DEĞİŞİME AÇIK OLUN 1 stajbaslatmasinavi@gmail.com

Transkript

1 Mliy Msbsi : Bir işlmd üril ml v izm birimlrii ld dilmsi v blrı lıılr lşırılıp pry çvrilmsi içi, işlmi ypığı dkârlığı prsl ölçüsüü gösr mliylri, gi gidrlrd lşğ blirly, söz ks gidrlri; ürlri, ksiylrı v gidr yrlri bkımıd sp plıdki sııldırm dğrlsd kyddip izly, b bilgilri ilm v yrm ypılmsı imk vrk rprlrı zırlmsıı v mliylri krlüü mç bil işlmlr büüüdür Tımd d lşılğı gibi mliy msbsi sd mmdd driki v ürimi il sıırlı klmyıp, pzrlm mliylrii d kpsy sürçlri büysid brıdırır Kıs bir ıml mliy, dl bir s lşmk içi klılmsı grk sirgmzliklri prsl plmıdır Örği, bir mlı mliyi dildiğid mçl, ğr ml sılm ylyl ld dilmişs lış mliyi, ğr ürim s ld dilmişs ürim mliyi dir Sç r iki drmd d ld dil ml lp, birii drmd mliy sı lm liyii, ikii drmd is ürim liyii d ldğ dkrlıklrl ölçülkir Diğr bir yöüyl l lıdığıd mliylr sd klıl dkârlıklrl ölçülmz Bir işlm vr l mk v srmysii blli bir iş kliz drk, lri bzı ırslrı kçırmış lr B drmd kçırıl lri kzçlr d işlm içi ırs mliyi sr ry çıkrır Örği çılgı r ükim lışklıklrı il brbr ürkliği yk ldğ ülkmizd, rzi sibi birii, bş rzisi üzri dikbilği 100 kök viz idı yri, kdisi 2000-TL dğrid kıllı l lmsı gösrilbilir 100 kök viz idı yklşık 10 yıllık bir vdd rlm r yıl 3 ykı bir ürklik sğlr ki b d yıld TL lik bir kzç lmı glir Arzi sibi b kzı kçırmkl klmyıp, l içi d bir mliy klmışır Bsi gç örk l mliyi msb mliyi lrk çıklırk, 60000TL lik kçırıl viz kzı is ırs mliyi lrk ildirilbilir Üzülrk blirmk grkir ki kybl ürklik v mllk biliimizi yid iş mk ldkç zrdr Örk çıkl kvrmlrı ımlmk grkirs; SMMM STAJ BAŞLATMA MALİYET MUHASEBESİ ürimi 2000 birimd 3000 birim çıkrmyı plly bir işlmd; plm mliylri TL d TL y çıkmsı drmd k mliy, TL lkır Elb b drmd işlmi krr lırk bkl giriyi d göz rdı mmsi grkir Bmış Mliy : Bir krr işlmi sırsıd krrd kilmy mliylr bmış mliylr dir Gllikl risl mliylrdir Çükü blr gçmiş vril bir krr ilişkidir v bgükü krrlrd bir kisi lmykır Örği, öd sı lımış bir sbi kıymi mliyi bmış mliyir Amçlrı: I Üril ml v izmlri birim mliylrii ölçmk II Sklrı dğrlrii splmk III Glğ yölik pllrı ypılmsı yrdım mk IV Gidrlri krlüü v kli sdrdıı krmk kşl il lklr ölçüsüd mliylri düşürülmsii sğlyk yömlri glişirmk V Sçklr rsıd krr vrmk drmd l yöiilr mliyl ilgili düzli, kili v güvilir bilgilr vrmk Tml Kvrmlr Hrm : Bir ml, yd v izm sğlmsı vy rgi bir dim krşılığı lmksızı ry çık bir yükümlülük diyl ypıl ödm v brçlmlrdır Brd rmd ksdil sd ki çıkışlrı lmyıp, v dil brçlmlrd rmı bilşii lşrr Hrm il gidr kvrmlrı yı şy dğildir Hrmı gidr döüşmsi içi, rm krşılığıd ld dil yrrı, yı dömd ükilmsi grkir Şy rm ylyl ld dil yrr glk dömlrd ükilk is, rmlr mliy döüşmkdir Hr rm bir gidr lmyğı gibi, r gidrid bir rm lmsı grkmz Örği mrism gidrlri v krşılık gidrlri grçk ki çıkışı v yükümlülük grkirmy gidrlrdir Yi bir rmy ss şkil mzlr Msb Mliyi : S lşmk içi ypılmsı grk gidrlr plmıdır Fırs Mliyi : Krr sçklri rsıd birii ri mk diyl diğrid kçırıl kzçır Mliy : Hrgi bir mlı vy izmi, kllıldığı vy sıldığı yrd vy drmd ld dbilmk içi dğrd dğry v dlylı lrk ypıl plm rmlrdır Blrı yıd yöim krrlrı ışık k diğr mliy kvrmlrı d şğıd çıklmkdır Ek Mliylr : Türlü sçklr rsıd bir sii sçilmsi drmd, plm mliylrd (sbi, yrı dğişk, dğişk) ry çık dğişikliklrdir Örği DEĞİŞİME AÇIK OLUN 1 sjbslmsivi@gmilm

2 Gidr : Hsıl ld mk mıyl ükil mliylr plmıdır Bilç Yklşımıd Gidr : Bir İşlmi blli bir dömdki ml slimi vy ürim, izm kllımı vy sürkli iş ksyl ilgili diğr işlmlri sd işlmi vrlıklrıd myd gl zlışlr vy yükümlülüklrid myd gl rışlrdır Glir Yklşımıd Gidr : İşlmi vrlığıı v liyii sürdürbilmsi v bir kmik yrr sğlmsı içi blli bir dömd klldığı v ükiği girdilri ydsı ükmiş mliylri âsıl düşül kısmıdır Zrr : Blirli bir döm i gidrlr plmıı, döm sılıd zl l kısmıdır Diğr bir id il işlmd çkil v k dğrlr riç lmk kydı il döm s özsrmysi il döm bşı özsrmysii krşılşırılmsı sriyl bl gi rkır B çıklmlrd yl çıkrk zrrı ikiy yırbiliriz Bilç Yklşımıd Zrr : Blirli bir dömd bir işlmi özsrmysid, gidrlr v işlmd çkil dğrlr riç, lğ dışı liylr vy rızi ypıl işlmlr v lylr sd myd gl zlışlrdır Glir Yklşımıd Zrr : Blirli bir dömd işlm liylrii sürdürülmsi v bir glir ld dilmsi dışıd, rızi iş v lylrd dlyı kllıl vy ükil vrlıklrı sıl düşül, yrrı ükmiş mliylridir Mliy Msbsi Mml Kvrmı 151 Yrı Mml Hs 152 Mmllr Hs 620 Sıl Mml Mliyi İç Bilgi Kllıılrı yölik vri ürir Yöiilr Orklr Prsl Fisl Msb Tiri Ml Kvrmı 153 Tiri Mllr Hs 621 Sıl Tiri Mllrı Mliyi Dış bilgi kllıılrıı iiyı l vrilri sğlr Dvl Yırımılr Ork lm İsylr Krdi vrlr Tükmiş Mliy : Pşi ödmiş gidrlri ri döm i kısmıdır Tükmmiş Mliy : Cri döm içrisid ükimi grçklşmmiş Sklr, özl mliylr, pşi ödmiş gidrlr kilşirilmiş gidr yd ükmmiş mliy lrk kbl dilir Gidr Tükil Zrr Arızi iş v Oly- Bilç Yklşımı Vrlıklrdki Azlış Yükümlülüklrd Arış Glir Tbls Yklşımı Hsıl düşül Bilç Yklşımı Öz kyklrd myd gl zlış Glir Tbls Yklşımı Hsıl düşül DEĞİŞİME AÇIK OLUN 2 sjbslmsivi@gmilm

3 GİDERLERİN SINIFLANDIRILMASI Ürülr Yüklmlri Gör Dirk Gidrlr Edirk Gidrlr 1- Dirk Gidrlr Blirli bir ml vy izmi ürim dğrd dğry rgi bir dğıım rı kllmd yüklbil gidrlrdir 2- Edirk gidrlr Blirli bir ml vy izmi ürim mliyi dğrd dğry yüklmyip birkım dğıım ölçülri il yüklbil gidrlrdir Sbi gidrlr Blirli bir zm dilimi v mi içid liy midki ış v zlışlrd kilmd yı kl gidrlrdir Ypısl Gidrlr : İşlmi ypısı bğlı lrk ry çık v zrl l mliylrdir (Amrism Gidrlri) Prgrmlmış Gidrlr : Yöiilri lklrı krrlrd kil v vzgçilbilir ilik l mliylrdir (Rklm, AR-GE gidrlri) Gidrlr Gidrlr Fliy Hmi il İlişkisi Gör Sbi Gidrlr Dğişk Gidrlr Yrı - Dğişk Gidrlr b Dğişk gidrlr Fliy mi bğlı lrk r vy zl gidrlrdir Gidrlr Ürim Mikrı Tplm Sbi Mliy Ürim Mikrı Tplm Dğişk Mliylr Gidrlr Ürim Mikrı Birim Dğişk Mliylr Ürim Mikrı Birim Sbi Mliylr Yrı dğişk yrı sbi gidrlr -Yrı dğişk gidrlr; Fliy mi drdğd mm rd klkmy k liy mi bğlı lrk r vy zl gidrlrdir Bkım rım gidrlri -Yrı sbi gidrlr; Blirli bir liy rlığıd sbi l b ım şıldığıd sıçrmlr gösr gidrlrdir Gidrlr Gidrlr Ürim Mikrı Yrı Dğişk Mliylr Yrı Sbi Mliy Ürim Mikrı DEĞİŞİME AÇIK OLUN 3 sjbslmsivi@gmilm

4 Fksiylrı Gör 7/A Sçği Sk mliy gidrlri Alış gidrlri Ürim gidrlri ) Dirk ilk mdd v mlzm gidrlri b) Dirk işçilik gidrlri ) Gl ürim gidrlri Döm gidrlri Arşırm glişirm gidrlri Pzrlm sış v dğıım gidrlri Gl yöim gidrlri Fism gidrlri Çşililiği Gör 7/B Sçği 0 İlk mdd v mlzm gidrlri 1 İşçi ür v gidrlri 2 Mmr ür v gidrlri 3 Dışrd sğl yd v izmlr 4 Çşili gidrlr 5 Vrgi rsim v rçlr 6 Amrismlr 7 Fism gidrlri DEĞİŞİME AÇIK OLUN 4 sjbslmsivi@gmilm

5 İLK MADDE VE MALZEME MALİYETLERİNİN SAPTANMASI Dirk ilk mdd v mlzm gidrlri - Mmlü ss ypısıı lşr v gi mml içi kdr kllıldığı kly spbil ilk mdd v mlzmi mliyidir - Dirk ilk mdd v mlzm gidrlri dğrd dğry mmlü mliyi yüklirlr - Ürimd kllılmlrı drmd 710 Dirk İlk Md Mlz Gid Hs ı br kyddilirlr - Elbis ürimid kmşı mliyi - Aykkbı ürimid drii mliyi - Yğr ürimid süü mliyi - Hlı ürimid ipi mliyi - Ekmk ürimid mliyi Edirk ilk mdd v mlzm gidrlri - Mmllri ss ypısıı lşrmy k mmlbilmsi içi grkli l, yrdımı mlzm mliyi il işlm mlzmsii mliyid lşr - Hgi mml y d mml grb içi kdr kllıldığı klylıkl spi dilmy mlzm mliylridir - Mml mliylri yüklirk dğrd yüklmy, dlylı lrk dğıım ölçülri rılığıyl yüklbil mliylrdir - Ürimd kllılmlrı drmd 730 Gl Ürim Gid Hs ı br kyddilirlr Yrdımı Mlzm - Üril ürüü büysi girmkl brbr dğr v mikr lrk kdr kllıldığı spi dilmy y d kmik lrk splmsı lmlı lmy mlzm mliylridir - Ürimd kllılmlrı drmd 730 Gl Ürim Gid Hs ı br kyddilirlr - Elbis ürimid sr v ipi mliyi - Ekmk ürimid z mliyi İşlm Mlzmsi - Üril ürüü büysi girmy k işlmi liylrid kllıl mlzmlrdir - Kllılmlrı drmd 730 Gl Ürim Gid Hs ı br kyddilirlr - Tmizlik Mlzmlri - Kırsiy Mlzmlri - Mki Yğı İlk Mdd v Mlzm Hrklrid Kllıl Blglr ÜRETİM BÖLÜMÜ SATINALMA BÖLÜMÜ TEDARİKÇİ FİRMA TESLİM ALMA BÖLÜMÜ DEPO İlk mdd v mlzm sı lm isk işi Sipriş işi Tslim lm rpr Sk krı İlk mdd v mlzm isk işi DEĞİŞİME AÇIK OLUN 5 sjbslmsivi@gmilm

6 İLK MADDE VE MALZEME DEĞERLEME YÖNTEMLERİ İlk lı ilk mdd v mlzm, ölikl ürim gödrilir - Dlyısıyl b yömd düşük mliyli ilk mdd v mlzm ürimd kllılırk, mliyi yüksk l ilk mdd v mlzm sk klmkdır - E yüksk Brü Sış Krıı vr yömdir İşlmi vrgi yükü rr S gir ilk mdd v mlzmd bşlmk üzr ürim gödrilir - Dlyısıyl, mliyi yüksk l ilk mdd v mlzm ürimd kllılmk, mliyi düşük l sk klmkdır - B yömd kr düşük splır v işlmi vrgi yükü zlır İşlm ldığı r ilk mdd v mlzm d sr rlm mliy blr Ürim ilk mdd v mlzm b rlm mliy gör gödrilir - Orlm birim mliylri blmk içi; r dsıd kl rı, kl mikr bölmk yrlidir Böyl döm içidki çıkışlrı mliyidki rklılıklr ömli ölçüd gidrilmiş lmkdır B yömd rlm birim mliy döm sd blr Dömi ilk mdd v mlzm giriş mliylri plmı; döm içidki gir plm mikr bölümk sriyl birim rlm mliy spır - Döm içid ilk mdd v mlzmlri mmı b mliy üzrid ürim gödrilir B yömlri dışıd, Grçk Pri Mliy Yömi (Hs Mliy) İlk Glk l İlk Çıkr Yömi (NİFO) E yüksk Fiylı İlk Çıkr Yömi (HİFO) Yilm Mliyi Yömi (Piys Fiyı) Sdr Mliy Yömi Güvlik Sklrıı Dikk Al Dğrlm Yömi Piys Fiyı v Alış Mliyid Düşük Olı il Dğrlm Yömi DEĞİŞİME AÇIK OLUN 6 sjbslmsivi@gmilm

7 İŞÇİ ÜCRET VE GİDERLERİ Dirk işçilik gidrlri - Mmlü ml ypısıı lşr ürü y d izmlri ürimii grçklşir, - Ürü y d izm dğrd yüklbil işçiliklrdir B gidrlr 720 Dirk İşçilik Gidrlri Hs d msblşirilirlr 1 Ess Ürim Gidr Yri İşçiliklri 2 Fzl msi ürii rml kısmı 3 Sipriş yişmsi içi ypıl zl msi üri v zmlrı - Kksiy ürimid dikiş işçisi - Kyk dprmıd kyk işçisi - Tr zgıd çlış işçi Edirk işçilik gidrlri Dirk işçilik dışıd kl v mml dğrd dğry yüklilmy işçilik gidrlridir Edirk işçilik mliylri 1 Usbşı Ürlri 2 H ili, byrm ili, yıllık izi ürlri, ikrmiylr, zl msi, çk zmlrı vb 3 Mki bşıd çlış işçii mki bkımı, rımı vb klrd ğiim vrirk ss işi yri bşk işlrd gçirdiği süry isb d ürlri 4 Üriml dğrd ilgili lmy işçiliklr, mir, bkım, mizlik işii yp işçi ürlri 730 Gl Ürim Gidrlri Hs kyddilirlr İŞÇİLİK MİKTARININ BELİRLENMESİNDE KULLANILAN BELGELER İŞYERİNDE GEÇEN TOPLAM ZAMANI GÖSTEREN BELGELER ) İşçi s krı Çk işçi çlışır işlmlrd iş yrid gçiril zmı gösrmk içi işçi zm krı kllılır İşçii iş giriş v çıkışıd b krlr mik bir mkiy klr Ür brdlrı zırlırk ml bilgi kyğı is işçi s krıdır b)pj krı (Dvm çizlgsi) Az işçi çlışır işlmlrd görvli kişi srvislri dlşrk iş gl işçilri dvm çizlgsid gösrir ZAMANIN HANGİ İŞLER ÜZERİNDE GEÇİRİLDİĞİNİ GÖSTEREN BELGELER ) İşçi Çlışm Krı Hr bir işçii işyrid gçirdiği süryi gi gidr mrkzid, gi işlr üzrid gçirdiğii, bş gç zmı yd zl çlışmlrıı lp lmdığıı gösr krır B kr dirk v dirk işçiliklr iliklri gör işldiği içi mliy krlüd v dğıımıd ki bir rçır b) İşçi Çlışm Krı Özi Usbşı vy öly şi rıd zırl v yl b blgd r işçi içi düzl işçi zm krlrıd yr l bilgilr d yrıılı lrk yr lır B kr dyılrk msb yvmiy kyılrı ypılır DEĞİŞİME AÇIK OLUN 7 sjbslmsivi@gmilm

8 ÜCRET SİSTEMLERİ B sismd ür blirlirk işçii işbşı gçirdiği blli bir zm ss lıır Zm ölçüsü s, gü,, y yd yıl lbilir Avjlrı 1) Çlışığı sür işçilr sbi üri gri msi 2) Kly lşılbilir v yglbilir lmsı 3) Çlışlr içi zm bskısı yrmdığıd dikk isy klili ürim içi yg lmsı Dzvjlrı 1) Çlışlrı şvik dii bir sism dğildir 2) Krl d çk grksiim dylr 3) Vrim düşüğüd birim işçilik mliyi rr, vrim yüksldiğid birim işçilik mliyi zlır B sismd, zm gör dğil, iil ypıl ürim mikrı bğlı lrk ür splır Avjlrı 1) Ypıl iş il ür rsıd dğrd dğry bir ilişki vrdır 2) Vrimi rır v ürimi şvik dii bir iliğ sipir 3) Krl zl iiyç dymz Dzvjlrı 1) İşçilri yıprmsı, klii düşmsi, iş kzlrıı rmsı v işçilr rsı rkbi çğlmsı d lr 2) Ürim kyklrıd ksm ldğd ürim mikrı v ür düzyi düşr Akd Ür Sismi kdi içid Pr Akrd bzm krd Grp Akrd lmk üzr üç yılır B sismd işçilr r zm mli dylı ür sismii sğldığı güvy sipk m d rml ürim düzyii şrs yrığı kzç blli bir rd py lmkdır ) Pr Akrd Asgri ürlr v rml lrk bir s ürilbilk ürü mikrı dikk lırk spl rlm s üri birim bşı krd dğri dir Örk: Evlrid kı yp bir kişii ypığı r kı içi krd dğrii 5 TL lrk blirldiğii v b kişii güd 15 kı ypbildiğii vrsydığımızd kişii k iği üri splyıız? b) Zm Akrd Zm krdd ömli l kör bir birimi ürilmsi içi gç zmdır Hk dil ür splırk bir birim içi dkik lrk blirl krd zmı, ürim mikrı v krd körü il çrpılrk blr Örk: 2 TL s üriyl çlış bir işçi % 20 krd zmmı lmkdır Akrd zmı is 1 birim ürmk içi 30 dkikdır İşçi rml çlışm güüd 15 birim ürmişir B işçii zm krd gör gülük kzı kç TL dir? ) Grp Akrd B sism ürimi grp lrk ypılmsı zrl ldğd yglır Akrd kzıı grp üylri rsıd dğıılbilmsi içi işçilri rml s ürlri dğıım rı lrk dikk lıır Örk: Ürimi grp lrk ypıl bir ürü içi vril krd üri 120 YTL dir Akrd kzı grp üylri üç kişii ldıklrı rml çlışm ürlri sırsıyl 45 YTL, 27 YTL v 18 YTL dir Akrd kzı grp üylri rsıd rml çlışm ürlri dğıım rı lımk sriyl dğıılkır B gör 1 işçii lğı krd üri kç YTL dir? DEĞİŞİME AÇIK OLUN 8 sjbslmsivi@gmilm

9 Örk: S üri 10 TL l bir işçii rml çlışm sürsii 8 s, b süri 1 slik kısmı, ) Hmmdd gikmsi sbbiyl çlışılmmışır Grkli kydı ypıız b) Gl rji ksiisi sbbiyl çlışılmmışır Grkli kydı ypıız Bş Gç Zm Krşılığı İşçi Ürlri (Egllbilir bir sbp) -Hmmdd Gikmsi -Nrml kpsii lıd ürim ypılmsı -İş ımı v limıdki ksikliklr -Ürim rçlrıı bzlmsı -Mlzm yd yrı mmllri ürim svkid çık ksmlr -Erji sıkıısıd kykl ksmlr Egllmz Ögörülmz bir sbp Dğl A Ygı Gl Erji Ksiisi Grv 730 Gl Ürim Gidrlri 680 Çlışmy Kısım Gidr v Zrrlrı Fzl Çlışm Krşılığı İşçi Ürlri Kpsi Yrsizliğii gidrmk (Egllbilir bir sbp) Siprişi Yişirmk 730 Gl Ürim Gidrlri 720 Dirk İşçilik Gidrlri İşçilri rml çlışm sürlri dışıd ypıklrı çlışmlr içi k iklri rdır Fzl çlışm ürlri gllikl rml çlışm ürii %50 si kdrdır Fzl çlışm blli bir siprişi yişirilmsi içi ypılmış v b mliy rışı müşri rıd kbl dilmişs; zl r dirk işçilik kbl dilir Fzl çlışm kpsisi ksikliğii gidrilmsi içi ypılmışs, zl r dirk işçilik syılıp Gl Ürim Mliyi dil dilir DEĞİŞİME AÇIK OLUN 9 sjbslmsivi@gmilm

10 Örk : S üri 10 TL l bir işçii rml çlışm sürsii 8 sir İşçi bir çlışm güüd 11 s lrk zl çlışmışır İşlmi zl çlışmlrd % 50 zmlı ödm ypmkdır B gör; ) Fzl çlışm blli bir siprişi yişmsi içi ypılmışır Grkli kydı ypıız b) Fzl çlışmı kpsi ksikliği diyl ypılmışır Grkli kydı ypıız DEĞİŞİME AÇIK OLUN 10 sjbslmsivi@gmilm