2014 yılında Karşıyaka Devlet Hastanesi Engelli Sağlık Kurulunca düzenlenen raporların incelenmesi

Transkript

1 doi: /terh Araştırma 2014 yılıda Karşıyaka Devlet Hastaesi Egelli Sağlık Kuruluca düzelee raporları icelemesi Aalysis of the Karşıyaka State Hospital Medical Board reports for people with disability i 2014 Gürol Çakır 1, Eder Şeol 2, Ahmet Murat Işıl 3 1 Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastaesi, İzmir 2 Ege Üiversitesi Tıp Fakültesi Hastaesi Adli Tıp Aabilim Dalı, İzmir 3 Karşıyaka Devlet Hastaesi, İzmir ÖZ Amaç: Bu çalışmada, İzmir Karşıyaka Devlet Hastaesi Sağlık Kuruluca 2014 yılı içide düzelee Egelli Sağlık Kurulu raporları iceleerek bölgemizdeki egelli profilii belirlemesie katkıda bulumak ve bu alada çalışa resmi ya da özel kişi ve kurumlara, yasa yapıcılara ve uygulayıcılara istatistiksel alamda ışık tutmak amaçlamıştır. Yötem: Bu çalışma, tarihleri arasıda Sağlık Kuruluca düzelee toplam 2166 Egelli Sağlık Kurulu Raporuu retrospektif olarak icelemesiyle yapılmıştır. Olguları yaş, cisiyet gibi sosyodemografik özellikleri, rapor tarihleri, muayee olup taı aldıkları bölümler/kliikler, egel oraları, ağır egelli olup olmadıkları, rapor geçerlilik süreleri, egel grupları, rapor kullaım amaçları (rapor istek edeleri) ayrı ayrı kodlaıp bilgisayar ortamıa (SPSS for Widows 17.0 istatistiksel paket programı) aktarılarak aaliz edilmiş ve bezer çalışmalarla karşılaştırılmıştır. Bulgular: Olguları %52,4 ü (1136 kişi) erkek, %47,6 sı (1030 kişi) kadıdır. Yüzde 50 ve üzeri egel oraıa sahip 1375 (%63,5) kişi varke, kala 791 (%36,5) kişi %50 i altıda egel oraıa sahiptir. Tüm olguları %15,7 sii (339 kişi) ağır egelli olduğu tespit edilmiştir. Raporları geçerlilik sürelerie bakıldığıda, 1978 kişii (%91,3) egelli raporlarıı sürekli olduğu saptamıştır. Souç: Aayasamızda yer ala sosyal devlet ilkeside hareketle, giderek arta egelli bireylere gereksiim duydukları sosyoekoomik destek ve rehabilitasyo hizmetlerii adil ve rasyoel bir şekilde ulaştırabilmek ve gerekli politikaları oluşturulabilmesi amacıyla egelli sayısıı ve tiplerii bilimesi so derece öemlidir. Bu açıda bakıldığıda, toplam 2166 olguda oluşa çalışmamızı bulgularıı paylaşarak Türkiye istatistiklerie katkıda buluduğumuzu ve yasa yapıcılara ve uygulayıcılara yol gösterici bulgular suduğumuzu düşümekteyiz. Aahtar kelimeler: Egellilik, egel oraı, Egelli Sağlık Kurulu raporu ABSTRACT Objective: The aim of this study is to make a cotributio to the determiatio of disabled people profile i our regio, ad to provide statistical iformatio for officials or civil people ad istitutios, lawmakers workig i this field by aalyzig medical board reports arraged for disabled people by İzmir Karşıyaka State Hospital withi the year Methods: I this study, 2166 medical board reports arraged for people with disability betwee ad , were aalysed retrospectively. Socio-demographic characteristics (age, sex, etc.), dates of the reports, departmets ad cliics that made the diagosis, disability ratios, presece of severe disability, validity periods of the reports, disability groups, purposes to take the report (reasos to request the report) were coded oe by oe, trasferred to computer (SPSS for Widows 17.0 package program to be used for statistical aalysis ad to be compared with the results of similar studies. Results: 52.4% (=1136) of our cases were male ad 47.6% (=1030) were female. A total of 1375 (63.5%) cases had a disability ratio above 50% ad more. Remaiig 791 (36.5%) cases had a disability ratio below 50%, ad 15.7% (339) of the cases had severe disability. Most (91.3%) of the reports were valid without time costrait. Coclusio: From the poit of social state priciple of our costitutio, to deliver the eeds for socio-ecoomic support ad rehabilitatio services to steadily icreasig umber of people with disability fairly, ad ratioally, it is extremely importat to be iformed about the umber of disabled people, ad types of disabilities. From this perspective, we thik that by sharig the fidigs of our 2166 cases, we cotribute to state statistics ad submit guidig iformatio to lawmakers ad coordiators. Keywords: Disability, disability degree, Medical Board of Disabled report Alıdığı tarih: Kabul tarihi: Yazışma adresi: Uzm. Dr. Gürol Çakır, Karşıyaka Devlet Hastaesi Sağlık Kurulu Odası (55 o.lu oda) Aadolu Caddesi No:382, Karşıyaka, İzmir / Türkiye ozuravcu@hotmail.com 197

2 GİRİŞ Düya Sağlık Örgütü (DSÖ) ü 2011 yılı Düya Egellilik Raporuda, 1 milyarda fazla isaı veya düya üfusuu yaklaşık %15 ii (2010 düya üfus tahmilerie göre) bir tür egellilik ile yaşadığı belirtilmektedir (1). Yie ayı raporda, 15 yaş ve üstüdeki kişiler arasıda egellilik ile yaşamak durumuda ola kişi sayısıı Düya Sağlık Araştırması (World Health Survey) 785 milyo (%15,6) olarak belirtirke, Küresel Hastalık Yükü (Global Burde of Disease) çalışması bu sayıyı yaklaşık 975 milyo (%19,2) olarak tahmi etmektedir (1). Düya Sağlık Araştırması bu kişiler arasıda 110 milyo kişii (%2,2) işlevlerii yerie getirme kousuda çok ciddi zorluklar yaşadığıı tahmi etmekteyke, Küresel Hastalık Yükü çalışması şiddetli/ağır egellilik (kuadripleji, şiddetli depresyo veya körlük gibi) yaşaya kişi sayısıı 190 milyo (%3,8) olarak tahmi etmektedir (1). DSÖ ü çalışmalarıa göre, egelliliği e sık edeleri arasıda öropsikiyatrik bozukluklar, kroik hastalıklar, kazalar ve AIDS/HIV gibi bulaşıcı hastalıklar yer almaktadır (2). Ülkemizde ise 2002 yılıda yapıla Türkiye Özürlüler Araştırmasıa göre, egelli ola üfusu toplam üfusa oraı %12,29 dur. Cisiyete göre egelli üfusu si erkek (%11,10), ı kadıdır (%13,45) (3). Egelli Sağlık Kurulu raporları, so olarak 2013 yılıda çıkarıla Özürlülük Ölçütü, Sııfladırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkıdaki Yöetmelik hükümlerie göre düzelemektedir. Bua göre Egelli Sağlık Kurulu; iç hastalıkları, göz hastalıkları, kulak-buru-boğaz, geel cerrahi veya ortopedi, öroloji veya ruh sağlığı ve hastalıkları uzmalarıda oluşmaktadır. Fizik tedavi ve rehabilitasyo uzmaı buluması halide kurula katılmak zorudadır. Bu yöetmeliği dayadığı kaulara göre, egelli bireyleri kedilerie sağlaa hak ve olaaklarda yararlaabilmeleri içi e az %40 oraıda Egelli Sağlık Kurulu Raporu almaları gerekmektedir (4). Bu çalışmaı amacı, bölgemizdeki egelli profilii belirlemesi ile bölge, ülke ve düya istatistiklerie katkıda bulumak ve bu alada çalışa resmi ya da özel kişi ve kurumlara, yasa yapıcılara ve uygulayıcılara ışık tutmaktadır. GEREÇ ve YÖNTEM Bu çalışmada İzmir Karşıyaka Devlet Hastaesi Sağlık Kuruluca 2014 yılıda düzelee Egelli Sağlık Kurulu raporları, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlaa Özürlülük Ölçütü, Sııfladırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkıda Yöetmelik Ek-1 deki stadart Özürlü Sağlık Kurulu Rapor Formuda yer ala yaş, cisiyet, rapor tarihleri, muayee olup taı alıa kliikler, egel oraları, ağır egellilik durumu, geçerlilik süreleri, egel grupları, rapor kullaım amaçları (rapor istek edeleri) gibi değişkeler yöüde retrospektif olarak iceledi. Hastaemizde çocuk ve erge ruh sağlığı ve hastalıkları uzmaı bulumadığıda 18 yaş altı (çocuk yaş grubu) olgular ile rapor formu eksik doldurulmuş ola ve ileri tetkik ve taı amacıyla bir üst sağlık merkezie sevk edile 68 olgu çalışmaya dâhil edilmedi. Toplam 2166 rapor değerledirmeye alıdı. Elde edile veriler SPSS for Widows 17.0 istatistik paket programıda kodlaarak aaliz edildi. Temel istatistiksel aalizde; taımlayıcı istatistikler, frekas tabloları, ortalama, stadart sapma, miimum ve maksimum değerleri saptadı. İleri aalizde oralar arası farkı alamlılığı testi (ki-kare) uyguladı. Yüzde 95 güve aralığıda (CI: %95) çalışıldı ve p<0,05 alamlı kabul edildi. Elde edile bulgular, bezer çalışma souçlarıyla karşılaştırıldı. BULGULAR Egelli Sağlık Kurulu raporu düzelee 2166 olguu %52,4 (=1136) ü erkek, %47,6 (=1030) sı kadı olup, erkek kadı oraı 1,10 du. Olguları ortalama yaşı 57,14±17,61 (mi-max: , media: 58,00) di. 198

3 G. Çakır ve ark., 2014 yılıda Karşıyaka Devlet Hastaesi Egelli Sağlık Kuruluca düzelee raporları icelemesi Tablo 1. Yaş gruplarıı cisiyete göre dağılımı. Yaş grubu yaş yaş yaş yaş yaş yaş 80 yaş ve üzeri Toplam *% 10,1 13,3 17,2 20,0 21,0 12,5 6,0 *Tüm oralarda sütu yüzdesi kullaılmıştır. Erkek Kadı Toplam *% 4,2 7,4 12,9 20,0 22,5 14,6 18, *% 7,3 10,5 15,1 20,0 21,7 13,5 11,9 Olgular yaş gruplarıa ve cisiyete göre değerledirildiğide, her iki cisiyet açısıda da e sık ve yaş grubuda oldukları saptadı (Tablo 1). Yasal mevzuatımıza göre egellileri kedilerie sağlaa sosyoekoomik haklarda yararlaabilmeleri ile ağır egellilik durumu içi gerekli ola %40 ve %50 egel oraıa göre sııflama yapıldığıda, olguları 419 (%19,3) u %1-39 arası egel oraıa sahip olgulardı. Buları 234 ü erkek, 185 i kadıdı. Yüzde 40 ve üzeri egel oraıa sahip olaları ise 902 si erkek, 845 i kadı olmak üzere toplam 1747 (%80,7) kişiydi. Ayı şekilde, olguları 791 (%36,5) i %1-49 arası egel oraıa sahip olgulardı. Buları 436 sı erkek, 355 i kadıdı. Yüzde 50 ve üzeri egel oraıa sahip olaları ise 700 ü erkek, 675 i kadı olmak üzere toplam 1375 (%63,5) kişiydi. Egel oraı %50 ve üzeride ola olguları 338 i (%24,6) ağır egelli, 1037 si (%75,4) ise ağır egelli olarak değerledirilmemişti. Egel oraı %1-49 arasıda olalara yöetmelik hükmü gereği ağır egellilik değerledirmesi yapılmadığıda bu gruptaki olgularda ağır egelli yoktu. Tüm olguları egel oraı ortalaması 59,58±24,33 (mi-max: 1-100, media: 57,50) tü. Olguları %15,6 (=338) sıı ağır egelli olduğu, ağır egelli ola 338 kişii 144 (%42,6) üü erkek, 194 (%57,4) üü kadı olduğu belirledi (Tablo 2). Olguları ağır egellilik durumu ile rapor geçerlilik süresi karşılaştırıldığıda, ağır egelli olguları %94,7 (=320) sie sürekli ibareli rapor düzelediği saptadı. Tüm olgularda ise 1978 (%91,3) kişiye sürekli ibareli rapor düzelediği belirledi. Olgular bir veya birde çok kliikte muayee olup, taı alabilmektedirler. Tüm grupta hastaları kliiklerdeki ortalama muayee sayısı 1,81±0,39 du. Olguları 422 sii bir kliikte muayee oldukları ve buları 272 sii erkek, 150 sii kadı olduğu, 1744 üü ise birde çok kliikte muayee oldukları ve buları da 864 üü erkek, 880 ii kadı olduğu saptadı. Bir kliikte muayee olaları %9,8 (=33) ii ağır egelli olduğu, birde çok kliikte muayee olaları ise %90,2 (=305) sii ağır egelli olduğu belirledi. Toplam 2166 olgu içeriside her bir kliiği egel tespit ettiği olgu sayısı dağılımı Şekil 1 de gösterildi. Bua göre, sırasıyla e sık edokrioloji ile ilgili kliikleri (=1178) ve kas-iskelet-hareket sistemi ile ilgili kliikleri (=1140) egellilik tespiti yaptığı, e az ise deri-yaık ile ilgili kliikleri (=43) egellilik tespiti yaptığı saptadı. Tablo 2. Ağır egelliliği cisiyete göre dağılımı. Cisiyet Erkek Kadı Toplam Evet 144 %12,7* %42,6** 194 %18,8* %57,4** 338 %15,6* %** * Satır yüzdesi, **Sütu yüzdesi Ağır Egelli Hayır 992 %87,3* %54,3** 836 %81,2* %45,7** 1828 %84,4* %** Toplam 1136 %* %52,4** 1030 %* %47,6** 2166 %* %** 1200!#&&" 1000!&&&" 800 (&&" 600 '&&" 400 %&&" 200 #&&" &" 0 Edokrioloji Kas-iskelet ve hareket Kardiyovasküler sistem Siir sistemi Görme KBB Ürogeital Soluum Zihisel Sidirim Diğer Şekil 1. Egel tespit ede kliikleri dağılımı (Bir kişi bir veya birde çok kliikte muayee olup, taı alabilmektedir.) 199

4 Egelli Sağlık Kurulu Raporu u kullaım amaçlarıı eler olduğu Tablo 3 te gösterilmiştir. Bir kişi birde çok rapor istek edei ile başvurabildiğide toplam sayı değerledirile rapor sayısıda fazladır. Tablo 3. Rapor istek edeleri (rapor kullaım amaçları) dağılımı. Rapor kullaım amaçları Egelli kimlik kartı almak (Belediye hizmetleride faydalamak) Evde bakım yardımı almak Vergi idirimide yararlamak Durum bildirir rapor almak ÖTV muafiyeti ile araç almak Egelli maaşı bağlaması (2022 Sayılı Yasa ile) İstihdam (Egelli kadrosu ile işe girmek) H sııfı sürücü belgesi almak Özel eğitimde yararlamak Toplam* * Birde fazla amaç belirtilebildiği içi, rapor kullaım amacı sayısı olgu sayısıda fazladır. TARTIŞMA Düya Sağlık Örgütü ve Düya Bakasıı ortaklaşa hazırladığı 2011 Düya Egellilik Raporu u verilerie göre, yaklaşık 1 milyar ola egelli kişiler arasıda erkekleri kadılarda yaklaşık 3 kat fazla olduğu bildirilmiştir (1). Türkiye İstatistik Kurumuu (TÜİK) 2010 yılıda yaptığı Özürlüleri Soru ve Bekletileri isimli aket çalışmasıa göre, erkekleri (%58,6) kadılarda (%41,4) 1,41 kat fazla olduğu saptamıştır (5). Bezer şekilde Akar ve Demirel bu oraı 1,95 kat olarak, Kesiktaş, İstabul da 1.03 kat olarak, Arsla ise 23 ilde yaptığı çalışmada, bu oraı 1,4 kat olarak bildirmiştir (6-8). Beşer ve ark. ı (9) yapmış oldukları çalışmada, egellileri yaklaşık 2 / 3 sii (%59,7) erkek olduğu saptamıştır. Yıldırım ve ark. ı (10) çalışmasıda, Egeli Sağlık Kurulu Raporu ala 125 olguu %60,8 i erkek, %39,2 si kadı olarak tespit edilmiştir. Çalışmamızda da, diğer çalışmalarla uyumlu olarak erkekler kadılarda 1,10 kat fazla bulumuştur. Erkekleri yalızca egellilere sağlaa sosyoekoomik haklarda yararlamak amacı ile değil, çalışma yaşamıa kadılarda daha fazla katılmaları ve bua paralel olarak vergi idirimi, egelli kadrosu ile işe girme, erke emeklilik gibi edelerle % 46,4 16,5 9,3 8,6 8,3 7,7 1,3 1,1 0,8 kadılara göre egelli raporua daha fazla gereksiim duydukları, ortaya çıka bu küçük farkı da bu edele oluştuğu düşüülmüştür. Olgularımızı media yaşı 58, e sık görüle yaş grubu ise %21,7 ile yaş grubudur. Buu %20,0 ile yaş grubu izlemektedir. E az görüle yaş grubu ise, %7,3 ile yaş grubudur. Hastaemizde çocuk ve erge ruh sağlığı ve hastalıkları uzmaı bulumadığıda 0-18 çocuk yaş grubu olgular çalışmamızda yer almamaktadır. Bu edele olgularımızı media yaşı diğer çalışmaları aksie yüksek bulumuştur. Çalışmamızı aksie Kesiktaş, İstabul ilideki egellileri, Beyazova ise Akara Etimesgut Sağlık Ocağı bölgesideki egellileri e sık 0-14 yaş grubuda yer aldıklarıı bildirmişlerdir (7,11). Ayrıca Akar ve Demirel, Gazi Üiversitesi Tıp Fakültesi Hastaesie başvura egellilerle yaptıkları çalışmada, olguları media yaşıı 10 ve e sık yaş grubuu da %66,0 ile 0-14 yaş grubu olarak bildirmişlerdir (6). Özyurda ise, çalışmamıza bezer şekilde Akara Abidipaşa bölgesideki egellileri e sık 40 ve üzeri yaş grubuda yer aldıklarıı, 0-14 yaş grubuu ise üçücü sırada buluduğuu bildirmiştir (12). Çalışmamızda, olguları %80,5 ii (=1744) birde çok kliikte muayee edilip egellilik tespiti yapıldığı, %19,5 ii (=422) ise yalızca bir kliikte muayee edilip egellilik oraı tespit edildiği saptamıştır. Bezer şekilde Usku ve ark. ı (13) yapmış olduğu çalışmada, araştırmaya katılaları %9 u bir, %3,7 si iki veya daha fazla egele sahip olmak üzere %12,7 si egelli tespit edilmiştir. Her bir kliiği egel tespit ettiği olgu sayısı dağılımıa bakıldığıda, sırasıyla e sık edokrioloji (=1178), kas-iskelet-hareket sistemi (=1140), kardiyovasküler sistem (=769), siir sistemi (=761) ve görme (=711) ile ilgili kliikleri egellilik tespiti yaptığı, e az ise deri-yaık ile ilgili kliikleri (=43) egellilik tespiti yaptığı saptamıştır. Çalışmamızı aksie Akar ve Demirel i (6) çalışmasıda, olguları e sık %38,5 ile zihisel, ruhsal, davraışsal bozukluklar başlığı altıda muayee edildiği bildirilmiştir. Çalışmamızda, 0-18 çocuk yaş grubu olgular bulumamaktadır. Literatür iceledi- 200

5 G. Çakır ve ark., 2014 yılıda Karşıyaka Devlet Hastaesi Egelli Sağlık Kuruluca düzelee raporları icelemesi ğide, bu yaş grubudaki çocuklarda e sık zihisel, ruhsal ve duygusal foksiyolarla ilgili işlev bozuklukları edeiyle egellilik tespiti yapıldığı görülmektedir (5,6). Olgularımız arasıda çocuk yaş grubuu olmaması bu farkı edei olarak düşüülmüştür. Çalışmamızda daha çok orta ve ileri yaş grubuda ola olgular ve sıklıkla süreğe hastalıklarla ilgili değerledirmeler yapılarak egellilik tespiti yapıldığı saptamıştır. Bezer şekilde TUİK i yaptığı çalışmada da süreğe hastalığı ola egelliler %25,6 ile ikici e sık egel grubuu oluşturmaktadır (ilk sırada %29,2 ile zihisel egelliler gelmektedir) (5). Çalışmamızda tüm olguları egellilik oraı ortalamasıı %59,6 olduğu tespit edilmiştir. Bu ora yöetmelikte yer ala ağır egellilik taımıda belirtile %50 oraıı üzeridedir. Acak ağır egellilik kavramı sadece egel oraıı %50 i üzeride olması ile değil, ayı zamada kişii gülük yaşam aktivitelerii bir başkasıı yardımı olmaksızı yerie getirememesi alamıa gelmektedir (4). Bu yüzde ağır egellilik değerledirilmesi sübjektif bir değerledirme olup, başvurduğu Sağlık Kurulu da bu değerledirmeyi yapa hekimlere göre değişiklik gösterebilmektedir. Buu edei de sadece hekimleri kliik değerledirmesi değil, yöetmelikte yer ala kriterleri subjektif olmasıdır. Özellikle ortopedik ve örolojik egeller tamame subjektif ve simülasyoa açıktır. Akar ve Demirel i (6) yaptığı çalışma ile Yıldırım ve ark. ı (10) yaptığı çalışmalarda farklı souçlar elde edilmesi bu subjektivitei göstergesi olarak değerledirilmiştir. Ayrıca bu durum egelli bireyler ve kurumlar tarafıda yapıla itirazlar üzerie alıa raporlarda da kedii göstermektedir. Ayı egel türüe farklı kurumlarda farklı raporlar düzelemekte ve bu durum hekim ve hastayı karşı karşıya getirmektedir. Ağır egellilik ve süreklilik kavramlarıı objektif kriterler üzerie oturtulması ve yöetmeliği bua göre düzelemesii bilimsel açıda gerekli olduğu düşüülmektedir. Egelli Sağlık Kurulu Raporuu kullaım amaçlarıa bakıldığıda, e sık ekoomik itelikli haklar içi istekte buluulduğu görülmektedir. Çalışmamızda saptadığımız rapor kullaım amaçları sıklık dağılımları, 2002 yılı Türkiye Özürlüler Araştırması ve TÜİK i 2010 yılıdaki aket çalışmasıyla uyumlu bulumuştur (3,5). SONUÇ Egellilerle ilgili yapıla çalışmalar ve elde edile istatistiki bulgular; aa çocuk sağlığı ve geel sağlık hizmetlerii etkili ve kaliteli olarak yaygılaştırılması, kazaları öleyici ölemleri alıması, geetik daışma merkezlerii yaygılaştırılması, akraba evlilikleri kousuda toplumu aydılatılması, tüm fiziki çevrei ve şehirleşmei egellilere uygu olarak gerçekleştirilmesi, egellilere verile hizmetleri yaygılaştırılması, bu hizmetlere ulaşmadaki zorlukları kaldırılması, egellileri eğitimi ve üretke bireyler olarak topluma kazadırılmaları gibi ileriye döük politikaları plalamasıda çok öemli verilerdir (6). Birleşmiş Milletler (BM) Stadart Kuralları ve AB Özürlüler Stratejisi de belirlee ve Türkiye i de gerçekleştirmeyi taahhüt ettiği hedefler ışığıda ve Egelsiz Bir Avrupa slogaı doğrultusuda, egellileri yaşamı tüm alalarıa etki bir şekilde katılabilmeleri içi gerekli tüm çalışmalar yapılmalıdır (14). Birçok AB ülkeside ulusal istatistiksel verilere dayaılarak yapıla aket çalışmalarıyla egellilik stratejileri geliştirilmektedir. So yıllarda ülkemizde de Egelli Sağlık Kurulu raporları bilgisayar ağı yoluyla Ulusal Egelliler Veri Tabaıda toplamaktadır. Toplaa bu veriler aracılığıyla egellilerle ilgili pek çok bilgiye aıda ulaşılabilmekte ve politika oluşturma çalışmalarıda bu bilgiler öem kazamaktadır. Aayasa mızda yer ala sosyal devlet ilkeside hareketle, giderek arta egelli bireylere gereksiim duydukları sosyoekoomik destek ve rehabilitasyo hizmetlerii adil ve rasyoel bir şekilde ulaştırabilmek ve gerekli politikaları oluşturulabilmesi amacıyla egelli sayısıı ve tiplerii bilimesi so derece öemlidir. Bu açıda bakıldığıda, toplam 2166 olguda oluşa çalışmamızda, fiziksel 201

6 egellileri yaı sıra fizyolojik egelli diye adladırdığımız ortopedik ya da örolojik egeli olmayıp, kroik hastalıklarıı tedavilerii yeterli düzeyde olmaması ve sağlık hizmetide yeterli düzeyde yararlaamamaları edeiyle egelli raporu ala ve egelli sııfıa dahil ola bireyleri giderek arttığı görülmektedir. Bu hastalıkları başıda edokri sistem hastalıkları gelmekte olup, buu kardiyak edeli hastalıklar izlemektedir. Bu tür hastalıkları egellilik oluşturacak düzeye gelmemesi içi koruyucu ve tedavi edici hekimlik uygulamalarıı daha etki ve daha ulaşılabilir olmasıı yararlı olacağı, böyle olduğu taktirde fizyolojik hastalıkları bireyleri çalışma ve sosyal yaşamıa egel oluşturacak ağırlıkta olmayacağı düşücesideyiz. TEŞEKKÜR Bilgisayar ve istatistiksel çalışmalarımızda yardımcı ola Soer Kodama, Soer Güve ve Karşıyaka Devlet Hastaesi Sağlık Kurulu u değerli çalışaları ile igilizce çeviri kousuda yardımcı ola Aytaç Çalışka ve Arif Karagöz e katkılarıda dolayı teşekkür ederiz. KAYNAKLAR 1. Düya Sağlık Örgütü ve Düya Bakası. Düya Egellilik Raporu Yöetici Özeti (2011). dbak.org/turkeyinturkishextn/resources/ /yoeticiozeti.pdf (ET: ) 2. Departmet of Metal Health ad Substace Depedece, Nocommuicable Diseases ad Metal Health, World Health Orgaizatio, Geeva Ivestig i Metal Health. mh.pdf (ET: ) 3. Türkiye Özürlüler Araştırması 2002, T.C. Başbakalık Devlet İstatistik Estitüsü Başkalığı ve T.C. Başbakalık Özürlüler İdaresi Başkalığı. Devlet İstatistik Estitüsü Matbaası- Akara, Eylül 2009, 2. Baskı, IcerikGetir.do?istab_id=14 (ET: ) tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlaa Özürlülük Ölçütü, Sııfladırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkıda Yöetmelik ( resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/03/ htm) (ET: ) 5. Özürlüleri Soru ve Bekletileri Araştırması, TÜİK Survey o Problems ad Expectatios of Disabled People, Akar T, Demirel B. Bir üiversite hastaesie başvura özürlüleri aalizi. Türkiye Kliikleri J Fore Med 2008;5(3): Kesiktaş N., Ere B., Köse R. İstabul ilide özürlülük oraı ve özürlüleri durumu. Türk Fiz Tıp Rehab Derg 1998;44(2): Arsla Ş, Gökçe-Kutsal Y. Yaşlılarda özürlülüğü değerledirilmesie yöelik çok merkezli epidemiyolojik çalışma. Geriatri 1999;2(3): Beşer E, Atasoylu G, Akgör Ş, Ergi F, Çullu E. Aydı il merkezide özürlülük prevalası, etiyolojisi ve sosyal boyutu. TSK Koruyucu Hekimlik Bültei (TAF Prevetive Medicie Bulleti) 2006;5(4): Yıldırım A, Çeti İ, Toprak S, Yılmaz R, Gümüş B. Gaziosmapaşa Üiversitesi Tıp Fakültesi Hastaesi de Mayıs 2007 ve Kasım 2008 tarihleri arasıda verile özürlü raporlarıı değerledirilmesi. Adli Bilimler Dergisi 2010;9(1). 11. Beyazova M, Bumi Ç, Beyazova U, Bumi MA, Aksöz Ş. Etimesgut Sağlık Ocağı Bölgeside Sakatlık Epidemiyolojisi. Gazi Tıp Dergisi 1987;3(1): Özyurda F, Soyer A. Sakatlık soruu ve demografik özellikleri. Sağlık Dergisi 1982;156(1-12): Usku E, Öztürk M, Kişioğlu AN. Isparta ilide özürlülük, sakatlık ve egellilik epidemiyolojisi. Sağlık ve Toplum Dergisi 2005;1(1): AB Özürlüler Stratejisi Çalışma ve Sosyal Güvelik Bakalığı AB Koordiasyo Dairesi Başkalığı Bültei Eylül, Ekim, Kasım, Aralık 2010, Sayı:55, Sayfa:26-30, Çevire: AB Uzma Yrd. Gamze AKIN ( urfaprojeofisi.gov.tr/dosyalar/21630_csgb-abkd- Say%C4%B1%2055.pdf) (ET: ) 202