E-Business ve B2B nin A B C si

Transkript

1 E-Business ve B2B nin A B C si Hazõrlayan : Cengiz Pak diyalog Bilgisayar Üretim Sistemleri Yazõlõm ve Danõşmanlõk Ltd. Şti Büyükdere Caddesi No : 48 / 4 Mecidiyeköy İstanbul URL : Öneri ve eleştirileriniz için : cengiz@diyalog.com diyalog 2002 B2B nin ABC si 1

2 İçindekiler E-Business (E-İş) nedir? E-Commerce (E-Ticaret) nedir? B2B, B2C nedir, ne farkõ var? B2B ve B2C farkõ... B2C şeklinde çalõşmanõn güçlükleri nelerdir? B2B şeklinde çalõşmanõn güçlükleri nelerdir? B2B şeklinde çalõşmanõn faydalarõ nelerdir? B2B uygulamasõ ne kadar yaygõn? B2B için ilk adõmlar ne olabilir? B2B için sonraki adõmlar ne olabilir? B2B sizin şirketinizde kimin işi? B2B uygulamasõ şirketinizde nereden başlar? Nasõl bir yazõlõma ihtiyacõnõz var, ne kadar sürebilir? Çalõştõğõnõz firmalar B2B için hazõr değil ise... diyalog 2002 B2B nin ABC si 2

3 E-Business (E-İş) nedir? E-Business kelimesinin tanõmõ : Müşteri, tedarikçi ve iş ortaklarõnõz ile internet üzerinden bağlanarak çalõşmaktõr. Bu çalõşma biçiminin amacõ ise mevcut iş yapma yöntemlerini değiştirerek daha hõzlõ ve verimli bir ortam yaratmaktõr. Bu hedefe ulaşabilmek için şirketler, kendi bilgisayar sistemlerinde bulunan bilgileri paylaşõma açmalõ, elektronik ortamda evrak alõş-verişi yapabilmeli, işlerini yürütmek için gerekiyorsa web sitelerinden satõş veya internet üzerinden satõnalma işlemlerini gerçekleştirmelidir. Kõsacasõ E-Business ortamõna geçmek isteyenler daha açõk ve şeffaf olabilmeyi göze almalõ, bilgisayar sistemlerini bu hedefi destekleyecek noktaya taşõmalõdõr. diyalog 2002 B2B nin ABC si 3

4 E-Commerce (E-Ticaret) nedir? E-Commerce, internet üzerinde ürün ve hizmetlerin alõnõp satõlmasõdõr. e-business ile e-commerce arasõnda ne fark var? Bazen bu iki terim değişimli kullanõlmaktadõr. Aslõnda E-Business kendi içinde E-Commerce faaliyetlerini de kapsar. Bunun yanõnda iki tarafõn her türlü bilgi paylaşõmõnõ da içerir. Örneğin üretim yapan bir firmanõn müşterisi olarak size ait siparişleri, bunlarõn üretim hattõ içindeki durumunu veya o ana kadar yapõlmõş kalite test sonuçlarõnõ görmek isteyebilirsiniz. Aynõ firmanõn web üzerinden satõş yapan bir bölümü var ise bu kõsõmdan da bazõ malzemeleri satõn alõyor olabilirsiniz. diyalog 2002 B2B nin ABC si 4

5 B2B, B2C nedir, ne farkõ var? B2B : Business To Business B2C : Business To Consumer Bu iki terimin arasõndaki fark müşterinin kim olduğudur. Genel olarak müşteriler şirket olduğunda B2B, müşteriler şahõs olduğunda ise B2C terimi kullanõlõr. Örneğin bireylere kitap satan bir internet sitesi B2C tarzõnda, sanayi şirketlerine kimyasal malzeme satan bir şirket ise B2B tarzõnda çalõşmalõdõr. Müşterinin kim olduğu göründüğü kadar basit bir ayrõntõ değildir. Çünkü müşteri bir başka şirket olduğunda ortada çözülmesi gereken 2 konu vardõr : diyalog 2002 B2B nin ABC si 5

6 B2B ve B2C farkõ... Pazarlõk Entegrasyon B2B Ürün spesifikasyonu, teslim zamanõ, fiyat ve ödeme koşullarõ her defasõnda görüşmeye açõktõr. Müşterinin sistemi ile konuşabilme imkanõ geliştirilmeli, iki sistem arasõnda bilgi paylaşõmõ mümkün olmalõdõr. B2C Fiyatlar ve ürünler yayõnlanmõştõr, teslim koşullarõ ve fiyat üzerinde müşterinin herhangi bir pazarlõk şansõ yoktur Müşterinin web sitesi veya bilgisayar sistemi ile herhangi bir entegrasyona ihtiyaç yoktur. diyalog 2002 B2B nin ABC si 6

7 B2C şeklinde çalõşmanõn güçlükleri nelerdir? Son 5 yõl içinde internet üzerinde satõş yapan ve çok hõzlõ büyüyen (örneğin amazon) şirketler herkesin dikkatini çekti ve bir çok yatõrõmcõ bu işe girdi. Ancak daha sonra büyük bir kõsmõ başarõsõz oldu. İşte bu başarõsõzlõğõ yaratan nedenler : 1. Sitenizin trafiği size para kazandõrmaz, sadece alõşveriş edenler kazandõrõr: Bunun için sitenizin çalõşma hõzõ, gezinme kolaylõğõ, alõşveriş emniyeti, ödeme aşamalarõnõn kõsaltõlmasõ, kampanyalarõ ile desteklenmesi gerekir. 2. Müşteri sadakatinin sağlanmasõ : Müşterinizin tekrar tekrar sizi tercih etmesi için verilen tüm servislerin doyurucu olmasõ gerekir, çünkü internet üzerinde çok sayõda başka site sadece bir tuş mesafesindedir. Bunun için interaktif uygulamalar, kullanõcõya göre otomatik düzenleme, alõşkanlõklarõna göre yapõlan tavsiyeler, gerektiğinde telefon desteği gibi müşterinin işini kolaylaştõran hizmetlerin tümü gereklidir. 3. Alõnan siparişi teslim etmek : Internet ortamõnda alõnan, teslim tarihi belirtilen bir siparişi söz verdiğiniz gibi teslim edebilmelisiniz. Bunu başarabilmek göründüğü kadar kolay olmadõğõ için tedarik sisteminizin tümüyle buna uygun düzenlenmiş olmasõ gerekir. diyalog 2002 B2B nin ABC si 7

8 B2B şeklinde çalõşmanõn güçlükleri nelerdir? B2B için önce paylaşabilecek doğru bilgi ve paylaşma isteği olmalõdõr, sonrasõ teknolojik yatõrõmdõr. Paylaşõlabilecek Doğru Bilgi Nedir? : Varsayõn ki müşterileriniz size hiç sormadan stoklarõnõz hakkõnda bilgi alabilmek istiyor. Bu durumda sisteminizden çõkacak her rapor her zaman doğru ve açõk olmalõdõr (çünkü ortada rakkamlarõ yorumlayacak sizin şirketinizden hiç kimse yok, müşteriniz ekranõnda ne görüyorsa ona inanacaktõr...) Paylaşma İsteği Nedir? : Bugünkü çalõşma kültürümüzde şirketimizin dõşõndaki herkes bir yabancõdõr. Bir yabancõnõn bize ait olan (elbette izin verdiğiniz ölçüde) bilgiye bize sormadan doğrudan ulaşmasõnõ kabul etmek kolay değildir. Teknolojik Yatõrõm : B2B ortamõnda çalõşmak isteyen bir şirket, hem yazõlõm hem de donanõm sistemini buna uygun hale getirmelidir. Şirket öncelikle kendi içinde bilginin hõzlõ ve doğru dolaşõmõnõ sağlamalõ, bir sonraki aşamada ise bu bilginin bir kõsmõnõ müşteri, tedarikçi ve iş ortaklarõ ile paylaşmanõn yollarõnõ geliştirmelidir. Bunun için tüm işlemlerin olduklarõ zaman ve yerde en az hata ile işlenebilmesi gerekir. diyalog 2002 B2B nin ABC si 8

9 B2B şeklinde çalõşmanõn faydalarõ nelerdir? Uygulama güçlüklerine karşõ B2B ortamõ her iki tarafa da önemli faydalar sağlar, bunlarõn en önemlisi her zaman gerçek bilgi ile hareket edebilmektir. Diğer faydalarõ ise : Müşteri talepleri daha hõzlõ değerlendirilir Ürünler pazara daha hõzlõ sunulabilir Bürokratik işlemler azalõr Stoklarõnõzõn devir hõzõ artar Müşteri memnuniyeti artar Tedarikçilerin sizin planõnõza uyumu artar Satõnalma maliyeti düşer Sistem içi disiplin artar diyalog 2002 B2B nin ABC si 9

10 B2B uygulamasõ ne kadar yaygõn? Şu anda çok değil. Ancak bu sizi yanõltmasõn, çünkü B2B uygulamalarõ lineer bir artõş izlemiyor. Artõş katlanarak gerçekleşiyor. Örneğin ABD de 2000 yõlõnda gerçekleşen B2B iş hacminin 406 milyar ABD Dolarõ 2004 yõlõna kadar 509 kat artarak 207 trilyon ABD Dolarõ noktasõna ulaşacağõ tahmin ediliyor (Forrester Research Inc). B2B çalõşma ortamõnõn salgõn hastalõk gibi yayõlacağõnõ tahmin etmek güç değil, çünkü olay zincirleme reaksiyon halinde gelişiyor. Örneğin 300 tedarikçi ile çalõşan ve yaptõrõm gücü olan bir şirket bu alanda bir adõm attõğõ an arkasõndan 300 firmayõ da sürüklüyor (yeni koşullara uyum sağlamayanlara ne olacağõnõ tahmin edebilirsiniz). Bir süre sonra ise, B2B ortamõna geçen bu tedarikçiler çalõştõklarõ diğer şirketlerin (müşteri veya kendi tedarikçileri) kapõsõnõ çalmaya başlõyor. Bunun nedeni ise, iki farklõ çalõşma biçiminin uzun süre aynõ şirket içinde izlenmesinin daha pahalõ olacağõdõr. Bu zincirleme reaksiyon bir kez başladõ mõ durdurmak veya direnmek mümkün değil, çünkü gerçekten de maliyet avantajõ, sürat ve daha verimli bir çalõşma ortamõ sağlõyor; bu nedenle de bir moda veya gelip geçici bir akõm değil. diyalog 2002 B2B nin ABC si 10

11 B2B için ilk adõmlar ne olabilir? Satõnalma tarafõnda : Katalog üzerinden satõş yapabilen siteleri ve fiyatlarõ incelemeye başlayabilirsiniz. Örneğin ofis ve bilgisayar malzemelerinizi yavaş yavaş bu kanaldan edinebilirsiniz. Çünkü bu tür malzemelerin tedariki hammaddeler kadar kritik ve karõşõk değildir. Bu arada satõnalma siparişlerinizi aracõlõğõ ile göndermeye de başlayabilirsiniz. Tedarikçilerinizin bu yönteme adapte olmasõ çok zor olmayacaktõr (bu sayede kağõda bas, faks gönder, dosyala gibi adõmlarõnõz azalacaktõr). Satõş tarafõnda : Bu kõsõmda ne yapacağõnõz büyük oranda müşterinizin isteğine bağlõdõr. En basit uygulamalar siparişlerin teyit edilmesi ( aracõlõğõ ile olabilir), fiyatlarõnõzõn web sitesinde yayõnlanmasõ, ürün stoklarõnõzõn veya yakõn zamanda stoklarõnõza girecek olanlarõn (ürettiğiniz veya satõn aldõğõnõz) miktar ve zaman tablosunun web sitenizde yayõnlanmasõ, servis taleplerinin veya şikayetlerin internet ortamõnda alõnmasõ olabilir. diyalog 2002 B2B nin ABC si 11

12 B2B için sonraki adõmlar ne olabilir? Malzeme ihtiyaç planlarõnõzõ paylaşabilirsiniz. Tedarikçileriniz sizin planõnõzõ izleyerek otomatik malzeme sevk edebilirler (elbetteki kritik ve güvenilir tedarikçileriniz). Internet sitenizde ihaleler düzenleyebilirsiniz veya satõnalma listenizi yayõnlayarak onaylõ tedarikçilerinizin doğrudan fiyat süre miktar tekliflerini toplayabilirsiniz. Siparişlerinizi elektronik ortamda yollayabilir, cevaplarõ da aynõ tür ortamda geri alabilirsiniz (bu sayede kayõt işlemlerinde sürat ve tasarruf sağlarsõnõz). Kendinize ait siparişleri tedarikçinizin sisteminde hiç kimseye sormadan izleyebilirsiniz. Karşõlõklõ mutabakatõ doğrudan, kimseye sormadan yapabilirsiniz. Karşõlõklõ olarak mühendislik veya kalite bilgilerinizi paylaşabilirsiniz.... diyalog 2002 B2B nin ABC si 12

13 B2B sizin şirketinizde kimin işi? WEB sitenizin tasarõmõ, uygulanõşõ bilgisayar bölümünüzün veya satõş bölümünüzün bir projesi olarak başlamõş olabilir. Ancak durum değişmektedir. WEB siteniz yeni ekonomide yeni bir iş yapma platformu olacaktõr. Şirketinizin iş kararlarõnõ kim veriyor ise bu projenin başõnda da o olmak zorundadõr. Çünkü B2B amacõ ile hazõrlanacak web siteleri için teknolojik bilgiden çok iş bilgisi gereklidir (e-business kelimesinin e harfini atarsanõz geriye sadece iş kalõr). diyalog 2002 B2B nin ABC si 13

14 B2B uygulamasõ şirketinizde nereden başlar? B2B projelerinin başõnõ genellikle satõnalma bölümü çeker; çünkü : Satõnalma bölümünüz, tüm tedarikçileriniz için müşteri anlamõna gelir. Müşteri olmak satõcõ olmaktan çok daha güçlü bir pozisyon olduğu için isteklerinizi karşõ tarafa daha kolay aktarabilirsiniz demektir. En Çok Görülen Geçiş Sõrasõ Satõnalma Müşteri Hizmetleri Satõş Pazarlama diyalog 2002 B2B nin ABC si 14

15 Nasõl bir yazõlõma ihtiyacõnõz var, ne kadar sürebilir? Yazõlõm ve uygulama süresi yapacağõnõz işe ve hedeflenen entegrasyona göre değişir. Bu sayfayõ takip eden 4 sayfada 4 farklõ uygulama ve entegrasyon seviyesi için örnekler verilmiştir. Süre kõsmõndaki tahminler minimum ve ortalama büyüklükteki işler içindir. Burada unutulmamasõ gereken bunlarõn uygulamaya başlangõç süresi olmasõdõr. Uygulama başladõktan sonra ise geliştirilme ve güncelleme çalõşmalarõ için kaynak ayrõlmalõdõr. diyalog 2002 B2B nin ABC si 15

16 Nasõl bir yazõlõma ihtiyacõnõz var, ne kadar sürebilir? 1 gün Satõş yapan WEB sitelerinden satõnalma işlemi İhtiyacõnõz olan tek şey internet bağlantõsõ. (btdepo.com, hepsiburada.com) 1 hafta Alan Satan firmalarõ buluşturan siteler üzerinden iş yapmak Ücretsiz veya çok düşük ücretler ile abonelikler. (e-talep.com, turkticaret.net, expoturk.com) 1-2 Ay Ürün kataloğu yaratmanõza imkan veren siteler üzerinden satõş yapmak Düşük ücretli abonelikler, özel yazõlõm ihtiyacõ minimum. (garantialisveris.com, turkticaret.net) diyalog 2002 B2B nin ABC si 16

17 Nasõl bir yazõlõma ihtiyacõnõz var, ne kadar sürebilir? 1 hafta Satõnalma siparişlerinin tedarikçiye elektronik ortamda gönderilmesi mesajõ veya daha iyisi bu yeteneğe sahip bir satõnalma yazõlõmõ. 1 Ay Teklif isteme ve siparişlerin elektronik ortamda gönderilmesi, cevaplarõn elektronik ortamda alõnmasõ. Bu amaca uygun satõnalma yazõlõmõ. 3-6 Ay İhtiyaç planõ ve siparişlerin karşõlõklõ olarak elektronik ortamda izlenmesi. Bu amaca uygun MRP-II, Satõnalma ve Satõş yazõlõmõ. diyalog 2002 B2B nin ABC si 17

18 Nasõl bir yazõlõma ihtiyacõnõz var, ne kadar sürebilir? 1 hafta Müşteri şikayetlerinin, garanti ve servis taleplerinin WEB üzerinden alõnmasõ. Internet sitenizde çalõşan basit bir form veya bir veritabanõna kayõt üretebilen bir yazõlõm. 3 Ay Müşteriyi tanõyan, buna göre çalõşan servis ve garanti uygulamasõ. Müşterinin ne aldõğõnõ, kim olduğunu bilen bir veritabanõ ve buna göre çalõşan bir yazõlõm. (WEB Server, Leased Line, 24 Saat kesintisiz çalõşma) 3-6 Ay Müşteriyi tanõyan, gerektiğinde gerçek servis uzmanlarõnõn canlõ olarak cevap verebildiği uygulama. Bir önceki sisteme ilaveten canlõ yazõşma/konuşma imkanõ tanõyan uygulamalar ve nöbetçi personel. diyalog 2002 B2B nin ABC si 18

19 Nasõl bir yazõlõma ihtiyacõnõz var, ne kadar sürebilir? 2-3 Ay WEB sitenizdeki katalogdan mesajõ gibi bir yöntem ile satõş yapmak. İyi hazõrlanmõş bir web sitesi, eğer kredi kartõ bilgisi alõnacak ise güvenlik ve şifreleme yazõlõmlarõ Ay On-Line sipariş, sepet oluşturma - saklama, sipariş ve stok statü bilgilerini içeren satõş uygulamasõ. Arka planda ERP yazõlõmõ, WEB üzerinde çalõşacak uygulamalar, güvenlik yazõlõmlarõ. (WEB Server, Leased Line, 24 Saat kesintisiz çalõşma) 6-12 Ay Gerçek zamandaki stok, üretim, fiyat, hesap bilgileri, karşõlõklõ elektronik işlem (elektronik irsaliye), müşteri tanõma. Arka planda ERP / CRM yazõlõmõ, ön planda iyi düzenlenmiş WEB programlarõ, güvenlik ve şifreleme. (Bir önceki teknik donanõm) diyalog 2002 B2B nin ABC si 19

20 Çalõştõğõnõz firmalar B2B için hazõr değil ise... Bugünlerde B2B konusunda adõm atan firmalar başlangõçta tek başlarõna olacakdõr (zaten herkes hazõr olsa idi siz sona kalmõş olurdunuz), ancak başladõktan sonra göreceksiniz ki etrafõnõz kalabalõklaşacak. B2B uygulamalarõ çevrim içine giren herkese kazandõrõr, dõşõnda kalanlar ise bir süre sonra daha az iş yapmaya, daha fazla taviz vermeye mecbur olacakdõr. Hedeflediğiniz entegrasyon seviyesi kendi içinizde MRP / ERP veya CRM çalõşmalarõ gerektirecek ise zaten yapacağõnõz yatõrõmõn büyük bir kõsmõ firmanõzõn içinde kalacak, harcayacağõnõz zamanõn büyük bir kõsmõ bu çalõşmalar için olacaktõr. Eğer bu alanda hazõr iseniz, B2B uygulamalarõna geçmek için yapacağõnõz yatõrõm da o ölçüde küçük olacaktõr. Eğer yaptõğõnõz planda sizinle çalõşan firmalarõn kendi yazõlõmlarõnõ değiştirmesi, veya onlara ekler yapmasõ gerekiyor ise hem onlara teknik yardõmda bulunmanõz, hem de onlarõ teşvik etmeniz gerekebilir. diyalog 2002 B2B nin ABC si 20