Bazı Odundıı Orman Ürünlerinin Üretim, thalat ve hracat Projeksiyonları

Transkript

1 Geli Tarihi: Bazı Odundıı Orman Ürünlerinin Üretim, thalat ve hracat Projeksiyonları ÖZET Aytaç AYDIN brahim YILDIRIM Kadri C. AKYÜZ Kemal ÜÇÜNCÜ KTÜ Orman Endüstri Müh. Bölümü, Orman Fak., Trabzon Ormanlarımızdan elde edilen odun hammaddesi son zamanlara kadar ormancılıımızın temel amacı olarak vurgulanmı, tüm yatırım ve uygulamalar bu alan üzerinde younlamıtır. Ancak ekonomik faaliyetlerin çeitlenmesi ile oluan rekabet ortamı tüm alanlarda olduu gibi ormancılık alanında da tüm kaynakların deerlendirilmesini zorunlu ve gerekli hale getirmitir. Bu nedenle çeitli üretim ve pazarlama sorunları nedeniyle ekonomik alanda yeterince yer bulamayan Odun Dıı Orman Ürünleri (ODOÜ) incelenmelidir. Bu çalımada, ODOÜ içerisinde önemli bir yere sahip olan fındık, ceviz, antepfıstıı, badem ve kestanenin geçmi 2 yıllık verilerinden yararlanarak gelecek 15 yıllık periyotta nasıl bir üretim, ithalat ve ihracat potansiyeline sahip olacakları regresyon analizi yardımıyla incelenmitir. Çalıma sonucunda fındıın her alanda önemli bir artı gösterecei, kestane ihracatında, ceviz ithalatında, antepfıstıı üretimde önemli artılar olacaı ve bademin üretiminde ise azalı yaanacaı belirlenmitir. Tüm ürünlerin ekonomiye ve bölgesel kalkınmaya yön verebilecekleri görülmütür. Anahtar Kelimeler: ODOÜ, Üretim, thalat, hracat, Regresyon analizi Production, Import and Export Projections of Some Nonwood Forest Products (NWFP) ABSTRACT Wooden materials getting from forests have defined basic aim to our forestry policies until now, and all investments and applications intensified on this subject. But economical activities differences and competitions have got necessity to evaluate to all component and source of forestry field. NWFP s, which is not important because of some problems, should investigate and determine. In this study, walnuts, hazelnuts, chestnuts, almond and Nov-27 Vol:7 No:2 ISSN Journal of Forestry Faculty, Kastamonu Uni.-Kastamonu 124

2 pistachio, which are important position in NWFP s, productions, import and export values period of 15 years were investigated using regression analysis benefit from last 2 years values. As a results, it was point out that, hazelnut values could be increased importantly, chestnuts export, walnuts import and pistachio production values has also increased, however almond production values has decreased. It was seen that all crops could be given direction to economy and regional improvement. Key Words: NWFP s, Production, Import, Export, Regression analysis 1. GR Ormancılıın temel amaç öeleri pazarı olan ve pazarı olmayan amaç öeleri olarak iki temel gruba ayrılmaktadır. Temelde odun dıı orman ürünleri hasadını ve hâsılatını maksimum seviyeye çıkarma amacını güden pazarı olan amaç öelerine karın, dorudan parasal olarak ifade edilemeyen ancak uygulaması sırasında pazarı olan amaç öeleri ile zıtlaabilen pazarı olmayan amaç öeleri kendisini ormancılık iletmelerinin harcamalarını artıran ve ürün hasatını düüren, erozyon kontrolü, milli parklar oluumu, bedelsiz odun temini gibi faktörlerle göstermektedir. Her iki amaç öesinin temel dayanaı sürdürülebilir ormancılık ilkeleri dorultusunda ormanlarımızın ülke ekonomisine olan katkı payının artırılmasıdır.bu dorultuda; ormanlarımızdan en yüksek odun eldesi temel amaç olarak kabul edilirken, deien koullar farklı kaynakların deerlendirilmesini ve ülke ekonomisine katkı salayacak duruma getirilmesini gerekli kılmaktadır. Bu sebeplerden dolayı ormanlardan elde edilmekte olan ancak son zamanlara kadar farklı sorunlar nedeniyle ekonomik olarak yüksek düzeyli bir getiri oluturmayan Odun Dıı Orman Ürünleri (ODOÜ) incelenmesi gereken, nitelikli bir konudur. Türkiye, dünya üzerinde uygun iklim kuaındaki konumu itibari ile ODOÜ yetitirilebilmesi açısından üstün ekolojik avantaja sahiptir. Dünyada mevcut gen merkezleri arasında hem Yakındou hem de Akdeniz havzası içinde yer alan Türkiye, birçok tür ve çeidin gen merkezi durumundadır (1). AB sürecinde yer alan Türkiye, doal tür ve besin kaynaklarına yüksek rabet gösteren Avrupa ülkelerine karın kaynak potansiyeli nedeniyle önemli avantajlara sahip olabilecektir. Orman içi ve açıklıklarında yetien, insanların ve dier canlıların kendi ihtiyaçlarını karılamak veya gelir salamak için yararlandıkları her türlü bitkisel veya hayvansal ürünler, olarak tanımlanan odun dıı orman ürünleri ülke ekonomisinde olduu kadar kırsal kesimde yaayan insanlar için de büyük bir öneme sahiptir (2). Nov-27 Vol:7 No:2 ISSN Journal of Forestry Faculty, Kastamonu Uni.-Kastamonu 125

3 Ekonomiye olan katkısı, olabilecek katkısının çok altında olan ODOÜ ne gereken önemin verilerek ekonomiye olan katkı düzeyinin artırılması yolları aratırılmaktadır. Ülkemizin geçmi yıllarda ODOÜ ihracatından elde ettii gelir, odun ürünü ihracat gelirinin çok üstündedir. Bir baka deyile, orman ürünleri ihracat gelirinin % 98 ini ODOÜ oluturmaktadır (3). Bu ürünlerin kültüre edilmesi, yetitirilmesi, toplanması, pazarlanması gibi konularda yeterli bir çalımanın olmaması, dolayısıyla bu ürünlerin geliigüzel tüketilmesi veya yeterince deerlendirilememesi nedeniyle çok az sayıda ürün ticarete konu olmaktadır (4). Üretimi yapılan ODOÜ den ekonomik ve ticari olarak önemli bir kısmını oluturan ve ekonomik üstünlüklerinden dolayı çou durumda özel arazilerde yetitirilebilen fındık, ceviz, kestane, badem ve antepfıstıı çalımamız sırasında seçilen ODOÜ dir. Sert kabuklu meyve türleri olarak da adlandırılan bu türlerin üretim, ithalat ve ihracat potansiyellerinin tespiti, üretim ve iletme imkanlarının bu dorultuda düzenlenebilmesi için bu ürünlerin 22 yılına kadar olan üretim, ithalat ve ihracat miktarlarının belirlenmesi çalımamızın temel amacını oluturmaktadır. 2. MATERYAL ve YÖNTEM 2.1. Materyal Çalımamızda dier ürünlere nazaran ekonomik üstünlüe sahip olan ceviz, fındık, kestane, badem ve antepfıstıının yıllarına ait üretim, ithalat ve ihracat deerleri irdelenmi elde edilen veriler ııında aynı ürünlere ait yılları arasında oluması muhtemel veriler hesaplanmıtır. Çalıma materyalimizi oluturan ODOÜ lerinden fındık ülkemizde yıllık 5 bin ton civarında bir üretim hacmine sahip olup bu üretim, dünya toplam fındık üretiminin yaklaık % 8 ini oluturmaktadır. En yaygın yetitirildii ülkeler Türkiye, talya, spanya, ABD, Çin, ran dır (5). 21 yılı toplam dünya ihracat deeri yaklaık 1 milyar dolar olan badem, ülkemizin yanı sıra; ABD, spanya, ran, Fas, Suriye, talya, Yunanistan da yetitirilmektedir (6). Antepfıstıı dünyada yaklaık 15 ülkede tarımı yapılmasına karın bu ülkeler içerisinde sadece ran, Türkiye, ABD, Suriye, Çin, Yunanistan, Afganistan ve talya da ekonomik olarak üretilmektedir (7). Dünyada önemli ceviz üreticisi ülkeler arasında, Çin, ABD, ran ve Türkiye gelmektedir (8) yılı rakamlarıyla 7. ton olarak gerçekleen kestane üretimi ile Türkiye, Kore ve Çin den sonra üçüncü sıradadır (1). Nov-27 Vol:7 No:2 ISSN Journal of Forestry Faculty, Kastamonu Uni.-Kastamonu 126

4 Belirtilen ürünlere ait üretim, ithalat ve ihracat verileri ile tahmin yapılması için gerekli dier veriler TÜK (Türkiye statistik Kurumu) Trabzon ubesi ile TÜK internet sitesinden ve FAOSTAT (Food and Agriculture Organization of The United Nations) internet sitesinden temin edilmitir (9,1). Üretim, ithalat ve ihracat tahminlerinin yapılması amacıyla istatistik paket programlarından SPSS paket programında regresyon analizi yöntemi kullanılmıtır. Regresyon analizi ile en uygun tahmin modelleri seçilmi, model seçim sürecindeki istatistik analizler ve elde edilen sonuçlar tablolar halinde gösterilerek tahmin ilemleri gerçekletirilmitir Yöntem Fındık, badem, antepfıstıı, ceviz ve kestanenin üretim, ithalat ve ihracatlarının tahmininde en uygun regresyon modeli için balangıçta 11 adet faktör hesaplamalara katılmı ancak anlamlı bulunan, nüfus (X 1 ), GSMH (kii baı) (X 2 ), gübre kullanım miktarı (X 3 ), aaç sayısı (X 4 ), hektar baına ürün (X 5 ) ve net ticaret miktarı (ihracat-ithalat) (X 6 ) baımsız deikenler olarak seçilmitir yılları arasını kapsayan 21 yıllık periyot süresince veriler ele alınmı ve çoklu regresyon analizi metodu uygulanmıtır. Veriler üzerinden =.5 anlam düzeyinde adım adım (stepwise) regresyon analizinin çözümü SPSS istatistik paket programında yapılmı ve en uygun baımsız deiken bulunmutur. Belirlenen baımsız deiken yardımıyla regresyon denklemi oluturulmutur. Yapılan analiz sonucunda açıklayıcılıı en yüksek bulunan deikenler tahmin edilecek yıllar için tekrar belirlenmi ve bu tahmin verileri ilk denklemde kullanılarak üretim, ithalat ve ihracat deerlerine ulaılmıtır Regresyon Analizi Regresyon analizi, tahmin modelini gelitirmede bir veya birden fazla baımsız deiken ile baımlı deiken arasındaki ilikiyi belirlemede en küçük kareler yaklaımını kullanan istatistikî bir prosedürdür (11). Herhangi bir deikenin (baımlı deiken), bir veya birden fazla deikenle (baımsız deiken) arasındaki ilikinin matematik fonksiyonuna regresyon denklemi adı verilir. Regresyon denklemi yardımıyla açıklayıcı deikenlerin çeitli deerlerine karılık baımlı deikenin ulaacaı deer tahmin edilir. Baımlı deikeni etkileyen açıklayıcı deikenlerin saptanmı olması da baımlı deiken üzerinde gelitirilecek politikalarda hangi deikenin önem kazandıı ortaya çıkmaktadır (12). Nov-27 Vol:7 No:2 ISSN Journal of Forestry Faculty, Kastamonu Uni.-Kastamonu 127

5 3. BULGULAR Çalıma sırasında, yapılacak tahminlerde kullanılacak en uygun deikendeikenler belirlendikten sonra tahmin ileminde kullanılacak regresyon modeli seçimi için analizler yapılmı ve farklı regresyon modelleri denenmitir. Tüm ürünler için dorusal regresyon modeli en iyi açıklayıcılıa sahip model olarak belirlenmitir. Veriler üzerinden =,5 anlamlılık seviyesinde regresyon analizinin çözümü SPSS paket programında yapılmı ve sonuçları grafikler halinde verilmitir Antepfıstıının Üretim, thalat ve hracat Projeksiyonu Üretim Antepfıstıı üretim miktarı tahmininde nüfus faktörünün tek baına,2 açıklayıcılıa sahip olduu belirlenmitir. Dier faktörlerin denkleme dahil edilmesi fazladan bir açıklayıcılık salamadıından göz önüne alınmamıtır. Antepfıstıı üretim miktarı tahmininde 1 nolu denklem kullanılmıtır. y=-37161,7+1,31*x 1 r 2 =,2 (1) y= ,725*x 1 +,65*X 2 r 2 =,21 (2) y=-1713,4+,87*x 1 +,36*X 2 -,1*X 3 r 2 =.23 (3) Antepfıstıına ait gerçekleen ve tahmini üretim miktarı ekil 1 de verilmektedir. Üretim Mik.(ton) ekil 1. Antepfıstıı üretim tahmini Nov-27 Vol:7 No:2 ISSN Journal of Forestry Faculty, Kastamonu Uni.-Kastamonu 128

6 thalat Antepfıstıının ithalat miktarı tahmininde gübre kullanım miktarının tek baına,24 açıklayıcılıa sahip olduu belirlenmitir. Dier faktörlerin denkleme dahil edilmesi fazladan bir açıklayıcılık salamadıı belirlenmitir. Antepfıstıının ithalat miktarı tahmininde 4 nolu denklem kullanılmıtır. y= ,79*x 3 r 2 =,24 (4) y=632363,3+2,4*x 2 -,91*X 3 r 2 =,31 (5) y= ,841*x 2 -,86*X 3-19,57*X 4 r 2 =,38 (6) Antepfıstıına ait gerçekleen ve tahmini ithalat miktarı ekil 2 de verilmektedir. 6 5 thalat Mik. (ton) ekil 2. Antepfıstıı ithalat miktarı tahmini hracat Antepfıstıı ihracat miktarı tahmininde nüfus ve GSMH faktörlerinin,19 açıklayıcılıa sahip olduu belirlenmitir. Antepfıstıının ihracat miktarı tahmininde 7 nolu denklem kullanılmıtır. y= ,151*x 1 +51,72*X 2 r 2 =,19 (7) y= ,26*x 1-24,44*X 2 +17*X 4 r 2 =,23 (8) Antepfıstıına ait gerçekleen ve tahmini ihracat miktarı ekil 3 de verilmektedir. Nov-27 Vol:7 No:2 ISSN Journal of Forestry Faculty, Kastamonu Uni.-Kastamonu 129

7 12 1 hracat Mik. (ton) ekil 3. Antepfıstıı ihracat miktarı tahmini 3.2. Ceviz Üretim, thalat ve hracat Projeksiyonu Üretim Ceviz üretim miktarı tahmininde GSMH faktörünün,7 açıklayıcılıa sahip olduu görülmütür. y=98958,66+,11*x 2 r 2 =,7 (9) Cevize ait gerçekleen ve tahmini üretim miktarı ekil 4 de verilmektedir Üretim Mik. (ton) ekil 4. Ceviz üretim miktarı tahmini Nov-27 Vol:7 No:2 ISSN Journal of Forestry Faculty, Kastamonu Uni.-Kastamonu 13

8 thalat Ceviz ithalat miktarı tahmininde aaç sayısı faktörünün,85 açıklayıcılıa sahip olduu görülmütür. y= ,12*x 4 r 2 =,85 (1) Cevize ait gerçekleen ve tahmini ithalat miktarı ekil 5 de verilmektedir thalat Mik. (ton) ekil 5. Ceviz ithalat miktarı tahmini hracat Ceviz ihracat miktarı tahmininde hektar baına ürün miktarı faktörünün,74 açıklayıcılıa sahip olduu belirlenmitir. y= *x 5 r 2 =,74 (11) Cevize ait gerçekleen ve tahmini ihracat miktarı ekil 6 da verilmektedir. Nov-27 Vol:7 No:2 ISSN Journal of Forestry Faculty, Kastamonu Uni.-Kastamonu 131

9 8 7 hracat Mik. (ton) ekil 6. Ceviz ihracat miktarı tahmini 3.3. Kestane Üretim, thalat ve hracat Projeksiyonu Üretim Kestane üretim miktarı tahmininde nüfus ve aaç sayısı faktörlerinin,71 açıklayıcılıa sahip olduu belirlenmitir. y=153332,4-2,343*x 1 +29,276*X 4 r 2 =,71 (12) Kestaneye ait gerçekleen ve tahmini üretim miktarı ekil 7 de verilmektedir. Üretim Mik.(ton) ekil 7. Kestane üretim miktarı tahmini Nov-27 Vol:7 No:2 ISSN Journal of Forestry Faculty, Kastamonu Uni.-Kastamonu 132

10 thalat Kestane ithalat miktarı tahmininde nüfus ve GSMH faktörlerinin,76 açıklayıcılıa sahip olduu belirlenmitir. y=-48697,7+,742*x 2 -,6*X 3 r 2 =,76 (13) Kestaneye ait gerçekleen ve tahmini ithalat miktarı ekil 8 de verilmektedir. thalat Mik.(ton) ekil 8. Kestane ithalat miktarı tahmini hracat Kestane ihracat miktarı tahmininde net ticaret miktarı faktörünün,94 açıklayıcılıa sahip olduu belirlenmitir. y= ,49*x 6 r 2 =,94 (14) Kestaneye ait gerçekleen ve tahmini ihracat miktarı ekil 9 da verilmektedir. hracat Mik.(ton) ekil 9. Kestane ihracat miktarı tahmini Nov-27 Vol:7 No:2 ISSN Journal of Forestry Faculty, Kastamonu Uni.-Kastamonu 133

11 3.4. Badem Üretim, thalat ve hracat Projeksiyonu Üretim Badem üretim miktarı tahmininde nüfus ve aaç sayısı faktörlerinin,2 açıklayıcılıa sahip olduu belirlenmitir. Dier faktörlerin denkleme dahil edilmesi fazladan bir açıklayıcılık salamadıından göz önüne alınmamıtır. Badem üretim miktarı tahmininde 15 nolu denklem kullanılmıtır. y= ,94*X 1 +31,55*X 4 r 2 =,2 (15) y= ,91*x 1 -,4161*X *X 4 r 2 =,23 (16) Bademe ait gerçekleen ve tahmini üretim miktarı ekil 1 da verilmektedir. Üretim Mik.(ton) ekil 1. Badem üretim miktarı tahmini thalat Badem ithalat miktarı tahmininde nüfus faktörünün,81 açıklayıcılıa sahip olduu belirlenmitir. y= ,21*x 1 r 2 =,81 (17) Bademe ait gerçekleen ve tahmini ithalat miktarı ekil 11 de verilmektedir. Nov-27 Vol:7 No:2 ISSN Journal of Forestry Faculty, Kastamonu Uni.-Kastamonu 134

12 7 6 thalat Mik.(ton) ekil 11. Badem ithalat miktarı tahmini hracat Badem ihracat miktarı tahmininde nüfus, gübre kullanımı ve aaç sayısı faktörlerinin,32 açıklayıcılıa sahip olduu belirlenmitir. Badem ihracat miktarı tahmininde 18 nolu denklem kullanılmıtır. y= ,86*x 1 +,124*X ,14*X 4 r 2 =,32 (18) y= ,483*x 1-2,82*X 2 +,124*X ,19*X 4 r 2 =,33 (19) Bademe ait gerçekleen ve tahmini ihracat miktarı ekil 12 de verilmektedir. hracat Mik.(ton) ekil 12. Badem ihracat miktarı tahmini Nov-27 Vol:7 No:2 ISSN Journal of Forestry Faculty, Kastamonu Uni.-Kastamonu 135

13 3.5. Fındık Üretim, thalat ve hracat Projeksiyonu Üretim Fındık üretim miktarı tahmininde nüfus faktörünün,49 açıklayıcılıa sahip olduu belirlenmitir. y= ,428*x 1 r 2 =,49 (2) Fındıa ait gerçekleen ve tahmini üretim miktarı ekil 13 de verilmektedir Üretim Mik.(ton) ekil 13. Fındık üretim miktarı tahmini thalat Fındık ithalat miktarı tahmininde nüfus faktörünün,8 açıklayıcılıa sahip olduu belirlenmitir. y= ,618*x 1 r 2 =,8 (21) Fındıa ait gerçekleen ve tahmini ithalat miktarı ekil 14 de verilmektedir. 21 thalat Mik.(ton) ekil 14. Fındık ithalat miktarı tahmini Nov-27 Vol:7 No:2 ISSN Journal of Forestry Faculty, Kastamonu Uni.-Kastamonu 136

14 hracat Fındık ihracat miktarı tahmininde net ticaret miktarı faktörünün,61 açıklayıcılıa sahip olduu belirlenmitir. y= *x 6 r 2 =,61 (22) Fındıa ait gerçekleen ve tahmini ihracat miktarı ekil 15 de verilmektedir. 17 hracat Mik.(ton) ekil 15. Fındık ihracat miktarı tahmini 4. SONUÇLAR ve TARTIMA 21 yıllık verilerin analizi ile yapılan projeksiyonda 25 yılında 53. ton olan fındık üretim miktarının 21 yılında ton ve 22 yılında da tona ulaacaı tahmin edilmektedir. Kestanenin 25 yılı üretim miktarı 5. ton olup, 21 yılı üretiminin ton, 22 üretiminin ise ton olacaı tahmin edilmektedir. Cevizin 25 yılı üretimi 15. ton olarak gerçeklemitir. Buradan hareketle, 21 yılı üretiminin ton, 22 üretiminin ise ton olması beklenmektedir. Antepfıstıının 25 yılında 6. ton olan üretiminin, 21 yılında ton olarak gerçeklemesi beklenirken, 22 yılı üretiminin ise ton olacaı tahmin edilmektedir. 25 yılında badem üretimi 45. ton olarak gerçeklemitir. 21 yılında badem üretimi ton, 22 yılında ise ton olacaı beklenmektedir. 25 yılında ton olan fındık ihracatının 21 yılında ton, 22 yılında ise ton olarak gerçekleecei tahmin edilmektedir. Badem ihracatı 25 yılında 887 ton olurken 21 yılında 688 ton 22 yılında ton olacaı Nov-27 Vol:7 No:2 ISSN Journal of Forestry Faculty, Kastamonu Uni.-Kastamonu 137

15 öngörülmektedir. Ceviz ihracatı 25 yılında 216 ton olarak gerçekleirken 21 yılında 471 ton 22 yılında ise 18 ton olarak gerçekleebilecektir. 25 yılında ton olan kestane ihracatı 21 yılında ton, 22 yılında ise ton olacaı beklenmektedir. 25 yılında 823 ton olan antepfıstıı ihracatı 21 yılında 1.63 ton, 22 yılında 734 ton olacaı tahmin edilmektedir. Sert kabuklu meyvelerin ithalat deerlerine bakıldıında, 25 yılı fındık ithalatı 1.29 ton olarak gerçeklemitir. 21 yılında ithalatın ton 22 yılında ise 2.43 ton olması beklenmektedir. Badem ithalatı 25 yılında ton olurken 21 yılında ton 22 yılında 5.78 ton olması öngörülmektedir. Ceviz ithalatı 25 yılında ton olarak gerçekleirken 21 yılında ton 22 yılında ton olarak gerçekleebilecektir. 25 yılı kestane ithalatı 2 ton iken, 21 yılında 176 tona, 22 yılında 413 tona ulaabilecektir. Antepfıstıı ithalatı 25 yılında 37 ton olarak gerçekleirken 21 yılında 144 ton, 22 yılında 36 ton olarak gerçeklemesi öngörülmektedir. Yapılan çalımalar sonucunda odun dıı orman ürünlerinin 22 yılına kadar belirlenen üretim, ithalat ve ihracat verileri dikkate alındıında, ülkemiz ekonomisi için bu sektörde önemli konumda bulunan fındıın üç alanda da artı gösteren bir yapılanmada olduu görülmektedir. Oluan bu deer artıının ülke kalkınmasına ve bölgesel geliime katkı salayabilmesi için deerlendirme ve pazarlama stratejileri belirlenerek uluslar arası piyasada hak ettii fiyatı alabilmesi öncelikli konu olarak görülmektedir. Dünyada üretim alanında olmasa bile ticari alanda tekel konumuna sahip olan ülkemizde fındık üreticisine gereken destek ve teviklerin verilmesi önümüzdeki dönemlerde beklenen bu artıların karılanmasında yardımcı olacaktır. Kestane üretim deerinde yıllar içerisinde belirlenen artıa karın ihracatında önemli artılar görülmektedir. Düük miktarda olan ithalatta görülen artı ihracat miktarının oldukça altında kalmaktadır. Üretim artıının ihracat artıını destekleyen oranlara çıkarılması zorunlu görülmektedir. Üretim, ithalat ve ihracat rakamları ini ve çıkılar gösteren cevizin önemli düzeyde ithal ediliyor olduu ancak ihracatında görülen düük miktarlar dikkat çekicidir. Antepfıstıının üretim deerinde görülen yükseli ihraç ve ithal miktarında dalgalı bir yapı göstermektedir. Çou durumda fındıa alternatif olarak gösterilen badem üretimi sürekli bir azalı içinde iken ithalatının önemli yükseliler gösterecei anlaılmaktadır. Nov-27 Vol:7 No:2 ISSN Journal of Forestry Faculty, Kastamonu Uni.-Kastamonu 138

16 Yapılan bu belirlemeler sonucunda birçok ülkenin hayal bile edemeyecei üretim potansiyeline sahip olan ülkemizin bu gücünü ekonomik alana yayması ve bu ürünleri katma deeri yüksek ürünler haline dönütürmesi öncelikli konularımız arasında olmalıdır. Gelimi ekonomilerin doal besin ve kaynaklara verdikleri önemin hızla yükseliyor olduu bu dönemde bu ürünlerimizin ülke ekonomisine katkılı hale getirilmesi sanayicimiz ve kalkınma planlarını hazırlayanlar tarafından dikkate alınmalıdır. Böyle bir durumda bu ürün grupları yardımıyla geçimlerini salayan kırsal kesim yaayanlarının sorunlarına çözüm getirebilecei gibi büyük ehirlerimizde oluan göç baskısı da önlenebilecektir. KAYNAKLAR 1. Gülcan, R., Tekinta, F.E., Mısırlı, A., Salam, H., Dalkılıç G.G., 2. Meyvecilikte Üretim Hedefleri, Türkiye Ziraat Mühendislii V. Teknik Kongresi, Ocak 2, Ankara, Cilt 2: DPT, 21. VIII. Be yıllık Kalkınma Planı Ormancılık Özel htisas Komisyonu Raporu, DPT Yayın No:2531, ÖK Yayın No:547 ANKARA. 3. Konukçu, M., 21. Ormanlar ve Ormancılıımız, Faydaları, statistiki Gerçekler, DPT Yayın No: 263, Eylül. 4. Akyıldız, M.H., Ate, S. 26. Kastamonu Odun Dıı Orman Ürünlerinin Durumu ve Yöreye Katkısı, 1st International Non-Wood Forest Products Symposium, Trabzon, ISBN: Dölekolu, T., 22. Türkiye de Fındık, Tarımsal Ekonomi Aratırma Enstitüsü, Sayı:1 Nüsha:3, ISSN: Özdoru, T., 23. Badem, Tarımsal Ekonomi Aratırma Enstitüsü, Sayı:6 Nüsha:4, ISSN: Tunalıolu, R., Takaya, B., 23. Tarımsal Ekonomi Aratırma Enstitüsü, Sayı:2 Nüsha:5, ISSN: Mayıs Render, B., Sitair, R., Quantitative Analysis For Management, Allyn and Bacon Inc.,Boston. 12. Orhunbilge, N., Uygulamalı Regresyon ve Korelasyon Analizi,.Ü. Basımevi, stanbul. Nov-27 Vol:7 No:2 ISSN Journal of Forestry Faculty, Kastamonu Uni.-Kastamonu 139