Prenatal Tanı: Güncel Yaklaşım. Prof. Dr. Recep Has İ.Ü.İstanbul Tıp Fakültesi

Transkript

1 Prenatal Tanı: Güncel Yaklaşım Prof. Dr. Recep Has İ.Ü.İstanbul Tıp Fakültesi

2 Gebelik takibi John Whitridge Williams

3 Fetal anomalilerin tanısı ANENCEPHALY: EARLY ULTRASONIC DIAGNOSIS AND ACTIVE MANAGEMENT Stuart Campbell, F.D. Johnstone, E.M. Holt, Pamela May. The Lancet, 1972

4 Down Sendromu Down Sendromu (1866) Trizomi 21 (1958) Langdon Down Jérôme Jean Louis Marie Lejeune ( ) Amniyosentezle; Kromozom anomalisi: 1967 Jacobsen CB, Am J Obstet Gynecol Down Sendromu: 1969 Valenti C, Lancet

5 Fetal anomali taraması

6 Tarama Testleri Ultrason NT NB NIPT AFP Üçlü Kombine Dörtlü

7 milyar baz çifti 20 bin gen Human Genom Projesi

8 Dizileme Teknikleri Otomatik Sekanslama Massively parallel (nextgeneration) sequencing: MPS Chromosome Selective Sequencing CSS Targeted sequencing of SNP

9 Prenatal Tanı AMAÇ: Anatomik defektleri, kromozomal veya genetik hastalıkları/sendromları Zigot, embriyo veya fetusta erken gebelik haftasında/ (mümkünse preimplantasyon dönemde) Çeşitli tarama ve/veya tanı testleriyle teşhis etmek SEÇENEKLER: Embryo seçimi Terminasyon İntrauterin tedavi Doğum sonrası tedavi/bakım

10 11-14 hf USG Anomalilierin %50 si

11 Anomalilierin %70-80 ni İkinci trimester USG

12 Kromozom hastalıklarının taraması Kombine Test Maternal yaş Fetal NT Serum free ß-hCG+ PAPP-A Trizomi 21 DR: %90 FPR: %3 H Cuckle, P Penn, D Wright, Semin Perinatol 2005;29:252-7

13 Maternal Kanda fetal DNA Tek kopya fetal DNA Rh geni Lo YM, Lancet, 1990 Lo YM, Lancet, 1993 Cinsiyet tayini (Y krom) Lo YM, Hum Genet, 1993 Lo YMD, Lancet, 1997 Quantitative real-time PCR Digital PCR

14 Analysis of Cell-Free DNA in Maternal Blood in Screening for Aneuploidies: updated meta-analysis M. M. GIL, M. S. QUEZADA, R. REVELLO, R. AKOLEKAR, K. H. NICOLAIDES Trizomi 21 DR: %99,2 FPR: %0,09 Ultrasound Obstet Gynecol 2015; 45:

15 Analysis of Cell-Free DNA in Maternal Blood in Screening for Aneuploidies: updated meta-analysis M. M. GIL, M. S. QUEZADA, R. REVELLO, R. AKOLEKAR, K. H. NICOLAIDES Trizomi 18 DR: %96.3 FPR: %0.12 Ultrasound Obstet Gynecol 2015; 45:

16 Analysis of Cell-Free DNA in Maternal Blood in Screening for Aneuploidies: updated meta-analysis M. M. GIL, M. S. QUEZADA, R. REVELLO, R. AKOLEKAR, K. H. NICOLAIDES Trizomi 13 DR: %91,7 FPR: %0,11 Ultrasound Obstet Gynecol 2015; 45:

17 Analysis of Cell-Free DNA in Maternal Blood in Screening for Aneuploidies: updated meta-analysis M. M. GIL, M. S. QUEZADA, R. REVELLO, R. AKOLEKAR, K. H. NICOLAIDES Monozomi X DR: %90,3 FPR: %0,23 Ultrasound Obstet Gynecol 2015; 45:

18 Analysis of Cell-Free DNA in Maternal Blood in Screening for Aneuploidies: updated meta-analysis M. M. GIL, M. S. QUEZADA, R. REVELLO, R. AKOLEKAR, K. H. NICOLAIDES 47 XXX, 47XXY, 47XYY DR: %93 FPR: %0,14 Ultrasound Obstet Gynecol 2015; 45:

19 Farklı tekniklerin karşılaştırılması

20 Analysis of Cell-Free DNA in Maternal Blood in Screening for Aneuploidies: Meta-Analysis M.M. Gil R. Akolekar M.S. Quezada B. Bregant K.H. Nicolaides İkiz gebelikler Trizomi 21 DR: %94,4 Fetal Diagn Ther 2014;35:

21 Düşük riskli grupta NIPT ACOG 2015

22 Fetal fraksiyon oranı Down Down send. Eupolid send. False (-) (-) Palomaki GE, GIM 2011

23 Mikrodelesyon ve Duplikasyonlar Toplam %1.7 NEJM,2012

24 Mikrodelesyon ve Duplikasyonlar

25 Mikrodelesyon ve Duplikasyonlar *SNP

26 False positive and false negative results of cell free DNA testing A. Yuksel, S. Basaran*, R. Has, I. Kalelioglu, B. Karaman, T. Sarac Sivrikoz, U. Altunoglu, * Istanbul University, Istanbul Medical Faculty, Dep. of Obstetrics and Genetics*, Istanbul, Turkey. ISUOG 2016, ROMA 79 gebe (4 ikiz) Kasım Haz 2016 NIPT: Tanısal değil

27 NIPT Avantajlar Çok güçlü bir tarama FPR:<%1 DR:>%99 Operatöre bağımlı değil Erken yapılabilir (> 10 hf) Kabul edilme oranı yüksek İnvazif değil İnvazif gereksinimi azalıyor Fetal kayıp riski az Anksiyete az Dezavantajlar %1-8 sonuç yok Tüm kromozomları taramaz Yapısal anomalileri tanımaz Plasental-mozaisizm riski Vanishing twin Yalancı pozitiflik Maternal aneöploidi/malignite Çoğul gebelikler Hangi fetus? Seks anomalileri? Fiyat

28 Tüm gebelere USG NIPT olsun/olmasın, Pre-test konsultasyon Normal USG sonrası üç seçenek Kombine test (ISUOG destekliyor) Invazif girişim (öykü,yaş) NIPT NIPT tanısal değil İnvazif ile doğrulanmalı Düşük riskli grup için erken NIPT yapılmışsa kombine gereksiz Kombine ve diğer biyokimyasal testler pozitifse NIPT invazif girişime alternatif Çok yüksek riskli grupta (>1:10) NIPT olmamalı NIPT normalse genetik sonogram ile risk modifikasyonu yapılmamalı Yapısal anomali varsa karyotip+mikroarray Diğer genetik sendromlara NIPT bakıldığında yalancı pozitiflik artar Seks kromozomlarını taramak mantıksızdır Şunlara daha fazla çalışma gerekir İkizler (TR21: DR:%93.7 FPR: 0.23) Firmalar arası fark

29 NIPT 2014 >1,000,000 test >60 ülke

30 Kromozomal Mikroarray Kromozom normalken Pat US %6-6,5 Normal US %1-1.7 İAY/Diğer :%1.1 Postnatal %15 VUS: % KB PGS Abort materyali Post-mortem Post-natal Erişkin Wapner R 2012, Callaway JL 2013, Miller DT 2010

31 Polar cisim Blastomer (3 gün) Trofektoderm (5gün) PGD/PGS ESHRE PGD Consortium (n:67.000) PGD Parental Kromozom hast. Genetik hast. Mutasyon, translokasyon Önceki çocukta hastalık PGS İAY TGK Tekrarlayan IVF başarısızlıkları Male faktör

32 Tek gen hastalıkları >10,000 hastalık Dominant Resessif X-linked Doğumda tek gen haslalıklarının global prevalansı 10/1000* Yenidoğan taramasında %12 Hemoglobinopati Çocuklukta Mortalitenin %20 si Hospitalizasyonun %18 i Shafer FE. J. Pediatr Hametol Oncol 1996, Kingsmore S. plos Curr, 2012 *Control of hereditary disorders: Report of WHO Scientific meeting (1996)

33 Taşıyıcılık taraması Kadın/Erkek Gebelik öncesinde Gebelikte Büyük delesyon Mutasyon/delesyon Akraba evlilikleri IVF öncesi N: multietnik tarama: ¼ ünde bir taşıyıcılık! %69-77 si kılavuz önerisi dışında! Lazarin GA, Genet Med 2013 Kistik fibrozis Talasemi Spinal musküler distrofi Tay-sachs Hemofililer Myotonik distrofi Frajil X sendromu Doğumsal işitme kaybı Akondroplazi Alfa-1 antitripsin eksikliği Huntington hastalığı Konjenital adrenal hiperplazi N: kişi/ 94 hastalık Taranan hastalıkta beklenenden %9-55 fazla taşıyıcılık! Etnik gruplar arasındaki fark beklenenden daha az! Haque IS, JAMA, 2016

34 Genişletilmiş Taşıyıcılık Taraması hastalık Değişik etnik paneller Etnisite? Mikst! Targeted analysis of preselected mutations Sequence analysis by NGS 2015> ECS

35 Perinatal tarama/tanı

36 Bugün Taşıyıcılık taraması PGD/PGS NIPT Seçilmiş paneller Whole genom analizi (rezolüsyon ) Ultrason 1 ve2. trimester İnvazif girişimler Mikroarray/exom/whole genom analizi

37 27 Eylül 2016 Leigh sendromu juvenil subakut nekrotizan ensefalomyelopati MT-ATP6, SURF1 Dr. John Zhang, NY

38 Gelecek?