DENEY 4 Birinci Dereceden Sistem
|
|
- Belgin Eroğlu
- 5 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 DENEY 4 Birici Derecede Sistem DENEYİN AMACI. Birici derecede sistemi geçici tepkesii icelemek.. Birici derecede sistemi karakteristiklerii icelemek. 3. Birici derecede sistemi zama sabitii ve kararlı-durum kazacıı ölçmek. GENEL BİLGİLER Bir sistemi zama tepkesi iki kısıma ayrılır:. Geçici tepke. Kararlı-durum tepkesi Birici derecede sistem birici derecede diferasiyel deklem ile ifade edilebilir. E basit birici derecede sistem aşağıdaki deklem ile taımlaabilir. dc( t) + ac( t) = br( t) () dt Burada a ve b sabittir. Birici derecede diferasiyel deklem, bir RL elektriksel devreye bezer. Deklem (), Laplace domeie döüştürülürse sc() s c() 0 + ac() s = br() s b Cs s a Rs c( 0) () = () + + s + a Buradaki [b/(s+a)]r( sıfır-durum bileşei olarak isimledirilir. Sıfır-durum bileşei, sıfır başlagıç değerideki (c(0)=0) sistem tepkesidir. Bua karşılık c(0)/(s+a) sıfır-giriş bileşei olarak isimledirilir. Sıfır-giriş bileşei, giriş yokke, c(0) başlagıç değerii ede olduğu sistem tepkesidir. Buda dolayı deklem () i trasfer foksiyou aşağıdaki gibi verilir: Cs () b Gs () = = Rs () s + a Bu trasfer foksiyouu blok diyagramı, Şekil 4- de gösterilmiştir. 4-
2 R( b s+a C( R( b + - s C( a Şekil 4- Birici derecede sistemi blok diyagramı Sürekli mıkatıslı (PM) dc servo motor, tipik bir birici derecede sistemdir. Eğer PM dc servo motoru armatür gerilimi V a ise, motor hızı ve armatür gerilimi V a arasıdaki ilişki aşağıdaki deklem ile ifade edilebilir ( b = V () s s + a a Birici derecede sistemi girişi, basamak siyali ise, r(t)=au s (t) Rs ()= A s Eğer başlagıç değeri 0 ise, sistem çıkışı aşağıdaki gibi olur. ba ba a ba a Cs () = GsRs () () = = ss ( + a) s s + a at ( e ) ba ba ct a a e at u t ba () = () = u() t a Birici derecede sistemi karakteristik kökü s=-a<0 ise, bu sistem kararlıdır. t sosuza yaklaşırke, c(t) i ekspoasiyel terimi sıfır olacaktır. Eğer karakteristik kök s=-a>0 ise, bu sistem kararsız bir sistemdir. t sıfıra yaklaşırke, c(t) i ekspoasiyel terimi sosuz olacaktır. Başlagıç değerii sıfır olmaması durumuda, sistem çıkışı c(0) ba c(0) ba a c(0) ba C( = G( R( + = + = + s + a s( s + a) s + a s s + a ba ba at ct () = + c( 0) e u() t a a a 4-
3 Aşağıda, çok öemli bir terim ola Zama sabiti T C ele alıacaktır. T C = a Zama sabiti T C, c(t) sistem çıkışıı ekspoasiyel bileşeii, ke at de ke e kadar azalması içi gerekli zamadır. Eğer c( )-c(0)= veya c(t)-c(0)= ve buradaki c(0)=0 ise, zama sabiti T C, şekil 4- de görüldüğü gibi, c(t) tepkesii 0 da -/e=0.63 ye gelmesi içi gerekli zama olarak taımlaır. c( ) c(0) c(t) T T 3T 4T 5T 6T 7T 8T Şekil 4- Birici derecede sistemi zama sabiti 9T t Yukarıda ele alıa sistem e basit birici derecede sistemdir. Şimdi karmaşık bir birici derecede sistemi ele alalım. m dc( t) d r( t) dr( t) + ac( t) = bm + L + b + b0r( t) () m dt dt dt Yukarıda verile deklemi trasfer foksiyou şu şekilde ifade edilebilir m Cs () bms + b s+ b Gs () = = Rs () s+ a L 0 Gerçek fiziksel sistemlerde, trasfer foksiyouu payıı derecesi, adire paydasıı dereceside daha büyük olur. Çükü bu durumda, siyali frekası arttıkça yükseltme artmaktadır. Sistemi derecesi, paydaı derecesi ile belirleir. Aşağıda, paydasıı derecesi payıı derecesie eşit ola bir sistemi, kararlı-durum kazacı ve zama sabiti ele alıacaktır. 4-3
4 Aşağıdaki sistemi ele alalım: dc() t ac t b dr () + () = t + brt 0 () dt dt bs + b0 Cs s a Rs c( 0) + br( 0) () = () + + s+ a Bu sistemi trasfer foksiyou aşağıdaki gibi olur Cs () bs+ b Gs () = = Rs () s+ a 0 b ab = b + s+ a 0 Sistemi blok diyagramı, şekil 4-3 te gösterilmiştir. R ( b s+ b 0 s+ a C ( Şekil 4-3 Birici derecede sistemi blok diyagramı Katsayıları belirlememiş, bilie birici derecede bir sistem içi zama sabiti ve kazaç, birici derecede sistemi girişie basamak siyal uygulaarak elde edile çıkış ve giriş dalga şekilleride buluabilir ve böylece sistem katsayıları da elde edilebilir. Sistemi çıkış ve giriş dalga şekillerii, şekil 4-4 te gösterildiği gibi olduğuu varsayalım. Step Iput Output Vi Vo 0.63V o T c t Şekil 4-4 Birici derecede sistemi basamak tepkesi 4-4
5 V o /V i =K ise, o halde kararlı durum kazacı K K = lim 0 s b s+ a = b a Zama sabiti T C, şekil 4-4 te ölçülebilir, çükü K b G( = = TC s + s + a T C =, a =, b = a T C K T C Burada K ve T C, şekil 4-4 de gösterile giriş ve çıkış dalga şekilleride elde edilebilir. Böylece a ve b değerleri de, belirlee K ve T C kullaılarak hesaplaır. Başka bir ifadeyle, sistem parametreleri giriş ve çıkış dalga şekilleride belirleebilir. 4-5
6 DENEYİN YAPILIŞI Bu deeyde, birici derecede sistem olarak, ACS-3008 İkici Derecede Sistem düzeeği kullaılır. ACS-3008 i blok diyagramı Şekil 4-5 te gösterilmiştir. Şekil 4-5 ACS-3008 i blok diyagramı Şekil 4-6 da gösterile blok ve bağlatı diyagramlarıda yararlaarak gerekli bağlatıları yapı. (a) Blok diyagram (b) Bağlatı diyagramı Şekil
7 A. at i Birici Derecede Sisteme Etkileri. ACS-300 STEP+ çıkış termialide Hz,Vpp lik bir kare dalga üreti.. ACS-3008 de, T seçici aahtarıı x0 koumua getiri, a=b=0 yapı. Böylece ACS-3008 i trasfer foksiyou Vo '( 00 = V ( s ) s + 00 i Kararlı-durum kazacı K ve zama sabiti T C şu şekilde ifade edilir: Burada K bt G( = = T s + s at C + bt K = ad at T C =. at 3. Osiloskop kullaarak, ACS-300 STEP+ çıkış ve ACS-3008 V o' çıkış termiallerideki siyalleri, şekil 4-7 de gösterildiği gibi, ölçü ve kaydedi. bt Kararlı-durum kazacı K = = ve zama sabiti T C = = at at at=00, bt=00, K=, T C =0.0 Şekil 4-7 at=50, bt=00, K=, T C =0.0 Şekil ACS-3008 de, a=5 olarak değiştiri. ACS-3008 i trasfer foksiyou Vo '( 00 = V ( s ) s + 50 i 4-7
8 5. Osiloskop kullaarak, ACS-300 STEP+ çıkış ve ACS-3008 V o' çıkış termiallerideki siyalleri, şekil 4-8 de gösterildiği gibi, ölçü ve kaydedi. Şekil 4-7 ve 4-8 deki souçları, tepke hızları içi karşılaştırı. Şekil 4-7 deki çıkış bt tepkesi, hızlı bir şekilde artar ve maksimum kararlı-durum kazacı K = = at içi, hedef değerde soa erer. 6. ACS-3008 üzerideki, a=5 olarak değiştiri (sistem kazacıı artırmak içi) ve b yi ayı bırakı. Osiloskop kullaarak, ACS-300 STEP+ çıkış ve ACS-3008 V o' çıkış termiallerideki siyalleri, şekil 4-9 da gösterildiği gibi ölçü ve kaydedi. bt Kararlı-durum kazacı K = = 0 ve zama sabiti T C = = 0.. Şekil 4-7 ve at at 4-8 deki souçları, tepke hızları içi karşılaştırı. A=0, B=00, K=0, T C =0. Şekil 4-9 B. bt i Birici Derecede Sisteme Etkileri. ACS-300 STEP+ çıkış termialide Hz, Vpp lik bir kare dalga üreti.. ACS-3008 de, T seçici aahtarıı x0 koumua getiri, a=b=0 yapı. Böylece ACS-3008 i trasfer foksiyou: Vo ( bt V s = 00 ( ) s + 00 s + at i 4-8
9 3. ACS-3008 de, b=5 olarak değiştiri ve a yı ayı bırakı. Böylece ACS-3008 i trasfer foksiyou Vo '( 50 = V ( s ) s + 00 i 4. Osiloskop kullaarak, ACS-300 STEP+ çıkış ve ACS-3008 V o' çıkış termiallerideki siyalleri, şekil 4-0 da gösterildiği gibi, ölçüp kaydedi. Kararlıdurum kazacı K = = 0. 5 ve zama sabiti T C = = Soucu, tepke at bt at hızı açısıda, şekil 4-7 ile karşılaştırı. at=00, bt=50, K=0.5, T C =0.0 Şekil 4-0 at=00, bt=0, K=0., T C =0.0 Şekil 4-5. ACS-3008 de, b= olarak değiştiri ve a yı ayı bırakı. Böylece bt K = = 0. ve T C = = Osiloskop kullaarak, ACS-300 STEP+ çıkış at at ve ACS-3008 V o' çıkış termiallerideki siyalleri, şekil 4- de gösterildiği gibi, ölçüp kaydedi. Soucu, tepke hızı açısıda, şekil 4-7 ve şekil 4-0 ile karşılaştırı. 4-9
10 SIMULINK BENZETİMİ. MATLAB komut peceresii (commad widow) açı.. MATLAB komut pecereside simulik yazıp eter a bası. 3. utitled adlı pecerede, şekil 4- de gösterile blok diyagramı çizi. Şekil 4-4. Step bloğuu Fial value değerii, Step time değerii 0.0 yapı. 5. Simulatio/Cofiguratio parameters meüsüe giri ve Simulatio time diyalog pecereside Stop time değerii 0. olarak değiştiri. 6. Blok diyagramı Deey_4_.mdl adıyla kaydedi. 7. Simülasyou çalıştırı ve şekil 4-3 de gösterile soucu elde edi. Şekil
11 8. Şekil 4-4 de gösterildiği gibi, Trasfer Fc bloğuu at parametresii 50 olarak değiştiri. Şekil Blok diyagramı Deey_4_.mdl adıyla kaydedi. 0. Simülasyou çalıştırı ve şekil 4-5(a) da gösterile soucu elde edi.. Trasfer Fc bloğuu at ve bt parametrelerii, sırasıyla 50 ve 00 olarak değiştiri. Simülasyou çalıştırı ve şekil 4-5(b) de gösterile soucu elde edi. (a) at=50, bt=00 K=, T=0.0 Şekil 4-5 (b) at=00, bt=50 K=0.5, T=0.0 4-
12 DENEY 5 İkici Derecede Sistem DENEYİN AMACI. İkici derecede sistemi karakteristiklerii alamak.. Söüm oraı ζ i, ikici derecede sistem üzerideki etkisii gözlemlemek. 3. Doğal frekas i, ikici derecede sistem üzerideki etkisii gözlemlemek. GENEL BİLGİLER İkici derecede bir sistem, ikici derecede diferasiyel deklem ile, şu geel formda ifade edilebilir: dct a dc t act b drt () () () b dr () + t brt + 0 () = + L+ + 0 () dt dt dt dt Laplace domeie döüştürürsek bs C( = s + L+ b s + b + a s + 0 K( R( + a0 s + as + a 0 () C( i birici terimi, sıfır başlagıç değerideki (c(0)=0) sistem tepkesi ola, sıfır-durum bileşeidir. İkici terim, giriş yokke, c(0) başlagıç değerii ede olduğu sistem tepkesi ola, sıfır-giriş bileşeidir. K(, başlagıç değeriyle ilişkili bir poliomdur. Başlagıç değeri sıfır ike, deklem () i trasfer foksiyou şu şekildedir: Cs () bs + + bs+ b Gs () = = Rs () s + a s+ a L 0 0 Bu deeyde, basit bir ikici derecede sistem ele alıacaktır. Basit ikici derecede sistemi trasfer foksiyou şu şekildedir G( C( b 0 = = () R( s + as + a0 Deklem (), e basit ikici derecede sistemi taımlar. Bu deklemde, b 0, a 0 ve a katsayılarıı, sisteme yada sistem karakteristiklerie etkilerii alamak oldukça zordur. Aalitik uyguluk içi, ikici derecede sistem geellikle aşağıdaki formda yazılır 5-
13 Cs () Rs () = s + ς s+ Eğer doğal frekas ve söüm oraı ζ biliiyorsa, bularda ikici derecede sistemi karakteristikleri elde edilir. İkici derecede sistemi blok diyagramı şekil 5- de gösterilmiştir. R ( s(s+ ζ) C ( Şekil 5- İkici derecede sistemi blok diyagramı Bu sistemi trasfer foksiyou şu şekilde ifade edilebilir. G( + G( H ( s( s + ς ) = + s( s + ς ) İkici derecede sitemi diamik davraışı ve ζ kullaılarak taımlaabilir. Aşağıda, ikici derecede sistemi basamak giriş tepkesi ele alıacaktır.. Eksik Söümlü Durum: 0 < ζ < C(/R( yeide yazılırsa C( = R( ( s + ς + j )( s + ς d j ) d Burada = ς d, söümlü doğal frekas olarak adladırılır. Basamak giriş u s (t) içi, Cs () = s ( s+ ς + j )( s+ ς j ) d d s + ς ς = s ( s+ ς ) + ( s+ ς ) + d d 5-
14 C( i ters Laplace döüşümü alıırsa c( t) = e ς t ς (cosdt + ς si t) d c( t) = e ςt si( dt + ta ς ς ς ) Yukarıdaki deklemde, ikici derecede sistemi d frekasıda osilasyo yapacağı görülmektedir.. Kritik Söümlü Durum: ζ = C(/R( yeide yazılırsa Cs () = Rs () ( s+ ) Basamak giriş u s (t) içi, Cs () = s ( s+ ) C( = s ( s + ) ( s + ) C( i ters Laplace döüşümü alıırsa ςt ct () = e ( + t) 3. Aşırı Söümlü Durumlar: () ζ > Basamak giriş u s (t) içi, Cs () = s ( s+ ς + ς )( s+ ς ς ) C( i ters Laplace döüşümü alıırsa c( t) = + ς = + ( ς + e ς p pt e ς ) e p pt ( ς + ς ) t ( ς ς ) t ς ( ς e ς ) 5-3
15 p p = + ( ς ς ) = ( ς ς ) () ζ >> Q p p = ( ς + = ( ς ς ) ς ) p >> p e pt i azalma hızı, e pt ye göre çok büyük olduğu içi, e pt terimi ihmal edilebilir. Başka bir ifadeyle, p ve p birbiride uzaksa ve p terimi j ekseie çok yakısa (şekil 5-), e pt terimi ihmal edilebilir. j -p -p σ Şekil 5- Kutup diyagramı Souç olarak, matematiksel deklem yeide yazılırsa C( R( ς s + ς ς ς = p s + p Diğer yada, ikici derecede sistemde p ve p birbiride uzakta ise, bu ikici derecede sistem, birici derecede bir sistem ile yaklaşık olarak temsil edilebilir. 4. Söümsüz Durum: ζ = 0 C(/R( yeide yazılırsa Cs () = = Rs () ( s+ j )( s j ) s + 5-4
16 Basamak giriş u s (t) içi, söümsüz sistem sabit gelikte osilasyo yapmaya devam edecektir. Cs ()= = ss + s s s + C( i ters Laplace döüşümü alıırsa ct () = cos t Şekil 5-3, farklı ζ değerleri içi basamak tepkesi eğrilerii göstermektedir. Şekil 5-3 İkici derecede sistemi basamak giriş tepkesi Yukarıda, ikici derecede bir sistemi temel karakteristikleri ele alımıştır. Aşağıda, bu sistemi diğer karakteristikleri ele alıacaktır. Basamak giriş u s (t) içi, Cs ()= ss + ς s+ ς e t ς ct () = si( dt + ta ) ς ς c(t) i türevi alıırsa 5-5
17 ς dc() t ς e = dt ς t ς si( dt + ta ) ς ς t e + cos( dt + ta ) ς ς ς ς dc () t = dt ς e ς t si ς t dc(t)/dt=0 ise t = π ς = 0,,,L t = π ς olduğuda, c(t) yerel miimum yada yerel maksimum olur. c( t) mi or max e = + πς ς ς si( π ta ς ) ς = + ( ) e πς ς = 0,,,L Maksimum aşma, t max aıda gerçekleşir. t max = π ς Souç olarak, maksimum aşma C max = e πς ς. Maksimum aşma miktarı sadece ζ değerie bağlıdır ve de bağımsızdır. Başka bir ifadeyle, belirli bir ζ değeri, bir maksimum aşmaya karşılıktır. π t = = 0,,, L max or mi ς Sabit bir ζ içi, i artması, tepke hızıı arttırır ve çıkışı yerel maksimum yada miimum ulaşma süresii azaltır. Şimdi, çıkış siyalide sistem parametrelerii asıl buluacağıı ele alalım. Aşağıdaki trasfer foksiyoua sahip, bilie ikici derecede bir sistemi ele alalım. 5-6
18 Cs () B Rs () = s + As+ B Burada A ve B bilimeye katsayılardır. Basamak giriş içi, c(t) çıkışı aşmaya sahipse, A ve B katsayıları c(t) çıkış tepkeside elde edilebilir. Buu içi aşağıdaki adımlar izleir: Öce iki sistemi karşılaştırı. Cs () B Rs () = Cs () ad s + As+ B Rs () = s + ς s+ A ve B çözülürse, A = ς B = Şekil 5-4, ikici derecede sistemi basamak tepkesii göstermektedir. Şekil 5-4 İkici derecede sistem tepkesi C max, T ve T, c(t) çıkışıda elde edilebilir. ζ değeri, aşağıdaki deklemlerde elde edilebilir. 5-7
19 C max πς ς = e π ς = ς = Q ς 0 ς = πς = l( C ς max ) [ l( Cmax ) ] [ l( Cmax ) ] [ l( Cmax ) ] π + [ l( C ) ] π max [ l( Cmax ) ] + [ l( C ) ] max ς t max ve, aşağıdaki deklemlerde buluabilir. π Q tmax = ς π = tmax ς = T A ve B sabitleri, aşağıdaki deklemler kullaılarak elde edilebilir. A = ς B = 5-8
20 DENEYİN YAPILIŞI A. ζ'i İkici Derecede Sisteme Etkileri. Şekil 5-5 te gösterile blok ve bağlatı diyagramlarıda yararlaarak gerekli bağlatıları yapı. (a) Blok diyagram (b) Bağlatı diyagramı Şekil 5-5. ACS-300 STEP+ çıkış termialide 0.Hz, Vpp lik bir kare dalga üreti. 3. bt = ve at = ς olduğu içi, sabit bir bt değeri, sabit bir değerie eşdeğerdir. Sabit bt durumuda, at değerideki bir değişim, ζ değerideki değişime eşdeğerdir. ACS-3008 de, T seçici aahtarıı x0 koumua getiri, b yi 0 a ayarlayı ( = 0 ). Böylece sistemi trasfer foksiyou 5-9
21 C( G = = R( s ( 00 + ats = 0, T=0 ve at = ς içi, a = ς olur. b ve T yi ayı bırakı. ACS de, a=4 yapı (ζ=). Osiloskop kullaarak, ACS-300 STEP+ çıkış ve ACS-3008 Vo çıkış termiallerideki siyalleri, şekil 5-6(a) da gösterildiği gibi, ölçü ve kaydedi. 5. a=,, 0 (ζ=, 0.5, 0) içi 4. adımı tekrarlayı ve souçları, sırasıyla, 5-6(b),(c) ve (d) de gösterildiği gibi kaydedi. (a) 00/(s +40s+00) tepkesi, ζ= aşırı-söümlü durum (b) 00/(s +0s+00) tepkesi, ζ= kritik-söümlü durum (c) 00/(s +0s+00) tepkesi, ζ=0.5, (d) 00/(s +00) tepkesi, ζ=0, eksik-söümlü durum söümsüz durum Şekil
22 B. 'i İkici Derecede Sisteme Etkileri. ACS-300 STEP+ çıkış termialide 0.Hz, Vpp lik bir kare dalga üreti.. bt = ve at = ς olduğu içi, değiştirilerek, a ve b değiştirilebilir. ACS de, T seçici aahtarıı x0 koumua getiri, b=0 ( =0) ve a=0.4 (ζ=) yapı. Osiloskop kullaarak, ACS-300 STEP+ çıkış ve ACS-3008 Vo çıkış termiallerideki siyalleri, şekil 5-7(a) da gösterildiği gibi, ölçü ve kaydedi. (a) s s + 00 tepkesi, = 0, ζ=0., at=4, bt=00 Şekil 5-7 (b) s s + 64 ζ=0., at=3., bt=64 tepkesi, = 8, 3.. adımı, a=0.3 ve b=6.4 ( ς = 0. ve = 8 ) içi tekrarlayı ve soucu 5-7(b) de gösterildiği gibi kaydedi. 4.. adımı, a=0. ve b=.5 ( ς = 0. ve = 5) içi tekrarlayı ve soucu 5-8(a) da gösterildiği gibi kaydedi. 5.. adımı, a=0.6 ve b=.6 ( ς = 0. ve = 4 gösterildiği gibi kaydedi. ) içi tekrarlayı ve soucu 5-8(b) de 5-
23 (a) s 5 + s + 5 tepkesi (b) s s + 4 tepkesi = 5, ς = 0., at=, bt=5 Şekil 5-8 =, ς = 0., at=0.8, bt=4 C. ACS-3008 de, a, b ve T değerlerie keyfi değerler atayı ve ölçüle çıkış tepkeside, ζ ve i bulu. 5-
24 SIMULINK BENZETİMİ. MATLAB komut peceresii (commad widow) açı.. MATLAB komut pecereside simulik yazıp eter a bası. 3. utitled adlı pecerede, şekil 5-9 da gösterile blok diyagramı çizi. Şekil Step bloğuu Fial value değerii, Step time değerii 0.0 yapı. 5. Simulatio/Cofiguratio parameters meüsüe giri ve Simulatio time diyalog pecereside Stop time değerii 5.0 olarak değiştiri. 6. Blok diyagramı Deey_5_.mdl adıyla kaydedi. 7. Simülasyou çalıştırı ve şekil 5-0(a) da gösterile soucu elde edi. (a)00/(s +0s+00), ς = (b)00/(s +40s+00), ς = Şekil
25 8. Trasfer Fc bloğuu paydasıı, [ 40 00] yapı. Böylece, at=40, bt=00, = 0 ve ς = olur. Simülasyou çalıştırıp, şekil 5-0(b) deki soucu elde edi. 9. Trasfer Fc bloğuu paydasıı, [ 0 00] yapı. Böylece, at=0, bt=00, = 0 ve ς = 0. 5 olur. Simülasyou çalıştırıp, şekil 5-(a) daki soucu elde edi. (a) 00/(s +0s+00), ς = 0. 5 (b) 00/(s +00), ς = 0 Şekil 5-0. Trasfer Fc bloğuu paydasıı, [ 0 00] olarak ayarlayı. Böylece, at=0, bt=00, = 0 ve ς = 0 olur. Simülasyou çalıştırı ve şekil 5-(b) de gösterile soucu elde edi.. Trasfer Fc bloğuu paydasıı, [ 4 00] olarak ayarlayı. Böylece, at=4, bt=00, =0 ve ς = 0. olur. Simülasyou çalıştırı ve şekil 5-(a) da gösterile soucu elde edi. (a) 00/(s +4s+00), = 0 (b) 00/(s +3.s+64), = 8 Şekil 5-5-4
26 . Trasfer Fc bloğuu paydasıı, [ 3. 64] olarak ayarlayı. Böylece, at=3., bt=64, = 8 ve ς = 0. olur. Simülasyou çalıştırı ve şekil 5-(b) de gösterile soucu elde edi. 3. Simulatio/Cofiguratio parameters meüsüe giri ve Simulatio time diyalog pecereside Stop time değerii 0.0 olarak değiştiri. 4. Trasfer Fc bloğuu paydasıı, [ 5] olarak ayarlayı. Böylece, at=, bt=5, = 5 ve ς = 0. olur. Simülasyou çalıştırı ve şekil 5-3(a) da gösterile soucu elde edi. 5. Simulatio/Cofiguratio parameters meüsüe giri ve Simulatio time diyalog pecereside Stop time değerii 5.0 olarak değiştiri. 6. Trasfer Fc bloğuu paydasıı, [ 0.8 4] olarak ayarlayı. Böylece, at=0.8, bt=4, = ve ς = 0. olur. Simülasyou çalıştırı ve şekil 5-3(b) de gösterile soucu elde edi. (a) 5/(s +s+5), = 5 (b) 4/(s +0.8s+4), = Şekil
DENEY 5 İkinci Dereceden Sistem
DENEY 5 İkici Drcd Sitm DENEYİN AMACI. İkici drcd itmi karaktritiklrii alamak.. Söüm oraı ζ i, ikici drcd itm üzridki tkiii gözlmlmk. 3. Doğal frka i, ikici drcd itm üzridki tkiii gözlmlmk. GENEL BİLGİLER
DetaylıSİSTEMLERİN ZAMAN CEVABI
DÜZCE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MM306 SİSTEM DİNAMİĞİ SİSTEMLERİN ZAMAN CEVABI Kutuplar, Sıfırlar ve Zama Cevabı Kavramı Birici Mertebede Sistemleri Zama Cevabı İkici
DetaylıDENEY 2 Sistem Benzetimi
DENEY Sistem Benzetimi DENEYİN AMACI. Diferansiyel denklem kullanarak, fiziksel bir sistemin nasıl tanımlanacağını öğrenmek.. Fiziksel sistemlerin karakteristiklerini anlamak amacıyla diferansiyel denklem
DetaylıFREKANS CEVABI YÖNTEMLERİ FREKANS ALANI CEVABI VEYA SİNUSOİDAL GİRİŞ CEVABI
FREKANS CEVABI YÖNEMLERİ FREKANS ALANI CEVABI VEYA SİNUSOİDAL GİRİŞ CEVABI G(s (r(t ı Laplace döüşümü; A(s B(s A(s (s p (s p L(s p C(s G(sR(s R(s R s A(s B(s R(s A(s R a C(s L B(s s s j s j s p a b b s
DetaylıDeney 21 PID Denetleyici (I)
Deney 21 PID Denetleyici (I) DENEYİN AMACI 1. Ziegler ve Nichols ayarlama kuralı I i kullanarak PID enetleyici parametrelerini belirlemek. 2. PID enetleyici parametrelerinin ince ayarını yapmak. GENEL
DetaylıBİR ÇUBUĞUN MODAL ANALİZİ. A.Saide Sarıgül
BİR ÇUBUĞUN MODAL ANALİZİ A.Saide Sarıgül DENEYİN AMACI: Akastre bir çubuğu modal parametrelerii (doğal frekas, titreşim biçimi, iç söümü) elde edilmesi. TANIMLAMALAR: Modal aaliz: Titreşe bir sistemi
DetaylıSistemin derecesi, sistemin karakteristik denkleminin en sade halinde (çarpansız) paydadaki s nin en yüksek derecesidir.
43 BÖLÜM 3 ZAMAN CEVABI Sitemi derecei, itemi karakteritik deklemii e ade halide (çarpaız) paydadaki i e yükek dereceidir. Bir Trafer Fokiyouu Kutupları Trafer fokiyou G() N()/N() şeklide ifade edilire,
DetaylıSistem Modellerinin Zaman Cevabı ve Performans Kriterleri
Korol Siemleri Taarımı Siem Modellerii Zama Cevabı ve Performa Krierleri Prof.Dr. Galip Caever Korol Siemleri Taarımı Prof.Dr.Galip Caever Kapalı dögü iemi oluşurulmaıda öce iem modelide geçici rejim cevabıı
DetaylıLİNEER OLMAYAN DENKLEMLERİN SAYISAL ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ-2
LİNEER OLMAYAN DENKLEMLERİN SAYISAL ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ SABİT NOKTA İTERASYONU YÖNTEMİ Bu yötemde çözüme gitmek içi f( olarak verile deklem =g( şeklie getirilir. Bir başlagıç değeri seçilir ve g ( ardışık
DetaylıSüzgeç. Şekil 4.1 Süzgeçlemedeki temel fikir
Deey 4: ayısal üzgeçler Amaç Bu deeyi amacı solu dürtü yaıtlı (FIR) ve sosuz dürtü yaıtlı (IIR) sayısal süzgeçleri taıtılması ve frekas yaıtlarıı icelemesidir. Giriş iyal işlemede süzgeçleme bir siyali
DetaylıMAK312 ÖLÇME ve DEĞERLENDİRME OTOMATİK KONTROL LABORATUARI 1. Elektriksel Ölçümler ve İşlemsel Kuvvetlendiriciler
MAK32 ÖLÇME ve DEĞELENDİME OTOMATİK KONTOL LABOATUAI Elektriksel Ölçümler ve İşlemsel Kuvvetlediriciler AMAÇLA:. Multimetre ile direç, gerilim ve akım ölçümleri, 2. Direç ölçümüde belirsizlik aalizii yapılması
DetaylıDENEY 1 Laplace Dönüşümü
DENEY 1 Laplace Dönüşümü DENEYİN AMACI 1. Laplace dönüşümü uygulamaını anlamak.. Simulink yardımıyla Laplace dönüşüm çiftlerinin benzetimini yapmak. 3. ACS-1000 Analog Kontrol Sitemini kullanarak, Laplace
DetaylıBASAMAK ATLAYARAK VEYA FARKLI ZIPLAYARAK İLERLEME DURUMLARININ SAYISI
Projesii Kousu: Bir çekirgei metre, metre veya 3 metre zıplayarak uzuluğu verile bir yolu kaç farklı şekilde gidebileceği ya da bir kişii veya (veya 3) basamak atlayarak basamak sayısı verile bir merdivei
Detaylıİleri Diferansiyel Denklemler
MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferasiyel Deklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulumak veya kullaım koşulları hakkıda bilgi içi http://ocw.mit.edu/terms web sitesii ziyaret ediiz.
DetaylıBÖLÜM 3 YER ÖLÇÜLERİ. Doç.Dr. Suat ŞAHİNLER
BÖLÜM 3 YER ÖLÇÜLERİ İkici bölümde verileri frekas tablolarıı hazırlaması ve grafikleri çizilmesideki esas amaç; gözlemleri doğal olarak ait oldukları populasyo dağılışıı belirlemek ve dağılışı geel özelliklerii
DetaylıAYRIK DALGACIK DÖNÜŞÜMÜ İLE GÜRÜLTÜ SÜZME
AYRIK DALGACIK DÖNÜŞÜMÜ İLE GÜRÜLTÜ SÜZME Fahri VATANSEVER 1 Ferudu UYSAL Adullah UZUN 3 1 Sakarya Üiversitesi, Tekik Eğitim Fakültesi, Elektroik-Bilgisayar Eğitimi Bölümü, 54187 Esetepe Kampüsü/SAKARYA
DetaylıCebirsel Olarak Çözüme Gitmede Wegsteın Yöntemi
3 Cebirsel Olarak Çözüme Gitmede Wegsteı Yötemi Bu yötem bir izdüşüm tekiğie dayaır ve yalış pozisyo olarak isimledirile matematiksel tekiğe yakıdır. Buradaki düşüce f() çizgisi üzerideki bilie iki oktada
DetaylıİÇİNDEKİLER. Ön Söz Polinomlar II. ve III. Dereceden Denklemler Parabol II. Dereceden Eşitsizlikler...
İÇİNDEKİLER Ö Söz... Poliomlar... II. ve III. Derecede Deklemler... Parabol... 9 II. Derecede Eşitsizlikler... 8 Trigoometri... 8 Logaritma... 59 Toplam ve Çarpım Sembolü... 7 Diziler... 79 Özel Taımlı
DetaylıBölüm 12 İşlemsel Yükselteç Uygulamaları
Bölüm 12 İşlemsel Yükselteç Uygulamaları DENEY 12-1 Aktif Yüksek Geçiren Filtre DENEYİN AMACI 1. Aktif yüksek geçiren filtrenin çalışma prensibini anlamak. 2. Aktif yüksek geçiren filtrenin frekans tepkesini
DetaylıMekanik Titreşimler ve Kontrolü. Makine Mühendisliği Bölümü
Mekaik Titreşimler ve Kotrolü Makie Mühedisliği Bölümü s.selim@gtu.edu.tr 4.10.018 Söümlü tek serbestlik dereceli sistemler Serbest cisim diyagramı k c kx cx Force 0 m Ft () m F Titreşim hareketi bir başlagıç
Detaylı5 İKİNCİ MERTEBEDEN LİNEER DİF. DENKLEMLERİN SERİ ÇÖZÜMLERİ
5 İKİNCİ MERTEBEDEN LİNEER DİF. DENKLEMLERİN SERİ ÇÖZÜMLERİ Bir lieer deklemi geel çözümüü bulmak homoje kısmı temel çözümlerii belirlemesie bağlıdır. Sabit katsayılı diferasiyel deklemleri temel çözümlerii
Detaylı4/16/2013. Ders 9: Kitle Ortalaması ve Varyansı için Tahmin
4/16/013 Ders 9: Kitle Ortalaması ve Varyası içi Tahmi Kitle ve Öreklem Öreklem Dağılımı Nokta Tahmii Tahmi Edicileri Özellikleri Kitle ortalaması içi Aralık Tahmii Kitle Stadart Sapması içi Aralık Tahmii
Detaylıİstatistik ve Olasılık
İstatistik ve Olasılık Ders 3: MERKEZİ EĞİLİM VE DAĞILMA ÖLÇÜLERİ Prof. Dr. İrfa KAYMAZ Taım Araştırma souçlarıı açıklamasıda frekas tablosu ve poligou isteile bilgiyi her zama sağlamayabilir. Verileri
DetaylıDENEYĐN AMACI: Bu deneyin amacı MOS elemanların temel özelliklerini, n ve p kanallı elemanların temel uygulamalarını öğretmektir.
DENEY NO: 7 MOSFET ÖLÇÜMÜ ve UYGULAMALARI DENEYĐN AMACI: Bu deeyi amacı MOS elemaları temel özelliklerii, ve p kaallı elemaları temel uygulamalarıı öğretmektir. DENEY MALZEMELERĐ Bu deeyde 4007 MOS paketi
DetaylıBÖLÜM XIII. FOURİER SERİLERİ VE FOURİER TRANSFORMU Periyodik fonksiyon
Devre erisi Ders Ntu BÖLÜM XIII FOURİER SERİLERİ VE FOURİER RANSFORMU Periydik fksiy f( t) f( t ),,,... ve periyt. f ( t )- f( t - ) f( t + ) - f( t + )... Pratikte birçk elektriksel kayak periydik dalga
DetaylıKontrol Sistemleri Tasarımı
Kotrol Sistemleri Tasarımı Frekas Yaıtı Prof. Dr. Bület E. Plati 3 Ağustos 0 Eylül 06 Taım Kararlı bir sistemi siüs girdisie sürekli rejim yaıtı Bu taımda 3 temel boyut bulumaktadır:. Kararlı bir sistem
DetaylıPOLİNOMLARDA İNDİRGENEBİLİRLİK. Derleyen Osman EKİZ Eskişehir Fatih Fen Lisesi 1. GİRİŞ
POLİNOMLARDA İNDİRGENEBİLİRLİK Derleye Osma EKİZ Eskişehir Fatih Fe Lisesi. GİRİŞ Poliomları idirgeebilmesi poliomları sıfırlarıı bulmada oldukça öemlidir. Şimdi poliomları idirgeebilmesi ile ilgili bazı
DetaylıKi- kare Bağımsızlık Testi
PARAMETRİK OLMAYAN İSTATİSTİKSEL TEKNİKLER Prof. Dr. Ali ŞEN Ki- kare Bağımsızlık Testi Daha öceki bölümlerde ölçümler arasıdaki ilişkileri asıl iceleeceğii gördük. Acak sıklıkla ilgileile veriler ölçüm
DetaylıVektör bileşenleri için dikey eksende denge denklemi yazılırak, aşağıdaki eşitlik elde edilir. olarak elde edilir. 2
Açıklama Sorusu : V kayışlar, ayı mekaizma büyüklükleride düz kayışlara göre daha yüksek dödürme mometlerii taşıyabildikleri bilimektedir. V kayışları düz kayışlara göre gözlee bu üstülüğü sebebi "kama
Detaylıİşlenmemiş veri: Sayılabilen yada ölçülebilen niceliklerin gözlemler sonucu elde edildiği hali ile derlendiği bilgiler.
OLASILIK VE İSTATİSTİK DERSLERİ ÖZET NOTLARI İstatistik: verileri toplaması, aalizi, suulması ve yorumlaması ile ilgili ilkeleri ve yötemleri içere ve bu işlemleri souçlarıı probabilite ilkelerie göre
DetaylıGAZİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK - MİMARLIK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ. KM 482 Kimya Mühendisliği Laboratuarı III
GAZİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENİSLİK - MİMARLIK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENİSLİĞİ BÖLÜMÜ KM 482 Kimya Mühedisliği Laboratuarı III eey No : 2-a eeyi adı : Kesikli istilasyo eeyi amacı : a) Kolodaki basıç kaybıı belirlemek,
DetaylıAKIŞKAN BORUSU ve VANTİLATÖR DENEYİ
AKIŞKA BORUSU ve ATİLATÖR DEEYİ. DEEYİ AMACI a) Lüle ile debi ölçmek, b) Dairesel kesitli bir borudaki türbülaslı akış şartlarıda hız profili ve eerji kayıplarıı deeysel olarak belirlemek ve literatürde
DetaylıÖrnek 2.1 YÖNEYLEM ARAŞTIRMASI III. Markov Süreçleri Ders 7. Koşulsuz Durum Olasılıkları. Örnek 2.1
Örek.1 YÖNEYLEM ARAŞTIRMASI III Markov Süreçleri Ders 7 Yrd. Doç. Dr. Beyazıt Ocakta Web site: ocakta.bau.edu.tr E-mail: bocakta@gmail.com Reault marka otomobil sahilerii bir soraki otomobillerii de Reault
DetaylıBİYOİSTATİSTİK İstatistiksel Tahminleme ve Hipotez Testlerine Giriş Dr. Öğr. Üyesi Aslı SUNER KARAKÜLAH
BİYOİSTATİSTİK İstatistiksel Tahmileme ve Hipotez Testlerie Giriş Dr. Öğr. Üyesi Aslı SUNER KARAKÜLAH Ege Üiversitesi, Tıp Fakültesi, Biyoistatistik ve Tıbbi Bilişim AD. Web: www.biyoistatistik.med.ege.edu.tr
DetaylıDeney 3 5 Üç-Fazlı Tam Dalga Tam-Kontrollü Doğrultucu
Deney 3 5 Üç-Fazlı Tam Dalga Tam-Kontrollü Doğrultucu DENEYİN AMACI 1. Üç-fazlı tam dalga tam-kontrollü doğrultucunun çalışma prensibini ve karakteristiklerini anlamak. 2. Üç-fazlı tam dalga tam-kontrollü
DetaylıNİÇİN ÖRNEKLEME YAPILIR?
İÇİ ÖREKEME YAPIIR? Zama Kısıdı Maliyeti Azaltma Hata Oraıı Azaltma Souca Ulaşma Hızı Doç.Dr. Ali Kemal ŞEHİRİOĞU Araş.Gör. Efe SARIBAY Örekleme Teorisi kousuu içide, Örekleme Tipleri populasyoda örek
DetaylıMM 409 MatLAB-Simulink e GİRİŞ
MM 409 MatLAB-Simulink e GİRİŞ 2016-2017 Güz Dönemi 28 Ekim 2016 Arş.Gör. B. Mahmut KOCAGİL Ajanda-İçerik Simulink Nedir? Nerelerde Kullanılır? Avantaj / Dezavantajları Nelerdir? Simulink Arayüzü Örnek
DetaylıELE 301L KONTROL SİSTEMLERİ I LABORATUVARI DENEY 4B: DC MOTOR TRANSFER FONKSİYONU VE PARAMETRELERİNİN ELDE EDİLMESİ
Geç teslim edilen raporlardan gün başına 10 puan kırılır. Raporlarınızı deneyden en geç bir hafta sonra teslim etmeniz gerekmektedir. Raporunuzu yazarken föyde belirtilmeyen ancak önemli gördüğünüz kısımların
DetaylıPROJE RAPORU. PROJENİN ADI: Karmaşık Sayıların n. Dereceden Kökler Toplamı ve Trigonometrik Yansımaları
PROJE RAPORU PROJENİN ADI: Karmaşık Sayıları. Derecede Kökler Toplamı ve Trigoometrik Yasımaları PROJENİN AMACI: Karmaşık sayıı karekökleri toplamı sıfırdır. Peki. derecede kök toplamı içi de geçerli miydi?
Detaylı(3) Eğer f karmaşık değerli bir fonksiyon ise gerçel kısmı Ref Lebesgue. Ref f. (4) Genel karmaşık değerli bir fonksiyon için. (6.
Problemler 3 i Çözümleri Problemler 3 i Çözümleri Aşağıdaki özellikleri kaıtlamaızı ve buu yaıda daha fazla soyut kaıt vermeizi isteyeceğiz. h.h. eşitliğii ölçümü sıfır ola bir kümei tümleyei üzeride eşit
DetaylıHİPOTEZ TESTLERİ. İstatistikte hipotez testleri, karar teorisi olarak adlandırılır. Ortaya atılan doğru veya yanlış iddialara hipotez denir.
HİPOTEZ TETLERİ İstatistikte hipotez testleri, karar teorisi olarak adladırılır. Ortaya atıla doğru veya yalış iddialara hipotez deir. Öreği para hilesizdir deildiğide bu bir hipotezdir. Ortaya atıla iddiaya
DetaylıHava. çıkışı. Fan. Şekil 1 6/7 Motor şasi ve fan gurubunun yalıtımı
Uygulama /0 Fa ve motor gurubu şasi üzerie cıvatalamış olup şasi de fabrika zemiie dübellerle bağlamak istemektedir. Şasi ve üzerideki toplam kütle 00 kg dır. Motor döme devri =000 dev/dak. Sistemi yere
DetaylıALTERNATİF SİSTEMLERİN KARŞILAŞTIRILMASI
ALTERNATİF SİSTEMLERİN KARŞILAŞTIRILMASI Bezetimi e öemli faydalarıda birisi, uygulamaya koymada öce alteratifleri karşılaştırmaı mümkü olmasıdır. Alteratifler; Fabrika yerleşim tasarımları Alteratif üretim
Detaylı2.2. Fonksiyon Serileri
2.2. Foksiyo Serileri Taım.. Herhagi bir ( u (x reel (gerçel değerli foksiyo dizisi verilsi. Bu m foksiyo dizisii tüm terimlerii toplamıa, yai u m (x + u m+ (x + u m+2 (x + u m+3 (x + + u m+ (x + = k=m
DetaylıTAHMİNLEYİCİLERİN ÖZELLİKLERİ Sapmasızlık 3.2. Tutarlılık 3.3. Etkinlik minimum varyans 3.4. Aralık tahmini (güven aralığı)
3 TAHMİNLEYİCİLERİN ÖZELLİKLERİ 3.1. Sapmasızlık 3.. Tutarlılık 3.3. Etkilik miimum varyas 3.4. Aralık tahmii (güve aralığı) İyi bir tahmi edici dağılımı tahmi edilecek populasyo parametresie yakı civarda
DetaylıSistem Dinamiği ve Kontrolü Bütünleme 26 Ocak 2017 Süre: 1.45 Saat. Adı ve Soyadı : İmzası : Öğrenci Numarası :
Adı ve Soyadı : İmzası : Öğrenci Numarası : SORU 1 Fiziki bir sistem yandaki işaret akış grafiği ile temsil edilmektedir.. a. Bu sistemin transfer fonksiyonunu Mason genel kazanç bağıntısını kullanarak
DetaylıTEKNOLOJİ FAKÜLTESİ Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü ELEKTRİK MAKİNALARI LABORATUARI II
TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ Elektrik Elektroik Mühedisliği Bölümü ELEKTRİK MAKİNALAR LABORATUAR Öğretim Üyesi : rof. Dr. Gügör BAL Deeyi Adı : Asekro Makia Deeyleri Öğrecii Adı Soyadı : Numarası : Tarih: M-1 ÜÇ-FAZ
DetaylıİSTATİSTİK DERS NOTLARI
Balıkesir Üiversitesi İşaat Mühedisliği Bölümü umutokka@balikesir.edu.tr İSTATİSTİK DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Umut OKKAN idrolik Aabilim Dalı Balıkesir Üiversitesi İşaat Mühedisliği Bölümü Bölüm 5 Örekleme
DetaylıNOT: BU DERS NOTLARI TEMEL EKONOMETRİ-GUJARATİ KİTABINDAN DERLENMİŞTİR. HAFTA 1 İST 418 EKONOMETRİ
NOT: BU DERS NOTLARI TEMEL EKONOMETRİ-GUJARATİ KİTABINDAN DERLENMİŞTİR. KULLANILAN ŞEKİLLERİN VE NOTLARIN TELİF HAKKI KİTABIN YAZARI VE BASIM EVİNE AİTTİR. HAFTA 1 İST 418 EKONOMETRİ Ekoometri: Sözcük
Detaylış şşş ş ç ş şş ş ş çş Ç Ğ Ü Ü ş ç ç Ü ç ç ç Ü ç Ş Ü ş ç ş Ü Ş Ü ç ç ş Ş ş Ş Ü ş ş ş ş ş ş ş ş ş ç Ç Ş ş Ş ş ş Ü Ş ş ş ş Ü Ü ş ş Ü ş ş Ö ş ç ş ç Ç ç ç ş ş ç Ğ Ğ ş ç ş Ğ ş ş Ş Ğ ş ş ş ş ş ş ş ç Ç ç Ü ş ç
DetaylıALTERNATİF SİSTEMLERİN KARŞILAŞTIRILMASI
µ µ içi Güve Aralığı ALTERNATİF İTEMLERİN KARŞILAŞTIRILMAI Bezetimi e öemli faydalarıda birisi, uygulamaya koymada öce alteratifleri karşılaştırmaı mümkü olmasıdır. Alteratifler; Fabrika yerleşim tasarımları
Detaylıİstatistik ve Olasılık
İstatistik ve Olasılık Ders 3: MERKEZİ EĞİLİM VE DAĞILMA ÖLÇÜLERİ Prof. Dr. İrfa KAYMAZ Taım Araştırma souçlarıı açıklamasıda frekas tablosu ve poligou isteile bilgiyi her zama sağlamayabilir. Verileri
Detaylılimiti reel sayı Sonuç:
6 TÜREV MAT Bara Yücel Taı: a, br veriliş ols. olak üzere : a, b R oksiyo ab, içi li liiti reel sayı ise, b liit değerie oksiyo oktasıdaki türevi deir ve d dy, ya da biçiide gösterilir. d d Ba göre, li
DetaylıDENEY 4a- Schmitt Kapı Devresi
DENEY 4a- Schmitt Kapı Devresi DENEYİN AMACI 1. Schmitt kapılarının yapı ve karakteristiklerinin anlaşılması. GENEL BİLGİLER Schmitt kapısı aşağıdaki karakteristiklere sahip olan tek lojik kapıdır: 1.
Detaylıİstatistik Nedir? Sistem-Model Kavramı
İstatistik Nedir? İstatistik rasgelelik içere olaylar, süreçler, sistemler hakkıda modeller kurmada, gözlemlere dayaarak bu modelleri geçerliğii sıamada ve bu modellerde souç çıkarmada gerekli bazı bilgi
Detaylısorusu akla gelebilir. Örneğin, O noktasından A noktasına hareket, OA sembolü ile gösterilir
BÖLÜM 1: VEKTÖRLER Vektörleri taımlamak içi iki yol vardır: uzayda oktalara karşılık gele bir koordiat sistemideki oktalar veya büyüklük ve yöü ola eseler. Bu kısımda, ede iki vektör taımıı buluduğu açıklaacak
DetaylıAnaliz II Çalışma Soruları-2
Aaliz II Çalışma Soruları- So gücelleme: 04040 (I Aşağıdaki foksiyoları (ilgili değişkelere göre türevlerii buluuz 7 cos π 8 log (si π ( si ta e 9 4 5 6 + cot 0 sec sit t si( e + e arccos ( e cos(ta (II
DetaylıÖRNEKLEME TEORİSİ VE TAHMİN TEORİSİ
İSTATİSTİKSEL TAHMİNLEME VE İSTATİSTİKSEL YORUMLAMA TAHMİNLEME SÜRECİ VE YORUMLAMA SÜRECİ ÖRNEKLEME TEORİSİ VE TAHMİN TEORİSİ ÖRNEKLEME VE ÖRNEKLEME ÖRNEKLEME DAĞILIMLARI VE ÖRNEKLEME DAĞILIMLARI Yorumlama
DetaylıBölüm 3 AC Devreler. 1. AC devrede, seri RC ağının karakteristiklerini anlamak. 2. Kapasitif reaktans, empedans ve faz açısı kavramlarını anlamak.
Bölüm 3 AC Devreler DENEY 3-1 AC RC Devresi DENEYİN AMACI 1. AC devrede, seri RC ağının karakteristiklerini anlamak. 2. Kapasitif reaktans, empedans ve faz açısı kavramlarını anlamak. GENEL BİLGİLER Saf
DetaylıOtomatik Kontrol. Sistem Modellerinin Zaman Cevabı ve Performans Kriterleri. Prof.Dr.Galip Cansever. Ders #6-8. Otomatik Kontrol
Der #6-8 Oomaik Korol Siem Modellerii Zama Cevabı ve Performa Krierleri Prof.Dr.Galip Caever Oomaik Korol Prof.Dr.Galip Caever Kapalı dögü iemi oluşurulmaıda öce iem modelide geçici rejim cevabıı aalizi
DetaylıÖğrenci Numarası İmzası: Not Adı ve Soyadı
Öğreci Numarası İmzası: Not Adı ve Soyadı SORU 1. a) Ekoomii taımıı yapıız, amaçlarıı yazıız. Tam istihdam ile ekoomik büyüme arasıdaki ilişkiyi açıklayıız. b) Arz-talep kauu edir? Arz ve talep asıl artar
DetaylıTemel Elektrik Mühendisliği-I
Akara Üiversiesi Mühedislik Fakülesi, Fizik Mühedisliği Bölümü FZM7 Temel Elekrik MühedisliğiI Temel Elekrik Mühedisliğiil, Çev. Ed: K. Kıymaç Yazarlar: A. E. Fizgerald, D. E. Higgibham, A. Grabel 3. Bölüm:
DetaylıDENEY 7: GAZLARIN ISI SIĞASI. Amaç: Havanın molar ısı sığasının sabit basınçta (Cp)ve sabit hacimde (Cv)belirlenmesi.
DENEY 7: GAZLARIN ISI SIĞASI Amaç: Havaı mlar ısı sığasıı sabit basıçta (C)ve sabit hacimde (Cv)belirlemesi. ermal eerji bir cam bru içeriside direci la bir telde kısa bir akım dalgasıyla gaza aktarılır.
DetaylıYENĐ BĐR ADAPTĐF FĐLTRELEME YÖNTEMĐ: HĐBRĐD GS-NLMS ALGORĐTMASI
Uludağ Üiversitesi ühedislik-imarlık Fakültesi Dergisi, Cilt 3, Sayı, 008 YENĐ BĐR ADAPĐF FĐLRELEE YÖNEĐ: HĐBRĐD GS-NLS ALGORĐASI Sedat ĐRYAKĐ * eti HAUN ** Osma Hilmi KOÇAL ** Özet: Bu makalede, adaptif
DetaylıELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ DENETİM SİSTEMLERİ LABORATUVARI. Deney No:2 Birinci-İkinci Dereceden Denklemler Açık-Kapalı Çevrim Sistemler
TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ DENETİM SİSTEMLERİ LABORATUVARI DENEY RAPORU Deney No:2 Birinci-İkinci Dereceden Denklemler Açık-Kapalı Çevrim Sistemler Öğr. Gör. Cenk GEZEGİN Arş.
DetaylıBÖLÜM 8 ALAN ETKİLİ TRANSİSTÖRLER (JFET) Konular:
ALAN ETKİLİ TRANİTÖRLER (JFET) BÖLÜM 8 8 Koular: 8.1 Ala Etkili Joksiyo Trasistör (JFET) 8. JFET Karakteristikleri ve Parametreleri 8.3 JFET i Polarmaladırılması 8.4 MOFET 8.5 MOFET i Karakteristikleri
DetaylıÇÖZÜM.1. S.1. Uyarılmış bir hidrojen atomunda Balmer serisinin H β çizgisi gözlenmiştir. Buna göre,bunun dışında hangi serilerin çizgileri gözlenir?
KONU:ATOM FİĞİ ebuyukfizikci@otmail.com HAIRLAYAN ve SORU ÇÖÜMLERİ:Amet Selami AKSU Fizik Öğretmei www.fizikvefe.com S.1. Uyarılmış bir idroje atomuda Balmer serisii H β çizgisi gözlemiştir. Bua göre,buu
DetaylıKuyruk Teorisi Ders Notları: Bazı Kuyruk Modelleri
uyruk Teorisi Ders Notları: Bazı uyruk Modelleri Mehmet YILMAZ mehmetyilmaz@akara.edu.tr 10 ASIM 2017 11. HAFTA 6 Çok kaallı, solu N kapasiteli, kuyruk sistemi M/M//N/ Birimleri sisteme gelişleri arasıdaki
DetaylıDeğişkenler: Bir problemin modeli kurulduktan sonra değeri hesaplanacak olan bilinmeyen simgelerdir.
2. DOĞRUSAL PROGRAMLAMA (DP) 2.1. DP i Taımı ve Bazı Temel Kavramlar Model: Bir sistemi değişe koşullar altıdaki davraışlarıı icelemek, kotrol etmek ve geleceği hakkıda varsayımlarda bulumak amacı ile
DetaylıDÖNEM I BİYOİSTATİSTİK, HALK SAĞLIĞI VE RUH SAĞLIĞI DERS KURULU Ders Kurulu Başkanı : Yrd.Doç.Dr. İsmail YILDIZ
DÖNEM I BİYOİSTATİSTİK, HALK SAĞLIĞI VE RUH SAĞLIĞI DERS KURULU Ders Kurulu Başkaı : Yrd.Doç.Dr. İsmail YILDIZ ARAŞTIRMADA PLANLAMA VE ÇÖZÜMLEME (03-09 Ocak 014 Y.ÇELİK) Araştırma Süreci (The research
DetaylıMONTE CARLO BENZETİMİ
MONTE CARLO BENZETİMİ U(0,) rassal değişkeler kullaılarak (zamaı öemli bir rolü olmadığı) stokastik ya da determiistik problemleri çözümüde kullaıla bir tekiktir. Mote Carlo simülasyou, geellikle statik
Detaylıİstatistik Ders Notları 2018 Cenap Erdemir BÖLÜM 5 ÖRNEKLME DAĞILIMLARI. 5.1 Giriş
İstatistik Ders Notları 08 Ceap Erdemir BÖLÜM 5 ÖRNEKLME DAĞILIMLARI 5. Giriş Öreklem istatistikleri kullaılarak kitle parametreleri hakkıda çıkarsamalar yapmak istatistik yötemleri öemli bir bölümüü oluşturur.gülük
DetaylıM Ü H E N D İ S L E R İ Ç İ N S AY I S A L YÖ N T E M L E R
İ H S A N T İ M U Ç İ N D O L A P C İ, Y İ Ğ İ T A K S O Y M Ü H E N D İ S L E R İ Ç İ N S AY I S A L YÖ N T E M L E R P U B L I S H E R O F T H I S B O O K Copyright 13 İHSAN TİMUÇİN DOLAPCİ, YİĞİT AKSOY
DetaylıHARDY-CROSS METODU VE UYGULANMASI
HRY-ROSS MTOU V UYGUNMSI ğ şebekelerde debi bir oktaya çeşitli yollarda gelebildiği içi, şebekei er agi bir borusua suyu agi yolda geldiğii ilk bakışta söyleyebilmek geellikle mümkü değildir. Çözümleme
DetaylıBölüm 5 Transistör Karakteristikleri Deneyleri
Bölüm 5 Transistör Karakteristikleri Deneyleri 5.1 DENEYİN AMACI (1) Transistörlerin yapılarını ve sembollerini anlamak. (2) Transistörlerin karakteristiklerini anlamak. (3) Ölçü aletlerini kullanarak
DetaylıHata! Yer işareti tanımlanmamış. Hata! Yer işareti tanımlanmamış. Hata! Yer işareti tanımlanmamış. Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
İÇİNDEKİLER MOTOR KONTROL SİSTEMLERİ VE TEMEL MEKANİK BİLGİLER... Hata! Yer işareti taımlamamış.. GİRİŞ... Hata! Yer işareti taımlamamış.. HAREKET ŞEKİLLERİ... Hata! Yer işareti taımlamamış... Doğrusal
Detaylı5. BORULARDAKİ VİSKOZ (SÜRTÜNMELİ) AKIM
5. ORURKİ İSKOZ (SÜRTÜNMEİ) KIM 5.0. oru Sistemleri Çözüm Yötemleri oru sistemleriyle ilgili problemleri çözümüde tip çözüm yötemi vardır. ular I. Tip, II. Tip ve III. Tip çözüm yötemleridir. u çözüm yötemleride
DetaylıMEKANİK TESİSATTA EKONOMİK ANALİZ
MEKANİK TESİSATTA EKONOMİK ANALİZ Mustafa ÖZDEMİR İ. Cem PARMAKSIZOĞLU ÖZET Düya çapıda rekabeti ö plaa çıktığı bu gükü şartlarda, e gelişmiş ürüü, e kısa sürede, e ucuza üretmek veya ilk yatırım ve işletme
DetaylıISL 418 Finansal Vakalar Analizi
23.3.218 2. HAFTA ISL 18 Fiasal Vakalar Aalizi Paraı Zama Değeri Doç. Dr. Murat YILDIRIM muratyildirim@karabuk.edu.tr 2 Paraı Zama Değeri Paraı Zama Değeri Yatırım ve fiasma kararlarıda rasyoelliği yakalamak
DetaylıGAMA FONKSİYONU. H. Turgay Kaptanoğlu. A. Tanım Gama fonksiyonu, 0 < x < değerleri için Euler integrali dediğimiz
GAMA FONKSİYONU H. Turgay Kaptaoğlu A. Taım Gama foksiyou, < < değerleri içi Euler itegrali dediğimiz Γ( = t e t dt itegrali ile taımlaır. Öce bu ifadei e demek olduğuu alamaya çalışalım. bir gerçel sayı
DetaylıELKE315-ELKH315 Introduction to Control Systems FINAL January 2, 2016 Time required: 1.5 Hours
SORU. Yanda serbest uyarmalı bir DA motorunun elektromekanik şeması verilmiştir. Bu doğru akım motoru, hızı kontrol edilmek üzere modellenecektir. Hız kontrolü hem endüvi devresi hem de uyarma devresi
DetaylıDENEY-4 Yarım ve Tam Dalga Doğrultucular
DENEY-4 Yarım ve Tam Dalga Doğrultucular DENEY 4-1 Yarım-Dalga Doğrultucu DENEYİN AMACI 1. Yarım-dalga doğrultucu devrenin çalışma prensibini anlamak. 2. Yarım-dalga doğrultucu devrenin çıkış gerilimini
DetaylıTümevarım_toplam_Çarpım_Dizi_Seri. n c = nc i= 1 n ca i. k 1. i= r n. Σ sembolü ile bilinmesi gerekli bazı formüller : 1) k =1+ 2 + 3+...
MC formülüü doğruluğuu tümevarım ilkesi ile gösterelim. www.matematikclub.com, 00 Cebir Notları Gökha DEMĐR, gdemir@yahoo.com.tr Tümevarım_toplam_Çarpım_Dizi_Seri Tümevarım Metodu : Matematikte kulladığımız
Detaylı3. Bölüm Paranın Zaman Değeri. Prof. Dr. Ramazan AktaĢ
3. Bölüm Paraı Zama Değeri Prof. Dr. Ramaza AktaĢ Amaçlarımız Bu bölümü tamamladıkta sora aşağıdaki bilgi ve becerilere sahip olabileceksiiz: Paraı zama değeri kavramıı alaşılması Faiz türlerii öğremek
DetaylıÖZET Doktora Tezi KISITLI DURUM KALMAN FİLTRESİ VE BAZI UYGULAMALARI Esi KÖKSAL BABACAN Akara Üiversitesi Fe Bilimleri Estitüsü İstatistik Aabilim Dal
ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ KISITLI DURUM KALMAN FİLTRESİ VE BAZI UYGULAMALARI Esi KÖKSAL BABACAN İSTATİSTİK ANABİLİM DALI ANKARA 2009 Her hakkı saklıdır ÖZET Doktora Tezi
DetaylıREGRESYON DENKLEMİNİN HESAPLANMASI Basit Doğrusal Regresyon Basit doğrusal regresyon modeli: .. + n gözlem için matris gösterimi,. olarak verilir.
203-204 Bahar REGRESYON DENKLEMİNİN HESAPLANMASI Basit Doğrusal Regresyo Basit doğrusal regresyo modeli: y i = β 0 + β x i + ε i Modeli matris gösterimi, y i = [ x i ] β 0 β + ε i şeklidedir. x y 2 gözlem
DetaylıDİKDÖRTGEN SPİRAL ANTENLER ÜZERİNE BİR İNCELEME
DİKDÖRTGEN SPİRAL ANTENLER ÜZERİNE BİR İNCELEME Uğur SAYNAK ve Alp KUŞTEPELİ Elektrik-Elektroik Mühedisliği Bölümü İzmir Yüksek Tekoloji Estitüsü, 35430, Urla, İZMİR e-posta: ugursayak@iyte.edu.tr e-posta:
DetaylıELEKTRONİK-I DERSİ LABORATUVARI DENEY 2: Zener ve LED Diyot Deneyleri
DENEYİN AMACI ELEKTRONİK-I DERSİ LABORATUVARI DENEY 2: Zener ve LED Diyot Deneyleri Zener ve LED Diyotların karakteristiklerini anlamak. Zener ve LED Diyotların tiplerinin kendine özgü özelliklerini tanımak.
DetaylıPOLİNOMLAR. reel sayılar ve n doğal sayı olmak üzere. n n. + polinomu kısaca ( ) 2 3 n. ifadeleri polinomun terimleri,
POLİNOMLAR Taım : a0, a, a,..., a, a reel sayılar ve doğal sayı olmak üzere P x = a x + a x +... + a x + a x + a biçimideki ifadelere x e bağlı reel katsayılı poliom (çok terimli) deir. 0 a 0 ax + a x
DetaylıU.Ü. Mühendislik Mimarlık Fakültesi Elektronik Mühendisliği Bölümü ELN3102 OTOMATİK KONTROL Bahar Dönemi Yıliçi Sınavı Cevap Anahtarı
U.Ü. Mühendislik Mimarlık Fakültesi Elektronik Mühendisliği Bölümü ELN30 OTOMATİK KONTROL 00 Bahar Dönemi Yıliçi Sınavı Cevap Anahtarı Sınav Süresi 90 dakikadır. Sınava Giren Öğrencinin AdıSoyadı :. Prof.Dr.
DetaylıTEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR
www.tekolojikarastirmalar.com ISSN:34-44 Makie Tekolojileri Elektroik Dergisi 7 () 35-4 TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR Makale Polivili Klorür (Pvc) Malzemeleri Sıcaklığa Bağlı Titreşim Özelliklerii Đcelemesi
DetaylıDENEY 1-1 AC Gerilim Ölçümü
DENEY 1-1 AC Gerilim Ölçümü DENEYİN AMACI 1. AC gerilimlerin nasıl ölçüldüğünü öğrenmek. 2. AC voltmetrenin nasıl kullanıldığını öğrenmek. GENEL BİLGİLER AC voltmetre, ac gerilimleri ölçmek için kullanılan
DetaylıBölüm 14 Temel Opamp Karakteristikleri Deneyleri
Bölüm 14 Temel Opamp Karakteristikleri Deneyleri 14.1 DENEYİN AMACI (1) Temel OPAMP karakteristiklerini anlamak. (2) OPAMP ın ofset gerilimini ayarlama yöntemini anlamak. 14.2 GENEL BİLGİLER 14.2.1 Yeni
DetaylıBölüm 10 İşlemsel Yükselteç Karakteristikleri
Bölüm 10 İşlemsel Yükselteç Karakteristikleri DENEY 10-1 Fark Yükselteci DENEYİN AMACI 1. Transistörlü fark yükseltecinin çalışma prensibini anlamak. 2. Fark yükseltecinin giriş ve çıkış dalga şekillerini
DetaylıBölüm 4. Görüntü Bölütleme. 4.1. Giriş
Bölüm 4 Görüü Bölüleme 4.. Giriş Görüü iyileşirme ve görüü oarmada arklı olarak görüü bölüleme görüü aalizi ile ilgili bir problem olup görüü işlemei göserim ve aılama aşamalarıa görüüyü hazırlama işlemidir.
DetaylıBÖLÜM-6 BLOK DİYAGRAMLARI
39 BÖLÜM-6 BLOK DİYAGRAMLARI Kontrol sistemlerinin görünür hale getirilmesi Bileşenlerin transfer fonksiyonlarını gösterir. Sistemin fiziksel yapısını yansıtır. Kontrol giriş ve çıkışlarını karakterize
DetaylıİSTATİSTİKSEL TAHMİNLEME VE HİPOTEZ TESTİ
İSTATİSTİKSEL TAHMİNLEME VE HİPOTEZ TESTİ Bu bölümdeki yötemler, bilimeye POPULASYON PARAMETRE değeri hakkıda; TAHMİN yapmaya yöelik ve, KARAR vermekle ilgili, olmak üzere iki grupta icelemektedir. Parametre
DetaylıSAÜ. Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü DİFERENSİYEL DENKLEMLER Dönemi Ders Notları. Prof. Dr.
SAÜ. Mühedislik Fakültesi Edüstri Mühedisliği Bölümü DİFERENSİYEL DENKLEMLER - Döemi Ders Notları Pro. Dr. Cemaletti KUBAT .Çok Değişkeli Foksiolarda Talor-McLauri Açılımları, Ekstremum Noktalar..Talor-McLauri
DetaylıŞekil 5-1 Frekans modülasyonunun gösterimi
FREKANS MODÜLASYONU (FM) MODÜLATÖRLERİ (5.DENEY) DENEY NO : 5 DENEY ADI : Frekans Modülasyonu (FM) Modülatörleri DENEYİN AMACI :Varaktör diyotun karakteristiğinin ve çalışma prensibinin incelenmesi. Gerilim
DetaylıDiziler ve Seriler ÜNİTE. Amaçlar. İçindekiler. Yazar Prof.Dr. Vakıf CAFEROV
Diziler ve Seriler Yazar Prof.Dr. Vakıf CAFEROV ÜNİTE 7 Amaçlar Bu üiteyi çalıştıkta sora; dizi kavramıı taıyacak, dizileri yakısaklığıı araştırabilecek, sosuz toplamı alamıı bilecek, serileri yakısaklığıı
Detaylı