ÇOK AMAÇLI KARAR SÜRECİNİN İKİ KİŞİLİ SABİT TOPLAMLI OLMAYAN OYUNLARDA UYGULAMASI

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ÇOK AMAÇLI KARAR SÜRECİNİN İKİ KİŞİLİ SABİT TOPLAMLI OLMAYAN OYUNLARDA UYGULAMASI"

Transkript

1 Gazi Üniv. Müh. Mim. Fa. De. Jounal of the Faculty of Engineeing and Achitectue of Gazi Univesity Cilt 28, No 3, , 2013 Vol 28, No 3, , 2013 ÇOK AMAÇLI KARAR SÜRECİNİN İKİ KİŞİLİ SABİT TOPLAMLI OLMAYAN OYUNLARDA UYGULAMASI Haan Sone APLAK *, Ohan TÜRKBEY ** * KHO, Endüsti ve Sistem Mühendisliği Bölümü, Çanaya, Anaa, Tüiye ** Gazi Ünivesitesi, Endüsti Mühendisliği Bölümü, Maltepe, Anaa, Tüiye hapla@ho.edu.t, tubey@gazi.edu.t (Geliş/Received: ; Kabul/Accepted: ) ÖZET Kaa süeci çevesel tüm oşullaın amaçla doğultusunda değelendiildiği belisizli içeen bi süeçti. Çalışmanın amacı, bulanı üme uygulamalaını ullanan ço amaçlı bi aa veme (ÇAKV) metodolojisi sunmatı. Süeç ii işili sabit toplamlı olmayan bi oyun apsamında ele alınmata ve he aşaması oyun teoisi apsamında oyunculaın aşılılı statejilei diate alınaa uygulanmatadı. Öneilen metodolojinin eabetçi otamlaında uygulanabililiğinin ve matematisel geçeliliğinin gösteilmesi amacıyla öne bi duum ve sayısal bi uygulama veilmetedi. Anahta Kelimele: Ço Amaçlı Kaa Veme, İi Kişili Oyunla, Bulanı Kümele. THE APPLICATION OF TWO PERSON NON-CONSTANT SUM GAMES IN MULTI-OBJECTIVE DECISION PROCESS ABSTRACT Decision pocess includes complexity in which all of envionmental conditions ae evaluated in accodance with objectives. The aim of this study is to pesent a multi-objective decision maing (MODM) pocess by using fuzzy set applications. Pocess is consideed in the concept of two peson non-constant sum games and all phases ae executed in game theoetic pespective by evaluating the mutual stategies of playes. To demonstate the validity and applicability of poposed methodology fo competition envionments, a case and a numeical example is given. Keywods: Multi Objective Decision Maing, Two Peson Games, Fuzzy Sets. 1. GİRİŞ (INTRODUCTION) Kaa Veme Süeci (KVS), eldei bilgile çeçevesinde altenatifle aasından en iyisini seçme işlemidi [1]. KVS leinde en uygun altenatifin seçimi, hedefle, aynala ve isle gibi biço fatöü değelendimeyi geetii. Günümüzde, bulanı mantı ve oyun teoisi gibi yapay zeâ (YZ) tenilei, aa veme süeçleinde yaygın olaa ullanılmatadı. Bu tenilein amacı, bilginin ve nedenselliğin sunulmasında insan aalaının tutalılığının geliştiilmesidi. Kaa süecinde, hedeflee göe uygun altenatiflein seçimi ço amaçlı aa veme (ÇAKV) süeci olaa adlandıılmatadı. Bulanı mantı teoisinin öncelili etisi, analiti fonsiyonlaın ve aamsal ilişilein bulunmadığı duumlada sistem davanışlaını tahmin etmeti. Liteatüde, KVS de bulanı mantı uygulamalaına sıça astlanmatadı. Kasa, alite fonsiyonlaının geliştiilmesi süecindei belisizli içeen bilgilein değelendiilmesi için bulanı bi ÇAKV modeli önemişti [2]. Hung, tasaım onseptlei pefomansı belilenmesinde bulanı ağılılı otalama metodu ullanan bileştiilmiş bi bulanı yalaşım sunmuştu [3]. Yeh ve a.laı, ulaşım sisteminde ullanılma üzee pefomans değelendimesi yapan bulanı ço iteli bi analiz yalaşımı önemişledi [4]. Çunaş ve Ümez, ço iteli bulanı geneti algoitma ile dalgıç asenon motolaın tasaım optimizasyonu üzeine çalışmıştı [5]. Kaba ve a.laı, pesonel seçimi üzeine nicel ve nitel yöntemlein bileşimi ile oluştudulaı melez bi ÇKKV metodu önemişledi [6]. Apla ve Tübey çalışmalaında ii işili sıfı

2 H.S.Apla ve a. Ço Amaçlı Kaa Süecinin İi Kişili Sabit Toplamlı Olmayan Oyunlada Uygulaması toplamlı olmayan oyunla için ÇKKV yöntemi olaa bulanı TOPSIS metodunu ullanmatadı. Çalışma için, itelein belilenmesinden başlayan, ite önem deeceleinin tespiti ve statejilein oyun teoisi apsamında değelendiilmesine ada uzanan bi metodoloji uygulanmıştı [7]. Ayıca, İç ve Yıldıım üün tasaımı için Taguchi yöntemi ile bilite ÇKKV yöntemlei olan Gi İlişisel Analiz, TOPSIS ve VIKOR yöntemleini bilite ullanmıştı [8]. Oyun teoisi eabetin olduğu he alanda uygulanma alanı bulabilen bi aa poblemi çözme yalaşımıdı ve aa veicile için önemli bi aaçtı. Günümüzde, oyun teoisi üzeine bulanı matematisel ifadelei ullanan uygulamalaa astlanmatadı. Peldschus ve Zavadsas, bulanı mantı uygulamalaı ile su tedai sisteminin incelendiği çalışmalaında bulanı oyun matisleini ullanmıştı [9]. Chen ve Labani, ÇKKV poblemlei ile bulanı değelendime ve matis oyunlaı aasında ilişi uaa tenoloji yönetimi alanındai aa poblemleine falı bi yalaşım öneisi sunmuştu [10]. Labani bulanı paametele içeen işbilisiz oyunla gibi yeni bi bulanı oyun sınıfı önemişti [11]. İsail-Filistin soununu onu alan Neutosophic oyun teoisi yalaşımı [12], statejilein değelendiilmesinde bulanı ölçümle ve entegalle [13], ii işili sıfı toplamlı oyunlada aalı teoisi [14] gibi bulanı oyun teoisine yöneli çalışmala da yapılmıştı. Raquel ve aadaşlaı ço amaçlı aa poblemlei için oyun teoisini ullanmıştı [15]. Odeanti ve a., bulanı mantı onsepti ile oyun teoisini işletmelein stateji aa veme süeci için uygulamıştı [16]. Lee çalışmasında eonomi gelişmele ve çevesel fatölein dengelenmesi onusunda ço amaçlı oyun teoisi yalaşımı üzeine odalanmıştı [17]. Liteatüde, oyun azanç matislei hesaplanmasında falı yöntemle ullanılmata ve optimal statejile genelde te bi amaç için bulunmatadı. Bu süeçte sayısal değele ullanılabildiği gibi, belisizliğin tanımlanmasında tecübe ve yagılaın da diate alınması geemetedi. Çalışmada bu açığın bulanı uygulamalala apatılabileceği değelendiilmiş ve liteatüdei mevcut uygulamalaın bazı atılala destelendiği bi aa metodolojisi oluştuulmuştu. Çalışmanın amacı, bulanı mantı bazlı oyun teoisi uygulamalaını ullanan ço amaçlı bi aa veme metodolojisi (ÇAKV) sunmatı. Tüm aşamala oyun teoisi apsamında oyunculaın aşılılı statejilei diate alınaa uygulanmatadı. İl olaa hedeflein önem deeceleini ölçme için bulanı dilsel değişenle belilenmete ve önem deecelei hesaplanmatadı. Kaa veicilee ait sübjetif değelendimele, dilsel değişenle yadımıyla sayısal değelee dönüştüülmetedi. Müteaiben, oyunculaın statejilei amaçla diate alınaa bulanı matematisel işlemle yadımıyla değelendiilmetedi. 2. METOTLAR (METHODS) Çalışmada, bulanı üme teoisi, oyun teoisi ile bazı aa veme ve aaştıma metotlaı ullanılaa ço amaçlı aa veme (ÇAKV) poblemleinin çözümü için bi melez metodoloji öneisi sunulmatadı Bulanı Küme Teoisi (Fuzzy Set Theoy) Bulanı üme teoisi, bulanı mantı sistemine dayalı olaa insan fatöünün içinde olduğu, belisizli, işisel önyagı ve hedefle içeen yaşam poblemlei için geçeli ve esne bi çözüm yalaşımıdı. Tam ve esin olmayan bilgile ışığında tutalı aala vemesini sağlamata ve aa meanizmalaının modellenmesi ile ilgilenmetedi [18]. Bulanı sayıla, geçe sayılaın ümesinde tanımlanan ve tüm değele için esimlei (0,1] apalı geçe sayıla aalığında bulunan standat bulanı ümeledi. Üçgen bulanı sayıla (ÜBS), bulanı sayılaın özel bi çeşididi ve geçe sayılaa ait üçleme ile aateize edili; ( al, am, a U ) Üçgen Bulanı Sayılaın Deecelendiilmesi (Raning Of Tiangula Fuzzy Numbes (TFNS)) Kaa veicilee ( D ( 1,2,... K) ) ait değelendimele ÜBS R ( 1,2,..., K) ve ( ) üyeli fonsiyonu R ile gösteilmetedi. Kaa veicilein bulanı değelendimeleinin bileştiilmesi için bi bileştime metodu ullanılmatadı. Kaa veicilein değelendimelei ÜBS ile R ( a, b, c ), D 1,2,... K yapılmış olsun. Bu duumda, bi aaya getiilmiş bulanı değelendimele şöyle tanımlanabili [3]. R ( a, b, c), 1,2,... K 1 K a min{ a } b b, c max{ c } K 1 (1) Deecelendime ve sıalandıma metotlaı altenatiflein ve itelein öneminin belilenmesinde ço önemli aaçladı. Chou ve aadaşlaı, Chen ve Hsieh taafından 2000 yılında geliştiilen deecelendiilmiş otalama bileşim sunum metodu (the gaded mean integation epesentation method) (DOBSM), ağılı değeleini duulaştıma ve deecelendime amacıyla ullanmıştı [19,20]. DOBSM ullanıldığında, ÜBS ümesi A = (l,m,u) için deecelendime ve sunum değei aşağıdai fomülle hesaplanmatadı. l 4m u R( A i ) (2) Gazi Üniv. Müh. Mim. Fa. De. Cilt 28, No 3, 2013

3 Ço Amaçlı Kaa Süecinin İi Kişili Sabit Toplamlı Olmayan Oyunlada Uygulaması H.S.Apla ve a Bulanı Dilsel Değişenle (Fuzzy Linguistic Vaiables) Düşünce ve yagıladai belisizlile nedeniyle esin matematisel değele yeine, dilsel değişenlele yapılan değelendimele daha geçeçi bi yalaşım sağlamatadı [21]. Dilsel değişenle, değelein dilsel teimlele ifade edildiği değişenledi [22] Ço Amaçlı Kaa Veme (ÇAKV) (Multi Objective Decision Maing (MODM)) Ço amaçlı aa veme (ÇAKV) süeçlei, ısıtlamala altında hedeflee ulaşmada optimal aa altenatifini bulmayı amaçlamatadı. Çoğu aa poblemlei bi hedefin minimizasyon ve masimizasyonundan ço çatışan hedeflein optimizasyonunu içemetedi. Poblem, hedeflee göe falı değişi öncelilee ve tecihlee sahip hissedalaın dahil olması duumunda daha amaşı bi duuma gelmetedi. KV le, çatışan hedeflei dengeleyece uzlaştııcı bi sonuç aamatadı [17]. sıalamanın veildiği ümedi. Bu ümenin elemanlaı düşü, ota, yüse gibi dilsel değişenlele [0,1] aalığında veya doğusal sıalama ölçeğinde ([-1,1] veya [1,10] gibi) ifade edilebilmetedi. T b, b,... b ) (Tecih ümesi) ( 1 2 Bu aşamadan sona, aa fonsiyonu hedeflein ve tecihlein esişimi olaa gösteilmetedi. Hedef tecihleinin de ullanılmasıyla optimal çözüm aşağıdai fomülle yadımıyla bulunmatadı. M ( O, b ) : Hedeflein ve tecihlein bilite gösteildiği aa ölçüsü D M O, b ) M( O, b )... M( O, b ) (6) ( M( O ( a), b ) b O ( a) b O ( a) (7) D ( b O ) (8) i1 C b O ( a) max( ( a), ( a)) (9) C b O ÇAKV poblemleinde önemli olan onula, hedeflein geçeleştiilmesine bağlı olaa altenatifle haında yeteli bilgiye sahip olunması ve hedeflein bibileine oanla önem ağılılaının belilenmesidi. Yage taafından geliştiilen ÇAKV metodunda altenatiflein hedeflei ne ada geçeleştidiği ve ağılılandıılmış tüm hedeflein te bi aa fonsiyonu altında nasıl bileştiilebileceği gösteilmetedi [23,24]. Söz onusu metoda ait aşamala, tanım ve fomülle aşağıdai gibi özetlenebili [23]; A a a,... (Altenatifle ümesi), 1, 2 a n O O1, O2,... O (Hedefle Kümesi) ise, O (a) : Altenatiflein hedeflei geçeleştime deecesi ( a altenatifinin hedefini geçeleştime deecesi) Kaa fonsiyonu (D) tüm aa hedefleinin eşzamanlı olaa aşılandığı fonsiyondu ve tüm hedef ümesinin esişimi ile gösteilmetedi. Tüm Hedeflein Kesişim Kümesi; D O1 O2... O (3) D aa fonsiyonuna ait he bi a altenatifi için üyeli deecesi; a) min{ ( a), ( a),... ( )} (4) D ( O a 1 O2 O * Optimal aa, a, aşağıdai şatı sağlayan altenatif olmatadı. ( * D a ) max( ( a)) (5) aa D Altenatiflein hedeflei geçeleştime deeceleinin yanında KV lein hedefle haındai tecihlei de değelendiilmetedi. Tecih değelei, hedeflein altenatifle üzeindei etisinin KV lee ait düşüncelele sayısal ifadesi olaa tanımlanmatadı. Tecihle ümesi (T) doğusallığın sağlandığı ve Sonuç olaa, optimal sonuç aşağıdai üyeli fonsiyonu ile ifade edilebili. Gazi Üniv. Müh. Mim. Fa. De. Cilt 28, No 3, * a ) max min( c ( a), c ( a),... c ( a)) (10) D( 1 2 aa 2.3. Oyun Teoisi (Game Theoy) Oyun teoisi eabetçi otamlada aa veme süeçlei ile ilgilenen matematisel bi teoidi [25]. Oyunlaı, ço işili KVS olaa nitelendime, oyuncu sayısı, azanç ve işbiliği gibi açılaından sınıflaa ayıma mümündü. Bu oyunlada denge notası, oyunun değei ve oyunculaın optimal statejilei bulunabilmetedi [26]. Çalışmada aa süeci, ii işili sabit toplamlı olmayan bi oyun olaa ele alınmıştı. 3. MELEZ ÇOK AMAÇLI KARAR VERME METODOLOJİSİ (HYBRID MULTI-OBJECTIVE DECISION MAKING METHODOLOGY) KVS sistemati olaa değelendiilmesi geeen iti öneme sahip bi süeçti. Öneilen melez metodolojinin amacı, ço amaçlı aa veme süecinde (ÇAKV) ii işili sabit toplamlı olmayan bi oyundan optimal sonucun elde edilmesine yöneli bi yöntem oluştumatı. Reabet otamında poblem çözmede ullanabilece bu yöntem, aa veicilee, endi ve aipleinin statejileinin belili ıstaslaı ullanaa sistemati bi sıa dâhilinde değelendime olanağı sağlamatadı. Metodolojinin melez olaa adlandıılmasının sebebi, liteatüde bulunan biço metodun endine ait özellileinin ota bi amaç çeçevesinde bileştiilmiş olmasıdı. Metodolojinin ilgilendiği aa otamı, aipleine göe daha iyi azanım elde etme çabalaı ve stateji çatışmalaı içinde bulunulan eabetçi otamladı.

4 H.S.Apla ve a. Ço Amaçlı Kaa Süecinin İi Kişili Sabit Toplamlı Olmayan Oyunlada Uygulaması Süeçte yaşanan eabet oyun teoisi mantığında değelendiildiğinde bu otamın atölei, hedeflei bibiiyle zıt yönde olan ve çelişen oyunculadı. Bu yöntem, ii işili bi eabet otamında aa süecine ait bi oyunun azanç matisinin oluştuulmasını hedeflemetedi. YZ yöntemlei ve matematisel hesaplamala sonucu oluştuulan oyun azanç matisinin denge notası aaştıılaa oyunculaın stateji seçimlei değelendiilmete ve optimal statejile bulunmatadı. Öneilen melez metodoloji KVS ni bi poje ve bu süecin yönetimi de poje yönetimi apsamında ele alınmatadı. Kaa süeci, ço amaçlı ve eabet otamında oyun teoisi apsamında değelendiilee ii işili sabit toplamlı olmayan bi oyun azanç matisi oluştuulması amacıyla, tüm adımla sistemati olaa bibileinin gidi ve çıtılaını ullanan aşama taşlaı (AT)) şelinde oluştuulmuştu. Bu süece ait aış diyagamı Şeil 1 dedi. 1.1 Poje Gubunun Oluştuulması 1.2 Duumun Analizi 1.3 Hedeflein ve Statejilein Tanımlanması AT 1 Hazılı Safhası H Hedeflein Onaylanması E 2.1 Statejilein Belilenmesi 2.2 Dilsel Değişenlein ve Değeleinin AT 2 Belileme Safhası H Statejilein Onaylanması E 3.1 Hedeflein Önem Deeceleinin Hesaplanması 3.2. Statejilein Hedeflee Göe Analizi ve Hedef Geçeleşme Katsayılaının Hesaplanması (HG) AT 3 Hesaplama Safhası 4.1 Kaa Kazanç Matisinin Oluştuulması 4.2 Denge Notası ve Optimal Statejilein Bulunması AT 4 Kaa Safhası 4.3 Kaaın Analizi H Kaaın Onaylanması Kaaın Açılanması ve Uygulanması E AT 5 Uygulama Safhası Şeil 1. Öneilen Ço Amaçlı Kaa Veme Metodolojisine Ait Aış Diyagamı (Flow Diagam fo the Poposed Multi- Objective Methodology) 598 Gazi Üniv. Müh. Mim. Fa. De. Cilt 28, No 3, 2013

5 Ço Amaçlı Kaa Süecinin İi Kişili Sabit Toplamlı Olmayan Oyunlada Uygulaması H.S.Apla ve a. 4. METODOLOJİNİN ÖRNEK DURUM ÜZERİNDE SAYISAL UYGULAMASI (THE NUMERICAL APPLICATION OF METHODOLOGY ON A SAMPLE CASE) Bu bölümde, uluslaaası eabet otamında ii ülenin (Alfa ve Beta) ye aldığı öne bi duum üzeinden metodolojinin sayısal uygulaması gösteilmetedi. Mevcut senayo yazala taafından statejilein itelee göe değelendiildiği başa bi metodoloji için ullanılmış olup [7] mevcut çalışmada ise itele yeine amaçlaın diate alındığı ÇAKV süecine yöneli bi metodoloji uygulaması veilmetedi. Öne duum, KVS nin oyun teoisi apsamında incelenmesi amacıyla geçmişte yaşanmış uluslaaası olayladan (Ia, Kosova, Bosna gibi) faydalanılaa oluştuulmuş, hayali bi coğafyada ye alan ii üle aasındai politi ve eonomi onulaı apsayan ve taihi geçmişi olan hayali bi anlaşmazlı duumudu. Olayla, Beta ülesinin Alfa ülesi üzeinde taihsel baz iddialaı olduğu istiasız bi bölgede geçmetedi. Beta, Alfa ülesine ait olan petol bölgesinin taihsel nedenleden dolayı endisine ait olduğunu iddia etmiş ve buna dayanaa bölgeyi işgal etmişti. Bu nedenle, Alfa uluslaaası yadım talebinde bulunmuş ve BM sounlu bölgenin ontolü için bi baışı ouma uvveti teşil edee bölgeye göndemişti Belileme safhası (AT 2) (Detemination Phase (MS 2)) Hedeflein onaylanmasından sona tasalanmış statejile KVG taafından stateji yetelilileine göe yeniden değelendiilee oyuncula için net olaa belilenmişti. Değelendime sonucunda Alfa için beş ve Beta için döt adet stateji öngöülmüştü. Hedef önem deecelei ile statejilein hedefle açısından başaı deeceleinin değelendiilmesi amacıyla ullanılaca dilsel değişenle ve değelei KVG taafından belilenmişti. KVG, bu ifadelein sayısallaştıılmasında liteatüdei bulanı sayı tipleinden üçgen bulanı sayılaın ullanılmasını aalaştımıştı. Bu düşüncenin dayana notası, souna ait aa pobleminin yapısına uygun dilsel değişenlein ve sayılaın seçilmesidi. Dilsel ifadelee ait üçgen bulanı sayıla KVG taafından yapılan bi anet çalışması ile belilenmişti. KVG a dilsel ifadelein tanımlanmasında ullanılaca en muhtemel sayısal değelei yazmalaı istenmişti. Bu sayılaın geometi otalamalaı alınaa bulanı bi dilsel değişen salası oluştuulmuştu. Hedeflein önem deecelei ile statejilein hedeflei geçeleştime deeceleinin ölçülmesi amacıyla belilenen dilsel değişenle tablo 1 dedi. Tablo 1. Hedef Önemleinin Değelendiilmesi için Bulanı Dilsel Değişenle ve Sayıla (Fuzzy Linguistic Tems and Numbes fo Evaluating Objectives Impotance) 4.1. Hazılı safhası (AT 1) (Pepaation Phase (MS 1)) Bu safhanın aşamalaı, aa veici gubun (KVG) oluştuulması, duumun analizi, oyunculaa ait hedeflein ve statejilein tespitidi. İl aşamada çeşitli ülelein (İtalya, Kosova, Slovenya ve Yunanistan) pesonelinden ulusla aası baış göevleinde bulunmuş uzmanlaından 10 işili bi poje gubu oluştuulmuştu. KV lein tecübeleine e olaa endi ülelei standatlaında bibileine benze eğitim seviyesi, statüsü, tecübesi ve göevi bulunmatadı. Duumun analizinden sona he oyuncu için hedefle belilenmişti. Alfa açısından belilenen hedefle aşağıdai sıalanmatadı. İi üle aasındai alanın içinde bulunan petol bölgesinin ounması. Üle genelinin güvenliğinin sağlanması ve ounması. İç ve dış amuoyu tepisinin ontolü. Baışın südüülmesi. Beta açısından ise, öncelilei veya ağılılaı falı olsa da Alfa ile aynı çeçeve içinde faat zıt yönde amaçla taşıyacağı olacağı değelendiilmetedi. Alfa hedeflee ulaşma deecesini masimize etmeye çalıştıça Beta ise zıt yönde söz onusu hedeflei başama deecesini minimize etmeye çalışacatı. Önem Deecesi Bulanı Sayı Ço Önemli (ÇY) (0,86 1,00 1,00) Önemli (Y) (0,68 0,86 0,97) Biaz Önemli (BY) (0,53 0,68 0,86) Ota Deece (OD) (0,39 0,53 0,68) Biaz Önemsiz (BD) (0,25 0,39 0,53) Önemsiz (D) (0,10 0,25 0,39) Hiç Önemsiz (HD) (0,00 0,00 0,25) 4.3. Hesaplama safhası (AT 3) (Calculation Phase) Hesaplama safhasında KVG a bi anet uygulanaa hedeflein önem deecelei hesaplanmış ve statejile bu doğultuda analiz edilmişti. Anet ile dilsel değişenlein değelei, hedeflein önem deecelei ve statejilein hedeflei geçeleştime değeleinin belilenmişti Hedeflein Önem Deeceleinin Hesaplanması (Calculating Objective Impotance) Oyunculaın hedefleine ait öncelilei KVG taafından yapılan değelendimele doğultusunda tablo 1 dei bulanı dilsel değişenle ullanılaa belilenmişti. Bulanı ağılı matisi hesaplanmış (eş.1) ve bu değele DOBSM ullanılaa (eş.2) duulaştıılmıştı. Alfa oyuncusunun hedef tecihlei için KVG taafından yapılan değelendimele ve değelee aşılı gelen sayıla tablo 2 ve 3 de veilmişti. Gazi Üniv. Müh. Mim. Fa. De. Cilt 28, No 3,

6 H.S.Apla ve a. Ço Amaçlı Kaa Süecinin İi Kişili Sabit Toplamlı Olmayan Oyunlada Uygulaması Tablo 2. AH lein Dilsel Değişenlele Değelendiilmesi ( AH : Alfa nın inci hedefi) (Evaluation of AO s with Linguistic Vaiables (AO : Alpha s th Objective)) KV 1 KV 2 KV 3 KV 4 KV 5 KV 6 KV 7 KV 8 KV 9 KV 10 AH 1 OD BD ÇY Y BY D BY BD OD Y AH 2 Y ÇY Y ÇY ÇY ÇY ÇY Y ÇY Y AH 3 BY ÇD OD OD OD D OD BD MD D AH 4 ÇY Y ÇY Y ÇY BY ÇY Y BY ÇY Tablo 3. AH lein Değelendiilmesine Ait Bulanı Sayısal Değele (The Fuzzy Numbes fo Evaluation of AO s) AH 1 AH 2 AH 3 AH 4 KV 1 0,39 0,53 0,68 0,68 0,86 0,97 0,53 0,68 0,86 0,86 1,00 1,00 KV 2 0,25 0,39 0,53 0,86 1,00 1,00 0,00 0,00 0,25 0,68 0,86 0,97 KV 3 0,86 1,00 1,00 0,68 0,86 0,97 0,39 0,53 0,68 0,86 1,00 1,00 KV 4 0,68 0,86 0,97 0,86 1,00 1,00 0,39 0,53 0,68 0,68 0,86 0,97 KV 5 0,53 0,68 0,86 0,86 1,00 1,00 0,39 0,53 0,68 0,86 1,00 1,00 KV 6 0,10 0,25 0,39 0,86 1,00 1,00 0,10 0,25 0,39 0,53 0,68 0,86 KV 7 0,53 0,68 0,86 0,86 1,00 1,00 0,39 0,53 0,68 0,86 1,00 1,00 KV 8 0,25 0,39 0,53 0,68 0,86 0,97 0,25 0,39 0,53 0,68 0,86 0,97 KV 9 0,39 0,53 0,68 0,86 1,00 1,00 0,25 0,39 0,53 0,53 0,68 0,86 KV 10 0,68 0,86 0,97 0,68 0,86 0,97 0,10 0,25 0,39 0,86 1,00 1,00 Bu değelendimele ullanılaa hedefle için bulanı ağılı matisi ve tecih (önem) deecelei hesaplanmıştı. AH 1 e ait hesaplamala aşağıda, Alfa ve Betaya ait hedef bulanı ağılı matislei ve tecih değelei tablo 4 ve 5 te veilmetedi. A H 1( a, b, c), KV 1,2, a min{ a } b K K b 1 c max{ c } a min{0, ,86 0,68 0,53 0,10 0,53 0,25 0,39 0,68} 0,10 1 b (0,53 0,39 1,00 0,86 0,68 0,25 0,68 0,39 0,53 0,86) 0,62 10 c max{0,68 0,53 1,00 0,97 0,86 0,39 0,86 0,53 0,68 0,97} 1,00 a 4b c 0,10 (4x0,62) 1,00 R( AH 1) 0, Tablo 4. Alfa nın Hedef Bulanı Ağılı Matislei ve Tecih Değelei (Alpha s Objectives Fuzzy Weighted Matix and Pefeences Values) Hedef Ağılı Değelei Tecih Değele AH 1 0,10 0,62 1,00 Ab 1 0,597 AH 2 0,68 0,95 1,00 Ab 2 0,910 AH 3 0,00 0,41 0,86 Ab 3 0,417 AH 4 0,53 0,89 1,00 Ab 4 0,852 Tablo 5. Beta nın Hedef Bulanı Ağılı Matislei ve Tecih Değelei (Beta s Objectives Fuzzy Weighted Matix and Pefeences Values) Hedef Ağılı Değelei Tecih Değele BH 1 0,68 0,93 1,00 Bb 1 0,901 BH 2 0,10 0,48 0,97 Bb 2 0,500 BH 3 0,00 0,30 0,86 Bb 3 0,344 BH 4 0,10 0,82 1,00 Bb 4 0, Statejilein Hedeflee Göe Analizi ve Hedef Geçeleşme Katsayılaının Hesaplanması (Stategies Analysis Accoding to Objectives and Calculating Objective Realization Coefficients) Bu aşamada aa süeci, ii işili bi oyun apsamında ele alınaa, oyunculaın aşılılı statejileine göe statejilein hedeflei geçeleştime pefomanslaı (PAS ij ve PBS ijs ) tablo 1 dei bulanı dilsel değişenle ile değelendiilmişti (Tablo 6). PAS ij : Beta j statejisini oynaen, Alfa nın i statejisinin hedefini geçeleştime pefomans üyeli deecesi (i=1,2,3,4,5; j=1,2,3,4; =1,2,3,4) BS 1 oynanması duumunda AH 1 in geçeleştiilmesi için pefomanslaa ait P AS ) değelendimele ( ij tablo 7 de ve öne hesaplamala aşağıda veilmetedi. 600 Gazi Üniv. Müh. Mim. Fa. De. Cilt 28, No 3, 2013

7 Ço Amaçlı Kaa Süecinin İi Kişili Sabit Toplamlı Olmayan Oyunlada Uygulaması H.S.Apla ve a. Tablo 6. Betanın 1 inci Statejisi (BS 1 ) için Alfa Statejileinin (AS) Hedeflei Geçeleştime Pefomanslaı (Alpha s Stategies (AS) Pefomances fo Objectives Realization fo Beta s 1 st Stategy (BS 1)) KV 1 KV 2 KV 3 KV 4 KV 5 KV 6 KV 7 KV 8 KV 9 KV 10 AS 111 Çİ Bİ Çİ İ N Bİ İ N İ N AS 211 İ Çİ N N Bİ Çİ N Bİ N İ AS 311 K ÇK BK K BK K K ÇK K ÇK AS 411 ÇK N Bİ Bİ BK ÇK N K K Bİ AS 511 BK K ÇK K BK K ÇK ÇK K ÇK AS 112 N K N BK N N K Bİ K N AS 212 Bİ K BK N BK N ÇK K Bİ N AS 312 K ÇK BK BK N ÇK BK K BK K AS 412 N N N N BK Bİ K N BK BK AS 512 ÇK K ÇK ÇK BK K ÇK K ÇK K AS 113 Çİ Bİ Çİ İ İ Bİ Bİ İ Çİ Bİ AS 213 İ Bİ Çİ N Bİ Bİ Çİ Bİ N BK AS 313 N Bİ N BK K Bİ İ Bİ Bİ K AS 413 Bİ Bİ N BK N N BK N N BK AS 513 Bİ İ N İ N İ BK N K İ AS 114 İ Çİ Çİ Bİ N İ İ Çİ Çİ Çİ AS 214 Bİ N İ Bİ İ İ Bİ Çİ İ Bİ AS 314 BK ÇK BK N Bİ K K N BK K AS 414 N Bİ N BK N BK BK N BK N AS 514 ÇK N ÇK K N BK K M N BK Tablo 7. BS 1 Duumunda AH 1 i Geçeleştimesinde AS lein Pefomans Deecelei (Alpha s Stategies Pefomance Degees fo Realization of AH 1 in case of BS 1) AS 111 AS 211 AS 311 AS 411 AS 511 KV 1 0,86 1,00 1,00 0,68 0,86 0,97 0,10 0,25 0,39 0,00 0,00 0,25 0,25 0,39 0,53 KV 2 0,53 0,68 0,86 0,86 1,00 1,00 0,00 0,00 0,25 0,39 0,53 0,68 0,10 0,25 0,39 KV 3 0,86 1,00 1,00 0,39 0,53 0,68 0,25 0,39 0,53 0,53 0,68 0,86 0,00 0,00 0,25 KV 4 0,68 0,86 0,97 0,39 0,53 0,68 0,10 0,25 0,39 0,53 0,68 0,86 0,10 0,25 0,39 KV 5 0,39 0,53 0,68 0,53 0,68 0,86 0,25 0,39 0,53 0,25 0,39 0,53 0,25 0,39 0,53 KV 6 0,53 0,68 0,86 0,86 1,00 1,00 0,10 0,25 0,39 0,00 0,00 0,25 0,10 0,25 0,39 KV 7 0,68 0,86 0,97 0,39 0,53 0,68 0,10 0,25 0,39 0,39 0,53 0,68 0,00 0,00 0,25 KV 8 0,39 0,53 0,68 0,53 0,68 0,86 0,00 0,00 0,25 0,10 0,25 0,39 0,00 0,00 0,25 KV 9 0,68 0,86 0,97 0,39 0,53 0,68 0,10 0,25 0,39 0,10 0,25 0,39 0,10 0,25 0,39 KV 10 0,39 0,53 0,68 0,68 0,86 0,97 0,00 0,00 0,25 0,53 0,68 0,86 0,00 0,00 0,25 P AS111( a, b, c), KV 1,2,...10, K a min{ a }, 1 b K b 1, c max{ c } a min{0, ,86 0,68 0,39 0,53 0,68 0,39 0,68 0,39} 0,39 1 b (1,00 0,68 1,00 0,86 0,53 0,68 0,86 0,53 0,86 0,53) 0,75 10 c max{1,00 0,86 1,00 0,97 0,68 0,86 0,97 0,68 0,97 0,68} 1,00 Bu hesaplamala sonucu oluştuulan bulanı ağılı matisi tablo 8 de veilmetedi. Tablo 8. BS 1 Duumunda Alfa nın Statejileinin AH 1 i Geçeleştime Pefomans Üyeli Deecelei (Alpha s Stategies Pefomance Degees fo AO 1 in case of BS 1) P MS i 11 Ağılı değelei S111 P M 0,39 0,75 1,00 P MS211 0,39 0,72 1,00 P MS311 0,00 0,20 0,53 P AS 111 = (0,39 0,75 1,00) P MS411 P MS511 0,00 0,40 0,86 0,00 0,18 0,53 Gazi Üniv. Müh. Mim. Fa. De. Cilt 28, No 3,

8 H.S.Apla ve a. Ço Amaçlı Kaa Süecinin İi Kişili Sabit Toplamlı Olmayan Oyunlada Uygulaması Hedef Geçeleştime Pefomans Değeleinin Hesaplanması (Duulaştıma) (Calculation Of Objective Pefomance Values (Defuzzification)) PAS ij : Beta j statejisini oynaen, Alfa nın i statejisinin hedefini geçeleştime pefomans değei (i=1,2,3,4,5; j=1,2,3,4; =1,2,3,4) olsun. a 4b c 0,39 (4x0,75) 1,00 PAS 111 0, Alfa nın statejilei için hesaplanan ve AH leini geçeleştime pefomans deeceleini gösteen bulanı ağılı matisi ve duulaştıılmış değele tablo 9 da veilmişti. Tablo 9. AS lein AH leini Geçeleştime Pefomans Değelei (AS s Pefomance Values fo Realization of AO s) Hdf AH 1 AH 2 AH 3 AH 4 BS BS 1 BS 2 BS 3 BS 4 AS a b c P a b c P a b c P a b c P AS 1 0,39 0,75 1,00 0,74 0,10 0,35 0,68 0,36 0,68 0,95 1,00 0,91 0,25 0,64 0,97 0,63 AS 2 0,39 0,72 1,00 0,71 0,25 0,52 0,97 0,55 0,53 0,90 1,00 0,86 0,10 0,39 0,86 0,42 AS 3 0,00 0,20 0,53 0,22 0,00 0,24 0,68 0,28 0,39 0,80 1,00 0,77 0,10 0,48 0,97 0,50 AS 4 0,00 0,40 0,86 0,41 0,00 0,38 0,68 0,37 0,25 0,84 1,00 0,77 0,10 0,45 0,86 0,46 AS 5 0,00 0,18 0,53 0,21 0,00 0,19 0,53 0,22 0,53 0,87 1,00 0,83 0,25 0,74 1,00 0,70 AS 1 0,10 0,45 0,86 0,46 0,10 0,46 0,68 0,44 0,39 0,82 1,00 0,78 0,53 0,78 1,00 0,78 AS 2 0,00 0,42 0,86 0,43 0,10 0,46 0,86 0,47 0,53 0,93 1,00 0,87 0,25 0,73 1,00 0,69 AS 3 0,00 0,29 0,68 0,30 0,00 0,29 0,68 0,30 0,10 0,63 1,00 0,61 0,10 0,54 0,97 0,54 AS 4 0,25 0,48 0,86 0,51 0,00 0,38 0,68 0,37 0,39 0,72 1,00 0,71 0,39 0,61 0,97 0,63 AS 5 0,00 0,14 0,53 0,18 0,00 0,11 0,53 0,17 0,10 0,50 0,97 0,51 0,10 0,46 0,86 0,47 AS 1 0,53 0,83 1,00 0,81 0,39 0,59 0,86 0,60 0,10 0,52 0,97 0,53 0,25 0,72 1,00 0,69 AS 2 0,25 0,70 1,00 0,68 0,25 0,56 0,97 0,58 0,00 0,34 0,86 0,37 0,00 0,43 0,97 0,45 AS 3 0,10 0,55 0,97 0,55 0,10 0,49 0,86 0,49 0,39 0,74 1,00 0,72 0,25 0,67 0,97 0,65 AS 4 0,25 0,52 0,86 0,53 0,10 0,58 0,97 0,57 0,39 0,71 1,00 0,70 0,39 0,74 1,00 0,73 AS 5 0,10 0,64 0,97 0,60 0,00 0,49 0,97 0,49 0,53 0,93 1,00 0,87 0,25 0,59 0,86 0,58 AS 1 0,39 0,88 1,00 0,82 0,10 0,48 0,86 0,48 0,53 0,79 0,97 0,78 0,10 0,57 1,00 0,56 AS 2 0,39 0,77 1,00 0,75 0,10 0,59 0,97 0,57 0,53 0,80 1,00 0,79 0,25 0,59 0,97 0,59 AS 3 0,00 0,33 0,86 0,36 0,00 0,34 0,68 0,34 0,39 0,72 1,00 0,71 0,10 0,56 1,00 0,56 AS 4 0,25 0,49 0,86 0,51 0,00 0,43 0,97 0,45 0,39 0,74 1,00 0,72 0,10 0,50 0,97 0,51 AS 5 0,00 0,41 0,68 0,38 0,00 0,22 0,53 0,23 0,25 0,58 0,97 0,59 0,00 0,42 0,86 0, Hedef Geçeleşme Katsayılaının (HG Aij ve HG Bij ) Hesaplanması (Calculation of Objective Realization Coefficients (RC Aij ve RC Bij)) Statejilein hedeflei geçeleştime pefomanslaı ile hedef önem deecelei bilite değelendiilee statejilein hedef geçeleştime atsayılaı (HG) hesaplanmıştı. AS 1 için yapılan hesaplama işlemlei sıasıyla aşağıda gösteilmetedi. Alfa ya ait hedef tecih değeleinin tümleyen değeleinin hesaplanması ( Ab ) Ab Ab (( 1 0,597) (1 0,910) (1 0,417) (1 0,852)) (0,403 0,090 0,583 0,148) Tecih değeleinin tümleyen değelei ile pefomans değeleinin bileştiilmesi Hedef tecih değelei ile nomalleştiilen pefomans değelei ıyaslanaa tüm hedefle için masimum değele bulunmuştu. AH ( S ij ) : Ab ve PAS ij değeleinin ıyaslanma değei AH ( Sij ) Ab PAS ij ) max( Ab, PAS ij ) AH ( S 11 ) max( 0,403 0,735) 0,735 1 Hedef geçeleştime (HG Aij ) atsayılaının hesaplanması HGAij : Beta j statejisini oynaen, Alfa nın i statejisinin tüm hedeflei bilite geçeleştime deecesi (i=1,2,3,4,5; j=1,2,3,4) HG atsayılaı bileştiilen değele aasından minimum değele alınaa bulunmuştu. HG A HG min(( AH 1( S11) ( AH 2 ( S11) ( AH 3( S11) ( AH 4 ( 11)) min(0,735 0,461 0,809 0,819) 0, S A11 Tablo 10 da hedef tecih değeleinin tümleyenlei ile statejilein pefomans deeceleinin bilite değelendiilmesi sonucu bulunan masimum değele ve Alfa ya ait statejilein HG atsayılaı (HG Aij ) gösteilmetedi. Tablo 10. BS 1 Duumunda HG Ai1 Değelei (RC Ai1 s Values in case of BS 1) AH Masimum değele Minimum AS AH 1 AH 2 AH 3 AH 4 Değele AS 11 0,735 0,461 0,809 0,819 HG A11 0,461 AS 21 0,713 0,427 0,678 0,746 HG A21 0,427 AS 31 0,403 0,303 0,583 0,363 HG A31 0,303 AS 41 0,410 0,514 0,583 0,514 HG A41 0,410 AS 51 0,403 0,182 0,604 0,384 HG A51 0, Gazi Üniv. Müh. Mim. Fa. De. Cilt 28, No 3, 2013

9 Ço Amaçlı Kaa Süecinin İi Kişili Sabit Toplamlı Olmayan Oyunlada Uygulaması H.S.Apla ve a. Tablo 11 ve 12 de Alfa ve Beta ya ait HG atsayılaı gösteilmetedi. Tablo 11. Beta nın Tüm Statejilei için Alfa nın HG atsayılaı (RC coefficients of Alpha Respect to All Beta Stategies) BS HG A BS 1 BS 2 BS 3 BS 4 HG A1 0,461 0,403 0,583 0,562 HG A2 0,427 0,470 0,583 0,423 HG A3 0,303 0,303 0,606 0,500 HG A4 0,410 0,367 0,704 0,461 HG A5 0,182 0,165 0,510 0,427 Tablo 12. Alfa nın Tüm Statejilei için Beta nın HG atsayılaı (The RC Coefficients of Beta Respect to All Alpha Stategies) AS HG B AS 1 AS 2 AS 3 AS 4 AS 5 HG B1 0,594 0,562 0,616 0,500 0,442 HG B2 0,549 0,570 0,656 0,563 0,386 HG B3 0,370 0,225 0,437 0,389 0,592 HG B4 0,538 0,623 0,656 0,500 0, Kaa Safhası (AT 4) (The Decision Phase (MS 4)) Bu safhada, tüm stateji ombinasyonlaı için yapılan hesaplamala sonucu oyunun azanç matisi oluştuulaa oyunculaın optimal statejilei bulunmuştu. Kaa azanç matisinin oluştuulması Statejilein hedef geçeleştime pefomanslaını gösteen ve oyuncula için hedefleinin önem deecelei diate alınaa hesaplanan HG atsayılaı ii işili sabit toplamlı olmayan bi oyun azanç matisi olaa tablo 13 de veilmişti. Optimal statejilein bulunması Bu aşamada optimal statejilein bulunması için oyunun denge notası aaştıılmış ve tablo13 de göüleceği gibi ii altı çizili sayının esiştiği hüce (i=1 ve j=1) oyunun denge notası olaa tespit edilmişti. Hedeflei diate alındığında Alfa ve Beta için optimal haeet tazlaı 1 nci statejileini (AS 1 ve BS 1 ) uygulamalaı olacatı. Kaaın analizi Kaaın analizi, sonuçlaın değelendiilmesine yöneli duyalılı analizini apsayan bi süeçti. Oyun azanç matisi statejilein hedeflei geçeleştime pefomanslaını göstemetedi. Öne duuma ait optimal sonuçlaa baıldığında, denge statejileinin atsayılaın değe olaa en iyi atsayıla olmadığı göülmüştü. Öneğin, Betanın BS 3 ü seçmesi duumunda Alfanın AS 4 ünün HG atsayısı 0,704 olaa hesaplanmıştı. Bu, Alfa oyuncusu için denge notasından uzalaşmanın nasıl bi sonuç veeceği ve değişen duumlaa göe hangi statejileini seçilebileceği haında analiz imânı sağlamatadı. 4.5 Kaaın Açılanması ve Uygulanması (AT 5) (The Declaation of Decision Application Phase (MS 5)) Bu nota aa notasıdı. Öncei aşama ve adımlada yapılan hesaplamala sonucu öne duuma göe AS 1 ve BS 1 duumlaında oyunun dengede olacağını ve optimal statejilein buada oluşacağı belilenmişti. 5. SONUÇ (CONCLUSION) Ço amaçlı aa veme (ÇAKV) süeci, altenatiflein hedefle açısından tatmin deecesini değelendimeye yöneli bi çözüm yalaşımıdı. Çalışmanın amacı, KVS ni ii işili sabit toplamlı olmayan bi oyun modeli ve bulanı mantı yalaşımı ile ÇAKV metodolojisi içeisinde bileştimeti. Öneilen metodolojinin he aşaması oyun teoisi apsamında oyunculaın aşılılı statejilei diate alınaa uygulanmatadı. Hedef önem deecelei ve oyunculaın statejileinin hedeflei başama pefomanslaı bulanı dilsel değişenle ve bulanı matematisel işlemle ile hesaplanmatadı. Tablo 13. Öne Uygulamanın Oyun Kazanç Matisi (The Payoff Matix of Sample Case) PLAYER-2 (Beta) PLAYER-1 (Alpha) BS 1 BS 2 BS 3 BS 4 AS 1 0,461 0,594 0,403 0,549 0,583 0,370 0,562 0,538 AS 2 0,427 0,562 0,470 0,570 0,583 0,225 0,423 0,623 AS 3 0,303 0,616 0,303 0,656 0,606 0,437 0,500 0,656 AS 4 0,410 0,500 0,367 0,563 0,704 0,389 0,461 0,500 AS 5 0,182 0,442 0,165 0,386 0,510 0,592 0,427 0,383 Gazi Üniv. Müh. Mim. Fa. De. Cilt 28, No 3,

10 H.S.Apla ve a. Ço Amaçlı Kaa Süecinin İi Kişili Sabit Toplamlı Olmayan Oyunlada Uygulaması Öneilen metodoloji, eabet içeen otamlada ye alan tüm oganizasyonla için geçeli bi yalaşımdı. Öne uygulamanın falı üleleden uluslaaası alanda tecübesi bulunan pesonel ile yapılmış olmasının çalışmanın etinliğini atıdığı değelendiilmetedi. Bu apsamda çalışmada ullanılan metotla, uygulama şeillei ve uygulamala ile öngöülen atıla şöyle özetlenebili; Öneilen KVS ii işili sabit toplamlı olmayan bi oyun olaa modellenmiş ve oyunculaın statejileinin hedeflei geçeleştime pefomans değelei hedeflein önem deecelei diate alınaa hesaplanmıştı. Bulanı dilsel değişenle ve değelei, KVG un değelendime süecinde endi sübjetif ölçütlei ullanması geetiği vasayımı ile KVG taafından belilenmişti. Chen ve Hsieh in ullandığı DOBSM, hedeflein önem deecelei ve HG atsayılaının hesaplanmasında bulanı değelein duulaştıması için ullanılmıştı. Yage in ÇAKV ye yöneli metot ve uygulamalaından HG atsayılaının hesaplanmasında faydalanılmıştı. Metodun oijinal uygulamasından falı olaa ÇAKV poblemi te taaflı KVS yeine oyun teoisi apsamında modellenmişti. Çalışmada, hiyeaşi yapıda bibiini izleyen aşamaladan oluşan ve ii işili KVS nin ele alındığı melez bi ÇAKV metodolojisi sunulmatadı. Koalisyon ihtimali olsa da ço sayıda atöün ol alacağı eabet otamlaı günümüzün açınılmaz geçeğidi. Bu nedenle, gelecete yapılaca çalışmalada öneilen metodolojinin n-işili oyunla için geliştiilmesi aa süecinin tüm atölele değelendiilmesini sağlayacatı. Ayıca, ÇAKV metodolojisinin sabit (sıfı) toplamlı oyunla olaa modellenmesi, belisizliğin tanımlanmasında bulanı mantı yeine veya ilave olaa diğe metotlala (gi ilişi analizi gibi) destelenmesi ve falı setölee uygulanmasının liteatüe önemli atıla sağlayabileceği değelendiilmetedi. KAYNAKLAR (REFERENCES) 1. Geald, A.F. ve Tacy, M., Developing a Decision-maing Model fo Secuity Secto Development in Uncetain Situations, Jounal of Secuity Secto Management, Cilt 6, No 2, 21, Kasa, E. E., Fuzzy multiple objective decision maing appoach to pioitize design equiements in quality function deployment, Intenational Jounal of Poduction Reseach, Cilt 42, No 18, , Hung, K.C., Julian, P., Chien, T. and Jin, W.T., A decision suppot system fo engineeing design based on an enhanced fuzzy MCDM appoach, Expet Systems with Applications, Cilt 37, No 1, , Yeh, C-H., Deng, H. ve Chang Y-H., Fuzzy multi-citeia analysis fo pefomance evaluation of bus companies, Euopean Jounal of Opeational Reseach, Cilt 126, No 3, , Çunaş, M. ve Ümez A., Design Optimization of Submesible Induction Motos by Multiobjective Fuzzy Genetic Algoithm, Gazi Ünivesitesi Mühendisli ve Mimalı Faültesi Degisi, Cilt 23, No 3, , Kaba, M., Bumaoğlu, S. ve Kazançoğlu, Y., A fuzzy hybid MCDM appoach fo pofessional selection, Expet Systems with Applications, Vol 39, , Apla, H.S. ve Tübey O., Fuzzy logic based game theoy applications in multi-citeia decision maing pocess, Jounal of Intelligent and Fuzzy Systems, DOI /IFS , İç Y.T. ve Yıldıım S., Ço iteli aa veme yöntemleiyle bilite Taguchi yöntemini ullanaa bi üünün tasaımının geliştiilmesi, Gazi Ünivesitesi Mühendisli ve Mimalı Faültesi Degisi, Cilt 27, No 2, , Peldschus, F. ve Zavadsas, E., Fuzzy Matix Games Multi-Citeia Model fo Decision Maing in Engineeing, Infomatica, Cilt 16, No 1, , Chen, Y-W ve Labani, M., Two-Peson Zeo-Sum Game Appoach fo Fuzzy Multiple Attibute Decision Maing Poblems, Fuzzy Sets and Systems, No 157, 34 51, Labani, M., Non coopeative fuzzy games in nomal fom: A suvey, Fuzzy Sets and Systems, 1-10, Bhattachaya, S., Smaandache, F. ve Khoshnevisan M., The Isael-Palestine Question-A Case fo Application of Neutosophic Game Theoy, School of Accounting, Economics and Finance Deain Univesity, 1-10, Nauawa, Y. ve Toa, V., Fuzzy measues and integals in evaluation of stategies, Infomation Sciences, Cilt 177, No 21, , Liu, S. T., ve Kao, C., Matix games with inteval data, Computes and Industial Engineeing, Cilt 56, No 4, , Raquel, S., Feenc, S., Emey C. ve Abaham R., Application of game theoy fo a goundwate conflict in Mexico, Jounal of Envionmental Management, Cilt 84, No 4, , Tübey, O., Ço amaçlı maina sıalama poblemi için bi bulanı güçlü metot, DEU Müh. Fa. Fen ve Müh. Degisi, Cilt 5, No 3, 1, Chou, T.-Y., Hsu, C.L. ve Chen M.C. A fuzzy multi-citeia decision model fo intenational touist hotels location selection, Intenational Jounal of Hospitality Management, Cilt 27, No 2, , Gazi Üniv. Müh. Mim. Fa. De. Cilt 28, No 3, 2013

11 Ço Amaçlı Kaa Süecinin İi Kişili Sabit Toplamlı Olmayan Oyunlada Uygulaması H.S.Apla ve a. 18. Chen, S.H. ve Hsieh, C.H., Repesentation, aning, distance, and similaity of L-R type fuzzy numbe and application, Austalian Jounal of Intelligent Pocessing System, Cilt 6, No 4, , Bellmann, R.E. ve Zadeh, L.A., Decision maing in a fuzzy envionment, Management Sciences, Cilt 17, No 4, , Zimmemann, H.J., Fuzzy Set Theoy and Its Applications, 4 th ed., Kluwe Academic Publishes, Boston, Dodecht, London, , Ross, T., Fuzzy Logic with Engineeing Applications, 2 nd Ed., John Willey & Sons Ltd., West Sussex, England, 7,13,35,91,92,99-107, , Yage, R.R., Multiple Objective Decision- Maing Using Fuzzy Sets, Intenational Jounal of Man-Machine Studies, Cilt 9, No 4, , Alipantis, C.D. ve Chaabati S.K., Games and Decision Maing, Oxfod Univesity Pes, New Yo, 44-47, Kual, H., Kaa Veme Süecinde Oyun Teoisi ve Setöel Uygulamala, Yüse Lisans Tezi, Douz Eylül Üni., Sosyal Bilimle Enstitüsü, 87-90, Lee C. S., Multi-objective game-theoy models fo conflict analysis in esevoi wateshed management, Chemosphee, Cilt 87, No 6, , Odeanti, F., O. ve Wilde P.D., Dynamics of business games with management of fuzzy ules fo decision maing, Intenational Jounal of Poduction Economics, Cilt 128, No 1, , Gazi Üniv. Müh. Mim. Fa. De. Cilt 28, No 3,

12

YER HAREKETİNDEKİ DEĞİŞİMİN GERÇEK YER HAREKETİNE BAĞLI OLARAK BELİRLENDİĞİ KABLOLU KÖPRÜLERİN RASGELE TİTREŞİM ANALİZİ K. SOYLUK 1 A.A.

YER HAREKETİNDEKİ DEĞİŞİMİN GERÇEK YER HAREKETİNE BAĞLI OLARAK BELİRLENDİĞİ KABLOLU KÖPRÜLERİN RASGELE TİTREŞİM ANALİZİ K. SOYLUK 1 A.A. YER HAREKETİNDEKİ DEĞİŞİMİN GERÇEK YER HAREKETİNE BAĞLI OLARAK BELİRLENDİĞİ KABLOLU KÖPRÜLERİN RASGELE TİTREŞİM ANALİZİ K. SOYLUK A.A. DUMANOĞLU Yd. Doç. D. Pof. D. Gai Ünivesitesi, Mühendisli-Mimalı Faültesi,

Detaylı

Kimyasal Reaksiyon Mühendisliği. Hız Kanunları

Kimyasal Reaksiyon Mühendisliği. Hız Kanunları Kimyasal Reasiyon Mühendisliği Hız Kanunlaı 1 Tanımla Homojen Reasiyon Te fazlıdı. Heteojen Reasiyon Ço fazlıdı, easiyon genel olaa fazla aasındai aaesitlede meydana geli. Tesinmez (Te yönlü) Reasiyon

Detaylı

BASAMAK TİPİ DEVRE YAPISI İLE ALÇAK GEÇİREN FİLTRE TASARIMI

BASAMAK TİPİ DEVRE YAPISI İLE ALÇAK GEÇİREN FİLTRE TASARIMI BASAMAK TİPİ DEVRE YAPISI İE AÇAK GEÇİREN FİTRE TASARIMI Adnan SAVUN 1 Tugut AAR Aif DOMA 3 1,,3 KOÜ Mühendislik Fakültesi, Elektonik ve abeleşme Müh. Bölümü 41100 Kocaeli 1 e-posta: adnansavun@hotmail.com

Detaylı

OPTİMUM RADAR PARAMETRELERİNİN SÜREKLİ GENETİK ALGORİTMA YARDIMIYLA KARIŞTIRMA ORTAMINDA RADAR MENZİLİNİN MAKSİMİZE EDİLMESİ İÇİN BELİRLENMESİ

OPTİMUM RADAR PARAMETRELERİNİN SÜREKLİ GENETİK ALGORİTMA YARDIMIYLA KARIŞTIRMA ORTAMINDA RADAR MENZİLİNİN MAKSİMİZE EDİLMESİ İÇİN BELİRLENMESİ Optimum ada Paameteleinin Süekli Genetik Algoitma Yadımıyla Kaıştıma Otamında ada Menzilinin Maksimize Edilmesi İçin Belilenmesi HAVACILIK VE UZAY TEKNOLOJİLEİ DEGİSİ TEMMUZ 2004 CİLT 1 SAYI 4 (41-46)

Detaylı

KARIŞIK MODELLİ U-TİPİ MONTAJ HATLARINDA HAT DENGELEME VE MODEL SIRALAMA PROBLEMLERİ İÇİN YENİ BİR SEZGİSEL YAKLAŞIM

KARIŞIK MODELLİ U-TİPİ MONTAJ HATLARINDA HAT DENGELEME VE MODEL SIRALAMA PROBLEMLERİ İÇİN YENİ BİR SEZGİSEL YAKLAŞIM Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. De. J. Fac. Eng. Ach. Gazi Univ. Cilt 22, No 2, 277-286, 2007 Vol 22, No 2, 277-286, 2007 KARIŞIK MODELLİ U-TİPİ MONTAJ HATLARINDA HAT DENGELEME VE MODEL SIRALAMA PROBLEMLERİ

Detaylı

KARAR VERME SÜRECİNDE BULANIK MANTIK BAZLI OYUN TEORİSİ UYGULAMALARI. Hakan Soner APLAK DOKTORA TEZİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ

KARAR VERME SÜRECİNDE BULANIK MANTIK BAZLI OYUN TEORİSİ UYGULAMALARI. Hakan Soner APLAK DOKTORA TEZİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ KARAR VERME SÜRECİNDE BULANIK MANTIK BAZLI OYUN TEORİSİ UYGULAMALARI Hakan Soner APLAK DOKTORA TEZİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HAZİRAN 2010 ANKARA Hakan Soner APLAK

Detaylı

EMEKLILIK SİSTEMLERİ SINAV SORULARI WEB-ARALIK 2015. Bireysel emeklilik sistemine ilişkin olarak aşağıdakilerden hangisi(leri) yanlıştır?

EMEKLILIK SİSTEMLERİ SINAV SORULARI WEB-ARALIK 2015. Bireysel emeklilik sistemine ilişkin olarak aşağıdakilerden hangisi(leri) yanlıştır? EMEKLILIK SİSTEMLERİ SINAV SORULARI WEB-ARALIK 2015 Sou-1 Bieysel emeklilik sistemine ilişkin olaak aşağıdakileden hangisi(lei) yanlıştı? I. Bieysel emeklilik sistemindeki biikimle Sosyal Güvenlik Sistemine

Detaylı

İKİ BOYUTLU DİREKT DİNAMİK PROBLEMİN ANALİTİK ÇÖZÜM YAKLAŞIMLARI

İKİ BOYUTLU DİREKT DİNAMİK PROBLEMİN ANALİTİK ÇÖZÜM YAKLAŞIMLARI Uludağ Ünivesitesi Mühendislik-Mimalık akültesi Degisi, Cilt 17, Sayı, 1 ARAŞTIRMA İKİ BOYUTLU DİREKT DİNAMİK PROBLEMİN ANALİTİK ÇÖZÜM YAKLAŞIMLARI Gökhan SEVİLGEN Özet: Bu çalışmada, m kütleli paçacığın

Detaylı

Otomatik Depolama Sistemlerinde Kullanılan Mekik Kaldırma Mekanizmasının Analizi

Otomatik Depolama Sistemlerinde Kullanılan Mekik Kaldırma Mekanizmasının Analizi Uluslaaası Katılımlı 17. Makina Teoisi Sempozyumu, İzmi, 14-17 Hazian 21 Otomatik Depolama Sistemleinde Kullanılan Mekik Kaldıma Mekanizmasının Analizi S.Telli Çetin * A.E.Öcal O.Kopmaz Uludağ Ünivesitesi

Detaylı

SAYISAL ANALİZ. Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ. Sayısal Analiz. Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ

SAYISAL ANALİZ. Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ. Sayısal Analiz. Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ SAYSAL ANALİZ Doç.D. Cüneyt BAYLMŞ Doç.D. Cüneyt BAYLMŞ SAYSAL ANALİZ LİNEE DENKLEM SİSTEMİ ÇÖZÜMLEİ (Klasik Yöntemle) Doç.D. Cüneyt BAYLMŞ İÇEİK Doğusal Denklem Takımlaının Çözümü Came Yöntemi Matisin

Detaylı

FONKSİYONEL DERECELENDİRİLMİŞ DÖNEN SİLİNDİRLERDE ELASTİK GERİLME ANALİZİ

FONKSİYONEL DERECELENDİRİLMİŞ DÖNEN SİLİNDİRLERDE ELASTİK GERİLME ANALİZİ XVIII. ULUSAL MEKANİK KONGRESİ 6-30 Ağustos 013, Celal Baya Ünivesitesi, Manisa FONKSİYONEL DERECELENDİRİLMİŞ DÖNEN SİLİNDİRLERDE ELASTİK GERİLME ANALİZİ Ali Kuşun *, Eme Kaa *, Halil Aykul *, Muzaffe

Detaylı

Örnek 1. Çözüm: Örnek 2. Çözüm: 60 30000 300 60 = = = 540

Örnek 1. Çözüm: Örnek 2. Çözüm: 60 30000 300 60 = = = 540 Önek 1 1.8 kn yük altında 175 dev/dak dönen bi mil yatağında çalışacak bilyeli ulman için, 5 saat ömü ve %9 güvenililik istemekteyiz. Öneğin SKF kataloğundan seçmemiz geeken inamik yük sayısı (C 1 ) nedi?

Detaylı

En Küçük Kareler Ve Toplam En Küçük Kareler Yöntemleri İle Deformasyon Analizi

En Küçük Kareler Ve Toplam En Küçük Kareler Yöntemleri İle Deformasyon Analizi En Küçük Kaele Ve oplam En Küçük Kaele Yöntemlei İle Defomasyon nalizi Mustafa CR,evfik YN, Ohan KYILMZ Özet u çalışmada, oplam En Küçük Kaele (EKK) yönteminin defomasyon analizinde uygulanması, elde edilen

Detaylı

MATLAB GUI TABANLI ELEKTROMIKNATIS DEVRE TASARIMI VE ANALİZİ

MATLAB GUI TABANLI ELEKTROMIKNATIS DEVRE TASARIMI VE ANALİZİ PAMUKKALE ÜNİ VERSİ TESİ MÜHENDİ SLİ K FAKÜLTESİ PAMUKKALE UNIVERSITY ENGINEERING COLLEGE MÜHENDİ SLİ K B İ L İ MLERİ DERGİ S İ JOURNAL OF ENGINEERING SCIENCES YIL CİLT SAYI SAYFA : 005 : 11 : 1 : 13-19

Detaylı

Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi

Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi Afyon Kocatee Ünivesitesi Fen ve Mühendislik Bilimlei Degisi Afyon Kocatee Univesity Jounal of Science and Engineeing AKÜ FEMÜBİD 7 (207) 0330 (899-905) AKU J. Sci. Eng. 7 (207) 0330 (899-905) DOI: 0.5578/fmbd.66209

Detaylı

Mete Onur KAMAN 1, Fatih CETİŞLİ 2

Mete Onur KAMAN 1, Fatih CETİŞLİ 2 Fıat Ünivesitesi-Elazığ FONKSİYONEL DERECELENDİRİLMİŞ MALZEME İLE KAPLI SİLİNDİRDE ÇATLAK PROBLEMİ Mete Onu KAMAN, Fatih CETİŞLİ Maina Mühendisliği Bölümü Fıat Ünivesitesi maman@fiat.edu.t İnşaat Mühendisliği

Detaylı

POZiSYON KONTROLÜNE YÖNELİK DC MOTOR UYGULAMASI

POZiSYON KONTROLÜNE YÖNELİK DC MOTOR UYGULAMASI .. SAU Fen Bilimlei Enstitüsü Degisi 6.Cilt, 1.Saı (Mat 2002) Pozison Kontolüne Yönelik DC Moto Ugulaması A.İ.Doğman, A.F.Boz POZiSYON KONTROLÜNE YÖNELİK DC MOTOR UYGULAMASI 'oj Ali lhsan DOGMAN, Ali Fuat

Detaylı

İLLERİN GELİŞMİŞLİK DÜZEYİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN PATH ANALİZİ VE KÜMELEME ANALİZİ İLE İNCELENMESİ

İLLERİN GELİŞMİŞLİK DÜZEYİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN PATH ANALİZİ VE KÜMELEME ANALİZİ İLE İNCELENMESİ İLLERİN GELİŞMİŞLİK DÜZEYİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN ATH ANALİZİ VE KÜMELEME ANALİZİ İLE İNCELENMESİ Zeliha Kagısız Osmangazi Ünivesitesi, İtisadi ve İdai Bilimle Faültesi, İşletme Bölümü, Saısal Yöntemle

Detaylı

JEOTERMAL REZERVUARLARIN MODELLENMESİ VE PERFORMANS TAHMİNLERİNDEKİ BELİRSİZLİĞİN DEĞERLENDİRİLMESİ

JEOTERMAL REZERVUARLARIN MODELLENMESİ VE PERFORMANS TAHMİNLERİNDEKİ BELİRSİZLİĞİN DEĞERLENDİRİLMESİ _ 209 JEOTERMAL REZERVUARLARIN MODELLENMESİ VE PERFORMANS TAHMİNLERİNDEKİ BELİRSİZLİĞİN DEĞERLENDİRİLMESİ Mustafa ONUR Hülya SARAK Abduahman SATMAN ÖZET Jeotemal ezevualaın üetim potansiyeli ve südüülebililiğinin

Detaylı

SENKRON RELÜKTANS MAKİNASININ ANALİZİ

SENKRON RELÜKTANS MAKİNASININ ANALİZİ SENKRON REÜKTANS MAKİNASNN ANAİZİ Esoy BEŞER 1 H.Taık DURU 2 Sai ÇAMUR 3 Biol ARİFOĞU 4 Esa KANDEMİR 5 Elektik Mühendisliği Bölümü Mühendislik Fakültesi Koeli Ünivesitesi, Vezioğlu Kampusü, 411, Koeli

Detaylı

SAE 10, 20, 30 ve 40 d = 200 mm l = 100 mm W = 32 kn N = 900 d/dk c = mm T = 70 C = 2. SAE 10 için

SAE 10, 20, 30 ve 40 d = 200 mm l = 100 mm W = 32 kn N = 900 d/dk c = mm T = 70 C = 2. SAE 10 için ÖRNEK mm çapında, mm uzunluğundaki bi kaymalı yatakta, muylu 9 d/dk hızla dönmekte ve kn bi adyal yükle zolanmaktadı. Radyal boşluğu. mm alaak SAE,, ve yağlaı için güç kayıplaını hesaplayınız. Çalışma

Detaylı

FONKSİYONEL DERECELENDİRİLMİŞ SİLİNDİRLERDE TERMAL ELASTİK GERİLME ANALİZİ

FONKSİYONEL DERECELENDİRİLMİŞ SİLİNDİRLERDE TERMAL ELASTİK GERİLME ANALİZİ XVIII. ULUSAL MEKANİK KONGRESİ 6-30 Ağustos 013, Celal Baya Ünivesitesi, Manisa FONKSİYONEL DERECELENDİRİLMİŞ SİLİNDİRLERDE TERMAL ELASTİK GERİLME ANALİZİ Ali Kuşun *, Eme Kaa *, Halil Aykul *, Muzaffe

Detaylı

DEĞİŞKEN KALINLIKLI DÖNEL SİMETRİK DAİRESEL PLAKLARIN DOĞRUSAL OLMAYAN ANALİZİ

DEĞİŞKEN KALINLIKLI DÖNEL SİMETRİK DAİRESEL PLAKLARIN DOĞRUSAL OLMAYAN ANALİZİ XIX. ULUSAL MEKANİK KONGRESİ 24-28 Ağustos 215, Kaadeniz Teknik Ünivesitesi, Tabzon DEĞİŞKEN KALINLIKLI DÖNEL SİMETRİK DAİRESEL PLAKLARIN DOĞRUSAL OLMAYAN ANALİZİ Muat Altekin 1, Ali Mecan 2 1,2 İnşaat

Detaylı

Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt 9, Sayı 19, 2013 Int. Journal of Management Economics and Business, Vol. 9, No.

Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt 9, Sayı 19, 2013 Int. Journal of Management Economics and Business, Vol. 9, No. Uluslaaası Yönetim İktisat ve İşletme Degisi, Cilt 9, Sayı 19, 2013 Int. Jounal of Management Economics and Business, Vol. 9, No. 19, 2013 ELECTRE YÖNTEMİYLE TEKSTİL SEKTÖRÜNDE OPTİMAL KURULUŞ YERİ SEÇİMİ:

Detaylı

ICBC TURKEY YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. ICBC TURKEY PORTFÖY HİSSE SENEDİ FONU

ICBC TURKEY YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. ICBC TURKEY PORTFÖY HİSSE SENEDİ FONU 1 OCAK 31 ARALIK 216 HESAP DÖNEMİNE AİT VE YATIRIM PERFORMANSI KONUSUNDA KAMUYA AÇIKLANAN BİLGİLERE İLİŞKİN RAPOR ICBC TURKEY YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. ICBC TURKEY PORTFÖY HİSSE SENEDİ FONU kamuya açıklanan

Detaylı

I. ULUSAL NANOTEKNOLOJ KONGRES 17-18 HAZ RAN 2011

I. ULUSAL NANOTEKNOLOJ KONGRES 17-18 HAZ RAN 2011 I. LSAL NANOTEKNOLOJ KONGRES 17-18 HAZRAN 011 Te Katmanl Bi Gafen Tabaasnn Klma Davannn ncelenmesi Cengiz Bayasolu 1, Ata Muan 1, stanbul Teni Ünivesitesi, Maina Faültesi, 34437, stanbul; 1 bayasoglu@itu.edu.t

Detaylı

YX = b X +b X +b X X. YX = b X +b X X +b X. katsayıları elde edilir. İlk olarak denklem1 ve denklem2 yi ele alalım ve b

YX = b X +b X +b X X. YX = b X +b X X +b X. katsayıları elde edilir. İlk olarak denklem1 ve denklem2 yi ele alalım ve b Kadelen Bisküvi şiketinin on şehideki eklam statejisi Radyo-TV ve Gazete eklamı olaak iki şekilde geçekleşmişti. Bu şehiledeki satış, Radyo-TV ve Gazete eklam veilei izleyen tabloda veilmişti. Şehi No

Detaylı

TMMOB ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI ELEKTRİK TESİSLERİNDE TOPRAKLAMA ÖLÇÜMLERİ VE ÖLÇÜM SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

TMMOB ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI ELEKTRİK TESİSLERİNDE TOPRAKLAMA ÖLÇÜMLERİ VE ÖLÇÜM SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ TMMOB ELEKTİK MÜHENDİSLEİ ODASI ELEKTİK TESİSLEİNDE TOPAKLAMA ÖLÇÜMLEİ VE ÖLÇÜM SONUÇLAININ DEĞELENDİİLMESİ Not : Bu çalışma Elk.Y.Müh. Tane İİZ ve Elk.Elo.Müh. Ali Fuat AYDIN taafından Elektik Mühendislei

Detaylı

Yakın Yer Uydularının Duyarlı Yörüngelerinin Belirlenmesi

Yakın Yer Uydularının Duyarlı Yörüngelerinin Belirlenmesi TMMOB Haita ve Kadasto Mühendislei Odası, 5. Tükiye Haita Bilimsel ve Teknik Kuultayı, 25 28 Mat 25, Ankaa. Yakın Ye Uydulaının Duyalı Yöüngeleinin Belilenmesi Sekan Doğanalp *, Aydın Üstün 2 Necmettin

Detaylı

Kabul Edilmiş Makale/Accepted Manuscript

Kabul Edilmiş Makale/Accepted Manuscript Kabul Edilmiş Makale/Accepted Manuscipt Başlık: Kendi ağılığının daiesel delik içeen eğilme altındaki öngeilmeli şeit-plağın dinamik analizine etkisi Title: Influence of own weight on dynamic analysis

Detaylı

ADAPTATION OF COGNITIVE EMOTION REGULATION QUESTIONNAIRE TO TURKISH: VALIDITY AND RELIABILITY STUDIES

ADAPTATION OF COGNITIVE EMOTION REGULATION QUESTIONNAIRE TO TURKISH: VALIDITY AND RELIABILITY STUDIES M.Ü. Atatük Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimlei Degisi Yıl: 2010, Sayı: 31, Sayfa: 123-143 BİLİŞSEL DUYGU DÜZENLEME ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMALARI ÖZET Oya ONAT * Mustafa

Detaylı

5 ÖABT / MTL ORTAÖĞRETİM MATEMATİK ÖĞRETMENLİĞİ TG. 678 ( sin + cos )( sin- cos )( sin+ cos ) lim sin- cos " = lim ( sin+ cos ) = bulunu. ". # # I = sin d = sin sin d sin = u sin d = dv du = sin : cos

Detaylı

Cilt 25, No 2, 363-369, 2010 Vol 25, No 2, 363-369, 2010

Cilt 25, No 2, 363-369, 2010 Vol 25, No 2, 363-369, 2010 Gazi Üniv. Müh. Mim. Fa. De. J. Fac. Eng. Ach. Gazi Univ. Cilt 5, No, 363-369, Vol 5, No, 363-369, ELEKROMANYEİK ASARIM PROGRAMI KULLANILARAK ELEKRİK MAKİNELERİNİN ASARIMINDA BOYU OPİMİZASYONU İÇİN GELİŞİRİLMİŞ

Detaylı

Batman Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu 2014 Yılı. Özel Yetenek Sınavı Sonuçlarının Değerlendirilmesi

Batman Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu 2014 Yılı. Özel Yetenek Sınavı Sonuçlarının Değerlendirilmesi Batman Ünivesitesi Beden Eğitimi ve Spo Yüksekokulu 2014 Yılı Özet: Özel Yetenek Sınavı Sonuçlaının Değelendiilmesi Mehmet Emin YILDIZ 1* Buak GÜRER 2 Ubeyde GÜLNAR 1 1 Batman Ünivesitesi Beden Eğitimi

Detaylı

FİZ101 FİZİK-I. Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümü B Grubu 3. Bölüm (Doğrusal Hareket) Özet

FİZ101 FİZİK-I. Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümü B Grubu 3. Bölüm (Doğrusal Hareket) Özet FİZ11 FİZİK-I Ankaa Üniesitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümü B Gubu 3. Bölüm (Doğusal Haeket) Özet.1.14 Aysuhan Ozansoy Haeket Nedi? Mekanik; kuetlei e onlaın cisimle üzeine etkileini inceleyen fizik dalıdı

Detaylı

ARAÇ YOL YÜKLERİNİN DIŞ DİKİZ AYNAYA ETKİLERİ VE DIŞ DİKİZ AYNA TİTREŞİM PARAMETRELERİNİN İNCELENMESİ

ARAÇ YOL YÜKLERİNİN DIŞ DİKİZ AYNAYA ETKİLERİ VE DIŞ DİKİZ AYNA TİTREŞİM PARAMETRELERİNİN İNCELENMESİ OTEKON 4 7 Otomotiv Teknolojilei Kongesi 6 7 Mayıs 04, BURSA ARAÇ YOL YÜKLERİNİN DIŞ DİKİZ AYNAYA ETKİLERİ VE DIŞ DİKİZ AYNA TİTREŞİM PARAMETRELERİNİN İNCELENMESİ Basi ÇALIŞKAN *, İan KAMAŞ *, Tane KARSLIOĞLU

Detaylı

SİSTEM SİMULASYONU KUYRUK SİSTEMİ VE BİLEŞENLERİ KUYRUK SİSTEMİ VE BİLEŞENLERİ

SİSTEM SİMULASYONU KUYRUK SİSTEMİ VE BİLEŞENLERİ KUYRUK SİSTEMİ VE BİLEŞENLERİ SİSTEM SİMULASYONU KUYRUK SİSTEMLERİ KUYRUK SİSTEMİ VE BİLEŞENLERİ Bi kuyuk sistemi; hizmet veen bi veya biden fazla sevise sahipti. Sisteme gelen müşteile tüm sevislei dolu bulusa, sevisin önündeki kuyuğa

Detaylı

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ TRİBOLOJİ LABORATUARI DENEY FÖYÜ

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ TRİBOLOJİ LABORATUARI DENEY FÖYÜ SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ TRİBOLOJİ LABORATUARI DENEY FÖYÜ DENEY ADI RADYAL KAYMALI YATAKLARDA SÜRTÜNME KUVVETİNİN ÖLÇÜLMESİ DERSİN ÖĞRETİM ÜYESİ YRD.DOÇ.DR.

Detaylı

PRATİK BİLGİLER SOSYAL GÜVENLİK

PRATİK BİLGİLER SOSYAL GÜVENLİK PRATİK BİLGİLER SOSYAL GÜVENLİK 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNUNA GÖRE UYGULANACAK İDARİ PARA CEZALARI (2018) 2018 Yılında Uygulanacak Miktaı (TL) (Yeniden Değeleme Oanı %14.47) MADDE 4 - İşveenin

Detaylı

SİSTEM MODELLEME VE OTOMATİK KONTROL FİNAL/BÜTÜNLEME SORU ÖRNEKLERİ

SİSTEM MODELLEME VE OTOMATİK KONTROL FİNAL/BÜTÜNLEME SORU ÖRNEKLERİ SİSTEM MODELLEME VE OTOMATİK KONTROL FİNAL/BÜTÜNLEME SORU ÖRNEKLERİ.Gup: Vize sou önekleindeki son gup (Routh-Huwitz testi) soula dahildi. Bunla PID soulaıyla bilikte de soulabili..) Tansfe fonksiyonu

Detaylı

BORU İÇİ AKIŞLARDA TÜRBÜLATÖRLERİN ISI TRANSFERİNE OLAN ETKİSİNİN SAYISAL İNCELENMESİ

BORU İÇİ AKIŞLARDA TÜRBÜLATÖRLERİN ISI TRANSFERİNE OLAN ETKİSİNİN SAYISAL İNCELENMESİ Isı Bilimi ve eniği Degisi, 8,, 5-59, 008 J. o hemal Science and echnology 008 IBD Pinted in uey ISSN 300-365 BORU İÇİ AKIŞLARDA ÜRBÜLAÖRLERİN ISI RANSFERİNE OLAN EKİSİNİN SAYISAL İNCELENMESİ Naiz KAHRAMAN,

Detaylı

Çözüm Kitapçığı Deneme-7

Çözüm Kitapçığı Deneme-7 KAMU PESONEL SEÇME SINAI ÖĞETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ İLKÖĞETİM MATEMATİK ÖĞETMENLİĞİ 7-9 MAT 7 Çözüm Kitapçığı Deneme-7 Bu testlein he hakkı saklıdı. Hangi amaçla olusa olsun, testlein tamamının vea

Detaylı

MALİ UZLAŞTIRMA HESAPLAMALARI

MALİ UZLAŞTIRMA HESAPLAMALARI ELEKTRİK PİYASASI DENGELEME ve UZLAŞTIRMA YÖNETMELİĞİ MALİ UZLAŞTIRMA HESAPLAMALARI 11 Ekim 2011, Ankaa Hüseyin ALTUNTAŞ Piyasa Mali Uzlaştıma Mekezi Gündem Uzlaştıma Uzlaştıma Süeçlei Gün Öncesi Piyasası

Detaylı

EÜFBED - Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi Cilt-Sayı: 3-2 Yıl: 2010 199-206

EÜFBED - Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi Cilt-Sayı: 3-2 Yıl: 2010 199-206 99 EÜFBED - Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi Cilt-Sayı: 3- Yıl: 99-6 İKİNCİ MERTEBEDEN BİR DİFERENSİYEL DENKLEM SINIFI İÇİN BAŞLANGIÇ DEĞER PROBLEMİNİN DİFERENSİYEL DÖNÜŞÜM YÖNTEMİ İLE TAM ÇÖZÜMLERİ THE

Detaylı

3. EŞPOTANSİYEL VE ELEKTRİK ALAN ÇİZGİLERİ AMAÇ. Bir çift elektrot tarafından oluşturulan elektrik alan ve eş potansiyel çizgilerini görmek.

3. EŞPOTANSİYEL VE ELEKTRİK ALAN ÇİZGİLERİ AMAÇ. Bir çift elektrot tarafından oluşturulan elektrik alan ve eş potansiyel çizgilerini görmek. 3. EŞPOTNSİYEL VE ELEKTRİK LN ÇİZGİLERİ MÇ i çift elektot taafından oluştuulan elektik alan ve eş potansiyel çizgileini gömek. RÇLR Güç kaynağı Galvanomete Elektot (iki adet) Pob (iki adet) İletken sıvı

Detaylı

Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi. Gravite Değerlerinin Geri Yayılımlı Yapay Sinir Ağları ile Hesaplanması

Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi. Gravite Değerlerinin Geri Yayılımlı Yapay Sinir Ağları ile Hesaplanması Afyon Kocatepe Ünivesitesi Fen ve Mühendislik Bilimlei Degisi Afyon Kocatepe Univesity Jounal of Science and Engineeing AKÜ FEMÜBİD 6 (06) 035503 (660-664) AKU J. Sci. Eng. 6 (06) 035503 (660-664) DOI:

Detaylı

Öğrenci No: Adı Soyadı: İmza: Soru No Toplam Puan Program Çıktısı PÇ-10 PÇ-10 PÇ-2,10 PÇ-2,10 PÇ-2,10 Alınan Puan

Öğrenci No: Adı Soyadı: İmza: Soru No Toplam Puan Program Çıktısı PÇ-10 PÇ-10 PÇ-2,10 PÇ-2,10 PÇ-2,10 Alınan Puan Öğenci No: dı Soyadı: İmza: Sou No 1 2 3 4 5 Toplam Puan 15 15 20 25 25 100 ogam Çıktısı PÇ-10 PÇ-10 PÇ-2,10 PÇ-2,10 PÇ-2,10 lınan Puan SORU 1. ltenatif işletme büyüklükleinin optimum kapasiteye göe aşıı

Detaylı

GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ/MATEMATİK BÖLÜMÜ/MATEMATİK PR.

GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ/MATEMATİK BÖLÜMÜ/MATEMATİK PR. İRFAN DELİ YARDIMCI DOÇENT E-Posta Adresi irfandeli@kilis.edu.tr Telefon (İş) Telefon (Cep) Faks Adres 3488142662-1731 3488142663 Kilis 7 aralık üniv. Eğitim fak. kilis/merkez Öğrenim Bilgisi Doktora 2010

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ 3-BOYUTLU LORENTZ-MİNKOWSKİ UZAYINDA BOUR TEOREMİ VE KONFORMAL DÖNÜŞÜM ÜZERİNE

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ 3-BOYUTLU LORENTZ-MİNKOWSKİ UZAYINDA BOUR TEOREMİ VE KONFORMAL DÖNÜŞÜM ÜZERİNE ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN İLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEİ -OYUTLU LORENT-MİNKOWSKİ UAYINDA OUR TEOREMİ VE KONFORMAL DÖNÜŞÜM ÜERİNE eha OKURT MATEMATİK ANAİLİM DALI ANKARA He haı salıdı ÖET Yüse Lisans

Detaylı

DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MÜHENDİSLİK BİLİMLERİ DERGİSİ Cilt:13 Sayı:2 sh Mayıs 2012

DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MÜHENDİSLİK BİLİMLERİ DERGİSİ Cilt:13 Sayı:2 sh Mayıs 2012 DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MÜHENDİSLİK BİLİMLERİ DERGİSİ Cilt:13 Sayı:2 sh.23-36 Mayıs 2012 TÜRKİYE DEPREM YÖNETMELİĞİNDEKİ STATİK ESASLI PERFORMANS BELİRLEME YÖNTEMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI (COMPARISON

Detaylı

IX ) SINIRLANMIŞ BÖLGELERDE E-M DALGALAR

IX ) SINIRLANMIŞ BÖLGELERDE E-M DALGALAR 0 IX ) SINIRLANMIŞ BÖLGELERDE E-M DALGALAR A. DALGA ALANLARI. Giiş. Genel. Tecihli Yön B. ALANLARIN SINIR ŞARTLARI C. KOVUKLARDA TE DALGALAR. Didötgen piza. Silindi. Küe D. DALGA KILAVUZLARI 0 A. DALGA

Detaylı

Nokta (Skaler) Çarpım

Nokta (Skaler) Çarpım Nokta (Skale) Çapım Statikte bazen iki doğu aasındaki açının, veya bi kuvvetin bi doğuya paalel ve dik bileşenleinin bulunması geeki. İki boyutlu poblemlede tigonometi ile çözülebili, ancak 3 boyutluda

Detaylı

Ankara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ankara Aysuhan OZANSOY

Ankara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ankara Aysuhan OZANSOY FİZ11 FİZİK Ankaa Üniesitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ankaa Aysuhan OZANSOY Bölüm-III : Doğusal (Bi boyutta) Haeket 1. Ye değiştime e Haeketin Tanımı 1.1. 1 Mekanik Nedi? 1.. Refeans çeçeesi, Konum, Ye

Detaylı

Gauss Kanunu. Gauss kanunu:tanım. Kapalı bir yüzey boyunca toplam elektrik akısı, net elektrik yükünün e 0 a bölümüne eşittir.

Gauss Kanunu. Gauss kanunu:tanım. Kapalı bir yüzey boyunca toplam elektrik akısı, net elektrik yükünün e 0 a bölümüne eşittir. Gauss Kanunu Gauss kanunu:tanım Kapalı bi yüzey boyunca toplam elektik akısı, net elektik yükünün e a bölümüne eşitti. yüzeydeki Gauss kanunu Coulomb kanununa eşdeğedi. Gauss kanunu : Tanım Bi yük dağılımını

Detaylı

Öğrenci No: Ürünler Masa Sandalye Kitaplık İşçilik süresi (saat/adet) Talep miktarı (adet)

Öğrenci No: Ürünler Masa Sandalye Kitaplık İşçilik süresi (saat/adet) Talep miktarı (adet) Oman Endüsti Mühendisliği ölümü TESİS PLNLM asınav 14.11.2016 15:00 Öğenci No: İmza dı Soyadı: SORU 1. ltenatif işletme büyüklükleinin optimum kapasiteye göe aşıı veya eksik olmasının işletme açısından

Detaylı

28/5/2009 TARİHLİ VE 2108/30 SAYILI KURUL KARARI 11 HAZİRAN 2009 TARİHLİ VE 27255 SAYILI RESMİ GAZETEDE YAYIMLANMIŞTIR.

28/5/2009 TARİHLİ VE 2108/30 SAYILI KURUL KARARI 11 HAZİRAN 2009 TARİHLİ VE 27255 SAYILI RESMİ GAZETEDE YAYIMLANMIŞTIR. 28/5/2009 TARİHLİ VE 2108/30 SAYILI KURUL KARARI 11 HAZİRAN 2009 TARİHLİ VE 27255 SAYILI RESMİ GAZETEDE YAYIMLANMIŞTIR. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan: ELEKTRĠK PĠYASASI DENGELEME VE UZLAġTIRMA YÖNETMELĠĞĠ

Detaylı

DUAL KUATERNİYONLAR ÜZERİNDE SİMPLEKTİK GEOMETRİ E. ATA

DUAL KUATERNİYONLAR ÜZERİNDE SİMPLEKTİK GEOMETRİ E. ATA DÜ Fe Blmle Esttüsü Degs Dual Kuateyola 6. Sayı (Em l004) Üzede Smlet Geomet DUAL KUATERNİYONLAR ÜZERİNDE SİMLEKTİK GEOMETRİ E. ATA Özet Bu maalede dual uateyola üzede smlet gu, smlet etö uzayı e smlet

Detaylı

ASTRONOTİK DERS NOTLARI 2014

ASTRONOTİK DERS NOTLARI 2014 YÖRÜNGE MEKANİĞİ Yöüngeden Hız Hesabı Küçük bi cismin yöüngesi üzeinde veilen hehangi bi noktadaki hızı ve bu hızın doğultusu nedi? Uydu ve çekim etkisinde bulunan cisim (Ye, gezegen, vs) ikili bi sistem

Detaylı

5. Ders Işığın Kutuplanması

5. Ders Işığın Kutuplanması 5. Des Işığın Kutuplanması H = H +z Bu bölümü bitidiğinizde, Işığın utuplanma özelliği, Doğusal, daiesel, elipti utuplu ışığın özellilei, Kutuplaıcıla, Jones vetö ve matis gösteimi onulaında bilgi sahibi

Detaylı

Sağlık Kurumlarında Teknik Olmayan Boyut İçin Hizmet Memnuniyetini Ölçebilmek Amacıyla Geliştirilen Ölçek

Sağlık Kurumlarında Teknik Olmayan Boyut İçin Hizmet Memnuniyetini Ölçebilmek Amacıyla Geliştirilen Ölçek Uludağ Ünivesitesi Tıp Fakültesi Degisi 30 (3) 151-157, 004 ORİJİNAL YAZI Sağlık Kuumlaında Teknik Olmayan Boyut İçin Hizmet Memnuniyetini Ölçebilmek Amacıyla Geliştiilen Ölçek İlke ERCAN, Bülent EDİZ,

Detaylı

Sato Test Kuramı Yöntemleriyle Farklı Örneklemlerden Elde Edilen Madde Parametrelerinin Tutarlılığının İncelenmesi

Sato Test Kuramı Yöntemleriyle Farklı Örneklemlerden Elde Edilen Madde Parametrelerinin Tutarlılığının İncelenmesi ISSN: 1309 6575 Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değelendime Degisi 2016; 7(1);170-181 Sato Test Kuamı Yöntemleiyle Faklı Öneklemleden Elde Edilen Madde Paameteleinin Tutalılığının İncelenmesi Examination

Detaylı

Yanal Zemin Hareketi Etkisinde Kalan Kazıkların Davranışının Deneysel Olarak İncelenmesi *

Yanal Zemin Hareketi Etkisinde Kalan Kazıkların Davranışının Deneysel Olarak İncelenmesi * İMO Teknik Degi, 2014 6867-6887, Yazı 423 Yanal Zemin Haeketi Etkisinde Kalan Kazıklaın Davanışının Deneysel Olaak İncelenmesi * Çiğdem ÖZÇELİK ERSOY* Sönmez YILDIRIM** ÖZ Bu çalışmada, şevlein duaylılığını

Detaylı

BULANIK TOPSİS YÖNTEMİYLE TELEFON OPERATÖRLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

BULANIK TOPSİS YÖNTEMİYLE TELEFON OPERATÖRLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ BULANIK TOPSİS YÖNTEMİYLE TELEFON OPERATÖRLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ 1 İpek Nur Erkmen ve 2 Özer Uygun 1 Karabük-Sakarya Ortak Program, Fen Bilimleri Enstitüsü Endüstri Mühendisliği ABD, 2 Sakarya Üniversitesi

Detaylı

Sonlu Elemanlar Yöntemiyle Yumuşak Polietilen Bir Silindirik Borunun Gerilme Analizi

Sonlu Elemanlar Yöntemiyle Yumuşak Polietilen Bir Silindirik Borunun Gerilme Analizi Uludag.Üniv.Zi.Fak.Deg., 25) 19: 23-36 Sonlu Elemanla Yöntemiyle Yumuşak Polietilen Bi Silindiik Bounun Geilme Analizi Muhaem ZEYTİNOĞLU * ÖZET Taım, anayii ve konut ektöünde kullanılan, ıvı ve gaz iletim

Detaylı

VECTOR MECHANICS FOR ENGINEERS: STATICS

VECTOR MECHANICS FOR ENGINEERS: STATICS Seventh Edition VECTOR MECHANICS OR ENGINEERS: STATICS edinand P. Bee E. Russell Johnston, J. Des Notu: Hai ACAR İstanbul Teknik Üniveistesi Tel: 285 31 46 / 116 E-mail: acah@itu.edu.t Web: http://atlas.cc.itu.edu.t/~acah

Detaylı

PARÇACIK SÜRÜ OPTİMİZASYONU İLE BULANIK-NÖRAL KONTROLÖR EĞİTİMİ VE BENZETİM ÖRNEKLERİ

PARÇACIK SÜRÜ OPTİMİZASYONU İLE BULANIK-NÖRAL KONTROLÖR EĞİTİMİ VE BENZETİM ÖRNEKLERİ PARÇACIK SÜRÜ OPTİMİZASYONU İLE BULANIK-NÖRAL KONTROLÖR EĞİTİMİ VE BENZETİM ÖRNEKLERİ Cihan KARAKUZU Elektonik ve Habeleşme Mühendisliği Bölümü Mühendislik Fakültesi Kocaeli Ünivesitesi, 4040, İzmit, Kocaeli

Detaylı

Malzeme Bağıyla Konstrüksiyon

Malzeme Bağıyla Konstrüksiyon Shigley s Mechanical Engineering Design Richard G. Budynas and J. Keith Nisbett Malzeme Bağıyla Konstrüsiyon Hazırlayan Prof. Dr. Mehmet Fırat Maine Mühendisliği Bölümü Saarya Üniversitesi Çözülemeyen

Detaylı

Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi

Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi Tük Taım Gıda Bilim ve Teknoloji Degisi, 4(9): 743-747, 2016 Tük Taım - Gıda Bilim ve Teknoloji Degisi www.agifoodscience.com Tük Bilim ve Teknolojisi Kahveengi Yumutacı Saf Hatlada Bazı Yumuta Kalite

Detaylı

BÖLÜM 6. MANEVRA 6.1. GĐRĐŞ

BÖLÜM 6. MANEVRA 6.1. GĐRĐŞ ÖÜM 6. MANEVRA 6.. GĐRĐŞ üm deniz aaçlaı için temel dizayn geekleinden biisi yeteli manea kabiliyetine sahip olmaktı. Manea kabiliyeti temel olaak geminin istenen bi yönde kontollü şekilde yön değiştiebilmesini

Detaylı

Akarsu kalite modelleri-1. ÇEV 4045 Su Kalitesi Modelleri Doç.Dr. Alper ELÇ

Akarsu kalite modelleri-1. ÇEV 4045 Su Kalitesi Modelleri Doç.Dr. Alper ELÇ Aasu alite modellei-1 ÇEV 4045 Su Kalitesi Modellei Doç.D. Alpe ELÇ Aasula n hidoloji çevimindei yei Nehi ve deele, su dağılımı açısından aıldığında yeyüzündei toplam tatlı su mitaının 6,5 ini apsamatadıla

Detaylı

( ) ( ) ( ) ϕ ( ) ( )

( ) ( ) ( ) ϕ ( ) ( ) TRANFORMATORLAR Genel Elektiksel Özelliklei ve Gücünün Belilenmesi TRGT ODABAŞ Fiziksel Temelle Giiş Tansfomatole geilim ve akımın ölçülmesi veya sinyal ve gücün taşınması gibi özel maksatla için dizayn

Detaylı

Kominikayon da ve de Sinyal Đşlemede kullanılan Temel Matematiksel Fonksiyonlar:

Kominikayon da ve de Sinyal Đşlemede kullanılan Temel Matematiksel Fonksiyonlar: Kominikayon da ve de Sinyal Đşlemede kllanılan Temel Matematiksel Fonksiyonla: Unit Step fonksiyon, Implse fonksiyon: Unit Step Fonksiyon: Tanim: Unit Step fonksiyon aşağıdaki gibi iki şekilde tanımlanabili

Detaylı

ŞİFRELİ MATEMATİK. Trigonometri Youtube Şifreli Matematik. Matematik-Geometri Ders Videoları

ŞİFRELİ MATEMATİK. Trigonometri Youtube Şifreli Matematik. Matematik-Geometri Ders Videoları Yasal Uyaı: Soulaın çözüm videolaına, tamamı video çözümlü süpe KİTAPLARIMA, güncel konu anlatımlaı ve daha fazlasına en güncel haliyle adesinden ulaşabilisiniz. de kanalına bekliyoum. Başaıla dileim...video

Detaylı

İLKÖĞRETİM 8. SINIF ÖĞRENİLERİNİN ANNE-BABA TUTUMLARININ, PSİKOMOTOR BECERİ DÜZEYLERİNE ETKİSİ *

İLKÖĞRETİM 8. SINIF ÖĞRENİLERİNİN ANNE-BABA TUTUMLARININ, PSİKOMOTOR BECERİ DÜZEYLERİNE ETKİSİ * ERBAŞ, M.K., GÜÇLÜ, M., ZORBA, E., İlköğetim 8. Sınıf Öğencileinin Anne-Baba Tutumlaının, Psikomoto Becei Düzeyleine Etkisi SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spo Bilimlei Degisi, 2012, X (4) 131-138 İLKÖĞRETİM

Detaylı

- 1 - 3 4v A) 450 B) 500 C) 550 D) 600 E) 650

- 1 - 3 4v A) 450 B) 500 C) 550 D) 600 E) 650 - -. Bi cisi uzunutai younu sabit hızı ie at eteye başıyo. Cisi youn yaısını at ettiğinde hızını yaıya düşüüp aan youn yaısını at ettiğinde yine hızını yaıya düşüetedi. Cisi aan youn yaısını gittiğinde

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ

ANKARA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ SANAL ARTIRILMIŞ VE AKILLI TEKNOLOJİLER (SAAT) LABORATUVARI SAAT Laboratuvarı Koordinatör: Yrd. Doç. Dr. Gazi Erkan BOSTANCI SAAT

Detaylı

ENJEKSİYON YIĞMA YÖNTEMİNDE KUVVET VE MALZEME AKIŞINA DEFORMASYON BÖLGESİ BOYUT ORANININ ETKİLERİ

ENJEKSİYON YIĞMA YÖNTEMİNDE KUVVET VE MALZEME AKIŞINA DEFORMASYON BÖLGESİ BOYUT ORANININ ETKİLERİ Uludağ Ünivesitesi Mühendislik Mimalık Fakültesi Degisi, Cilt 9, Sayı, 004 ENJEKSİYON YIĞMA YÖNTEMİNDE KUVVET VE MALZEME AKIŞINA DEFORMASYON BÖLGESİ BOYUT ORANININ ETKİLERİ M Tahi ALTINBALIK Yılmaz ÇAN

Detaylı

THE SCALE FOR TENDENCIES OF USING ALTERNATIVE ASSESSMENT APPROACHES: RELIABILITY AND VALIDITY STUDIES

THE SCALE FOR TENDENCIES OF USING ALTERNATIVE ASSESSMENT APPROACHES: RELIABILITY AND VALIDITY STUDIES THE SCALE FOR TENDENCIES OF USING ALTERNATIVE ASSESSMENT APPROACHES: RELIABILITY AND VALIDITY STUDIES Sevilay Kilmen İlke Kösteelioğlu Meltem Kösteelioğlu Abstact In this eseach, the pupose was to develop

Detaylı

KUYRUK SİSTEMİ VE BİLEŞENLERİ SİSTEM SİMULASYONU KUYRUK SİSTEMİ VE BİLEŞENLERİ ÖRNEKLER BİR KUYRUK SİSTEMİNİN ÖRNEKLER

KUYRUK SİSTEMİ VE BİLEŞENLERİ SİSTEM SİMULASYONU KUYRUK SİSTEMİ VE BİLEŞENLERİ ÖRNEKLER BİR KUYRUK SİSTEMİNİN ÖRNEKLER KUYRUK SİSTEMİ VE SİSTEM SİMULASYONU 5. KUYRUK SİSTEMLERİ Bi kuyuk sistemi; hizmet veen bi veya biden fazla sevise sahipti. Sisteme gelen müşteile tüm sevislei dolu bulusa, sevisin önündeki kuyuğa ya da

Detaylı

Electronic Letters on Science & Engineering 1(2) (2005) Available online at www.e-lse.org

Electronic Letters on Science & Engineering 1(2) (2005) Available online at www.e-lse.org Electonic Lettes on Science & Engineeing () (5) Available online at www.e-lse.og Vibation On Gas Beaings Davut Edem Şahin a, Nizami Aktük b a Eciyes Univesity, Faculty of Engineeing, Depatment of Mechanical

Detaylı

Çapraz Masuralı Rulman Serisi Kompakt, Yüksek Düzeyde Rijit Döndürme Yatakları Mükemmel bir dönme doğruluğu

Çapraz Masuralı Rulman Serisi Kompakt, Yüksek Düzeyde Rijit Döndürme Yatakları Mükemmel bir dönme doğruluğu Çapaz Masualı Rulman Seisi Kompakt, Yüksek Düzeyde Rijit Döndüme Yataklaı Mükemmel bi dönme doğuluğu KATALOG No.382-1TR İçindekile Çapaz Masualı Rulman Seisi Yapı ve Özellikle... S.2-3 Tüle ve Özellikle...

Detaylı

BİLEZİKLİ ASENKRON MAKİNELERDE ANLIK YÜKSEK MOMENT VE HIZ DENETİMİ İÇİN ROTOR DEVRESİNE BULANIK MANTIK TABANLI GÜÇ ENJEKSİYONU

BİLEZİKLİ ASENKRON MAKİNELERDE ANLIK YÜKSEK MOMENT VE HIZ DENETİMİ İÇİN ROTOR DEVRESİNE BULANIK MANTIK TABANLI GÜÇ ENJEKSİYONU P AM U K K A L E Ü N İ V E R S İ T E S İ M Ü H E N D İ S L İ K F A K Ü L T E S İ P A M U K K A L E U N I V E R S I T Y E N G I N E E R I N G F A C U L T Y M Ü H E N D İ S L İK B İ L İM L E R İ D E R G

Detaylı

Logaritmik Moment ve Histogram Tabanlı Otomatik Sayısal Modülasyon Sınıflandırma

Logaritmik Moment ve Histogram Tabanlı Otomatik Sayısal Modülasyon Sınıflandırma Fıat Üniv. Müh. Bil. Degisi Science and Eng. J of Fıat Univ. 9(), 9-35, 7 9(),9-35, 7 Logaitmik Moment ve Histogam Tabanlı Otomatik Sayısal Modülasyon Sınıflandıma Özet Ahmet GÜNER, Öme Fauk ALÇİN, Mehmet

Detaylı

TG 1 ÖABT İLKÖĞRETİM MATEMATİK

TG 1 ÖABT İLKÖĞRETİM MATEMATİK KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ İLKÖĞRETİM MATEMATİK ÖĞRETMENLİĞİ TG ÖABT İLKÖĞRETİM MATEMATİK Bu testlein he hakkı saklıdı. Hangi amaçla olusa olsun, testlein tamamının vea bi

Detaylı

BÖLÜM 5 İDEAL AKIŞKANLARDA MOMENTUMUN KORUNUMU

BÖLÜM 5 İDEAL AKIŞKANLARDA MOMENTUMUN KORUNUMU BÖLÜM 5 İDEAL AKIŞKANLARDA MOMENTUMUN KORUNUMU Linee İmpuls-Momentum Denklemi Haeket halinde bulunan bi cismin hehangi bi andaki doğusal hızı, kütlesi m olsun. Eğe dt zaman aalığında cismin hızı değişiyosa,

Detaylı

VEKTÖRLER DOÇ.DR. KAMİLE TOSUN FELEKOĞLU

VEKTÖRLER DOÇ.DR. KAMİLE TOSUN FELEKOĞLU VEKTÖRLER DOÇ.DR. KMİLE TOSUN ELEKOĞLU 1 Mekanik olaylaı ölçmekte ya da değelendimekte kullanılan matematiksel büyüklükle: Skale büyüklük: sadece bi sayısal değei tanımlamakta kullanılı, pozitif veya negatif

Detaylı

PROBLEM SET I KASIM = 50 p ML + M + L = [50 p ML + M + L] Q = Q

PROBLEM SET I KASIM = 50 p ML + M + L = [50 p ML + M + L] Q = Q PROBLEM SET I - 4 11 KASIM 009 Sou 1 (Besanko ve Baeutigam, s. 56 (00)): Aşa¼g daki gibi bi üetim fonksiyonu veilsin: = 50 p ML + M + L a - Bu üetim fonksiyonunun ölçe¼ge göe getiisini bulunuz. He iki

Detaylı

SAE 10, 20, 30 ve 40 d = 200 mm l = 100 mm W = 32 kn N = 900 d/dk c = 0.100 mm T = 70 C l d. olduğu biliniyor. Buradan

SAE 10, 20, 30 ve 40 d = 200 mm l = 100 mm W = 32 kn N = 900 d/dk c = 0.100 mm T = 70 C l d. olduğu biliniyor. Buradan ÖRNEK 00 mm çapında, 00 mm uzunluğundaki bi kaymalı yatakta, muylu 900 d/dk hızla dönmekte kn bi adyal yükle zolanmaktadı. Radyal boşluğu 0.00 mm alaak AE 0, 0, 0 40 yağlaı güç kayıplaını hesaplayınız.

Detaylı

TORK. τ = 2.6 4.sin30.2 + 2.cos60.4 = 12 4 + 4 = 12 N.m Çubuk ( ) yönde dönme hareketi yapar. τ K. τ = F 1. τ 1. τ 2. τ 3. τ 4. 1. 2.

TORK. τ = 2.6 4.sin30.2 + 2.cos60.4 = 12 4 + 4 = 12 N.m Çubuk ( ) yönde dönme hareketi yapar. τ K. τ = F 1. τ 1. τ 2. τ 3. τ 4. 1. 2. AIŞIRMAAR 8 BÖÜM R ÇÖZÜMER R cos N 4N 0 4sin0 N M 5d d N ve 4N luk kuv vet lein çu bu ğa dik bi le şen le i şekil de ki gi bi olu nok ta sı na gö e top lam tok; τ = 6 4sin0 + cos4 = 4 + 4 = Nm Çubuk yönde

Detaylı

Sağlık bakım organizasyonları yapı, süreç ve yönetim. Klinik Yönetişim İklimi Ölçeğinin (KYİÖ) Türkçe Geçerlilik ve Güvenilirliği

Sağlık bakım organizasyonları yapı, süreç ve yönetim. Klinik Yönetişim İklimi Ölçeğinin (KYİÖ) Türkçe Geçerlilik ve Güvenilirliği ARAŞTIRMA YAZISI / ORIGINAL ARTICLE Hemşielik Esaslaı / Nusing Fundamentals Acıbadem Ünivesitesi Sağlık Bilimlei Degisi Cilt: 5 Sayı: 3 Temmuz 2014 Klinik Yönetişim İklimi Ölçeğinin (KYİÖ) Tükçe Geçelilik

Detaylı

5. ( 8! ) 2 ( 6! ) 2 = ( 8! 6! ). ( 8! + 6! ) Cevap E. 6. Büyük boy kutu = 8 tane. Cevap A dakika = 3 saat 15 dakika olup Göksu, ilk 3 saatte

5. ( 8! ) 2 ( 6! ) 2 = ( 8! 6! ). ( 8! + 6! ) Cevap E. 6. Büyük boy kutu = 8 tane. Cevap A dakika = 3 saat 15 dakika olup Göksu, ilk 3 saatte Deneme - / Mat MTEMTİK DENEMESİ Çözümle. 7 7 7, 0, 7, + + = + + 03, 00,, 3 0 0 7 0 0 7 =. +. +. 3 = + + = 0 bulunu.. Pa ve padaa eklenecek saı olsun. a- b+ b =- a+ b+ a & a - ab+ a =-ab-b -b & a + b =

Detaylı

YANAL İZOTROPİK FİBER KOMPOZİT ÇUBUKLARDA BURULMA YÜKLEMELERİ İÇİN YENİ FORMDA KAYMA MODÜLÜ TANIMLAMALARI

YANAL İZOTROPİK FİBER KOMPOZİT ÇUBUKLARDA BURULMA YÜKLEMELERİ İÇİN YENİ FORMDA KAYMA MODÜLÜ TANIMLAMALARI Gai Üniv. Müh. Mim. Fa. De. J. Fac. Eng. Ach. Gai Univ. ilt 9 No - 4 Vol 9 No - 4 YANAL İZOTROPİK FİBER KOMPOZİT ÇUBUKLARDA BURULMA YÜKLEMELERİ İÇİN YENİ FORMDA KAYMA MODÜLÜ TANIMLAMALARI Egi GÜNAY ve

Detaylı

DERS III ÜRETİM HATLARI. akış tipi üretim hatları. hat dengeleme. hat dengeleme

DERS III ÜRETİM HATLARI. akış tipi üretim hatları. hat dengeleme. hat dengeleme DERS ÜRETİM HATLAR ÜRETİM HATLAR Üretim hatları, malzemenin bir seri işlemden geçere ürün haline dönüştürülmesini sağlayan bir maineler ve/veya iş istasyonları dizisidir. Bir üretim hattı üzerinde te bir

Detaylı

OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLİĞİ ÖĞRENCİLERİNİN BİLİŞ ÜSTÜ FARKINDALIK DÜZEYLERİ İLE PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİNİN İNCELENMESİ

OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLİĞİ ÖĞRENCİLERİNİN BİLİŞ ÜSTÜ FARKINDALIK DÜZEYLERİ İLE PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİNİN İNCELENMESİ OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLİĞİ ÖĞRENCİLERİNİN BİLİŞ ÜSTÜ FARKINDALIK DÜZEYLERİ İLE PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİNİN İNCELENMESİ Doç. D.Işık GÜRŞİMŞEK 1 Öğ.Gö. D. Duygu ÇETİNGÖZ 2 Uzman Sibel YOLERİ 3 ÖZET Biliş üstü,

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Doç. Dr. Özlem KARAIRMAK. Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl

ÖZGEÇMİŞ. Doç. Dr. Özlem KARAIRMAK. Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl ÖZGEÇMİŞ Doç. D. Özlem KARAIRMAK ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: Özlem Kaaımak Doğum Taihi: 25 Nisan 1975 Öğenim Duumu: Deece Bölüm/Pogam Ünivesite Yıl Lisans Rehbelik ve Psikolojik ODTÜ 1997 Danışma Y. Lisans Rehbelik

Detaylı

FARKLI DIġ DUVAR YAPILARI ĠÇĠN OPTĠMUM ISI YALITIM KALINLIĞI TESPĠTĠNĠN EKONOMĠK ANALĠZĠ

FARKLI DIġ DUVAR YAPILARI ĠÇĠN OPTĠMUM ISI YALITIM KALINLIĞI TESPĠTĠNĠN EKONOMĠK ANALĠZĠ FARKLI DIġ DUVAR YAPILARI ĠÇĠN OPTĠMUM ISI YALITIM KALINLIĞI TESPĠTĠNĠN EKONOMĠK ANALĠZĠ, Zafe ĠNGĠZ Düzce Ünivesitesi, Düzce Meslek Yüksekokulu, Teknik Pogamla Uzunmustafa, 81010 DÜZE. Email: etemguel@gmail.com

Detaylı

MODEL SORU - 1 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ

MODEL SORU - 1 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ ÖÜM TRİS UT TRİS N MD SRU - Dİ SRURIN ÇÖZÜMRİ uvveti bileşenleine ayılığına yatay ve üşey bileşenle bibiine eşit olu u uuma, 4 4 yü ü nün işa e ti ( ol ma lı ı yü ü nün yü ü ne uy gu la ığı ele ti sel

Detaylı

2013 2013 LYS LYS MATEMATİK Soruları

2013 2013 LYS LYS MATEMATİK Soruları LYS LYS MATEMATİK Soulaı. LYS 5. LYS ( + a ) = 8 < < olmak üzee, olduğuna öe, a kaçtı? I. A) D) II. + III. (.) ifadeleinden hanileinin değei neatifti? A) Yalnız I Yalnız II Yalnız III D) I ve III II ve

Detaylı

Kısa Vadeli Para Politikası Aracı Olarak Faiz Düzleştirme Kuralı: Teorik ve Metodolojik Yaklaşım

Kısa Vadeli Para Politikası Aracı Olarak Faiz Düzleştirme Kuralı: Teorik ve Metodolojik Yaklaşım Kısa Vadeli Paa Poliikası Aacı Olaak Faiz Düzleşime Kualı: Teoik ve Meodolojik Yaklaşım Buak DARICI Öze Bu çalışmanın amacı faiz düzleşime kualını eoik ve meodolojik açıdan oaya koyaak lieaüdeki yeini

Detaylı

Belvermeye Dayalı Nano Konumlandırıcının Simulasyon Tabanlı Yapısal Analizi

Belvermeye Dayalı Nano Konumlandırıcının Simulasyon Tabanlı Yapısal Analizi TOK'7 Bildiile Kitab stanbul, 5-7 Elül 7 Belvemee Daalı ano Konumlandııcının Simulason Tabanlı Yaısal Analizi Mustafa Yiit ÖZDEMR, Tuna ili, Sehat Yeilut Meatoni Pogamı Sabancı Ünivesitesi, stanbul, Tüie

Detaylı