Türkiye de Bilgi Edinme Hakkı Kanunu nun Bakanlıklar Tarafından Uygulanması

Transkript

1 Türkiye de Bilgi Edinme Hakkı Kanunu nun Bakanlıklar Tarafından Uygulanması Dr. Yaman AKDENIZ * akdeniz@bilgiedinmehakki.org Bilgiedinmehakki.org / BilgilenmeHakki.Org Sürüm 1.5 Güncelleme Tarihi: 14 Ekim 2004 çileri Bakanlıı ndan gelen cevap göz önünde bulundurularaktan rapor güncellendi. Mill Eitim Bakanlıı ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlıı ndan gelen cevaplar kısmi olarak rapora eklendi. Bu Bakanlıklardan ayrıntılı bilgi verilmesini beklemeye devam ediyoruz. Halen Salık Bakanlıı ve Çalıma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıı ndan hiç bir cevap verilmemitir. Sürüm 1.1 Güncelleme Tarihi: 06 Ekim 2004 Tarım ve Köy leri Bakanlıı ndan gelen cevap göz önünde bulundurularaktan rapor güncellendi. Sürüm 1.0 Güncelleme Tarihi: 28 Eylül 2004 Türkiye de Bilgi Edinme Hakkı Kanunu nun Bakanlıklar Tarafından Uygulanması raporu yayınlandı. Raporun Amacı...2 Yönetmelik te konulan artlar...2 ncelemeye alınan Bakanlıkların listesi...2 Yüzeysel inceleme standartları...3 Yüzeysel inceleme...3 TABLO...5 Bakanlıklara BilgilenmeHakki.Org / Bilgiedinmehakki.org tarafından yapılan bilgi edinme hakkı bavuruları ve bu bavurularla ilgili inceleme...6 Vatanda yepyeni bir hakkını kullanmaya balıyor Red Nedenleri...8 Bilgi Edinme Hakkının engellenmesi ve itiraz...9 Bilgi Edinme Deerlendirme Kurulu...9 Sonuç...9 EKLER...12 çileri Bakanlıı ndan verilen detaylı bilgiler...12 Milli Eitim Bakanlıı na 06 Ekim 2004 tarihinde gönderilen cevap...13 Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlıı na 06 Ekim 2004 tarihinde gönderilen cevap...15 Bu raporla ilgili yazılı basında çıkan haberler...17 * Dr. Yaman Akdeniz Leeds Üniversitesi Hukuk Fakültesinde Öretim Üyesidir. nternet'le ilgili hukuk konularında, ngiliz Anayasa Hukuku, Ceza Hukuku, ve Insan Hakları Hukuku konularında ders vermektedir. Fakülte içinde kurulmu olan SiberHukuk Aratırma Ünitesi nin koordinatörlüünü yapmaktadır, ve SiberHukuk LLM programından sorumludur. Aynı zamanda Cyber-Rights & Cyber-Liberties (UK) ( adlı kar amacı gütmeyen sivil toplum örgütünün kurucusu ve 1997 den beri bakanıdır. Ekim 2003 yılında Dr. Yaman Akdeniz in Beyaz Kitap: nternet in Çok Taraflı Yönetimi adlı kitabı Türkiye Biliim Vakfı tarafından yayımlandı. Dr. Akdeniz ayrıca yılları arasında Açık Toplum Enstitüsü nün Uluslararası Politika ve Enformasyon Politikası Aratırma Programı Akademisyenliini de yaptı. Katkılarından dolayı Sayın Avniye Tansu a (Bilgiedinmehakki.org, vhp, ÇEKÜL) teekkür ederim.

2 Raporun Amacı BilgilenmeHakki.Org / Bilgiedinmehakki.org olarak Austos 2004 içinde Bilgi Edinme Deerlendirme Kurulu Nerede? balıklı bir rapor yayınladık. Bu rapordan hareket ederek 24 Nisan 2004 tarihinde yürürlüe giren 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu nun Bakanlıklar tarafından uygulamasını incelemeye aldık. Bu incelemeden çıkan sonuçları da kamuoyunu ve vatandaları bilgilendirme amacı ile 28 Eylül 2004, Dünya Bilgi Edinme Hakkı günü kutlamalarına Türkiye den bir katkı olarak bugün yayınlıyoruz. Bu incelemede öncelikle 15 Bakanlıın Bilgi Edinme Hakkı Kanunu nu Yönetmelik gerei ne ekilde uygulamaya balattıını yüzeysel olarak inceledik. Daha sonra bütün bu Bakanlıklarla temasa geçip, her birine standart bir bilgi edinme hakkı bavurusunda bulunduk. Gelen yanıtlara göre de aaıdaki raporu hazırladık. Yönetmelik te konulan artlar 27 Nisan 2004 tarihinde Resmi Gazete de yayınlanan Bilgi Edinme Hakkı Kanunu nun Uygulanmasına likin Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik te kamu kurum ve kurulularının bu kanunun uygulaması ile ilgili olarak yapmaları gereken iler, be geçici madde ile zorunlu kılınmıtı: Yönetmeliin yayınladıı tarihten en geç iki ay içinde, yani 27 Haziran 2004 tarihine kadar Yönetmelik gerei kamu kurum ve kurulularının bilgi edinme birimlerini oluturmaları (Geçici Madde-1), kurumsal internet sayfası bulunmayan kamu kurum ve kurulularının kurumsal internet sayfalarını oluturmaları (Geçici Madde-4), kamu kurum ve kurulularının bilgi edinme birimlerinin elektronik posta yoluyla bavuru kabul edebilecek hale gelmeleri, kendi elektronik posta adreslerinin kurumsal internet sayfalarından kamuoyunun bilgisine sunulması (Geçici Madde-5) kamu kurum ve kurulularının Yönetmeliin yayımı tarihinden itibaren üç ay içinde 6 ncı maddede belirtilen kurum dosya planlarını, bilgi edinme hakkının kullanımını kolaylatıracak ekilde hazırlayıp, bilgi iletiim teknolojilerini kullanmak suretiyle kamuoyunun bilgisine sunmasını art kotu. Bu ilemler yapılmadan önce, konuyla ilgili personele bilgi edinme hakkı konusunda gerekli eitimin verilmesi artı da Yönetmelik in 43. maddesi tarafından konuldu. (Geçici Madde-2). ncelemeye alınan Bakanlıkların listesi T.C. MLL SAVUNMA BAKANLII T.C. SALIK BAKANLII T.C. KÜLTÜR VE TURZM BAKANLII T.C. ADALET BAKANLII T.C. MLL ETM BAKANLII T.C. ÇALIMA VE SOSYAL GÜVENLK BAKANLII T.C. ULATIRMA BAKANLII T.C. TARIM VE KÖYLER BAKANLII T.C. SANAY VE TCARET BAKANLII

3 T.C. ENERJ VE TAB KAYNAKLAR BAKANLII T.C. ÇLER BAKANLII T.C. BAYINDIRLIK VE SKAN BAKANLII T.C. MALYE BAKANLII T.C. DILER BAKANLII T. C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLII Yüzeysel inceleme standartları Yukarıda adı geçen Bakanlıkların web siteleri: Bilgi Edinme Birimleri var mı yok mu? Bakanlıkların ana web sayfasından birim sayfasına link verilmi mi verilmemi mi? Iletiim detayları (açık adres, telefon numarası, faks numarası, elektronik posta adresi) var mı yok mu? Kanun ve yönetmelik hakkında bilgi veriyor mu vermiyor mu? Elektronik posta veya web sitesi üzerinden bavuru kabul edip etmedii, Bilgi Edinme Deerlendirme Kurulu hakkında bilgi verip vermedii soruları ııında incelenmeye alınmıtır. Yüzeysel inceleme Yaptıımız inceleme sonucu, aaıdaki tablodan da görülecei gibi, uygulamaya geçi sürecinde belli bir teknik standart olmamasına ramen, bütün Bakanlıklar Yönetmelik gerei Bilgi Edinme Birimlerini ve web sitelerini oluturmular ve bir ekilde elektronik ortamda (elektronik posta veya web formlar ile) bilgi edinme hakkı bavurularını kabul etmeye balamılardır. Eylül 2004 ortasına kadar tek istisna olan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlıı Bilgi Edinme Birimi ni ancak yaklaık üç ay gecikmeden sonra oluturabilmitir. 1 Bütün Bakanlıkların bilgi edinme birimleri oluturulmu olmasına ramen iletiim detayları (açık adres, telefon numarası, faks numarası, elektronik posta adresi) açık olarak Bakanlıkların web sitesinde yer almamaktadır. Örnein Milli Savunma Bakanlıı ve Bayındırlık ve Iskan Bakanıı web sitelerinde sadece elektronik posta adresi verilirken, Salık Bakanlıı, Sanayi ve Ticaret Bakanlıı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlıı, ve çileri Bakanlıı ına sadece web üzerinden form doldurarak bavuru yapmak ve temasa geçmek mümkün. Dier bütün Bakanlıkların web sitelerinde bütün iletiim detayları mevcut. Bütün iletiim detaylarını veren Bakanlıklar içinde en geni kapsamlı bilgi veren Çevre ve Orman Bakanlıı bu bakımdan örnek alınmalıdır. Dier Bakanlıkların da iletiim bilgilerini bu ekilde vermeleri gerekmektedir. Bilgi Edinme Hakkı Kanunu hakkında aaıdaki tabloda da görülecei gibi bütün Bakanlıklar tarafından bilgi verilmitir. Fakat Kültür ve Turizm Bakanlıı ve Enerji ve 1 06 Ekim 2004 tarihinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlıı ndan bize verilen bilgiye göre bu Bakanlıın Bilgi Edinme Biriminin kurulmasında bir gecikme olmamıtır. Fakat bu çalımanın hazırlandıı 21 günü akın süre zarfında bu Bakanlıın web sitesinde Bilgi Edinme Birimi hakkında hiç bir bilgi bulunmamıtır.

4 Tabii Kaynaklar Bakanlıı Yönetmelik hakkında bilgi vermemektedir. Kanunun en üst düzeyde uygulanabilmesi açısından bütün Bakanlıkların hem kanun hem de Yönetmelik hakkında bilgi vermesi bir zorunluluk olarak görülmelidir. Bavuru kabul konusunda bütün Bakanlıklar kanun ve yönetmelik gerei elektronik ortamda bavuru kabul etmektedir. Salık Bakanlıı, Kültür ve Turizm Bakanlıı, Milli Eitim Bakanlıı, Sanayi ve Ticaret Bakanlıı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlıı, çileri Bakanlıı ve Çevre ve Orman Bakanlıı web siteleri üzerinden web formların doldurulması ile bavuru kabul etmektedir. Dier Bakanlıklar elektronik posta aracılıı ile elektronik ortamda bavuru kabul etmektedir. Bilgi Edinme Deerlendirme Kurulu (BEDK) hakkında bilgi verilip verilmedii konusu incelendii zaman 15 Bakanlıktan BEDK hakkında bilgi veren bir bakanlık bile olmadıı gözlenmitir. BEDK hakkında sadece Kanun ve Yönetmelik içerisinde bilgi verilmi olup, BEDK na bavuru vatandalar tarafından ne zaman yapılabilecei ya da BEDK ile ne ekilde iletiime geçilebilecei konusunda hiç bir bilgi verilmemitir. Bilindii gibi BEDK ile ilgili iletiim bilgilerini BilgilenmeHakki.Org / Bilgiedinmehakki.org olarak Austos 2004 içinde Bilgi Edinme Deerlendirme Kurulu Nerede? balıklı bir raporda yayınlamıtık: Bilgi Edinme Deerlendirme Kurulu na Babakanlık Merkez Bina, Bodrum Kat, No: 4 adresinden ulamanız mümkün. Telefon numarası, Faks numarası ise, E-posta adresi olarak u anda bilgiedinme@basbakanlik.gov.tr adresini kullanabilirsiniz. Fakat yukarıdaki iletiim bilgilerinin Bakanlıkların Bilgi Edinme Birimleri tarfından neden vatandalara verilmedii ya da istendii zaman açık olarak kendilerine verilmedii anlaılamamaktadır.

5 TABLO Aaıdaki tabloda açık olarak BilgilenmeHakki.Org tarafından yapılan yüzeysel aratırmanın Bakanlıklara göre bölünmü halini inceleme fırsatı bulacaksınız. BAKANLIKLAR Bilgi Edinme Birimi Ana Sayfadan Link Iletiim Detayları Kanun ve Yönetmelik Hakkında Bilgi ile Bavuru Kabulu Web üzerinden Bavuru BEDK hakkında bilgi!" # $% "& " ' (

6 Bakanlıklara BilgilenmeHakki.Org / Bilgiedinmehakki.org tarafından yapılan bilgi edinme hakkı bavuruları ve bu bavurularla ilgili inceleme BilgilenmeHakki.Org / Bilgiedinmehakki.org olarak Austos 2004 ayı içerisinde bütün Bakanlıklara standart birer bilgi edinme hakkı bavurusunda bulunduk. Bu bavuruları elektronik posta ve web formları kullanarak yaptık. Bu bavurularda aaıdaki yedi adet soruya Bakanlıklardan yanıt istedik. (1) T.C. XXX Bakanlıı içinde kurulan Bilgi Edinme Birimi'ne bugüne kadar "gerçek kiiler" tarafindan kaç tane bavuru yapılmıtır? (2) Ortalama olarak bu bavurular ne kadar süre içinde Bakanlık tarafindan cevaplandırılmıtır? (3) Bugüne kadar yapılan bu bavurulardan kaç tanesi reddedilmitir? (4) Reddedilen bavurular hangi nedenlerden dolayı reddedilmitir? (5) Reddedilen bavuru sahiplerine itiraz hakları konusunda ne bilgi verilmitir? (6) Bakanlık ın Bilgi Edinme Hakkı sayfalarında Bilgi Edinme Deerlendirme Kurulu ile ilgili bilgi verilmemitir. Neden bu Kurul hakkında sitenizde bilgi bulunmamaktadır? (7) Bilgi Edinme Deerlendirme Kurulu ile ne ekilde temasa geçebiliriz? Genel olarak Austos 2004 tarihlerinde yaptıımız bavuruların Bilgi Edinme Hakkı Kanunu çerçevesinde 15 i günü içinde, yani 10 Eylül 2004 Cuma, ya da en geç 13 Eylül 2004 Pazartesi günü yanıtlanması gerekiyordu Austos 2004 tarihlerinde bavurularımızı yaparken mevcut 15 Bakanlıktan sadece Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlıı na bavuruda bulunamadık. Bu Bakanlıın dier Bakanlıklar için geçerli olan yanıt verme yükümlülüünün dolduu tarih olan 13 Eylül 2004 Pazartesi gününde de Bilgi Edinme Birimi halen kurulmamı olup bilgi edinme hakkı bavurusu kabul etmemekteydi. Yukarıda da belirtildii gibi Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlıı birimini yaklaık 3 ay gecikmeli olarak geçtiimiz günler içinde kurdu ve bavuru kabul etmeye baladı. 2 Bu bavurulardan ve gelen ve gelmeyen yanıtlardan ortaya çıkan sonuçları u ekilde analiz etmek mümkün: 06 Ekim 2004 itibarı ile mevcut 15 Bakanlıktan; 12 si bilgi verdi, 2 si hiç yanıt vermedi 1 ine bavuru yapılamadı (Bilgi Edinme Birimi bavuru tarihinde yoktu.) YANIT VE BLG VEREN 12 BAKANLIK Milli Savunma Bakanlıı Kültür ve Turizm Bakanlıı Adalet Bakanlıı Ulatırma Bakanlıı Sanayi ve Ticaret Bakanlıı Maliye Bakanlıı 2 Bu Bakanlıa 23 Eylül 2004 tarihinde aynı bavuruyu yaptık ve kısmi cevap bu Bakanlık tarafından 06 Ekim 2004 tarihinde verildi.

7 Dıileri Bakanlıı Bayındırlık ve skan Bakanlıı Çevre ve Orman Bakanlıı Tarım ve Köy leri Bakanlıı 22 Austos ve 13 Eylül 2004 te 2 defa bavuru yapıldı, mektupla verdikleri cevap 29 Eylül 2004 tarihinde elimize geçti. Milli Eitim Bakanlıı - 22 Austos ve 13 Eylül 2004 te 2 defa bavuru yapıldı. 13 Eylül 2004 te çok kısa ve yetersiz bir cevap verdi. Ayrıntılı bilgi isteimize cevap vermedi. 06 Ekim 2004 te bu rapor medyaya yansıyınca cevap verdi. çileri Bakanlıı 22 Austos 2004 te yapılan bavuruya 17 Eylül de yanıt verdi fakat istenilen bilgileri vermedi. Bakanlık tarafından verilen yanıta 23 Eylül 2004 te itiraz edildi. Bu itiraza 12 Ekim 2004 tarihinde cevap verildi ve Bakanlık istediimiz bilgileri detaylı bir ekilde verdi. 3 YANIT VERMEYEN 2 BAKANLIK Salık Bakanlıı 22 Austos ve 13 Eylül 2004 te 2 defa bavuru yapıldı, 04 Ekim 2004 itibarı ile hala yanıt vermedi. Çalıma ve Sosyal Güvenlık Bakanlıı 22 Austos ve 13 Eylül 2004 te 2 defa bavuru yapıldı, 04 Ekim itibarı ile halea yanıt vermedi. BAVURU YAPILAMAYAN BAKANLIKLAR Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlıı Bavuru tarihinde Bilgi Edinme Birimi mevcut deildi. Bavuru ancak 23 Eylül 2004 tarihinde yapılabildi. 06 Ekim 2004 te bu rapor medyaya yansıyınca cevap verdi. Vatanda yepyeni bir hakkını kullanmaya balıyor... Yanıt veren 11 Bakanlıktan elde edilen bilgilerden anlaıldıına göre vatandalarımız Bilgi Edinme Hakkı Kanunu nu bu kanunun yürürlüe girdii 24 Nisan 2004 tarihinden itibaren test etmeye baladılar. Öyle ki 3-4 ay gibi kısa bir süre içinde Bakanlıklara yüzlerce sorunun sorulduu ve çeitli bilgilerin istendii Bakanlıkların BilgilenmeHakki.Org / Bilgiedinmehakki.org a verdii yanıtlardan anlaılıyor. Yanıt veren Bakanlıklardan verilen bilgilere göre, bu Bakanlıklara yanıt verdikleri tarihe kadar (Austos 2004 ortası, Eylül 2004 baı) yapılan toplam bavuru sayısı Milli Savunma Bakanlıı 335 BAVURU 126 RED Kültür ve Turizm Bakanlıı BAVURU 23 RED Adalet Bakanlıı BAVURU 65 RED Ulatırma Bakanlıı - 69 BAVURU 0 RED Sanayi ve Ticaret Bakanlıı BAVURU 197 RED Maliye Bakanlıı BAVURU 144 RED Dıileri Bakanlıı - 48 BAVURU 1 RED Bayındırlık ve Iskan Bakanlıı 93 BAVURU 1 RED Çevre ve Orman Bakanlıı 203 BAVURU 33 RED çileri Bakanlıı BAVURU 157 RED (12 Ekim 2004 te eklendi) Tarım ve Köy leri Bakanlıı 7265 BAVURU 0 RED (06 Ekim 2004 te eklendi) 3 4 çileri Bakanlıı vermi olduu yazılı cevabı Sayın Akdeniz, Bilgi Edinme Hakkı Kanununun uygulamasına yönelik olarak yaptıınız katkılara teekkür eder, bu katkıların devamını dileriz notu ile tamamlamıtır. Bu Bakanlık tan verilen detaylı istatistikleri bu raporun Ekler bölümünde bulabilirsiniz.

8 Milli Eitim Bakanlıı?? BAVURU?? RED Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlıı?? BAVURU?? RED Önemli Not: Bu iki Bakanlık ta bu raporla ilgili Basın da çıkan yazıları 5 takiben BilgiEdinmeHakki.Org ile temasa geçip istemi olduumuz bazı bilgileri vermitir. Fakat bu iki Bakanlıktan daha detaylı bilgi istenmitir ve onlardan gelecek cevaplar sonrasında rapor tekrardan güncellenecektir. Bu bavurulardan tanesi, yani %94 ü kabul edilip yanıt verilirken, 747 tanesi, yani tüm bavuruların yaklaık %6 sı Bakanlıklar tarafından çeitli nedenlerden dolayı reddedilmi. BASVURU SAYILARI RED 747 BAVURU 6% 94% KABUL BAVURU Not: 28 Eylül 2004 tarihli sürümde bu istatiskler ve daılım u ekilde verilmiti: Bu bavurulardan %77 si kabul (1929), %23 ü (590) Bakanlıklar tarafından reddedilmitir. Raporun 06 Ekim 2004 tarihinde yayınlanan 1.1 sürümünde bu istatiskler ve daılım u ekilde verilmiti: Bu bavurulardan %94ü kabul (9194), %6 sı (590) Bakanlıklar tarafından reddedilmitir. çileri Bakanlıı ndan gelen cevap ve istatiskler eklenerek raporun bu kısmı 13 Ekim 2004 tarihinde güncellenmitir. Red Nedenleri Genel olarak reddedilen bavurular Bilgi Edinme Hakkı Kanunu nun 6 ncı, ve ilgili Yönetmeliin 9 ve 10 ncu maddelerinde belirtilen usullere uygun yapılmayan yeterince açık ve anlaılır olmayan ve Bakanlıkların ellerinde bulunmayan bilgi ve belgelere ilikin bavurular ile ilgilidir. BilgilenmeHakki.Org / Bilgiedinmehakki.org a verilen yanıtlardan anlaıldıı üzere Bakanlıkların görev alanına girmeyen konular ve bavurular, vatandaların ilgili kurum ve kurululara bavurmaları gerektii ifade edilerek, yönlendirilmektedir. Ilaveten, bazı bavurular Bakanlıklar tarafından Bilgi Edinme Hakkı Kanunu nun 21/1 (özel hayatın gizlilii), 25 (kurum içi düzenlemeler), 27 (tavsiye ve 5 05, 06, ve 07 Ekim 2004 tarihlerinde basında çıkan yazıları raporun bu sürümünün sonuna eklenmi olarak bulabilirsiniz.

9 mütalaa talepleri) ve 28. (gizlilii kaldırılan bilgi veya belgeler) maddeleri uyarınca reddedilmitir. Bazı Bakanlıklar T.C. kimlik numaraları doru olmadıından veya bilgi talebi belirtilmemi olmasından dolayı vatandaların bavurularını reddetmitir. Fakat T.C Kimlik numarası dorulandıı takdirde bavurunun ileme konulacaı bavuru sahibine bildirilmitir. Bilgi Edinme Hakkının engellenmesi ve itiraz Kanun gerei, bilgi edinme hakkı bavurularının reddedilmesi halinde bu kararın gerekçesi ve buna karı bavuru yollarının da mutlaka soruya muhatap olan kamu kurum ve kuruları tarafından bavuruyu yapan vatandaa (12. Madde gerei) belirtilmesi gerekmektedir. Aratırmamız sonucu, bize Bakanlıklar tarafından verilen yanıtlara göre, ileme konulmayan bilgi edinme taleplerinin ileme konulmama nedenleri ile buna karı yapılabilecekler hakkında bavuru sahiplerine Bakanlıklar tarafından bilgi verilmitir. Genel olarak Bakanlıkların web sitelerinde Kanun ve Yönetmelik metinleri yayınlanmıtır ve bu metinlerde itiraz halinde vatandalar tarafından neler yapılabilecei anlatılmtır. Fakat Bakanlık web sitelerinde itiraz konusu ile ilgili ayrı bir bilgi verilmemitir. Eer bu bilgi kendilerine dorudan verilmemise, vatandaların kanun ve yönetmelikten bu bilgilere ulaması gerekiyor. Yalnızca Milli Savunma Bakanlıı sitesinde, vatandaların yapılan ileme karı Usul ve Kanun hükümleri uyarınca Bakanlık tarafından verilen tebli tarihinden itibaren 60 günlük yasal süre içinde Ankara dare Mahkemesine iptal davası açma hakkı bulunduu bildirilmektedir. Bilgi Edinme Deerlendirme Kurulu Yukarıda da belirtildii gibi Bakanlıkların web sitelerinin hiç bir tanesi Bilgi Edinme Deerlendirme Kurulu (BEDK) hakkında Kanun ve Yönetmelik içinde verilen bilgilerin dıında hiç bir bilgi vermemektedir ve BEDK ile vatandaların ne ekilde temasa geçebilecekleri açıkça belirtilmemitir. Kamu kurum ve kurulularına gelen sorular arttıkça, bu sorulara verilen yanıtlarla ilgili olarak bazı durumlarda Kanun gerei Bilgi Edinme Deerlendirme Kurulu na itiraz edilmesi söz konusu olacaktır. Bu raporda belirtildii gibi %23 kadar bavuru Bakanlıklar tarafından reddedilmitir. Bu reddedilen bavuruların bir kısmının BEDK na gitmesi mümkün. Fakat Bakanlıklar web sitelerinde BEDK ile ilgili iletiim bilgileri verilmemi. Hatta bu iletiim bilgilerini istediimiz Bakanlıkların bir çou bu iletiim bilgilerini bize tam olarak verememilerdir. Verilen yanıtlarda, genel olarak, bu kurulun sekreteryalıını yapan Babakanlık ile temasa geçmemiz istenmitir. Sonuç BilgilenmeHakkı.Org un yaptıı bu aratırma ve incelemeden ortaya çıkanları u ekilde özetlemek mümkün: Bilgi Edinme Hakkı Kanunu yaklaık 6 ay önce yürürlüe girmitir. Bütün Bakanlıklar, Bilgi Edinme Birimlerini oluturmu ve internet üzerinden bavuru kabul etmeye balamıtır.

10 Bakanlıkların web sitelerinde belli bir standart olmadıı gözlenmitir. Hala iletiim bilgileri, kanun ve yönetmelik hakkında eksik bilgi veren Bakanlıklar mevcuttur. Vatandalar bilgi edinme haklarından yararlanmaya balamı, ve Bakanlıklara yüzlerce bavuruda bulunmulardır. En çok bavuru bugüne kadar verilen bilgilere göre Tarım ve Köy leri Bakanlıı na yapılmıtır (7265 bavuru). Adalet Bakanlıı, ve Sanayi ve Ticaret Bakanlıı, yapılan bavurulara aynı gün içinde detaylı yanıt vermi, ve bu verilen yanıtlara ilaveten sorulan soruları da 24 saat içinde yanıtlamılardır. Bilgi Edinme Birimlerinin oluturulmasına ramen iki Bakanlık (Salık Bakanlıı, Çalıma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıı) bavuru yapılmasına ramen sorulan sorulara yanıt vermemitir. Milli Savunma Bakanlıı, Bayındırlık ve Iskan Bakanlıı, ve çileri Bakanlıı istenilen bilgileri ancak ikinci bir itiraz sonrası vermitir ve ilk yanıtlarında bu bilgileri vermekten kaçınmılardır. Fakat üç Bakanlık da istenilen bütün bilgileri ikinci yanıt mektuplarında vermilerdir. ki defa bavuru yapılmasına ramen cevap vermeyen Milli Eitim Bakanlıı, bu raporla ilgili Basın da çıkan yazıları 6 takiben BilgiEdinmeHakki.Org ile temasa geçip istemi olduumuz bazı bilgileri vermitir. Bu Bakanlık tan daha detaylı bilgi istenmitir ve halen cevap beklenmektedir. 7 Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlıı bu raporla ilgili Basın da çıkan yazıları 8 takiben BilgiEdinmeHakki.Org ile temasa geçip istemi olduumuz bazı bilgileri vermitir. Bu Bakanlık tan daha detaylı bilgi istenmitir ve halen cevap beklenmektedir. 9 Bilgi Edinme Deerlendirme Kurulu ve bu Kurul ile iletiim konusunda hiç bir Bakanlık açık bilgi vermemektedir ve bilgi edinme hakkı bavuruları yapıldıktan sonra sorulduunda da bu raporda BEDK hakkında verilmi olan iletiim bilgilerini tam olarak vermemitir. Bilgi Edinme Hakkı Kanunu nun kısa geçmii ve Bakanlıklar tarafından uygulamaya konulmasından bugüne kadar ortaya çıkan tablo yukarıda da görüldüü gibi karıık. Uygulamada önemli problemler olduu bu aratırmada açıkça ortaya çıkmıtır. Yanıt vermemekte direnen Bakanlıklar: Salık Bakanlıı Çalıma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıı bu hakkın kullanılmasına yardımcı olmada sınıfta kalmıtır! , 06, ve 07 Ekim 2004 tarihlerinde basında çıkan yazıları raporun bu sürümünün sonuna eklenmi olarak bulabilirsiniz. Bu Bakanlıa yazılmı olan 06 Ekim 2004 tarihli cevap ve detaylı bilgi isteimizi raporun bu sürümünün sonuna eklenmi olarak bulabilirsiniz. 05, 06, ve 07 Ekim 2004 tarihlerinde basında çıkan yazıları raporun bu sürümünün sonuna eklenmi olarak bulabilirsiniz. Bu Bakanlıa yazılmı olan 06 Ekim 2004 tarihli cevap ve detaylı bilgi isteimizi raporun bu sürümünün sonuna eklenmi olarak bulabilirsiniz.

11 Bu Bakanlıklar Bilgi Edinme Hakkı Kanunu nun 5. Maddesi gerei bavuru sahiplerine yanıt vermek ve bilgi edinme bavurularını etkin, süratli ve doru sonuçlandırmak üzere, gerekli idarî ve teknik tedbirleri almakla yükümlüdürler. Bu Bakanlıkların Bilgi Edinme Birimlerinin ve bu birimlerde çalıanların ilgili Yönetmelik in 42. Maddesi gerei acilen kurum ve kurulu yöneticilerince mevzuat dahilinde denetlenmeye alınması gerekmektedir. Bu madde gerei; Kanunun ve bu Yönetmeliin uygulanmasında ihmali, kusuru veya kastı bulunan memurlar ve dier kamu görevlileri hakkında, iledikleri fiillerin genel hükümler çerçevesinde ceza kovuturması gerektirmesi hususu saklı kalmak kaydıyla, tabi oldukları mevzuatta yer alan disiplin cezaları uygulanır. Bakanlıklar içinde yapılacak denetlemenin yanısıra, yukarıda adı geçen Bakanlıkların ayrıca bu kanunun uygulamasından sorumlu Bilgi Edinme Deerlendirme Kurulu tarafından da acilen incelemeye alınması gerekir. 10 Bugün e-devlet ve e-türkiye kavramlarının çok tartııldıı bir dönemde Türkiye de bilgi edinme hakkı uygulamaları Bakanlıklar tarafından bu ekilde uygulanıyorsa ortada büyük bir problem var demektir. Unutulmamalıdır ki bu kanunun yürürlüe girmesi kamuda açıklık ve effaflık açısından atılmı ilk adımdır. Fakat, daha açık ve effaf bir Türkiye için bu kanunun gereince uygulanması kanunun kendisinden daha önemlidir. Daha demokratik bir Türkiye, ve daha etkin bir yönetim için bu kanunun çok büyük titizlikle uygulanması gerekir. Vatandalarımız bugüne kadar yapmı oldukları bavurularla üzerlerine düen görevi yapmılardır. imdi sıra bu kanunun uygulamasından sorumlu olan kamu kurum ve kurulularındadır! BilgilenmeHakkı.Org bu aratırma ve raporda uygulama ile ilgili olarak ortaya çıkan problemlerin acilen giderilmesini Sayın Babakanlık tan talep eder. BilgilenmeHakkı.Org Bilgi Edinme Hakkı kanunu ile ilgili gelimeleri gözlemeyi sürdürecektir... Uluslararası bilgi edinme hakkı gününüz kutlu olsun! Ekim 2004 tarihli Zaman gazetesinin Bilgi edinme talebini cevapsız bırakanlara ceza verilecek, haberine göre ( bakanlıını Babakanlık Müstear Yardımcısı Ruhi Özbilgiç in yaptıı Bilgi Edinme Deerlendirme Kurulu, bazı kurumlara bilgi vermedikleri gerekçesiyle ceza istedi.

12 EKLER çileri Bakanlıı ndan verilen detaylı bilgiler 12 Ekim 2004 tarihinde çileri Bakanlıından verilen cevap: çileri Bakanlıına yönelik bilgi edinme bavuruları bir merkezde toplanmadan, dorudan ilgili birimler tarafından kabul edilerek deerlendirilmektedir. Gerçek ve tüzel kiilerin bu birimlere ulaımını salamak amacıyla bakanlıımız internet sayfamızda gerekli bilgiler yer almıtır. Gerçek ve tüzel kiiler bilgi almak istedikleri konularla ilgili birime direkt olarak bavuru yapmakta ve gerekli cevapları almaktadırlar. 17 Austos 2004 tarihli bavurunuz Basın ve Halkla likiler Müavirlii bünyesindeki bilgi edinme birimine yapıldıından istediiniz genel bilgilerin temini için bütün birimlerden bilgi alınması gerekmitir. Yapılan çalıma sonucunda toplanan bilgiler öyledir. 17 Austos 2004 tarihi itibarı ile GERÇEK K BAVURU SAYISI CEVAPLAMA SÜRES REDDEDLEN BAVURU 1- MAHALL DARELER GENEL GÜN 1 MÜDÜRLÜÜ 2- SVL SAVUNMA GENEL 39 4 GÜN 0 MÜDÜRLÜÜ 3- NUFÜS VE VAT. L.GEN.MÜD GÜN PERSONEL GENEL MÜDÜRLÜÜ GÜN LLER DARES GENEL MÜD GÜN 0 6- JANDARMA GENEL KOMUTANLII GÜN EMNYET GENEL MÜDÜRLÜÜ GÜN SAHL GÜVENLK KOMUTANLII 27 5 GÜN DERNEKLER DARES BAKANLII GÜN KAÇAKÇILIK STHBARAT GÜN 0 HAREKAT VE BLG TOPLAMA DA. 11- DAR VE MAL LER DA. BAK GÜN DLKLER VE AVRUPA BRL 5 2 GÜN 4 KOORDNASYON DARES BAK. 13- HUKUK MÜAVRL 1 1 GÜN TEFT KURULU BAKANLII 8 15 GÜN BLG LEM DARE BAKANLII GÜN ARATIRMA VE PLANLAMA KOOR GÜN 0 DA.BK. 17- BASIN VE HALKLA LKLER GÜN 0 MÜAVRL 18- TODAE GÜN 5 TOPLAM

13 Milli Eitim Bakanlıı na 06 Ekim 2004 tarihinde gönderilen cevap 06 EKM 2004 M.E.B. Bilgi Edinme Birimi nin dikkatine Bu sabah göndermi olduunuz iki elektronik posta mesajı ve bilgiler için teekkür ederim. Biz öncelikle 22 Austos 2004 tarihinde Milli Eitim Bakanlıı na bir bilgi edinme hakkı bavurusunda bulunarak aaıdaki soruları sormutuk: (1) T.C. Mill Eitim Bakanlıı içinde kurulan Bilgi Edinme Birimi'ne bugüne kadar "gerçek kiiler" tarafindan kaç tane bavuru yapılmıtır? (2) Ortalama olarak bu bavurular ne kadar süre içinde Bakanlık tarafindan cevaplandırılmıtır? (3) Bugüne kadar yapılan bu bavurulardan kaç tanesi reddedilmitir? (4) Reddedilen bavurular hangi nedenlerden dolayı reddedilmitir? (5) Reddedilen bavuru sahiplerine itiraz hakları konusunda ne bilgi verilmitir? (6) Bakanlık ın Bilgi Edinme Hakkı sayfalarında Bilgi Edinme Deerlendirme Kurulu ile ilgili bilgi verilmemitir. Neden bu Kurul hakkında sitenizde bilgi bulunmamaktadır? (7) Bilgi Edinme Deerlendirme Kurulu ile ne ekilde temasa geçebiliriz? Web formunuzu doldurarak yapmı olduumuz bu bavuru ile ilgili olarak biriminizin cevap vermekle yükümlü olduu 15 günlük yasal süre 10 Eylül 2004 Cuma günü bitmitir. Bu konuda neden cevap verilmedii hakkında bilgi almak için 13 Eylül 2004 Pazartesi günü size aaıdaki mesajı gönderdim: Sayin Yetkili, 22 Austos tarihinde web siteniz üzerinden yapmı olduum Bilgi Edinme Hakkı bavuruma halen cevap vermediniz. Cevap vermeniz gereken yasal 15 günlük süre 10 Eylül, 2004, Cuma günü dolmutur. Sorduum sorularla ilgili ne zaman cevap vereceiniz konusunda sizden bilgi almak istiyorum. Eer cevap vermeyecekseniz, Bilgi Edinme Hakkı Kanunu altında itiraz hakkım konusunda bilgi istiyorum. Saygılarımla, Dr. Yaman AKDENIZ Bu mesaja aynı gün içinde yani 13 Eylül 2004 tarihinde "M.E.B.Bilgi Edinme" adresinden aaıdaki kısa cevap geldi: 1.Kaç kiinin bavuru yaptıını bavuru sayfasının altında bulabilirsiniz. 2. Red edilenlerin gerekçelerine gelince 32. maddeden dolayı red edilmitir. 22 Austos ve 13 Eylül 2004 tarihlerinde sormu olduum yedi soru hakkında verilmi olan cevap yetersiz olduundan aynı gün içinde sizden geni kapsamlı bilgi istememe ramen Bilgi Edinme Biriminizden bugüne kadar baka bir cevap alınamamıtır.

14 Raporumuzun yayınlanmı olduu tarih olan 28 Eylül 2004 ve tekrardan güncellenmi halinin yayınlanmı olduu 05 Ekim 2004 tarihleri itibarı ile raporda bilgi yanlılıı söz konusu deildir. Bugün göndermi olduunuz mesajda bahsedilen hassasiyeti, bir vatanda olarak iki defa uyarmama ramen bana bugüne kadar göstermediniz. Yukarıda üçüncü defa yinelen ve bahsi geçen soruları tam anlamıyla cevaplarsanız, biz de raporumumuzun bu hafta içinde tekrardan yayınlanacak olan 1.2 sayılı sürümüne ekleriz. Bir gün mutlaka Bilgi Edinme Biriminizi ziyaret etme dileiyle, Saygılarımla, Dr. Yaman AKDENIZ

15 Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlıı na 06 Ekim 2004 tarihinde gönderilen cevap 06 EKM 2004 Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlıı Bilgi Edinme Birimi nin dikkatine Bu sabah göndermi olduunuz elektronik posta mesajı ve bilgiler için teekkür ederim. Verdiiniz bilgilerin bir kısmı 23 Eylül 2004 tarihinde yapmı olduum bilgi edinme hakkı bavurusunda sormu olduum soruları cevaplandırıyor. Fakat bütün sorulmu olan sorulara cevap verebilrseniz çok sevinirim: (1) T.C. Mill Eitim Bakanlıı içinde kurulan Bilgi Edinme Birimi'ne bugüne kadar "gerçek kiiler" tarafindan kaç tane bavuru yapılmıtır? (2) Ortalama olarak bu bavurular ne kadar süre içinde Bakanlık tarafindan cevaplandırılmıtır? (3) Bugüne kadar yapılan bu bavurulardan kaç tanesi reddedilmitir? (4) Reddedilen bavurular hangi nedenlerden dolayı reddedilmitir? (5) Reddedilen bavuru sahiplerine itiraz hakları konusunda ne bilgi verilmitir? (6) Bakanlık ın Bilgi Edinme Hakkı sayfalarında Bilgi Edinme Deerlendirme Kurulu ile ilgili bilgi verilmemitir. Neden bu Kurul hakkında sitenizde bilgi bulunmamaktadır? (7) Bilgi Edinme Deerlendirme Kurulu ile ne ekilde temasa geçebiliriz? Biz öncelikle 22 Austos 2004 tarihinde bütün Bakanlıklara birer bilgi edinme hakkı bavurusunda bulunarak yukarıdaki soruları sormutuk. Bakanlıkların cevap vermekle yükümlü olduu 15 günlük yasal süre 10 Eylül 2004 Cuma günü bitmitir. Bazı cevap vermeyen Bakanlıklarla neden cevap verilmedii hakkında bilgi almak için 13 Eylül 2004 Pazartesi günü tekrardan temasa geçilmitir. 22 Austos-13 Eylül 2004 tarihleri arasında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlıı web sitesinde Bakanlıınızın Bilgi Edinme Birimi ile ilgili hiç bir bilgi bulunmamaktaydı ve karımıza aaıdaki ekilde Bakanlıınızın web sitesi çıkmaktaydı:

16 Görüldüü gibi bu tarihler arasında adresinden Bilgi Edinme Biriminize ve kanun ve yönetmelik ile ilgili bilgi ve bavuru formlarına ulamak mümkün olmamıtır. Fakat bunu biz Bakanlıın Birimi gecikmeli olarak kurmu olduu eklinde yorumlamıtık. Takdir edersiniz ki yaklaık 3 hafta (bizim bildiimiz kadarı ile) boyunca sitenizde Bilgi Edinme Hakkı konusunda hiç bir bilgi verilmemitir. Bu bakımdan raporumuzun yayınlanmı olduu tarih olan 28 Eylül 2004 ve tekrardan güncellenmi halinin yayınlanmı olduu 05 Ekim 2004 tarihleri itibarı ile raporda bilgi yanlılıı söz konusu deildir. Biz raporumuzu tamamlarken son bir defa daha web sitenize baktıımızda, 23 Eylül 2004 tarihinde, Biriminiz ile ilgili bilgilere ulaabilmi ve bavurumu yapabilmitim. Fakat bugünkü mesajınızda teknik bir arızadan dolayı aaıda görülen ve yukarıda tam metni tekrardan bildirilen bavurunun elinize ulamadıını belirtiyorsunuz. Aaıda görüldüü gibi bavuru yapılmıtır. Yukarıda bahsi geçen soruları tam anlamıyla açık bir ekilde cevaplarsanız, biz de raporumumuzun bu hafta içinde tekrardan yayınlanacak olan 1.5 sayılı sürümüne ekleriz. Lütfen, eer mümkünse vereceiniz cevabı word dokumanı olarak gönderin çünkü elektronik posta versiyonu Türkçe karakterler açısından problem yaratıyor, okuması ve anlaılması zor oluyor. Saygılarımla, Dr. Yaman AKDENIZ

17 Bu raporla ilgili yazılı basında çıkan haberler Radikal, Bilgi edinmek kolay deil, 06 Ekim 2004: Bilgilenmehakki.org'un aratırmasına göre, vatandalar 'bilgi edinme hakkı'nı kullanıyor. Ancak Milli Eitim, Salık, Çalıma ile Tarım ve Köy leri bakanlıklarından yanıt almak zor 06/10/2004 (303 defa okundu) RADKAL - STANBUL - Bilgi Edinme Hakkı Yasası'nın uygulanmasına yönelik yapılan bir aratırmanın sonuçlarını deerlendiren Leeds Üniversitesi Hukuk Fakültesi öretim üyesi Dr. Yaman Akdeniz'in raporuna göre, yasa, bazı bakanlıklarda salıklı ilemiyor. Yasanın uygulamadaki takibi için kurulan bilgilenmehakki.org portalının yaptıı aratırmanın sonuçlarına göre, yaklaık bir ay içinde 15 bakanlıa yapılan 2 bin 519 bavurunun yüzde 23'ü yanıtsız kaldı. Dr. Yaman Akdeniz'in raporuna göre aratırma, 15 bakanlıın Bilgi Edinme Hakkı Yasası'nı ne ekilde uyguladıını saptamak için yapıldı. Web sitesi yeni kurulduu için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlıı dıında 15 bakanlıa standart bilgi edinme hakkı bavurusunda bulunuldu ve gelen yanıtlara göre de rapor hazırlandı. Bavurular Austos tarihlerinde yapıldı. Dokuz yanıt, altı ret Kanuna göre 15 igünü içinde, yani en geç 13 Eylül Pazartesi gününe kadar yanıt verilmesi gerekiyordu. 13 Eylül'de Milli Savunma, Kültür ve Turizm, Adalet, Ulatırma, Sanayi ve Ticaret, Maliye, Dıileri, Bayındırlık ve skân ile Çevre ve Orman Bakanlıı'ndan yanıt ve bilgi geldi. çileri Bakanlıı, 22 Austos'taki bavuruya 17 Eylül'de yanıt verdi, ancak istenilen bilgileri vermedi. Salık, Milli Eitim, Çalıma ve Sosyal Güvenlik ile Tarım ve Köy leri Bakanlıı'ndan ise 22 Austos ve 13 Eylül'deki iki bavuruya yanıt gelmedi. Rapora göre kanunun yürürlüe girdii 24 Nisan'dan itibaren bakanlıklara soru yadı. Austos ayı ortasından eylül baına kadar bakanlıklara toplam 2 bin 519 bavuru yapıldı. Bunlardan 1929'u, yani yüzde 77'si kabul edilip yanıtlandı, 590'ı, yani yüzde 23'ü çeitli nedenlerle reddedildi. Bakanlıklara bavurular ve verilen yanıtların daılımı öyle: Milli Savunma: 335 bavuru, 126 ret. Kültür ve Turizm: 344 bavuru, 23 ret. Adalet: 735 bavuru, 65 ret. Ulatırma: 69 bavuru, sıfır ret. Sanayi ve Ticaret: 398 bavuru, 197 ret. Maliye: 294 bavuru, 144 ret. Dıileri: 48 bavuru, bir ret. Bayındırlık: 93 bavuru, bir ret. Çevre ve Orman: 203 bavuru, 33 ret. Rapora göre, bavurular genellikle 'usule uygun olmadıı'için reddedilirken, dier ret nedenleri ise 'özel hayatın gizlilii've 'kurum içi düzenlemeler'oldu. Yasanın uygulamadaki yansımasını 'karıık'olarak deerlendiren raporda, öyle denildi: 'Uygulama, yasadan önemli' "Salık, Milli Eitim, Çalıma ve Sosyal Güvenlik ile Tarım ve Köy leri Bakanlıı, bu hakkın kullanılmasına yardımcı olmada sınıfta kaldı. Açık ve effaf bir Türkiye için bu kanunun gereince uygulanması, kanunun kendisinden daha önemli. Vatandalar bavurularıyla üzerlerine düen görevi yaptı. imdi sıra bu kanunun uygulanmasından sorumlu kurulularda." Zaman, Bürokrasi Bilgi Edinme Hakkına Direniyor, 06 Ekim 2004: 4 bakanlık bilgi edinme taleplerini cevaplamadı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu yürürlüe girdi; ancak aradan 5 aydan fazla zaman geçmesine ramen bazı bakanlıklar istenen bilgileri vermemekte direniyor. nternette " adresiyle bir web sayfası açarak kanunun uygulanıp uygulanmadıını yakından izleyen Dr. Yaman Akdeniz, 15 bakanlıa standart bavurularda bulundu. Bilgi edinme talepleri hakkında 9 bakanlık bilgi verirken, Salık Bakanlıı, Milli Eitim Bakanlıı, Çalıma Bakanlıı ile Tarım ve Köyileri Bakanlıı bavurulara hiç yanıt vermedi. Yaptıı uygulamalı aratırma sonucunda "Bilgi Edinme Hakkı Kanunu'nun Bakanlıklar Tarafından Uygulanması" adlı bir rapor hazırlayan Akdeniz, yasanın hayata geçirilmesi sırasında yaanan karııklıkların devam ettiine dikkat çekti. Bütün bakanlıkların yasa ve yönetmelik gerei bilgi edinme birimlerini ve web sitelerini oluturdukları belirtilen raporda, kanunun gereince uygulamaya yansıtılamadıı vurgulanıyor. Yasanın yürürlüe girmesinden itibaren 4 aylık dönem içinde bakanlıklara toplam 2 bin 519 bilgi edinme bavurusu yapılmı. Bunlardan 1929'una, yani yüzde 77'sine cevap verilirken, 590 talep, yanlı bavuru yapıldıı için reddedilmi.

18 Raporda, bilgi edinme bavurularıyla ilgili olarak bakanlıkların web sitelerinde bir standart olmadıı ifade edilirken bu sitelerin hiçbirinde Bilgi Edinme Deerlendirme Kurulu hakkında bilgi verilmedii vurgulanıyor. Standart soruların yer aldıı bilgi edinme taleplerine 4 bakanlıın hiç yanıt vermedii, çileri Bakanlıı'nın ise yanıt vermesine ramen bilgi vermedii aktarılıyor. Bilgi edinme bavurularının yapıldıı 22 Austos tarihinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlıı'nda Bilgi Edinme Birimi mevcut olmadıı için bu bakanlıa bavuru ancak ilgili birim kurulduktan sonra 23 Eylül'de yapılabilmi. Rapora göre bu konuda en baarılı bakanlık ise Çevre ve Orman Bakanlıı. Disiplin cezasını gerektiriyor Dr. Yaman Akdeniz, uygulamanın bakanlıklar ve Bilgi Edinme Deerlendirme Kurulu tarafından acilen incelemeye alınmasını istiyor. Akdeniz, kanun ve yönetmeliin uygulanmasında ihmali, kusuru veya kastı bulunan kamu görevlileri hakkında disiplin cezaları öngörüldüünü hatırlatarak bu birimlerde çalıanların denetlenmesi gerektiine dikkat çekiyor. Raporun sonuç bölümünde, Bilgi Edinme Hakkı Kanunu'nun effaflık açısından önemi vurgulanarak u deerlendirme yapılıyor: "E-Devlet ve e-türkiye kavramlarının çok tartııldıı bir dönemde Türkiye'de bilgi edinme hakkı uygulamaları bakanlıklar tarafından bu ekilde uygulanıyorsa ortada bir problem var demektir. Unutulmamalıdır ki bu kanunun yürürlüe girmesi kamuda açıklık ve effaflık açısından atılmı ilk adımdır. Fakat, daha açık ve effaf bir Türkiye için bu kanunun gereince uygulanması, kanunun kendisinden daha önemlidir." Yeni afak, En hızlı bakanlık Adalet, 05 Ekim 2004: En hızlı bakanlık Adalet Vatandaların bilgi edinme hakkına en hızlı cevap veren bakanlıkların Adalet ile Sanayi Bakanlıı olduu belirlendi. çileri Bakanlıı ise hiçbir soruya cevap vermedi. Bilgi Edinme Kanunu'nun çıkmasından bu yana, vatandaların bilgi edinme hakkına en hızlı cevap veren kurumlar Adalet ve Sanayi Bakanlıı oldu. ngiltere Leeds Üniversitesi Öretim Üyesi Dr. Yaman Akdeniz, bakanlıkların bilgi edinme hakkını ne ekilde yerine getirdiklerini ele alan bir rapor hazırladı. 5 ay önce yürürlüe giren Bilgi Edinme Kanunu'nun 15 bakanlıkta nasıl uygulandıını aratıran Akdeniz, kurduu "bilgiedinmehakki.org" sitesi aracılııyla 15 bakanlıın bilgi edinme birimlerine, standart bavuru formlarını doldurarak bazı sorular yöneltti. çileri cevap vermedi Bilgi edinme hakkının kullanımına ilikin bu sorulara Adalet Bakanlıı ile Sanayi ve Ticaret Bakanlıı aynı gün içinde cevap verdi. Milli Savunma, Kültür ve Turizm, Ulatırma, Dıileri, Maliye, Bayındırlık ve skan, Çevre ve Orman bakanlıkları yasal süre olan 15 gün içinde bavuruya cevap verdiler. Salık Bakanlıı, Milli Eitim Bakanlıı, Çalıma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıı ile Tarım ve Köy Ileri Bakanlıı'nın sorulara cevap vermedii belirtildi. çileri Bakanlıı bavuruya cevap verip sorulara cevap vermezken, Enerji Bakanlıı'ndan da hâlâ cevap beklendii kaydedildi. Bavurulara ne cevap verildi? Bakanlıklara yapılan bavuruların daılımı öyle: Milli Savunma Bakanlıı: 335 bavuru 126 red Kültür-Turizm Bakanlıı: 344 bavuru 23 red Adalet Bakanlıı: 735 bavuru 65 red Ulatırma Bakanlıı: 69 bavuru 0 red Sanayi-Ticaret Bakanlıı: 398 bavuru 197 red Maliye Bakanlıı: 294 bavuru 144 red Dıileri Bakanlıı: 48 bavuru 1 red Bayındırlık-skan Bakanlıı: 93 bavuru 1 red Çevre ve Orman Bakanlıı: 203 bavuru 33 red Türk Ticaret Net, Bilgimi isterim. Al sana bilgi! 06 Ekim 2004: Bilgi Edinme Kanunu 24 Nisan 2004 tarihinde yürürlüe girdi, Bilgi Edinme Deerlendirme Kurulu üyeleri ise 27 Mayıs 2004 tarihinde belirlendi. Ama ne kanunu uygulayan var ne de kanun gerei kurulan kuruldan bir ses. Bilgi Edinme Kanunu 24 Nisan 2004 tarihinde yürürlüe girdi, Bilgi Edinme Deerlendirme Kurulu üyeleri ise 27 Mayıs 2004 tarihinde belirlendi. Ama ne kanunu uygulayan var ne de kanun gerei kurulan kuruldan bir ses. Hatta kanunu bilen, kurula ulamayı baarabilen var mı, orası bile meçhul. ngiltere'de kurulu Cyber Rights & Cyber Liberties (Siber Haklar ve Siber Özgürlükler) isimli sivil toplum kuruluunun bakanı Yaman Akdeniz'in giriimiyle kurulan Bilgilenme Hakkı hareketi ( Bilgi Edinme Kanunu'nun ileyiinin sıkı takibini yapıyor.

19 Bilgi Edinme Hakkı inisiyatifi, Austos 2004'de "Blgi Edinme Deerlendirme Kurulu Nerede?" balıklı bir rapor yayınladı. Raporda 15 bakanlıın kanunu ne etkinlikte uyguladıı inceleniyordu. Aratırmanın kapsamı daha sonra artırıldı ve bakanlıklarla tek tek irtibata geçilip, her birine kanuna uygun olarak çeitli konularda bilgi edinme talebinde bulunuldu. Bakanlıklardan gelen yanıtlar da rapor haline getirildi ve adresinde yayınlanıyor. Raporun özetine göre, kanunun uygulanmasında u önemli eksiklikler gözleniyor: Bakanlıkların nternet sitelerinde belli bir standart yok Kimi bakanlıklar iletiim bilgileri, kanun ve yönetmelik hakkında hâlâ eksik bilgi vermekte Bilgi Edinme Birimlerinin oluturulmasına ramen dört Bakanlık (Salık Bakanlıı, Milli Eitim Bakanlıı, Çalıma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıı, Tarım ve Köy leri Bakanlıı) bavuru yapılmasına ramen sorulan sorulara yanıt vermemi Bilgi Edinme Birimini 3 ay gecikmeli olarak oluturan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlıından halen yanıt beklenmektedir. Milli Savunma Bakanlıı ve Bayındırlık ve skan Bakanlıı istenilen bilgileri ancak ikinci bir itiraz sonrası vermitir ve ilk yanıtlarında bu bilgileri vermekten kaçınmılardır. Fakat iki Bakanlık da istenilen bütün bilgileri ikinci yanıt mektuplarında vermilerdir. Aynı ekilde, istenilen bilgileri vermeyen çileri Bakanlıı na itiraz edilmitir ve halen yanıt beklenmektedir. Bilgi Edinme Deerlendirme Kurulu ve bu Kurul ile iletiim konusunda hiç bir Bakanlık açık bilgi vermemektedir ve bilgi edinme hakkı bavuruları yapıldıktan sonra sorulduunda da BDEK'nın iletiim bilgilerini tam olarak vermemitir. Bilgi Edinme Hakkı Kanununun kısa geçmii ve Bakanlıklar tarafindan uygulamaya konulmasından bugüne kadar ortaya çıkan tablo yukarıda da görüldüü gibi bir hayli karııktır. e.devlet ve e.türkiye kavramlarının gündemde olduu Türkiyede bilgi edinme hakkı uygulamalarının bakanlıklar tarafindan bile bu düzgün bir ekilde uygulanmaması büyük bir problemin iaretçisidir. Aslında bu kanunun yürürlüe girmesi kamuda açıklık ve effaflık açısından atılmı çok önemli bir adımdır. Fakat, daha açık ve effaf bir Türkiye için bu kanunun gereince uygulanması kanunun kendisinden daha önemlidir. Tabii bu arada kanunun yürürlüe girmesinden bu yana gözlenen olmulu gelimeleri de anmak gerekiyor: Vatandalar bilgi edinme haklarından yararlanmaya baslamı, ve Bakanlıklara yüzlerce bavuruda bulunmu durumda Adalet Bakanlıı ve Sanayi ve Ticaret Bakanlıı yapılan bavurulara aynı gün içinde detaylı yanıt vermi ve bu verilen yanıtlara ilaveten sorulan soruları da 24 saat içinde yanıtlamıtır. Memurlar.Net, Vatandaların bilgi edinme hakkına en hızlı cevap veren bakanlıkların Adalet ile Sanayi Bakanlıı olduu belirlendi. çileri Bakanlıı ise hiçbir soruya cevap vermedi. Bilgi Edinme Kanunu'nun çıkmasından bu yana, vatandaların bilgi edinme hakkına en hızlı cevap veren kurumlar Adalet ve Sanayi Bakanlıı oldu. ngiltere Leeds Üniversitesi Öretim Üyesi Dr. Yaman Akdeniz, bakanlıkların bilgi edinme hakkını ne ekilde yerine getirdiklerini ele alan bir rapor hazırladı. 5 ay önce yürürlüe giren Bilgi Edinme Kanunu'nun 15 bakanlıkta nasıl uygulandıını aratıran Akdeniz, kurduu "bilgiedinmehakki.org" sitesi aracılııyla 15 bakanlıın bilgi edinme birimlerine, standart bavuru formlarını doldurarak bazı sorular yöneltti. çileri cevap vermedi Bilgi edinme hakkının kullanımına ilikin bu sorulara Adalet Bakanlıı ile Sanayi ve Ticaret Bakanlıı aynı gün içinde cevap verdi. Milli Savunma, Kültür ve Turizm, Ulatırma, Dıileri, Maliye, Bayındırlık ve skan, Çevre ve Orman bakanlıkları yasal süre olan 15 gün içinde bavuruya cevap verdiler. Salık Bakanlıı, Milli Eitim Bakanlıı, Çalıma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıı ile Tarım ve Köy Ileri Bakanlıı'nın sorulara cevap vermedii belirtildi. çileri Bakanlıı bavuruya cevap verip sorulara cevap vermezken, Enerji Bakanlıı'ndan da hâlâ cevap beklendii kaydedildi. Bavurulara ne cevap verildi? Bakanlıklara yapılan bavuruların daılımı öyle: Milli Savunma Bakanlıı: 335 bavuru 126 red Kültür-Turizm Bakanlıı: 344 bavuru 23 red

20 Adalet Bakanlıı: 735 bavuru 65 red Ulatırma Bakanlıı: 69 bavuru 0 red Sanayi-Ticaret Bakanlıı: 398 bavuru 197 red Maliye Bakanlıı: 294 bavuru 144 red Dıileri Bakanlıı: 48 bavuru 1 red Bayındırlık-skan Bakanlıı: 93 bavuru 1 red Çevre ve Orman Bakanlıı: 203 bavuru 33 red Radikal, Bakanlık: Biz bilgi verdik, 07 Ekim 2004: RADKAL - STANBUL - 'Bilgilenmehakki.org'portalı tarafından hazırlanan raporda sorulara yanıt vermeyen bakanlıklardan biri olduu belirtilen Tarım ve Köyileri Bakanlıı, raporu hazırlayan Dr. Yaman Akdeniz'in bavurusuna yanıt verdiklerini açıkladı. Radikal gazetesinde dün yayımlanan 'Bilgi edinmek kolay deil'haberiyle ilgili açıklama yapan bakanlık, Akdeniz 'e 25 Austos'ta yanıt verdiklerini, ancak maildeki sorun nedeniyle cevabın ulamadıı, bunun üzerine de gerekli bilgilendirmenin 22 Eylül'de mektupla yapıldıı vurgulandı. Turkish Daily News, Press Scanner: Information not too easy to get, October 7, 2004 According to a study conducted by an academic from Leeds University Faculty of Law, Dr. Yaman Akdeniz, despite passing a law on freedom of information, says its implementation has not been smooth in certain ministries. According to the study, 23 percent of the 2,519 applications submitted in one month were not answered. The law stipulates that applications should receive a reply within 15 days. While Defense, Culture and Tourism, Justice, Transportation, Industry and Trade, Foreign Affairs, Environment and Forestry and Public Works Ministries answered the applications on time, the Interior Ministry was two days late, with the Health, Education, Labor and Farming Ministries yet to answer. According to the report, some ministries failed to adhere to the law, noting that proper implementation of the law was more important than the law itself. Zaman, Tarım ve Milli Eitim e bilgi edinme bavurusu yaıyor, 11 Ekim Bilgi edinme haklarını kullanmaya balayan vatandalar, en çok Milli Eitim Bakanlıı ile Tarım ve Köyileri Bakanlıı ndan bilgi istiyor. Yaklaık 6 ay önce yürürlüe giren Bilgi Edinme Hakkı Kanunu çerçevesinde bakanlıklarla kamu kurum ve kurulularına bavuru yaıyor. Hangi bilgiyi nereden isteyeceini karıtıran bazı kiiler ise Milli Eitim Bakanlıı ndan sabıka kaydı, Tarım Bakanlıı ndan arazi ihtilafının çözümü hakkında bilgi talebinde bulundu. imdiye kadar birçok bakanlıa yapılan bavuru sayısı ortalama bin civarında olurken Milli Eitim Bakanlıı na 10 bin 874, Tarım ve Köyileri Bakanlıı na ise 10 bin 727 bavuru yapıldı. Milli Eitim Bakanlıı ndan istenen bilgiler öretmen atamaları, bakanlık mevzuatı, burslar gibi konularda younlaıyor. Tarım Bakanlıı na gelen bavuruların çounu ise dorudan gelir destei gibi çiftçi sorunları oluturuyor. ki bakanlıın bilgi edinme birimi yetkilileri adlı bir internet sitesinin yaptıı aratırmada kendi bakanlıklarının bilgi vermedii yönündeki bilginin de gerçei yansıtmadıını belirtti. Tarım ve Köyileri Bakanlıı Bilgi Edinme Birimi Sorumlusu Mehmet Erkoç, bu raporu hazırlayan Dr. Yaman Akdeniz in bavurusuna yanıt verdiklerini hatırlatarak, Akdeniz in inden kaynaklanan bir sorun nedeniyle cevabın ulamadıını örenince gerekli bilgileri tekrar mektupla gönderdik. dedi. Milli Eitim Bakanlıı Bilgi Edinme Birimi sorumluları da en fazla bavurunun kendilerine yapıldıına dikkat çekerek bütün bavurulara cevap verdiklerini, Dr. Yaman Akdeniz in yaptıı aratırma için istedii bilgilerin de gönderildiini aktardı. adresli internet sitesi adına Dr. Yaman Akdeniz tarafından hazırlanan raporda, 15 bakanlıa bilgi edinme bavuruları yapıldıına; ancak 4 bakanlıın bu talepleri cevaplandırmadıına yer verilmiti.