Hitit Üniversitesi Çorum Eğitim ve Araştırma Hastanesi nde lenfadenopati ön tanılı olguların Toksoplazmoz açısından irdelenmesi

Transkript

1 Araştırma Makalesi/Origial Article Makale Dili Türkçe /Article Laguage Turkish Türk Hijye ve Deeysel Biyoloji Dergisi Hitit Üiversitesi Çorum Eğitim ve Araştırma Hastaesi de lefadeopati ö taılı olguları Toksoplazmoz açısıda irdelemesi Ivestigatio of Toxoplasmosis i patiets prediagosed as lymphadeopathy i Hitit Uiversity Corum Traiig ad Research Hospital A. Semra GÜRESER 1, Derya YAPAR 2, Leyla TAŞÇI 3, Z. İlkay BOYACIOĞLU 3, Ebru TURGAL, Nurca BAYKAM 2, Ayşegül TAYLAN-ÖZKAN 1 ÖZET Amaç: Sağlıklı isalarda geellikle asemptomatik seyrede toksoplazmozu e sık görüle semptomatik formu lokalize lefadeopati (LAP) dir. Bu çalışmada LAP ö taısı ile başvura hastaları toksoplazmoz açısıda irdelemesi amaçlamıştır. Yötem: tarihleri arasıda Hitit Üiversitesi Çorum Eğitim ve Araştırma Hastaesi Efeksiyo Hastalıkları ve Kliik Mikrobiyoloji Kliiği e LAP ö taısı ile başvura 239 (%57,70 kadı, %2,30 erkek) hastaya ait demografik, serolojik, radyolojik ve patolojik veriler hastae bilgi sistemide (HBS) elde edilmiştir. Ati-Toxoplasma IgG ve IgM testleri Architect (Abbott Diagostics) veya Cobas E 601 (Roche Diagostics) cihazlarıyla kemilümiesa mikropartikül ezimimmüassay yötemiyle çalışılmıştır. Bulgular: Hiçbiride immusupresyo hikayesi olmaya hastalarda 138 kadıı 51 (%36,96) ide, 101 erkeği 13 (%12,87) üde IgG ve/veya IgM atikoru pozitifti. Hem erkeklerde (%3,76) hem de kadılarda (%10,6) e yüksek atikor pozitiflik oraı 39 yaş altıdadır. Hastaları 8 (%20,10) ide yalızca ati-toxoplasma IgG, 12 (%5) side ise IgG ABSTRACT Objective: Localized lymphadeopathy (LAP) is the most commo symptomatic form of toxoplasmosis which usually see as asymptomatic i healthy populatio. I this study, we aimed to evaluate toxoplasmosis i patiets with prelimiary diagosis of LAP. Methods: Two hudred ad thirty ie patiets (57.7% female, 2.3% male) with the prelimiary diagosis of LAP, were admitted to Ifectious Diseases ad Cliical Microbiology Cliic of Hitit Uiversity Corum Traiig ad Research Hospital betwee August 2013 ad July Demographic, serological, radiological ad pathological data were obtaied from the hospital iformatio system (HIS). Toxoplasma IgG ad IgM levels were studied by chemilumiescet microparticle ezyme immuoassay, usig Architect (Abbott Diagostics) or Cobas E 601 (Roche Diagostics). Results: Noe of the patiets had immuosuppressio. Fifty-oe (36.96%) of 138 wome ad 13 (12.87%) of 101 me were tested positive for IgG ad/or IgM atibodies agaist Toxoplasma. Both i males (3.76%) ad i females (10.6%), the highest atibody positivity rates are detected i patiets uder 39 years of age. Oly IgG, IgG ad IgM, ad oly IgM positivity for toxoplasma was 1 Hitit Üiversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Aabilim Dalı, Çorum 2 Hitit Üiversitesi Tıp Fakültesi, Efeksiyo Hastalıkları ve Kliik Mikrobiyoloji Aabilim Dalı, Çorum 3 Hitit Üiversitesi Çorum Eğitim ve Araştırma Hastaesi, Mikrobiyoloji Laboratuvarı, Çorum Hitit Üiversitesi Tıp Fakültesi, Biyoistatistik Aabilim Dalı, Çorum İletişim / Correspodig Author : Derya YAPAR Hitit Uiv. Tıp Fakültesi Corum - Türkiye Tel : E-posta / drderyayapar@hotmail.com Geliş Tarihi / Received : Kabul Tarihi / Accepted : DOI ID : /TurkHijye Güreser AS, Yapar D, Taşçı L, Boyacıoğlu Zİ, Turgal E, Baykam N, Tayla-Özka A. Hitit Üiversitesi Çorum Eğitim ve Araştırma Hastaesi de lefadeopati ö taılı olguları Toksoplazmoz açısıda irdelemesi. Turk Hij De Biyol Derg, 2017; 7(3): Turk Hij De Biyol Derg, 2017; 7(3):

2 Cilt 7 Sayı LENFADENOPATİLİ OLGULARDA TOKSOPLAZMOZUN İRDELENMESİ ve IgM birlikte ve dört (%1,70) üde ise tek başıa IgM pozitifliği belirlemiştir. Ati-Toxoplasma IgM i pozitif 16 hastada 7 (%2,93) si 39 yaş altı kadı olup yalızca ikiside çalışıla IgG avidite testi yüksek avidite olarak bulumuştur. IgM pozitif ola hastaları ultrasoografisie ulaşıla 12 side, altısıda çoklu tutulum olmak üzere LAP ları dağılımı şöyledir: yedi bilateral servikal, beş submadibular, üç parotis, 3 oksipital, bir submetal, bir retroaurikular. LAP ları e küçüğü 6x5 mm, e büyüğü ise 2x12 mm ebatlarıdadır. Toksoplazmoz IgM pozitif hastalarda üçüe ice iğe aspirasyo biyopsisi yapılmış, biride reaktif lefoid hiperplazi, ikiside kroik ospesifik lefadeit tespit edilmiştir. LAP ve IgM pozitif ola altı hastaya tedavi verildiği ve LAP larıda gerileme olduğu belirlemiştir. Souç: Souç olarak çalışmamızda belirlediğimiz %6,70 lik IgM pozitifliği kliisyeleri LAP etiyolojiside toksoplazmozu akılda tutması gerekliliğii ortaya koymaktadır. Bu amaçla LAP icelemeside yer ala hekimlere ayırıcı taı ve toksoplazmozda serolojik taıı yeri kousuda eğitim verilmesi öerilir. idetified i 8 (20.1%), 12 (5%) ad, (1.7%) patiets, respectively. Seve (2.93%) of 16 Toxoplasma IgM positive patiets were wome uder 39 years of age. Oly two of them were tested for IgG avidity, ad both displayed high avidity. Ultrasoud examiatio was performed for 12 patiets with positive IgM results. The distributio of the LAP, icludig 6 multiple ivolvemet, were as follows: 7 bilateral cervical, 5 submadibular, 3 parotid, 3 occipital, 1 submetal, 1 retroauricular. The smallest LAP was measured as 6x5 mm ad the largest oe was of 2x12 mm. Fie eedle aspiratio biopsy were performed to 3 of ati-toxoplasma IgM-positive patiets. Lymphoid hyperplasia ad chroic ospecific lymphadeitis were observed i oe, ad two patiets, respectively. Upo the iitiatio of a appropriate treatmet i six patiets with LAP ad IgM positivity, a declie was observed i LAP sizes. Coclusio: As a result, 6.70% IgM positivity that we foud i this study, idicates that toxoplasmosis should be cosidered by cliicia i the etiology of LAP. With this purpose, traiig about differetial diagosis ad serology of toxoplasmosis is recommeded for the cliicias who take part i maagemet of LAP cases. Aahtar Kelimeler: Toksoplazmoz, lefadeopati, taı, ELISA Key Words: Toxoplasmosis, lymphadeopathy, diagosis, ELISA GİRİŞ Lef odları, bağışıklık sistemii öemli usurlarıdadır. Lef odlarıı boyutudaki artış lefadeomegali (LM), lef odlarıdaki patolojiler ise lefadeopati olarak (LAP) değerledirilmektedir. Adölesada sora küçülmeleri edei ile yetişki döemde lef odlarıı boyutlarıdaki artış, çocukluk döemie göre daha az gözlemektedir (1). LAP yetişki döemde efeksiyöz, immüolojik veya eoplastik edelerle ortaya çıkabile ve ayırıcı taısı açısıda hem hastayı hem de hekimi zorlaya öemli bir bulgudur (2). LAP etiyolojiside yer ala efeksiyöz edeleride biri ola toksoplazmoz, Toxoplasma godii i etke olduğu paraziter bir efeksiyodur. Toksoplazmoz, immükompeta erişkilerde %90 asemptomatik, %10 hafif ve ağrısız servikal lefadeopati, ezle bezeri kedii sıırlaya bulgularla seyrede bir hastalıktır (3). E sık görüle formu lokalize LAP olup sıklıkla posterior servikal lef odları tutulumu görülmektedir (). Bu çalışmada hastaemize lefadeopati ö taısı ile başvura hastaları toksoplazmoz açısıda irdelemesi amaçlamıştır. 238 Turk Hij De Biyol Derg

3 A. S. GÜRESER ve ark. Cilt 7 Sayı GEREÇ ve YÖNTEM tarihleri arasıda Hitit Üiversitesi Çorum Eğitim ve Araştırma Hastaesi Efeksiyo Hastalıkları ve Kliik Mikrobiyoloji Kliiğie lefadeopati bulgusu ile başvura hastalara ait demografik, serolojik, radyolojik ve patolojik veriler toksoplazmoz açısıda icelemiştir. Çalışmaya 18 yaş üzeri ve lefadeopati bulgusu ola hastalar dahil edilmiştir. Hastaları ati-toxoplasma IgG ve IgM testleri te Architect (Abbott Diagostics, Illiois, ABD), de Cobas E 601 (Roche Diagostics, Risch-Rotkreuz, İsviçre) cihazlarıyla kemilümiesa mikropartikül ezimimmüoassay yötemiyle çalışılmıştır. Diğer veriler hastae bilgi sistemi(hbs) de elde edilmiştir. Araştırmada elde edile verileri aalizi SPSS 20.0 paket programıda yapılmıştır. İki değişke arasıdaki ilişkii istatistiksel olarak alamlı olup olmadığıı belirlemek amacıyla Pearso Ki-kare yötemi kullaılmıştır. Sııflaabilir itel değişkeler arasıdaki güç ise parametrik olmaya yötemlerde biri ola Cramer s V Katsayısı kullaılarak icelemiştir. Çalışmada alamlılık p değeri <0,05 olarak belirlemiştir. BULGULAR Hastaemize, arasıda LAP bulgusu ile 18 yaş üzeri yetişki toplam 239 hasta başvurmuştur. Hastaları 138 (%57,70) i kadı, 101 (%2,30) i erkekti (Tablo 1). Hastaları hiçbiride immusupresif hastalık ya da tedavi alma hikayesi olmadığı belirlemiştir. Hastaları 6 (%26,78) üde ati-toxoplasma IgG ve/veya IgM atikoru saptamıştır. Akut efeksiyo lehie düşüüle IgM veya IgG+IgM pozitifliğii ise %6,70 (16 hasta) oraıda olduğu tespit edilmiştir. Başvura 138 kadıı 51 (%36,96) i, 101 erkeği 13 (%12,87) ü IgG ve/veya IgM atikoru açısıda pozitiftir. Kadılardaki oraı daha yüksek olduğu istatistiksel olarak da alamlı bulumuştur (p<0,01). Cisiyet ile toksoplazmoz arasıda alamlı ve %27 lik bir ilişki vardır. (Cramer s V: 0.269). Hem erkeklerde (%3,76) hem de kadılarda (%10,6) e yüksek IgG ve/veya IgM atikor pozitifliğii 39 yaş altıda olduğu saptamıştır (Pearso ki-kare p<0,01). Yaş ile toksoplazmoz arasıda alamlı ve %25 lik bir ilişki vardır. (Cramer s V: 0.250). Hastaları 175 (%73,20) ide toxoplasma IgG ve IgM egatif saptaırke, 8 (%20,10) ide yalızca IgG, 12 (%5) side ise IgG ve IgM birlikte pozitif olarak bulumuştur. Ayrıca hastaları (%1,70) üde tek başıa IgM pozitifliği belirlemiştir. Toxoplasma IgM pozitifliği tespit edile 16 hastada 7 (%2,93) si 39 yaş altı kadı olup bu hastaları ikiside IgG avidite testi çalışılmış ve yüksek avidite değeri saptamıştır. Bu hastalarda birisii de gebe olduğu belirlemiştir. IgM testi pozitif ola hastaları 12 sii radyolojik verilerie ulaşılabilmiştir. Ultrasoografi (USG) de LAP ları yedisii bilateral servikal, beşii submadibular, üçer taesii parotis ve oksipital, birer taesii de submetal ve retroaurikular bölgelerde olduğu saptamıştır. Altı hastada ise LAP ları birde çok bölgede tutulum gösterdiği belirlemiştir. LAP ları e küçüğü 6x5 mm ike e büyüğü 2x12 mm ebatlarıda rapor edilmiştir. Toksoplazmoz IgM testi pozitif saptaa LAP lı hastaları sadece üçüe ice iğe aspirasyo biyopsisi yapılmıştır. Histopatolojik iceleme ile bir hastada reaktif lefoid hiperplazi, iki hastada da kroik ospesifik lefadeit tespit edilmiştir. LAP ve IgM pozitif ola altı hastaya tedavi verildiği, buları da dördüü tedavisii toksoplazmoza yöelik olduğu belirlemiştir. HBS verileride toksoplazmoza yöelik olarak altı hastada dördüe spiramisi, ikisie ise ospesifik atibiyotik tedavisi verildiği alaşılmıştır. Ateş, üşüme-titreme, kilo kaybı gibi şikayetleri ola ve spiramisi tedavisi verile bir hastaı semptomlarıı tamame gerilediği görülürke spiramisi başlaa diğer hastaları da LAP ebatlarıda kısmi gerileme olduğu tespit edilmiştir. Turk Hij De Biyol Derg 239

4 Cilt 7 Sayı LENFADENOPATİLİ OLGULARDA TOKSOPLAZMOZUN İRDELENMESİ Tablo 1. Lefadeopati ö taılı hastaları yaş, cisiyet ve toxoplasma ELISA atikor souçlarıa göre dağılımı, , Hitit Üiversitesi Çorum Toplam Yaş Toxoplasma ELISA IgG Pozitif IgM Pozitif IgG+IgM Pozitif Negatif Toplam : kadı, : erkek, : sayı (7,53) 3 (1,26) 63 (26,36) 88 (36,82) 1 (0,2) 78 (32,6) 87 (36,0) 22 (9,21) 0 (0,00) 2 (10,0) 50 (20,92) 0 (0,00) 0 (0,00) 10 (,18) 1 (5,86) 0 (16,7) 3 (1,26) 8 (3,35) 87 (36,0) 138 (57,7) 8 (3,35) 1 (0,2) 88 (36,82) 101 (2,26) 8 (20,08) 12 (5,02) 175 (73,22) 239 (100,00) TARTIŞMA Lefadeopati bakteriyel, viral, paraziter gibi efeksiyöz etkelere sekoder gelişebileceği gibi eoplastik hücre proliferasyoua bağlı da gelişebilmektedir. Bir atijee cevap olarak ormal lefosit ve makrofaj sayısıda artış soucu gelişe LAP etiyolojisii aydılatmak adıa hastalara yaklaşımda ilk olarak efeksiyo hastalıklarıı ekarte etmek içi serolojik iceleme yapılırke eoplastik edeleri ekarte etmek içi de radyolojik ve patolojik iceleme yapılmalıdır. LAP edeleride ola toksoplazmoz, tüm düyada olduğu gibi ülkemizde de sık görülebile multisistemik bir efeksiyodur (5). T. godii i kediler tarafıda kotamie edilmiş toprak, su ya da doku kisti içere iyi pişmemiş et yeilmesi ile bulaşması soucuda toksoplazmoz oluşur (6). İklim, çevre ve hijye koşullarıa göre toksoplazmoz epidemiyolojisi ülkede ülkeye ve bölgede bölgeye değişiklik göstermektedir (7) yılları arasıda ülkemizde yetişkilerde yapıla epidemiyolojik çalışmalarda %18-3,6, gebe-doğurgalık çağı kadılarda yapıla çalışmalarda ise %26,6-96,5 seropozitivite tespit edilmiştir (8). Yarıktaş ve ark tarafıda baş-boyu bölgeside lefoid hiperplazisi ola olgularda ELISA yötemi ile toksoplazmoz araştırılmış ve çalışmaya alıa 53 olguu %8 ide IgG, %9, üde ise IgM pozitifliği saptamıştır (9). Bizim çalışmamızda ise LAP hikayesi ola hastalarda IgG ve/veya IgM pozitifliği %26,8 olarak daha düşük seviyede saptamıştır. Yarıktaş ve arkadaşlarıı çalışmasıı daha ılıma bir iklime sahip ola Isparta da gerçekleştirilmiş olmasıı bu soucu doğurabileceği düşüülmektedir. Aydil ve ark., bir kadıda parotis kitlesii taklit ede toxoplasma lefadeiti olgusuu raporlamışlardır (10). Motoya ve ark., IgG avidite testi ile toksoplasmosise bağlı 10 LAP olgusuu araştırdıkları çalışmalarıda kadı erkek oraıı 6/5 olarak belirlemişlerdir (11). Toksoplazmik LAP olguları kadılarda her tür yaş grubuda bezer orada olmasıa karşı erkeklerde daha çok 30 yaş altıdadır (12). Durlach ve ark., toksoplazmik LAP lı 120 hastada kadı erkek oraıı 1,6/1 olduğuu saptamışlar, acak buu homoje olmadığıı altıı çizerek, yaş küçükke bu oraı daha yüksek olduğuu yaş ile birlikte birbirie yaklaştığıı vurgulamışlardır (12). Bizim çalışmamızda da IgG ve/ veya IgM atikor yüksekliği kadılarda istatistiksel olarak daha yüksektir ve dağılımı daha homojedir. Erkeklerde ise pozitifliği çoğu 0 yaş altıdadır. 20 Turk Hij De Biyol Derg

5 A. S. GÜRESER ve ark. Cilt 7 Sayı Toksoplazmoz taısıda sıklıkla serolojik olarak özgül IgG ve IgM atikorlarıı ELISA yötemiyle ölçümü kullaılmaktadır (13). Yüksek sesitivite ve spesifiteye sahip bu testlerde IgM tipi atikorlar primer efeksiyo, IgG tipi atikorlar geçirilmiş efeksiyo belirteçleri olarak kabul edilmekte acak IgM pozitifliği uzu süre yüksek olarak saptaabilmektedir (1, 15). Brooks ve ark., patolojik olarak Toxoplasma saptaa LAP lı hastaları %20 side IgM pozitifliğii bir yılda uzu sürdüğüü gözlemişlerdir (15). Bu edele tercih edile IgG avidite testi özellikle gebelerde, immusupresif hastalarda, akut efeksiyolarda, reaktivasyoreefeksiyo ayırımıda efeksiyou yakı zamada geçirilip geçirilmediği kousuu aydılamasıda yardımcı olmaktadır (11, 16). Çalışmamızda LAP bulgusu ile başvura hastaları yapıla serolojik icelemeside %6,7 side toxoplasma IgM pozitifliği saptamıştır. Biri gebe, iki hastaı avidite testi de yüksek avidite olarak tespit edilmiştir. Acak bütçe yetersizliği edeiyle serolojik olarak IgG si pozitif ola hastaları tamamıa avidite testi uygulamamış olması çalışmaı kısıtlılıklarıdadır. Toksoplazmoza özgü görütüleme yötemleri yoksa da özellikle AIDS gibi immu yetmezliği ola hastalarda gelişe esefalit ya da beyi apsesi lokalizasyou içi taısal amaçlı olarak bilgisayarlı tomografi (BT) kullaılabilmektedir. Gebelerde ise kojeital toksoplazmoz etkilerii takibi açısıda USG de faydalaılmaktadır (17). Toksoplazmoza bağlı LAP ta geellikle kafa ve boyu bölgesideki lef bezlerii tutmakta, çoğuluğu asemptomatik seyrede olguları yalızca %3-7 side kliik bulgular görülmektedir. Geellikle LAP ları sert ve 3 cm de küçük olduğu yaı sıra çok sayıda lef bölgesii olaya katılabildiği ve bulguları aylarca sürdüğü bildirilmiştir (11, 12, 15, 18). Görütüleme yötemleriyle icelee serolojik olarak pozitif hastalarımızda da bezer olarak baş ve boyu bölgesideki LAP ları daha sık saptadığı, çoklu lef bölgesi katılımı izleebildiği ve boyutlarıı da 3 cm de küçük olduğu gözlemiştir. İmmu sistemi sağlıklı bireylerde toksoplazmoza bağlı LAP ları histopatolojik icelemeside sıklıkla ayırt edici, baze de diagostik olabile reaktif foliküler hiperplazi, germial merkezleri kearlarıda silikleşme, moosit hücreler tarafıda siüsleri distasiyou gelişmektedir (19). Bizim çalışmamızda ice iğe aspirasyo biyopsisi yapıla üç hastaı biriside reaktif lefoid hiperplazi, ikiside ise kroik ospesifik lefadeit tespit edilmiştir. Yapıla çalışmalarda da ice iğe aspirasyo biyopsisii oldukça etki olduğu gösterilmiştir (20-22). Toksoplazmozu isalarda asemptomatik formda şiddetli akut toksoplazmoza kadar değişe çeşitli kliik formları vardır. Bular arasıda e sık kliik semptom olarak asemptomatik servikal LAP saptamaktaysa da herhagi bir lef odu tutulumu da görülebilir. Ayrıca ateş, halsizlik, miyalji, gece terlemesi, makulopapüler dökütü, karı ağrısı, hepatospleomegali, %10 u altıda atipik lefositoz tabloya eşlik edebilir. Nadire görüle bu semptomlar geellikle birkaç hafta içide kaybolur (23, 2). Çalışmamızda IgM pozitifliği saptaa hastaları sadece biride ateş, halsizlik, iştahsızlık, hepatospleomegali, kilo kaybıı eşlik ettiği izlemiştir. İmmu yetmezliği olmaya asemptomatik vakalarda tedavi gerekmemektedir. Acak gebeler, immu yetmezliği olalar, doğumsal toksoplazma efeksiyou mevcut bebekler, orga tutulumlu hastalar 2- hafta süre ile tedavi edilmelidir (25). Çalışmamızda IgM pozitifliği saptaa dört hastaya uyum ve ya etki açısıda kolay kullaımı ola spiramisi tedavisi, iki hastaya da ospesifik atibiyotik tedavisi verilmiş ve özellikle LAP boyutlarıda gerileme belirlemiştir. Toksoplazmozu özellikle servikal bölgede saptaa ve kliik olarak açıklaamaya LAP ları %15-20 side etiyolojik etke olduğu, hücresel immu Turk Hij De Biyol Derg 21

6 Cilt 7 Sayı LENFADENOPATİLİ OLGULARDA TOKSOPLAZMOZUN İRDELENMESİ yetmezlikli olgulardaki artışı bu oraları daha da fazlalaştırabileceği vurgulamaktadır (21, 22). Souç olarak çalışmamızda belirlediğimiz %6,7 lik IgM pozitifliği de kliisyeleri LAP etiyolojiside toksoplazmozu akılda tutması gerekliliğii ortaya koymaktadır. Bu amaçla LAP icelemeside yer ala hekimlere ayırıcı taı ve toksoplazmozda serolojik taıı yeri kousuda eğitim verilmesi öerilmektedir. KAYNAKLAR 1. Geç B. Çocukluk çağıda lefadeopatilere yaklaşım. J Pediatr Res, 201; 1 (1): Gül M, Aliosmaoğlu İ, Türkoğlu A, Dal S, Ülger BV, Uslukaya Ö ve ark. Peripheral lymphadeopathy i adults: results of 67 cases of excisioal biopsy. Dicle Med J, 2013; 0 (2): Joes JL, Parise ME, Fiore AE. Neglected parasitic ifectios i the Uited States: toxoplasmosis. Am J Trop Med Hyg, 201; 90 (5): Suay T, Süoğlu Y, Katırcıoğlu S, Üal M, Ağa M. Baş-boyuda toksoplazma ifeksiyou. KBB ve BBC Derg, 1995; 3: Cegiz SA, Cegiz L, Us E, Cegiz AT. Gebe kadıları serumlarıda Rubella IgG ve IgM i ELISA ile araştırılması. İfek Derg, 2005; 19 (1): Cook AJ, Gilbert RE, Buolao W, Zufferey J, Peterse E, Jeum PA, et al. Sources of toxoplasma ifectio i pregat wome: europea multicetre case-cotrol study. Europea Research Network o Cogeital Toxoplasmosis. BMJ, 2000; 321 (725): Motoya JG, Liesefeld O. Toxoplasmosis. Lacet, 200; 363 (925): Pullukçu H. Toksoplazmoz. Türkiye de görüle zoootik hastalıklar: dağılım, taı ve tedavide yeilikler özel sayısı. Turkiye Kliikleri J If Dis- Special Topics, 2015; 8 (2) : Yarıktaş M, Demirci M, Döer F, Kaya S, Doğru H. Baş-boyu bölgesi lefoid hiperplazisi ola olgularda tokzoplazmosis. Kulak Buru Bogaz Ihtis Derg, 200 (5-6); 13: Aydil U, Özçelik T, Kutluay L. Parotis kitlesii taklit ede toksoplazma lefadeiti. Kulak Buru Bogaz Ihtis Derg, 2010; 20 (2): Motoya JG, Huffma HB, Remigto JS. Evaluatio of the immuoglobuli G avidity test for diagosis of toxoplasmic lymphadeopathy. J Cli Microbiol, 200; 2 (10): Durlach RA, Kaufer F, Carral L, Hirt J. Toxoplasmic lymphadeitis-cliical ad serologic profile. Cli Microbiol Ifect, 2003; 9 (7): Bakacak M, Seri S, Aral M, Erca Ö, Köstü B, Kireçci A ve ark. Seroprevalace differeces of toxoplasma betwee Syria refugees pregats ad idigeous Turkish pregats i Kahramamaraş. Turkiye Parazitol Derg, 2015; 39 (2): Da Silva MG, Avelio MM, Amaral WN, de Castro AM. Optimizig the parasitological diagosis of cogeital toxoplasmosis. Uiversitas: Ciecias da Saude, 2013; 11: Brooks RG, McCabe RE, Remigto JS. Role of serology i the diagosis of toxoplasmic lymphadeopathy. Rev Ifect Dis, 1987; 9 (): Da Silva MG, Viaud MC, de Castro AM. Prevalece of toxoplasmosis i pregat wome ad vertical trasmissio of Toxoplasma godii i patiets from basic uits of health from Gurupi, Tocatis, Brazil, from 2012 to 201. PLoS Oe, 2015; 10 (11): e Liu Q, Wag ZD, Huag SY, Zhu XQ. Diagosis of toxoplasmosis ad typig of Toxoplasma godii. Parasit Vectors, 2015; 8: McCabe RE, Brooks RG, Dorfma RF, Remigto JS. Cliical spectrum i 107 cases of toxoplasmic lymphadeopathy. Rev Ifect Dis, 1987; 9 (): Kojima M, Kashimura M, Itoh H, Noro M, Matsuda H, Tsukamoto N, et al. Ifectious mooucleosis lymphoadeitis showig histologic fidigs i distiguishable from toxoplasma lymphadeitis. A report of three cases. Pathol Res Pract, 2010; 206 (6): Hosokawa S, Kusama Y, Oo T, Mieta H. toxoplasma lymphadeitis diagosed by fie-eedle aspiratio cytology: a rare fidig. J Larygol Otol, 201; 128 (6): Haholu A, Yıldırım Ş, Koru Ö, Ardıç N, Baloğlu H. Toksoplazma godii lefadeitii sitolojik taısı: olgu suumu. Türk Patoloji Derg, 2006; 22 (1): Che X, Remotti F, Tog GX, Gorczyca E, Hamele- Bea D. Fie-eedle aspiratio cytology of subcutaeous toxoplasmosis: a case report. Diag Cytopathol, 2010; 38 (10): Weiss LM, Dubey JP. Toxoplasmosis: a history of cliical observatios. It J Parasitol, 2009; 39 (8): Bossi P, Bricaire F. Severe acute dissemiated toxoplasmosis. Lacet, 200; 36 (93): Motoya JG, Remigto JS. Maagemet of Toxoplasma godii ifectio durig pregacy. Clit Ifect Dis, 2008; 7 (): Turk Hij De Biyol Derg