Ortaokulda Öğreim Göre İşitme Egelli Öğrecileri Türkçe Dersleride Kullaıla Materyaller Üzerie Bir Değerledirme Esra Nur Tiryaki Mustafa Kemal Üiversitesi esraurtiryaki@gmail.com ÖZET İşitme egellilere verile dil eğitimi belirli bir program çerçeveside gerçekleştirilmektedir. Bu programda yer ala hedefleri amacıa ulaşabilmesi içi eğitim ortamlarıı ihtiyaçlara göre düzelemesi gerekmektedir. Eğitim ortamıda kullaılmak üzere başvurula öemli bir faktör de materyallerdir. Bu araştırmaı amacı, ortaokulda öğreim göre işitme egelli öğrecilere Türkçe dersleride öğretmeler tarafıda kullaıla materyalleri belirlemektir. Çalışma, yatılıgüdüzlü ormal öğretim yapa Hatay Hürriyet İşitme Egelliler Ortaokuluda çalışa 6 öğretmele gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya kou ola öğreciler ise, ağır işitme egelli olup herhagi bir işitme cihazı veya koklear implat kullamamaktadır. Araştırmada Tiryaki (2014) tarafıda geliştirile İşitme Egellilerde Türkçe Öğretimi Öğretme Görüşme Formu kullaılmıştır. Türkçe öğretmelerii işitme egelli öğreciler içi kulladıkları materyaller ve sorular: a) görsel, b) yazılı basılı ve materyaller, c) Türkçe dersleride eğitim ortamıdaki araç- gereçler olmak üzere üç aa tema altıda değerledirilmiştir. Bu araştırmaı soucuda, işitme egelli öğrecileri dil eğitimide görsel materyalleri bilgileri somutlaştırma ve kalıcılığı arttırma kousuda öemli olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca bu öğreciler içi gerekli tekolojik materyallere ihtiyaç duyulduğu vurgulamıştır. Aahtar Kelimeler: Dil eğitimi, Türkçe Eğitimi, materyaller, eğitim ortamı, özel eğitim. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 3 (1), 1-8 Research i Readig & Writig Istructio, 3 (1), 1-8 İşitme duyusu, dil gelişimii aa faktörleride biridir. İşitme yetersizliği ola birii sesleri algılaması ve taklitle ses üretebilmesi zordur. Bu yüzde dil gelişimide işite çocuklarla aralarıda farklılıklar bulumaktadır. İşitme egelli çocukları dili temel özelliklerii işite akraları gibi kazadıklarıı kabul etmekle birlikte, okul programlarıa işite akralarıı dil becerileri düzeyide katılamadıklarıı belirtmektedirler (Stahlma, 1986 da akt. Akçamete, 1993: 3). Bu durum, işitme egellileri dil gelişimide itelik açısıda farklılıklar taşıdığıı, dil becerilerii yeterliliğii uygu öğretim programlarıyla kazaabileceğii göstermektedir. Uygu öğretim programlarıı hazırlamasıda özellikle eğitim ortamlarıı düzelemesi dikkat edilmesi gereke bir usurdur. Eğitim ortamı, amaca ulaşmak içi kullaıla her türlü araç ve gereçler ile eğitim-öğretim etkiliklerii gerçekleştirildiği yapay ya da doğal çevreyi ifade ede geiş bir kavramdır (Özbay, 2006: 161). Araç gereçler, yai öğretim materyalleri eğitim sürecide öğrecii öğremesii arttırır. Soyut kavramları somutlaştırdığı gibi içeriği basitleştirip alaşılmayı kolaylaştırır. İşitme egelli öğrecileri öğretim sürecide hedeflee bilgi ve becerileri kazaabilmeleri içi de eğitim ortamlarıı dikkatlice düzelemesi gerekir. Bu düzeleme, işitme egelli öğrecii bilişsel, duyuşsal ve psikomotor özelliklerie uygu olmalıdır. Çiftçi (2009: 19), bu kouda işitme egelli öğrecileri eğitim Bu makale, Ortaokulda Öğreim Göre İşitme Egelli Öğrecileri Türkçe Eğitimii ve Okuma-Yazma Becerilerii Değerledirilmesi isimli doktora tezii verileride yararlaılarak hazırlamıştır.
ortamlarıı egelleri göz öüe alıarak düzelemesi gerektiğii vurgulamıştır. Bu düzeleme sürecide itelikli bir dil eğitimi içi materyal öemli bir yer tutar. Bu bağlamda yardımcı tekolojik araçlar, materyalleri işlevselliğii arttırabilir. Avcıoğlu (2013: 194), işitme egelli öğrecilerle iletişim kurmaya yardımcı tekolojik araçları şu şekilde belirtmiştir: Yardımcı dileme cihazları Telekomüikasyo cihazları Kouşmayı mete çevire cihazlar Uyarı cihazları (Smith, 2007). Türkçe eğitimide eğitim ortamlarıı Özbay ise (2006: 70), yazılı-basılı araç gereçler, görsel araçlar, işitsel araçlar, görsel işitsel araçlar olarak sııfladırmıştır. İşitme yetersizliği soucu olarak birçok öğretme bu öğreciler içi görsel materyalleri tercih etmektedir. Uzmalar ise böyle bir eğitim ortamıda 1) işaret, parmak alfabesi ve kouşmayı okuma, yai sözcükler oluşurke başka bir kişii yüz ve ağzıı gözleme 2) projektörler ila paoları, bilgisayarlar ve televizyolar 3) resimler, fotoğraflar, slaytlar, bilgisayar grafikleri ve filmler içere materyaller kullaılmasıı öermektedir (Avcıoğlu, 2013: 208). İşitme egelli öğrecileri dil eğitimide materyaller görsel olarak iyi tasarlamalı ve plalı bir şekilde kullaılmalıdır. Seemoğlu (2005), eğitimde kullaılacak materyalleri öğrecileri özelliklerie uygu, kolay elde edilebilir ve kullaılabilir olması gerektiğii vurgulamıştır. Bu öğreciler içi materyal hazırlamasıda dikkat edilecek hususlar; Öğretim programıdaki hedeflere uyguluğu, Dersi amaçlarıa göre kou ile ilgili bilgileri somutlaştırabilme derecesi, Süreklilik taşıması, Tekrarlılık ilkesie uygu olması, Görsel açıda zegi veya üç boyutlu olabilmesi, Resimleri kouyu ayrıtılarıyla yasıtılabiliyor olması şeklide sıralaabilir. Acak işitme egelli öğrecileri eğitimide kullaılacak materyalleri (resimli kartlar, sıralı kartlar vb.) maliyet açısıda yüksek olması bu durumu güçleştirmektedir. Özel eğitim rehabilitasyo merkezleride uygulaa İşitme Egelliler Destek Eğitim Programı IEDEP kapsamıda amaçlarıı gerçekleştirilebilmesi eğitim ortamıı itiayla düzelemesi gerektiğie dikkat çeker. Bua ek olarak, ortamda buluması gereke araç-gereç ve materyalleri programda grupladırarak belirtmiştir (IEDEP, 2008: 14): Duyuları geliştirmede kullaıla materyaller; takılıp sökülebilir oyucaklar, bloklar, çeşitli boyutlarda ve reklerde bocuklar, pullar, sopalar, çiviler vb. Tahmi etme ve problem çözme ile ilgili materyaller; çocukları büyük-küçük, şekil, rek, ağır, hafif tahmileri içi kullaıla materyaller, birbirlerie geçme ve birleştirme materyalleri, çeşitli hacimleri taıtmaya yaraya materyaller, resimler, eşleştirme kartları vb. İşitsel ve görsel algıyı destekleye eğitim materyalleri; sözcük, fiil, olay açıklaya değişik boydaki resimler, fotoğraflar, değişik sesleri ve çocuk şarkıları içere kasetler, teyp, müzik aletleri, ses çıkara oyucaklar, bilgisayar destekli eğitim programları. Kouşma ve dil gelişimii destekleye materyaller; sembolik oyuda (evcilik oyuları, meslek oyuları vb.) kullaıla oyucaklar, gerçek eseler (ev eşyaları, giyecekler, yiyecekler vb.), resimler, sıralama kartları, resimli/resimsiz hikâye kitapları vb. Kavram kazadırmada kullaıla materyaller; gerçek ev eşyaları, küpler, resim kartları, domiolar, rakam kartları, sayı bocukları, terazi, metre, paralar vb. El becerilerii geliştirmede kullaıla materyaller; boya, mum, kil, hamur, seramik, kâğıt, karto vb. Bu araştırmaı amacı, ortaokulda öğreim göre işitme egelli öğrecileri Türkçe dersleride öğretmeler tarafıda kullaıla materyalleri belirlemektedir. Yötem Bu bölümde Araştırmaı yötemii açıklamak amacıyla Araştırmaı Modeli, Çalışma Grubu, Veri Toplama Araçları ve Verileri Aalizi başlıklarıa yer verilmiştir. Araştırmaı Modeli Ortaokul kademeside öğreim göre işitme egelli öğrecileri Türkçe eğitimide öğretmeleri hagi materyalleri kulladığıı tespit etmeyi amaçlaya bu araştırma betimleyici tarama modeli de oluşmaktadır. Betimsel araştırmalar, verile bir durumu olabildiğice tam ve dikkatli bir şekilde taımlar. Eğitim alaıdaki araştırmada, e yaygı betimsel yötem tarama çalışmasıdır, çükü araştırmacılar bireyleri, grupları ya da fiziksel ortamları özelliklerii (yeteekler, tercihler, davraışlar vb.) özetler. (Büyüköztürk, Kılıç Çakmak, Akgü, Karadeiz ve Demirel., 2009: 21). Çalışma Grubu Bu çalışma, Hatay ilideki Milli Eğitim Bakalığıa bağlı Hatay Hürriyet İşitme Egelliler İlköğretim Okuluda çalışa 6 öğretmele yüz yüze görüşme yapılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya kou ola öğreciler, ağır işite ve sağır diye adladırıla işitme egelli öğrecilerdir. Öğreciler, herhagi bir işitme cihazı kullamamaktadırlar. Verileri Toplama Araçları Araştırmada, Tiryaki (2014) tarafıda geliştirile İşitme Egellilerde Türkçe Eğitimi Öğretme Görüşme Formu kullaılmıştır. Görüşme formu, İşitme egelliler İlköğretim okuluda görev yapa 6 öğretmele 30 dakikada ses kaydı alımıştır. Ayrıca öğretmeler içi hazırlaa kişisel bilgi formuda mezu oldukları 2 Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 3(1), 1-8 / Research i Readig & Writig Istructio, 3(1), 1-8
üiversite, bölüm, meslekteki kıdemleri hakkıda veri toplamıştır. İşitme Egellilerde Türkçe Eğitimi Öğretme Görüşme Formu Görüşme, e az iki kişi arasıda sözlü olarak sürdürüle bir iletişim sürecidir. Araştırmada cevabı araa sorular çerçeveside ilgili kişilerde veri toplama şeklide ifade edilebilir (Büyüköztürk, 2009: 158). Araştırmada ilkokul ve ortaokul kademesi olmak üzere her kademede üçer öğretme ile yarı yapıladırılmış görüşme yapılmıştır. Öğretmelere ilişki bilgi aşağıdaki tabloda suulmuştur: Tablo 1 Görüşme Yapıla Öğretmeleri Kişisel Bilgileri Değişkeler Cisiyet Erkek 3 Kadı 3 Mezu olua okul Eğitim fakültesi 4 Diğer fakülteler 2 Mezu olua bölüm Türk dili ve edebiyatı 2 Türkçe öğretmeliği 1 Özel eğitim öğretmeliği 1 İşitme egelliler öğretmeliği 2 Kıdem (yıl) 0-5 yıl 1 5-10 yıl 1 10-15 yıl 3 15-20 yıl 1 20-25 yıl 0 Ders verdikleri sııf düzeyi 1-4. sııf 3 5-8. sııf 3 Semier, kurs veya diğer Okuma- yazma öğretimi 1 Herhagi bir semiere vb. katılmadım 5 Yarı yapıladırılmış İşitme Egellilerde Türkçe Eğitimi Öğretme Görüşme Formu (Tiryaki, 2014: 63) Türkçe Dersi, Müfredat, Öğretim Yötem ve Tekik, İşitme Egeli ve Türkçe dört bölümde oluşmaktadır. Görüşme formuu hazırlamasıda, Türkçe Öğretim Programı ve ilgili literatür dikkate alıarak sorular oluşturulmuştur. Görüşme formuu geçerliliğii sağlamak içi Türkçe eğitimi ve özel eğitim alaıda uzmaları görüşüe suulmuş, yapıla düzeltmelerle ölçek aracı gözde geçirilmiş ve ölçme aracıı kapsam geçerliliği sağlamıştır. Ö uygulama, öreklem dışıdaki 2 öğretmele yapılmıştır. Öğretmeler uygulamayı ortalama 30 dakikada tamamlamışlar ve görüşme sorularıda alaşılmaya bir okta olamadığı görülmüştür. Bu çalışmada formu öğretim ve yötem ve tekik kısmı değerledirilecektir. Verileri Aalizi İşitme Egellilerde Türkçe Eğitimi Öğretme Görüşme Formu u Öğretim Yötem ve Tekik bölümüde elde edile veriler içerik aalizi yötemi ile değerledirilmiştir. Aalizde değerledirme birimi olarak sorular alımıştır. Aalizde görüşler aa ve alt temalara ayrılmıştır. Bulgular Çalışmaı bu kısmıda görüşme formuu Öğretim Yötem ve Tekik bölümüde elde edile veriler ve araştırmacı tarafıda yapıla gözlemlerde oluşmaktadır. İçerik aalizi soucuda veriler 3 alt tema şeklide değerledirilmiştir. İşitme Egelli Öğreciler İçi Türkçe Derside Kullaıla Materyaller Bu temayı işitme egelli öğreciler içi Türkçeyi öğretmede kullaıla materyallerle ilgili veriler oluşturmaktadır. Türkçe derside materyal eksiğii olduğuu ve bu eksiği kapatmak adıa kedi materyal havuzlarıı oluşturduklarıı belirtmişlerdir. İşitme Egelli Öğreciler Açısıda Görsel Materyalleri Kullaımı Görsel materyaller, işitme egelli öğreciye ulaşmada temel araçlar olduğu tespit edilmiştir. Bu kouyla ilgili öğretmeleri görüşleri şu şekildedir: Harika Öğretme bu kouyu Koularla ilgili beim yaptığım materyaller var daha çok. Olara uygu çalışma kâğıtları hazırlıyorum ve oları kullaıyorum. şeklide ifade etmiştir. Işıl Öğretme ise kedi hazırladığı materyalleri yaı sıra öğrecii ve kouu seviyesie göre resimler, sıralı kartlar, resim kartları, hikâye kartıı tercih ettiklerii ifade ederke çocukları sözcük dağarcığıı zegileştirmede bol resimli hikâye kitabı kullamaı faydalı olduğuu belirtmektedir. Ayrıca materyalleri maliyetii yüksek olmasıda dolayı çeşitli resimli kartlar, sıralı kartlar, hikâye kartları vb. ediemediklerii de ifade etmiştir: Tabi bu kouda bizde eksiklikler var. Sıralı kartlarda mesela 10 tae var, daha fazla olması lazım. Çocuğa değiştirip değiştirip ayı hikâye kartlarıı, ayı sıralı kartları gösteriyorum. Buu olmasıı sebebi maliyeti yüksek olması. Türkçede öğretmeler, alatacakları kouyu ve etkilikleri somutlaştıracak görsel materyalleri tercih etmektedirler. Çükü öğreciler, somut olmaya bilgiler arasıda kavrama ve uygulama gibi düşüme becerilerii aktif hâle getirememektedirler. Oğuz Öğretme, bu durumu örek vererek şu görüşüyle açıklamaktadır: Şu gördüğüüz materyaller ormalde burada asılmaması gereke bir materyaldir. İşitme egellilere yöelik hazırlamış bir materyal, hem sııf daha düzeli gözüksü hem de çocukları her şey gözüü öüde dursu istedim. Buu Ortaokulda Öğreim Göre İşitme Egelli Öğrecileri Türkçe Dersleride Kullaıla 3
üiversitede sııf arkadaşlarım yaptı. Görsellik çok öemli. Çükü çocuğu yaşatısıda görsellik olmasa ou yaşamıda yer ediemiyorsu. Örek vereyim: Kırmızı saçlı çocuk gösterip Bu Mehmet! dediğim zama, Hayır, Mehmet bu değil, Mehmet kırmızı saçlı değil, Mehmet siyah saçlı diyor. Alatabildim mi? Yai öğredikleri hep gerçeği yasıtmak zoruda. Souç olarak, işitme egellilere yöelik kullaıla materyalleri ormal işite öğrecilere uygulaalarla ayı olduğu belirlemiştir. İşitme duyusudaki yetersizlik bu öğrecilerde görme duyusuu ö plaa çıkmasıı sağlamıştır. Bu yüzde bilgileri somutlaştıracak görsel materyallere ihtiyaç duyulmaktadır. Hazır materyalleri maliyetii yüksek olmasıda dolayı materyalleri öğretmeler hazırlamaktadır. İşitme Egelli Öğreciler Açısıda Yazılı ve Basılı Materyalleri Kullaımı Türkçe dersi öğretim programıı uygulamasıda materyal olarak ders ve çalışma kitapları kullaılmaktadır. Bu araçları işitme egelli öğreciler açısıda değerledirmeleri, ders ve çalışma kitapları olmak üzere iki ayrı başlıkta ele alımıştır. Ders Kitapları Bu alt temada, işitme egelli öğreciler açısıda Türkçe ders kitaplarıı kullaılabilirliği öğretmeler tarafıda değerledirilmiştir. Türkçe ders kitaplarıda bulua metileri uzuluğuu öğrecileri zorladığıı Özka Öğretme, şu cümlelerle özetlemektedir: Biz kitaplar kousuda dezavatajlıyız. Normal öğreci kitabıı asıl işleyeceksi ki bu öğrecilere. Kitaplar öğrecilere uygu değil, olarıı seviyelerii çok üstüde. Ders kitabıdaki bütü metileri değiştirmek lazım, çükü çok uzu metiler. 2-3 sayfalık metiler var. Oysaki bizim öğrecileri alayacakları sadece bir paragraflık metiler. Çocuklar kelime bilmiyorlar ki daha. 2-3 sayfalık metileri alamaları ve alatmam mümkü değil. Öğretmeler, kouyu programda takip edip metileri öğrecileri seviyelerie uygu başka kayaklarda seçerek işlemektedirler. Ders kitabıı, geribildirim sağlamada kullamaktadırlar. Ayrıca kültürle ilgili koularda, öreği kültürel yapıları alatıldığı (çarşı, bedeste veya tiyatro vb.) koularda ders kitaplarıda yararlamaktadırlar. Harika Öğretme, bu koudaki düşücelerii şöyle alatmaktadır: Türkçe ders kitabıı takip amaçlı kullaıyorum. Öğrecilere eleri öğretebildim eleri öğretemedim, buu kitapta kotrol ediyorum. Kouları işlememdeki eksiklerimi böylece görebiliyorum. Bu kouda baa katkı sağlıyor. Acak kültürel etkilik olduğuda, orada takip ederek kouyu oları seviyesie uygu bir şekilde alatmaya çalışıyorum. Buu içi daha farklı bir kayağa yöelmiyorum. İlköğretim 1. kademede ders kitaplarıda okumayazma çalışmalarıda yararladığıı acak sııf düzeyi yükseldikçe bu oraı azaldığıı Oza öğretme şu şekilde ifade etmektedir: Her şeyde öce ders kitabıı kullaamıyoruz. 1. sııflarda bu kouda çok soru yaşamıyorum. Acak ilerleye sııflarda kouyu alatmak zorlaşıyor. Kouyu görsellerle desteklemem gerekiyor. Okuma yazma çalışmalarıda ormal kitabı takip ediyoruz. Ama işite öğrecilere göre çok daha yavaş ve çok daha ağır. Bu veriler soucuda, ders kitaplarıı öğreci seviyesii üstüde olduğu belirlemiştir. Özellikle kitaplardaki metileri uzuluğu, kelimeleri soyutluğu ve görsel usurları az oluşu kitap kullaımıı azaltmaktadır. Çalışma Kitapları Bu alt tema altıda işitme egelli öğreciler açısıda Türkçe çalışma kitaplarıdaki etkilikleri uyguluğu öğretmeler tarafıda değerledirilmiştir. Çalışma kitapları, ders kitabıdaki kouları pekiştirilmesi içi kullaıla kitaplardır. Etkiliklerde oluşa bu kitaplar öğreciye eğleceli bir halde kou öğretimii sağlar. Acak işitme egelli öğreciler içi Işıl Öğretme, Çalışma kitabıdaki öğrecilere uygu ola etkilikleri yapıyorum, uygu olmayaları yapamıyorum. ifade ederke Mia Öğretme de bu görüşü, Az da olsa öğrecilere uygu ola sayfalar var. şeklide destekler. Harika Öğretme de, Ağır geliyor, etkilikler de çok ağır. Etkilikleri bazılarıda yararlaıyorum: Dil bilgisi koularıda sözcük ile ilgili olaları derste daha çok kullaıyorum. sözleriyle düşücesii dile getirmiştir. Çalışma kitaplarıı işitme egelli öğreciler içi kullaılabilir olmayışı bu tema soucuda tespit edilmiştir. Türkçe Dersleride Eğitim Ortamıdaki Araç- Gereçler Bu temada öğretmeleri sııfta öğreme-öğretme sürecii işlerke karşılaştıkları fiziksel doaım yetersizliği ele alımıştır. Araştırmaya katıla öğretmeler, projeksiyo cihazı, bilgisayar ve gerekli yazılımlara ihtiyaç olduğuu vurgulamaktadırlar. Harika Öğretme, bu koudaki düşücesii şu şekilde alatmaktadır: Fiziksel olarak projeksiyoumuz olsaydı iyiydi. Bir bilgisayar sııfımız var, ama sürekli oraya gitme imkâımız olmuyor. Gitsek bile çocuklara uygu materyal yok orada kullamak içi. Yie de kulladığım etkilikler var. Mesela, İstiklâl Marşı ı işaret diliyle öğretimii be projeksiyola çocuklara gösterdim. Buu gibi kouları gösterimi sürekli olsa çocuklar içi daha iyi olacak. Bu duruma karşılık Mia öğretme ise fiziksel doaım yetersizliği görüşüe katılmadığıı şu cümlelerle ortaya koymaktadır: 4 Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 3(1), 1-8 / Research i Readig & Writig Istructio, 3(1), 1-8
Şimdi bu sııfta fiziksel yetersizlik var, diye çok şikâyet etmemeli. Çükü biliyorsuuz ki, köy okullarıa baktığıızda çok şaslıyız biz aslıda fiziki şartlar açısıda. Şikâyet etmek ayıp gibi geliyor baa. Eğer bir öğretme öğreciyi eğitmeyi ve oa bir şeyler öğretmeyi kafasıa koymuşsa yapar. Hiçbir şey bulamazsam, tahta ile tebeşir bulurum. Gee çizerim, gee alatırım ve gee vurgularım. Gerekirse kedim yaparım resmii gee öğretirim. Şikâyetim yok fiziksel ortamda. Oza öğretme, tek soruu işitme cihazları olduğuu Sııfla ilgili fiziki alamda yetersizlik yok. Tek soru çocukları işitme cihazıı olmamasıdır. alatmaktadır. Souç olarak, fiziksel doaım yetersizliği bulumaktadır. Acak bu kouda iki farklı görüş tespit edilmiştir: Öğrecileri işitme cihazlarıı olmaması ve Türkçe dersi koularıa ve işitme egelli öğrecilere uygu yazılımları bulumaması. Souç ve Tartışma Öğretmeler Türkçe dersii işlerke araç-gereç ve materyal eksikliğii buluduğuu, kedi yaptıkları materyalleri kulladıklarıı belirtmişlerdir. Materyalleri hazırlarke görselliğe ve somutluğa öem verdiklerii ifade etmişlerdir. Dil bilgisi öğretimide resimli kartlarda ve hazırlaa yazılımlarda faydaladıklarıı acak buu adir gerçekleştiğii belirtmişlerdir. Gerste ve Baker (1998) bu kouda, tekoloji kullaımı eğitim programıdaki başarıyı arttırdığıı belirtmiştir. Çiftçi (2009), çalışmasıda hazırladığı bilgisayar destekli eğitim materyallerii değerledire öğretmeler, işitme egelli öğrecileri dil gelişimie olumlu katkılar sağlayacağıı belirtmişlerdir. Bu çalışmaı soucu araştırmamızla bezerlik göstermektedir. Şılbır (2011) de GÖRYAP (Görsel Yardım Paketi) ile öğrecileri ek yapılarıı daha iyi kavradıkları ve kelime hazielerii geliştiğii tespit etmiştir. Siegel ve Allık da (1973) araştırmasıda, işitme yetersizliği ola öğrecilere görsel ve işitsel uyarıcılar vermiş. Bilgileri hatırlama oraı görsel uyarıcılarda daha yüksek bulumuştur. Görsel ögeleri ö plada olmasıı işitme egelli öğrecilerde öğremeyi kolaylaştırdığıı destekler başka bir souç olarak suulabilir. Gürgür, Akçamete ve Vura (2005: 84), araştırmasıda Eğitim uygulamaları sırasıda ihtiyaç duydukları eğitim araç-gereçlerii eksik olduğuu, buu da uygulamada sorular yarattığıı ifade ederek araştırmamızı souçları desteklemektedir. İşitme egelli öğreciler içi öğretmeler, ders ve çalışma kitaplarıı öğreci seviyesie uygu olmadığıı, gelişimlerie katkı sağlamadıklarıı, metileri ağır geldiğii ve metide bulua kelimeleri çoğulukla soyut olduğuu ifade etmişlerdir. Sııf düzeyleri ilerledikçe ders kitaplarıda yararlama oraıı azaldığıı vurgulamışlardır. Çalışma kitaplarıda bulua etkiliklerde dil bilgisii kelime kousuyla ilgili olaları kullaabildiklerii ve buları da çocukları seviyesii üstüde olduğuu söylemektedirler. Uysal (2010) araştırmasıda bu soucu Ders kitaplarıda yer ala metiler ise işitme egelli öğreciler içi oldukça uzudur. Bu edele ders alatırke bu metileri kısaltmak, özetlemek yolua gidilmekte ya da farklı metiler kullaılmaktadır şeklideki ifadesiyle desteklemektedir. Kayakça Akçamete, G. (2003). İşitme yetersizliği ola çocuklar, A.Atama (Editör). Özel gereksiimli çocuklar ve özel eğitime giriş. Dördücü Baskı. Akara. Güdüz Eğitim ve Yayıcılık, ss. 311-358. Avcıoğlu, Hasa. (2013).İşitme yetersizliği ola çocuklar. İ.H. Dike (Editör). Özel eğitime gereksiimi ola öğreciler ve özel eğitim. (Sekizici Baskı). Akara. Pegem A Yayıcılık, ss. 167-215. Büyüköztürk, Ş., Çakmak Kılıç, E., Akgü, Özca E., Karadeiz, Ş. ve Demirel, F. (2009). Bilimsel Araştırma Yötemleri. Akara: Pegem A Yayıcılık. Çiftçi, E. (2009). İşitme egelli öğreciler içi hazırlaa bilgisayar destekli yazılı alatım becerisi geliştirme materyalii tasarımı, uygulaması ve değerledirilmesi. Yayımlamamış Yüksek Lisas Tezi, Karadeiz Tekik Üiversitesi Fe Bilimleri Estitüsü, Trabzo. Gerste, R. ad Baker, S. (1998). Real World use of scietific cocepts: itergratig situated cogitio with explicit istructio. The Coucil for Exceptioal Childre, 65(1), 23-35. Gürgür, H., Akçamete, G. ve Vura, S. (2005). Teachers opiios about implemetatio of curriculum of elemetary schools for childre with hearig impairmets. Educatioal Scieces ad Practice. 4(7), 69-91. MEB (2008). Özel eğitim ve rehabilitasyo merkezi işitme egelli bireyler destek eğitim programı. Akara: Özel Öğretim Kurumları Geel Müdürlüğü. Özbay, M. (2006). Türkçe özel öğretim yötemleri I. Akara: Öcü Kitabevi. Seemoğlu, N. (2005). Gelişim Öğreme ve Öğretim. Akara: Gazi Kitabevi. Siegel, A. W. ve Allık, J. P. (1973). A developmetal study of visual ad auditory short-term memory Joural of Verbal Learig ad Verbal Behavior, 12(4), pp. 409-418. Şılbır, L. (2011). İşitme egelli öğrecileri Türkçe okuma yazma becerilerii geliştirilmesie yöelik görsel yardım paketi: GÖRYAP. Yayımlamamış Yüksek Lisas Tezi, Karadeiz Tekik Üiversitesi Eğitim Bilimleri Estitüsü, Trabzo. Tiryaki, E.N. (2014). Ortaokulda öğreim göre işitme egelli öğrecileri Türkçe eğitimii ve okumayazma becerilerii değerledirilmesi. Yayımlamamış doktora tezi, Gazi Üiversitesi Eğitim Bilimleri Estitüsü, Akara. Uysal, A. (2010). İşitme egellilerde Türkçe öğretimi, sorular, öeriler. Yayımlamamış Yüksek Lisas Tezi, İstabul Üiversitesi Sosyal Bilimler Estitüsü, İstabul. Ortaokulda Öğreim Göre İşitme Egelli Öğrecileri Türkçe Dersleride Kullaıla 5
The Determiatio of Materials Used i Turkish Lessos of Hearig Impaired Studets Studyig i Secodary School Accordig to Teachers Perceptios Esra Nur Tiryaki Mustafa Kemal Uiversity esraurtiryaki@gmail.com ABSTRACT The laguage traiig give to hearig impaired studets is carried out i the framework of a specific program. This program i order to achieve the objectives of the targets should be orgaized accordig to the eeds of the educatioal eviromet. A importat factor to be used i educatioal settigs also are refereced materials. The purpose of this research is to determie the materials used by teachers i hearig impaired studets attedig Turkish courses at secodary school. The study was carried out with 6 teachers who works i Hatay Hürriyet Secodary School boardig-day that ormal teachig. The studets i this study, which does ot use a hearig aid or koklear implat is severely hearig impaired. I the study Tiryaki (2014) "developed by Turkish Educatio for the Hearig Impaired Teacher Iterview Form" is used. The data obtaied are preseted i the form of iterview material divided ito themes ad cotet aalysis. The materials they use ad problems of Turkish teachers: a) visiual materials, b) writte prited materials, c) icludig teachig devices i the educatioal eviromet i Turkish courses are evaluated uder three mai themes. The results of this study, hearig impaired studets i laguage traiig is importat for icreasig the retetio of iformatio ad visual materials embodyig have bee determied. The results of this study, hearig impaired studets i laguage traiig is importat for icreasig the retetio of iformatio ad visual materials embodyig have bee determied. It is also emphasized that the ecessary techological ifrastructure eeded for these studets. Keywords: Laguage educatio, Turkish Educatio, materials, learig eviromet, special educatio. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 3 (1), 1-8 Research i Readig & Writig Istructio, 3 (1), 1-8 Commuicate with the advacemet of techology i the developig world, has wo a multi-faceted dimesios. Commuicatio is the exchage of messages betwee source ad receiver. The elemet which provide this exchage is laguage. Idividuals bor with iate laguage skills, acquire the ative laguage as a result of iteractio with stimuli from the eviromet. The mai objective of educatio i the laguage of formal educatio coverig the mai laguage acquisitio process, people usig the laguage of their feeligs, their thoughts ad their diversificatio is to provide express themselves. While hearig idividuals gaied with this actio step with the developmet of laguage skills, hearig impaired people live the delay i this case. Laguage skills eed to be developed to commuicate the hearig impaired studet is readig ad writig. The biggest difficulties posed obstacles i the developmet of these skills are iability of childre they have leared i a log time memory. Elimiate or miimize these problems o the characteristics of the target audiece of educators must be familiar with them. Developmets i techology ad hearig aids supports this situatio positively. Hearig is oe of the mai factors of laguage developmet. Oe soud for the hearig impaired is hard to produce soud detectio ad couterfeitig So with laguage developmet i hearig childre are differeces betwee them. Targeted kowledge ad skills of hearig impaired studets i the teachig process should be orgaized to acquire the edu- 6 Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 3(1), 1-8 / Research i Readig & Writig Istructio, 3(1), 1-8
catioal eviromet. This arragemet must be coform to hearig impaired studet s cogitive, affective ad psychomotor characteristics. Educatioal evirometis a broad cocept that, artificial or atural eviromet i which all kids of tools ad educatioal activities with the equipmet used to achieve the purpose statemet. (Özbay,2006: 161). Istrumets that teachig materials improve studet s learig i the educatioal process. Cotet as embodyig abstract cocepts easier to uderstad simplify. Because of this, the material has a importat place i hearig impaired s laguage educatio. Techological tools that help you to commuicate with hearig impaired studets stated as follows (Avcıoğlu, 2013: 194): Assistive Listeig Devices Telecommuicatios Devices Devices that covert speech to text Warig devices (Smith, 2007). As a result of hearig impaired, may teachers prefer visual materials for these studets. The experts recommed 1) sig, figer Braille ad speech readig, so words formed while observig aother perso's face ad mouth 2) projectors, bulleti boards, computers ad televisios, 3) pictures, photos, slides, computer graphics ad movies such a educatioal eviromet. (Avcıoğlu, 2013: 208). Visual materials i the laguage of educatio of hearig impaired studets as well should be desiged ad used i a plaed way. Seemoğlu (2005) has emphasized the materials to be used i traiig studets accordig to their characteristics, ca be obtaied easily ad eed to be available. The materials to be used i the educatio of hearig impaired studets (flashcards, sequetial cards, etc.) makes this situatio difficult to be high i terms of cost. Issues to be cosidered i the preparatio of material for these studets ca be listed as follows: Relevace to the objectives i the curriculum Degree to embody the relevat iformatio accordig to the purpose of the course Cotiuity Be cosistet with the priciples redudacy Be visually rich or may be three-dimesioal Be able reflected i detail the subject of art etc. it sholud be oted properties. Method I this sectio, to describe the purpose of the research method "Research Model", "Populatio ad Samplig", "Collectio of Data" ad "Data Aalysis" headers are icluded. Model of Research I this research aims to determie which teachers use the materials for the hearig impaired studets studyig i Turkish educatio i the secodary school level cosist of "descriptive scaig model". Participats This study was carried out through face to face iterviews with 6 teachers who works i Hatay Hürriyet Hearig Impaired Primary School depeds o Miistry of Educatio i Hatay. Studets who are the subject of research are hearig impaired studets called hard of hearig ad deaf. Studets do t use ay hearig aid. Data Collectio Techiques I the study, developed by Tiryaki (2014) Turkish Educatio for the Hearig Impaired Teacher Iterview Form" is used. I ıterview form, 30 miutes voice records have bee gaied from the 6 teachers who works Hearig Impaıred School. I additio, i persoal iformatio form prepared for teachers, the data is collected about teacher s uiversity they graduated,departmat ad seiority i professio. Turkish Educatio for the Hearig Impaired Teacher Iterview Form Coversatio is a commuicatio process betwee at least two people sustaied orally. Research questios ca be expressed as aswers are sought to collect data i the framework of the cotacts. (Büyüköztürk, 2009: 158) I research semi-structured iterviews were made with at the elemetary ad secodary level teachers 3 from both levels. Data Aalysis The data obtaied from "Turkish Educatio for the Hearig Impaired Teacher Iterview Form" to "Teachig Methods ad Techiques" were evaluated with the cotet aalysis method. I aalysis questios are obtaied as evaluatio uit. I Aalysis views are divided ito mai ad sub-themes. Fidigs ad Commets Materials For Hearig Impaired Studets used i Turkish Course The data about hearig impaired studets materials used i teachig Turkish i this theme. They idicated that the material that was iadequate i Turkish lesso ad they idicated they create their material pool i order to close this iadequate. Use of Visual Materials i terms of Hearig Impaired Studets The materials used for the hearig impaired studet is determied to be the same as those applied to ormal hearig studets. Failure of the hearig led to the promiece of visio i these studets. That's why, visual materials which embody iformatios are eeded. Materials due to the high cost of them, teachers prepare them. The Determiatio of Materials Used i Turkish Lessos of Hearig Impaired Studets 7
Writte ad Prited Materials i terms of use of the Hearig Impaired Studets Courses ad workbooks are used as material the implemetatio of Turkish curriculum. Evaluatio of these tools i terms of hearig impaired studets, evaluated i two separate headigs, amely the workbook ad the courses. Textbooks It has bee determied that textbooks are above the level of the studet.i particular the legth of the texts i the books, abstractio of the words ad less visiual compoets reduce usig books. Workbooks Work books are books used to reiforce the topics i the textbooks. These books which occurred with activities provide subject teacig a fu form. However, the lack of available for hearig-impaired studets have bee idetified i the results of this theme. Materials i Educatioal Eviromet i Turkish Course Two differet views have bee idetified i the results of these themes: Lackig hearig aids for studets ad lack of appropriate software to Turkish lessos ad hearig impaired studets. Result ad Discussio The teachers idicated while they study i Turkish lesso, there are lack of material ad they use their owmade materials. While preparig visual materials they stated give importace to cocreteess. They beefit from a picture card i grammar teachig ad the prepared software, but stated that it rarely occurs. Gerste ad Baker (1998) i this regard, stated that the use of techology to ehace the success of the traiig program. Çiftçi (2009), work i which teachers prepare for the hearig impaired class of computer-based traiig materials are evaluated, reported hearig impaired studets will make a positive cotributio to laguage developmet. The results of this study are similar to our research. I additio, the applicatio process, the researchers cofidece i proportio to their success was also observed developmet of hearig impaired studets.şılbır (2011) has determied that studets with additioal structures ad vocabulary they develop a better uderstadig of the treasure thaks to GÖRYAP (Visual Aid Package). Siegel ad Allık) i the study (1973) has give visual ad auditory stimuli to hearig impaired studets. Iformatio recall rate was sigificatly higher i the visual stimulus. It supports that beig at the forefrot of visual elemets facilitate learig i hearig impaired studets ca be preseted as aother result. 8 Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 3(1), 1-8 / Research i Readig & Writig Istructio, 3(1), 1-8