gaz türbili tahrik sistemlerii kullaılmasıı avataj sağlayacağıı vurguladı ve Rolls-Royce u, başta MT7 gaz türbii olmak üzere, bu kouda çözümler sumaya hazır olduğuu bildirdi. Rolls-Royce Naval Ship Desig iş koluda Platform Etegrasyo Lideri olarak çalışa Maria Taboada ise maliyet etki ve çok rollü bir mühasır ekoomik bölge (MEB) karakol botu tasarımı ile ilgili bir suum yaptı. Suumu girişide, MEB karakol botlarıı görev çerçevesi; kaçakçılık ve korsalıkla mücadele, balık avlama bölgelerii, çevrei ve mieral ve eerji kayaklarıı koruması, kurtarma, yagıla mücadele, kirlilik kotrolü ve araştırma görevleri olarak sıraladı. Bu tür görevlere uygu, maliyet etki bir platformu ise muharip gemilerde farklı olarak; düşük iz, şok dayaımı ve beka kabiliyeti gibi parametrelere yöelik özel tasarımlar gerektirmeyeceği, ticari stadartlara göre tasarlaabileceği ve rafta hazır ticari bileşeleri kullaabileceği; ayrıca profesyoel ve düşük sayıda mürettebat ile doatılabileceği değerledirmesi yer aldı. Taboada, Rolls-Royce u bu presiplere göre şekillee 55 ve 90 m lik karakol botu tasarımlarıı dileyicilere alattı. Rolls-Royce Umoe Madal 87 kızılötesi izleri azaltacak şekilde tasarladı. Kompozit malzeme kullaımı, yakıt ve faydalı yük taşıma kapasitesii arttırırke, ayı zamada korozyo soruuu da ortada kaldırıyor. Dr. Skomedal, Türkiye i kıyıları içi de uygu bir platform olarak gördükleri SES koseptii kullaa botlarla ilgili tekoloji trasferi yapmaya da hazır olduklarıı belirtti. MSI Dergisi - Ocak 2014