Uygulama Sonrası Sosyal İnceleme

Transkript

1 Uygulama Snrası Ssyal İnceleme Alt-prjenin İsmi ve Knumu Kızıldere 3 Jetermal Enerji Üretim Santrali Prjesi (Ünite II), Aydın İli Buharkent İlçesi. Prje Spnsru: Zrlu Dğal Elektrik Üretimi A.Ş. Prje maliyeti: $ Kurulu enerji üretim gücü: Ünite II 70 MW'tır. Hazırlık Tarihi: 15 Ocak 2018 (güncellendi) Önemli Uygulama Tarihleri: Kamu Yararı Kararı EPDK tarafından Haziran 2016'da alınmıştır. Genel Bilgiler: Özet Prje Etki Tablsu Prje Bileşenleri ve Arsa Gereksinimleri Bileşen Elektrik Üretim Santrali Kalıcı Tabl 1. Prje Bileşeni ve Arsa Gereksinimleri Geçici Satın Alınmış (m 2 ) İrtifak (m 2 ) Kiralık (m 2 ) Tplam (m 2 ) Kuyular , ,5 Bru Tesisatı ,9 Tplam , ,4 İrtifak ve kira sözleşmeleri, prjenin lisans dönemi lan 30 yıllık süreyle imzalanmıştır. Genel Bilgiler: Tabl 2. Arsa Alım Özeti Ünite 2 Tplam Parseller Tplam PEK Kadın Erkek Alım Ylları Devam Eden Davalar Müzakere Yluyla Yk (kamulaştırma lmamıştır) *Düzenlemeye göre resmi irtifak süreci için kamulaştırma kararı gerekmektedir. Bu yüzden şirket söz knusu kararı elde etmiştir.

2 Tabl 3. Kalıcı ve Geçici Arsa Alımlarında Cinsiyet Dağılımı Geçici Kalıcı Erkek 19 8 Kadın 6 5 Keşif sndajları için arsa alımı Nisan 2016'da başlayıp Nisan 2017'de sna ermiştir. Zrlu Enerji'nin arsa alım plitikası, ilk larak arsa sahipleriyle müzakere yapılıp belli bir fiyat üstünde anlaşılması ve bu sayede kamulaştırma yluyla gönülsüz yeniden yerleşim durumunun önlenmesidir. Şu ana kadar 12 parsel müzakere yluyla satın alınmış lup, kalan 26 parsel ya kiralanmış ya da irtifak hakları alınmıştır. 40 kişi bu arsa alımından etkilenmiştir. Kamulaştırılma yluyla ek alım lmayacaktır. Evi satın alınan ya da geçim kaynağını tamamen kaybeden biri yktur. Bu yüzden arsa alımı sebebiyle herhangi bir fiziksel yer değişim yaşanmamıştır. Prje için herhangi bir kamu arsası alınmamıştır. İrtifak ve kiralama anlaşmaları çğunlukla bru tesisatı ve bazı kuyu nktaları için yapılmaktadır. Bu anlaşmalar lisansın 30 yıllık süresi byunca devam edecektir. Lisans dönemi bittiğinde şirket varlıklarını (enerji santrali, kuyular, vb.) ve haklarını (lisans, irtifak, vb.) devlete aktaracaktır. Eğer lisans döneminde önceki sahiplerine verilmiş irtifaka tabi lmuş bir arsa varsa, bu arsa (irtifaka tabi lmuş kısım) şirket tarafından eski durumuna geri getirilir. Arsa Alımı Yaklaşımı Arsa alımından önce teknik ve çevresel açıdan en uygun knumlar seçilmekte ve müzakereler mülklerin piyasa değeri üstünden başlamaktadır. Arsa değeri yalnızca arsanın kendisinin değerlendirilmesiyle değil, aynı zamanda randıman, emtia, mevcut ise yerleşkeler ve işlem maliyetlerinin de eklenmesiyle hesaplanmaktadır. Bunun ardından müzakere edilen değer arsanın prje için önemine bağlı larak artış gösterebilir. Eğer arsa sahibi çk yüksek fiyatlarda ısrar ederse, ilk tercih her zaman alternatif knumların aranması lacaktır. Eğer alternatif knum bulunursa aynı prsedür parsel için de başlar. Eğer alternatif knum bulunamazsa yüksek fiyat isteyen arsa sahibi tekrar ikna edilmeye çalışılır. Eğer geriye başka seçenek kalmadıysa kamulaştırma süreci başlar. Ünite 2'de tüm parseller arsa sahibi ile müzakere yluyla alınmış ve alternatif parsel arayışına girilmemiştir. Buna ek larak, hiçbir parselde kamulaştırma yöntemine başvurulmamıştır. Yıllık rtalama alım fiyatları ( yılları arasında Ünite 1 ve Ünite 2 için) aşağıda yer alan Şekil 1'de gösterilmiştir.

3 Şekil 1. Yıllık Ortalama Arsa Alım Fiyatları (TL/m 2 ) (Ünite 1 ve 2) Bu fiyatların karşılaştırılması için Kızıldere çevresindeki köy ve beldelerde piyasa araştırması yapılmıştır. ve adreslerinden alınan bazı güncel satış ilanları aşağıda bulunan Tabl 4'te verilmiştir. İlan Eylül 2017 tarihli lup fiyatlar arsa sahipleri tarafından müzakere başlangıcında talep edilen fiyatları göstermektedir. Müzakere snrası nihai satış fiyatları muhtemelen daha düşük lacaktır. Tabl 3 ve Tabl 4'te yer alan iki rakam karşılaştırıldığında Eylül 2017'de çiftlik ve incirlik/zeytinlik fiyatlarının knum ve alana göre 10 ila 30 lira arasında değiştiğini görülmektedir. Enflasyn ranı ve fiyat artışları dikkate alındığında, 2014 ve 2015 fiyatlarının dahi arsa sahiplerinin 2017'de yeni arsa alımlarını ve nlardan dğan işlem maliyetlerini karşılayabilmesini sağlayacak seviyede lduğu görülmektedir. Tabl 4. Kızıldere Mahallesindeki Parseller İçin Ortalama Müzakere Öncesi Fiyatları İl Belde İlçe Mülk Alan (m 2 ) Fiyat (TL) (TL/m 2 ) Denizli Sarayköy Kabaağaç İncirlik Denizli Sarayköy Tekkeköy Zeytin ,55 Denizli Sarayköy Tekkeköy Zeytin ,26 Denizli Sarayköy Gerali Zeytin ,00 Denizli Sarayköy Kabaağaç Zeytin ,77 Aydın Buharkent Ortakçı Zeytin ,63 Aydın Karacasu Yeşilyurt Zeytin ,00 Aydın Kuyucak Aydınğlu Çiftlik ,45 Aydın Kuyucak Aydınğlu Çiftlik ,42 Aydın Buharkent Savcılı Zeytin ,45 Aydın Buharkent Menderes Zeytin ,36

4 Bir başka araştırma da Buharkent Belediyesi ve çevresinde yer alan tarım alanlarının sayısını göstermek için yapılmıştır. Santrale en yakın beldeler lan Buharkent ve Sarayköy ile diğer 6 kmşu beldedeki tplam tarım alanına dair veriler Türkiye İstatistik Kurumu'ndan alınmıştır. Veriler aşağıda yer alan Tabl 5'te verilmiştir. Prjenin yer aldığı Buharkent ve Sarayköy'deki tplam tarım alanı m 2 lup, Ünite 2 için alınan alan ,4 m 2 'dir. Bu miktar iki beldedeki tplam alan göz önünde bulundurulduğunda hayli düşüktür (%0,075). Bu yüzden PEK'ler tarım işlerini sürdürmeye meyilli lmaları halinde uygun arsa bulma şansına sahiptir. İl Tabl 5. Buharkent Belediyesi ve Çevresindeki Tplam Tarım Alanı Meyve, İçecek, Tahıl (1000 Nadas (1000 Sebze Belde m 2 ) m 2 ) (1000 m 2 Baharat (1000 ) m 2 ) Tplam (1000 m 2 ) Aydın Buharkent Denizli Sarayköy Aydın Karacasu Aydın Kuyucak Denizli Buldan Denizli Babadağ Denizli Kale Denizli Tavas Tplam Zrlu Enerji'nin önceliği arsa alım sürecinin arsa sahipleriyle anlaşma yluyla çözülmesi ve alım/satım, aktarım ve irtifak masraflarının karşılanmasıdır. Fakat bu, yasal arsa sahiplerine ulaşılamadığında ya da arsa sahipleri arasında adli anlaşmazlıklar çıktığında imkansız hale gelebilmektedir. Bu durumlarda yasal kamulaştırma Zrlu Enerji için kaçınılmaz seçenek haline gelebilir. Fakat bu prjede tüm parseller müzakere yluyla alınmış lup, arsa alımlarında kamulaştırma uygulanmamıştır. Şirket, plitikası dğrultusunda alım fiyatını piyasa fiyatından %15-20 ranında daha fazla belirlemiş, bu farkı da "rahatsızlık verme bedeli" larak isimlendirmiştir. Arsa Alımının Etkileri ve Rakamları Kızıldere III Ünite 2 prjesi için, tamamı özel mülk lan yaklaşık ,3 m 2 'lik arsa alınmıştır. Satın alınan özel arsalardan bazıları tarım amaçlı kullanılmakta lup, çğunlukla incir ağaçları içermektedir. Parsellerin tamamı açık müzakere ile satın alınmış lup, arsa alımı snrası fiziksel yeniden yerleşim lmamıştır. Prjenin yeniden yerleşime sebep lmadığı ÇED belgesinde belirtilmiştir. İzlemeye yönelik saha ziyareti (15Kasım 2017) sırasında şirkete ve köy muhtarına herhangi bir yeniden yerleşme lup lmadığı srulmuş ve lmadığı belirtilmiştir. AECOM'un arsa alım süreci snrası gerçekleştirdiği sn çevresel ve ssyal izlemede prjeden kaynaklı herhangi bir fiziksel yeniden yerleşim lmadığı belirtilmiştir. Sn larak gerçek liste fiyatları ile arsa alım fiyatları kıyaslanmış ve PEK'lerin arsa satışlarından gelen ücretlendirme ranlarıyla tarım alanı satın alma fırsatına ve birçk seçeneğe sahip lduğu snucuna varılmıştır. İnşaat için kesilmesi gereken incir ağaçları (ve mevcut lmaları durumunda diğer ağaçlar) uzmanlar tarafından kntrl edilmiş, hasta ve yaşlı lanlar seçilmiştir. Kalan sağlıklı ağaçlar (tplamın yaklaşık yarısı) farklı iki bölgeye dikilmiştir. Sahalardan biri Belediyeye ait lup dikim için şirkete tahsis

5 edilmiştir. Diğer saha ise jetermal lisans bölgesine aittir. Zrlu ağaç bakım srumluluğunu üstlenmektedir ağaç Belediye bölgesine, 750 ağaç ise lisans sahasına dikilmiştir. Çınar Mühendislik tarafından Ocak 2015'te yapılan "Ssyal Etki Değerlendirmesi"nde yer alan yakın köylerin geçim kaynaklarına dair maddeler aşağıdaki gibidir: En önemli gelir kaynağı emekli maaşı (%44,4) lup, tarım ve hayvancılık %16 ranındadır Görüşme yapılan hanelerin %52,2'sinde en az bir emekli bulunmaktadır, Örnek hanelerin %77,2'sinde en az bir düzenli gelir bulunmaktadır Örnek hanelerin %66,7'sinde düzenli gelir elde eden bir kişi bulunmaktadır Örnek hanelerin %8,9'unda düzenli gelir elde eden iki kişi bulunmaktadır Görüşme yapılan evlerdeki rtalama çalışan kişi sayısı 0,98'dir. Bu durum emeklilerin sayısının fazla lmasından kaynaklanmaktadır. Kızıldere Köyünde çalışan rtalama kişi sayısı 0,92'dir. Örneklerin %81,2'sinin kendi evi vardır. Örneklerin %50'si evlerinde 1 emekli lduğunu, %2'si ise evlerinde 2 emekli lduğunu belirtmiştir. Katılımcıların %87,2'si ailelerinin düzenli geliri lduğunu belirtmiştir. Saha ziyareti sırasında muhtar Kızıldere Köyünde sahip lunan rtalama arsanın dekar lduğunu belirtmiştir. PEK başına rtalama m 2 lan arsa satış miktarları kişilerin geçimlerini aşırı şekilde etkilememektedir. Buna ek larak, kişilerin çğunluğu düzenli gelire sahip lduğundan almış ldukları ödemeler ile yeni işletme kurmaya karar vermiştir.

6 Prje Bileşeni Elektrik Üretim Santrali Elektrik Üretim Santrali Kuyu Knumları Kuyu Knumları Bru hattı Kuyu knumu ve bru hattı Prjenin Etkisi Kalıcı tarım alanı, incir ve/veya zeytin ağacı bahçesi kaybı Kalıcı tarım alanı, incir ve/veya zeytin ağacı bahçesi kaybı Kalıcı tarım alanı, incir ve/veya zeytin ağacı bahçesi kaybı Geçici tarım alanı kaybı, üstünde yer alan incir ve/veya zeytin ağacı bahçesinin kalıcı kaybı. Tarım alanlarının bir kısmının geçici ve kısmi irtifakı, incir ve/veya zeytin ağacı bahçesinin kalıcı kaybı Tarım alanlarının bir kısmının geçici ve kısmi irtifakı, incir ve/veya zeytin ağacı bahçesinin kalıcı kaybı Tabl 6. Hak Sahipliği Matrisi Etkilenen Kişinin Kategrisi Hak Sahipliği Ek Fn Temini Resmi arsa sahipleri Parsellerini her iki prjeye de satan 2 kişi. Resmi arsa sahipleri Resmi arsa sahipleri Resmi arsa sahipleri Parsellerini her iki prjeye de kiralayan ya da irtifak eden 8 kişi. Tüm eknmik değerler (arsa ve ağaçlar) hakkında tam yenileme maliyetinde nakit ödeme Tüm eknmik değerler (arsa ve ağaçlar) hakkında tam yenileme maliyetinde nakit ödeme Tüm eknmik değerler (arsa ve ağaçlar) hakkında tam yenileme maliyetinde nakit ödeme Tüm eknmik değerler (arsa ve ağaçlar) hakkında irtifak bedeli Tüm eknmik değerler (arsa ve ağaçlar) hakkında irtifak bedeli Tüm eknmik değerler (arsa ve ağaçlar) hakkında irtifak bedeli Şirket alım fiyatını piyasa fiyatından %15-20 ranında daha fazla belirlemiş, bu farkı da "rahatsızlık verme bedeli" larak isimlendirmiştir. Şirket alım fiyatını piyasa fiyatından %15-20 ranında daha fazla belirlemiş, bu farkı da "rahatsızlık verme bedeli" larak isimlendirmiştir. Bu iki kişinin köyde halen 30 dekarlık arsaları bulunmaktadır. Ücretlendirme ile yeni ev ve arsa almışlardır. Şirket alım fiyatını piyasa fiyatından %15-20 ranında daha fazla belirlemiş, bu farkı da "rahatsızlık verme bedeli" larak isimlendirmiştir. Arsanın kalan kısmı arsa sahipleri tarafından kullanılmaktadır. Ortalama larak arsaların %10'u irtifak kapsamındadır. İrtifak kapsamındaki kısım arsanın çk küçük bir ranına denk geldiğinden irtifak ücretlendirme ranları (m 2 başına) satın alma ranlarından yüksektir. Ünite 2 için rtalama irtifak bedeli 54,8 TL/m 2 'dir. Arsaların kalan kısımları arsa sahiplerinin kullanımına açıktır. Arsanın kalan kısmı arsa sahipleri tarafından kullanılmaktadır. Ortalama larak arsaların %10'undan azı irtifak kapsamındadır. İrtifak kapsamındaki kısım arsanın çk küçük bir ranına denk geldiğinden irtifak ücretlendirme ranları (m 2 başına) satın alma ranlarından yüksektir. Ünite 2 için rtalama irtifak bedeli 54,8 TL/m 2 'dir. Arsaların kalan kısımları arsa sahiplerinin kullanımına açıktır. Arsanın kalan kısmı arsa sahipleri tarafından kullanılmaktadır. Bu kişilerin arsalarının rtalama yaklaşık %12'si tamamen irtifak kapsamına alınmıştır* Bu kişiler halen arsalarının büyük kısmını (%72-%99 arası) ellerinde tutmakta ve tarım faaliyetlerine devam etmektedir. Bru hattı sistemi tarım faaliyetleri hesaba katılarak tasarlanmıştır. İrtifak kapsamındaki kısım arsanın çk küçük bir ranına denk geldiğinden irtifak ücretlendirme ranları (m 2 başına) satın alma ranlarından yüksektir. Ünite 2 için rtalama irtifak bedeli 54,8 TL/m 2 'dir. Arsaların kalan kısımları arsa sahiplerinin kullanımına açıktır.

7 Ayrıca; Resmi kiracılar tarafından kullanılan kamuya ait ya da özel arsaların alımı, evler ya da başka gayrimenkuller içeren arsaların kalıcı kaybı ve, rtak kullanım alanı alımı bulunmamaktadır. Şirket tarafından belirtildiği üzere kişilerin çğunluğu birden fazla tarım alanına sahip lup tarım faaliyetlerine devam etmektedir. Fakat çcukları genellikle çiftçi larak çalışmak istememekte, arsa kullanımı için işçi bulunması da zrlaşmaktadır. Kişilerin birçğunun düzenli geliri lduğundan, genel eğilim çcuklar için yeni bir işletme kurulması yönündedir. Buna ek larak kişilerin bazıları yakın belediyede yeni evler alarak hayatlarını köyün dışında sürdürmeyi tercih etmiştir. Tarım faaliyetlerine devam etmek isteyenler aldıkları ödemelerle daha büyük arsalar satın almıştır. İzleme ziyaretinde 12 yöre sakini (örneklem arsasının %20'sinden fazlasını satan kişiler arasından seçilmiştir) ve köy muhtarına Şirket, arsa alımı süreci ve arsa alımı snrasındaki geçim durumları hakkındaki görüşleri srulmuştur. Kamuyunun genel ifadeleri aşağıdaki gibidir: Ücretlendirme ranları piyasa fiyatlarının üstünde lduğundan daha büyük tarım alanları alma fırsatı dğmuştur Şikayetleri lduğunda şirket temsilcileriyle dğrudan ya da köy muhtarı aracılığıyla irtibat kurabilmektedirler. Zararlar için ödenen miktarlar gereğinden de fazladır. Şirketin sahibi kmşu köyde dğmuş lup prje için alınacak her kararda köylülerin hayatının klaylaştırılması yönünde talimatı bulunmaktadır. Köyün rtalama yıllık geliri yüksek lup, köyde çğunlukla düzenli maaş gelirine sahip emekliler yaşamaktadır. Bu kişilerin çğunluğu daha iyi yaşam şartları için arsa satışından gelen parayı kullanarak ev almayı tercih etmektedir. Köyün çğunluğunu luşturan yaşlıların çcukları tarım faaliyetlerine devam etmek istememektedir. Bu yüzden birçk kişi arsasını satmak istemekte ve jetermal prjesini bir şans larak görmektedir. Kızıldere Köyünde arsa sahipleri için ana prblem arsalarında çalışacak işçi bulmaktır. Yukarıda belirtildiği üzere birçk kişinin düzenli geliri bulunmakta ve bu kişiler tarım faaliyetlerinde bulunmak istememektedir. Tarım faaliyetlerine yönelik isteksizlik sebebiyle arsa sahipleri arsalarında çalışacak işçi bulmakta zrlanmaktadır. Bu yüzden köyün prblemi işsizlik değil, çalışacak işçi bulmaktır. Tplantı katılımcılardan biri, m 2 'lik arsanın %100'ünü sattıklarını belirtmiştir. Bu kişinin an itibariyle m 2 'lik arsası bulunduğu öğrenilmiştir. Çcukları tarım işletmesini sürdürmek istememektedir. Satışların ardından çcukları için 3 servis aracı satın alıp ulaşım sektörüne girmişlerdir. Bir diğer katılımcı tplamda m 2 'lik arsasının lduğunu ve m 2 'lik incir ve zeytin bahçesini Ünite 2 için sattığını ifade etmiştir. Satıştan gelen parayla mahallede m 2 'lik bir incir ve zeytin bahçesi satın almış ve tarım faaliyetlerine devam etmiştir.

8 Bir diğer katılımcı m 2 'lik arsa satmıştır. Bu kişinin an itibariyle m 2 'lik arsası bulunmaktadır. Buharkent ilçesinde müstakil bir ev satın almıştır. Bu kişi emekli lup devletten maaş almaktadır. Ek geçim fnu teminleri için şirket; vasıfsız elemanlarını köylülerden istihdam etmektedir. Faaliyet aşamasındaki ek istihdamın 5-10 arasında lması beklenmektedir. Şirketin yanı sıra alt yükleniciler de inşaat döneminde yöre sakinleri arasından yaklaşık 25 kişiyi istihdam etmiştir. Bru hattı sistemini insan ve hayvanların geçişini sağlayacak şekilde tasarlamıştır. Kuyu knumlarını satıcıların gönüllülüğünü ve arsa verimliliğini göz önünde bulundurarak seçmiştir. Yönlü sndaj seçeneği mevcut lduğundan kyu knumları esnektir. Kuyuların bazılarında knum değişikliği yapılmış ve bu seçenek kullanılmıştır. Santralin knumu da arsanın mülkleri göz önünde bulundurularak seçilmiştir. Kuyu knumları için satın alınan parsellerin kullanılmayan kısımlarında tarım faaliyetleri yapılmasına izin verilmektedir. Yeni yllar inşa etmiş ve mevcut ylların durumlarında iyileştirmeler yapmıştır Belediye ve kperatiflerin genel altyapıyı ve rganizasynu hazırlaması halinde rganize edilen (şu anda mevcut lmayan) sera bölgesine sıcak su vereceğini taahhüt etmektedir. Sarayköy'e yerel ısı kaynağı tedarik etmektedir. Kızıldere'ye tedarik yapmaya hazırdır. Mümkün mertebe yerli esnaflardan ürün satın almaktadır. Özellikle yiyecek, içecek gibi evsel ihtiyaçlarda yerli esnaflar tercih edilmektedir. Azaltma önlemlerinin ötesine geçen ek yatırımlar için Zrlu Enerji bir "ssyal yönetim planı" hazırlayıp bu planı uygulamaya kymaktadır. Bu plan sürdürülebilirlik plitikasının uygulanabilmesi için bir araç niteliğindedir. Zrlu Enerji bölgede bir dizi Kurumsal Ssyal Srumluluk (KSS) etkinliği gerçekleştirmiş lup, bu etkinlikler yöre sakinleri için hayli fayda sağlamaktadır. KSS etkinlikleri Kızıldere I ve II prjeleri ile birlikte 2007'de başlamış lup halen devam etmektedir. Bunlarla kısıtlı lmamakla birlikte söz knusu aktiviteler arasında aşağıdakiler yer almaktadır: 2500 mesken ve 500 dekarlık seranın ısıtılması; Üç tel için yerel girişimcilere finansal destek, Okul ve cami gibi kentsel dnanımların iyileştirilmesi, ve Köylerdeki altyapının iyileştirilmesi. Zrlu Enerji gelecekte yerel yönetimler, tpluluklar ve ilgili sivil tplum kuruluşlarıyla yakın işbirliği içerisinde ssyal yatırım prjeleri hazırlamaya ve uygulamaya devam edecektir. Gelecek için planlanan prjeler aşağıdaki gibi ana tema alanlarını temel alacaktır Kümülatif çevresel ve ssyal etkinlerin yönetimi Gelir yaratan etkinlikler

9 Beceri gelişimi ve mesleki eğitim Yerel altyapının geliştirilmesi Zrlu Enerji Adnan Menderes Üniversitesi ile birlikte "Buharkent'te Tarımsal Sürdürülebilirliğin Desteklenmesi Prjesi"ni geliştirmiştir. Bu prje, Üniversitenin nay süreci tamamlandığında gerçekleştirilecektir. Aşağıdakiler gibi Küçük Çaplı Kentsel Altyapı Prjeleri: Kızıldere'deki kavşak için malzeme temini ( Derin bir kuyu kazılması yluyla Kızıldere Köyünün içme ve sulama suyu tedariğine destek verilmesi. Kızıldere Köyündeki tplum merkezinin yenilenmesi Kamuyu Bilinci, Danışmanlık ve Muhaberat ÇED hazırlık süreci kapsamında Kızıldere Köyü'ndeki bir tplum merkezinde prjenin her bir ünitesi için (Ünite 1 ve Ünite 2) bir "Halkın Katılımı Tplantısı" düzenlenmiştir. Yerel tplumdan yaklaşık 40 paydaş, yerel makamlardan katılımcılarla birlikte tplantıya katılmıştır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Aydın Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Devlet Su İşleri 21. Bölge Müdürlüğü Buharkent Belediyesi Buharkent Ziraat Odası Kızıldere Köy Muhtarı Çınar Danışmanlık. Tplantısı Ünite 1 için , Ünite 2 içinse tarihinde düzenlenmiştir. Ünite 2 tplantısının katılım listesi belgenin snunda Tabl 8'de verilmiştir. Paydaşlar, tplantıdan birkaç gün öncesinde yakın çevredeki idari bölgelere gönderilen davet mektupları ve yerelde yapılan, ekte bulabileceğiniz reklamlar aracılığıyla danışma tplantılarına davet edilmiştir. Davetler, yerel ve bölgesel gazetelerde önceden ilan edilmiştir. Zrlu Enerji ve ÇED Danışmanı Prjeyi sunmuş, ptansiyel çevresel ve ssyal etkiler ile azaltma tedbirleri katılımcılara anlatılmıştır. Tplantıda Prje alanının seçimi ve prje bağlamı detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Bu iki tplantıda da aynı düşünceler rtaya çıkmıştır. Kamuyu üyelerinden alınan sruların çğu prjenin tarımsal üretim ile bölgesel flra ve fauna üzerindeki muhtemel etkileri, enerji üretim santralinin yeri, sndaj çalışmaları snucu elde edilen atık ve bu atığın nasıl yönetileceği, prjenin bulunduğu bölgedeki ssyal srumluluk prjelerine dair endişelerden luşmaktadır. Alınan en önemli yrumlardan biri, şirketlerin ÇED gerekliliklerini yerine getirmediğine dair şikayettir. Reenjeksiyn faaliyetlerinin düzgün bir şekilde yapılıp yapılmadığından emin lamadıklarından kamuyu jetermal akışkanın muhtemel etkileri knusunda endişelidir. Ayrıca jetermal akışkanlardan faydalanmak istediklerini de dile getirmişlerdir. Şirket yetkilisi, reenjeksiyn ve Sarayköy köyünün knut ısıtmasının ve turistik tesislerin Buharkent'in desteklenmesinin devam ettirilmesine bağlılık knusunda teminat vererek bu sruya cevap vermiştir. Şirket temsilcisi sn larak buharın flra üzerinde zararının lduğuna dair bilimsel bir kanıtın bulunmadığını belirtmiştir.

10 Tplantıda rtaya atılan bir başka knu da prjenin tplam alanıdır. Şirket, Ünite 1 arazisine (kamuyu katılım tplantısından snra yalnızca 2 parselin alımı tamamlanmıştır) ek larak enerji santrali için ek bir araziye ihtiyaç lmayacağını belirtmiştir. Bakanlık temsilcisi, kamuyu endişelerinin ilgili bakanlıkların yönetmelikleri uyarınca değerlendirildiğini belirtmiş, ÇED sürecine dair bilgi vermiş ve bu endişelerin dikkate alındığını ifade etmiştir. Yerel tplumun, özellikle kötü ÇSG yönetim uygulamaları sebebiyle jetermal atığın dğrudan tprağa veya derelere tahliye edilmesi knusunda bölgede yapılan diğer jetermal prjeler nedeniyle lumsuz bir yaklaşımının bulunduğu tespit edilmiştir. Zrlu enerji, yerel halkın JES'lerin faaliyetleri knusunda tam larak bilgi sahibi lmaları için kendileriyle yakın ilişki içerisindedir. Arsa alımı veya ücretlendirme knularına dair herhangi bir talep veya şikayet bulunmamaktadır. Güncel durumda Şirket, paydaş katılımının bir parçası larak paydaş gruplarıyla yapılan kamuyu tplantılarında ve yerel tpluluklar ile Paydaş Katılım Planında sağlanan yerel makamlarla jetermal enerji knusundaki tema bazlı tplantılarda bu knulara değinmiştir. Diğer geliştiricilerle birlikte Zrlu Enerji, hem tüm düşüncelere ulaşmak hem de eğitim ve bilgi paylaşımı düzeyini artırmak için yllar aramaktadır. Zrlu Enerji, temalı tplantılar düzenleyerek yerel halkla etkili bir ilişki ve diyalg kurmuştur başında bölgedeki 10 köyden yerel halkın katılımıyla Sarayköy'de "Jetermal Enerji" knulu bir tplantı düzenlenmiştir. "Jetermal Enerji ve Uygulamaları" knulu bir başka temalı tplantı da Nisan 2015'te Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'nün 30 çalışanı için düzenlenmiştir. Saha ssyal uzmanları, 2016'da düzenli katılım faaliyetleri çerçevesinde genellikle haftada iki üç kez lmak üzere köy ziyaretleri ve tplantılar düzenlemiştir. Ek larak çevre ve ssyal uzmanlar ayda bir Zrlu Enerji'nin genel müdürlüğünü ziyarete gitmektedir döneminde yürütülen Kurumsal Ssyal Srumluluk Prgramının mali byutu yaklaşık 2 Milyn Türk Lirası değerindedir. Diğer kurumsal ssyal srumluluk faaliyetleri aşağıdaki gibi sıralanabilir: Buharkent ilçesi ve Sarayköy köylerinden 70 başarılı öğrenci için Burs Prgramı (daha fazla bilgi için adresini ziyaret edebilirsiniz); İncir üretimi ile deve güreşi geleneğinin krunması için Buharkent Yerel Festivallere Spnsrluk; Pamukkale Üniversitesi ve İlçe Valiliği, Belediye ve Milli Eğitim Müdürlüğü ile iş birliği içerisinde Buharkent'te Dezavantajlı Çcukların ve Gençlerin Desteklenmesi. "Hayata Smaç" isimli prjenin amacı, dezavantajlı kişilerin (bağımlı, suç mağduru veya suçlular, aile bireyleri hapishanede lanlar, aşırı yksul lanlar, vs.) tpluma yeniden kazandırılmasıdır (daha fazla bilgi için adresini ziyaret edebilirsiniz). Mevcut durumda faaliyet kapsamında 150 çcuk ve gence ulaşılmıştır yılından beri yürütülmekte lan Enerjimiz Çcuklar İçin Prjesi kapsamında enerji, enerji kaynakları, yenilenebilir ve temiz enerji kaynakları ve enerji tasarrufu knseptleri gibi farkındalık artırıcı knularla ilkkul 3. ve 4. sınıf öğrencilerinin müfredatı desteklenmektedir. Sunumlar ve yunlar öğretmek için kullanılırken öğretmenler de eğitilmektedir. Ayrıca prje faaliyetleri kapsamında tüm

11 paydaşlar ve çcukları için İstanbul Zrlu Center'a tiyatr gezileri düzenlenmektedir (daha fazla bilgi için adresini ziyaret edebilirsiniz); Akademisyenlere eğitim öğretim yılında elektrnik fis ekipmanları sağlayarak ve Knferans Salnu ile alternatif enerji kaynakları labratuvarları kurarak Buharkent'te Meslek Okulunun Desteklenmesi; Bilgisayar ve yazıcı sağlayarak çiftçilerin eğitimi için Buharkent Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü'nün desteklenmesi (daha fazla bilgi için Bir "bilgi teknljileri sınıfının" açılması için Sarayköy Orta Okuluna Destek (daha fazla bilgi için Binasının yenilenmesi için Jandarma İlçe Kmutanlığına destek; Kızıldere III kuyu sndaj alanından çıkarılan incir ve zeytin ağaçları da dahil lmak üzere 1000 ağacın, Milli Emlak Genel Müdürlüğü tarafından tahsis edilen 35 dekarlık bir arazi üzerine transfer edilmesi ve dikilmesiyle incir ve zeytin bahçelerinin luşturulması. Ağaç dikiminin Buharkent Belediyesi ve ilçe eknmisine gelir kazandırması hedeflenmektedir. Aynı zamanda dezavantajlı çcukların ve gençlerin tpluma geri kazandırılmasına yardım eden ve bu knuda ilham sağlayan önemli bir şahsiyet lan milli vücut geliştirme sprcusu Kutbettin Bulut'a 2 yıllık spnsrluk sağlayarak Sprun desteklenmesi. Jetermal Enerji Santrallerinin Zeytin Ağaçlarına Etkisi, Ankara Üniversitesi, Tarım Mühendisliği, Mayıs, 2015 JES'lerin zeytin ağaçları üstünde bir etkisinin lup lmadığının görülmesi için mevcut JES'lerin 1,5 km uzağından tprak ve yaprak numuneleri alınmış ve bu numuneler Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Tprak ve Su Kaynakları Araştırmaları ve Çınar Çevre Labratuvarlarında analiz edilmiştir. Analizin ana snuçları aşağıda verilmiştir. Detaylı rapr "Kızıldere III Ünite 2 ÇED" belgesinde bulunabilir. Tprak ve yaprak numunelerinde jetermal enerji santrali sebebiyle luşabilecek ağır metal kalıntıları ve mikr/makr besin öğeleri görülmemiştir. Bu yüzden ek jetermal enerji santrallerinin zeytin ağaçlarına bir zarar getirmeyeceği yönünde snuca varılmıştır. Havada ek nem lacaktır. Ağaç gövdesinde ysun gözlenmiş lup, bu temiz hava kşullarının bir işaretidir. Kızıldere II enerji santraline yakın lan ağaçlar çiçek açan sağlıklı ağaçlardır. Jetermal enerji santralinden dışarıya çıkan tek şey sğutma kulelerinin buharıdır. Bu dışa akım bazı prblemlere sebep labilir. Bu prblemler plen transferi, bakteriyel ve mikza (mantar) dayalı enfeksiynlardır. Fakat plinatör kullanılmadığı için bu prblem rtaya çıkmamaktadır. Enfeksiynlar uygun budama ile klaylıkla önlenebilir. Zeytin ağaçlarının çevresel kşullara en güçlü adaptasyn becerisine sahip lduğu daha önceden ispatlanmıştır. Hassas Kişilerin Belirlenmesi Köy Muhtarı köydeki kimsesiz kişilerin hepsini tanıdığını ve nlar hakkında Belediyeyle sürekli irtibat halinde lduğunu belirtmiştir. Şirket tarafından belirtildiği ve Köy Muhtarı tarafından

12 naylandığı üzere hiçbir hassas kişinin arsası alınmamıştır. Köy Muhtarı kişilerin bölgede birden fazla arsaya sahip lduğunu ve kimsenin tüm gelirini kaybetmediğini belirtmiştir. Şirketin jetermal prjelere başlaması köylüler için arsalarını daha yüksek fiyatlara satıp kmşu bölgede bir başka arsa alma ya da parayı ihtiyaçları için kullanma fırsatı dğurmuştur. İnsanlar özellikle arsa fiyatlarındaki artış sebebiyle Şirketten memnundur. Bunun yanında, kısıtlı lmakla birlikte prjelerin inşaat ve perasynunda iş imkanları da artmıştır. Muhtar arsalarını şirkete satan ya da kiralayan kişilerin listesini analiz etmiştir. Hassaslık knsepti muhtara açıklanmış lup, muhtara bu kişilerden herhangi birinin bu kategrilerden birine dahil lup lmadığı ve arsa alımı ile prjenin kendisiyle alakalı herhangi bir şikayetinin lup lmadığı srulmuştur. Tplam 6 kişinin bu kategride değerlendirilebileceği belirtilmiştir. Üç kişinin arsalarının bir kısmını sattığı ya da kiraladığı bilinmektedir. Bir kişi izleme ziyaretine katılmış lup m 2 'lik arsa sattığını ve m 2 'lik arsasının kaldığını belirtmiştir. Buharkent ilçesinde müstakil bir ev satın almıştır. Bu kişi emekli lup devletten maaş almaktadır. Okuma yazma bilmeyen bir kişinin bir yakını izleme ziyaretine katılmış lup arsa alımı hakkında herhangi bir şikayette bulunmamıştır. Bu kişinin ailesinin köyde birçk arsasının lduğu bilinmektedir. Geriye kalan sn kişi ise Buharkent'te yeni bir ev yaptırmıştır. Bu kişinin m 2 'lik pamuk arsası lup bu arsa an itibariyle kiralık durumdadır ve emekli maaşına ek larak gelir getirmektedir. Şikayet Mekanizması Zrlu Enerji Ünite 1 prjesinin başlamasından uzunca bir süre önce bir şikayet mekanizması kurmuştur. Fakat 10 Şubat 2016 tarihinden itibaren, TSKB'nin iş birliğiyle hazırlanan güncellenmiş şikayet prsedürü ve ilgili şikayet frmu yürürlüğe girmiştir. Şikayet frmu zararlar, çevresel ve ssyal, kamulaştırma ve diğer gibi birkaç başlık içermektedir. Şikayetler ve verilen yanıtların detayları üç ayda bir dahili larak raprlanmaktadır. Zrlu Enerji, şikayet prsedürünü Kurumsal Ssyal Srumluluk Yöneticisi aracılığıyla Buharkent ve Sarayköy'ün ilçe belediyelerine, köy muhtarlarına ve Prje Yöneticisine tebliğ etmiştir. Bu açıdan belediye başkanları, köy muhtarları ve prje persneli şikayetlerin alımından srumludur. Zrlu Enerji'nin Zarar Prsedürüne göre arsa sahiplerine ödemeler yapılmaktadır (Zarar Ödemeleri Ünite 1 ve 2). Kmşu arsalara verilen bu zararlar çğunlukla kuyu ve santrallerin yapımı sırasında rtaya çıkmıştır. Bu zararlar arsa sahibi ve Zrlu tarafından birlikte değerlendirilmiş ve rtaya çıktıktan hemen snra Zrlu Enerji tarafından karşılanmıştır. Bunların dışında Jetermal Enerji Santrali prjesinin inşasına dair herhangi bir şikayette bulunulmamıştır. (Mali lmayan) iki örnek şikayet TSKB'ye gönderilmiştir. Aşağıda bir frm örneği yer almaktadır.

13 İzleme ziyaretinde yöre sakinleri, herhangi bir şikayetleri lduğunda şirket temsilcileriyle dğrudan ya da köy muhtarı aracılığıyla klay şekilde irtibat kurabildiklerini ve zararlar için ödenen miktarların gereğinden de fazla lduğunu belirtmiştir.

14 Tabl 8. Katılım Listesi

15