Yaşlı kadınlarda üriner inkontinas: Günlük yaşam aktiviteleri ve yaşam kalitesi

Transkript

1 Tepecik Eğit. ve Araşt. Hast. Dergisi 018;8(3):0814 doi:.5/terh Araştırma Yaşlı kadılarda ürier ikotias: Gülük yaşam aktiviteleri ve yaşam kalitesi Uriary icotiece i elderly wome: Daily life activities ad quality of life Özlem SİNAN 1, Tülay BAŞAK, Gülte GÜVENÇ, Göül KURT 3 ID ID ID ID 1 Akara Yıldırım Beyazıt Üiversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Halk Sağlığı Hemşireliği Aabilim Dalı, Akara Sağlık Bilimleri Üiversitesi, Gülhae Hemşirelik Fakültesi, Akara 3 Sakarya Üiversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Ebelik Bölümü, Sakarya ÖZ Amaç: Bu araştırma, yaşlı kadılarda ürier ikotiası ola ve olmayaları gülük yaşam aktiviteleri ve yaşam kalitelerii icelemesi amacıyla taımlayıcı olarak yapılmıştır. Yötem: Bu çalışma, MayısEylül 014 tarihleri arasıda geriatri polikliiğie başvura 65 yaş ve üzeri kadılarla yürütülmüştür. Araştırmaı öreklemii, çalışmaya katılmayı kabul ede ürier ikotiası ola ve olmaya 161 kadı oluşturmuştur. Verileri toplamasıda araştırmacılar tarafıda ilgili literatür iceleerek oluşturula Veri Toplama Formu, Uluslararası Sorgulama Formu (Iteratioal Cosultatio o Icotiece Questioaire Short FormICIQ SF), Barthel Gülük Yaşam Aktiviteleri İdeksi (GYA) ve LawtoBroody Estrumetal Gülük Yaşam Aktiviteleri Ölçeği (EGYA) kullaılmıştır. Araştırmada elde edile veriler, sayı, yüzde, ortalama ve Ma Whitey U ve kikare testi kullaılarak değerledirilmiştir. Bulgular: Bu çalışmada, ikotiası ola kadıları 6 si 75 yaş ve üzeride ve 47,8 i evli olup, ikotiası olmaya kadıları ise 44,9 u 75 yaş ve üzeride ve 43,5 i evlidir. ı ola kadıları, GYA pua ortalaması 98,47±7,97, EGYA pua ortalaması 14,05±3,87, olmayaları ise, GYA pua ortalaması 99,49±4,1, EGYA pua ortalaması 15,53±,1 dir. ı ola ve olmaya kadılar arasıda EGYA pua ortalamaları açısıda istatistiksel olarak alamlı bir farklılık saptamıştır. ı ola kadıları yaşam kalitesi pua ortalamasıı ise düşük olduğu (8,48±3,78) belirlemiştir. Souç: Bu bulgular, ürier ikotiası ola ve olmaya 65 yaş ve üzeri kadıları gülük yaşam aktivitelerii iyi düzeyde olduğuu ve ikotiası olalarda idrar kaçırmaı yaşam kalitelerii düşük düzeyde etkilediğii göstermektedir. Aahtar kelimeler: Yaşlı, kadı, ürier ikotias, gülük yaşam aktivitesi, yaşam kalitesi ABSTRACT Objective: This study was coducted as a descriptive study to ivestigate the daily life activities ad quality of life of elderly wome with ad without uriary icotiece. Methods: This study was coducted with wome aged 65 years ad older who applied to the geriatric polycliic betwee May ad September 014. The sample of the study cosisted of 161 wome with ad without uriary icotiece who agreed to participate i the study. The Data Collectio Form prepared by the researchers by ivestigatig the relevat literature, Iteratioal Cosultatio o Icotiece Questioaire Short Form (ICIQSF), Barthel Daily Livig Activity Idex (DLA) ad LawtoBroody Istrumetal Daily Livig Activities Scale (EDLA) were used for the collecto of data. The data obtaied i the study were evaluated usig the umber, percetage, mea, Ma Whitey U ad Chisquare tests. Results: I this study, 6 of the wome with icotiece were over 75 years old, 47.8 were married ad without icotiece 44.9 were over 75 years old ad 43.5 were married. Wome with icotiece; the mea DLA score was 98,47±7.97, EDLA was 14.05±3.87, without icotiece; the mea DLA score was 99.49±4.1, EDLA was 15.53±.1. A statistically sigificat differece was foud i the mea EDLA scores betwee wome with ad without icotiece. The average life quality score of wome with icotiece was low (8.48±3.78). Coclusio: These fidigs show that the daily livig activities of wome aged 65 years ad over with ad without uriary icotiece are at a good level ad that the icidece of uriary icotiece is low i icotiece patiets. Keywords: Elderly, female, uriary icotiece, activities of daily livig, quality of life Alıdığı tarih: Kabul tarihi: Yazışma adresi: Yrd. Doç. Dr. Özlem Sia, Akara Yıldırım Beyazıt Üiversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Halk Sağlığı Hemşireliği Aabilim Dalı, Akara Türkiye ozlemozdemir3@gmail.com Yazarları ORCİD bilgileri: Ö.S T.B G.G G.K

2 Ö. Sia ve ark., Yaşlı kadılarda ürier ikotias: Gülük yaşam aktiviteleri ve yaşam kalitesi GİRİŞ Uluslararası Kotias Topluluğu (Iteratioal Cotiece SocietyICS) ürier ikotiası (Üİ), istemsiz idrar kaçırma durumu olarak taımlamaktadır (1,). Düyada 00 milyoda fazla isada Üİ olduğu ve bu soruu kadılarda daha yaygı olarak görüldüğü bildirilmektedir (4). Üİ i kadılarda daha sık görülmesii birçok edei olmakla birlikte, e belirgi edelerii, gebelik sayısıı fazla olması, müdahaleli doğumlar, epizyotomi, spota yırtıklar gibi doğumda yaşaa travmalar olduğu belirtilmektedir (4). Buula birlikte, yetişkilerde Üİ prevalası 165 olduğu ve e çok yaşlı popülasyoda görüldüğü saptamıştır. Çeşitli ülkelerde yapıla bazı çalışmalarda, kadılarda Üİ görülme sıklığıı 54 arasıda değiştiği görülmüştür (57). Türkiye de ise kadılarda Üİ görülme sıklığı 1649 arasıda olup, bu ora 65 yaş üstü kadılarda 3057 lerdedir (8). Üİ, yaşamı tehdit ede bir soru olmasa da, yaşam kalitesii olumsuz yöde etkileye hem tıbbi hem de sosyal bir sorudur. Üİ, koku, temizlik, sosyal izolasyo ve cilt irritasyou gibi sorularla aksiyete ve depresyoa kadar vara ciddi sağlık sorularıa yol açması edeiyle kadıları yaşamıda sosyal yaşamı, ev yaşamıı, iş yaşamıı ve boş zamalardaki aktiviteleri içere çok sayı da alaı olumsuz etkilemektedir (). Ayı zamada kadılar ürier foksiyolarıı deetleyemedikleri içi kedilerii kusurlu ve eksik olarak görmekte, çekicilik ve cisel gücü yitirildiğii düşümektedirler. Üİ si ola kadıları aile üyeleri ile ilişkileri, sosyal etkileşimleri kişilerarası ilişkileri, kariyerleri ve psikolojik durumları da olumsuz yöde etkilemektedir. Bütü bu usurlar, kadıları yaşam kalitelerii olumsuz yöde etkilemektedir (). Literatürde ikotiası ola kadıları ikotias bulguları olmayalara göre depresyoa daha yatkı, aksiyete düzeylerii daha yüksek; kedie güvelerii düşük ve sosyal izolasyoa yatkı oldukları belirlemiştir (11). Yapıla diğer çalışmalarda da ÜI ı utama ve kedie güvede azalmaya, kadıları yaşatılarıda özellikle de eş ve iş ilişkileride bağımlılığa, ciddi egellere ede olduğu ve stres yaratıcı bir durum olarak algıladığı belirtilmiştir (7,1,13). Yaşlı kadılarda Üİ i yaşam kalitesie ola etkisii iceleye çalışmalarda, Üİ si ola yaşlı kadıları yaşam kalitelerii her alada olumsuz olarak etkilediği belirlemiştir (1,14). Ayı zamada Üİ ı yaşlılarda özellikle estrumetal gülük yaşam aktiviteleride foksiyoel kayıplara sebep olduğu gösterilmiştir (15). Üİ soruuu, yaşlı üfusu artması ile birlikte artış göstereceği ve öemli bir halk sağlığı soruu halie geleceği değerledirilmektedir (,1). Ülkemizde yaşlılarda Üİ prevalası ve bu prevalası etkileye faktörler çeşitli çalışmalarda ele alımakla birlikte söz kousu faktörleri yaşlı bireyleri yaşam kalitesi üzerie etkisii göstere çalışmalar yetersizdir (16). Bu bağlamda Üİ i erke döemde saptaması ve bu kouda yeterli rehberlik sağlaarak soruu ele alıması kadı sağlığıı geliştirilmesie öemli katkı sağlayacaktır (17). Bu araştırma, ürier ikotiası ola ve olmaya yaşlı kadıları gülük yaşam aktivitelerii ve yaşam kalitelerii icelemesi amacıyla yapılmıştır. GEREÇ ve YÖNTEM Taımlayıcı özellikteki bu araştırmaı evreii, Geriatri Polikliiğie MayısEylül 014 tarihleri arasıda başvura 65 yaş ve üstü kadılar oluşturmuştur. Araştırmaı öreklemii, çalışmaya katılmayı kabul ede 161 kadı oluşturmuştur. Verileri toplamasıda araştırmacılar tarafıda ilgili literatür iceleerek oluşturula Veri Toplama Formu, Uluslararası Sorgulama Formu (Iteratioal Cosultatio o Icotiece Questioaire Short FormICIQ SF), Barthel Gülük Yaşam Aktiviteleri İdeksi ve Lawto Broody Estrumetal Gülük Yaşam Aktiviteleri Ölçeği kullaılmıştır. Veri toplama formuda kadıları sosyodemografik ve ikotias özelliklerie ilişki sorular yer almaktadır. Veriler, katılımcılarla yüzyüze görüşme yaparak toplamıştır. Uluslararası Sorgulama Form: ICIQ 09

3 Tepecik Eğit. ve Araşt. Hast. Dergisi 018;8(3):0814 SF, idrar kaçırma değerledirmeleride öerile ve Türkçe geçerliliği ola, idrar kaçırma yakımalarıı ve yaşam kalitesii sorgulaya bir formdur. ICIQSF Avery ve ark. (18) tarafıda idrar kaçırma ve idrar kaçırmaı yaşam kalitesie etkisii değerledirmek amacıyla geliştirilmiş ve ölçeği duyarlılık, güveirlik ve geçerliliğii yüksek düzeyde olduğu belirtilmiştir. Ölçeği dört boyutu mevcuttur. Birici boyutta idrar kaçırmaı e kadar sıklıkla olduğu, ikici boyutta idrar kaçırmaı miktarı, üçücü boyutta idrar kaçırmaı gülük yaşama etkisi ve dördücü boyutta idrar kaçırmaya ede ola durumlar sorgulamaktadır. Değerledirmede ilk üç boyut pualaır. Pualamaya dördücü boyuta verile yaıtlar bireyi yakımalarıa temellee idrar kaçırma tipii belirlemeside kullaılır. Değerledirmede her bir alt boyuttu puaı ayrı ayrı değerledirilebilir, idrar kaçırmaı yaşam kalitesi üzerie etkisii değerledirmede üç boyutu puaı toplaır. Pualamadaki geel eğilim, boyut pualarıı ayrı ayrı toplaması yerie tek bir puaı belirlemesi yöüdedir. Çetiel ve ark. () tarafıda Türkçe geçerliliği 004 yılıda yapılmış ve ülkemizde de kullaılmaya başlamıştır. Chrobach alfa katsayısıı 0,71 ve zamaa göre değişmezliğide her bir söylem içi testretest korelasyo katsayılarıı r=0,97 r=0,98 arasıda değiştiği saptamıştır. Ölçekte alıabilecek pualar 01 arasıda değişir; düşük pua idrar kaçırmaı yaşam kalitesii az etkilediğii, yüksek pua ise çok etkilediğii gösterir. Çetiel ve ark. (19) yaptıkları farklı bir çalışmada, ICIQSF skoru içi sekiz ve üzeri alıa puaı rahatsızlık vere idrar kaçırmayı belirleye e uygu kesme oktası olduğuu belirtilmiştir. Barthel Gülük Yaşam Aktiviteleri (GYA) Ölçeği: Gülük yaşam aktiviteleri alaları test edilmesi içi geliştirile ve e sık kullaıla ölçek Barthel i GYA ölçeğidir. Bu testi amacı, hastaı gülük işleride e yaptığıı kaydetmektir. Hastaı e yapabileceğii öğremek hedeflememiştir. Değerledirile işler gaita kotiası, idrar kotiası, besleme, yıkama (yüz yıkama, saç bakımı, tıraş), giyime, trasfer, tuvalet kullama, mobilite, basamak çıkma ve bayoda oluşmaktadır. Hastaı bu işleri bağımsız veya yardımlı yapmasıa göre pualaır. Alıa skor bağımsızlık derecesii gösterir, e kadar az pua alıırsa temel GYA lar o kadar bağımsız yapılmaktadır. Barthell ideksii kullaıldığı çalışmalarda, 60 pua sıır olarak alımış olup, 60 ı üzerideki pualar bağımsız olarak işlev yapabilmeyi açıklamaktadır. Barthell idekside, 00 pua tamame bağımlı, 161 pua, ileri derecede bağımlı, 690 pua, orta derecede bağımlı, 9199 pua, hafif derecede bağımlı, 0 pua, bağımsızlığı açıklamaktadır (0). LawtoBrody Estrumetal Gülük Yaşam Aktiviteleri (EGYA) Ölçeği: EGYA ideksi telefo kullama, yemek hazırlama, alışveriş yapma, gülük ev işlerii yapma, çamaşır yıkama, ulaşım aracıa biebilme, ilaçları kullaabilme ve para idaresi ile ilgili bilgileri içere sekiz soruda oluşmaktadır. EGYA idekside 08 pua bağımlı, 916 pua yarı bağımlı, 174 pua bağımsız olarak değerledirilmektedir. Bu testte EGYA işlemleri hastaı e derece bağımsız yerie getirdiğie göre skorladırılır. Aktiviteleri yerie getirmedeki bağımsızlık derecesi arttıkça alıa pua da artar (1). Elde edile veriler, bilgisayar ortamıda SPSS 15.0 paket programı kullaılarak değerledirilmiştir. Verileri taımlamasıda sayı, yüzde, ortalama ve stadart sapma kullaılmıştır. Verileri ormal dağılıma uyguluğu, KolmogorovSmirov testi ile değerledirilmiştir. Verileri aalizide Ma Whitey U ve kikare testi kullaılmıştır. Araştırmaı gerçekleştiği üiversitei Etik Kuruluda çalışmaı yapılabilmesi içi oay alımıştır. Araştırmaya katılımda göüllülük esas alımış olup, katılımcıları aydılatılmış oamları sözel olarak alımıştır. BULGULAR ı ola kadıları 6 si 75 yaş ve üzeride, 47,8 i evli ve 6,0 ı ilköğretim mezuu olup, ikotiası olmaya kadıları ise 44,9 u 75 yaş ve üzeride, 43,5 i evli ve 53, si ilköğretim mezuudur. ı ola kadıları 30,4 ü, olmaya kadıları ise 33,3 ü yalız yaşamaktadır.

4 Ö. Sia ve ark., Yaşlı kadılarda ürier ikotias: Gülük yaşam aktiviteleri ve yaşam kalitesi Tablo de ikotiası ola ve olmaya kadıları GYA ve EGYA pua ortalaması karşılaştırılmıştır. ı ola kadıları GYA pua ortalaması 98,47±7,97, EGYA pua ortalaması 14,05±3,87 olmayaları ise GYA pua ortalaması 99,49±4,1, EGYA pua ortalaması 15,53±,1 dir. ı ola ve olmaya kadılar arasıda GYA pua ortalamaları açısıda istatistiksel olarak alamlı bir farklılık bulumazke (t=0,96, p>0,05), EGYA pua ortalamaları açısıda istatistiksel olarak alamlı bir farklılık bulumuştur (t=,84, p<0,05) (Tablo ). GYA pua ideksie göre ikotiası ola kadıları 95,6 sı, olmaya kadıları ise 98,6 sı bağımsızdır. EGYA pua ideksie göre ise ikotiası ola ve olmaya kadıları hiçbiri bağımsız düzeyde olmayıp, ikotiası ola kadıları Tablo 3. ı ola ve olmaya kadıları GYA ve EGYA pua sııfladırması (=161). GYA Durumu Bağımsız (0 pua) Hafif derecede bağımlı (9199 pua) Orta derecede bağımlı (690 pua) İleri derecede bağımlı (161 pua) Tamame bağımlı (00 pua) EGYA Durumu Bağımsız (174 pua) Yarı bağımlı (916 pua) Bağımlı (08 pua) (=9) ,6,, 89,1,9 (=69) ,6 1,4 97,1,9 Tablo 1. Kadıları taıtıcı özellikleri (=161). Taıtıcı Özellikler Yaş ve üzeri Medei Durumu Evli Boşamış/Dul/Bekar Eğitim Durumu Okuryazar değil Okuryazar İlköğretim Lise Üiversite Birlikte Yaşadığı Kişi Durumu Doğum sayısı Hiç doğum yapmamış 13 4 ve üzeri *kikare testi (=9) (=69) Test* ve p değeri X =3,7 p=0,05 X =1,70 p=0,63 X =4,75 p=0,37 X =0,33 p=0,95 X =4,07 p=0,13 Tablo. ı ola ve olmaya kadıları GYA ve EGYA puaları (=161). GYA Toplam pua EGYA Toplam pua *MaWhitey U testi (=9) Mea±SS 98,47±7,97 14,05±3,87 (=69) Mea±SS 99,49±4,1 15,53±,1 Test* 0,96,84 p 0,33 0,01 Tablo 4. ı ola kadıları hastalık özellikleri ve yaşam kalitesi puaları (=9). Süresi 1 yılda az 13 yıl 46 yıl 7 ve üstü Nedeiyle Doktora Başvurma Durumu Evet Hayır Doktora Başvurmama Nedeleri Normal olduğuu düşüme Muayee olmakta çekime Vakit bulamama Nedeiyle Tedavi Alma Durumu Evet Hayır Özellikleri Tuvalete yetişemede idrar kaçırma Öksürürke veya hapşırırke kaçırma Uyurke kaçırma Hareket durumuda ike ya da spor yaparke kaçırma İşemeyi bitirip giyiirke idrar kaçırma Belirgi bir ede olmada kaçırma Her zama kaçırma Sıklığı Haftada bir ya da daha seyrek Haftada iki ya da üç kez Güde bir kez Güde birkaç kez Her zama Miktarı Az miktarda Orta miktarda Çok miktarda Ped Kullama Durumu Evet Hayır Baze Yaşam Kalitesi Puaı (Ort± SS) ,6 6,0 19,6,9 44,6 55,4 66,7 19,6 13,7 4,4 57,6 54,3 0,7 1,1 9,8 3,3 6,5 4,3 44,6 18,5 16,3 15, 5,4 81,5 13,1 5, ,1 8 30,4 5 5,4 8,48±3,78 11

5 Tepecik Eğit. ve Araşt. Hast. Dergisi 018;8(3): ,1 i, olmaya kadıları ise 97,1 i yarı bağımlıdır (Tablo 3). ı ola ve olmaya kadıları sosyodemografik özellikleri arasıda alamlı bir ilişki saptamamıştır (p>0,05) (Tablo 1). Tablo 4 te ikotiası ola kadıları hastalık özellikleri gösterilmiştir. ı ola kadıları 6,0 ıı hastalık süresi 13 yıl olup, 44,6 sı haftada bir ya da daha seyrek aralıklarla, 54,3 ü tuvalete yetişemede ve 81,5 i az miktarda idrar kaçırmaktadır. edeiyle kadıları 44,6 sı doktora başvurmamış, buu edei olarak 66,7 si ikotiası ormal bir durum olduğuu belirtmiştir. ı ola kadıları yaşam kalitesi pua ortalamasıı düşük olduğu (8,48±3,78) belirlemiştir (Tablo 4). Ayı zamada ikotiası ola kadıları 31 ii yaşam kalitesi pua ortalamasıı 8 pua ve üzeri olduğu saptamıştır. TARTIŞMA Ürier ikotias her yaşta kadıları etkileye ve yaşlama ile sıklığı arta öemli bir sorudur. Çalışmada, ikotiası ola kadıları yaşlarıı daha büyük olduğu saptamıştır. Türkiye de 65 yaş üstü yaşlılarda yapıla bir çalışmada, kadılarda ürier ikotias görülme oraı 57,1 olarak bulumuştur (). Öztürk ve ark. ı (3) çalışmasıda, yaş gruplarıa göre Üİ durumuu icelediğide, 5064 yaş arası kadıları 54,7 side ve 65 yaş ve üzeri kadıları 67,9 uda ürier ikotias görüldüğü saptamıştır. Çetiel ve ark. ı () 3070 yaş arası kadılar ile yaptıkları çalışmada, Üİ prevalasıı yaş arttıkça arttığı saptamıştır. Koçak ve ark. ı (9) yaptıkları çalışmada da, yaş arttıkça kadılarda Üİ sıklığıı arttığı saptamıştır. Bu bulgulara göre ilerleye yaşla beraber üretral kas yapısıı bozulmasıa bağlı olarak Üİ sıklığıda artış olduğu düşüülmektedir. Kadıları sağlığıı fiziksel, psikolojik ve sosyal açıda etkileye Üİ, çok ve sık doğum edeiyle pelvik taba kaslarıı yapı ve foksiyoua, pelvik orga desteğie egatif etkileri gibi çok sayıda hazırlayıcı etke edeiyle kadılarda her yaşta görüle bir sorudur (8). Yapıla bu çalışmada, istatistiksel olarak alamlı olmamakla birlikte, ürier ikotiası ola kadılarda 4 ve üzeri doğum sayısıı daha yüksek olduğu bulumuştur (Tablo 1). Bilgili ve ark. ı (4) yaptığı çalışmada, doğum sayısı arttıkça Üİ sıklığıı da arttığı bulumuştur. Yapıla bezer çalışmalarda da doğum sayısıı Üİ riskii arttırdığı, 4 ve üzeri doğum yapalarda daha yüksek olduğu belirtilmektedir (6,7). Bu durum doğum sırasıda pelvik kasları siirlerii zarar görmesiyle kaslarda atrofi oluşmasıa ve doğum sayısıı artmasıyla hasarı daha da artmasıa bağlaabilir. Çalışmada, idrar ikotiası ola kadıları ikotias edeiyle doktora başvurma oralarıı düşük olduğu (44,6) ve yardım almama edeleri olarak da e yüksek orada idrar kaçırmayı ormal olduğuu düşüdükleri belirlemiştir (Tablo 4). Göral ve ark. (4) yaptıkları çalışmada, yaşlı kadıları 65,3 üü ürier ikotias edeiyle herhagi bir sağlık kurumua başvurdukları ve 71,6 sıı bu durum edeiyle hiç tedavi olmadıkları saptamıştır. Yapıla diğer çalışmalarda da, çalışmamızla bezer olarak kadıları ürier ikotiası yaşlamaı doğal bir soucu olarak gördükleri saptamıştır (5,6). Acar ve Yurtsever i 65 yaş ve üzerideki kadılar ile yaptıkları çalışmada, kadıları 69,4 üü idrar kaçırma edeiyle hiç tedavi olmadıkları belirlemiştir (7). Miassia ve ark. ı ve Shaw ve ark. ı çalısmasıda da, kadıları büyük çoğuluğuu idrar ikotiası edeiyle tıbbi yardım almadıkları belirlemiştir (5,8). Bu çalışmada, ürier ikotiası ola kadıları yaşam kalitelerii düşük düzeyde etkilediği belirlemiştir. Çalışma bulgularımızla bezer olarak Demirci ve ark. ile Demir ve ark. ı yaşlı kadılarla yaptıkları çalışmalarda da, Üİ ı kadıları yaşam kalitesii olumsuz yöde etkilediği belirlemiştir (1,9). Velázquez ve ark. ı (30) kadılarla yaptıkları çalışmada ise, Üİ ı yaşam kalitesii düşük düzeyde etkilediği saptamıştır. Bu bulgulara göre Üİ ı kadıları gülük ve sosyal yaşamları içi öemli bir soru olduğu ve yaşamlarıı sıırladırdığı düşüülmektedir. Ayı zamada yaşam kalitelerii orta 1

6 Ö. Sia ve ark., Yaşlı kadılarda ürier ikotias: Gülük yaşam aktiviteleri ve yaşam kalitesi düzeyde etkilemesi, yaşlı kadıları Üİ ı yaşlılığı doğal bir soucu olarak değerledirip, yaşamı olumsuz yöde etkileyecek bir soru olarak görmediklerii düşüdürmektedir. Bu çalışmada, ikotiası ola kadıları EGYA pua ortalamalarıı ikotiası olmaya kadılara göre daha düşük olduğu saptamıştır (p<0,05). Ayı zamada ikotiası olmaya kadıları GYA aktiviteleride daha bağımsız oldukları belirlemiştir. Filiz ve ark ı (31) yaptıkları çalışmada da, araştırma bulgularımızla bezer olarak ikotiası olmaya kadıları gülük yaşam aktiviteleri pualarıı daha yüksek olduğu belirlemiştir. Fritel ve ark. ı (3) yaşlı kadılarla yaptıkları çalışmada ise ürier ikotiası ile dege ve mobilite foksiyoları arasıda istatistiksel olarak alamlı ilişki olduğu saptamıştır. Silva ve ark. ı (33) yaşlılar üzeride yaptıkları çalışmada da, ürier ikotiası ola kadıları mobilite pualarıı daha düşük olduğu belirlemiştir. Bu bulgulara göre ürier ikotiası yaşlı kadıları yaşamlarıı sıırladırdığı düşüülmektedir. SONUÇ Souç olarak, ürier ikotias yaşlı kadılarda sık görülebile ve geelde hastalar tarafıda öemsemeye öemli bir sağlık soruudur. Bu çalışmada, yaşlı kadılarda ileri yaştaki kadılarda ürier ikotiası daha fazla görüldüğü bulumuştur. Ayrıca ürier ikotiası olmaya yaşlı kadıları gülük yaşam aktiviteleride daha bağımsız oldukları saptamıştır. Bu edele kadılara ürier ikotiası öemi ve tedavilerie yöelik farkıdalık kazadırılarak sağlık kuruluşlarıa başvurulmalarıı sağlaması öerilmektedir. Böylece yaşlı kadıları yaşam içeriside daha aktif olmaları, sağlıklı ve başarılı bir yaşlama süreci geçirmeleri sağlaabilir. KAYNAKLAR 1. Abrams P, Cardoza L, Fall M, Griffiths D, Rosier P, Ulstem U, et al. The stadardisatio of termiology of lower uriary tract fuctio: report from the stadardisatio subcommittee of the iteratioal cotiece society. Neurourol Urody. 00;1: Özdemir E, Özerdoğa N, Üsal A. Akara Gülvere Sağlık Ocağı Bölgesi de 0 Yaş Üzeri Evli Kadılarda Ürier, Cisel Disfoksiyo ve Yaşam Kalitesi. Turkiye Kliikleri J Gyecol Obst. 011;1(4): Norto P, Brubaker L. Uriary icotiece i wome. Lacet. 006;367: Bilgili N, Akı B, Ege E, Ayaz S. Kadılarda ürier ikotias sıklığı ve etkileye risk faktörleri (Frequecy of uriary icotiece i wome ad risk factors which are affected). Turkiye Kliikleri J Med Sci. 008;8: ElAzab AS, Mohamed EM, Sabra HI. The prevalece ad risk factors of uriary icotiece ad its ifluece o the quality of life amog Egyptia wome. Neurourol Urody. 007; 6(6): Daforth KN, Towsed MK, Lifford K, Curha GC, Resick NM, Grodstei F. Risk factors for uriary icotiece amog middleaged wome. Am J Obs tet Gyecol. 006;194(): Jokhio AH, Rizvi RM, Rizvi J, MacArthur C. Uriary icotiece i wome i rural Pakista: prevalece, severity, associated factors ad impact o life. BJOG. 013;: Filiz TM, Uludag C, Ciar N, Gorpelioglu S, Topsever P. Risk factors for uriary icotiece i Turkish wome. A crosssectioal study. Saudi Med J. 006;7(11): Kocak I, Okyay P, Dudar M, Erol H, Beser E. Female uriary icotiece i the west of Turkey: prevalece, risk factors ad impact o quality of life. Europea Urology. 005;48(4): Çetiel B, Demirkese O, Yalçi O, Koçak T, Seocak M, İtil İ. Hidde female uriary icotiece i urology ad obstetrics ad gyecology outpatiet cliics i Turkey: What are the determiats of bothersome uriary icotiece ad help seekig behavior? It Urogyecol J Pelvic Floor Dysfuct. 007;18(6): Ertem G. Ürier ikotiaslı hastaları hastalığıyla başa çıkma yollarıı icelemesi. Joural of Huma Scieces. 009;6(1): Demirci N, Başar KF, Filiz Süzer F, Aba YA, Atama H. Huzurevideki Kadılarda Ürier ve Yasam Kalitesie Etkisi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 011; 6(18). 13. Arıka E, Özca E, Bardak A, Keteci A. Huzurevide yaşaya bir grup kadıda ürier ikotias. Turkish Joural of Geriatrics. 00;5: Bartoli S, Aguzzi G, Tarricoe R. Impact o quality of life of uriary icotiece ad overactive bladder: a systematic literature review. Urology. 0;75: Bradway C. Uriary ıcotiece amog older wome. Measuremet of the effect o healthrelated quality of life. J Geratol Nurs. 003;9(7): Ergi A, Toptaer NE, Başak T, Bara S, Akkaya G, Ekim N,... & Şakiroğlu, R. Huzurevide yaşaya yaşlıları yaşam kalitesi (SF36) üzerie ürier ikotiası etkisi. Akademik 13

7 Tepecik Eğit. ve Araşt. Hast. Dergisi 018;8(3):0814 Geriatri Dergisi. 011;3(3). 17. Şe E. Kadılarda idrar kaçırma koruma ve tedavide cerrahi dışı yötemler. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 011;0(1): Avery K, Doova J, Peters JT, Shaw C, Gotoh M, Abrams P. ICIQ: A brief ad robust measure for evaluatig the symptoms ad impact of uriary icotiece. Neurourology ad Urodyamics. 004;3(4): Mertoğlu O, Şahi A, Altok M, Zorlu F, ICIQKısa Form Türkçe, idrar kaçıra kadılarda yaşam kalitesii değerledirmekte Yeterli Mi? IQOL Formu ile Karşılaştırma. Türk Üroloji Dergisi. 008;34(3): Küçükdeveci AA, Yavuzer G, Teat A, Süldür N, Soel B, Arasil T. Adaptatio of the modified Barthel Idex for use i physical medicie ad rehabilitatio i Turkey. Scad J Rehabil Med. 000;3: Tel H, Güler N, Tel H. Yaşlıları Evde Gülük Yaşam Aktivitelerii Sürdürme Durumu ve Yaşam Kaliteleri. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 011;: Ateşka Ü, Mas AR, Doruk H, Kutlu M. Yaşlı türk popülasyouda ürier ikotias: Görülme sıklığı, muhtemel kiliik tipleri ve birey açısıda öemii değerledirilmesi. Geriatri. 000;3():4550. Uriary icotiece ad quality of life of wome livig i ursig homes i the Mediterraea regio of Turkey. 3. Öztürk GZ, Toprak D, Basa E. 35 yaş ve üzeri kadılarda ürier ikotias sıklığı ve etkileye faktörleri değerledirilmesi. Şişli Etfal Hastaesi Tıp Bültei. 01;46(4): Göral TS, Kukulu K. Uriary icotiece ad quality of life of wome livig iursig homes i the Mediterraea regio of Turkey. PSYCHOGERIATRICS. 017;17: Miassia VA, Drutz HP, AlBadr A. Uriary icotiece as a worldwide problem, It J Gyaecol Obstet. 003;8: Koch LH. Helpseekig behaviors of wome with uriary icotiece: A itegrative literature review, J Midwifery Womes Health. 006; 51(6): Acar NB, Yurtsever S. Ürier ikotiası ola yaşlı kadılarda yaşam kalitesi ve depresyo arasıdaki ilişki. Yüksek Lisas Tezi, Mersi Üiversitesi Aabilim Dalı Sağlık Bilimleri Estitüsü, Hemşirelik Aabilim Dalı, Mersi, Shaw C, Das Gupta. R, Williams KS, Assassa RP, McGrother C. A survey of helpseekig ad treatmet provisio i wome with stress uriary icotiece. BJU Iteratioal. 006;97: Demir G, Erbesler ZA. Quality of life ad factors associated with it i elderly wome with uriary icotiece. Turkish Joural of Geriatrics. 017;0(3): Velázquez MM, Bustos LHH,Rojas PG,Oviedo OG,Neri RES,Sáchez CC. Prevalece ad quality of life i wome with uriary icotiece. A populatio base study. Giecol Obstet Mex. 007;75(6): Filiz TM, Topsever T, Uludağ C, Görpelioğlu S, Çıar N. Effects of Age ad Uriary Icotiece Severity o Geeric SF36 Quality of Life Measuremets i Sakarya, Turkey. Turkiye Kliikleri J Med Sci. 007;7: Fritel X, Lachal L, Cassou B, Faucoier A, DargetMolia P. Mobility impairmet is associated with urge but ot stress uriary icotiece i commuitydwellig older wome: Results From The Ossebo Study. 013;: Silva VA, D Elboux MJ. Factors Associated With Uriary Icotiece I Elderly Idividuals Who Meet Frailty Criteria. 01;1():