11 HAVA TRAFiK KAVRAMıNA
|
|
- Umut Yaşar
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1
2 Aj. TraNIe saıeıy çndekler TechııcalPersonll81 Assocallolı Ig.ıj3 4 GRş ATSETPA Adına Sahb Cavt SIVRIHIsAR Yazı,ler Muduru Erdal KILlNÇ Yayın Kurulu Nusret YILMAZ SamORUÇ Faruk EGEMEN Hall ÇOKER Mehmet MUSLU Necdet ÜNAL Nurhan GÜZEL Baskı Kale Olset - Matbaacılık Tel: (0.312) Faks: (0.312) ATSETPA YÖNETM KURULU'NDAN 6 KESNTSz GÜç KAYNAKLARI Erdal KILlNÇ 8 TRABZON HAVALMANı Nyaz KUZUR 10 KAYSER ERCYES ÜNvERSTES svl HAVACıLıK MESLEK Y.OKULU 11 HAVA TRAFK KAVRAMıNA YÖNETM BlM ÇERÇEVESNDE GENEL BAKıŞ 16 UYDU HABERLEŞMES Basım Tarh EylUl 1996 Yazı,ma Esenbo~a Adres Hv.lm.Teknk Blok No:44 ANKARA Tel /1152/1491/1383 Faks Dergde yer alan yazılardak görüşler yazarlarına attr. Yazılar, derg kaynak gösterlerek kullanılablr. FDC~larlOOınv.~ yararlandtormııl:»m.~alman HavaaIarNn 60. Yıl ktapçıqı çln OHMLBasın vehaldıı ljşkrerşubesrno::ıeemeoı gııçeniereteşekl((lredertz 22 STANBUL VE ANTALYA ŞUBELERMz 1. OLAGAN GENEL KURULLARINI YAPTı 23 BLGSAYAR Hüseyn ENGNAR 26 ELEKTRONK KARTTAMRNDE OTOMATK SSTEME GEçş 28 ATAMALAR 29 BULMACA ŞUBE [RIBA MlMARALARlMIZ IstanbJ Anlalya ızmr r'2190veya » &'1560veya1557 HAVACılıK ELEKTRONI(;,I
3 cırerhaba, Yapılan gayretl çalışma ve öıver sayesnde br yandan 2. Olağan Genel Kongremzyapmış olmanın, dğer yandan dergmzn 7. sayısını çıkartablmann sevncn yaşamaktayız. Yapılan 2. Olağan Genel Kongre sonunda Derneğmzn yen yönetm kurulu belrlend. Ayrıca Havacılık Elektranğ Teknk Elemanlar Derneğı olan adımız Hava Trafk GDvenlk Elekfran/ğ Teknık Elemanlar Derneğı olarak değştrld. Esk Yönetm Kuruluna bugüne kadar yaptıkları çalışmalarından dolayı teşekkor eder, Yen Yönetm Kurulunun geçmşte yapılan çalışmalar sonucunda kazanılan brkmlerden faydalanarak daha etkn br çalışma çnde olmalarını temenn ederz. Bunun yanında Yazı Işler Esk MüdOrümüz Emne Er/I(a yaptığı gayretl çahşmalarından dolayı teşekkürlermz sunar, derneğmzn br Oyes olarak bundan sonra da yardım ve çabalarını esrgemeyeceğn umarız. Derneğmzn bu sayısında yazılarıyla Dergmze kalkıda bulunan Doç. Dr. Yüksek Mühends Mustafa Cavcar ve Yüksek Mühends Aydan Cavcara teşekkür edyoruz. Ilgl yazıda Hava Trafk Yönetm kavramı ve gelşen teknolojye paralel olarak bunun Hava Trafk yönetmn nasıl etkleyeceğ le lgl br yazımızı bulacaksınız. Ayrıca günümüzde blhassa haberleşme alanında yaygın olarak kullanılan uydular ve uydu haberleşmes hakkında temel bryazımız bulunuyor. Gelecek sayımızda uyduların Hava Trafğnde kullanımı le lgl br yazıyla bu konuya değnmeye devam edeceğz. Br sonrak sayımızda yenden buluşmak dleğyle... Erdal KILlNÇ 4 HAVACılıK ElEKTRONIGI
4 DHM Genel Müdürlüğüne Sn. Mustafa Özatamer atandı DHMI Genel Müdırlğüne uzun br adana sonra tekrar atanan Sn. Mustafa OZArAMER'e yen görevnde başarılar dler, Tüm DHMI personelne hayırlı olmasım dlyotuz. Aynca DHMI GeneL MUdür Yardımcılığına atanan Sn. Gafur YARDIMCI'ya yen görevnde başanlar dlyoruz. 1 OH.W Genel MJıbü Muıtafa OZATA.V.ER ATSETPA vöne1'b1 KlJRULUNDAN 01~09I1993tarhnden ber Havacılık Elektronğ Teknk Elemanlar Derneğ adı altında laa~yettern, DHMI Esenboğa Hava lmanı Teknk Blokta son:kırmekt.e OLan Derneğmz, Genel Merkez 2. Olağan Genel Kurulunu tarhndeyapb. _ Genel Kurulda bazı tuzük maddelernn değşklğne gdlmş ve demek smnn değştrlmes gfndertıe getrinştr. g~~~~ıl(r:~:e~~~~r~:t::~~:ı~ca7~=n~~~~~k Güvenlğ Elektronk personel, konulannda özel, ntelkl, yetşmes uzun yıllar alan, özverl çalışmalan sonucu konularında uzmanlaşan az sayıda mühends, teknk öğretmen, teknker ve teknsyenden oluşmuştur. 8u mevcut çalışma brmlernde uzyıllık manlaşab br eğtm süresne htyaç k personelnn dğer kuruluşlar ' poltkasının belrlenmes camamı- dak elektronk personelnden farklı br statüye konularak uzmanlık alanlarına göre ücret zm dleklernden brdr. Bunlar düşünülürken tarhnde Bakanlar Kurulu kararıyla resmı gazetede yayımlanan 657 Sayıl Devlet Memurlan Kanunu ve Ek geçc 9. maddes kapsamına gren kurumlardan aylık alanlara 1996 yılında ne mk tarda zam ve tazmnal verleceğ belneyen karar ve ek cetvellern yürurluge konmasıyla son çıkan personel kanununda daha öncek kulumsal cetvelde varolan solumluluk ünvanlarımn bulunmaması bzler ma!1tur elmşlr. Konunun uzernde ı tzlkle durulmakla ve takp edlmektedr. Hazırlanacağı söylenen br sonrak kurumsal cetvelde sorumluluk ünvanlann~n tüm Hava Trafk Güvenlk Eleklronğ çalışanlarını kapsayacak şeklde duzenlenmes çn çalışmalarımız devam emektedır. Hedefmz cama olarak en y noktaya çıkmakhr. Derneğmı Ekm ayında IFATSEA'ya üyelğmz le lgl çalışmalara devam etmekte olup Türkye'y en y şeklde temsl edeblmek çn haıırlıklanmızı sürdürüyoruz. A;ı~~~~\KoI~~kKJa:t~~:~;~~IK ELEMANLAR Türkye Cumhuryet'nn, Türkye hava sahasındak evrensel havacılık hzmeuernde hayat önem taşıyan kontrol, sürat ve gwentk konulanndak güvences; yetşmş ve her zaman özveryle çalışmasını sürdünnüş ve sürdürmekle olan Hava Trafk Güvenlk Elektronığı personeldr. Havayolu le seyahat eden nsanlann büyük br çoğunluğunun varlığından ha. berdar olmadığı sstemlermz onlann hzmetne sunmak, onlara ermyetl br yolculuk temn etmek bzler çn en büyük mutluluk kaynağıdır. Hava Trafk Güvenlk Bektronğ, seyrusefer chazlannın tess, onarımı, bakımı, dames, yen hava yollarının açıl. ması, hava,tr~f~ kontrol ve meteorolojk şartlann saptanması, hava I,man ve meydanlannın güvenlğ, tennııal ve uçuş bl,- g hzmetlen, ılgıl enformasyon blglernn dünyaya duyurulması, tfaıye haberleşme hzmetler, emergeney durumlarda acıl habe~eşme, seyruseler chazlarlmn uçuş kontrolünün yapılması ve kalbrasyonu, uçuş planlannın lgl yerlere dağıtımı ve takb gb pek çok konuda cdd sorumluluklar! bulunan ve bu hzmetlern 24 saat faaltutulmasmı gerektren yüksek teknoloj çeren br branşlr. Banşla ve savaşta Türkye Cumhuryet Hava Trafk Güvenlğnn bel kemğ n oluşturan Hava Trafk Derneğmzn kuman şubeler 1. Olağan Genel Kurullannı yapmıştır. Kısa süre çnde demeğmzn örgütlenmede gösterdg başandan dolayı tüm emeğ geçenlere teşekkur edyoruz. Başarının sım breysel davramşlardan sıyrırarak toplumsal yapılar oluşturmaktan geçmektedr. ATSE'lPA HAVACılıK ELEKTRONlGI 5
5 KESıvısİZ GÜç KAYNAKlARI ÖZellkle 1980'l yıııarda ülkemzde elektrk tııo']lsı ürl'tmnn gelşen sanaynn htyaç duyduğu elelank gereksnmne yeterl gelmemes ve ardıııduıı haş gösteren elektrk kesntlern hatırlayanlar olaeakıır. Mevcut SOrulHllhugln çn cıehala devam edyor olması, özellkle blg şlem sstemlerne bağımlı olan kurum ve kuruluşların bu kı~;asürel elektrk kcsntlernn getrdğ aksamaları gderecek yapılara yönelmesne neden olmaktadır. Bunu gdermenn cn y yolu da şüphesz güç kaynaklarıdlf (UPS). Gelşen ıcknolojylc brlkte kesntsz güç kaynakları da sürekl yenlenmektedr. Yan lcıken (eknolojs ve!üm- Icşık devrelerdek gı:lşmelcr yen KGK'lerdc y rı.'- gülc edlmş düzgün br çıkış gerlmnn elde edlmes, şebeke gc:rlmndeıı fazla etklenmeyen akü şarj brmlernn kuııanılması, enerj tasarrufu sağlayan yüksek verml gç katlannm gelştrlmes çn yen KGK hsarımları yapılmaktadır. Bugünkü teknolojnn amaçlarından br de çok küçük transformatörlcrle zolasyon problemn hall~t:rck grş vc çıkışlarda tranformatör kullanmayan KGK'lar üretmektr. Kesntsz güç kayııağı klıl/alllmmm amaç/an:. Yüksek gerlm, an elektrksel yükselmeler. düşük gerlm. elektrk kesntsı, elektrk hattındak gürültüler vb. etkler yalnızca verlen bozulmasına değl blgıs<8ar v~ çcvre chazlarının ömürlcnnn azalmasına st~byet, crr. 2. Şmşek çakması. bına elektrk haıundak sorunlar, elektrk hallanmn bu1.lanlııası. şehr dışı bölgelerdc yaşanan elektrksel dlzenszlkkrn yarattığı etkler azalmıak. 3. Blgsayarla çalışırken elektrk kcsms sırasında meydana gelebtecek etkler: Sstcmn şfresn de~şırrken onaya çıkacak br elektrk kesnts dosyalara erşm engelleyeblr. Dskn fle alloealon tnblc (FAT) alanına blg yaıılırken mcydnna gelecek olası br kesnı sonradan sstemn dsk hataları vermesne yol açablr. Geçc belleğe yazılan tünı blgler elektrk kesms le. brlkte slnr. Özellkle otomatk kayıt modunda olmayan vcr tahanı uygulamalarında brçok kullanıcının grdğ hlgler olası hr elektrk kesnts lc gdl'tleblr. Kesntsz güç kaynağı tp/er OJJ-llleKCK Off-lne ya da sı:ınd-by olarak slnıtlan1ı~ alt dzey KGK lar, şebekede herhang br kesnt olmadı- ~ı sürı"ce beklernede kalan ancak hr kbııt cınında devreye grerek yke enerj sn~layan ssteınlerdr. Şebekeden gelen gerlm herhang br şeklık aküler üzernden geçmedğ çn herhang br regülasyon sözkonusu değldr. Ancak hazı tp off-lııe KGK'larda yüıdc ls'lk br regül,\syoıı sağlanahlmektedr. Off-lnc sstemlerde enerjnn keslmes anında yaklaşık k mlsanyede br rölc devreye gın;- hlmektedr. Ancak şebekede oluşan arklar nedenyle zamanla hu röleler bozulahılnıekıedr. Bu ı\... dcnlc buytlk sstemler off-lnc KGK'lar terch edlmez. Lııe fııteractve KGK Lne ınteractve KGK'lar kademelı olarak rcgılasyon yaparak akü ve şebekcy volıajın durumun,ı gore oraıısal olarak kuııaııırlar. Bazen bu şlemlen hır mkroşlemc yardımıylı yaparlar. K;]pasıelcrnn çok yüksek olmamasın;] kırşılık ucuz olması şlewıeler çn terch sebeb olmakwdır. 6 HAVACılıK ELEKTRONI~I
6 OIı-/ııeKGK On-lne KGK'Iar şebekeden tamamen hağımsız olarak çalışır ve ba~1ıolduğu sstemn akülcrle besler. Grş gerlm nc olursa olsun 1+ )'Üzde 1'lk br sapmayla 220 Vo( ÇıkıŞ verrler. Akükrn ömrünü kısahılması br dezavantajları olmasıyla brlkıe--gı güvenlr yapılardır. KGK kııllaıııııımdıı merkez ve (/ağıııık yerleşm KGK'ların merkez yerleştrlmes çn büyük br oda gereksnm vardır, Bu yapıyla br şletmedek tom ssıernkrn gerekl enerj htyacı br ıck KGK tarafımlan sağlanır. Bu yapının dezavantaj! sstemn "rızası bunun gderlmes csnasında tüm sstemlern ve enerj htyaçlarıııııı karşılanamamasıdır. Dağınık yerleşm çn herbr ssteme aı br KGK hulundurulmaktadıf. Bu yapı lc herhang br arıza durumunda br başka üntenn KGK'sl kullanılablmekıe veya bu arızaıın (Üm sstemler etklcırıcmcs sa~ıanmakı:adır. Ancak hu yerleşm çn brden fazla KGK gerektğndcn pahalı br yapıdır. Br KGK'da artman özellkler KGK'lıın şarj şlem düşük şebeke voltajı LC yapılahlmektedr. 2. Br ekranda KGK üzl.-rndek yük sevyesn 3. Akü Şllrj sevyesn 4. Sstemn normal. yok şelıekcde. şebekc mı dışı durumları 5. Aşırı )'Ük, aşın sıcak. akt düşük. dcşarj sonu. yavaş şarj, normal şarj durumları Kısa devre çn ses ve ışık alarmınl 6. htva etmeldr. ms ve daha düşük ı.amanda devreyc gqtblme Kesntsz güç kayııağıııııı güc Ile olmalı? Kullanılan sstcmde yer alan chazların ~'('klğ toplam enerj kullanılması gcreken KGK'nııı gücnü belrler. Ancak lerye yönelk olarak ck hr chazın kurulması gerekebleceğnden daha buyük güçte hr KGK alınması daha sabetl olablr. Kesntsz güç kayna~ına bağlanacak her chazn çckccc~ güç VA (Volt/Amper) cnsnden belrlenr. Bazı chazlar'çn bu \Vatt cnsnden verlmştr. Bunu V~'e çevrmck çn 1.4 1eçarpı1ır. BAZI CHAZlARIN ÇEKT GÜÇ MKTARl KGK aşağıda helrtlcn uyarıcı sstemler le uonaulıııalıdlt. CHAZ Harcadığı güç (V/Al. KGK'da ışıklı ve sesl uyım snyaller ve gösıeq:;esn ::J,ı renkl ekran renkl ekran 150 Iş stasyonu Server 15(}"300 Termnal ISO-2Dn Nokta Vuruşlu Yazıcı Faks Değ~kgüçtek kesnlszguçkaynaklan ScıulOer 150 HAVACıLıK ELEKTRONIGI 7
7 HAVAALANı VE LMANLARıMIZ,. -, Nıyazı KUZUR TrabzoIL Hv. LIJl. L Eln. T.Şf...J Tarh, sosyal, kültürel, doğal zengnlğn merkeznde kurulmuş br havalmanı Do~u Karade,nz Bölgemzn tarh, sosyal, kültürel özellkler ve do~al zengnlkler le dkkat çeken öneml br merekz olan Trabzon, aynı zaman djls_a1l!p.- oldu~u Serbest Bölge yatırımcılığı lc de tar Iı İpekyolu üzernde Doğu LC Batının en öneml geçş noklasıııa kaynaklık yapmaktadır. 1')57 :'ılır.~h hzmete sunulan Trabzon Havaalanı, 1:;% yıında Havalmanı statusüne kavuşnırula. rak. Devlet Hava Meydanları Işletmes tarafındaıı şletlen svl kategordek 7 havalmanından hrdr. \~~?'ylınrta.tı7.mrji:..'\lmlıjalı_u.abzon Havaalanı, 1996 yılında Havalmanı statusüne kavuşturul,,- 8 HAVACılıK ELEKTRONlGI
8 rak, Devlet Hava Meydanları Işletmes tarafından şletlen svl kategordek 7 havalmanından brdr. Şehr merkezne 6 km. uzaklıkta doğu stkametnde kurulu bulunan Trabzon Havalmanına ulaşım otobüs ve taks şlctrnedlğ le sağlanmaktadır. SEYRÜS~~ER YARDIMCI:~~..,.tMLER Toplam metrekardk kurul alam bulunan havalmanında 3R41 metrekarelk termnal hnası ve otopark alanı, 2640x45 metre ve 1571 x30 mter boyutlarında beton kaplamalı adet pst, 2 ıooxıoo metre apron le 45x23 metre boyutunda taksrutu bulunmaktadır. Kule yükseklğ se 26 metrekaredr. Ayrıca, yen dışhat termnalı apron genşletme ve çalışmaları le beraber yen meteoroloj bnası, kuvvet santralı nşaat çalışmaları devam etmektedr. PTT bankosu, 2 adet Cafe, 4 adet Duty Free bulunan havalmamnda 238 araç kapastel oto Shop park yolculara hzmet vemıektedr. Havalmamnda ayrıca VIP ve eıp salonları da hzmetle bulunmaktadır. Trabzon Havalmanı çersnde hava seyrüsefer güvenlğn sağlayan, Hava Trafk Güenlk Elektronğ ssteınlernn 24 saat esasına güre aktf tutulması VORchazy OMEchazı NOBchazl llschazı HFvercalıcl HFverc HFalıcl VHFverc!alıcl VHFverc VHFalıcl UHFverc UHFalıel E Telsz Telefaks Teleks 1 ade! 1 ade! 2adel 1 ade! SSTEMLER 2 adet 3adet Sadel lladel 16adel 16adeı 4adel 4 ade! 17 ade! 6 ade! 6 ade! çn 4 elektronk teknsyen görev yapmaktadır. Telefon Santral (200 Abone Kapastel) 1 ade! 24 saat esasına güre aktfhalde, bakım, onarım kalbrasyonu eksksz yapılan Trabzon Havalmanı'ndak ve elektronk sstemler yandak şemada sıralan- mıştır YTLI GERÇEK YTLL GERÇEK 7345 HAVACılıK ElEKTRONIGI 9
9 ~ (~) ~ layseri ERCİYES ÜNİl'ERSİTESİ SvL II1WACILll ~IFSI.El YÜlSEl OlULU tarhnde ErdYe5 Ünverstes bünyesnde Türk ha\'acıııgının htyacı olan yüksek vasıflı ara elemanları yetıştrmek amacıyla Svl Havacılık Meslek Yüksek Okulu kurulmuş ve 1995/1996 öğretm yılında 60 ö~ıenc hazırlık sınıfına kaulmış-!ardır. Hazırlık sınıfını başaran ö~rcncler eğtm-öğretm yılında ıcknk öğretmc başlayacuklafllif. Svl Havacılık Meslek Yksekokulunun mc\' eul eğtm programları; uçak gövdc. uçak motor. uçak elektrk ve uçak elektronkten oluşmaktadır. Okulun öğrenm S(rc<; 3 yıl olup. lk brnc yıl Inglzce hazırlık sınıfından oluşmakta. sonrak k yıl se teknk eğtme ayrılmıştır. Amaç olarak; belrtlen programlarda yabnnca dl blen ler blg ve becerye sahp uçak sanaynn htyacı olan teknkler yetştr. mck!ir Teork ve pratk derslerden oluşan c~tm programında. u.. 'Ork desler Ercyes Ünverstes Mühendslk Fakültes Ö~rctm elemanları tarafından verle cek, uygulamaya yönclk dersler çn Ka)'5er'dek 2. HIBl'lı1 komuıanlı~ı gb askcr kuruluşlardan faydalamlacaktır. Yüksek okulda adet profesörlhk. 3 adet doçenılk, 3 atlet yardımcı doçentlk ve adet öğretm görevls kadroları tahss edlmş olup, bu kadroların doldurulına$i lc Yükı;ck Okuhın akademk kadroları dahada kuvvetjenecekt!r. Okul şu anda Etc)'cs Ünvcrstes mkanıarından faydalanılarak faalyetlern sürdürmektedr. Okul çn müstakl br bna çnde 4 adet laboratuvar kurulma. ı planlanmışıır. Yüksek Okulun Müdürlüğüne Prof. Dr. Vcyscl getrlmştr.i.t.o Makna Fakültes,Uçak Mü ATLı hendslğ bölümü ıııeıunu olan Prof. ATlı Yüksek Lsans proğramını A.B.D'de doktora çalışmalarını se I.T.O Fen Blmler Ens. Makna ve A.B.D Uçak Mühendslğ proğramlarında tamaınlaınışıır. Iler derecede Inglzce blen Prof. ATLl'nın meslc~yle lgl yayınlanmış br çok eser bulunmaktadır. Ercyes Ünverstes Svl Havacılık Meslek Yüksek Okulu kuruluşuyla brlkte yo~un faa!yt:- br tc grşmş Mayıs 1996 tarhler a~rısında Kayser Brnc Havacılık Scnıpozyuınunu planlayarak blylk br lg ve kalılmlla gcrçcı.:ıcştrmştr. Sempozyuında; uçak tasarımı. uçak glç sstemler. aeroelastste, uçak Iıakıın ve onarımı. gürültü kontrolu. uçak eleklron~. radar ve navgasyon. havacıhkta blgsayar kullanımı, havayolu şletmeclğ, uzay teknolojs havuolıkla lgl dğer konularda ve çeştl bldrler sunulnıu~tur../ Türk havacılı~ının temeııernn atıluı~ı Kayser ülkemz havacılı~ına bundan böyle blmsel çalışma 10 HAVACıLıK ELEKTRONIGI
10 HAVATRAFİK YÖNETİMİ KAVRAMıNA YÖNETİM BİLİMİ ÇERÇEVESİNDE GENEL BAKıŞ Doç. Dr. Y. MUh. Mu.~laraCAVCAR Alp Havacılık Sanay ve Tc. A.Ş. - ESKIŞEHIR YUk. f\1ııh. Aydan CAVCAR Anadolu Onj,,'ersıes Svl Havacılık Yük."Ckokulu Öğr. Grv. -ESKlŞEHIR 1. GİRİş Hava u-afık hzmeher 1930'lu yılların başlarında alanları cvarında karşılaşılan hava trafğ tıkanıklığı hava problemne br çözüm olarak ortaya çıktı [ll]. Verlen lk hzmet türü meydan konlrol hzmet d. Artan uçak trafğ meydan kontrol hzmetne yaklaşma kontrol ve daha sonraları saha kontrol hzmetlernn de e1e1eomesne yol açtı. Böylece hava trafk konırol hzmetler sstem meydana geld. Başlangıçta nama ve ışıklı şaretlerle yürütülen hzmetler, teknolojk gelşmenn paralehııde radyo ve daha sonraları da radar yardımı le gerçekleştrlr hale geld. Aynı gelşme sürec hava araçlarında oluşarak, sadece da görerek koşullarda yapılablen uçuşlardan, her türlü havn koşullarında :ıleıl uçuşların yapılablmes konumuna gelnd. Öıcllklc, son 20 yılda elektronk, blgsayar ve kontrol sstemler teknolojsnn dev adımlarla gelşmes, otomasyonun hava trafk hzmellerne yansunasına nedcn oldu ve hava trafk sstem karmaşık hr nsan makn:ı ssıem halne geld. Günümüzde, ABD vc Avrupa'da yapılan araştırma-gclşınne çalışmaları sstem 2000'1 yıllarda tam olomatk hale Blm" teknkler IS] le mümkn olablmekıedr:. Bu nedenle. günümüzde gelnen noktada hava trafk hzmetlernn yürttüıüşünde. yönelmn ç~şllı fonk.~yanlarından sadece br olan kontrol unsuru değl. tüm fonksyonlar kullanılır hale gelmştr. Ntekm. son yıllarda. uluslararası havacılık çevrelernde Hava Trafk Kontrol (ATC) term yerne Hava Trafk Yöneım (ATM) term çok daha sık olarak kullanılmaktadır. Bu makalede "Hava Trafk Yönetm" kavramı yönetm blm çerçevesnde tanımlanacak.tır. 2. TEMELKAVRAMLAR 2.1. Hava Trafğ Uçuştak ve hava meydanlnrının manevra sahalarındak bltün uçaklar beraberce hava ırafğn ()lu~ıururlar[5]. 2.2 Hava Trafk Hzmetler getrmey amaçlamaktadır. Hava trlf~nc verlen; uçuş hlg hzmetler. hzmetler, hava ırafk th\'sye hzmetler. saha uyarı koııırol, termnal kontrol ve meydan kontrol hzmetlern çeren hava ınıfk kontrol hzmetlt.. -r heraherce Bütün teknolojk gelşmelere rağmen "ukanık- hava trafk hzmetlern oluştururlar f51. Hava Trafk hzmetlernn amaçları: hava trafğ- lık". günüınüzde dc. başlangıçta olduğu gb bava trafk sstemnn ana problem olmaya devam etmekte- nn: dr. Boyle br problem n çözümü se çok farklı öıellklere sahp çok sayıda kısltlayıcll\ın etks alunda yapllahlmektedr.!l. Dünya Savaşı yıllannda doğan "Yöneylem Araştırması" blm veya "Yönetm Emnyctl, Verml ve Ekonomk olarak şley~n satlamakıır. Dola- HAVACılıK ELEKTRONlGI 11
11 yısıyla, hava trafk sstem de bu amaçları sağlamak zorundadır. Brbryle çok yakından lşkl olan bu amaçların hepsnn aynı zamanda en y şeklde gerçekleştrlmes mümkün değldr [4] Hava Trafk Sstem Hava trafk sstem, hava trafk hzmetlernn görülmes çn hava sahası, seyrüsefer teknk donanııııı, hava araçları ve nsangücü unsurlarını br araya getren hzmet lretm sstemdr. 3. YÖNETİM VE YÖNETİM FONKSİYONLARI Karmaşık hzmet ln:tm sstemlernde, hava hzmetlernn amaçlarında olduğu gb, çelşen trafk uıısurlar arasında uzlaştırıcı çözümler bulunması çeştl matematksel analz benzetm yöntemlernn ve kullanılmasını zorunlu kılar. Bu yöntemler yardımı le gerekl karar verme yeteneğnn gelştrlmes üre- [m yönetm dspln le gen,:ekleştrlr. Üretm yönetm, br şletmenn elnde bulunan malzeme, makna ve nsangücü kaynaklarının belrl mktarlardak ürünün stenlen nıelklerde (kaltede), stenlen zamanda ve mümkünse en düşük malyetle üretmn sağlayacak bçmde araya getrhnesdr.buradan hr anlaşılacağı gb, üretm yönetm mktar, kalte, zaman ve malyet unsurları arasında ıızlaştırıcı çözüıııler bulmaya çalışır [9]. En genel anlamıyla yönetm; planlama, organz,l~yon, adamlarna, kontrol ve koordnasyon gb beş ana fonksyoııun arada kullanılması suretyle, br br organze yapm1l1 belrlenmş br amaca doğru başarıyla yönlendrlmesdr. Br organzasyon, yönetm şlemnn bıı~arıyl<ı gerçeklcştrlebldğ çerçeve br 4. HAVA TRAFİK YÖNETİM.İ (AIR TRAFFle MANAGEMENT-ATM) En çok sayıda hava aracına en emnyet. en verml ve en ekonomk şeklde hzmet "erlmes hava trafk sstemnn amaçları olduğuna göre bu unsurlar arasındak uzlaştırıcı çözümler Hava Trafk Ynetm tarafından bulunmalıdır. O halde, Hava Trafk Yönetm br üretm yönetmdr. Hava trafk yönetm sorumluluk alanbırı çmll;- k hava akışları ve hava sahasıııııı en etkn kullanımı- III planlama ve organze etmekle yetkl otorterlern şbrlğ çndek çalışmalarını açıklaımtk üzere kullanılan türetlmş br termdr. Buna laveten. hava trafk yönetm term ayrıı hava sahasınııı fru-klı kullanıcılannın yasal gereksnmler le uyumlu olarak. hava sahasının en etkn bçmde şletm anlamında da kullanılır. Bu term aynı zamanda hava trafk kontrol ssteınnn kapastes lc verlen br hava sahasındak toplaın trafk akışının uygunluğunu temn etmey sağlamak amaeıyla yapılan OTlak çalışmaları fade etmek çn de kullanılır. Hava trafk yönetmnn temelnde "Emnyet kaza olmaması demektr" fkr vardır l6j Organzasyon Yapılan hzmetlerde lıedeflenen amaçlara ıı!aşablmes, ancak y br organzasyon le münıkn olur. Organzasyon yönetmn amacına ulaşmasını sağlayan br yapıdır [7]. Br uçağa uçuşun planlanma (uçuş blg), kalkış ve nş (meydaı} kontro!), tırmanma ve alçalma (termnal kontro!) ve seyahat (saha kontrol) salbalarında verlmes gereken hzmetler brbrler lc lşkldr fakat brbrnden farklı özellkler gösıcrrler. Bu farklı hzmetlern tamamında amaç ayll1 olduğundan, toplam amaca ulaşına hu hzmetlern ve hzmetler gerçekleştren sstemn organzasyonu le çersnde vardtr. 12j. sağl,u1ır. 12 HAVACılıK ELEKTRONIGI
12 4.2. Plaıılama ve Koııtrol Tüm planlama \'C faalyetlernde oldu~ gb ATM'n planlama fonksyonu da kapsadı~ı dönemler tbaryle kısa, ona ve uzun vadelj olarak ele alınır. Planlaına k grup altında dştn(j\cblr. Orta-uzun vadel fonksyonlar stratejk fonks yonlar stratejk fonksyonlar olmak üzere. uçuşun straıejk kontrolunun fonbyonları Şekl-2"de vcrlmışlr. (1) Sstem planlaması (hava salllsı yapısının, ATe usullernn planlaması gb) (2) Uçuş tarfelernn planlanması. Bunlardan lk uzun vadel planlama olarak düşünülürken, kncs orta-uzun vadel planlama faal yet olarak dlşunüleblr. planlaması Sstem uzun vadel olarak. (genellkle tahmn trafk talebne ve teknk donanımdak 5 yıl) gelşmelere göre yapılır. Pk. trafklerde yapılan sck- [ör[erne vcya geçc hava yollarının kullanımı geçc taktk sstem planlamasıdır. Uçuş tarfelernn planlanması se, Ş~kl-2 Strolejkkonımlun~ukse.ycl mudel 131 (1) Akış planlaması-uzun vadel. (2) Uçuş gelşmnn planlanına.~ı-orta vadel 1101 şeklndedr. Kontrol fonksyonu dama planlama fonksıyonunu zler. Bu durum Şekl -I'de akış planlaması ve kontrolu dagramı le de örneklenmşir. Yapılan her planlanıanın ve şlemn dotnılu~u kontrol fonksyonu leölçülür. ~ -..,....,...- _OL -- sm"le~~~ ,..., _. PLANI..- ISTIl"TEJ"; TIlKTıK F:,"~- Stratejk konırol; uçuş planları eklcrı "cfveya akışının orgaııızc ('(ljmes çn orta-uıun "adel trafk müdahaleler lc planlama faalyetlern ıemsl eder. Stratejk fonksyon çevrm dışı (orr-lne) vc çe\tm ç (on-lne) kontrol ayrıştırma krterlc g,örc ık hölümc ayrıhr. Çevrm dışı konıml trajk ıahmnnc dayalı olarak lgl uçaklarııı sstemegrşnelcn ünt:t: yapı!- mış planlama şlemnn hafızada canlaııdırılınasıdır. Bunun ters olarıık çevrın ç kontrol şlem se sıstemn mevcut durumunun gözlenmesne dayalı olarak. dnantk olarak yapılır. Akış konırol: sstem kapastes lc ırafk talebnn karşılaşımiması le hırkaç s:jat çnde gerçekleştrlen br fonksyondur. Uçuşların planlanması; akış planlaması le aynı zaman boyutuna sahp öncelld ol<lrak çarpışmalarm saplanması ve optmal krtcrlcrn belrlenmcs SOııUCU gerekl liçll~ planlarındak düzdımelcrn hesaplanmasıdır. Akı~ Şekl-l kontrol; dakkalık zaman boyutuna sahp olup, Akı~ phınlaması-kollıl'olu fonksyonlarımn zaman hoyuıundak durumu 110] röıarları azaltınak. tıkanıklıklarda akışı dtzcnle"ıek HAVACılıK ELEKTRONIGI 13
13 amaçlı br onksyondur (3}. Taktk kontrol Se; acl durumların çözümlenmesı çn ye/veya kısa vadel düzcltmeler çn gerçek zaınaııll olarak yapılan kontrol şlemdr [3]. Hava trafk yönetmnn br kısljll olan hava trafk komrolu. trafk akışını düzenlenmes ve slrekll~ın saılamak ve uçakların emnyeun temın etmek çn gözlemleme yapmak vc kontrol etmekten sorumludur. Bu kar maşık şler nsan olan kontrolörler ve maknalarla yapılır tl]. Taktk kontrol aşamasının en öneml kısmı karar vermerlr. Konırolör tar:ıflndall uygulanan karar verme çevrm Şekl 3'de verldg gb gerçekleşr. lar, çözüm gelştrr, karar vererek bu kararını uçuş mürettebatına letr. Gerçekte karar verme şlem alanında ınsan beyn kapastes rakpsz olmasına karşın. beyne gelen veya gden blglt:rn letlmesın sağlayan letşm hatunın kapastes dakkada brkaç b)1e le sınırlıdır. Bu durumdan da anlaşılacağı gb karar verme yardımcılarının otomasyonunun tasarımı oldukça önemldr {l] Koordnasyon Trafk akışının en y olablmes çn ATS üntclernn sürekl koordnasyonu ve ortaklaşa çalı~ınasıy- La mümkündür. ATS ünteler arasındak koordnasyon, Asker ünteler le. F()..uçuf<ıeI«.>rU >p_ '&'T-aom.ıılıgoııkoll FMC~vel<onlrol Komşu ünteler le (sektörler, sahalar) Hava sahası kullanıcılan le olur 4.4 Adamlama ŞekIJ. H.oı\"aır.ı.f.k"-ooırolunda,baı;t brkaranenneçewmııı Hava trafk sstem oldukça karmaşık hr nsanmakna sstemdr. Bu sstemde performans yalnızca sstemn teknk ntelğne ve sstemn şletm ortıınıına baııı de~ldr. Böyle br sstemde psan pcrformansı sstemn lçüncü bleşendr. Adamlama sstemdek sektör sayısına, sektör karmaşıklığına, trafk yoğunluğuna, trafk tpne, harekat türüne, sstemde kuııanılan maknaların fzksel yeteneğne, personeln kaltesne bağlıdır. Hava trafk kontrol sstemnden beklenen hzmetler kontrolörler ve maknalar tarafından beraberce yapılır. Br yönctm blm konusu ola- Uçuş mürettebaıı FD, AP vc ATyc verlecek rak hava trafk sstemnde rol alan nsanlar karşılaşıgrdler FMCS yardımıyla temn eder, Uçağın üç bo- lan olayların çözümü çn kara verme blgsliic ve yuttakı pozsyonu ATC ver şlemcs sstemne kont~ yeteneğne sahp olmalıdırlar. Yan ATC karar verme rol1)r"tar.ıfından verlen uçuş planları blgleryle akta- problemlernde kontrolörler kısıllayıcı faktörlerdr. rılır. KOlllfolör bu blglere dayanarak trafğn Çok sayıdak uçuşun emnyetl ve güvenlr uçuşu dunımunu hafızasında canlandırır. Bundan sonra tra- yalnızca koııırolörün mental şykü kapastesne bağfın gelşmn tahmın eder, olası problemler taıııııı- ıldır. 14 HAVACılıK ElEKTRONlll
14 5. SONUÇ (3) JlIanco, Luclo; licll. M:ıudzo, 1992, ArTrafrı, Managemnı: Optm.talon Modcls and Algo- Hava trafk yönetm alanı anan teknolojk ssıcmlcr (dahabüyük kapastel ve hızlı blgsayarlar, tl.'qrk alanlardak bulguların u}'gulamaya konulması gb) tarafından karakterze edlmekıe olup, etkn karar destek sstemler ve oıomasyona do~ru büyük 14) deaşnıler geçrmektedr. Hava trafk yönetmnn rthms, Journal of Advanced Transporton. \' 26, n2, p Dow. James E , Keynoıe Address. Plans De\'elopınenlS for Ar Trdffc Systcms. 20th yleştrhnes hava trafk sstemnn otomasyaıı derecesne baahdır [3]. Şphesz, tam gelştrlmş otomatk hava trafk yönetm sstemm.lc ayırmalarııı ve scyrusefern zlenmes maknanın fonksyonu olacak tır. Bu açıdan kontratörün rolu, makna tarafından başlatılan uyarıları almak ve tehlkel durumları çözümleyen sstem yardımıyla, buna göre harekt:! Symposum of the Gudaııee and Canlrol Panel, Cambrdgc, Massaclıusetts, USA, 20.23l\hy 1975, AGARD Conferenec Procecdngs, No: IS8, Pars. ICAO, July 1987 ANNEX ı ı-ar Traffc Serv- 151 ccs, ICAO, Moıııreal lcao, Montrea! cunek olacaktır LL], Yakın gelecekte, teknolojk gelşınede sağlanan başarınııı derecesne bağlı olarak 161 üretm sstemlernde, (1) Bütün faalyetlerıı tamamen mekanzc ed - f71 br şlem üntes vc dğ (2) Yen yöntemlern gclştrldğ ve ler düzeyde blmsel araştırmaların yapıldığı br araştırma üntes olmak üzere k ana bölüm oluşacalaır. Brnc ısı ICAD, Juh 1984, Ooc Ar Trarfc Scrvlces Platınng Manual, ICAO, Montreal. Kaııc, Robert M.; Vos{". Allan D., 1987, Aır TraıısportatOlı. KendaI/Hunt Publshng Co.. Dubuque,lowa. Kanı. Imdaı, Yöneylem Ar.ı.ştınnasıııın üntede hemeıı hemen hç nsan bulunlt!ayacakur. Bu nedenle yönetmn şmdk fonksyonları şleımenn beyn gücünü oluşuırmak üzere knc üntede toplanacaktır. Böylece hcnüz erşlmemş br amaç olaıı Tam Otomatk Falırka deal gerçekleşmş olacaktırl9j. KAYNAKLAR: II Ak Traffc Control S)"stcms Commltce, 1975, Fuıure Af Traffc Control Systems. A Prelmnary Study, Plans and Developmenıs for At Trafrıe Sysıems. ıoıh Symposum of!.hegudaııce and Control Panel, Cambrdge, Massachuscııs, USA, 2(}'23 May 1975, AGARO Conference Proceedngs, No: 188, Pars. p.34-1/34-19 Deno\, A~dre; I'onıeret. Jean-Man:; Swerstra. 121 Sp Decson Makng Ads n On-Lne ATC Sysıems, Macllİne Intellgcnce n At Traflc Managemellt, AGARD-CP 538, Pars, p t ı. Yöntemblm, An<dolu Unverstcs Yayınları No: 96, Eskşeht. 191 Kulıu. Bülent, 1994, Üretm Yönetm,!sı<ınbul Ünversıes ışlctme Fakültes Yayın No: 260: tsıanbul. Neuıııann. Horst, 1975 ATC Coııcepts Wtlı Extcnsve 1101 Utlzaton Of Au!um:ıtc Daıa Proces- sng, Plans and Dc\'clopmcnıs for Ar Tratfı.; Systeıııs, 20th Symposunı of the Gudance and Control Panel. Cambrıdgc, Massathuseııs. USA May AGARD Confercnce PRoceedngs, No: 188, p4-1/4-9 Parıs. ı Nolan. Mıchael S. 1990, Fundamentals of Aır Trafk Control, Wadsworth Publıslıng Company, Belmont, Calfoma. Wells. A.T., 1989, Aır Transportaıon, [121 Broward Publshııg Company. HAVACılıK ELEKTRONIGI 15
15 UYDU HABERLEŞMESI 1960 yıllannda Amerkan Telefon ve Telgtaf ştket olan (AT&T) tarafından kullanılan ve bu günden sonra gün be gün gelştrlen bu teknoloj kullanılan haberleşme sstemlerne göre daha kullanışlı ve yetenekl olması nedenyle kullanım alanı her geçen gün genşlemektadr. Gerçekte br uydu göktek bt radyo tekrarlayıeısıdır. Yan radanann çalışma sstemler çnde yer alan transpandar gbdr. Br uydu sstem yerdek br stasyanla haberaşmak çn br transpandar le sorgu ve cevaplama çn br network çermektedr.uydu letmler "bus ve paylaad' olmak üzere k şeklde kategorze edleblr. Payload aktf kullanıcı blgsnn sslem çnde taşınmasıdır. Son zamanlarda yen data servslernn ve televzyon yayıncıllgının artmasıyla, günumüzde kullandıgımız 8nalog ve sayısallormdak telefon snyaller le brlk te mevcut blg taşınımı uydu üzernden yapılmaktadır. Uydunun Tarh Gelşm Uydunun en bast tp br pasf rellector olup, bu araç bast br şeklde br snyal br yerden br başka yere göndermektedr. Ay dunyanın doğal br uydusu durumundadır. Uydu le lgl olarak lk gelşme 1950'11yıllarda lk uydu transponder'ın bulunmasıyla oldu. 1954'lu yıllarda Amerka lk olarak Dünyadan Aya lk mesajı göndermey başardı yılında Rusya Sputnk gönderd ve bu lk aktf yer uydu olarak yerden gönderlen blgıy alma. -l' kuvvetlendrme ve tekrar gönderme şlemlern başarıyla uyguladı. Sputnk-1 gun boyunca 21 mesaj blgsn gönderd. Aynı yıl çnde Amerka Explorer l' gönderd ve bu da 5 ay su- resnce görevn başarıyla tamamladı. 1958'de NASA Score'u uzaya gönderd. Br konk projektör ve br teyp saklayıeısından oluşan bu sstem yere lşkn olarak kullanllan lk uydu oldu. Bu sstem dunyadak br stasyondan mesajı alarak bunu br manyetk teyp üntesnde sakladı ve dünyadak slasyona gönderd yılında AT&T Telstar 1 uydusunu uzaya gönderd. Bu da lk uydu gb alma ve gönderme şlemn gerçekleştrd. Fakat Telstar-l dek elektronk donanım mevcut radyasyondan etklenerek zarar gördü. Bunun üzerne Telslar 1'n eleklronk donanımına benzer fakat daha çok radyasyon korumah olan Telstar 'te uzaya gönderld. Bununla lelefon, televzyon ve data letm çn faydalanıldı. Öncek uydular aklf ve pasf olmak uzere k tpleyd. Br pasf uydu bast br şeklde snyal yere ger gönderen yansıtıeılardan oluşmaktaydı. Bunda snyal kuvvetlendrmek br ve tekrar ettrmek çn bord üzerne kazanç devreler yoktu. Br aktf uydu elektronk olarak br snyal yere tekrarlayablmekledr. Aynı zamanda gönderlen snyal alma, kuvvetlendrme ve lekrar gönderme ôzellgne sahptr. Pasf uyduların avantajlarından br bord üzernde sofstke br elektronk donanıma htyaç duymamasıdır. Bazı pasf uydular zleme ve yayın yapma amaçları çn br radyo kules yayınlayıcısına h1yaç duyarlar. Pasf uydulann dezavanıajlarından br de yayın çnde kullanılan gücün kararlı olmamasıdır. 16 HAVACılıK ELEKTRONIGI
16 Yörüngesel Uydular Uydular yörüngesel veya senkronze olmayan tplerdadır. Bu da dünya çevresne rtlada elps veya daresel şeklde dünyanın dônme hızından daha büyük veya daha alçak küçük br hızda olacak şeklde br açısal hızla dönmektedr. Sonuçta üzernde bulunduğu herhang br noktada sabt durmayacak şeklde yaklaşıp uzaklaşmakıadır. Yörüngesel uydunun dezavantajlarınden br yer stasyonlarında komplke ve pahalı donanımlara htyaç göstermesdr. Herbr yer stasyonu hebr yöııngede ncelenecek pozsyondayken uyduya konumlandırtırnak zorundadır. Böylece uydu kend üstünde geçerken amenn uyduya kıltlemekledr. Yörüngesel uydunun buyük avantajından br fırlatma rokellernn uyduyu kend yercrngelerne yerleştrmeye htyaç duymamasıdır. YörOngesel uydu sstemlernn en lgnç olanlarından br de Sovyet Molnya sstemdr. Şekl-1'de gösterldğ gb Molnya sstem yaklaşık km Apogee ve 1000 km Pergee'de olmak üzere hayl elptk br yörtınge kullanır. Apogee sstemn dünyad~n olan maksmum uzaklığı, Pregee se mnumum- uzaklığıdır. Apogee'ye sstem kuzey yarımküredeyken Pergee'ye se güney yarımküredeyken ulaşır. / Şekl -1 Sovyet Malnya uydusu yörünges Senkron Uydular Senkron uydular açısal hızları dünyanın hızına eşt olan br daresel yörünge çersnde hareket ederler. Bundan dolayı Dünya yüzeynde alınan herhang br noktaya bağımlı olarak sabt br noktada yerleştrlrler. Bunun avantajlarından br yerdek tom stasyonların boton bt zaman çnde bu uyduya konumlandırılableceğ gerçeğdr. Böylece yerdek tüm stasyonların sahp olableceğ br yolla uydu antennn yayılma doğruıtusu çersnde olacaktır. Blnen dezavantajlarından br se uydunun sabt olan yörüngesne oturtulması çn kompleks sayılablecek elektronk donanıma ve ağır fırlatma araçlanna olan htyacıdır. Senkron yörüngesel zamanı dünya gb 24 saattr. HAVACılıK ElEKTRONIGI 17
17 Yörüngesel Modeller Br uydu kend yörüngesnde kalablmekledr. Çünkü kendsnn dünya etrafında dönmesyle yarattığı merkezkaç kuvvet dünyanın yerçekm le dengelanrnekledr. Ayrıca yerçekm tarafından uydunun çeklmemes çn uydu yerçekmnden daha büyük br hızla dönmektedr. Alçak rtlada saatte ml yol almakla ve bu hızla yaklaşık 1,5 saatte br dünya çevresn dönmektedr. Bu nedenle uydu kend yörüngesnde dönerken yerdek br stasyonu herbr yörüngede dakka veya daha az zamanda geçmektedr. Bt orla veya 15 yüksek rtfalara göre değşmektedr. Şekl 2'de görüldüğü gb br uydu mevcut yörüngesne göre üç şeklde yol zlemektedr. Eğer uydu ekvator üstünde br yörüngede dönüyorsa buna ekva10ral yörünge denlmektedr. Yne br uydu kuzey veya güney kutuplarında br yörüngeye sahpse buna da kutupsal yörünge denr. Dğer üçüncü yörünge şeklne se eğml yörünge denlmektedr. Br tek uydu le br kutupsal yörüngede dünyanın tüm yüzeynn kaplanablmes dkkate değer br özellktr. Dünya enlemsel br rota üzernde dönerken, uydu boylamsal br yörüngede dünya etrafında döner. Sonuçta uydunun patern' Şekl -3'te görüldüğü gb dünya etrafında br çaprazlama (dagonal) spral şeklndedr. Şekıl 2. a)alçflkr1ta(dareselyörıjnge( ml) b) Orta rt!a (elpık yötllnge ml) c) YOksekflla(yersenkronyörOnge) Şekl -3 Uydu yörüngeler Yersenkron Yörüngelern Avantajlan 1- Uydu alınan br yer stasyonuyla hemen hemen aynı noktada kalmaktadır. Ayrıca pahalı olan zleme donanım yer stasyonlarına htyaç duymaktadır. 2- Brbrlernn yörüngeler üzerndeyken br uydudan dğerne anahtarlama zorunluluğu yoktur. Netcede anahtarlama zamanlanndan dolayı letşmn keslmes yoktur. 3- Yüksek rtfalarda yersenkron uydular çok büyük br sahayı alçak rtfadak yörüngesel karşılıklardan daha çok kapsayablmektedr. 4- Doppler kayması etks yok denecek kadar azdır. 18 HAVACılıK ELEKTRONIGI
18 Yersenkron Yörüngelern Dezavantajları 1- Yüksek rtfalarda yersenkron uyduları çok uzun propagasyon zaman ları kullanıl maktadır. Br yersenkronze uydu çnde k yer stasyonu arasındak propagasyon geckmes 500 le 600 ms arasındadır. 2- Versenkron uydular yayılm çn yüksek guce, cevaplama çn uzun mesafe ve yoldak kayıplardan dolayı çok duyarlı allcılare gereksnm duymaktadırar. Açısal Durumlar 3 Uydunun kend yörüngelerne yerleştrlmes çn bunu sağlayacak boyuk teknoloj lerle gerçekleştrlen uzay gemlerne htyaç duyar. Br antan br uyduya doğru yönlendlrken yükseıtme açısı (elevalon an9le) ve azmut'un blnmes gerekldr. Bütün bunlar "loak angles olarak blnmektedr. Şekl -4'de bu açısal durumlar gösterlmştr. l!o'-; M J~N""" I~=.g' ;~;;,>o<>~7"'" Şekl-4 AzmuthveyOkselmeaçısl YükseltmeAçısı Yükseltme açısı br yer stasyon antennn yayınlanan br dalganın ufuk ve uydu le yer arasındak yer stasyon antennn alt sapması arasındak açıyla şekllendrlmştr. En ufku küçük yükseıtme açısı le br yayılm dalgasının boyu yer atmosfern geçmek zorunda olacak şe.krde yapılmakladır. Herhang br dalga dünya atmosfernden geçerke~ yutulur ve şarete gurultulern bnmesnden dolayı lk yayınlandığı gb br şarel olmaz. Bundan dolayı yükseıtme açısı çok kuçukve yayıhm dalga boyu yer atmosfern çnde çok büyok olmalıdır. Dalganın br derece sapması uygun olmayan br letrnn yapılmasına neden olur. Genelde kabul edleblr yükseltme açısı 5 derecedr. Şekl -5'te yükseltme açısının yayılma dalga HAVACılıK ELEKTRONIGI 19
19 şaretn normal atmosfer düşük ss ve ağır yağmurlu durumlarda nasıl etkledğn göreblrsnz. ŞekılS Almoster elkısındeıı dolayı meydana gelenzayıflama a}6/4 GHzband b} 14/12 GHz Az;muth Azmut br antenın yatay konumundak açısı olarak tanımlanmaktadır. Bu da kuzeyden yönünde yapılan açıya karşılık gelmektedr. Yükseltme açısı ve azmut yer stasyonunun saat enlem dereces le k yer stasyonunun boylam derecesne ve uydunun yörüngesne bağlıdır. Ekvatoral yörüngede olan br yersenkronze uydu çn olması gereken prosedürler şunlardır.,i Iy br hartadan yer stasyonunun enlem ve boylamının belrlenmes, uydunun bulun-! duğu boylamın belrlenmes, uydunun bulunduğu boylam le yer stasyonunun bulunduğu boylam arasındak (OL) fark açısının hesaplanması. Şekl -6'da anten çn yükseltme açısı ve azmut'unun belrlenmesdr. YükseKme açı~ı (dereceı",' " ' : Şekl HAVACılıK ELEKTRONIGI
20 Yörünge Aralığı ve Frekans Bölüşümü Yersenkronze uyduları sınırlanmış boşluklara ve herbr yörünges çnde frekans spektrumu bölüştürülmek zorundadır. Yürürlüktek uydular aynı veya yalın frekanslarda yelerl aralıklarla paylaştırlmıştır. Bu özel ayırma htyacı şu değşkenlere bağlıdır.,. Yer stasyonların ks ve uydu anlenlern sdelobe yayılımı ve beamwdth 2 RF taşıyıcıfrekansı 3 Kullanılan kodlama ve modülasyon teknğ 4 Kabul edleblr nlerlerance sınırları 5 Transm! taşıyıcı gücüne Genelde 3 derece le 6 derece arasındak uzaysal ayırma yukarıdak değşkenlere bağlıdır. Uydu haberlaşmas çn kullanılan taşıyıcı frekansların çoğu 6/4 le 14/12 GHz. band arahğındadır. Ilk sırada up-imk (yer stasyonundan transponder'a) frekansı; Iknc sırada down-lnk (transponderden yer stasyonuna) frekansı yer alır. Yüksek taşıyıcı alınan kazanç çn htyaç duyulan en küçük anten çapı öneml hususlardan brdr. Ülkelere at olan uyduları 6/4 GHz' kullanılır. Ancak bu yerkürenn mkrodalga sstemler çnde kullanılmaktadır. Br uydu network tasarlanırken kurulan mkrodalga lnklerndek nterferance'den kaçınmak konusunda azam dkkat etmek gerekr. Kullanılan frekanslar WARC (Wod Admnstratve Rado Conference)tarefından bölüştürülmüştür. Yayılm Patern'ler Br uydu tarafından kaplanan yeryüzündek br saha yersenkronze uydunun kend senkronze yörüngesne, taşıyıcı frekansına ve anten kazancına bağlıdır. Uydu mühendsier anten ve taşıyıcı frekansı seçerken sınırlı olan transmt gücünü belrlenmş br yer sahasına yönlendrmeye çalışırlar.br uydu antennn yayılma patern' "footprnt" olarak blnr. HAVACılıK ELEKTRONIGI 21
21 HAVA TRAFİK GÜVENLİK ELEKTRONİöİ TEKNİK ELEMANLAR DERNEÖİ İSTANBUL VE ANTALYA ŞUBELERİNİN 1. OlAGAN GENEL lurljllari YAPıLDı Iarhnde Istanbul Şubemzn 1. Olağan Genel Kurulu, Genel Başkan Cavt Svrhsar ve Genel Sekretermz Necdet Ünal'ın da katılımıyla başarılı br şeklde yapılmıştır. Arkadaşlarımıza gayretl çalışmalarından dolayı teşekkor edyoruz. a~n~!~~m~~!~!!!:n Y~!'!~!!~Y~ ~~_n~tm Kurulu üyeler kend aralarında görev bölümü yaparak Yönetm ve Denetm Kurulları şöyle belrlenmştr. ŞUBE YÖNETIM KURULUırfan TUFAN : Başkan Tekn TUNCER : Başkan Yardımcısı O. Tuğrul ALAKOÇ : Sekreter SUBE penetim KURULU' Haluk ÖZGÖK : Başkan Kıyasettn ALBAYRAK : Üye GOlkız ALSANCAK : Üye Mehmet KINACı : Muhasp Göksel UNAN : Teşklat Sorumlusu! Genel Kurulda ayrıca Genel Merkez Delege seçm; yapılmış, buna göre Gülkız Alsancak, Hamd Maknacı, Suat Döğmen, Metn Çırpın, Sebahattn Kakcıgaz, Bahattn GOl, Genel MerkeZ asıl deleges olarak seçlmştr.! tarhnde Antalya Şubemzn 1. Olağan Genel Kurulu yapılmıştır. Genel Kurulda seçlen Yönetm ve Denetm Kurullar! şöyle belr1enmştr. ŞUBE YÖNETIM KURULU: ŞUBE DENETIM KURULU- ÖmerÖZER HkmetTOY Osman TURGUT Cemal ÖZCAN Meltem GÜLTEKIN Mustafa ÖZOPAK RecepÇELK Murat SÜMBOL Genel Merkez asl delege olarak da M. Al Şahn ve Osman Turgut seçlmşlerdr. ATSETPA GENEL MERKEZI!! 22 HAVACılıK ElEKTRONIOI
22 BILGISAYAR BILGISAYAR BILGISAYAR BILGISAYAR BILGISAYAR BILGISAYAR Hüsey.n Elektronk ENGNAR Mühends( MICROSOFT WNDOWS 3.1 Sstem Yazı Dlmzn Devamı Kayd"ma Çubuğunun Kullammı Klavye Yardımı le: Taşımak stedğmz dya- Mouse Yardımı le: Kaydırma kulusunu kulla- log kutusunu seçerek denetm menosonu açmız. narak stedğnz yöne dogru ekranı yönlendrrsnz. Taşı komutunu seçerek yön tuşlarını kullanıp stedğnz yere kaydırdıktan sonra Enter tuşura basınız. Klavye yardımı le' Dyalog Kutusu çnde Do/aşma Mouse Yardımı le: Seçeceğ veya stedğnız Brsatrryıılcarıveyaaşağı Yu.llanveya~ğıok bölgey tıklayınız. Brooeeya da JıHdpenoereye Page!.pveya PageOoım Solyadasağdalôpencereye Ct11+PageUpveyaCt11+PageOoIl7l 5atlnn başına Home Satınnsonuna Eod Klavye Yardımı le: Sekme (Tab) veya Shft+Tab tuşlarına basınız. Br bölge çnde seçe, nek değştnnek çn yön tuşlarını kullanınız. Belgennbaşma Crrl+Home 8e/gennwnuns Clrl+End Komut Düğmeler ve Metn Kutulan Bu tür düğmelerle yaptırılmak stenlen şleme Dya/og Kutusunun Kullammı başlanması çn konulmuş olup Tamam (ok) ya da Işletmekle olduğunuz br görev hakkında blg sağlanması gerektğnde Wndows br dyalog me nüsü açar. Çoğu dyalog kutusunda onaylanacak seçenekler bulunur. Seçenekler belrlenerek br komut düğmes seçlr ve komut yerne getrlr. Dyalog Kutusunun Taşmması Mouse Yardımı le: Dyalog kutusunun başlık çubuğunun yen konumuna sürükleynz ve mouse mlecn bırakınız. Iptal (Cancel) düğmelerdr ve dyalog menüsünün sağ tarafında yer alırlar. Eğer herhang br komut doğmesnn yanında Oç nokta (... ) varsa başka br dyalog monesunün açıtacağı anlamına'gelr. Kulla, nıma açık olmayan düğmeler soluk renkte, seçlmş olan veya kullanıma açık olanlar se koyu renkte olurlar. Komut düğmesn seçmek çn; Mouse Yardımı le: Kullanım açık olan sted, ğnı komut düğmesn tıklayınız. HAVACılıK ELEKTRONlGI 23
23 Klavye Yardımı le: Istedğnz düğmeye gelmek çn Tab tuşunu kullanarak aktf hale getrmek çn Ara çubuğu ya da Enler luşunu kullanınız. Veya lgl konut düğmesnn aklf harf le brlkte Alt tuşuna basınız. Dyalog menüsü çnde bazen blg yazmak metn kutulraı mevcuttur. Eğer metn kutusu çn çnde blg varsa slmek çn herhang br tuşa basıp yensn yazablrsnz veya şareıı meln üzernde tekrar mouse kullanarak değştrmek stedğnz bölgey seçeblrsnz. Onay Kutuları ve Ortak Dyalog Kutuları Bazı dyalog kutuları çnde seçeneklern yanında onay kutuları bulunur ve bunların şaretenmes le brden fazla seçenek kullanıma alınmış olur. Seçenek seçlmş se onay kutusunda 'X' şaret aks taktrde boşluk bulunur. Mouse Yardımı le: Seçmek stedğnz her boş onay kutusunu tıklayınız. Yardımı le: Seçmek Klavye stedğnz onay kutusuna ulaşmak çn Tab tuşunun kullanarak kulunun seçlmes ya da ptal çn Ara Çubuğu tuşuna Lste Kutuları Dyalog menüsü çnde seçeneklern lstesn gösterr. Belrtlen kutuya sığmamışsa kaydırma kutusunu kullanarak dğer seçenekler görüntüleyeblrsnz. Genellkle bu tür lste kutularında yalnızca br öğe seçleblr. lste kulusundan lek br öğe seçmek çn: Mouse Yardımı le: Seçmek stedğnz öğe kutuya gelnceye kadar ok tuşlarını kullanınız. Daha sonra öğeye tıklayarak uygun olan komul düğmesn veya lgl öğe üzernde çftlıklama yapınız. Klavye Yardımı le: Seçmek stedğnz öğeye varmak çn aşağı yukarı yön tuşlarını kullanınız veya seçmek stedğnz öğenn lk harfn yazarak arama şlemn daha kısa süreye Indrnz. Kulu çnde gözüken öğenz seçmek çn Enter tuşuna basınız. basmız. Ortak dyalog kutuları Open gb uygulamalarda mevcut olup brden fazla bölüm ortak olarak ha reket ederler. Örneğn br sürücünün değştrlmes durumunda buna bağlı olarak dyalog kutusu çnde brden fazla kutu/bölüm değşeblr. MS Wndows Uygulamalarmm Temeller Uygulamalarla Çalışmalar MS Wndows'un en önernl özellklernden brs aynı anda brden fazla uygulamanın çalıştırılablmesdr. Bu özellğe laveten br uygulamadan dğerne ver tranfer yapılablr brnden dğerne rahatlıkla geçeblrsnz. Uygulama Türler Wndows altında brçok uygulama çalışır. Bu uygulamaları dört ana başhkla toplayablrz' Lste kutusundan brden fazla öğe seçmek çn: Mouse Yardımı le: Istedğnz seçenek düğmesn onaylayınız. Klavye Yardımı le: stedğnz seçenek düğmeler grubuna gelmek çn Tab luşunu kullanınız ve seçenek düğmesn onaylamak çn aşağı yukarı yön luşlarını kullanınınz 1. Esk Wndows Uygulamaları: Bazı Wndows uygulamaları Wndows 3.1 ya da 3.0 versyonundan önce gelştrlmş olablr. Böyle br durumda ekranda k komut düğmel dyalog menüsü görüntülenr. Tamam (ok) düğmes seçldğnde uygulama çalışmaya başlayablr, fakat herhang anda uygulama br çalışmasını yarı da keserek kapatablr. 2. Wndows Uygulamaları: Wndows uygulamalarının çalışablmes çn kullandığınız Wndows 24 HAVACılıK ELEKTRONIGI
24 verson'u 3.0 veya üzer olmalıdır. Bu tür uygulamalar Wndowsun berrek yönelm kullanırlar ve yapısalolarak grafksel br ekranda wndows çalışma tarzına benzerler. Örneğn Ms Word, Excel, Dbase for Wndows vs. 3. Wndo~s Dışı Uygulamalar: Bu lür uygulamalar DOS allında çalışablen uygulamalardır. Wndowsun özellklernden yararlanmazlar (bellek yönetm. grafksel arabrm vs.). Fakat bu tür uygulamalar genelde Wndows altından daha verml olarak çatıştınlablr. 4. Belleğe Yerleşk Programlar: Bu tür uygulamalar br çeşl Wndows dışı uygulamalardır. Bu lür uygulamalar DOS ortamında TSR olarak adiandınfırlar. Gerekl hzmet programları (Türkçe klavye uyarıcısı vs.) ya da stenldğ anda aktf edlen programlardır (Fax/modem programları, edtör programları vs.). Mouse Yardımı le: Program Yönetcs penceresn açarak stedğnz uygulamanın bulunduğu grup penceresn Ctrl+ Tab tuşuna basarak seçnz. Uygulamanın smgesn çft tıklayınız. Klavye Yardımı le: Man grupta Fle Manager' (yön tuşları le) Enter tuşuna basınız. Ctrl tuşu seçp le kullanmak stedğnz sürücünün harfnn tuşuna brlkte basınız. Dzn seçmek çn Yukarı veya Aşağı ok tuşlarını kujlanınız.lstedğnz program adının üzerne geldğnzde Fle bölümünden Aç komutunu seçnz veya Enter tuşuna basınız. Uygulamaların Run Komutuyla Başlatılması: Program Manager da Fle bölumunde ~un komutunu seçnz. Karşınıza çıkan Wndows çnde Command Lne kutusuna, eğer br uzantısı varsa bunu da kapsayan program dosyasının yol ve adını yazınız. Örneğn DOS ortamından EDIT programını başlatmak styorsanız kutu çıne bu C:\DOS\EDrT.COM yazmanız gerekldr. uygulamanın Eğer başlatıldığında br smge durumuna küçotlolmesn stersenz Run Mnmzed kutusunu Uygulama/arm Başlatılması Wndows uygulamaları değşk şekllerde başlatılabllrler. Bunlar; Uygulamaların Program Yönetcsnden Başlatılması: Eğer br uygulama grup çresnde se en kısa yoldan grup penceres çersnden seçlmeldr. Mouse Yardımı le: Program Yönetcs penceresn açarak stedeğnz uygulamanın bulunduğu grup penceresn açınız. Uygulamanın bulunduğu smgey seçnz ve dosya (Fle) menüsünden aç şaretleynz. Uygulamanızı çalıştırmak çn OK doğmesn seçnz. Uygulamaların MS-DOS Prompl stemyle Başlatılması: Wndows dışı uygulamalarınızı başlatmak çn kullanacağınız en geçerl yollardan brsdr. MS-DOS promptunu başlatmak çn Program Manager'den Man grubunu seçnz. MS-DOS promt smgesn çft hklayınız. DOS promptu ekrana geldğnde stedğnz DOS komutunu wuarak Wndows dışı uygulamalarınızı başlatablrsnz. DOS promputunda çıkmak çn ext yazıp Enter tuşuna basınız. (Open) komutunu seçnz veya Enter luşuna bası- Uygulamanın Fle Manager den başlatılması: Başlatacağınız uygulamanın bulunduğu dzn seçerek, uzantıları COM, EXE, PIF veya BAT gb programları çalışıırablrsnz. NOT: MS-DOS promptunda bulunduğunuz zaman bazı dsk dozanlamakomutlan doğru çalışma ve bunlan çalıştırmaktan kaçınınız veya Wındows dan tamamlayıp çıkıp öyle çalıştınnız. (chkdsk, undelete. scandsk, defrag. speeddsk vs.) HAVACılıK ELEKTFIONIGI 25
25 ELEIITRO~rtı.IART TMIİRİNDE OTOMATİI.SSTE~IE GEçş Elektroıık kart tamrııde zaıııaıı le yarışıyoruz. Döküman olmasa da arızayı hıılablyorıız. L Başdöndürücl br hızla lerleyen teknolojk değşm ve gelşm. her gt.'çcn gün elektronk sektörüne yen chaz \'C sstemler ka1.andırmaktadır. Bu durum anza tespt şlemler ve bakım hzmetlernde sürekl br modcfnza~yonu zorunlu kılmaktadır. Arıza tespt şlemlerndek en büyük yenlklerden br, sstem veya elektronk karta clil-'fj verlmekszn tl.erndek elemanlarının sağlamlıklarınııı test edleblmesdr. Dğer br öneml yenlk se, ünte ve kartlara at blglern henüz sağlam ken br blgsayar aracılığı le bre br yedeklenmes (tomograf alına) temelne. dayanmaktadır. l..",uıa sonra, bu blgler kullanılarak yedek kart ve devre şeması olmaksızın arızalı elemanlar çok kısa br süre çnde belrlenmektedr. DHMI elektronk laboratuvarıarında l-ullanılan ler düzcydc chazlardan br olan Ssıem 9000 Karı Tamr vc Oıonıatk Test sstem lc aşa~ıdak ~lemler kolaylıkla yapmak mümkün olmaktadır. Iler düzeyde kontrol yetcne~ vc kullanım kolaylığı sunan PC tabaıılı SStem 9000 (Hunlcr), Elektronk krrtlar üzerndek kuru hağlantılar (Dry joııts) vc kopuk hattardaıı, kısa dcvreler ve bozuk entegrelere kadar brçok alanda hzmet sunan br atıza tespt sstemdr. Sstem 9OOO'o Wndows altında kullanılablen yazılımı kullanıcı steğne göre. ıasarlanaıı ve grafksel gösterm lc kullanıııı kolaylığı sağlayarak tüm devre elemanlarının kontrolünü yapablmektedr. Sstem çndek yazılım test le hafızalı cnıcgrckrn programlarının şfrelern okuyahlmekıl,'. gerektğndc programın çerğn değştrp şfreleııerek entegre yükleneblmekıcdr. V-I test se malzemelern hacaklarıntfak akını gerlm karekterstklernn karşılaştırılrnasına dayanmakta olup; sıcaklığa arızalan döng test bağlı le 8 pnden 128 pne kadar olan kanallan ıest eder. Böylecc karıa zarar vermeden tüm elektronk elemanlann tesıler yapılablmektedr, Dğer fonksyonu olan kısa devre test sayesnde, çok katlı baskı devre karılarındak kısa devreler vcya fazla akım çeken malzemclcr orulama br dakıkada vekıörel olarak \'e scsl snyaııer lc tespt edleblmektedr. Gelşmş yazılımı. gnıfk görtntü ekraııı ve menü sürümü test klpler kul1anıml oldukça kolaydır, Ycn teknoloj ürünü olan bu gelşmş sstemle şletme malyetlernde %70'lcrc varan ndrm sa~lanmaktadır. 26 HAVACılıK ELEKTRONIGI
ÇOKLU REGRESYON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-YON KATSAYILARININ YORUMU
6.07.0 ÇOKLU REGRESON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-ON KATSAILARININ ORUMU ÇOKLU REGRESON MODELİ Ekonom ve şletmeclk alanlarında herhang br bağımlı değşken tek br bağımsız
DetaylıT.C. KADİR HAS ÜNİvERSİTESİ REKTÖRLÜ('JÜ
Sayı Konu...12.30 : B.30.2.KHU.0.00.00.00- : Özürlü Öğrencler hk. KADİR HAS ÜNİvERSİTESİ REKTÖRLÜ('JÜ VEDİ L~.10. 20 0 5 Yükseköğretm Kurulu Başkanlığına Ilg: 14.09.2009 tarh 29515 sayılı yazınız. Yükseköğretm
DetaylıT.C BARTIN il ÖZEL idaresi YAZı işleri MÜDÜRLÜGÜ. TEKliF SAHiBiNiN
TARH:...05/205 SAYı Adı SoyadılTcaret Ünvanı Teblgat Adres Bağlı Olduğu Verg Dares Verg Numarası T.C.Kmlk Numarası Telefon No Faks No E-Mal T.C BARTIN L ÖZEL DARES YAZı ŞLER MÜDÜRLÜGÜ TEKlF MEKTUBU TEKlF
DetaylıSistemde kullanılan baralar, klasik anlamda üç ana grupta toplanabilir :
5 9. BÖLÜM YÜK AKIŞI (GÜÇ AKIŞI) 9.. Grş İletm sstemlernn analzlernde, bara sayısı arttıkça artan karmaşıklıkları yenmek çn sstemn matematksel modellenmesnde kolaylık getrc bazı yöntemler gelştrlmştr.
DetaylıESM-1510 DIN Ray Montajlý Sýcaklýk Kontrol Cihazý. ESM-1510 DIN Ray Montajlý Dijital, ON / OFF Sýcaklýk Kontrol Cihazý
ESM-1510 DIN Ray Montajlý Sýcaklýk Kontrol Chazý ESM-1510 DIN Ray Montajlý Djtal, ON / OFF Sýcaklýk Kontrol Chazý - 3 Djt Göstergel - TC Grþ veya, J tp Termokupl Grþ veya, K tp Termokupl Grþ veya, 2 Tell
DetaylıT.C. KEÇiÖREN BELEDİYE BAŞKANLIGI Mali Hizmetler Müdürlüğü BAŞKANLIK MAKAMINA
l!l KEÇÖREN BELEDİYE BAŞKANLIGI KEÇöREN BELeDYES SA YI : M.06.6.KEç.O-31/2009KONU: Yetk Devr bo f.!200fd 6.1. BAŞKANLIK MAKAMINA Blndğ üzere O 1.01.2006 tarhnden tbaren tüm yerel yönetmlerde 31.12.2005
DetaylıİKİNCİ ÖĞRETİM KAMU TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI
İKİNCİ ÖĞRETİM KAMU TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI Anablm Dalı: Kamu PROGRAMIN TANIMI: Kamu Tezsz Yüksek Lsans Programı, kamu ve özel sektör sstem çersndek problemler ve htyaçları analz edeblecek, yorumlayacak,
DetaylıTEKLİF MEKTUBU SAĞLIK BAKANLIĞI_. '.. m
SAĞLIK BAKANLIĞI TC Kayıt No: 133709 TURKIYE KAMU HASTANELERI KURUMU ı TRABZON ILI KAMU HASTANELERI BIRLIGI GENEL SEKRETERLIGI Kanun Eğtm Araştırma Hastanes TEKLİF MEKTUBU Sayı : 23618724 12.10.2015 Konu
DetaylıFABRİKA İSTANBUL AVRUPA YAKASI İST. LEVENT ADANA BURSA BODRUM
İşle t Yü k m M s e as kt r a K YÜ LI İK Şantyeler Etknlkler Şebekeden Uzak Yerler NO HIZ E Teknk Servs Uygulama Alanları Tarım SEK KALİT EKO ş Kuru ma Özel Gen Çözüm Yelpazes Telekom HOLLANDA TANZANYA
DetaylıMOBİPA MOBİLYA TEKSTİL İNŞAAT NAKLİYE PETROL ÜRÜNLERİ. SÜPERMARKET VE TuRİzM SANAYİ VE TİcARET ANONİM ŞİRKETİ
MOBİPA MOBİLYA TEKSTİL İNŞAAT NAKLİYE PETROL ÜRÜNLERİ SÜPERMARKET VE TuRİzM SANAYİ VE TİcARET ANONİM ŞİRKETİ 2011-2012-2013 MALİ yılına İLİşKİN YÖNETİM KURULU FAALİYET RAPORU ("Şrket") 01012011-31 ı22013
DetaylıT.c. MALİYE BAKANLIGI. KÜTAHYA VALİLİGİNE (Defterdarlık Personel Müdürlüğü)
Sayı : 7291 1396-903.99-E.1 16043 Konu : Seyahat Kartları T.c. MALİYE BAKANLIGI Gelr İdares Başkanlığı İnsan Kaynakları Dare Başkanlığı SÜREl 04/12/2015 KÜTAHYA VALİLİGİNE (Defterdarlık Personel Müdürlüğü)
DetaylıGİRİŞİMCİLİK Organizasyon Yapısı. Üretim/Hizmet Sistemlerinin Tasarımı ve Kuruluşu
GİRİŞİMCİLİK Bölüm 6. Üretm Sstemnn Tasarımı http://sceb.ktu.edu.tr Üretm/Hzmet Sstemlernn Tasarımı ve Kuruluşu 1. Organzasyon yapısı 2. Tess yer seçm 3. Kapaste planlaması 4. Malzeme gereksnm planlaması
DetaylıDeney No: 2. Sıvı Seviye Kontrol Deneyi. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Dijital Kontrol Laboratuvar Deney Föyü Deneyin Amacı
SRY ÜNİVERSİESİ Djtal ontrol Laboratuvar Deney Föyü Deney No: 2 Sıvı Sevye ontrol Deney 2.. Deneyn macı Bu deneyn amacı, doğrusal olmayan sıvı sevye sstemnn belrlenen br çalışma noktası cvarında doğrusallaştırılmış
DetaylıDENEY 4: SERİ VE PARALEL DEVRELER,VOLTAJ VE AKIM BÖLÜCÜ KURALLARI, KIRCHOFF KANUNLARI
A. DNYİN AMACI : Bast ser ve bast paralel drenç devrelern analz edp kavramak. Voltaj ve akım bölücü kurallarını kavramak. Krchoff kanunlarını deneysel olarak uygulamak. B. KULLANILACAK AAÇ V MALZML : 1.
DetaylıFumonic 3 radio net kablosuz duman dedektörü. Kiracılar ve mülk sahipleri için bilgi
Fumonc 3 rado net kablosuz duman dedektörü Kracılar ve mülk sahpler çn blg Tebrk ederz! Darenze akıllı fumonc 3 rado net duman dedektörler monte edlmştr. Bu şeklde ev sahbnz yasal donanım yükümlülüğünü
Detaylı-e-: AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR İLE ÇOCUK NEFROLOJİ DERNEGİ ARASINDA İŞBİRLİGİ PROTOKOLÜ. AiLE VE. SOSYAL ~OLiTiKALAR BAKANllGI. 2012 Ankara ~.
~, -e-: ALE VE ~. I H. SOSYAL ~OLTKALAR BAKANllGI AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR BAKANLIGI ÇOCUK HİzMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜGÜ İLE ÇOCUK NEFROLOJİ DERNEGİ ARASINDA İŞBİRLİGİ PROTOKOLÜ 2012 Ankara KAPSAM MADDE
Detaylıa IIR süzgeç katsayıları ve N ( M) de = s 1 (3) 3. GÜRÜLTÜ GİDERİMİ UYGULAMASI
Fırat Ünverstes-Elazığ MİTRAL KAPAK İŞARETİ ÜZERİNDEKİ ANATOMİK VE ELEKTRONİK GÜRÜLTÜLERİN ABC ALGORİTMASI İLE TASARLANAN IIR SÜZGEÇLERLE SÜZÜLMESİ N. Karaboğa 1, E. Uzunhsarcıklı, F.Latfoğlu 3, T. Koza
DetaylıEK-1 01 OCAK 2014 TARİHLİ VE 28869 SATILI RESMİ GAZETEDE YAYINLANMIŞTIR.
EK-1 01 OCAK 2014 TARİHLİ VE 28869 SATILI RESMİ GAZETEDE YAYINLANMIŞTIR. Bu Doküman Hakkında TEİAŞ Türkye Elektrk İletm Anonm Şrket İletm Sstem Sstem Kullanım ve Sstem İşletm Tarfelern Hesaplama ve Uygulama
Detaylı01.01.2015 tarih ve 29223 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. KURUL KARARI. Karar No: 5398-1 Karar Tarihi: 30/12/2014
01.01.2015 tarh ve 29223 sayılı Resm Gazetede yayımlanmıştır. Enerj Pyasası Düzenleme Kurumundan : KURUL KARARI Karar No: 5398-1 Karar Tarh: 30/12/2014 Enerj Pyasası Düzenleme Kurulunun 30/12/2014 tarhl
Detaylı( ) 3.1 Özet ve Motivasyon. v = G v v Operasyonel Amplifikatör (Op-Amp) Deneyin Amacı. deney 3
Yıldız Teknk Ünverstes Elektrk Mühendslğ Bölümü Deneyn Amacı İşlemsel kuvvetlendrcnn çalışma prensbnn anlaşılması le çeştl OP AMP devrelernn uygulanması ve ncelenmes. Özet ve Motvasyon.. Operasyonel Amplfkatör
DetaylıQKUIAN. SAĞLIK BAKANLIĞI_ KAMU HASTANELERİ KURUMU Trabzon Ili Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesi
V tsttşfaktör T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI KAMU HASTANELERİ KURUMU Trabzon Il Kamu Hastaneler Brlğ Genel Sekreterlğ Kanun Eğtm ve Araştırma Hastanes Sayı ı 23618724/?ı C.. Y** 08/10/2015 Konu : Yaklaşık Malyet
DetaylıBulanık Mantık ile Hesaplanan Geoid Yüksekliğine Nokta Yüksekliklerinin Etkisi
Harta Teknolojler Elektronk Dergs Clt: 5, No: 1, 2013 (61-67) Electronc Journal of Map Technologes Vol: 5, No: 1, 2013 (61-67) TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR www.teknolojkarastrmalar.com e-issn: 1309-3983 Makale
DetaylıTEİAŞ Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi. İletim Sistemi Sistem Kullanım ve Sistem İşletim Tarifelerini Hesaplama ve Uygulama Yöntem Bildirimi
İletm Sstem Sstem Kullanım ve Sstem İşletm Tarfelern Hesaplama ve Uygulama Yöntem Bldrm EK-1 TEİAŞ Türkye Elektrk İletm Anonm Şrket İletm Sstem Sstem Kullanım ve Sstem İşletm Tarfelern Hesaplama ve Uygulama
Detaylı01.01.2015 tarih ve 29223 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. TEİAŞ Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi
01.01.2015 tarh ve 29223 sayılı Resm Gazetede yayımlanmıştır. Bu Doküman Hakkında TEİAŞ Türkye Elektrk İletm Anonm Şrket İletm Sstem Sstem Kullanım ve Sstem İşletm Tarfelern Hesaplama ve Uygulama Yöntem
Detaylıİki-Kademeli Basınçlı Santrifüj Soğutucu
İk-Kademel Basınçlı Santrfüj Soğutucu Model RTGC Serler CR413EA Katalogdak Model fades model kodumuzu belrtmektedr. Genel Özellkler 1) Yüksek verml, yarı-hermetk tp kompresör, yüksek performans ve uzun
DetaylıBEYKENT ÜNİVERSİTESİ - DERS İZLENCESİ - Sürüm 2. Öğretim planındaki AKTS 581058202101319 2 1 0 3 5
BEYKENT ÜNİVERSİTESİ - DERS İZLENCESİ - Sürüm 2 Ders Kodu Teork Uygulama Lab. YAPI ARAŞTIRMASI VE DOKÜMANTASYON Ulusal Kred Öğretm planındak AKTS 581058202101319 2 1 0 3 5 Ön Koşullar : Önerlen Dersler
DetaylıFLYBACK DÖNÜŞTÜRÜCÜ TASARIMI VE ANALİZİ
FLYBACK DÖNÜŞTÜRÜCÜ TASARIMI VE ANALİZİ 1 Nasır Çoruh, Tarık Erfdan, 3 Satılmış Ürgün, 4 Semra Öztürk 1,,4 Kocael Ünverstes Elektrk Mühendslğ Bölümü 3 Kocael Ünverstes Svl Havacılık Yüksekokulu ncoruh@kocael.edu.tr,
DetaylıEK-1 01 OCAK 2014 TARİHLİ VE 28869 SATILI RESMİ GAZETEDE YAYINLANMIŞTIR.
EK-1 01 OCAK 2014 TARİHLİ VE 28869 SATL RESMİ GAETEDE YAYNLANMŞTR. Bu Doküman Hakkında TEİAŞ Türkye Elektrk İletm Anonm Şrket İletm Sstem Sstem Kullanım ve Sstem İşletm Tarfelern Hesaplama ve Uygulama
DetaylıResmi Gazetenin 29.12.2012 tarih ve 28512 sayılı ile yayınlanmıştır. TEİAŞ Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi
İletm Sstem Sstem Kullanım ve Sstem İşletm Tarfelern Hesaplama ve Uygulama Yöntem Bldrm Resm Gazetenn 29.12.2012 tarh ve 28512 sayılı le yayınlanmıştır. TEİAŞ Türkye Elektrk İletm Anonm Şrket Bu Doküman
DetaylıYard. Doç. Dr. Oben Dağ 1. İstanbul Arel Üniversitesi obendag@arel.edu.tr. Özet. 1. Giriş. 2. Problemin Tanımı
Elektrk Güç Sstemlernde Mkro Şebeke Uygulamaları ve Harmonk Kaynak Yer Tespt Mcrogrd Applcatons n Electrcal Power Systems and Harmonc Source Locaton Yard. Doç. Dr. Oben Dağ 1 1 Elektrk-Elektronk Mühendslğ
DetaylıBasel II Geçiş Süreci Sıkça Sorulan Sorular
Basel II Geçş Sürec Sıkça Sorulan Sorular Soru No: 71 Cevaplanma Tarh: 06.03.2012 İlgl Hüküm: --- Konu: Gayrmenkul İpoteğyle Temnatlandırılmış Alacaklar İçn KR510AS Formunun Doldurulmasına İlşkn Örnek
DetaylıALTERNATİF AKIM DEVRE YÖNTEM VE TEOREMLER İLE ÇÖZÜMÜ
BÖLÜM 6 ALTERNATİF AKIM DEVRE ÖNTEM VE TEOREMLER İLE ÇÖZÜMÜ 6. ÇEVRE AKIMLAR ÖNTEMİ 6. SÜPERPOZİSON TEOREMİ 6. DÜĞÜM GERİLİMLER ÖNTEMİ 6.4 THEVENİN TEOREMİ 6.5 NORTON TEOREMİ Tpak GİRİŞ Alternatf akımın
DetaylıBiyomedikal Amaçlı Basınç Ölçüm Cihazı Tasarımı
Byomedkal Amaçlı Basınç Ölçüm Chazı Tasarımı Barış Çoruh 1 Onur Koçak 2 Arf Koçoğlu 3 İ. Cengz Koçum 4 1 Ayra Medkal Yatırımlar Ltd. Şt, Ankara 2,4 Byomedkal Mühendslğ Bölümü, Başkent Ünverstes, Ankara,
DetaylıİÇME SUYU ŞEBEKELERİNİN GÜVENİLİRLİĞİ
Türkye İnşaat Mühendslğ, XVII. Teknk Kongre, İstanbul, 2004 İÇME SUYU ŞEBEKELERİNİN GÜVENİLİRLİĞİ Nur MERZİ 1, Metn NOHUTCU, Evren YILDIZ 1 Orta Doğu Teknk Ünverstes, İnşaat Mühendslğ Bölümü, 06531 Ankara
DetaylıYÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2006 Cilt:13 Sayı:1 Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. MANİSA
YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2006 Clt:3 Sayı: Celal Bayar Ünverstes İ.İ.B.F. MANİSA Bulanık Araç Rotalama Problemlerne Br Model Öners ve Br Uygulama Doç. Dr. İbrahm GÜNGÖR Süleyman Demrel Ünverstes, İ.İ.B.F.,
Detaylıİl Özel İdareleri ve Belediyelerde Uygulanan Program Bütçe Sistemi ve Getirdiği Yenilikler
İl Özel İdareler ve Beledyelerde Uygulanan Program Bütçe Sstem ve Getrdğ Yenlkler Hayrettn Güngör Mehmet Deınrtaş İlk 2 Mayıs 1990 gün ve 20506 sayılı, kncs 19 Şubat 1994 gün ve 2 ı 854 sayılı Resm Gazete'de
DetaylıUYUM ĐYĐLĐĞĐ TESTĐ. 2 -n olup. nin dağılımı χ dir ve sd = (k-1-p) dir. Burada k = sınıf sayısı, p = tahmin edilen parametre sayısıdır.
UYUM ĐYĐLĐĞĐ TESTĐ Posson: H o: Ver Posson dağılıma sahp br ktleden gelmektedr. H a : Ver Posson dağılıma sahp br ktleden gelmemektedr. Böyle br hpotez test edeblmek çn, önce Posson dağılım parametres
Detaylıİşletmeye Giriş. Ekonomik Fonksiyonlarına na göre; g. Mal Üreten. İşletmeler Hizmet Üreten Pazarlama İşletmeleri
İşletme BölümüB Yönetm ve Organzasyon Anablm Dalı İşletmeye Grş Ders Notu - 4 Öğr. Grv.. Dr. M. Volkan TÜRKERT vturker@marmara marmara.edu..edu.tr www.volkanturker volkanturker.com..com.tr İşletmelern
Detaylı04.10.2012 SU İHTİYAÇLARININ BELİRLENMESİ. Suİhtiyacı. Proje Süresi. Birim Su Sarfiyatı. Proje Süresi Sonundaki Nüfus
SU İHTİYAÇLARII BELİRLEMESİ Suİhtyacı Proje Süres Brm Su Sarfyatı Proje Süres Sonundak üfus Su ayrım çzs İsale Hattı Su Tasfye Tess Terf Merkez, Pompa İstasyonu Baraj Gölü (Hazne) Kaptaj Su Alma Yapısı
DetaylıSürekli Olasılık Dağılım (Birikimli- Kümülatif)Fonksiyonu. Yrd. Doç. Dr. Tijen ÖVER ÖZÇELİK
Sürekl Olasılık Dağılım Brkml- KümülatFonksyonu Yrd. Doç. Dr. Tjen ÖVER ÖZÇELİK tover@sakarya.edu.tr Sürekl olasılık onksyonları X değşken - ;+ aralığında tanımlanmış br sürekl rassal değşken olsun. Aşağıdak
DetaylıDersin Yürütülmesi Hakkında. (Örgün / Yüz Yüze Eğitim için) (Harmanlanmış Eğitim için) (Uzaktan Eğitim için)
Ders Kodu Teork Uygulama Lab. Uluslararası Muhasebe ve Fnansal Raporlama Standartları Ulusal Kred Öğretm planındak AKTS 344000000000510 3 0 0 3 6 Ön Koşullar : Bu dersn ön koşulu ya da yan koşulu bulunmamaktadır.
DetaylıPROJE SEÇİMİ VE KAYNAK PLANLAMASI İÇİN BİR ALGORİTMA AN ALGORITHM FOR PROJECT SELECTION AND RESOURCE PLANNING
Dokuz Eylül Ünverstes Sosyal Blmler Ensttüsü Dergs Clt 3, Sayı:2, 2001 PROJE SEÇİMİ VE KAYAK PLALAMASI İÇİ BİR ALGORİTMA lgün MORALI 1 C. Cengz ÇELİKOĞLU 2 ÖZ Kaynak tahss problemler koşullara bağlı olarak
DetaylıBelirtilen kapasitede son kata aittir
TE Sers Elektrkl Vnçler 00 kg le, ton aras kapastelerde Her türlü kald rma, çekme uygulamas çn, tona kadar standart modeller mevcuttur. Dayan kl l k ve büyük sar m kapastes le genfl br uygulama alan nda
Detaylı5.3. Tekne Yüzeylerinin Matematiksel Temsili
5.3. Tekne Yüzeylernn atematksel Temsl atematksel yüzey temslnde lk öneml çalışmalar Coons (53) tarafından gerçekleştrlmştr. Ferguson yüzeylernn gelştrlmş hal olan Coons yüzeylernde tüm sınır eğrler çn
Detaylıbir yol oluşturmaktadır. Yine i 2 , de bir yol oluşturmaktadır. Şekil.DT.1. Temel terimlerin incelenmesi için örnek devre
Devre Analz Teknkler DEE AAĐZ TEKĐKEĐ Bu zamana kadar kullandığımız Krchoffun kanunları ve Ohm kanunu devre problemlern çözmek çn gerekl ve yeterl olan eştlkler sağladılar. Fakat bu kanunları kullanarak
DetaylıELM201 ELEKTRONİK-I DERSİ LABORATUAR FÖYÜ
T SAKAYA ÜNİESİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ELEKTİK-ELEKTONİK MÜHENDİSLİĞİ ELM201 ELEKTONİK- DESİ LAOATUA FÖYÜ DENEYİ YAPTAN: DENEYİN AD: DENEY NO: DENEYİ YAPANN AD ve SOYAD: SNF: OKUL NO: DENEY GUP NO: DENEY
DetaylıVANTİLATÖR TASARIMI. Şekil 1. Merkezkaç vantilatör tipleri
563 VANTİLATÖR TASARIMI Fuat Hakan DOLAY Cem PARMAKSIZOĞLU ÖZET Bu çalışmada merkezkaç ve eksenel vantlatör tpler çn gelştrlmş olan matematksel modeln çözümünü sağlayan br blgsayar programı hazırlanmıştır.
DetaylıX, R, p, np, c, u ve diğer kontrol diyagramları istatistiksel kalite kontrol diyagramlarının
1 DİĞER ÖZEL İSTATİSTİKSEL KALİTE KONTROL DİYAGRAMLARI X, R, p, np, c, u ve dğer kontrol dyagramları statstksel kalte kontrol dyagramlarının temel teknkler olup en çok kullanılanlarıdır. Bu teknkler ell
DetaylıKİ-KARE TESTLERİ A) Kİ-KARE DAĞILIMI VE ÖZELLİKLERİ
Kİ-KAR TSTLRİ A) Kİ-KAR DAĞILIMI V ÖZLLİKLRİ Örnekleme yoluyla elde edlen rakamların, anakütle rakamlarına uygun olup olmadığı; br başka fadeyle gözlenen değerlern teork( beklenen) değerlere uygunluk gösterp
Detaylıve çeviren: OKULLAR İçİN HAzıRLANAN İZLENCELER
JAPONYA RADYO TELEVİZYON KURUMUNUN EGİTİM YAYıNLARıVE YAYGIN ÖGRETİME KATKILARI* ve çevren: Derleyerı İng. Ük. Ersarı SÖZER Kısa adı NHK olan Japonya Ulusal Radyo Televzyon Kurumu, anaokullarından yükseköğretm
Detaylıİçindekiler Cihazın Kurulumu İşlemler Teknik Veriler Ayarlar Mesaj Kodları Bakım Garanti Emniyet Talimatnamesi İşlevler
DEWALT DW03201 İçndekler Chazın Kurulumu- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 2 Grş- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 2 Genel bakış - - -
DetaylıKİ-KARE TESTLERİ. şeklinde karesi alındığında, Z i. değerlerinin dağılımı ki-kare dağılımına dönüşür.
Kİ-KARE TESTLERİ A) Kİ-KARE DAĞILIMI VE ÖZELLİKLERİ Örnekleme yoluyla elde edlen rakamların, anakütle rakamlarına uygun olup olmadığı; br başka fadeyle gözlenen değerlern teork( beklenen) değerlere uygunluk
DetaylıYÜKSEK LİsANS VE DOKTORA PROGRAMLARI
, EK-A YÜKSEK LİsANS VE DOKTORA PROGRAMLARI Değerl Arkadaşlar, --e------ Bldğnz üzere, ş dünyası sthdam edeceğ adaylarda, ünverste mezunyet sonrası kendlerne ne ölçüde katma değer ekledklern de cddyetle
DetaylıEDİTÖR: Savaş Doğan KPSS ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ- ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL TASARIMI DERS NOTLARI ISBN
KPSS Eğtm Blmler ezberbozan sers Öğretm Teknolojler ve Materyal Tasarımı özetlenmş çerk pratk blgler krtk notlar lg çekc görseller EDİTÖR: Savaş Doğan KPSS ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ- ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ
DetaylıX310 The original laser distance meter
TM Leca DISTO touch TMD810 Leca DISTO X10 The orgnal laser dstance meter The orgnal laser dstance meter The orgnal laser dstance meter İçndekler Chazın Kurulumu - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
DetaylıKİ KARE ANALİZİ. Doç. Dr. Mehmet AKSARAYLI Ki-Kare Analizleri
Kİ KAR ANALİZİ 1 Doç. Dr. Mehmet AKSARAYLI www.mehmetaksarayl K-Kare Analzler OLAY 1: Genelde br statstk sınıfında, öğrenclern %60 ının devamlı, %30 unun bazen, %10 unun se çok az derse geldkler düşünülmektedr.
DetaylıANE - AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş.DENGELİ EYF
AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. DENGELİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU FON KURULU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK FAALİYET RAPORU Bu rapor AEGON Emekllk ve Hayat A.Ş Dengel Emekllk Yatırım Fonu nun 01.07.2011 30.09.2011 dönemne
DetaylıT.C BART/N il ÖZEL IDARESI Plan Proje Inşaat ve Yatırım Müdürlüğü TEKLIF MEKTUBU. TEKLI F-SAHTBI Nlf'J
TARIH 28.01.2016 SAYı [Adı soyadlticaret Unvanı Teblgat Adres Bağlı Olduğu Verg Dares Verg Numarası T.C.Kmlk Numarası Telefon Faks T.C BART/N L ÖZEL IDARESI Plan Proje Inşaat ve Yatırım Müdürlüğü TEKLIF
DetaylıANADOLU ÜNivERSiTESi BiliM VE TEKNOLOJi DERGiSi ANADOLU UNIVERSITY JOURNAL OF SCIENCE AND TECHNOLOGY CiltNol.:2 - Sayı/No: 2 : 413-417 (2001)
ANADOLU ÜNvERSTES BlM VE TEKNOLOJ DERGS ANADOLU UNIVERSITY JOURNAL OF SCIENCE AND TECHNOLOGY CltNol.:2 - Sayı/No: 2 : 413-417 (1) TEKNK NOTrrECHNICAL NOTE ELEKTRK ARK FıRıNıNDA TERMODNAMGN KNC YASASıNıN
Detaylı- ~ HAVACI IK. "" LEIT i i HAVACılıK ELEKTRONI61 TEKNIK llle11ajllar _1161 VAYlNI YIL: 2 SAYı: 5 likiii t9ll5 oç AYDA BIR YAYINLANIR OCRnsIzDIR
- ~ HAVACI IK "" LEIT HAVACılıK ELEKTRONI61 TEKNIK llle11ajllar _1161 VAYlNI YIL: 2 SAYı: 5 lkiii t9ll5 oç AYDA BIR YAYINLANIR OCRnsIzDIR AvıatonElecıroncs çndekler EKIM 1995 TeclırıocalPersomıel Assocatooo1993
DetaylıReferans Kılavuz. Kurma ve Sıvı Geçirme
Referans Kılavuz Kurma ve Sıvı Geçrme Kurulum öncesnde şu malzemey toplayın: Br 500 ml veya 1000 ml sıvı geçrme solüsyonu (1 U/ml heparn eklenmş olarak %0,9 NaCl) torbası/şşes Mühür sıvı geçrme çn br 500
DetaylıBAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY - 8
BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK - 402 MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY - 8 FARKLI YÜZEY ÖZELLİKLERİNE SAHİP PLAKALARIN ISIL IŞINIM YAYMA ORANLARININ HESAPLANMASI BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ
DetaylıGENEL DESTEK PROGRAMI. B R NC Amaç, Kapsam, Dayanak ve
LETMELER GEL T RME VE DESTEKLEME DARES BA KANLI I (KOSGEB) GENEL DESTEK PROGRAMI B R NC Amaç, Kapsam, Dayanak ve Amaç MADDE 1 - (1) Bu p kar bçmde gerçekle dares Ba uygulanacak Genel Kapsam MADDE 2 - (1)
Detaylıkadar ( i. kaynağın gölge fiyatı kadar) olmalıdır.
KONU : DUAL MODELİN EKONOMİK YORUMU Br prmal-dual model lşks P : max Z cx D: mn Z bv AX b AV c X 0 V 0 bçmnde tanımlı olsun. Prmal modeln en y temel B ve buna lşkn fyat vektörü c B olsun. Z B B BB c X
DetaylıTEMEL DEVRE KAVRAMLARI VE KANUNLARI
TDK Temel Devre Kavramları ve Kanunları /0 TEMEL DEVRE KAVRAMLARI VE KANUNLARI GĐRĐŞ: Devre analz gerçek hayatta var olan fzksel elemanların matematksel olarak modellenerek gerçekte olması gereken sonuçların
DetaylıÜLKEMiziN ÜST DÜZEY TEKNiSYEN ihtiyacı VE EGiTiMi
ÜLKEMzN ÜST DÜZEY TEKNSYEN HTYACı VE EGTM Prof Dr Ethem ÖZGÜVEN() Br çok ülkede olduğu gb ülkemzde de meslek ve teknk eğtm 19 yüzyıla kadar «çıroklı'k» sstem şeklnde yürütülmüştür Cumhuryet dönem öncesnde
DetaylıÖğretim planındaki AKTS TASARIM STÜDYOSU IV 214058100001312 2 4 0 4 9
Ders Kodu Teork Uygulama Lab. Ulusal Kred Öğretm planındak AKTS TASARIM STÜDYOSU IV 214058100001312 2 4 0 4 9 Ön Koşullar : Grafk İletşm I ve II, Tasarım Stüdyosu I, II, III derslern almış ve başarmış
Detaylı! TÜRKİYE - KÖRFEZ İŞBİRLİĞİ KONSEYİ (KİK) 1. İŞ FORUMU 5-7 ŞUBAT 2012 FOUR SEASONS OTEL, İSTANBUL Taslak Program 05 ŞUBAT 2012, PAZAR
! TÜRKİYE - KÖRFEZ İŞBİRLİĞİ KONSEYİ (KİK) 1. İŞ FORUMU 5-7 ŞUBAT 2012 FOUR SEASONS OTEL, İSTANBUL Taslak Program Delegelern Gelş 05 ŞUBAT 2012, PAZAR 14.00-17.30 Kayıt, Four Seasons Otel (Ground Floor,
DetaylıVEKTÖRLER VE VEKTÖREL IŞLEMLER
VEKTÖRLER VE VEKTÖREL IŞLEMLER 1 2.1 Tanımlar Skaler büyüklük: Sadece şddet bulunan büyüklükler (örn: uzunluk, zaman, kütle, hacm, enerj, yoğunluk) Br harf le sembolze edleblr. (örn: kütle: m) Şddet :
DetaylıKOCAELİ ÜNİVERSİTESİ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü Mukavemet I Vize Sınavı (2A)
KOCELİ ÜNİVERSİTESİ Mühendslk akültes Makna Mühendslğ Bölümü Mukavemet I Vze Sınavı () dı Soyadı : 18 Kasım 013 Sınıfı : No : SORU 1: Şeklde verlen levhalar aralarında açısı 10 o la 0 o arasında olacak
DetaylıLaser Distancer LD 420. Kullanma kılavuzu
Laser Dstancer LD 40 tr Kullanma kılavuzu İçndekler Chazın Kurulumu - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Grş - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Genel bakış
DetaylıANKARA UNION OF TRADESMEN AND CRAFTSMEN CHAMBERS
ANKARAESNAFveSANATKARLARODALARBRLö ANKARA UNION OF TRADESMEN AND CRAFTSMEN CHAMBERS onu: : 242/ 801 YETERLLGEDAYAl STHDAM PROJES BIRLIGIMIZ PROJESAHIBIDIR Ankara: 9 Nsan 2009 ((ÖnernC ODALARIMlZA(33) ve
DetaylıDoğrusal Korelasyon ve Regresyon
Doğrusal Korelasyon ve Regresyon En az k değşken arasındak lşknn ncelenmesne korelasyon denr. Kşlern boyları le ağırlıkları, gelr le gder, öğrenclern çalıştıkları süre le aldıkları not, tarlaya atılan
DetaylıTRİSTÖR VE TRİYAK HARMONİKLERİNİN 3 BOYUTLU GÖSTERİMİ VE TOPLAM HARMONİK BOZUNUMA EĞRİ UYDURMA
PAMUKKALE ÜNİ VERSİ TESİ MÜHENDİ SLİ K FAKÜLTESİ PAMUKKALE UNIVERSITY ENGINEERING COLLEGE MÜHENDİ SLİ K BİL İ MLERİ DERGİ S İ JOURNAL OF ENGINEERING SCIENCES YIL CİLT SAYI SAYFA : : : : 5- TRİSTÖR VE TRİYAK
DetaylıENERJİ. Isı Enerjisi. Genel Enerji Denklemi. Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyon Kocatepe Üniversitesi 2007
Yrd. Doç. Dr. Atlla EVİN Afyon Kocatepe Ünverstes 007 ENERJİ Maddenn fzksel ve kmyasal hal değşm m le brlkte dama enerj değşm m de söz s z konusudur. Enerj değşmler mler lke olarak Termodnamğn Brnc Yasasına
DetaylıDOĞRUSAL HEDEF PROGRAMLAMA İLE BÜTÇELEME. Hazırlayan: Ozan Kocadağlı Danışman: Prof. Dr. Nalan Cinemre
1 DOĞRUSAL HEDEF PROGRAMLAMA İLE BÜTÇELEME Hazırlayan: Ozan Kocadağlı Danışman: Prof. Dr. Nalan Cnemre 2 BİRİNCİ BÖLÜM HEDEF PROGRAMLAMA 1.1 Grş Karar problemler amaç sayısına göre tek amaçlı ve çok amaçlı
DetaylıBÖLÜM 5 İKİ VEYA DAHA YÜKSEK BOYUTLU RASGELE DEĞİŞKENLER İki Boyutlu Rasgele Değişkenler
BÖLÜM 5 İKİ VEYA DAHA YÜKSEK BOYUTLU RASGELE DEĞİŞKENLER 5.. İk Boyutlu Rasgele Değşkenler Br deney yapıldığında, aynı deneyle lgl brçok rasgele değşkenn aynı andak durumunu düşünmek gerekeblr. Böyle durumlarda
DetaylıÇok Parçalı Basınç Çubukları
Çok Parçalı Basınç Çubukları Çok parçalı basınç çubukları genel olarak k gruba arılır. Bunlar; a) Sürekl brleşk parçalardan oluşan çok parçalı basınç çubukları b) Parçaları arasında aralık bulunan çok
DetaylıMerkezi Eğilim (Yer) Ölçüleri
Merkez Eğlm (Yer) Ölçüler Ver setn tanımlamak üzere kullanılan ve genellkle tüm elemanları dkkate alarak ver setn özetlemek çn kullanılan ölçülerdr. Ver setndek tüm elemanları temsl edeblecek merkez noktasına
DetaylıMESLEKi EGiTiMDE HizMET ici EGiTiM
MESLEK EGTMDE HzMET C EGTM Prof. Dr. Suna BAYKA (*) Yıldız GÜGE (**) Sevnç ÜAL (U) Br yükseköğretm programını btrmş ve meslek hayatına atılmış öğretmenlern çağımızdak blm ve teknolojk gelşmeler zlemeler
DetaylıVIP X1600. Ağ Video Sunucusu. Kurulum ve İşletim Kılavuzu
VIP X1600 Ağ Vdeo Sunucusu tr Kurulum ve İşletm Kılavuzu VIP X1600 Içndekler tr 3 Içndekler 1 Grş 7 1.1 Bu Kılavuz Hakkında 7 1.2 Bu Kılavuzun Kuralları 7 1.3 Kullanım Amacı 7 1.4 AB Yönergeler 8 1.5
DetaylıÜç Boyutlu Yapı-Zemin Etkileşimi Problemlerinin Kuadratik Sonlu Elemanlar ve Sonsuz Elemanlar Kullanılarak Çözümü
ECAS Uluslararası Yapı ve Deprem Mühendslğ Sempozyumu, Ekm, Orta Doğu Teknk Ünverstes, Ankara, Türkye Üç Boyutlu Yapı-Zemn Etkleşm Problemlernn Kuadratk Sonlu Elemanlar ve Sonsuz Elemanlar Kullanılarak
DetaylıTermodinamik: Roket Bilimi Değil
43 Çevr Translaton Termodnamk: Roket Blm Değl Joseph W. Lstburek, Ph.D., P.Eng., Fellow ASHRAE Bazen bazı şeyler o kadar belrgndr k gözden kaçırırız. Termodnamğn İknc Yasası da böyledr. Tab k, İknc Yasa
DetaylıPanel Denetleyici MPC-xxxx-B FPA-1200-MPC. Kullanım Kılavuzu
Panel Denetleyc MPC-xxxx-B FPA-1200-MPC tr Kullanım Kılavuzu 3 tr Içndekler Panel Denetleyc Içndekler 1 Blgnze 8 1.1 Adım açıklamaları 8 1.2 Başlat menüsünün çağrılması 8 1.3 Dl değştrme ekranı 9 1.4
Detaylıi 01 Ekim 2008 tarihinde yurürlüğe.giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık
. '" ıo:."'. >.. ~. T.C. BAŞBAKANLIK Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü Sayı, Konu :B.02.ı.SYD.0.08.300.5990/8237 :tılkemz Vatandaşı Olmayan ve Muhtaç Durumda Bulunan Yabancılara S\'D Vakınarından
DetaylıT.C BARTIN u ÖZELiDARESi PLANPROJEYATIRIMVE inşaatmüdürlügü. TEKLiF MEKTUBU. TEKliF SAHiBiNiN ...
T.C BARTIN u ÖZELDARES PLANPROJEYATIRIMVE NŞAATMÜDÜRLÜGÜ TARH:....111/2015 SAYı Adı SoyadılTcaret Ünvanı Teblgat Adres Bağlı Olduğu Verg Dares Verg Numarası T.C.Kmlk Numarası Telefon No Faks No E-Mal TEKLF
DetaylıENDÜSTRİYEL BİR ATIK SUYUN BİYOLOJİK ARITIMI VE ARITIM KİNETİĞİNİN İNCELENMESİ
ENDÜSTRİYEL BİR ATIK SUYUN BİYOLOJİK ARITIMI VE ARITIM KİNETİĞİNİN İNCELENMESİ Emel KOCADAYI EGE ÜNİVERSİTESİ MÜH. FAK., KİMYA MÜH. BÖLÜMÜ, 35100-BORNOVA-İZMİR ÖZET Bu projede, Afyon Alkalot Fabrkasından
DetaylıMuğla-Milas/Bodrum Havaalanı Yeni Dış Hatlar Terminal Binası. 1. Ödül
Muğla-Mlas/Bodrum Havaalanı Yen Dış Hatlar Termnal Bnası Jr: Mustafa A. Aslaner (başkan), Mustafa Atk, Mehmet Eğlmez, Orhan Şahnler, Fath Gorbon, Affan Yatman, Sat Kozacıoğlu. Ödüller: 1. Ödül: 2. Ödül:
Detaylıdir. Bir başka deyişle bir olayın olasılığı, uygun sonuçların sayısının örnek uzaydaki tüm sonuçların sayısına oranıdır.
BÖLÜM 3 OLASILIK HESABI 3.. Br Olayın Olasılığı Tanım 3... Br olayın brbrnden ayrık ve ortaya çıkma şansı eşt n mümkün sonucundan m tanes br A olayına uygun se, A olayının P(A) le gösterlen olasılığı P(A)
DetaylıFizik 101: Ders 15 Ajanda
zk 101: Ders 15 Ajanda İk boyutta elastk çarpışma Örnekler (nükleer saçılma, blardo) Impulse ve ortalama kuvvet İk boyutta csmn elastk çarpışması Önces Sonrası m 1 v 1, m 1 v 1, KM KM V KM V KM m v, m
DetaylıPARÇALI DOĞRUSAL REGRESYON
HAFTA 4 PARÇALI DOĞRUSAL REGRESYO Gölge değşkenn br başka kullanımını açıklamak çn varsayımsal br şrketn satış temslclerne nasıl ödeme yaptığı ele alınsın. Satış prmleryle satış hacm Arasındak varsayımsal
DetaylıENDÜSTRİNİN DEĞİŞİK İŞ KOLLARINDA İHTİYAÇ DUYULAN ELEMANLARIN YÜKSEK TEKNİK EĞİTİM MEZUNLARINDAN SAĞLANMASINDAKİ BEKLENTİLERİN SINANMASI
V. Ulusal Üretm Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul Tcaret Ünverstes, 5-7 Kasım 5 ENDÜSTRİNİN DEĞİŞİK İŞ KOLLARINDA İHTİYAÇ DUYULAN ELEMANLARIN YÜKSEK TEKNİK EĞİTİM MEZUNLARINDAN SAĞLANMASINDAKİ BEKLENTİLERİN
Detaylı3. Parçaları Arasında Aralık Bulunan Çok Parçalı Basınç Çubukları
3. Parçaları Arasında Aralık Bulunan Çok Parçalı Basınç Çubukları Basınç çubukları brden fazla profl kullanılarak, bu profller arasında plan düzlemnde bell br mesafe bulunacak şeklde düzenleneblr. Bu teşklde,
Detaylı'-:~_!Gl PEKŞEN. Arabaeıalam Mah., Alaniçi sak. No.: 8. KOZA Evleri A Blok D. 8 54050 SerdivanlSAKARYA. Arabaeıalanı Mah., Alaniçi sak. No.
t, t- /' ','I 1-, #,( Mll! Er,:,,' ;' -: - '-:_!Gl SEN --;;rıl'4y ;ı!ı! at], Te!:: ' ' ; j, ; S',,(-: fa Gn' ı,,,: vc _'::::0 1:\30 :',ld L,;çı-;' N0 ENDÜSTRYEL SIZDIRMAZLlK SANAV VE TCARET /:, ELEMANLARı
DetaylıCommunication Theory
Communcaton Theory ENFORMASYON TEORİSİ KODLAMA Doç. Dr. Hakan Doğan ENFORMASYON DEYİMİ NEDEN KULLANILMIŞ? Kaynaklarn, kanalların,alıcıların blg karakterstklern ncelemek. Blgnn letmn optmze etmek çn İletmn
DetaylıTürkiye deki Binalara Yönelik Soğutma Yükü Hesabı için Web Tabanlı Yazılım Geliştirilmesi
43 Türkye dek Bnalara Yönelk Soğutma Yükü Hesabı çn Web Tabanlı Yazılım Gelştrlmes Development of a Web-Based Software For Buldng Coolng Load Calculatons n Turkey Yrd. Doç. Dr. M. Azm AKTACİR / Yrd. Doç.
DetaylıToplam Eşdeğer Deprem Yükünün Hesabı Bakımından 1975 Deprem Yönetmeliği İle 2006 Deprem Yönetmeliğinin Karşılaştırılması
Fırat Ünv. Fen ve Müh. Bl. ergs Scence and Eng. J of Fırat Unv. 19 (2, 133-138, 2007 19 (2, 133-138, 2007 Toplam Eşdeğer eprem Yükünün Hesabı Bakımından 1975 eprem Yönetmelğ İle 2006 eprem Yönetmelğnn
DetaylıYAYILI YÜK İLE YÜKLENMİŞ YAPI KİRİŞLERİNDE GÖÇME YÜKÜ HESABI. Perihan (Karakulak) EFE
BAÜ Fen Bl. Enst. Dergs (6).8. YAYII YÜK İE YÜKENİŞ YAPI KİRİŞERİNDE GÖÇE YÜKÜ HESABI Perhan (Karakulak) EFE Balıkesr Ünverstes ühendslk marlık Fakültes İnşaat üh. Bölümü Balıkesr, TÜRKİYE ÖZET Yapılar
Detaylı---- >0.01. b0.05 >0.1 >0.1 >0.25 >0.25 70 Î 5 0.1 0.5 1 5 10 0.1
Bna Kabuğunda Isı Ger Kazanımı Heat Recovery n Buldng Envelopes Max Howard SHERMAN, lan S. WALKER, Çevren: Devrm GÜRSEL ---- 1 >.1 25 >.1 b.5 Tpk Ev Pe Sayısı 9 f=.5 >.1 >.1 >.25 8 2 \ >.25 7 Tp» Ev Pesayısı
DetaylıT.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Strateji Geliştirme Başkanlığı GENELGE 2009/70
Bür okr as n n Azal t ı l masıveidar Bas t l eşt r me(2009/70) T ar h :18. 11. 2009 Sayı :11558 Sı r ano:2009/ 70 Ekl er : Yönet mel ğ nuygul anmasıt ak pt abl osu ( YUTT) ' nada raçı kl amal ar T.C. SAĞLIK
Detaylı