FIRAT ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK YÜKSEK OKULU SON SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ANA ÇOCUK SAĞLIĞI VE AİLE PLANLAMASI KONUSUNDAKİ BİLGİ DÜZEYLERİ *

Transkript

1 Temmuz-Eylül 02 ANA ÇOCUK SAĞLIĞI; AÇIK VE POLAT 1 FIRAT ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK YÜKSEK OKULU SON SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ANA ÇOCUK SAĞLIĞI VE AİLE PLANLAMASI KONUSUNDAKİ BİLGİ DÜZEYLERİ * Yasemi AÇIK, S. Aytaç POLAT Backgroud ad Desig.- I the research coducted to determie the kowledge level of the seior studets o materal ad ifatile health ad family plaig at Fõrat Uiversity Traiig College of health, all the seior studets were iterveed withi the scope of the research ad 0 of the seior studets at the Departmet of Obstetrics (/), 0 of the seior studets at the Departmet of Nursery (/) ad. of the seiors studets at the Departmet of Health Officer (/) were reached. The rate of the replies was. (/) whe the whole cohort was cosidered together. Results.- The age mea of the studets comprised i the research is 22.1 (±1.2).. of them are the graduates of The traiig High School of Health. Whe the family plaig methods they kew were asked; the replies were oral cotraceptives ad RIA, codom, ijectables, surgery sterilizatio, coitus iterrupts ad caledar method for 1.1, 2.1, 1.1, 1.,.1,. of the cohort respectively. The mai reaso for death i our coutry is haemorrhage for the. of them, toxaemia for the 2., ifectio for the 2., various vascular symptoms for the 1., ay systematic materal disease for the. ad risky pregacies- such as beig pregat before the age of or after the age of, less tha 2 years period betwee two pregacies ad beig pregat more tha times- for the 1.1. Accordig to 2. of the studets comprised i the research, Leopold hadlig should be used to determie the size of pregacies; 2 doses of tetaus vacciatio should be ijected to the pregat every other moth for 0. of them; ad for the 2., a less tha g/dl value of haemoglobi idicates aaemia at pregacy. I Turkey, the most commo problems about isufficiet ad ubalaced dietig of the 0- age group is malutritio of protei ad eergy for the. of the research group, aaemia for the 1., rickets for the.1 ad tooth decays for the.. Whe the vacciatios that should be had betwee 0-2 moths which is evaluated o the routie vacciatio caledar were asked to the cohort, the correct time of BCG vacciatio was give by the. ad. of them gave the correct aswer for DBT ad polio vacciatios.. of the studets expressed that betwee the periods of ad moths, babies should have bee fed oly by breastig. Coclusio.- To sum up, iadequate kowledge of the studets at the ed of their last semester at the college is possibly due to the fact that they have t had public health lessos yet. Kowledge of these studets could be evaluated after a educatio of public health at the period of their graduatio. Moreover, it is cosidered that the widely use of itegral educatio system i all health-related schools givig a educatio at college levels ad the use of active system i some of the lessos will assist the educatio. Açõk S, Polat SA. Seior studets kowledge level o materal ad ifatile health ad family plaig at Fõrat Uiversity Traiig College of Health. Cerrahpaşa J Med 02; : 1-0. hizmetleri değişik alalarda eğitim görmüş, dolayõsõyla değişik bilgi ve becerileri ola kişilerde oluşa bir ekip tarafõda verilebilecek kadar geiş boyutludur. Ekipteki üyeleri hizmetlerii toplamõ sağlõk hizmetlerii bütüüü ortaya çõkarõr. 1 Bu ekip alayõşõ içeriside ebe, hemşire ve sağlõk memurlarõõ öemi büyüktür. Dolayõsõ ile de bu meslek gruplarõõ mezuiyet öcesi ve sorasõ eğitimleri öem kazamaktadõr. Ülkemizde hekim dõşõ sağlõk persoeli eğitimi çeşitli kademelerde eğitim sua okullara dayadõrõlmõştõr. Bu çeşitliliği giderilmesie yöelik çalõşmalar soucu yõlõ /1 sayõlõ Yüksek Şurasõ kararõ soucu ebelik, hemşirelik ve sağlõk memurluğu eğitimii Avrupa Birliği Normlarõ paralelide liseye temelledirilerek lisas düzeyideki yüksek okullarda yürütülmesi kararõ alõmõştõr. 2 * Aahtar Kelimeler: Yüksek Okulu, Aa Çocuk Sağlõğõ, Bilgi; Key Words: Traiig College of Health, Materal ad Ifatile Health, Kowledge; Alõdõğõ Tarih: Temmuz 01; Doç. Dr. Yasemi Açõk, Yrd. Doç. Dr. S. Aytaç Polat: Fõrat Üiversitesi Tõp Fakültesi Halk Sağlõğõ Aabilim Dalõ, Elazõğ; Yazõşma Adresi (Address): Doç. Dr. Yasemi Açõk, Fõrat Üiversitesi Tõp Fakültesi Halk Sağlõğõ Aabilim Dalõ, Elazõğ.

2 1 CERRAHPAŞA TIP DERGİSİ Cilt () () Alõa bu kararla bağlatõlõ olarak, hem sağlõk yüksekokullarõõ sayõlarõ hem de her yüksekokulu öğreci kotejalarõ arttõrõlmõştõr. Gerekli alt yapõ oluşturulmada yapõla bu uygulamalar soucu; yeterli öğreim deeyimi kazadõracak uygulama alalarõ olmaya, öğreciye daõşmalõk, rehberlik yapabilecek, ou deetleyebilecek, mesleki deeyime sahip yeterli sayõda ayõ meslek kökeli öğretim elemalarõda yoksu ortamlar oluşturulmuş ve oluşturulmaktadõr. yüksek okullarõõ müfredat programlarõ ülkei sağlõk gereksiimie cevap verebilecek düzeyde değiştirilmediği, eğitimde hale belli stadardizasyo sağlamadõğõ gibi herkese sağlõk stratejisi doğrultusuda da bir değişim heüz yeterice gerçekleşmemiştir. yüksek okuluda mezu olacak öğrecileri büyük bir kõsmõ temel sağlõk hizmeti sua sağlõk ocaklarõda görev yapacaklardõr. ocaklarõda koruyucu ve I. Basamak tedavi edici hizmetler ile rehabilitasyo hizmetleri birlikte verilmektedir. ocaklarõda verile koruyucu hizmetleri başõda aa çocuk sağlõğõ ve aile plalamasõ hizmetleri gelir. ocaklarõda bu hizmetleri heme hepsi ebe, hemşire ve sağlõk memurlarõ tarafõda suulmaktadõr. Fõrat üiversitesi Yüksek Okulu Öğrecilerii aa çocuk sağlõğõ ve aile plalamasõ kousudaki bilgilerii saptamak amacõyla bu çalõşma yapõlmõştõr. YÖNTEM VE GEREÇLER Fõrat Üiversitesi Yüksekokulu (SYO) so sõõf öğrecilerii aa çocuk sağlõğõ ve aile plalamasõ kousudaki bilgi düzeylerii saptamak amacõyla yapõla bu çalõşmada; so sõõf öğrecilerii tümü araştõrmaõ kapsamõa alõmõştõr. Bölümü so sõõf öğrecilerii 0 õa (/ ), hemşirelik bölümü so sõõf öğrecilerii 0 üe (/) ve Bölümü so sõõf öğrecilerii. ie (/) ulaşõlmõştõr. Tüm grup birlikte düşüüldüğüde cevaplõlõk oraõ. (/) olmuştur. Cevapsõzlar araştõrmaõ yapõldõğõ döemde çeşitli edelerle okula devam etmeye öğrecilerdir. Araştõrma kapsamõa alõa öğrecilere araştõrmacõlar tarafõda daha öcede hazõrlamõş ve geelde çokta seçmeli sorularda oluşa bir aket formu uygulamõştõr. Elde edile veriler bilgisayara kaydedilmiş, hata kotrolleri, tablolar ve istatistikler bu program aracõlõğõyla yapõlmõştõr. İstatistiksel yötem olarak x² testi kullaõlmõştõr. Araştõrmaõ uygulamasõ 01 yõlõ şubat ayõda yapõlmõştõr. BULGULAR Çalõşmaya alõa öğrecileri 0. ü erkek ( kişi),. sõ ( kişi) kadõdõr..2 si (1 kişi) ormal lise mezuudur. Öğrecileri.0 uu ( kişi) babalarõ, 1. ii (2 kişi) ise aeleri herhagi bir okul mezuu değildir. Gebe bir kadõ gebeliği boyuca sağlõk ocaklarõ tarafõda kaç kez ziyaret edilmelidir? sorusua;. ü - kez arasõ yaõtõ verirke,. ü 2 kez, kez, kez gibi yaõtõõ vermişlerdir. Öğrecileri.1 i ise bu soruyu yaõtlamamõştõr. ocaklarõda kadõlara yöelik olarak verile sağlõk hizmetleri elerdir? sorusua;. ü (/) gebeleri tespit edilmesi ve izlemesi, 2. u (2/) doğum hizmetleri, 1.1 i (2/) eğitim hizmetleri, 2. i (/) lohusalarõ izlemesi, 1. - ü (0/) 1- yaş grubu evli kadõlarõ izlemesi yaõtõõ vermiştir. Aileleri istedikleri zama ve istedikleri sayõda çocuk sahibi olmalarõa yöelik olarak suula hizmetlere e deir? sorusua; 1.1 i aile plalamasõ,. ü üfus plalamasõ,. sõ doğurgalõk deir, şeklide yaõt vermiştir. Çalõşmaya alõa öğrecileri öğreim gördükleri bölümlere ve Bildiğiiz aile plalamasõ yötemlerii isimlerii yazar mõsõõz? sorusua verdikleri yaõtlara göre dağõlõmlarõ Tablo I de verilmiştir. ocaklarõda suula aile plalamasõ yötemleri sorulduğuda; 1. i (2/)

3 Temmuz-Eylül 02 ANA ÇOCUK SAĞLIĞI; AÇIK VE POLAT 1 RİA, 0.0 si (2/) hap,. i (/) kodom, 12. i (/) ejekte edile hormoal kotraseptifler yaõtõõ vermiştir. ocaklarõda suula aile plalamasõ yötemlerie ek olarak hastaelerde hagi yötemler suulmaktadõr sorusua; öğrecileri 2. sõ (1/) kürtaj,. u (1/) cerrahi sterilizasyo ameliyatlarõ yaõtõõ vermiştir. Öğrecileri 1.1 i ülkemizde isteğe bağlõ kürtajõ yasal olduğuu ifade etmiştir. Kaç haftaya kadar ola gebeliklerde isteğe bağlõ kürtajõ yasal olduğu sorusua öğrecileri 2. u. haftaya kadar ola gebeliklerde yaõtõõ vermiştir. Çalõşmaya alõa öğrecileri öğreim gördükleri bölümlere ve Riskli gebelikler hagileridir? Sorusua verdikleri yaõtlara göre dağõlõmlarõ Tablo II de verilmiştir. Öğrecileri 2. u (2/) sağlõk ocağõ koşullarõda; leopold maevralarõ ile gebelik büyüklüğü, fudus yüksekliği, bebeği sõrtõõ hagi tarafta olduğu, pelvise doğru bebeği hagi yöüü geldiği veya yerleştiğii tespit edildiğii ifade etmişlerdir. Gebeliği. ayõda itibare birer ay ara ile yapõlmasõ gereke aşõ sorulduğuda; 0. si tetaoz,. u hepatit B, 1. ü karma aşõ,.1 i oral polio yaõtõ verirke,. u bu soruya yaõt vermemiştir. Gebe bir kadõda hemoglobi düzeyii hagi değeri altõda olmasõ aemi varlõğõõ düşüdürür? sorusu sorulduğuda; öğrecileri. ü 1 mg/dl i,.1 i 1 mg/dl i, 2. u mg/dl i,. i mg/dl i ve 1. i mg/dl i altõda olmasõõ aemiyi düşüdüreceğii ifade etmiştir. Bir kadõda gebelik boyuca ortalama kaç kg ağõrlõk artõşõ olmalõdõr? sorusua, öğrecileri.1 i - 12 kg arasõ, yaõtõõ vermiştir. Çalõşmaya alõa öğrecileri öğreim gördükleri bölümlere ve Ülkemizde e öemli ae ölüm edeleri elerdir? sorusua verdikleri yaõtlara göre dağõlõmlarõ Tablo III te verilmiştir. Soğuk zicir edir sorusua öğrecileri. i aşõlarõ üretildiği yerde aşõlaacak kişiye kadar uygu õsõda ulaştõrõlmasõdõr yaõtõõ vermiştir. Öğrecileri. ü aşõlarõ sağlõk ocağõ koşullarõda C arasõda ortalama + C de saklamasõ gerektiğii ifade etmişlerdir. Çalõşmaya alõa öğrecileri öğreim gördükleri bölümlere ve Ülkemizde 0-12 aylõk çocuklara yöelik olarak ruti aşõ takvimide yer ala aşõlarõ adlarõ, yapõlma zamalarõ edir? sorusua verdikleri yaõtlara göre dağõlõmlarõ Tablo IV te ve Ülkemizde sağlõk ocaklarõ büyeside çocuklara yöelik olarak hagi hizmetler suulmaktadõr? sorusua verdikleri yaõtlara göre dağõlõmlarõ Tablo V te verilmiştir. Çocuklarõ büyüme ve gelişmelerii izlemeside e çok kullaõla ölçütler sorulduğuda;. sõ boya göre ağõrlõk, 2. i Z Skoru,. sõ baş çevresi ve baş çevresi artõş hõzõ ve 1. i vücut ağõrlõğõ ve ağõrlõk artõş hõzõ yaõtõõ vermiştir. Öğrecileri 1. i Yeidoğa bir bebek ilk - ay tek başõa ae sütü almalõdõr yaõtõ verirke,.2 si ilk - ay ae sütü+su almalõdõr yaõtõõ vermiştir. Çalõşmaya alõa öğrecileri öğreim gördükleri bölümlere ve Ülkemizde 0- yaş grubu çocuklarda e sõk görüle yetersiz ve degesiz besleme sorularõ elerdir? sorusua verdikleri yaõtlara göre dağõlõmlarõ Tablo VI da verilmiştir. TARTIŞMA Çalõşmaya alõa öğrecileri Hap, Kodom ve RİA dõşõdaki yötemleri bilme oralarõ düşüktür. Cerrahi sterilizasyo, ejektabllar ve geleeksel bir yötem ola geri çekme yötemii bilme oralarõ ebelik bölümüde hemşirelik ve sağlõk memurluğu bölümleride daha iyidir (Tablo I). arasõ fark öemlidir. (Cerrahi sterilizasyo içi p= 0.00, ejektabllar içi p=0.00 ve geri çekme içi p=0.02). Aydõ ve arkadaşlarõ Erciyes Üiversitesi so sõõf kõz öğrecileri üzeride yapmõş olduklarõ bir çalõşmada; öğrecileri. si hapõ,.0 i RİA yõ,. ü prezervatifi,.0 si takvim yötemii bilmiştir. Diç Elazõğ da görev yapa ebe ve hemşireler üzeride yapmõş olduğu bir çalõş-

4 1 CERRAHPAŞA TIP DERGİSİ Cilt () () mada eğitimde öce hemşire ve ebeleri. üü hapõ,. üü RİA yõ,. üü Kodomu,. üü cerrahi sterilizasyou. sii takvim yötemii,. sii geri çekmeyi,. üü spermisiti bildiğii saptamõştõr. Ülkemizde e öemli ae ölüm edeleri ve 0- yaş grubuda e sõk görüle yetersiz ve degesiz besleme sorularõ gibi ülkemizi öemli sağlõk sorularõõ bilme oraõ sağlõk yüksekokulu öğrecilerii tümüde oldukça düşüktür (Tablo III ve VI). Bu düşük ora sağlõkla ilgili okullarda verile eğitimi; ülkemizi öemli sağlõk sorularõõ ve çözüm yollarõõ öğretilmesie yöelik olarak plalamamõş olmasõda kayaklamõş olabilir. Tablo I. Çalõşmaya Alõa Öğrecileri Öğreim Gördükleri e ve Bildiğiiz Aile Plalamasõ Yötemlerii İsimlerii Yazar mõsõõz? Sorusua Verdikleri Cevaplara Göre Dağõlõmlarõ Yötemler Hap RİA Kodom Geri Çekme Ejektabõllar Cerrahi sterilizasyo Takvim (0.0) (0.0) 1 2.2) 1 (.) 1 2.2) 1 (.) (.) (.) 1 (0.) 1 (0.) (2.) (2.) (2.) 1 (.2) 1 (2.) 1 (2.) (.1) (.) (2.) (.) 1 (1.1) 1 (1.1) (2.1) 2 (.1) 2 (1.1) 2 (1.) (.) x²=2., Sd=2, p= 0.22 x² =., Sd=2, p=0.02 x² =., Sd=2, p=0.00 x² =.1, Sd=2, p=0.00 x² =., Sd=2, p=0.1 Tablo II. Çalõşmaya Alõa Öğrecileri Öğreim Gördükleri e ve Riskli Gebelikler Hagileridir? Sorusua Verdikleri Cevaplara Göre Dağõlõmlarõ Riskli Gebelikler yaşõda öceki gebelikler yaşõda soraki gebelikler 2 yõlda daha az aralõklõ gebelikler te daha fazla gebelikler (.) (1.1) (.) (.) (.) (2.) (2.) (.) (1.2) (2.) (2.) 2 (2.) 2 (1.) (.) 2 (2.) x² =0.1, Sd=2, p=0.1 x² =1., Sd=2, p=0. x² =0., Sd=2, p=0.2 x² =0., Sd=2, p=0.

5 Temmuz-Eylül 02 ANA ÇOCUK SAĞLIĞI; AÇIK VE POLAT 1 Tablo III. Çalõşmaya Alõa Öğrecileri Öğreim Gördükleri e ve Ülkemizde E Öemli Ae Ölüm Nedeleri Nelerdir Sorusua Verdikleri Cevaplara Göre Dağõlõmlarõ Ae ölüm Nedei Kaama Toksemi Efeksiyo Vasküler olaylar Aei sistemik hastalõklarõ Riskli gebelikler (.) (2.) (.) 1 (.) (.) (.) (.) (.1) (.1) (2.) (.1) (.) 0 (.) 2 (.) (2.) (2.) (.) 1 (2.) 2 (2.) (1.) (.) 2 (1.1) x² =0.1, Sd=2, P=0. x² =., Sd=2, P=0.00 x² =1., Sd=2, P=0. x² =2.0, Sd=2, P=0. x² =2.2, Sd=2, P=0.2 Tablo IV. Çalõşmaya Alõa Öğrecileri Öğreim Gördükleri e ve Ülkemizde 0-12 Aylõk Çocuklara Yöelik Olarak Ruti Aşõ Takvimide Yer Ala Aşõlarõ Adlarõ, Yapõlma Zamalarõ Nedir? Sorusua Verdikleri Doğru Cevaplara Göre Dağõlõmlarõ Ruti Aşõlarõ Yapõlma Zamaõ ve Aşõ Olarak İsimleri BCG DBT I. Doz DBT II. Doz DBT III. Doz Polio I. Doz Polio II. Doz Polio III. Doz Hepatit B I. Doz Hepatit B II. Doz Hepatit B III. Doz Kõzamõk (.) (2.) (22.2) 2 (.1) (.) (.) (2.) (.1) (.) (2.) (.1) (.) (2.) 0 1 (.) (2.) (.) (.) (.) (.) (.) (2.) (.) (2.) 2 (.) (2.) 1 (.) (.) (.) 1 (.) (.) (.) (.) (.) 1 (2.) (.1) (.) (0.) x² =., Sd=2, p=0.01 x² =0.0, Sd=2, p=0.2 x² =., Sd=2, p=0. x² =.002, Sd=2, p=0.02 x² =0.0, Sd=2, p=0.2 x² =2.0, Sd=2, p=0.2 x² =.002, Sd=2, p=0.02 x² =0., Sd=2, p=0.2 x² =0., Sd=2, p=0. x² =., Sd=2, p=0.00

6 1 CERRAHPAŞA TIP DERGİSİ Cilt () () Tablo V. Çalõşmaya Alõa Öğrecileri Öğreim Gördükleri e ve Ülkemizde Ocaklarõ Büyeside Çocuklara Yöelik Olarak Hagi Hizmetler Suulmaktadõr? Sorusua Verdikleri Cevaplara Göre Dağõlõmlarõ Bağõşõklama (.) Büyüme ve gelişmei izlemesi (.) Besleme düzeyii 12 geliştirilmesi (.) Ağõzda sõvõ tedavisi (2.) Akut soluum yolu efek. tedavisi (2.) Feil ketoüri taramasõ (1.1) Doğuşta kalça çõkõklõğõ muayeesi (.) (0.0) 12 (.1) (1.0) (1.0) 12 (.1) (.) 1 (.1) (0.0) 1 (.1) (.) (.1) (.) (.) 1 (1.1).2) 0 (1.) 2 (.1) (0.) (.) 2 (.) x² =., Sd=2, p=0.01 x² =., Sd=2, p=0.00 x² =, Sd=2, p=0.1 x² =0.0, Sd=2, p=0. x² =2.0, Sd=2, p=0.12 Tablo VI. Çalõşmaya Alõa Öğrecileri Öğreim Gördükleri e ve Ülkemizde 0- Yaş Grubu Çocuklarda E Sõk Görüle Yetersiz ve Degesiz Besleme Sorularõ Nelerdir? Sorusua Verdikleri Cevaplara Göre Dağõlõmlarõ (*PEM: Protei eerji malütrisyou) 0- Yaş Yetersiz ve Degesiz Besleme Sorularõ PEM* Aemi Raşitizm Diş çürükleri Zayõflõk ve şişmalõk Basit Guatr 1 (.) (1.1) 1 (2.2) (0.0) (.) 1 (.) 1 (0.) (1.0) 1 (.) 12 (.1) 1 (1.) 2 (.) 1 (.) 12 (0.) (.) (2.) (.) 1 (.) (.) 0 (1.) (.1) 0 (.) 2 (.2) (.1) x² =1., Sd=2, p=0.1 x² =0.0, Sd=2, p=0.02 x² =0., Sd=2, p=0.0 x² =2.1, Sd=2, p=0.2 Öğrecileri riskli gebelikler ile ilgili bilgi düzeyleri oldukça düşüktür (Tablo II). Aydõ ve arkadaşlarõ Erciyes Üiversitesi kõz öğrecileride yapmõş olduklarõ bir çalõşmaya göre; uygu gebelik yaşõõ bilme 1., uygu gebelik sayõsõõ bilme 1.2, iki gebelik arasõ süreyi bilme. tür. Diç Elazõğ da görev yapa hemşire ve ebeler üzeride yapmõş olduğu bir çalõşmada; (eğitimde öce) yaşõda öce yaõtõ verme oraõ hemşirelerde 2., ebelerde 2., yaşõda sora yaõtõ vere oraõ hemşirelerde 0.0, ebelerde., 2 yõlda daha az gebelikler yaõtõõ vere hemşirelerde., ebelerde., te fazla gebelikler yaõtõõ vere hemşirelerde., ebelerde. olarak saptamõştõr.

7 Temmuz-Eylül 02 ANA ÇOCUK SAĞLIĞI; AÇIK VE POLAT 1 Öğrecileri 0. si gebelere teteoz aşõsõõ yapõlmasõ gerektiğii ifade etmiştir. Aydõ ve arkadaşlarõõ Erciyes üiversiteside yapmõş olduklarõ çalõşmada öğrecileri. i gebelikte teteoz aşõsõ yapõlmasõ gerektiğii ifade etmiştir. Diç i Elazõğ da yapmõş olduğu bir çalõşmada Gebelere uygulaa aşõ edir? sorusua doğru yaõt verme oraõõ eğitimde öce hemşirelerde.1, ebelerde.2 olarak saptamõştõr. Öğrecileri 2. u ülkemizde. Haftaya kadar ola gebeliklerde isteğe bağlõ kürtajõ yasal olduğuu ifade etmiştir. Diç Elazõğ da yapmõş olduğu bir çalõşmada; Kaçõcõ haftaya kadar ola gebeliklerde isteğe bağlõ kürtaj yasaldõr? sorusua eğitimde öce ebe ve hemşireleri. sõ doğru yaõt vermiştir. Çalõşmaya alõa öğreciler ülkemizde sağlõk ocaklarõ büyeside çocuklara yöelik olarak suula sağlõk hizmetleride bağõşõklama, büyüme ve gelişmei izlemesi dõşõdaki hizmetler yeterice bilimemektedir (Tablo V). Bu da söz kousu öğreci grubuu öğretim döemi 2. yarõyõlõ başõda olmalarõ ve heüz halk sağlõğõ teorik ve pratik uygulamalarõõ görmemiş olmalarõda kayaklaabilir. Ruti aşõ takvimide yer ala aşõlarõ yapõlma zamalarõõ bilme oraõ düşüktür. Özellikle kõzamõk aşõsõõ yapõlma zamaõõ bilme açõsõda bölümler arasõda fark vardõr (Tablo IV). Buula birlikte tüm aşõlarõ yapõlma zamalarõ yeterice bilimemektedir. Aydõ ve arkadaşlarõ Erciyes Üiversitesi so sõõf kõz öğrecileri üzeride yapmõş olduğu çalõşmada; karma aşõõ yapõlma zamaõõ sağlõk hizmetleri meslek yüksekokulu öğrecilerii.1 i doğru bilmiştir. Diç Elazõğ da yapmõş olduğu bir çalõşmada; eğitimde öce hemşireleri. sõ, ebeleri. ü kõzamõk aşõsõõ yapõlma zamaõõ doğru bilmiştir. Yie ayõ çalõşmada 0-12 aylõk çocuklarõ aşõ takvimide yer ala aşõlarõ doğru bilme oraõ eğitimde öce hemşirelerde 0.0, ebelerde. olarak saptamõştõr. Bostacõ Bilecik te yaptõğõ bir çalõşmada kõzamõk aşõsõ yapma zamaõõ eğitimde öce hemşirelerde.0, ebelerde. olarak saptamõştõr. Ayõ çalõşmada 0-12 aylõk çocuğu aşõ takvimii doğru bilme oraõ eğitimde öce hemşirelerde 1., ebelerde 0. bulumuştur. Bostacõ Kütahya da yapmõş olduğu bir çalõşmada ise kõzamõk aşõsõ doğru yaõt oraõõ hemşirelerde., ebelerde. olarak bulmuştur. Bostacõ Kütahya da 0-12 aylõk bebekleri ruti aşõ takvimide yer ala aşõlarõ eğitimde öce hemşireleri. ü, ebeleri 0. u doğru yaõtlamõşlardõr. ocağõ koşullarõda buzdolabõõ õsõsõ asõl olmalõdõr? sorusua öğrecileri. ü , ortalama + C olmalõdõr yaõtõõ vermiştir. Diç Elazõğ da yapmõş olduğu bir çalõşmada buzdolabõõ õsõ derecesie doğru yaõt vereleri oraõõ eğitimde öce hemşirelerde., ebelerde. olarak bulmuştur. Eskiocak õ Samsu da yapmõş olduğu bir çalõşmada buzdolabõ õsõsõõ doğru bilme oraõõ hemşirelerde, ebelerde ve ebe-hemşirelerde.0 olarak saptamõştõr. Bostacõ Bilecik te yapmõş olduğu bir çalõşmada buzdolabõõ õsõsõõ doğru bilme oraõõ hemşirelerde 0., ebelerde.2 olarak saptamõştõr. Bostacõ Kütahya da ise buzdolabõ õsõsõõ doğru bilme oraõõ hemşirelerde., ebelerde 2. olarak bulmuştur. Souç olarak; Fõrat Üiversitesi Yüksek Okulu so sõõf öğrecilerii aa çocuk sağlõğõ ve aile plalamasõ kousudaki bilgi düzeyleri bekleei altõdadõr. Öğrecileri eğitim döemi souda edimiş olmalarõ beklee istedik değişiklikleri yeterice oluşmamasõ, söz kousu öğrecileri heüz halk sağlõğõ dersi almamõş olmasõda kayaklamõş olabilir. Ayõ öğrecilere mezu olurke yei bir aket uygulaarak halk sağlõğõ eğitimi sorasõ bilgi düzeyleri ölçülebilir. Ayrõca sağlõk ile ilgili yüksekokul düzeyide eğitim vere tüm okullarda etegre eğitim sistemie geçilmesi ve bazõ dersleri de aktif sistemle işlemesii eğitime büyük katkõ sağlayacağõ düşüülmektedir. Ders müfredatlarõ ülkemizi ihtiyaçlarõa ve sağlõk sorularõa öcelik verecek şekilde yeide gözde geçirilmeli, teorik ve pratik eğitim olaaklarõ arttõrõlmalõdõr.

8 0 CERRAHPAŞA TIP DERGİSİ Cilt () () ÖZET Fõrat Üiversitesi Yüksekokulu (SYO) so sõõf öğrecilerii aa çocuk sağlõğõ ve aile plalamasõ kousudaki bilgi düzeylerii saptamak amacõyla yapõla bu çalõşmada; so sõõf öğrecilerii tümü araştõrmaõ kapsamõa alõmõştõr. Bölümü so sõõf öğrecilerii 0 õa (/), hemşirelik bölümü so sõõf öğrecilerii 0 üe (/) ve Bölümü so sõõf öğrecilerii. ie (/) ulaşõlmõştõr. Tüm grup birlikte düşüüldüğüde cevaplõlõk oraõ. (/) olmuştur. Çalõşmaya alõa öğrecileri yaş ortalamasõ 22.1±1.2 dir.. u Meslek Lisesi mezuudur. Bildikleri aile plalamasõ yötemleri sorulduğuda; öğrecileri 1.1 i oral kotraseptifler ve RİA yõ, 2.1 i kodomu, 1.1 i ejektabõllarõ, 1. i cerrahi sterilizasyou,.1 i coitus iterruptusu ve. i takvim yötemii bildiğii belirtmiştir. Ülkemizde aa ölüm edei olarak;. i kaama, 2. i toksemi, 2. u efeksiyo, 1. sõ çeşitli vasküler olaylar,. i aei herhagi bir sistemik hastalõğõ ve 1.1 i riskli gebelikleri ( yaşõda öce, yaşõda sora, 2 yõlda daha az aralõklõ ve te fazla sayõda gebelikler) saymõştõr. Çalõşmaya alõa öğrecileri 2. u gebelik büyüklüğüü saptamak içi Leopold maevrasõõ yapõlmasõ gerektiğii, 0. si gebelere birer ay ara ile 2 doz teteoz aşõsõõ yapõlmasõ gerektiğii, 2. u gebelerde g/dl i altõdaki hemoglobi değerlerii varlõğõõ aemiyi göstereceğii belirtmiştir. Ülkemizde 0- yaş grubuda e sõk görüle yetersiz ve degesiz besleme sorularõ olarak;. si protei eerji malütrisyouu, 1. ü aemiyi,.1 i raşitizmi ve. sõ diş çürüklerii saymõştõr. Ülkemizde ruti aşõ takvimide yer ala ve 0-2 ay arasõ yapõlmasõ gereke aşõlar sorulduğuda;. i BCG aşõsõõ yapõlma zamaõõ,. si ise DBT ve polio aşõsõõ yapõlma zamaõõ doğru bilmiştir. Öğrecileri. u bebeklere ilk - aylõk döemde tek başõa ae sütü verilmesi gerektiğii ifade etmiştir. Souç olarak; öğrecileri eğitim döemi souda edimiş olmalarõ beklee istedik değişiklikleri yeterice oluşmamasõ, söz kousu öğrecileri heüz halk sağlõğõ dersi almamõş olmasõda kayaklamõş olabilir. Ayõ öğrecilere mezu olurke yei bir aket uygulaarak halk sağlõğõ eğitimi sorasõ bilgi düzeyleri ölçülebilir. Ayrõca sağlõk ile ilgili yüksekokul düzeyide eğitim vere tüm okullarda etegre eğitim sistemie geçilmesi ve bazõ dersleri de aktif sistemle işlemesii eğitime büyük katkõ sağlayacağõ düşüülmektedir KAYNAKLAR 1. Ere N, Öztek Z. Halk Sağlõğõõ Gelişmesi. Halk Sağlõğõ Temel Bilgiler Kitabõ. (Ed: Berta M, Güler Ç). Akara, Güeş Kitapevi Ltd.Şti, 1: Resmi Gazete (2 Kasõm 1), =2.. T.C. Bakalõğõ Projesi Geel Koordiatörlüğü. İsagücü Mevcut Durum Raporu. T.C. Bakalõğõ Projesi Geel Koordiatörlüğü, Döküm No=TSH/İGG / I-0 001, 1:-.. Seviğ Ü. Hizmetleri ve. Toplum ve Hekim, 00;:12-.. Ere N, Öztek Z. Yöetimi. Halk Sağlõğõ Temel Bilgiler Kitabõ. (Ed: Berta M, Güler Ç). Akara, Güeş Kitapevi Ltd.Şti, 1:1-.. Aydõ T, Aykut M, Öztürk Y. Erciyes Üiversitesi de Okuya So Sõõf Kõz Öğrecileri Aa-Çocuk Sağlõğõ Kousudaki Bilgi ve Tutumlarõõ Değerledirilmesi. III. Halk Sağlõğõ Güleri. Geçleri Sorularõ Bildiri Kitabõ. Kayseri, 1:-1.. Diç E. Elazõğ İl Merkezi ve Merkez İlçeye Bağlõ Birici Basamak Kuruluşlarõda Çalõşa Hemşire ve Ebeleri Aa Çocuk Sağlõğõ ve Aile Plalamasõ Kousudaki Bilgi Düzeyleri. Doktora Tezi. T.C.Fõrat Üiversitesi Bilimleri Estitüsü Müdürlüğü, Elazõğ, 1.. Bostacõ M. Kütahya İli Ocaklarõdaki Persoelii Bağõşõklama ve Soğuk Zicir Kousuda Bilgi Düzeyleri. Sedrom. 12;:-.. Bostacõ M. Bilecik İli Ocaklarõdaki Persoelii Bağõşõklama ve Soğuk Zicir Bilgileri. Fõrat Üiversitesi Bilimleri Dergisi. 1;:-1.. Eskiocak M. Birici Hizmeti Vere Kurumlarõda Çalõşa Persoelii Bağõşõklama ile ilgili Bilgi Düzeyleri Üzerie Bir Çalõşma. Uzmalõk Tezi. Samsu, 1.