BEYIN METASTAZLARINDA RADYOCERRAHI Dr. Faruk Zorlu Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Anablim Dalı
EVET
Beyin metastazları en sık görülen intrakranial tümördür ( Primer beyin tümörlerinin 8 katı ) Sistemik ve hedefe yönelik tedavilerdeki gelişmelere bağlı lokal ve sistemik hastalık kontrol oranları artmaktadır. Buna bağlı beyin metastazları ile daha sık karşılaşılmaya başlanmıştır. Soliter beyin metastazı: Beynin tek bir bölgesinde ve sadece beyinde metastaz olması Tek Beyin metastazı: Başka bölgelerin dışında beyinde tek bir lezyonun oluşu
Metastaz olduğundan emin olun. Farklı radyolojik bulguların ayırıcı tanısı yapılmalıdır. R/O: GBM, Apse TEK BEYIN LEZYONU
SIR
GPA
1- Soliter opere edilebilir beyin metastazında tüm beyin ışınlama / tüm beyin ışınlama + cerrahi 2- Soliter opere edilebilir beyin metastazında Cerrahi / cerrahi+ tüm beyin ışınlama 3 - Bir -3 beyin metastazlı hastada tüm beyin ışınlama / tüm beyin ışınlama + SRS 4 Bir 4 beyin metastazlı hastada SRS / SRS + tüm beyin ışınlama 5 - SRS + tüm beyin ışınlama / SRS + tüm beyin ışınlama + KT 6 - Tüm beyin ışınlama / tüm beyin ışınlama + radyoduyarlaştırıcı RANDOMIZE ÇALıŞMALARıN ÖZETI
Patchell (NEJM-1990): cerrahi ile sağkalım 15 haftadan 40 haftaya çıkıyor p<0.01 Noordjik ( Kırmızı -1994 ): cerrahi ile sağkalım 24 haftadan 40 haftaya çıkıyor p<0.04 Mintz (Cancer -1996): cerrahi sağ kalımı etkilemiyor SOLITER OPERE EDILEBILIR BEYIN METASTAZıNDA TÜM BEYIN ışınlama / TÜM BEYIN ışınlama + CERRAHI
Patchell ( JAMA-1999): tüm beyin ışınlama beyinde rekürrensi % 70 den % 18 e indiriyor p< 0.001, sağkalımı değerlendirmek için sayı az Kocher (JCO-2011): cerrahi veya SRS, 1-3 beyin met Tüm beyin ışınlama beyinde rekkürrensi ve nörolojik ölümü azaltıyor SOLITER OPERE EDILEBILIR BEYIN METASTAZıNDA CERRAHI (VEYA SRS) / CERRAHI (VEYA SRS)+ TÜM BEYIN ışınlama
Andrews (Lancet 2004 ): tek metastazı olanda tüm beyin ışınlama + SRS sağkalımı 4.9 aydan 6.5 aya gelişiyor ( p<0.04 ) 1 3 metastazlıda: Lokal kontrolü artırıyor Yanıt hızını artırıyor Performans statü düzeliyor Steroid bağımlılığı azalıyor Alt grup analizi KHDAK sağkalım 3.9 aydan 5.9 aya uzuyor p<0.05 1-3 BEYIN METASTAZLı HASTADA TÜM BEYIN ışınlama / TÜM BEYIN ışınlama + SRS
Aoyama (JAMA 2006 ): tüm beyin ışınlama + SRS rekürrens oranını % 76 dan % 47 ye indiriyor p <0.001 fakat sağkalıma etkisi yok. Bu çalışma tüm beyin ışınlamaya bağlı nörolojik ve nörokognitif fonksiyonların korunduğunu ortaya koyuyor. Kötüleşme yok. 1 4 BEYIN METASTAZLı HASTADA SRS / SRS + TÜM BEYIN ışınlama
11 çalışma var: kemoterapinin sağkalıma ek yararı yok SRS + TÜM BEYIN ışınlama / SRS + TÜM BEYIN ışınlama + KT
4 çalışma sonucuna göre radyoduyarlaştırıcıların sağ kalım üzerine bir katkısı yok TÜM BEYIN ışınlama / TÜM BEYIN ışınlama + RADYODUYARLAŞTıRıCı
RANDOMIZE ÇALıŞMALAR
2014 ASTRO
LOKAL KONTROL
GENEL SAĞKALıM
KAVITE ışınlaması
KAVITE ışınlama ZAMANLAMASı
RADYOREZISTAN TÜMÖRDE SRS
70 yaş, erkek KHDAK, 3 yıl önce lobektomi, 6 ay önce tek beyin metastazına yönelik SRS Şimdi: baskın olmayan temporal lobda, eski metastazın karşı tarafında en büyük boyutu 2 cm yeni met Hafif nörolojik kayıp, KPS 80, eksrakranial hastalık yok
60 yaş, erkek RCC öyküsü var 18 ay önce serebellar 2 metastazı rezeke edilmiş, postop 35 Gy/14 fx tüm beyin radyoterapi Şimdi: yeni ortaya çıkmış sol frontal çevresel ödemi olmayan metastaz KPS 90, başka rekürrens bulgusu yok, nörolojik semptom yok
44 yaşında kadın Meme Ca Triple N( östrojen reseptör/ progesteron reseptör, Her2neu reseptör negatif ) 9 ay önce multiple beyin metastazı, post op 30 Gy/ 10 fx WBI Şimdi: bilateral anterior frontal yerleşimli 1-2 cm boyutlu 2 adet asemptomatik metastazı var. KPS 80, Ekstrakranial hastalık yok
TEDAVİ SONRASI İZLEM
İSTENMEYEN ETKI NEKROZ:
KULLANıLAN DOZLAR
Ablatif dozun etkisi ile 6.ay civarı metastazda progresyon varmış gibi gözükür bu SRS sonrası yaklaşık 9-12 ayda koybolur ve tümörde gerçek radyolojk yanıta ulaşılır. Pratik öneri: 12 ay geçmeden aynı bölgeye tekrar SRS uygulamayın yoksa gerçek radyasyon nekrozu neymiş görürsünüz SRS ILE AYNı BÖLGEYE REIRRADIASYON
Sorunları gidermenin en sağlam yolu ortaya çıkmamasını sağlamaktan ve gereken önlemleri baştan öngörerek almaktan geçmektedir. Gelecekte daha rahat çalışabilmek için dozimetrik dökümantasyon çok önemlidir.
EVET