Continuum Damage Mechanics for Elastic Dielectric Materials

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Continuum Damage Mechanics for Elastic Dielectric Materials"

Transkript

1 Süleyman Demrel Ünverses Fen Blmler nsüsü Dergs 0-3 (006) lask Delekrk alzemelern Sürekl Oram asar ekanğ usafa eş USA Süleyman Demrel Ünverses eknk ğm Faküles akne ğm Bölümü / ISAA usalmr@ef.sdu.edu.r Öze: Sürekl-Oram asar ekanğ; kro-çalak oluşumunun veya mkro boşlukların büyümesnn br sonucu olarak yapısal zayıflamaya uğrayan mühendslk malzemeler le lglenr. Bu çalışmada elask delekrk hasarlı malzemelern bünye denklemlerne a genel fadeler sürekl oram hasar mekanğnn emel yasalarından ürelmşr. Bu maemaksel model mekank br yükün eks alında kalan ve mkro boşluklar çeren elask delekrk oramlar çn gelşrlmşr. alzeme normalde zorop br oram olup sırf mkro-boşluk dağılımı nedenyle güçlü br anzorop gösermekedr. Bu bağlamda csm davranış olarak kendsn gerlme elekrksel polarzasyon ve gernme-enerjs yoğunluğunun değşm hızı arzında fade edecekr. Sonuç olarak gerlme polarzasyon ve gernme-enerjs yoğunluğunun değşm hızına a bünye denklemler maddesel koordna ssemnde elde edlmşr. Anahar Kelmeler: Sürekl-Oram asar ekanğ Serbes nerj Gerlme olarzasyon Gernme-nerjs-Yoğunluğu Değşm ızı Bünye Denklemler. Connuum Damage echancs for lasc Delecrc aerals Absrac: Connuum Damage echancs (CD) deals wh engneerng maerals whch undergo srucural weaknng as a resul of mcro-crack formaon or vod growh. he general expressons of consuve equaons for soropc elasc delecrc damaged maerals were derved from he basc laws of connuum damage mechancs. hs mahemacal model represens an elasc delecrc meda whch has mcro-vods and subjeced o a mechancal loadng. Due o mcro-vod dsrbuon overall srucure aans a srong ansoropy despe he fac ha he maeral s oherwse soropc. In hs conex he body wll respond by means of sress elecrc polarzaon and sran-energy densy release rae. In he concluson consuve response funcons for he sress polarzaon and sran-energy densy release rae have been obaned n maeral coordnaes. Keywords: Connuum Damage echancs Free nergy Sress olarzaon Sran-nergy Densy elease ae Consuve quaons. Grş Blndğ gb genel anlamda asar erm malzemelern bozulması kırılması kopması ve şe yaramaması anlamında kullanılmakadır. Okslenme korozyon dfüzyon mekank yükler ve yaşlanmadan dolayı zayıflama veya elekromanyek yüklerden dolayı malzemenn yapısal büünlüğünün bozulması hasarı başlaıp devam ereblecek nedenlerden bazılarıdır. asar mekanğ; düzensz şekl ölçü ve yönelmlerde rasgele dağılmış olan brçok mkro-çalak arafından zayıflaılmış malzemelern davranışını ve mukavemen araşıran güncel br konudur. alzemenn hasar görme mekanzmaları oldukça farklı ölçeklerde nceleneblr Bu ölçeklendrmeler aomk ölçek mkro ölçek mezo ölçek (sürekl oram ölçeğ) ve makro ölçek şeklnde göz önüne alınablr. Farklı ölçeklerde oraya çıkan hasar mekanzmalarının durumu aşağıda kısaca özelenmşr. Uygun homojenleşrme eknkler le bu ölçekler arasında geçşler sağlanablmekedr[-3]. Aomk ölçeke br malzeme adyabak ve rj duvarlarla evrenn ger kalan kısmından ayrılmış ve brbrler le ekleşen N ane aomdan meydana gelen br ssem olarak göz önüne alınmakadır. Çevrenn bu ssem üzerndek eks ssemn dış yüzeylern oluşuran aomlara gerlme kuvveler ve sıcaklık şeklnde lelmekedr. er br aom bu opluluğun dğer aomları le ekleşm halndedr. Kuanum ekanğ eorlerne göre yoğunlaşmış fazlardak aomlar belrl denge pozsyonlarını şgal eder ve aomlar arası enerjnn sınırlı br aralığında reşmlern sürdürürler. Dışarıdan sseme br ş uygulandığı zaman aomlar kendlerne a denge pozsyonlarından ayrılırlar ve böylece ssemn poansyel enerjs değşrlmş olur. Oraya çıkan deformasyon elask se ssemn poansyel enerjs ersnr br arzda depolanır dış yükler kaldırıldığında aomlar denge pozsyonlarına ger döner ve ssemn poansyel enerjsndek arma azalır. Bu ersnr prosesn zamana bağımlı ve ermal olarak akve edlmş durumu ersnmez br proses olarak düşünüleblr. Bu durumda aomlar daha öncek bağların kırılması sonucunda kend enerj engellern aşar ve bağların yen konfgürasyonlarını oluşurarak serbes enerjnn yen br denge aralığına hareke ederler. Dğer br deyşle ersnmez br yapısal değşm veya hasar oluşur. Dolayısı le krsal yapılı malzemelerde ve polmerlerde hasar proses kmyasal br reaksyon olarak göz önüne alınablmekedr. Bu kmyasal olaylar esnasında malzemenn emel kompozsyonu sab kalmakla brlke aomların bağ yapıları değşr. Bu durum malzeme çersnde mkroboşluklar ve sürekszlk yüzeyler meydana gereblr. Yukarıda bahsedlen yaklaşım kapsamında hasarın aslında reolojk br yapıya sahp olduğu ve deformasyondan çok 465

2 .. USA farklı br proses olduğu söyleneblr. Br ç değşken olarak hasar parameres D rasyonel br şeklde belrlendğ sürece hasar prosesn anımlamak çn ersnmez proseslern ermodnamk eors uygun br yaklaşım arzı olarak gözükmekedr [45]. kro-ölçeke br malzeme değşk ölçü şekl ve yönelmlere sahp çok sayıda rasgele dağılmış mkroçalak çeren ve genellkle zorop yapıda olan br marsen baremş gb düşünülmekedr. arsn efekf özellkler aomk ölçek modellern (moleküler dnamk) kullanarak anımlanmakadır. ane sınırlarında yer alanlar da dâhl olmak üzere büün aomk kusurlar marsn efekf özellkler çersnde modele dâhl edlmşlerdr. kro-mekank modeller ve bu ölçekler çerçevesnde mkro-çalaklar ve dğer mkro-ölçekl kusurlar en fazla anelern agregaların veya ara yerlere grmş farklı mkro yapıların yüzeyler kadar büyük olablr. Bu durumda mkro-ölçeke hasar kusurların veya ara yüzeylern yakın cvarında dslokasyonların ve mkro-gerlmelern brkmes ve bağların kopmasıdır. ğer random mkro- yapılı br maddesel hacm sasksel olarak homojen se efekf kaılık ve esneklk ansörler heerojenlklern kusurların ve dalgalanmaların gerçek konumlarından ve bu alanların ekleşmlernden bağımsızdır. omojenleşrme şlemnn sonucunda br çok mkro ölçekl kusurla yarılmış olan malzemenn homojenleşrlmş mars formuna a emsl hacm elemanının () efekf momenum leme özellkler belrlenmeye çalışılır. İsasksel olarak homojen kabul edlen nı çn kusurların ve heerojenlklern sayısı büyük olmalı onların yer rasgele olmalı ve ölçüler de küçük olmalıdır. kroölçeke hasar parameresnn seçlmes le lgl olarak öncelkle cevaplanması gereken soru farklı merebeden br ansörle ahmn edlmş olan mkro-çalak dağılımının geomers le seçlmş hasar parameresnn kullanımının ne kadar doğru olduğudur [67]. Sürekl Oram ölçeğ (mezo ölçek) kapsamında yapılan ncelemelerde se göz önüne alınan pk br malzemenn şgal eğ uzayı boşluksuz br şeklde doldurduğu ve bu anlamda sürekl olduğu düşünülmekedr. Sürekl oram modellernde mkroölçek kusurlarının eks mkro-mekank modellerle uarlı olan maemaksel br yapıyla anımlanmalıdır. Dğer br deyşle sürekl oramın br maddesel nokasındak efekf br özellk buna karşılık gelen mkro-ölçekek nın aynı özellğnden belrleneblmeldr. Olabldğnce bas olan bu yaklaşım hasar parameresnn seçm le lgl karışıklığa da br çözüm olarak görülmekedr. akroçalakların başlamasından önce malzemelern mekank özellklernde yaygın şeklde gözlenen kademel veya sürekl gerlemey anımlamak çn sürekl oram hasar mekanğ oldukça öneml br rol oynamakadır. Kachanov sürünme hasarını ncelerken malzemelern mkro-yapısındak kademel gerlemey karakerze emek çn sürekllk parameres Ψ ve efekf gerlme kavramını anımlayan lk araşırmacıdır [ 3]. Büyük plask gernmeler olmaksızın mezo-ölçeke br çalak başladığı zaman gevrek hasar durumu söz konusudur. Belrl br eşk değerden daha büyük plask deformasyonla eş zamanlı olarak başlayan hasar se sünek hasar olarak anımlanmakadır. Sürekl oram hasar mekanğ kapsamında yapılan modellemelerde k emel aşama vardır. Brnc aşamada büün malzemeler çn orak olarak geçerl olan lkeler (balans denklemler) belrlenr. İknc aşamada se dealze edlmş malzemeler anımlayan bünye denklemler oluşurulur. akro ölçekl sevyede se çalakların ve boşlukların büyümes söz konusu olup kırılma mekanğnn emel yaklaşımları dkkae alınmalıdır. Bu kapsamda hasar (damage) mekanğ büyük ölçekl çalakların (fracure) başlamasına kadar olan mekanzmayı ncelemekedr. Bu çalışmada sürekl oram hasar mekanğ kapsamında ele alınan elask delekrk (yalıkan) oramlara a maemaksel br model oluşurularak gerekl bünye denklemler elde edlmşr. lask delekrk oramlar ve makro ölçeke bu oramların çalak mekanğ br çok araşırmacı arafından ncelenmş ve çok sayıda emel araşırmanın konusu olmuşur [-]. Kullanım maksaları bakımından kye ayrılan delekrk malzemelerden akf delekrk malzemeler maddenn polarze olma yeeneğn kullanır. Kondansaörlerde kapase değern yükselmek çn kullanılan kondansaör yalıkanları kase ve vdeo banları le blgsayar hafızalarında kullanılan kalıcı polarzasyonlu ferro-elekrk malzemeler ulrason dalgalar üreen kuarz krsaller gb mekank uyarıları elekrksel snyallere (veya ersne) çevren pezoelekrk malzemeler öneml akf delekrk yapılardır. asf delekrk malzemeler se elekrk akımını lemede kullanılan lekenler brbrnden ve çevreden yalımaya yarayan malzemelerdr. ezoelekrk ve Ferroelekrk malzemeler seramklern öneml br sınıfını oluşurmakadır (BaO 3 bzro 3 bo 3 ). Genellkle çok krsall seramkler halnde ürelen Ferroelekrk malzemelern neredeyse ümü pezoelekrk özellğe sahprler. ezoelekrk malzemeler özellkle akıllı ssemlern asarımında algılayıcı ve harekee geçrc olarak da kullanılmakadırlar. Delekrklern dayanableceğ elekrk alan şdde sınırlıdır. ğer uygulanan gerlm krk br değer aşarsa yalıkanda özellkle kusurlu bölgelerde mevcu elekronlar enerj aralığını alayarak serbes hale geçeblr bunlarda dğer elekronlara çarparak br elekron sel oluşurur ve oraya çıkan akım yalıkanı delp geçer. Bunun sonucu olarak malzemenn yalıkanlık özellğ kaybolur. Buna elekrksel göçme denr. er yalıkan bu göçmeye karşı belrl br delekrk drence sahpr. İç yapı kusurları kmyasal bozulma çalaklar boşluklar ve yüksek sıcaklık bu drenc azalır. Bu ve benzer sebeplerden dolayı seramkler gb ora düzeyde kohezv mukavemee sahp malzemelern davranışlarının sürekl oramlar hasar mekanğ le ncelenmes önem arz emekedr []. Ferroelekrk malzemelerde hasarın belrlenmes çn fenomenolojk br model Bassouny [3] arafından oluşurulmuş ve hasar üzernde polarzasyonun eks ncelenmşr. Bu çalışmada efekf büyüklükler göz önüne alınarak elekro-mekank kaplng ekler araşırılmışır. Bassouny v.d. daha öncek çalışmalarında kapıl elekromekank hserss ekler çn ermodnamk br formülasyon gelşrmşlerdr [4-7]. 466

3 lask Delekrk alzemelern Sürekl Oram asar ekanğ Bu araşırmanın eork emellern oluşuran çalışmalarda fber akvyel elask delekrk oramların elekro-ermomekank davranışına a maemaksel br model oluşurulmuş ve elekrosak alanlarla mekank alanların nonlneer ekleşmler ele alınmışır[]. Br dğer çalışmada mkro-boşluklu elask oramlar çn bünye denklemlernn oluşurulmasına a maemaksel br formülasyon sürekl oram hasar mekanğ kapsamında gelşrlmşr. asarın mekank emsl ve br ç durum değşken olarak hasar ansörünün göz önüne alınışı daha deaylı olarak verlmekle brlke sadece mekank büyüklükler göz önüne alınmış elekrosak kaynaklı kuvve ve kuvveçf fadelerne yer verlmemşr [0]. Bu çalışmada se elekrosak alanlar çn geçerl olan axwell denklemler daha başlangıça dkkae alınmış ve mkro-boşluklu elask delekrk malzemeler çn sürekl oramlar mekanğ çerçevesnde maemaksel br model kurulmuşur. asarın ekank emsl: Şekl de görülen emsl hacm elemanı ( F = n F ) şeklnde br kuvvele yüklendğnde blnen ek eksenl gerlme σ = F S olur. alzeme çersnde yer alan mkro boşlukların dışarıdan uygulanan çekme kuvvene karşı herhang br drenç gösermedğ dolayısı le yük aşımadığı düşünülürse efekf olarak yük aşıyan yüzeyn dk kes alanından mkro boşlukların alanını çıkararak elde edlen yüzey (S-S D ) olur. Dolayısıyla da efekf gerlme ~ F σ = () S S D şeklnde yazılablr. asar parameresn mkro boşlukların oplam alanının oplam kes alanına oranı SD D () S olarak anımlayablrz [-3]. Kachanov [] malzeme çersndek bell br kes boyunca sürekllk parameresn hasar parameres le lşklendrmş ve sürekllk parameresn Ψ D şeklnde anımlamışır. Bu durumda () ve () fadelern dkkae alarak ~ F F / S σ σ σ = = = = (3) S D D Ψ S D S yazablrz. Yukarıda verlen fadeler göz önüne alarak aşağıdak sınırlamaları yazılablr; 0 D (4) D = 0 (başlangıçak hasarsız durum Ψ = ) D = (malzemenn kopma veya kırılma durumu Ψ = 0 ) Şekl. ek eksenl çekme alındak br çubuka hasar parameresnn anımı emare ve aynı şeklde Smo ve Ju efekf gerlme lkesne benzer şeklde efekf gernme çnde uygun anımlar kullanarak zoropk hasar durumu çn eşdeğer gernmey ~ ε = ( D )ε şeklnde fade emşlerdr. Bu aşamada gernme eşdeğerlğ ve gerlme eşdeğerlğ hpoezlern vermek açıklayıcı olacakır[4 5] : Gernme eşdeğerlğ hpoez: asarlı br malzemenn gernme davranışı orjnal veya hasarsız malzemenn bünye denklem le emsl edleblr ancak hasarsız malzemenn bünye denklemnde oraya çıkan gerlme yerne efekf gerlme kullanılmalıdır. Başka br fadeyle uygulanan gerlme alında malzemenn hasarlı durumu le lgl gernme efekf gerlme alında malzemenn hasarsız durumu le lgl gernmeye eş değerdr. fekf gerlme kavramı ve gernme eşdeğerlğ hpoez doğal olarak bünye denklemlernn gernme-abanlı formülasyonları çn kullanılablr. Gerlme eşdeğerlğ hpoez: Uygulanan gernme alında hasarlı durumla lgl gerlme efekf gernme alında malzemenn orjnal (hasarsız) durumu le lgl gerlmeye eşdeğerdr. fekf gerlme lkesn kullanarak hasarlı br malzeme le hasarsız br malzemenn elasse modülü arasındak lşk aşağıdak gb verleblr: ~ σ σ σ ~ ε = = = ~ = ( D) (5) Burada ( D ) n F F D hasar nedenyle elasse modülünde meydana gelen azalmayı ~ se hasarlı malzemenn elasse modülünü gösermekedr. Şmd gerçek hasarlı duruma mekank olarak eşdeğer olan ve F yükünün eks alında S S D S şeklnde anımlanan br kes alanına sahp hayal br elemanı göz önüne alablr ve bu durumu hasarsız br durum olarak adlandırablrz. ğer mekank olarak eşdeğer olan bu k durumdak S ve S alanları arasındak lşk br şeklde belrleneblrse hasar değşken D de belrlenmş olur. fekf gerlme ~ σ çekmeye zorlanan malzeme durumunda S D S 467

4 .. USA geçerldr. alzemenn basınca zorlanması halnde bazı mkro-boşluklar kapanacağından (malzemedek hasar durumu muhemelen değşmeden kalacak) yüke drenen alan (S-S D ) den daha büyük olacakır. Bu durumda efekf gerlme le blnen gerlme arasındak fark hmal edleblr. fekf kavramı çekme veya kayma gerlmeler le zorlanan malzemedek mkro boşlukların (veya kusurların) brbrler le olan karşılıklı ekleşmlernn ve mkro gerlme konsanrasyonlarının dkkae alınması sonucunda oraya çıkan oplam mukaveme olarak anlaşılmalıdır. Aslında efekf gerlme kavramına kesn br yaklaşım deneysel sonuçları ve sasksel yönemler kullanan mkro-mekank blm dalı kapsamında yapılablr. Ancak bu çalışmada Sürekl Oramlar ekanğ kapsamında (mezo ölçeke) malzemenn global davranışını dkkae alarak bünye denklemler üzernde durulmuşur. Bazı araşırmalarda hasar değşkenlern belrleyeblmek çn K sayıda mkro çalak çeren br emsl hacm elemanı () göz önüne alınmışır. erhang br k-ıncı mkro çalağın açık veya akf kısmı A (k) le bu mkro çalağın kapalı veya pasf yüzey de A *(k) le göserlmşr. Br çalağa a akf veya pasf yüzeyler gerlme sıcaklık ve nem oranına göre kend aralarında yer değşreblr. Buna rağmen Wesman bu açık ve kapalı yüzeylern bell br zaman aralığında malzemenn durumunu karakerze eden bağımsız değşkenler olarak seçlebleceğn fade emekedr [67]. Şekl. a) K sayıda mkro çalak çeren emsl hacm elemanının düzlemsel görünüsü (7) b) Br mkro çalağın açık ve kapalı yüzeyler. akro sevyede gerlmeler ve gernmeler nın hacm üzernde oralama büyüklüklerdr. İnfnesmal deformasyonları da bu makro büyüklükler arasında sayablrz. nın davranışını am anlamıyla dkkae almak çn A (k) ve A *(k) (k=...k) yüzeylern emsl eden K sayıda çalak parameresn dkkae almak gerekr. Bu yüzeylern gerçek şekl mezo ölçeke am olarak blnmedğnden Wesman bunları eşdeğer düzlemsel yüzeyler olarak düşünerek A = A n *( k) * ve A = A n vekörler le emsl emşr (k = (k)...k). Burada n br mkro çalak düzlemne a brm normal vekörü gösermekedr [6]. Csmn çersnde br maddesel noka cvarında konvekseler farklı olan k mkro çalak göz önüne alalım. alzeme üzerne gelen yükleme durumuna göre farklı konvekselere sahp çalak yüzeylernden dolayı farklı davranışlar gösereblr. ğrlk yarıçapları çok büyük olan farklı nfnesmal çalak yüzeyler opolojk ve mekank açıdan eş değer kabul edleblr. Bu durumda çalak yüzeynn opolojk emsl çalak yüzeynn yönünden bağımsız olarak fade edleblr. aemaksel olarak bu emsl k vekörün dyadk çarpımı le oluşurulan br smerk ansör kullanarak gösereblrz. Bu durumda her br mkro çalağı aşağıdak gb smerk dyadlarla anımlayablrz. A A ve ( k ) ( k ) ( k ) ( k ) ( k ) ( k ) j j A A *( k ) *( k ) *( k ) A A (6) A (k) ve A *(k) yüzeylernn ölçüsü ve yer hakkında deaylı blgler ancak sasksel olarak mkro ölçeke mevcu olduğundan Sürekl-Oramlar ekanğnn kullanıldığı mezo ölçeke (6) fades le verlen ansörel fadelern brleşk eklern aşağıdak dyadk çarpımların oplamları le gösereblrz. Bu şlem mkro ölçeken mezo ölçeğe geçerken yapılan homojenleşrme şeklnde de yorumlanablr. K = k= A A K * *( k ) *( k ) = k= A A (7) Böylece hasarın eks mezo ölçeke k ade ç durum değşken le fade edleblmekedr. Bu k durum değşken de anımları gereğnce knc dereceden smerk ansörel karaker aşır. İnfnesmal deformasyonların göz önüne alınması hasarı emsl eden ansörlern de aynı nfnesmal karakerde olması anlamına gelmez [7]. Dolayısıyla br kuvve sers emsl gernmeler çn kullanılırken hasar ansörler çn uygun olmayablr. Bu çalışmada bünye değşken olarak sadece açık mkro yüzeylern eksn dkkae alan br ek hasar ansörü göz önüne alınmış ve bu ansör br ç durum değşken olarak kullanılmışır. Açık mkro-çalak yüzeylernn emsl hacm elemanı çersndek A vekörü le bu vekörün oralama değerlern ( ) zamanla değşmn A ( ) le gösereblrz. Bu vekörlern emsl hacm elemanına a herhang br karakersk yüzeyn alanına bölerek boyusuzlaşırıldığını düşünmek formülasyonun genel yapısını eklemez. Dğer arafan malzeme mkro-çalak yüzeylernn pozf ve negaf araflarını fark edemeyeceğ çn maemaksel olarak A ( ) ve A ( ) vekörlerne olan bağımlılığı (7) fadesn de göz önüne alarak A A A A A A (7) formundak ansörel çarpımlarla fade edeblrz. Bu ansörler lerde verlecek olan gerlme poansyelnn argümanları arasında yer alacakır. Balans Denklemler lekrosak balans denklemler Göz önüne aldığımız ve anında V() hacmn kaplayan oramın çevres le olan ekleşmnde mekank olmayan kuvvelern ab olduğu quaz-sak elekrk alanı yöneen negral denklemler Genelleşrlmş Gauss ve Sokes eoremler kullanılarak yerelleşrldğnde aşağıdak dferansyel fadeler elde edlmş olur [ ]: 46

5 lask Delekrk alzemelern Sürekl Oram asar ekanğ Gauss Yasası: D = 0 V() çnde () Faraday yasası: φ = 0 = V() çnde () D ε 0 veya D r ε 0 r r (0) Burada D elekrk yer-değşrme vekörü elekrk alan vekörü φ elekrosak poansyel ε 0 boşluğun elekrksel permves polarzasyon alan vekörünü gösermekedr. ermomekank Denge Denklemler Benzer şeklde global balans denklemler ( küle lneer momenum açısal momenum enerj ve enrop ürem) yerelleşrldğ akdrde elde edlen dferansyel fadeler şu şekller alır: Külenn Korunumu ρ ρ v = 0 V() çnde () addesel gösermde külenn korunumu: ρ0 ( ) ( ) ρ x = () J x ( ) neer omenumun Denges ρ = ρ f F V() çnde (3) v l l Açısal omenumun Denges ε n r p ε n r p r p ( r p r p r p r p = 0 r p ) = 0 r p = p r V() çnde (4) = (5) nerj Korunumu: j v j q ρ h h ρ ε = ρ C w V() çnde (6) Clausus-Duhem şszlğ (ermodnamğn İknc Kanunu ) V() çnde: h ρ η ρ q q θ ρ γ 0 (7) θ θ θ Burada v sürekl oramın hızı u sürekszlk yüzeynn hızı ρ0 deformasyondan öncek küle yoğunluğu ρ deformasyondan sonrak küle yoğunluğu J jakobyen v vme j gerlme ansörü f brm küle başına mekank hacmsel kuvve F brm hacm başına elekrosak gövde kuvve j smerk gerlme ansörü C brm hacm başına elekrosak kuvve çf ε brm küle başına ç-enerj yoğunluğu q ısı akısı vekörü (brm zamanda ve brm yüzey alanından sseme gren ısı mkarı olup bu vekör dama yüzey dışına doğru yönlenmş olarak seçlmekedr ve bu durum enerj denklem yazılırken dkkae alınmışır) h brm küle başına ısı kaynağı h elekrosak enerj kaynağı w açısal hız η brm küle başına enrop yoğunluğu θ ( ) br anında mulak sıcaklık dağılımı ρ γ brm küle başına enrop ürem olup ε n r p permüasyon ansörünü gösermekedr. Denge denklemlernde geçen elekrosak kaynaklı kuvve ve kuvve-çf ve enerj kaynak fadeler F = F = j j () C C = ε j nj n () : d ρ h = j d j (0) ρ h şeklnde olup burada (0) fadesndek ( ) şare aşağıdak anlamda kullanılmışır. v () v Burada sembol üzerndek noka da maddesel ürev gösermekedr. Ansmerk br ansör olan polarzasyon gerlme ansörü olarak blnr ve = j = j () şeklnde anımlanmakadır [ 30]. Burada ansörel çarpımı gösermekedr. d se k l d j v( j ) ( v j v j ) = d j (3) şeklnde anımlanan deformasyon hızları ansörünü gösermeke ve v ( j ) hız gradyanı ansörünün smerk kısmı olarak anımlanmaka; bu ansörün ansmerk kısmı da spn ansörü olarak w j v [ j] ( v j v j ) = w j (4) şeklnde anımlanmakadır. Bu ayrışım = d w veya v = d w (5) j j şeklnde de göserlmeke olup knemak olarak brnc erm br maddesel nokanın maruz kaldığı deformasyon hızlarını kncs de rjd dönme hızlarını emsl emekedr. Yukarıda verlen () fadesnn dverjansı alınıp ve () fades le brlke (3) denklemnde yerlerne yazılırsa ρ v = ρ f r p r (6) p p r r p j 46

6 .. USA şeklnde lneer momenum denklemmz smerk br gerlme ansörü cnsnden yazılmış olur. Dğer arafan () () ve (3) fadelern (0) de yerne yazıp açısal hızı spn ansörünün düalnden w = v şeklnde çekerek ve () da verlen C nn anımını göz önüne alırsak yerel enerj denklem olan (6) fadesnn son k erm ρ h C w = ρ Π (7) şeklnde elde edlr. (7) fades (6) da yerne yazıldığında enerj korunumu çn ρ ε = v q ρ h ρ Π () j j şeklnde yerel denklem oraya çıkmış olur. Burada brm küle başına polarzasyon vekörü Π () ρ şeklnde anımlanmışır. Yukarıda verlen balans denklemler br sürekszlk yüzeyn de çerecek şeklde daha öncek çalışmalarımızda verlmşr [3 3]. ermodnamk Kısılar nerj denklem le enrop eşszlğ uygun şeklde brleşrlr ve serbes enerj çn aşağıdak şeklde br egendre ransformasyonu kullanarak ψ ε θ η Π = ε θ η ρ (30) nrop eşszlğ maddesel formda aşağıdak gb elde edlr. ( Σ ρ 0ηθ ) N C θ Q Π 0 (3) θ elde edlmş olur. Burada geçen yen büyüklüklerle lgl ermler aşağıda verlmekedr: Σ ρ 0 ψ ( Σ : gerlme poansyel) (3) C = dm n xm x n N d m n = C m (33) N n J m N n m n m n J xm xn N Q J m qm q m J xm Q = (34) = (35) Π J m m m = J x m Π (36) xm m m = m (37) θ = x m θ m θ =. (3) m m θ (3) eşszlğ quaz-elekrosak br alanın eksnde bulunan ermomekank oramlar çn enrop üremnn genel br fadesdr. ekank br yüklemeye maruz mkro-çalaklar çeren ve bu çalakların zamanla şekllernn değşğ düşünülen elask br oramın gerlme poansyel Σ nın argümanları Sürekl- Oramlar ekanğnn aksyomlarına göre ( C N θ ) olarak belrlenmşr. Bu durumda gerlme poansyeln ( ) = Σ[ C θ ] Σ (3) şeklnde br fonksyon olarak yazablrz. Bünye aksyomlarını kullanarak gerlme poansyelndek argümanların belrlenmes daha öncek çalışmalarımızda kapsamlı br şeklde verldğ çn burada fazla deaya grlmemşr. Bu fonksyonun zamana göre maddesel ürevn alırsak Σ = C C fadesn elde ederz. θ θ (40) (40) fades (3) eşszlğnde yerne yazılır orak ermlern paranezler alınırsa aşağıdak eşszlğe ulaşırız. Σ C ( ) C Σ ( Π ) ρ ( η ) θ Q θ ρ θ θ (4) (4) eşszlğnn keyf her bağımsız ermodnamk prosese sağlanablmes çn gerlme poansyelnn argümanları çnde bulunmayan C θ ve θ ermlern kasayılarının sıfıra eş olması gerekr. Σ nın argümanları çersnde yer aldığından bu eşszlkek nn kasayısı sıfıra eşlenemez (5 0). nn kasayısına gernme-enerjs yoğunluğunun değşm hızı olarak adlandırılan ve Y le anımlanan br aama yapılırsa Y (4) yazılablr. Ayrıca pozf br büyüklükle uğraşmak çn; Y N Y anımlaması kullanılarak gernme enerjs yoğunluğunun değşm hızı aşağıdak gb fade edleblr. Y (43) 470

7 lask Delekrk alzemelern Sürekl Oram asar ekanğ (4) eşszlğndek C θ ve θ nın kasayıları sıfıra eşlenerek aşağıdak fadeler elde edlr: C = 0 Π = η = Q = 0 (44) ρ0 θ Y 0 Y 0 Y 0 Yukarıda verlen (44) fadelernde başlangıça belrğmz gb oramda ısı lemnn olmadığı ve serbes enerj yoğunluğunun da hasarın maddesel değşm hızına bağlı olmadığı görülmekedr. Açısal momenum balansının ve elekrosak kaynaklı kuvve-çfnn br sonucu olarak gerlme ansörü asmerk br karakerle oraya çıkmışı (5). Asmerk formda oraya çıkan oplam gerlmenn maddesel koordnalardak fades sürekl oramlar mekanğnn run hesaplamaları le aşağıdak gb bulunmuşur: = = Π Π n Q n C Q (45) Burada C = m N n ola şekl değşrme ansörü olarak blnr. Dğer arafan serbes enerj yoğunluğunun bağlı olduğu argümanlar ve ç enerj aşağıdak gb yazılablr. [ C θ ] Σ = Σ (46) ε = ( Σ ρ0 θη ) ρ = ρ0 (47) ( Σ θ ) ρ θ 0 (44) fadesn (34) fadesne göürürsek smerk gerlme ansörü çn ρ m n = xn (4) ρ 0 xm fades elde edlr. Oram sıkışmaz olduğu akdrde J = de C= veya III = şarı sağlanmalıdır [3]. Buna göre (4) denklemnde Σ yerne kendsne eşdeğer olan ve faka sözü edlen kısılamayı çeren aşağıdak fonksyon alınablr. Σ ( )( J ) p x (4) Burada p br agrange çarpanıdır. Bu fadedek fonksyonun x l ye göre ürev alınıp (4) denklemnde yerne yazılırsa m n = p m n x m xn N C (50) elde edlr. Bu fadenn maddesel koordnalardak formu se = p C (5) C Olur [3]. Gernme enerjs yoğunluğu değşm hızı blndğ gb daha önce Y şeklnde anımlanmışı. Bu fadede Σ nın deformasyon gradyanına göre ürev yer almadığı çn agrange çarpanı sıfır olur. Bu durumda elde ememz gereken bünye denklemler yapılan kabullere bağlı olarak Π ve Y dr ve bunların serbes enerj fonksyonu Σ ya bağlı olduğu (43) ve (44) denklemlernden açıkça gözükmekedr. O halde yapılacak lk ş Σ nın açık formunu oraya koymak olacakır. asarlı lask Delekrk Oramlar İçn Bünye Denklemler Bu çalışmada mekank yüklemeye maruz mkro-boşluklu delekrk br oramın zorop olduğu kabul edlmşr. Bu durumda Σ ya a argümanların somu olarak belrlenmes çn nvaryanlar eorsne a sonuçlar kullanılmışır. Oramın anzorops sadece mkro-boşluklardan kaynaklanmakadır. Bu yaklaşıma göre Σ gerlme poansyelnn formu maddesel koordna ssemnn fulorogonal ransformasyon grubu alında nvaryan kalmalıdır [33]. aemaksel olarak fade edlecek olursa Σ aşağıdak kısılamayı sağlamalıdır: ( C θ ) = Σ ( C θ ) Σ (5) Burada maddesel koordna ssemlernn ful orogonal ransformasyonlarını göserdğnden orogonal br mars olup = şarını sağlamakadır. İnvaryanlar eorsne göre bu argümanların skaler br fonksyonu olan Σ nın bu argümanlara müşerek nvaryanları vasıası le bağlı olması gerekr. Bu durumda C smerk marsler le vekörünün brbrnden bağımsız 6 ade müşerek nvaryanları aşağıdak gb belrlenmşr: I = C N N I = C N C N I 3 = CN C C N I 4 = N N 5 I 6 = N N I 7 = N N N CN I = N CN C I 0 = N N N N I = N CN 3 I 4 = CN C N I 5 = CN N I = N I = I = I =C N I 6 =CN C N (53) hasar ansörü A vekörünün kend kends le ansörel çarpımı (7) olarak seçldğnden I = I4 I0 I5 = I 4 I3 ve I6 = I 4 I4 yazılableceğ görülmekedr. Bu sebepen I I5 ve I 6 nvaryanlar lsesnden çıkarılablr. İnvaryanların kendsn oluşuran brmlern smerk br fonksyonu olması gereğne dayanarak yukarıda hasar ansörü çn yapığımız bu kabul eornn genel ssemağn bozmaz. Bu durumda serbes enerj fonksyonumuz yukarıda verlen argümanların fonksyonu olarak aşağıdak şeklde yazılablr: 47

8 .. USA ( I I I... I ) Σ =Σ 3 4 (54) İknc dereceden br ansör olan Green deformasyon ansörünün asal nvaryanlarının I = I II = ( I I ) (55) 3 III = ( I 3 I I I3 ) 3! şeklnde olduğu dkkae alınarak (53) fadesndek (I I I 3 ) nvaryanları yerne (55) fadeler le verlen asal nvaryanlar kullanılablr. Oram sıkışmaz kabul edldğnden III= olur. Bu durumda Σ nın bağlı olduğu nvaryanlar (53) ve (55) fadeler yardımıyla aşağıdak gb verleblr. ( I II I I I... I I I I ) Σ = Σ (56) Oram sıkışmaz olduğundan gerlmenn polarzasyonun ve gernme enerjs yoğunluğu değşm hızının bünye denklemlern ((5) (44) 3 ve (43)) aşağıdak gb br arada yazmak şlemler akp emey kolaylaşıracakır. = p C (57) C Π = (5) Y = (5) (57) (5) fadelerndek kısm ürevler (56) fadesn dkkae alarak aşağıdak gb yazılablr. = C C C I I C C 3 3 C 4 C C 4 4 (60) Π Y = pc 4 [ ( ) ( C C ) ( ) ( C C ) I ( ) ( ) ( C C ) ] Q Q Q 3 Q Q [ ( C ) = 7 (64) = 4 ( 0 3 Q ( C C ) ( ) ( C C ) ] 0 ( ) ( ) 3 ( ) ( C ) ( C ) ( C C ) 5 Q ) 4 Q 6 Q Q (63) (65) (63) (64) ve (65) denklemlernn mars formdak fadeler de aşağıdak gb yazılablr. = pc [ I ( r CI C) ( ) ( C C) ( ) ( C C) 3 I 4 (66) = (6) Π = [ C C 0 7 ( C C) ] (67) = (6) (53) ve (55) fadeler le verlen nvaryanların sırasıyla C ve ya göre ürevler (60) (6) ve (6) denklemlernde yerne yazılır ve elde edlen fadeler (57) (5) ve (5) denklemlerne aşınırsa; mekank br yüklemeye maruz mkro-boşluklu ve sıkışmaz olarak kabul edlen elask br delekrk oramdak smerk gerlme polarzasyon ve gernme-enerjs-yoğunluğu değşm hızına a nonlneer bünye denklemler aşağıdak gb elde edlmş olur. Y = I ( C ) ( C) ( C ) 3 4 (6) (63) denklemnde gözüken agrange çarpanı p hdrosak basınç olarak blnr ve alan denklemler ve sınır şarları le belrleneblr. (66) (67) ve (6) denklemlernn daha somu şekln elde emek çn bu denklemlerdek Σ nın nvaryanlarına göre ürevlernn değerlendrlmes gerekr. Σ nın bağlı olduğu navryanlar daha önce (56) fades le verlmş ancak bu nvaryanlara nasıl bağlı olduğu henüz belrlenmemşr. Değşk malzemelerde bu bağımlılık farklı şekllerdedr (örneğn oney-vln malzemeler). Σ bu nvaryanların analk br fonksyonu se lk akla gelen yaklaşım bu fonksyonun br kuvve sers le emsl edlebleceğdr. Bu kuvve sersnn kaçıncı merebeden olacağı ve kaç ermnn alınacağı yan Σ nın kaçıncı merebeden br polnomla emsl edleceğ deformasyon 47

9 lask Delekrk alzemelern Sürekl Oram asar ekanğ büyüklüklernn olaydak ekleşm paylarına kısacası nonlneerlk merebelerne bağlıdır [3-33]. Dğer arafan ç enerj pozf anımlı olduğundan bu polnomun pozf anımlı olması gerekr. Ayrıca nvaryanların sırasının Σ yı eklememes çn bu polnomun smerk kasayılı olması yan kuadrak br form şeklnde olması gerekr. Serbes enerj yoğunluğu fonksyonu çn mevcu nvaryanlar cnsnden br polnom seçlmes durumunda aşağıdak fade yazılablr. a I I a = a (6) Σ = j j j j j ( j = ) Bu fadedek a j kasayılarının heps parçacığına ve oramın θ sıcaklığına bağlıdır. (66) (67) ve (6) fadelernde yer alan Σ nın nvaryanlara göre ürevler (6) polnom açılımından faydalanarak bulunablr. Bu ürevlern alınışı üm deayları le daha öncek çalışmalarda yer aldığından burada verlmemşr [5 0]. (6) fadesnn hva eğ nvaryanlara göre Σ nın kısm ürevler alınarak (63) (64) ve (65) denklemnde yerne yazıldıkan sonra deformasyon ansörü C nn brnc dereceden elekrk alan vekörü ve hasar ansörü ın knc dereceye kadar olan ermler dkkae alınırsa = p C [ a C a4 a5 a7 ac a0 a C a 3 C q a 4 C a5 C a7 C a0 C a 4 C a 5 C a 7 C a 0 C a C Q a 3 C Q a C Q N N a 3 C Q N N a 3 C C (70) a 3 3 ] Π = 4 a7 CN N 4a7 3 CN N 4 C a C (7) a0 N N Y = a4 C a44 a45 N N a47 a4 C a4 0 a4 C a43 C 4a5 C 4a57 4a5 C 4 a50 4a5 C 4 a 5 3 C 6 a 6 C N N Q 6 a6 7 N N Q 6 a6 C Q a0 C Q a0 3 C Q (7) denklemler bulunur. Yukarıda verlen (70) (7) ve (7) denklemndek kasayıları aşağıdak gb anımlayacak olursak N N 4a 4a4 3 4a5 4 4a7 5 4a 6 4a 0 7 4a 4a 3 4a 4 0 4a5 4a 7 4a 0 3 4a 3 4 4a 3 5 4a 33 β 4a 7 β 4a 7 3 β 3 4a 0 β 4 4a 03 λ a 4 4 λ a 4 5 λ 3 a 4 7 λ 4 a 4 λ 5 a 40 λ 6 a 4 λ 7 a 4 3 λ 4 a 5 7 λ 4 a 5 λ 0 4a 50 λ 4a 5 λ 4a 5 3 λ 3 6a 6 λ 4 6a6 7 λ 5 6a 6 (73) Smerk gerlme ansörü polarzasyon ve gernme enerjs yoğunluğunun değşm hızına a bünye denklemler maddesel koordnalarda aşağıdak gb fade edleblr: = pc C C a0 a C C q C 0 C C C C 0 C C C 5 C Q 3 C Q 7 C Q N N 4 C Q N N C 5 C ] (74) Π = β CN N β CN N β C (75) 3 CN N β4 N N Y = C λ λ N N λ 3 λ4 C λ5 λ 6 C λ C 7 3 C λ λ C λ 0 λ C λ C λ 3 C N N Q λ 4 N N Q λ5 C Q 6 C Q β4 C Q (76) (45) denklem dkkae alındığı zaman asmerk oplam gerlme ansörü de aşağıdak gb fade edleblr. = pc C C a0 a C C q C 0 C C C C 0 C C C 5 C Q 3 C Q 7 C Q N N 4 C Q N N C 5 C ] [ β C 3 CN N β N N N N β4 CN N ] C Q β C (77) 473

10 .. USA Sonuçlar ekank br yüklemeye maruz mkro-boşluklu elask br delekrk oramın nonlneer davranışı modern sürekl oramlar mekanğ kapsamında ele alınmışır. aemaksel model oluşurulurken ermodnamğn brnc yasası ve knc yasası (Clausus-Duhem eşszlğ) bünye aksyomlarından özellkle objekve ve maddesel smer aksyomları le malzemenn smer grubuna lşkn kavramlar bünye fonksyonelnn bulunması ve argümanlarının somu br şeklde ayn edlmes çn nvaryanlar eorsne a bulgular kullanılmışır. Bünye fonksyonelnn argümanları Green deformasyon ansörü hasar ansörü ve elekrk alan vekörü olarak belrlenmşr. Bağımsız bünye değşkenler arasında deformasyon ansörünün yer alması gernme abanlı br yaklaşımın esas alındığını gösermekedr. Bu bünye fonksyonel vasıası le malzemede oraya çıkan gerlme polarzasyon ve gernme-enerjs yoğunluğunun değşm hızına a bünye denklemler maddesel koordnalardak bleşenler cnsnden elde edlmşr. İncelenen malzeme esas yapısı barı le zorop olup mkroboşlukların varlığı nedenyle yan hasardan dolayı anzorop br form kazanmışır. Bu nedenle mars malzeme zorop alınarak smerk gerlme polarzasyon ve gernme-enerjs yoğunluğunun değşm hızına a bünye denklemler nvaryanlar eorsne a bulgular kullanılarak (66) (67) ve (6) denklemler le nonlneer br formda oraya konmuşur. Bu bünye denklemlernn daha somu br şeklde elde edlmes çn Σ nın bağlı olduğu nvaryanlarına göre ürevlernn blnmes gerekmekedr. Bu nedenle gerlme poansyel Σ knc dereceden br polnomla emsl edlerek nvaryanlarına göre ürevler hesaplanmışır. Nonlneer davranışın derecesn esp emek açısından deformasyon ansörü C nn brnc dereceden hasar ansörü ve elekrk alan vekörü nn knc dereceye kadar olan ekler dkkae alınmışır. C nn brnc dereceden eklernn dkkae alınma sebeb seramk malzemelerde oraya çıkan deformasyonların nfnesmal olmasıdır. İnfnesmal br deformasyonun kares hmal edleblr br ek olarak düşünülmüşür. Böyle br kabul hperelask veya vskoelask malzemeler çn geçerl değldr. Bu durumda smerk gerlmenn polarzasyonun ve gernme enerjs-yoğunluğu değşm hızının bünye denklemler maddesel koordnalardak bleşenler cnsnden (74) (75) ve (76) denklemler le verlmşr. Son olarak (45) fades dkkae alındığında asmerk br formda oraya çıkan oplam gerlme (77) denklem le fade edlmşr. Bu bünye denklemler uygun lneerleşrme şlemler le daha bas formlara da dönüşürüleblr. Yukarıda elde eğmz (74)-(77) bünye denklemler üzernde yorumlanması gereken özellkler vardır. Smerk gerlme bünye denklem (74) de yer alan ermlere bakığımızda; lk erm sıkışmazlık kabulünden kaynaklanmakadır. İknc erm deformasyon ansörünün lneer eksnden üçüncü erm hasar ansörünün lneer eksnden 4. erm hasar ansörünün nonlneer eksnden kaynaklanmakadır. 5. erm elekrk alanının karesn çermeke olup bu ek elekrosrksyon adını alır. lekrosrksyon karesel(knc merebeden) br ek olduğundan elekrk alanının yönüne bağlı değldr. neer ekleşmler dkkae alındığında bu ek gözlenmez. lekrk alan şddenn çok küçük olduğu durumlarda se hmal edleblr. 6. erm ve ondan sonrak ermler kapıl (brleşk) ekleşmler gösermekedr. 6 6 ve. ermler elekrk alanının nonlneer deformasyon ansörünün lneer ekleşmlernden 7. erm elekrk alanının nonlneer hasar ansörünün lneer ekleşmlernden 3 7 ve 0. ermler elekrk alanının nonlneer hasar ve deformasyon ansörünün se lneer ekleşmnden kaynaklanmaka olup üçlü ekleşmler fade eder. 04 ve. ermler deformasyon ve hasar ansörlernn lneer ekleşmnden 3 ve 5. ermler se deformasyon ansörünün lneer hasar ansörünün se nonlneer ekleşmlernden kaynaklanan ermlerdr.. erm hasar ansörünün ve elekrk alan vekörünün nonlneer deformasyon ansörünün lneer ekleşmlernden kaynaklanan br erm olup üçlü ekleşmlere lgnç br örnekr. olarzasyon denklemne (75) bakığımız zaman se büün ermlerde elekrk alan vekörü brnc dereceden yer almaka olup elekrosrksyon eknn polarzasyona kakısı gözükmemekedr. Brnc erm deformasyon ansörü ve elekrk alan vekörünün lneer ekleşmnden knc ve üçüncü erm üçlü ekleşmlerden olup deformasyon ve hasar ansörü le elekrk alan vekörünün lneer ekleşmnden son erm se hasar ansörünün nonlneer deformasyon ansörünün lneer elekrk alan vekörünün lneer ekleşmnden kaynaklanmakadır. Gernme enerjs-yoğunluğu değşm hızının bünye denklem (76) da lk erm deformasyon ansörünün lneer eksnden knc erm hasar ansörünün lneer eksnden üçüncü erm se hasar ansörünün nonlneer eksnden kaynaklanmakadır. 4. erm elekrosrksyonun kakısını gösermekedr. 5 ve. ermler elekrk alanının nonlneer deformasyon ansörünün lneer ekleşmnden 6 ve 0. ermler elekrk alanının nonlneer hasar ansörünün lneer ekleşmlernden 7 ve. ermler elekrk alan vekörünün lneer hasar ve deformasyon ansörlernn lneer ekleşmlernden kaynaklanan ermler fade eder. ve. ermler hasar ve deformasyon ansörlernn lneer ekleşmlern ve 6. ermler elekrk alan vekörü ve hasar ansörünün nonlneer ekleşmlern 4 ve 5. ermler deformasyon ansörünün lneer hasar ansörünün nonlneer ekleşmlern göserr. 3. erm elekrk alan vekörünün ve deformasyon ansörünün lneer hasar ansörünün nonlneer ekleşmn ve 7. erm se deformasyon ansörünün lneer elekrk alan vekörü ve hasar ansörünün nonlneer ekleşmn emsl emekedr. Benzer mülahazalar oplam gerlme ansörü (77) çn de yapılablr. Bünye denklemlernde oraya çıkan kasayıların belrlenmes gelşrlen analk modellern doğruluğunun onaylanması ve eksklklern gderlmes çn kapsamlı deneysel çalışmalara hyaç vardır. Doğruluğu onaylanmış deneysel paramereler elde edldken sonra sonlu elemanlar gb sayısal yönemler yardımıyla bu konu daha deaylı olarak nceleneblr. 474

11 lask Delekrk alzemelern Sürekl Oram asar ekanğ Kaynaklar []. Kachanov.. 6. Inroducon o Connuum Damage echancs arnus Njhof ublshers Boson 35 p. []. emare J. 6. A Course on damage echancs Sprnger-Verlag Berln p. [3]. Krajcnovc D Damage echancs Norh holland Seres n Appled ahemacs and echancs Volume 4 Amserdam lsever 760 p. [4]. Woo C.W. D.. 3. A Unversal hyscally Conssen Defnon of aeral Damage Inernaonal Journal of Sold and Srucures [5]. Korkmaz. 00. Sürekl Oram asar ekanğ Yardımıyla ekank Davranışın Belrlenmes Yüksek sans ez Süleyman Demrel Ünverses Fen Blmler nsüsü Ispara 0 s. [6]. Krajcnovc D.. Selecon of Damage arameer Ar or Scence? echancs of aerals 65. [7]. Ibjola.A. 00. On Some Fundamenal Conceps of connuum Damage echancs Compuer ehods n Appled echancs and ngneerng []. akarov.v. Schmauder S. CherepanovO.I. Smoln I.Y. omanova V.A. Balokhonov.. Saraev D.Y. Sopa. Kzler. Fscher G. u S. udwg. 00. Smulaon of lasc-lasc Deformaon and Fracure of aerals a co- eso- and acrolevels. heorecal and Appled Fracure echancs []. Bors. 00. Fracure n Quas-brle aerals: A evew of Connuum Damage- Based Approachs. ngneerng Fracure echancs [0]. Chow c.. Wang J.. A Fne lemen Analyss of Connuum Damage echancs for Ducle Fracure. Inernaonal Journal of Fracure []. Onaran K.. alzeme Blm İÜ İnşaa Faküles abaası İsanbul 3 s. []. Yüksel alzeme Blgsne Grş (alzeme emel Blgler) OB akne ühendsler Odası Y.No: 45 Denzl 66 s. [3]. Bassouny Damage echancs n ferroelecrc Ceramcs-odel and Applcaon Journal of Appled Scences [4]. Bassouny. Ghaleb A.F. augn G.A.. hermodynamcal Formulaon for Coupled lecromechancal yseress ffecs-i. Basc quaons In. J. ngng. Sc [5]. Bassouny. Ghaleb A.F. augn G.A.. hermodynamcal Formulaon for Coupled lecromechancal yseress ffecs- II. olng of Ceramcs In. J. ngng. Sc [6]. Bassouny. augn G.A.. hermodynamcal Formulaon for Coupled lecromechancal yseress ffecs-iii. arameer Idenfcaon In. J. ngng. Sc [7]. Bassouny. Ghaleb A.F. augn G.A.. hermodynamcal Formulaon for Coupled lecromechancal yseress ffecs-iv. Combned lecromechancal oadng In. J. ngng. Sc []. Usal.. 4. Fber akvyel lask Delekrk Oramların lekro-ermomekank Davranışlarına A aemaksel Br odel Dokora ez rcyes Ünverses Fen Blmler nsüsü Kayser 0 s. []. Usal. 00. Byolojk Br Konsrüksyon lemanı İçn aemaksel odelleme Dokora ez Süleyman Demrel Ünverses Fen Blmler nsüsü Ispara 3 s. [0]. Usal.. Korkmaz. Usal asarlı lask Oramlar İçn Bünye Denklemler S.D.Ü. Fen Blmler nsüsü Dergs []. Chaboche J... Connuous Damage echancs A ool o Descrbe henomena before Crack Inaon Nuclear ngnerng and Desgn []. Chaboche J.. 7. Connuum Damage echancs: resen Sae and Fuure rends Nuclear ngnerng and Desgn [3]. Chaboche J... Connuum Damage echancs: ar I-General Conceps Journal of Appled echancs [4]. emare J. 5. A Connuous Damage echancs odel for Ducle Fracure J. ngrg. aer. ech. rans AS [5]. Smo J.C. Ju J.W. 7. Sran and Sres-Based Connuum Damage odels-i Formulaon In. J. Solds sruc [6]. Wesman Y.. Damage Coupled Wh ea conducon n Unaxally enforced Composes Journal of Appled echancs [7]. Wesman Y.. A Connuum Damage odel for Vscoelasc aerals. Journal of Appled echancs []. rngen A.C. augn G.A. 0. lecrodynamcs of Connua vol.i. Foundaons and Sold eda Norh olland 436 p. []. rngen A.C. augn G.A. 0. lecrodynamcs of Connua vol.ii. Fluds and Complex eda Norh olland 7 p. [30]. arkus. 7. lecromagnec Ineracons n lasc Solds Sprnger-Verlag Wen-New York. [3]. rdem A.Ü. Usal.. Usal Keyf Fber akvyel Vskoelask ezoelekrk Br Csmn lekro-ermomekank Davranışı çn aemaksel Br odel Gaz Ünv. üh. m. Fak. Der [3]. rdem A.Ü. Usal. Usal İzoropk ars alzemes Olan Fber akvyel Delekrk Vskoelask Oramların lekro-ermomekank Davranışı çn aemaksel Br odel Gaz Ünv. üh. m. Fak. Der [33]. Spencer A.J.. 7. heory of Invarans In Connuum hyscs Vol.I. (d. A.C. rngen) Academc res N.Y. and ondon 353 p. 475

MAGNETOELASTİK MALZEMELERİN SÜREKLİ ORTAM HASAR MEKANİĞİNE DAYALI BÜNYE DENKLEMLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ

MAGNETOELASTİK MALZEMELERİN SÜREKLİ ORTAM HASAR MEKANİĞİNE DAYALI BÜNYE DENKLEMLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ AUKKAE ÜİVESİTESİ ÜHEDİ SİK FAKÜTESİ AUKKAE UIVESITY EGIEEIG OEGE ÜHEDİSİK İ İ Eİ DEGİSİ JOUA OF EGIEEIG SIEES YI İT SAYI SAYFA : 007 : 3 : : 3-33 AGETOEASTİK AZEEEİ SÜEKİ OTA HASA EKAİĞİE DAYAI ÜYE DEKEEİİ

Detaylı

KAPASİTANS VE ENDÜKTANS EBE-215, Ö.F.BAY 1

KAPASİTANS VE ENDÜKTANS EBE-215, Ö.F.BAY 1 KAPASİTANS VE ENDÜKTANS EBE-5, Ö.F.BAY KAPASİTANS VE ENDÜKTANS Bu bölümde enerj depolayan pasf elemanlardan Kapasörler e Endükörler anıılmakadır ÖĞRENME HEDEFLERİ KAPASİTÖRLER Elekrk alanında enerj depolarlar

Detaylı

III - ELEKTROMAGNETİK GENELLEŞTİRME

III - ELEKTROMAGNETİK GENELLEŞTİRME 3 - EEKTROMAGNETİK GENEEŞTİRME.A ) AGRANGE ORMAİZMİ Dnamğn agrange medu le yenden frmüle edlmes, genelleşrlmş krdna ssemlernn kullanılmasına mkan anır. Yen krdnaların ye larak ble dk lmaları gerekmez.

Detaylı

ĐZENCE Temel Kavram ve Prenspler Tez Problem Sınır Değer Problem Green Fonsyonu Tanımı Çözüm Yalaşımları Sonuçlar

ĐZENCE Temel Kavram ve Prenspler Tez Problem Sınır Değer Problem Green Fonsyonu Tanımı Çözüm Yalaşımları Sonuçlar YÜKSEK ĐSANS TEZ SUNUŞU Çf Yay - Küle Ssemyle Brbrne Bağlanmış Çubuların Eğlme Treşmler Hazırlayan : a. üh. Güran Erdoğan ĐZENCE Temel Kavram ve Prenspler Tez Problem Sınır Değer Problem Green Fonsyonu

Detaylı

BÖLÜM 9 İKİ BOYUTLU PANEL YÖNTEMLERİ

BÖLÜM 9 İKİ BOYUTLU PANEL YÖNTEMLERİ BÖLÜM 9 İKİ BOYUTLU PAEL YÖTEMLERİ 9.. Grş 9.2. Kompleks dülemde poansyel akım problemnn negral formülasyonu 9.3. Doğrusal paneller boyunca sab ekllk dağılımı hal 9.4. Kaynak dağılımını esas alan panel

Detaylı

Lineer Olmayan Yapı Sistemlerinin Analizi İçin Yay-Boyu Metodu

Lineer Olmayan Yapı Sistemlerinin Analizi İçin Yay-Boyu Metodu Fıra Ünv. Fen ve Müh. Bl. Dergs Scence and Eng. J of Fıra Unv. 9 (4), 55-530, 007 9 (4), 55-530, 007 Lneer Olmayan Yaı Ssemlernn Analz İçn Yay-Boyu Meodu Cengz OLA ve Yusuf CALAYIR Fıra Ünverses eknk Blmler

Detaylı

ÇOKLU REGRESYON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-YON KATSAYILARININ YORUMU

ÇOKLU REGRESYON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-YON KATSAYILARININ YORUMU 6.07.0 ÇOKLU REGRESON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-ON KATSAILARININ ORUMU ÇOKLU REGRESON MODELİ Ekonom ve şletmeclk alanlarında herhang br bağımlı değşken tek br bağımsız

Detaylı

AKIŞKAN ÇAMUR TABAKASIYLA YÜZEY DALGALARININ ETKİLEŞİMİNİN SAYISAL MODELLENMESİ

AKIŞKAN ÇAMUR TABAKASIYLA YÜZEY DALGALARININ ETKİLEŞİMİNİN SAYISAL MODELLENMESİ AKIŞKAN ÇAMUR TABAKASIYLA YÜZEY DALGALARININ ETKİLEŞİMİNİN SAYISAL MODELLENMESİ Doç.Dr.Lale BALAS, A. Mehme ŞİRİN Gaz Ünverses, Mühendslk Mmarlık Faküles,İnşaa Mühendslğ Bölümü, Malepe, Ankara Tel:37400/7,

Detaylı

MÜHENDİSLİK SİSTEMLERİNİN DİNAMİĞİNE HAMİLTON PRENSİBİ YAKLAŞIMI YÜCEL ERCAN

MÜHENDİSLİK SİSTEMLERİNİN DİNAMİĞİNE HAMİLTON PRENSİBİ YAKLAŞIMI YÜCEL ERCAN ÜHENDİSİ SİSEEİNİN DİNİĞİNE HİON ENSİİ YŞ YÜE EN ÜHENDİSİ SİSEEİNİN DİNİĞİNE HİON ENSİİ YŞ YÜE EN v ÜHENDİSİ SİSEEİNİN DİNİĞİNE HİON ENSİİ YŞ Yücel Ercan rnc Sürüm: Hazran 6 SN: 978-65-847-- oyrg 6: Yücel

Detaylı

Direct Decomposition of A Finitely-Generated Module Over a Principal Ideal Domain *

Direct Decomposition of A Finitely-Generated Module Over a Principal Ideal Domain * BİR ESAS İDEAL BÖLGESİ ÜZERİNDEKİ SONLU DOĞURULMUŞ BİR MODÜLÜN DİREK PARÇALANIŞI * Drec Decompoon of A Fnely-Generaed Module Over a Prncpal Ideal Doman * Zeynep YAPTI Fen Blmler Enüü Maemak Anablm Dalı

Detaylı

Seralarda Isıtma Kapasitelerinin Hesaplanmasına Yönelik Bir Bilgisayar Programı

Seralarda Isıtma Kapasitelerinin Hesaplanmasına Yönelik Bir Bilgisayar Programı Seralarda Isıma Kapaselernn Hesaplanmasına Yönelk Br Blgsayar Programı Gürkan Alp Kağan GÜRDİL 1, Kemal Çağaay SELVİ 1, Hasan ÖNDER 2 1 Ondokuz Mayıs Ünverses, Zraa Faküles, Tarım Maknaları Bölümü, Samsun

Detaylı

5.3. Tekne Yüzeylerinin Matematiksel Temsili

5.3. Tekne Yüzeylerinin Matematiksel Temsili 5.3. Tekne Yüzeylernn atematksel Temsl atematksel yüzey temslnde lk öneml çalışmalar Coons (53) tarafından gerçekleştrlmştr. Ferguson yüzeylernn gelştrlmş hal olan Coons yüzeylernde tüm sınır eğrler çn

Detaylı

TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR

TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR www.teknolojkarastrmalar.com ISSN:134-4141 Makne Teknolojler Elektronk Dergs 28 (1) 61-68 TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR Kısa Makale Tabakalı Br Dskn Termal Gerlme Analz Hasan ÇALLIOĞLU 1, Şükrü KARAKAYA 2 1

Detaylı

dir. Bir başka deyişle bir olayın olasılığı, uygun sonuçların sayısının örnek uzaydaki tüm sonuçların sayısına oranıdır.

dir. Bir başka deyişle bir olayın olasılığı, uygun sonuçların sayısının örnek uzaydaki tüm sonuçların sayısına oranıdır. BÖLÜM 3 OLASILIK HESABI 3.. Br Olayın Olasılığı Tanım 3... Br olayın brbrnden ayrık ve ortaya çıkma şansı eşt n mümkün sonucundan m tanes br A olayına uygun se, A olayının P(A) le gösterlen olasılığı P(A)

Detaylı

BÖLÜM 5 İKİ VEYA DAHA YÜKSEK BOYUTLU RASGELE DEĞİŞKENLER İki Boyutlu Rasgele Değişkenler

BÖLÜM 5 İKİ VEYA DAHA YÜKSEK BOYUTLU RASGELE DEĞİŞKENLER İki Boyutlu Rasgele Değişkenler BÖLÜM 5 İKİ VEYA DAHA YÜKSEK BOYUTLU RASGELE DEĞİŞKENLER 5.. İk Boyutlu Rasgele Değşkenler Br deney yapıldığında, aynı deneyle lgl brçok rasgele değşkenn aynı andak durumunu düşünmek gerekeblr. Böyle durumlarda

Detaylı

Sürekli Olasılık Dağılım (Birikimli- Kümülatif)Fonksiyonu. Yrd. Doç. Dr. Tijen ÖVER ÖZÇELİK

Sürekli Olasılık Dağılım (Birikimli- Kümülatif)Fonksiyonu. Yrd. Doç. Dr. Tijen ÖVER ÖZÇELİK Sürekl Olasılık Dağılım Brkml- KümülatFonksyonu Yrd. Doç. Dr. Tjen ÖVER ÖZÇELİK tover@sakarya.edu.tr Sürekl olasılık onksyonları X değşken - ;+ aralığında tanımlanmış br sürekl rassal değşken olsun. Aşağıdak

Detaylı

Cinsiyet Değişkeni Bağlamında Harcama Alt Grupları ve Gelir Đlişkisi: Dumlupınar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama.

Cinsiyet Değişkeni Bağlamında Harcama Alt Grupları ve Gelir Đlişkisi: Dumlupınar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama. Cnsye Değşken Bağlamında Harcama Al Grupları ve Gelr Đlşks: Dumlupınar Ünverses Öğrencler Üzerne Br Uygulama Mahmu ZORTUK * Öze: Đksa blmnn en öneml konuları arasında yer alan gelr le ükem lşks her dönem

Detaylı

NOT: Deney kılavuzunun Dönme Dinamiği Aygıtının Kullanımı İle İlgili Bilgiler Başlıklı Bölümü okuyunuz.

NOT: Deney kılavuzunun Dönme Dinamiği Aygıtının Kullanımı İle İlgili Bilgiler Başlıklı Bölümü okuyunuz. 8. AÇISAL HIZ, AÇISAL İVME VE TORK Hazırlayan Arş. Grv. M. ERYÜREK NOT: Deney kılavuzunun Dönme Dnamğ Aygıının Kullanımı İle İlgl Blgler Başlıklı Bölümü okuyunuz. AMAÇ 1. Küle merkez boyunca geçen ab br

Detaylı

MALZEMELERİN MEKANİK DAVRANIŞLARI. Turgut GÜLMEZ

MALZEMELERİN MEKANİK DAVRANIŞLARI. Turgut GÜLMEZ MZEMEERİN MEKNİK DVRNIŞRI Turgut GÜMEZ ÖN BİGİ Vze:%40 nal:%60 Geçme ntu:70 KYNKR Deter, Mechancal Metallurgy Thmas H.Curtney, Mechancal Behavr f Materals Demrkl, Malzemelern Mekank Davranışı, (Ders ntu)

Detaylı

DENEY TASARIMI VE ANALİZİ

DENEY TASARIMI VE ANALİZİ DENEY TASARIMI VE ANALİZİ Bundan öncek bölümlerde bell br araşırma sonucu elde edlen verlere dayanılarak populasyonu anıma ve paramere ahmnlerne yönelk yönemlerden söz edld. Burada se sözü edlecek olan,

Detaylı

X, R, p, np, c, u ve diğer kontrol diyagramları istatistiksel kalite kontrol diyagramlarının

X, R, p, np, c, u ve diğer kontrol diyagramları istatistiksel kalite kontrol diyagramlarının 1 DİĞER ÖZEL İSTATİSTİKSEL KALİTE KONTROL DİYAGRAMLARI X, R, p, np, c, u ve dğer kontrol dyagramları statstksel kalte kontrol dyagramlarının temel teknkler olup en çok kullanılanlarıdır. Bu teknkler ell

Detaylı

VEKTÖRLER VE VEKTÖREL IŞLEMLER

VEKTÖRLER VE VEKTÖREL IŞLEMLER VEKTÖRLER VE VEKTÖREL IŞLEMLER 1 2.1 Tanımlar Skaler büyüklük: Sadece şddet bulunan büyüklükler (örn: uzunluk, zaman, kütle, hacm, enerj, yoğunluk) Br harf le sembolze edleblr. (örn: kütle: m) Şddet :

Detaylı

DENEY 5: FREKANS MODÜLASYONU

DENEY 5: FREKANS MODÜLASYONU DENEY 5: FREKANS MODÜLASYONU AMAÇ: Malab da rekans modülasyonunun uygulanması ve nelenmes. ÖN HAZIRLIK 1. TEMEL TANIMLAR Açı modülasyonu, az ve rekans modülasyonunu kasamakadır. Taşıyıının rekansı veya

Detaylı

PARÇALI DOĞRUSAL REGRESYON

PARÇALI DOĞRUSAL REGRESYON HAFTA 4 PARÇALI DOĞRUSAL REGRESYO Gölge değşkenn br başka kullanımını açıklamak çn varsayımsal br şrketn satış temslclerne nasıl ödeme yaptığı ele alınsın. Satış prmleryle satış hacm Arasındak varsayımsal

Detaylı

DENEY TASARIMI VE ANALİZİ

DENEY TASARIMI VE ANALİZİ 1 DENEY TASARIMI VE ANALİZİ 1.1. Varyans Analz 1.. Tek Yönlü Varyans Analz Model 1.3. İk Yönlü Varyans Analz Model Prof Dr. Leven ŞENYAY XII-1 İsask II Bundan öncek bölümlerde bell br araşırma sonucu elde

Detaylı

Deprem Tepkisinin Sayısal Metotlar ile Değerlendirilmesi (Newmark-Beta Metodu) Deprem Mühendisliğine Giriş Dersi Doç. Dr.

Deprem Tepkisinin Sayısal Metotlar ile Değerlendirilmesi (Newmark-Beta Metodu) Deprem Mühendisliğine Giriş Dersi Doç. Dr. Deprem Tepksnn Sayısal Metotlar le Değerlendrlmes (Newmark-Beta Metodu) Sunum Anahat Grş Sayısal Metotlar Motvasyon Tahrk Fonksyonunun Parçalı Lneer Interpolasyonu (Pecewse Lnear Interpolaton of Exctaton

Detaylı

Fizik 101: Ders 15 Ajanda

Fizik 101: Ders 15 Ajanda zk 101: Ders 15 Ajanda İk boyutta elastk çarpışma Örnekler (nükleer saçılma, blardo) Impulse ve ortalama kuvvet İk boyutta csmn elastk çarpışması Önces Sonrası m 1 v 1, m 1 v 1, KM KM V KM V KM m v, m

Detaylı

YAYILI YÜK İLE YÜKLENMİŞ YAPI KİRİŞLERİNDE GÖÇME YÜKÜ HESABI. Perihan (Karakulak) EFE

YAYILI YÜK İLE YÜKLENMİŞ YAPI KİRİŞLERİNDE GÖÇME YÜKÜ HESABI. Perihan (Karakulak) EFE BAÜ Fen Bl. Enst. Dergs (6).8. YAYII YÜK İE YÜKENİŞ YAPI KİRİŞERİNDE GÖÇE YÜKÜ HESABI Perhan (Karakulak) EFE Balıkesr Ünverstes ühendslk marlık Fakültes İnşaat üh. Bölümü Balıkesr, TÜRKİYE ÖZET Yapılar

Detaylı

Sistemde kullanılan baralar, klasik anlamda üç ana grupta toplanabilir :

Sistemde kullanılan baralar, klasik anlamda üç ana grupta toplanabilir : 5 9. BÖLÜM YÜK AKIŞI (GÜÇ AKIŞI) 9.. Grş İletm sstemlernn analzlernde, bara sayısı arttıkça artan karmaşıklıkları yenmek çn sstemn matematksel modellenmesnde kolaylık getrc bazı yöntemler gelştrlmştr.

Detaylı

4.5. SOĞUTMA KULELERİNİN BOYUTLANDIRILMASI İÇİN BİR ANALIZ

4.5. SOĞUTMA KULELERİNİN BOYUTLANDIRILMASI İÇİN BİR ANALIZ Ünsal M.; Varol, A.: Soğutma Kulelernn Boyutlandırılması İçn Br Kuramsal 8 Mayıs 990, S: 8-85, Adana 4.5. SOĞUTMA KULELERİNİN BOYUTLANDIRILMASI İÇİN BİR ANALIZ Asaf Varol Fırat Ünverstes, Teknk Eğtm Fakültes,

Detaylı

Kİ-KARE TESTLERİ. şeklinde karesi alındığında, Z i. değerlerinin dağılımı ki-kare dağılımına dönüşür.

Kİ-KARE TESTLERİ. şeklinde karesi alındığında, Z i. değerlerinin dağılımı ki-kare dağılımına dönüşür. Kİ-KARE TESTLERİ A) Kİ-KARE DAĞILIMI VE ÖZELLİKLERİ Örnekleme yoluyla elde edlen rakamların, anakütle rakamlarına uygun olup olmadığı; br başka fadeyle gözlenen değerlern teork( beklenen) değerlere uygunluk

Detaylı

bir yol oluşturmaktadır. Yine i 2 , de bir yol oluşturmaktadır. Şekil.DT.1. Temel terimlerin incelenmesi için örnek devre

bir yol oluşturmaktadır. Yine i 2 , de bir yol oluşturmaktadır. Şekil.DT.1. Temel terimlerin incelenmesi için örnek devre Devre Analz Teknkler DEE AAĐZ TEKĐKEĐ Bu zamana kadar kullandığımız Krchoffun kanunları ve Ohm kanunu devre problemlern çözmek çn gerekl ve yeterl olan eştlkler sağladılar. Fakat bu kanunları kullanarak

Detaylı

ENERJİ. Isı Enerjisi. Genel Enerji Denklemi. Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyon Kocatepe Üniversitesi 2007

ENERJİ. Isı Enerjisi. Genel Enerji Denklemi. Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyon Kocatepe Üniversitesi 2007 Yrd. Doç. Dr. Atlla EVİN Afyon Kocatepe Ünverstes 007 ENERJİ Maddenn fzksel ve kmyasal hal değşm m le brlkte dama enerj değşm m de söz s z konusudur. Enerj değşmler mler lke olarak Termodnamğn Brnc Yasasına

Detaylı

UYUM ĐYĐLĐĞĐ TESTĐ. 2 -n olup. nin dağılımı χ dir ve sd = (k-1-p) dir. Burada k = sınıf sayısı, p = tahmin edilen parametre sayısıdır.

UYUM ĐYĐLĐĞĐ TESTĐ. 2 -n olup. nin dağılımı χ dir ve sd = (k-1-p) dir. Burada k = sınıf sayısı, p = tahmin edilen parametre sayısıdır. UYUM ĐYĐLĐĞĐ TESTĐ Posson: H o: Ver Posson dağılıma sahp br ktleden gelmektedr. H a : Ver Posson dağılıma sahp br ktleden gelmemektedr. Böyle br hpotez test edeblmek çn, önce Posson dağılım parametres

Detaylı

PARAMETRİK OLMAYAN HİPOTEZ TESTLERİ Kİ-KARE TESTLERİ

PARAMETRİK OLMAYAN HİPOTEZ TESTLERİ Kİ-KARE TESTLERİ PARAMETRİK OLMAYAN HİPOTEZ TESTLERİ Kİ-KARE TESTLERİ 1 Populasyonun nceledğmz br özellğnn dağılışı blenen dağılışlardan brsne, Normal Dağılış, t Dağılışı, F Dağılışı, gb br dağılışa uygun olduğu durumlarda

Detaylı

ALTERNATİF AKIM DEVRE YÖNTEM VE TEOREMLER İLE ÇÖZÜMÜ

ALTERNATİF AKIM DEVRE YÖNTEM VE TEOREMLER İLE ÇÖZÜMÜ BÖLÜM 6 ALTERNATİF AKIM DEVRE ÖNTEM VE TEOREMLER İLE ÇÖZÜMÜ 6. ÇEVRE AKIMLAR ÖNTEMİ 6. SÜPERPOZİSON TEOREMİ 6. DÜĞÜM GERİLİMLER ÖNTEMİ 6.4 THEVENİN TEOREMİ 6.5 NORTON TEOREMİ Tpak GİRİŞ Alternatf akımın

Detaylı

Standart Model (SM) Lagrange Yoğunluğu. u, d, c, s, t, b. e,, Şimdilik nötrinoları kütlesiz Kabul edeceğiz. Kuark çiftlerini gösterelim.

Standart Model (SM) Lagrange Yoğunluğu. u, d, c, s, t, b. e,, Şimdilik nötrinoları kütlesiz Kabul edeceğiz. Kuark çiftlerini gösterelim. SM de yer alacak fermyonlar Standart Model (SM) agrange Yoğunluğu u s t d c b u, d, c, s, t, b e e e,, Şmdlk nötrnoları kütlesz Kabul edeceğz. Kuark çftlern gösterelm. u, c ve t y u (=1,,) olarak gösterelm.

Detaylı

Kİ-KARE TESTLERİ A) Kİ-KARE DAĞILIMI VE ÖZELLİKLERİ

Kİ-KARE TESTLERİ A) Kİ-KARE DAĞILIMI VE ÖZELLİKLERİ Kİ-KAR TSTLRİ A) Kİ-KAR DAĞILIMI V ÖZLLİKLRİ Örnekleme yoluyla elde edlen rakamların, anakütle rakamlarına uygun olup olmadığı; br başka fadeyle gözlenen değerlern teork( beklenen) değerlere uygunluk gösterp

Detaylı

YÜKSEK PLANLAMA KURULU

YÜKSEK PLANLAMA KURULU YÜKSEK PLANLAMA KURULU Tarh : 4/02/2008 Karar No : 2008/T-5 Konu : Enerj KİT lernn Uygulayacağı Malye Bazlı Fyalandırma Mekanzmasının Usul ve Esasları Yüksek Planlama Kurulu nca; Enerj ve Tab Kaynaklar

Detaylı

Kİ KARE ANALİZİ. Doç. Dr. Mehmet AKSARAYLI Ki-Kare Analizleri

Kİ KARE ANALİZİ. Doç. Dr. Mehmet AKSARAYLI  Ki-Kare Analizleri Kİ KAR ANALİZİ 1 Doç. Dr. Mehmet AKSARAYLI www.mehmetaksarayl K-Kare Analzler OLAY 1: Genelde br statstk sınıfında, öğrenclern %60 ının devamlı, %30 unun bazen, %10 unun se çok az derse geldkler düşünülmektedr.

Detaylı

İMKB BİLEŞİK 100 ENDEKSİ GETİRİ VOLATİLİTESİNİN ANALİZİ ANALYSIS OF ISTANBUL STOCK EXCHANGE 100 INDEX S RETURN VOLATILITY ABSTRACT

İMKB BİLEŞİK 100 ENDEKSİ GETİRİ VOLATİLİTESİNİN ANALİZİ ANALYSIS OF ISTANBUL STOCK EXCHANGE 100 INDEX S RETURN VOLATILITY ABSTRACT İsanbul Tcare Ünverses Sosyal Blmler Dergs Yıl:7 Sayı:3 Bahar 008 s.339-350 İMKB BİLEŞİK 00 ENDEKSİ GETİRİ VOLATİLİTESİNİN ANALİZİ Ünal H. ÖZDEN ÖZET Fnansal serlerde, aşıdıkları özellkler nedenyle doğrusal

Detaylı

ESNEK SİSTEMLERİN KAYAN KİPLİ DENETİMİ VE BİR UYDU MODELİNE UYGULANMASI. Nurdan BİLGİN YÜKSEK LİSANS TEZİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ

ESNEK SİSTEMLERİN KAYAN KİPLİ DENETİMİ VE BİR UYDU MODELİNE UYGULANMASI. Nurdan BİLGİN YÜKSEK LİSANS TEZİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ ESNEK SİSTEMLERİN KAYAN KİPLİ DENETİMİ VE BİR UYDU MODELİNE UYGULANMASI Nurdan BİLGİN YÜKSEK LİSANS TEZİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ NİSAN 7 ANKARA ESNEK SİSTEMLERİN KAYAN

Detaylı

Deney No: 2. Sıvı Seviye Kontrol Deneyi. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Dijital Kontrol Laboratuvar Deney Föyü Deneyin Amacı

Deney No: 2. Sıvı Seviye Kontrol Deneyi. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Dijital Kontrol Laboratuvar Deney Föyü Deneyin Amacı SRY ÜNİVERSİESİ Djtal ontrol Laboratuvar Deney Föyü Deney No: 2 Sıvı Sevye ontrol Deney 2.. Deneyn macı Bu deneyn amacı, doğrusal olmayan sıvı sevye sstemnn belrlenen br çalışma noktası cvarında doğrusallaştırılmış

Detaylı

Doğrusal Korelasyon ve Regresyon

Doğrusal Korelasyon ve Regresyon Doğrusal Korelasyon ve Regresyon En az k değşken arasındak lşknn ncelenmesne korelasyon denr. Kşlern boyları le ağırlıkları, gelr le gder, öğrenclern çalıştıkları süre le aldıkları not, tarlaya atılan

Detaylı

Korelasyon ve Regresyon

Korelasyon ve Regresyon Korelasyon ve Regresyon 1 Korelasyon Analz İk değşken arasında lşk olup olmadığını belrlemek çn yapılan analze korelasyon analz denr. Korelasyon; doğrusal yada doğrusal olmayan dye kye ayrılır. Korelasyon

Detaylı

Sıklık Tabloları ve Tek Değişkenli Grafikler

Sıklık Tabloları ve Tek Değişkenli Grafikler Sıklık Tabloları ve Tek Değşkenl Grafkler Sıklık Tablosu Ver dzsnde yer alan değerlern tekrarlama sayılarını çeren tabloya sıklık tablosu denr. Sıklık Tabloları tek değşken çn marjnal tablo olarak adlandırılır.

Detaylı

uzayında vektörler olarak iç çarpımlarına eşittir. Bu iç çarpım simetrik ve hem w I T s formuna karşılık gelir. Buna p u v u v v v

uzayında vektörler olarak iç çarpımlarına eşittir. Bu iç çarpım simetrik ve hem w I T s formuna karşılık gelir. Buna p u v u v v v 1. Temel Form: Brnc temel form geometrk olarak yüzeyn çnde blndğ zayına gtmeden yüzey üzernde ölçme yamamızı sağlar. (Eğrlern znlğ, teğet ektörlern açıları, bölgelern alanları gb) S üzerndek ç çarım, br

Detaylı

ÖRNEK SET 5 - MBM 211 Malzeme Termodinamiği I

ÖRNEK SET 5 - MBM 211 Malzeme Termodinamiği I ÖRNE SE 5 - MBM Malzeme ermdnamğ I 5 ºC de ve sabt basınç altında, metan gazının su buharı le reaksynunun standart Gbbs serbest enerjs değşmn hesaplayın. Çözüm C O( ( ( G S S S g 98 98 98 98 98 98 98 Madde

Detaylı

ITAP Fizik Olimpiyat Okulu

ITAP Fizik Olimpiyat Okulu Eylül Deneme Sınavı (Prof.Dr.Ventsslav Dmtrov) Konu: Elektrk Devrelernde İndüktans Soru. Şekldek gösterlen devrede lk anda K ve K anahtarları açıktır. K anahtarı kapatılıyor ve kondansatörün gerlm U ε/

Detaylı

MIT Açık Ders Malzemeleri Bu materyallerden alıntı yapmak veya Kullanım Koşulları hakkında bilgi almak için

MIT Açık Ders Malzemeleri   Bu materyallerden alıntı yapmak veya Kullanım Koşulları hakkında bilgi almak için MIT Açık Ders Malzemeler http://ocm.mt.edu Bu materyallerden alıntı yapmak veya Kullanım Koşulları hakkında blg almak çn http://ocm.mt.edu/terms veya http://tuba.açık ders.org.tr adresn zyaret ednz. 18.102

Detaylı

BAŞKENT ÜNĐVERSĐTESĐ FEN BĐLĐMLERĐ ENSTĐTÜSÜ SAYISAL BENZETĐM YÖNTEMĐ ĐLE YAĞMUR SUYU ŞEBEKELERĐNĐN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ SARPER GÖZÜTOK

BAŞKENT ÜNĐVERSĐTESĐ FEN BĐLĐMLERĐ ENSTĐTÜSÜ SAYISAL BENZETĐM YÖNTEMĐ ĐLE YAĞMUR SUYU ŞEBEKELERĐNĐN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ SARPER GÖZÜTOK BAŞKENT ÜNĐVERSĐTESĐ FEN BĐLĐMLERĐ ENSTĐTÜSÜ SAYISAL BENZETĐM YÖNTEMĐ ĐLE YAĞMUR SUYU ŞEBEKELERĐNĐN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ SARPER GÖZÜTOK YÜKSEK LĐSANS TEZĐ 009 SAYISAL BENZETĐM YÖNTEMĐ ĐLE YAĞMUR SUYU ŞEBEKELERĐNĐN

Detaylı

HAFTA 13. kadın profesörlerin ortalama maaşı E( Y D 1) erkek profesörlerin ortalama maaşı. Kestirim denklemi D : t :

HAFTA 13. kadın profesörlerin ortalama maaşı E( Y D 1) erkek profesörlerin ortalama maaşı. Kestirim denklemi D : t : HAFTA 13 GÖLGE EĞİŞKENLERLE REGRESYON (UMMY VARIABLES) Gölge veya kukla (dummy) değşkenler denen ntel değşkenler, cnsyet, dn, ten reng gb hemen sayısallaştırılamayan ama açıklanan değşkenn davranışını

Detaylı

Bilgisayarla Görüye Giriş

Bilgisayarla Görüye Giriş Blgsayarla Görüye Grş Ders 8 Görüntü Eşleme Alp Ertürk alp.erturk@kocael.edu.tr Panorama Oluşturma Görüntüler eşlememz / çakıştırmamız gerekmektedr Panorama Oluşturma İk görüntüden özntelkler çıkar Panorama

Detaylı

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY - 8

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY - 8 BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK - 402 MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY - 8 FARKLI YÜZEY ÖZELLİKLERİNE SAHİP PLAKALARIN ISIL IŞINIM YAYMA ORANLARININ HESAPLANMASI BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ

Detaylı

6. NORMAL ALT GRUPLAR

6. NORMAL ALT GRUPLAR 6. ORMAL ALT GRUPLAR G br grup ve olsun. 5. Bölümden çn eştlğnn her zaman doğru olamayacağını blyoruz. Fakat bu özellğ sağlayan gruplar, grup teorsnde öneml rol oynamaktadır. Bu bölümde bu tür grupları

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ. Tamir edilebilen bir sistem için noktasal kullanılabilirlik.

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ. Tamir edilebilen bir sistem için noktasal kullanılabilirlik. ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ Tamr edleblen br ssem çn nokasal kullanılablrlk Nhan ODABAŞI İSTATİSTİK ANABİLİM DALI ANKARA Her hakkı saklıdır TEZ ONAYI Nhan ODABAġI arafından

Detaylı

SAYISAL ANALİZ. Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ. Sayısal Analiz. Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ

SAYISAL ANALİZ. Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ. Sayısal Analiz. Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ SAYISAL ANALİZ Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ Sayısal Analz SAYISAL ANALİZ SAYISAL TÜREV Numercal Derentaton Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ Sayısal Analz İÇİNDEKİLER Sayısal Türev Ger Farklar

Detaylı

Merkezi Eğilim (Yer) Ölçüleri

Merkezi Eğilim (Yer) Ölçüleri Merkez Eğlm (Yer) Ölçüler Ver setn tanımlamak üzere kullanılan ve genellkle tüm elemanları dkkate alarak ver setn özetlemek çn kullanılan ölçülerdr. Ver setndek tüm elemanları temsl edeblecek merkez noktasına

Detaylı

Çok Barajlı Sistemde Gerçek Zamanlı Optimal İşletme *

Çok Barajlı Sistemde Gerçek Zamanlı Optimal İşletme * İMO Teknk Derg, 2011 5359-5385, Yazı 347 Çok Barajlı semde Gerçek Zamanlı Opmal İşleme * Mücah OPAN* ÖZ Bu çalışmada, çok amaçlı ve çok barajlı br su kaynakları ssem anımlanmışır. sem üzerne enerj ürem

Detaylı

İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ UZAY-ZAMAN KAFES KODLARININ GÖLGELEMELİ KANALLARDAKİ HATA BAŞARIM ANALİZİ

İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ UZAY-ZAMAN KAFES KODLARININ GÖLGELEMELİ KANALLARDAKİ HATA BAŞARIM ANALİZİ İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ UZAY-ZAMAN KAFES KODLARININ GÖLGELEMELİ KANALLARDAKİ HATA BAŞARIM ANALİZİ YÜKSEK LİSANS TEZİ Müh. Barlas BAŞARAN 5433 Tezn Ensüye Verldğ Tarh : Mayıs

Detaylı

PARABOLİK KISMİ DİFERANSİYEL DENKLEMLER İÇİN İKİ ZAMAN ADIMLI YAKLAŞIMLAR ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA. Gamze YÜKSEL 1, Mustafa GÜLSU 1, *

PARABOLİK KISMİ DİFERANSİYEL DENKLEMLER İÇİN İKİ ZAMAN ADIMLI YAKLAŞIMLAR ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA. Gamze YÜKSEL 1, Mustafa GÜLSU 1, * Ercyes Ünverses Fen Blmler Ensüsü Dergs 5 - - 45 9 p://fbe.ercyes.ed.r/ ISS -54 PARABOLİK KISMİ DİFERASİYEL DEKLEMLER İÇİ İKİ ZAMA ADIMLI YAKLAŞIMLAR ÜZERİE BİR ÇALIŞMA Gamze YÜKSEL Msafa GÜLS * Mğla Ünverses

Detaylı

ELASTİK DALGA YAYINIMI

ELASTİK DALGA YAYINIMI ELASTİK DALGA YAYINIMI 8. ders - 016 Prof.Dr. Eşref YALÇINKAYA Geçiğimiz ders; Elasisie eorisi Gerilme ve bileşenleri Deformasyon ve bileşenleri Bu derse; Gerilme-deformasyon bağınıları Elasik sabiler

Detaylı

Veride etiket bilgisi yok Denetimsiz öğrenme (unsupervised learning) Neden gereklidir?

Veride etiket bilgisi yok Denetimsiz öğrenme (unsupervised learning) Neden gereklidir? MEH535 Örünü Tanıma 7. Kümeleme (Cluserng) Doç.Dr. M. Kemal GÜLLÜ Elekronk ve Haberleşme Mühendslğ Bölümü web: hp://akademkpersonel.kocael.edu.r/kemalg/ E-posa: kemalg@kocael.edu.r Verde eke blgs yok Denemsz

Detaylı

VİSKOELASTİK MALZEMELER İÇİN GELİŞTİRİLMİŞ BİR GERİLME ŞEKİL DEĞİŞTİRME ZAMAN İLİŞKİSİNİN CAM ELYAF TAKVİYELİ PLASTİK ÇUBUK SİSTEMLERE UYGULANMASI

VİSKOELASTİK MALZEMELER İÇİN GELİŞTİRİLMİŞ BİR GERİLME ŞEKİL DEĞİŞTİRME ZAMAN İLİŞKİSİNİN CAM ELYAF TAKVİYELİ PLASTİK ÇUBUK SİSTEMLERE UYGULANMASI DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ VİSKOELASTİK MALZEMELER İÇİN GELİŞTİRİLMİŞ BİR GERİLME ŞEKİL DEĞİŞTİRME ZAMAN İLİŞKİSİNİN CAM ELYAF TAKVİYELİ PLASTİK ÇUBUK SİSTEMLERE UYGULANMASI Mulu

Detaylı

DENEY 4: SERİ VE PARALEL DEVRELER,VOLTAJ VE AKIM BÖLÜCÜ KURALLARI, KIRCHOFF KANUNLARI

DENEY 4: SERİ VE PARALEL DEVRELER,VOLTAJ VE AKIM BÖLÜCÜ KURALLARI, KIRCHOFF KANUNLARI A. DNYİN AMACI : Bast ser ve bast paralel drenç devrelern analz edp kavramak. Voltaj ve akım bölücü kurallarını kavramak. Krchoff kanunlarını deneysel olarak uygulamak. B. KULLANILACAK AAÇ V MALZML : 1.

Detaylı

kadar ( i. kaynağın gölge fiyatı kadar) olmalıdır.

kadar ( i. kaynağın gölge fiyatı kadar) olmalıdır. KONU : DUAL MODELİN EKONOMİK YORUMU Br prmal-dual model lşks P : max Z cx D: mn Z bv AX b AV c X 0 V 0 bçmnde tanımlı olsun. Prmal modeln en y temel B ve buna lşkn fyat vektörü c B olsun. Z B B BB c X

Detaylı

Adi Diferansiyel Denklemler NÜMERİK ANALİZ. Adi Diferansiyel Denklemler. Adi Diferansiyel Denklemler

Adi Diferansiyel Denklemler NÜMERİK ANALİZ. Adi Diferansiyel Denklemler. Adi Diferansiyel Denklemler 6.4.7 NÜMERİK ANALİZ Yrd. Doç. Dr. Hatce ÇITAKOĞLU 6 Müendslk sstemlernn analznde ve ugulamalı dsplnlerde türev çeren dferansel denklemlern analtk çözümü büük öneme saptr. Sınır değer ve/vea başlangıç

Detaylı

ELM201 ELEKTRONİK-I DERSİ LABORATUAR FÖYÜ

ELM201 ELEKTRONİK-I DERSİ LABORATUAR FÖYÜ T SAKAYA ÜNİESİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ELEKTİK-ELEKTONİK MÜHENDİSLİĞİ ELM201 ELEKTONİK- DESİ LAOATUA FÖYÜ DENEYİ YAPTAN: DENEYİN AD: DENEY NO: DENEYİ YAPANN AD ve SOYAD: SNF: OKUL NO: DENEY GUP NO: DENEY

Detaylı

Ercan Kahya. Hidrolik. B.M. Sümer, İ.Ünsal, M. Bayazıt, Birsen Yayınevi, 2007, İstanbul

Ercan Kahya. Hidrolik. B.M. Sümer, İ.Ünsal, M. Bayazıt, Birsen Yayınevi, 2007, İstanbul Ercan Kahya 1 Hdrolk. B.M. Sümer, İ.Ünsal, M. Bayazıt, Brsen Yayınev, 007, İstanbul se se da Brm kanal küçük gen kestl br kanalda, 1.14. KANAL EGIMI TANIMLARI Brm kanal genşlğnden geçen deb q se, bu q

Detaylı

BÖLÜM 1 1.GİRİŞ: İSTATİSTİKSEL DOĞRUSAL MODELLER

BÖLÜM 1 1.GİRİŞ: İSTATİSTİKSEL DOĞRUSAL MODELLER BÖLÜM 1 1.GİRİŞ: İSTATİSTİKSEL DOĞRUSAL MODELLER Blmn amaçlarından br yaşanılan doğa olaylarını tanımlamak ve olayları önceden tahmnlemektr. Bu amacı başarmanın yollarından br olaylar üzernde etkl olduğu

Detaylı

Calculating the Index of Refraction of Air

Calculating the Index of Refraction of Air Ankara Unversty Faculty o Engneerng Optcs Lab IV Sprng 2009 Calculatng the Index o Reracton o Ar Lab Group: 1 Teoman Soygül Snan Tarakçı Seval Cbcel Muhammed Karakaya March 3, 2009 Havanın Kırılma Đndsnn

Detaylı

BİR BOYUTLU HAREKET FİZİK I. Bir Boyutlu Hareket? 12.10.2011. Hız ve Sürat. 1 boyut (doğru) 2 boyut (düzlem) 3 boyut (hacim) 0 boyut (nokta)

BİR BOYUTLU HAREKET FİZİK I. Bir Boyutlu Hareket? 12.10.2011. Hız ve Sürat. 1 boyut (doğru) 2 boyut (düzlem) 3 boyut (hacim) 0 boyut (nokta) .0.0 r oulu Hareke? İR OYUTLU HREKET FİZİK I bou (doğru bou (düzlem 3 bou (hacm 0 bou (noka u bölümde adece br doğru bounca harekee bakacağız (br boulu. Hareke ler olablr (pozf erdeğşrme ea ger olablr

Detaylı

Makine Öğrenmesi 10. hafta

Makine Öğrenmesi 10. hafta Makne Öğrenmes 0. hafta Lagrange Optmzasonu Destek Vektör Maknes (SVM) Karesel (Quadratc) Programlama Optmzason Blmsel term olarak dlmze geçmş olsa da bazen en leme termle karşılık bulur. Matematktek en

Detaylı

Basel II Geçiş Süreci Sıkça Sorulan Sorular

Basel II Geçiş Süreci Sıkça Sorulan Sorular Basel II Geçş Sürec Sıkça Sorulan Sorular Soru No: 71 Cevaplanma Tarh: 06.03.2012 İlgl Hüküm: --- Konu: Gayrmenkul İpoteğyle Temnatlandırılmış Alacaklar İçn KR510AS Formunun Doldurulmasına İlşkn Örnek

Detaylı

TÜRKYE'DE TRAFK KAZALARININ MODELLENMES K. Selçuk ÖÜT A. Faik YNAM ÖZET

TÜRKYE'DE TRAFK KAZALARININ MODELLENMES K. Selçuk ÖÜT A. Faik YNAM ÖZET TÜRKYE'DE TRAFK KAZALARININ MODELLENMES K. Selçuk ÖÜT A. Fak YNAM stanbul Teknk Ünverstes stanbul Teknk Ünverstes ÖZET Trafk kazaları, ülkemz gündemn sürekl olarak gal eden konularıdan brdr. Üzernde çok

Detaylı

Koşullu Varyans Modelleri: İmkb Serileri Üzerine Bir Uygulama

Koşullu Varyans Modelleri: İmkb Serileri Üzerine Bir Uygulama Çukurova Ünverses İİBF Dergs Cl:15.Sayı:.Aralık 11 ss.1-18 Koşullu Varyans Modeller: İmkb Serler Üzerne Br Uygulama Condııonal Varıance Models: An Alıcaıon on Isanbul Sock Exchange Serıes H.Alan Çabuk

Detaylı

ELEKTRİK DEVRE TEMELLERİ

ELEKTRİK DEVRE TEMELLERİ ELEKTRİK DEVRE TEMELLERİ Öğretm üyes: Doç. Dr. S. Özoğuz Tel: 85 36 9 e-posta: serdar@ehb.tu.edu.tr Ders saat: Pazartes,.-3. / D-4 İçndekler. Dere teors, toplu parametrel dereler, Krchhoff un gerlm e akım

Detaylı

Programı : Elektronik Müh.

Programı : Elektronik Müh. İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜZ RESİMLERİNDEN CİNSİYET TAYİNİ YÜKSEK LİSANS TEZİ Özlem ÖZBUDAK Anablm Dalı : Elekronk e Haberleşme Müh. Programı : Elekronk Müh. OCAK 009 İSTANBUL

Detaylı

Asimetri ve Basıklık Ölçüleri Ortalamalara dayanan (Pearson) Kartillere dayanan (Bowley) Momentlere dayanan asimetri ve basıklık ölçüleri

Asimetri ve Basıklık Ölçüleri Ortalamalara dayanan (Pearson) Kartillere dayanan (Bowley) Momentlere dayanan asimetri ve basıklık ölçüleri Asmetr ve Basıklık Ölçüler Ortalamalara dayanan (Pearson) Kartllere dayanan (Bowley) omentlere dayanan asmetr ve basıklık ölçüler Yrd. Doç. Dr. Tjen ÖVER ÖZÇELİK tover@sakarya.edu.tr III. Asmetr ve Basıklık

Detaylı

EMO İSTANBUL ŞUBESİ TARAFINDAN HOBİ ELEKTRONİK KURSU İÇİN DERLENMİŞTİR. BOBİNLER

EMO İSTANBUL ŞUBESİ TARAFINDAN HOBİ ELEKTRONİK KURSU İÇİN DERLENMİŞTİR. BOBİNLER EMO İSTANBUL ŞUBESİ TAAFNDAN HOBİ ELEKTONİK KUSU İÇİN DELENMİŞTİ BOBİNLE Bobnler, akara, adren veya karkas olarak adlandırılan yalıkanlar üzerne plask, serak, serkağı spral, helezon, düz, peek şeklnde

Detaylı

FLYBACK DÖNÜŞTÜRÜCÜ TASARIMI VE ANALİZİ

FLYBACK DÖNÜŞTÜRÜCÜ TASARIMI VE ANALİZİ FLYBACK DÖNÜŞTÜRÜCÜ TASARIMI VE ANALİZİ 1 Nasır Çoruh, Tarık Erfdan, 3 Satılmış Ürgün, 4 Semra Öztürk 1,,4 Kocael Ünverstes Elektrk Mühendslğ Bölümü 3 Kocael Ünverstes Svl Havacılık Yüksekokulu ncoruh@kocael.edu.tr,

Detaylı

Rasgele Değişken Üretme Teknikleri

Rasgele Değişken Üretme Teknikleri Rasgele Değşken Üretme Teknkler Amaç Smülasyon modelnn grdlern oluşturacak örneklern üretlmes Yaygın olarak kullanılan ayrık veya sürekl dağılımların örneklenmes sürecn anlamak Yaygın olarak kullanılan

Detaylı

Otomatik Kontrol Ulusal Toplantısı, TOK2013, 26-28 Eylül 2013, Malatya DOĞRUSAL OLMAYAN KONTROL SİSTEMLERİ

Otomatik Kontrol Ulusal Toplantısı, TOK2013, 26-28 Eylül 2013, Malatya DOĞRUSAL OLMAYAN KONTROL SİSTEMLERİ Oomak Konrol Ulusal oplanısı OK3 6-8 Eylül 3 Malaya DOĞRUSAL OLMAYAN KONROL SİSEMLERİ 33 Oomak Konrol Ulusal oplanısı OK3 6-8 Eylül 3 Malaya rnc ve İknc Dereceden Kayan Kpl Güdüm Yönem le Havadan Havaya

Detaylı

RİJİT CİSİMLERİN DÜZLEMSEL KİNETİĞİ

RİJİT CİSİMLERİN DÜZLEMSEL KİNETİĞİ RİJİT CİSİMLERİN DÜZLEMSEL KİNETİĞİ Rjt csmn knetğ, csme etk eden kuvvetler le csmn şekl, kütles ve bu kuvvetlern yarattığı hareket arasındak bağıntıları nceler. Parçacığın knetğ konusunda csm yalnızca

Detaylı

MECHANICS OF MATERIALS

MECHANICS OF MATERIALS Ffth E CHPTER MECHNICS OF MTERILS Ferdnand P. eer E. Russell Johnston, Jr. John T. DeWolf Davd F. Mazurek Lecture Notes: J. Walt Oler Texas Tech Unversty. Eksenel Yüklemede Toplam uzama-hperstatk problemler-termal

Detaylı

Dokuz Eylül Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü YAPI MALZEMESİ -I

Dokuz Eylül Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü YAPI MALZEMESİ -I Dokuz Eylül Ünverstes İnşaat Mühendslğ Bölümü YAPI MALZEMESİ -I Yrd.Doç.Dr. Kamle Tosun Felekoğlu 3. Malzemelern Mekank Özellkler 3.1. Gerlme 3.2. Şekl Değştrme 3.2.1. Boy ve Açı Değşm 3.3. Mekank Mukavemet

Detaylı

2.7 Bezier eğrileri, B-spline eğrileri

2.7 Bezier eğrileri, B-spline eğrileri .7 Bezer eğrler, B-splne eğrler Bezer eğrler ve B-splne eğrler blgsaar grafklernde ve Blgsaar Destekl Tasarım (CAD) ugulamalarında çok kullanılmaktadır.. B-splne eğrler sadece br grup ver noktası çn tanımlanan

Detaylı

A İSTATİSTİK. 4. X kesikli rasgele (random) değişkenin moment çıkaran. C) 4 9 Buna göre, X in beklenen değeri kaçtır?

A İSTATİSTİK. 4. X kesikli rasgele (random) değişkenin moment çıkaran. C) 4 9 Buna göre, X in beklenen değeri kaçtır? . Br torbada 6 syah, 4 beyaz top vardır. Bu torbadan yerne koyarak top seçlyor. A İSTATİSTİK KPSS/-AB-PÖ/006. Normal dağılıma sahp br rasgele (random) değşkenn varyansı 00 dür. Seçlen topların ksnn de

Detaylı

ENDÜSTRİNİN DEĞİŞİK İŞ KOLLARINDA İHTİYAÇ DUYULAN ELEMANLARIN YÜKSEK TEKNİK EĞİTİM MEZUNLARINDAN SAĞLANMASINDAKİ BEKLENTİLERİN SINANMASI

ENDÜSTRİNİN DEĞİŞİK İŞ KOLLARINDA İHTİYAÇ DUYULAN ELEMANLARIN YÜKSEK TEKNİK EĞİTİM MEZUNLARINDAN SAĞLANMASINDAKİ BEKLENTİLERİN SINANMASI V. Ulusal Üretm Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul Tcaret Ünverstes, 5-7 Kasım 5 ENDÜSTRİNİN DEĞİŞİK İŞ KOLLARINDA İHTİYAÇ DUYULAN ELEMANLARIN YÜKSEK TEKNİK EĞİTİM MEZUNLARINDAN SAĞLANMASINDAKİ BEKLENTİLERİN

Detaylı

1. KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ

1. KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ DERS NOTU 07 KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ, LM EĞRİSİ VE PARA TALEBİ FAİZ ESNEKLİĞİ Bugünk dersn çerğ: 1. KEYNESÇİ PARA TALEBİ TEORİSİ... 1 1.1 İŞLEMLER (MUAMELELER) TALEBİ... 2 1.2 ÖNLEM (İHTİYAT) TALEBİ...

Detaylı

Saklı Markov modelleri kullanılarak Türkiye de dolar kurundaki değişimin tahmin edilmesi

Saklı Markov modelleri kullanılarak Türkiye de dolar kurundaki değişimin tahmin edilmesi İsanbul Ünverses İşleme Faküles Dergs Isanbul Unversy Journal of he School of Busness Admnsraon Cl/Vol:38, Sayı/o:, 2009, -23 ISS: 303-732 - www.fdergs.org 2009 Saklı Markov modeller kullanılarak ürkye

Detaylı

PROJE SEÇİMİ VE KAYNAK PLANLAMASI İÇİN BİR ALGORİTMA AN ALGORITHM FOR PROJECT SELECTION AND RESOURCE PLANNING

PROJE SEÇİMİ VE KAYNAK PLANLAMASI İÇİN BİR ALGORİTMA AN ALGORITHM FOR PROJECT SELECTION AND RESOURCE PLANNING Dokuz Eylül Ünverstes Sosyal Blmler Ensttüsü Dergs Clt 3, Sayı:2, 2001 PROJE SEÇİMİ VE KAYAK PLALAMASI İÇİ BİR ALGORİTMA lgün MORALI 1 C. Cengz ÇELİKOĞLU 2 ÖZ Kaynak tahss problemler koşullara bağlı olarak

Detaylı

BETONARME YAPI TASARIMI

BETONARME YAPI TASARIMI BETONARME YAPI TASARIMI DEPREM HESABI Doç. Dr. Mustafa ZORBOZAN Mart 008 GENEL BİLGİ 18 Mart 007 ve 18 Mart 008 tarhler arasında ülkemzde kaydedlen deprem etknlkler Kaynak: http://www.koer.boun.edu.tr/ssmo/map/tr/oneyear.html

Detaylı

Fumonic 3 radio net kablosuz duman dedektörü. Kiracılar ve mülk sahipleri için bilgi

Fumonic 3 radio net kablosuz duman dedektörü. Kiracılar ve mülk sahipleri için bilgi Fumonc 3 rado net kablosuz duman dedektörü Kracılar ve mülk sahpler çn blg Tebrk ederz! Darenze akıllı fumonc 3 rado net duman dedektörler monte edlmştr. Bu şeklde ev sahbnz yasal donanım yükümlülüğünü

Detaylı

KARMAŞIK SAYILAR. Derse giriş için tıklayın...

KARMAŞIK SAYILAR. Derse giriş için tıklayın... KARMAŞIK SAYILAR Derse grş çn tıklayın A Tanım B nn Kuvvetler C İk Karmaşık Sayının Eştlğ D Br Karmaşık Sayının Eşlenğ E Karmaşık Sayılarda Dört İşlem Toplama - Çıkarma Çarpma Bölme F Karmaşık Dülem ve

Detaylı

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü Mukavemet I Vize Sınavı (2A)

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü Mukavemet I Vize Sınavı (2A) KOCELİ ÜNİVERSİTESİ Mühendslk akültes Makna Mühendslğ Bölümü Mukavemet I Vze Sınavı () dı Soyadı : 18 Kasım 013 Sınıfı : No : SORU 1: Şeklde verlen levhalar aralarında açısı 10 o la 0 o arasında olacak

Detaylı

16. Dörtgen plak eleman

16. Dörtgen plak eleman 16. Ddörtgen pla eleman 16. Dörtgen pla eleman Kalınlığı dğer boyutlarına göre üçü ve düzlemne d yü etsnde olan düzlem taşıyıcı ssteme pla denr. Yapıların döşemeler, sıvı deposu yan duvarları ve öprü plaları

Detaylı

Hataları Değişen Varyanslı ve Otokorelasyonlu Lineer Olmayan Regresyonda Parametre Tahmini

Hataları Değişen Varyanslı ve Otokorelasyonlu Lineer Olmayan Regresyonda Parametre Tahmini S.Ü. Fen-Edeba Faküles Fen Dergs Saı 0 (00) 55-68, KONYA Haaları Değşen Varanslı ve Ookorelasonlu Lneer Olmaan Regresonda Paramere Tahmn İsmal KINACI, Aşır GENÇ Öze: Blndğ gb, gerek lneer gerekse lneer

Detaylı

1.GİRİŞ. Cinsiyet Değişkeni Bağlamında Harcama Alt Grupları ve Gelir İlişkisi: Dumlupınar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama

1.GİRİŞ. Cinsiyet Değişkeni Bağlamında Harcama Alt Grupları ve Gelir İlişkisi: Dumlupınar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama 1.GİRİŞ Cnsye Değşken Bağlamında Harcama Al Grupları ve Gelr İlşks: Dumlupınar Ünverses Öğrencler Üzerne Br Uygulama Mahmu ZORTUK * Öze: İksa blmnn en öneml konuları arasında yer alan gelr le ükem lşks

Detaylı

BİRİM YÜKLENME PROBLEMİNİN ÜÇ FARKLI YÖNTEM KULLANILARAK KARŞILAŞTIRMALI ÇÖZÜMLENMESİ

BİRİM YÜKLENME PROBLEMİNİN ÜÇ FARKLI YÖNTEM KULLANILARAK KARŞILAŞTIRMALI ÇÖZÜMLENMESİ Gaz Ünv. Müh. Mm. Fak. Der. J. Fac. Eng. Arch. Gaz Unv. Cl 24, o 3, 425-434, 2009 Vol 24, o 3, 425-434, 2009 BİRİM YÜKLEME ROBLEMİİ ÜÇ FARKLI YÖTEM KULLAILARAK KARŞILAŞTIRMALI ÇÖZÜMLEMESİ Mehme KURBA ve

Detaylı