AN INTELLIGENT TARGET RECOGNITION SYSTEM BASED ON PERIODOGRAM FOR PULSED RADAR SYSTEMS

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "AN INTELLIGENT TARGET RECOGNITION SYSTEM BASED ON PERIODOGRAM FOR PULSED RADAR SYSTEMS"

Transkript

1 G.Ü. Fen Blmler Dergs 18(): 59-7 (5) ISS G.U. Journal of Scence 18():59-7 (5) A ITELLIGET TARGET RECOGITIO SYSTEM BASED O PERIODOGRAM FOR PULSED RADAR SYSTEMS Engn AVCI*, Ibrahm TURKOĞLU Frat Unversty, Department of Electronc and Computer Scence, 3119, Elazg, TURKEY, e-mal:engnavc@frat.edu.tr Mustafa POYRAZ Frat Unversty, Engneerng Faculty, Department of Electrc and Electronc, 3119, Elazg, TURKEY ABSTRACT In ths study, a pattern recognton system s developed for automatc classfcaton of the radar target sgnals. For feature extracton whch s an mportant subset of the pattern recognton system, a new method whch s based on perodogram power spectral densty and ntellgent classfer s proposed. Artfcal neural network and adaptve network based fuzzy nference system were used as an ntellgent classfer respectvely. Radar sgnals were obtaned from pulse radar system for varous targets. Accordng to developed feature extracton method, the classfer performances were evaluated wth radar sgnals on the target recognton. Key Words: Radar target classfcaton, power densty, pulsed radar, pattern recognton DARBELİ RADAR SİSTEMLERİDE GELİŞTİRİLE PERİODOGRAM ÇIKARIMLI AKILLI HEDEF TAIMA ÖZET Bu çalışmada, radar hedef şaretlern sınıflamak üzere akıllı örüntü tanıma sstem gelştrlmştr. Örüntü tanımanın öneml br kısmı olan özellk çıkarma çn perodogram güç spektrum yoğunluğu ve akıllı sınıflandırıcı temell br yöntem sunulmuştur. Akıllı sınıflandırıcı olarak, yapay snr ağı ve uyarlamalı yapay snr ağı temell bulanık çıkarım sınıflandırıcısı kullanılmıştır. Radar şaretler, farklı hedefler çn darbel radar sstemnden elde edlmştr. Her k sınıflandırıcının başarımları, gelştrlen özellk çıkarma yöntemne göre radar şaretler le hedef tanımada değerlendrlmştr. Anahtar Kelmeler: Radar hedef sınıflandırma, güç spektrumu, darbel radar, örüntü tanıma 1. GİRİŞ Radar, hedef nesneler bulmak, bunların hakkında çeştl parametrelere ulaşmak çn kullanılan br mkrodalga sstemdr (1). Şekl 1.de görüldüğü üzere, bast br radar; verc, alıcı, verc/alıcı antenler ve br belrtc çerr. Verc tarafından br radyo şaret üretlr ve verc anten tarafından yayımlanır. İletlen şaretn br bölümü yansıtıcı br nesneye veya hedefe çarpar ve bütün yönlere dağılır. İşaretn br bölümü hedeften radara doğru ger yansıtılır. 1. ITRODUCTIO Radar s a mcrowave system for detectng objects and determnng ther dstance, or range (1). In practce, the transmtter and recever usually share the same antenna, as shown n Fgure 1. The antenna usually drects the sgnal nto a narrow beam whch s systemcally swept through the regon where targets are expected. The drecton of the target s determned by the drecton the antenna s pontng when the echo s receved. The range of the target s determned by the tme taken for the radar sgnal to travel to the target and back to the radar

2 6 G.U. J. Sc., 18():59-7 (5)/ Engn AVCI*,İbrahm TÜRKOĞLU, Mustafa POYRAZ Anten Antenna HEDEF/TARGET Alıcı Verc Anahtarı / Duplexer Verc / Transmtter Alıcı / Recever Belrtc / Indcator Fgure 1. Smplfed radar system Şekl 1. Bast br radar sstemnn blok dyagramı Radar Doppler şaretler le geleneksel şekl analz ve yapay snr ağı ve uyarlamalı ağ tabanlı bulanık çıkarım sstem yaklaşımı kullanılarak hedef tanıma ve sınıflama çalışmaları yapılmaktadır (3-6). Bununla brlkte, radar şaretlerne örüntü tanıma uygulanarak erken uyarı sstemler (7), düşük genlkl radar şaretlern yleştrme (8), radar şaretlerne şaret şleme yöntemler uygulayarak analz ve hedef türü tanıma (9,1), modüle edlmş radar şaretler le hedef tanıma ve analz (11-13), yansıyan radar şaretler le çevre hakkında blg ednme (14) çalışmalarına da lteratürde rastlanmaktadır. Son yıllarda sağlanan gelşmeler sonucu radarlarda lg, kapsama alanı çndek hedeflern varlığını belrlemenn yanı sıra hedefle lgl özel blglern lave olarak elde edlmesne kaymıştır. Dğer br deyşle konum, hız ve toplam radar saçılma yüzey değerler br çok uygulama çn yeterl görülmektedr. Bazı durumlarda hedef sınıfı ve hatta kmlk blgs ayrıntısı gerekmektedr (15). Bu çalışmada, hedef kmlk blgs çn öneml olan hedef türü belrleme problemnn çözümü çn, etkl örüntü tanıma sstem gelştrlmştr Darbel Radar Sstemler Radarın en çok rastlanan türü darbel radardır. Bu radarlar özellkle, hava trafk kontrolünde olduğu gb, belrl br alandak hedefler bulmak ve bunların mesafelern belrlemek çn kullanılır. Darbel radarda, verc çok kısa patlamalarla enerj letr. Pek çok tür darbel radar sstem mevcuttur. Hava savunma, hava trafk kontrolü, marna çarpışma önleme sstem, füze ve atış kontrolü, uzay araç radarı ve meteoroloj radarı bu farklı tplere brer örnektr. Radars use Doppler frequency to extract target radal velocty (range rate), as well as to dstngush between movng and statonary targets or objects such as clutter (3-6). The Doppler phenomenon descrbes the shft n the center frequency of an ncdent waveform due to the target moton wth respect to the source of radaton (7-1). Dependng on the drecton of the target s moton ths frequency shft may be postve or negatve. A wave from ncdent on a target has equpages wave fronts separated by λ, the wavelength. A closng target wll cause the reflected equpages wave fronts to get closer to each other (smaller wavelength). Alternatvely, an openng or recedng target (movng away from the radar) wll cause the reflected equpages wave fronts to expand (larger wavelength) (11-15) Pulsed Radar System In a pulsed radar system, short bursts of rado frequency (RF) energy are generated for transmsson. Ths s usually accomplshed by frst generatng a tran narrow, rectangular-shape pulses and usng these to ampltude-modulate a snewave RF carrer. The pulsed RF sgnal s transmtted by the antenna. If the sgnal strkes a target, a porton of the sgnal wll be reflected back to the radar as an echo. The antenna captures the echo pulses whch are sent to the recever. The receved pulses are then demodulated and converted to a vdeo sgnal for dsplay.

3 An Intellgent Target Recognton System / Darbel Radar Sstemlernde Gelştrlen Örüntü Tanıma Örüntü tanıma; aslında blmn, mühendslğn ve günlük hayatın genş br alanındak etknlkler kapsamaktadır. Örüntü tanıma asker uygulamalarda uzun ve saygın br tarhe sahptr (16,17). Bununla brlkte gerekl very (görüntü ve şaret algılayıcısı) elde etme sürec uzun yıllar, donanımın pahalılığından dolayı genş uygulama alanını frenlemştr. Günümüz teknolojs le, güçlü otomatk örüntü tanıma sstemn tasarlamak ve test etmek mümkündür. Örüntü tanıma şu şeklde tanımlanablr: Aralarında ortak özellk bulunan ve aralarında br lşk kurulablen karmaşık şaret örneklern veya nesneler bazı tespt edlmş özellkler veya karakterler vasıtası le tanımlama veya sınıflandırma olayıdır (18,19). Örüntü tanıma şlemnde kullanılan en yaygın blok dyagram Şekl 'de gösterlmştr (18). Sstemn yapısı k öneml aşamadan oluşmaktadır: Özellk çıkarma, sınıflandırıcı. Sınıflandırıcı tasarımında en öneml gösterge doğru özellkler seçmektr. Başka br deyşle ler örüntü tanıma teknklernde daha karmaşık sınıflandırıcı tasarlamak yerne, daha y özellk çıkarımı ön plandadır (19-). 1.. Pattern Recognton Pattern recognton s the research area that studes the operaton and desgn of systems that recognze patterns n data. It encloses subdscplnes lke dscrmnant analyss, feature extracton, error estmaton, cluster analyss (sometmes called as statstcal pattern recognton), grammatcal nference and parsng (sometmes called syntactcal pattern recognton). These mportant applcaton areas are radar target recognton, mage analyss, character recognton, speech analyss, man and machne dagnostcs, person dentfcaton and ndustral nspecton. Pattern recognton as a feld of study s developed sgnfcantly n the 196s. It was very much nterdscplnary subject, coverng developments n the areas of statstcs, engneerng, artfcal ntellgence, computer scence, psychology and physology, among others (16-17). Some people entered the feld wth a real problem to solve. The large numbers of applcatons, rangng from the classcal ones such as automatc character recognton and medcal dagnoss to the more recent ones n data mnng (such as credt scorng, consumer sales analyss and credt card transacton analyss), have attracted consderable research effort, wth many methods developed and advances made. The ablty to recognze patterns s fundamental to computer vson. Here, term pattern refers to a quanttatve or structural descrpton of an object. In general, one or more descrptors form patterns. The pattern space corresponds to a measurement or an observaton space. A pattern vector s referred to as an observaton vector. A pattern vector often contans redundant nformaton; hence, the pattern vector s mapped to a feature vector [14-17]. Pattern recognton systems usually consder a feature space onto whch feature vectors are mapped frst. The feature vector s used to decde the class to whch the nput sample belongs. The purpose of feature extracton s to reduce data by retanng certan features or propertes that dstngush nput patterns(18-). Grş : Doğal Durumlar / Input atural Status Algılayıcılar / Perceptrons Özellk Çıkarıcı - Seçc / Feature Extracton-Selecton Sınıflandırıcı / Classfer Çıkış: Tanıma Output: Recognton Fgure. Pattern Recognton System. Şekl. Örüntü Tanıma Sstem. GELİŞTİRİLE YÖTEM Örüntü tanıma sstemnn bçmsel amacı, gerçek grş M uzayındak gözlemler x X R brkaç sınıftan y Y { w ( 1), w (),..., w (K) } brne ayırmaktır. Sınıfsal çıkış karar uzayındak her br w (k) sınıfı temsl eder. Sstemde öneml olan ayrımın belrgn br şeklde gerçekleşmesdr. Bunu sağlayacak olan en öneml kısım anahtar özellklerdr. Bu çalışmada gerçek grş uzayı olarak darbel radar. DEVELOPED METHOD In ths study, pulsed radar Doppler sgnals were used as real nput space. An effcency feature extracton method was developed for sx target objects whch are shown n Fgure 3 to separate one from the others. Expermental applcaton was realzed on havng educatonal purpose and mult functon 96/1 Model Lab-Volt radar experment set. Pulse echo sgnals were receved to computer meda by usng data accusaton card has 1 Khz sample frequency.

4 6 G.U. J. Sc., 18():59-7 (5)/ Engn AVCI*,İbrahm TÜRKOĞLU, Mustafa POYRAZ şaretler kullanılıp, Şekl 3' de gösterlen altı adet hedef nesnenn brbrnden ayrımını keskn br şeklde sağlayacak özellk seçm çn etkl br özellk çıkarımı yöntem gelştrlmştr. Deneysel uygulama, eğtm amaçlı ve çok fonksyonlu 96/1 Model Lab-Volt radar deney set üzernde gerçekleştrlmştr. Darbe eko şaretler 1 KHz örnekleme frekansı le data kartı aracılığıyla blgsayar ortamına alındı. Darbel Radar Sstemnn parametreler aşağıdak gb ayarlandı : - Darbe genşlğ : 1ns - RF Oslatör : 9.4 GHz - Darbe Tekrar Frekansı (PRF) :16 Hz - Sabt Hedef Mesafes : 75 cm Kullanılan örüntü tanıma mekanzması ve hesaplama şeması Şekl 4' de verlmştr. Görüleceğ üzere sstemn önem arz eden ve sınıflayıcının doğrudan başarımını etkleyen nokta özellk çıkarımıdır. The pulsed radar system parameters were adjusted as bellow: - Pulse wdth: 1 ns - RF oscllator: 9.4 GHz - Pulse Repeat Frequency (PRF): 16 Hz - Fxed Target Dstance: 75 cm The used pattern recognton mechansm and calculated scheme whch are gven n Fgure. We can see that the feature extracton s the most mportant part of pattern recognton system, and drectly mpresses accomplshment of classfer. Small metal plate / Küçük metal plaka Large metal plate / Büyük metal plaka Plexsglass plate/ Pleksglass plaka Corner Reflector / Köşel yansıtıcı Fgure 3. Used Radar Targets Şekl 3. Kullanılan radar hedefler Sphere / Küre Cylnder / Slndr

5 An Intellgent Target Recognton System / Darbel Radar Sstemlernde Gelştrlen. 63 Radar İşaret Radar Sgnal ormalze İşlem ve Perodogram İşlem ormalzed Process and Perodogram Process Güç Spektrumu Katsayıları Özellk Çıkarma / Feature Extracton Coeffcents of power spectrum Eğtm / Tranng Sınıflandırıcı / Classfer Hedef Türler / Target Types Fgure 4. Developed pattern recognton system for detectng of radar sgnals Şekl 4. Radar şaretlernn ayrımı çn gelştrlen örüntü tanıma sstem.1. Özellk Çıkarımı Özellk çıkarma örüntü tanımanın en öneml kısmı olup, br anlamda doğru örüntü sınıflandırmanın anahtarıdır. İşaretten özellk çıkarmanın üç ana amacı; sınıflama süresn azaltarak sınıflandırıcının başarımını artırmak, şlenecek blg mktarını en aza ndrmek ve tanıma sstemnn güvenrllğn sağlamaktır. Çıkarılan özellklern sstemdek kontrolsüz parametrelerden etklenmemes, kararlı olması le sağlanacaktır. Böylece özellkler genelleştrleblr ve sstemn doğru karar verme güvenrllğ artırılablr (). Kararsız şaretlern özellklernn çıkarımı le lglenldğnde, özellk çıkarımı çn genelde zaman ve frekans bölgesnn bleşm le lglenlr. Böylece hem geçc ve hem de frekans değşmlern çeren tanımlayıcı blgler çıkarılablr. Burada özellk çıkarımı çn radar deney setnden elde edlen farklı her br hedefe at Doppler şaretne normalze şlem uygulanmıştır (Denklem 1). Daha sonra buradan elde edlen sonuç şaretne perodogram denlen ve şaretn ayrık zaman Fourer dönüşümü alındıktan sonra bulunan sonucun genlğnn karesn elde etmeye yönelk br güç spektral yoğunluk (PSD) yöntem uygulanmıştır. Bu perdogram yöntemnde kullanılan ayrık zaman Fourer dönüşüm denklem aşağıda Denklem de verlmştr (1- )..1. Feature Extracton The feature extracton s the most mportant part of pattern recognton and correct pattern classfcaton key. The purposes of the feature extracton from sgnals both rase the accomplshment of classfer and reduce the classfcaton tme. The other advantages are reduce the processed data to mnmum level, and prove safe of recognton system. Therefore extracted features sn t mpressed from uncontrolled parameters n system, the extracted features should be determned (19-). Thus, the features may be generalzed and securty of systems may be rased. Features extracton of unstable sgnals s commonly nterested n composton of the tme-frequency regon. Thus, defntely data whch ncludes both transent alteraton and frequency alteraton can be extracted from radar Doppler sgnals. In precedng studes, the stochastc modelng methods, namely, AR(p) and ARMA(p,q) have been appled for the classfcaton of radar returns. They are hstorcally well known for resolvng the spectral peaks of a short data record, but ths only cannot be the bass for classfcaton. The amount of clutter spectral spread s a good ndcaton of the source of clutter. In there, frstly the normalzed process was appled to each of Doppler sgnals whch to be obtaned from radar experment set for all targets (Equaton 1). Secondly, the Perodogram was appled to be obtaned from there result sgnals. The Perodogram s to obtan square of ampltude of result whch to be obtaned after s get dscrete tme Fourer transform of sgnal. The Perodogram method s a Power Spectral Densty (PSD) method. Used dscrete tme Fourer transform equaton n ths Perodogram method s gven below at Equaton (1-).

6 64 G.U. J. Sc., 18():59-7 (5)/ Engn AVCI*,İbrahm TÜRKOĞLU, Mustafa POYRAZ y(n) x(n + 1) = 1 y(n) n = π 1 j( ) X (k + 1) = x(n + 1)e [] n= Burada y(n)= ayrık zamanlı şaret, = örnek sayısı (bu uygulama çn 51 örnek alınmıştır.), n= örnek sayacı (n=1,,) x(n+1)= ayrık zamanlı şaretn Denklem 1 e göre normalze edlmş hal, X(n+1)= ayrık zamanlı şaretn Fourer dönüşümü alınmış haldr. Buradan elde edlen ayrık fourer dönüşümünün mutlak değernn kares alınarak bu sonuç, örnek sayısına bölünür ve güç spektral yoğunluğu (PSD) elde edlr (Denklem 3). 1 PSD = X(k + 1) [3] [1] y(n) x(n + 1) = 1 y(n) n = π 1 j( ) X (k + 1) = x(n + 1)e [] n= Where y(n)= dscrete tme sgnal, = example number (51 examples were taken for ths applcaton ), n= example ndex (n=1,,) x(n+1)= Accordng to Equaton 1, normalzed state of dscrete tme sgnal. X(n+1)= Fourer transform of the dscrete tme sgnal. Frstly, square of absolute value of obtaned dscrete Fourer transform s dvded to example number. Thus PSD s obtaned (Equaton 3). 1 PSD = X(k + 1) [3] [1] Küçük metal plaka Small metal plaque 1 Büyük metal plaka Large metal plaque Genlk / Ampltude Pleksglass plaka Plexglass plaque Köşel yansıtıcı Corner reflector Küre Sphere 4 6 x Slndr Cylnder Fgure 5. PSDs of fxed targets for obtaned Doppler sgnals of radar targets Şekl 5. Duran hedeflern darbel radar şaretlernn perodogram yöntemne göre güç spektral yoğunlukları Şekl 5 de bu çalışmada kullanılan her br hedefn perodogram güç spektral yoğunluğu yöntem uygulanması sonucunda elde edlen güç spektrum yoğunlukları verlmştr. Bu güç spektral yoğunlukları, Bölüm de özellkler verlen deney setnden elde edlen Doppler şaretlernn Denklem 1 de gösterldğ gb normalze şlemne tab tutulmasından sonra perodogram güç spektral yoğunluk yöntemnn uygulanması le bulunmuştur. Radar deney setnden elde edlen darbel The PSDs of fxed targets for obtaned Doppler sgnals of radar targets are gven n Fgure 5. These PSDs were found after Equaton 1-3. For obtan these PSDs, frstly the normalzed process was appled to each of Doppler sgnals whch to be obtaned from radar experment set for all targets (Equaton 1). Secondly, the Perodogram was appled to be obtaned from there result sgnals. The Perodogram s to obtan square of ampltude of result whch to be obtaned after s get dscrete tme Fourer

7 An Intellgent Target Recognton System / Darbel Radar Sstemlernde Gelştrlen. 65 radar şaret örüntüsü (Doppler) şaretlernden br Şekl 6 da görülmektedr. transform of sgnal. One of the obtaned Doppler sgnals from radar expermental set s gven at Fgure Genlk / Ampltude Örnek sayısı Sample number Fgure 6. Doppler sgnal of the plexglass plaque target. Şekl 6. Pleksglass plaka hedefne at darbel radar şaret örüntüsü (doppler şaret). 3.SIIFLADIRMA Bu çalışmada sırasıyla yapay snr ağları ve uyarlamalı ağ tabanlı bulanık çıkarım sstem sınıflandırıcıları kullanılarak hedef tanıma yapablmek çn Bölüm.1 de gösterlen özellk çıkarım yöntem kullanılarak örüntü tanıma grş uzayı elde edlmştr. 3.1.Yapay Snr Ağı Sınıflandırıcısı Yapay snr ağları byolojk beyn hücresnden gelştrlmş olup, örüntü tanımada çok kuvvetl sınıflandırıcılardır. En yaygın ve en güçlü tanımlayıcı yapay snr ağı, çok katmanlı ler beslemel ağ olup, tüm yapay snr ağı uygulamalarının %9'ınını kaplamaktadır (17). Yapay snr ağları aşağıdak karakterstklere sahp paralel blg şleme yapılarıdır : - Byolojk br nörondan esnlenerek matematksel model ortaya konmuştur. - Brbrne bağlanan çok genş sayıdak şlem elemanlarından oluşur. - Bağlantı ağırlıkları le blgy tutar. - Br şlem elamanı grş uyarılarına dnamk olarak tepk vereblr ve tepk tamamen yerel blglere bağlıdır (lgl şlem elemanını etkleyen bağlantılar ve bağlantı ağırlıkları yoluyla gelen grş şaret). - Eğtm vers le ayarlanan bağlantı ağırlıkları sayesnde öğrenme, hatırlama ve genelleme yeteneklerne sahptr. Bu üstün özellkler, yapay snr ağlarının karmaşık problemler çözeblme yeteneğn göstermektedr (3-6). Şekl 7' de byolojk nörondan esnlenerek ortaya konmuş 3. CLASSIFICATIO In ths study, the classfcaton for target recognton was done by usng obtaned features from Secton.1 wth Artfcal eural etworks (A) classfer and Adaptve etwork Based Fuzzy Inference System (AFIS) classfer respectvely. For ths purpose, by usng the feature extracton method showed n Secton.1 was obtaned nput space of pattern recognton Artfcal eural etworks eural networks (s) have been used to model the human vson system. They are bologcally nspred and contan a large number of smple processng elements that perform n a manner analogous to the most elementary functons of neurons. eural networks learn by experence, generalze from prevous experences to new ones, and can make decsons. eural elements of a human bran have a computng speed of a few mllseconds, whereas the computng speed of electronc crcuts s on the order of mcroseconds. The s are parallel process elements whch has characterstc n below. - A s a mathematcal model of a bologcal neuron. - A has very process elements whch are related another. - A keeps knowledge wth connecton weghts. eural network models provde an alternatve approach to mplementng enhancement technques. A smple process element of the s s gven n Fgure 7. Output of

8 66 G.U. J. Sc., 18():59-7 (5)/ Engn AVCI*,İbrahm TÜRKOĞLU, Mustafa POYRAZ şlem elamanının bast br matematksel model verlmştr. Bu modelde. şlem elemanının çıkışı Denklem (4) de verlmştr. m y(t + 1) = a = w x (t) θ [4] j 1 j j Burada a(.) etknleştrme fonksyonu, θ se. şlem elemanının eşk değerdr. İşlem elemanlarının blg şlemeler k kısımdan oluşur : grş ve çıkış. Br şlem elemanı dışardan almış olduğu x j grş blglern bağlı bulundukları w j ağırlıkları üzernden brleştrerek br net değer üretr.. şlem elemanının net değer Denklem (5) le hesaplanır. f net = m w x θ [5] j = 1 j j th process element at ths smple model s gven Equaton 4. m y(t + 1) = a = w x (t) θ [4] j 1 j j In there, a(.) s actvaton functon, θ s threshold value of th process element. Knowledge processes of process element compose from two parts: nput and output. output of th process element s calculated wth Equaton 5 (19). f net = m w x θ [5] j = 1 j j Her br şlem elemanının knc sürec, net değern br a(.) etknleştrme fonksyonundan geçrerek çıkış değern bulmaktır. Etknleştrme fonksyonları şlem elemanlarının çok genş aralıktak çıkışını bell aralıklara çekmektedr. Böylece her br şlem elemanının tepks yumuşak olmaktadır ve bağlantı ağırlıklarının değşmlernn de daha küçük değerlerde olması sağlanır. Dolayısıyla yapay snr ağının eğtm sırasında, hata değşmnn ıraksaması engellenerek kararlılığa ulaşmasına yardımcı olunur. Yapay snr ağ modeller ve öğrenme algortmaları daha detaylı olarak (19) kaynağında bulunablr. Grşler / Inputs x 1 x w 1 Çıkışlar / Outputs Ağırlıklar / Weghts w f(.) a(.) y x m w m θ Eşk / Threshold Fgure 7. The mathematcal model of neuron Şekl-7. Br nöron hücresnn matematksel model Gelştrlen yöntemn sınıflandırıcı aşaması çn lk önce, çok katmanlı ler beslemel yapay snr ağı kullanılmıştır. Şekl 8' de kullanılan sınıflandırıcının grş çıkış kls görülmektedr. Yapay snr ağının seçlen parametreler : Katman sayısı : 3 Katmanlardak (grş, ara, çıkış) nöron sayısı : 51, 5, 6 Öğrenme algortması: Uyarlamalı öğrenme oranlı geryayınım Öğrenme oranı :.8 Momentum katsayısı :.98 Toplam mutlak hata :.5 Etknleştrme fonksyonu : Tanjant sgmod. Frstly, mult layer neural network was used for classfcaton stage of the developed method (-5). Input-output of the used classfcaton s showed at Fgure 8. The selected parameters of used artfcal neural network: Layer number: 3 euron number of Layers (nput, hdden, output): 51, 5, 6 Learnng algorthm: Adaptve learnng rate back propagaton Learnng rate:.8 Momentum coeffcent:.98 Mean square error:.5 Actvaton Functon: Tangent sgmod.

9 An Intellgent Target Recognton System / Darbel Radar Sstemlernde Gelştrlen. 67 w (1) w () w (3) w (4) w (5) w (6) Karar uzayı Decson space Yapay Snr Ağı / Artfcal eural etwork x 1 x x 3 x 51 Özellk uzayı Feature space Perodogram Spektral Güç Yoğunluğu Spectral power densty of Perodogram Fgure 8. Par of output-nput of classfcaton system Şekl-8. Sınıflandırıcı sstemnn grş/çıkış kls Burada karar uzayı; küçük metal plaka, büyük metal plaka, pleksglass plaka, köşel yansıtıcı, küre ve slndr hedeflernden oluşmaktadır. Şekl 6' da gösterlen darbel radar alıcısından elde edlen şaretlere gelştrlen özellk çıkarma algortması uygulanmıştır. Elde edlen özellkler yapay snr ağına uygulanarak sınıflandırıcının eğtm sağlanmıştır. Br örüntü tanıma sınıflandırıcısından beklenen, özellk uzayındak her br gurup özellk çn ayrım fonksyonlarını oluşturmasıdır (7-9). Bu bağlamda, her br hedef nesne çn kullanılan 1 adet şaret örüntüsü le sınıflandırıcı test edlmş olup, gelştrlen yöntem le elde edlen özellklern yapay snr ağı sınıflandırıcısı tarafından doğru br şeklde ayırt edleblmelernn ortalama yüzdeler Çzelge 1'de verlmştr. Yapay snr ağının hedef tanımadak başarımının yüzde olarak hesaplanmasında her br hedef çn 1 adet gürültülü test vers kullanılmıştır. Bu gürültülü test verlern elde etmek amacıyla Gauss beyaz gürültüsü kullanılmıştır. Bu gürültü denklem Denklem 6 da verlmştr. Hundred nosy test data for each of target were used for target recognton achevement of used neural network. Gauss whte nose (Equaton 6) was used for obtan these nosy test data. SR ratos of ths Gauss whte noses were changed 1,, 3, 4 respectvely (5-6). Outputs of ths artfcal neural network classfer formed from a decson space = {small metal plaque, large metal plaque, Plexglas plaque, corner reflector, sphere, cylnder} that represents sx numbers dfferent real radar targets. σ s c = [6] SR /1 σ 1 w Burada, c gürültü ölçekleme sabt, σ s snyal varyansı, σ w gürültü varyansı, SR snyal / gürültü oranıdır. Bu denklem kullanılarak Gauss beyaz gürültü elde etmek amacıyla SR oranı sırasıyla 1,, 3, 4 şeklnde değştrlmştr. Elde edlen gürültülü test verler sırasıyla kullanılan yapay snr ağları ve uyarlamalı ağ tabanlı bulanık çıkarım sstem sınıflandırıcılarının sınıflandırma başarımlarını denemek amacıyla kullanılmıştır. σ s c = [6] SR /1 σ w1 There, σ s s sgnal varance, σ w s nose varance, SR s sgnal / nose rato, c s nose scale constant (7-9). The obtaned classfcaton performance results of the A classfer are gven on Table 1.

10 68 G.U. J. Sc., 18():59-7 (5)/ Engn AVCI*,İbrahm TÜRKOĞLU, Mustafa POYRAZ Table 1. Achevement of A classfer (%) Çzelge 1. Yapay Snr Ağı Sınıflandırıcının Başarımı (%) Target Type/ Hedef esne Small metal plaque/ Küçük Metal Plaka Large metal plaque/ Büyük Metal Plaka Plexglas plaque/ Pleksglass Plaka Corner reflector/ Köşel Yansıtıcı Sphere/ Küre Cylnder/ Slndr Small metal plaque/ Küçük Metal Plaka Large metal plaque/ Büyük Metal Plaka Plexglas plaque/ Pleksglass Plaka Corner reflector/ Köşel Yansıtıcı Sphere/ Küre Cylnder/ Slndr 3.. Uyarlamalı Ağ Tabanlı Bulanık Çıkarım Sstem Sınıflandırıcısı AFIS (Adaptve etwork Based Fuzzy Inference System) n, yapısında hem yapay snr ağları hem de bulanık mantık kullanılır (3-3). Yapı bakımından AFIS, bulanık çıkarım sstemndek eğer-se kuralları ve grş çıkış blg çftlernden oluşur. Ancak sstem eğtmnde yapay snr ağı öğrenme algortmaları kullanılır. Burada AFIS yapısını bast br şeklde anlatablmek çn örnek olarak k grşl ve tek çıkışlı br AFIS yapısı verlmştr. Bu AFIS yapısı aşağıda da görüldüğü gb 5 katmandan oluşmaktadır. Burada x ve y grş, z se çıkış olarak alınırsa temel kural yapısı şu şeklde yazılablr: Eğer x A 1 ve y B 1 se f 1 = p 1 x + q 1 y + r 1 Burada p, q ve r lneer çıkış parametrelerdr. A ve B AFIS n grş üyelk fonksyonlarıdır. İk grşl ve br çıkışlı br AFIS n temel yapısı Şekl 9 da görülmektedr. Bu yapı, 5 katman ve 9 adet eğer-se kuralı kullanılarak oluşturulmuştur: 1.Katman: Bu katmandak hücre sayısı, k grş ve bu k grşn her brne üç üyelk fonksyonu tanımlandığına göre altı adettr (=6 dır). Buna göre, Adaptve-etwork-Based Fuzzy Inference System Both artfcal neural network and fuzzy logc are used n AFIS's archtecture. AFIS s conssted of f-then rules and couples of nput-output, for AFIS (Adaptve- etwork-based Fuzzy Inference System ) tranng s used learnng algorthms of neural network (3-3). For smplcty, we assume the fuzzy nference system under consderaton has two nputs (x and y) and one output (z). For a frst order Sugeno fuzzy model, a typcal rule set wth base fuzzy f-then rules can be expressed as If x A 1 ve y B 1 then f 1 = p 1 x + q 1 y + r 1 Where, p, r, q are lnear output parameters. The AFIS s archtecture whch has two nputs and one output s showed n Fgure 9. Ths archtecture s formed by usng fve layer and nne f-then rules: Layer-1: Every node n ths layer s a square node wth a node functon. O 1, =µ A (x), =1,,3 çn O 1, =µ B-3 (y), =4,5,6 çn [8] Burada x ve y grşlerdr. Bu katmanın çıkışı kuralların varsayım (eğer) kısımlarının üyelk fonksyonlarına olan üyelk derecelerdr. Kullanılan üyelk fonksyonu Denklem 9 da verlmştr. Buradan da görüldüğü gb üyelk fonksyonu olarak Gauss üyelk fonksyonu kullanılmıştır. µ A (x),µ B-3 (y)= exp(( (x c ) /(a )) ) [9] Burada, x ve y grş, c Gauss üyelk fonksyonu merkez ve a Gauss üyelk fonksyonu genşlğn fade eder. O 1, =µ A (x), for =1,,3 O 1, =µ B-3 (y), for =4,5,6 [8] Where x and y are nputs to node, and A, B are lngustc label assocated wth ths node functon. In order words, O 1, s the membershp functon of A and B. Usually we choose µ A (x) and µ B (y) to be bell-shaped wth maxmum equal to 1 and mnmum equal to, such as µ A (x),µ B-3 (y)= exp(( (x c ) /(a )) ) [9] Where a, c s the parameter set. These parameters n ths layer are referred to as premse parameters.

11 An Intellgent Target Recognton System / Darbel Radar Sstemlernde Gelştrlen. 69. Katman: Burada kuralların kesnlk dereceler cebrsel çarpım kullanılarak bulunur (Denklem 1). O, =w =µ A (x)*µ B (y), =1,,3,.,9 [1] Buradak O sembolü se her br katman çıkışlarını göstermektedr. 3. Katman: Burada kuralların normalzasyon şlem yapılmaktadır (Denklem 11). O 3, = w =w /(w 1 +w +..+w 9 ), =1,,3,.,9 [11] 4. Katman: Bu katmanda normalze edlmş her br kural kendne at çıkış fonksyonu le çarpılır (Denklem 1). O 4, = w *f =w *(p x+q y+r ) [1] Buradak p, q ve r lneer parametreler sonuç parametreler olarak adlandırılır. 5. Katman: 4. Katman çıkışlarının toplanarak AFIS çıkışının sayısal değernn bulunduğu kısımdır. O 5, =toplam çıkış = wf = wf w [13] Şekl 9 da k grşl ve tek çıkışlı AFIS n 5 adet katmanı verlmştr. Layer-: Every note n ths layer s a crcle node labelled Π whch multples the ncomng sgnals and sends the product out. For nstance, O, = w = µ A (x).µ B-3 (y), =1,, 3,.,9 [1] Each node output represents the frng strength of a rule. (In fact, other T-norm operators that performs generalzed AD can be used as the node functon n ths layer). Layer-3: Every node n ths layer s a crcle node labelled. The th node calculates the rato of the th rules frng strength to the sum of all rule s frng strengths: O 3, = w =w /(w 1 +w + +w 9 ), =1,,3,.,9 [11] Layer-4: Every node n ths layer s a square node wth a node functon O 4, = w.f = w.(p x + q y + r ), =1,,3,.,9 [1] Where, w s the output of layer 3, and {p, q, r} s the parameter set. Parameters n ths layer wll be referred to as consequent parameters. Layer-5: The sngle node n ths layer s a crcle node labelled that computes the overall output as the summaton of all ncomng sgnals: O 5, = overall output = wf = wf w [13] 4. Katman Layer-4 1.Katman Layer-1.Katman Layer- 3.Katman Layer-3 w1 w1 x y x y A 1 A A 3 B 1 B B 3 w w 3 w 4 w 5 w 6 w 7 w 8 w 1 * f 1 w 9 * f 9 5.Katman Layer-5 f w 9 Fgure 9. AFIS archtecture of -nputs and 9-rules. Şekl 9. grşl 9 kurallı br AFIS sınıflandırıcı yapısı x y

12 7 G.U. J. Sc., 18():59-7 (5)/ Engn AVCI*,İbrahm TÜRKOĞLU, Mustafa POYRAZ Bu 5 katmandan oluşan br AFIS sınıflandırıcısının kullanımı Şekl 1 da görülmektedr. Bölüm de ayrıntıları verlen özellk çıkarma yöntem le elde edlen eğtm verler AFIS sınıflandırıcının grşne verlmştr. AFIS n çıkışına se Bölüm.1 de yapay snr ağları sınıflandırıcısı çıkışına da verlen Karar Uzayı = {Küçük metal plaka, Büyük metal plaka, Pleksglass plaka, Köşel yansıtıcı, Küre, Slndr} verlmştr. Şekl 1 da se AFIS sınıflandırıcı le sınıflandırma blok dyagramı görülmektedr. Usng of AFIS n ths applcaton s showed at Fgure 1. x(t) y(t) AFIS sınıflandırıcı AFIS classfer T(t) z -1 Fgure 1. Block dagram of the classfcaton wth AFIS classfer Şekl 1. AFIS Sınıflandırıcı İle Sınıflandırma Blok Dyagramı Grş eğtm verler le eğtlen AFIS sınıflandırıcı Bölüm.1 de yapay snr ağı sınıflandırıcısının test edldğ, her br hedef çn Denklem 7 kullanılarak elde edlen 1 adet gürültülü test vers le test edlerek sınıflandırma performansı yüzde olarak belrlenmştr. Elde edlen sonuçlar Çzelge de verlmştr. Hundred nosy test data for each of target were used for target recognton achevement of used AFIS. Gauss whte nose (Equaton 6) was used for obtan these nosy test data. SR ratos of ths Gauss whte noses were changed 1,, 3, 4 respectvely (5-6). Outputs of ths artfcal neural network classfer formed from a decson space = {small metal plaque, large metal plaque, Plexglas plaque, corner reflector, sphere, cylnder} that represents sx numbers dfferent real radar targets. The obtaned classfcaton performance results of the AFIS classfer are gven on Table. Table. Achevement of AFIS classfer (%) Çzelge. AFIS Sınıflandırıcının Başarımı (%) Target Type/ Hedef esne Small metal plaque/ Küçük Metal Plaka Large metal plaque/ Büyük Metal Plaka Plexglas plaque/ Pleksglass Plaka Corner reflector/ Köşel Yansıtıcı Sphere/ Küre Cylnder/ Slndr Small metal plaque/ Küçük Metal Plaka Large metal plaque/ Büyük Metal Plaka Plexglas plaque/ Pleksglass Plaka Corner reflector/ Köşel Yansıtıcı Sphere/ Küre Cylnder/ Slndr 4. SOUÇ VE DEĞERLEDİRME Gelştrlen özellk çıkarma yöntem, darbel radar şaretlerne uygulanarak %1 doğru br şeklde ayrım fonksyonlarının oluşması sırasıyla yapay snr ağı ve uyarlamalı ağ tabanlı bulanık çıkarım sstem sınıflandırıcıları aracılığı le sağlanmıştır. Ayrıca Çzelge RESULTS AD COCLUSIOS Improved feature extracton method was appled to pulsed radar sgnals, and clear dfferences among dfferentaton percents. These sgns have been descrbed how the extracted from natural nputs are effectve and powerful. The dfferentaton functon at the decson

13 An Intellgent Target Recognton System / Darbel Radar Sstemlernde Gelştrlen ve Çzelge de de görülebleceğ üzere, ayrım fonksyonları arasında oldukça belrgn farklar olduğu tanıma yüzdelernden anlaşılmaktadır. Bu göstergeler doğal grşlerden çıkarılan özellklern ne kadar etkl ve güçlü olduğunu betmlemektedr. Yne sstemn karar uzayındak ayrım fonksyonlarının çok belrgn oluşu, özellk vektörü çn seçlen özellklern başka br şleme gerek kalmadan sstem en y br bçmde özetledğn ve seçlen özellklern güvenrllğnn spatı olmakla brlkte sınıflandırıcı olarak yapay snr ağının veya uyarlamalı ağ tabanlı bulanık çıkarım sstemnn kullanımı ssteme öğrenme ve öğrendklernden karar çıkarma özellğ katmaktadır. Bununla brlkte yapay snr ağı sınıflandırıcısı le uyarlamalı ağ tabanlı bulanık çıkarım sstem sınıflandırıcısı arasındak en büyük farkın yapı bakımından yapay snr ağı sınıflandırıcısına göre daha karmaşık olan uyarlamalı ağ tabanlı bulanık çıkarım sstem sınıflandırıcısının eğtm aşamasının yapay snr ağı sınıflandırıcısı eğtmne göre braz daha yavaş olduğudur. Buna karşın tanıma performansı bakımından Çzelge 1 ve Çzelge den de görülebleceğ gb AFIS n YSA (Yapay Snr Ağı) ya göre çok az br üstünlüğünden söz edleblr. Bu yöntemler sayesnde gerçekleştrleblecek bast yapılı akıllı tanı sstemler, çok genş br sahada uygulama alanı bulablr. İlerde bu alanda yapılablecek çalışmalarda, özellk çıkarımına çevre ve gürültüden daha az etklenen kararlı br yapı kazandırılmasıyla, radar sstemlernde hedef kmlğ hakkında blg ednme çalışmaları pratk şartlar altında kullanılablecektr. space of the system s very clear. Therefore the features whch are selected for feature vector s summarzed very well wthout usng another operatons, and yet t proves the relablty of the selected features as a classfer, the use of AFIS add the features of the learnng and the reachng a decson to the system. However the most mportant dfference between A classfer and AFIS classfer s that the tranng stage of the AFIS system classfer s shower than the A classfer. However from the pont of the vew of recognton performance, we can menton just a lttle superorty of AFIS than A classfer (Table 1 and Table ). In ths way the basc bult ntellgent dagnoss systems are used n a very bg area. At the future studyng about ths area, f one can be acqured a structure about feature extracton whch s less effected from the envronment and nose, the effort of the gettng nformaton from the at the practcal condtons may be used at the radar system about the target dentfy. KAYAKLAR/ REFERECES 1. Ahern J., Delsle G. Y., etc. Radar, Lab-Volt Ltd., vol. 1, Canada, (1989).. Madrd J.J. M., Corredera J. R. C., Vela G. M., A neural network approach to Doppler-based target classfcaton, Radar 9. Internatonal Conference, Brghton, England, , (199). 3. Swatnck Z., Semklo R., The artfcal ntellgence tools utlzaton n radar sgnal processng, 1th Internatonal Conference on Mcrowaves and Radar (MIKO '98), Vol. 3, Krakow, Poland, , (1998). 4. Jakubak A., Arabas J., Grabczak K., etc., Radar clutter classfcaton usng Kohonen neural network, Radar 97 (Conf. Publ. o. 449), Ednburgh, UK, , (1997). 5. Tang B., Jang W., Ke Y., Radar sgnal classfcaton by projecton onto wavelet packet subspaces, CIE Internatonal Conference of Radar Proceedngs, Bejng, Chna, 14 16, (1996). 6. Beastall W. D., Recognton of radar sgnals by neural network, Frst IEE Internatonal Conference on Artfcal eural etworks, (Conf. Publ. o. 313), London, UK, , (1989). 7. Applcaton of pattern recognton technques for early warnng radar, asa Techncal Reports, AD-A99735, Mar 9, (1995). 8. Guangy C., Applcatons of wavelet transforms n pattern recognton and de-nosng, Concorda Unversty (Canada), (1999). 9. Sowelam S.M., Tewfk A.H., Waveform selecton n radar target classfcaton, IEEE Transactons on Informaton Theory, Vol. 46, , (). 1. Kempen L.V., Sahl H., yssen E., etc., Sgnal processng and pattern recognton methods for radar AP mne detecton and dentfcaton, Second Internatonal Conference on the Detecton of Abandoned Land Mnes, (Conf. Publ. o. 458), Ednburg, UK, 81 85, (1998).

14 7 G.U. J. Sc., 18():59-7 (5)/ Engn AVCI*,İbrahm TÜRKOĞLU, Mustafa POYRAZ 11. oone G.P., A neural approach to automatc pulse repetton nterval modulaton recognton, Informaton Decson and Control, IDC 99 Proceedngs, Adelade, Australa, 13-18, (1999). 1. Zyweck A., Bogner R.E, Radar target recognton usng range profles, IEEE Internatonal Conference on Acoustcs, Speech, and Sgnal Processng, ICASSP-94., vol., Adelade, Australa, II/373 -II/376, (1994). 13. Roome S.J., Classfcaton of radar sgnals n modulaton doman, Electroncs Letters, vol.8, 74 75, (199). 14. Lu J., Gao S., Luo Z.Q., etc., The mnmum descrpton length crteron appled to emtter number detecton and pulse classfcaton, Statstcal Sgnal and Array Processng, Proceedngs., nth IEEE SP Workshop, Portland, Oregon, USA, , (1998). 15. Rchards M. A., Fundamentals of Radar Sgnal Processng, Georga Insttute of Technology, (). 16. Ahern J., Delsle G. Y., etc. Radar, Lab-Volt Ltd., vol., Canada, (199). 17. Rothe H., Approaches to Pattern Recognton, Advanced Pattern Recognton Technques, ATO-RTO Lecture Seres 14, Lsbon Portugal, 1-1, 1-9. (1998). 18. Duda R.O., Hart P.E., Pattern Classfcaton and Scene Analyss, Stanford Research Insttute, (1989). 19. Bshop C.M., eural etworks for Pattern Recognton, Clarendon Press, Oxford, (1996).. Kl D.H., Shn F.B., Pattern Recognton and Predcton wth Applcatons to Sgnal Characterzaton, AIP Press, USA, (1996). 1. Turkoglu, I., Automatc Target Dstance Recognton by Usng Contnuous Wave Radar Doppler Sgnals and Artfcal eural etworks, DAUM, 1, 8-87, Elazg, ().. Turkoglu, I., An Intellgent Pattern Recognton for on-statonary Sgnals Based on The Tme Frequency Entropes, PhD Thess, Frat Unversty Graduate School of atural and Appled Scences, Elazg, 4-47, (). 3. Percval D. B., Walden A. T., Spectral analyss for physcal applcatons:multtaper and conventonal unvarate technques, Cambrdge Unversty Press., ew York (1993). 4. Ln C. T., Lee C.S.G., eural Fuzzy Systems, Prentce-Hall, (1996). 5. Zurada, M.J., Introducton to Artfcal eural Systems, West Publshng Company Inc., ew York, (199). 6. Turkoglu, I., Arslan A., Power spectrum of the AR model and feature extracton method based on artfcal neural network for target classfcaton, Gaz Unversty, Techncal Educaton Faculty, Journal of Polytechnc, 5(), 11-17, May, (). 7. Kara S., Doppler chazı ve autoregresf spektral analz metoduyla mtral ve trküspt kapaklardak kan akışının ncelenmes, Doktora tez, Ercyes Ünverstes Fen Blmler Ensttüsü, 15-, (1994). 8. Yüksel M. E., Ultrasonk Doppler İşaretlernn Blgsayar Destekl Analz, Y. Lsans tez, Ercyes Ünverstes Fen Blmler Ensttüsü, 5-43, (1993). 9. Turkoglu I., Arslan A., Optmsaton of the Performance of eural etwork Based Pattern Recognton Classfers wth Dstrbuted Systems, IEEE Computer Socety, Internatonal Conference on Parallel and Dstrbuted Systems (ICPADS 1),,Kyong Ju, Korea, (1). 3. Kosko, B., eural etworks and Fuzzy Systems, A Dynamcal Systems Approach, Englewood Cffs., J: Prentce Hall, (1991). 31. Jang, J. S. R., Sun, C. T., euro-fuzzy Modelng and Control, Proceedngs of the IEEE, vol. 83, o. 3, (1995). 3. Jang, J. S. R., May., AFIS: Adaptve network-based fuzzy nference systems, IEEE Trans. Syst., Man. and Cybern., vol. 3, , (1993). Receved/ Gelş Tarh: Accepted/Kabul Tarh:.1.4

DARBELİ RADARLARDA HEDEF SINIFLAMA İÇİN AR MODELİNİN GÜÇ SPEKTRUMU VE YAPAY SİNİR AĞI TEMELLİ ÖZELLİK ÇIKARMA YÖNTEMİ ÖZET

DARBELİ RADARLARDA HEDEF SINIFLAMA İÇİN AR MODELİNİN GÜÇ SPEKTRUMU VE YAPAY SİNİR AĞI TEMELLİ ÖZELLİK ÇIKARMA YÖNTEMİ ÖZET Polteknk Dergs Journal of Polytechnc Clt: Sayı: s. 11-17, Vol: No: pp. 11-17, DARBELİ RADARLARDA HEDEF SINIFLAMA İÇİN AR MODELİNİN GÜÇ SPEKTRUMU VE YAPAY SİNİR AĞI TEMELLİ ÖZELLİK ÇIKARMA YÖNTEMİ İbrahm

Detaylı

a IIR süzgeç katsayıları ve N ( M) de = s 1 (3) 3. GÜRÜLTÜ GİDERİMİ UYGULAMASI

a IIR süzgeç katsayıları ve N ( M) de = s 1 (3) 3. GÜRÜLTÜ GİDERİMİ UYGULAMASI Fırat Ünverstes-Elazığ MİTRAL KAPAK İŞARETİ ÜZERİNDEKİ ANATOMİK VE ELEKTRONİK GÜRÜLTÜLERİN ABC ALGORİTMASI İLE TASARLANAN IIR SÜZGEÇLERLE SÜZÜLMESİ N. Karaboğa 1, E. Uzunhsarcıklı, F.Latfoğlu 3, T. Koza

Detaylı

EMG İşaretlerinin K-Ortalama Algoritması Kullanılarak Öbekleştirilmesi. EMG Signal Analysis Using K-Means Clustering

EMG İşaretlerinin K-Ortalama Algoritması Kullanılarak Öbekleştirilmesi. EMG Signal Analysis Using K-Means Clustering KSÜ Mühendslk Blmler Dergs, (), 9 5 KSU Journal of Engneerng Scences, (), 9 EMG İşaretlernn K-Ortalama Algortması Kullanılarak Öbekleştrlmes Mücahd Günay, Ahmet ALKA, KSÜ Mühendslk-Mmarlık Fakültes Elektrk-Elektronk

Detaylı

Bulanık Mantık ile Hesaplanan Geoid Yüksekliğine Nokta Yüksekliklerinin Etkisi

Bulanık Mantık ile Hesaplanan Geoid Yüksekliğine Nokta Yüksekliklerinin Etkisi Harta Teknolojler Elektronk Dergs Clt: 5, No: 1, 2013 (61-67) Electronc Journal of Map Technologes Vol: 5, No: 1, 2013 (61-67) TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR www.teknolojkarastrmalar.com e-issn: 1309-3983 Makale

Detaylı

ARAŞTIRMA MAKALESİ/RESEARCH ARTICLE TEK ÇARPIMSAL SİNİR HÜCRELİ YAPAY SİNİR AĞI MODELİNİN EĞİTİMİ İÇİN ABC VE BP YÖNTEMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI ÖZ

ARAŞTIRMA MAKALESİ/RESEARCH ARTICLE TEK ÇARPIMSAL SİNİR HÜCRELİ YAPAY SİNİR AĞI MODELİNİN EĞİTİMİ İÇİN ABC VE BP YÖNTEMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI ÖZ ANADOLU ÜNİVERSİTESİ Blm ve Teknoloj Dergs A-Uygulamalı Blmler ve Mühendslk Clt: 14 Sayı: 3 013 Sayfa: 315-38 ARAŞTIRMA MAKALESİ/RESEARCH ARTICLE Faruk ALPASLAN 1, Erol EĞRİOĞLU 1, Çağdaş Hakan ALADAĞ,

Detaylı

Deney No: 2. Sıvı Seviye Kontrol Deneyi. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Dijital Kontrol Laboratuvar Deney Föyü Deneyin Amacı

Deney No: 2. Sıvı Seviye Kontrol Deneyi. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Dijital Kontrol Laboratuvar Deney Föyü Deneyin Amacı SRY ÜNİVERSİESİ Djtal ontrol Laboratuvar Deney Föyü Deney No: 2 Sıvı Sevye ontrol Deney 2.. Deneyn macı Bu deneyn amacı, doğrusal olmayan sıvı sevye sstemnn belrlenen br çalışma noktası cvarında doğrusallaştırılmış

Detaylı

Tuğla Duvardaki ve Tesisattaki Isı Kaybının Yapay Sinir Ağları İle Belirlenmesi

Tuğla Duvardaki ve Tesisattaki Isı Kaybının Yapay Sinir Ağları İle Belirlenmesi Fırat Ünv. Fen ve Müh. Bl. Der. Scence and Eng. J of Fırat Unv. 18 (1), 133-141, 2006 18 (1), 133-141, 2006 Tuğla Duvardak ve Tessattak Isı Kaybının Yapay Snr Ağları İle Belrlenmes Ömer KELEŞOĞLU ve Adem

Detaylı

TRİSTÖR VE TRİYAK HARMONİKLERİNİN 3 BOYUTLU GÖSTERİMİ VE TOPLAM HARMONİK BOZUNUMA EĞRİ UYDURMA

TRİSTÖR VE TRİYAK HARMONİKLERİNİN 3 BOYUTLU GÖSTERİMİ VE TOPLAM HARMONİK BOZUNUMA EĞRİ UYDURMA PAMUKKALE ÜNİ VERSİ TESİ MÜHENDİ SLİ K FAKÜLTESİ PAMUKKALE UNIVERSITY ENGINEERING COLLEGE MÜHENDİ SLİ K BİL İ MLERİ DERGİ S İ JOURNAL OF ENGINEERING SCIENCES YIL CİLT SAYI SAYFA : : : : 5- TRİSTÖR VE TRİYAK

Detaylı

Meteorolojik Verilerin Yapay Sinir Ağları Đle Modellenmesi

Meteorolojik Verilerin Yapay Sinir Ağları Đle Modellenmesi KSÜ Fen ve Mühendslk Dergs, 10(1), 2007 148 KSU Journal of Scence and Engneerng, 10(1), 2007 Meteorolojk Verlern Yapay Snr Ağları Đle Modellenmes Kemal ATĐK 1, Emrah DENĐZ 1, Enver YILDIZ 2 1 ZKÜ. Karabük

Detaylı

GÜÇ KALİTESİNDEKİ BOZULMA TÜRLERİNİN SINIFLANDIRILMASI İÇİN BİR ÖRÜNTÜ TANIMA YAKLAŞIMI

GÜÇ KALİTESİNDEKİ BOZULMA TÜRLERİNİN SINIFLANDIRILMASI İÇİN BİR ÖRÜNTÜ TANIMA YAKLAŞIMI Gaz Ünv. Müh. Mm. Fak. Der.. Fac. Eng. Arch. Gaz Unv. Clt 6, No 1, 41-56, 011 Vol 6, No 1, 41-56, 011 GÜÇ KALİESİNDEKİ BOZULMA ÜRLERİNİN SINIFLANDIRILMASI İÇİN BİR ÖRÜNÜ ANIMA YAKLAŞIMI Murat UYAR, Selçuk

Detaylı

STANDART VE HİBRİD YAPILAR KULLANARAK YAPAY SİNİR AĞLARI İLE İMZA TANIMA

STANDART VE HİBRİD YAPILAR KULLANARAK YAPAY SİNİR AĞLARI İLE İMZA TANIMA STANDART VE HİBRİD YAPILAR KULLANARAK YAPAY SİNİR AĞLARI İLE İMZA TANIMA Canan ŞENOL Tülay YILDIRIM Kadr Has Ünverstes, Elektronk Mühendslğ Bölümü, 3430, Cbal, Fath-İstanbul Yıldız Teknk Ünverstes, Elektronk

Detaylı

Yapay Sinir Ağı ve Bulanık-Yapay Sinir Ağı Yöntemleri Kullanılarak Tava Buharlaşma Tahmini

Yapay Sinir Ağı ve Bulanık-Yapay Sinir Ağı Yöntemleri Kullanılarak Tava Buharlaşma Tahmini Tarım Blmler Araştırma Dergs 3 (): 45-5, 00 ISSN: 308-3945, E-ISSN: 308-07X, www.nobel.gen.tr Yapay Snr Ağı ve Bulanık-Yapay Snr Ağı Yöntemler Kullanılarak Tava Buharlaşma Tahmn Özgür KIŞI Selcan AFŞA

Detaylı

SİLİS DUMANI KATKILI BETONLARIN ÇARPMA DAYANIMININ YAPAY SİNİR AĞI İLE BELİRLENMESİ

SİLİS DUMANI KATKILI BETONLARIN ÇARPMA DAYANIMININ YAPAY SİNİR AĞI İLE BELİRLENMESİ ISSN:1306-3111 e-journal of New World Scences Academy 2008, Volume: 3, Number: 1 Artcle Number: A0046 NATURAL AND APPLIED SCIENCES CIVIL ENGINEERING Receved: June 2007 Accepted: December 2007 2008 www.newwsa.com

Detaylı

Metin Madenciliği ile Soru Cevaplama Sistemi

Metin Madenciliği ile Soru Cevaplama Sistemi Metn Madenclğ le Soru Cevaplama Sstem Sevnç İlhan 1, Nevchan Duru 2, Şenol Karagöz 3, Merve Sağır 4 1 Mühendslk Fakültes Blgsayar Mühendslğ Bölümü Kocael Ünverstes slhan@kocael.edu.tr, nduru@kocael.edu.tr,

Detaylı

PROJE SEÇİMİ VE KAYNAK PLANLAMASI İÇİN BİR ALGORİTMA AN ALGORITHM FOR PROJECT SELECTION AND RESOURCE PLANNING

PROJE SEÇİMİ VE KAYNAK PLANLAMASI İÇİN BİR ALGORİTMA AN ALGORITHM FOR PROJECT SELECTION AND RESOURCE PLANNING Dokuz Eylül Ünverstes Sosyal Blmler Ensttüsü Dergs Clt 3, Sayı:2, 2001 PROJE SEÇİMİ VE KAYAK PLALAMASI İÇİ BİR ALGORİTMA lgün MORALI 1 C. Cengz ÇELİKOĞLU 2 ÖZ Kaynak tahss problemler koşullara bağlı olarak

Detaylı

Deprem Tepkisinin Sayısal Metotlar ile Değerlendirilmesi (Newmark-Beta Metodu) Deprem Mühendisliğine Giriş Dersi Doç. Dr.

Deprem Tepkisinin Sayısal Metotlar ile Değerlendirilmesi (Newmark-Beta Metodu) Deprem Mühendisliğine Giriş Dersi Doç. Dr. Deprem Tepksnn Sayısal Metotlar le Değerlendrlmes (Newmark-Beta Metodu) Sunum Anahat Grş Sayısal Metotlar Motvasyon Tahrk Fonksyonunun Parçalı Lneer Interpolasyonu (Pecewse Lnear Interpolaton of Exctaton

Detaylı

CuEEG: EEG Verilerinin Hızlı İşlenmesi için GPU Tabanlı Bir Yaklaşım CuEEG: A GPU-Based Approach for Fast Processing of EEG Data

CuEEG: EEG Verilerinin Hızlı İşlenmesi için GPU Tabanlı Bir Yaklaşım CuEEG: A GPU-Based Approach for Fast Processing of EEG Data ELECO '212 Elektrk - Elektronk ve Blgsayar Mühendslğ Sempozyumu, 29 Kasım - 1 Aralık 212, Bursa CuEEG: EEG Verlernn Hızlı İşlenmes çn GPU Tabanlı Br Yaklaşım CuEEG: A GPU-Based Approach for Fast Processng

Detaylı

Kamuflaj Tespiti için Hiperspektral Görüntüleme Hyperspectral Imaging for Camouflage Detection

Kamuflaj Tespiti için Hiperspektral Görüntüleme Hyperspectral Imaging for Camouflage Detection Karaca A. C., Ertürk A., Güllü M. K., Elmas M., Ertürk S., Kamuflaj Tespt çn Hperspektral Görüntüleme, Clt 3, Sayı 5, Syf 35-39, Hazran 2013 SAVTEK Makales Kamuflaj Tespt çn Hperspektral Görüntüleme Hyperspectral

Detaylı

Sinirsel Bulanık Sistemler İle Trafik Gürültüsünün Tahmini

Sinirsel Bulanık Sistemler İle Trafik Gürültüsünün Tahmini Snrsel Bulanık Sstemler İle Trafk Gürültüsünün Tahmn Ahmet Tortum Yrd. Doç. Dr.,Atatürk Ünverstes,Mühendslk Fakültes,İnşaat Bölümü,Erzurum E-posta : atortum@ataun.edu.tr Yasn Çodur Arş.Gör., Atatürk Ünverstes,Mühendslk

Detaylı

5.3. Tekne Yüzeylerinin Matematiksel Temsili

5.3. Tekne Yüzeylerinin Matematiksel Temsili 5.3. Tekne Yüzeylernn atematksel Temsl atematksel yüzey temslnde lk öneml çalışmalar Coons (53) tarafından gerçekleştrlmştr. Ferguson yüzeylernn gelştrlmş hal olan Coons yüzeylernde tüm sınır eğrler çn

Detaylı

Fırat Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Bölümü, ELAZIĞ

Fırat Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Bölümü, ELAZIĞ GENETİK ALGORİTMA İLE PARAMETRELERİ OPTİMİZE EDİLMİŞ AĞ TABANLI BULANIK DENETİM SİSTEMİNİN SİSMİK İZOLASYONA UYGULANMASI VE MATLAB İLE SİMÜLASYONU Doç Dr. Hasan ALLİ ve Arş. Gör. Oğuz YAKUT Fırat Ünverstes,

Detaylı

4.5. SOĞUTMA KULELERİNİN BOYUTLANDIRILMASI İÇİN BİR ANALIZ

4.5. SOĞUTMA KULELERİNİN BOYUTLANDIRILMASI İÇİN BİR ANALIZ Ünsal M.; Varol, A.: Soğutma Kulelernn Boyutlandırılması İçn Br Kuramsal 8 Mayıs 990, S: 8-85, Adana 4.5. SOĞUTMA KULELERİNİN BOYUTLANDIRILMASI İÇİN BİR ANALIZ Asaf Varol Fırat Ünverstes, Teknk Eğtm Fakültes,

Detaylı

MATLAB GUI İLE DA MOTOR İÇİN PID DENETLEYİCİLİ ARAYÜZ TASARIMI INTERFACE DESING WITH PID CONTROLLER FOR DC MOTOR BY MATLAB GUI

MATLAB GUI İLE DA MOTOR İÇİN PID DENETLEYİCİLİ ARAYÜZ TASARIMI INTERFACE DESING WITH PID CONTROLLER FOR DC MOTOR BY MATLAB GUI İler Teknoloj Blmler Dergs Clt 2, Sayı 3, 10-18, 2013 Journal of Advanced Technology Scences Vol 2, No 3, 10-18, 2013 MATLAB GUI İLE DA MOTOR İÇİN PID DENETLEYİCİLİ ARAYÜZ TASARIMI M. Fath ÖZLÜK 1*, H.

Detaylı

Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi Pamukkale University Journal of Engineering Sciences

Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi Pamukkale University Journal of Engineering Sciences Pamukkale Ünverstes Mühendslk Blmler Dergs, Clt 0, Sayı 3, 04, Sayfalar 85-9 Pamukkale Ünverstes Mühendslk Blmler Dergs Pamukkale Unversty Journal of Engneerng Scences PREFABRİK ENDÜSTRİ YAPIARININ ARMONİ

Detaylı

Sera İklimlendirme Kontrolü İçin Etkin Bir Gömülü Sistem Tasarımı

Sera İklimlendirme Kontrolü İçin Etkin Bir Gömülü Sistem Tasarımı Sera İklmlendrme Kontrolü İçn Etkn Br Gömülü Sstem Tasarımı Nurullah Öztürk, Selçuk Ökdem, Serkan Öztürk Ercyes Ünverstes, Blgsayar Mühendslğ Bölümü, Kayser ozturk.nurullah@yahoo.com.tr,okdem@ercyes.edu.tr,

Detaylı

Makine Öğrenmesi 6. hafta

Makine Öğrenmesi 6. hafta Makne Öğrenmes 6. hafta Yapay Snr Ağlarına Grş Tek katmanlı YSA lar Algılayıcı (Perceptron) Aalne (Aaptve Lnear Elemen Byolojk Snr Hücres Byolojk snrler ört ana bölümen oluşmaktaır. Bunlar: Denrt, Akson,

Detaylı

PARABOLİK YOĞUNLUK FONKSİYONUNU KULLANARAK SEDİMANTER TEMEL DERİNLİKLERİNİN KESTİRİMİ

PARABOLİK YOĞUNLUK FONKSİYONUNU KULLANARAK SEDİMANTER TEMEL DERİNLİKLERİNİN KESTİRİMİ Uygulamalı Yerblmler Sayı: (Mayıs-Hazran ) -9 PARABOLİK YOĞUNLUK FONKSİYONUNU KULLANARAK SEDİMANTER TEMEL DERİNLİKLERİNİN KESTİRİMİ Estmaton of Sedmentary Basement Depths By Usng Parabolc Densty Functon

Detaylı

Bulanık-Sinir Ağı Yapısı İçin Yeni Bir Karma Yaklaşım

Bulanık-Sinir Ağı Yapısı İçin Yeni Bir Karma Yaklaşım Bulanık-Snr Ağı Yapısı İçn Yen Br Karma Yaklaşım Canan ŞENOL, Tülay YILDIRIM Mühendslk Fakültes, Elektronk Mühendslğ Bölümü Kadr Has Ünverstes canan@khas.edu.tr Elektrk-Elektronk Fakültes, Elektronk ve

Detaylı

ĐDEAL BĐR DC/DC BUCK DÖNÜŞTÜRÜCÜNÜN GENELLEŞTĐRĐLMĐŞ DURUM UZAY ORTALAMA METODU ĐLE MODELLENMESĐ

ĐDEAL BĐR DC/DC BUCK DÖNÜŞTÜRÜCÜNÜN GENELLEŞTĐRĐLMĐŞ DURUM UZAY ORTALAMA METODU ĐLE MODELLENMESĐ ĐDEA BĐR D/D BUK DÖNÜŞTÜRÜÜNÜN GENEEŞTĐRĐMĐŞ DURUM UZAY ORTAAMA METODU ĐE MODEENMESĐ Meral ATINAY Ayşe ERGÜN AMAÇ Ercüment KARAKAŞ 3,,3 Elektrk Eğtm Bölümü Teknk Eğtm Fakültes Kocael Ünerstes, 4, Anıtpark

Detaylı

( ) 3.1 Özet ve Motivasyon. v = G v v Operasyonel Amplifikatör (Op-Amp) Deneyin Amacı. deney 3

( ) 3.1 Özet ve Motivasyon. v = G v v Operasyonel Amplifikatör (Op-Amp) Deneyin Amacı. deney 3 Yıldız Teknk Ünverstes Elektrk Mühendslğ Bölümü Deneyn Amacı İşlemsel kuvvetlendrcnn çalışma prensbnn anlaşılması le çeştl OP AMP devrelernn uygulanması ve ncelenmes. Özet ve Motvasyon.. Operasyonel Amplfkatör

Detaylı

YÜKSEK FREKANSLI HABERLEÞME DEVRELERÝ ÝÇÝN, TOPLU - DAÐINIK, KARMA ELEMANLI ARABAÐLAÞIM MODELLERÝNÝN BÝLGÝSAYAR DESTEKLÝ TASARIMI

YÜKSEK FREKANSLI HABERLEÞME DEVRELERÝ ÝÇÝN, TOPLU - DAÐINIK, KARMA ELEMANLI ARABAÐLAÞIM MODELLERÝNÝN BÝLGÝSAYAR DESTEKLÝ TASARIMI ÝSTANBUL ÜNÝVERSÝTESÝ MÜENDÝSLÝK FAKÜLTESÝ ELEKTRÝK-ELEKTRONÝK DERGÝSÝ YIL CÝLT SAYI : 21-22 : 1 : 1 ( 32 4 ) YÜKSEK FREKANSLI ABERLEÞME DEVRELERÝ ÝÇÝN, TOPLU - DAÐINIK, KARMA ELEMANLI ARABAÐLAÞIM MODELLERÝNÝN

Detaylı

Soğutucu Akışkan Karışımlarının Kullanıldığı Soğutma Sistemlerinin Termoekonomik Optimizasyonu

Soğutucu Akışkan Karışımlarının Kullanıldığı Soğutma Sistemlerinin Termoekonomik Optimizasyonu Soğutucu Akışkan arışımlarının ullanıldığı Soğutma Sstemlernn ermoekonomk Optmzasyonu * 1 Hüseyn aya, 2 ehmet Özkaymak ve 3 rol Arcaklıoğlu 1 Bartın Ünverstes akne ühendslğ Bölümü, Bartın, ürkye 2 arabük

Detaylı

Saklı Markov Modeli Kullanarak Türkçe Konuşma Tanıma

Saklı Markov Modeli Kullanarak Türkçe Konuşma Tanıma Saklı Markov Model Kullanarak Türkçe Konuşma Tanıma Özlem Yakar, Rıfat Aşlıyan Adnan Menderes Ünverstes, Matematk Bölümü, Aydın ozlemyakar.34@gmal.com, raslyan@adu.edu.tr Özet: Konuşma tanıma, sesl fadelern

Detaylı

GRUPLARDA VE YARIGRUPLARDA ETKİNLİK(EFFICIENCY) The Efficiency Of Groups And Semigroups *

GRUPLARDA VE YARIGRUPLARDA ETKİNLİK(EFFICIENCY) The Efficiency Of Groups And Semigroups * GRUPLARDA VE YARIGRUPLARDA ETKİNLİK(EFFICIENCY The Effcency Of Groups And Semgroups * Özer CAN Matematk Ana Blm Dalı Blal VATANSEVER Matematk Ana Blm Dalı ÖZET Bu çalışmada öncelkle gruplarda, yarıgruplarda,

Detaylı

POLİNOMLARLA VE BULANIK MANTIK İLKELERİNE GÖRE GEOİT BELİRLEMENİN PRESİZYONA ETKİSİ

POLİNOMLARLA VE BULANIK MANTIK İLKELERİNE GÖRE GEOİT BELİRLEMENİN PRESİZYONA ETKİSİ TMMOB Harta ve Kadastro Mühendsler Odası 0. Türkye Harta Blmsel ve Teknk Kurultayı 8 Mart - Nsan 00, Ankara POLİNOMLARLA VE BULANIK MANTIK İLKELERİNE GÖRE GEOİT BELİRLEMENİN PRESİZONA ETKİSİ M. ılmaz,

Detaylı

Epilepside EEG Tabanlı Entropi Değişimleri

Epilepside EEG Tabanlı Entropi Değişimleri TURKMIA 9 Proceedngs 7 VI. Ulusal Tıp Blşm Kongres Bldrler ENMI Vol V No 1, 9 Eplepsde EEG Tabanlı Entrop Değşmler b c Serap 1 AYDINa,1, H.Melh SARAOĞLU, Sadık KARA a Elektrk-Elektronk Müh Böl, Ondokuz

Detaylı

Ege Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü Kontrol Sistemleri II Dersi Grup Adı: Sıvı Seviye Kontrol Deneyi.../..

Ege Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü Kontrol Sistemleri II Dersi Grup Adı: Sıvı Seviye Kontrol Deneyi.../.. Ege Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü Kontrol Sistemleri II Dersi Grup Adı: Sıvı Seviye Kontrol Deneyi.../../2015 KP Pompa akış sabiti 3.3 cm3/s/v DO1 Çıkış-1 in ağız çapı 0.635 cm DO2

Detaylı

Communication Theory

Communication Theory Communcaton Theory ENFORMASYON TEORİSİ KODLAMA Doç. Dr. Hakan Doğan ENFORMASYON DEYİMİ NEDEN KULLANILMIŞ? Kaynaklarn, kanalların,alıcıların blg karakterstklern ncelemek. Blgnn letmn optmze etmek çn İletmn

Detaylı

İki Serbestlik Dereceli KardanUygulamasının Kararlılaştırılması

İki Serbestlik Dereceli KardanUygulamasının Kararlılaştırılması İk Serbestlk Derecel KardanUygulamasının Kararlılaştırılması M.Şahn * M. T. Daş S.Çakıroğlu Z. Esen Roketsan A.Ş THK Unversty Roketsan A.Ş Roketsan A.Ş Ankara Ankara Ankara Ankara Özet Bu çalışmada, servo

Detaylı

BİRLEŞİK DALGACIK-SİNİR AĞI MODELİ YAKLAŞIMI İLE ELEKTRİK GÜÇ SİSTEMLERİNDE ARIZA SINIFLAMA

BİRLEŞİK DALGACIK-SİNİR AĞI MODELİ YAKLAŞIMI İLE ELEKTRİK GÜÇ SİSTEMLERİNDE ARIZA SINIFLAMA BİRLEŞİK DALGACIK-SİNİR AĞI MODELİ YAKLAŞIMI İLE ELEKTRİK GÜÇ SİSTEMLERİNDE ARIZA SINIFLAMA Oben DAĞ Canbolat UÇAK, Elektrk-Elektronk Mühendslğ Bölümü Mühendslk-Mmarlk Fakültes Yedtepe Ünverstes,, Erenköy,

Detaylı

ADJUSTED DURBIN RANK TEST FOR SENSITIVITY ANALYSIS IN BALANCED INCOMPLETE BLOCK DESIGN

ADJUSTED DURBIN RANK TEST FOR SENSITIVITY ANALYSIS IN BALANCED INCOMPLETE BLOCK DESIGN SAÜ Fen Edebyat Dergs (2010-I) F.GÖKPINAR v.d. DENGELİ TAMAMLANMAMIŞ BLOK TASARIMINDA, DUYUSAL ANALİZ İÇİN DÜZELTİLMİŞ DURBİN SIRA SAYILARI TESTİ Fkr GÖKPINAR*, Hülya BAYRAK, Dlşad YILDIZ ve Esra YİĞİT

Detaylı

Sürekli Olasılık Dağılım (Birikimli- Kümülatif)Fonksiyonu. Yrd. Doç. Dr. Tijen ÖVER ÖZÇELİK

Sürekli Olasılık Dağılım (Birikimli- Kümülatif)Fonksiyonu. Yrd. Doç. Dr. Tijen ÖVER ÖZÇELİK Sürekl Olasılık Dağılım Brkml- KümülatFonksyonu Yrd. Doç. Dr. Tjen ÖVER ÖZÇELİK tover@sakarya.edu.tr Sürekl olasılık onksyonları X değşken - ;+ aralığında tanımlanmış br sürekl rassal değşken olsun. Aşağıdak

Detaylı

ZAMAN SERİSİ VERİ MADENCİLİĞİ VE DESTEK VEKTÖR MAKİNALAR KULLANAN YENİ BİR AKILLI ARIZA SINIFLANDIRMA YÖNTEMİ

ZAMAN SERİSİ VERİ MADENCİLİĞİ VE DESTEK VEKTÖR MAKİNALAR KULLANAN YENİ BİR AKILLI ARIZA SINIFLANDIRMA YÖNTEMİ Gaz Ünv. Müh. Mm. Fak. Der. J. Fac. Eng. Arch. Gaz Unv. Clt 3, No, 431-440, 008 Vol 3, No, 431-440, 008 ZAMAN SERİSİ VERİ MADENCİLİĞİ VE DESTEK VEKTÖR MAKİNALAR KULLANAN YENİ BİR AKILLI ARIZA SINIFLANDIRMA

Detaylı

PARMAKİZİ RESİMLERİNİN YAPAY SİNİR AĞLARI İLE TEMİZLENMESİ VE İYİLEŞTİRİLMESİ

PARMAKİZİ RESİMLERİNİN YAPAY SİNİR AĞLARI İLE TEMİZLENMESİ VE İYİLEŞTİRİLMESİ PARMAKİZİ RESİMLERİNİN YAPAY SİNİR AĞLARI İLE TEMİZLENMESİ VE İYİLEŞTİRİLMESİ Necla ÖZKAYA Şeref SAĞIROĞLU Blgsayar Mühendslğ Bölümü, Mühendslk Fakültes, Ercyes Ünverstes, 38039, Talas, Kayser Gaz Ünverstes,

Detaylı

YAPILARIN ENERJİ ESASLI TASARIMI İÇİN BİR HESAP YÖNTEMİ

YAPILARIN ENERJİ ESASLI TASARIMI İÇİN BİR HESAP YÖNTEMİ YAPILARI EERJİ ESASLI TASARIMI İÇİ BİR HESAP YÖTEMİ Araş. Gör. Onur MERTER Araş. Gör. Özgür BOZDAĞ Prof. Dr. Mustafa DÜZGÜ Dokuz Eylül Ünverstes Dokuz Eylül Ünverstes Dokuz Eylül Ünverstes Fen Blmler Ensttüsü

Detaylı

Sistemde kullanılan baralar, klasik anlamda üç ana grupta toplanabilir :

Sistemde kullanılan baralar, klasik anlamda üç ana grupta toplanabilir : 5 9. BÖLÜM YÜK AKIŞI (GÜÇ AKIŞI) 9.. Grş İletm sstemlernn analzlernde, bara sayısı arttıkça artan karmaşıklıkları yenmek çn sstemn matematksel modellenmesnde kolaylık getrc bazı yöntemler gelştrlmştr.

Detaylı

ROBİNSON PROJEKSİYONU

ROBİNSON PROJEKSİYONU ROBİNSON PROJEKSİYONU Cengzhan İPBÜKER ÖZET Tüm yerkürey kapsayan dünya hartalarının yapımı çn, kartografk lteratürde özel br öneme sahp olan Robnson projeksyonu dk koordnatlarının hesabı brçok araştırmacı

Detaylı

ROTASYON ORMAN ALGORİTMASI İLE YÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜKLÜ MULTİSPEKTRAL UYDU GÖRÜNTÜLERİNİN SINIFLANDIRILMASI

ROTASYON ORMAN ALGORİTMASI İLE YÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜKLÜ MULTİSPEKTRAL UYDU GÖRÜNTÜLERİNİN SINIFLANDIRILMASI ROTASYON ORMAN ALGORİTMASI İLE YÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜKLÜ MULTİSPEKTRAL UYDU GÖRÜNTÜLERİNİN SINIFLANDIRILMASI İsmal ÇÖLKESEN 1, Tahsn YOMRALIOĞLU 2, Taşkın KAVZOĞLU 3 1 Araş. Gör., Gebze Yüksek Teknoloj Ensttüsü,

Detaylı

2005 Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı:16, s31-46

2005 Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı:16, s31-46 2005 Gaz Ünverstes Endüstryel Sanatlar Eğtm Fakültes Dergs Sayı:16, s31-46 ÖZET BANKALARDA MALİ BAŞARISIZLIĞIN ÖNGÖRÜLMESİ LOJİSTİK REGRESYON VE YAPAY SİNİR AĞI KARŞILAŞTIRMASI 31 Yasemn KESKİN BENLİ 1

Detaylı

OTOMATİK PARMAKİZİ TANIMA SİSTEMLERİNDE ÖZELLİK NOKTALARININ TESPİTİNDE YAPAY SİNİR AĞLARININ KULLANILMASI

OTOMATİK PARMAKİZİ TANIMA SİSTEMLERİNDE ÖZELLİK NOKTALARININ TESPİTİNDE YAPAY SİNİR AĞLARININ KULLANILMASI PAMUKKALE ÜNİ VERSİ TESİ MÜHENDİ SLİ K FAKÜLTESİ PAMUKKALE UNIVERSITY ENGINEERING COLLEGE MÜHENDİ SLİ K B İ L İ MLERİ DERGİ S İ JOURNAL OF ENGINEERING SCIENCES YIL CİLT SAYI SAYFA : 007 : 13 : 1 : 911

Detaylı

Bulanık Mantık ve Yapay Sinir Ağları ile bir 3-3 Stewart Platformu nun Pozisyon Kontrolü

Bulanık Mantık ve Yapay Sinir Ağları ile bir 3-3 Stewart Platformu nun Pozisyon Kontrolü Bulanık Mantık ve Yapay Snr Ağları le br 3-3 Stewart Platformu nun Pozsyon Kontrolü İbrahm Yıldız 1, V.Emre Ömürlü 2, Ş.Nac Engn 3 1 Makne Mühendslğ Bölümü Yıldız Teknk Ünverstes, Beşktaş yldz@yldz.edu.tr

Detaylı

Türkiyede ki ĠĢ Kazalarının Yapay Sinir Ağları ile 2025 Yılına Kadar Tahmini

Türkiyede ki ĠĢ Kazalarının Yapay Sinir Ağları ile 2025 Yılına Kadar Tahmini Türkyede k ĠĢ Kazalarının Yapay Snr Ağları le 2025 Yılına Kadar Tahmn Hüseyn Ceylan ve Murat Avan Kırıkkale Meslek Yüksekokulu, Kırıkkale Ünverstes, Kırıkkale, 71450 Türkye. Kaman Meslek Yüksekokulu, Ah

Detaylı

EKG İŞARETLERİNİN FARKLI VE BİRLEŞİK ÖZNİTELİKLER İLE ANALİZİ

EKG İŞARETLERİNİN FARKLI VE BİRLEŞİK ÖZNİTELİKLER İLE ANALİZİ EKG İŞARETLERİNİN FARKLI VE BİRLEŞİK ÖZNİTELİKLER İLE ANALİZİ Elf Derya ÜBEYLİ TOBB Ekonom ve Teknoloj Ünverstes, Elektrk ve Elektronk Mühendslğ, 06530 Söğütözü, Ankara, e-posta: edubeyl@etu.edu.tr ABSTRACT

Detaylı

Unlike analytical solutions, numerical methods have an error range. In addition to this

Unlike analytical solutions, numerical methods have an error range. In addition to this ERROR Unlike analytical solutions, numerical methods have an error range. In addition to this input data may have errors. There are 5 basis source of error: The Source of Error 1. Measuring Errors Data

Detaylı

YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2006 Cilt:13 Sayı:1 Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. MANİSA

YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2006 Cilt:13 Sayı:1 Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. MANİSA YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:2006 Clt:3 Sayı: Celal Bayar Ünverstes İ.İ.B.F. MANİSA Bulanık Araç Rotalama Problemlerne Br Model Öners ve Br Uygulama Doç. Dr. İbrahm GÜNGÖR Süleyman Demrel Ünverstes, İ.İ.B.F.,

Detaylı

Prof. Dr. Nevin Yörük - Yrd. Doç. Dr. S. Serdar Karaca Yrd. Doç. Dr. Mahmut Hekim - Öğr. Grv. İsmail Tuna

Prof. Dr. Nevin Yörük - Yrd. Doç. Dr. S. Serdar Karaca Yrd. Doç. Dr. Mahmut Hekim - Öğr. Grv. İsmail Tuna Anadolu Ünverstes Sosyal Blmler Dergs Anadolu Unversty Journal of Socal Scences Sermaye Yapısını Etkleyen Faktörler ve Fnansal Oranlar le Hsse Getrs Arasındak İlşknn ANFIS Yöntem le İncelenmes: İMKB de

Detaylı

2.4GHz ISM Bandı Alıcı Verici Sistemleri için ANFIS Kullanılarak 280MHz Band Geçiren Aktif Filtre Tasarımı ve Analizi

2.4GHz ISM Bandı Alıcı Verici Sistemleri için ANFIS Kullanılarak 280MHz Band Geçiren Aktif Filtre Tasarımı ve Analizi Fırat Ünverstes-Elazığ 2.4GHz ISM Bandı Alıcı Verc Sstemler çn ANFIS Kullanılarak 280MHz Band Geçren Aktf Fltre Tasarımı ve Analz Mehmet Al BELEN, Adnan KAYA 2.2 Elektronk-Haberleşme Mühendslğ Bölümü Süleyman

Detaylı

Yüz Tanımaya Dayalı Uygulamalar. (Özet)

Yüz Tanımaya Dayalı Uygulamalar. (Özet) 4 Yüz Tanımaya Dayalı Uygulamalar (Özet) Günümüzde, teknolojinin gelişmesi ile yüz tanımaya dayalı bir çok yöntem artık uygulama alanı bulabilmekte ve gittikçe de önem kazanmaktadır. Bir çok farklı uygulama

Detaylı

Karaciğer mikrodizi kanser verisinin sınıflandırılması için genetik algoritma kullanarak ANFIS in eğitilmesi

Karaciğer mikrodizi kanser verisinin sınıflandırılması için genetik algoritma kullanarak ANFIS in eğitilmesi Karacğer mkrodz kanser versnn sınıflandırılması çn genetk algortma kullanarak ANFIS n eğtlmes Bülent Haznedar 1*, Mustafa Turan Arslan 2, Adem Kalınlı 3 ÖZ 21.06.2016 Gelş/Receved, 30.11.2016 Kabul/Accepted

Detaylı

Kalman Filtresinin Radar Hedef İzlemedeki Performans Analizi. The Performance Analysis of Kalman Filter on Radar Target Tracking

Kalman Filtresinin Radar Hedef İzlemedeki Performans Analizi. The Performance Analysis of Kalman Filter on Radar Target Tracking F. Ü. Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 16(4), 679-686, 2004 Kalman Filtresinin Radar Hedef İzlemedeki Performans Analizi Engin AVCI, İbrahim TÜRKOĞLU ve Mustafa POYRAZ * Fırat Üniversitesi Teknik

Detaylı

ORTA GERİLİM ENERJİ DAĞITIM TALİ HATLARINDA ARIZA ANALİZİ

ORTA GERİLİM ENERJİ DAĞITIM TALİ HATLARINDA ARIZA ANALİZİ ORTA GERİLİM ENERJİ DAĞTM TALİ HATLARNDA ARZA ANALİZİ Yılmaz ASLAN Şebnem TÜRE 2,2 Dumlupınar Ünverstes Mühendslk Fak., Elektrk-Elektronk Müh. Bölümü, 4300, Kütahya e-posta: yaslan@dumlupnar.edu.tr 2 e-posta:

Detaylı

A Multi Criteria Approach For Statistical Software Selection in Education. Eğitimde İstatistiksel Yazılım Seçimine Çok Kriterli Bir Yaklaşım

A Multi Criteria Approach For Statistical Software Selection in Education. Eğitimde İstatistiksel Yazılım Seçimine Çok Kriterli Bir Yaklaşım Hacettepe Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs H. U. Journal of Educaton 292, 129-143 [Nsan 2014] A Mult Crtera Approach For Statstcal Software Selecton n Educaton Eğtmde İstatstksel Yazılım Seçmne Çok Krterl

Detaylı

Sıklık Tabloları ve Tek Değişkenli Grafikler

Sıklık Tabloları ve Tek Değişkenli Grafikler Sıklık Tabloları ve Tek Değşkenl Grafkler Sıklık Tablosu Ver dzsnde yer alan değerlern tekrarlama sayılarını çeren tabloya sıklık tablosu denr. Sıklık Tabloları tek değşken çn marjnal tablo olarak adlandırılır.

Detaylı

BÖLÜM 5 İKİ VEYA DAHA YÜKSEK BOYUTLU RASGELE DEĞİŞKENLER İki Boyutlu Rasgele Değişkenler

BÖLÜM 5 İKİ VEYA DAHA YÜKSEK BOYUTLU RASGELE DEĞİŞKENLER İki Boyutlu Rasgele Değişkenler BÖLÜM 5 İKİ VEYA DAHA YÜKSEK BOYUTLU RASGELE DEĞİŞKENLER 5.. İk Boyutlu Rasgele Değşkenler Br deney yapıldığında, aynı deneyle lgl brçok rasgele değşkenn aynı andak durumunu düşünmek gerekeblr. Böyle durumlarda

Detaylı

BULANIK AKIŞ TİPİ ÇİZELGELEME PROBLEMİ İÇİN ÇOK AMAÇLI GENETİK ALGORİTMA

BULANIK AKIŞ TİPİ ÇİZELGELEME PROBLEMİ İÇİN ÇOK AMAÇLI GENETİK ALGORİTMA Gaz Ünv. Müh. Mm. Fak. Der. J. Fac. Eng. Arch. Gaz Unv. Clt 22, No 4, 855-862, 2007 Vol 22, No 4, 855-862, 2007 BULANIK AKIŞ TİPİ ÇİZELGELEME PROBLEMİ İÇİN ÇOK AMAÇLI GENETİK ALGORİTMA İzzettn TEMİZ ve

Detaylı

İTÜ LİSANSÜSTÜ DERS KATALOG FORMU (GRADUATE COURSE CATALOGUE FORM)

İTÜ LİSANSÜSTÜ DERS KATALOG FORMU (GRADUATE COURSE CATALOGUE FORM) Dersn Adı İTÜ LİSANSÜSTÜ DERS KATALOG FORMU (GRADUATE COURSE CATALOGUE FORM) Course Name İnşaat Projeler Yönetmnde Enformasyon Teknolojler Informaton Technologes n Constructon Project Management Kodu (Code)

Detaylı

MM103 E COMPUTER AIDED ENGINEERING DRAWING I

MM103 E COMPUTER AIDED ENGINEERING DRAWING I MM103 E COMPUTER AIDED ENGINEERING DRAWING I ORTHOGRAPHIC (MULTIVIEW) PROJECTION (EŞLENİK DİK İZDÜŞÜM) Weeks: 3-6 ORTHOGRAPHIC (MULTIVIEW) PROJECTION (EŞLENİK DİK İZDÜŞÜM) Projection: A view of an object

Detaylı

WEEK 11 CME323 NUMERIC ANALYSIS. Lect. Yasin ORTAKCI.

WEEK 11 CME323 NUMERIC ANALYSIS. Lect. Yasin ORTAKCI. WEEK 11 CME323 NUMERIC ANALYSIS Lect. Yasin ORTAKCI yasinortakci@karabuk.edu.tr 2 INTERPOLATION Introduction A census of the population of the United States is taken every 10 years. The following table

Detaylı

Türk Dilinin Biçimbilim Yapısından Yararlanarak Türkçe Metinlerin Farklı İmgelere Ayrılarak Kodlanması ve Sıkıştırılması

Türk Dilinin Biçimbilim Yapısından Yararlanarak Türkçe Metinlerin Farklı İmgelere Ayrılarak Kodlanması ve Sıkıştırılması Türk Dlnn Bçmblm Yapısından Yararlanarak Türkçe Metnlern Farklı İmgelere Ayrılarak Kodlanması ve Sıkıştırılması Banu DİRİ, M.Yahya KARSLIGİL Yıldız Teknk Ünverstes Elektrk Elektronk Fakültes - Blgsayar

Detaylı

dir. Bir başka deyişle bir olayın olasılığı, uygun sonuçların sayısının örnek uzaydaki tüm sonuçların sayısına oranıdır.

dir. Bir başka deyişle bir olayın olasılığı, uygun sonuçların sayısının örnek uzaydaki tüm sonuçların sayısına oranıdır. BÖLÜM 3 OLASILIK HESABI 3.. Br Olayın Olasılığı Tanım 3... Br olayın brbrnden ayrık ve ortaya çıkma şansı eşt n mümkün sonucundan m tanes br A olayına uygun se, A olayının P(A) le gösterlen olasılığı P(A)

Detaylı

ANOVA. CRD (Completely Randomized Design)

ANOVA. CRD (Completely Randomized Design) ANOVA CRD (Completely Randomzed Desgn) Örne Problem: Kalte le blgnn, ortalama olara, br urumun üç farlı şehrde çalışanları tarafından eşt olara algılanıp algılanmadığını test etme amacıyla, bu üç şehrde

Detaylı

FLYBACK DÖNÜŞTÜRÜCÜ TASARIMI VE ANALİZİ

FLYBACK DÖNÜŞTÜRÜCÜ TASARIMI VE ANALİZİ FLYBACK DÖNÜŞTÜRÜCÜ TASARIMI VE ANALİZİ 1 Nasır Çoruh, Tarık Erfdan, 3 Satılmış Ürgün, 4 Semra Öztürk 1,,4 Kocael Ünverstes Elektrk Mühendslğ Bölümü 3 Kocael Ünverstes Svl Havacılık Yüksekokulu ncoruh@kocael.edu.tr,

Detaylı

TRAFİK İŞARETLERİNİN HOUGH DÖNÜŞÜMÜ VE DVM KULLANILARAK SINIFLANDIRILMASI TRAFFIC SIGN CLASSIFICATION USING HOUGH TRANSFORM AND SVM

TRAFİK İŞARETLERİNİN HOUGH DÖNÜŞÜMÜ VE DVM KULLANILARAK SINIFLANDIRILMASI TRAFFIC SIGN CLASSIFICATION USING HOUGH TRANSFORM AND SVM TRAFİK İŞARETLERİNİN HOUGH DÖNÜŞÜMÜ VE DVM KULLANILARAK SINIFLANDIRILMASI TRAFFIC SIGN CLASSIFICATION USING HOUGH TRANSFORM AND SVM Emrah ONAT SDT - Space & Defence Technologes A.Ş. emrahonat@yahoo.com

Detaylı

GRİ İLİŞKİSEL ANALİZ YÖNTEMİNE GÖRE FARKLI SERTLİKLERDE OPTİMUM TAKIM TUTUCUSUNUN BELİRLENMESİ

GRİ İLİŞKİSEL ANALİZ YÖNTEMİNE GÖRE FARKLI SERTLİKLERDE OPTİMUM TAKIM TUTUCUSUNUN BELİRLENMESİ 2. Ulusal Tasarım İmalat ve Analz Kongres 11-12 Kasım 21- Balıkesr GRİ İLİŞKİSEL ANALİZ YÖNTEMİNE GÖRE FARKLI SERTLİKLERDE OPTİMUM TAKIM TUTUCUSUNUN BELİRLENMESİ Esra YILMAZ*, Ferhat GÜNGÖR** *ylmazesraa@gmal.com

Detaylı

K-Ortalamalar Yöntemi ile Yıllık Yağışların Sınıflandırılması ve Homojen Bölgelerin Belirlenmesi *

K-Ortalamalar Yöntemi ile Yıllık Yağışların Sınıflandırılması ve Homojen Bölgelerin Belirlenmesi * İMO Teknk Derg, 2012 6037-6050, Yazı 383 K-Ortalamalar Yöntem le Yıllık Yağışların Sınıflandırılması ve Homojen Bölgelern Belrlenmes * Mahmut FIAT* Fath DİKBAŞ** Abdullah Cem KOÇ*** Mahmud GÜGÖ**** ÖZ

Detaylı

Otomatik Kontrol Ulusal Toplantısı, TOK2013, 26-28 Eylül 2013, Malatya DOĞRUSAL KONTROL SİSTEMLERİ

Otomatik Kontrol Ulusal Toplantısı, TOK2013, 26-28 Eylül 2013, Malatya DOĞRUSAL KONTROL SİSTEMLERİ DOĞRUSAL KONTROL SİSTEMLERİ 96 Anahtarlamalı Sstemler Kararlı Yapan PI Kontrolör Setnn Hesabı İbrahm Işık, Serdar Ethem Hamamcı Elektrk-Elektronk Mühendslğ Bölümü İnönü Ünverstes, Malatya {İbrahm.sk, serdar.hamamc}@nonu.edu.tr

Detaylı

KAFES SİSTEMLERİN UYGULAMAYA YÖNELİK OPTİMUM TASARIMI

KAFES SİSTEMLERİN UYGULAMAYA YÖNELİK OPTİMUM TASARIMI PAMUKKALE ÜNİ VERSİ TESİ MÜHENDİ SLİ K FAKÜLTESİ PAMUKKALE UNIVERSITY ENGINEERING COLLEGE MÜHENDİ SLİ K BİLİMLERİ DERGİ S İ JOURNAL OF ENGINEERING SCIENCES YIL CİLT SAYI SAYFA : 1999 : 5 : 1 : 951-957

Detaylı

Şiddet-Süre-Frekans Bağıntısının Genetik Algoritma ile Belirlenmesi: GAP Örneği *

Şiddet-Süre-Frekans Bağıntısının Genetik Algoritma ile Belirlenmesi: GAP Örneği * İMO Teknk Derg, 28 4393-447, Yazı 29 Şddet-Süre-Frekans Bağıntısının Genetk Algortma le Belrlenmes: GAP Örneğ * Hall KARAHAN* M. Tamer AYVAZ** Gürhan GÜRARSLAN*** ÖZ Bu çalışmada, Genetk Algortma (GA)

Detaylı

Ali Öztürk Accepted: January 2010. ISSN : 1308-7231 serhatduman@duzce.edu.tr 2010 www.newwsa.com Duzce-Turkey

Ali Öztürk Accepted: January 2010. ISSN : 1308-7231 serhatduman@duzce.edu.tr 2010 www.newwsa.com Duzce-Turkey ISS:1306-3111 e-journal of ew World Scences Academy 2010, Volume: 5, umber: 1, Artcle umber: 1A0066 Serhat Duman EGIEERIG SCIECES M. Kenan Döşoğlu Receved: March 2009 Al Öztürk Accepted: January 2010 Pakze

Detaylı

Toplam Eşdeğer Deprem Yükünün Hesabı Bakımından 1975 Deprem Yönetmeliği İle 2006 Deprem Yönetmeliğinin Karşılaştırılması

Toplam Eşdeğer Deprem Yükünün Hesabı Bakımından 1975 Deprem Yönetmeliği İle 2006 Deprem Yönetmeliğinin Karşılaştırılması Fırat Ünv. Fen ve Müh. Bl. ergs Scence and Eng. J of Fırat Unv. 19 (2, 133-138, 2007 19 (2, 133-138, 2007 Toplam Eşdeğer eprem Yükünün Hesabı Bakımından 1975 eprem Yönetmelğ İle 2006 eprem Yönetmelğnn

Detaylı

Üç Boyutlu Yapı-Zemin Etkileşimi Problemlerinin Kuadratik Sonlu Elemanlar ve Sonsuz Elemanlar Kullanılarak Çözümü

Üç Boyutlu Yapı-Zemin Etkileşimi Problemlerinin Kuadratik Sonlu Elemanlar ve Sonsuz Elemanlar Kullanılarak Çözümü ECAS Uluslararası Yapı ve Deprem Mühendslğ Sempozyumu, Ekm, Orta Doğu Teknk Ünverstes, Ankara, Türkye Üç Boyutlu Yapı-Zemn Etkleşm Problemlernn Kuadratk Sonlu Elemanlar ve Sonsuz Elemanlar Kullanılarak

Detaylı

Cilt:11 Sayı: 4 s , 2008 Vol: 11 No: 4 pp , M. Yasin ÖZSAĞLAM, Mehmet ÇUNKAŞ ÖZET

Cilt:11 Sayı: 4 s , 2008 Vol: 11 No: 4 pp , M. Yasin ÖZSAĞLAM, Mehmet ÇUNKAŞ ÖZET Polteknk Dergs Journal of Polytechnc Clt: Sayı: 4 s.99-305, 008 Vol: No: 4 pp.99-305, 008 Optmzasyon Problemlernn Çözümü çn Parçaçık Sürü Optmzasyonu Algortması M. Yasn ÖZSAĞLAM, Mehmet ÇUNKAŞ ÖZET Optmzasyon

Detaylı

DOĞRUSAL OLMAYAN DİZGELER İÇİN MODEL TEMELLİ ARIZA BULMA-YALITIMI VE ROBOT MANİPÜLATÖRLERE UYGULANMASI

DOĞRUSAL OLMAYAN DİZGELER İÇİN MODEL TEMELLİ ARIZA BULMA-YALITIMI VE ROBOT MANİPÜLATÖRLERE UYGULANMASI Gaz Ünv. Müh. Mm. Fak. Der. J. Fac. Eng. Arch. Gaz Unv. Clt 4, No, 79-94, 009 Vol 4, No, 79-94, 009 DOĞRUSAL OLMAYAN DİZGELER İÇİN MODEL TEMELLİ ARIZA BULMA-YALITIMI VE ROBOT MANİPÜLATÖRLERE UYGULANMASI

Detaylı

6. KAYNAKLAR 5. SONUÇ. Fırat Üniversitesi-Elazığ

6. KAYNAKLAR 5. SONUÇ. Fırat Üniversitesi-Elazığ Fırat Ünverstes-Elazığ TEK TAŞIYICILI VE ÇOK TAŞIYICILI WMAX RADYONUN DURAĞAN VE ZAMANLA DEĞİŞEN NAKAGAMİ-M SÖNÜMLEMELİ KANALLARDAKİ BAŞARIM ANALİZLERİ Merve Abde Demr, Al Özen Elektrk-Elektronk Mühendslğ

Detaylı

TEKNOLOJİ, PİYASA REKABETİ VE REFAH

TEKNOLOJİ, PİYASA REKABETİ VE REFAH TEKNOLOJİ, PİYASA REKABETİ VE REFAH Dr Türkmen Göksel Ankara Ünverstes Syasal Blgler Fakültes Özet Bu makalede teknoloj sevyesnn pyasa rekabet ve refah sevyes üzerndek etkler matematksel br model le ncelenecektr

Detaylı

T.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ KONUŞMACI TANIMA YÖNTEMLERİNİN KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ. Cemal HANİLÇİ

T.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ KONUŞMACI TANIMA YÖNTEMLERİNİN KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ. Cemal HANİLÇİ T.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ KONUŞMACI TANIMA YÖNTEMLERİNİN KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ Cemal HANİLÇİ YÜKSEK LİSANS TEZİ ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI BURSA-2007 T.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ

Detaylı

DYNAMIC FUZZY NETWORKS BASED LOAD FREQUENCY CONTROLLER DESIGN IN ELECTRICAL POWER SYSTEMS

DYNAMIC FUZZY NETWORKS BASED LOAD FREQUENCY CONTROLLER DESIGN IN ELECTRICAL POWER SYSTEMS G.Ü. Fen Blmler Dergs 7(3): -4 (4) ISSN 33-979 G.U. Journal of Scence 7(3):-4 (4) DYNAMIC FUZZY NETWOKS BASED LOAD FEQUENCY CONTOLLE DESIGN IN ELECTICAL POWE SYSTEMS Yusuf OYSAL* Anadolu Unversty, Deptartment

Detaylı

İÇME SUYU ŞEBEKELERİNİN GÜVENİLİRLİĞİ

İÇME SUYU ŞEBEKELERİNİN GÜVENİLİRLİĞİ Türkye İnşaat Mühendslğ, XVII. Teknk Kongre, İstanbul, 2004 İÇME SUYU ŞEBEKELERİNİN GÜVENİLİRLİĞİ Nur MERZİ 1, Metn NOHUTCU, Evren YILDIZ 1 Orta Doğu Teknk Ünverstes, İnşaat Mühendslğ Bölümü, 06531 Ankara

Detaylı

TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR

TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR www.teknolojkarastrmalar.com ISSN:134-4141 Makne Teknolojler Elektronk Dergs 28 (1) 61-68 TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR Kısa Makale Tabakalı Br Dskn Termal Gerlme Analz Hasan ÇALLIOĞLU 1, Şükrü KARAKAYA 2 1

Detaylı

ELM201 ELEKTRONİK-I DERSİ LABORATUAR FÖYÜ

ELM201 ELEKTRONİK-I DERSİ LABORATUAR FÖYÜ T SAKAYA ÜNİESİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ELEKTİK-ELEKTONİK MÜHENDİSLİĞİ ELM201 ELEKTONİK- DESİ LAOATUA FÖYÜ DENEYİ YAPTAN: DENEYİN AD: DENEY NO: DENEYİ YAPANN AD ve SOYAD: SNF: OKUL NO: DENEY GUP NO: DENEY

Detaylı

PÜRÜZLÜ AÇIK KANAL AKIMLARINDA DEBİ HESABI İÇİN ENTROPY YÖNTEMİNİN KULLANILMASI

PÜRÜZLÜ AÇIK KANAL AKIMLARINDA DEBİ HESABI İÇİN ENTROPY YÖNTEMİNİN KULLANILMASI PÜRÜZLÜ AÇIK KANAL AKIMLARINDA DEBİ HESABI İÇİN ENTROPY YÖNTEMİNİN KULLANILMASI Mehmet ARDIÇLIOĞLU *, Galp Seçkn ** ve Özgür Öztürk * * Ercyes Ünverstes, Mühendslk Fakültes, İnşaat Mühendslğ Bölümü Kayser

Detaylı

Sınıflandırma Problemlerinin Karşılaştırılmasında ANFIS ve Basamak Korelasyon Sinir Ağının Kullanımı

Sınıflandırma Problemlerinin Karşılaştırılmasında ANFIS ve Basamak Korelasyon Sinir Ağının Kullanımı Süleyman Demrel Ünverstes Süleyman Demrel Unversty Fen Blmler Ensttüsü N. Şengöz, Dergs G. Özdemr / Sınıflandırma Problemlernn Karşılaştırılmasında ANFIS ve Basamak Korelasyon Snr Ağının Kullanımı Journal

Detaylı

GÜNEŞ ENERJİLİ BİR SULAMA SİSTEMİNDE BOOST KONVERTERDEN BESLENEN ARM SÜRÜCÜ SİSTEMİNİN ANALİZİ

GÜNEŞ ENERJİLİ BİR SULAMA SİSTEMİNDE BOOST KONVERTERDEN BESLENEN ARM SÜRÜCÜ SİSTEMİNİN ANALİZİ GÜNEŞ ENERJİLİ BİR SULAMA SİSTEMİNDE BOOST KONERTERDEN BESLENEN ARM SÜRÜÜ SİSTEMİNİN ANALİZİ Mahr Dursun, Al Saygın Gaz Ünverstes Teknk Eğtm Fakültes Elektrk Eğtm Bölümü Teknkokullar, Ankara mdursun@gaz.edu.tr,

Detaylı

Bölüm 6. Diziler (arrays) Temel kavramlar Tek boyutlu diziler Çok boyutlu diziler

Bölüm 6. Diziler (arrays) Temel kavramlar Tek boyutlu diziler Çok boyutlu diziler Bölüm 6 Diziler (arrays) Temel kavramlar Tek boyutlu diziler Çok boyutlu diziler Chapter 6 Java: an Introduction to Computer Science & Programming - Walter Savitch 1 Genel Bakış Dizi: Hepsi aynı türde

Detaylı

Konveks Sınıf Modelleri Kullanarak Dijital İmgelerdeki Nesne Görüntülerinin Konumlarının Bulunması. Proje No: 109E279

Konveks Sınıf Modelleri Kullanarak Dijital İmgelerdeki Nesne Görüntülerinin Konumlarının Bulunması. Proje No: 109E279 Konveks Sınıf Modeller Kullanarak Djtal İmgelerdek Nesne Görüntülernn Konumlarının Bulunması Proje No: 109E279 Doç. Dr. Hakan Çevkalp Hüseyn Gündüz Musa Aydın Güvenç Usanmaz Onur Akyüz ŞUBAT 2013 ESKİŞEHİR

Detaylı

FAKTÖRİYEL TASARIMA ADAPTİF AĞ TABANLI BULANIK MANTIK ÇIKARIM SİSTEMİ İLE FARKLI BİR YAKLAŞIM. Sevil ŞENTÜRK

FAKTÖRİYEL TASARIMA ADAPTİF AĞ TABANLI BULANIK MANTIK ÇIKARIM SİSTEMİ İLE FARKLI BİR YAKLAŞIM. Sevil ŞENTÜRK FAKTÖRİYEL TASARIMA ADAPTİF AĞ TABANLI BULANIK MANTIK ÇIKARIM SİSTEMİ İLE FARKLI BİR YAKLAŞIM Sevl ŞENTÜRK Anadolu Ünverstes, Fen Fakültes, İstatstk Bölümü,26470, ESKİŞEHİR, e-mal:sdelgoz@anadolu.edu.tr

Detaylı

FARKLI SES KAYNAKLARINDAN ÜRETİLEN TEMEL TANIM DİZİLERİ İLE KONUŞMA İŞARETLERİNİN MODELLENMESİ

FARKLI SES KAYNAKLARINDAN ÜRETİLEN TEMEL TANIM DİZİLERİ İLE KONUŞMA İŞARETLERİNİN MODELLENMESİ ARKI SES KAYNAKARINDAN ÜRETİEN TEME TANIM DİZİERİ İE KONUŞMA İŞARETERİNİN MODEENMESİ Rafet AKDENİZ Ümt GÜZ 2 Haan GÜRKAN 2 B. Sıddı YARMAN 2 Traya Ünverstes, Çorlu Mühendsl aültes, Eletron ve Haberleşme

Detaylı

T.C. KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI

T.C. KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI T.C. KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI ÜÇ FAZLI ASENKRON MOTORLARIN YAPAY SİNİR AĞLARI İLE VEKTÖR ESASLI HIZ KONTROLÜ ZAFER KOCA

Detaylı

NİTEL TERCİH MODELLERİ

NİTEL TERCİH MODELLERİ NİTEL TERCİH MODELLERİ 2300 gözlem sayısı le verlen değşkenler aşağıdak gbdr: calsma: çocuk çalışıyorsa 1, çalışmıyorsa 0 (bağımlı değşken) Anne_egts: Anne eğtm sevyes Baba_egts: Baba eğtm sevyes Kent:

Detaylı

K-means ve YSA temelli Hibrit Bir Model ile Epileptik EEG İşaretlerinin Sınıflandırılması

K-means ve YSA temelli Hibrit Bir Model ile Epileptik EEG İşaretlerinin Sınıflandırılması K-means ve temell Hbrt Br Model le Epleptk EEG İşaretlernn Sınıflandırılması Ramazan TEKİN 1 Yılmaz KAYA 2 Mehmet Emn TAĞLUK 3 1 Batman Ünverstes, Mühendslk Mmarlık Fakültes, Blgsayar Mühendslğ, Batman,

Detaylı