ÇNDEKLER. Dı likilerimiz. Bölüm 4: Mali Durum. Bölüm 5: Bölüm 6: 2003 Çalıma Programı. Bölüm 7: Yasal Düzenlemelere likin Ekler EKLER

Transkript

1 ÇNDEKLER Bölüm 1: Bölüm 2: Bölüm 3: Bölüm 4: Bölüm 5: Bölüm 6: Bölüm 7: Yönetim Etkinliklerimiz Yasal Düzenlemeler Dı likilerimiz Mali Durum 2003 Çalıma Programı Yasal Düzenlemelere likin Ekler EKLER EK. 1: EK. 2: EK. 3: EK. 4: EK. 5: EK. 6: EK. 7: Dernekler Beyan Formu Denetçiler Raporu 2002 Yılı Konsolide Bilançosu 2002 Yılı Konsolide Gelir Tablosu 2003 Konsolide Bütçesi Mütevelliler Heyeti Listesi TÜSEV Yayınları Listesi TÜSEV Sayfa 1 / 27

2 Sayın Mütevellilerimiz, Yönetim Kurulumuzun 2002 yılı Faaliyet Raporunu ve 2003 yılı Çalıma Program ve Bütçesini sunarken deerli katılımınız nedeniyle hepinize ayrı ayrı teekkür ediyor ve sizleri saygı ile selamlıyoruz yılında vakıf camiamızın çok önemli ahsiyetlerinin aramızdan ayrılmasından büyük üzüntü duymaktayız. Aramızdan ayrılan Prof.Dr.Cem i Demirolu (Türk Kardioloji Vakfı) ile Metin Toker (nönü Vakfı) ve Dıileri Bakanlıı nda bizlere her konuda desteklerini esirgemeyen vakıf dostu Yavuz Ergüven in (Kültür Dairesi Bakanı) aziz hatıraları önünde saygıyla eiliyor, kederli ailelerine, yakınlarına, vakıf ve dernek camiamıza basalıı dileklerimizi sunuyoruz. Vakıf Merkezi nin Taınması Vakfımızın kuruluundan itibaren Vakıf Merkezi olarak kullandıımız Göztepe deki daire, kat maliklerinden birinin açtıı tahliye davasını kaybetmemiz nedeniyle boaltılmı ve 01 Mart 2003 tarihi itibariyle stanbul Karaköy, Bankalar Caddesi No: 2 Minerva Han Kat:5 adresine taınılmıtır. Sabancı Üniversitemizin letiim Merkezi olarak kullandıı bu bina Vakfımız faaliyetleri açısından önem arzetmekte olup, bizlere bu imkanı tanıyan Sayın Sakıp Sabancı ve Sayın Prof.Dr.Tosun Terziolu na teekkürlerimizi sunarız. TÜSEV Sayfa 2 / 27

3 Bölüm 1: YÖNETM 1.Mütevelliler Heyetimiz Bakanlık Divanı: Bakan: Prof.Dr.Üstün Ergüder Bakan Vekilleri: Rahmi M.Koç ve Sakıp Sabancı Mütevelliler Heyetimizin listesi bu raporun ekinde bilginize sunulmaktadır. Görülecei üzere ülkemizin en seçkin ahsiyetlerinden ve onların temsil ettikleri en güçlü ve saygın vakıf ve derneklerden oluan TÜSEV, özellikle sivil toplumun örgütlü bir yapıya kavuturulması, vakıf ve derneklerin kapasitesinin artırılması, kamu yararının yaygınlatırılması, uluslararası ilikilerin gelitirilmesi, sivil toplum kuruluu bilincinin toplumda yerletirilmesi ile vakıf ve derneklerimizin ortak sorunlarına yasal ortamlarda, çada yöntemlerle çözümler bulmak için youn bir çaba sarf etmektedir. Mütevelliler Heyetimiz, her biri i ve akademik dünyamızın en seçkin ahsiyetlerinden teekkül etmi ayrıca dernek ve vakıf camiamızın liderleri olup, sivil toplumun yarattıı katma deerde de en büyük payı olan kiilerdir. Aslında kurdukları ve/veya yönetiminde görev aldıkları vakıflar ve dernekler i ve akademik çevrelerdeki baarılarının toplumsal hayata yansımasıdır. Bu nedenle farklı amaç ve hedefleri olan vakıflarımızın kompozisyon zenginlii, sinerji yaratma gücü, vakıf kurumunu daha atılımcı kılmaktadır. 2.Yönetim Kurulu 28 Mayıs 2002 tarihinde yapılan Mütevelliler Heyeti toplantısında Vakıf Resmi Senedimizin maddesi gereince yapılan seçim sonunda yeni Yönetim Kurulumuz dört yıllıına ( ) seçilmi olup, aaıdaki kurulularımızın temsilcilerinden olumaktadır. Prof.Dr.Üstün Ergüder nal Avcı Timur Erk Hüseyin Topa Prof.Dr.Tosun Terziolu Didem Altop Vehbi Koç Vakfı Türk Lions Vakfı Türk Böbrek Vakfı Anadolu Eitim ve Sosyal Yardım Vakfı Hacı Ömer Sabancı Vakfı Türkiye Eitim Gönüllüleri Vakfı TÜSEV Sayfa 3 / 27

4 Faruk Eczacıbaı Altan Edis Candan Fetvacı Ünal Somuncu Arzuhan Yalçında Nejat Eczacıbaı Vakfı Erol Kerim Aksoy Eitim ve Spor Vakfı Boaziçi Üniversitesi Vakfı Türk Eitim Vakfı Aydın Doan Vakfı Yönetim Kurulumuz vakfımızın yönetim ve icra organı olup, sizler adına verdiiniz yetkiler, yürürlükteki yasalar ve buna balı hukuk kuralları çerçevesinde TÜSEV i yurtiçi ve yurtdıında temsil etmektedir. TÜSEV i EFC (Avrupa Vakıflar Merkezi) Guvernörler Konseyinde, Mütevelliler Heyeti ve Yönetim Kurulu Bakanımız Prof.Dr.Üstün Ergüder temsil etmektedir. 3.cra Komitesi cra Komitesi, Bakan Yardımcıları ile dier yönetim kurulu üyelerinin (istediklerinde) katılımı ile gündemli olarak toplanan, Yönetim Kurulu toplantılarına altyapı hazırlayan, Yönetim Kurulunda karara balanması gereken konuların hızla incelendii bir danıma organıdır. Bu balamda çok stratejik öneme sahiptir. 4.Denetçiler Kurulu Bir çalıma dönemi içinde çalıma programı ve bütçe dorultusunda yapılan hesapları ve bu hesaplarla ilikili ilemleri Mütevelliler Heyeti ve Yönetim Kurulu adına denetlemekten sorumlu vakfımızın bir organıdır. 17 Nisan 2001 tarihinde yapılan Mütevelliler Heyeti toplantısında üç yıllıına ( ) seçilmi olup, aaıdaki kiilerden olumaktadır. Prof. Dr. Fevzi Sürmeli Eitim Salık ve Bilimsel Aratırmalar Vakfı Yusuf Nomal Türkiye Ulusal Verem Sava Dernekleri Federasyonu Gün Han Baik * Feyziye Mektepleri Vakfı *Hizmet Dönemi TÜSEV Sayfa 4 / 27

5 Bölüm 2: ETKNLKLERMZ Sayın Mütevellilerimiz, 2002 yılı ülkemizin AB ne adaylıının youn olarak tartııldıı, ekonomik güçlüklerin yaandıı, büyümenin durduu, buna karın uygulanan ekonomik politikalarla ilgili kararların pei peine alındıı, enflasyonun düürülmesine ilikin önemli adımların atıldıı bir yıl olmutur.yılın ikinci yarısında ise erken seçime gidilmesi kararının alınması ile gerek uluslararası ilikilerde gerek yurt içinde çok ciddi ekonomik, sosyal ve siyasal sorunlar yaanmıtır. Doal olarak bu ortam sivil toplum hayatını da önemli ölçüde etkilemi, vakıf ve derneklerimiz kaynak ve yasal alt yapı sorunları nedeniyle iyice etkisiz hale gelmitir. Vakıf ve dernekler, bireylerin devletin belirli konulardaki politikalarını dorudan yönlendirme ihtiyacını karılayan kurulular olarak, bu zorluklar döneminde de faaliyetlerine imkanlar nispetinde devam etmitir. Ancak bu durum sivil toplumun kriz anlarında sinerji yaratması ve ortaya çıkmasını engelleyememitir. Sivil toplum gözü ile baktıımız zaman ülkemizde demokrasiyi tüm nimetleriyle kullananlarla, demokrasiyi yaatmaya çalıan insanlar arasında önemli bir fark olduunu görmekteyiz. Demokrasiyi kullananların çounluunun, demokrasiyi yaatmak isteyenler gibi bir örgütlenme çabası içinde olmadıkları, bilakis örgütlü toplumu kullandıkları açıktır.bu nedenle halkı ve örgütlü sivil toplumu gerçek demokrasinin yerlemesi için daha fazla katılımcı kılmaya, bilinçlendirmeye ve bu misyona katmaya çalımaktayız. TÜSEV Sayfa 5 / 27

6 Bölüm 3: YASAL DÜZENLEMELER Bundan önce yaptıımız üç Ulusal Konferans ta haklı olduumuzu iddia ettiimiz ve anayasal düzen içinde hep talep ettiimiz yasal deiikliklerin bazı noksanlara ramen 2002 yılında gerçeklemi olması TÜSEV açısından çok önemli bir gelime ve baarıdır. 1. Dernekler Kanunu Raporumuzun ekinde sunulan, Avrupa Birlii uyum yasaları çerçevesinde Dernekler Yasasında yapılan deiikliklerin büyük çounluu derneklerin özgürlük alanını biraz daha geniletmesine karın gerçek anlamda yeterli deildir. Bunun gelimi batı ülkelerindeki tarifi, devlete biçilen rol ile tarif edilmektedir. ayet ülkemizde halen herkesi memnun eden bir dernekler yasasına kavumamı isek bunun bir tek nedeni vardır, o da devletin rolünün toplumu yönlendirici olmasıdır. Halbuki devletin buradaki rolü toplum kesimleri arasındaki düzeni salayıcı bir rol olmalıdır. Devletin gönüllü kuruluların destekçisi deil, rakibi gibi davranması, haksız rekabet yaratmakta, bu da sivil toplumun gelimesinin önünü kesmektedir. Kıta Avrupasında Avrupa Topluluu nun üç temel ilkesinden biri olarak nitelenen Subsidiarity ilkesi, sivil toplumun güçlü devlet karısında ezilmemek için gelitirdii bir kavram olup, tüm sosyal kararların önce vatandaların kendi aralarında kurmu oldukları kurumlar, yani üçüncü sektör kurumları tarafından alınmasını, bu kurumlar yeterli olmadıı zaman milli devletin devreye girmesini gerektirmektedir. Dernekler yasasında yaklaık bir yıl içinde yapılan deiikliklerin sıklıı, içerii; aynı maddelerin tekrar tekrar deitirilmesi ve Medeni Kanunla uyumlu hale getirilmesi ortaya bir yasal külliyat çıkarmı olup, bunun ülkemizin farklı corafi bölgelerindeki derneklerimizin yöneticileri tarafından anında örenilmesi ve gereinin yapılması mümkün deildir. TÜSEV Sayfa 6 / 27

7 Bir dernek yöneticisi ve/veya üyesi için Dernekler Yasası, tek baına bir yasa olmayıp, bir dernein dolayısıyla de bir dernek üyesinin ayrıca; Medeni kanun Toplantı ve Gösteri Yürüyüleri Kanunu Basın Kanunu Radyo ve Televizyonların Kurulu ve Yayınları Hakkında Kanun Vergi Usul Kanunu Para Toplama Kanunu Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu (Kamu yararına sayılan dernek yönetici ve denetçileri) gibi kanunları ve bu kanunlarla balantılı yönetmelikleri ve teblileri de yakınen bilmesi gerekmektedir. Bu konuda yaanacak bir zafiyet dernei ve dernek yöneticilerini yasalar karısında çok ciddi sorumluluklarla karı karıya getirmektedir. Buna bir de kamu yönetiminin aırı baskıcı davranıları eklendii zaman dernekte üye veya kurucu olmak tevik edici deil, tamamen caydırıcı bir görünüm arz etmektedir. Beklentimiz kamu yönetiminin dernek yöneticilerini bilgilendirmesi ve bilinçlendirmesi, onlara yardımcı olmasıdır. Not: Yukarıda belirtilen ve bata Dernekler Yasasında yapılan deiiklikler bu raporun ekinde Bölüm 7 de belirtilmektedir. 2. Derneklerin Denetimi Dernekler Yasasında yapılan en önemli deiikliklerden biri önceleri Emniyet Müdürlükleri bünyesindeki Dernekler Masasına balı olan derneklerimizin artık çileri Bakanlıı bünyesinde oluturulan Dernekler Daire Bakanlıına balanması ve müfetti denetimi yerine Beyan usulü denetime geçilmesidir. Bu konuda Vakfımızın çileri Bakanlıı ve Babakanlık Avrupa Birlii Genel Sekreterlii ile yürüttüü çalımalar olumlu sonuç vermi, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanan Yönetmelik ekindeki Beyan Formu derneklerimizin 2002 yılı faaliyetlerinin beyanı için kullanılmaya balanmıtır. TÜSEV Sayfa 7 / 27

8 Dier taraftan Beyan Formu ve bu formun doldurulmasına ilikin olarak Hürriyet Gazetesi nde 9 Nisan 2003 günü Türkiye genelinde bir ilan verilmi ve tüm derneklerimiz Nisan ayı sonuna kadar vermek durumunda oldukları beyan konusunda bilgilendirilmitir. Bu ilan nedeniyle TÜSEV e desteklerini esirgemeyen Yönetim Kurulu Üyemiz Sayın Arzuhan Yalçında a, Sayın Hanzade Doan a, Doan Medya Grubu na ve NTV Televizyonu na teekkürü bir borç biliriz. Ayrıca mevcut STK linkleri de kullanılarak bu formun doldurulmasına ilikin bilgiler birçok dernee ulatırılmıtır. Derneklerimizden bu konuda youn bir talep gelmitir. Dernekler beyan formu iliiktedir. (ek.1) 3. Yeni Vakıflar Tüzük Taslaı 4721 sayılı yeni Türk Medeni Kanunu nun yürürlüe girmesiyle birlikte, 4722 sayılı Türk Medeni Kanununun Yürürlüü ve Uygulama ekli Hakkında Kanunun 22 inci maddesi gereince Vakıflar Tüzüünde de gerekli deiikliklerin yapılması gerektiinden çalımalara balanmıtır. Bu konuda Sayın Av.Suat Ballar a hazırlatılan Vakıflar Tüzük Taslaına, üyemiz olan ve olmayan vakıflarımızla yapılan müteaddit toplantılarda son ekli verilerek ilgili Bakanlıklara, Vakıflar Genel Müdürlüü ne, Babakanlık Avrupa Birlii Genel Sekreterlii ne ve ayrıca birçok ilgili kurulua verilerek Vakıflar Genel Müdürlüümüz ile görümeler balatılmıtır. Bu toplantılar bugüne kadar sürdürülmütür. Vakıflar Tüzük Taslaı özellikle 2002 yılında bazı yabancı Vakıfların hukuki durumlarına ilikin tartımaların balaması ile birdenbire farklı bir alana kaymı, ülkemizin bu konudaki hassasiyetleri çerçevesinde daha da önem kazanmıtır. Tüzük taslaının bugün için geldii nokta öncekine nazaran daha liberal ve olumludur. Ancak genel anlamda uluslararası ilikiler, baı, yardım ve ibirlii konularına ilikin tanımların yeteri kadar açık olmaması, bugünkü konjonktürün dikkate alınmaması nedeniyle derneklerin ki kadar rahatlamamı, aksine 4771 Sayılı (Resmi Gazete tarih ve sayılı) Çeitli Kanunlarda Deiiklik Yapılmasına likin Kanunun 4/B Maddesi ile 227 Sayılı Vakıflar Genel Müdürlüü nün Tekilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye eklenen ek madde ile daha da zorlamıtır. Bu konunun da Avrupa Birlii ne adaylıımız sürecinde halledilecei kanısındayız. TÜSEV Sayfa 8 / 27

9 Vakıflar tüzük taslaının yeniden düzenlenmesine ilikin olarak yapılan ortak çalıma henüz bitmemi olmakla birlikte, bu çalımada TÜSEV e gösterdikleri yakınlık ve ibirlii nedeniyle Vakıflar Genel Müdürlüü ne teekkürü bir borç biliriz. Yeni tüzük taslaı bundan sonra dernek olması gerekirken vakıf olmayı tercih eden oluumları önleyecek bir yapılanmayı öngörmektedir. Bu bazı kiilerin iddia ettii gibi örgütlenme özgürlüünü önleyici bir yaklaım olmayıp, aksine kurulu ana varlıı dahi olmayan vakıf oluumlarına izin vermeyen bir yapılanmadır. 4. AB ne Adaylık çin Sivil Giriim Ülkemizin Avrupa Birlii ne adaylıı sürecinde, ktisadi Kalkınma Vakfı nın (KV), Türkiye Odalar ve Borsalar Birlii (TOBB) ile mütereken yürüttüü ve STK ların oluturduu sivil inisiyatife katılarak bu sürecin hızlandırılması için Avrupa da ibirlii yaptıımız vakıf ve derneklerle temasa geçilmi ve destekleri istenmitir. 5. AB Projesi Avrupa Birliince Türkiye de Sivil Toplumun Gelitirilmesi için Teknik Yardım (EuropeAid) konulu Euro tutarındaki projeye ngiltere den CAF (Charities Aid Foundation) ile Beçika dan IBF Consulting Inc. firması ile oluturduumuz konsorsiyum olarak teklif verilmitir. 60 konsorsiyumun katıldıı yarımada kısa listeye giren 8 konsorsiyum içinde yer alınmı, ancak ikinci elemede bu projeyi kaybetmi bulunmaktayız. Bu ilk kez girdiimiz bir Avrupa Birlii projesi olup, aslında kazanmamamıza ramen aldıımız sonuç önemlidir. Bu tür projeler çıktıkça katılmaya devam edeceiz. 6. TÜSEV Johns Hopkins Konferansı 1 3 Temmuz 2002 tarihlerinde ABD Johns Hopkins Üniversitesi ile mütereken stanbul da bir uluslararası konferans düzenlenmitir. Civil Society in Turkey Between the Old and the New konulu bu konferansa 32 ülkeden katılımcı gelmitir. Bu önemli konferansta ana tartıma teması altında; Sivil Toplum Perspektifi ile Avrupa Yolundaki Türkiye, Aile ve Gençlik, Eitim, nsan Hakları, STK larda Yönetim, STK larda Yönetim Eitimi, Kapasite Gelitirme, Temsiliyet ve TÜSEV Sayfa 9 / 27

10 Savunuculuk, Bilgi ve Aratırma, Vakıflar ve STK lar Arası likiler gibi konularda çok önemli tartımalar yapılmıtır. 7. Dünya Bankası Projesi Dünya Bankası ülke ofislerinin küçük ölçekli STK lar için proje karılıı, Micro Credit adı altında verdii krediye bir proje ile katılınmıtır. Proje daha küçük ölçekli STK lara verilmitir. Ancak önümüzdeki aylarda TÜSEV in ölçeine uygun projenin çıkması halinde bunlara katılmaya devam edilecektir. 8. TÜSEV Web Sayfası Web Sayfamız ( daha etkin hale getirilmi ve yenilenmitir. Özellikle linkler aracılııylada vakıf ve dernek hayatımızı ilgilendiren önemli mesajlar verilmektedir. Yurt dıında ilikimiz olan kuruluların TÜSEV faaliyetlerini takip edebilmesi için ngilizce versiyonu da hazırlanmaktadır. Yakın tarihte önemli bir görev üstlenilmi ve çok baarı kazanılmıtır. Derneklerin Denetimi ile ilgili olarak hazırladıımız Beyan Formu sitemizde yayınlanmıtır. Çok sayıda dernek sitemizi ziyaret ederek, Dernekler Yasasındaki son deiiklikler ve bu Beyan Formu nun doldurulmasına ilikin bilgi almaktadır.. Derneklerin Beyan Formunu yasa gerei 30 Nisan 2003 tarihine kadar doldurma mecburiyetinde olmaları sitemizin önemini ve faydasını ortaya koymutur. Ayrıca web sitemizde derneklerimizi ve vakıflarımızı ilgilendiren konular anında yer alacaktır.. 9.TÜSEV Bülteni TÜSEV Bülteni özellikle yasa ve mevzuat deiikliklerine, sivil toplum hayatını ilgilendiren önemli konulara denk getirilerek vakıf ve derneklerimizin bilgilendirilmesi amacıyla zamanı geldikçe yayınlanmaktadır. Bu nedenle önem arz etmektedir. Tamamen bilgilendirici ve bilinçlendirici özelliini koruyarak çıkarılmaya devam edilmekte olup, ayrıca web sitemizden de takip edilmesi mümkündür. TÜSEV Sayfa 10 / 27

11 10. Vergi Mevzuatı Vakıflarımızı ilgilendiren vergi mevzuatı konusunda Birleik Uzmanlar irketinden Sayın Hayati ahin e bir rapor hazırlatılmı, bu rapor büyük vakıflarımızın Vergi uzmanları ve Mali Yetkililerinin de katılımı ile düzenlenen toplantıda tartıılmıtır. Görülerimiz bir rapor halinde Maliye Bakanlıı na verilerek gerekli temaslar yapılmıtır. Konu Maliye Bakanlıı ve TBMM Bütçe Plan Komisyonu nda takip edilmektedir. Ayrıca Muhasebe Standartları, kamu yararı kriterleri, hesap planı, mali raporlama ve üst kurulu konularında çalımalar yapılmaktadır. TÜSEV Sayfa 11 / 27

12 Bölüm 4: DI LKLERMZ 1. EFC ile likiler Ekonomik, siyasi, ticari, sınai, askeri, akademik alanlar gibi, uluslararası ilikilerin çok önem kazandıı günümüzde bu ilikilerin bir ayaı olarak STK ların uluslararası ilikileri de çok önemlidir. Günümüzde salt devletler arası ilikiler uluslararası sorunların çözümlenmesine yetmedii gibi özellikle örgütlenme özgürlüü öne çıkan ve yükselen deer olarak hepimizi ilgilendirmektedir. Devletlerin zorlandıı birçok konu halkların yakınlaması ile çözülmekte, sorunların halledilmesinde inanılmaz ivme kazanılmaktadır. Bu balamda TÜSEV olarak yönetim kurulunda görev aldıımız Avrupa Vakıflar Merkezi (EFC), Avrupa Birlii nin vakıf ve dernekler konusunda bir danıma organı haline gelmitir. EFC deki temsiliyetimiz ülkemizin Avrupa Birlii ne adaylıı sürecinde bizleri batıya anlatacak en önemli gücü oluturmaktadır. Ülkemizde sivil toplum kurulularının artık hükümetlerin plan ve programlarında dorudan yer alan birer referans olması, EFC ile yürütülen ilikilerin ileride daha da önem kazanacaının iaretidir. Ayrıca EFC bizler için de önemli bir bilgi ve referans kaynaıdır. 2. Dünya Bankası NGO Toplantısı Haziran 2002 tarihinde Belgrad / Yugoslavya da yapılan Dünya Bankası NGO toplantılarına davetli olarak katılınmıtır. Bu toplantıların amacı Dünya Bankası ndan kredi alan ülkelerin yaptıkları yatırımların bir anlamda o ülkede bulunan STK lar aracılııyla da denetlenmesi, STK ların gelitirilmesi ve özellikle de irketlerin sosyal sorumluluk yüklenerek kalkınmada etkin rol almasının salamasıdır. Bu toplantılar devam etmektedir. TÜSEV Sayfa 12 / 27

13 3. Transatlantic Leadership Summit ABD nin önderliinde 29 Eylül 2 Ekim 2002 tarihlerinde Lisbon / Portekiz de düzenlenen bu toplantıda kıta Avrupa sında sivil toplum kurulularının, ülkelerin iç ve dı sorunlarının çözümünde liderlik rolü yüklenerek daha hızlı ve kolay sonuca ulaılması amaçlanmaktadır. Bir ABD Vakfı olan LUSO American Foundation un davetlisi olarak katıldıımız bu toplantı her yıl farklı bir ülkede yapılmaktadır. Özellikle ülkemize bölgesinin lider ve demokrasi ile yönetilen tek laik ülkesi olması açısından büyük önem verilmektedir. 4. EFC European Philanthropy Ekim 2002 tarihlerinde Moskova / Rusya da yapılan bu toplantıyı EFC düzenlemi olup, sosyal ve ekonomik kriz içindeki Rusya da filantropinin gelitirilmesi, bölgesel ibirliinin artırılması, EFC Moskova Ofisi nin daha etkin hale getirilmesi ve bölge ülkelerindeki STK lar arası temasların gelitirilmesi amaçlanmaktadır. Bölüm 5: MAL DURUM 1. Genel Deerlendirme 2002 yılı ülkemizin yaadıı ekonomik krizden çıkılmasına ilikin para ve maliye politikalarında köklü deiikliklerin yapıldıı, dı finans kurumları ile ciddi programlara imza atıldıı halkımız için çok zor günlerin yaandıı bir yıl olmutur. Özellikle ekonomik krize ilaveten Avrupa Birlii ne adaylıımız sürecine ilikin hareketli siyasal tartımaların yaandıı ancak bu konuda önemli kazanımların henüz elde edilmedii, sosyal olaylarda artı olduu, yatırım, üretim, ihracat, iç talep gibi önemli ekonomik faaliyetlerin asgari düzeye indii krizli bir dönem olmutur. Doal olarak tüm vakıflarımız ve derneklerimiz bu durumdan etkilenmitir. Bilahare 3 Kasım 2002 tarihinde yapılan erken seçimle, Cumhuriyet tarihimizin en önemli dönüümü gerçeklemi, birçok siyasi parti TÜSEV Sayfa 13 / 27

14 seçimleri kaybederken, bir siyasi parti iktidara gelmi, dier bir parti de muhalefet olarak TBMM ye girmitir. 2. Anavarlık Fonumuz Vakfımızın da dier vakıflar gibi en önemli sorunu anavarlıın yeterli olmamasıdır. Bu nedenle anavarlıımızı; katılım payları, yapılacak tasarruflar ve oluturulacak kaynaklarla desteklemek ve artırmak için gayret etmekteyiz. Ancak ekonomik kriz nedeniyle 2002 yıl sonuna kadar ertelenen katılım payları ödemesi, bilahare talep edilmitir. Buna göre Anavarlık Komitemiz kararı gereince 2002 yılında Mütevellilerimizden USD istenmi, buna karılık 2002 yıl sonuna kadar USD toplanmıtır. Yani toplanan para talep edilenin %32 sini oluturmaktadır. Bu mebla Nisan 2003 tarihi itibariyle ise USD na ulamıtır. TÜSEV Sayfa 14 / 27

15 Yıllar itibariyle anavarlıımız; 1993 (kurulu varlıı) TL TL TL TL TL TL.na ulamıtır. 3. Bilanço ve Gelir Gider Tabloları tarihi itibariyle kesinleen 2002 yılı bilanço ve gelir gider tabloları Denetçilerimiz Prof.Dr.Fevzi Sürmeli, Gün Han Baik ve Yusuf Nomal tarafından incelenmi ve bilahare YMM Sayın Nejat Gülen tarafından onaylanmıtır. Denetçiler Raporu (Ek.2), Konsolide Bilanço (Ek.3) ve Konsolide Gelir Tablosu (Ek.4) iliikte tasvibinize sunulmaktadır yıl sonu gelir tablosunda Genel Yönetim Giderlerimiz % 18 ( TL) Amaca Yönelik Faaliyet Giderlerimiz ise % 82 ( TL) oranında gerçeklemitir. Vakfımızın uluslararası ilikileri için yaptıı harcamalar amaca yönelik giderlerin %36 sını ( TL) oluturmaktadır yıl sonu konsolide bilançomuzda dönem sonu gelir fazlası TL olup, anavarlıa ilave edilmitir. 4. Katılım Payları Katılım payları TÜSEV in kuruluundan beri programlanan ve kararlatırılan bir ödeme olup, faaliyetlerimizi gerçekletirebilmemiz büyük ölçüde buna balıdır. Ancak kaynak bulma çalımalarımız da devam etmektedir. TÜSEV in faaliyet konuları ve misyonu yine aırlıklı olarak devletle ilikiler olarak ekillenecektir. Ancak bunun yanı sıra uluslararası ilikilerimiz daha da artacaktır. Bu raporun 6. bölümünde TÜSEV 2003 Programında yer alan projelerin mümkün olduunca salanacak fonlardan yararlanarak gerçekletirilmesine çalıılacaktır. TÜSEV Sayfa 15 / 27

16 Yılı Bütçesi 2003 yılı konsolide bütçesi milyon TL.olarak öngörülmütür. Bütçede görüldüü üzere mevduat faizlerindeki düüün devam etmesi nedeni ile ana gelir kaynaklarımızdan olan vadeli mevduat hesabımızda az miktarda para tutulmaktadır.bu nedenle mevduat faiz gelirimiz 2003 yılında düük seviyede gerçekleecektir.dier taraftan DTH faiz gelirlerinde ise önemli bir deiiklik olmayacaı, buna karılık menkul kıymet gelirlerinde artı olacaı varsayılarak varlıımızın büyük bir kısmının bu yatırım hesaplarında deerlendirilmesi ve gelir elde edilmesi öngörülmütür. Bölüm 6: 2003 ÇALIMA PROGRAMI TÜSEV in onuncu yılında Üçüncü Sektör ün altyapısını ve sektör kurulularını gelitirmek ve güçlendirmek için yeni stratejiler gelitirilmektedir. On yıldır sektörün yegane STK destek kuruluu ve uluslararası ilikileri olan, özellikle de yasal mevzuat konusunda faaliyet gösteren TÜSEV bu sene sektörün aratırma, bilgi, ibirlikleri (ulusal ve uluslararası) ve eitim ihtiyaçlarını karılamak üzere ek program ve projeler gelitirmektedir. Çalımalarımızdan faydalananlar ve amaçlarımız: Kamu yararına çalıan vakıf ve dernekler Sektöre ve bu kurululara özel bilgi ve destek salanması, aratırma yaparak yeni yöntemlerin paylaılması, Kamu organları Kamu kurulularının vakıf ve derneklere ilikin olarak bilgilendirilmesi, yasa, yönetmelik, tebli gibi mevzuata ilikin deiiklik önerilerimizin sunulması, Fon salayan kurulular Fon salayan (proje destei veren) ulusal ve uluslararası kurulularla, önemli projeler üreten STK lar arasında köprü oluturulması- ve özellikle de ulusal kaynakların harekete geçirilmesi konusunun tevik edilmesi te bu amaçları gerçekletirmek için be ana çalıma alanı belirlenmitir: TÜSEV Sayfa 16 / 27

17 1. Bilgi ve Aratırma 2. birlikleri ve Networking 3. Eitim 4. Yasal Mevzuata likin Çalımalar 5. ç Çalımalar Her bir programın altında projeler planlanmıtır: TÜSEV Sayfa 17 / 27

18 1. Bilgi ve Aratırma Proje Açıklama Proje Ortaı Yeni TÜSEV STK lar için salanacak bilgiler web sitesi ve kaynaklar: ve Bülten Sektöre ilikin güncel bilgiler Etkinlikler, konferanslar, yeni projeler ve gelimeler Fon ve kaynak salayanlar Yasal çerçeveler, deiiklikler ve gelimeler Aratırma ve gelitirme kaynakları Kurumsal kapasite gelitirme Yerel kaynak/fon salayanlara ilikin bilgiler (sosyal sorumluluk, proje destekleme) Uluslararası kuruluların Türkiye Üçüncü Sektörünü tanıması ve anlaması açısından bilgi, aratırma ve makaleler Tarih lk açılıı Mart 2003 Aratırma: Türkiye de Vakıflar: Sosyal Deiime Destek Türkiye deki vakıfların yapıları, faaliyetleri ve sosyal deiimde oynadıkları roller Ford Founda tion Mayıs 2003 Haziran 2004 Aratırma: Semt Dernekleri/ Mahalle Örgütleri:Yer el Kaynak Mobilizasyon Stratejileri Dünya ve Türkiye de önem kazanan yerel STK ların Türkiye de yapıları, faaliyetleri ve özelliklerinin tespiti Avrupa Vakıflar Merkezi (EFC) Belirlenece ktir TÜSEV Sayfa 18 / 27

19 2. birlikleri ve Networking Proje Açıklama Proje Ortaı Tarih Panel: Amerikan Türk Konseyi: Türkiye de Stratejik Philanthropy Türkiye de STK sektörü gelitikçe yerel fon veren (proje destei salayan) kuruluların önemi American Türk Konseyi (ATC) Mart 2003 Panel: Vakıf Kaynaklarının Mobilizasyonu Vakıfların baı alması, i birlikleri ve yardım toplama konusundaki son gelimeler, vergi ve yasal gerekçeler Vakıflar Genel Müdürlüü Mayıs 2003 Vakıf Haftası Toplantı: Avrupa Vakıflarının stanbul Ziyareti AVM organizasyonu ile bazı Avrupa Vakıflarının Türkiye deki benzer kurulularla bir araya gelmesi, tecrübe ve birikimlerin paylaılması, önem kazanan fon salama konusunun tartıılması Avrupa Vakıflar Merkezi (EFC) Ekim Eitim Proje Açıklama Proje Ortaı Tarih Seminer: Kadın ve Eitim Akdeniz Sivil Toplum Projesi (Trans Mediterranean Civil Society) çatısı altında gerçekleecek seminere Akdeniz ülkelerinden akademisyenler ve STK temsilcileri katılacak Avrupa Vakıflar Merkezi (EFC) Haziran 2003 Seminer: Yerel Kaynak Stratejileri ve Fırsatlar Kaynak salama ve proje destekleme konusundaki gelimeler, yöntemler ve yeni fikirler Belirlenecektir Eylül 2003 Eitim: Vakıflarda Finansal Yönetim Belirlenecektir Belirlenecektir Belirlenecektir Proje (Kılavuz, Atölye ve Eitim) Türkiye deki STK lar için Savunuculuk STK ların sosyal hizmet salaması yanında, yasal çerçevelerin deimesi sürecinde nasıl yer alacaı ve neler yapabilecei National Democracy nstitute Belirlenecektir TÜSEV Sayfa 19 / 27

20 4. Yasal Çalımalar Proje Açıklama Proje Ortaı Tarih Dernekler Beyan Formu Derneklerin önceki yıla ilikin çalımalarının ve hesaplarının çileri Bakanlıı na beyan edilmesi çileri Bakanlıı Nisan 2003 Vakıflar Tüzüü Yeni vakıflar tüzüününün Medeni Kanun ve AB Uyum Yasalarına göre hazırlanması Vakıflar Genel Müdürlüü Vakıfların Vergi Sorunları Sorunların tartıılması, önerilerin gelitirilmesi ve eylem planının hazırlanması Üye Vakıflar Nisan - Haziran ç Çalımalar Kapasite Gelitirme Resmi Senedimiz de bulunan amaçları gerçekletirmek için kurumsal yapımızın güçlendirilmesinde önemli çaba sarf etmekteyiz. Aramıza katılan yeni elemanlar ve bazı görev deiiklikleri kapasite gelitirme faaliyetlerimizin ilk göstergesidir. Filiz Bikmen Eylül 2002 den beri Program Direktörümüz olarak özelikle vakfımızın stratejik çalımalar ve yeni program ve proje gelitirme konuları ile ilgilenmektedir. Rana Zincir 6 aydır aramızda gönüllü olarak proje destei vermektedir.haziran dan itibaren TÜSEV in Ford Foundation ile yürütecei aratırma projesinin görevlisi olacaktır. pek Dübü ün ekibemize Sekreter olarak TÜSEV ekibe katıldı. Ayrıca yakında aramıza gönüllü ve stajyerlerin katılması söz konusudur. Bu ekilde insan gücümüz 2003 ve ileriki faaliyetlerimizin yürütülmesinde büyük destek olacaktır. TÜSEV Sayfa 20 / 27

21 Uluslararası likiler TÜSEV yedi senedir Avrupa Vakıflar Merkezi nin üyesi olarak son derece faydalı ilikiler kurmu ve çalımalara katılmıtır. Bu kurulu ile yakın temaslarımızı sürdürmeye devam etmek ve benzer kurulular ile yeni ilikiler kurmak, TÜSEV in Türkiye üçüncü sektörün önderliini alması açısından çok önemlidir. Ayrıca sadece üye olmak deil, bu kuruluların çalımalarında yer almak ve toplantılarına katılmak, sürekli yeni ibirlikleri ve fon salayacılar ile iliki kurulması demektir. Bu ilikiler hem TÜSEV in hem de Türkiye deki dernek ve vakıfların yeni program ve faaliyetlerinin gelitirilmesinde faydalı olacaktır. TÜSEV bu anlamda sektör için temaslar da bulunup, bir nevi birletirici görevi üstlenmektedir. Vakıflar da Üyelik ve Aidat Konusu En son yapılan yasal düzenlemelere göre vakıf ta artık üyelik olmayacaından bundan böyle aramıza katılmak isteyen kurulular için yeni bir yapı ve tanım oluturulması gerekmektedir. Bu yeni yapıyı oluturma konusunda fizibilite çalımalarımız sürdürülmektedir. Sayın Mütevellilerimiz, Yönetim Kurulunuz olarak 2002 yılında ve bugün bizlere gösterdiiniz yakın ilgi,güven ve destekten dolayı teekkür ediyor,vakıf ve dernek faaliyetlerinizde baarılar diliyor,sonsuz teekkürlerimi sunuyorum. Prof.Dr.Üstün Ergüder Yönetim Kurulu Bakanı TÜSEV Sayfa 21 / 27

22 Bölüm 7: YASAL DÜZENLEMELERE LKN EKLER Yasal Çalımalar ile ilgili ek bilgi notu: 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu nun 1 Ocak 2002 tarihinde yürürlüe girmesi ile, özel hukuk tüzel kiilikleri olan vakıf ve derneklerimizi ilgilendiren önemli yasal deiiklikler olmutur. TÜSEV olarak ötedenberi savunduumuz birçok ilke, Dernekler Yasası nda yapılan deiikliklerle hayata geçmitir. Özellikle 2002 ve 2003 yıllarında (bugüne kadar) çileri Bakanlıı ile yakın ibirlii yapılarak Avrupa Birlii Uyum Yasaları adı altında çıkarılan 4748, 4771, 4778 ve 4793 sayılı yasaların hazırlanmasında aktif rol alınmı, örgütlenme özgürlüünden uluslararası ilikilere kadar önemli kazanımlar elde edilmitir. Önceleri polis tarafından yapılan yerinde denetim / müfetti denetimi kaldırılmı yerine beyan usulü getirilmitir. Ayrıca önceleri polise balı olan derneklerimiz imdi çileri Bakanlıı bünyesinde oluturulan Dernekler Daire Bakanlıına balanarak sivil otoritenin muhatabı olmulardır. Dier taraftan gelitirilen Beyan Formu nun Sivil Toplum Kuruluları networkleri aracılııyla derneklerimize ulatırılmasına ve bilgilendirme çalımalarına balanmıtır. Derneklerimiz artık tüzüklerini deitirerek mevcut yasal çerçeveye uygun hale getireceklerdir. Yeni Medeni Kanunun yürürlüe girmesi nedeniyle aynı ekilde Vakıflar tüzüünde de gerekli deiikliklerin yapılması için Vakıflar Genel Müdürlüü ile ibirlii yapılmaktadır. Vakıflarımızın özellikle para ii ile de uramaları, yabancı vakıfların Türkiye deki faaliyetleri ve bazı vakıfların dı yardım alması, Vakıf tüzük taslaına ilikin çok deiik görülerin sürekli olarak Vakıflar Genel Müdürlüü ne ulaması nedeniyle çalımalar uzamıtır. Ancak Vakıflar tüzüünde de çok önemli ilerlemeler kaydedilmitir. Tüzüün en geç iki ay içinde yürürlüe girecei inancındayız. TÜSEV Sayfa 22 / 27

23 Türk Medeni Kanunu Kanun No: 4721 Resmi Gazete: / Ulu önder Atatürk ün balattıı Hukuk Devriminin temel yasası olan 1926 tarihli Türk Kanunu Medenisi, 75 yıl içinde gelien Türk Medeni Hukuk teorisi, uygulaması, toplumsal talep, uluslararası ilikiler ve mukayeseli hukuk çalımaları çerçevesinde yapılan çok köklü yenilik ve deiikliklerle 01 Ocak 2002 tarihinde yürürlüe girmitir.yeni Medeni Kanunun bizi ilgilendiren kinci Kısmındaki Tüzel Kiiler Bölümünde Genel Hükümler (Madde47-55), Dernekler (Madde ) ve Vakıflar (Madde ) yer almaktadır. Anayasa nın 33.maddesinde tarih ve 4709 sayılı yasanın 12.maddesi ile yapılan deiiklikle dernek kurma hürriyetinin sınırları evrensel normlar dikkate alınarak geniletilmitir. Anayasa deiiklii ile balayan ve Medeni Kanunla devam eden, örgütlü sivil toplumu (dernek ve vakıf vs.) yakınen ilgilendiren bu yasal deiiklikler bununla da bitmemi Dernekler Yasası, Toplantı Gösteri ve Yürüyüleri Yasası, Basın Yasası, ve halen üzerinde çalıılmakta olan Vakıflar Tüzüü ne kadar gelinmitir. Bu deiiklikler 2003 yılında da devam edecektir sayılı Dernekler Kanunu 2908 sayılı Dernekler Kanunu nun bazı maddeleri, 2002 yılı ve 2003 yılında yürürlüe giren ve kamuoyunda Avrupa Birlii Uyum Yasaları olarak bilinen: Çeitli Kanunlarda Deiiklik Yapılmasına likin Kanunlarla önemli ekilde deitirilmitir. Vakıf ve derneklerimizi yakınen ilgilendiren bu deiikliklerden balık olarak kısaca bahsetmekte yarar vardır. Kronolojik olarak vereceimiz kanun maddeleri ilgili Resmi Gazeteden veya adresinden takip edilebilir. TÜSEV Sayfa 23 / 27

24 Çeitli Kanunlarda Deiiklik Yapılmasına likin Kanun Kanun No: 4748 Resmi Gazete: / tarih ve 2908 Sayılı Dernekler Kanunu nun aaıdaki maddelerinde deiiklik yapılmıtır. Madde 4 Madde 7 Madde 5 Madde 6 Madde 11 Madde 12 Madde 34 Madde 38 Madde 43 Dernek kurma hakkı Uluslararası Faaliyet Yasaı (yürürlükten kalktı) Kurulması yasak dernekler (6 numaralı bend) Bazı ad, iaret ve dilleri kullanma yasaı Türkiye de kurulan derneklerin yurt dıındaki faaliyetleri (yürürlükten kalktı) Yurt dıında kurulan derneklerin Türkiye deki faaliyetleri (yürürlükten kalktı) Kurulu (birinci, ikinci, üçüncü fıkralar) Örenci Derneklerinin amaç ve faaliyetleri Yabancı dernek ve kurulularla iliki tarih ve 5680 sayılı Basın Kanunu: Bu yasa ile 5680 sayılı Basın Kanununun Ek 1 inci maddesi birinci ikinci fıkraları deitirildi, üçüncü fıkrası yürürlükten kaldırıldı. Ek 2 inci maddesinin birinci ve üçüncü fıkraları deitirildi tarih ve 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüleri Kanunu: Bu yasa ile 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüleri kanununun 9 uncu ve 17 inci maddeleri ile 19 uncu maddesinin birinci fıkrası deitirildi. 21. madde yürürlükten kaldırıldı. TÜSEV Sayfa 24 / 27

25 Çeitli Kanunlarda Deiiklik Yapılmasına likin Kanun Kanun No: 4771 Resmi Gazete: / tarih ve 2908 Sayılı Dernekler Kanunu nun aaıdaki maddelerinde deiiklik yapılmıtır. Madde 11 Türkiye de kurulan derneklerin yurt dıındaki faaliyetleri (yeniden düzenlendi). Madde 12 Yurt dıında kurulan derneklerin Türkiye deki faaliyetleri (yeniden düzenlendi). Madde 15 Dernek kütüü ve kayıt ileri (birinci ve ikinci fıkralar deitirildi) Madde 39 Kamu hizmeti görevlilerinin kuracaı derneklerin amaç ve faaliyetleri (yürürlükten kaldırıldı.) Madde 40 Milli Savunma, sivil savunma ve kolluk hizmetlerine hazırlayıcı faaliyette bulunma yasaı Madde 45 Derneklerin denetimi Madde 46 Dernekler Daire Bakanlıı Madde 47 Kamu yararına çalıan derneklerin mali denetimi (yürürlükten kaldırıldı) Madde 56 Örenci dernekleri organlarında görev alma yasaı (yürürlükten kalktı) Madde 62 Defter ve kayıtlar Madde 73 Dernek birimi tarih ve 2762 sayılı Vakıflar Kanununun 1inci maddesinin sonuna bir fıkra eklenmitir. Cemaat Vakıfları Bakanlar Kurulu Kararı ile taınmaz mal edinebilirler ve taınmaz malları üzerinde tasarrufta bulunabilirler tarih ve 227 Vakıflar Genel Müdürlüü nün Tekilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye Ek Madde 3 eklenmesi. Türkiye de kurulan vakıfların yurt dıında kurulmu vakıf veya kurululara üye olması. TÜSEV Sayfa 25 / 27

26 Türkiye de kurulmu vakıfların yurt dıında ube açması, yurt dıındaki benzer amaçlı vakıf veya kurulularla ibirlii yapması yabancı ülkelerde kurulmu vakıfların ibirlii yapılmasında yarar görülmesi halinde, karılıklı olmak kouluyla Türkiye de faaliyette bulunmaları, ube açmaları, üst kurulu kurabilmeleri, kurulmu üst kurulularla ibirlii yapmaları tarih ve 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüleri Kanununun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası Resmi Gazete tarih çileri Bakanlıı ller daresi Genel Müdürlüü Dernekler Daire Bakanlıı Merkez ve Tara Tekilatı Kurulu, Görev, Çalıma ve Denetim, Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik Çeitli Kanunlarda Deiiklik Yapılmasına likin Kanun Kanun No: 4778 Resmi Gazete: / tarih ve 2908 sayılı Dernekler Kanununun aaıdaki maddeleri deitirilmitir. Madde 5 Madde 6 Madde 11 Madde 12 Madde 16 Madde 18 Madde 44 Kurulması yasak dernekler Bazı ad, iaret ve dilleri kullanma yasaı Türkiye de kurulan derneklerin yurt dıındaki faaliyetleri (yürürlükten kalktı) Yurt dıında kurulan derneklerin Türkiye deki faaliyetleri (yürürlükten kalktı) Üye olma hakkı Üyelerin hakları Bildiri yayınlanması tarih ve 2762 sayılı Vakıflar Kanununun 1 inci maddesinin altıncı fıkrası deitirilmi ve maddeye aaıdaki fıkra eklenmitir. TÜSEV Sayfa 26 / 27

27 Cemaat vakıfları, vakfiyeleri olup olmadıına bakılmaksızın, Vakıflar Genel Müdürlüü nün izniyle taınmaz mal edinebilirler ve taınmaz malları üzerinde tasarrufta bulunabilirler tarih ve 5680 sayılı Basın Kanununun 15 inci maddesine aaıdaki fıkra eklenmitir. Mevkute sahibi, mesul müdür ve yazı sahibi haber kaynaklarını açıklamaya zorlanamaz tarihli 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 91 inci ve 92 inci maddeleri aaıdaki ekilde deitirilmitir. Madde 91. Faaliyet Serbestlii Dernekler, tüzüklerinde gösterilen amaçları gerçekletirmek üzere uluslararası faaliyette ve ibirliinde bulunabilirler, yurt dıında ube açabilirler ve yurt dıında kurulmu dernek veya kurululara üye olarak katılabilirler. Madde 92. Yabancı Dernekler Yabancı dernekler, uluslararası alanda ibirlii yapılmasında yarar görülen hallerde ve karılıklı olmak kouluyla Dıileri Bakanlıı nın görüü alınmak suretiyle çileri Bakanlıı nın izniyle Türkiye de faaliyette ve ibirliinde bulunabilirler, ube açabilirler, üst kurulular kurabilirler ve kurulmu üst kurululara katılabilirler. Çeitli Kanunlarda Deiiklik Yapılmasına likin Kanun Kanun No Resmi Gazete: / tarih ve 2908 sayılı Dernekler Yasasının 82inci maddesi aaıdaki ekilde deitirilmitir. Madde 82. Ceza Hükümleri Bu kanunun 43 üncü maddesine ve 45 inci maddesinin birinci ve dördüncü fıkralarındaki zorunlulua uymayanlar, 64 üncü maddenin ikinci fıkrasında öngörülen bildirimi yapmayan veya Bakanlıkça belirtilen sürede taınmaz malları paraya çevirmeyenler bir milyar liradan üç milyar liraya kadar aır para cezasıyla cezalandırılır. TÜSEV Sayfa 27 / 27