Diş ve Diş Eti Hastalıklarında Mevcut Durum ve Koruyucu Dişhekimliği İle İlgili Talepler

Transkript

1 Diş ve Diş Eti Hastalıklarında Mevcut Durum ve Kruyucu Dişhekimliği İle İlgili Talepler Bugün, ülkemizdeki ağız ve diş sağlığı ranlarına baktığımızda, karşımıza çıkan tabl sn derece lumsuzdur. Halkımızın % 47,11 i sn bir yılda dişhekimine gitmemiştir. Yaşamı byunca hiç dişhekimine gitmeyen nüfus ranı ise; % 12,5 dur. Bütün diş dizini ağızda yer almış larak kabul edilen yaşlarında her 100 çcuktan ünün dişlerinde çürük bulunmaktadır yaş grubunda ise 100 kişiden çürüğü lmayan kişi sayısı yalnızca 3 tür. Diş Macunu Kullanımı: Ülke Kişi Başına Diş Macunu Kullanımı (Gr./Yıl) İngiltere 480 İtalya 270 İspanya 155 Türkiye (2006) Diş Fırçası Kullanımı: Ülke Kişi Başına Diş Fırçası Kullanımı (Adet/Yıl) İngiltere 2,4 İsveç 2,5 Türkiye 0.71 (2006) 1-5 Kasım 1932 İstanbul, I.Milli Diş Tababeti Kurultayı nda Prf.Dr. Ziya Cemal Büyük AKSOY; Okullarda birer dişhekimi tayin edilerek çcuk dişlerinin kntrl edilmesi. Bütçe uygun lmadığı takdirde hiç lmazsa fahri bir dişhekiminin bu kntrl işini yapması için Milli Eğitim Bakanlığı nda teşebbüste bulunulması teklifinde bulunur. 30 Temmuz 1986 da Türk Dişhekimleri Birliği; Milli Eğitim Bakanlığı ile ilişki kurup, kul dişhekimliği kurulması için gerekli girişimlerde bulunmak. Önerisini yapar. 29 Ocak 1992 de TDB Merkez Yönetim Kurulu dönemin Sağlık Bakanı Dr.Yıldırım Aktuna ya; kullara, kruyucu dişhekimliğine öncelik vermek amacı ile dişhekimi atanmalı.. önerisini iletir. Diş ve diş eti hastalıkları dünyada en yaygın ve en sık tekrarlanan hastalıkların başında gelmektedir. Sanayileşmiş ülkelerde tedavi edilecek hastalıklar arasında dördüncü en yüksek maliyete sahip hastalıktır. Türk Dişhekimleri Birliği geçmişten bugüne; gelişmiş ülkelerde diş çürüklerindeki azalma ranının, gerçekleştirilen bir dizi kamu sağlığı önleminin bir snucu lduğunu ve bu nedenle kruyucu hekimlik uygulamalarının gerçekleştirilmesi gerektiğini savunmaktadır. TDB nin uzun süredir üzerinde çalışıp geliştirdiği Ağız ve Diş Sağlığını Geliştiren Okullar Prjesi gelecek nesillerin sağlıklı dişe sahip lmalarını sağlayacaktır. İlköğretimin kullarında bu prjenin başlamasıyla; dört yıllık uygulama snrasında çcuklarımızda %70 ranında çürük luşumunu engellemeyi başarabileceğiz. Bu da ileriki yıllarda yapılacak tedavi maliyetinin %70 ranında düşmesi demektir. Prje ile Dünya Sağlık Örgütü nün 2010 yılı için 12 yaşındaki çcuklarda hedeflediği DMF endeksinin (Bu hedef 1.5 dir) gelecek yıllarda ülkemizde gerçekleşmesi mümkün labilecektir. 1

2 Dişhekimliği Eğitimi Ülkemizde 1908 yılında başlayan bilimsel dişhekimliği eğitiminin yüz yıllık geçmişine baktığımızda; dişhekimliğinin berberlerin ve cerhanların tekelinde, el yrdamıyla ehliyetsiz ve eğitimsiz kişilerce yapıldığı günlerden, bugün mdern eğitim kurumlarında sn teknljik imkanların kullanıldığı, bilimsel gelişmelerin ve yeniliklerin takip edildiği çağdaş bir nktaya geldiği görülmektedir. Türkiye de bu güne kadar 20 dişhekimliği fakültesi açılmıştır. Dişhekimliği eğitim süresi 1908 yılında 2 yıl ve tıp fakültesi bünyesindeyken bugün, 5 yıl larak dişhekimliği fakültelerinde yapılmaktadır. Fakülteler, 1990 lı yıllardan itibaren hızla çğalmıştır. Sn 5 yıldaki dişhekimi artış ranı % 6,08 iken, ülkemizdeki nüfus artış ranı %1,42 larak seyretmektedir. Türk Dişhekimleri Birliği, hiçbir plan ve prgram lmadan, fakültelerin teknik ve fiziki alt yapıları hazırlanmadan ve öğretim elemanları tamamlanmadan fakülte açılmasının insan gücü planlaması açısından rasynel lmadığını dile getirmektedir. 8.Beş Yıllık Kalkınma Planı Özel ihtisas Raprunda da; Eğitim kurumları kapasitesine ilişkin kararların 4-6 yıl gibi uzun sürede snuç vereceği, bu nedenle rasynel lmayan değişikliklerin düzeltilmesi lanaksız srunlar yaratacağı da unutulmamalı, sağlık alanında insan gücü planlamaları geleceğe yönelik yapılmalıdır. denilmektedir. Dişhekimliğinde İnsangücü Planlaması ve Cğrafik Dağılım Dişhekimi ihtiyacının; dişhekimliği eğitiminin içeriği, tplumun diş sağlığına lan ihtiyaç ve talebi, dişhekimlerinin cğrafik dağılımı, rta ve uzun vadeli sağlık hedefleri v.b. kriterler göz önüne alınmadan belirlenmesinin; ülke kaynaklarının israfı anlamına geleceği, geçmiş dönemlerdeki hükümetlere, bugün işbaşında bulunan iktidara, Sağlık Bakanlarımıza ve diğer ilgili makamlara hem sözlü hem de yazılı larak defalarca sunulmuştur. 29 Ocak 1992 tarihinde TDB Merkez Yönetim Kurulu dönemin Sağlık Bakanı Dr.Yıldırım Aktuna yı makamında ziyaret eder:.dişhekimlerinin, yurt çapında dağılımı da dengesizdir. Hatta bu dengesizlik kurumlarda çalışanlar ile serbest çalışanlar arasında da mevcuttur Serbest çalışan dişhekimlerinin dağılımındaki dengesizlik, verimli emeği atıl hale getirmektedir. Mevcut dişhekimlerinin %65 i üç büyük ilde tplandığı ifade edilir. Türk Dişhekimleri Birliği nin Ağusts 2007 de yaptığı çalışmaya göre Türkiye de dişhekimi bulunmaktadır. Bunların si mesleğini aktif larak icra etmektedir. Türkiye rtalamasına bakıldığında dişhekimi başına düşen kişi sayısı dir. Dişhekimlerinin cğrafik dağılımının dengesiz lması nedeni ile Türkiye genelinde il ve ilçelerdeki dişhekimi başına düşen nüfusta ve hatta aynı il sınırları içindeki ilçelerde bile dişhekimi dağılımı arasında ciddi farklılıklar görülmektedir. 2

3 Ağız ve Diş Sağlığı Hizmetlerinin Sunumu Tüm vatandaşlarına sağlıklı rtamlarda, eşit sağlık hizmeti sunmak, devletin anayasal görevidir. Bu ayrıca ssyal devlet lmanın da temel ilkelerinden biridir. Bugün, yaklaşık 73 milyn nüfusa ağız ve diş sağlığı hizmeti vermeye çalışan Sağlık Bakanlığı nın istihdam ettiği dişhekimi sayısı; 5000 civarındadır. Bu sayıdaki dişhekimi ile vatandaşlarımıza ağız ve diş sağlığı hizmetlerinin yeterli bir şekilde verilmesinin mümkün lmadığı çk açıktır. Türk Dişhekimleri Birliği geçmişten bugüne, kamuda verilen ağız ve diş sağlığı hizmetlerinin yetersiz lduğunu ve tplumun ihtiyacının karşılanabilmesi için muayenehanelerden de hizmet alınması gerektiğini ifade etmektedir. Genel sağlık hizmetlerinde ihtiyacın çğunun kamu kurumları tarafından karşılanıyr lmasına rağmen, özel sağlık kurum ve kuruluşlarından da hizmet alınmaktadır. Ağız-diş sağlığı hizmetlerinde ise sn derece yetersiz kamu yatırımları nedeniyle tpluma hizmet verilememesine rağmen, muayenehanelerden yararlanma yluna gidilmemektedir. Bir anlamda ağız-diş sağlığı hizmetleri ve çalışanları kendi kaderine terk edilmektedir. Tplumun diş ve diş eti hastalıklarının tedavisi için, kamunun serbest dişhekimlerinden hizmet almasından başka akılcı bir yl yktur. Dişhekimlerinin Mesleki Örgütlenmesi Darülfunun Osmanî Tıp Fakültesi Dişçilik Şubesi Mezunin ve Talebe Cemiyeti Müslüman Diştabibleri Mezunin ve Talebe Cemiyeti Cemiyetin adı Türk Diştabipleri Cemiyeti larak kabul edilir Türk Tabipleri Birliği kurulur ve dişhekimleri bu meslek örgütünün içinde yer alır Türk Diştabipleri Cemiyeti Genel Kurul Tplantısı nda alınan bir kararla şubelerin kurulmasına başlanır. Türk Dişhekimleri Birliği nin kurulduğu yıl lan 1985 yılına kadar 10 dan fazla ilde dernek şubesi açılmıştır Türk Dişhekimleri Birliği kurulur. Birlik örgütlenmesine 6 Oda ile başlar. Sahte Dişhekimliği Srunu Ülkemizde, ağız ve diş sağlığı knusunda yetkisi ve ehliyeti lmadan halkımızın sağlığına zarar veren çk sayıda sahte dişhekimi bulunmaktadır. Teknljik ve bilimsel gelişmeleri ve yasal düzenlemeleri takip ederek hijyenik ve tıbbi kşullara uygun hizmet yerleri açan dişhekimlerine karşın sahte dişhekimleri, yasaları ihlal ederek uygun lmayan çalışma alanlarında, bazen çantacı larak halkın diş ve genel sağlığına zarar vermektedirler tarihinde TBMM Adalet Kmisynunda kabul edilen ve sahte dişhekimlerine verilecek cezaların alt sınırının 2 yıla düşürülmesine ve böylece tecil edilebilmesine lanak sağlayacak Temel Ceza Kanunlarına Uyum Amacıyla Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılamasına Dair Kanun Tasarısı önümüzdeki günlerde TBMM Genel Kurulu nda ylanacaktır yılından snra yeniden gündeme getirilen bu Kanun Tasarısında yer alan; sahte dişhekimlerinin hapis ve para cezalarının düşürülmesi ile ilgili düzenlemenin, hukuki ve siyasi larak yanlış lduğunu bir kez daha ifade etmek istiyruz. 3

4 Kamu Hastane Birlikleri Pilt Uygulaması Hakkında Kanun Tasarısı TBMM kmisynlarında görüşülmekte lan Kamu Hastane Birlikleri Pilt Uygulaması Hakkında Kanun Tasarısı; hem hazırlanış biçimi, hem de içeriği ile ciddi srunları beraberinde getirecektir. Ülkemizde egemen lan ben yaptım, ldu.. siyaset tarzının, srunların çözümünü sağlamadığı aksine daha da karmaşık hale getirdiği rtadadır. Türk Dişhekimleri Birliği larak, yasa tasarısını birçk nktada srunlu bulmaktayız. Yasa tasarısı, iki temel nktada ciddi srunlar yaratacaktır. 1. Sağlık hizmetlerinin üretiminin merkezi larak rganize edilmesinden vazgeçilmesi ve yerel yapıların yetkili kılınması. 2. Oluşturulacak yerel yapıların işletme anlayışına göre kurumsallaşması. Tam Gün Çalışma Türk Dişhekimleri Birliği ve Dişhekimleri Odaları tam gün çalışmayı, ilkesel larak dğru bulduğunu değişik platfrmlarda ifade etmiş ve kurultaylarda tam gün çalışmanın gerçekleşmesi için gerekli çabaların gösterilmesine karar vermiştir. Tam gün çalışma knusunda ülkemizde iki kez düzenleme yapılmış ve her iki düzenlemede başarısızlıkla snuçlanmıştır.. Tam Gün çalışmanın başarılı labilmesi için; - Sağlık çalışanlarına güven verilmelidir. - Bölgesel kşullar dikkate alınmalıdır. - Geçmiş tam gün çalışma başarısızlığının nedenleri önemsenmelidir. - Çalışanların ücretleri insan nuruna yakışır düzeyde lmalıdır. - Verilen ücretin özlük haklarına yansıtılması sağlanmalıdır. - İş güvencesi için gerekli yasal değişiklikler yapılmalıdır. - Yasa dışı çalışmalara izin verilmemelidir. - Tayin, görevlendirme ve yükselme işlemleri demkratik ve katılımcı bir anlayışa göre yapılmalıdır. - Tam gün çalışmanın yarattığı değerlerden diğer sağlık persnelini de yararlanmalıdır. - Tam gün çalışma uygulaması süreci zamana yayılmalıdır. Dişhekimliğinde Uzmanlık Dişhekimliğinde uzmanlık, yıllardır çözüm bekleyen srunlarımızdan biridir. 20 Ocak 1956 tarihli Tababet İhtisas Nizamnamesinde, 14 Haziran 1961 tarihli Tababet İhtisas Tüzüğünde 6 Eylül 1962 tarihli Tababet Uzmanlık Tüzüğünde, 1973 tarihli Tababet Uzmanlık Tüzüğünde, Ve sn larak 2002 yılında Tıpta Uzmanlık Tüzüğü ile dişhekimliğinde uzmanlık knusunda düzenlemeler yapılmışsa da Danıştay, tarihinde içerisinde Türk Dişhekimleri Birliği nin de lduğu 60 dan fazla açılmış dava nedeniyle, yürütmeyi durdurmaya karar vermiştir Yılı Haziran ayında Antalya da 1.Dişhekimliğinde Uzmanlık Kurultayı yapılmıştır. Kurultay snucunda; AB direktiflerinde yer alan ve ülkemiz ihtiyacı ile örtüştüğü katılımcılarla uygun görülen rtdnti ve Oral-Maksillfsiyal Cerrahi Dalları nın uzmanlık dalı larak önerilmesine kararlaştırılmıştır. 4 Nisan 2007 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan, Kamuyunda Trba Yasa diye anılan, 5614 Sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair 4

5 Kanun ile Uzmanlık Tüzüğü ve yönetmeliğine ilişkin değişiklikler yapılmıştır.ancak bugüne kadar diş hekimliği alanında uzmanlık ile ilgili düzenleme yapılmamıştır. Dişhekimliğinde Yardımcı Persnel Dişhekimi yardımcısı larak çalışan persnelin tplum sağlığıyla ilgili knularda ve muayenehane pratiğindeki yetersizliği sebebiyle bu persnelin eğitiminin gerekliliği, Türk Dişhekimleri Birliği tarafından çeşitli platfrmlarda dile getirilmiştir. Uluslararası İlişkiler Türk Dişhekimleri Birliği, dünyada ve bölgesinde var lan uluslararası rganizasynlarla karşılıklı işbirliği içinde çalışmalarını yürütmektedir. Türk Dişhekimleri Birliği, Dünya Dişhekimleri Birliği ne (FDI) 1988 yılında üye lmuştur ve FDI Eğitim ve Bilim Kmitelerinde birer üyeyle temsil edilmektedir. TDB halen kurumsal iş birliği çerçevesinde FDI nezdinde saygın bir knumdadır. Türk Dişhekimleri Birliği, Avrupa Bölgesel Organizasynu (ERO) üyesidir. ERO nun srumluluğunda gerçekleştirilecek lan 2. Pan Avrupa Kngresi de 2008 yılı Haziran ayında, TDB 15.Uluslararası Dişhekimliği Kngresi ile birlikte İstanbul da yapılacaktır. Türk Dişhekimleri Birliği, sadece ERO ve FDI nezdinde değil Balkanlar, Avrasya ve Ortadğu da da gelişmeler kaydetmiştir. Birliğimizin temel hedefi uluslararası ilişkilerini daha fazla geliştirmek ve uluslararası arenada daha güçlü lan bir temsil sağlamaktır. TDB nin Gelecek Onyıllarla İlgili Prjeksiynu Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) Öngördüğü AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞINI GELİŞTİREN OKULLAR PROJESİ nin Ulusal Düzeyde Uygulanması Kamunun Muayenehanelerden Hizmet Satın Alması Sağlık İnsangücü Alanında; AB akreditasynuna sahip dişhekimliği fakülteleri Bard sisteminin kurulması Dişhekimi ve uzman dişhekimi ihtiyacının nicelik ve nitelik larak belirlenmesi için bir kurulun luşturulması Dişhekimlerinin cğrafik dağılımı için düzenleme yapılması Sürekli Dişhekimliği Eğitiminin Zrunlu Olması Srumlulukları Kadar Yetkileri de Olan Bir Meslek Kuruluşu Halkın Sağlığına Zarar Veren Ve Mesleğimizin İmajını Zedeleyen Sahte Dişhekimleri srununun çözümlenmesi Türkiye nin Dişhekimliği Alanında Kendi Bölgesinde Kngre Ve Fuar Merkezi Olması Muayenehanelerimizde Çalışan Dişhekimliği Yardımcılarının Sertifikalandırılması 5