İçindekiler Devrimci Çıkışı ve Leninist Parti Anlayışı. Büyüyen Partinin Kadro ve Örgüt Sorunları

Transkript

1 İçindekiler 1971 Devrimci Çıkışı ve Leninist Parti Anlayışı Büyüyen Partinin Kadro ve Örgüt Sorunları Büyük Ekim Devrimi 79 Yıl Sonra da Dünya Proletaryasının Savaş Bayrağıdır Ekim Devrimi nden XIX. Parti Kongresi ne SB de Sosyalizmin İnşa Sorunları (I) Sosyalizm Öldü mü? Bir Kongre ve Komünist Gençlik Örgütü

2 Proleter Doğrultu İki aylık Devrimci Sosyalist Teorik ve Politik Dergi Kasım - Aralık 1996 Sayı:8 Sun Yayıncılık Adına Sahibi: Gülseren Olgun Yazıişleri Müdürü: Mustafa Süke Yönetim Yeri: Başmusahip Sokak No:3/3 Cağaloğlu/İST Tel: (0212) Fax: (0212) Baskı Ceylan Matbaacılık Tel: (0212) Dağıtım: Biryay Banka Hesap No: Sun Yayıncılık Yapı Kredi Bankası Sirkeci Şubesi Hesap No: 3570/9

3 Sunu Eli niz de ki 8. sa yı ile sizlerle ye ni den mer ha ba di yo ruz. Bu sa yı da; 7. sa yı da baş la yan 71 çı kışı ve Le ni nist Par ti An la yı şı baş lık lı ya zının son bö lü mü, bi rin ci ya zı mız. İkin ci ya zı mız yi ne par ti ya şa mı na ilişkin; bü yü yen bir par ti nin kad ro ve ör güt so run la rı nı iş li yor. Coğ raf ya mız da ve somut ta ya şa nan so run la rı ve çö züm öneri le ri ni bu la ca ğı mız bu ya zı yı, özel ola rak mü ca de le ya şa mı nın he nüz ba şın da ki genç mark sist le ni nist ko mü nist le ri eği ti ci ni te lik te dir. Ekim dev ri mi nin yıl dö nü mü ne denk ge len bu sa yı mız da, dev ri min ve sos ya lizmin ilk ku ru lu şu nun ge nel bir bi lan ço su nu su nan ve sos ya liz min so run la rı na bir gi riş ni te li ğin de ki ya zı lar bu la cak sı nız. Sos yal em per ya list Rus ya ile bir lik te re viz yo nist blo kun çö zü şüy le or ta ya çı kan ye ni dö nem de/du rum da, mark sist le ni nistle rin ide olo jik cep he de yü rüt me si ge re ken çok kap sam lı mü ca de le nin öne mi ni ve konu la rı nı açık la yan bir ya zımız ise Sos yalizm Öl dü mü? baş lı ğı nı ta şı yor. Geç ti ği miz ay lar da ko mü nist genç ler, iki yıl lık sa va şım sü re ci ni, 1. Kong re le rini top la ya rak taç lan dır dı lar. Mark sist leni nist ko mü nist par ti nin, genç lik için de ki bö lü ğü olan KGÖ yü, kong re bel ge le ri nin üze rin den ta nı tan ve de ğer len di ren Bir Kong re ve Ko mü nist Genç lik Ör gü tü başlık lı ya zı mı zı bu la cak sı nız. Ya zı; ko mü nist genç li ğin ba şa rı lı ge liş me çiz gi si ni; bir lik dev ri mi nin ya rat tı ğı güç, coş ku, ira de, karar lı lık la par ti ön der li ğin de bi linç li bir yürü yü şün ifa de si ola rak sun mak ta, bun dan son ra ki ba şa rı la rı ha zır la ya cak un sur la rın üze rin de dur mak ta dır. Bir baş ka ya zı mız; pat ron Ame ri ka ile bir lik te em per ya list güç le rin Or ta do ğu- Kör fez ek se nin de, ge ri ci böl ge dev let le riyle bir lik te Kür dis tan üze rin de ki son pa zarlık la rı nı; Ta la ba ni (ya nın da İran)-Bar za ni (ya nın da Irak) ça tış ma sı nın ya rat tı ğı ye ni or tam da ku rul ma ya ça lı şı lan kurt lar sofra sı nı, sof ra da yer al ma ya ça lı şan Türk sö mür ge ci le ri ni, amaç la rı ve ko num la rıy la ele alı yor. Ya zı ta rafla rın tü mü nün ka tıl dığı ya da ka tıl ma ya ça lış tı ğı ba rış ya da pax ame ri cana yı, baş lan gı cı ve son şekliy le dev rim ci ana li ze ta bii tut mak ta. Son ya zı mız da; yak la şık bir yıl ön ce baş la yan, pra tik bir li ğin ya nın da pro to kol ha zır lık ça lış ma la rı na ka dar yük se lir ken ay nı za man da ge niş le yen güç ve ey lem bir li ği ça lış ma la rı nı, mark sist le ni nist komü nist le rin bu ça lış ma la ra ka tı lım perspek tifle rin den baş la ya rak, ge liş me ler içinde yü rüt tük le ri po le mik le rin den olu şan bir der le me su nu yo ruz. Bu gün için tav sa mış olan güç ve ey lem bir li ği, yarın yi ne gündem le şe cek tir. Bun dan ka ça nı la maz. Bu ba ğ lam da mark sist le ni nist ko mü nist le rin 3

4 gö rüş açı sı nın bir kez da ha okur la rı mızca bi lin ce çı karıl ma sı nın ya ra rı ol du ğu na inan ı yo ruz. Bu sa yı nın kap sa mı nı faz la şişir me mek için Sta lin in do ğum yıl dönümü vesilesiy le hazır lanan bir yazımızı 9. sayıya bırak tık. 4

5 1971 Devrimci Çıkışı ve Leninist Parti Anlayışı Bir önceki sayımızda, 1971 dev rim cili ği nin fark lı bi le şen le ri nin ge nel de Tür kiye dev ri mi ne ve özel de le ni nist pro le tar ya par ti si an la yı şı na iliş kin ka rak te ris tik yakla şım la rı nın an la tı mı nı, ya rı sö mür ge ve ge ri ül ke ler de, 1) Ekim Dev ri mi mo de li nin ge çer li olma dı ğı, 2) Si lah lı sa va şı mın dev ri min baş lan gıcın dan za fe ri ne de ğin si ya sal sa va şı mın te mel bi çi mi ol du ğu, 3) Dev ri min kır la rdan kent le re doğ ru bir ro ta iz le ye ce ği, 4) Pro le tar ya par ti si nin bi le şi min de köy lü le rin ağır lık ta ola ca ğı ve 5) Dev rim ci du ru mun sü rek li lik ta şı dı ğı yo lun da ki gö rüş ler de bul du ğu be lir til miş ve bu gö rüş le rin genç Tür ki ye dev rim ci ha re ke ti üze rin de et ki li, hat ta ege men olma sı na yol açan ül ke ve dün ya kon jonktü rü ne ka ba çiz gi le riy le de ği nil miş ti. Ekim Dev ri mi nin yo lu nu n, ya ni pro le tar ya yı temel alan bir si ya sal-ör güt sel stra te ji nin ve tak ti ğe iliş kin le ni nist-sta li nist ba kış açısı nın, bi zim gi bi ül ke ler de (ya ni ge ri ve ba ğım lı ül ke ler de) ge çer li ol ma dı ğı yo lunda ki ön yar gı nın dam ga sı nı bas tı ğı THKO, THKP-C ve TKP(ML), bu an la yış la rı nın do ğal ve ka çı nıl maz bir so nu cu ola rak an ti le ni nist bir par ti an la yı şın da ko nak lıyor lar dı. Di ğer bir di zi ko nu da ara la rın da va ro lan önem li ide olo jik-si ya sal fark lı lık lara kar şın, bu ör güt le rin hep si ni de 1971 dev rim ci li ği di ye ni te len di re bi le ce ği miz or tak bir çiz gi de bir leş ti ren fak tör le rin en önem li le rin den bi ri, iş te buy du ların Tür ki ye sin de sa yı sı mil yon la rı bu lan bir di zi ey lem ve di re ni şin de ta nık lık et tiği gi bi, bü yük bir dev rim ci po tan si ye le ve di ğer ezi len sı nıf ve kat man la ra ön der lik

6 1971 Devrimci Çıkışı ve Leninist Parti Anlayışı II et me ye te ne ği ne sa hip ol du ğu nu si ya sal pra tik için de de ka nıt la mış bu lu nan pro letar ya yı te mel al ma, onu sos ya list bi linç le do nat ma ve tüm hal kın ger çek ön de ri duru mu na ge tir me gö re vi ni kav ra ya ma yan 1971 dev rim ci li ği ni n, yu ka rı da da de ğindi ği miz bir di zi iç ve ulus la ra ra sı fak tö rün de bas kı sıy la böy le bir par ti an la yı şı na yö nel me si, Tür ki ye dev rim ci ha re ke ti nin da ha son ra ki bü tün bir dö nem bo yun ca olu şu mu nu bi çim len dir miş ve ge li şi mi ni fren lem iş tir. Dün ya ve Tür ki ye öl çe ğin de asıl so rum lu lu ğu nu ve gü na hı nı, Sov yet mo dern re viz yo niz mi ve onun ül ke mizde ki acen ta ve uzan tı la rı gel mek üze re re viz yo niz min ta şı dı ğı bu sü reç, uzun bir sü re iş çi ha re ke ti ile mi li tan dev rim ci li ğin bir bi rin den ay rı, hat ta ne re dey se kar şıt ku tup lar da gö rül me si ne ve ko num lan ması na yol aç mış tır. İş te mark sist le ni nist komü nist ler, bu ta rih sel ay rı lı ğı ve yanıl gı yı, yal nız ca te ori dü ze yin de çü rüt mek le ve red det mek le ye tin me yip, onu dev rim ci yığın ha re ke ti nin pra ti ği için de de çü rüt meye ve red det me ye ve le ni nist tip te ger çek bir dev rim ci pro le tar ya par ti si nin inşa sı na gi riş tik le ri için dir ki, Tür ki ye dev rim ci hare ke ti nin ta ri hin de bir çı ğır açı yor ve onun ma kus ta li hi ni ge ri dö nül mez ce si ne değiş tir me ye baş lı yor lar dev rim ci li ği nin, ay nı za man da TKP re viz yo niz mi nin ve onun Tür ki ye devrim ci ha re ke ti için de yer a lan var yant la rının, II. En ter nas yo nal opor tü niz min den ve men şe vizm den esin le nen khvos tist (kuyruk çu) ve ken di li ğin den ci çiz gi si ne karşı bir is yan ha re ke ti ol du ğu nu gö zö nü ne al dığ ımız da, onun bu ko nu da da çu bu ğu faz la sıy la ter si ne bük me si nin ve ira de ci bir ko nu ma düş me si nin ne den le ri ni kavra ya bi li riz. Nes nel ko şul la rın ro lü nü alabil di ği ne abar tan ve do la yı sıy la doğ ru bir 6 te ori ye ve si ya sal du ru mun ma ter ya list bir ana li zi ne da yan dı ğı ko şul lard a dev rim ci ön der li ğin ve dev rim ci ira de nin oy na ya cağı dev sel ro lü an la ya ma yan, da ha da ötesi an la mak da is te me yen ve pro le tar ya nın ve di ğer ezi len ve sö mü rü len yı ğın la rın ba ğım sız ta rih sel ey le min den öcü gi bi kor kan sağ opor tü niz me ve re viz yo niz me bu kar şı çı kı şın dev rim ci öz ünün bi lim sel ve eleş ti rel bir tarz da sa hip le nil me si, bugün son de re ce bü yük bir de ğer ta şı yor. Özel lik le dev rim dü şün ce ve pra ti ği nin evren sel öl çek te bir tas fi ye ci lik dal ga sı nın için de bo ğul ma k is ten di ği gü nü müz de, 1971 dev rim ci le ri nin, o çok ye ter siz te orik ve si ya sa l do na nım la rıy la ve ar ka la rın da kit le ler ol mak sı zın gö ğü fet het me ye gi rişme le rin de an la tı mı nı bu lan dev rim ci cü ret ve öz ve ri den şim di ki dev rim ci ku şak la rın öğ re ne cek le ri pek çok şey ol du ğu tar tışma gö tür mez. O ku şak lar ki, ken di le rinden ön ce ge len le rin iz le rin den yü rü ye rek ve omuz la rı na ba sa rak iler le me ve do layı sıy la on la rın, bir ye re ka dar ka çı nıl maz ha ta la rın dan öğ ren me ola na ğı na sa hip bu lun mak ta ve ken di le ri ne bu den li çok şey ve ril di ği için de, ken di le rin den çok daha faz la sı is ten mek te dir. *** Pro le tar ya nın ön der li ği ni, esas ola rak yal nız ca laf ta be nim se miş, pro le tar ya nın ye ri ne te ori de köy lü lü ğü ve pra ik te köy lü yı ğın la rın dan da ko puk olan dev rim ci öncü yü koy muş olan 1971 dev rim ci ha re ke ti, o gü nün ko şul la rın da gö re ce kı sa bir süre için de 12 Mart as ke ri-fa şist re ji mi ne kar şı gi riş ti ği sa vaş ta si ya sal ve ör güt sel ola rak ye nil miş ve çö ker til miş ti. Bun da: a) 1971 dev rim ci le ri nin, ge nel ola rak le ni nist-sta li nist tak tik (sa va şım ve ör güt bi çim le ri) an la yı şın dan uzak oluş la rı nın da et ki siy le, dev rim dal ga sı nın Ha

7 1971 Devrimci Çıkışı ve Leninist Parti Anlayışı II 7 zi ran bü yük iş çi di re ni şin den son ra ge ri çe kil me ye baş la dı ğı o gü nün Tür ki ye si nin si ya sal du ru mu nu ve sı nıfla ra ra sı güç ilişki le ri ni doğ ru bir tarz da de ğer len di re meme le ri (iş çi ve köy lü yığ ın la rı nı gerç ek te ol du ğun dan çok da ha dev rim ci gör me le ri ve ön cü nün gi ri şe ce ği si lah lı sa va şı mın iş çi ve köy lü yı ğın la rı nı dev rim ci ey le me çek me ko nu sun da ki ro lü nü aşı rı de re cede abart ma la rı) ve, b) Tür ki ye nin sos yo-eko no mik ya pısı nı ger çek te ol du ğun dan da ha ge ri görme le ri, Tür ki ye iş çi sı nı fı ve köy lü lü ğünün ger çek du ru mu na ya ni Tür ki ye iş çi sı nı fı nın, ger çek bir dev rim ci ön der lik ten yok sun ol ma sı na kar şın özel lik le 1960 lı yıl lar da ser gi le di ği gö re li mi li ta n lık ve Kürdis tan bir ya na bı ra kı lır sa Tür ki ye köy lülü ğü nün dev rim ci sa va şım ge le ne ği ve pra ti ği nin zayıflı ğı, hat ta yer yer ege men sı nıfla rın bir ye dek gü cü gi bi dav ran ma eği li mi hem de doğ ma tik bir tarz da gözle ri ni ka pa ma la rı ve ko şul la rı 1960 la rın Tür ki ye si nin ko şul la rın dan hay li fark lı olan 1930 la rın Çin inin, 1950 le rin Kü bası nın ve di ğer ba zı ül ke le rin dev rim dene yim le ri ni şe ma tik bir bi çim de ül ke mi ze uyar la ma ya ça lış ma la rı ve bu de ne yim lerin ül ke miz için de ge çer li ol du ğu ön kabu lü be lir le yi ci bir rol oy na mış tı. Oy sa, sö mür ge sta tü sü ne sa hip olan ve ya rı feodal ka lın tı la rın sos yo eko no mik ya pı sına ha la dam ga sı nı vur du ğu Kür dis tan bir ya na bı ra kı la cak olur sa, 1960 la rın Türki ye si, ka pi ta liz min ve bu na bağ lı ola rak kent nü fu su nun, iş çi sı nı fı nın ve sen di ka lı iş çi sa yı sı nın hız la art tı ğı, top ra ğın bü yük top ra k sa hip le ri nin elin de yo ğun laş ma sının ile ri öl çü le re var ma ma sı ve kü çük ölçek li iş let me le rin yay gın lı ğı ne de niy le bir top rak dev ri mi nin ze mi ni nin za yıf ol duğu, ka pi ta liz min kı ra da hız la ge liş me si nedeni y le kır nü fu su nun gi de rek fark lı laş tı ğı, gö re ce ge niş bir kır pro le tar ya sı ve ya rıpro le tar ya sı kat ma nın oluş mak ta ol du ğu, kır da n ken te gö çün bir çığ gi bi bü yü dü ğü ve bü yük kent le rin çev re le ri nin ge ce kondu lar la ku şa tıl dı ğı bir ül key di. Bü tün bu ge liş me le rin, bur ju va zi ile pro le tar ya arasın da ki çe liş me nin hız la kes kin leş me si ne ve özel lik le İs tan bul, Ada na, İz mir, Ko caeli gi bi sa na yi mer kez le rin de bir ço ğunda, da ha son ra dan THKO, THKP-C ve TKP(ML) gi bi ör güt le ri oluş tu ra cak ka d ro ve ön der le rin de ak tif ola rak yer al dı ğı önem li iş çi ey lem le ri nin ya şan ma sı na yol aç ma sı ka çı nıl maz dı. Kent ler de ya şa yan nü fu sun top lam nü fu sa ora nı 1950 yı lında yüz de 25.0 do la yın day ken, dö ne min de kır dan ken te 4,7 mil yon kadar in sa nın göç et me si so nu cun da bu oran 1970 yı lın da yüz de 38,5 e çık mış tı ve bu tren din ge liş me ye de vam et ti ği belliy di yıl la rı ara sın da ak tif nü fus için de üc ret li le rin ora nı yü de 21,6 dan yüz de 29,2 ye, si gor ta lı iş çi le rin sa yı sı den e ve sen di ka lı işçi le rin sa yı sı den e çık mış tı dev rim ci le ri nin ge ri ci li ğin ka le le ri ola rak gör dük le ri ve kur tu lu şu nu, em per ya liz min ve ge ri ci li ğin yu mu şak karnı ola rak gör dük le ri kır lar da ki köy lü ler den olu şa cak ge ril la or du su nun za fe ri ne bağla dık la rı kent ler de ki iş çi sı nı fı nın yıl la rı ara sın da ger çek leş tir di ği 610 gre ve iş çi ka tıl mış, bu grev ler de yi ti rilen iş gü nü sa yı sı i bul muş tu. Ger çek bir dev rim ci ön der lik ten yok sun bu lun ması na, ge ri ci Türk-İş ve re for mist DİSK yö ne tim le ri nin bal ta la ma la rı na karşın iş çi le rin, bu ey lem le rin bir ço ğun da iş ve ren le rin uşak la rıy la, po lis ve as ker le kar şı kar şı ya ge le rek ça tış tı ğı, o dö nemde grev le rin ya nı sı ra çok sa yı da fab ri ka,

8 1971 Devrimci Çıkışı ve Leninist Parti Anlayışı II iş ye ri ve ma den iş ga li ya şan dı ğı ha tırlar da dır. Sı nı fın ta ri hin de hak et ti ği ye ri al mış olan bu ey lem ler ara sın da Ka vel Kab lo (İs tan bul, 1963), Ka ra don Kö mür Ocak la rı (Zon gul dak, 1965), Pa şa bah çe Şi şe-cam (İs tan bul, 1966), Bat man Rafi ne ri si (Si irt, 1967), Koz lu ve Di la ver kömür ocak la rı (Zon gul dak, 1968), Sin ger (İs tan bul, 1969), Al pa gut Lin yit (Ço rum, 1969), Gamak Elekt rik Mo tor la rı Ya pım (İs tan bul, 1969), Türk De mir Dö küm (İstan bul, 1969), Sun gur lar Isı Ka zan (İs tanbul, 1970), Ali ağa Ra fi ne ri si (İz mir, 1970), Gıs la ved Las tik (İs tan bul, 1970), Bos sa (Ada na, 1970) grev ve di re niş le ri ni ve tabii, Ha zi ran 1970 bü yük iş çi di re nişi ni sa ya bi li riz. Ama, de ğin di ği miz ve deği ne ce ği miz iç ve ulus la ra ra sı fak tör le rin de et ki siy le, mark sist le ni nist for mas yo nu ye ter siz olan bu devrim ci ku şak, Tür ki ye iş çi sı nı fı nın, göz le ri nin önün de ge liş mekte olan sa va şı mı nın, ger çek bir ko mü nist par ti si nin oluş tu rul ma sı nın sub jek tif koşul la rı nı da hız la ol gun laş mak ta ol du ğu nu gö re mi yor du. Ne ya zık ki, yal nız ca marksizm-le ni niz mi de ğil, Tür ki ye nin so mut ger çek li ği ni de kav ra ya ma yan, ya da da ha doğ ru su an cak ba zı yön le riy le ka v ra ya bilen 1971 dev rim ci le ri, ge rek de mok ra tik ve ge rek se sos ya list dev rim sa va şı mı nın ön de ri olan ve ol ma sı ge re ken iş çi sı nı fını, TKP re viz yo niz mi nin ve onun var yantla rı nın, sen di ka bü rok ra si si nin, ve bur ju va par ti le ri nin la net li et ki si ne bı ra karak yüzle ri ni köy lü lü ğe ve genç li ğe çe vir di ler. Bi lin di ği gi bi, 1971 dev rim ci li ği nin her üç bi le şe ni de iş çi sı nı fı nı te mel alan bir si ya sal-ör güt sel stra te ji ye kar şı çık makla kal mı yor, işç i le rin ve di ğer emek çi le rin ken di öz de ne yim le ri üze rin den eği til me leri ni ve pro le ta r ya nın gün cel tak ti ği nin, ya ni sa va şım ve ör güt len me bi çim le ri nin, kit le 8 ha re ke ti nin ger çek du ru mun dan yo la çı kıla rak sap tan ma sı nı ön gö ren le ni nist kit le çiz gi si an la yı şı nı re viz yo nizm le öz deşleş ti ri yor lar dı. Bu ör güt ler bu nun ye ri ne, dev rim ci sı nıfla rın kit le ha re ke ti nin du rumun dan ba ğım sız ola rak her za man için ge çer li gör dük le ri tek dü ze bir tak ti ği, ya ni de vrim ci ön cü nün si lah lı ey le mi ni ge çi riyor lar dı. On lar, dev rim ci ön cü nün si lahlı ey lem le ri nin, dev rim ci pat la ma ya ha zır ol du ğu var sa yı lan yı ğın la rın sak lı öf ke ve ener ji si ni, tıp kı kü çük bir mo to run bü yük bir mo to ru ça lış tır ma sın da ya da fün ye nin ateş len me si nin di na mi ti pat lat ma sın da oldu ğu gi bi, on la rın sak lı ener ji ve öf ke si ni zin cir le rin den bo şan dı ra ca ğı nı var sa yıyor lar dı. On lar, o gü nün dün ya ve Tür ki ye dev rim ci ha re ke tin de son de re ce yay gın olan bir ön yar gı nın dev ri min mut la ka kırla rı te mel alan ge ril la sa va şı bi çi min de geli şe ce ği ge ri ve ba ğım lı ül ke ler de kent le ri ve pro le tar ya yı te mel alan bir si ya sal-örgüt sel stra te ji nin ka çı nıl maz ola rak re vizyo niz me gö tü re ce ği dü şün ce si da et ki si al tın day dı lar. Bu ba kış açı sı nın tu haf ve ken di için de man tık lı so nuç la rın dan bi ri si de, as lın da o sı ra lar da bi le, re for mist ve dü ze ni çi ko num da bu lu nan ve M. Ali Aybar, B. Bo ran ve S. Aren den, M. Bel li ve hat ta D. Pe rinç ek e ka dar uza nan bir di zi re viz yo nist oda ğın iş çi sı nı fı nın safla rın da bol şe vik le rin yap tı ğı tür den bir si ya sal-örgüt sel ça lış ma dan ve kent ler de ger çekleş ti ri le cek bir ge nel ayak lan may la ik tida rın ele ge çi ril me sin den ya nay mış gi bi eleş ti ril me siy di! Oy sa, dün ya pro le tar ya sı ve halk la rı nın dev rim ci sa va şım de ne yimle ri nin de gös ter di ği gi bi, ne le ni nist-stali nist tak tik an la yı şı nın ge çer li li ği yal nızca ge liş miş ka pi ta list ül ke ler le sı nır lı dır, ne re viz yo nist akım lar ger çek te iş çi sı nı fı için de bol şe vik le rin yap tı ğı tür den bir kit le

9 1971 Devrimci Çıkışı ve Leninist Parti Anlayışı II ça lış ma sın dan ve bir ge nel ayak lan mayla ik ti da rın ele ge çi ril me sin den ya nay dı lar ve ne de Ekim Dev ri mi nin yo lu nun benim sen me si be lir li ko şul lar al tın da kır sal alan lar da ge ril la sa va şı-halk sa va şı sürdü rül me siy le, hat ta bel li dö nem ler de bu sa va şım bi çi mi nin esas alın ma sıy la çe lişmek tey di. Do la yı sıy la, her şey den ön ce, 1971 dev rim ci liği nin, İ. Kay pak ka ya gi bi en ile ri tem sil ci leri nin bi le, iş çi sı nı fı nın tarih sel ro lü nü, Tür ki ye nin sos yo-eko no mik ve sı nıf sal pa no ra ma sı nın te mel ka rak teris tik le ri ni, Tür ki ye dev ri mi nin di na mik leri ni ve Le nin in Ge ril la Sa va şı ad lı maka le sin de sa va şım bi çim le ri ko nu sun da söy le di ği ve le ni nist-sta li nist tak tik an layı şı nın özü nü ve ru hu nu an la tan aşa ğı daki söz le ri as lın da kav ra ma dık la rı nı ra hatlık la söy le ye bi li riz: Sa va şım bi çim le ri so ru nun in ce lenme sin de her mark sis tin te mel is tem leri ne ler dir? İl kön ce, mark sizm, öte ki tüm il kel sos ya lizm bi çim le rin den tek bir özel sa va şım bi çi mi ne bağ lı kal ma mak la ayrı lır. En de ği şik sa va şım bi çim le ri ni ka bul eder ve on la rı uy dur maz, ama dev rim ci sı nıfla rın, ha re ke tin ge li şi mi için de ken disi ni gös te ren sa va şım bi çim le ri ni yal nız ca ge nel leş ti rir, ör güt ler ve bun la ra bi linç li bir ifa de ve rir. Bü tün so yut for mül le re ve bü tün dokt rin ci re çete le re ke sin kes düşman olan mark sizm, ha re ket ge liş tik çe, yı ğın la rın sı nıf bi lin ci art tık ça, ik ti sa di ve si ya sal bu na lım lar kes kin leş tikçe sa vunma ve sal dı rı nın ye ni ve da ha de ği şik yön tem le ri nin sü rek li bir bi çim de doğ ması nı sağ la yan iler le me için de ki kit le sava şı mı na kar şı dik kat li bir tu tum ta kı nılma sı nı ge rek ti rir. Bu ne den le, mark sizm, ke sin ola rak her han gi bir sav a şım bi çi mi ni red det mez. Mark sizm, mev cut top lum sal du rum de ğiş tik çe, ka çı nıl maz ola rak, bu 9 dö ne me ka tı lan lar ca bi lin me yen ye ni sava şım bi çim le ri nin do ğa ca ğı nı ka bul ederek, yal nız ca o an da müm kün ve var olan sa va şım bi çim le riy le ken di ni hiç bir ko şul al tın da sı nır la maz. Bu yön den, mark sizm, kit le pra ti ğin den, eğer öy le ifa de ede bilir sek, öğ re nir, ve sis tem ya pan la rın tek ba şı na ça lış ma la rıy la keş fe di len sa va şım bi çim le riy le yı ğın la ra öğ ret mek yo lun da hiç bir id di ada bu lun maz. (Marks-En gels- Mark sizm, s ) Ay nı şe kil de Sta lin, 1928 de Çin dev ri miy le il gi li tar tış ma lar sıra sın da SBKP için de ki Troç ki-zi nov yev- Ka me nev mu ha le fe ti nin öner di ği ma ce racı tak tik le ri eleş ti rir ken şöy le di yor du: Mu ha le fet, par ti nin ön den git me si ge rek ti ği ni söy ler ken hak lı. Bu, ken di sine say gı gös te ril me dik çe, ger çek bir komü nist par ti nin ol ma dı ğı ve ola ma yaca ğı bey lik bir mark sist il ke dir. Ama bu, ger çeğin ya l nız ca bir bö lü mü. Tüm ger çek şu ki, par ti, yal nız ca ön der git me me li, ama sa yısız yı ğın la rı da ken di ar dın dan gö tür me lidir. Sa yı sız yı ğın la rı ar dın dan gö tür me den ön den git mek, as lın da ha re ke tin ge ri si ne düş mek, ha re ke tin kuy ru ğu na ta kıl mak de mek tir; bu, yı ğın la rın ile ri ye doğ ru ha reke ti ni, bir za man için teh li ke ye dü şü re bi lir. Le ni nist yö ne tim tas ta mam şu na da ya nır: ön cü, art çı yı ken di ar dın dan gö tür me si ni bil me li dir; ön cü, yı ğın lar da n kop mak sı zın ön den git me li dir. Ama ön cü nün yı ğın lardan kop ma ma sı, sa yı sız yı ğın la rı gerçek ten ken di ar dın dan gö tü re bil me si için, ke sin bir ko şul, ya ni yı ğın la rın ön cü sü nün gös ter ge le ri nin, yö ner ge le ri nin, slo ganla rı nın doğ ru lu ğu na ken di öz de ne yim leri ile ina n ma la rı ko şu lu zo run lu dur. (Çin Ko nu sun da, Mark sizm ve Ulu sal So run ve Sö mür ge so ru nu, s. 299) Öte yan dan, ön cü nün si la h lı sa va şı mı nı dev ri min başla n gı cın dan za fe ri ne de ğin ve dev rim ci

10 1971 Devrimci Çıkışı ve Leninist Parti Anlayışı II yı ğın ha re ke tin de ki yük sel me ve al çalma lar dan ba ğım sız ola rak, si ya sal sa vaşı mın te mel bi çi mi ve yı ğın la rın si ya sal eği ti mi ve dev rim ci kav ga ya çe kil me si nin esas ara cı ola rak gö ren THKO, THKP-C ve TKP(ML) nin par ti ve par ti in şa sı na iliş kin an la yı şı nın da bu sol kit le çiz gi si an la yı şı na gö re bi çim len me si nes ne le rin do ğa sı ge re ğiy di. Le nin in, yu ka rı da da gön der me de bu lun du ğu muz dü şün ce si uya rın ca, bu ör güt le rin ey le mi nin içe ri ği on la rın ni te li ği ni be lir li yor ve on la ra, si yasal bir ör güt ten çok, bir as ke ri ör güt özelli ği ka zan dı rı yor du. Bu eği lim, dö ne min üç ör gü tü için de en ge ri ko num da olan ve za ten adı bi le salt as ke ri yö ne li mi ni ele ve ren THKO da da ha net bir tarz da gözlen me si ne (H. İnan ın, THKO nun par ti ve or du fonk si yo nu nu bün ye sin de ta şı dı ğı, pra tik so run la rın, ör gü tün pa r ti-or du iki lemi ni ay rı mı na gir me si ne ih ti yaç gös ter medi ği vb. sap ta ma la rı) ka r şın, THKP-C ve TKP(ML) için de ge çer liy di. Her ne ka dar, THKP-C ve TKP(ML) ken di le ri ni pro le tarya nın si ya sa l ön cü sü ola rak ta nım la mış ve özel lik le ikin ci si, THKO ve THKP-C nin ki şi li ğin de fo ko cu lu ğu ve Ge va riz mi eleştir miş ve si ya se tin si la ha ku man da et me si an la yı şı na sa hip ol du ğu nu ile ri sür müş se de, bu iki par ti nin de, THKO nun du rumun da ol du ğu gi bi ön ce lik le bir as ke ri ör güt gi bi dav ran dı ğı açık tı. Ör güt sel il kesi nin po li tik ve as ke ri li der li ğin bir li ği oldu ğu nu söy le yen ve dev rim ci stra te jisi ni po li tik leş miş as ke ri sa vaş stra te ji si ola rak ta nım la yan THKP-C ol sun, par ti li ol mak için ön ce or du lu ol muş ol ma yı ön gö ren ve ör güt di sip li ni ni bo zan la ra kar şı son de re ce sert yap tı rım lar içe ren bir tü zü ğü bu lu nan TİK KO (Tür ki ye İş çi Köy lü Kur tuluş Or du su) ad lı bir as ke ri ko la sa hip olan TKP(ML) ol sun, par ti sı fat la rı na kar şın 10 as lın da as ke ri yan la rı ağır ba san bi rer siya sal ör güt tü ler. *** An cak, le ni nist par ti an la yı şın dan sapmış da ha doğ ru su böy le bir an la yı şa ulaşa ma mış olan 1971 dev rim ci ha re ke ti nin bi çim len me si ne kat kı da bu lu nan ve o dönem de dün ya öl çe ğin de et ki li ol muş si yasal eği lim le rin mark sist le ni nist te ori den ay rı lan, hat ta ona kar şıt te mel yak la şım ları nın ko nu mu zun çer çe ve si ni aş ma mak kay dıy la da ha ya kın dan in ce len me me si ve dev rim ci bir eleş ti ri ye ta bi tu tul ma ma sı ha lin de, bu ya zı ama cı na tam ola rak ulaşmış ol ma ya cak tır. Do la yı sıy la, şim di de so ru nun bu yö nü nü de ele al ma mız gere ki yor. Yu ka rı da, 1950 li yıl lar da Sov yet modern re viz yo niz mi nin dev rim kar şı tı bir akım ola rak or ta ya çık ma sı ve bu na bağ lı ola rak onun izin den gi den re viz yo nist parti le rin dev rim ci ve ön cü ni te lik le ri ni yi tirme le ri ne de niy le dev rim için aya ğa kal kan iş çi, köy lü ve genç lik yı ğın la rı nın göz le ri ni Çin e ve Kü ba ya çe vir dik le rin den sö zetmiş tik. Ulus lar ara sı ko mü nist ha re ke tin bü yük öl çü de za yıfla dı ğı ve Tür ki ye de ide olo jik akım dü ze yin de bi le ol sa ko münist bir ön derl i ğin bu lun ma dı ğı ko şul lar da, bu iki oda ğın tem sil et ti ği ve sa vun du ğu kü çük bur ju va dev rim mo de li Tür ki ye de de önem li bir po pü la ri te ka zan dı. Ge çerken, 1960 lı yıl lar da Tür ki ye de ka pi ta lizmin ge liş me si nin ve pro le tar ya nın ni cel ve ni tel güç dü ze yi nin gö re li ge ri li ği nin, bu na bağ lı ola rak nü fu sun ço ğun lu ğu nu ba rındı ran kır lar da sı nıf sal kar şıt lık la rın hay li ge liş miş ol ma sı na kar şın ha la ge niş bir kü çük ve or ta köy lü kit le si nin bu lun ma sının, pro le tar ya nın ge niş ke sim le ri nin kır la eko no mik ve top lum sal bağ la rı nı önem li öl çü de sür dü rü yor ol ma sı nın vb. ya ni Tür

11 1971 Devrimci Çıkışı ve Leninist Parti Anlayışı II ki ye nin sos yo-eko no mik ya pı sı nın, kü çük bur ju va ön yar gı la rın bes len di ği bir ze min oluş tur muş ol du ğu nu anım sa ta lım. Le nin, 1910 yı lın da ka le me al dı ğı Av ru pa İş çi Ha re ke ti İçind eki Ay rı lık lar ad lı ma ka lesin de, iş çi sı nı fı ha re ke ti için de or ta ya çıkan fark lı eği lim le rin mad di te mel le ri ni tartı şır ken şu çok öğ re ti ci göz le mi ya pı yor du: Mark sizm, iş çi sı nı fı ve onun ide ologla rı ta ra fın dan, en ko lay, en hız lı, en eksik siz ve en sü rek li bi çim de, bü yük ölçek li sa na yi nin en faz la ge liş ti ği yer ler de özümse nir. Ge ri ya da ağır ge li şen eko no mik iliş ki ler, sü rek li ola rak, iş çi ha re ke ti içinde mark siz min an cak ba zı yön le ri ni, yeni dün ya gö rü şü nün an cak ba zı bö lüm leri ni ya da te kil slo gan la rı nı ve is tem le ri ni kav ra yan ve ge nel ola rak bur ju va dün ya gö rü şü nün ve özel ola rak bur ju va de mokra tik dün ya gö rü şü nün tüm ge le nek le riy le bağ la rı nı ke sin bir bi çim de ko pa ra ma yan iş çi ha re ke ti yan daş la rı nın or ta ya çık ması na yol açar lar. (The The ore ti cal Prin ciples Of Mar xism, s. 739) Esas iti ba rıy la köy lü lü ğü ve dev rim ci ön cü yü/genç li ği öne çı ka ran bu dev rim mo de li, en ber rak an la tı mı nı Mao Ze dung ve yan daş la rı nın an ti mark sist tez le rin de bul muş tu. Çin KP nin ön de ge len yö ne tici le rin den Liu Şao-şi, Çin halk dev ri mi nin za fe rin den üç yıl ön ce, ya ni 1946 da yaptı ğı bir ko nuş ma da şun la rı söy lü yor du. Mao Ze dung un bü yük ba şa rı sı, marksiz min Av ru pai bi çi mi nin ye ri ne onun Asyai bi çi mi ni ge çir mek ol muş tur. Marks ve Le nin Av ru pa lı idi ler; on lar Av ru pa dil le rinde Av ru pa ta rih le ri ve so run la rı üze rin de yaz dı lar ve As ya yı ve Çin i çok az tar tıştı lar O (Mao Ze dung- PD.). Mark siz min Çin li ya da As yai bi çi mi ni ya rat mış tır. Çin, kü çük top rak par ça la rı iş le yen çok bü yük sa yı da in sa nın aç lı ğın sı nı rın da ya şa dı ğı 11 ya rı fe odal, ya rı sö mür ge bir ül ke dir Daha faz la sı na ileş miş bir eko no mi ye ge çiş ça ba la rın da Çin ile ri dü zey de sı na ileşmiş ül ke le rin bas kı sıy la kar şı kar şı ya dır Di ğer Gü ney do ğu As ya ül ke le rin de de ben zer ko şul lar bu lun mak ta dır. Çin in tuta ca ğı yol hep si ni et ki le ye cek tir (Ak ta ran, Stu art R. Schram, The Po li ti cal Tho ught of Mao Tse-tung, s. 111.) Bu ra da, fa şizme kar şı, mer ke zin de Sov yet ler Bir li ği halk la rı nın bu lun du ğu dün ya halk la rı nın gör kem li za fe ri nin ka za nıl ma sı nın he men er te sin de tin sel et ki si ve say gın lı ğı do ruk nok ta sın da bu lu nan Le nin in ve Sta lin in bolşevik par ti si nin oto ri te si ne kar şı üs tü ör tü lü ve utan gaç bir mey dan oku ma giri şi mi nin, ev ren sel ge çer li li ğe sa hip bir teori ve dün ya gö rü şü ola rak Bol şe viz min, ya ni mark sizm-le ni niz min ye ri ne ma oiz mi ge çir me yo lun da bir ilk de ne me nin sözko nu su ol du ğu açık tır. Aşa ğı da da gö rece ği miz gi bi, mark sizm-le ni niz min ev rensel li ği ne bu mey dan oku ma gi ri şi mi, ge ri ve ya rı sö mür ge ül ke le rin sosyo-ekonomik ya pı la rı ve bu ül ke ler de ki dev rim ci sü reçler le, ge liş miş ka pi ta list ya da em per ya list ül ke le rin ki ara sın da ki fark lı lık la rın aşı rı de re ce de abar tıl ma sıy la el ele git mek teydi. Liu Şao-şin in söz ko nu su ko nuş ma sından yak la şık 20 yıl son ra, 1965 te Lin Biao nun Ya şa sın Halk Sa va şı nın Za fe ri ad lı bro şü rü ya yım la na cak tı. O sı ra lar res men Mao Ze dung un ar dı lı ve en ya kın si lah arka da şı ilan edil miş bu lu nan Lin Bi ao, bura da ma oiz min ev ren sel li ği sa vı nı şöy le sa vu nu yor du. Mao Ze dung yol da şın kır sal dev rimci üs ler ku rul ma sı ve kent le rin kır lar dan ku şa tıl ma sı te ori si nin ezi len ulus la rın ve halk la rın ve özel lik le de As ya, Af ri ka ve La tin Ame ri ka nın ezi len ulus la rı ve halk ları nın ha li ha zır da em per ya liz me ve uşak la

12 1971 Devrimci Çıkışı ve Leninist Parti Anlayışı II rı na kar şı yü rüt tük le ri dev rim ci sa va şım lar açı sın dan son de re ce bü yük ve ev ren sel pra tik bir önem ta şı dı ğı unu tul ma ma lıdır Bu ül ke le rin ço ğun da ki te mel si yasal ve eko no mik ko şul lar la, es ki Çin de hü küm sü ren ko şul lar ara sın da pek çok ben zer lik ler var dır. Çin de ol du ğu gi bi, bu ül ke ler de de köy lü so ru nu son de rece önem li dir. Köy lü ler, em per ya list le re ve on la rın uşak la rı na kar şı ulu sal de mok ra tik dev ri min te mel gü cü nü oluş tu rur lar. (Akta ran, Henry M. Christ man, Com mu nism In Ac ti on, s ) O da ha son ra sözle ri ni şöy le sür dü rü yor du: Dev rim ci le rin so nal za fe re doğ ru ilerle ye cek le ri dev rim ci üst le ri, an cak ve ancak kır sal alan lar sağ la ya bi lir. İş te, tam da bu ne den le dir ki, Mao Ze dung yol da şın kır sal al an lar da dev rim ci üs böl ge le ri kurma ve kent le ri kır lar dan ku şat ma te ori si, bu böl ge le rin halk la rı nın gi de rek da ha çok il gi si ni çek mek te dir. (Ay nı yer de, s. 344.) Öte yan dan, 1959 da za fer le so nuç lanan ve La tin Ame ri ka halk la rı nın ABD emper ya list le ri ne ve on la rın yer li uşak la rı na kar şı sa va şım la rı nı yü rek len di ren Kü ba dev ri mi nin ön der le ri de, kır sal alan la rı ve köy lü lü ğü esas alan bir dev rim stra te ji sinin, en azın dan tüm La tin Ame ri ka ül ke le ri için ge çer li ol du ğu nu ile ri sü rü yor lar dı. Bu dev ri min ön der le rin den Che Gu eva ra, La tin Ame ri ka da dev ri min na sıl ger çekleş ti ri le ce ği ko nu sun da ki dü şün ce le ri ni, OLAS ın (La tin Ame ri ka Halk la rı Da yanış ma Ör gü tü) İkin ci Ha va na Dek la ras yonu nun, ken di si nin de onay la dı ğı şu söz leriy le açık lı yor du. Ül ke le mi zin özel li ği ni be lir le yen özellik ler, sa na yi inin ge ri kal mış lı ğı ve ta rı mın fe odal ni te li ği dir. Bu nun için dir ki, şe hir işçi le ri nin ha yat şart la rı nın zor lu ğu söz götür me mek le be ra ber, köy lü nü fus da ha 12 da kö tü zu lüm ve sö mü rü şart la rı al tın da ya şa mak ta dır; ve köy lü sek tö rü, ay nı zaman da, sey rek is tis na lar dı şın da, top lam nü fu sun ezi ci ço ğun lu ğu nu mey da na getir mek te, bir çok hal ler de yüz de yet mi şi ni geç mek te dir. Ço ğu za man şe hir ler de otu ran bü yük top rak sa hip le ri ni he sa ba kat ma ya cak olur sak, bu bü yük kit le nin ge ri ka lan kıs mi ge çim le ri ni, ya gü lünç üc ret le ri kar şı lı ğında plan tas yon lar da gün de lik çi ola rak çalış mak la, ya da Or ta çağ lar da ki ne ben zer sö mü rü şart la rı için de top ra ğı iş le mek le sağ lar lar. La tin Ame ri ka da kır sal böl geler de ya şa yan fa kir hal kın, po tan si yel halin de bü yük bir dev rim ci güç teş kil et me sinin ne de ni iş te bu şart lar dır. Sö mü rü cü sı nıflar ik ti da rı nın ye ga ne da ya na ğı olan or du lar, ge le nek sel sa vaşa gö re ayar lan mış bir ya pı ve teç hi za ta sa hip tir ler. Ha re kat sah ne si ola rak ken di ara zi le ri ni se çen köy lü le rin dü zen siz savaş la rı ile baş et me ye ge lin ce ta ma men güç süz kal dık la rı gö rü lür Kü çük sa vaşçı çe kir dek le rin baş lat tık la rı mü ca de le ye gi de rek sü rek li bir şe kil de ye ni ye ni güçler ka tı lır, kit le ha re ke ti boy gös ter me ye baş lar, es ki dü zen ya vaş ya vaş yıp ra nır, çö ker: İş te tam bu sı ra da dır ki, iş çi sı nıfı ve şe hir li yı ğın lar sa va şın ka de ri ni ta yin eder ler ( La tin Ame ri ka Dev ri mi nin Tak tik ve Stra te ji si, Er nes to Che Gu eva ra, Si yasal Ya zı lar, s ) Che Gu eva ra, aynı gö rüş açı sı nı, Kü ba: Ay rı Bir Olay mı Yok sa Em per ya liz me Kar şı Sa va şın Öncü sü mü? ad lı ma ka le sin de de şöy le di le ge tir miş ti: La tin Ame ri ka da halk kit le le ri nin zafe ri ni sağ la ya cak yol, çok açık bir şe kil de es ki sö mür ge dün ya sı nın ya pı sı nı kö künden yı ka cak ve köy lü ler den ku ru lu bir ordu ta ra fın dan yü rü tü le cek bir ge ril la sa va

13 1971 Devrimci Çıkışı ve Leninist Parti Anlayışı II şı ola rak gö zük mek te dir. (Ay nı yer de, s ) Ge rek Mao Ze dung ve yan daşla rı nın ve ge rek se Gu eva ra-cast ro çiz gisi nin sa vu nu cu la rı nın yak la şım la rı nın en önem li öğe le rin den bi ri si, ge liş miş ka pita list ya da em per ya list ül ke ler de dev rim so ru nuy la ge ri, ba ğım lı ve ya rı sö mür ge ül ke ler de dev rim so ru nunun bü tü nüy le fark lı iki olay ol du ğu dü şün ce si dir. Bi zim gi bi ül ke ler de yi şi nin sim ge le di ği bu yakla şı mın, ken di ara la rın da ki yer yer önem li bir di zi fark lı lı ğa kar şın 1971 dev rim ci çı kışı nın H. İnan, M. Ça yan ve İ. Kay pak ka ya gi bi ön der le ri nin te mel tez le ri ne dam gası nı vur du ğu ve bir bü tün ola rak 1960 ların ikin ci ya rı sın da ve 1970 ler de Tür ki ye dev rim ci ha re ke ti için de son de re ce yaygın bir ön yar gı ola rak yer leş miş ol du ğu bi li ni yor. Köy lü ve kü çük bur ju va dev rim ci li ğinin us ta sı Mao Ze dung, da ha 1938 gibi er ken bir ta rih te ka le me al dı ğı Sa vaş ve Stra te ji So run la rı baş lık lı ma ka le sin de ge ri ve ba ğım lı ül ke ler de ki dev rim le, geliş miş ka pi ta list ül ke ler de ki dev ri mi bü tünüy le kar şıt ku tup la ra yer leş ti ren bu yakla şı mı şöy le açık la mış tı: İk ti da rın si lah zo ruy la ele ge çi ril mesi, so ru nun sa vaş la çö zül me si, dev ri min baş lı ca gö re vi ve en yük sek bi çi mi dir. Bu mark sist-leninist dev rim il ke si ge rek Çin ve ge rek se bü tün di ğer ül ke ler için ev rensel ola rak ge çer li dir. Ama il ke ay nı kal mak la bir lik te, onun pro le tar ya par ti si ta ra fın dan uy gu lan ması, de ği şik ko şul la ra gö re de ği şik bi çim ler alır. Fa şist ol ma dık la rı ya da sa vaş ha linde ol ma dık la rı za man ka pi ta list ül ke ler içte (fe oda liz mi de ğil) bur ju va de mok ra si sini uy gu lar lar; dış iliş ki le rin de ise ken di le ri bas kı al tın da ol ma yıp, baş ka ül ke le ri bas kı al tın da tu tar lar. Bu özel lik le rin den do la yı, 13 ka pi ta list ül ke ler de ki pro le tar ya par ti si nin gö re vi, uzun bir le gal mü ca de le dö ne mi bo yun ca iş çi le ri eğit mek, güç top la mak ve böy le ce ka pi ta liz mi ni hai ola rak yıkma ya ha zır lan mak tır. Bu ül ke ler de so run, uzun bir le gal mü ca de le, par la men to dan bir kür sü ola rak ya rar lan ma, ik ti sa di ve si ya si grev ler, sen di ka la rın ör güt len me si ve iş çi le rin eği til me si so ru nu dur. Ora da ör güt len me bi çi mi le gal dir, mü ca de le bi çimi de kan sız dır (as ke ri de ğil dir) Ko münist par ti le ri nin ver mek is te dik le ri tek savaş, ha zır lan mak ta ol duk la rı iç sa vaş tır. Fa kat bu ayak lan ma ve sa vaş; bur ju va zi ger çek ten ça re siz bir du ru ma ge lin ce ye, pro le tar ya nın bü yük ço ğun lu ğu si la ha sarı lıp sa vaş ma ya ka rar lı ha le ge lin ce ye ve köy lük böl ge ler de ki prole tar ya ya gö nül lü ola rak yar dım edin ce ye ka dar baş la tıl mama lı dır. Ve böy le bir ayak lan ma ve sa va şı baş lat ma nın za ma nı gel di ğin de, ilk adım şe hir le ri ele ge çir mek, ar dın dan da köylük böl ge le re iler le mek ola cak tır; ter si değil. Bü tün bun lar ka pi ta list ül ke ler de ki Komü nist Par ti ler ta ra fın dan ya pıl mış tır ve Rus ya da ki Ekim Dev ri miy le de doğ ru lu ğu ka nıt lan mış tır. Çin ise fark lı dır. Çin in özel lik le ri, bağım sız ve de mok ra tik de ğil, ya rı sö mür ge ve ya rı fe odal ol ma sı, iç te de mok ra si olma yıp fe odal bas kı al tın da bu lun ma sı ve dış iliş ki le rin de mil li ba ğım sız lı ğa sa hip ol ma yıp em per ya liz min bas kı sı al tın da olma sı dır. Do la yı sıy la, ya rar la na bi le ce ği miz bir par la men to muz ve iş çi le ri le gal ola rak grev için ör güt le me hak kı mız yok tur. Komü nist Par ti si nin bu ra da ki gö re vi, esas ola rak, ayak lan ma ve sa va şı baş lat madan ön ce uzun bir le gal mü ca de le dö nemin den geç mek ve ön ce bü yük şe hir le ri ele ge çi rip ar dın dan köy lük böl ge le ri iş gal et mek de ğil, tam ter si dir. (Mao Ze dung,

14 1971 Devrimci Çıkışı ve Leninist Parti Anlayışı II Seç me Eser ler, Cilt II, s ) Mao Ze dung un bu ra da di le ge tir di ği, ken di sinin ve Çin re viz yo nist le ri nin da ha son ra da sa vun ma ya de vam ede cek le ri ve ulusla ra ra sı öl çek te bir ma oist eko lün te mel ve ayır de di ci öğe le ri ne dö nüş tü re cek le ri bu dü şün ce le rin, yal nız ca Mao Ze dung a özel bir de ğer bi çen TKP(ML) nin değil, ama, THKO ve THKP-C nin de te mel yak la şım la rı nı na sıl de rin den et ki le di ği ni gö re bil mek için bir si ya set de ha sı ol mak ge rek mi yor dev rim ci le ri nin de esas iti ba rıy le pay laş tık la rı bu an ti mark sist düşün ce le rin ter si ne, ge liş miş ka pi ta list ülke ler de de ko mü nist par ti le ri nin her zaman ve özel lik le de sı nıf çe liş me le ri nin kes kin leş ti ği dö nem ler de da ha da pe kişti ril me si ge re ken bir il le gal ay gı ta sa hip ol ma la rı ve dev rim ci şid de tin kul la nı mı na ve si lah lı sa va şı ma ha zır lık gö rev le ri ni gün dem de tut ma la rı, pro le tar ya ile burju va zi ara sın da ki çe liş me nin en ba rış çı gö zü ken dö nem ler de bi le her han gi bir vesi ley le pat la ma nok ta sı na ge le bi le ce ği ni he sa ba kat ma la rı ve pro le tar ya yı ve di ğer emek çi le ri bur ju va de mok ra tik ön yar gı ve ya nıl sa ma la ra ka pıl ma ma la rı ve bur ju va le ga li te si ne gü ven me me le ri için eğit me leri ge re kir. Ama, asıl önem li si, Mao Ze dung ve izle yi ci le ri nin sav la rı nın ter si ne, bü tün ge ri ve ba ğım lı ül ke le ri ay nı se pe te koy mak, hep si ni ya rı fe odal bir sos yo-eko no mik yapı ya sa hip var say mak ve özel lik le de 1971 dev rim ci le ri nin de yap tık la rı gi bi, bun la rın hep si için ge çer li ge nel bir for mül (kır ve köy lü ağır lık lı bir dev rim stra te ji si) önermek ko nu yu aşı rı de re ce de ba sit leş tir mek ve saç ma lık de re ke si ne in dir ge mek olacak tır. Ge ri ve ba ğım lı ül ke ler ka te go ri sine ko nan ül ke ler, da ha em per ya lizm ve pro le ter dev rim le ri ça ğı nın baş la rın da bi le 14 ken di ara la rın da önem li bir çe şit li lik sergi li yor lar dı. Ka pi ta list ge liş me dü ze yi bakı mın dan As ya ve Af ri ka ül ke le ri nin da ha ile ri sin de olan La tin Ame ri ka ül ke le ri nin bü yük ço ğun lu ğu 19. yy ın ilk ya rı sın da İspan yol ve Por te kiz sö mür ge ci le ri ne kar şı sür dü rü len kur tu luş sa vaş la rı nın za fer le bit me si so nu cu si ya sal ba ğım sız lık la rı na ka vuş muş lar, ama Ba tı Av ru pa nın ka pita list ül ke le ri nin ve za man la da özel lik le ABD nin eko no mik ve si ya sal he ge monya sı al tı na gir miş ler di. Öte yan dan, Stalin, da ha 1925 gi bi gö re ce er ken bir ta rihte Do ğu halk la rı üni ver si te si nin si ya sal gö rev le ri ad lı ya zı sın da, As ya ve Af ri ka ül ke le ri nin hep si nin ay nı ka te go ri ye konu la ma ya ca ğı nı ve da ha da önem li si, pro le tar ya nın bu ül ke le rin hep sin de ay nı stra te jik çiz gi yi iz le ye me ye ce ği ni şöy le an la tı yor du: Bu gün için sö mür ge ve ba ğım lı ül kele rin özel li ği, ger çek lik te ar tık hep si ni kapsa yan tek bir sö mür ge Do ğu ol ma ma sıdır. Es ki den sö mür ge Do ğu, tek bir bü tün oluş tu ran bir şey ola rak dü şü nü lü yor du. Şim di, bu dü şün ce ar tık ger çek li ğe uy muyor. Şim di en azın dan üç sö mür ge ve bağım lı ül ke ka te go ri si var. Bi rin ci si, he men he men ken di pro le tar ya sı hiç bu lun ma yan ve sı nai ba kım dan hiç ge liş me miş Fas gibi ül ke ler. İkin ci si, sı nai ba kım dan az geliş miş ve nis be ten az sa yı da bir pro le tarya sı bu lu nan ve Çin ve Mı sır gi bi ül ke ler. Üçün cü sü de; ka pi ta list ba kım dan az çok ge liş miş ve az çok ka la ba lık bir pro le tar yası bu lu nan Hin dis tan gi bi ül ke ler. Bü tün bu ül ke le rin hiç bir bi çim de ay nı pla na ko nul ma ya cak la rı açık. (Mark sizm ve Ulu sal So run ve Sö mür ge So ru nu, s. 263) 1970 le re ge lin di ğin de, bu ül ke le rin he men he men hep sin de ka pi ta lizm, de ğişen dü zey ler de de ol sa ge liş miş, kent sel

15 1971 Devrimci Çıkışı ve Leninist Parti Anlayışı II nü fu sun ve iş çi sı nı fı nın sa yı sı hem mutlak, hem de gö re li ola rak art mış, ka pi ta list iliş ki le rin da ha ağır ge liş ti ği kır sal böl geler de sı nıf sal fark lı laş ma şu ya da bu öl çüde iler le miş, ama ay nı za man da, ka pi ta lizmin eşit siz ge liş me ya sa sı uya rın ca, ge ri ve ba ğım lı ül ke ler ara sın da ki fark lı laş ma da art mış bu lu nu yor du. Bu ba kım dan, ara la rın da, İs pan ya, Ar jan tin, Uru gu ay, Yu na nis tan, Bre zil ya, Gü ney Ko re, Şili, Mek si ka, Por te kiz gi bi gö re ce ge liş miş, nü fu su nun ço ğun lu ğu kent ler de ya şa yan ve bü yük bir pro le tar ya ya sa hip ül ke ler le; Ru an da, Su dan, Ken ya, Eti yop ya, So mali, Ye men, Af ga nis tan, Za ire, Mo zam bik, An go la, Ne pal gi bi nü fu su nun bü yük çoğun lu ğu kır lar da ya şa yan çok kü çük bir pro le ter nü fu sa ve ya rı fe odal bir ya pı ya sa hip olan ül ke le rin tü mü nü ay nı se pe te dol dur mak ve hep si için ben zer bir köy lü ağır lık lı dev rim stra te ji si öner mek da ha da yan lış ve anak ro nik ha le gel miş ti. Bunun la bir lik te, mark sizm-le nin izm, so mut ko şul la rın so mut ana li zi ne bağ lı ola rak, fe oda liz me, mo nar şi ye, sö mür ge ci li ğe ve em per ya liz me kar şı sa va şım gö rev le ri nin ön plan da ol du ğu ül ke le rin ba zı la rın da dev ri min kır lar dan kent le re doğ ru bir ro ta iz le ye bi le ce ği ni el bet te hiç bir za man yadsı ma mış tır. Ve do ğal ola rak, sos yo-ekono mik ve si ya sal ko şul la rı ne de niy le, devri min böy le bir ro ta iz le di ği böy le si köy lü ka rak ter li ül ke ler de ko mü nist par ti le ri nin sağ lam bir mark sist-leninist çe kir de ğe, doğ ru bir prog ra ma tik ve si ya sal çiz gi ye ve iş çi ha re ke tiy le sı kı ve is tik rar lı bağ lara sa hip ol ma la rı ve pro le ter bi le şim le ri ni iyi leş tir me ye özen gös ter me le ri kay dıy la, ağır lık lı ola rak yok sul köy lü ler den oluşma la rı na da. Özel öne mi ne de niy le ko münist en ter nas yo na lin, du ru mu nu ya kın dan iz le di ği ve sık sık tar tış tı ğı Çin dev ri mi ve 15 ÇKP ko nu sun da yap tı ğı uya rı ve ha zır ladı ğı yö ner ge ler bu ba kım dan son de re ce öğ re ti ci dir ler. Ör ne ğin ÇKP nin 1927 yı lında Çan Kay-şek kli ği nin sal dı rı la rı üze ri ne ağır ka yıp lar ve re rek kır sal alan la ra çe kilme si nin, onun gi de rek bir köy lü par ti si ne dö nüş me si ne kat kı da bu lu nan bir fak tör ola bi le ce ği ni dü şü nen ko mü nist en ter nasyo na lin ön de ge len yö ne ti ci le rin den Pi atnits ki, da ha 1930 yı lın da ha zır la dı ğı bir ra por da bu par ti nin: da bi le şi mi açı sın dan bir köy lü par ti si ne dö nüş me teh li ke siy le karşı kar şı ya bu lun du ğu nu ve onun kent lerde ki ge niş iş çi yı ğın la rıy la bağ la rı nı yi tirdi ği ni (The Com mu nist In ter na ti onal, Do cu ments, Cilt 3, s. 1) söy lüyor du. Öte yan dan, Ar na vut luk ta 1930 ların son la rın da, he men he men hep si kü çük iş yer le rin de ça lı şan çı rak lar dan olu şan 15 bin do la yın da iş çi nin bu lun ma sı, bu ülke de 1941 yı lın da Ar na vut luk KP nin kurul ma sı nı en gel le me di. An cak, par ti nin prog ra ma tik ve si ya sal çiz gi si nin ya nı sı ra pro le ter bi le şi mi nin de son de re ce önemli ol du ğu na inan Ar na vut luk ko mü nist le ri, özel lik le kur tu luş tan son ra, di ğer emek çi sı nıf ve kat man lar dan ko mü nist le re ka pıla rı ka pat mak sı zın, par ti nin sı nıf sal bi le şimi ni iyi leş tir mek için sis tem li bir ça ba harca mış lar dı. As lın da, özel lik le 20. yy ın ilk ya rı sın da, ge ri ve ba ğım lı ül ke ler de ku rulan par ti le rin he men he men hep si ben zer so run ve teh li ke ler le kar şı kar şı ya bu lu nuyor lar dı. Ama, ko mü nist en ter nas yo nal, böy le si so run ve teh li ke le rin var lı ğın dan yo la çı ka rak, bir di zi sö mür ge ve ba ğım lı ül ke de ko mü nist par ti le ri nin kır sal böl geler de yok sul köy lü le re da ya nan bir ge rilla ya da halk sa va şı sür dür me si ne kar şı çık ma mış, an cak bu par ti le ri, kent ler de ki iş çi sı nı fı ha re ke ti ve sen di kal ha re ket le

16 1971 Devrimci Çıkışı ve Leninist Parti Anlayışı II bağ la rı nı ko ru ma la rı ve ge liş tir me le ri ve ken di pro le ter bi le şim le ri ni iyi leş tir me le ri ko nu sun da uyar mış, par ti nin ve eğer varsa onun si lah lı güç le ri nin yö ne ti min de iş çi kö ken li ko mü nist le rin bu lun ma sı na özen gös te ril me si ni ıs rar lı bir bi çim de is te miş tir. Yak la şık ya da çok ka ba bir ta rih ve rile cek olur sa, 1950 ön ce sin de he men hemen hep si sö mür ge sta tü sün de bu lu nan ve ku ral ola rak ya rı fe odal üre tim iliş ki le rinin ege men ol du ğu ge ri ve ba ğım lı ül ke lerde hem pro le tar ya sa yı ca kü çük ya da çok kü çük tü; hem de bu na bağ lı ola rak pro letar ya bur ju va zi çe liş me si ye te rin ce ol gunlaş ma mış tı. Bu gi bi ül ke ler de, asıl he de fi ka pi ta liz min yı kıl ma sı ve sos ya liz min inşa sı olan pro le tar ya nın, köy lü yı ğın la rı nın an ti em per ya list ve an ti fe odal sa va şı mı na ön der lik et mek le yü küm lü bu lun ma sı nın, leninist öl çüt le re uy gun ko mü nist par ti leri nin in şa sın da nes nel te me li bu lu nan bir güç lük ya rat tı ğı, ya ni pro le tar ya nın devrim ci ön cü sü nün üze rin de, onu bur ju va ya da kü çük bur ju va de mok ra si si nin bir kuyru ğu ha li ne gel me ye, onun için de eri meye ve onu, de mok ra tik ağır lık lı ey le mi nin içe ri ği ne uy gun ola rak de mok ra tik bir par ti ola rak bi çim len me ye zor la yan bir ba sınç ya rat tı ğı bi lin mek tey di. İş te bu ne den ledir ki, Le nin, ko mü nist en ter nas yo na lin tem muz 1920 de top la nan ikin ci kong resi ne sun du ğu ra por da sö mür ge ül ke ler de ko mü nist par ti le ri nin em per ya liz me kar şı bur ju va-de mok ra tik kur tu luş ha re ket le rini bel li ko şul lar la des tek le me si, ama as la onun için de eri me me si ge rek ti ği ni be lir tir ve bu par ti le rin iz le me si ge re ken stra teji ve tak tik le rin ana çiz gi le ri ni be lir tir ken şöy le di yor du: Be şin ci si, ge ri ül ke ler de ki bur ju va-demok ra tik kur tu luş eği li mi nin ko mü nist kı lığa bü rün me si ne kar şı ka rar lı bir sa va şım 16 ve ril me si ge rek mek te dir; Ko mü nist enter nas yo nal sö mür ge ve ge ri ül ke ler deki bur ju va-de mok ra tik ulu sal ha re ket le ri, an cak bü tün ge ri ül ke ler de, yal nız ca laf ta ko mü nist ol ma yan ge le ce ğin pro le tar ya par ti le ri nin öğe le ri nin bi ra ra ya ge ti ril me si ve ken di özel gö rev le ri ni ya ni ken di ulusla rı nın bur ju va-de mok ra tik ha re ket le ri ne kar şı sa vaş ma gö rev le ri ni kav ra ya cak bi çim de eği til me si ko şu luy la des tek le meli dir. Ko mü nist en ter nas yo nal, sö mür geler de ve ge ri ül ke ler de bur ju va de mok rasi si ile ge çi ci bir bağ laş ma kur ma lı, fa kat onun la kay naş ma ma lı, ter si ne en il kel bi çim de de ol sa pro le tar ya ha re ke ti nin ba ğım sız lı ğı nı ka yıt sız ko şul suz ko ru malı dır. (The Com mu nist In ter na ti onal, s ) Le nin, Sta lin ve Ko mü nist en ternas yo nal; Sov yet ler Bir li ği nin ve ge liş miş ka pi ta list ül ke le rin ko mü nist pro le tar yası nın des te ği ile bir yan dan sö mür ge ve ba ğım lı ül ke ler de ki an ti em per ya list kur tuluş ha re ke ti nin ge niş köy lü yı ğın la rı nı da se fer ber ede rek iler le til me si ve dev ri min de mok ra tik ve an ti em per ya list gö rev leri nin en ka rar lı ve en ra di kal bir bi çim de ye ri ne ge ti ril me si için ça ba har can ma sı ve bir yan dan da bu ül ke ler de ye ni ye ni kurul mak ta olan ko mü nist par ti le ri nin ken di ba ğım sız lık la rı nı ti tiz lik le ko ru ya rak sözko nu su sa va şı ma ka tıl ma la rı, onun ba şına geç me le ri ve böy le lik le pro le tar ya ve köy lü lü ğün dik ta tör lü ğü yo luy la sos ya list dev ri min ön ko şul la rı nı ha zır la ma la rı gerek ti ği ni dü şü nü yor lar dı. Ko mü nist par tile ri nin, an ti em per ya list ve an ti fe odal sava şım gö rev le ri nin önp lan da ol du ğu ve köy lü ve kü çük bur ju va yı ğın la rı nın bü yük ço ğun lu ğu oluş tur du ğu böy le si ko şul larda, mark si sit-leninist ro ta la rın dan sapma ma la rı için kü çük bur ju va zi nin ide olojik ba sın cı na kar şı ke sin ti siz bir sa va şım