KURUMSAL YÖNETİM-ŞİRKET PERFORMANSI İLİŞKİSİ: İMKB KURUMSAL YÖNETİM ENDEKSİ ÜZERİNE AMPİRİK BİR ÇALIŞMA

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "KURUMSAL YÖNETİM-ŞİRKET PERFORMANSI İLİŞKİSİ: İMKB KURUMSAL YÖNETİM ENDEKSİ ÜZERİNE AMPİRİK BİR ÇALIŞMA"

Transkript

1 KURUMSAL YÖNETİMŞİRKET PERFORMANSI İLİŞKİSİ: İMKB KURUMSAL YÖNETİM ENDEKSİ ÜZERİNE AMPİRİK BİR ÇALIŞMA Doç. Dr. İlker H. ÇARIKÇI Süleymn Demirel Üniversitesi, İİBF, İşletme Bölümü Doç. Dr. Şeref KALAYCI Süleymn Demirel Üniversitesi, İİBF, İşletme Bölümü Arş. Gör. İrhim Yşr GÖK Süleymn Demirel Üniversitesi, İİBF, İşletme Bölümü ÖZET Çlışmd kurumsl yönetim süreişirket performnsı ilişkisinin ülkemizde izlediği seyir, İmk Kurumsl Yönetim Endeksi ve İmk 00 Endeksinin getiri ve getiri voltiliteleri krşılştırılrk test edilmiş ve kurumsl yönetim ilkelerine uyum gösteren şirketler ile İmk 00 Endeksinde yer ln şirketlerin performnslrı endeksler üzerinden krşılştırılmıştır. Getiri voltilitelerinin, ARCH modelleriyle nliz edildiği çlışmd, kurumsl yönetim endeksi voltilitesinin, İmk 00 endeksine göre dh yüksek olduğu dolyısıyl dh üyük ir risk rındırdığı ulgusun, yrı slt getiri zınd, kurumsl yönetim endeksinin, İmk 00 Endeksi ne göre dh üyük negtif getiriye ship olduğu sonuun ulşılmıştır. Bu ulgulrdn yol çıkılrk, Türkiye için İmk ye kote şirketler ğlmınd, kurumsl yönetim ilkelerine uyum ile şirket performnsı rsınd ir ilişkinin ulunmdığı sonuun vrılmıştır. Anhtr Kelimeler: Kurumsl Yönetim, Şirket Performnsı, Getiri Voltilitesi, ARCH THE RELATIONSHIP BETWEEN CORPORATE GOVERNANCE AND FIRM PERFORMANCE: AN EMPIRICAL ANALYSIS ON ISE CORPORATE GOVERNANCE INDEX ABSTRACT Corporte governne proessfirm performne reltionships stte in our ountry ws ompred y testing ISE Corporte Governne Index (CGI) nd ISE 00 Index s return nd return voltilities in the working. And the firms djust to orporte governne priniples whih tke prt in ISE CGI ws ompred with ISE 00 Index firms y their performne. In this working, return voltility is nlyzed y ARCH models nd y this working is founded tht CGI s voltility is more thn ISE 00 Index s voltility euse of this CGI is founded more risky thn ISE 00 Index. Beyond tht pure sed on return, CGI s return is founded more negtively thn ISE 00 Index. By ll these onlusions, we rehed tht there is no reltionship

2 İ.H.ÇARIKÇI, Ş.KALAYCI, İ.Y. GÖK/Kurumsl YönetimŞirket performnsı ilişkisi: İMKB kurumsl etween orporte governne nd firm performne, ın the firms whih ıntegrted ISE ın Turkey. Key Words: Corporre Govrnne, Corporte Performne, Return Voltility, ARCH. GİRİŞ Kurumsl yönetim süreinin şirket performnsı üzerine etkilerine dir ypıln irçok çlışmd, frklı ulgulr erişilegelmiştir. Bzı çlışmlrd kurumsl yönetimin, performns üzerine olumlu etkide ulunduğu sonuun ulşılmışken, ir tkım çlışmlrd ise ilişki nötr y d negtif olrk tespit edilmiştir. Bununl irlikte, u lndki zı çlışmlrd d frklı kurumsl yönetim fktörlerinin, şirket performnsı üzerinde değişik etkileri olduğu sonuun ulşılmıştır. Ytırımı dvrnışı çısındn, zı ytırımılrın ir şirkete dir menkul kıymet lımlrınd, şirketin kurumsl yönetim ilkelerini enimsemiş olup olmmsın dikkt etmeleri ve ytırımlrını u prlelde şekillendirmeleri, kurumsl yönetim süreinin ytırımılr d izlendiğinin ir göstergesidir. Çlışmd ülkemizde, kurumsl yönetimşirket performnsı ilişkisinin yönü nliz edileek ve u mçl kurumsl yönetim ilkelerine uyumu, sorumlu dereelendirme kuruluşlrın onylnıp İMKB Kurumsl Yönetim Endeksi nde yer ln şirketler ile İMKB 00 Endeksinde yer ln şirketlere dir endeksler zınd ir krşılştırm ypılktır. Çlışmd önelikle kurumsl yönetime dir kvrmsl ir yklşım orty konulmuş, sonr d kurumsl yönetimşirket performnsı ilişkisine dir ypıln çlışmlrd elde edilen ulgulr değinilmiştir. Çlışmnın son kısmını ise rştırmd kullnıln metod ve rştırm ulgulrı oluşturmktdır.. KURUMSAL YÖNETİM Kurumsl yönetimin ilk tnımlmlrındn iri Cdury Rporund (99) ulunilir ki u rpord, Kurumsl yönetim, şirketi yöneten ve kontrol eden ir sistemdir. tnımlmsı ypılmış sonrd, Yönetim kurulu üyeleri şirketlerinin yönetiminden sorumludur ve pydşlrın yönetimdeki rolü ise, yönetim ypısını özelleştirmek için yönetii ve denetçileri tmktır. ifdesine yer verilmiştir. Bundn on yıl sonr Higgs Rporu nd frklı ir odkl Kurumsl yönetim, sorumluluğun mimrisini sğlr. Ypı ve süreçler, shiplerinin yrrın olrk şirketin yönetilmesini sğlr. çıklmsı getirilmiştir. Kurumsl yönetime uluslr rsı ir kış ise OECD rporu ile sğlnmıştır. Bu rpord kvrm, Kurumsl yönetim, rsınd pydşlr, yönetim kurulu üyeleri ve reketçi performns en iyi teşviği dizyn eden ve şirketin irinil mçlrını şrmsını sğlyn yönetiiler ulunn ir iç gruun, ilişkilerinin ypısı ve sorumluluklrının krşılığını kpsr. şeklinde ifde edilmiştir (Dvies, 006:). 5

3 Alny İşletme Fkültesi Dergisi /(009)57 Bir ülkenin kurumsl yönetim ortmını, ülkenin içinde ulunduğu genel şrtlr, sermye piyssının gelişmişlik düzeyi ve şirket uygulmlrı elirlemektedir. Ülke ile ilgili fktörler genel olrk, ekonomik durum, finnsl ortm, reketin yoğunluğu, nkılık sistemi, mülkiyet hklrının gelişmişliği ve enzeri fktörlerden oluşmktdır. Sermye piyssı ile ilgili fktörleri ise piysy ilişkin düzenlemeler ile piysnın lt ypısı, piys likiditesi, gelişmiş ir ytırımı topluluğunun vrlığı ve şt muhsee stndrtlrı olmk üzere uluslr rsı stndrtlrın uygulnm düzeyi oluşturmktdır. Şirket uygulmlrınd öne çıkn konulr ise finnsl ve finnsl olmyn ilgilerin kmuy çıklnmsı, py shiplerinin eşitliği, yönetim kurullrının uygulmlrı, yönetim kurullrının ğımsızlığı ile unlr sğlnn menftler, sermye ypısı, hlk çık ornlrı, hisse senetlerinin likiditesi, menft shiplerinin lınn krrlr ktılım düzeyi, şirketin çevreye duyrlılığı ve sosyl sorumluluk düzeyidir (SPK, 005:). Kurumsl yönetim reformlrının modern süreinin, 99 yılınd İngiltere de Cdury komitesinin oluşturulmsıyl şldığı söyleneilir (Kesey vd., 005:5). Bu komite trfındn99 yılınd İngiltere de, kurumsl yönetim iyi uygulmlrını şekillendirmek ve kurumsl yönetim sistemini çığ kvuşturmk için Cdury Rporu yyınlnmıştır (Solomon ve Solomon, 00:5). Dh sonr frklı zmn dilimlerinde çeşitli ülkeler trfındn kurumsl yönetim kod ve ilkeleri oluşturulgelmiştir. 009 yılı itiriyle Avrup Kurumsl Yönetim Enstitüsü nde trnn, 7 ülkeye it kurumsl yönetim kod ve ilkesi ulunmktdır ( Kurumsl yönetim ilkelerinin uluslrrsı nlmd ilk kez ele lınışı, OECD trfındn 999 yılınd yyınlnn kurumsl yönetim ilkeleri rporu ile gerçekleşmiştir. Bu rpor 00 yılınd revize edilip tekrr yyınlnmış olup, rpord kurumsl yönetim ilkeleri; etkili kurumsl yönetim için temellerin sğlnmsı, pydşlrın hklrı, pydşlr eşitçe dvrnış, menft shiplerinin kurumsl yönetimde rolü, çıklık ve şeffflık ile yönetim kurulunun sorumluluklrı olrk yer lmktdır (OECD, 00:7). Kurumsl yönetim kvrmı, Türkiye de ilk kez 00 yılı Arlık yınd Kurumsl Yönetim En İyi Uygulm Kodu: Yönetim Kurulunun Ypısı ve İşleyişi rporuyl, TÜSİAD trfındn ele lınmıştır. Yine TÜSİAD trfındn 00 yılınd kuruln TKYD (Türkiye Kurumsl Yönetim Derneği) ile de çeşitli rştırmlr ve eğitimler gerçekleştirilerek, kvrmın ilinirliği rtırılmy çlışılmıştır. SPK trfındn 00 yılınd yyınlnn, hlk çık nonim şirketlere tvsiye niteliğindeki Kurumsl Yönetim İlkeleri, OECD Kurumsl Yönetim İlkeleri z lınrk oluşturulmuştur. Bu ilkeler dh sonr 005 yılınd, OECD Kurumsl Yönetim İlkeleri ndeki değişiklikler seeiyle revize edilerek tekrr yyınlnmıştır. 5

4 İ.H.ÇARIKÇI, Ş.KALAYCI, İ.Y. GÖK/Kurumsl YönetimŞirket performnsı ilişkisi: İMKB kurumsl SPK trfındn yyınlnn kurumsl yönetim ilkeleri; py shipleri, kmuyu ydınltm ve şeffflık, menft shipleri ve son olrk yönetim kurulu olmk üzere dört n ölümden oluşmktdır. Ayrı u ölümlerden oluşn kurumsl yönetim ilkeleri uyum rporunun, hlk çık şirketlerin yıllık fliyet rporund yrı ir ölüm olrk yer lmsı ve SPK Kurumsl Yönetim İlkelerinde yer ln prensiplerden şirketçe uyulnlr ve uyulmynlrın elirtilerek, uyulmynlr hkkınd uymm gerekçeleri ile u ilkelere tm olrk uymm dolyısıyl meydn gelen çıkr çtışmlrıyl ilgili ilgilerin çıklnmsı zorunlu kılınmıştır (SPK, 005:). Bu gelişmelerin rdındn İMKB trfındn Kurumsl Yönetim Endeksi oluşturulmuştur. Endeks, İMKB ye kote şirketlerden, kurumsl yönetim ilkelerine uyum ilişkin olrk elirlenen dereelendirme notun ship şirketlerin, fiyt ve getiri performnslrını ölçmek mıyl oluşturulmuştur. Endekse, SPK trfındn yetkilendirilen dereelendirme kuruluşlrındn, kurumsl yönetim ilkelerine uyum notu 6 ve dh üzeri oln şirketler dhil olilmektedir. Endeksin hesplnmsın trihi itiriyle şlnmıştır (İMKB.gov.tr).. KURUMSAL YÖNETİM ŞİRKET PERFORMANS İLİŞKİSİ Kurumsl yönetimperformns ilişkisi, değişik ülkelerde çok syıd çlışm ile rştırılmıştır. Kurumsl yönetim stndrtlrı ynı ols ile, her ülkede frklı kurumsl yönetim nlyışının ve uygulmsının frklı olmsındn ötürü rştırmlrd frklı sonuçlr ulşılmıştır. Kurumsl yönetimle ilişki kurulk performns y d şrı ölçülerini, Temel (Geleneksel) Bşrı Ölçüleri ile Piys Kynklı Ölçüler (genelde hisse senedi fiyt getirisiyle hesplnn) olrk sınıflndırmkt yrr vrdır. Çoğu rştırmd, piys temelli ölçülerle inelenen kurumsl yönetimperformns ilişkisinin, firm performnsı temelli ölçülere göre dh yüksek ve nlmlı çıktığı söyleneilir (Gürüz, 005:). Bzı çlışmlrd kurumsl yönetim ile şirket performnsı rsındki ilişkinin yönünün pozitif olduğun dir sonuçlr ulşılmıştır. Örneğin, Ching çlışmsınd, kurumsl yönetim ile işletme performnsı rsınd nlmlı ir ilişki ulmuş özellikle şeffflığın şirket performnsının önemli elirleyiilerinden iri olduğu sonuun ulşmıştır (Ching, 005:95). Yine Kim ve Yoon çlışmlrınd, kurumsl yönetim ile firm performnsı rsınd pozitif yönlü ir ilişki tespit etmişlerdir (Kim ve Yoon, 007:). Del Brio ise, kurumsl yönetim kodlrın uyum dereesinin, İspnyol şirketlerin piys değerini rtırdığını ulmuştur. Del Brio yrı iyi kurumsl yönetim uygulmlrın ship oln u şirketlerin frklı performns kriterleri çısındn d şrılı olduklrı sonuun d ulşılmıştır (Brio vd., 006:5). Bzı çlışmlrd ise kurumsl yönetim ile şirket performnsı rsındki ilişkinin nötr y d negtif olduğun dir ulgulr rstlnmktdır. Örneğin, Niholson ve Kiel çlışmlrınd, yönetim kurulu ypısın dir geliştirilen üç frklı teori ile şirket performnsı rsındki ilişkiyi inelemişler, sonuçt her 5

5 Alny İşletme Fkültesi Dergisi /(009)57 ir teorinin elli olylrı çıklmkt dh iyi olduğu ve irirlerine genel ir üstülük sğlmdıklrı ulgusun erişmişlerdir (Niholson ve Kiel, 007:585). Yine Gruszzynskı çlışmsınd, kurumsl yönetim ile firm performnsı rsınd güçlü ir ilişki tespit edememiştir (Gruszzynski, 006:58). Prk ve Shin ise çlışmlrınd, dışrıdn yönetiilerin, gelirlerin yönetiminde çok ktkıd ulunmdıklrı yrı ktif kurumsl pydşlrın temsililerinin, gelir yönetiminde düşüşlere neden olduklrın dir ulgulr erişmişlerdir (Prk ve Shin, 00:55). Bununl irlikte konuyl ilgili zı çlışmlr d ise frklı kurumsl yönetim fktörlerinin, şirket performnsı üzerinde değişik etkileri olduğu sonuun ulşılmıştır. Örneğin, Dwivedi ve Jin çlışmlrınd, yönetim kurulu üyüklüğü ile firm değeri rsınd zyıf pozitif ir ilişkinin olduğu, öte yndn ynı pydşlık ile firmnın piys değeri rsınd pozitif fkt yerli pydşlık ile piys değeri rsınd nötr ir ilişki olduğu, diğer trftn yönetiilerin ortklığı ile firm değeri rsınd ise negtif ir ilişkinin vr olduğu sonuun erişmişlerdir (Dwived ve Jin, 005:7). Ehikioy ise çlışmsınd, mülkiyet yoğunlşmsının performns ile pozitif, yönetim kurulu kompozisyonu ile performns rsınd nötr ve CEO ikiliği olrk d ilinen CEO ve yönetim kurulu şknının ynı kişi olmsı ile performns rsınd ise negtif ir ilişkinin ulunduğu sonuun erişmiştir (Ehikioy, 009:).. ARAŞTIRMA AMAÇ VE YÖNTEMİ.. Arştırmnın Amı Arştırmdn mçlnn İMKB kurumsl yönetim endeksi ile İMKB 00 endeksi getiri ve getiri voltilitelerinin krşılştırılrk endeksler ğlmınd endekslerde yer ln şirketlere dir ir krşılştırm ypılmsı ve kurumsl yönetim endeksinde yer ln şirketlerin performnslrınd ir üstünlük olup olmdığını ölçümlenmesidir... Arştırm Yöntemi Arştırmd ir zmn serisi nlizi gerçekleştirilmiş olup, önelikli olrk getiri serileri elde edilmiş sonr serilerin tnımlyıı isttistikleri ve durğnlıklrı inelenmiştir. Bir sonrki şmd ise getiri serilerinin ypılrı elirlenmiş ve rdındn ARCH tipi modellemelere gidilmiştir. Otoregresif Koşullu Değişen Vryns (ARCH) Modeli Geleneksel ekonometrik modellerde voltilitenin ir ölçüsü oln vrynsın, zmn ğlı olrk değişmediği yni zmndn ğımsız olduğu vrsyılmktdır. Ank finnsl zmn serilerinin vrynslrı genellikle zmn ğlı ir şekilde değişkenlik (heteroskedstiity) göstermektedir. Bu nedenle, sit vryns (homoskedstiity) vrsyımı üzerine kuruln geleneksel zmn serisi modelleri, yeterli olmmy şlmış ve Engle 55

6 İ.H.ÇARIKÇI, Ş.KALAYCI, İ.Y. GÖK/Kurumsl YönetimŞirket performnsı ilişkisi: İMKB kurumsl (98) finnsl vrlıklrın dinmik özelliğinin dh iyi nlşılmsı ve zmn içinde değişen vrynsın thmin edileilmesi için otoregresif koşullu değişen vryns modelini(arch) geliştirmiştir (Özden, 0). Normllik vrsyımı ltınd Engle trfındn geliştirilen ARCH regresyon modeli; y t ψ N( x, h ) t t t.() h t =..() p 0 + ε t + ε t pε t p = 0 + iε t i i= ε = y x () şeklindedir. Burd () ortlm modeli t t t ve () ise vryns modeli olrk dlndırılır. h t, ARCH modelinde kullnıln koşullu vryns; p ARCH süreinin dereesini; ise ilinmeyen prmetrelerin vektörünü gösterir. Denklem () de ARCH süreinde yer ln prmetrelere ilişkin zı kısıtlr konulmuştur. Koşullu vryns ht, ε t nin gerçekleşen ütün değerleri için pozitif olmk zorunddır. Böylee; 0 > 0 ve i=,,..,p olmk üzere i 0 kısıtlrı söz konusudur. Denklem () deki ε t ε t ε t p ARCH süreinde,,., değerleri negtif olmyğındn, ütün ε t değerleri için koşullu vryns denklemi de negtif değer lmyktır. ARCH sürei ile ilgili ikini ir kısıt ise, prmetrelerinin sit terim hriç her irinin vey toplmlrının den küçük, olmsı gerekliliğidir (Sevüktekin ve Nrgeleçekenler, 95). Genelleştirilmiş Otoregresif Koşullu Değişen Vryns () Modeli ARCH modeli thmin edilirken koşullu vryns denkleminde doğrusl geikme ypısındki ellek uzunluğunun keyfi olmsı ve nisi olrk uzun geikmeler seçilmesi nedeniyle koşullu vryns denklemindeki prmetrelere konuln toplm olrk negtif olmm kısıtı ihll edilmektedir. Bu kısıtlrın sğlnmmsı ve negtif vrynslı prmetre thminlerine ulşılmsı skınsını gidermek mıyl, ARCH modelleri genişletilerek hem dh fzl geçmiş ilgilere dynn hem de dh esnek ir geikme ypısın ship oln Genelleştirilmiş ARCH () modeli geliştirilmiştir (Bildirii vd., 007). p i= < (p,q) modelleri de ARCH modelleri gii geikme değerleri oln p ve q nun lğı değere göre isimlendirilir (Çtlş, 008:7). Bun göre (p,q) modeli i y t ψ t i..(5) 56 N 0, h ) ( t.() p q = iε t i β j i= j= h t h t j

7 Alny İşletme Fkültesi Dergisi /(009)57 t t t y t ψ t ilgi kümesine ğlı olrk 0 koşullu ortlm ve h t koşullu vryns ile norml dğılım shiptir. (p,q) modeli şğıdki koşullrı sğlmlıdır. ε = y x (6) şeklinde gösterileilir. Burd serisi, ) p > 0, q 0 ) 0 > 0, i 0 i=0,,, p ) β 0 j=0,,, q j ARCH LM Testi ve HALFLİFE Ölçüsü ARCH LM testi ARCH tipi modellemelerin ypılilmesi için ir önkoşul testi niteliğindedir. Değişen vrynsın ortdn kldırılmsınd kullnıln ARCH tipi modeller, değişen vrynsın vrlığı durumund uygulnır. ARCH LM testi ir modelde ARCH etkisinin vrlığını tespit etmede kullnılır. Bu test için oş hipotez ARCH etkisinin olmdığı, lterntif hipotez ise ARCH etkisinin olduğu şeklindedir ve = 0. 0 düzeyi için, u düzeyden dh nlmlı modeller için sıfır hipotezi reddedilir. Hlflife ölçüsü ARCH tipi modellemelerin rdındn, prmetrelerden ( + β ) yol çıkrk voltilitenin etki zmnını tespit etmede kullnıln ir göstergedir ve HL = log(0.5) / log( + β ) formülüzsyonu ile ifde edilir (Akr, 008:0). 5. VERİLER VE ARAŞTIRMA BULGULARI 5.. Veriler Arştırmd kullnıln veriler İstnul Menkul Kıymetler Borssı elektronik veri dğıtım sisteminden lınmış olup, ile yıllrı rsındki zmn dilimini kpsyn İMKB Kurumsl Yönetim Endeksi ve İMKB 00 endeksi kpnış fiytlrındn (.ve. sens dhil olmk üzere) oluşmktdır. Çlışmd toplm 8 veri kullnılmıştır. Getiri ise kpnış fiytlrının, Getiri = ln( İmkKRY) ln( İmkKRY( )) ve Getiri = ln( İmk00) ln( İmk00( )) şeklinde formüle edilmesi ile hesplnmıştır. 5.. Arştırm Bulgulrı Aşğıdki çizelgede serilerin getirilerine dir tnımlyıı isttistiklere yer verilmiştir. Bun göre ortlm getiri zınd kurumsl yönetim endeksinin dh üyük ir negtif getiriye ship olduğu, dolyısıyl ilgili dönemde İmk 00 endeksine göre dh kötü ir performns sergilediği sonuun ulşılmktdır. Getiri serilerinin normlliğine kıldığınd ise serilerin norml dğılım sergilemediği görülmektedir. 57

8 İ.H.ÇARIKÇI, Ş.KALAYCI, İ.Y. GÖK/Kurumsl YönetimŞirket performnsı ilişkisi: İMKB kurumsl Çizelge. Getiri Serileri Betimleyii İsttistik Sonuçlrı Değerler Seriler Ortlm Medyn Mksimum Değer Minumum Değer Stndrt Spm Çrpıklık Bsıklık Jrque Ber Olsılık Değeri İmk KRY Endeksi E İmk 00 Endeksi.6E Getiri serilerinin zmn yolu grfikleri ise şekil() deki giidir. Bun göre her iki seri de sıfır ortlm etrfınd sçılım göstermektedir. Serilerin sit ir ortlm etrfınd sçılım göstermeleri durğn olileekleri hkkınd fikir vermektedir. Genel olrk zmn yolu grfiklerine kıldığınd İmk KRY nin İmk 00 e göre irz dh voltil ir görüntü sergilediği söyleneilir. Şekil. İmk KRY ve İmk 00 Getiri Serileri Zmn Yolu Grfikleri Getiri serilerinin voltilite modellemesinin ypılilmesi için durğn olmsı şrtı ulunduğundn, getiri serilerinin durğnlığı ADF irim kök testi ile sınnmıştır. Serilerin durğnlık test sonuçlrı şğıdki çizelgede yer lmktdır. 58

9 Alny İşletme Fkültesi Dergisi /(009)57 Çizelge. İmk KRY ve İmk 00 End. Getiri Serileri ADF Birim Kök Testi Sonuçlrı İMKB KRY ADF Test İsttistiği % Düzeyinde %5 Düzeyinde %0 Düzeyinde tisttistiği tolsılık değeri İMKB 00 ADF Test İsttistiği % Düzeyinde %5 Düzeyinde %0 Düzeyinde tisttistiği t olsılık değeri Bun göre ADF test isttistiği değerleri, tüm düzeylerde ki değerlerden dh küçük ulunmuştur. Dolyısıyl serinin irim kök rındırdığı şeklindeki sıfır hipotezi reddedilmektedir. Yni serilerin, frk lm işlemine gerek klmdn düzeyde durğn I(0) olduklrı sonuu orty çıkmktdır. Her iki getiri serisi de durğn ir ypı sergilemektedir. Durğnlıklrı test edilen serilerin modellemeleri Çizelge. ve Çizelge. te görüldüğü giidir. Bun göre modellemeleri içerisinde en uygun model AIC, SIC ve loglikelihood kriterleri z lınrk yrı ht kreler toplmı (HTK), R ve modelin nlmlılığı d göz önünde ulundurulrk tespit edileektir. AIC ve SIC kriterlerinin minumum olmsı eklenirken likelihood değerinin mksimum olmsı koşulu modeller içerisinde rnktır. Ayrı HTK nın minumum, R değerinin mksimum ve modelin F isttistiği olsılık değerinin = 0. 0 düzeyinde nlmlılığı göz önünde ulundurulktır. Çizelge. Kurumsl Yönetim Endeksi Modelleme Sonuçlrı Prmetreler (,) (,) (,) (,) (,) (,) C

10 İ.H.ÇARIKÇI, Ş.KALAYCI, İ.Y. GÖK/Kurumsl YönetimŞirket performnsı ilişkisi: İMKB kurumsl R HKT AIC SIC Likelihood F Olsılığı ARCHLM düzeyinde nlmlıdır düzeyinde nlmlıdır. 0. düzeyinde nlmlıdır. Prmetreler (,) (,) (,) (,) (,) (,) C R HKT AIC SIC Likelihood F Olsılığı ARCHLM düzeyinde nlmlıdır düzeyinde nlmlıdır. 0. düzeyinde nlmlıdır. 60

11 Alny İşletme Fkültesi Dergisi /(009)57 Prmetreler (,) (,) (,) (,) (,0) (,0) C R HKT AIC SIC Likelihood F Olsılığı ARCHLM düzeyinde nlmlıdır düzeyinde nlmlıdır. 0. düzeyinde nlmlıdır. Prmetreler (,0) (,0) (0,) (0,) (0,) (0,) C

12 İ.H.ÇARIKÇI, Ş.KALAYCI, İ.Y. GÖK/Kurumsl YönetimŞirket performnsı ilişkisi: İMKB kurumsl R HKT AIC SIC Likelihood F Olsılığı ARCHLM düzeyinde nlmlıdır düzeyinde nlmlıdır. 0. düzeyinde nlmlıdır. Getiri serisinin en uygun koşullu ortlm denklemini thmin etmek için En Küçük Kreler (EKK) yöntemi kullnılmıştır. AIC ve SIC kriterleri göz önünde ulundurulrk ypılrı inelenmiş, un göre AIC kriteri çısındn (,) modeli, SIC kriteri çısındn ise (,0) modeli uygun ulunmuştur. Fkt u iki modelin, log likelihood, F isttistiği, R, ht kreler toplmı ve prmetrelerin nlmlılığı değerleri inelendiğinde, u değerlerin hepsi için (,) modelinin dh uygun olduğu sonuu orty çıkmktdır. Bun göre EKK ile thmin edilen (,) koşullu denklemi şğıdki şekildedir. Getiri= *AR() *AR() *MA() *MA() *MA() Prmetrelerin hepside sit terim hriç = nlmlılık düzeyinde nlmlıdır. Ayrı AR ( ) + AR() < ve MA ( ) + MA() + MA() < koşullrı d sğlnmış ulunmktdır. Çizelgelerin sonlrınd tüm modellemeleri için değişen vryns durumunun tespiti için ypıln ARCHLM test sonuçlrı d görülmektedir. Bun göre tüm modellemelerinde değişen vryns gözlenmektedir. Uygun ulunn (,) modeli için de ARCHLM test sonuu

13 Alny İşletme Fkültesi Dergisi /(009)57 olrk ulunmuştur ki u = 0. 0 nlmlılık düzeyi için değişen vrynsın vrlığını göstermektedir. Dolyısıyl değişen vrynsın ortdn klkmsı için ARCH tipi modellemelere gidilmesi gerekmektedir. Prmetreler Çizelge. İMKB 00 Endeksi Modelleme Sonuçlrı (,) (,) (,) (,) (,) C 6.E E E E E 05 (,) 6.9E R HKT AIC SIC Likelihood F Olsılığı ARCHLM düzeyinde nlmlıdır düzeyinde nlmlıdır. 0. düzeyinde nlmlıdır. Prmetreler C (,) (,) (,) (,) (,) (,) 6.0E 6.E E05 6.5E E E

14 İ.H.ÇARIKÇI, Ş.KALAYCI, İ.Y. GÖK/Kurumsl YönetimŞirket performnsı ilişkisi: İMKB kurumsl R HKT AIC SIC Likelihood F Olsılığı ARCHLM düzeyinde nlmlıdır düzeyinde nlmlıdır. 0. düzeyinde nlmlıdır. Prmetreler (,) (,) (,) (,) (,0) (,0) C 6.E05 6.5E05 6.0E05.E05 6.0E05 6.9E R HKT AIC SIC Likelihood F Olsılığı ARCHLM

15 Alny İşletme Fkültesi Dergisi /(009) düzeyinde nlmlıdır düzeyinde nlmlıdır. 0. düzeyinde nlmlıdır. Prmetreler C (,0) (,0) (0,) (0,) (0,) (0,) 5.7E05 5.9E05.6E05.6E05.59E05.59E R HKT AIC SIC Likelihood F Olsılığı ARCHLM düzeyinde nlmlıdır düzeyinde nlmlıdır. 0. düzeyinde nlmlıdır. AIC ve SIC kriterleri göz önünde ulundurulrk ypılrı inelenmiş, un göre hem AIC hem de SIC kriteri tüm modeller içerisinde en küçük değeri (0,) modelinde lmış, dolyısıyl u model uygun ulunmuştur. Bun göre EKK ile thmin edilen (0,) modeli şğıdki şekildedir. Getiri =.6E MA() Prmetre sit terim hriç = 0. 0düzeyinde nlmlıdır. Ayrı MA( ) < koşulu d sğlnmktdır. Değişen vryns durumunun tespiti için ypıln ARCHLM test sonuçlrın göre, (0,) için sonuç olrk ulunmuştur ki u durum = 0.0 nlmlılık düzeyi için değişen vrynsın vrlığını göstermektedir. Yni htlrın eyz gürültü süreine ship olduğu şeklinde ki oş hipotez reddedilir. Dolyısıyl değişen vrynsın ortdn klkmsı için ARCH tipi modellemelere gidilmesi gerekmektedir. 65

16 İ.H.ÇARIKÇI, Ş.KALAYCI, İ.Y. GÖK/Kurumsl YönetimŞirket performnsı ilişkisi: İMKB kurumsl modellemelerinin rdındn değişen vrynsın ortdn kldırılmsı için ARCH tipi modellemelere gidilmiştir. Verilerin norml dğılım sergilememesinden ötürü ARCH modellemelerinde studentt dğılımı kullnılmış ve ARCH (p=,,) ve [(p=,,,) ve (q=,,)] modellemeleri gerçekleştirilmiştir. Bu modeller rsındn en uygun olnı yine AIC ve SIC kriterleri z lınrk tespit edileek, ynı zmnd log likelihood değeri, prmetrelerinin nlmlılığı, R nin yüksek oluşu, HTK nın minumumlşmsı d model seçmede dikkte lınk ve voltilite modellemesi gerçekleştirileektir. En uygun modelin elirlenmesinin rdındn değişen vryns durumunun ortdn klkıp klkmdığını tespit etmek için tekrr ARCH LM testi uygulnktır. Ve test isttistiği olsılık değeri, = nlmlılık düzeyinden dh üyükse ARCH LM testi için kuruln oş hipotez kul edileek yni değişen vrynsın ortdn klktığı sonuun erişileektir. Çizelge 5. İMKB Kurumsl Yönetim Endeksi ARCH Modelleme Sonuçlrı Prmetreler ARCH () ARCH () ARCH () (,) (,) (,) C 9.5E05.97E E E E β β R HKT AIC SIC Likelihood

17 Alny İşletme Fkültesi Dergisi /(009)57 ARCHLM düzeyinde nlmlıdır düzeyinde nlmlıdır. 0. düzeyinde nlmlıdır. Prmetreler (,) (,) (,) (,) (,) (,) C E E E E07 6.5E06.9E β β β R HKT AIC SIC Likelihood ARCHLM düzeyinde nlmlıdır düzeyinde nlmlıdır. 0. düzeyinde nlmlıdır. AIC kriteri çısındn en küçük değer (,) de, SIC kriteri çısındn en küçük değer ise (,) de görülmektedir. Fkt, ARCH ktsyılrının negtif çıkmsındn ötürü (,), (,), (,), (,) ve (,) modelleri değerlendirmeye lınmyktır. Kln modeller içerisinde prmetrelerin nlmlılığı göz önüne lındığınd, (,) modelinin tüm prmetreleri için nlmlılığı sğldığı ve en küçük SIC değerini de lmsındn ötürü en uygun model 67

18 İ.H.ÇARIKÇI, Ş.KALAYCI, İ.Y. GÖK/Kurumsl YönetimŞirket performnsı ilişkisi: İMKB kurumsl olrk seçilmiştir. (,) sonuçlrı ile ARCH ktsyılrının negtif olmmsı ve ktsyılr toplmının den küçük olmsı ( + β = ) koşullrı d sğlnmıştır. Modellemede (,) sonuun ulşılmsı, enzer çlışmlrd u modelin voltilite modelleme de irçok kez en uygun model olrk elirlenmiş olmsı durumu ile prlellik göstermektedir. (,) modellemesi sonuund değişen vryns durumunun ortdn klktığı ARCHLM test sonuu (0.766) ile de görülmektedir. Çizelge 6. İMKB 00 Endeksi ARCH Modelleme Sonuçlrı Prmetreler ARCH () ARCH () ARCH () (,) (,) (,) C E06.97E E β β β R HKT AIC SIC Likelihood ARCHLM düzeyinde nlmlıdır düzeyinde nlmlıdır. 0. düzeyinde nlmlıdır. 68

19 Alny İşletme Fkültesi Dergisi /(009)57 Prmetreler (,) (,) (,) (,) (,) (,) C E E06 8.6E E E06.E β β β R HKT AIC SIC Likelihood ARCHLM düzeyinde nlmlıdır düzeyinde nlmlıdır. 0. düzeyinde nlmlıdır. SIC kriteri çısındn en küçük değer (,) de orty çıkrken, AIC kriteri için en küçük değer (,) de orty çıkmıştır. Fkt (,), (,), (,), (,) modellerinde negtif ktsyılrın vrlığı, u modelleri değerlendirme dışı ırkmktdır. Kln modeller içerisinde zten en küçük SIC değerine ship (,) modeli prmetrelerin hepsinin nlmlılığını sğlmsı ve log likelihood değeri de göz önünde ulundurulduğund, en uygun model olrk orty çıkmktdır. 69

20 İ.H.ÇARIKÇI, Ş.KALAYCI, İ.Y. GÖK/Kurumsl YönetimŞirket performnsı ilişkisi: İMKB kurumsl (,) modelleme sonuçlrı ile ARCH ktsyılrının negtif olmmsı ve ktsyılr toplmının den küçük olmsı ( + β = ) koşullrı d sğlnmış ulunmktdır. (,) modellemesi sonuund değişen vryns durumunun ortdn klktığı ARCHLM test sonuu ( ) ile de görülmektedir. Tüm u sonuçlrdn sonr Hlfilife ölçüsü, SONUÇ İmk KRY için HL = log(0.5) / log(0.977)=0. 0 gün İmk 00 endeksi içinse HL = log(0.5) / log(0.9709)=. gün olrk orty çıkmıştır. Bun göre İmk KRY için dh uzun süreli ir voltilite söz konusudur. İMKB kurumsl yönetim endeksi ile İmk 00 endeksinin getiri ve getiri voltilitelerinin krşılştırıldığı çlışmd, önelikli olrk ele lınn dönemde getiri ortlmlrı sitçe krşılştırılmış ve kurumsl yönetim endeksi getiri ortlmsı 0,0000 ve İmk 00 endeksi getiri ortlmsı 0, olrk ulunmuştur. Her iki endeks için de negtif getiri söz konusu iken kurumsl yönetim endeksinin dh fzl negtif getiriye ship olduğu sonuun ulşılmıştır. Dolyısıyl slt getiri zlı ulşıln sonuç, kurumsl yönetim endeksinin performnsının dh iyi olmdığı şeklindedir. Çlışmnın ess ineleme konusu ise getiri voltilitelerinin krşılştırılmsı üzerine olmuştur. Durğn olduğu gerek korelogrm gerekse irim kök testleri ile tespit edilen seriler için önelikli olrk modellemeleri gerçekleştirilmiş ve u modellemeler içerisinde en uygun model hsi geçen kriterler z lınrk elirlenmiştir. Bun göre kurumsl yönetim endeksi için (,), İmk 00 endeksi içinse (0,) modellemeleri ypılmıştır. Bu modellemelere ARCHLM test isttistiği uygulnmsı sonuund değişen vrynsın vrlığı tespit edilmiş ve ARCH tipi modellemelere gidilmesi gerekliliği orty çıkmıştır. Ypıln ARCH modellemeleri ile her iki seri içinde (,) modellemesi en uygun model olrk elirlenmiş ve değişen vryns durumunun ortdn klktığı d tespit edilmiştir. (,) modellemesi sonuu voltilite ısrrılığını gösteren ( + β ) ölçüsü, kurumsl yönetim endeksi getiri voltilitesi için 0.977, İmk 00 endeksi içinde 0,9709 olrk orty çıkmıştır. Voltilite etkisinin ne kdr sürdüğünün ir göstergesi oln hlflife (HL) ölçüsü ile kurumsl yönetim endeksinde voltilitenin 0 gün, İmk 00 endeksinde ise gün sürdüğü tespit edilmiştir. Dolyısıyl kurumsl yönetim endeksinde voltilitenin dh yüksek olduğu ve u endeksin riskliliğinin dh üyük olduğu sonuun ulşılmıştır. Tüm u sonuçlrdn yol çıkılrk Türkiye de kurumsl yönetim ilkelerini enimseyen şirketlerin performnslrınd, diğer şirketlere göre ir frklılık olmdığı sonuun ulşılmıştır. 70

21 Alny İşletme Fkültesi Dergisi /(009)57 KAYNAKÇA AKAR, C., Hisse Senedi Getirilerinde Voltilite Ve Otokorelsyon ilişkisi: Er Grh Modeli, Elektronik Sosyl Bilimler Dergisi, Kış008, C.7 BİLDİRİCİ M., Ş. OKTAY Şdiye ve E. AYKAÇ, İMKB de Getiri Değişkenliğinin Hesplnmsınd ARCH/ Ailesi inin Kullnılmsı, 8. Türkiye Ekonometri ve İsttistik Kongresi, İnönü Üniversitesi, Mlty, 007 CHİANG H., An Empiril Study of Corporte Governne nd Corporte Performne, The Journl of Amerin Ademy of Business, Cmridge, Mrh 005 DAVİES A., Best Prtise İn Corporte Governne, Gover Pulishing, 006 DWİVEDİ N. nd JAİN A. K., Corporte Governne nd Performne of Indin Firms: The Effet of Bord Size nd Ownership, Employee Responsiilities nd Rights Journl, Vol. 7, No., Septemer 005 EHİKİOYA,B. I., Corporte Governne Struture And Firm Performne İn Developing Eonomies: Evidene From Nigeri, Corporte Governne, Vol..9, No., 009 GRUSZCZYNSKI, M., Corporte Governne nd Finnil Performne of Compnies in Polnd, Interntionl Advnes in Eonomi Reserh, 006 GÜRBÜZ, A. O., Kurumsl Yönetim: Ülkemizdeki Düzeyine İlişkin Değerlendirmeler, İSMMMO I. Uluslrrsı Muhsee Denetimi Sempozyumu, 005 KEASEY K., S., THOMPSON, M., WRİGHT, Corporte Governne, Aountility, Enterprise, nd İnterntionl Comprisons, John Wiley nd Sons, 005 KİM H.J., S.S. YOON, Corporte Governne And Fırm Performne In Kore, Mlysın Aountıng Revıew, Volume 6 No., 007 NİCHOLSON G. J. nd G. C. KİEL, Cn Diretors Impt Performne? A sesed test of three theories of orporte governne, Corporte Governne, Volume.5, Numer., July 007 OECD, Priniples of Corporte Governne, 00 PARK, Y. W. nd SHİN, H., Bord Composition nd Ernings Mngement in Cnd, Journl of Corporte Finne, Vol.0, Is., 00 SEVÜKTEKİN, M., M. NARGELEÇEKENLER, İstnul Menkul Kıymetler Borssınd Getiri Voltilitesinin Modellenmesi ve Önrporlnmsı, Ankr Üniversitesi SBF Dergisi, 6 7

22 İ.H.ÇARIKÇI, Ş.KALAYCI, İ.Y. GÖK/Kurumsl YönetimŞirket performnsı ilişkisi: İMKB kurumsl SOLOMON, J., A., SOLOMON, Corporte Governne nd Aountility, John Wiley nd Sons, 00 SPK, Kurumsl Yönetim İlkeleri, 00 SPK, Kurumsl Yönetim İlkeleri Uyum Rporu (Europen Corporte Governne Instıtute Avrup Kurumsl Yönetim Enstitüsü) 7

Şeref KALAYCI * Yusuf DEMİR * İbrahim Yaşar GÖK ** Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi (20) 2010, 104-120

Şeref KALAYCI * Yusuf DEMİR * İbrahim Yaşar GÖK ** Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi (20) 2010, 104-120 Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi (0) 010, 104-10 GETİRİ VOLATİLİTESİ-İŞLEM HACMİ İLİŞKİSİ: VADELİ İŞLEM VE OPSİYON BORSASI ÜZERİNDE AMPİRİK BİR UYGULAMA RETURN VOLATILITY-TRADING VOLUME RELATIONSHIP: AN EMPIRICAL

Detaylı

RASYONEL SAYILAR KESİR ÇEŞİTLERİ. www.unkapani.com.tr. 1. Basit Kesir. olduğuna göre, a, b tamsayı ve b 0 olmak üzere, a şeklindeki ifadelere

RASYONEL SAYILAR KESİR ÇEŞİTLERİ. www.unkapani.com.tr. 1. Basit Kesir. olduğuna göre, a, b tamsayı ve b 0 olmak üzere, a şeklindeki ifadelere RASYONEL SAYILAR, tmsyı ve 0 olmk üzere, şeklindeki ifdelere kesir denir. y kesrin pyı, ye kesrin pydsı denir. Örneğin,,,, kesirdir. kesrinde, py kesir çizgisi pyd, 0, 0 ise 0 0 dır.,, 0, syılrı irer 0

Detaylı

BANKA KARLILIK PERFORMANSININ ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ: TİCARİ BANKALAR İLE KATILIM BANKALARINDA BİR UYGULAMA

BANKA KARLILIK PERFORMANSININ ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ: TİCARİ BANKALAR İLE KATILIM BANKALARINDA BİR UYGULAMA BANKA KARLILIK PERFORMANSININ ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ: TİCARİ BANKALAR İLE KATILIM BANKALARINDA BİR UYGULAMA Yrd. Doç. Dr. Ali Cüneyt ÇETİN Süleymn Demirel Üniversitesi, İİBF, etin@iibf.sdu.edu.tr

Detaylı

Türkiye VI. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi * HRÜ Ziraat Fakültesi * Bahçe Bitkileri Bölümü * 04-08 Ekim 2011 * Şanlıurfa

Türkiye VI. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi * HRÜ Ziraat Fakültesi * Bahçe Bitkileri Bölümü * 04-08 Ekim 2011 * Şanlıurfa Türkiye VI. Ulusl Bhçe Bitkileri Kongresi * HRÜ Zirt Fkültesi * Bhçe Bitkileri Bölümü * 04-08 Ekim 2011 * Şnlıurf Seçilmiş Bzı Zerdli Genotiplerinin Polen Performnslrının Belirlenmesi Melike ÇETİNBAŞ 1,

Detaylı

İŞ ETKİ ÇİZGİSİ TEOREMİ. Balıkesir Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Müh. Bölümü Balıkesir, TÜRKİYE THEOREM OF WORK INFLUENCE LINE

İŞ ETKİ ÇİZGİSİ TEOREMİ. Balıkesir Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Müh. Bölümü Balıkesir, TÜRKİYE THEOREM OF WORK INFLUENCE LINE BAÜ Fen Bil. Enst. Dergisi (006).8. İŞ ETKİ ÇİZGİSİ TEOREMİ Scit OĞUZ, Perihn (Krkulk) EFE Blıkesir Üniversitesi Mühendislik Mimrlık Fkültesi İnşt Müh. Bölümü Blıkesir, TÜRKİYE ÖZET Bu çlışmd İş Etki Çizgisi

Detaylı

Bazı Sert Çekirdekli Meyve Türlerinde Çiçek Tozu Çimlenmesi ve Çim Borusu Uzunluğunun Çoklu Regresyon Yöntemi ile Modellenmesi

Bazı Sert Çekirdekli Meyve Türlerinde Çiçek Tozu Çimlenmesi ve Çim Borusu Uzunluğunun Çoklu Regresyon Yöntemi ile Modellenmesi Süleymn Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi Cilt 19, Syı 3, 92-97, 2015 Süleymn Demirel University Journl of Nturl nd Applied Sciences Volume 19, Issue 3, 92-97, 2015 DOI: 10.19113/sdufed.04496

Detaylı

Muhasebe Bilgilerinin Değer İlişkisinde Firmalara Özgü Faktörlerin Etkisi (*)

Muhasebe Bilgilerinin Değer İlişkisinde Firmalara Özgü Faktörlerin Etkisi (*) Attürk Üniversitesi Sosyl Bilimler Enstitüsü Dergisi 2013 17 (3): 313-326 Muhsebe Bilgilerinin Değer İlişkisinde Firmlr Özgü Fktörlerin Etkisi (*) Bülent AKKAYA (**) Hüseyin AKTAŞ (***) Öz: Muhsebe bilgilerinin

Detaylı

Yerel Topluluklar ve Yönetimler Arasında Sınır-Ötesi Đşbirliği Avrupa Çerçeve Sözleşmesine Ek Protokol

Yerel Topluluklar ve Yönetimler Arasında Sınır-Ötesi Đşbirliği Avrupa Çerçeve Sözleşmesine Ek Protokol Yerel Topluluklr ve Yönetimler Arsınd Sınır-Ötesi Đşirliği Avrup Çerçeve Sözleşmesine Ek Protokol Strsourg 9 Xl 1995 Avrup Antlşmlrı Serisi/159 Yerel Topluluklr vey Yönetimler rsınd Sınır-ötesi Đşirliği

Detaylı

Tablo 1: anket sorularına verilen cevapların % de dağılımı Anket soruları. % c. % a. % b

Tablo 1: anket sorularına verilen cevapların % de dağılımı Anket soruları. % c. % a. % b PROJENİN ADI: Kimy Öğretiminde Alterntif Öğretim Metodu PROJE AMACI: Kimy öğretiminde lterntif uygulm olrk nimsyon sunumu tekniğinin uygulnilirliğini örneklerle göstermek ve dh iyi nsıl öğreteilirim sorusun

Detaylı

"DEMOKRATİK KATILIM PLATFORMU" TARAFINDAN 49. TÜRKİYE JEOLOJİ KURULTAYI SIRASINDA YAPILMIŞ OLAN ANKETİN SONUÇLARI VE DEĞERLENDİRMESİ

DEMOKRATİK KATILIM PLATFORMU TARAFINDAN 49. TÜRKİYE JEOLOJİ KURULTAYI SIRASINDA YAPILMIŞ OLAN ANKETİN SONUÇLARI VE DEĞERLENDİRMESİ "DEMOKRATİK KATILIM PLATFORMU" TARAFINDAN 49. TÜRKİYE JEOLOJİ KURULTAYI SIRASINDA YAPILMIŞ OLAN ANKETİN SONUÇLARI VE DEĞERLENDİRMESİ "DEMOKRATİK KATILIM PLATFORMU" trfındn 49, Türkiye Jeoloji Kurultyı

Detaylı

1. Değişkenler ve Eğriler: Matematiksel Hatırlatma

1. Değişkenler ve Eğriler: Matematiksel Hatırlatma DERS NOTU 01 Son Hli Değildir, tslktır: Ekleme ve Düzenlemeler Ypılck BİR SOSYAL BİLİM OLARAK İKTİSAT VE TEMEL KAVRAMLAR 1 Bugünki dersin işleniş plnı: 1. Değişkenler ve Eğriler: Mtemtiksel Htırltm...

Detaylı

Liderlik ve Yönetim Tarzı Raporu

Liderlik ve Yönetim Tarzı Raporu Liderlik ve Yönetim Trzı Rporu Myıs 15 GİZLİ Liderlik ve Yönetim Trzı Rporu Giriş Myıs 15 Giriş LYTR, yönetii seçimi ve yönetim eerileri geliştirme ile ilgili kişilik konulrın odklnır. Bu rpor, profesyonel

Detaylı

VEKTÖRLER ÜNİTE 5. ÜNİTE 5. ÜNİTE 5. ÜNİTE 5. ÜNİT

VEKTÖRLER ÜNİTE 5. ÜNİTE 5. ÜNİTE 5. ÜNİTE 5. ÜNİT VKTÖRLR ÜNİT 5. ÜNİT 5. ÜNİT 5. ÜNİT 5. ÜNİT VKTÖRLR 1. Kznım : Vektör kvrmını çıklr.. Kznım : İki vektörün toplmını ve vektörün ir gerçek syıyl çrpımını ceirsel ve geometrik olrk gösterir. VKTÖRLR 1.

Detaylı

2013 YILI TÜRKİYE RADYO VE TELEVİZYON YAYINCILIĞI SEKTÖR RAPORU

2013 YILI TÜRKİYE RADYO VE TELEVİZYON YAYINCILIĞI SEKTÖR RAPORU 2 0 1 3YI L I R KL AMV Rİ L Rİ YL T ÜRKİ Y RADY OVT L Vİ ZY ONY A YI NCI L I ĞI S KT ÖRRAPORU R A T M R A D Y OT L V İ Z Y O NY A Y I N C I L A R I M S L KB İ R L İ Ğ İ L e y l ks o k kmu r t İ ş Me r

Detaylı

B - GERĐLĐM TRAFOLARI:

B - GERĐLĐM TRAFOLARI: ve Seg.Korum_Hldun üyükdor onrım süresinin dh uzun olmsı yrıc rnın izole edilmesini gerektirmesi; rızlnmsı hlinde r tdiltını d gerektireilmesi, v. nedenlerle, özel durumlr dışınd tercih edilmezler. - GERĐLĐM

Detaylı

FRENLER 25.02.2012 FRENLERİN SINIFLANDIRILMASI

FRENLER 25.02.2012 FRENLERİN SINIFLANDIRILMASI RENLER RENLER renler çlışmlrı itiriyle kvrmlr enzerler. Kvrmlr ir hreketin vey momentin diğer trf iletilmesini sğlrlr ve kıs ir süre içinde iki trftki hızlr iririne eşit olur. renler ise ir trftki hreketi

Detaylı

SAYILARIN ÇÖZÜMLENMESĐ ve BASAMAK KAVRAMI

SAYILARIN ÇÖZÜMLENMESĐ ve BASAMAK KAVRAMI YILLAR 00 00 004 00 006 007 008 009 010 011 ÖSS-YGS - 1 - - 1-1 1 SAYILARIN ÇÖZÜMLENMESĐ ve BASAMAK KAVRAMI,b,c,d birer rkm olmk üzere ( 0) b = 10 + b bc = 100+10+b bc = 100+10b+c bcd =1000+100b+10c+d

Detaylı

SERA KOŞULLARINDAFARKLI SULAMA SUYU MİKTARLARININ HIYAR BİTKİSİNİN BÜYÜME, GELİŞME VE VERİMİ ÜZERİNE ETKİSİ

SERA KOŞULLARINDAFARKLI SULAMA SUYU MİKTARLARININ HIYAR BİTKİSİNİN BÜYÜME, GELİŞME VE VERİMİ ÜZERİNE ETKİSİ OMÜ Zir. Fk. Dergisi, 5,(3):7-33 J. of F. of Agri., OMU, 5,(3):7-33 SERA KOŞULLARINDAFARKLI SULAMA SUYU MİKTARLARININ HIYAR BİTKİSİNİN BÜYÜME, GELİŞME VE VERİMİ ÜZERİNE ETKİSİ Bill CEMEK G.O.Ü. Zirt Fkültesi

Detaylı

ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ

ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ ESKİŞEHİR OSMNGZİ ÜNİVERSİESİ Müendislik Mimrlık Fkültesi İnşt Müendisliği Bölümü E-Post: ogu.met.topu@gmil.om We: ttp://mmf.ogu.edu.tr/topu Bilgisyr Destekli Nümerik nliz Ders notlrı met OPÇU n>m 8 8..

Detaylı

İntegral Uygulamaları

İntegral Uygulamaları İntegrl Uygulmlrı Yzr Prof.Dr. Vkıf CAFEROV ÜNİTE Amçlr Bu üniteyi çlıştıktn sonr; düzlemsel ln ve dönel cisimlerin cimlerinin elirli integrl yrdımı ile esplnileceğini, küre, koni ve kesik koninin cim

Detaylı

Mustafa YAĞCI, yagcimustafa@yahoo.com Parabolün Tepe Noktası

Mustafa YAĞCI, yagcimustafa@yahoo.com Parabolün Tepe Noktası Mustf YĞCI www.mustfgci.com.tr, 11 Ceir Notlrı Mustf YĞCI, gcimustf@hoo.com Prolün Tepe Noktsı Ö nce ir prolün tepe noktsı neresidir, onu htırltlım. Kc, prolün rtmktn zlm ve zlmktn rtm geçtiği nokt dieiliriz.

Detaylı

İnşaat Sektörüne Özgü İş Güvenliği Yönetim Sisteminin Aksiyomatik Tasarım İlkeleriyle Oluşturulması

İnşaat Sektörüne Özgü İş Güvenliği Yönetim Sisteminin Aksiyomatik Tasarım İlkeleriyle Oluşturulması İnşt Sektörüne Özgü İş Güvenliği Yönetim Sisteminin Aksiyomtik Tsrım İlkeleriyle Oluşturulmsı Öğr. Gr. Mert UZUN (mertuzunn@gmil.com) Doç. Dr. Selçuk ÇEBİ (scebi@yildiz.edu.tr) İçindekiler Amç Yöntem Bulgulr

Detaylı

Poli(3,8-diaminobenzo[c]sinolin-5-oksit)/Au Polimer Kompozitinin Elektrokimyasal Üretimi ve Elektrokromik Özelliklerinin İncelenmesi

Poli(3,8-diaminobenzo[c]sinolin-5-oksit)/Au Polimer Kompozitinin Elektrokimyasal Üretimi ve Elektrokromik Özelliklerinin İncelenmesi Poli(3,8-diminoenzo[c]sinolin-5-oksit)/Au Polimer Kompozitinin Elektrokimysl Üretimi ve Elektrokromik Özelliklerinin İncelenmesi ÖZET Bircn Hspult 1*, Ahmet Fert Üzdürmez 2, Fhriye Srı 1,Hndn Gülce 1,

Detaylı

GERİ KARIŞMALI ph NÖTRALİZASYON PROSESİNİN BİLGİSAYAR DESTEKLİ KONTROLÜ

GERİ KARIŞMALI ph NÖTRALİZASYON PROSESİNİN BİLGİSAYAR DESTEKLİ KONTROLÜ GERİ KARIŞMALI ph NÖTRALİZASYON PROSESİNİN BİLGİSAYAR DESTEKLİ KONTROLÜ Onur Ömer SÖĞÜT*, A. Fruk BAKAN**, Mesut AKGÜN* * YTÜ Dvutpş Kmpüsü, Kimy Mühendisliği Bölümü, 34210 Esenler, İstnul **YTÜ Elektrik

Detaylı

DENEY 6 THEVENIN, NORTON, DOĞRUSALLIK VE TOPLAMSALLIK KURAMLARININ UYGULAMALARI

DENEY 6 THEVENIN, NORTON, DOĞRUSALLIK VE TOPLAMSALLIK KURAMLARININ UYGULAMALARI T.C. Mltepe Üniversitesi Mühendislik ve Doğ Bilimleri Fkültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü ELK 201 DEVRE TEORİSİ DERSİ LABORATUVARI DENEY 6 THEVENIN, NORTON, DOĞRUSALLIK VE TOPLAMSALLIK KURAMLARININ

Detaylı

TEOG. Tam Sayılar ve Mutlak Değer ÇÖZÜM ÖRNEK ÇÖZÜM ÖRNEK TAMSAYILAR MUTLAK DEĞER

TEOG. Tam Sayılar ve Mutlak Değer ÇÖZÜM ÖRNEK ÇÖZÜM ÖRNEK TAMSAYILAR MUTLAK DEĞER TEOG Tm Syılr ve Mutlk Değer TAMSAYILAR Eksi sonsuzdn gelip, rtı sonsuz giden syılr tm syılr denir ve tm syılr kümesi Z ile gösterilir. Z = {...,,, 1,0,1,,,... } Tmsyılr kümesi ikiye yrılır: ) Negtif Tmsyılr:

Detaylı

İKİNCİ DERECEDEN DENKLEMLER

İKİNCİ DERECEDEN DENKLEMLER İKİNCİ DERECEDEN DENKLEMLER İKİNCİ DERECEDEN BİR BİLİNMEYENLİ DENKLEMLER TANIMLAR :, b, R ve 0 olmk üzere denklem denir. b = 0 denklemine, ikini dereeden bir bilinmeyenli Bu denklemde, b, gerçel syılrın

Detaylı

3N MOBİL HABERLEŞME HİZMETLERİNDE HİZMET KALİTESİ ÖLÇÜTLERİNİN ELDE EDİLMESİNE İLİŞKİN TEBLİĞ

3N MOBİL HABERLEŞME HİZMETLERİNDE HİZMET KALİTESİ ÖLÇÜTLERİNİN ELDE EDİLMESİNE İLİŞKİN TEBLİĞ 3N MOBİL HABERLEŞME HİZMETLERİNDE HİZMET KALİTESİ ÖLÇÜTLERİNİN ELDE EDİLMESİNE İLİŞKİN TEBLİĞ BİRİNCİ BÖLÜM Aç, Kps, Dynk, Tnılr ve Kısltlr Aç MADDE 1 (1) Bu Tebliğin cı, IMT 2000/UMTS Altypılrının Kurulsı

Detaylı

1988 ÖYS. 1. Toplamları 242 olan gerçel iki sayıdan büyüğü küçüğüne bölündüğünde bölüm 4, kalan 22 dir. Küçük sayı kaçtır?

1988 ÖYS. 1. Toplamları 242 olan gerçel iki sayıdan büyüğü küçüğüne bölündüğünde bölüm 4, kalan 22 dir. Küçük sayı kaçtır? 988 ÖYS. Toplmlrı 4 oln gerçel iki syıdn üyüğü küçüğüne ölündüğünde ölüm 4, kln dir. Küçük syı kçtır? A) 56 B) 5 C) 48 D) 44 E) 40. 0,5 6 devirli (peryodik) ondlık syısı şğıdkilerden hngisine eşittir?

Detaylı

RASYONEL SAYILAR. ÖRNEK: a<0<b<c koşulunu sağlayan a, b, c reel sayıları. tan ımsız. belirsiz. basit kesir

RASYONEL SAYILAR. ÖRNEK: a<0<b<c koşulunu sağlayan a, b, c reel sayıları. tan ımsız. belirsiz. basit kesir RASYONEL SAYILAR 0 ve, Z olmk üzere şeklindeki syılr rsyonel syı denir. 0 0 tn ımsız 0 0 elirsiz 0 sit kesir ileşik kesir Genişletilerek vey sdeleştirilerek elde edilen kesirlere denk kesirler denir. Sıfır

Detaylı

DENEY 2 OHM YASASI UYGULAMASI

DENEY 2 OHM YASASI UYGULAMASI T.C. Mltepe Üniversitesi Mühendislik ve Doğ Bilimleri Fkültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü ELK 201 DEVRE TEORİSİ DERSİ LABORATUVARI DENEY 2 OHM YASASI UYGULAMASI Hzırlynlr: B. Demir Öner Sime

Detaylı

DEĞİŞİK UYGULAMALARIN ÇİLEK AKENLERİNİN ÇİMLENMESİ ÜZERİNE ETKİLERİ

DEĞİŞİK UYGULAMALARIN ÇİLEK AKENLERİNİN ÇİMLENMESİ ÜZERİNE ETKİLERİ Btı Akdeniz Trımsl Arştırm Enstitüsü Derim Dergisi, 2009,26(2):1-10 ISSN 1300-3496 DEĞİŞİK UYGULAMALARIN ÇİLEK AKENLERİNİN ÇİMLENMESİ ÜZERİNE ETKİLERİ Nfiye ADAK Mustf PEKMEZCİ Hmide GÜBBÜK Akdeniz Üniversitesi

Detaylı

Sosyal Harcamalar ve İktisadi Büyüme İlişkisi: Türkiye Ekonomisinde 1960 2005 Dönemine Yönelik Bir Dinamik Analiz

Sosyal Harcamalar ve İktisadi Büyüme İlişkisi: Türkiye Ekonomisinde 1960 2005 Dönemine Yönelik Bir Dinamik Analiz Sosyl Hrcmlr ve İktisdi Büyüme İlişkisi: Türkiye Ekonomisinde 1960 2005 Dönemine Yönelik Bir Dinmik Anliz Sosyl Hrcmlr ve İktisdi Büyüme İlişkisi: Türkiye Ekonomisinde 1960 2005 Dönemine Yönelik Bir Dinmik

Detaylı

Profil Raporu. Ella Explorer. 2 Aralık 2008 GİZLİ

Profil Raporu. Ella Explorer. 2 Aralık 2008 GİZLİ Profil Rporu Ell Explorer Arlık GİZLİ Profil Rporu Ell Explorer Giriş Arlık Giriş Bu rpor profesyonel yrgı ile kullnılmlıdır. İçerdiği ifdeler; mülktlr, iyogrfik veriler ve diğer değerlendirme sonuçlrı

Detaylı

Bu ürünün bütün hakları. ÇÖZÜM DERGİSİ YAYINCILIK SAN. TİC. LTD. ŞTİ. ne aittir. Tamamının ya da bir kısmının ürünü yayımlayan şirketin

Bu ürünün bütün hakları. ÇÖZÜM DERGİSİ YAYINCILIK SAN. TİC. LTD. ŞTİ. ne aittir. Tamamının ya da bir kısmının ürünü yayımlayan şirketin Bu ürünün ütün hklrı ÇÖZÜM DERGİSİ YAYINCILIK SAN. TİC. LTD. ŞTİ. ne ittir. Tmmının y d ir kısmının ürünü yyımlyn şirketin önceden izni olmksızın fotokopi y d elektronik, meknik herhngi ir kyıt sistemiyle

Detaylı

KIVIRMA İŞLEMİNİN ŞEKİL ve BOYUTLARI

KIVIRMA İŞLEMİNİN ŞEKİL ve BOYUTLARI 2011 Şut KIVIRMA İŞEMİNİN ŞEKİ ve BOYUTARI Hzırlyn: Adnn YIMAZ AÇINIM DEĞERERİ 50-21 DİKKAT: İyi niyet, ütün dikkt ve çm krşın ynlışlr olilir. Bu nedenle onucu orumluluk verecek ynlışlıklr için, hiçir

Detaylı

Cebirsel ifadeler ve Özdeslik Föyü

Cebirsel ifadeler ve Özdeslik Föyü 6 Ceirsel ifdeler ve Özdeslik Föyü KAZANIMLAR Bsit ceirsel ifdeleri nlr ve frklı içimlerde yzr. Ceirsel ifdelerin çrpımını ypr. Özdeslikleri modellerle çıklr. 06 8. SINIF CEBiRSEL ifadeler VE ÖZDESLiK

Detaylı

İÇİNDEKİLER ORAN VE ORANTI... 267-278... 01-06 KESİR PROBLEMLERİ... 279-288... 01-05 HAVUZ VE İŞ PROBLEMLERİ... 289-298... 01-06

İÇİNDEKİLER ORAN VE ORANTI... 267-278... 01-06 KESİR PROBLEMLERİ... 279-288... 01-05 HAVUZ VE İŞ PROBLEMLERİ... 289-298... 01-06 PROBLEMLER İÇİNDEKİLER Syf No Test No ORAN VE ORANTI... 267-278... 01-06 KESİR PROBLEMLERİ... 279-288... 01-05 HAVUZ VE İŞ PROBLEMLERİ... 289-298... 01-06 SAYI PROBLEMLERİ... 299-314... 01-08 YAŞ PROBLEMLERİ...

Detaylı

ELEKTRİK DAĞITIM ȘİRKETLERİNİN SORUMLULUĞUNDAKİ YOL AYDINLATMASINA İLİȘKİN KURALLARIN İRDELENMESİ

ELEKTRİK DAĞITIM ȘİRKETLERİNİN SORUMLULUĞUNDAKİ YOL AYDINLATMASINA İLİȘKİN KURALLARIN İRDELENMESİ ELEKTRİK DAĞITIM ȘİRKETLERİNİN SORUMLULUĞUNDAKİ YOL AYDINLATMASINA İLİȘKİN KURALLARIN İRDELENMESİ M. Akif ȘENOL 1 Ercüment ÖZDEMİRCİ 2 M. Cengiz TAPLAMACIOĞLU 3 1 Enerji ve Tbii Kynklr Bknlığı, Ankr, 2

Detaylı

SAYISAL ÇÖZÜMLEME. Sayısal Çözümleme

SAYISAL ÇÖZÜMLEME. Sayısal Çözümleme SYISL ÇÖZÜMLEME Syısl Çözümleme SYISL ÇÖZÜMLEME Hft SYISL ÇÖZÜMLEMEDE HT KVRMI Syısl Çözümleme GİRİŞ Syısl nliz, mtemtik problemlerinin bilgisyr yrdımı ile çözümlenme tekniğidir Genellikle nlitik olrk

Detaylı

Anadolu Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü. Doç. Dr. Nil ARAS ENM411 Tesis Planlaması 2015-2016 Güz Dönemi

Anadolu Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü. Doç. Dr. Nil ARAS ENM411 Tesis Planlaması 2015-2016 Güz Dönemi Andolu Üniversitesi Mühendislik Fkültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü Doç. Dr. Nil ARAS ENM411 Tesis Plnlmsı 2015-2016 Güz Dönemi 2 Tesis (fcility) Tesis : Belli bir iş için kurulmuş ypı Tesis etmek :

Detaylı

BİTKİSEL ÜRETİMDE ÇİFTLİK GÜBRESİ VE BİYOGAZ KOMPOSTU KULLANIMININ YAYGINLAŞTIRILMASI

BİTKİSEL ÜRETİMDE ÇİFTLİK GÜBRESİ VE BİYOGAZ KOMPOSTU KULLANIMININ YAYGINLAŞTIRILMASI BİTKİSEL ÜRETİMDE ÇİFTLİK GÜBRESİ VE BİYOGAZ KOMPOSTU KULLANIMININ YAYGINLAŞTIRILMASI Yyımlyn: Türk - Almn Biyogz Projesi And Sokk No: 8/6 06580 Çnky, Ankr, Türkiye T: +90 312 466 70 56 T.C. Çevre ve Şehircilik

Detaylı

BOYUT ANALİZİ- (DIMENSIONAL ANALYSIS)

BOYUT ANALİZİ- (DIMENSIONAL ANALYSIS) BOYU ANAİZİ- (IMENSIONA ANAYSIS Boyut nlizi deneysel ölçümlerde ğımlı ve ğımsız deney değişkenleri rsındki krmşık ifdeleri elirlemekte kullnıln ir yöntemdir. eneylerde ölçülen tüm fiziksel üyüklükler temel

Detaylı

Cumhuriyet Dental Journal. Conservative approach for condylar fractures of children: a case report

Cumhuriyet Dental Journal. Conservative approach for condylar fractures of children: a case report Cumhuriyet Dentl Journl Volume 17 Issue 3 doi:10.7126/cdj.58140.1008001903 ville t http://dergiprk.ulkim.gov.tr/cumudj/ CASE REPORT Conservtive pproch for condylr frctures of children: cse report Niht

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Ön Söz...2. Matris Cebiri...3. Elementer İşlemler Determinantlar Lineer Denklem Sistemleri Vektör Uzayları...

İÇİNDEKİLER. Ön Söz...2. Matris Cebiri...3. Elementer İşlemler Determinantlar Lineer Denklem Sistemleri Vektör Uzayları... İÇİNDEKİLER Ön Söz... Mtris Cebiri... Elementer İşlemler... Determinntlr...7 Lineer Denklem Sistemleri...8 Vektör Uzylrı...6 Lineer Dönüşümler...48 Özdeğerler - Özvektörler ve Köşegenleştirme...55 Genel

Detaylı

ELEKTRĐK MOTORLARI ve SÜRÜCÜLERĐ DERS 03

ELEKTRĐK MOTORLARI ve SÜRÜCÜLERĐ DERS 03 ELEĐ MOOLA ve SÜÜCÜLEĐ DES 03 Özer ŞENYU Mrt 0 ELEĐ MOOLA ve SÜÜCÜLEĐ DA MOOLANN ELEĐ DEE MODELLEĐ E AAEĐSĐLEĐ ENDÜĐ DEESĐ MODELĐ Endüviye uygulnn gerilim (), zıt emk (E), endüvi srgı direni () ile temsil

Detaylı

DERİM SONRASI SICAK SU UYGULAMALARININ CALIFORNIA WONDER TİPİ BİBER MUHAFAZASI ÜZERİNE ETKİLERİ

DERİM SONRASI SICAK SU UYGULAMALARININ CALIFORNIA WONDER TİPİ BİBER MUHAFAZASI ÜZERİNE ETKİLERİ Btı Akdeniz Trımsl Arştırm Enstitüsü Derim Dergisi, 2008,25(2):44-51 ISSN 1300-3496 DERİM SONRASI SICAK SU UYGULAMALARININ CALIFORNIA WONDER TİPİ BİBER MUHAFAZASI ÜZERİNE ETKİLERİ Kmile ULUKAPI Mustf ERKAN

Detaylı

Yüksek sayıda makalelerin sırrı

Yüksek sayıda makalelerin sırrı Yüksek syıd mklelerin sırrı Prof. Dr. Metin Blcı Türk ilim cmisının 2010 yılınd en çok yyın yptığı ilk 10 ilimsel derginin nlizini yptı. Bun göre toplm 21.529 mklenin %10 unun çok düşük düzeyde ve üstelik

Detaylı

SIMULATION AND POWER FLOW CONTROL OF WIND-DIESEL HYBRID POWER SYSTEM

SIMULATION AND POWER FLOW CONTROL OF WIND-DIESEL HYBRID POWER SYSTEM 5. Uluslrrsı İleri Teknolojiler Sempozyumu (ITS 09), 13-15 Myıs 2009, Krük, Türkiye RÜZGR-DİESEL HİRİT GÜÇ SİSTEMİNİN SİMULSYONU VE GÜÇ KIŞI KONTROLÜ SIMULTION ND POWER FLOW ONTROL OF WIND-DIESEL HYRID

Detaylı

Borlanmış AISI 8640 Çeliğinin Abrasif Aşınma Davranışı

Borlanmış AISI 8640 Çeliğinin Abrasif Aşınma Davranışı 6 th Interntionl Advned Tehnologies Symposium (IATS 11), 16-18 My 2011, Elzığ, Turkey Borlnmış AISI 8640 Çeliğinin Arsif Aşınm Dvrnışı Ç. Demirel 1, M. Çetin 2 Krük Üniversitesi, Teknik Eğitim Fkültesi,

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI EĞİTİM TEKNOLOJİLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Ölçme Değerlendirme ve Açıköğretim Kurumları Daire Başkanlığı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI EĞİTİM TEKNOLOJİLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Ölçme Değerlendirme ve Açıköğretim Kurumları Daire Başkanlığı T.C. MİLLÎ EĞİTİM BKNLIĞI EĞİTİM TEKNOLOJİLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Ölçme Değerlendirme ve çıköğretim Kurumlrı Dire Bşknlığı KİTPÇIK TÜRÜ T.C. SĞLIK BKNLIĞI PERSONELİNİN UNVN DEĞİŞİKLİĞİ SINVI 43. GRUP: ELEKTRİK

Detaylı

TRAFİK SAYIMLARI, BÖLGE NÜFUSLARI VE BÖLGELER ARASI UZAKLIKLARI KULLANARAK BAŞLANGIÇ-SON MATRİSİ TAHMİNİ

TRAFİK SAYIMLARI, BÖLGE NÜFUSLARI VE BÖLGELER ARASI UZAKLIKLARI KULLANARAK BAŞLANGIÇ-SON MATRİSİ TAHMİNİ Gzi Üniv. Müh. Mim. Fk. Der. J. Fc. Eng. Arch. Gzi Univ. Cilt 4, No, 9-36, 009 Vol 4, No, 9-36, 009 TRAFİK SAYIMLARI, BÖLGE NÜFUSLARI VE BÖLGELER ARASI UZAKLIKLARI KULLANARAK BAŞLANGIÇ-SON MATRİSİ TAHMİNİ

Detaylı

Üslü Sayılar MATEMATİK. 5.Hafta. Hedefler. Öğr.Gör. Esrin PALAS BOZKURT Öğr.Gör. Muhsin ÇELİK. Bu üniteyi çalıştıktan sonra;

Üslü Sayılar MATEMATİK. 5.Hafta. Hedefler. Öğr.Gör. Esrin PALAS BOZKURT Öğr.Gör. Muhsin ÇELİK. Bu üniteyi çalıştıktan sonra; MATEMATİK Üslü Syılr Öğr.Gör. Esrin PALAS BOZKURT Öğr.Gör. Muhsin ÇELİK 5.Hft Hedefler Bu üniteyi çlıştıktn sonr; Gerçel syılrd üslü işlemler ypbilecek, Üslü denklem ve üslü eşitsizlikleri çözebileceksiniz.

Detaylı

DENEY 2 Wheatstone Köprüsü

DENEY 2 Wheatstone Köprüsü 0-05 Güz ULUDĞ ÜNİESİTESİ MÜHENDİSLİK FKÜLTESİ ELEKTİK-ELEKTONİK MÜHENDİSLİĞİ ÖLÜMÜ EEM0 Elektrik Devreleri Lorturı I 0-05 DENEY Whetstone Köprüsü Deneyi Ypnın Değerlendirme dı Soydı : Deney Sonuçlrı (0/00)

Detaylı

DENEY 6. İki Kapılı Devreler

DENEY 6. İki Kapılı Devreler 004 hr ULUDĞ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FKÜLTESİ ELEKTRİKELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ ÖLÜMÜ ELN04 Elektrik Devreleri Lorturı II 004 hr DENEY 6 İki Kpılı Devreler Deneyi Ypnın Değerlendirme dı Soydı : Ön Hzırlık

Detaylı

LYS LİMİT VE SÜREKLİLİK KONU ÖZETLİ ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI

LYS LİMİT VE SÜREKLİLİK KONU ÖZETLİ ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI LYS LİMİT VE SÜREKLİLİK KONU ÖETLİ ÇÖÜMLÜ SORU BANKASI ANKARA İÇİNDEKİLER Limit Kvrmı ve Grfik Sorulrı... Limitle İlgili Bzı Özellikler...7 Genişletilmiş Reel Sılrd Limit... Bileşke Fonksionun Limiti...

Detaylı

Terimler: Sabit Terim: Katsayılar: ÖR: 3x 2-4x cebirsel ifadesine göre aşağıdaki. Terimler: Sabit Terim: Katsayılar: Terimler: Sabit Terim:

Terimler: Sabit Terim: Katsayılar: ÖR: 3x 2-4x cebirsel ifadesine göre aşağıdaki. Terimler: Sabit Terim: Katsayılar: Terimler: Sabit Terim: 08 8. SINIF CEBiRSEL ifade VE ÖZDESLiK Ceirsel İfde:En z ir ilinmeyen ve ir işlem içeren ifdelere ceirsel ifdeler denir. Terim ÖR: x 2 -y+5 ceirsel ifdesine göre şğıdki sorulrı cevplyınız.. 2x + 3y - 5

Detaylı

STRATEJİK DIŞ TİCARET POLİTİKALARI VE TEKNOLOJİ TRANSFERİ. YÜKSEK LİSANS TEZİ Müh. Tahir KAFADAR

STRATEJİK DIŞ TİCARET POLİTİKALARI VE TEKNOLOJİ TRANSFERİ. YÜKSEK LİSANS TEZİ Müh. Tahir KAFADAR İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ STRATEJİK DIŞ TİCARET POLİTİKALARI VE TEKNOLOJİ TRANSFERİ YÜKSEK LİSANS TEZİ Müh. Thir KAFADAR Anbilim Dlı : İŞLETME MÜHENDİSLİĞİ Progrmı : İŞLETME

Detaylı

Seyyar (Gezgin) Satıcı Problemi. Ders 13

Seyyar (Gezgin) Satıcı Problemi. Ders 13 Seyyr (Gezin) Stıı Prolemi ers Seyyr (Gezin) Stıı Prolemi Sn Frniso Seyyr stıı prolemi, en önemli loritm prolemlerinden iridir. NP-Tm oln prolem şu şekildedir: ir seyyr stıı mllrını n rklı şeirlerde stmk

Detaylı

b göz önünde tutularak, a,

b göz önünde tutularak, a, 3.ALT GRUPLAR Tnım 3.. bir grup ve G, nin boş olmyn bir lt kümesi olsun. Eğer ( ise ye G nin bir lt grubu denir ve G ile gösterilir. ) bir grup Not 3.. ) grubunun lt grubu olsun. nin birimi ve nin birimi

Detaylı

ÇOK KATMANLI HABERLEŞME SİSTEMLERİNDE LİNK YEDEKLEME VE KURTARMA YÖNTEMLERİ

ÇOK KATMANLI HABERLEŞME SİSTEMLERİNDE LİNK YEDEKLEME VE KURTARMA YÖNTEMLERİ ÇOK KTMNLI HRLŞM SİSTMLRİN LİNK YKLM V KURTRM YÖNTMLRİ r. Murt Koyunu tılım Üniversitesi, ilgisyr Mühendisliği ölümü, İnek,Gölbşı, nkr mkoyunu@tilim.edu.tr ÖZT ilişim teknolojilerindeki gelişmeler, hem

Detaylı

İ.Ü. Orman Fakültesi Stratejik Plan Çalışmaları İzleme Değerlendirme ve İç Kontrol Yönergesi. Amaç ve Kapsam. Dayanak

İ.Ü. Orman Fakültesi Stratejik Plan Çalışmaları İzleme Değerlendirme ve İç Kontrol Yönergesi. Amaç ve Kapsam. Dayanak İ.Ü. Ormn Fkültesi Strtejik Pln Çlışmlrı Değerlendirme ve İç Kontrol Yönergesi Amç ve Kpsm Mdde 1: Bu yönergenin birinci mcı İ.Ü. Ormn Fkültesi nin Strtejik Pln kpsmınd yürüttüğü çlışmlrı nesnel bir yklşıml

Detaylı

KAN GLUKOZ DÜZEYİNİN REGÜLASYONU

KAN GLUKOZ DÜZEYİNİN REGÜLASYONU PAROKSETİNİN KAN GLUKOZ DÜZEYİNDE YAPTIĞI DEĞİŞİKLİKLERİN OLASI MEKANİZMALARININ ARAŞTIRILMASI Yrd.Doç.Dr. Murt Kesim Krdeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fkültesi Frmkoloji Anilim Dlı -TRABZON KAN GLUKOZ DÜZEYİNİN

Detaylı

0;09 0;00018. 5 3 + 3 2 : 1 3 + 2 3 4 5 1 2 işleminin sonucu kaçtır? A) 136 87 0;36 0;09. 10. a = 0,39 b = 9,9 c = 1,8 d = 3,7.

0;09 0;00018. 5 3 + 3 2 : 1 3 + 2 3 4 5 1 2 işleminin sonucu kaçtır? A) 136 87 0;36 0;09. 10. a = 0,39 b = 9,9 c = 1,8 d = 3,7. MC. + + +.. Rsyonel Syılr TEST I sonsuz kesrinin eşiti kçtır? A) B) C) D) E) 4 www.mtemtikclu.com, 006 Ceir Notlrı. 8. Gökhn DEMĐR, gdemir@yhoo.com.tr 0;0 0;0008 = 0; x ise x kçtır? A) 0,0 B) 0,000 C)

Detaylı

3. BOOLE CEBRĐ A Z. Şekil 3-3 DEĞĐL işleminin anahtar devrelerindeki karşılığı

3. BOOLE CEBRĐ A Z. Şekil 3-3 DEĞĐL işleminin anahtar devrelerindeki karşılığı 3. BOOLE CEBRĐ B Z 1854 yılınd mtemtikçi ve filozof George Boole, mntığın sistemtik olrk inelenmesi için şimdi Boole eri dediğimiz ir eir sistemi geliştirdi. Sonr 1938 yılınd C. E. Shnnon, nhtrlm eri denilen

Detaylı

T.C. NİĞDE ÜNİVERSİTESİ BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEKOKULU SPOR YÖNETİCİLİĞİ BÖLÜMÜ DERS İÇERİKLERİ

T.C. NİĞDE ÜNİVERSİTESİ BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEKOKULU SPOR YÖNETİCİLİĞİ BÖLÜMÜ DERS İÇERİKLERİ SYF:1/6 I. YRIYIL DERSLERİ SPY1001 BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR BİLİMLERİ (3 0) KTS:4 BEDEN EĞİTİMİ, VE SPOR KVRMLRINI VE MESLEKİ LNLRINI TNITMK İNSN VE BEDEN EĞİTİMİ SPOR RSINDKİ İLİŞKİLERİ İNCELEMEK SPY1003

Detaylı

Kariyer Gelişim Raporu

Kariyer Gelişim Raporu Kriyer Gelişim Rporu 22 Myıs 215 GİZLİ Kriyer Gelişim Rporu Giriş 22 Myıs 215 Giriş Bu rpor kişinin tipik yşm trzını tnımlmktdır. Rpord yer ln ifdeler kişinin 16PF Kişilik Envnterinde ldığı sonuçlr ve

Detaylı

1.6 ELEKTROMOTOR KUVVET VE POTANSİYEL FARK

1.6 ELEKTROMOTOR KUVVET VE POTANSİYEL FARK .6 ELEKTROMOTOR KUVVET VE POTANSİYEL FARK İki uundn potnsiyel frk uygulnmış metl iletkenlerde, serest elektronlr iletkenin yüksek potnsiyeline doğru çekilirler. Elektrik kımını oluşturn, elektronlrın u

Detaylı

c) Bire bir fonksiyon: eğer fonksiyonun görüntü kümesindeki her elemanının tanım kümesinde yalnız bir karşılığı varsa bu fonksiyonlara denir.

c) Bire bir fonksiyon: eğer fonksiyonun görüntü kümesindeki her elemanının tanım kümesinde yalnız bir karşılığı varsa bu fonksiyonlara denir. FONKSİYONLAR Boş kümeden frklı oln A ve B kümeleri verildiğinde, A kümesindeki her elemnı B kümesindeki ir elemn krşı getiren ğıntıy A dn B ye fonksiyon denir. y=f(x) ile gösterilir. Bir diğer ifdeyle

Detaylı

ORAN ve ORANTI-1 ORAN-ORANTI KAVRAMI. 1. = olduğuna göre, aşağıdaki ifadelerin. + c c sisteminin çözümüne. 3. olduğuna göre, nin değeri

ORAN ve ORANTI-1 ORAN-ORANTI KAVRAMI. 1. = olduğuna göre, aşağıdaki ifadelerin. + c c sisteminin çözümüne. 3. olduğuna göre, nin değeri ORAN ve ORANTI- ORAN-ORANTI KAVRAMI A) B) 9 C) 7 D) 5 E). olduğun göre, şğıdki ifdelerin hngisi d doğrudur? + d A) d + 4 + d C) 4 d E) 5 + 5 5 5 + d d + d B) n + m n + md D) d x y z. 4 5 sisteminin çözümüne

Detaylı

1987 ÖSS A) 0 B) 2. A) a -2 B) (-a) 3 C) a -3 D) a -1 E) (-a) 2 A) 1 B) 10 C) 10 D) 5 10 E) a+b+c=6 olduğuna göre a 2 +b 2 +c 2 toplamı kaçtır?

1987 ÖSS A) 0 B) 2. A) a -2 B) (-a) 3 C) a -3 D) a -1 E) (-a) 2 A) 1 B) 10 C) 10 D) 5 10 E) a+b+c=6 olduğuna göre a 2 +b 2 +c 2 toplamı kaçtır? 987 ÖSS. Yukrıdki çıkrm işlemine göre, K+L+M toplmı şğıdkilerden hngisine dim eşittir? A) M B) L C) K M K 5. 4 işleminin sonucu kçtır? A) 0 B) C) 5 4 5. Aşğıdki toplm işleminde her hrf sıfırın dışınd fklı

Detaylı

BETONARME KİRİŞLERİN DIŞTAN YAPIŞTIRILAN ÇELİK LEVHALARLA KESMEYE KARŞI GÜÇLENDİRİLMESİ

BETONARME KİRİŞLERİN DIŞTAN YAPIŞTIRILAN ÇELİK LEVHALARLA KESMEYE KARŞI GÜÇLENDİRİLMESİ BETONARME KİRİŞLERİN DIŞTAN YAPIŞTIRILAN ÇELİK LEVHALARLA KESMEYE KARŞI GÜÇLENDİRİLMESİ Sinn ALTIN 1, Özgür ANIL 2, M. Emin KARA 3 1 İnşt Müh. Böl. Prof. Dr., Gzi Üniversitesi, Mltepe, Ankr, Türkiye, 06570

Detaylı

DRC üst taban, 6 alt taban olmak üzere 12 mavi kare vardır. 4. Sekiz basamaklı herhangi bir özel sayı x = abcdefgh olsun. Deneme - 2 / Mat.

DRC üst taban, 6 alt taban olmak üzere 12 mavi kare vardır. 4. Sekiz basamaklı herhangi bir özel sayı x = abcdefgh olsun. Deneme - 2 / Mat. Deneme - / Mt MATEMATİK DENEMESİ. 6 üst tn, 6 lt tn olmk üzere mvi kre vrdır. Ypının tüm yüzeyi kreden oluştuğun göre, 6 7. 0,.., f -, 0, p. 0,. c- m.,,. ^- h.. 7. ^- h 7 - ulunur. +. c m olur. ( ) 9 c

Detaylı

on8 S İ G O R T A C I L I K S E K T Ö R Ü K U R U M S A L W E B S İ T E L E R İ G E N E L A N A L İ Z Ç A L I Ş M A S I

on8 S İ G O R T A C I L I K S E K T Ö R Ü K U R U M S A L W E B S İ T E L E R İ G E N E L A N A L İ Z Ç A L I Ş M A S I on8 S İ G O R T A C I L I K S E K T Ö R Ü K U R U M S A L W E B S İ T E L E R İ G E N E L A N A L İ Z Ç A L I Ş M A S I Kurumsl web sitelerinin en büyük hedefi; kullnıcılrı müşteri, müşterileri kullnıcı

Detaylı

FONKSĐYONLAR MATEMATĐK ĐM. Fonksiyonlar YILLAR 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

FONKSĐYONLAR MATEMATĐK ĐM. Fonksiyonlar YILLAR 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 YILLAR 00 00 00 005 006 007 008 009 00 0 ÖSS-YGS - - - - - - LYS - - - - - - - - FONKSĐYONLAR A ve B oşn frklı iki küme olsun A dn B ye tnımlı f fonksiyonu f : A B ile gösterilir A y tnım kümesi, B ye

Detaylı

Sürücü seçme ve değerlendirmede özbildirime dayalı psikolojik ölçeklerin yeri

Sürücü seçme ve değerlendirmede özbildirime dayalı psikolojik ölçeklerin yeri Ysk ve Durk Btıgün 235 Arştırm / Originl rticle Sürücü seçme ve değerlendirmede özildirime dylı psikolojik ölçeklerin yeri Yeşim YASAK, 1 2 Ayşegül DURAK BATIGÜN ÖZET Amç: Bu çlışmnın mcı, trfik psikolojisi

Detaylı

T.C.. VALİLİĞİ.. OKULU/LİSESİ

T.C.. VALİLİĞİ.. OKULU/LİSESİ T.C.. VALİLİĞİ.. OKULU/LİSESİ../. EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ÖĞRENCİNİN Adı Soydı Sınıfı No Eğitimde fed edilecek fert yoktur. Mustf Keml ATATÜRK T.C... VALİLİĞİ/KAYMAKAMLIĞI Milli Eğitim Müdürlüğü. OKULU/LİSESİ

Detaylı

II. DERECEDEN DENKLEMLER

II. DERECEDEN DENKLEMLER ünite DEEEDE DEKEME Dereceden Denklemler TEST 0 x x + = 0 denkleminin kökleri x ve x dir 6 x + x + x işleminin sonucu kçtır? ) B) ) D) E) x + bx + = 0 x - denkleminin reel syılrdki çözüm kümesi bir elemnlı

Detaylı

İlişkisel Veri Modeli. İlişkisel Cebir İşlemleri

İlişkisel Veri Modeli. İlişkisel Cebir İşlemleri İlişkisel Veri Modeli İlişkisel Cebir İşlemleri Veri işleme (Mnipultion) işlemleri (İlişkisel Cebir İşlemleri) Seçme (select) işlemi Projeksiyon (project) işlemi Krtezyen çrpım (crtesin product) işlemi

Detaylı

BİRECİK MYO MUHASEBE VE VERGİ UYGULAMALARI PROGRAMI N.Ö DERS İÇERİKLERİ 1.YIL1. YARIYIL (1. SINIF GÜZ YARIYILI)

BİRECİK MYO MUHASEBE VE VERGİ UYGULAMALARI PROGRAMI N.Ö DERS İÇERİKLERİ 1.YIL1. YARIYIL (1. SINIF GÜZ YARIYILI) BİRECİK MESLEK YÜKSEKOKULU MUHASEBE VE VERGİ UYGULAMALARI PROGRAMI 1.SINIFGÜZYARIYILI (1.Yrıyıl) Sır D.Kodu DERSİN ADI Uygulm 1 1205141 TÜRK DİLİ-I 2 0 2 Z 2 2 1205142 ATATÜRK İLKELERİVEİNKILAPTARİHİ-I

Detaylı

TYT / MATEMATİK Deneme - 6

TYT / MATEMATİK Deneme - 6 . Herbir hücrenin sol üst köşesinde kreler içine yzıln syılrın işlemin sonucunu verdiğine dikkt ederek syılrı yerleştirmeliyiz. 7 6 T N M 5 6 T X. ^ h ^ h bulur. M N. 0 6 6 6 0 5 5 5 6 6 5 5 ^5h ^5h ^h

Detaylı

Devirli Ondalık Sayıyı Rasyonel Sayıya Çevirme:

Devirli Ondalık Sayıyı Rasyonel Sayıya Çevirme: Ardışık Syılr Toplm Formülleri Ardışık syılrın toplmı: 1 + 2 + 3 +...+ n =.(+) Ardışık çift syılrın toplmı : 2 + 4 + 6 +... + 2n = n.(n+1) Ardışık tek syılrın toplmı: 1 + 3 + 5 +... + (2n 1) = n.n=n 2

Detaylı

İKİNCİ BÖLÜM REEL SAYI DİZİLERİ

İKİNCİ BÖLÜM REEL SAYI DİZİLERİ Prof.Dr.Hüseyi ÇAKALLI İKİNCİ BÖLÜM REEL SAYI DİZİLERİ Bu ölümde dizileri, yi tım kümesi doğl syılr kümesi, değer kümesi, reel syılr kümesii ir lt kümesi ol foksiyolrı iceleyeceğiz... Ykısk Diziler. Öce

Detaylı

DEĞİŞİK PAPAYA ÇEŞİTLERİNDE (CARICA PAPAYA L.) TOHUMLARA YAPILAN BAZI ÖN İŞLEMLERİN TOHUM ÇİMLENME ORANI VE SÜRESİ ÜZERİNE ETKİLERİ *

DEĞİŞİK PAPAYA ÇEŞİTLERİNDE (CARICA PAPAYA L.) TOHUMLARA YAPILAN BAZI ÖN İŞLEMLERİN TOHUM ÇİMLENME ORANI VE SÜRESİ ÜZERİNE ETKİLERİ * AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, 26, 19(1), 17-11 DEĞİŞİK PAPAYA ÇEŞİTLERİNDE (CARICA PAPAYA L.) TOHUMLARA YAPILAN BAZI ÖN İŞLEMLERİN TOHUM ÇİMLENME ORANI VE SÜRESİ ÜZERİNE ETKİLERİ * Esm

Detaylı

BÖLÜM 3 : RASLANTI DEĞİŞKENLERİ

BÖLÜM 3 : RASLANTI DEĞİŞKENLERİ BÖLÜM : RASLANTI DEĞİŞKENLERİ (Rndom Vribles Giriş: Bölüm de olsılık fonksionu, denein örneklem uzını oluşurn sonuçlrın erimleri ile belirleniordu. Örneğin; iki zr ıldığınd, P gelen 6 olsı sırlı ikilinin

Detaylı

THÉVENİN, NORTON, MAKSİMUM GÜÇ TEOREMİ ve DEVRE PARAMETRELERİ

THÉVENİN, NORTON, MAKSİMUM GÜÇ TEOREMİ ve DEVRE PARAMETRELERİ DENEY NO: 4 THÉENİN, NORTON, MAKSİMUM GÜÇ TEOREMİ ve DERE PARAMETRELERİ Mlzeme ve Cihz Litei:. 330 direnç det. k direnç 3 det 3.. k direnç det 4. 3.3 k direnç det 5. 5.6 k direnç det 6. 0 k direnç det

Detaylı

ÜNİTE - 7 POLİNOMLAR

ÜNİTE - 7 POLİNOMLAR ÜNİTE - 7 BÖLÜM Polinomlr (Temel Kvrmlr) -. p() = 3 + n 6 ifdesi bir polinom belirttiğine göre n en z 5. p( + ) = + 4 + Test - olduğun göre, p() polinomunun ktsyılr toplmı p() polinomund terimlerin kuvvetleri

Detaylı

İntegralin Uygulamaları

İntegralin Uygulamaları Bölüm İntegrlin Uygulmlrı. Aln f ve g, [, b] rlığındki her x için f(x) g(x) eşitsizliğini sğlyn sürekli fonksiyonlr olmk üzere y = f(x), y = g(x) eğrileri, x = ve x = b düşey doğrulrı rsındki S bölgesini

Detaylı

*Corresponding Author Tel.:+90-332-223 19 42; fax:+90-332-241 06 35 E-mail:fyildiz@selcuk.edu.tr

*Corresponding Author Tel.:+90-332-223 19 42; fax:+90-332-241 06 35 E-mail:fyildiz@selcuk.edu.tr Selçuk Üniversitesi ISSN 130/6178 Journl of Technicl-Online Volume 10, Number:1-011 Cilt 10, Syı:1-011 ÇAPRAZ İLİŞKİ METODUYLA İRİS TANIMA Ferruh YILDIZ,*, Nurdn Akhn BAYKAN b Selçuk Üniversitesi, Hrit

Detaylı

İkinci Dereceden Denklemler

İkinci Dereceden Denklemler İkini Dereeden Denkleler İKİNCİ DERECEDEN BİR BİLİNMEYENLİ DENKLEMLER TANIMLAR :,, R ve olk üzere + + denkleine, ikini dereeden ir ilineyenli denkle denir Bu denkledeki,, gerçel syılrın ktsyılr, e ilineyen

Detaylı

İNTERNET TE SPOR PAZARLAMASINDA AHS YÖNTEMİ: TÜRKİYE FUTBOL SÜPER LİGİ TAKIMLARI ÖRNEĞİ

İNTERNET TE SPOR PAZARLAMASINDA AHS YÖNTEMİ: TÜRKİYE FUTBOL SÜPER LİGİ TAKIMLARI ÖRNEĞİ İNTERNET TE SPOR PAZARLAMASINDA AHS YÖNTEMİ: TÜRKİYE FUTBOL SÜPER LİGİ TAKIMLARI ÖRNEĞİ Snem ALKİBAY *, slkiby@gzi.edu Aytül Dğlı EKMEKCİ, yekmekci@pu.edu.tr Bu çlışmd spor kulüplerinin İnternet üzerindeki

Detaylı

Depolama Süresinin Bazı Hıyar Çeşitlerinde Mekanik Özelliklere Olan Etkisinin Belirlenmesi *

Depolama Süresinin Bazı Hıyar Çeşitlerinde Mekanik Özelliklere Olan Etkisinin Belirlenmesi * TRIM BİLİMLERİ DERGİSİ 5, (3) 5-56 Depolm Süresinin Bzı Hıyr Çeşitlerinde Meknik Özelliklere Oln Etkisinin Belirlenmesi * Yeşim Benl YURTLU Doğn ERDOĞN Geliş Trihi: 5.. 5 Öz: Bu çlışmd, bzı hıyr çeşitlerinde

Detaylı

LOJİK DEVRELERDE SORUNLAR ve GİDERİLMESİ

LOJİK DEVRELERDE SORUNLAR ve GİDERİLMESİ Krdeniz Teknik Üniversitesi Bilgisyr Mühendisliği Bölümü Syısl Tsrım Lorturı LOJİK DEVRELERDE SORUNLAR ve GİDERİLMESİ 1. Giriş Şimdiye kdr ypıln teorik kominsyonel devre tsrımlrınd girişe uygulnn tüm işretlerin

Detaylı

OTEL İŞLETMELERİNDE MÜŞTERİLERİN HİZMET BEKLENTİLERİ VE MEMNUNİYET (TATMİN) DÜZEYLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: ANTALYA DA BİR ARAŞTIRMA.

OTEL İŞLETMELERİNDE MÜŞTERİLERİN HİZMET BEKLENTİLERİ VE MEMNUNİYET (TATMİN) DÜZEYLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: ANTALYA DA BİR ARAŞTIRMA. OTEL İŞLETMELERİNDE MÜŞTERİLERİN HİZMET BEKLENTİLERİ VE MEMNUNİYET (TATMİN) DÜZEYLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: ANTALYA DA BİR ARAŞTIRMA Okty EMİR Doktor Tezi Dnışmn: Prof. Dr. Belkıs ÖZKARA Afyonkrhisr 2007

Detaylı

DENEY 3: EŞDEĞER DİRENÇ, VOLTAJ VE AKIM ÖLÇÜMÜ

DENEY 3: EŞDEĞER DİRENÇ, VOLTAJ VE AKIM ÖLÇÜMÜ A. DENEYĠN AMACI : Direnç devrelerinde eşdeğer direnç ölçümü ypmk. Multimetre ile voltj ve kım ölçümü ypmk. Ohm knununu sit ve prtik devrelerde nlmy çlışmk. B. KULLANILACAK AAÇ VE MALZEMELE : 1. DC güç

Detaylı

ASAL SAYILAR. Asal Sayılar YILLAR MATEMATĐK ĐM

ASAL SAYILAR. Asal Sayılar YILLAR MATEMATĐK ĐM YILLAR 00 003 004 00 006 007 008 009 00 0 ÖSS-YGS - - - - - - - ASAL SAYILAR ve kendisinden bşk pozitif böleni olmyn den büyük tmsyılr sl syı denir Negtif ve ondlıklı syılr sl olmz Asl syılrı veren bir

Detaylı

Velilere Yönelik Soru Formu

Velilere Yönelik Soru Formu Velilere Yönelik Soru Formu Eğitim Stndrtlrı Pilot Çlışmsı 4. Sınıf Mtemtik Okul Sınıf Öğrenci Sevgili veliler, Sevgili velyet shipleri, Çocuğunuzun sınıfı, mtemtik eğitim stndrtlrın ilişkin bir pilot

Detaylı

MATRİSLER. r r r A = v v v 3. BÖLÜM. a a L a. v r. a = M a. Matris L L L L. elemanları a ( i = 1,2,..., m ; j = 1,2,... n) cinsinden kısaca A = [ ]

MATRİSLER. r r r A = v v v 3. BÖLÜM. a a L a. v r. a = M a. Matris L L L L. elemanları a ( i = 1,2,..., m ; j = 1,2,... n) cinsinden kısaca A = [ ] 3. BÖLÜM 2 v r = M m v r 2 2 = 22 M m2 v r n n 2n = M mn MTRİSLER gibi n tne vektörün oluşturduğu, r r r = v v v [ L ] 2 n şeklindeki sırlnışın mtris denir. 2 nlitik Geometriden Biliyoruz ki : Mtris 2

Detaylı

GENELLEŞTİRİLMİŞ FRACTİONAL İNTEGRALLER İÇİN FENG Qİ TİPLİ İNTEGRAL EŞİTSİZLİKLERİ ÜZERİNE. Abdullah AKKURT 1, Hüseyin YILDIRIM 1

GENELLEŞTİRİLMİŞ FRACTİONAL İNTEGRALLER İÇİN FENG Qİ TİPLİ İNTEGRAL EŞİTSİZLİKLERİ ÜZERİNE. Abdullah AKKURT 1, Hüseyin YILDIRIM 1 IAAOJ, Scietific Sciece, 23,(2), 22-25 GENELLEŞTİRİLMİŞ FRACTİONAL İNTEGRALLER İÇİN FENG Qİ TİPLİ İNTEGRAL EŞİTSİZLİKLERİ ÜZERİNE Adullh AKKURT, Hüseyi YILDIRIM Khrmmrş Sütçü İmm Üirsitesi, Fe-Edeiyt Fkültesi

Detaylı

Bulanık Mantık ve Lojistik Regresyon Yöntemleri ile Ulaşım Ağlarında Geçki Seçim Davranışının Modellenmesi *

Bulanık Mantık ve Lojistik Regresyon Yöntemleri ile Ulaşım Ağlarında Geçki Seçim Davranışının Modellenmesi * İMO Teknik Dergi, 2008 4363-4379, Yzı 288 Bulnık Mntık ve Lojistik Regresyon Yöntemleri ile Ulşım Ağlrınd Geçki Seçim Dvrnışının Modellenmesi * Y. Şzi MURAT* Nurcn ULUDAĞ** ÖZ Geçki seçim problemi, bir

Detaylı