M m TÜRMOB AYLIK YAYI N ORGANI SAYI : 236 AĞUSTOS Ekonomik Rapor

Transkript

1 M m TÜRMOB AYLIK YAYI N ORGANI SAYI : 236 AĞUSTOS TL ISSN: Ekonomik Rapor

2

3 m M B LAN ÇO Yıl : 23 Sa yı : 236 Ağustos 2016 TÜR MOB Adı na Sa hi bi ve Ge nel Ya y n Yö net me ni Na il SAN LI So rum lu Ya z fl le ri Mü dü rü Ali Ek ber DO A NO LU Ya y n Ku ru lu Na il SAN LI Ali E. DO A NO LU Aysel ŞİMŞEK Eb ru AY DIN TÜR MOB MU-DEN A.Ş. ta ra f n dan ya y n lan mak ta d r Ya y n Tü rü : Yay g n sü re li Yö ne tim Ye ri Genç lik Cad de si No: An t te pe - AN KA RA Tel: (0.312) (10 Hat) Fax: (0.312) htpp: mob.org.tr e-ma il:alid@tur mob.org.tr Diz gi - Dü zen le me Tun cay TEK YIL DIZ Bas k Fer sa Mat ba acı lık Paz.San.Tic.Ltd.Şti. Os tim 36. Sk. No:5/C-D Ye ni ma hal le/an KA RA Tel: (0.312) (pbx) Ba s m Ta ri hi : 9 Ağustos 2016 Ba s m Ye ri : An ka ra ISSN : Der gi de ya y n la nan ya z la r n ya y n hak k Bi lan ço Der gi si ne ait tir. Kay nak gös te ril me den bir bö lü mü ve ya ta ma m al n t ya p la maz TÜRMOB Cumhuriyetten, demokrasiden yanadır 15 Temmuz 2016 tarihinde gerçekleştirilmek istenen başarısız darbe girişimi ile Türk siyasi tarihinde önemli bir dönüm noktası yaşanmıştır. Türk milleti ülkesine, cumhuriyete ve demokrasiye kanı-canı pahasına sahip çıkmıştır. Cumhurbaşkanı, TBMM, Hükümet, siyasi partiler, sivil toplum kuruluşları, medya ve vatandaşlarımız adeta tek vücut olarak bu hain kalkışma girişiminin karşısına dikilmiştir. Milletin egemenlik hakkını, seçtiği temsilciler aracılığıyla kullanması en genel tanımı ile temsili demokrasiyi oluşturmaktadır. TÜRMOB ve Odalarımız gibi sivil toplum kuruluşları yapılan seçimlerde temsili demokrasinin, örneğini oluşturmaktadır. Cumhuriyet ise bir rejimdir. Demokrasinin uygulanış şekillerinden biridir. Geçmişte darbelerden zarar gören ülkemiz, 15 Temmuz da yaşananlardan sonra umarız darbe girişim ve kalkışmalarının önünü kapatmış olur. Bu süreçte yaşanan gelişmeler zamanla daha net ortaya çıkacak ve bazı oluşan soru işaretleri de cevabını bulacaktır. Varlığını Anayasa dan alan TÜRMOB, her zaman ülkesinin çıkarlarını savunmuş Cumhuriyetten, demokrasiden yana olmuştur ve olmaya devam edecektir. Bu hain saldırıyı düzenleyenleri bir kez daha lanetliyor, şehitlerimize Allah tan rahmet, yaralılarımıza acil şifalar diliyorum. Der gi mi zin bu sa yı sın da da il gi ile oku ya ca ğı nızı um du ğu muz ha ber ve araştır ma la ra yer ver dik. Ge le cek sa yı mız da bu luşmak di le ğiy le... Na il SAN LI / Ge nel Baş kan

4 BİLANÇO TÜRMOB demokrasinin savunucusudur 15 Temmuz gecesi başlatılan darbe girişimi toplumun tüm kesimlerinden gelen tepki ve direniş üzerine başarısızlıkla sonuçlandı. Var olma dayanağını demokratik düzenden alan TÜRMOB bu hain girişimin karşısında yer aldı. Türk ta ri hin de 15 Tem muz 2016 iha - ne tin ve bu iha ne te kar fl top lu mun çok ge nifl bir ke si mi nin ser gi le di i de mok - ra si mü ca de le si nin ad ola rak an la cak. Türk Si lah l Kuv vet le rin de as ker üni for ma l bir grup te - rör yan l s ve de mok ra si düfl - ma n gru bun kal k fl ma s y la bafl la yan dar be gi ri fli mi, hal - k n so kak la ra dö kül me si, tank - la r n kar fl s n da dur ma s, Cum - hur bafl ka n n n, hü kü me tin, si ya si par ti le rin, med ya n n, si vil top lum ku ru lufl la r n n kar fl dur ma s so nu cu he zi - me te u ra d. Ç kan ça t fl ma lar da 173 ü si - vil 246 ki fli fle hit ol du. 232 si a r ol mak üze re bin 500 e ya k n ki fli ya ra lan d. Mil li Gü - ven lik Ku ru lu nun tav si ye si ile Hü kü met Ola a nüs tü Hal lan et ti. Bu ka rar Tür ki ye Bü yük Mil let Mec li si ta ra f n - dan onay lan d. 90 gün bo yun ca tüm yurt ta ola a nüs tü hal uy gu la na cak. Bu kap sam da bafl ta si lah l kuv - vet ler ol mak üze re ka mu ku - rum ve ku ru lufl la r n da pa ra - lel ya p ile ba lan t s ol du u flüp he siy le bin ler ce ki fli aç a al n d, tu tuk lan d. Bir çok e i - tim ku ru mu, sen di ka ve ti ca ri ifl let me bu ya p ya des tek ver - di i ge rek çe si ile ka pa t l d. Var l k ge rek çe si ni Ana ya sa ve de mok ra tik sis tem den alan TÜR MOB ve mes lek ca mia - s dar be gi ri fli mi nin kar fl s n - da yer al d. TÜR MOB ta ra - f n dan ya p lan aç k la ma ve 2

5 B LANÇO du yu ru lar da bu gi ri flim la net - len di. TÜR MOB ta ra f n dan ve ri len ve tüm SMMM ve YMM Oda Bafl kan la r n n im za s n n yer al d ilan la ka mu oyu na ya - p lan aç k la ma flöy le; 15 Tem muz da ül ke mi zi ka ran - l k emel le ri ne alet et mek is - te yen le rin yap m fl ol du u ha - in gi ri flim hüs ra na u ra m fl - t r. Ül ke mi ze, mil le ti mi ze, de - mok ra si mi ze ya p lan bu al - çak dar be gi ri fli mi ni la net li - yo ruz. Mil le ti miz bir kez da ha gös - ter mifl tir ki, ba m s z l n dan, de mok ra si den, par la men ter sis tem den vaz geç me ye cek tir. Ül ke mi zin bir li i ne, bü tün lü - ü ne ve de mok ra si mi ze yö - ne lik ha in sal d r la r n son bul - ma s n is ti yo ruz. Ser best Mu ha se be ci Ma li Mü - fla vir ler ve Ye min li Ma li Mü - fla vir ler; ül ke mi zin bir li i ve de mok ra si miz için her za man mü ca de le ede cek tir. Bu ha in dar be gi ri fli mi ne kar - s mü ca de le eden tüm ke sim - le re flük ran la r m z su nu yo - ruz. Mil le ti mi ze geç mifl ol sun di - yor, fle hit le ri mi ze Al lah tan rah met, ya ra l la ra acil fli fa lar di li yo ruz 3

6 BİLANÇO Ül ke mi zin bir li i ne ve de mok ra si mi ze kar fl ger çek lefl ti ri - len dar be te fleb bü sü son ra s n - da, de mok ra si ye ba l l n ve tep ki si ni ye ni den gös ter - mek ama c y la ara la r n da TÜR - MOB un da yer al d Si vil Top lum Ku ru lufl la r n n (STK) Bafl kan la r ve tem sil ci le ri TB- MM yi zi ya ret ede rek, TBMM Bafl ka n s ma il Kah ra man a geç mifl ol sun di lek le ri ni ilet - ti ler. SKT lar ad na ya p lan or tak ba s n aç k la ma s flöy le: Bu- gün ül ke mi zin ön de ge len, 538 sen di ka kon fe de ras yo nu, mes lek ve si vil top lum ku ru - Sivil Toplum Kuruluşları ndan TBMM ye destek Aralarında TÜRMOB un da bulunduğu sivil toplum kuruluşları, darbe girişimine karşı tepkilerini göstermek ve demokrasiye bağlılıklarını bir kez daha vurgulamak için TBMM yi ziyaret etti. lu flu tem sil ci si ile bir lik te Tür - ki ye Bü yük Mil let Mec li - si nde yiz. Mec li si miz, 15 Tem muz gü - nü de mok ra si ye kas te den al - çak ça sal d r la r n he de fi ol - du. Va tan ha in le ri ta ra f n dan, ta ri hin de ilk de fa bom ba lan - d. Kah ra man ca di ren di. Ga - zi un va n n bir kez da ha hak et ti. Aç k t r ki, de mok ra si ve hu kuk dev le ti yok sa si vil top - lum ku ru lufl la r da yok tur. Bu - gün bu ra da bir ara ya ge len biz ler, ül ke mi zin ge le ce i için de mok ra si d fl n da bir se çe - nek gör mü yo ruz. 15 Tem muz ge ce sin den sa ba h n ilk fl k- la r na ka dar hal k m z n di re - ni fli, ül ke mi zin ge le ce i ne da - ir he pi mi zi umut lan d r d. Ül - ke mi zin bü tün de mok ra tik ku - rum la r ve mil le ti miz, bu al - çak ça sal d r kar fl s n da de - mok ra si mi zi sa hip len di. Med - ya ça l flan la r, si lah l bas k n - la ra di re ne rek, mil le tin ha ber al ma öz gür lü ü nü ko ru mak için ken di can la r n teh li ke ye at t. Cum hur bafl ka n m z, Mec lis Bafl ka n m z ve Bafl ba ka n m z - dan bafl la ya rak, mec lis te gru - bu bu lu nan tüm si ya si par ti le - rin ge nel bafl kan la r ve kit le ör güt le ri ilk an dan iti ba ren dik du ra rak, dar be ci le rin he sap la - r n bo fla ç kar d lar. Mil le ti - 4

7 miz, yol lar da tank lar araç la r ve in san la r ezer ken, ha va dan bom ba lar dü fler ken; yo un atefl al t n da, y l ma dan alan la - r dol dur du. Mil le ti miz, de mok ra si ko nu - sun da ki ka rar l l n ve az mi - ni or ta ya koy du. Kah ra man em ni yet güç le ri miz ve fle ref li Türk as ker le ri, dar be te fleb - bü sü nün ba fla r ya ulafl ma ma - s için ye min le ri ne sa d k ka - la rak, can la r n or ta ya koy du - lar. Ha in le ri su çüs tü ya ka la - d lar. Tür ki ye, bir bü tün ola rak ken - di si ne ya k fla n yap t. De mok - ra si miz ol gun luk im ti ha n n ba fla r y la geç ti. Türk de mok - ra si si ve Tür ki ye Cum hu ri ye - ti nin de mok ra tik ku rum la r, ar t k ka ba kuv ve te tes lim ol - ma ya cak ka dar güç lü ol du - u nu ka n t la d. Ül ke mi zin 93 y l da ki tüm si ya si ve eko no - mik ka za n m la r na kast eden - ler, ba fla r s z ol du lar. Biz ler, ön de ge len si vil top lum ku - ru lufl la r ola rak, Cu ma ge ce - si nin o ka ran l k sa at le ri nin bir lik ve be ra ber lik için de afl l - m fl ol ma s n dan mut lu yuz. Bu - gün bu ra da, 15 Tem muz ge - ce si olu flan de mok ra si mu ta - ba ka t n n de vam et me si ni ta - lep et mek üze re Ga zi Mec li - si miz de yiz. Bun dan böy le ül - ke mi zin ge le ce i için ad m - lar at l r ken, bu gün kü de mok - ra si mu ta ba ka t hiç unu tul - ma s n. Or tak ak l da im ol sun. Mil le tin ka y t s z flart s z ege - men li i ni hi çe sa yan, bu dar - be te fleb bü sü; ül ke mi zin ku - rum sal alt ya p s n n güç len di - ril me si ge rek ti i ni he pi mi ze gös ter di. Bu yön de ted bir le - rin al na ca, ad m la r n at la - ca yer; Tür ki ye Bir yan dan, mil li ege men li e sal d ran va tan ha in le rin den hu ku ka uy gun ola rak, yü ce Türk ada le ti önün de he sap so - rul ma l. Öte yan dan, bu tür al çak ça sal d r la r en gel le mek için si ya se tin al ma s ge re ken ted bir ler h z la ha ya ta ge çi ril - me li. Kah ra man or du mu zu ve va tan se ver as ker le ri mi zi de hiç bir fle kil de y p rat ma ma l - y z. Biz ler, ül ke mi zin 538 sen - di ka kon fe de ras yo nu, mes lek ve si vil top lum ku ru lu flu tem - sil ci si ola rak, bu gün yü ce Mec li si mi zi zi ya ret ede rek, de mok ra si nö be ti ne de vam edi yo ruz. Biz ler, mil li ira de - ye sa hip ç k yo ruz. Ge le ce e ve ço cuk la r m za da ha güç lü, da ha hu zur lu; da - ha mü ref feh, da ha de mok ra - tik bir ül ke b rak mak he pi mi - zin gö re vi dir. Bu ne den le, h z - la hep bir lik te ça l fl ma ya odak - lan ma l y z. 5

8 BİLANÇO KDV beyannamesinin belge bilgileri kaldırıldı TÜRMOB Genel Başkanı Sanlı, Maliye Bakanı Naci Ağbal ve Gelir İdaresi Başkanı Adnan Ertürk ü ziyaret ederek, KDV beyannamesinde istenen ek bilgilerle ilgili sıkıntıları anlatarak uygulamanın kaldırılmasını talep etti. TÜR MOB Ge nel Bafl - ka n Na il San l, ül - ke de ya fla nan ge lifl - me le re ve mes le ki ko nu la ra ilifl kin gö rüfl le ri ni ak tar mak üze re Ma li ye Ba ka n Na ci A bal ve Ge lir da re si Bafl - ka n Ad nan Er türk ü zi ya ret et ti. TÜR MOB Ge nel Bafl ka n Na - il San l, Ma li ye Ba ka n Na ci A bal ma ka m n da zi ya ret et ti. 15 Tem muz ge ce si ya fla - n lan dar be gi ri fli miy le il gi li ca mia n n gö rüfl le ri ni ve tep - ki si ni ak ta ran San l, ül ke ve mil let ola rak de mok ra si, öz - gür lük ten ve par la men ter sis - tem den vaz geç me si nin as la müm kün ol ma d n di le ge - tir di. San l, ay r ca Ba kan A bal a mes le ki ko nu lar la il gi li ta lep ve gö rüfl le ri ni ak tar d. San l, KDV beyannamesinde is te ni len ek bil gi ler le il gi li ca - mia n n ya fla d s k n t lar hak - k n da bil gi ve re rek, KDV beyannamesinde ya p lan de - i flik lik le han gi amaç la is ten - di i an la fl l ma yan ve ço u mü - ker rer bil gi olan, mes lek men - sup la r n n ifl yü kü nü art t ran bu uy gu la ma n n kal d r l ma s - n ta lep et ti. TÜR MOB Ge nel Bafl ka n San - 6

9 B LANÇO l, An cak, Ge lir da re si Bafl - kan l nda mev cut ol ma yan ba z bil gi le rin is ten me si ha la zo run lu gö rü lü yor sa, G B de mev cut olan ve ko lay l k la el - de edi le bi le cek olan la r na ilifl - kin mü ker rer bil gi is ten me si - nin önü ne ge çi le cek bir ça l fl - ma n n ya p l ma s, mes lek men - sup la r m z n 1 Tem muz 2016 ta ri hin den iti ba ren Tür ki ye de bir ay içe ri sin de dü zen le nen mil yon lar ca bel ge yi tek tek el ile say ma la r uy gu la ma s - na bafl la n l ma dan ön ce yu ka - r da be lir ti len il gi li dü zen le - me le rin ya p l ma s, e-def ter uy gu la ma la r da da hil ol mak üze re mu ha se be prog ram la - r n da bu na ilifl kin tek nik alt ya p n n sa lan ma s ve G B in ya p l ma s zo run lu bu ya sal ve tek nik ge rek li ça l fl ma lar ta - mam la d k tan son ra ma li y l ba fl na ge le cek fle kil de ilk uy - gu la ma n n bafl la t l ma s ye rin - de ola cak t r ifa de le ri ni kul - lan d. Ma li ye Ba ka n A bal, amaç - la r n n mes lek men sup la r na ek ifl yü kü ge tir mek ol ma d - n be lir te rek, Ama c m z mil li ge lir aç s n dan ver gi ge - lir le ri ni art t r mak. Ay r ca fa - ali yet te olan fir ma la r n risk ana liz le ri ni ya pa bil mek için bu bil gi ve bel ge le re ih ti ya c - m z var de di. Ba kan A bal, mes lek men sup la r na ek ifl yü kü ya rat ma dan ko nu nun ye - ni den de er len di ri le ce i ni ve çö zü me ka vufl tu ru la ca n be - lirt ti. TÜR MOB Ge nel Bafl ka n Na il San l, Ge lir da re si Bafl ka n Ad nan Er türk ü de zi ya ret et - ti. TÜR MOB Ge nel Bafl ka n San l, Ma li ye Ba ka n Na ci A bal ile gö rüfl me si son ra - s n da KDV Be yan na me sin de is te ni len ek bil gi ler le il gi li mes lek men sup la r n n ya fla - d s k n t lar ve di er mes le - ki ko nu lar da ya fla nan so run - lar la il gi li G B Bafl ka n Ad - nan Er türk ile gö rüfl tü. Bu gi ri flim le rin ar d n dan Ge - lir da re si Bafl kan l ndan ya - p lan aç k la ma ile Ha zi - ran/2016 Ver gi len dir me Dö - ne mi KDV1 Be yan na me si nde so nuç he sap la r ala n na ek le - nen Bel ge Bil gi le ri-bel ge Tü rü/sa y s tab lo su ye ni bir de er len dir me ye ka dar be yan - na me den kal d r l m fl t r aç k - la ma s ya p l d. 7

10 BİLANÇO Vergi borçları yapılandırılıyor Beş milyona yakın gelir, kurumlar, katma değer vergisi mükellefinin vergi borçlarının yapılandırılması bekleniyor. SMMM ve YMM lerin odalara olan borçları ile odaların TÜRMOB a olan borçları da yapılandırma kapsamına alındı. Ayrıca çeşitli borçlar da yine kanun kapsamında yapılandırılmak üzere yer aldı. Ba z Ala cak la r n Ye ni - den Ya p lan d r l ma s - na lifl kin Ka nun Tek - li fi Tür ki ye Bü yük Mil let Mec - li si nde kabul edildi. Kanun teklifinin Ko mis yon gö rüfl me - le ri ne başlanılmadan TÜR - MOB Ge nel Bafl ka n Na il San - l, Ko mis yon üye le ri ne mes - lek ca mi as n n gö rüfl ve öne - ri le ri ile il gi li bil gi sundu. TÜRMOB un girişmleriyle düzenlemeye 30 Haziran 2016 tarihi itibariyle meslek mensuplarının üyesi oldukları odalara olan aidat borçları ile odaların TÜRMOB a olan birlik payı borçlarının asıllarının ödenmemiş kısmının birinci taksidi kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takip eden üçüncü ayın sonuna kadar, kalan ise dokuz eşit taksitte ödenebilecek. Bu alacaklara faiz, gecikme faizi, gecikme zammı uygulanmayacak. Ma li ye Ba ka n Na ci A bal Ko - mis yo na tek li fin kap sa m hak - k n da bil gi ak tar d. Tek li fin ala cak la r n dö ne mi aç s n dan 30 Ha zi ran 2016 ta ri hi ni esas al d n an la tan A bal, "Öne - ri len dü zen le me de ke sin lefl - mifl ka mu ala cak la r n n as l - la r n n tah si lin den as la vaz - geç mi yo ruz. Ke sin lefl mifl ka - mu ala cak la r as l tu tar la r iti - ba r y la bi re bir tah sil edil mek - te dir. h ti laf l ala cak la r sulh yo luy la tah sil et me yi, böy le ce hem ida re nin hem de yar g mer ci le ri nin ifl yü kü nü azalt - ma y, va tan dafl la r m z n da ih - ti laf ne de niy le ya fla d k la r be - lir siz lik le ri or ta dan kal d r ma - y he def li yo ruz" di ye ko nufl tu. A bal, ye ni den ele al n ma s için tor ba ta sa r dan ç ka r lan yurt d fl var l k la r n Tür ki ye'ye ge ti ril me si ne ilifl kin dü zen le - me nin de tek lif te yer al d n be lir te rek, "Eko no mi mi ze önem li bir kat k ya pa ca n dü flün dü ü müz bu dü zen le me - yi tek rar ge tir mifl ol duk. Ko - mis yon da ya p la cak kat k lar la bir lik te bu dü zen le me de bu tek li fin için de son ha li ni al p ya sa la fla cak t r" de er len dir me - sin de bu lun du. 8

11 B LANÇO Va tan da fl n ve tüm ifl let me le - rin dev le te olan borç la r n n ye - ni den ya p lan d r l ma s yo luy - la, ih ti laf la r n or ta dan kal ka - ca n, ifl let me ka y t la r n n dü - ze le ce i ni ve eko no mi de can - lan ma sa la na ca n di le ge ti - ren A bal, tek li fin ya sa lafl ma - s ha lin de ka mu ala cak la r n n tah si la t na kat k ya pa ca na inan d k la r n söy le di. A bal, tek li fin ya sa lafl ma s ha - lin de ya rar la na cak va tan dafl - la ra ilifl kin de flu de er len dir - me le ri yap t : "Ma li ye de ge lir, ku rum lar, kat - ma de er ver gi si için te mel de bek le di i miz sa y 4,5-5 mil - yon ara l n da bir mü kel lef. Tra fik pa ra ce za la r için mev - cut tek lif te yok ama onu da kap sa ma da hil et mek nok ta - s n da öne ri su na ca z. Bun da 4 mil yon 255 bin mü kel lef var. Ya p lan d r lan ala cak tu ta r yak la fl k 6 mil yar li ra tu ta r n - da. Ver gi ala cak la r için bu ka - nun kap sa m n da ye ni den ya - p lan d r ma ya so ka ca m z ver - gi ala ca as l tu ta r 90 mil yar li ra. Sos yal gü ven lik pri mi için 67 mil yar li ra. Güm rük ver gi - sin de ise 325 mil yon li ra ver - gi as l, 935 mil yon li ra ise güm rük pa ra ce za s ya p lan - d r ma ya so ku lu yor." A bal, tek li fin ko mis yon gö - rüfl me le ri s ra s n da ba z ila ve - le rin ya p la bi le ce i ne de ifla - ret et ti. A bal, tek lif te ol ma - d hal de tra fik pa ra ce za la r - n n kap sa ma al n ma s n öner - dik le ri ni ifa de ede rek, söz le ri - ni flöy le sür dür dü: "Tra fik pa ra ce za la r n n tek lif kap sa m na al n ma s n öne ri - yo ruz. As ker lik pa ra ce za s, Ka ra yo lu Ta fl ma Ka nu nu ida - ri pa ra ce za s, nü fus pa ra ce - za s, se çim pa ra ce za s, ka ra - yo lu ge çifl üc re ti ida ri pa ra ce - za s uy gun gö rü lür se öner ge ile ka nun kap sa m na da hil edi - le bi lir. Ay r ca ver gi da ire le ri - nin tah sil et ti i di er am me ala cak la r de di i miz ala cak la - r da kap sa ma da hil et mek is - ti yo ruz. Ama di er am me ala - cak la r n dan ba z la r n d fla r - da tu tu yo ruz. He nüz ver gi da - ire le ri ne in ti kal et me mifl Kre - di Yurt lar Ku ru mu nun ö ren - ci le re ver mifl ol du u kre di ve burs lar la il gi li ala cak la r n kap - sa ma da hil edil me siy le il gi li de öne ri miz ola cak. Ec ri mi sil ala cak la r n ye ni den ya p lan - d r ma kap sa m na da hil et mek is ti yo ruz. Be le di ye le rin su ala - cak la r flu an da kap sam da de - il. Bun la r da kap sa ma da hil et mek is ti yo ruz." A bal, ec za c lar la il gi li bir dü - zen le me nin de tek li fin kap sa - m na al na bi le ce i ni ifa de ede - rek, bu na ilifl kin tek nik ça l fl - ma yap t k la r n an lat t. Ba kan A bal, "Ec za c la r m - z n ka y t lar da ol ma d hal de ka y t lar da gö zü ken tu tar lar la il gi li bir so run la r var. Be yan edi le cek tu ta r n, yüz de 4'ü ora - n n da bir tu ta r n öden me si kar - fl l n da ec za c la r m z n geç - mifl ten ka lan bu so run la r n çö ze ce iz. Bu nu flu aç dan önem si yo rum; Sa l k Ba kan - l n n ec za c lar için ge tir di i bir ka y t sis te mi var. O ka y t sis te mi dev re ye gir dik ten son - ra bü tün gi rifl ler ve ç k fl lar za - ten ka y t l. Ama bir de fa l k böy le bir ka y t dü zelt me si ne ih ti yaç var. Bu nu za man za - man de i flik plat form lar da ko - nu flu yo ruz. Bu da ec za c la r - m z için in flal lah ha y r l bir dü zen le me olur. Ka y t la r n dü - zel tir ler" di ye ko nufl tu. Ka mu oyun da, ver gi si ni za ma - n n da öde yen mü kel lef le ri ödül - len di re cek bir dü zen le me ta - le bi ol du u nu da di le ge ti ren A bal, bu nu önem se dik le ri ni söy le di. A bal, "Ver gi si ni tam ve za - ma n n da öde yen mü kel lef le il - gi li de bir ça l fl ma m z var. Yü - küm lü lük le ri ni tam ve za ma - n n da ye ri ne ge ti ren mü kel lef - le ri ve mü kel lef hak la r n güç - len di ren bir ka nun ta sa r s ça - l fl ma s n ya p yo ruz. n flal lah ya k n za man da bu ko nu yu da içi ne ala cak, mü kel lef hak k - n, hu ku ku nu güç len di re cek, ver gi ye gö nül lü uyu mu tefl vik ede cek bir ka nu nu ta sa r s n da Plan ve Büt çe Ko mis yo nu - na ya k n da ge ti re ce iz" de di. 9

12 BİLANÇO OECD; Ekonomik reformlara hız verilmeli OECD küresel ekonominin zor bir dönemden geçtiğinin altını çizerek bu dönemi fırsata çevirebilmek için Türkiye nin reformlara hız vermesi gerektiği saptamasında bulundu. OECD ta ra f n dan ya y n la nan Tür ki - ye Eko no mik n- ce le me Ra po ru Bafl ba kan Yar - d m c s Meh met fiim flek ve OECD Ge nel Sek re te ri An - gel Gur ri a'n n ka t l m y la ta - n t l d. Ra por da, zor lu kü re sel eko - no mik ko flul lar kar fl s n da Tür - ki ye eko no mi si dik ka te de - er bir di renç gös ter di i be - lir ti le rek, üret ken li i ar t r - mak ve nü fu sun ta ma m n n ya flam stan dart la r n yük sel - te cek da ha den ge li, sür dü rü - le bi lir ve da ha güç lü bir bü - yü me yo lu na gi ril me si ni sa - la mak için da ha faz la s ya p - la bi lir de nil di. n ce le me Ra po ru na gö re, ye - ni re form lar eko no mik di ren - ci ve sos yal uyu mu güç len - dir me yi, ifl or ta m n iyi lefl tir - me yi ve Türk flir ket le ri nin kü - re sel de er zin cir le ri ne ka t - l m ka pa si te si ni ar t r ma y amaç la ma l d r. Tür ki ye nin gü ney s n r n n öte sin de de vam eden ça t fl - ma lar, ül ke nin do u böl ge le - rin de ya fla nan ge ri lim ler, Tem - muz ay na ka dar Rus ya ile de vam eden ti ca ret k s t la ma - la r ve mil yon lar ca mül te ci - nin ül ke içi ne ak n et me si gi - bi olum suz ge lifl me le re ra - men 2016 y l n da yüz de 4 ora n na ya kin güç lü bir bü - yü me bek le ni yor. n ce le me Ra po run da, Tür ki - ye nin enf las yo nu dü flür me - yi, yurt içi ta sar ru fu ar t r ma - y, ka d n la r n ifl gü cü ne ka t - l m n iyi lefl tir me yi ve do - 10

13 B LANÇO ru dan ya ban c ya t r m n ar - t r ma y amaç la yan ak l l ca mak ro-eko no mik po li ti ka lar iz le me si öne ri li yor. OECD, Tür ki ye yi mev zu at or ta m n da ki ya p sal so run la r ele alan ge nifl kap sam l bir Ey lem Pla n üze rin den iler le - me ye de vam et ti. Ay n za - man da, ka y t d fl l azal ta - cak ifl gü cü pi ya sa s re form la - r, pa za ra gi rifl ve pa zar dan ç k fl ku ral la r n n ba sit lefl ti ril - me si ve ih ra ca t tefl vik ede - cek ye ni ti ca ret po li ti ka la r ge rek li ön ce lik ler ola rak tav - si ye edil di. Bafl ba kan Yar d m c s Meh - met fiim flek, Tür ki ye'nin or ta ge lir tu za na düfl me me si ge - rek ti i ne ifla ret ede rek, "2008'den bu ya na 10 bin do - lar ki fli ba fl na mil li ge lir se - vi ye sin de du ru yo ruz. Tür ki - ye, an cak ye ni bir re form ham - le siy le yük sek ge lir gru bu ül - ke ler ara s na gi re cek tir. Bu - nun için bir yol ha ri ta s be lir - le dik ve iler le me var" de di. Hü kü met le rin re form gün de - mi ile OECD'nin gün de me ge tir di i hu sus la r n, po li ti ka öne ri le ri nin bü yük oran da ör - tüfl tü ü nü be lir ten fiim flek, OECD'nin sa de ce bir thinkthank ku ru lu flu ol ma d n, as l n da dün ya n n so run la r na çö züm üre te cek so mut po li ti - ka öne ri le riy le stan dart lar koy - du u nu ifa de et ti. Dün ya ge - ne lin de mat rah afl n d r l ma s, bü yük flir ket le rin ver gi ka ç r - ma s me se le si bu lun du u nu an m sa tan fiim flek, OECD nin bu ko nu da çok ba fla r l bir pro je yi, ey lem pla n n ha z r - la d n ve bu nun uy gu la ma - ya ko nul du u nu kay det ti. Tür ki ye'ye yö ne lik ra po run iki ana te ma s bu lun du u nu an la tan fiim flek, bun la r ima - lat sa na yi nin güç len di ri le rek bü yü me nin ye ni den den ge - len me si ile kü re sel de er zin - ci ri ne en teg ras yo nun güç len - di ril me si ola rak s ra la d. Dün - ya eko no mi si nin bü yü me si - nin ba z ne den ler le s n r lan - d na ifla ret eden fiim flek, Tür ki ye'nin ise cid di so run la - r n ya flan d bir co raf ya da iyi per for mans or ta ya koy du - u nu söy le di. fiim flek, kü re sel kri zin he men son ra s n da Tür ki ye'nin dö ne min de yüz de 5,2 bü yü dü ü nü be lir te rek, "Kü- re sel kriz den he men son ra çok h z l bü yü dük. Afl r s n ma so ru nu ya flan ma ya bafl lar ken, o za man bir mik tar fre ne bas - t k. Çün kü amaç sür dü rü le bi - lir yük sek bü yü me. Es ki Tür - ki ye, çok yük sek bü yü me dö - nem le ri son ra s n da çok yük - sek da ral ma dö nem le ri ya fla - d. lk de fa çok yük sek bü yü - me dö ne min den son ra bir mik - tar yu mu flak ini fli ve ma kul, l m l bü yü me yi sür dü re bil - dik. Bu da po li ti ka ça ba s ge - rek ti ri yor du" di ye ko nufl tu. OECD ül ke le ri ara s n da en h z l bü yü yen ül ke nin Tür ki - ye ol du u nu an m sa tan fiim - flek, Tür ki ye'nin re form lar sa - ye sin de or ta alt ge lir li bir ül - ke ol mak tan ç ka rak, or ta üst ge lir li bir ül ke ko nu mu na gel - di i ni be lirt ti. fiim flek, "Fa- kat so run lar var ve bu so run - la r çöz me miz la z m. O ne - den le ha la sa bah kal k yo ruz, ak flam otu ru yo ruz, ya p sal re - form dan bah se di yo ruz. Çün - kü Tür ki ye'nin ha la dü flük ve - rim li lik, dü flük ta sar ruf, dü - flük kat ma de er so run la r var. Bu so run la r afl ma n n ko lay c bir yo lu yok. Bir ka nun ge çi - re rek mil le tin ve rim li li i ni ar - t ra ma y z, bil gi yo un, tek - no lo ji yo un da ha faz la ürün üre te me yiz. Çok cid di ya p - 11

14 BİLANÇO sal dö nü flüm ge re kir, bu nun far k n da y z. O ne den le dir ki çok kap sam l bir yol ha ri ta s aç k la d k. Bu nu in flal lah uy - gu la ya ca z" ifa de le ri ni kul - lan d. Bafl ba kan Yar d m c s fiim flek, Tür ki ye'nin kü re sel kriz son - ra s n da 7,1 mil yon va tan da - fl na ifl bul du u nu, ge lir da - l m n n iyi lefl ti i ni, bir çok böl - ge sin de ki flok la ra, iki y l sü - ren se çim dö ne mi ne, Av ru - pa'da borç ve kü re sel fi nans kri zi ile Or ta do u'da ki ça t fl - ma la ra ra men bü yü dü ü nü, büt çe de den ge yi ya ka la d - n, bor cu nun mil li ge li re ora - n n yüz de 33'le re ka dar dü - flür dü ü nü an lat t. OECD'nin "dü flük bü yü me tu - za n dan kur tul mak için sa - de ce pa ra bas ma n n ye ter li ol - ma ya ca " yö nün de ki söy le - mi ne at f ta bu lu nan fiim flek, dün ya da si ya si or ta ma ba k l - d n da ya p sal re form la r n ha ya ta geç me si nin ko lay ol - ma d gi bi im kan s z da ol - ma d n söy le di. "Ya p sal re form la r ba fla ra bi - li riz. Ni te kim AK Par ti hü - kü met le ri nin ilk dö ne min de bü yük dö nü flüm, ya p sal re - form lar uy gu lan d ve Tür ki - ye çok h z l bü yü dü, ba fla r l ol du. fiim di ne den re form? Çün kü Tür ki ye or ta ge lir tu - za na düfl me me li. 2008'den bu ya na 10 bin do lar ki fli ba - fl na mil li ge lir se vi ye sin de du ru yo ruz. Tür ki ye, an cak ye - ni bir re form ham le siy le yük - sek ge lir gru bu ül ke ler ara s - na gi re cek tir. Bu nun için bir yol ha ri ta s be lir le dik ve iler - le me var." Bil gi ve tek no lo ji yo un ürün - le rin Tür ki ye'nin top lam ih - ra ca t n da ki pa y n n dü flük ol - du u nu be lir ten fiim flek, özel - lik le Ar-Ge des tek le ri nin ti - ca ri lefl me si ni sa la ya cak çok önem li bir re form yap t k la r - n, bu nun eko sis te mi nin bi le - flen le ri ni olufl tur duk la r n söy - le di. Ça l fl ma lar ko nu sun da ör nek le re de i nen fiim flek, öte yan dan çok kap sam l ola rak ha z r la nan Pa tent Ka nu nu'nun TBMM'ye gön de ril di i ni ve ya k n da yü rür lü e gir me si nin bek len di i ni kay det ti. Kal k n ma Ban ka s n kat ma de e ri yük sek ya t r m la ra des - tek ol ma s için ye ni den ya p - lan d r d k la r n an la tan fiim - flek, gi ri flim ci li i des tek le ye - cek, kat ma de e ri yük sel te - cek bir eko sis tem kur duk la r - n bil dir di. fiim flek, "Ha zi ne ola rak kit le fon la ma s üze rin - de ça l fl yo ruz. KO B 'le rin fi - nans ma na eri fli mi ni sa la ya - cak ta sa r y bi tir dik, tas lak ha lin de Güm rük ve Ti ca ret Ba ka n m za ver dik, Bafl ba - kan l a sun du. ler le me var" de di. fiim flek, Tür ki ye'de ki ifl gü cü pi ya sa s n n OECD ül ke le ri ara s n da ki en ka t pi ya sa ol - du u nu, Tür ki ye'de ça l fl ma ça n da ki nü fus yüz de 2 ci - va r n da ar tar ken, Av ru pa'da dur du u nu, bu ne den le Tür - ki ye'nin is tih da ma ih ti ya c ol - du u nu söy le di. Tür ki ye'nin son 12 ay da 1 mil yon 40 bin ki fli ye ifl bul - du u nu bil di ren fiim flek, " fl- siz lik ora n çok faz la da düfl - me di. O ne den le re form yap - ma m z la z m. 2 ay ön ce özel is tih dam bü ro la r n n önü nü aç t k, part ti me ça l fl ma y ko - lay lafl t r d k ya ni ifl gü cü pi - ya sa s n es nek lefl tir dik. Da ha yap ma m z ge re ken re form lar var ama ifl gü cü pi ya sa s n n es nek li i ko nu sun da da bir mik tar ad m at t k." de di. Be fle ri ser ma ye nin ka li te si nin 12

15 B LANÇO ar t r l ma s ve yar g re for mu - nun öne mi ne ifla ret eden fiim - flek, flun la r kay det ti: "Bu ay n 20'sin de is ti naf mah ke me le ri dev re ye gi re cek. An la fl l ma s için söy lü yo rum, böl ge sel dü - zey de Yar g tay, Da n fl tay gi bi mah ke me ler. Da va la r n yüz - de 80'i ye rel de ta mam lan m fl ola cak. H z lan m fl ola cak çün - kü bir çok mah ke me kur duk, ata ma la r yap t k, dev re ye gi - ri yor. fiu an da Yar g tay'da 1 mil yon 250 bin, Da n fl tay'da bel ki 250 bin dos ya var. 1,5 mil yo nun üze rin de... Bu dos - ya lar ora da bi rik me sin, ada - let ge cik me sin, h z lan s n di - ye bu re for mu yap t k, flim di uy gu la ma bafl la ya cak. Bu yet - mez. Bi lir ki fli, bu nun da re - for mu nu Mec lis'e gön der dik. Bu da yet mez. Uyufl maz l k - la r n mah ke me ler d fl n da, as - l n da ara c, bir tür d fla r da uz lafl ma me ka niz ma s n dev - re ye so ku yo ruz. s tan bul Tah - kim Mer ke zi'ni kur duk. Bü - tün bun lar ina n yo rum ki yar - g y h z lan d ra cak ve ada le ti da ha iyi bir fle kil de sa la ya - cak." Bafl ba kan Yar d m c s Meh - met fiim flek, Av ru pa Bir li i'ne (AB) y l l k 158 mil yar do lar olan ti ca ret hac mi ni 10 y l da 300 mil yar do la ra ç kar ma y öner dik le ri ni be lir te rek, "Ge- lin bu Güm rük Bir li i nin içi - ne hiz met le ri, ka mu al m la r - n ve ta r m ko ya l m. Ya ni Güm rük Bir li i ni up gra de ede - lim, de rin lefl ti re lim ve Tür ki - ye'yi bir an lam da esas bir un - sur ha li ne ge ti re lim. n flal lah bu nu da ba fla ra ca z." de di. fiim flek, flu an da Ge lir Ver - gi si Re for mu Mec lis te. Ver gi Usul Ka nu nu tas lak ha lin de var. Bü tün bun la r h z lan d r - ma m z la z m. As l n da si ya si ira de var. Mec li si miz ma ale - sef ya vafl ça l fl yor. Mec lis'in ken di ç tü zü ü nü de ifl tir me - miz ge re ke cek." di ye ko nufl - tu. Es ki den okul lafl ma ye ter liy - ken bu gün be ce ri le rin ön plan - da ol du u na ifla ret eden fiim - flek, özel lik le "En düs tri 4.0" n öne mi ni vur gu la ya rak, e i tim ko nu sun da kap sam l re form prog ra m ha z r lan d n an m - sat t. Tek no lo ji ye a r l k ve ril di i - ni, an cak bu nun tek ba fl na ye ter li ol ma d n, ö ret men - le rin e i ti mi ve e i tim de özel sek tö rün pa y n n ar t r l ma s - n n da kri tik ol du u nu ifa de eden fiim flek, öte yan dan flef - faf l k ve yol suz luk la mü ca - de le ko nu sun da da cid di ça - l fl ma la r n bu lun du u nu kay - det ti. Bafl ba kan Yar d m c s fiim flek, OECD'nin ra po run da da te - mas edil di i üze re AB ile en - teg ras yo nun de rin lefl ti ril me si ge rek ti i ni söy le di. 13

16 BİLANÇO Bankalar vergide hız kesti Türkiye'deki Kurumlar Vergisi rekortmenleri listesinde yer alan 18 bankaya 2015 için tahakkuk ettirilen vergi tutarı bir önceki yıla göre 3 milyar lira azaldı. En fazla düşüş yüzde 86 ile Halkbank'ta gerçekleşti. Merkez Bankası yüzde 61 ile tahakkuk ettirilen vergi tutarı en hızlı artan kurum oldu. Ku rum lar Ver gi si re - kort men le ri lis te - sin de yer alan 18 ban ka ya 2015 için ta hak kuk et ti ri len ver gi tu ta rı, bir ön - ce ki yı la gö re 3 mil yar li ra aza la rak 6,8 mil yar li ra ya ge - ri le di. 2014'te anı lan lis te de 23 banka yer alır ken, ge çen yıl iti - ba rıy la bu sa yı 18'e düş tü. Bu kap sam da De niz bank, Şe ker - bank, Al ter na tif bank, ING Bank ve Ana do lu Bank lis te dı şın da ka lan ban ka lar ol du. 2015'te lis te ye gi ren 7'si ka - mu ban ka sı ol mak üze re 18 ban ka ya ta hak kuk et ti ri len ver gi tu ta rı, bir ön ce ki yı la kı yas la yüz de 30,5 aza la rak 9,8 mil yar li ra dan 6,8 mil yar li ra ya in di. Söz ko nu su aza - lış ta, 11 ban ka ya ta hak kuk et - ti ri len ver gi tu ta rın da ki ge ri - le me et ki li ol du. Halk bank'a ta hak kuk et ti ri len ver gi tu ta rı, yüz de 86 aza la - rak 902,5 mil yon li ra dan 127 mil yon se vi ye le ri ne düş tü. İş Ban ka sı na ta hak kuk et ti ri len ver gi yüz de 68 aza lır ken, Zi - ra at Ban ka sın da ki dü şüş yüz - de 51 ola rak ger çek leş ti. Ku rum lar Ver gi si re kort men - le ri lis te si nin zir ve sin de ki Mer - kez Ban ka sı na ta hak kuk et ti - ri len ver gi tu ta rı ise bir yıl da yüz de 61 ar ta rak 1,5 mil yar li ra dan 2,3 mil yar li ra dü ze - yi ne ulaş tı. Mer kez Ban ka sı, böy le ce ban ka lar ara sın da ken - di si ne ta hak kuk et ti ri len vergi tu ta rı en hız lı ar tan ku rum ola rak ka yıt la ra geç ti. İs tan bul Ta kas ve Sak la ma Ban ka sı yüz de 35, Ku veyt Türk Ka tı lım Ban ka sı da yüz - de 32 ar tış ile Mer kez Ban - ka sı nı ta kip et ti. Ge çen yıl ta - hak kuk et ti ri len ver gi tu ta rı ar tan ban ka sa yı sı top lam da 7 ol du. 14

17 B LANÇO Dünya Bankas ; Türkiye yüzde 3.5 büyüyecek Dünya Bankası tarafından açıklanan Türkiye Düzenli Ekonomi Notu na göre iç tüketimdeki artışa rağmen, büyüme hız kaybeden stok artışı sebebiyle birinci çeyrekte yavaşladı. Dünya Bankası, Türkiye nin 2016 yılında yüzde 3.5 büyüyeceği öngörüsünde bulundu. Dün ya Ban ka s n n An ka ra da aç k la - nan Tür ki ye Dü zen - li Eko no mi No tu na gö re iç tü ke tim de ki ar t fla ra men, bü yü me h z kay be den stok ar t fl se be biy le bi rin ci çey - rek te ya vafl la d. Tür ki ye eko - no mi si 2015 y l n n ta ma m n - da yüz de 4 bü yü dük ten son - ra, ilk çey rek te ya vafl la ya rak ge çen y l n son çey re in den bu y l n ilk çey re i ne mev - sim et ki sin den ar n d r l m fl ra - kam lar la y l l k lan d r l m fl ola - rak yüz de 3,3 bü yü dü. Not ta, Ban ka n n 2016 için yüz de 3,5'lik bü yü me tah mi ni ko - run du. Not'a gö re ön ce ki çey rek te bü yü me yi sü rük le yen stok ar - t fl, bi rin ci çey rek te önem li oran da ya vafl la d ve bü yü me ra ka m n afla ya çek ti. Ka - mu ya t r m la r be lir li öl çü de aza la rak ca ri har ca ma lar da ki ar t fl den ge ler ken, özel ya t - r m lar da da azal ma kay de dil - di. s tik rar l kur ve güç le nen iç tü ke tim se be biy le it ha la t n ih ra cat tan da ha h z l art ma s so nu cun da, net ih ra cat bü yü - me ye olum suz kat k yap t. Öte yan dan, ön ce ki çey rek te ya - fla nan da ral ma n n ar d n dan ih - ra cat bi rin ci çey rek te to par - lan ma ifla ret le ri gös ter di ve bü yü me ye olum lu kat k da bu - lun du. Di er ta raf tan, as ga ri üc ret te ki yüz de 30'luk ar t fl, tü ke ti ci kre di le rin de ki to par - lan ma ve g da fi yat la r n da ki 15

18 BİLANÇO dü flüfl sa ye sin de özel tü ke tim güç le nir ken, ka mu har ca ma - la r se çim va at le ri sa ye sin de önem li öl çü de ar t fl kay det ti. G da enf las yo nun da ki dü flü - flün et ki siy le, enf las yon son ay lar da önem li öl çü de ge ri le - di. 12 ay l k man flet enf las - yon, Ocak 2016'da zir ve ye ulafl t k tan son ra 1,9 pu an dü - fle rek Ha zi ran ay n da yüz de 7,6 ola rak ger çek lefl ti. yi ha - va ko flul la r sa ye sin de güç le - nen ta r m üre ti mi ve Rus - ya'n n ta r m ürün le ri ne uy gu - la d yap t r m lar, 12 ay l k g - da enf las yo nu nun yüz de 6,3 e ge ri le me si ni sa la d ve man - flet enf las yo nu 1,2 pu an dü - flür dü. Çe kir dek (g da ve ener ji ha riç) enf las yon ha len man - flet enf las yon dan yük sek ol - ma s na ra men, is tik rar l Li - ra enf las yo nist bas k la r n ha - fif le til me si ne yar d m c ol du. Not ta ay r ca pet rol fi yat la r - n n sü rük le di i d fl den ge len - me nin so na er di i be lir ti li yor. Dü flük pet rol fi yat la r sa ye - sin de ener ji aç n da sa la - nan 12,4 mil yar do lar l k azal - ma sa ye sin de, 12 ay l k al t n ha riç ca ri aç k Tem muz 2015 ile Ni san 2016 ara s n da 13,3 mil yar do lar aza la rak 29,9 mil yar do la ra (ve ya GSYH'nin yüz de 4,2'si ne) ge ri le di. Bu - nun la bir lik te, 12 ay l k al t n ve ener ji ha riç ca ri aç k söz ko nu su dö nem de çok faz la bir de i flik lik gös ter me di y l n n ilk dört ay n da, mev - sim et ki sin den ar n d r l m fl ra - kam lar bu e i lim de bir ter si - ne dö nü fle ifla ret edi yor. Po zi tif bir ge lifl me ola rak, Ara l k 2015'te uy gu la ma ya ko nu lan yap t r m lar son ra s n - da Rus ya'ya ya p lan ti ca ri mal ih ra ca t ser best dü flü fle geç - mifl ol ma s na ra men, AB ve ME NA pi ya sa la r na ih ra ca t n güç len me si se be biy le al t n ve ener ji ha riç ih ra cat ar t fl kay - det ti. Di er ta raf tan, güç le - nen iç ta lep so nu cun da al t n ve ener ji ha riç it ha lat, ih ra - cat tan da ha h z l bir fle kil de to par lan d ve 3 ay l k çe kir - dek ti ca ret aç n da bo zul ma - ya yol aç t. Rus ya'n n uy gu - la d yap t r m lar ve gü ven - lik ile il gi li en di fle ler se be - biy le ya fla nan tu rizm de ki çö - küfl, olu muz ti ca ret ge lifl me - le ri ni da ha da kö tü lefl tir di. Ek ola rak, kü re sel pet rol fi yat la - r n n ye ni den yük sel me ye bafl - la ma s y l n ikin ci ya r s n da ener ji aç n da ki dü flü flü ya - vafl la ta cak ve so nun da ter si - ne çe vi re cek. Uy gun enf las yon or ta m kar - fl s n da, Mer kez Ban ka s pa - ra po li ti ka s n gev flet ti. G da fi yat la r sa ye sin de h z la dü - flen enf las yon ve port föy gi - rifl le rin de ki to par lan ma, Mer - kez Ban ka s 'n n fa iz oran la - r n dü flür me si için el ve rifl li bir or tam ya rat t. Mer kez Ban - ka s Mart ile Ha zi ran ay la r ara s n da ge ce lik borç ver me ora n n 175 baz pu an dü flü re - rek yüz de 9'a in di rir ken, 1 haf ta l k re po ve ge ce lik borç - lan ma oran la r n de ifl tir me - di. Mer kez Ban ka s fi nans - ma n n n or ta la ma ma li ye tin - de ki dü flüfl, tü ke ti ci kre di le - rin de 70 baz pu an l k ve ti ca ri kre di oran la r n da 100 baz pu - an l k bir azal ma ola rak ban - ka la r n kre di fa iz oran la r na yan s d. Te mel ma li gös ter ge ler iyi - lefl ti an cak alt ta ya tan ma li di - na mik ler hak k n da en di fle ler mev cut. Ocak - Ma y s dö ne - min de mer ke zi yö ne tim büt - çe faz la s 9 mil yar TL ola rak ger çek lefl ti ve bir y l ön ce ki 2,4 mil yar TL'lik aç k ter si ne çev ril di. Bu nun la bir lik te, iyi - le flen te mel gös ter ge ler, kö - 16

19 B LANÇO tü le flen ma li di na mik le ri yan - s t m yor. Har ca ma lar ta ra f n - da, ka mu ya t r m la r ve fa iz gi der le rin de ki önem li azal ma, ca ri trans fer ler de ki ve üc ret fa tu ra s n da ki önem li ar t fl den ge le me nin de öte sin de geç - ti. Ge lir ta ra f n da, ver gi d fl ge lir ler de ki ar t fl, ver gi ge lir - le ri ar t fl n da ki ya vafl la ma dan da ha h z l ol du ve ge lir per - for man s n da bir iyi lefl me sa - la d. Do la y s y la, mün fe rit fak - tör ler flu ana ka dar or ta ya ç - kan ge lifl me le ri mas ke le di, an - cak hem ge lir hem har ca ma ta ra f üze rin de or ta ya ç kan bas k la r n uzun va de li ma li zor luk lar ya rat ma s ola s l bu lu nu yor. Not ta, Ban ka n n 2016 için yüz de 3,5'lik bü yü me tah mi - ni ko run du. Ni san 2016'da ya - y n la nan sa y s n da aç k la nan baz se nar yo ya uy gun ola rak, bü yü me bi rin ci çey rek te ya - vafl la d ve ikin ci çey re e ilifl - kin ilk gös ter ge ler de ya vafl - la ma n n sür dü ü ne ifla ret edi - li yor. Y l n ge ri ka la n n da, özel tü ke ti min iv me si ni ko - ru ma s ve bü yü me nin ana sü - rük le yi ci si ol ma ya de vam et - me si bek le ni yor. Li ra n n bu y l is tik rar l bir se yir iz le me - si kay d y la, Li ra önem li öl - çü de de er kay be der ken de - er ka za nan dö viz mev du at - la r se be biy le, 2015 y l n da özel tü ke ti mi des tek le yen re - fah et ki si nin bu y l tek rar ya - flan ma s muh te mel gö rün mü - yor. Ben zer fle kil de, 2015 y l n da dü flük pet rol fi yat la r n n sa - la d ge lir et ki si nin de tek - rar ya flan ma s bek len mi yor. Bu nun la bir lik te, as ga ri üc - ret te ki yüz de 30'luk ar t fl so - nu cun da güç le nen re el üc ret ar t fl, tü ke ti ci kre di le rin de ki to par lan ma ve dü flen g da enf - las yo nu, aza lan re fah ve ge lir et ki le ri ni te la fi ede cek. Bi - rin ci çey rek te gö rül dü ü gi - bi, ka mu har ca ma la r bü yü - me ye önem li öl çü de kat k da bu lun ma ya de vam ede cek. Özel ya t r m lar y l n ge ri ka - lan bö lü mün de be lir li öl çü de to par la na cak, an cak 2016 y - l n n ta ma m n da bü yü me ye kat k s mar ji nal dü zey de ka - la cak. Güç lü iç tü ke tim ve is - tik rar l Li ra it ha la t des tek le - me ye de vam eder ken, ih ra cat pa zar la r n da ki so run lar 2016 y l n da ih ra cat ar t fl n s n r - la ya cak. Olum lu enf las yon ra kam la r - na ra men, enf las yo nun 2016'n n ikin ci ya r s n da art - ma s bek le ni yor. Man flet enf - las yon, son ay lar da h z l bir fle kil de ge ri le di ve çe kir dek enf las yo nun da önü müz de ki bir kaç ay düfl me si bek le ni yor. Bu nun la bir lik te, eko no mi de enf las yo nist bas k lar olu flu - yor ve bun lar y l n son la r na do ru da ha gö rü nür ha le ge - le cek. As ga ri üc ret te ki yüz de 30'luk ar t fl da ha flim di den tüm sek tör ler de üc ret ar t fl na yol aç ma ya bafl la d. fiir ket le - rin ar tan ifl gü cü ma li yet le ri - ni, fi yat la ra yan s t ma la r bek - len mi yor, an cak bu nun ne za - man ve han gi bo yut lar da ola - ca bel li de il ve pi ya sa güç - le ri ne ba l ola cak. Öte yan dan, güç le nen üc ret ar t fl tü ke ti ci kre di le rin de ki to par lan ma ile bir lik te özel tü ke ti mi des tek le mek te ve ta - lep ka na l yo luy la fi yat lar üze - rin de bas k ya rat m yor. Ek ola rak, son bir kaç y l da g da fi yat la r dal ga l bir se yir iz le - di ve ha va ko flul la r n n kö tü - lefl me si ha lin de g da fi yat la - r n da ye ni den ar t fl ya flan ma - s müm kün. Bu bas k lar he - nüz gö rü nür ol ma mak la bir - lik te, fi yat is tik ra r yö nün de - 17

20 BİLANÇO ki ka rar l l ye ni den te yit et - mek için da ha ih ti yat l bir pa - ra po li ti ka s ge re ki yor. Tür ki ye Dü zen li Eko no mi No - tu na ek ola rak Tür ki ye'de Ve rim li lik Di na mik le ri hak - k n da bir Odak No tu da ya - y m lan d. No ta gö re özel sek tör ya t - r m la r n n ve ve rim li lik ar t - fl n n dur gun lafl ma s se be biy - le, Tür ki ye nin eko no mik bü - yü me si 2011 y l n dan bu ya - na ya vafl la d. Bu du rum, top - lam fak tör ve rim li li i (TFV) ar t fl n n, GSYH ar t fl na cid - di kat k da bu lun du u geç mifl on y l l k dö nem ile kes kin bir te zat olufl tu ru yor. Do la y s y - la, ve rim li lik di na mik le ri, bü - yü me de ki ya vafl la ma n n se - bep le ri ni ve bu nu ter si ne çe - vir me nin yol la r n arafl t ran arafl t r ma c lar ve po li ti ka ya - p c lar ta ra f n dan dik ka te al n - ma l. Bu odak no tu, dö - ne min de ve rim li lik di na mik - le ri ni in ce le mek ama c y la, ima lat sek tö rün den top la nan fir ma ve ri ler den el de edi len ka n t la r kul lan d. Ya p lan ana - liz afla da ki tes pit le ri or ta ya koy du: "Mev cut fir ma la r n ya fla d ve rim li lik kay b ve da ha az ve rim li fir ma la r n pi ya sa ya gi rifl yap ma s, TFV ar t fl n 2011 son ra s n da ne ga ti fe çe - vir di kü re sel fi nan sal ve eko no mik kri zi son ra s n da re - form mo men tu mu nun ya vafl - la ma s ve 2012 son ra s n da ku - rum la r n ka li te sin de ve ifl or - ta m n da ya fla nan bo zul ma, ne - ga tif TFV ar t fl n aç k la ma - ya yar d m c ol mak ta d r. Pi ya sa la r n da ha iyi ifl le me si - ne ve fir ma lar ara s n da da ha faz la di na mizm ya ra t l ma s - na yar d m c ola cak fle kil de ta - sar la nan ön lem ler, TFV ar t - fl n n ye ni den bafl la ma s na yar - d m c ola bi lir. Dün ya Ban ka s n n Tür ki - ye de ki ça l fl ma la r dö ne mi ni kap sa yan or tak Ül - ke fl bir li i Stra te ji si ne (CPS) da yan mak ta d r. CPS, befl y l - l k dö nem de sa lan ma s ön - gö rü len 6,45 mil yar do lar l k fi nans man, po li ti ka ana liz le ri ve da n fl man l k hiz met le ri yo - luy la Tür ki ye nin yük sek ge - lir li ül ke sta tü sü ne ge çi fli ni des tek le me yi amaç la mak ta - d r. CPS in bafl l ca amaç la r ara s n da re ka bet gü cü nün ve is tih da m n art t r l ma s, eflit li - in ve ka mu hiz met le ri nin iyi - lefl ti ril me si ve sür dü rü le bi lir kal k n ma n n de rin lefl ti ril me - si yer al mak ta d r. Dün ya Ban - ka s n n Tür ki ye ile olan ifl - bir li i da ha ge nifl bir ulus la - ra ra s kit le ile bil gi ve de ne - yim pay la fl m n da kap sa ya - cak fle kil de ge lifl mek te dir." Tür ki ye Dü zen li Eko no mik Bil gi No tu Tür ki ye de ki eko - no mik ge lifl me le ri de er len - di ren ve te mel mak ro eko no - mik de ifl ken ler hak k n da Dün ya Ban ka s 'n n tah min le - ri ni su nan k sa bir bil gi no tu. Bil gi no tu nun ya k n geç mi fle odak lan d dü flü nül dü ün de, mev sim et ki sin den ar n d r l - m fl ve ri le ri çey rek ten çey re - e (ve ya 3 ay l k) de i flik lik - le ri bil di ri yor. Y l l k baz da ki oran lar çok da ha az oy nak ol - mak la bir lik te, çey rek ba z n - da ki bü yü me oran la r n kul - lan ma n n te mel avan ta j bir re ses yo nun so na er me si ve ya bü yü me dö ne mi nin bafl la ma - s gi bi eko no mi de ki dö nüm nok ta la r n tes pit et me nin da - ha ko lay ol ma s. 18

21 B LANÇO Merkez Bankas Para Politikas Kurulu; Ekonomi istikrarlı Merkez Bankası, yıl genelinde iktisadi faaliyetin ılımlı bir büyüme sergilemesini bekliyor. Yapısal düzenlemeler ve yatırım teşviklerinin de desteğiyle ekonominin istikrarlı büyüme eğilimini sürdüreceği tahmin edildi. Mer kez Ban ka s Pa ra Po li ti ka s Ku ru lu (PPK) Tem muz 2016 ta rih li top lan - t s na ilifl kin ya y m la d top - lan t öze tin de ha zi ran ay n da tü ke ti ci fi yat la r n n yüz de 0,47 art t ve y l l k enf las yo nun 1,06 pu an yük se lifl le yüz de 7,64 ol du u an m sa t l d. Bu dö nem de ifl len me mifl g - da fi yat la r n da göz le nen dü - zelt me ve baz et ki si kay nak l ola rak g da enf las yo nu nun be - lir gin bir yük se lifl kay det ti i be lir ti len özet te, "Çe kir dek gös ter ge le rin y l l k enf las yon - la r aza l r ken ana e i lim le - rin de kay da de er bir de i - flim gö rül me mifl tir. Ha zi ran ay PPK top lan t öze tin de ön - gö rül dü ü üze re, g da ve al - kol süz içe cek ler gru bu y l l k enf las yo nu ha zi ran ay n da ifl - len me mifl g da gru bu kay nak l ola rak yük sel mifl ve yüz de 6,63 ol mufl tur. fl len me mifl g - da gru bun da ta ze mey ve ve seb ze fi yat la r n da be lir gin bir ar t fl kay de dil mifl tir. Böy le ce ifl len me mifl g da gru bun da dü - flük ba z n da et ki siy le y l l k enf las yon yak la fl k 9 pu an ar - ta rak yüz de 4,62 ye ulafl m fl - t r. Bu na kar fl l k ifl len mifl g - da gru bun da son üç y l n en dü flük ay l k ar t fl ora n iz len - mifl ve grup y l l k enf las yo nu yüz de 8,38 e ge ri le mifl tir" aç k la ma s na yer ve ril di. Son dö nem ler de kü re sel risk ifl ta h n da göz le nen ar t fl n, fi - 19

22 BİLANÇO nan sal ko flul lar da ki s k l azal t c et ki yap sa da yurt içi ge lifl me ler ve ser ma ye ak m - la r n da ki za y f la ma ne de niy - le k sa va de de s k l n sü re - bi le ce i di le ge ti ri len özet te, bu çer çe ve de kre di bü yü me h z la r n da be lir gin bir to par - lan ma bek len me di i ifa de edil - di. Özet te, kre di le rin l m l sey - rin de hem ta lep hem de arz yön lü fak tör le rin rol oy na d - ak ta r la rak, "Son dö nem an ket le ri ne gö re ban ka la r n kre di stan dart la r n da bir gev - fle me ol ma d göz len mek te - dir. Ya k n dö nem de yurt içi ge lifl me le re ba l ola rak pi - ya sa lar da dal ga lan ma lar ya - flan m fl t r. Ku rul ta ra f n dan al nan li ki di te ted bir le ri, pi - ya sa lar da ki oy nak l k s men s n r la m fl t r. Pi ya sa lar da ya - fla nan dal ga lan ma la r n et ki le - ri nin ge çi ci ola ca ve Tür ki - ye'nin sa lam ik ti sa di te mel - le riy le da ya n k l l n ko ru - ya ca ön gö rül mek te dir. Bu - nun la bir lik te Ku rul, fi nan sal ko flul lar da ki s k lafl ma n n k - sa va de li et ki le ri ni den ge le - mek ama c y la ge rek me si ha - lin de zo run lu kar fl l k lar da afla - yön lü bir ayar la ma ya pa - bi le cek tir." de er len dir me si ya p l d. k ti sa di fa ali ye tin l m l ve is - tik rar l bü yü me e i li mi ni ko - ru du u na ifla ret edi len özet te, tü ke tim har ca ma la r n n iç ta - le bin sü rük le yi ci si ol du u, ya - t r m la r n gö re li za y f sey ri ni de vam et tir di i be lir til di. "D fl ta lep üze rin de ki je opo - li tik ge lifl me ler kay nak l olum - suz et ki le re kar fl n Av ru pa Bir - li i ül ke le ri ne ya p lan mal ih - ra ca t güç lü ar t fl e i li mi ni ko - ru mak ta d r. Rus ya ile ilifl ki - le rin dü zel me si, y l n son çey - re in den iti ba ren d fl ta le be des tek ve re bi le cek tir. Bu do - rul tu da, önü müz de ki dö nem - de ih ra ca t n bü yü me ye olum - lu kat k ver me ye de vam et - me si bek len mek te dir. s tih - dam da ki is tik rar l ar t fl e i li - mi ve üc ret ge lifl me le ri ise ge lir ka na l üze rin den iç ta le - bi des tek le mek te dir. Bu çer - çe ve de, y l ge ne lin de ik ti sa di fa ali ye tin l m l bir bü yü me ser gi le me si bek len mek te dir. Son dö nem de ya fla nan te rör olay la r ve yurt içi ge lifl me - ler, özel lik le tu rizm sek tö rü ka na l y la ik ti sa di fa ali yet üze - rin de afla yön lü risk olufl - tur mak ta d r. Do la y s y la tu - rizm ge lir le ri nin ik ti sa di fa - ali yet için de ki pa y n n yük - sek ol du u ikin ci ve üçün cü çey rek te eko no mi de bir mik - tar ya vafl la ma göz le ne bi le cek - tir. Ni te kim ikin ci çey re e da - ir ön cü gös ter ge ler bir ön ce ki dö ne me gö re iv me kay b na ifla ret et mek te, söz ko nu su e i li min üçün cü çey rek te de de vam ede bi le ce i ne da ir sin - yal ler al n mak ta d r. Bu nun la bir lik te ya p sal dü zen le me ler ve ya t r m tefl vik le ri nin de des te iy le eko no mi nin is tik - rar l bü yü me e i li mi ni sür dü - re ce i tah min edil mek te dir. Bu çer çe ve de ik ti sa di fa ali - yet üze rin de ki risk le rin or ta va de de den ge li ol du u dü flü - nül mek te dir." Özet te, d fl den ge de ki iyi lefl - me sür mek le bir lik te k sa va - de de ca ri ifl lem ler aç n da s n r l bir ge nifl le me göz le ne - bi le ce i vur gu lan d. Ener ji fi yat la r n da ki dü flü flün ge cik me li et ki le ri nin ha len ca - ri den ge yi olum lu et ki le me ye de vam et ti i bil di ri len özet te, kre di le rin l m l sey ri ve ti ca - ri kre di ler le hi ne de i flen kom - po zis yo nun da ca ri den ge de - ki iyi lefl me yi des tek le di i nin al t çi zil di. 20