Proleter Doğrultu Sun Yayıncılık Baskı: Avrupa Hol lan da: İs veç: Lond ra: İs viç re: Fran sa: Al man ya Temsilcilikleri: Köln Frank furt Bel çika:

Transkript

1 İçindekiler Sunuş Yeni Demokrasi Hareketi: Egemen İşbirlikçi Tekelci Burjuvazinin Gelişen Çıkarlarının Gözde Sözcüsü 7 Kürdistan ın Parçalanma Süreci Ve Kuzey Kürdistan ın Statüsü 23 Tüm Birlik Bolşevik Komünist Ve Rusya Komünist İşçi Partisi yle Görüşme 65 Rwanda nın Dünü Bugünü 75 İki Arnavutluk Ya Da Gerçekler Ve Yalanlar 87 Proleter Doğrultu: 1 İki Aylık Devrimci Sosyalist Teorik ve Politik Dergi Sun Yayıncılık Adına Sahibi ve Yazıişleri Müdürü: Aslıhan Yücesan Yönetim Yeri: Başmusahip Sok. No: 3/3 Cağaloğlu/İST Tel: (0212) Fax: (0 212) Baskı: Ceylan Matbaacılık Fiyatı: TL (KDV Dahil) Avrupa Hol lan da: M. Ali Ta şar Bu ite nom XD Den He ag İs veç: Y. fie ker söz Tel: Lond ra: fi. Sı ğırt maç İs viç re: H. Gü ner Tel: Zü rih Fran sa: H. To lu/bp RİS-ORAN SİS Al man ya Temsilcilikleri: Köln Ali Te mel Ta unus Str. 12 A 5000/ KÖLN Frank furt Post ya ges Kar de No: C Postmt Frank furt/ala in Deutsch land Bel çika: M. Alagöz B. P Verviers Yunanistan: Veranzeru No: 6 Platıa Kaningos Atina Tel: n Avusturya: E. Polat Hasmer Strasse 44 Keller 1160 Wien Tel: Abone Koşulları Yurtiçi: Yıllık TL Yurtdışı: 1 Yıllık 20 $ - 30 DM - 35 HLF - 20 SF - 60 FF - 60 SK Banka Hesap No: Sun Yayıncılık Yapı Kredi Bankası Sirkeci Şubesi Hesap No: 3570/9 1

2 Devrimci teori olmadan, devrimci hareket olamaz. Moda halinde oportünizm övgüsünün, pratik eylemin en dar biçimlerine delicesine bir kapılmayla el ele gittiği bir zamanda, bu düşünce üzerinde pek güçlü olarak direnilemez. Ancak Rus sosyal-demokratları için teorinin önemi, çoğu kez unutulan şu üç durumdan ötürü önem kazanmaktadır: birincisi, partimizin sadece oluşum sürecinde olması, özelliklerinin daha yeni belirlenmeye başlaması ve hareketi doğru yolundan saptırma tehdidinde bulunan devrimci düşüncenin öteki eğilimleriyle henüz hesaplaşmadan uzak oluşuyla. tersine tam da şu yakın geçmiş, (...) sosyal-demokrat olmayan devrimci eğilimlerin yeniden canlanışı ile damgalanmıştır. Lenin (Ne Yapmalı? s ) 2

3 Sunuş Teorik-siyasal bir dergiye duyulan ihtiyacı herkes paylaşmaktadır. Marksist Leninist Komünistler bu alanda da üzerlerine düşeni yerine getireceklerini daha önce ilan etmişlerdi. Proleter Doğrultu bunun bir ifadesi olarak yayın yaşamına başlıyor İki aylık periyodla yayınlanacak olan Proleter Doğrultu teorik-siyasal bir dergi işlevini yüklenecektir. Teori sorununa yaklaşım ve geçmiş sürecin bu açıdan değerlendirilmesi aşağıda ayrıca ele alınacaktır. Fakat burada vurgulanmalıdır ki proleteryanın ve sosyalizm mücadelesinin enternasyonalist tabiatına uygun olarak dergimizin sayfalarında çeviri ve tanıtım yazılarına yer verilmesine özel bir ısrar ve dikkat gösterilecektir. Bu komünistlerin, dünya devrimci ve komünist hareketinin deneylerinden, eyleminden öğrenme tarzını ete kemiğe büründürme çabalarının bir parçası olarak kabul edilmelidir. Bu açıklamaları önemli gördüğümüz bir sorunu vurgulayarak noktalamak istiyoruz. Atılım, Proleter Doğrultu nun yayın yaşamına başlayacağını ( bir yazı vesilesiyle) epeyce önceden duyurmuştu. Ancak bir gecikme yaşandı ve dergimiz arzulanan zamanda okuyucuya ulaşamadı. İkna edici açıklamalara sahip olmasına karşın yine de bu durumu hoşgörmek olanaklı olmuyor. Bu nedenle de söz konusu geçikmeden ötürü okuyucudan özür dilemeyi bir görev sayıyoruz. Sorunla ilgili vurgulanması gereken ikinci yön ise şudur: Marksist Leninist Komünistler teorik çalışmaların öneminin bilincindedirler. Konunun gereklerine uygun bir işbölümü ve kurumlaşma için gerekli adımları atmakta istekli ve kararlı biçimde yollarına devam etmektedirler. Kuşkusuz gelecek dönem bunun ürünlerine tanıklık edecektir. *** 1960 lı ve 1970 li yıllarda marksizmin hızla fakat derinliğine değil genişliğine yayıldığı bir süreç oldu. Bu, teorinin bölük-pörçük ve belirgin bir seviye düşüklüğüyle öğrenilmesi anlamına geliyordu. Sonuçta sağlam bir marksist teorik temel yaratılamadı. Marksizmin lafızını değil fakat metodunu, yaşayan canlı 3

4 özünü kavrama yolunda ciddi adımlar atılamadı ve başta küçük burjuva ideolojisi olmak üzere anti-marksist dünya görüşleri kolayca etkin oldu. 60 lı yılların ikinci yarısında aydın çevreler, akademisyenler marksizm savunusunu politik ihtiyaçların, politik pratiğin dışında yürütmeye çalıştılar. Onlar böylece marksizmin özünü, dünyayı değiştirme eylemini rafa kaldırdılar. Teori sınıf mücadelesinde bir silah olma işlevini yerine getiremedi. 70 lerin başlarında, reformculukla devrimciliğin kesin biçimde ayrıştığı bu tarihsel dönemde yukarıda ifade ettiğimiz tipte aydınlara ve teoriye karşı büyük bir tepki gelişti. Aydınların teslimiyeti, onlara yönelik derin bir güvensizlik ve aşağılamayı biriktirdi. Aydınlar devrimci hareketten uzaklaşma, kaçma tavrını sergilerken, devrimci hareket saflarında da daha sonraki sürece damgasını vuracak olan aydınları itmek, aşağılamak tarzındaki sekter tutum filiz sürdü. 71 yenilgisi sonrası yeniden şekillenen devrimci örgütler açısından da teoriyi kavrayışta ciddi bir atılım yakalanamadı. Bu dönemin tipik özelliği teorinin ayağını Türkiye ve Kürdistan coğrafyasına basamamasıdır. Stratejik planlarını ayaklanma, halk savaşı, öncü savaş vb. tarzlarda ortaya koyan gruplar, destekleyici teorilerin bir özetini sunmak ve onları yaşadıkları topluma uydurmaya çalışmak yolundan yürüdüler. Sosyo-ekonomik ve sosyo-politik tezlerin dahi tutulacak yola göre oluşturulduğu bir garabete sürüklenildi. Örgüt ve mücadele biçimleri konusunda birbirini tamamlaması gereken unsurların birbirini inkarı tarzında döğüştürülmesi ucubeliğinin nedenlerini de yukarıdaki bakış açısında aramak gerekiyor. Ayaklarını yaşadığı topraklara basma çabası çok cılız ve etkisizdi. Devrimci hareketin teorik gelişimi pratik-siyasal-örgütsel gelişiminin gerisinde kaldı. Bu onun sağlam bir teorik ya da düşünsel temele dayanmadığı anlamına gelir. Düşünsel savruluşlarının, siyasal gelişmeye hizmet edecek tutarlı, kalıcı görüşler oluşturamamasının nedenlerini açıklar. Ancak bu zayıflık aynı zamanda, devrimci hareketin geride bıraktığı yıllarla kıyaslandığında güdüklük ve varlığını koruma çabasıyla karakterize olan pratik, siyasal ve örgütsel trajedisinin de izahını verir. Teorik çalışma ve aydın birikiminin sürekliliğinin sağlanamaması ile genel olarak örgütçünün teoriye ilgisizliği sürecin bir diğer önemli sorununu oluşturmaktadır. Türkiye, devrimci ve komünist aydın erezyonunun en yoğun olduğu coğrafyalardan birini oluşturmaktadır. Teorik çalışma yürüten kadroların belirgin olarak pratikten kopukluğu, pratiği küçümseme eğilimine kolayca kapılmaları, örgütlerden, onların ruh hali ve pratik yöneliminden kopmalarına yol açmıştır. Teorik çalışmalarla uğraşan böylesi kadroların büyük çoğunluğunun şu ya da bu dönemeçte hareketi terketmesi, örgütlerle özdeşleşememeleri, devrimin dolayısıyla da kolektifin hizmetinde bireyler olma- 4

5 yı başaramamaları, örgütsel anarşizm ve aydın bireyciliği yolundan burjuva liberalizmine yürümeleri bu durumun kaçınılmaz bir sonucu sayılmalıdır. Bahsedilen zeminde günlük pratiğin yükünü omuzlamış kadrolar açısından da ciddi sorunlar yaşanmıştır. Deyim uygunsa pratik militanlar genellikle teoriyi önemsemememiş, hatta küçümsemişler, teorik çalışmayla uğraşanlar hakkında yarı istihzayla konuşmuşlardır. Sonuçta bu onların gelişimini sakatlamış, teorik düzeylerini sistematik olarak yükseltmelerinin önünde doğal bir set oluşturmuştur. Profesyonel devrimcilik konusundaki aşırı zayıflıkta da bu durumun küçümsenmez bir payı vardır. Genel planda 80 öncesi olarak tarif edebileceğimiz dönemde teorik çalışma adına yapılanlar geliştirici değil engelleyici olmuştur. Bu herşeyden önce teorik çalışmanın skolastizmin cenderesine hapsedilmesinin, özetçiliğe, derlemeciliğe indirgenmesinin bir sonucudur. Kitabiliğin, teoriyi cansız bir dogma haline getirmenin kökeninde bu tarz vardır. Ve kuşkusuz bu, diyalektik materyalist yöntemden kopmayı ifade eder. Keza ideolojik bunalım, kavram kargaşası ve yürütenlerin içinden çıkamadığı, kendi çelişkileriyle labirentlere yuvarlandığı polemiklerin kaynağı da burada aranmalıdır. Skolastizm, derlemecilik ve özetçilik yolundan yürüyenler müthiş bir dar görüşlülükle ideolojik mücadelenin ana alanı olarak devrimci örgütler arasındaki savaşımı benimsemişlerdir. Grupsal sınırları keskinleştirmek, gruplar arasındaki savaşın ihtiyaçlarını karşılamak uğruna yürütülen teorik çalışmalar aşırı yapay ve yer yer komik sonuçlar üretmekle kalmamış, sınıf mücadelesinin gelişim ihtiyaçlarına yanıt verebilecek bir teorik çalışmayı da engellemiş, boğmuştur. Aynı şey teorik çalışmayı savunulan ideolojinin metodolojisi temelinde yürütmek yerine, söz konusu dünya görüşünü, örneğin 80 öncesi moda olduğu üzere marksizm-leninizmi temsil eden veya ettiğine inanılan partinin-ülkenin söylediklerini yaşadığı coğrafyaya ikame etme veya hazırcılık tutumunda da yansımaktadır. Elbette böyle bir durumda kendi konumundan teoriyi zenginleştirme çabası ve eyleminin doğması mümkün olamazdı, olmadı. Mao Zedung Düşüncesinin reddiyle Türkiye Kürdistan da kendini vareden komünist hareket teoriyi, skolastik, derlemeci, siyasal mücadelenin ihtiyaçlarından kopuk tarzda ele alma pratiğinden kurtulmak istemişse de 80 faşist darbesi nedeniyle çok yol alamamıştır. İdeolojik ve pratik açıdan sürecin tüm sancı ve çelişkilerini yaşayan komünist hareket yüz yüze kaldığı tasfiyecilik koşullarında teori sorununa yaklaşım ve teorinin işlevi konularında geriye çekici yeni kavgalar yaşamış, fakat her şeye karşın bunları aşmayı başarmış ve bugün en açık ifadesini Marksist Leninist Komünistlerin şahsında bulan bir gelişme imkanı yaratmıştır. Bu açıdan geleceğe güvenle bakmak için yeterince neden vardır. 5

6 Günümüzde örgütlü ve birleşik bir uluslararası komünist hareket söz konusu değil. Ancak tek tek komünist grup ve partilerden bahsedilebilir. Üstelik bunlar arasındaki ideolojik birliğin düzeyi de belirsizdir. Oldukça yıkıcı bir kuvvetle esen karşı devrimci fırtınanın ardından ortaya çıkan dünya gericilik yılları, partileri, grupları, bireyleri sarstı. Devrimci atılım arayışı kadar tasfiyeciliğin, bilimsel inanç kadar umutsuzluk ve körleşmenin yön verdiği tartışma ve ayrılıklar yaşanıyor. Tüm bu kaos ve yıkım sürecinde diğerlerine marksistleninist temelde yol açacak, bir adım önde yürüyebilecek güçlü bir partinin veya bir grup güçlü partinin varlığından da söz edilemez. O halde tek tek ülkelerdeki parti ve gruplar marksist-leninist ideolojiyi savunmak, bugünden yarına ihtiyaç duyulan teorik aydınlığı sunabilmek için kendilerine güvenmek, varlıklarını merkeze koymak ve üzerlerine düşen ağır sorumlulukların bilinciyle hareket etmek zorundadırlar. Bu komünist öncülere, teorik çalışma alanında her türlü kendiliğindencilik ve amatörlükten kurtulma, bu amaçla gerekli örgütsel ve pratik adımlar atma görevi yüklemektedir. Komünistler, marksizm-leninizmin temel ilkelerini savunma konusunda dogmatik olmayı sürdürmelidirler. Bunda en küçük bir tereddüt veya zaaf gösterilemez. Ancak temel ilkelere uygun düşen yolda yürüyüşte, bastıkları toprakların ve dünyanın verili koşullarına uygun bir teorik çalışma ve teorik inşa konusunda kitabi veya dogmatik olmamalıdırlar. Bu zeminde yapılması gereken marksist metodu, diyalektik materyalizmi ustaca kullanmayı başarmak, yaratıcı, geliştirici, siyasal mücadelenin ihtiyaçlarına yanıt veren görüşler oluşturmaktır. Teorik çalışmayı proletaryanın sınıf kavgasının veya siyasal mücadelenin ihtiyaçlarından kopuk, onu yanıtlamayan bir entellektüel faaliyet olarak gören anlayış, komünistler bakımından kabul edilemez. Burada bakış açımıza yön veren temel görüş komünist teorinin dünyayı açıklamayı değil değiştirmeyi ifade ettiğidir. Böyle bir teorik çalışma ancak proletaryanın iktidar kavgasının ya da siyasal mücadelenin ihtiyaçları temelinde gerçekleştirilebilir. Nitekim Marks, Engels, Lenin ve Stalin in gerek yerel gerekse de uluslararası sorunları ve tartışmaları ele alan pek çok eseri sınıf mücadelesinin o süreçteki ihtiyaçlarına sıkı sıkıya bağlıdır. Aydınların keyfi, öznel projeciliğine hapsolmuş veya devrimci eylemin dolaysız derslerine dayalı olmayan teoriciliğin komünistlerin tarzı olmadığı ve olamayacağı kuşkusuzdur. Marksist Leninist Komünistler ideolojik mücadeleyi ve teorik çalışmaları kısaca özetlediğimiz bu değerlendirmelerin ışığı altında yürüteceklerdir. Marksizm-leninizmin savunulması, dünyanın güncel gelişmeleri zemininde bilimsel özünün kör gözlerin bile algılayabileceği şekilde ortaya konulması; burjuva ideolojisinin her görünümüyle kesin bir hesaplaşılmaya gidilmesi, dünya komünist hareketinin ve devrimci eylemin zayıflığı koşullarında burjuvaziye geçen ideolojik saldırı üstünlüğünün yeniden ele geçirilmesi ve güçlü hamlelerle dostun-düşmanın sarsılması; demagoji ve spekülasyon mal- 6

7 zemesi haline getirilmesi bir yana, tek tek birey ve gruplarda ideolojik-siyasi erozyona yol açan, sosyalist ülkelerde burjuva karşı devrim sorunu ve süreci hakkında komünist görüşün netlikle ifade edilmesi görevleri başarılmak için komünistlerin önünde durmaktadır. Hiç kuşkusuz bu aynı zamanda enternasyonal örgütsel birliğin aciliyetini de gözler önüne sermektedir. Marksist Leninist Komünistler tüm bunların bilincindedirler ve devrimin buyruklarını yerine getirme yolundan ilerleyeceklerdir. Proleter Doğrultu nun yönü budur. 7

8 Yeni Demokrasi Hareketi: Egemen İşbirlikçi Tekelci Burjuvazinin Gelişen Çıkarlarının Gözde Sözcüsü Sı nıf Bi linç li Bir Ka pi ta list: Boy ner Baş lan gıç ta Ye ni De mok ra si Ha re ke ti- nin söz cü sü olan ve da ha son ra pek çok ör nek te gö rül dü ğü gi bi par ti leş me ka rarıy la bir lik te YDH Ge nel Baş kanı sı fa tını alan genç ka pi ta list ler den Cem Boy ner, po li ti ka yı top lum çı kar la rı nı den ge le me sa na tı ola rak ta nım lı yor. Ni hal Me te nin ta rih li Pa zar Pos ta sı nda ya yımla nan rö por ta jın da o, mes lek le po li tik ki şilik ara sın da doğ ru dan doğ ru ya bir bağ ku rul ma sı nı doğ ru bul mu yo rum ve gö rüle cek tir ki, Tür ki ye nin bü tün ke sim le rinin çı kar la rı nı dik ka te alan prog ram lar ve po li ti ka lar YDH den çı ka cak. Po li ti ka ya so yu nan in san ken di özel çı kar la rı nı unutmak zo run da dır di ye rek da ha açık bir vurgu yap ma yı da ge rek li gö rü yor. Po li tik li der le ri (ve par ti le ri) ken di le ri hak kın da ki be yan la rı na ve ken di le ri için kul lan dık la rı sı fat la ra gö re de ğer len dir mek, ger çek li ği kav ra ma nın gü ve ni lir bir yo lu sa yıl maz. Açık la ma lar, ta nım lar, ilan edilmiş prog ram ve he def ler de bir ve ri dir, 8 fa kat po li tik li der le rin ve par ti le rin ger çekli ği nin an la şıl ma sın da asıl ve te mel olan pra tik ha re ket ve ey lem le ri dir. Oy sa Boyner ve YDH nin ger çek li ği ni kav ra ma mı zı sağ la ya cak pra tik he nüz ke sin çiz gi le riy le şe kil len miş de ğil. Bu, Boy ner ve YDH ger çek li ği ni bu aşa ma da kav ra nıp açık lana ma ya ca ğı an la mı na gel mez ise de, ana liz ve tah min ler de bu lu nur ken da ha dik kat li ve ih ti yat lı ol ma nın ge re ği ne işa ret eder. Ya lan ve de ma go ji nin bur ju va po li tika nın ma ya sı nın te mel bi le şe ni için de yer al ma sı, açık si ya sal sı nıf sal kim li ği ile or taya çık ma nın, bur ju va sı nıf çı kar la rıy la bağdaş maz ol ma sı ger çek li ği nin ka çı nıl maz bir so nu cu dur. Bur ju va sı nı fın çı kar la rı ge nel bi çim de, ulu sal ve top lum sal çı kar lar kisve si al tın da su nul mak zo run da dır. Top lum çı kar la rı nı den ge le me sa na tı ta nı mı ön sel ola rak top lum da fark lı, ça tı şan çı kar la rın var lı ğı nı ka bul eder, fa kat esas so ru nu, uz laş maz çı kar kar şıt lık la rı nı ve bu nun bir an la tı mın dan baş ka bir şey ol ma yan an ta gonist sı nıf kar şıt lık la rı nın var lı ğı nı red de der. Ka pi ta list dü ze ni kut sa ya rak ebe di kı la cak ide olo ji nin ge liş ti ril me si nin bir baş ka yo lu

9 da keş fe dil me miş tir. Pro le tar ya ile bur ju vazi, sö mü rü len ile sö mü ren, ezen ile ezi len ba rış içe ri sin de bir ara da ya şa ma lı dır! Top lum sal ba rış ve uz laş ma di ye su nulan şey, sö mü rü le nin kö le li ğe bo yun eğ diril me si dir. Ba zen çok açık ve ya lın bi çim ler alan ba zen sah ne nin ar ka pla nın da ka lan zor da ima var dır ve top lum sal uz laş ma nın asıl ger çek leş ti ri ci un su ru ola rak, eş de ğer ve ya onu aşan bir baş ka sı nı fın zo ruy la ye ni lin ce ye de ğin de da ima ola cak tır. Top lum sal çı kar la rın den ge len me si ka pi ta list dü zen çer çe ve sin de yal nız ca ve yal nız ca bur ju va zi nin ge nel çı kar la rı nın ger çek leş me sin den baş ka bir şey de ğil dir. De mok ra si, ye ni de mok ra si, öz gürlük, ada let, kim lik ler de mok ra si si, glo ba lizm, li be ra lizm, li be ral de mokra si vs. vb. ege men sı nıf la rın, on la rın bü tün ide olog ve söz cü le ri nin dil le rin den dü şür me dik le ri kav ram la rı ger çek ler den da ha güç lü de ğil dir. Bu den ge da ima gö reli, ha re ket li ve oy nak tır; oy sa bur ju va zi nin çı kar la rı nın ger çek leş ti ril me si bu den ge leme uğ ra şı nı yön len di ren mut lak ger çek tir. Mes lek de se de Boy ner, ger çek te sözko nu su olan sı nıf sal ko num dur ve po li tik ki şi lik ile sı nıf sal ko num ara sın da doğ rudan bir ba ğın tı ol ma dı ğı id di ası ge çer siz dir. Bi rey ler ba zı na in dir gen di ğin de bu el bet te bi re bir ge çer li de ğil dir. fiu ya da bu bi rey öz sı nıf çı kar la rı na iha net ede bi lir. Ama TÜ Sİ AD baş kan la rı nın iş bir lik çi bur ju va zinin ge nel çı kar la rı nı, ser ma ye yi gö rüş açıla rı nın oda ğı na oturt ma sın dan da ha do ğal bir şey ola maz. TÜ Sİ AD oku lun da ye ti şen Boy ner in en dar an lam da ki şi sel çı karla rı için po li ti ka ya atıl dı ğı nı dü şün mek 9 saf dil lik olur. Bu tür bur ju va po li ti ka cı la ra ta nık olun muş tur ve olu na cak tır da. Ama Cem Boy ner iyi ye tiş miş sı nıf bi linç li bir ka pi ta list tir ve bü tün po li ti ka cı lar gi bi ya lan ve de ma go ji yi kul lan mak zo run da dır. En dar an lam da bi rey sel çı kar la rı için de ğil, ama ge nel bi çim de onu da kap sa yan te kelci bur ju va zi nin ge li şen sı nıf çı kar la rı için po li ti ka da ko nuş mak ta dır. De ğer li ar ka daş lar, ben dü ze nin ta kendi si nin ve dü zen de ğiş me li di ye hay kı rıyo rum. TÜ Sİ AD ın da baş kan lı ğı nı yaptım, bu dü zen sa ye sin de bir şey ler yap tım di ye mi ye ce ğim. Ha yır öy le de ğil. Ama bu dü ze nin için de ka zan mış olan in san lar dan bi ri yim. Ama bu dü zen de ğiş me li di yorum. ( te İs tan bul top lan tı sın da yap tı ğı ko nuş ma). Ateş li bir üs lup la dü zen de ği şik li ği ta lep eden Boy ner ve YDH nin bun dan ne an la dı ğı ya zı nın bü tü nün de ser gi len miş ola cak. Fa kat bu ra da he men söy le me li yiz ki, YDH nin dü zen de ği şik li ği ta le binin si ya sal dü zey de ve sı nır lı bir çer çeve nin öte sin de baş ka an la mı yok. Bu na kar şın, dü zen den ve dü zen par ti le rin den git gi de umu du nu ke sen emek çi mil yon la rı iş bir lik çi bur ju va zi nin ge li şen çı kar la rı nın ar ka sı na koş mak gi bi güç lü de ma go jik ve ya nıl tı cı bir ni te li ği sa hip. 50 ler de DP nin ye ter söz mil le tin, 70 ler de Ece vit in hak ça bir dü zen ve gü nü müz de RP nin adil dü zen slo ga nı gi bi, YDH nin dü zen de ği şik li ği ta le bi de de ma go jik bir ni te lik ta şı yor. Pe ki YDH ger çek ten bir de ği şim, bir ye ni lik ön gö rü yo r mu? Ya zı nın bü tünün de bu nu gö re ce ğiz.

10 Bu ye ni dün ya ko şul la rı na uyum sağ la ma ara yı şı dır. İş bir lik çi bur ju va zi iç pa zar la sı nır lı bir çer çe ve de, ayak ta kal ma sı nın olanak sız lı ğı nı ke sin bir bi çim de gör mek te ve ulus la ra ra sı ser ma ye ye da ha çok da ya na rak ge li şen çı kar la rı nı ger çek leş tir me pe şin de koş mak ta dır. Sov yet mo dern re viz yo niz mi nin çö küşüy le da ğı lan iki ku tup lu dün ya, bu te mel ger çek li li ğin şe kil len dir di ği bü tün si ya si ya pı lan ma la rı ve po li ti ka la rı ala bo ra ede rek ge çer siz kıl mış, ulus la ra ra sı te kel ler için mu az zam ye ni ola nak lar ya rat mış tır. Ye ni ko şul lar iş bir lik çi bur ju va zi için iç pa zar la sı nır lı kal ma yı çok bü yük bir risk ha li ne ge ti rir ken ay nı za man da ulus la ra ra sı pa zarla ra yö nel me si ni ha yal ol mak tan çı ka ran ola nak lar da ya rat mış tır. Türk bur ju va zi si, he men her dü zey de ulus la ra ra sı ser ma ye ile sı kı iliş ki ler içe ri sin de ol muş tur. Fa kat bu iliş ki le rin bi çim ve kap sa mı ulus la rara sı ser ma ye nin çı kar la rı ve ken di ge li şim dü ze yi ile be lir len miş tir. Sa na yi, ti ca ri ya da fi nans man ala nın da iç ve ulus la ra ra sı pa zar la ra yö ne lik or tak ya tı rım lar ve bu nun ge tir di ği ya pı lan ma lar, iş bir lik çi bur ju va zinin ta ri hin de bu gü nün en önem li ya da öne çı kan ger çe ği dir. Türk iş bir lik çi bur ju va zi si ken di im kan la rıy la ulus la ra ra sı pa zar larda, em per ya list te kel ler le re ka bet et me yi dü şün me ye cek ka dar de ne yim li ve ma terya list tir. Bu gün iş bir lik çi Türk bur ju va zi si nin reh ber al ma ya ça lış tı ğı prog ram esa sen ulus la ra ra sı te kel ler ta ra fın dan ge liş ti rilmiş tir. Tür ki ye gi bi ül ke ler de yer li te kelle rin elin de bi ri ken ser ma ye nin (ve esa sen bu yer li te kel ler ara cı lı ğıy la ge nel ola rak 10 ser ma ye nin özel lik le ban ka ve kre di sis temi sa ye sin de) ulus la ra ra sı te kel ler ve fi nans ka pi tal ta ra fın dan da ha ya kın dan ve da ha sı kı kont ro lü ve ken di bü yük çı kar la rı nın hiz me ti ne koş ma sı de mek tir. Pla nın ge lişti ri ci le ri nin ABD nin de ne ti mi ve kont ro lü al tın da IMF ve Dün ya Ban ka sı ol ma sın da da her han gi bir ters lik yok tur. Dı şa açıl ma, dün ya pa za rıy la bir leş me -ki bu her za man böy ley di- em per ya list ta la nın yo ğun laş masın dan baş ka bir an la ma gel mi yor. fiim dilik, sı nır sız dı şa açıl ma de ma go ji si ne, yi ne sı nır sız glo ba lizm de ma go ji si ve po li tik dü zey de güç lü de mok ra si ve in san hakla rı de ma go ji si eş lik edi yor. Bü tün bun lar bir kaç yüz yıl lık ta ri hin de li be ra liz min asr-ı sa adet i ola rak su nu lu yor. İş bir lik çi bur ju va zi ne de mok rat tır ve hat ta ne de li be ral, fa kat de ği şen dün ya ko şul la rı na ve ye ni em per ya list po li ti ka la ra uyum sağ la mak is ti yor, çı kar la rı nı bu ra da gö rü yor. ABD em per ya liz mi nin ön cü lü ğü nü yaptı ğı gün cel em per ya list po li ti ka lar YDH ha re ke ti nin dış di na miz mi ni oluş tu ru yor. YDH, gü nü müz de bü tün bur ju va par ti ler içe ri sin de em per ya list po li ti ka la ra en sı kı bağ lı par ti dir. Ama bu, em per ya list le rin ira de siz bir kuk la sı ol du ğu, doğ ru dan on lar ta ra fın dan ku rul du ğu vb. an la mı na gel mez. Za ten böy le ol mak da ge rek mez. Ak si, iş bir lik çi bur ju va zi nin ge liş kin sı nıf bi lin ci ve de ne yi mi ni ha fi fe al mak olur. YDH sır tı nı gün cel em per ya list di na miğe da ya yan ilk si ya si gi ri şim de de ğil dir. Tur gut Özal ın bu işin ön de ri ola rak hak lı bir ün ka zan dı ğı nı be lirt mek bi le faz la dır. Hat ta o ya şa mı nın son dö ne min de ye ni bir

11 YDH nin Ayı rı cı Bir Özel li ği Po li tik bir par ti nin kla sik de ni le bi le cek olu şum şe ma sı na gö re ha re ket eden YDH, po li ti ka ya ye ni atı lan ve ya ye ni ol ma id diasın da olan bü tün bur ju va po li tik ha re ket ler gi bi, ge le nek sel po li ti ka sı nı fı na kar şı açık bir mü ca de le yü rü tü yor. Bu YDH nin bur ju va po li ti ka are na sın da ken di ne yer aç ma, yer edin me do ğal yö ne li miy le il gi li ol mak la bir lik te, bu nun la sı nır lı gö rül meye cek ye ni bir du ru mu da içer mek tedir. Da ha önem li olan yan da bu ra sı dır. Ege men sı nı fın tek tek üye le ri nin ve yi ne doğ ru dan sı nıf ör güt le ri nin son 5-10 yıl lık dö nem de ge le nek sel po li ti ka sı nı fı na karşı ge li şen gü ven siz li ği ve po li tik are na da do lay sız be lir le yi ci ve yön len di ri ci ola rak rol al ma is te ği dik ka te de ğer bir ge liş me dir. Ye ni yet me, tü re di bur ju va la rın ANAP ta bu nu bir öl çü de de ne dik le ri de söy le ne bilir. ANAP içe ri sin de ör güt le nen son ra dan gör me bur ju va lar ti pik çı kar çe te le ri ola rak dev let ola nak la rı üze rin de at oy nat mış lar, ka ba ve küs tah bir ta lan yü rüt müş ler dir. YDH, ege men sı nı fın ge le nek sel po li tika sı nı fın dan kur tul ma yo lun da ki si ya si bir ham le si dir. Ge le nek sel po li ti ka sı nı fı, ege men sı nı fın ge li şen çı kar la rı nı al gı lama da ba şa rı sız kal dı ğı ve onun ge rek tir diği si ya sal ira de yi gös ter me di ği öl çü de bu çe liş ki YDH nin di na mik le rin den bi ri si dir. Bu ba kım dan YDH nin ku ru cu la rı nın sı nıf kö ke ni dik ka te de ğer bir ve ri ola rak ka bul edi le bi lir ve edil me li dir. Baş ta Cem Boy ner ol mak üze re YDH ku ru cu la rı nın en bü yük bö lü mü nün mes lek ha ne le ri nin kar şı sın da işa da mı, sa na yi ci, 11 ban ka cı vb. yaz mak ta dır. Ke za iş bir likçi bur ju va zi nin sı nıf ör güt le rin de de ği şik yö net sel gö rev ler de bu lun muş ki şi ler ku rucu lar lis te si nin di ğer ke si mi ni oluş tu ru yor. YDH si ya se tin ye ni den ya pı lan ma sı nı ta lep et mek te dir ve ken di ör güt len me si ni şim di lik ge le nek sel si ya set sı nı fı nın dı şın da şe kil len dir me siy le; ama ön ce lik le o, iş birlik çi bur ju va zi nin do la yı sız bir si ya sal par ti ör güt len me si yo lun da yü rü ye rek or ta ya çıkmak ta dır. Ulus la ra ra sı Di na mik YDH nin he nüz ge li şi mi ni ta mam la mamış, ke sin hat la rıy la be lir gin leş me miş bir par ti ol du ğu (ve hat ta he nüz ke sin so nu cu bel li ol ma yan bir par ti leş me ma ce ra sı ya şadı ğı) ge nel ka bul gö ren bir ger çek tir. Fa kat asıl so run, bu gün için YDH den çok, böy le bir po li tik par ti gi ri şi mi ni ege men sı nıf lar için bir ih ti yaç ha li ne ge ti ren be lir le yi ci ko şul la rın ve bu ko şul la rın açı ğa çı kar dı ğı iç ve ulus la ra ra sı iti ci güç le rin kav ran ma sıdır. Çün kü YDH bu yol da ilk gi ri şim de ğildir ve he nüz son gi ri şim olup ol ma dı ğı da kes ti ri le mez. YDH ege men sı nıf la rın en en ter nas yona list ke sim le rinin ye ni bir söz cü sü ola rak po li ti ka sah ne si ne yü rü mek te dir. Bu ta mamen de ği şen dün ya ko şul la rı nın, ge liş miş em per ya list dev let le rin po li ti ka la rıy la ve ulus la ra ra sı te kel ci bur ju va zi nin ye ni program ve çı kar la rıy la bağ lı dır. İş bir lik çi burju va zi ar tık iç pa za rı ken di ge li şen çı kar la rı için ta ma men ye ter siz gör mek te, ulus la rara sı pi ya sa da yer edi ne bil mek için ulus lara ra sı te kel ler le iş bir li ği ni üst bir dü zey de ye ni den ya pı lan dır ma yı he def le mek te dir.

12 YDH nin mer ke zin -po li ti ka nın mer ke zi dev let tir- ye ni den ku rul ma sı mis yo nuy la or ta ya çık ma sı bu tab lo içe ri sin de önem ka za nı yor. YDH esa sen 2. Cum hu ri ye ti ta lep edi yor ama si ya si or ta mın ger gin leşme me si için bu for mü las yo nu kul lan maktan ka çın dı ğı gi bi, esa sen si ya si prog ramıy la 70 yıl lık Cum hu ri yet le ça tış ma içeri sin de ol ma sı na kar şın ke ma lizmle de açık bir mü ca de le den ka çı nı yor. Bü tün bun la rın iş bir lik çi bur ju va zi nin ge li şen çı kar la rı na denk düş tü ğü ve Mi sak-ı Mil li içe ri sin de ulu sal bir li ği ye ni den kur ma yı he def leyen yu mu şak bir ge çi şi ön gör dü ğü açıktır. En baş ta Boy ner ol mak üze re YDH nin bü tün ön de ge len söz cü le rinin bu na güç leri nin ye tip yet me ye ce ği ay rı bir so run ama mer ke zin ye ni den ku ru lu şu so ru nu nu çok açık ola rak ile ri sü rüp ge rek çe len di ri yorlar. YDH gün cel yö ne te me me kri zin den çok cum hu ri ye tin içe ri si ne yu var lan dı ğı ya pı sal kri ze iş bir lik çi bur ju va zi nin ge liştir mek te ol du ğu po li tik çö zü mün par ti si dir. YDH nin si ya sal prog ra mı, as ke ri dar be ve ya ge le nek sel dev let zor ba lı ğı yön temle riy le at la tıl ma sı nın ola nak sız lı ğı iyi den iyi ye be lir gin le şen ya pı sal kri ze iş bir lik çi te kel ci bur ju va zi nin çı kar la rı çer çe ve sin de de mok ra tik ya nıt arı yor. Bu de mok ra tik ya nıt ara yı şı, dü zen çer çe ve sin de, top lumsal rı zay la, bo zul muş bu lu nan ulu sal birli ğin ye ni den ku rul ma sı nı he def li yor. Bu, her tür lü ra di kal çö züm yol la rı nın önü nün ege men sı nıf ta ra fın dan ke sil me si an la mı na ge len kar şı-dev rim ci bir po li tik stra te ji dir. Du ru mun böy le ol du ğu nun an la şıl ma sı için 12 YDH nin po li tik prog ra mı nın ba zı un sur ları na da ha ya kın dan bak mak ge re kir. Kürt Ulu sal Ha re ke ti ne YDH Çö zü mü On ta ne düz çiz gi nin ara sın da ki bir ta ne eğ ri çiz gi nin da ha çok dik kat çek ti ği bi linen bir ger çek tir. Özel lik le son on yıl lık dö nem ge le nek sel dü zen par ti le ri ni o ka dar çok bir bi ri ne ben zet ti ki, fark lı ko nu şan bir bur ju va par ti on lar ara sın da sı rı ta rak gö ze bat mak la da kal mı yor, hat ta ol duk ça ra dikal bi le gö rü ne bi li yor. Böy le bir du ru ma sa hip olan YDH, top lu mun gün de min deki en acil so run lar da yı ğın la rın rüz ga rı nı ar ka sı na ala bi le cek bir po zis yon al dı ğı için dev rim ci stra te ji nin gün cel çok önem li bir so ru nu dur. Kürt ulu sal baş kal dı rı sı, Kürt ulu sal so ru nu nun çö zü mü nü dev rim ci ey lemin gün de mi ne çok tan sok muş bu lu nu yor. Ar tık hiç bir güç, hat ta ulu sal kur tu luş çu dev ri min ye nil gi si bi le, 70 yıl lık sö mür ge ci po li ti ka yı di rilt me ve ayak ta tut ma şan sına sa hip de ğil. Ege men sı nıf la rın ge liş kin si ya sal sez gi le riy le bu nu an la dık la rı nı en açık bi çim de YDH de so mut la şı yor. YDH tü zü ğü de mok rat lı ğı; fark lı bi rey, kim lik ve ke sim le rin fark lı lık la rı nı ko ru ya rak bir ara da ya şa ma la rı na im kan ve ren ye ga ne ço ğul cu zih ni yet ola rak gö rür (S.2) derken, Kürt ulu sal so ru nu nu kim lik so ru nu ola rak su nu yor. Prog ram da ay nı ko nu da şun lar yer alı yor: Kim lik so ru nu; Ye ni De mok ra si Ha re ke ti, kim lik farklı lık la rı nı Tür ki ye nin bir za afı de ğil bir zen gin li ği ola rak gö rür. YDH her tür lü kim-

13 si ya si par ti kur dur du. Yu suf Özal ın ba şında bu lun du ğu Ye ni Par ti ay nı dış di na mik üze rin de bu lu nu yor ve ile ri de YDH ile bir leş me le ri de bir sürp riz sa yıl ma ma lı dır. Yi ne Ay dın Men de res in DP si nin po li tik gi ri şim le ri ay nı çer çe ve de de ğer len di ri lebi lir. İç Di na mik 13 YDH, gün cel yö ne te me me ve kriz den çok, cum hu ri ye tin içe ri si ne yu var lan dı ğı ya pı sal kri ze, iş bir lik çi bur ju va zi nin ge liştir mek te ol du ğu si ya sal çö zü mün bir parti si dir. YDH nin si ya sal prog ra mı, ar tık iyi den iyi ye be lir gin le şen as ke ri dar be ve ge le nek sel dev let zor ba lı ğı yön tem le riy le at la tıl ma sı ya da er te len me si ola nak sız ha le ge len ya pı sal kri ze iş bir lik çi bur ju va zi nin sı nıf çı kar la rı çer çe ve sin de de mok ra tik ya nıt arı yor. Ya rım yüz yıl lık ge liş me le rin var dı ğı bir dü zey ola rak dev le tin (ve el bet te ege men sı nı fın) res mi ide olo ji si par ça lan mış ve bir ide olo jik he ge mon ya kri zi oluş muş tur. Sö mür ge ci ke ma list po li ti ka nın 70 yıl dır var lı ğı nı red det ti ği Kürt ger çe ği nin ken disi ni ulu sal kur tu luş çu baş kal dı rı ile da yatma sı bu ra da asıl et ken dir. Di ğer yan dan yıl lar dır güç bi rik ti rip ha zır la nan si ya si is lam ve son ey lem ler le ge li şen öz gür de mok ra tik Ale vi ha re ke ti la ik li ği ken di ko num la rın dan sor gu la makta dır. Öy le ki, bu du rum ke ma lizmin ve 70 yıl lık Cum hu ri ye tin, en ateş li sa vu nucu la rı nı ırk çı fa şist MHP nin ko nu mu na it mek te dir ler de ke ma list le rin bü tün mu ha lif un sur la rı en acı ma sız şe kil de eze rek kurduk la rı ulu sal bir lik çok be lir gin ve hız lı bir da ğıl ma sü re ci ya şa mak ta dır. Ulu sal bir li ğin çö zü lüp çök mek te olu şu yal nızca Kürt ulu sal ha re ke ti ile sı nır lı bir so run de ğil dir. Kürt ve Türk ulu su nun ya nı sı ra Laz, Gür cü, Er me ni, Ab haz, Çer kes vd. bir di zi ulu sal ve din sel (Ale vi ler, fii iler, Sür yani ler vd.) top lu luk lar dan olu şan Tür ki ye top lum ger çe ği ni bir leş ti ren ke ma list le rin çak tı ğı çi vi ler yer le rin den fır la mış, dev letten uzak laş ma ve ça tış ma az çok he men hep si nin gün de mi ne gir miş tir. Öz gür lük ve de mok ra si öz le mi bü tün top lu mu ku şatmak ta dır. Yal nız ca aşa ğı dan ken di di namik le ri üze rin de ge li şen uya nış de ğil, fa kat ay nı za man da ulus la ra ra sı plan da ka bul gö ren (ve hat ta he men hep si nin al tın da devle tin im za sı olan ant laş ma lar la da be lir lenmiş olan) bir kı sım de ğer ler de bu ge li şi mi bes le mek te dir. Ge le nek sel bur ju va dü zen par ti le ri, hü kü met par ti le rin den mu ha le fet te olan ları na ka dar, Kürt ulu sal ha re ke ti nin bas kı sı al tın da akıl la rı nı kay be de rek alık laş mış lar, çö zü mü gün de me gi ren so run la ra her han gi bir çö züm üre te mez ha le gel miş ler dir. Öy le ki, bun la rın he men hep si 82 ana ya sa sı na kar şı ol du ğu nu açık lı yor ve he men hep si prog ram ve pro pa gan da la rın da de mok ra si va ad edi yor lar, ama hiç bi ri nin bu yön de adım ata bi le cek ta ka tı kal ma mış tır. Var güç le riy le şö ve niz mi ve mi li ta riz mi des tekli yor, her gün da ha çok bir bir le ri ne ben ziyor lar. Si ya sal tı ka nık lık söz gö tür mez bir ger çek, par la men to, hü kü met ve par ti ler gü ve nir lik le ri ni yi ti ri yor ve en çok oy alan par ti ler % 20 le ri aşa mı yor lar.

14 al tın da ye ni den bi çim len dir me yi, Tür kiye nin par ça lan ma sı nı ön le me nin ve 21. yüz yı la güç lü gir me nin aci len ula şıl ma sı ge re ken te mel bir si ya si ko şu lu ola rak görmek te ve ta sar la mak ta dır. YDH bu çö zümün par ti si ola rak öne çık mak ta dır. Bur ju va zi nin Din İle Ba rış ma Pla nı 1900 le rin ilk on yıl la rın da si ya sal ba kım dan yıl dı zı par la yan genç ve aç göz lü Türk bur ju va zi si nin hi la fet ve din le gir diği mü ca de le ta ma men ken di ge li şi mi nin ko şul la rıy la il gi li dir. Bu, öy kün dü ğü ve he def ola rak ilan edip pro pa gan da laş tır dığı mu asır me de ni yet ler de ki bur ju va zi nin ge li şi mi nin bir çok ör nek te gö rü len yo ludur. Hi la fet ve din le yü rü tü len mü ca dele her şey den ön ce si ya sal bir mü ca de le, açık bir ik ti dar mü ca de le si dir. Fa kat ay nı za man da ulu sun li der li ği ni üst le nen bur juva zi nin ka pi ta list ge liş me yo lun da bur ju va top lum sal ku ru lu şun iler le til me si nin ko şulla rı nı kav ra yı şıy la da il gi li dir. Din le dev let ara sın da ki gö re li ça tış ma nın ek se ni ni, burju va zi nin dev let ara cı lı ğıy la di ni kont rol et me, ta ma men ken di top lum sal ve si ya sal çı kar la rı na uy gun dü şen bir din an la yı şı nı ge liş tir me, Türk leş tir me sü re ci ni de rin leştir me -ne de ol sa is lam dış kay nak lı bir ideolo ji dir ve üs te lik Os man lı ve Türk bur juva zi si is la mın ger çek sa hi bi olan Arap la rın iha ne ti ni ya şa mak ta dır-, çok muh te mel bir top lum sal mü ca de le bay ra ğı ha li ne gel mesi ni ön le me vb. ne den ler oluş tu rur. Kut sal Al lah dev le tin den; kul dev le ti ne, dün ye vi dev le te ge çil mek te dir. Bu, bur ju va ziy le din ara sın da bir ça tış ma ve mü ca de le ol mak sızın dü şü nü le mez. Di ni kont rol ve de ne tim 14 al tın da tut ma bur ju va zi yi dev let ara cı lı ğıy la bu nun ku rum la rı nı oluş tur ma ya da it miş, di ya net iş le ri ül ke ça pın da ör güt len di ril miş ve dev let ta ra fın dan fi nan se edil miş tir. Esa sen ege men sı nıf la rın saf la rı ara sında din le ba rış ma eği li mi baş tan be ri var dır. Bu Cum hu ri ye tin üze rin de yük sel di ği sı nıf it ti fak la rıy la il gi li dir. Fa kat 2. dün ya sa vaşı nın ya rat tı ğı ulus la ra ra sı or tam, ege men sı nı fın ken di du ru mu nun (ve ulus la ra ra sı ye ni iliş ki le rin) bas kı sı al tın da yö nel di ği ço ğul cu luk ko şul la rın da din le ba rış ma eği li mi be lir gin bir bi çim de güç len me ye baş la mış ve ge ri de ka lan ya rım yüz yıl lık dö ne min bü tü nün de de ge liş me gös ter miştir. Bu nu po li tik is lamın sü re ge len yük seli şin de gö re bi li riz. Fa kat, bur ju va dev le tin din le en çok ça tı şan ve ken di ni cum hu riye tin ger çek so rum lu su gö ren or du nun 12 Ey lül fa şist dar be sin den son ra ta ri kat lar la ve Su udi ser ma ye si ile gi riş ti ği iliş ki ler, bu eği li mi çok be lir gin bi çim de güç len dir miş ve esa sen Türk-is lam sen te zi ara yı şı bu ge liş me nin ide olo jik yan sı sı ola rak gün deme ge ti ril miş tir. İs lamın po li tik leş me si nin kit le ba zın da ge le nek sel mar ji nal li ği aş ma sı, di nin dev let kont ro lü dı şı na çık ma sı ta le bi ni açık ça güçlen di rir ken, ege men sı nı fın saf la rın da din le ba rış ma eği li mi de ke sin bir hal al mış tır. Bu ra da ya ba na atıl ma ma sı ge re ken te mel bir fak tör ABD nin Tür ki ye için ön gör düğü, muh te mel stra te ji ler ara sın da çok özel bir yer ver di ği ılım lı is lam pro je si dir. Egemen sı nıf lar po li tik is la mın yük se li şi nin ra di kal leş me ye yö ne le rek kont rol dı şı na çık ma sın dan ve bu nun ya ra ta ca ğı so run lardan kork mak ta dır lar.

15 lik so ru nu nu tar tış ma, di ya log ve uz laş ma yo luy la çö zü le ce ği ne ina nır. YDH, kimlik so ru nu nu an cak Tür ki ye nin bü tün lü ğü çer çe ve sin de çö zü le bi le ce ği gö rü şün de dir. Bas kı ve şid de tin so run la rın çö zü mün de araç ola rak kul la nıl ma sı nı ka bul et mez. YDH, öte ki so run la rın çö zü mün de ol du ğu gi bi, kim lik so ru nu nun çö zü mün de de al tın da Tür ki ye nin de im za sı bu lu nan İn san Hak la rı Ev ren sel Be yan na me si ve Pa ris fiar tı gi bi an laş ma la rı ti tiz lik le uya cağı na söz ve rir. (S.53) YDH yi Kürt ulu sal so ru nu nu kimlik so ru nu na in dir ge ye rek böy le net bir tu tum al ma ya zor la yan te mel ne den le rin ba şın da, yu ka rı da be lirt ti ği miz ger çek, 1. cum hu ri ye tin if las eden ve ar tık di ril til mesi ola nak sız ırk çı in kar po li ti ka sı du ru yor. YDH nin söy le di ği en faz la sın dan ar tık asimi las yon dan vaz ge çe ce ğiz an la mı na ge liyor. Kürt ulu sal uya nı şı nın var dı ğı dü zey dik ka te alın dı ğın da bu en ge ri nok ta yı, ve ri le bi le ce ğin en azı nı ifa de edi yor, ama böy le bir ödün le bö lün me nin önü ne ge çile bi le ce ği ve Kür dis tan ın sö mür ge ba ğımlı lı ğı nın sür dü rü le ce ği he sap la nı yor. YDH prog ra mı nın gi ri şin de ya pı lan Tür ki ye nin 21. yüz yı la dün ya nın güç lü ül ke le rin den bi ri ola rak gir me şan sı var dır. An cak, Türki ye nin var lı ğı teh dit al tın da dır, ül ke miz par ça lan ma ris ki ta şı mak ta dır vur gu su, so ru nun YDH nin de mok rat lı ğıy la il gi si ol ma dı ğı nı ke sin bir net lik le ser gi li yor. Fa kat Kürt ulu sal so ru nu na as ke ri çö zümü or du nun ger çek leş tir di ği, -böy le lik le ge ne ral ler ono re edi le rek ik na edil me ye ça lı şı lı yor- si ya si çö zü mü de YDH ka zana cak yol lu pro pa gan da ve bir an ön ce 15 de mok ra tik ya da si ya si çö zü mün ge rek li ol du ğun dan dem vu rul ma sı, iş birlik çi bur ju va zi nin 21. yüz yı la güç lü gi rebil me si nin bir baş ka ko şu luy la da il gili. Sa va şın sü rüp git me si par ça lan ma yı ön le se bi le, 21. yüz yı la Tür ki ye nin güçlü gir me si ni sağ la ma ya cak ve hat ta bu ha ya li ta ma men im kan sız ha le ge ti re cek tir. YDH nin ulu sal so run la il gi si nin bir baş ka te mel ne de ni ve bo yu tu da, 8 mil yar do la rı aşan yıl lık sa vaş gi der le ri dir. YDH, dev letten iş bir lik çi bur ju va zi adı na bu 8 mil yar do la rı ta lep et mek te dir. Ve bu eko no mi ye ka zan dı rıl ma dı ğı sü re ce hiç bir eko no mik ve sos yal so ru nun çö zül me ye ce ği ni her fırsat ta vur gu la mak ta dır. Üçün cü te mel ge rek çe ise, ulus la rara sı iliş ki ler dir. Ya ni al tı na im za ko yulan Pa ris fiar tı vb. ulus la ra ra sı bel ge ler dir. Bu bel ge le rin ya rat tı ğı ulus la ra ra sı hu kuk, em per ya list ül ke le re in san hak la rı ve Kürt so ru nu üze rin de önem li bir ma nev ra im kanı sağ la mak ta dır. Dı şa açıl ma, glo ba lizm vb. em per ya list çı kar ça tış ma sı or ta mın da iş bir lik çi bur ju va zi nin ge li şen çı kar la rı na ko nu ol mak ta dır. Olu şan ulus la ra ra sı hu kuk ne de niy le, bu hu ku kun ge tir di ği yü kümlü lük le ri içer de ye ri ne ge tir me yen dev let, dün ya ile ku cak laş mak ta ve ulus la ra ra sı po li ti ka da çok cid di bi çim de zor lan mak ta, iş bir lik çi bur ju va zi nin dı şa açıl ma ha ya li ve bu ha ya li ona bir prog ram ola rak da ya tan ulus la ra ra sı ser ma ye nin çı kar la rı na he lal ge tir mek tir. fiöy le söy le ne bi lir; iş bir lik çi te kel ci burju va zi ta ma men ken di çı kar la rı te me lin de en az ödün le Kürt ulu suy la ba rı şa rak sö mür ge ci po li ti ka yı, mev cut ye ni ko şul lar

16 amaç ve he de fi ni güt mek te dir. Bu büt çe nin tril yon lar tut tu ğu bi li nen bir ger çek tir. fiu nu önem le vur gu la mak ta ma men doğru dur. Kürt ulu sal so ru nu ve din kar şı sında ki ta vır alı şı ay nı za man da söz gö tür mez bi çim de YDH nin eko no mik prog ra mıy la il gi li dir. Bu yön, ra di kal po li tik eği lim leri si ya sal re ji min içe ri si ne çek mek ka dar bü yük bir önem ta şı mak ta dır. Ya yıl ma cı Dış Po li ti ka Ve Or du 16 YDH prog ra mı, gü nü müz de en hız lı li be ra lizm -neo li be ra lizm- söy le mi ni yi nele mek te, dü şün ce öz gür lü ğü, din ve vic dan öz gür lü ğü, gi ri şim öz gür lü ğü nü üç te mel hak ve öz gür lük ola rak ile ri sürmek te dir. İş bir lik çi bur ju va zi nin, sö mü rücü sı nıf la rın en ma ter ya list ke si mi ol du ğu şüp he gö tür mez. Esa sen neo-li be ra lizm ve onu ide alist leş ti ren YDH prog ra mı için, tek te mel mut lak hak ve öz gür lük, gi ri şim öz gür lü ğü dür ; top lum da ki di ğer sı nıf la ra da ya lı ta lep ve ha re ket le rin ya rat tı ğı kuvvet ge ri lim le ri ve po li tik ça tış ma lar ol duğu gi bi, bur ju va zi nin ken di du ru mu nun çe liş ki si de, bel li ta rih sel ve gün cel ko şullar al tın da di ğer öz gür lük le ri ni bir öl çü de prog ra mı na al ma sı nı ya da on la ra kar şı açık ve ke sin bir sa va şı ma gir me si ni ge rek ti re bilir. Fa kat biz, bu ra da, esa sen YDH nin or du ko nu sun da ki tav rı na gel mek is ti yo ruz. YDH kül tü rel kim lik, din ve vic dan öz gür lü ğü, dü şün ce öz gür lü ğü gi bi program ta lep le ri nin ko şul lan dır dı ğı or duy la ça tış mak tan çok bü yük bir dik kat ve özen le ka çın mak ta ama yi ne de 1. cum hu ri ye tin bu en sağ lam ka le si ni aşa bil mek için ge neral le re kar şı, ge ne ral le rin gün lük po li tik ge liş me le re mü da ha le si ni ge ri le te cek ta leple ri bir baş ka nok ta dan for mü le et me yi ge rek li gör mek te dir. Ye ni De mok ra si Ha re ke ti, as ke ri bü rok ra si nin si vil oto ri te ye ta bî ol ma il kesi ni sa vu nur. Mil li Gü ven lik Ku ru lu nun ana ya sal bir ku rum ol mak tan çı ka rıl ma sı nı, yet ki ve so rum lu luk la rı nın yu ka rı da be lirle nen il ke çer çe ve sin de ye ni den ta nım lanma sı nı, dev le tin ye ni den ya pı lan ma sı nın ön şar tı ka bul eder. (S.55) Or du, Tür ki ye de öz gür lük le rin ve de mok ra si nin önün de ki en bü yük en gel ve fa şist dik ta tör lü ğün en önem li da ya na ğı dır. Ge ne ral ler ken di le ri ni mem le ke tin ger çek sa hip le ri ve efen di le ri ola rak gör mek te dir. YDH prog ra mı nın ola bil di ğin ce yu mu şak şe kil de for mü le et ti ği, MGK nın ana ya sal bir ku rum ol mak tan çı ka rıl ma sı -ama yi ne de ko run ma sı- so ru nu öy le ko lay çö zü lebi lir bir so run de ğil dir. YDH bu nu han gi kuv vet le ya pa cak tır. Hat ta par la men to da ço ğun luk sağ la sa bi le bu na gü cü ye te cek mi dir? Bu ra da YDH nin ar ka sın da ki ABD des te ği önem ka za nı yor. Fa kat asıl so run şu ki, YDH her han gi bir şe kil de or du nun yıpra tıl ma sı nı ge ti re bi le cek bir yön de ha re ket et me ye ni ye ti ol ma dı ğı ve da ha sı ge ne ralle re muh taç ol du ğu için dir ki, onun sah te öz gür lük ve de mok ra si ta le bi nin önün de ki en önem li aç maz ve en önem li iç çe liş ki si be lir gin lik ka zan mak ta dır. Bu nun ni hai bir ana liz ol du ğu da dü şü nül me me li dir. Çünkü da ha son ra tek rar de ği ne ce ği miz gi bi, bu gün ege men sı nıf lar ara sın da 1. cum huri yet çi ler ve 2. cum hu ri yet çi ler şek lin de si ya sal bir çat lak mey da na gel miş tir. Bu

17 Ege men sı nıf saf la rın da güç le nen dinle ba rış ma eği li mi, her şey den ön ce po litik le şen is la mı dü zen içi ne çek mek ve ya dü zen için de tut ma he sa bı na bağ lı dır. Fa kat dev le tin res mi Türk çü ide olo ji si nin dev let zor ba lı ğıy la tah kim edil miş ol sa bi le, Kürt- Türk bir li ği ni sağ la ma da ta ma men ye tersiz ha le gel me si, bu bir li ği sağ la ya bi lecek ye ni bir harç ara yı şı na yö nelt mek te ve bu ra da din kar deş li ği fak tö rü nü kul lan ma he sa bı ön pla na çık mak ta dır. Di ğer ve çok önem li bir fak tör de bir çe şit res mi devlet di ni olan cum hu ri yet la ik li ği nin, ar tık Ale vi-sün ni bir li ği ni sağ la ma ya yet meme si dir. Aşa ğı yu ka rı ya rım yüz yıl lık bir şe hirleş me sü re ci ya şa yan Ale vi kit le le rin uyanı şı ve kim lik ara yı şı, yük se len Kürt ulu sal ha re ke ti nin ya rat tı ğı çat lak tan ya rar la na rak açık kit le sel ha re ket bo yut la rı na ulaş ması nın ge ri dö nül mez bir hal alı şı nın egemen sı nıf lar ta ra fın dan he sa ba ka tıl ma ma sı dü şü nü le mez. Dev le tin mez hep sel ayı rımcı lı ğı Ale vi kit le ler için di ya net iş le rinde ci sim leş mek te ve bir di zi ta lep ola rak so mut laş mak ta dır. Cum hu ri ye tin la ik lik pa ra dig ma sı ar tık Ale vi-sün ni bir li ği ni sağ la mak ba kı mın dan gü nü nü dol dur muştur. Tam bu nok ta da YDH prog ra mı, bü tün bu du ru mun ege men sı nı fın bey nin de ki yan sı ma sı ola rak önem ka zan mak ta, egemen sı nı fın çı kar la rı nın mut lak ko run ması na da ya nan bir çö züm ara yı şı ge liş tirmek te dir. Bu nu, bur ju va zi nin din le gö reli ça tış ma po li ti ka sın dan din le ba rış ma ya ke sin ge çiş ola rak özet le mek müm kün dür. Ulu sal bir lik, de mok ra tik Ale vi ha re keti nin ve yi ne po li tik is la mın ra di ka liz me 17 yö nel me si ni ve ya her iki ha re ket te de ra dika liz me yö ne len le ri mar ji nal leş tir me nin yo lu ola rak prog ram laş tı rıl mak ta dır. YDH ye gö re in sa nın ikin ci do ğal te mel hak kı, inanç dün ya sı nı kı sıt la ma dan ya şa ya bil me si an la mı na ge len din ve vicdan öz gür lü ğü dür. İnanç fark lı lık la rın dan top lu mun gö nül lü bir lik ve be ra ber li ği ne gi den yol vic dan öz gür lü ğün den geç mekte dir. Din ve vic dan öz gür lü ğü nün ka mu dü ze ni ne yan sı ma sı, dev le tin top lum da ki in san lar ara sın da hiç bir ay rım yap ma ma sı, on la rın ara sın da ta raf sız kal ma sı an la mına ge len la ik lik tir. La ik li ğin te mel ge re ği din ve vic dan öz gür lü ğü ise, din ve vic dan öz gür lü ğü nün tek gü ven ce si dev le tin la ik ol ma sı dır. (S.51) Fa kat YDH prog ra mının ay nı za man da te ok ra tik dev let dü ze ni (ya ni di ni il ke le re da ya lı tan rı dev le ti-bn.) kur ma is tek le ri ni ken di ifa de le riy le ba rış or ta mın da, tar tış ma ve hoş gö rüy le et ki sizleş tir me yi he def le di ği de kay de dil me li dir. İş bir lik çi bur ju va zi nin ge li şen çı kar ları nın söz cü sü YDH nin din so ru nuy la, salt ulu sal bir lik, din sel bir kis ve ye bü rü necek po li tik ra di ka liz mi ön le me, salt din ve vic dan öz gür lü ğü vb. çer çe ve sin de il gilen di ği ni dü şün mek hem bü yük bir ek siklik olur ve hem de bir saf dil lik. Çün kü bu so ru nun do lay lı ve hat ta do lay sız bir eko no mik bo yu tu da bu lu nu yor. YDH, dev le tin di ya net büt çe si so ru nu nu gün deme ge tir mek te dir. Din iş le ri nin si vil toplu ma, ce ma at le re bı ra kıl ma sı nı is te me si, Kürt so ru nun da sa vaş gi der le ri ni ta lep eden iş bir lik çi bur ju va zi, 21. yüz yı la güç lü gi re bil mek için bu ra dan da dev le tin di ya net iş le ri büt çe si ni eko no mi ye ka zan dır ma

18 la mış bir ge le ne ği dir.... Cum hu ri yet de el de ede bil di ği ni mu ha fa za et me ye yö ne lik bir dış po li ti ka güt me miş tir. So ğuk sa vaş dö nemin de dış po li ti ka yı sür dür mek da ha ko laydı. fiim di da ha de ği şik bir dün ya da ya şı yoruz. Blok laş ma yok, ne yi, ne za man, ne rede, ki min na sıl el kal dı ra ca ğı bel li de ğil. Ki min na sıl ta vır ala ca ğı bel li de ğil. Bu gün bir ko nu da be ra ber ol du ğu muz bir dev le tin, bir gün son ra, ya rın si ze kar şı ol ma sı sözko nu su. İçin de bu lun du ğu muz böl ge de ki ül ke ler he nüz den ge le ri ni bul muş, otur muş ül ke ler de ğil ki, bu da ay rı bir et ken. Eğer kı sa ca vur gu la mak ge re kir se, ulus la ra ra sı (ve böl ge sel) ye ni ko şul lar ola nak lar ve risk ler ya rat mış tır; ar tık ge le nek sel sa vunma cı dış po li ti ka ge çer siz dir; ye ni den ge lerin olu şum sü re cin den en faz la ya rar lan mak için oda ğın da ya yıl ma cı amaç lar du ran ak tif bir dış po li ti ka iz le me li yiz. Ak tif dış po li ti ka, Tür ki ye ba kı mın dan Kaf kas lar, Or ta do ğu ve Bal kan lar da ya yılma cı amaç la rı ger çek leş tir me yö ne li min den baş ka bir şey de ğil dir. Yi ne Ba ğım sız Devlet ler Top lu lu ğu nun Or ta As ya da ki üye le ri ba zı ül ke ler iş bir lik çi bur ju va zi nin iş ta hı nı ka bart mak ta dır. Fa kat bir ni yet ol mak tan çı kıp az çok ger çe ğe dö nü şe bil me si için bu ak tif dış po li ti ka sa iki nin da ya na ca ğı ger çek kuv vet le rin ve im kan la rın var lı ğı ge re kir. Bu nun eko no mik, po li tik ol du ğu ka dar as ke ri bo yut la rı da var dır. Ak tif dış po li ti ka yö ne li min de ki YDH nin or du ya do kun ma sı nın ni çin bek le ne me ye ce ği ni de gös te rir. Di ğer yan dan YDH nin dış po li tika yö ne li mi ay nı za man da, onun Kür distan da sa va şı bir an ön ce bi tir me is tek ve yö ne li mi ni de açık la yan te mel bir un sur dur. 18 Kür dis tan da yü rü tü len ge ri ci sa vaş ak tif dış po li ti ka yı im kan sız kı lan se bep le rin ba şın da gel mek te dir. Bay Boy ner in Bi zim kom şu la rı mız iyi ni yet ten an la dık la rı ka dar, zor dan ve ya da ha faz la güç ten an lı yor lar. Bu nu ha tırı mız dan çı kar ma ya lım. Tür ki ye nin çok güç lü bir si lah lı kuv vet le re ih ti ya cı var. Tür ki ye de si lah lı kuv vet le rin kü çül me si, sa yı ca de mi yo rum, ka li te ve güç ola rak si lah sız lan ma gi bi dü şün ce ler biz ce fanta zi. Tür ki ye nin bu gün kün den de güç lü bir si lah lı kuv vet le re ih ti ya cı var. 1. lig ül ke le rin de po li ti ka da si lah lı kuv vet le rin ye ri ne ise biz de de öy le ol sun di yen Boyner, an cak si lah lı kuv vet le rin bu ro lü ken di ba şı na be nim se me si ni bek le me yin de me yi de ih mal et mez ve or du so ru nun da vu ruşu hal ka ve si ya si le re yö nel tir. Halk dar be le ri al kış la mış tır ve de Tür ki ye deki si lah lı kuv vet le rin si ya set te ki ro lü nün ye ga ne so rum lu su si vil si ya si ler dir di yen Boy ner, in sa nı, hır sı zın hiç mi bir su çu yok di ye dü şün me ye sev ket mek te dir. YDH si vil si ya si le re ve hal ka sal dı ra rak ge ne ral le ri ak lar ken, -ki yer yer de dar beci le re kar şı aji tas yon yü rü tü yor ve hatta yar gı lan ma la rın dan dem vu ru yor- ay nı za man da Kür dis tan da sa vaş ka zan dık la rı yol lu pro pa gan da ile ono re et me ye, güç lü bir or du nun ge rek li li ği ni vur gu la ya rak vb. or du yu ye dek le me ye ça lı şı yor. Ama or dunun 1. cum hu ri ye tin en dog ma tik ve ke tum ka le si ol ma sıy la YDH prog ra mı nın bel li sı nır lar için de de mok ra tik leş me ve öz gürlük ler va adi ça tı şı yor. Bu iş bir lik çi bur juva zi nin en önem li aç maz la rın dan bi ri si dir; ılım lı bir yol dan çö zül me si ol duk ça güç

19 çat la ğın or du ya yan sı ma bi çi mi be lir gin leşme miş ol sa da, or du içe ri sin de kan lı he saplaş ma lar ge ti re bi lir. Ha len 1. Cum hu ri yet çi Bit lis Pa şa nın uça ğı nın düş me si ay dınla na bil miş de ğil dir. Es ki Jİ TEM kad ro su yüz ba şı Er se ver ola yı da ay nı tür den bir be lir ti dir. Her ha lü kar da dev le tin yü rüt tü ğü ge ri ci sa va şın uza yıp git me si hem or du yu da ha çok yıp ra ta rak, onun ye nil mez li ği ef sa ne si ni ta ma men çö ker te cek ve hem de şid det li iç ça tış ma la rı ol gun laş tı ra cak tır. Or du so ru nu ay nı za man da YDH nin dış po li ti ka yö ne li mi ne de niy le de ol duk ça önem li dir. Ül ke le rin top rak bü tün lü ğü ne ve si ya si ba ğım sız lı ğı na kar şı kuv vet kul lan mak tan ya da kuv vet kul lan ma teh dit le rin de bu lunmak tan sa kın mak her za man te mel bir il kemiz ola cak tır. (S. 62) der, YDH prog ra mı. Fa kat YDH nin Irak se fe ri ni du rak sa madan des tek le di ği bi li ni yor. So ru nun ne den mec lis gün de mi ne ge ti ril me di ği ne yö ne lik eliş ti ri le ri bu du rum da ha va da kal mak ta dır. Prog ram YDH nin esa sen ya yıl ma cı bir ni te lik ta şı yan dış po li ti ka yö ne lim le ri nin ip uç la rı nı ve ri yor, fa kat bu par ti nin ön de ge len yö ne ti ci çev re le ri so ru nu çok açık ola rak or ta ya ko yu yor lar. Asaf Sa vaş Akad, bu es ki sol cu, 1993 Ara lık ın da MÜ Sİ- AD da yap tı ğı ko nuş ma da şun la rı söy lüyor du:... önü müz de ki dö nem de Tür ki ye nin is tik ra rı ve güç len me si açı sın dan ha ya ti önem ka za nan dış po li ti ka ko nu la rı var. Özel lik le Cum hur baş kan ı Özal ın ve fa tından son ra, dış po li ti ka da ağır lı ğı sta tü ko cu ke sim ler el de et ti ler. Ko nuş ma mın ba şın da glo bal leş me ve de ği şen dün ya ko nu la rı na 19 de ğin dim. So ğuk sa vaş bit miş tir. Tür kiye nin, is ter adı na Ye ni Dün ya Dü ze ni di yelim, is ter so ğuk sa vaş son ra sı dö nem di yelim, 21. yüz yı lın ye ni ko şul la rı ile tu tar lı bir dış po li ti ka ek se ni oluş tur ma zo run lu lu ğu var dır. Bir sü re dir iz le nen po li ti ka nın Türki ye bü yük lü ğün de ve ge liş miş li ğin de bir ül ke için çok gu rur ve ri ci so nuç lar al madı ğı nı iz li yo ruz. Hal bu ki, uzun dö nem li çı kar la rı iti ba rıy la hiç bir za man ol ma dı ğı ka dar ak tif dış po li ti ka ya ih ti yaç var dır. Ye ni De mok ra si Ha re ke ti, doğ ru ek sen le re otu ran ak tif bir dış po li ti ka nın önü müz de ki dö nem de en az eko no mik is tik rar ve bü yüme ka dar önem li ol du ğu nun bi lin ci için de ha zır lık la rı nı yap mak ta dır. Bir sü re Özal ın dış po li ti ka da nış manlı ğı nı da ya pan Pe rin çek in es ki adam la rından Cen giz Çan dar, her ne ka dar YDH den ay rıl mak zo run da kal dıy sa da, YDH nin dış po li ti ka yö ne li mi nin mi mar la rın dan bi ri sidir. Ye ni Os man lı cı lık -ki 2. cum hu ri yet çiler Os man lı mi ra sı nın hız lı sa vu nu cu la rı dırakı mı nın ön de ge len fi gü ran la rın dan bi ri si ola rak o, ABD ci Ye ni Dün ya Dü ze ni pa radig ma sıy la ba ğın tı lı ola rak iş bir lik çi te kel ci bur ju va zi nin ya yıl ma cı amaç la rı nın iyi bir ter cü ma nı dır. Do ğal sı nır la ra ulaş ma yı ba şa ra maz sa nız do ğal sı nır la ra çe kil mek zo run da ka lır sı nız di ye rek ya yıl ma cı lı ğın ve sal dır gan lı ğın ka çı nıl maz ol du ğu nu vurgu la mak ta dır. Bay Boy ner in YDH nin dış po li ti ka yö ne li mi ni or ta ya ko yan şu de ğerlen dir me le ri de dik ka te de ğer dir:... Dış po li ti ka yak la şı mı mı zın te melin de... sa vun ma cı ve el de ola nı tut ma yak la şı mı var. Ye ni bir şey de ğil dir ve dı şişle rin de en azın dan Ab dül ha mit ten be ri baş-

20 bu nun ba şat bi çi mi dir- yer li hol ding te kelle re ge çe rek el de ğiş tir me si dir. Eko no mi nin ye ni den ya pı lan dı rıl ması prog ra mı nın ka pi ta list dev le tin yal nız ca eko no mik alan dan çe kil me si ni ön gör dü ğünü san mak bü yük bir saf dil lik olur. Dev letin bü tün sos yal har ca ma la rı nın da tas fi ye si ya da çok bü yük öl çek ler de bu dan ma sı ön gö rül mek te dir. Yu karı da işa ret et ti ği miz gi bi, YDH iş bir lik çi bur ju va zi adı na gözle ri ni di ya net iş le ri büt çe si ne de dik miş tir. Neo li be ra liz min yük se li şi sos yal dev let kav ra mı nın da dü şü şü nü ifa de et mek te dir. Güm rük bir li ği ül ke eko no mi si nin dış eko no mi le re uyum lu laş tı rıl ma sı gi bi di ğer un sur lar hep em per ya list sö mür ge ci po li tika nın ye ni ge rek le ri kap sa mın da dır. YDH bun la rı ha ra ret le sa vun mak ta dır. Tür kiye nin her yö re sin de ge liş mek te olan kü çük ve or ta öl çek li iş let me le rin dün ya ya açılma la rı nı sağ la mak; tek no lo ji le ri ni ve pa zar ko şul la rı nı iyi leş tir mek, kuş ku suz özel likle de dün ya ya açıl ma la rı nı sağ la mak, doğru dan ola nak sız bir şey dir. Bu nun be lir li bir öl çü de iş bir lik çi hol ding te kel le rin ara cı lığıy la ola nak lı ol du ğu dü şü nü lse de, em perya list sö mür ge ci li ğin eko no mi nin ye ni den ya pı lan dı rıl ma sı prog ra mı on lar için da ha çok bir yı kım ve tas fi ye pla nı ola bi lir. Bu prog ram ser ma ye nin dün ya öl çe ğin de ve içe ri de da ha yük sek dü zey ler de te kel leşme si ni ön gör mek te dir ve esa sen eko no mik li be ra lizm de te kel ler ara sı re ka bet için, fark lı ulus la ra ra sı ser ma ye te kel le ri ve te kel grup la rı için ge çer li dir. Dış borç lar ko nu sun da bir şey söyle mek ten özel lik le ka çı nan YDH prog ramı, ka mu ma li ye si ni denk büt çe he de fi ne gö re dü zen le me yi öner mek te ama dev le tin iç borç la rı nı na sıl öde ye ce ği ne de açıklık ge tir me mek te dir. Da ha sı ver gi oran ları nın üc ret li ler den baş la na rak azal tıl ma sı ve te şeb büs gü cü nü et ki le me ye cek dü ze ye in di ril me si ni esas al mak ta dır. Üc ret li le rin ver gi le ri nin dü şü rü le ce ği ne inan mak için ap tal ol mak ge re kir; ama ser ma ye nin vergi oran la rı nın dü şü rül me si eko no mi nin ye ni den ya pı lan dı rıl ma sı prog ra mı na ve bur ju va zi nin çı kar la rı na uy gun düş mek tedir. Denk büt çe bü tün bur ju va par ti le rinin bir prog ram ta le bi dir, ama ku ral ola rak bu nun ger çek leş me di ği de çok bi li nen bir ger çek tir. YDH ça lış ma ha ya tı nın sos yal ta raf la rı ara sın da üre ti min ve eko no mi nin de ği şen ko şul la rı nı dik ka te alan, ser best pa zar lığa ve di ya lo ğa da ya nan ye ni bir en düstri iliş ki le ri sis te mi ve kül tü rü oluş ma sı nı des tek ler. Bu sa tır lar Çağ daş sen di kacı lık prog ra mı nın tı pa tıp ay nı sı dır. Çağ daş sen di ka cı lar da üre ti min ve eko no mi nin de ği şen ko şul la rın dan ve bu ko şul lar da ye ni bir en düst ri yel iliş ki ler sis te mi ve kül tü rün den dem vu ru yor lar. İş bir lik çi bur ju va zi nin ge li şen çı kar la rı, çağ daş sendi ka cı lık eği li mi ola rak, bur ju va sen di ka cılı ğın ye ni çiz gi si ni be lir le mek te dir. Çağ daş sen di ka cı lık eği li mi ile em per ya liz min ye ni sö mür ge ci po li ti ka la rı ara sın da ki ba ğın söz gö tür mez bir ger çek ol du ğu nun ye ter li ve ye ni bir ka nı tı nı oluş tu rur YDH prog ra mı. Eğer bir cüm ley le vur gu la mak ge rekir se eko no mik prog ra mı YDH nin sı nıf kim li ği ni açı ğa vu ran, iş bir lik çi bur ju va zinin ge li şen çı kar la rı nı ve em per ya list ye ni sömür geci politikayı res meden bir bel gedir. 20