Doğu Anadolu bölgesinde bir kent merkezinde iki aile sağlığı merkezine başvuran annelerin çocukları ateşlendiğinde yaptığı uygulamalar

Transkript

1 doi: /buchd Kliik Araştırma Doğu Aadolu bölgeside bir ket merkezide iki aile sağlığı merkezie başvura aeleri çocukları ateşlediğide yaptığı uygulamalar The applicatios made by mothers applyig to two family health cetres i Easter Aatolia regio whe their childre had fever Hava Özka, Sibel Öztürk Atatürk Üiversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Erzurum ÖZET Amaç: Vücudu savuma araçlarıda biri ola ateş, kedi başıa bir hastalık değil, hastalık semptomlarıda biridir. Ateş, küçük çocuğu ola aileler içi öemli bir korku edei halie geldiğide hatalı uygulamalar yapılmasıa ede olabilir. Araştırma, aile sağlığı merkezie başvura aeleri ateşli çocuklarda yaptığı uygulamaları belirlemek amacı ile yapılmıştır. Yötemler: Taımlayıcı tipteki araştırmaı evreii, Erzurum ili Paladöke ilçeside hizmet sua iki aile sağlığı merkezie bağlı bölgelerde otura 0-6 yaş grubu çocuğu ola aeler oluşturmuştur. Aile sağlığı merkezlerie 03 Ekim Şubat 2012 tarihleri arasıda her hagi bir edele başvura, e az ilkokul mezuu ola ve araştırmaya katılmayı kabul ede basit rastgele öreklem yötemi ile seçile 354 ae öreklem grubua alımıştır. Verileri toplamasıda kullaıla aket formu, aeleri taıtıcı özellikleri ile ateşli çocuğa yaptığı uygulamaları belirlemesie yöelik sorularda oluşmuştur. Aeleri kedileri tarafıda doldurula form içi yaklaşık 10 dakikalık süre kullaılmıştır. Bulgular: Araştırmada aeleri yaş ortalamasıı 30.20±5.57 olduğu ve 44.6 sıı ilkokulu bitirdikleri belirlemiştir. Aeleri, 57.3 üü çocuklarıı ormal vücut ısısıı biliyorum dedikleri belirlemiş, acak biliyorum yaıtıı vere aeleri 54.7 sii vücut ısısıı ormal değerlerii bildiği saptamıştır. Aeleri, 74.4 üü çocuğu ateşii koltuk altıda ölçtükleri, 11.9 uu ise derece kullamada ateşi değerledirdiği saptamıştır. Çocuklarıı ateşi çıktığıda aeleri 76.6 sıı ateş düşürücü verdiği, 61.9 uu çocuğu giysilerii çıkarttığı, 52.8 ii ılık duş aldırdığı ve 16.9 uu heme atibiyotik başladığı belirlemiştir. Aeleri; 75.7 sii ateşliyke çocuğa su içirdikleri, 92.4 üü ateşi düşürmek içi asetil salsilik asit vermedikleri, 82,5 ii çocukları ateşlediğide korktukları belirlemiştir. Souç: Aeleri, çocuklarda ateşi tehlikeli gördükleri, acak ateşle ilgili bilgi ve uygulamalar kousuda bilgiye gereksiimlerii olduğu belirlemiştir. Aahtar kelimeler: Ateş, ateşi ola çocuk, aeleri uygulamaları ABSTRACT Objective: Fever, oe of the defesive tools of the body, is ot a disease of its ow but it is oe of the symptoms of the disease. For the families of small childre, the fever is a importat reaso of fear. So, it may lead to wrog practices. This study was carried out with the aim of determiig the practices carried out by mothers of small childre. Methods: This study with a descriptive desig ivestigated mothers havig childre i the 0-6 age group ad livig i the regios where healthcare services were give by 2 Family Health Cetres i the tow of Paladoke of Erzurum city. Three hudred fifty four voluteered mothers who were at least primary school graduates, ad chose by the method of simple radomized samplig amog those applied for ay medical reaso to the Family Health Ceters betwee October 3 rd, ad February 15 th, 2012 were icluded i the study. Questioaire forms used for the collectio of data cosists of the questios pertaiig to baselie features of the mothers ad applicatios prtacticed by mothers. Mothers filled the forms withi about te miutes. Results: Mea age of the mothers was 30.20±5.57 years, ad 44.6 of them graduated from primary school. Majority (57.3) of the mothers said that they had kow their childre s body temperature, but it was foud out that 54.7 of them i fact kew the ormal values of their ow body temperature. It was foud out that 74.4 of the mothers measure their childre s body temperature from axilla, ad that 11.9 of the mothers evaluated the the body temperature of their childre without usig a cliical thermometer. Whe their childre s body temperature rised, 76.6 of the mothers had give atifebrile medicie to their childre, take away their childre s clothigs off (61.9), made their childre to take a shower (52.8) or drik water (75.7), ad immediately started to give them atibiotics (16.9). Majority (92.4) of mothers did t give their childre acetyl salicylic acid to reduce their fever, ad 82.5 of the mothers get alarmed whe their childre had fever. Coclusio: It was foud out that the mothers, accepted the fever as a dagerous coditio, but they eeded kowledge about the fever ad atifebrile applicatios. Key words: Fever, fever the child, mothers their applicatios Alıdığı tarih: Kabul tarihi: Yazışma adresi: Yard. Doç. Dr. Hava Özka, Atatürk Üiversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Erzurum havaora@ataui.edu.tr 121

2 GİRİŞ Vücudu savuma araçlarıda biri ola ateş; kedi başıa bir hastalık değil, hastalık semptomlarıda biridir. Ateş; ifeksiyo, ödem, doku hasarı, aşı gibi edelerle vücut ısısıı düzeleye termoregülatör merkezdeki degei bozulması ile ortaya çıkar (1-3). Neredeyse tüm çocuklar, çocuklukları boyuca 37,8 C ile 40 C arasıda ateş deeyimlemektedirler (3-6). Ateşli çocukları çok az bir kısmıda yaşamı tehdit ede veya soraki döemlerde yaşam kalitesii etkileyebilecek ifeksiyolar söz kousudur (7,8). Bu edele çocukluk çağıı da e yaygı bulgularıda ola ateş, acil servis başvurularıı da öemli bir kısmıı oluşturur (4,7). Ateş, küçük çocuğu ola aileler içi öemli bir korku edei halie geldiğide hatalı uygulamalar yapılmasıa ede olabilir (7-9). Aileler çocukları ateşlediğide heme edişelemekte, gereksiz korku ve paik ile yalış ve/veya zararlı olabilecek ateş düşürme yötemlerie başvurabilmektedir. Çocuktaki e ufak ısı artışı ateşi heme düşürülmesi gerektiği fikrii tetiklemekte ve ailede paiğe ede olmaktadır. Öyle ki, zama zama ormal vücut ısılarıda bile ateş düşürücü ilaç kullamak, uyuya çocuğu uyadırmak, atipiretik ilaç kullamak, ateşi düşürmek içi soğuk su, alkol veya sirke gibi uygulamalar yapmak, atibiyotikleri ateş düşürücü olarak kullamak, birde fazla atipiretik kullamak gibi gereksiz hatta zararlı olabilecek uygulamalar yapılmakta ve souçta çocukları sağlığıı olumsuz olarak etkilemektedir (9,10). Ülkemizde ve yurt dışıda yürütülmüş ola çalışmalarda, ateşli çocuğa yaklaşım kousuda gerek aileleri gerekse sağlık persoelii hatalı yaklaşımıı yaygı olduğu bildirilmektedir (9,12-14). Bu edele ateş ailei e sık sağlık bakımı aradığı, semptomlarda birisidir (3,11). Çocuk bakımıda bu rolü üstlee aile bireyi geellikle ae olduğuda; aeleri ateşi ve ateşli durumlarda ilk müdahale yötemlerii bilmeleri oldukça öemlidir (12). Araştırma, aile sağlığı merkezie başvura aeleri ateşli çocuklarda yaptığı uygulamaları belirlemek amacı ile yapılmıştır. GEREÇ VE YÖNTEM Taımlayıcı tipteki araştırmaı evreii, Erzurum ili Paladöke ilçeside hizmet sua iki aile sağlığı merkezie bağlı bölgelerde otura 0-6 yaş grubu çocuğu ola aeler oluşturmuştur. İki aile sağlığı merkezide toplam o aile hekimliği hizmeti suulmaktadır. 03 Ekim Şubat 2012 tarihleri arasıda iki aile sağlığı merkezie başvura, 0-6 yaş grubu çocuğu ola, araştırmaya katılmayı kabul ede 354 aeyle araştırma yapılmıştır. Araştırma verilerii toplamasıda araştırmacılar tarafıda hazırlamış aket formu kullaılmıştır. Aket formu; aeleri taıtıcı özelliklerii ve çocukları ateşlediğide aeleri yaptıkları uygulamaları değerledirmek üzere altısı açık uçlu olmak üzere toplam o altı soruda oluşmaktadır. Araştırmaı verileri, aelerle yüz yüze görüşme yötemi ile toplamıştır. Aeleri kedileri tarafıda doldurula form içi yaklaşık 10 dk. lık süre kullaılmıştır. Araştırmada elde edile verileri istatistiksel aalizler SPSS paket programı kullaılarak yapıldı. Veriler, yüzdelik değerledirilme olarak verilmiştir. BULGULAR Araştırmada, aeleri yaş ortalamasıı 30.20±5.57 olduğu ve ortalama çocuk sayısıı 2.16±1.14 olduğu saptamıştır. Araştırmada, aeleri 80.2 sii çekirdek ailede yaşadıkları, 44.6 sıı ilkokul mezuu oldukları ve 75.4 üü çalışmadıkları belirlemiştir (Tablo 1). Aelere ormal vücut ısıı bilme durumları sorulduğuda; aeleri 57.3 ü biliyorum yaıtıı vermiştir. Aeleri 31.4 ü ormal vücut ısısı aralığıı 36,5 C-37 C arasıda olduğuu belirtirke, 42.7 side ormal vücut ısısı değerii bilmediklerii belirtmiştir. Aeleri 82,5 i ateşte korktuklarıı ve 91 i de ateşi tehlikeli bir bulgu oldu- 122

3 H. Özka ve ark., Doğu Aadolu bölgeside bir ket merkezide iki aile sağlığı merkezie başvura aeleri çocukları ateşlediğide yaptığı uygulamalar Tablo 1. Aeleri taımlayıcı özellikleri. Özellikler Aei Yaşı Çocuk Sayısı Aile Tipi Çekirdek aile Geiş aile Aei Eğitim Durumu İlkokul Ortaokul Lise Üiversite Aei Çalışma Durumu Çalışıyor Çalışmıyor Toplam 30.20± ± Tablo 2. Aeleri ateşe yöelik bilgi, tutum ve davraışlarıı değerledirilmesi. ğuu belirtmiştir. Araştırmada aeleri düşmeye ateş soucuda 64.1 ii havale, 14.7 meejit geçirebileceğii korkusu yaşadıkları saptamıştır. Çocuklarıı ateşi çıktığıda ise aeleri 77.4 ü koltuk altıda vücut ısıı ölçmektedir. Araştırmada 11.9 u ise çocuklarıı vücut ısıı değerledirirke hiç derece ile ölçemedikleri saptamıştır. Aeler alteratif ateş ölçme yötemleriide kulladıklarıı belirtmiştir. Bu yolla ölçüm yapa aeleri 71.8 i çocuklarıı ateşii ölçerke elii çocuğu alıa koyarak değerlediklerii ifade söylemiştir (Tablo 2). Aelere çocuklarıı ateşi çıktığıda yaptığı uygulamalar sorulduğuda; 52,5 i ılık duş aldırdıklarıı, 76.6 sıı ateş düşürücü verdiklerii 61.9 uu çocuğu giysilerii çıkarttıklarıı ve 16.9 uu atibiyotik içirmeye başladıklarıı belirttikleri saptamıştır (Tablo 3). Aeleri ateşe yöelik bilgi durumları (=354) Tablo 3. Aeleri ateşe yöelik uygulamaları. Normal vücut ısısıı bilme durumu Biliyor Bilmiyor Normal vücut ısısı 30 C-36 C 36,5 C-37 C 37,5 C-38 C Bilmiyor Ateşte korkma durumu Korkuyor Korkmuyor Ateşi tehlikeli olduğuu düşüme durumu Tehlikeli Tehlikeli değil Ateşi komplikasyoları Havale Felç Felç+Havale Kusma Meejit Komplikasyou yok Vücut ısısı ölçme bölgeleri Koltuk Altı Rektal Yol Oral Yol Derece kullamıyor Alteratif ateş ölçme yötemleri Alıa dudağımı koyarak Elimi alıa koyarak Yaaklarıa dokuarak Sadece ateş ölçer kullaarak Uygulamalar Ilık duş aldırma Ateş düşürücü verme Atibiyotik içirme Sirkeli pasuma yapmak Giysileri çıkarma Aspiri verme *Birde fazla yaıt verilmiştir. Çocuklarıı ateşi düşmediği durumlarda aeleri 98 i çocuklarıı hastaeye götürdüklerii bildirmişlerdir (Tablo 4). Aeleri, yüksek ateş ve zararları kousuda bilgi alma kayakları eğitim durumlarıa göre icelediğide; aeleri eğitimleri arttıkça bilgiyi araştırarak edime oralarıı arttığı ve bilgi düzeyleri artıkça korkularıı azaldığı belirlemiştir. * Tablo 4. Aeleri çocuğu ateşi düşmediğide yaptıkları uygulamalar. Uygulamalar Hastaeye götürmek Yie ateş düşürücü verme Toplam *

4 Tablo 5. Aeleri ateşte korkma durumları ile ateşi düşürmeye yöelik ilaç kullama durumları arasıdaki ilişki. Ateş Düşürücü Verme Atibiyotik Verme Ateş Düşürücü ve Atibiyotik Verme Toplam Ateşte Korkma Durumu Evet Hayır X 2 =8,794 P<0,005 Aeleri ateşte korkma durumları ile ateşi düşürmeye yöelik ilaç kullama durumları icelediğide ateşte korka aeleri ateş düşürücü verme ve ateş düşürücü ve atibiyotik başlama oraları yüksek olduğu saptamıştır (p<0.005, Tablo 5). TARTIŞMA Ateş, doğal savuma mekaizması olarak bilimesie karşı baze aeler içi öemli bir korku kayağı olabilmektedir. Ateş korkusu olarak taımlaa bu telaş ve paik hali aeleri zama zama ormal vücut ısılarıda bile soğuk su veya sirkeli su gibi uygulamaları yaısıra ateş düşürücü ilaç kullamak, ateş düşürmek içi aspiri vermek, atibiyotikleri ateş düşürücü olarak kullamak gibi gereksiz ve hatta zararlı olabilecek uygulamalar yapmasıa ede olmaktadır (1,3,4-8). Bu edele ebeveyleri bilgi eksiklikleri ve yalış uygulamaları sağlık bakımı alma davraışlarıı olumsuz yöde etkilemektedir. Arıka ve ark. ı (15) yaptığı araştırmada, ateş korkusuu çalışma gruplarıda yaygı bir düşüce olduğu belirtilmiştir. Yapıla araştırmalarda aileleri ateş korkusu yaşadıkları ortaya çıkmıştır (16,17). Halıcıoğlu ve ark. ı (7) yaptığı araştırmada, aeleri 79 u ormal vücut ısıı bildiklerii belirtirke, bu aeleri yalızca 58.2 si ormal vücut ısısı aralığıı doğru bildikleri belirlemiştir. Eseay ve ark. ı (4) çalışmasıda ise aeleri 25.1 i ateş olarak değerledirile e düşük vücut sıcaklığıı doğru bildiği saptamıştır. Yaptığımız araştırmada; aelere ormal vücut ısıı bilme durumları sorulduğuda 57.3 ü biliyorum yaıtıı verirke, aeleri 31.4 ü ormal vücut ısısı aralığıı 36,5 C-37 C arasıda olduğuu belirtmişler ve yapıla araştırmalarla bulduğumuz bulgular bezerlik göstermektedir. Aeleri yüksek ateş durumuda ilk uygulamayı yapacak ola kişi olmalarıa rağme, ormal vücut ısısı aralığı hakkıda bilgilerii olmaması ve 37,5 C-38 C arasıdaki ısı değerii ormal vücut ısısı olarak kabul etmekteleri, aeleri ateşe yöelik bilgi eksikliklerii ortaya koymaktadır. Bilidiği üzere febril kovülsiyoları primer edei yüksek ateş olup, yaklaşık olarak görülme sıklığı 4 tür (18). Ateşe bağlı kovülsiyoları ve kalp yetmezliklerii ölemesi içi zamaıda ve doğru ateş düşürme yötemlerii bilimesi ve uygulaması öemlidir (3). Ülkemizde yapıla çalışmalarda, aeleri ateş ile ilgili edişelerii e sık edei çocuğu öbet geçirme korkusu olarak tespit edilmiştir (4,7). Halıcıoğlu ve ark. ı (7) yaptığı araştırmada, aeleri ateşte korkma edelerii yaptığımız araştırmaı souçları ile uyumlu olduğu ve edişelemei e sık edeii ise çocuğu havale geçireceğii düşüülmesi şeklide ifade edilmesi araştırma bulgularımızla bezerlik göstermektedir. Bu araştırmada, çocuklarıı ateşi çıktığıda aeleri 77.4 ü koltuk altıda vücut ısıı ölçmeleri Halıcıoğlu ve ark. ı (7) yaptığı araştırmada souçları (71) bezerlik göstermektedir. Celasi ve ark. ı (9) yaptığı araştırmada, aeleri çocuklarıı ateşii değerledirirke 77.2 sii çocuğu cildie dokuarak, 26.4 üü geel görüümüü gözleyerek çocuğu vücut ısısıı değerledirmeleri, Halıcıoğlu ve ark. ı (7) yaptığı araştırmada da 29.2 sii dokuarak değerledirmeleri araştırmamızı bulguları ile uyum sağlamaktadır. Aelere; 124

5 H. Özka ve ark., Doğu Aadolu bölgeside bir ket merkezide iki aile sağlığı merkezie başvura aeleri çocukları ateşlediğide yaptığı uygulamalar çevresel ve kişisel faktörleri ölçüm yaılmalarıa ede olacağı, çocuğa elle dokuarak ateşi belirlemeye çalışmaı güveilir bir yötem olmadığı alatılmalıdır. Çeşitli çalışmalarda çocukları ateşlediğide aeleri, e çok tercih ettiği uygulamalar arasıda; ılık su uygulama ve ateş düşürücü ilaç kullama olduğu bildirilmektedir (4,7). Araştırmamızda diğer çalışmalarla uyumlu olarak çocukları ateşlediğide aeleri e çok tercih ettikleri uygulamalar; giysileri soyma, ılık duş aldırma, sirkeli su, atibiyotik verme ve aspiri verme gibi uygulamaları yapıldığı saptamıştır. Ülkemizde yapıla bir çalışmada da aileleri ateşle ilgili biliç düzeyii yeterli olmadığı, ateş düşürücü kullaımıı eksik ve hatalı olduğu gösterilmiştir (19). Ateşi düşmediği durumlarda aeleri 98 i çocuklarıı hastaeye götürdüklerii söylemiştir. Yiğit ve ark. ı (3) yaptığı araştırmada, aeleri 84.1 i yapıla ateş düşürme uygulamasıda sora çocuğu ateşi düşmezse e yakı sağlık kuruluşua götüreceğii belirtmiştir. Aeleri, yüksek ateş ve zararları kousuda araştırma yapmaları ve bilgiyi edime bulgusu Yiğit ve ark. ı (3) yaptığı araştırma souçları ile uyumludur. Aeleri eğitim durumu arttıkça ateş hakkıdaki bilgi ve uygulamaya yöelik farkıdalık oluşturularak ateşe yöelik gereksiz korkularda arımasıda etkili olabilir. Aeleri, ateşte korkma durumları ile ateşi düşürmeye yöelik ilaç kullama durumları icelediğide ateşte korka aeleri ateş düşürücü verme ve ateş düşürücü ve atibiyotik başlama oraları yüksek olduğu saptamıştır (p<0.005, Tablo 5). Saz ve ark. ı (19) çalışmasıda, aileleri ateşi ilk tespit ettikleride 36 sıı ılık duş sorası ya da öcesi ateş düşürücü, 14,4 üü atibiyotik ve ateş düşürücü verdiği belirtilmiştir. Araştırma bulgumuzla bezerlik görülmektedir. Ayrıca aeleri ateşte korkmaları, aeleri heme ilaca başvurmalarıda öemli orada etkili olduğu görülmektedir. Aeler çocuklarıı sağlığı içi ateşi bir tehdit olarak algıladıkları ve heme ilaca başvurmaları ise ateşi, vücudu bir savuma mekaizması olduğuu bilmemeleride kayakladığı düşüülmektedir. SONUÇ VE ÖNERİLER Souç olarak, aelerde ateş korkusuu yaygı olduğu, bu korku ve edişe halii ateşli çocuğa yaklaşımı olumsuz etkilediği saptamıştır. Ateş düşürücü ilaç kullaımıı yüksek orada kullaılması, doktora gitmede ateş düşürücü olarak atibiyotik kullamaya başlaması aeleri bilgi eksikliğii göstermektedir. Bu souçlara göre, sağlık çalışalarıı, ebeveylere/aelere ateşi taımı, edeleri, yüksek ateş ölçütleri, ateşli çocuğu evde bakımı, yapılacak ilk uygulamalar ve hagi durumlarda sağlık kuruluşua başvurmaları gerektiği gibi koularda eğitim vermeleri öemlidir. Kitle iletişim araçlarıyla topluma verilecek ateşle ilgili sağlık eğitimi programları, aeleri ateşe yöelik korkularıı azaltabilir ve hatalı uygulamaları ölemesie katkıda buluabilir. KAYNAKLAR 1. Yalçı I, Neyzi O, Ertuğrul T. Pediatri, 3. Baskı. Nobel Tıp Kitabevi, 2002; İstabul. PMid: Husai MA, Colema R. Should you treat a fewer. J Nursig 2002;32: Yiğit R, Eseay F, Şe E, Seriol Z. Aeleri yüksek ateş kousuda bilgi ve uygulamaları. Atatürk Üiversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Derg 2003;6(3): Eseaya FI, İşler A, Kurugöl Z, Cok Z, Koturoğlu G. Aeleri ateşli çocuğa yaklaşımı ve ateş korkusu. Türk Pediatri Arşiv 2007;23: O Neill-Murphy K et al. Fever educatio: Does it reduce paret fever axiety? Pediatr Emerg Care 2000;17: Koebel EE et al. Fever: To treat or ot to treat. Cliical Pediatrics 2002; Halıcıoğlu O, Koç F, Aşık Akma S, Teyi A. Ateşli çocuklarda; aeleri evde ateşe yaklaşımı, bilgileri ve sosyodemografik özellikler ile ilişkisi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hast. Derg 2011;1: Crocetti M, Moghbeli N, Serwit J. Fever phobia revisited: have paretal miscoceptios about fever chaged i 20 years? Pediatrics 2001;107: Celasi NŞ, Ergi D, Atma Ü. Yüksek ateş şikayeti ile has- 125

6 taeye yatırıla 0-6 yaş grubu çocukları ola aeleri yüksek ateşe ilişki bilgi ve tutumları. Fırat Üiversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2008;22(6): Yurdakök K. Sosyal Pediatri. Katkı Pediatri Dergisi 2003;25: Karwowska A et al. Paretal ad health care provider uderstadig of childhood a fever: Caadia perpective. CJEM 2002;4: PMid: Altıkalem Dalkıra Y. Aeleri ateş ve ateşli havale ile ilgili bilgi düzeyleri. T.C Sağlık Bakalığı Bakırköy Dr. Safi Kouk Eğitim ve Araştırma Hastaesi. 2007; Uzmalık Tezi, İstabul. 13. Demir M, Bayat M. Tokat Karşıyaka Doğum ve Çocuk Hastaesi Acil servisie yüksek ateş şikayetiyle getirile 0-5 yaş grubu çocukları aelerii yüksek ateşle ilgili bilgi ve tutumları. Sağlık Bilimleri Dergisi Ek Sayı: Hemşirelik Özel Sayısı 2005;14: Walsh A, Edwards H. Maagemet of childhood fever by parets: literature review. JAN 2006;54: Arıka Z, Tekşam Ö, Kara A, Kale G. Ateş yakıması ile çocuk acile başvura hastalarda uygusuz dozda ateş düşürücü kullama sıklığıı ve edelerii belirlemesi. Turk Arch Ped 2012;47: Betz MG, Grufeld AF. Fever phobia i the emergecy departmet: asurvey of childre s caregivers. Eur J Emerg Med 2006;13: PMid: Sulliva JE, Farrar HC. The sectio o cliical pharmacology ad therapeutics; committee o drugs. Fever ad atipyretic use i childre. Pediatrics 2011;127: PMid: Kara B. Çocuklukta ateşle ilgili bilgileri gözde geçirilmesi. STED 2003;12(2): Saz EU, Koturoğlu G, Duyu M, Ozaaar Y, Kurugöl Z, Sever M. Türk ailelerii ateş yöetimi ile ilgili biliç düzeyi ve korkuları. Çocuk Efeksiyo Dergisi 2009;3: