Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi Pamukkale University Journal of Engineering Sciences

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi Pamukkale University Journal of Engineering Sciences"

Transkript

1 Pmukkle Univ Muh Bilim Derg, 22(2), -5, 26 Pmukkle Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi Pmukkle University Journl of Engineering Sciences Türkçe ses tnım sistemlerinde dil modeli boyutunun doğruluk ornın etkisi How does lnguge model size effects speech recognition ccurcy for the Turkish lnguge? Behnm ASEFİSARAY, Erhn MENGÜŞOĞLU 2*, Murt HACIÖMEROĞLU 3, Hyri SEVER Bilgisyr Mühendisliği Bölümü, Mühendislik Fkültesi, Hcettepe Üniversitesi, Ankr, Türkiye. 2Bilgisyr Mühendisliği Bölümü, Mühendislik Fkültesi, Türk Hv Kurumu Üniversitesi, Ankr, Türkiye. 3Bilgisyr Mühendisli Bölümü, Mühendislik Fkültesi, Gzi Üniversitesi, Ankr, Türkiye. Geliş Trihi/Received: 2..25, Kbul Trihi/Accepted: * Yzışıln yzr/corresponding uthor doi:.555/pjes Arştırm Mklesi/Reserch Article Öz Bu çlışmnın hedefi, Dil Modeli (DM) üretmek için kullnıln metin derlem büyüklüğünün, Ses Tnım Sistemleri (STS) üzerindeki etkisini rştırmktır. Çlışmd yrıc DM elde etmek için ypılmsı gereken işler detylı olrk nltılmktdır. DM isttistiksel olrk oluşturulduğundn, eğitim verisinde bulunn veri miktrı rttıkç STS doğruluğunun rtmsı beklenmektedir. Fkt Türkçe gibi sondn eklemeli dillerde, kullnıln derlemin büyüklüğünün hngi nokty kdr sistemin doğruluk ornı üzerinde etkin olcğı önem tşımktdır. Bu çlışmd, toplnn frklı büyüklükteki metin derlemleri ile konuşm tnım sisteminde Dil Model Ağırlığı (DMA) ve Aktif Token Syısı (ATS) prmetrelerini değiştirerek ypıln deneyler yer lmktdır. Bu çlışm DM boyutu büyüdükçe Türkçe konuşm tnım bşrımının yükseldiğini göstermektedir. Anck, DMA ve ATS değerlerinde ypıln yrlmlrın tnım bşrımın olumlu bir etki yptığı gözlemlenememiştir. Anhtr kelimeler: Dil modeli, Ses tnım sistemleri, Dil modeli ğırlığı, Aktif token syısı Giriş Günümüzde, Ses Tnım Sistemlerinin (STS) kullnımı birçok lnd yygınlşmıştır. Bu lnlr örnek olrk çğrı merkezleri, mobil çeviri sistemleri ve otomtik dikte sistemleri verilebilir. Anck bu lnlrd kullnıln STS ler Geniş Dğrcıklı (GD) ve çok syıd konuşmcıy ship sistemler olduklrındn, sisteme girdi olrk verilen ses dosysı çoğu zmn idel değildir (gürültü, klitesiz sesler vb). Dolyısıyl sdece seste oln kustik öznitelikleri (coustic fetures) kullnrk sesin lgılnmsı ve olsı kelimenin bulunup metine çevrilmesi oldukç zordur. Bu nedenden dolyı Akustik Modelin (AM) ynsır, isttistiksel bir model olrk o dile it kelimelerin olsı ypısını DM çerçevesinde kullnmk STS'nin bşrı ornının iyileştirmesinde önemli rol oynmktdır []- [4]. DM temel olrk bir dile it kelimelerin ypısl ve isttistiksel bilgilerini tşımkt ve STS de bu modelden çıkn olsılığı hesb ktrk bşrımını rtırmktdır. Anck DM'nin, STS ye beklenen pozitif etkisini oluşturbilmek için yeterli miktrd metin verisinin olmsı gerekmektedir [5]. Ayrıc DM büyüklüğüne krşılık gelen pozitif ktkı miktrı her dilin kendi ypısın göre değişiklik göstermektedir []. Abstrct In this pper we imed t investigting the effect of Lnguge Model (LM) size on Speech Recognition (SR) ccurcy. We lso provided detils of our pproch for obtining the LM for Turkish. Since LM is obtined by sttisticl processing of rw text, we expect tht by incresing the size of vilble dt for trining the LM, SR ccurcy will improve. Since this study is bsed on recognition of Turkish, which is highly gglutintive lnguge, it is importnt to find out the pproprite size for the trining dt. The minimum required dt size is expected to be much higher thn the dt needed to trin lnguge model for lnguge with low level of gglutintion such s English. In the experiments we lso tried to djust the Lnguge Model Weight (LMW) nd Active Token Count (ATC) prmeters of LM s these re expected to be different for highly gglutintive lnguge. We showed tht by incresing the trining dt size to n pproprite level, the recognition ccurcy improved on the other hnd chnges on LMW nd ATC did not hve positive effect on Turkish speech recognition ccurcy. Keywords: Lnguge model, Speech recognition systems, Lnguge model weight, Active token count Türkçe, sondn eklemeli bir dil olmsındn dolyı, İngilizce ile krşılştırıldığınd, çok fzl syıd (teorik çıdn sonsuz syıd) kelime ve dolyısıyl cümleye shiptir. Diğer trftn, DM büyüklüğünün pozitif etkisini dh doğru görüntülemek için ypıln deneylerde Sözlük Dışı Kelime (SDK) syısının sıfır vey sbit olmsı gerekmektedir. Dolyısıyl bu çlışmd DM eğitimi için kullnıln metin derlemin büyüklüğünün etkisi Türkçe STS`de, SDK etkisi olmksızın bir rştırm konusu olrk seçilmiştir. Arştırm konusu için seçilen yöntem klsik bir yöntem olmkl birlikte ykın zmnd Türkçe için burd ypıldığı gibi krşılştırmlı bir çlışm mevcut değildir. Bu çlışmnın Türkçe konuşm tnım için derlem hzırlrken yol gösterici olmsı hedeflenmektedir. Bunlr ek olrk DM`nin büyüklüğü ile AM nin ürettiği olsı kelime syısı rsındki ilişki de bu çlışmd ele lınmktdır. Olsı kelime syısının rtmsın izin vermek performnsı olumsuz yönde etkilemektedir. Fkt geri ivmelenmenin değişik büyüklükteki DM için ne kdr olcğı d çlışm konusu olrk belirlenmiştir. Genelde, DM boyutu üzerinde ypıln rştırmlrın çoğu DM boyut etkisini, SDK üzerinde görüntülemek ve bunu çözmek için ypılmıştır [],[6],[7]. Fkt elde edilen sonuçlrın ve

2 Pmukkle Univ Muh Bilim Derg, 22(2), -5, 26 B. Asefisry, E. Mengüşoğlu, M. Hcıömeroğlu, H. Sever bşrımlrın, SDK'den ne kdr bğımsız olrk hesplndığı bir sorun olrk söylenebilir. Türkçe dilinde sdece DM boyutunu göz önüne lrk (SDK olmdn vey tüm deneylerde sbit SDK olmsı şrtıyl) STS bşrımı üzerinde ypıln z syıd çlışm bulunmktdır. [] çlışmsındn elde edilen sonuçlrd, SDK ols d, DM eğitimi için frklı sözcük syılrını kullnrk, kullnıln genel metin derleminin büyüklüğü 25M kelimeden 2M kelimeye rttırıldığınd kelime ht ornınd bir düşüş görülmektedir, bu d DM boyutunun pozitif etkisini göstermektedir. Fkt ynı çlışmd elde edilen sonuçlrd en büyük sözlük kullndığınd ise %.9'luk bir SDK ornındn bhsedilmiştir. [8]'de ypıln rştırmd sınırlı dğrcıklı ve geniş dğrcıklı bir STS ypılmsı hedeflenmiştir. Aynı çlışmd geniş dğrcıklı denemelerde frklı DMA ktsyılrı ile denenmiş sonuçlr incelendiğinde, DMA ktsyısı rttığınd kelime ht ornının d rttığı gözükmektedir. Yine ynı çlışmd SDK nedeniyle orty çıkn kelime htlrının vrlığındn bhsedilmiştir. Bşk bir çlışmd [9], Çince STS de metin derlemi üzerinde, kelime syısınd değişiklik yprk üretilen DM nin sınm ortmın ykınlştırılmsı mçlnmıştır. Fkt elde edilen iyileşmenin yüzde kçının SDK syısının zlmsındn dolyı, ne kdrının kelimelerin frklı kombinsyonlrd üretilmesinden dolyı olduğu belli değildir. DM üretmek için hzırlnn metin derlemi üzerinde konuy göre dptsyon ypmk ise bir diğer yöntem olrk STS bşrım ornının rtırılmsınd kullnılmktdır. Örneğin [2] çlışmsınd ypıln rştırmd STS'nin doğruluk ornını yükseltmek için DM'de konuy göre dptsyon ypılmıştır. Bunu ypmk için kullnıln yöntemlerden birisi de, o konu ile ilişkili dh fzl metin toplyıp vr oln dil modelini konuy özel bu yeni metinlerle yeniden eğitmektir. Bu syede sınm ypıln ortmı dh iyi şekilde ifde edebilmek mümkün olmktdır [4],[5]. Benzer bir diğer çlışmd Frnsızc dilinde, DM üretmek için kullnıln metin derleminin etkisi, STS`nin bşrımı ve dğrcık dışı kelimelerin zltılmsı üzerinde durulmuştur. Örneğin [] çlışmsınd kullnıln metin derleminin hngi döneme (yıl rlıklrı) it olduğu, sözlükte bulunn kelime syısı ve metin derleminin büyüklüğü etkisi rştırılmıştır. Bu çlışmd son yıllr it gzete hberlerinden üretilen DM`nin STS bşrı ornın oln pozitif etkisi görülmektedir. []'de ypıln rştırmd yine Frnsızc DM üretmek için gzete hberlerinden elde edilen metin derlemi üzerinde normlizsyon işlemi (Text Normliztion) gerçekleştirilmiştir. Aynı çlışmd, normlizsyon yöntemlerinin kullnımının STS üzerinde pozitif bir etki sğldığı görülmektedir. Bu çlışmd tüm bu sonuçlrı ele lrk, gzete hberlerinden toplnn metinler üzerinde normlizsyon yöntemlerini kullnıp ve SDK olmksızın DM boyut etkisini rştırmktyız. 2 Sisteme genel bkış Bu kısımd STS mimrisinde önemli bir rolü oln DM ve AM eğitiminde kullndığımız veriler ve yöntemler nltılmktdır. 2. Dil modeli eğitimi İsttistiksel DM ler, metin içinde bir cümlenin vey bir cümle içinde bulunn kelimelerin yn yn gelme olsılıklrını hesplmd, geniş dğrcıklı ve sürekli konuşm tnım (Continuous Speech Recognition Systems) sistemlerinde sıklıkl kullnılmktdır [2] Şekil de genel olrk DM elde etmek için gereken şmlr gösterilmiştir. DM nin oluşturulmsı ve eğitimi için ypıln şmlr şğıd sırlnmıştır. 2.2 Veri toplm DM eğitimi için metin verisi olrk genel konulrd İnternet ten, dh önce ypılmış bir çlışmd [3] kullnılmış oln, Milliyet gzetesinin İnternet syfsındn indirilen yzılr kullnılmıştır. Bu metin derleminden yırdığımız bir prçsının, normlize edilmemiş hli yklşık olrk MB civrınddır. Şekil de görüldüğü gibi bu verileri kullnılbilir bir hle getirmek için birtkım ön işlemlerin ypılmsı gerekmektedir. 2.3 HTML dosylrın yıklnmsı Metin veriler, öncelikle HTML etiketlerinden yrıştırılmıştır. Dh sonr orty çıkn syı, noktlm işretleri vb. gibi gürültü tşıyn krkterler yıklnmıştır. Ypıln ön işlemler metin normlize yöntemleri olrk dlndırılmkt ve ypıln rştırmlr göre DM çprşıklık (perplexity) ornını düşürmektedir []. 2.4 Filtreleme Metin verilerin İnternet ten rstgele toplnmsındn dolyı, Türkçe sözlükte bulunmyn birçok ybncı ve iml ynlışlığı oln kelime bulunmktdır. Bu kelimelerin STS sözlüğünde olmsı sözlüğün büyümesine ve dolyısıyl sistemin hız ve doğruluk ornının düşmesine neden olmktdır []. Dolyısıyl bu kelimelerin syısını zltmk için önerdiğimiz bir filtre yklşımı kullnılmıştır. Bu yöntemde önce metin derleminde kereden fzl geçen kelimeler bulunup bir sözlük oluşturulmktdır. Dh sonr bu sözlüğe göre metin veri tbnı üzerinde bir filtreleme işlemi ypılmktdır. Şekil 2 de görüldüğü gibi filtreleme lgoritmsı öncelikle bir cümleyi metin derleminden okur ve kelimelere yırır. İlk kelimenin sözlükte olup olmdığı test edilir, kelime sözlükte vr ise bir sonrki kelime test edilir ve bu işleme sözlükte bulunmyn bir kelime bulunn kdr devm edilir. Sözlükte bulunmyn bir kelime ile krşılşıldığınd o n kdr bulunn kelimeler bir cümle olrk derleme kydedilir. Dh sonr bu işlem cümlenin geri kln kısmı için tekrrlnır. Bu çlışmd dh önce elde edilen MB lık yzı dosysı bu lgoritmy girdi olrk verilmiş ve sonuç olrk 42 MB lık bir yzı derlemi elde edilmiştir. 2.5 Bölütleme (Segmenttion) DM üretmek için kullnıln metin derleminin büyüklüğü etkisini rştırmk için bu dımd, önceki dımd elde edilen temiz (yıklnmış) metin derlemi üzerinde bölme işlemi gerçekleştirilmiştir. Kelimelerin dosylr rsınd dğılımını mümkün olduğunc eşit tutmk için (sonuçlrın güvenilir olmsı için) bu işlem rstgele olrk ypılmıştır. Dh sonr Şekil de görüldüğü üzere bölünen metin derlemleri birleştirilerek büyükten küçüğe doğru sırlı 6 det metin derlemi elde edilmiştir. Metin derlemlerinin özellikleri Tblo de verilmiştir. Değişik büyüklükte metin derlemlerinin her biri kullnılrk yine 6 det DM oluşturulmuş ve sınm ortmın verilmiştir.

3 Pmukkle Univ Muh Bilim Derg, 22(2), -5, 26 B. Asefisry, E. Mengüşoğlu, M. Hcıömeroğlu, H. Sever Şekil : DM elde etmek için ypılmsı gereken işler. Şekil 2: Derlemdeki cümleleri yeni cümlelere yırm. 2.6 Sözlük dışı (Out of vocbulry) kelimelerin etkisi Sınm şmsınd kullnıln ses dosylrınd geçen kelimeler sistemin sözlüğünde bulunmuyors (SDK) o kelimelerin STS ile bulunmsı olnksızdır [7]. Dolyısıyl frklı DM büyüklüklerini dil bir biçimde değerlendirebilmek için sınm mçlı kullnıln ses dosylrınd geçen kelimeler tüm metin derlemlerine tek kelimelik cümleler olrk eklenmiştir. Sınm cümleleri olduğu gibi metin derlemine eklendiğinde, DM nin performnsının boyutun ters orntılı olrk rtcktır. Bunun nedeni küçük derlemdeki sınm cümlelerinin ğırlığının büyük derlemdekilere göre dh büyük olmsıdır. Derlem Tblo : Metin derlemlerin özellikleri (text corpus properties). Kelime Syısı Frklı Kelime Syısı Cümle Syısı Büyüklük (MB) Üçlü dil modeli Günümüzde, N-grm modeller, özellikle ikili (N=2) vey üçlü (N=3) modeller STS lerde sıklıkl kullnılmktdır [4]. Bu çlışmd ise DM üretmek için stndrt olrk kullnıln ve Türkçe dil ypısın uygun oln 3-grm modeli kullnılmıştır. Bu şmd, önceki dımdn elde edilen metin derlemlerini kullnrk, SRILM [5] rcı ile frklı boyutlrd DM elde edilmektedir. Elde edilen DM dosylrının ikili (binry) formtındki özellikleri Tblo 2 de verilmiştir. Tblo 2 de ynı zmnd her DM için hesplnn çprşıklık ornı verilmiştir. Çprşıklık ornı, sınm şmsınd kullnılck cümlelerin, üretilen DM ler üzerinde denenerek elde edilmektedir [5]. Görüldüğü üzere DM boyutu rttığınd çprşıklık ornı düşmektedir. Tblo 2: Üretilen DM özellikleri. DM# Derlem Büyüklüğü N-grm Çprşıklık (Perplexity) 8.6 MB 3-grm MB 3-grm MB 3-grm MB 3-grm MB 3-grm MB 3-grm Akustik model eğitimi (Acoustic model trining) AM eğitiminde Ort Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) trfındn geliştirilmiş konuşm derlemi kullnılmıştır [3]. Bu derlem 8 stlik 6 khz ve 6 bit lik WAV formtınd olup genel olrk gürültüsüz konuşm kyıtlrındn oluşmktdır. AM eğitimi için çık kodlu Sphinx4 ( yzılımının eğitici rcı, Sphinx Triner kullnılmıştır. Eğitim şmsınd önce enerji 3 Mel Frekns Kepstrum Ktsyılrı ve bu değerlerin birinci ile ikinci türevlerini içeren öznitelik vektörleri oluşturulmuştur. Dh sonr bu vektörler kullnılrk üç durumlu ve 2 Guss krışımlı üçlü sklı Mrkov modelleri eğitilmiştir. Sınm ses kyıtlrı, kustik ses çözücüye gönderilmekte ve olsı sözcükler DM den çıkn sözcük ktsyılrı ile birleştirilerek sonuç üretilmektedir. 3 Sınm ortmı Sınm ses dosylrı, yukrıd belirtilen ODTÜ ses derleminden rstgele seçilen stlik konuşm kümesidir. Sınm ses derlemindeki hiçbir ses dosysı sistemin eğitimi sırsınd kullnılmmıştır. 2

4 Pmukkle Univ Muh Bilim Derg, 22(2), -5, 26 B. Asefisry, E. Mengüşoğlu, M. Hcıömeroğlu, H. Sever Bu çlışmd her bir büyüklükteki DM Sphinx4 kod çözücüsündeki değişik DMA ve ATS prmetreleri ile denenmiştir. DMA prmetresi dil modelinin AM krşısındki ğırlığını belirlemektedir. DM ğırlığını rtırmk AM den dönen dy kelimelerin ğırlık değerlerini göreceli olrk düşürmekte ve sistemi DM ye dh bğımlı hle getirmektedir. ATS ise AM den dönecek dy kelime syısını belirlemektedir. Ady kelime syısı rtırıldıkç sistem performnsı düşmekte nck sistemin doğruluk ornı rtbilmektedir. 3. Değerlendirme kriterleri STS de kullnıln değerlendirme kriterleri iki grub yrılmktdır. Bunlrdn birisi Kelime Ht Ornı (Word Error Rte) ve diğeri ise Yklm (Recll) ve (Precision) ornıdır. Eğer STS çıktısı son mç (End Gol) olrk kullnılcks Kelime Ht Ornı nı değerlendirme kriteri olrk kullnmk dh doğrudur [6]. Diğer trftn STS otomtik dizinleme vey konuşmlr üzerinde rm ypm gibi mçlr için kullnılcks, bu durumlrd STS Ön Uç (Front End) olrk kullnılmkt ve dh sonr bu çıktı üzerinde bilgi erişim yöntemleri uygulnbilmektedir. Dolyısıyl bilgi erişim yöntemlerinde Yklm ve ornı değerlendirme kıstsı olrk kullnılmktdır [6]. 4 Sonuçlr Şekil 3 te ltı det değişik boyutt DM ve sınmdn dönen yklm ve kesinlik değerleri verilmiştir. Şekil 3 ün her bir çizgesi yrı bir dil modeli ğırlığı ile ypıln deney sonuçlrını göstermektedir. Bu sonuçlr göre, Türkçe için yeteri kdr büyük bir dil modeli oluşturmnın oldukç önemli olduğu orty çıkmktdır. Anck 5. ve 6. dil modellerinin rsındki bşrım frkı çok zdır. Bu d Türkçe STS için dil modelinin büyüklüğünün, bşrım ornın oln ktkısının bir sınırı olduğunu ifde etmektedir. Yine Şekil 3 incelendiğinde frklı dil modeli ğırlıklrının nlmlı bir etki yrtmdığı gözlemlenmiştir. Şekil 4 te yine ltı değişik DM nin bşrı ornlrı gösterilmektedir. Şekil 4 te her bir çizge frklı dy kelime syılrı için ypıln deneyi göstermektedir. Şekil 4 incelendiğinde dy kelime rtışının sistemin bşrımın z d ols ktkısının olduğu gözlemlenmektedir. Bütün bu sonuçlr ele lındığınd, Türkçe için diğer birçok dilde olduğu gibi DM yi büyütmenin bşrımı olumlu yönde etkilediği görülmektedir. Anck DM büyüklüğünün belirli bir sınırdn sonr kyd değer bir bşrı rtışı getirmediği de nlşılmktdır. Ayrıc DM ğırlığının rtırılmsının bşrım kyd değer bir etkisi olmdığı orty çıkmktdır. Ady kelime syısını rtırmk d bşrım çok z ktkı sğlmktdır.,8,6 DMA=8 Yklm,8,6 DMA=9 Yklm,8,6 DMA= Yklm,8,6 DMA= Yklm,8,6 DMA=2 Yklm,8,6 DMA=3 Yklm Şekil 3: Frklı DMA nın sistemin bşrısın oln etkisi (x: Dil modeli, y: Konuşm tnım bşrımı). 3

5 Pmukkle Univ Muh Bilim Derg, 22(2), -5, 26 B. Asefisry, E. Mengüşoğlu, M. Hcıömeroğlu, H. Sever,8,6 ATS= Yklm,8,6 ATS=2 Yklm,8,6 ATS=3 Yklm,8,6 ATS=4 Yklm,8,6 ATS=5 Yklm,8,6 ATS=6 Yklm Şekil 4: Frklı ATS nın sistemin bşrısın oln etkisi(x: Dil modeli, y: Konuşm tnım bşrımı). 5 Teşekkür Bu çlışm 85.STZ.2- no.lu proje kpsmınd Bilim Snyi ve Teknoloji Bknlığı ve Mntis Yzılım Dnışmnlık şirketi trfındn desteklenmiştir. 6 Kynklr [] Aksungurlu T, Prlk S, Sk H, Srclr M. "Comprison of lnguge modeling pproches for Turkish brodcst news". IEEE 6 th Signl Processing, Communiction nd Applictions Conference, Aydın, Turkey, 2-22 April 28. [2] Korkmzsky F, Jojic O, Shevde B. "Boosting of speech recognition performnce by lnguge model dpttion". IEEE Aerospce Conference, Big Sky, MT, USA, 3- Mrch 27. [3] Slor Ö, Pellom BL, Ciloglu T, Hcioglu K, Demirekler M. "On developing new text nd udio corpor nd speech recognition tools for the Turkish lnguge". 7 th Interntionl Conference on Spoken Lnguge Processing (INTERSPEECH), Denver, CO, USA, 6-2 September 22. [4] Suzuki M, Kjiur Y, Ito A, Mkino S. "Unsupervised lnguge model dpttion bsed on utomtic text collection from WWW". 9 th Interntionl Conference on Spoken Lnguge Processing (INTERSPEECH), Pittsburgh, PA, USA, 7-2 September 26. [5] Klkov D. Lnguge Model dpttion for tiny dpttion corpor, 9 th Interntionl Conference on Spoken Lnguge Processing (INTERSPEECH), Pittsburgh, PA, USA, 7-2 September 26. [6] Di J. "Hybrid pproch to speech recognition using hidden Mrkov models nd Mrkov chins". Vision, Imge nd Signl Processing, 4(5), , 994. [7] Woodlnd PC, Johnson SE, Jourlin P, Sprck Jones K. "Effects of out of vocbulry words in spoken document retrievl". 23 rd Annul Interntionl ACM SIGIR Conference on Reserch nd Development in Informtion Retrievl, Athens, Greece, July 2. [8] Aksoylr C, Mutluergil SO, Erdogn H. "The ntomy of turkish speech recognition system". IEEE 7 th Signl Processing nd Communictions Applictions Conference, Antly, Turkey, 9- April 29. [9] Chen Z, Lee KF, Li M. "Discrimintive trining on lnguge model". 6 th Interntionl Conference on Spoken Lnguge Processing (INTERSPEECH), Beijing, Chin, 6-2 October 2. [] Add-Decker M, Add G, Guvin J, Lmel L. "Lrge vocbulry speech recognition in French". IEEE Interntionl Conference on Acoustics, Speech nd Signl Processing, Phoenix, AZ, USA, 5-9 Mrch

6 Pmukkle Univ Muh Bilim Derg, 22(2), -5, 26 B. Asefisry, E. Mengüşoğlu, M. Hcıömeroğlu, H. Sever [] Add G, Add-Decker M, Guvin JI, Lmel L. "Text normliztion nd speech recognition in French". 5 th Europen Conference on Speech Communiction nd Technology (Eurospeech), Rhodes, Greece, September 997. [2] Zhung L, Bo T, Zhu X, Wng C, Noi S. "A Chinese OCR spelling check pproch bsed on sttisticl lnguge models". IEEE Interntionl Conference on Systems, Mn nd Cybernetics, Den Hg, the Nederlnd, -3 October 24. [3] Cn F, Kocberber S, Bglioglu O, Krds S, Ocln HC, Uyr E. "New event detection nd topic trcking in Turkish". Journl of the Americn Society for Informtion Science nd Technology, 6(4), 82-89, 2. [4] Isotni R, Mtsung S. "Speech recognition using stochstic lnguge model integrting locl nd globl constrints". ARPA Spoken Lnguge Technology (SLT) Workshop, Plinsboro, NJ, USA, 994. [5] Stolcke A. "SRILM-An Extensible lnguge modeling toolkit". 7 th Interntionl Conference on Spoken Lnguge Processing (INTERSPEECH), Denver, CO, USA, 6-2 September 22. [6] Yzgn A, Srclr M. "Hybrid lnguge models for out of vocbulry word detection in lrge vocbulry converstionl speech recognition". IEEE Interntionl Conference on Acoustics, Speech nd Signl Processing (ICASSP), Montrel, Quebec, Cnd, 7-2 My 24. 5

Bazı Sert Çekirdekli Meyve Türlerinde Çiçek Tozu Çimlenmesi ve Çim Borusu Uzunluğunun Çoklu Regresyon Yöntemi ile Modellenmesi

Bazı Sert Çekirdekli Meyve Türlerinde Çiçek Tozu Çimlenmesi ve Çim Borusu Uzunluğunun Çoklu Regresyon Yöntemi ile Modellenmesi Süleymn Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi Cilt 19, Syı 3, 92-97, 2015 Süleymn Demirel University Journl of Nturl nd Applied Sciences Volume 19, Issue 3, 92-97, 2015 DOI: 10.19113/sdufed.04496

Detaylı

1. Değişkenler ve Eğriler: Matematiksel Hatırlatma

1. Değişkenler ve Eğriler: Matematiksel Hatırlatma DERS NOTU 01 Son Hli Değildir, tslktır: Ekleme ve Düzenlemeler Ypılck BİR SOSYAL BİLİM OLARAK İKTİSAT VE TEMEL KAVRAMLAR 1 Bugünki dersin işleniş plnı: 1. Değişkenler ve Eğriler: Mtemtiksel Htırltm...

Detaylı

SAYISAL ÇÖZÜMLEME. Sayısal Çözümleme

SAYISAL ÇÖZÜMLEME. Sayısal Çözümleme SYISL ÇÖZÜMLEME Syısl Çözümleme SYISL ÇÖZÜMLEME Hft SYISL ÇÖZÜMLEMEDE HT KVRMI Syısl Çözümleme GİRİŞ Syısl nliz, mtemtik problemlerinin bilgisyr yrdımı ile çözümlenme tekniğidir Genellikle nlitik olrk

Detaylı

TRAFİK SAYIMLARI, BÖLGE NÜFUSLARI VE BÖLGELER ARASI UZAKLIKLARI KULLANARAK BAŞLANGIÇ-SON MATRİSİ TAHMİNİ

TRAFİK SAYIMLARI, BÖLGE NÜFUSLARI VE BÖLGELER ARASI UZAKLIKLARI KULLANARAK BAŞLANGIÇ-SON MATRİSİ TAHMİNİ Gzi Üniv. Müh. Mim. Fk. Der. J. Fc. Eng. Arch. Gzi Univ. Cilt 4, No, 9-36, 009 Vol 4, No, 9-36, 009 TRAFİK SAYIMLARI, BÖLGE NÜFUSLARI VE BÖLGELER ARASI UZAKLIKLARI KULLANARAK BAŞLANGIÇ-SON MATRİSİ TAHMİNİ

Detaylı

3N MOBİL HABERLEŞME HİZMETLERİNDE HİZMET KALİTESİ ÖLÇÜTLERİNİN ELDE EDİLMESİNE İLİŞKİN TEBLİĞ

3N MOBİL HABERLEŞME HİZMETLERİNDE HİZMET KALİTESİ ÖLÇÜTLERİNİN ELDE EDİLMESİNE İLİŞKİN TEBLİĞ 3N MOBİL HABERLEŞME HİZMETLERİNDE HİZMET KALİTESİ ÖLÇÜTLERİNİN ELDE EDİLMESİNE İLİŞKİN TEBLİĞ BİRİNCİ BÖLÜM Aç, Kps, Dynk, Tnılr ve Kısltlr Aç MADDE 1 (1) Bu Tebliğin cı, IMT 2000/UMTS Altypılrının Kurulsı

Detaylı

Telekomünikasyon, bilginin haberleşme amaçlı

Telekomünikasyon, bilginin haberleşme amaçlı GÜNÜMÜZ HABERLEŞME TEKNOLOJİLERİNE KISA BİR BAKIŞ Mehmet Okty ELDEM Elektronik Y. Mühendisi EMO Ankr Şubesi Üyesi okty.eldem@gmil.com Telekomüniksyon, bilginin hberleşme mçlı olrk dikkte değer bir mesfeye

Detaylı

2013 YILI TÜRKİYE RADYO VE TELEVİZYON YAYINCILIĞI SEKTÖR RAPORU

2013 YILI TÜRKİYE RADYO VE TELEVİZYON YAYINCILIĞI SEKTÖR RAPORU 2 0 1 3YI L I R KL AMV Rİ L Rİ YL T ÜRKİ Y RADY OVT L Vİ ZY ONY A YI NCI L I ĞI S KT ÖRRAPORU R A T M R A D Y OT L V İ Z Y O NY A Y I N C I L A R I M S L KB İ R L İ Ğ İ L e y l ks o k kmu r t İ ş Me r

Detaylı

Sosyal Harcamalar ve İktisadi Büyüme İlişkisi: Türkiye Ekonomisinde 1960 2005 Dönemine Yönelik Bir Dinamik Analiz

Sosyal Harcamalar ve İktisadi Büyüme İlişkisi: Türkiye Ekonomisinde 1960 2005 Dönemine Yönelik Bir Dinamik Analiz Sosyl Hrcmlr ve İktisdi Büyüme İlişkisi: Türkiye Ekonomisinde 1960 2005 Dönemine Yönelik Bir Dinmik Anliz Sosyl Hrcmlr ve İktisdi Büyüme İlişkisi: Türkiye Ekonomisinde 1960 2005 Dönemine Yönelik Bir Dinmik

Detaylı

Sosyal Medya Araçları Türkiye deki Grip Benzeri Hastalıkları Saptayabilmek için kullanılabilir mi?

Sosyal Medya Araçları Türkiye deki Grip Benzeri Hastalıkları Saptayabilmek için kullanılabilir mi? Sosyl Medy Arçlrı Türkiye deki Grip Benzeri Hstlıklrı Sptybilmek için kullnılbilir mi? Bşk OĞUZ YOLCULAR, Selen BOZKURT, Uğur BİLGE, Deniz ÖZEL, 1. Giriş Biyoisttistik ve Tıbbi Bilişim AD, Akdeniz Üniversitesi,

Detaylı

SAYILARIN ÇÖZÜMLENMESĐ ve BASAMAK KAVRAMI

SAYILARIN ÇÖZÜMLENMESĐ ve BASAMAK KAVRAMI YILLAR 00 00 004 00 006 007 008 009 010 011 ÖSS-YGS - 1 - - 1-1 1 SAYILARIN ÇÖZÜMLENMESĐ ve BASAMAK KAVRAMI,b,c,d birer rkm olmk üzere ( 0) b = 10 + b bc = 100+10+b bc = 100+10b+c bcd =1000+100b+10c+d

Detaylı

ÜNİTE - 7 POLİNOMLAR

ÜNİTE - 7 POLİNOMLAR ÜNİTE - 7 BÖLÜM Polinomlr (Temel Kvrmlr) -. p() = 3 + n 6 ifdesi bir polinom belirttiğine göre n en z 5. p( + ) = + 4 + Test - olduğun göre, p() polinomunun ktsyılr toplmı p() polinomund terimlerin kuvvetleri

Detaylı

B - GERĐLĐM TRAFOLARI:

B - GERĐLĐM TRAFOLARI: ve Seg.Korum_Hldun üyükdor onrım süresinin dh uzun olmsı yrıc rnın izole edilmesini gerektirmesi; rızlnmsı hlinde r tdiltını d gerektireilmesi, v. nedenlerle, özel durumlr dışınd tercih edilmezler. - GERĐLĐM

Detaylı

Velilere Yönelik Soru Formu

Velilere Yönelik Soru Formu Velilere Yönelik Soru Formu Eğitim Stndrtlrı Pilot Çlışmsı 4. Sınıf Mtemtik Okul Sınıf Öğrenci Sevgili veliler, Sevgili velyet shipleri, Çocuğunuzun sınıfı, mtemtik eğitim stndrtlrın ilişkin bir pilot

Detaylı

Muhasebe Bilgilerinin Değer İlişkisinde Firmalara Özgü Faktörlerin Etkisi (*)

Muhasebe Bilgilerinin Değer İlişkisinde Firmalara Özgü Faktörlerin Etkisi (*) Attürk Üniversitesi Sosyl Bilimler Enstitüsü Dergisi 2013 17 (3): 313-326 Muhsebe Bilgilerinin Değer İlişkisinde Firmlr Özgü Fktörlerin Etkisi (*) Bülent AKKAYA (**) Hüseyin AKTAŞ (***) Öz: Muhsebe bilgilerinin

Detaylı

Anadolu Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü. Doç. Dr. Nil ARAS ENM411 Tesis Planlaması 2015-2016 Güz Dönemi

Anadolu Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü. Doç. Dr. Nil ARAS ENM411 Tesis Planlaması 2015-2016 Güz Dönemi Andolu Üniversitesi Mühendislik Fkültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü Doç. Dr. Nil ARAS ENM411 Tesis Plnlmsı 2015-2016 Güz Dönemi 2 Tesis (fcility) Tesis : Belli bir iş için kurulmuş ypı Tesis etmek :

Detaylı

*Corresponding Author Tel.:+90-332-223 19 42; fax:+90-332-241 06 35 E-mail:fyildiz@selcuk.edu.tr

*Corresponding Author Tel.:+90-332-223 19 42; fax:+90-332-241 06 35 E-mail:fyildiz@selcuk.edu.tr Selçuk Üniversitesi ISSN 130/6178 Journl of Technicl-Online Volume 10, Number:1-011 Cilt 10, Syı:1-011 ÇAPRAZ İLİŞKİ METODUYLA İRİS TANIMA Ferruh YILDIZ,*, Nurdn Akhn BAYKAN b Selçuk Üniversitesi, Hrit

Detaylı

TIKIZ ŞEKİL BETİMLEYİCİLERİ

TIKIZ ŞEKİL BETİMLEYİCİLERİ TIIZ ŞEİL BETİMLEYİCİLERİ Nfiz ARICA ve Ftoş YARMAN-VURAL Bildiri onusu : İMGE İŞLEME Sorumlu Yzr : Ftoş T. YARMAN-VURAL Adres : Bilgisyr Mühendisliği Bölümü Ort Doğu Teknik Üniversitesi 653 Eskişehir

Detaylı

RASYONEL SAYILAR KESİR ÇEŞİTLERİ. www.unkapani.com.tr. 1. Basit Kesir. olduğuna göre, a, b tamsayı ve b 0 olmak üzere, a şeklindeki ifadelere

RASYONEL SAYILAR KESİR ÇEŞİTLERİ. www.unkapani.com.tr. 1. Basit Kesir. olduğuna göre, a, b tamsayı ve b 0 olmak üzere, a şeklindeki ifadelere RASYONEL SAYILAR, tmsyı ve 0 olmk üzere, şeklindeki ifdelere kesir denir. y kesrin pyı, ye kesrin pydsı denir. Örneğin,,,, kesirdir. kesrinde, py kesir çizgisi pyd, 0, 0 ise 0 0 dır.,, 0, syılrı irer 0

Detaylı

TEOG. Tam Sayılar ve Mutlak Değer ÇÖZÜM ÖRNEK ÇÖZÜM ÖRNEK TAMSAYILAR MUTLAK DEĞER

TEOG. Tam Sayılar ve Mutlak Değer ÇÖZÜM ÖRNEK ÇÖZÜM ÖRNEK TAMSAYILAR MUTLAK DEĞER TEOG Tm Syılr ve Mutlk Değer TAMSAYILAR Eksi sonsuzdn gelip, rtı sonsuz giden syılr tm syılr denir ve tm syılr kümesi Z ile gösterilir. Z = {...,,, 1,0,1,,,... } Tmsyılr kümesi ikiye yrılır: ) Negtif Tmsyılr:

Detaylı

İNEK VE SOYA SÜTÜ KARIŞIMLARIN DUYUSAL ÖZELLİKLERİNE PEYNİR SUYU VE KARBONAT KULLANIMININ ETKİSİ

İNEK VE SOYA SÜTÜ KARIŞIMLARIN DUYUSAL ÖZELLİKLERİNE PEYNİR SUYU VE KARBONAT KULLANIMININ ETKİSİ OMÜ Zir. Fk. Dergisi, 2005,20(1):1-5 J. of Fc. of Agric., OMU, 2005,20(1):1-5 İNEK VE SOYA SÜTÜ KARIŞIMLARIN DUYUSAL ÖZELLİKLERİNE PEYNİR SUYU VE KARBONAT KULLANIMININ ETKİSİ Hsn TEMİZ A.Kdir HURŞİT Ondokuz

Detaylı

İstatistik I Bazı Matematik Kavramlarının Gözden

İstatistik I Bazı Matematik Kavramlarının Gözden İsttistik I Bzı Mtemtik Kvrmlrının Gözden Geçirilmesi Hüseyin Tştn Ağustos 13, 2006 İçindekiler 1 Toplm İşlemcisi 2 2 Çrpım İşlemcisi 6 3 Türev 7 3.1 Türev Kurllrı.......................... 8 3.1.1 Sbit

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Ön Söz...2. Matris Cebiri...3. Elementer İşlemler Determinantlar Lineer Denklem Sistemleri Vektör Uzayları...

İÇİNDEKİLER. Ön Söz...2. Matris Cebiri...3. Elementer İşlemler Determinantlar Lineer Denklem Sistemleri Vektör Uzayları... İÇİNDEKİLER Ön Söz... Mtris Cebiri... Elementer İşlemler... Determinntlr...7 Lineer Denklem Sistemleri...8 Vektör Uzylrı...6 Lineer Dönüşümler...48 Özdeğerler - Özvektörler ve Köşegenleştirme...55 Genel

Detaylı

II. DERECEDEN DENKLEMLER

II. DERECEDEN DENKLEMLER ünite DEEEDE DEKEME Dereceden Denklemler TEST 0 x x + = 0 denkleminin kökleri x ve x dir 6 x + x + x işleminin sonucu kçtır? ) B) ) D) E) x + bx + = 0 x - denkleminin reel syılrdki çözüm kümesi bir elemnlı

Detaylı

BİREYSEL YARIŞMA SORULARI. IV. BAHATTİN TATIŞ MATEMATİK YARIŞMASI Bu test 30 sorudan oluşmaktadır. 2 D) a = olduğuna göre, a 1 1. 4 2 3 + 1 4.

BİREYSEL YARIŞMA SORULARI. IV. BAHATTİN TATIŞ MATEMATİK YARIŞMASI Bu test 30 sorudan oluşmaktadır. 2 D) a = olduğuna göre, a 1 1. 4 2 3 + 1 4. IV. HTTİN TTIŞ MTEMTİK YRIŞMSI u test 30 sorudn oluşmktdır. İREYSEL YRIŞM SORULRI 1. 4 3 + 1 4. 3 3 + = + 1 + 1 denkleminin çözüm kümesi şğıdkilerden hngisidir? ) 5 3 ) ) 3 D) 13 3 ) { 0 } ) { 1} ) { }

Detaylı

İKİNCİ DERECEDEN DENKLEMLER

İKİNCİ DERECEDEN DENKLEMLER İKİNCİ DERECEDEN DENKLEMLER İKİNCİ DERECEDEN BİR BİLİNMEYENLİ DENKLEMLER TANIMLAR :, b, R ve 0 olmk üzere denklem denir. b = 0 denklemine, ikini dereeden bir bilinmeyenli Bu denklemde, b, gerçel syılrın

Detaylı

ARABA BENZERİ GEZGİN ROBOTUN OTOMATİK PARK ETMESİ İÇİN BİR YÖNTEM

ARABA BENZERİ GEZGİN ROBOTUN OTOMATİK PARK ETMESİ İÇİN BİR YÖNTEM ARABA BENZERİ GEZGİN ROBOTUN OTOMATİK PARK ETMESİ İÇİN BİR YÖNTEM Burk Uzkent Osmn Prlktun Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Eskişehir Osmngzi Üniversitesi, Eskişehir uzkent.burk@gmil.com oprlk@ogu.edu.tr

Detaylı

İŞ ETKİ ÇİZGİSİ TEOREMİ. Balıkesir Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Müh. Bölümü Balıkesir, TÜRKİYE THEOREM OF WORK INFLUENCE LINE

İŞ ETKİ ÇİZGİSİ TEOREMİ. Balıkesir Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Müh. Bölümü Balıkesir, TÜRKİYE THEOREM OF WORK INFLUENCE LINE BAÜ Fen Bil. Enst. Dergisi (006).8. İŞ ETKİ ÇİZGİSİ TEOREMİ Scit OĞUZ, Perihn (Krkulk) EFE Blıkesir Üniversitesi Mühendislik Mimrlık Fkültesi İnşt Müh. Bölümü Blıkesir, TÜRKİYE ÖZET Bu çlışmd İş Etki Çizgisi

Detaylı

Kelime (Text) İşleme Algoritmaları

Kelime (Text) İşleme Algoritmaları Kelime (Text) İşleme Algoritmlrı Doç.Dr.Bnu Diri Trie Ağcı Sonek Ağcı (Suffix Tree) Longest Common String (LCS) Minimum Edit Distnce 1 Ağçlrın Bğlı Ypısı Düğüm (node), çeşitli ilgiler ile ifde edilen ir

Detaylı

Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü FZM207. Temel Elektronik-I. Doç. Dr. Hüseyin Sarı

Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü FZM207. Temel Elektronik-I. Doç. Dr. Hüseyin Sarı Ankr Üniversitesi Mühendislik Fkültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü FZM207 Temel ElektronikI Doç. Dr. Hüseyin Srı 2. Bölüm: Dirençli Devreler İçerik Temel Yslrın Doğrudn Uygulnışı Kynk Gösterimi ve Dönüşümü

Detaylı

T.C. ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ Genel Sekreterlik

T.C. ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ Genel Sekreterlik T.C. ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ Genel Sekreterlik Syı : 13186036-010.07-/ b9 $~ fo/04/2013 Konu : eniz Kplumbğlrı Korum Çlışmlrı y- [TÜRKİYE CUMHURİYETİ! İCLE ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜNE

Detaylı

LOGARİTMA. Örnek: çizelim. Çözüm: f (x) a biçiminde tanımlanan fonksiyona üstel. aşağıda verilmiştir.

LOGARİTMA. Örnek: çizelim. Çözüm: f (x) a biçiminde tanımlanan fonksiyona üstel. aşağıda verilmiştir. LOGARİTMA I. Üstl Fonksiyonlr v Logritmik Fonksiyonlr şitliğini sğlyn dğrini bulmk için ypıln işlm üs lm işlmi dnir. ( =... = 8) y şitliğini sğlyn y dğrini bulmk için ypıln işlm üslü dnklmi çözm dnir.

Detaylı

Prizmatik Katsayıyı Değiştirmek için 1 Eksi Prizmatik Yöntemi

Prizmatik Katsayıyı Değiştirmek için 1 Eksi Prizmatik Yöntemi 4... rizmtik Ktsyıyı Değiştirmek için 1 Eksi rizmtik Yöntemi Verilen bir gemi ile ynı n boyutlr ve orm özelliklerine sip oln bir gemiye it tekne ormundn reket ederek LB konumu sbit klck vey istenen bir

Detaylı

1) Asgari sayıda çevre akımları ve bilinmeyen tanımlayarak değerlerini bulunuz ve güç dengesini sağladığını gösteriniz.

1) Asgari sayıda çevre akımları ve bilinmeyen tanımlayarak değerlerini bulunuz ve güç dengesini sağladığını gösteriniz. ELEKTRİK-ELEKTRONİK DERSİ VİZE SORU ÖRNEKLERİ Şekiller üzerindeki renkli işretlemeler soruy değil çözüme ittir: Mviler ilk şmd sgri bğımsız denklem çözmek için ypıln tnımlrı, Kırmızılr sonrki şmd güç dengesi

Detaylı

İlişkisel Veri Modeli. İlişkisel Cebir İşlemleri

İlişkisel Veri Modeli. İlişkisel Cebir İşlemleri İlişkisel Veri Modeli İlişkisel Cebir İşlemleri Veri işleme (Mnipultion) işlemleri (İlişkisel Cebir İşlemleri) Seçme (select) işlemi Projeksiyon (project) işlemi Krtezyen çrpım (crtesin product) işlemi

Detaylı

a a a a a a www.inka-paletten.com P A L E T Y P A L E T Ahşap paletlerle rekabet edebilir fiyattadır İç içe geçebildiğinden daha az stok yeri tutar

a a a a a a www.inka-paletten.com P A L E T Y P A L E T Ahşap paletlerle rekabet edebilir fiyattadır İç içe geçebildiğinden daha az stok yeri tutar Y P A L E T Ahşp pletlerle rekbet edebilir fiyttdır İç içe geçebildiğinden dh z stok yeri tutr Konteynırlr uygun ebtlr CP3, CP5 Çevreyle Dost Düny çpınd kıs sürede teslimt Isıl işlem,fümigsyon gerektirmez,

Detaylı

ATATÜRK HAVALİMANI DIŞ HATLAR TERMİNALİNDE KONTUAR ATAMALARI İÇİN KARAR DESTEK SİSTEMİ GELİŞTİRİLMESİ

ATATÜRK HAVALİMANI DIŞ HATLAR TERMİNALİNDE KONTUAR ATAMALARI İÇİN KARAR DESTEK SİSTEMİ GELİŞTİRİLMESİ Endüstri Mühendisliði Dergisi Cilt: 22 Syý: 3 Syf: (2-21) Ödül Almış Çlışm ATATÜRK HAVALİMANI DIŞ HATLAR TERMİNALİNDE KONTUAR ATAMALARI İÇİN KARAR DESTEK SİSTEMİ GELİŞTİRİLMESİ Abdullh TAŞKINCAN, Erkin

Detaylı

ORAN ORANTI. Örnek...1 : Örnek...4 : Örnek...2 : Örnek...5 : a 1 2 =2b+1 3 =3c 4. Örnek...6 : Bir karışımda bulunan a, b ve c maddeleri arasında

ORAN ORANTI. Örnek...1 : Örnek...4 : Örnek...2 : Örnek...5 : a 1 2 =2b+1 3 =3c 4. Örnek...6 : Bir karışımda bulunan a, b ve c maddeleri arasında ORAN ORANTI syısının 0 dn frklı oln b syısın ornı :b vey olrk gösterilir. b İki vey dh fzl ornın eşitlenmesiyle oluşn ifdeye orntı denir. b =c d ifdesine ikili orntı denir. Bir orntı orntı sbitine eşitlenerek

Detaylı

VEKTÖRLER ÜNİTE 5. ÜNİTE 5. ÜNİTE 5. ÜNİTE 5. ÜNİT

VEKTÖRLER ÜNİTE 5. ÜNİTE 5. ÜNİTE 5. ÜNİTE 5. ÜNİT VKTÖRLR ÜNİT 5. ÜNİT 5. ÜNİT 5. ÜNİT 5. ÜNİT VKTÖRLR 1. Kznım : Vektör kvrmını çıklr.. Kznım : İki vektörün toplmını ve vektörün ir gerçek syıyl çrpımını ceirsel ve geometrik olrk gösterir. VKTÖRLR 1.

Detaylı

63032 / 63932 ELEKTRONİK SICAKLIK KONTROL CİHAZI KULLANIM KILAVUZU

63032 / 63932 ELEKTRONİK SICAKLIK KONTROL CİHAZI KULLANIM KILAVUZU 63032 / 63932 ELEKTRONİK SICAKLIK KONTROL CİHAZI KULLANIM KILAVUZU www.omk.com.tr 01.08.2014 V3185 / V4185 VARİL ISITICISI KULLANIM KILAVUZU OMAK MAKİNA SANAYİİ ve TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ DR. MEDİHA ELDEM

Detaylı

ASAL SAYILAR. Asal Sayılar YILLAR MATEMATĐK ĐM

ASAL SAYILAR. Asal Sayılar YILLAR MATEMATĐK ĐM YILLAR 00 003 004 00 006 007 008 009 00 0 ÖSS-YGS - - - - - - - ASAL SAYILAR ve kendisinden bşk pozitif böleni olmyn den büyük tmsyılr sl syı denir Negtif ve ondlıklı syılr sl olmz Asl syılrı veren bir

Detaylı

DEĞİŞİK UYGULAMALARIN ÇİLEK AKENLERİNİN ÇİMLENMESİ ÜZERİNE ETKİLERİ

DEĞİŞİK UYGULAMALARIN ÇİLEK AKENLERİNİN ÇİMLENMESİ ÜZERİNE ETKİLERİ Btı Akdeniz Trımsl Arştırm Enstitüsü Derim Dergisi, 2009,26(2):1-10 ISSN 1300-3496 DEĞİŞİK UYGULAMALARIN ÇİLEK AKENLERİNİN ÇİMLENMESİ ÜZERİNE ETKİLERİ Nfiye ADAK Mustf PEKMEZCİ Hmide GÜBBÜK Akdeniz Üniversitesi

Detaylı

DENEY 2 OHM YASASI UYGULAMASI

DENEY 2 OHM YASASI UYGULAMASI T.C. Mltepe Üniversitesi Mühendislik ve Doğ Bilimleri Fkültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü ELK 201 DEVRE TEORİSİ DERSİ LABORATUVARI DENEY 2 OHM YASASI UYGULAMASI Hzırlynlr: B. Demir Öner Sime

Detaylı

Kariyer Gelişim Raporu

Kariyer Gelişim Raporu Kriyer Gelişim Rporu 22 Myıs 215 GİZLİ Kriyer Gelişim Rporu Giriş 22 Myıs 215 Giriş Bu rpor kişinin tipik yşm trzını tnımlmktdır. Rpord yer ln ifdeler kişinin 16PF Kişilik Envnterinde ldığı sonuçlr ve

Detaylı

BİTKİSEL ÜRETİMDE ÇİFTLİK GÜBRESİ VE BİYOGAZ KOMPOSTU KULLANIMININ YAYGINLAŞTIRILMASI

BİTKİSEL ÜRETİMDE ÇİFTLİK GÜBRESİ VE BİYOGAZ KOMPOSTU KULLANIMININ YAYGINLAŞTIRILMASI BİTKİSEL ÜRETİMDE ÇİFTLİK GÜBRESİ VE BİYOGAZ KOMPOSTU KULLANIMININ YAYGINLAŞTIRILMASI Yyımlyn: Türk - Almn Biyogz Projesi And Sokk No: 8/6 06580 Çnky, Ankr, Türkiye T: +90 312 466 70 56 T.C. Çevre ve Şehircilik

Detaylı

b göz önünde tutularak, a,

b göz önünde tutularak, a, 3.ALT GRUPLAR Tnım 3.. bir grup ve G, nin boş olmyn bir lt kümesi olsun. Eğer ( ise ye G nin bir lt grubu denir ve G ile gösterilir. ) bir grup Not 3.. ) grubunun lt grubu olsun. nin birimi ve nin birimi

Detaylı

BANKA KARLILIK PERFORMANSININ ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ: TİCARİ BANKALAR İLE KATILIM BANKALARINDA BİR UYGULAMA

BANKA KARLILIK PERFORMANSININ ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ: TİCARİ BANKALAR İLE KATILIM BANKALARINDA BİR UYGULAMA BANKA KARLILIK PERFORMANSININ ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ: TİCARİ BANKALAR İLE KATILIM BANKALARINDA BİR UYGULAMA Yrd. Doç. Dr. Ali Cüneyt ÇETİN Süleymn Demirel Üniversitesi, İİBF, etin@iibf.sdu.edu.tr

Detaylı

Vektör - Kuvvet. Test 1 in Çözümleri 5. A) B) C) I. grubun oyunu kazanabilmesi için F 1. kuvvetinin F 2

Vektör - Kuvvet. Test 1 in Çözümleri 5. A) B) C) I. grubun oyunu kazanabilmesi için F 1. kuvvetinin F 2 7 Vektör - uvvet 1 Test 1 in Çözümleri 5. A) B) C) 1. 1 2 I. grubun oyunu kznbilmesi için 1 kuvvetinin 2 den büyük olmsı gerekir. A seçeneğinde her iki grubun uyguldığı kuvvetler eşittir. + + + D) E) 2.

Detaylı

SERA KOŞULLARINDAFARKLI SULAMA SUYU MİKTARLARININ HIYAR BİTKİSİNİN BÜYÜME, GELİŞME VE VERİMİ ÜZERİNE ETKİSİ

SERA KOŞULLARINDAFARKLI SULAMA SUYU MİKTARLARININ HIYAR BİTKİSİNİN BÜYÜME, GELİŞME VE VERİMİ ÜZERİNE ETKİSİ OMÜ Zir. Fk. Dergisi, 5,(3):7-33 J. of F. of Agri., OMU, 5,(3):7-33 SERA KOŞULLARINDAFARKLI SULAMA SUYU MİKTARLARININ HIYAR BİTKİSİNİN BÜYÜME, GELİŞME VE VERİMİ ÜZERİNE ETKİSİ Bill CEMEK G.O.Ü. Zirt Fkültesi

Detaylı

Sürekli Mıknatıslı Doğru Akım Motorunun Hız Denetiminde PI-Bulanık Mantık Tipi Denetim Yönteminin Başarımının İncelenmesi

Sürekli Mıknatıslı Doğru Akım Motorunun Hız Denetiminde PI-Bulanık Mantık Tipi Denetim Yönteminin Başarımının İncelenmesi Sürekli Mıkntıslı Doğru Akım Motorunun Hız Denetiminde PI-Bulnık Mntık Tipi Denetim Yönteminin Bşrımının İncelenmesi Hsn Rız Özçlık 1, Ahmet Gni 1, Hkn Açıkgöz 2, Ö. Ftih Keçecioğlu 1 1 Khrmnmrş Sütçü

Detaylı

SÜREKLİ REJİM ENERJİ DENGESİ MODELİNE GÖRE ISIL KONFOR BÖLGELERİ

SÜREKLİ REJİM ENERJİ DENGESİ MODELİNE GÖRE ISIL KONFOR BÖLGELERİ PAMUKKALE ÜNİ VERSİ TESİ MÜHENDİ SLİ K FAKÜLTESİ PAMUKKALE UNIVERSITY ENGINEERING COLLEGE MÜHENDİ SLİ K BİLİMLERİ DERGİ S İ JOURNAL OF ENGINEERING SCIENCES YIL CİLT SAYI SAYFA : 2003 : 9 : 1 : 23-30 SÜREKLİ

Detaylı

AHP Temelli TOPSIS ve ELECTRE Yöntemiyle Muhasebe Paket Programı Seçimi. Use of AHP-based TOPSIS and ELECTRE Methods on Accounting. Software Selection

AHP Temelli TOPSIS ve ELECTRE Yöntemiyle Muhasebe Paket Programı Seçimi. Use of AHP-based TOPSIS and ELECTRE Methods on Accounting. Software Selection Niğde Üniversitesi İktisdi ve İdri Bilimler Fkültesi Dergisi Yıl: Ock 205 Cilt-Sı: 8 () ss: 53-7 ISSN: 248-580 e-issn 308-426 http://dergiprk.ulkbim.gov.tr/niguiibfd/ ÖZ AHP Temelli TOPSIS ve ELECTRE Yöntemile

Detaylı

Yüksek sayıda makalelerin sırrı

Yüksek sayıda makalelerin sırrı Yüksek syıd mklelerin sırrı Prof. Dr. Metin Blcı Türk ilim cmisının 2010 yılınd en çok yyın yptığı ilk 10 ilimsel derginin nlizini yptı. Bun göre toplm 21.529 mklenin %10 unun çok düşük düzeyde ve üstelik

Detaylı

çizilen doğru boyunca birim vektörü göstermektedir. q kaynak yükünün konum vektörü r ve Q deneme E( r) = 1 q

çizilen doğru boyunca birim vektörü göstermektedir. q kaynak yükünün konum vektörü r ve Q deneme E( r) = 1 q Elektrosttik(Özet) Coulomb Yssı Noktsl bir q yükünün kendisinden r kdr uzktki bir Q yüküne uyguldığı kuvvet, şğıdki Coulomb yssı ile ifde edilir: F = 1 qq ˆr (1) r2 burd boşluğun elektriksel geçirgenlik

Detaylı

SANTRİFÜJ KOMPRESÖR ÇARKININ ÖN TASARIMI. Saim KOÇAK. S. Ü. Mühendislik - Mimarlık Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü, Kampüs Konya

SANTRİFÜJ KOMPRESÖR ÇARKININ ÖN TASARIMI. Saim KOÇAK. S. Ü. Mühendislik - Mimarlık Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü, Kampüs Konya TEKNOLOJİ, (00), Syı -, 9-5 TEKNOLOJİ SANTRİFÜJ KOMPRESÖR ÇARKININ ÖN TASARIMI Sim KOÇAK S. Ü. Mühendislik - Mimrlık Fkültesi Mkin Mühendisliği Bölümü, Kmpüs Kony ÖZET Sntrifüj kompresörü çrkınd ön tsrımın

Detaylı

Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı. ALES / Sonbahar / Sayısal I / 27 Kasım Matematik Sorularının Çözümleri

Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı. ALES / Sonbahar / Sayısal I / 27 Kasım Matematik Sorularının Çözümleri Akdemik Personel ve Lisnsüstü Eğitimi Giriş Sınvı ALES / Sonbhr / Syısl I / 7 Ksım 011 Mtemtik Sorulrının Çözümleri 1 1 1 1. 1. + + 1 1. + 3 6 1 3 1 + 3 6 3 1. + + 1 1 1 6+ + 3 1. 1 13 1. 1 13. 5.10 +

Detaylı

Demiryolu Titreşimlerinin Konfora Etkisinin Örnek Hatlarda İncelenmesi *

Demiryolu Titreşimlerinin Konfora Etkisinin Örnek Hatlarda İncelenmesi * KISA BİLDİRİ İMO Teknik Dergi, 009 4811-4815, Yzı 314, Kıs Bildiri Demiryolu Titreşimlerinin Konfor Etkisinin Örnek Htlrd İncelenmesi * Zübeyde ÖZTÜRK* Turgut ÖZTÜRK** Hluk EROL*** Veysel ARLI**** ÖZ

Detaylı

İnşaat Sektörüne Özgü İş Güvenliği Yönetim Sisteminin Aksiyomatik Tasarım İlkeleriyle Oluşturulması

İnşaat Sektörüne Özgü İş Güvenliği Yönetim Sisteminin Aksiyomatik Tasarım İlkeleriyle Oluşturulması İnşt Sektörüne Özgü İş Güvenliği Yönetim Sisteminin Aksiyomtik Tsrım İlkeleriyle Oluşturulmsı Öğr. Gr. Mert UZUN (mertuzunn@gmil.com) Doç. Dr. Selçuk ÇEBİ (scebi@yildiz.edu.tr) İçindekiler Amç Yöntem Bulgulr

Detaylı

ORAN ORANTI. Örnek...1 : Örnek...4 : Örnek...2 : Örnek...5 : a 1 2 =2b+1 3 =3c 4. Örnek...6 : Bir karışımda bulunan a, b ve c maddeleri arasında

ORAN ORANTI. Örnek...1 : Örnek...4 : Örnek...2 : Örnek...5 : a 1 2 =2b+1 3 =3c 4. Örnek...6 : Bir karışımda bulunan a, b ve c maddeleri arasında ORAN ORANTI syısının 0 dn frklı oln b syısın ornı :b vey olrk gösterilir. b İki vey dh fzl ornın eşitlenmesiyle oluşn ifdeye orntı denir. b =c d ifdesine ikili orntı denir. Bir orntı orntı sbitine eşitlenerek

Detaylı

NIR Spektroskopinin Meyvelerin Hasarsız Kalite Değerlendirmesinde Kullanılması. Using NIR Spectroscopy for Nondestructive Assessment of Fruit Quality

NIR Spektroskopinin Meyvelerin Hasarsız Kalite Değerlendirmesinde Kullanılması. Using NIR Spectroscopy for Nondestructive Assessment of Fruit Quality 248 NIR Spektroskopinin Meyvelerin Hsrsız Klite Değerlendirmesinde Kullnılmsı İsmil KAVDIR; Mehmet Burk BÜYÜKCAN Çnkkle Onsekiz Mrt Üniversitesi, Zirt Fkültesi, Trım Mkinlrı Bölümü, Çnkkle e-post: kvdiris@omu.edu.tr

Detaylı

SLOGAN TİPOGRAFİSİ O PREFABRİK YAPILAR İNŞAAT SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ PAL. www.opalon.com.tr

SLOGAN TİPOGRAFİSİ O PREFABRİK YAPILAR İNŞAAT SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ PAL. www.opalon.com.tr SLOGAN TİPOGRAFİSİ www.oplon.com.tr PAL O ON PREFABRİK YAPILAR İNŞAAT SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ www.oplon.com.tr OPAL ON PREFABRİK YAPILAR İNŞAAT SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ www.oplon.com.tr

Detaylı

9. HAFTA BLM323 SAYISAL ANALİZ. Okt. Yasin ORTAKCI.

9. HAFTA BLM323 SAYISAL ANALİZ. Okt. Yasin ORTAKCI. 9. HAFTA SAYISAL ANALİZ Okt. Ysin ORTAKCI ysinortkci@krbuk.edu.tr Krbük Üniversitesi Uzktn Eğitim Uygulm ve Arştırm Merkezi LİNEER DENKLEM SİSTEMLERİ Birinci dereceden denklem sistemleri eleminsyon ve

Detaylı

İÇİNDEKİLER ORAN VE ORANTI... 267-278... 01-06 KESİR PROBLEMLERİ... 279-288... 01-05 HAVUZ VE İŞ PROBLEMLERİ... 289-298... 01-06

İÇİNDEKİLER ORAN VE ORANTI... 267-278... 01-06 KESİR PROBLEMLERİ... 279-288... 01-05 HAVUZ VE İŞ PROBLEMLERİ... 289-298... 01-06 PROBLEMLER İÇİNDEKİLER Syf No Test No ORAN VE ORANTI... 267-278... 01-06 KESİR PROBLEMLERİ... 279-288... 01-05 HAVUZ VE İŞ PROBLEMLERİ... 289-298... 01-06 SAYI PROBLEMLERİ... 299-314... 01-08 YAŞ PROBLEMLERİ...

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI İNŞAAT TEKNOLOJİSİ İKLİM VE MİMARİ DURUM RENK TASARIMI 582YIM446

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI İNŞAAT TEKNOLOJİSİ İKLİM VE MİMARİ DURUM RENK TASARIMI 582YIM446 T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI İNŞAAT TEKNOLOJİSİ İKLİM VE MİMARİ DURUM RENK TASARIMI 582YIM446 Ankr, 2011 Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlrınd uygulnn Çerçeve Öğretim Progrmlrınd yer ln yeterlikleri

Detaylı

TEST. Rasyonel Sayılar. 1. Aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? 2. Aşağıda verilen, 3. Aşağıdaki sayılardan hangisi hem tam sayı,

TEST. Rasyonel Sayılar. 1. Aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? 2. Aşağıda verilen, 3. Aşağıdaki sayılardan hangisi hem tam sayı, Rsyonel Syılr. Sınıf Mtemtik Soru Bnksı TEST. Aşğıdki bilgilerden hngisi ynlıştır? A) Rsyonel syılr Q sembolü ile gösterilir. B) Her tm syı bir rsyonel syıdır. şeklinde yzıln bütün syılr rsyoneldir. b

Detaylı

ELEKTRĐK MOTORLARI ve SÜRÜCÜLERĐ DERS 03

ELEKTRĐK MOTORLARI ve SÜRÜCÜLERĐ DERS 03 ELEĐ MOOLA ve SÜÜCÜLEĐ DES 03 Özer ŞENYU Mrt 0 ELEĐ MOOLA ve SÜÜCÜLEĐ DA MOOLANN ELEĐ DEE MODELLEĐ E AAEĐSĐLEĐ ENDÜĐ DEESĐ MODELĐ Endüviye uygulnn gerilim (), zıt emk (E), endüvi srgı direni () ile temsil

Detaylı

Cumhuriyet Dental Journal. Conservative approach for condylar fractures of children: a case report

Cumhuriyet Dental Journal. Conservative approach for condylar fractures of children: a case report Cumhuriyet Dentl Journl Volume 17 Issue 3 doi:10.7126/cdj.58140.1008001903 ville t http://dergiprk.ulkim.gov.tr/cumudj/ CASE REPORT Conservtive pproch for condylr frctures of children: cse report Niht

Detaylı

İntegralin Uygulamaları

İntegralin Uygulamaları Bölüm İntegrlin Uygulmlrı. Aln f ve g, [, b] rlığındki her x için f(x) g(x) eşitsizliğini sğlyn sürekli fonksiyonlr olmk üzere y = f(x), y = g(x) eğrileri, x = ve x = b düşey doğrulrı rsındki S bölgesini

Detaylı

BETONARME KİRİŞLERİN DIŞTAN YAPIŞTIRILAN ÇELİK LEVHALARLA KESMEYE KARŞI GÜÇLENDİRİLMESİ

BETONARME KİRİŞLERİN DIŞTAN YAPIŞTIRILAN ÇELİK LEVHALARLA KESMEYE KARŞI GÜÇLENDİRİLMESİ BETONARME KİRİŞLERİN DIŞTAN YAPIŞTIRILAN ÇELİK LEVHALARLA KESMEYE KARŞI GÜÇLENDİRİLMESİ Sinn ALTIN 1, Özgür ANIL 2, M. Emin KARA 3 1 İnşt Müh. Böl. Prof. Dr., Gzi Üniversitesi, Mltepe, Ankr, Türkiye, 06570

Detaylı

MATRİSLER. r r r A = v v v 3. BÖLÜM. a a L a. v r. a = M a. Matris L L L L. elemanları a ( i = 1,2,..., m ; j = 1,2,... n) cinsinden kısaca A = [ ]

MATRİSLER. r r r A = v v v 3. BÖLÜM. a a L a. v r. a = M a. Matris L L L L. elemanları a ( i = 1,2,..., m ; j = 1,2,... n) cinsinden kısaca A = [ ] 3. BÖLÜM 2 v r = M m v r 2 2 = 22 M m2 v r n n 2n = M mn MTRİSLER gibi n tne vektörün oluşturduğu, r r r = v v v [ L ] 2 n şeklindeki sırlnışın mtris denir. 2 nlitik Geometriden Biliyoruz ki : Mtris 2

Detaylı

Veliler Anketi. Standart denetlemesi Matematik 4. sınıf 2013

Veliler Anketi. Standart denetlemesi Matematik 4. sınıf 2013 Veliler Anketi Stndrt denetlemesi Mtemtik 4. sınıf 2013 Sevgili Anne ve Bblr, Sevgili Veliler, Çocuğunuzun sınıfı bu öğretim yılınd 4.sınıf Mtemtik dersinde ilk stndrt denetlenmesi uygulmsın ktılcktır.

Detaylı

Örnek...1 : a, b ve c birbirlerinden farklı birer rakamdır. a.b+9.b c en çok kaçtır?

Örnek...1 : a, b ve c birbirlerinden farklı birer rakamdır. a.b+9.b c en çok kaçtır? RAKAM Syılrı ifde etmek için kullndığımız 0,,2,3,4,5,6,7,8,9 sembollerine rkm denir. Örnek... :, b ve c birbirlerinden frklı birer rkmdır..b+9.b c en çok kçtır? DOĞAL SAYILAR N={0,,2,3...,n,...} kümesine

Detaylı

1000(1,025) t TL ödeyerek bir fon. F t SORU 2 : SORU 1 : Bahar, t=1,3,5. yılların sonunda. Bir yatırım fonu, 0 t 1. için. anlık faiz oranına göre

1000(1,025) t TL ödeyerek bir fon. F t SORU 2 : SORU 1 : Bahar, t=1,3,5. yılların sonunda. Bir yatırım fonu, 0 t 1. için. anlık faiz oranına göre SORU 1 : Bhr, t=1,3,5. yıllrın sonund 1000(1,025) t TL ödeyerek bir fon oluşturmuştur. Üç ylığ dönüştürülebilir nominl iskonto ornı 4/41 olrk verildiğine göre, bu fonun 7. yıl sonundki birikimli değeri,

Detaylı

0;09 0;00018. 5 3 + 3 2 : 1 3 + 2 3 4 5 1 2 işleminin sonucu kaçtır? A) 136 87 0;36 0;09. 10. a = 0,39 b = 9,9 c = 1,8 d = 3,7.

0;09 0;00018. 5 3 + 3 2 : 1 3 + 2 3 4 5 1 2 işleminin sonucu kaçtır? A) 136 87 0;36 0;09. 10. a = 0,39 b = 9,9 c = 1,8 d = 3,7. MC. + + +.. Rsyonel Syılr TEST I sonsuz kesrinin eşiti kçtır? A) B) C) D) E) 4 www.mtemtikclu.com, 006 Ceir Notlrı. 8. Gökhn DEMĐR, gdemir@yhoo.com.tr 0;0 0;0008 = 0; x ise x kçtır? A) 0,0 B) 0,000 C)

Detaylı

İNTERNET TE SPOR PAZARLAMASINDA AHS YÖNTEMİ: TÜRKİYE FUTBOL SÜPER LİGİ TAKIMLARI ÖRNEĞİ

İNTERNET TE SPOR PAZARLAMASINDA AHS YÖNTEMİ: TÜRKİYE FUTBOL SÜPER LİGİ TAKIMLARI ÖRNEĞİ İNTERNET TE SPOR PAZARLAMASINDA AHS YÖNTEMİ: TÜRKİYE FUTBOL SÜPER LİGİ TAKIMLARI ÖRNEĞİ Snem ALKİBAY *, slkiby@gzi.edu Aytül Dğlı EKMEKCİ, yekmekci@pu.edu.tr Bu çlışmd spor kulüplerinin İnternet üzerindeki

Detaylı

Evaluation of Fetal Lung Ultrasound Images by Digital Texture Analysis Methods l

Evaluation of Fetal Lung Ultrasound Images by Digital Texture Analysis Methods l e r Ar þ t ý r m Evlution of Fetl Lung Ultrsound Imges by Digitl Texture Anlysis Methods l n i j ri O O i g in Fetl Akciğer Ultrsonogrfik Görüntülerinin Dijitl Doku Çözümlemesi ile Değerlendirilmesi h

Detaylı

ÇOKGENLER Çokgenler çokgen Dışbükey (Konveks) ve İçbükey (Konkav) Çokgenler dış- bükey (konveks) çokgen içbükey (konkav) çokgen

ÇOKGENLER Çokgenler çokgen Dışbükey (Konveks) ve İçbükey (Konkav) Çokgenler dış- bükey (konveks) çokgen içbükey (konkav) çokgen ÇONLR Çokgenler rdışık en z üç noktsı doğrusl olmyn, düzlemsel şekillere çokgen denir. Çokgenler kenr syılrın göre isimlendirilirler. Üçgen, dörtgen, beşgen gibi. ışbükey (onveks) ve İçbükey (onkv) Çokgenler

Detaylı

BİR BİNA MODELİNİN TİTREŞİMLERİNİN DENEYSEL ANALİZİ

BİR BİNA MODELİNİN TİTREŞİMLERİNİN DENEYSEL ANALİZİ 15. ULUSAL MAKİNA TEORİSİ SEMPOZYUMU Niğde Üniv. Mühendislik Fkültesi 16-18 Hzirn 2011 BİR BİNA MODELİNİN TİTREŞİMLERİNİN DENEYSEL ANALİZİ Hsn Ömür ÖZER*, Nurkn YAĞIZ** (*) İstnbul Üniversitesi, Teknik

Detaylı

ORİFİS TÜP KULLANAN BİR OTOMOBİL KLİMASININ SABİT VE DEĞİŞKEN KAPASİTELİ KOMPRESÖRLER İÇİN DENEYSEL PERFORMANSI

ORİFİS TÜP KULLANAN BİR OTOMOBİL KLİMASININ SABİT VE DEĞİŞKEN KAPASİTELİ KOMPRESÖRLER İÇİN DENEYSEL PERFORMANSI Gzi Üniv. Mü. Mim. Fk. Der. J. Fc. Eng. Arc. Gzi Univ. Cilt 25, No 2, 415-421, 2010 Vol 25, No 2, 415-421, 2010 ORİFİS TÜP KULLANAN BİR OTOMOBİL KLİMASININ SABİT VE DEĞİŞKEN KAPASİTELİ KOMPRESÖRLER İÇİN

Detaylı

BSD Lİ DİK İŞLEME MERKEZİNDE PARÇA PROGRAMINA GÖRE ZAMAN ANALİZİ

BSD Lİ DİK İŞLEME MERKEZİNDE PARÇA PROGRAMINA GÖRE ZAMAN ANALİZİ PAMUKKALE ÜNİ VERSİ TESİ MÜHENDİ SLİ K FAKÜLTESİ PAMUKKALE UNIVERSITY ENGINEERING COLLEGE MÜHENDİ SLİ K BİLİMLERİ DERGİ S İ JOURNAL OF ENGINEERING SCIENCES YIL CİLT SAYI SAYFA : 2002 : 8 : 1 : 42-51 BSD

Detaylı

GLOBAL KONUM BELİRLEME SİSTEMİ (GPS)

GLOBAL KONUM BELİRLEME SİSTEMİ (GPS) P A M U K K A L E Ü N İ V E R S İ T E S İ M Ü H E N D İ S L İ K F A K Ü L T E S İ P A M U K K A LE U N I V E R S I T Y E N G I N E E R I N G C O L L E G E M Ü H E N D İ S L İ K B İ L İ M L E R İ D E R

Detaylı

Türkiye VI. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi * HRÜ Ziraat Fakültesi * Bahçe Bitkileri Bölümü * 04-08 Ekim 2011 * Şanlıurfa

Türkiye VI. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi * HRÜ Ziraat Fakültesi * Bahçe Bitkileri Bölümü * 04-08 Ekim 2011 * Şanlıurfa Türkiye VI. Ulusl Bhçe Bitkileri Kongresi * HRÜ Zirt Fkültesi * Bhçe Bitkileri Bölümü * 04-08 Ekim 2011 * Şnlıurf Seçilmiş Bzı Zerdli Genotiplerinin Polen Performnslrının Belirlenmesi Melike ÇETİNBAŞ 1,

Detaylı

GERÇEK DEPREM KAYITLARININ TASARIM SPEKTRUMLARINA UYGUN OLARAK ZAMAN VE FREKANS TANIM ALANLARINDA ÖLÇEKLEME YÖNTEMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

GERÇEK DEPREM KAYITLARININ TASARIM SPEKTRUMLARINA UYGUN OLARAK ZAMAN VE FREKANS TANIM ALANLARINDA ÖLÇEKLEME YÖNTEMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI Altıncı Ulusl Deprem Mühendisliği Konfernsı, 16-20 Ekim 2007, İstnbul Sixth Ntionl Conference on Erthquke Engineering, 16-20 October 2007, Istnbul, Turkey GERÇEK DEPREM KAYITLARININ TASARIM SPEKTRUMLARINA

Detaylı

EasyMP Multi PC Projection Kullanım Kılavuzu

EasyMP Multi PC Projection Kullanım Kılavuzu EsyMP Multi PC Projection Kullnım Kılvuzu İçindekiler 2 EsyMP Multi PC Projection Hkkınd EsyMP Multi PC Projection Trfındn Önerilen Toplntı Stilleri... 5 Birden Çok Görüntü Kullnrk Toplntı Ypm... 5 Ağ

Detaylı

Devirli Ondalık Sayıyı Rasyonel Sayıya Çevirme:

Devirli Ondalık Sayıyı Rasyonel Sayıya Çevirme: Ardışık Syılr Toplm Formülleri Ardışık syılrın toplmı: 1 + 2 + 3 +...+ n =.(+) Ardışık çift syılrın toplmı : 2 + 4 + 6 +... + 2n = n.(n+1) Ardışık tek syılrın toplmı: 1 + 3 + 5 +... + (2n 1) = n.n=n 2

Detaylı

ASİT-BAZ TEORİSİ. (TİTRASYON) Prof. Dr. Mustafa DEMİR. M.DEMİR(ADU) ASİT-BAZ TEORİSİ (titrasyon) 1

ASİT-BAZ TEORİSİ. (TİTRASYON) Prof. Dr. Mustafa DEMİR. M.DEMİR(ADU) ASİT-BAZ TEORİSİ (titrasyon) 1 ASİT-BAZ TEORİSİ (TİTRASYON) Prof. Dr. Mustf DEMİR M.DEMİR(ADU) 009-05-ASİT-BAZ TEORİSİ (titrsyon) 1 Arhenius (su teorisi) 1990 Asit: Sud iyonlştığınd iyonu veren, bz ise O - iyonu veren mddelerdir. Cl,NO,

Detaylı

YAPI ELEMANI OLARAK YERİNDE DÖKME BETONARME KAZIKLAR

YAPI ELEMANI OLARAK YERİNDE DÖKME BETONARME KAZIKLAR TMMOB İNŞAAT MÜHENDİLERİ ODAI İTANBUL ŞUBEİ YAPI TAARIM KURLARI YAPI ELEMANI OLARAK YERİNDE DÖKME BETONARME KAZIKLAR Prof. Dr. Zeki Cele İstnbul Teknik Üniversitesi, İnşt Fkültesi Betonrme Yılr ve Derem

Detaylı

DERİM SONRASI SICAK SU UYGULAMALARININ CALIFORNIA WONDER TİPİ BİBER MUHAFAZASI ÜZERİNE ETKİLERİ

DERİM SONRASI SICAK SU UYGULAMALARININ CALIFORNIA WONDER TİPİ BİBER MUHAFAZASI ÜZERİNE ETKİLERİ Btı Akdeniz Trımsl Arştırm Enstitüsü Derim Dergisi, 2008,25(2):44-51 ISSN 1300-3496 DERİM SONRASI SICAK SU UYGULAMALARININ CALIFORNIA WONDER TİPİ BİBER MUHAFAZASI ÜZERİNE ETKİLERİ Kmile ULUKAPI Mustf ERKAN

Detaylı

Bulanık Mantık ve Lojistik Regresyon Yöntemleri ile Ulaşım Ağlarında Geçki Seçim Davranışının Modellenmesi *

Bulanık Mantık ve Lojistik Regresyon Yöntemleri ile Ulaşım Ağlarında Geçki Seçim Davranışının Modellenmesi * İMO Teknik Dergi, 2008 4363-4379, Yzı 288 Bulnık Mntık ve Lojistik Regresyon Yöntemleri ile Ulşım Ağlrınd Geçki Seçim Dvrnışının Modellenmesi * Y. Şzi MURAT* Nurcn ULUDAĞ** ÖZ Geçki seçim problemi, bir

Detaylı

Nakil Öncesi Verici Değerlendirmeleri için Otomatik Karaciğer Bölütleme Yordamı

Nakil Öncesi Verici Değerlendirmeleri için Otomatik Karaciğer Bölütleme Yordamı Nkil Öncesi Verici Değerlendirmeleri için Otomtik Krciğer Bölütleme Yordmı M. Alper SELVER, Aykut KOCAOĞLU, Htice DOĞAN, Güleser K. DEMİR, Oğuz DİCLE b, Cüneyt GÜZELİŞ Elektrik ve Elektronik Mühendisliği

Detaylı

Yüz İfadelerini Öğreniyorum Web Sitesinin Kullanılabilirliği İçin Sezgisel Değerlendirme

Yüz İfadelerini Öğreniyorum Web Sitesinin Kullanılabilirliği İçin Sezgisel Değerlendirme Yüz İfdelerini Öğreniyorum Web Sitesinin Kullnılbilirliği İçin Sezgisel Değerlendirme Filiz İŞLEYEN, K. Hkn GÜLKESEN, Neşe ZAYİM, M. Keml SAMUR Buket CİNEMRE b Biyoisttistik ve Tıp Bilişimi AD, Akdeniz

Detaylı

TG 10 ÖABT KİMYA. KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ KİMYA ÖĞRETMENLİĞİ 29 Haziran 2014 Pazar

TG 10 ÖABT KİMYA. KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ KİMYA ÖĞRETMENLİĞİ 29 Haziran 2014 Pazar KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ KİMYA ÖĞRETMENLİĞİ 9 Hzirn 4 Pzr TG ÖABT KİMYA Bu testlerin her hkkı sklıdır. Hngi mçl olurs olsun, testlerin tmmının vey bir kısmının İhtiyç Yyıncılık

Detaylı

SAYI ÖRÜNTÜLERİ VE CEBİRSEL İFADELER

SAYI ÖRÜNTÜLERİ VE CEBİRSEL İFADELER ÖRÜNTÜLER VE İLİŞKİLER Belirli bir kurl göre düzenli bir şekilde tekrr eden şekil vey syı dizisine örüntü denir. ÖRNEK: Aşğıdki syı dizilerinin kurlını bulunuz. 9, 16, 23, 30, 37 5, 10, 15, 20 bir syı

Detaylı

4. a sıfırdan farklı bir rasyonel sayı olduğuna göre,

4. a sıfırdan farklı bir rasyonel sayı olduğuna göre, . BA ve AC iki bsmklı, ABC üç bsmklı doğl syıdır. Bun göre, ABC BA AC 0,A 0,0A 0,00A ifdesi şğıdkilerden hngisine eşittir? 3. Rkmlrı frklı üç bsmklı ABC doğl syısının rkmlrı birer kez kullnılrk elde edilen

Detaylı

DENEY 3: EŞDEĞER DİRENÇ, VOLTAJ VE AKIM ÖLÇÜMÜ

DENEY 3: EŞDEĞER DİRENÇ, VOLTAJ VE AKIM ÖLÇÜMÜ A. DENEYĠN AMACI : Direnç devrelerinde eşdeğer direnç ölçümü ypmk. Multimetre ile voltj ve kım ölçümü ypmk. Ohm knununu sit ve prtik devrelerde nlmy çlışmk. B. KULLANILACAK AAÇ VE MALZEMELE : 1. DC güç

Detaylı

Farklı Bulanık Üyelik Fonksiyonları Kullanarak Doğrusal Olmayan Yük Etkisindeki Doğru Akım Servo Motorun Hız Denetimi

Farklı Bulanık Üyelik Fonksiyonları Kullanarak Doğrusal Olmayan Yük Etkisindeki Doğru Akım Servo Motorun Hız Denetimi Frklı Bulnık Üyelik Fonksiyonlrı Kullnrk Doğrusl Olmyn Yük Etkisindeki Doğru Akım Servo Motorun Hız Denetimi 1 Hsn Rız Özçlık, *1 Ahmet Gni, 2 Erdl Kılıç, 1 Ö.Ftih Keçecioğlu 1 Khrmnmrş Sütçü İmm Üniversitesi,

Detaylı

POTA FIRINI CURUFLARININ KÜKÜRT GİDERME DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ

POTA FIRINI CURUFLARININ KÜKÜRT GİDERME DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ PTA FIRINI CURUFLARININ KÜKÜRT GİDERME DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ Ahmet GEVECİ *, Ender KESKİNKILIÇ **, Yvuz A. TPKAYA * * rt Doğu Teknik Üniversitesi, Metlurji ve Mlz. Müh. Böl., Ankr, Türkiye E-mil:

Detaylı

BASİT HARMONİK HAREKETTE DEĞİŞEN SAYISAL VERİLERİN İNCELENMESİ

BASİT HARMONİK HAREKETTE DEĞİŞEN SAYISAL VERİLERİN İNCELENMESİ BASİT HARMONİK HAREKETTE DEĞİŞEN SAYISAL VERİLERİN İNCELENMESİ Seher Küçüközkn 1, Sibel Bulut 2, Gülsemin Şhin 3 1 Aşçı Bekirliköyü İÖO, Pozntı, Adn 2 Cumhuriyet YİBO, Kht, Adıymn 3 Akmeşe YİBO, Koceli

Detaylı

BULANIK MANTIK. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Matematik Bölümü, Tokat.

BULANIK MANTIK. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Matematik Bölümü, Tokat. Nim Çğmn, ncgmn@gop.edu.tr BLNIK MNTIK Gziosmnpş Üniversitesi, Fen Edebiyt Fkültesi, Mtemtik Bölümü, Tokt. Mtemtik deyince ilk kl gelen kesinliktir. Hlbuki günlük hytt konuşmlrımız rsınd belirsizlik içeren,

Detaylı

Sigma 28, 124-137, 2010 Review Paper / Derleme Makalesi ANALYTIC HIERARCHY PROCESS FOR SPATIAL DECISION MAKING

Sigma 28, 124-137, 2010 Review Paper / Derleme Makalesi ANALYTIC HIERARCHY PROCESS FOR SPATIAL DECISION MAKING Journl of Engineering nd Nturl Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi Sigm 28, 24-37, 200 Review Pper / Derleme Mklesi ANALYTIC HIERARCHY PROCESS FOR SPATIAL DECISION MAKING Dery ÖZTÜRK*, Ftmgül

Detaylı

Alana Özgü Web Servis Keşif Sistemlerinde Otomatik Servis Kalitesi Hesaplama Yöntemi

Alana Özgü Web Servis Keşif Sistemlerinde Otomatik Servis Kalitesi Hesaplama Yöntemi 5. ULUSAL YAZILIM MÜHEDİSLİĞİ SEMPOZYUMU - UYMS' Aln Özgü Web Servis Keşif Sistemlerinde Otomti Servis Klitesi Hesplm Yöntemi Emr Aşroğlu Pınr Şenul 2,2 Bilgisyr Mühendisliği Bölümü, Ort Doğu Teni Üniversitesi,

Detaylı