Üniversite Öğrencilerinde Sağlıklı Yaşam ve Depresyon Puan Düzeyleri ile İlgili Faktörlerin Belirlenmesi

Transkript

1 ARAŞTIRMA YAZISI / ORIGINAL ARTICLE Beslenme ve Diyetetik / Nutrition nd Dietetics ACU Sğlık Bil Derg 2018; 9(4): Üniversite Öğrencilerinde Sğlıklı Yşm ve Depresyon Pun Düzeyleri ile İlgili Fktörlerin Belirlenmesi Htice İskender 1, Ed Dokumcıoğlu 1, Ylçın Kny 2, Nurhyt Kılıç 2 1 Artvin Çoruh Üniversitesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Artvin, Türkiye 2 Artvin Çoruh Üniversitesi, Sğlık Bilimleri Fkültesi, Hemşirelik Bölümü, Artvin, Türkiye Htice İskender, Dr. Öğr. Üyesi Ed Dokumcıoğlu, Dr. Öğr. Üyesi Ylçın Kny, Dr. Öğr. Üyesi Nurhyt Kılıç, Dr. Öğr. Üyesi ÖZET Amç: Bu çlışmnın mcı üniversite öğrencilerinin sğlıklı yşm lışknlıklrı ve unlrl ilişkili etmenleri sptmktır. Yöntem: Veriler 303 öğrenciye sosyo demogrfik özellikler nketi, eslenme lışknlıklrı formu, Sğlıklı Yşm Biçimi Dvrnışlrı Ölçeği (SYBDÖ) ve Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) uygulnrk toplndı. Bulgulr: Örneklemin yş ortlmsı 20.2, BDÖ pun ortlmsı 13.91, SYBDÖ pun ortlmsı dur. Öğrencilerin %41.9 und hfif, %15.5 inde ort ve %7.6 sınd şiddetli düzeyde depresyon ulunmktdır. Sğlık lgısı kötü düzeyde olnlr (25.88) ort düzeyde olnlrdn (15.74), ort düzeyde olnlr ise iyi düzeyde olnlrdn (12.57) nlmlı düzeyde yüksek BDÖ pun ortlmsın shiptirler (p<0.05). Trtışm: Sonuç olrk öğrencilerin önemli ir ornınd depresyon punlrının yüksek olduğu elirlendi. Öğrencilerin cinsiyet, sigr ve lkol kullnm durumlrı, sğlıklrını ve kişiliklerini lgılyış içimleri, sosyl fliyetlere ktılım durumlrı ve rınm içimlerinin depresyon pun ortlmlrını etkilediği elirlendi. Öğrencilerde sğlıklı yşm dvrnışlrını ve depresyon pun düzeylerini olumlu yönde etkileyen fktörler desteklenmelidir. Anhtr sözcükler: Depresyon, üniversite öğrencileri, sğlıklı yşm, demogrfik özellikler İletişim: Dr. Öğr. Üyesi Ed Dokumcıoğlu Artvin Çoruh Üniversitesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Artvin, Türkiye Tel: E-Post: eddokumcioglu@yhoo.com Gönderilme Trihi : 11 Myıs 2017 Revizyon Trihi : 22 Hzirn 2017 Kul Trihi : 28 Hzirn 2017 DETERMINING THE HEALTHY LIFE AND DEPRESSION SCORES WITH RELATED FACTORS IN UNIVERSITY STUDENTS ABSTRACT Ojective: The im of the study ws to determine the prevlence of helthy life nd relted fctors in university students. Methods: The collected dt were collected from 303 students using the socio demogrphic survey, form of eting hits, Helthy Life Style Behvior Scle (HLSBS) nd Beck Depression Inventory (BDI). Results: The verge score of the BDI ws found nd the men of ge of the smple ws In this study, 41.9% of the students hd mild, 15.5% hd moderte nd 7.6% hd severe depression. Those with poor helth perceptions (25.88) hd higher verge BDI scores thn those with moderte helth perceptions (15.74). Additonlly, those with moderte level hd significntly higher BDI score thn those with good level (12.57). Conclusion: As result, significnt proportion of the students were found to hve high depression scores. It ws determined tht students depression scores were ffected y gender, smoking nd lcohol consumption nd personlity perception, prticiption in socil ctivities nd forms of housing. Fctors should e supported which hve positive influence on helth ehviors nd depression scores in the students. Key words: Depression, helthy life, university students, demogrphic fetures 414

2 Dokumcıoğlu E ve rk. Sğlıklı yşm içimi, ireyin sğlığını etkileyen tüm dvrnışlrını kontrol etmesidir. Sğlıklı yşm içimi dvrnışlrı, yeterli ve düzenli egzersiz ypm, dengeli eslenme, sigr kullnmm, sğlık sorumluluğu, stres yönetimi ve hijyenik önlemleri kpsr (1). Sğlığ duyrlılığın rtırılmsı ile ireyin kendi sğlığı üzerindeki kontrolü sğlyrk yşm klitesini rtırılilmekte, hstlıklr yol çilecek yşm şekilleri değiştirileilmekte ve sonuçt olumlu sğlıklı yşm içimi dvrnışlrı (SYBD) kzndırılilmektedir. Dvrnış değişikliği oluşturmd sğlık düzeyini en üst seviyeye çıkrmk için ireye yeterli ilgi, eceri ve olumlu tutum ve dvrnışlrın kzndırılmsı ve unun lışknlık hline getirilmesi gerekir. Bu d doğru sğlık dvrnışlrının yşmın erken dönemlerinden itiren kzndırılmsı ile mümkün olilmektedir (2). Gençlik dönemi; gencin ilgi lnlrındki rtış, ğımsızlık kznm isteği, kendi kendine krr verme yetisinin gelişmesi, sosyl hyt girme, zmnlrının üyük kısmını dışrıd geçirme, yşıtlrıyl ütünleşme ve gelecek kygısı gii süreçlerin geçirdiği ve üniversite eğiminin tmmldığı dönemdir (3). Bu dönemde sosyl, kültürel ve ekonomik değişikliklerin oluşmsı gençlerde ruhsl çıdn olumsuz etkileyeilmektedir. Üniversite öğrenimi oyunc u döneme özgü duygusl ve toplumsl özellikler nedeniyle uyum ozukluğu, depresyon ve diğer psikiytrik ozukluklrın görülme sıklığının yüksek olduğu elirtilmektedir (4,5,6). Depresyon, sırdn fliyetlerde zevk kyı, üzüntü, suçluluk ve değersizlik hissi, işthsızlık, uykusuzluk ve cinsel istek kyı ile orty çıkn duygusl ir durum olrk tnımlnır (7). Ypıln çlışmlrd üniversite öğrencilerinde psikolojik sğlık şikyetleri ve elirtileri, mentl sğlık sorunlrının şiddeti ve syısı giderek rttığı görülmektedir (8,9). Ayrıc u dönemde eslenme lışknlıklrının değişmesi, sigr kullnm ve spor ypm gii durumlr enerji ve esin gereksinim durumunu değiştirmektedir (10). Vücut gereksinimlerini krşılyck enerji ve esin öğelerinin önerilen miktrlrd lınmsı çok önemlidir. Üniversite öğrencilerinin yetersiz ve dengesiz eslenmesi, oezite, klp dmr hstlıklrı, nemi, vitmin ve minerl yetersizlikleri, üyüme ve gelişmede gerilemelere neden olilmektedir (11,12). Bu dönemde; yşm içimindeki değişikler ile irlikte stres yönetimi, kendi sğlıklrının sorumluluğunu lmm, kötü eslenme gii riskli sğlık dvrnışlrını ererinde getirmektedir (3). Ypıln pek çok çlışmlrd yemek ozukluğunun depresyon, nksiyete, düşük enlik sygısı ve psikoptolojik ileşenlerden oluştuğu elirtilmiştir (13,14). Üniversite öğrencilerinin sğlık durumunu ve kdemik şrılrını sğlıklı yşm ve depresyon etkilediği için üniversite öğrencileri rsındki prevlnsı ve risk fktörlerini elirlemek önemlidir (15,16). Ayrıc u dönemde öğrencilerin üniversite eğitimimin şlmsıyl irlikte kişilik gelişiminde, ireysel yşmd ve sğlık dvrnışlrınd d değişimlere neden olmktdır. Bu değişim özellikle sğlık lnındki tutum ve dvrnışlr yönünden önemlidir; çünkü öğrencinin sğlık ile ilgili tutum ve dvrnışlrı ireysel olrk kendisini, şimdiki ve gelecekteki yşmınd ilesini ve toplumu etkilemektedir. Toplumlrın sğlık düzeyi, toplumd sğlıklı ireylerin çoğunlukt olmsı ile ölçülür (17). Bu çlışm, üniversite öğrencilerinde sğlıklı yşm ve depresyon ile ilgili fktörlerin elirlenmesi mcıyl ypıldı. Gereç ve yöntem Evren ve örneklem Çlışm Arlık 2015 Nisn 2016 trihleri rsınd Artvin Çoruh Üniversitesi Sğlık Bilimleri Fkültesinde yürütüldü. Çlışmnın evrenini hemşirelik ve eslenme ve diyetetik ölümünde öğrenim gören 432 öğrenci oluşturdu. Çlışmd ütün öğrenciler çlışm kpsmın lındı fkt çlışmy ktılmk istemeyen y d soru formlrın eksik cevplr veren öğrenciler olmsı nedeni ile çlışmnın örneklemini 303 öğrenci oluşturdu. Verilerin toplnmsı Çlışmnın verileri, öğrencilerin etki ltınd klmmsı için çlışmyl ilgisi olmyn fkt öğrencilerin tnıdıklrı şk öğretim elemnlrı rcılığı ile toplndı. Verileri toplyck öğretim elemnı çlışmnın içeriği ve soru formlrı ile ilgili olrk ilgilendirildikten sonr verilerin toplnmsı şmsın geçildi. Soru formlrının ortlm doldurulm süresi 4 dkik olrk elirlendi. Bu çlışm için Artvin Çoruh Üniversitesi Etik Kurulundn etik kurul onyı, çlışmnın yürütüldüğü kurumdn yzılı izin ve ktılımcılrdn ise sözlü onm lındı. Veri toplm rçlrı Çlışmnın veri toplm şmsınd Sosyodemogrfik özellikler formu, Beslenme lışknlıklrı formu ve Sğlıklı Yşm Biçimi Dvrnışlrı Ölçeği (SYBDÖ) ve Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) kullnıldı. Sosyodemogrfik özellikler formu Ktılımcılrın demogrfik özelliklerini sorgulmy yönelik ir formdur. Beslenme lışknlıklrı formu Ktılımcılrın eslenme lışknlıklrını elirlemeye yönelik sorulrı içeren rştırmcılr trfındn oluşturulmuş oln formdur. ACU Sğlık Bil Derg 2018; 9(4):

3 Sğlıklı Yşm ve Depresyon Sğlıklı Yşm Biçimi Dvrnışlrı Ölçeği (SYBDÖ) Wlker ve rk. (18) trfındn geliştirilmiştir. Bireyin sğlıklı yşm içimi ile ilişkili olrk sğlığı geliştiren dvrnışlrını ölçer. Sğlıklı Yşm Biçimi Dvrnışlrı Ölçeğinin kişilerrsı destek, eslenme, sğlık sorumluluğu, egzersiz, stres yönetimi ve kendini gerçekleştirme olmk üzere 6 lt oyutu vrdır. Ölçek toplm 48 sorudn oluşmuştur. Ölçeğin değerlendirilmesinde hiçir zmn 1, zen 2, sık sık 3, düzenli olrk ynıtın 4 pun verilmiştir. Ölçeğin en küçük punı 48, en yüksek punı 192 dir. Ölçekteki sorulr, ireyin sğlıklı yşm içimi ile ilişkili olrk sğlığını geliştiren dvrnışlrını ölçer. Ölçekten lınn punlrın yükselmesi ireyin elirtilen sğlık dvrnışlrını yüksek düzeyde uyguldığını gösterir. Ölçeğin Türkiye de geçerlilik ve güvenirliğini Esin (19) ypmıştır. Tlo 1. Örnekleme it zı ortlmlr n Min. Mx. Ortlm Stn. Ht Yş Boy Kilo BKİ Su Tüketimi SYBDÖ BDÖ Tlo 2. Bzı değişkenlere göre SYBDÖ pun ortlmlrı frkı n % Ortlm S. Ht Anlmlılık Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) Duygusl, ilişsel, somtik ve motivsyonel ileşenleri ölçmek mcıyl Beck trfındn geliştirilmiş ir ölçüm rcıdır. Temel mcı depresyon elirtilerini kpsmlı ir icimde değerlendirmektir. Ölçek 21 mddeden oluşmuş olup iki mdde duygulr, on ir mdde ilişlere, iki mdde dvrnışlr, eş mdde edensel elirtilere, ir mdde kişiler rsı elirtilere yrılmıştır. Sorulr 0-3 rsı pun verilerek, 0-63 rsınd değişen skorlr elde edilmiştir (20,21). Ölçeğin Türkçe uyrlmsı Hisli (21) trfındn ypılmıştır. Norml (0-9 pun), hfif (10-18 pun), ort (19-29 pun) ve şiddetli depresyon (30-63 pun) olrk derecelendirilmiştir. İsttistiksel değerlendirme Veriler SPSS 18.0 ortmınd değerlendirildi. Tnımlyıcı veriler için syı, ortlm ve yüzde kullnıldı. Frklrın rnmsınd; prmetrik test olrk Vryns nlizi ve t testi, Nonprmetrik test olrk Kuruskl Wllis ve Mnn Whitney U testleri, ilişkilerin rnmsınd ise Korelsyon nlizi kullnıldı. Cinsiyet Sınıf Sigr *Alkol *Sğlık Algısı Kilo Algısı Algılnn Ekonomik Durum Kız Erkek Kullnıyor Kullnmıyor t: F: t: Kullnıyor MW-U: 2162 Kullnmıyor P<0.05 İyi düzeyde Ort düzeyde Kötü düzeyde Norml Şişmn Zyıf İyi Ort Kötü KW: p<0.05 F:.484 KW: Bulgulr Örneklemin yş ortlmsı 20.2 ± 0.1, oy 147 cm ile 190 cm rsınd değişmekte olup ortlm ± 0.5 cm dir. Kilo 41 kg ile 120 kg rsınd değişmekte olup ortlm 60.8 ± 0.6 kg dır. Örneklemin BKİ 15.6 ile 37.0 rsınd olup ortlm 21.5 ± 0.2 dir. Su tüketimi günlük ortlm 6.4 ± 0.2 su rdğıdır. Örneklemin SYBDÖ pun ortlmsı ± 1.10 iken BDÖ pun ortlmsı ± 0.57 dir (Tlo 1). Bzı değişkenlere göre SYBDÖ pun ortlmlrı frkı Tlo 2 de gösterilmiştir. Alkol kullnmyn öğrencilerin SYBDÖ pun ortlmsı ± kullnnlrın **Algılnn Kişilik Biçimi **Egzersiz Ypm Alışknlığı **Sosyl Fliyetlere Ktılım Brınm Biçimi *p<0.05, **p<0.001 İçe Dönük Dış Dönük t: p<0.001 Ypr MW-U: 3203 Ypmz p<0.001 Sık Sık Ard Bir c Ndiren Devlet yurdu Özel yurt Ev F: p<0.001 F: ACU Sğlık Bil Derg 2018; 9(4):

4 Dokumcıoğlu E ve rk. pun ortlmsı ± olup lkol kullnmynlrın sğlık lgısı kullnnlr göre nlmlı derecede yüksektir (p<0.05). Sğlığını iyi düzeyde ( ± 1.393) ve ort düzeyde ( ± 1.103) lgılynlr kötü düzeyde ( ±1.718) lgılynlrdn nlmlı derecede yüksek SYBDÖ pun ortlmsın shiptirler (p<0.05). Dış dönük kişilik özelliği olduğunu elirtenlerin SYBDÖ pun ortlmsı ± pun olup içe dönük kişilik özelliği olduğunu elirtenlerden nlmlı derecede yüksektir (p<0.05). Düzenli olrk egzersiz ypnlr ± pun, düzenli olrk egzersiz ypmynlr ise ± pun ship olup rdki frk nlmlıdır (p<0.05). Sosyl fliyetlere sık sık ktılnlr ( ± 2.832) sosyl fliyetlere rd ir ktılnlrdn ( ± 1.406), rd ir ktılnlr ise ndiren ktılnlrdn ( ± 1.781) nlmlı derecede yüksek SYBDÖ pun ortlmsın shiptirler (p<0.05). Bun krşın; cinsiyet, sınıf, sigr kullnm durumu, kilo lgısı, lgılnn ekonomik durum ve rınm içimine göre SYBDÖ pun ortlmlrı frklılık göstermemektedir (). Bzı değişkenlere göre Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) pun ortlmlrı frkı Tlo 3 de gösterilmiştir. Cinsiyete göre depresyon pun ortlmlrı incelendiğinde erkeklerin depresyon pun ortlmlrının (17.34 ± 1.318) kız öğrencilerin pun ortlmlrındn (12.46 ± 0.557) nlmlı düzeyde (p<0.05) yüksek olduğu görüldü. Sigr kullnnlrın BDÖ pun ortlmsı ± pun sigr kullnmynlrın ise ± pun olup rdki frk nlmlı olrk elirlendi (p<0.05). Alkol kullnn öğrencilerin BDÖ pun ortlmsı ± pun olup lkol kullnmyn öğrencilerin BDÖ pun ortlmsındn (13.28 ± 0.553) nlmlı düzeyde yüksektir (p<0.05). Sğlık lgısı kötü düzeyde olnlr (25.88 ± 4.623) ort düzeyde olnlrdn (15.74 ± 0.911), ort düzeyde olnlr ise iyi düzeyde olnlrdn (12.57 ± 0.690) nlmlı düzeyde BDÖ pun ortlmsın shiptirler (p<0.001). İçe dönük kişilik özelliğine ship olduğunu elirten öğrencilerin BDÖ pun ortlmsı ± pun, dış dönük kişiliğe ship olduğunu elirtenlerin pun ortlmsı ise ± pun orlr elirlenmiş olup rdki frk nlmlı ulundu (p<0.05). Öğrencilerin sosyl fliyetlere ktılım durumlrın göre BDÖ pun ortlmlrı incelendiğinde, sosyl fliyetlere ndiren ktıln öğrencilerin depresyon pun ortlmlrı (17.04 ± 1.138), sık sık (10.72 ± 1.260) ve rd ir (13.17 ± 0.702) ktıln öğrencilerin pun ortlmlrındn nlmlı düzeyde yüksek ulundu (p<0.001). Brınm içimi özel yurt oln öğrencilerin BDÖ pun ortlmsı ± pun olup u pun ortlmsı, rınm içimi ev (13.69 ± 1.238) ve devlet yurdu (12.91 ± 0.691) olnlrdn nlmlı düzeyde yüksek ulundu (p<0.05). Tlo 3. Bzı değişkenlere göre Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) pun ortlmlrı frkı n % Ortlm S. Ht Anlmlılık *Cinsiyet Kız t: Erkek p<0.05 Sınıf F:2.488 *Sigr Kullnıyor MW-U: Kullnmıyor P<0.05 *Alkol Kullnıyor MW-U: Kullnmıyor P<0.05 **Sğlık Algısı c İyi düzeyde Ort düzeyde Kötü düzeyde Kilo Algısı Norml Şişmn Zyıf Algılnn Ekonomik Durum İyi Ort Kötü KW: p<0.001 F:.648 KW: *Algılnn Kişilik Biçimi İçe Dönük t: Dış Dönük p<0.05 Egzersiz Ypm Alışknlığı Ypr MW-U: Ypmz P>0.05 **Sosyl Fliyetlere Ktılım Sık Sık Ard Bir Ndiren *Brınm Biçimi Devlet yurdu Özel yurt Ev *p<0.05, **p<0.001 F:8.648 p<0.001 KW: p<0.05 ACU Sğlık Bil Derg 2018; 9(4):

5 Sğlıklı Yşm ve Depresyon Tlo 4. Bzı değişkenlerin SYBDÖ ve BDÖ ile ilişkisi SYBDÖ BDÖ Değişken n r r 2 p r r 2 p Yş BKİ Su Tüketim 303 Miktrı ** * BDÖ ** *p<0.05, **p< Sınıf, kilo lgısı, lgılnn ekonomik durum, egzersiz ypm lışknlığı gii değişkenlerin ise BDÖ punlrı çısındn frklılık göstermediği elirlendi (). Bzı değişkenlerin SYBDÖ ve BDÖ ile ilişkisi Tlo 4 de gösterilmiştir. Bu çlışmd su tüketim miktrı ile SYBDÖ rsınd isttistiki olrk pozitif yönde ve düşük düzeyde nlmlı ilişki ulundu (p<0.001). Bu ulguy göre su tüketim miktrı rttıkç SYBDÖ punı d rtmktdır. Ayrıc depresyon punı ile SYBDÖ punı rsınd ise negtif yönde ve düşük düzeyde ilişki ulundu. Bu ulguy göre SYBDÖ punı zldıkç depresyon punı nlmlı düzeyde rtmktdır (p<0.001). Bulunn u ilişkilere krşın yş ve BKİ ile SYBDÖ rsınd nlmlı ir ilişki ulunmdı (). Çlışmd su tüketim miktrı ile BDÖ rsınd negtif yönde ve düşük düzeyde nlmlı ilişki olduğu elirlendi. Bu ulguy göre su tüketim miktrı rttıkç depresyon punı zlmktdır (p<0.05). Bun krşın u çlışmd yş ve BKİ ile BDÖ rsınd nlmlı ir ilişkiye ulşılmdı (). Trtışm Arştırm kpsmın lınn kız öğrencilerin SYBDÖ ye it toplm pun ortlmsı ±1.27, erkek öğrencilerin ise ±2.17 olrk sptnmış olmkl irlikte rdki frk isttistiksel olrk nlmsız ulunmuştur. Bu ulgu litertürle uyum göstermesine krşın, litertürde özellikle erkeklerin egzersiz, stres yönetimi ve kendini gerçekleştirme lnlrınd toplumsl cinsiyet lgısın ğlı olrk dh ktif olduklrı ve u lnlrın d toplm punı etkilediği elirtilmektedir (22,23,24). Bununl irlikte erkek öğrencilerin şırı lkol tüketimi ve hreketsiz yşm trzı yüzünden SYBDÖ punlrının düşük olduğu ve sğlıksız yşm trzı görüldüğünü elirten çlışmlr d ulunmktdır (25,26,27). Çlışmd öğrencilerin sınıflr göre SYBDÖ pun ortlmlrınd nlmlı ir frklılık ulunmmktdır. Bu ulguy göre öğrencilerin sğlıklı yşm dvrnışlrı sınıf göre frklılık göstermemektedir. Ertop ve rk. (27) 1. ve 2. sınıf, Özyzıcıoğlu ve rk. (28) 1. ve 4. sınıf, Yılmzel ve rk. (29) 1, 2, 3 ve 4. sınıf öğrencilerin sğlıklı yşm dvrnışlrını incelediği çlışmd sınıflr göre SYBDÖ pun ortlmlrınd isttistiksel olrk nlmlı frklılık ulmmışlrdır. Bu ulgunun ksine İlhn ve rk. (30) değişik fkültelerden öğrencilerle yptıklrı çlışmd 4. sınıf öğrencilerin SYBDÖ pun ortlmlr diğer sınıflr göre nlmlı düzeyde yüksek ulmuştur. Bşk ir çlışmd ise 3. ve 4. Sınıf öğrencilerin SYBDÖ pun ortlmlrı 1. ve 2. sınıf öğrencilerinkinden yüksek ulunmuştur (23). Çlışmy ktıln öğrencilerin sigr içme durumlrın göre SYBDÖ pun ortlmlrının frklılık göstermediği elirlenmiştir. Bu ulguy göre sigr içme durumu sğlık çısındn çeşitli riskler oluşturmkl irlikte öğrencinin sğlıklı yşm dvrnışlrını gerçekleşmesine engel olmmktdır. Bu ulgu sigr içen kişilerin ynı zmnd sğlıklı eslenme, spor ypm, hrketli yşm içimini sürdürme gii ktiviteleri gerçekleştireileceğini göstermektedir. Kişi sigr içiyor ols ile sğlıklı olm ile ilgili dvrnışlrı sürdüreilmektedir. Bu ulguy enzer olrk Türkol ve Güneş (31) hlen sigr içen, ırkmış ve hiç sigr kullnmmış sistn hekimlerin, Ünln ve rk. (26) meslek yüksekokulu öğrencilerinin ve Yılmzel ve rk. (29) ise hemşirelik öğrencilerinin SYBDÖ pun ortlmlrı rsınd frklılık olmdığını elirlemişlerdir. Tmğ (24) ise hemşirelik öğrencilerinin sigr içme durumunun Sğlıklı yşm içimi ile ilişkili olmdığını elirlemiştir. Bun krşın Kostk ve rk. (32) yptıklrı çlışmd sigryı ırkn öğrencilerin sğlıklı yşm dvrnışlrının sigr içen ve içmeyen öğrencilerden nlmlı düzeyde yüksek olduğu sonucun ulşmışlrdır. Cihngiroğlu ve Deveci (23) ise sigr içen öğrencilerin SYBDÖ punlrının içmeyenlerden dh düşük olduğunu elirlemişlerdir. Litertürd lkol kullnm durumunun sğlıklı yşm içimi dvrnışlrını etkilemediği ildirilmiştir (23,33,34). Anck çlışm ulgulrımızd, lkol kullnmyn öğrencilerin SYBDÖ pun ortlmsı, lkol kullnn öğrencilerin SYBDÖ pun ortlmsın göre isttistiksel olrk nlmlı derecede yüksek ulunmuştur. Bu ulgu irdelendiğinde, lkol kullnmynlrın sğlık lgısı ve sğlıklı eslenme lışknlıklrı, sosyl ve sportif fliyetlere ktılım ornlrının dh yüksek olduğu elirlenmiştir. Anck, lkol kullnımının, rştırıln fktörlerle ilişkisinde; lkolün dozjı, ğımlılık derecesi ve kullnımının ildirimi çekincelerinin vrlığının etkileri de değerlendirilmelidir. Çlışmmızd, sğlığını iyi düzeyde ( ± 1.393) ve ort düzeyde ( ± 1.103) lgılynlr kötü düzeyde ( ±1.718) lgılynlrdn nlmlı derecede yüksek 418 ACU Sğlık Bil Derg 2018; 9(4):

6 Dokumcıoğlu E ve rk. SYBDÖ pun ortlmsın shiptirler (p<0.05). Bu ulgu sğlıklı yşm dvrnışlrı gösteren kişilerin ynı zmnd u dvrnışlrındn dolyı sğlıklrını dh olumlu lgıldıklrını göstermesi kımındn önemli ir ulgu olrk görülmektedir. Kişinin iyi olcğın dir lgısı, kişiyi hrekete geçiren ve yptığı eylemlerde motivsyonunu korumsın seep oln ir durumdur. Ypıln çlışmlr genel sğlık lgısı iyi yönde rttıkç sğlıklı yşm içimi dvrnışlrının d rtış gösterdiğini elirtmektedir (26). Litertürde kendini sğlıklı olrk lgılyn ireylerin sğlığını koruyn ve geliştiren dvrnışlrı dh fzl uyguldıklrı elirtilmektedir (17). Öğrencilerin kilolrını lgılyış içimleri incelendiğinde, kilosunu norml, şişmn ve zyıf olrk lgılyn gruplr rsınd SYBDÖ pun ortlmlrı kımındn nlmlı frklılık ulunmmıştır. Bu ulguy göre sğlıklı yşm içimi dvrnışlrı ireyin kilosunu lgılyışın göre frklılık göstermemektedir. Bu ulgu tıpkı öğrencilerin sigr kullnm durumlrınd olduğu gii ireyin kilosunu lgılyış içiminin sğlıklı yşm dvrnışlrını etkilemediği sonucunu düşündürmektedir. Örneklem incelendiğinde BKİ şişmn gruunun ornının %11.2 olmsın krşın kendini şişmn olrk lgılyn gruun ornının %31.7 olmsı; BKİ zyıf gruunun ornın ise %30.4 olmsın krşın kendini zyıf olrk lgılynlrın ornının ise %17.5 olmsı öğrencilerin zyıf olmy yönelik olumlu ir lgıy ship olduklrını gösterdiği düşünülmektedir. Öğrencilerin SYBDÖ pun ortlmlrı ekonomik durumlrın göre frklılık göstermemektedir. Bu ulguy göre ekonomik durumunu iyi, ort ve kötü olrk lgılyn öğrencilerin sğlıklı yşm içimi dvrnışlrı enzerlik göstermektedir. Ekonomik durumun öğrencilerin sğlıklı yşm dvrnışlrını etkilememesi, sğlıkl ilgili dvrnışlrın her ekonomik düzeyden ireyin kolylıkl ulşileceği, koly ve ucuz yöntemlerle gerçekleştirilmesinden kynklnmktdır. Bunun ynınd sğlıkl ilgili dvrnışlr ireyin dışınd yer ln fktörlerle ilgili olmktn çok kişinin sğlıklı olup olmmyı istemesi ve u yönde eyleme geçmesi ile ilgilidir. Türkol ve Güneş (31) sistnlrl, Alty (35) evli kdınlrl ve Yılmzel ve rk. (29) hemşirelik öğrencileri ile yptıklrı çlışmlrd ekonomik durum göre SYBDÖ pun ortlmlrının frklılık göstermediğini elirlemişlerdir. Bu çlışmd ekonomik durumun sğlıklı yşm dvrnışlrı ile ilişkisi ulunmmsın krşın İlhn ve rk. (30) ekonomik durumu çok iyi oln üniversite öğrencilerinin SYBDÖ pun ortlmsının; iyi ve ort oln öğrencilerden nlmlı derecede yüksek oluğunu elirlemişlerdir. Aksoy ve Uçr (36) hemşirelik öğrencileri ile yptıklrı çlışmd sosyo-ekonomik düzey rttıkç SYBDÖ pun ortlmsının rttığını elirtmektedir. Dış dönük kişilik özelliği olduğunu elirtenlerin SYBDÖ pun ortlmsı içe dönük kişilik özelliği olduğunu elirtenlerden nlmlı derecede yüksek ulunmuştur. Bu ulgu ile ilgili herhngi ir çlışmy ulşılmmıştır. Çlışmd düzenli olrk egzersiz ypnlrın SYBDÖ punı, düzenli olrk egzersiz ypmynlr göre isttistiksel olrk önemli düzeyde yüksek ulunmuştur. Düzenli ypıln egzersizin sğlık üzerindeki olumlu etkisi kçınılmzdır. Çlışmmız sonuçlrı ile prlel olrk litertürde ulunn konu ile ilgili çlışmlrın sonuçlrı u etkiyi çıkç orty koymktdır (27,32,33). Kim ve rk. (37) yptıklrı çlışmlrınd, düzenli spor ypnlrın SYBDÖ punını dh yüksek ulmuştur. Öğrencilerde ktif ir yşm trzı, düzenli egzersiz lışknlığı ile irliktelik görülmektedir ve düzenli egzersiz sğlıklı yşm içiminin en önemli smklrındn iridir (38). Bu çlışmd, sosyl fliyetlere sık sık ktılnlr sosyl fliyetlere rd ir ktılnlrdn, rd ir ktılnlr ise ndiren ktılnlrdn nlmlı derecede yüksek SYBDÖ pun ortlmsın shiptirler. Herhngi ir sosyl ktiviteye ktılmk ireylerin iyilikesenlik potnsiyelini rttırrk, olumlu sğlık dvrnışlrı geliştirdikleri söyleneilir. Çlışmlr sosyl etkinliklere ktılm durumunun sğlıklı yşm içimi dvrnışını rttırdığını göstermektedir (25,27). Tmğ (24) hemşirelik öğrencileri ile yptığı çlışmd sosyl ktivitelere ktıln öğrencilerin SYBDÖ pun ortlmlrının sosyl ktivitelere ktılmyn öğrencilerden yüksek olduğunu elirlemiştir. Sosyl etkinliklerin öğrencinin kendine güvenini ve sorumluluk lm duygusunu geliştirmesi, stresle ş çıkmd rç olmsı, kişiler rsı ilişkileri geliştirmesi ve egzersiz olnklrını rttırmsı nedeniyle sğlıklı yşm dvrnışlrını olumlu yönde geliştirdiği söyleneilir (25). Öğrencilerin rınm içimlerine göre SYBDÖ pun ortlmlrı frklılık göstermemektedir. Ev vey devlet yurdund kln öğrencilerin SYBDÖ pun ortlmlrı özel yurtt kln öğrencilerin pun ortlmsındn yüksek olmsın krşın rdki frk nlmsız ulunmuştur. Bu ulguy enzer olrk hemşirelik öğrencileri ile ypıln çlışmlrd rınm içiminin SYBDÖ ile ilişkisinin olmdığı elirtilmektedir (29,36). Bun krşın Ünln ve rk (26) yptıklrı çlışmd evde kln öğrencilerin SYBDÖ punlrının yurtt kln öğrencilere ornl dh yüksek olduğunu elirtmektedirler. Üniversite öğrencilerinde depresyon sık rstlnn ir ozukluk olup üretime ve yşm klitesine olumsuz etkileri nedeniyle toplumsl sğlık sorunu olrk görülmektedir ACU Sğlık Bil Derg 2018; 9(4):

7 Sğlıklı Yşm ve Depresyon (39,40). Çlışmd erkeklerin depresyon pun ortlmlrı kız öğrencilerin pun ortlmlrındn isttistiksel olrk nlmlı düzeyde yüksek ulunmuştur. Arştırm ulgumuzun ksine litertürde kdınlrın depresyon punlrının erkeklerin depresyon punlrındn fzl olduğunu gösteren rştırm ulgulrı olmkl irlikte ve cinsiyet ile depresyon punı rsınd ilişki olmdığını gösteren çlışmlr d ulunmktdır (41,42). Çlışm sonuçlrındki u frklılıklrın seepleri rsınd yerleşim yeri, sosyl düzey, üniversitenin özellikleri ve ireysel fktörler gii çok syıd değişken olilir. Gençlik çğınd fizyolojik değişikliklerin ynı sır, ruhsl ve toplumsl değişiklikler genci zorlr. Zorlmlr her gencin tepkisi frklıdır, u tepkilerin ir gruunu d depresif elirtiler oluşturur (43-47). Çlışmd sınıf değişkeni ile depresyon pun ortlmsı rsınd nlmlı ir ilişki sptnmmıştır. Ulş ve rk. (48) üniversite öğrencileri ile yptıklrı çlışmlrınd öğrencilerin sınıflrı ile depresyon pun ortlmlrı rsınd nlmlı ir frklılık ulunmmıştır. Deveci ve rk. (44) öğrenciler ile yptıklrı çlışmlrınd irinci sınıf hemşirelik öğrencilerinin depresyon pun ortlmlrının diğer sınıflr göre dh yüksek olduğu ve sınıf değişkeninin isttistiksel çıdn nlmlı olduğu sptnmıştır. Bu ulgunun ksine litertürde öğrencilerin sınıf düzeyleri yükseldikçe depresyon punlrının rtığını gösteren rştırm ulgulrı d ulunmktdır (39,49). Bu çlışmd sigr ve lkol kullnnlrın depresyon pun ortlmlrı kullnmynlr göre yüksek ulunmuştur. Ypıln çlışmlrd sigr ve lkol kullnımı ile depresyon pun ortlmlrı rsınd nlmlı ir ilişki olduğu sigr ve lkol kullnnlrd depresyon elirtilerin yüksek olduğu sptnmıştır (47,50). Buğdycı ve rk. (51) çlışmlrınd sigr kullnnlrın depresyon pun ortlmlrının isttistiksel çıdn nlmlı derecede düşük olduğu, lkol kullnnlrın ise depresyon pun ortlmlrı rsınd ir frk olmdığı ulgulrını sptmışlrdır. Bu ulgulrın ksine litertürde sigr ve lkol kullnm durumu ile depresyon punlrı rsınd nlmlı ir ilişki olmdığını gösteren rştırm sonuçlrı d ulunmktdır (52-54). Sğlık lgısı; kötü düzeyde olnlrın ort düzeyde olnlrdn, ort düzeyde olnlrın ise iyi düzeyde olnlrdn nlmlı düzeyde yüksek depresyon pun ortlmlrın ship olduğu elirlenmiştir. Deveci ve rk. (44) çlışmlrınd kendi sğlık durumlrını kötü olrk değerlendiren öğrencilerin sğlık durumlrını iyi ve ort olrk değerlendiren öğrencilere göre depresyon pun ortlmlrının dh yüksek olduğu sptnmıştır. Temel ve rk. (49) çlışmlrınd, fiziksel ve ruhsl sğlıklrını çok iyi ve iyi olrk değerlendiren öğrencilerin depresyon pun ortlmlrının düşük; ort ve kötü düzeyde değerlendirenlerin ise yüksek olduğu sptnmıştır. Ulş ve rk. (48) yptıklrı çlışmd öğrencilerin genel sğlık durumund kronik hstlığı olnlr ile olmynlrın depresyon punlrı rsınd frk olduğu elirlenmiştir. Çlışmd kilo lgısın göre depresyon pun ortlmsınd nlmlı ir frklılık sptnmmıştır. Litertürde vücut ğırlığındn memnun olmynlrd ve özellikle kendini şişmn olrk tnımlynlrd depresyon pun ortlmsının vücut ğırlığındn memnun olnlrdn dh yüksek olduğu sptnmıştır (40). Son yıllrd gittikçe zorlşn iş ulm koşullrı ve geleceğe yönelik kygılrın depresyon punlrını yükseltmiş olileceği düşünülmektedir. Günümüzde hem erkekler hem de kdınlr kilo vermek, formd olmk, toplum kendilerini kul ettirmek mcıyl dış görünüşlerine çok önem vermektedirler. Bu ise zı kişilerde depresyonun gelişmesine ve un ğlı olrk ciddi sğlık sorunlrın neden olmktdır. Bireyin kendini değerli hissetmesi, yeteneklerini, ilgi ve ecerilerini orty koyilmesi ve şrılı olmsı, toplum içinde kul görmesi ve edensel özelliklerini enimsemesi gii etmenler enlik sygısının oluşmsınd ve gelişmesinde önemli ir yere shiptir (55). Bulgulr göre lgılnn ekonomik durum göre depresyon punı isttistiksel olrk nlmlı frklılık göstermemektedir. Bu ulgu litertürle uyum göstermemektedir. Özdel ve rk. (39) ve Erözkn (56) üniversite öğrencileri ile yptıklrı çlışmlrd ekonomik durum iyileştikçe öğrencinin depresyon punlrının dh düşük olduğu ve sosyoekonomik durumu düşük öğrencilerin depresyon punlrının dh yüksek olduğu sonucun ulşmışlrdır. İçe dönük kişilik özelliğine ship olduğunu elirten öğrencilerin depresyon pun ortlmsı, dışdönük kişiliğe ship olduğunu elirtenlerin pun ortlmlrı rsınd nlmlı ir frk olduğu, içe dönük kişilik özelliğine ship öğrencilerin depresyon pun ortlmsının, dışdönük kişiliğe ship olduğunu elirtenlerin pun ortlmsındn yüksek olduğu sptnmıştır. Bu çlışmd egzersiz ypm lışknlığı ile depresyon pun ortlmsı rsınd nlmlı frklılık sptnmmıştır. Çlışm ulgumuzun ksine litertürde egzersiz ypn ireylerin depresyon düzeylerinin egzersiz ypmynlr göre dh düşük olduğu ve düzenli egzersiz ypmnın depresyon düzeyinde zlmy seep olduğunu gösteren çlışm ulgulrı ulunmktdır (42,48,50). Sosyl fliyetlere ndiren ktıln öğrencilerin depresyon pun ortlmlrı, sık sık ve rd ir ktıln öğrencilerin pun ortlmlrındn nlmlı düzeyde yüksek ulunmuştur. Soft ve Ky (41) çlışmlrınd, yşmd sosyl olmyn hemşirelik öğrencilerinin depresyon punlrının, yşmd sosyl oln hemşirelik öğrencilerinden yüksek 420 ACU Sğlık Bil Derg 2018; 9(4):

8 Dokumcıoğlu E ve rk. olduğunu elirtmişlerdir. Aylz ve rk. (6) rştırmlrınd yşmlrınd sosyl olmdıklrını elirtenlerin depresyon pun ortlmlrının, sosyl olduklrını elirtenlere göre dh yüksek olduğunu sptmışlrdır. Brınm içimi özel yurt oln öğrencilerin depresyon pun ortlmlrı, rınm içimi ev ve devlet yurdu olnlrdn nlmlı düzeyde yüksek ulunmuştur. Ypıln çlışmlrd öğrencilerin öğrenim süresince kldıklrı yer ile depresyon pun ortlmlrı rsınd nlmlı ir frklılık olmdığını gösteren çlışmlr ulunmktdır (39,41,48). Bun krşın krsıyl y d yurtt kldığını ifde eden öğrencilerin depresyon punının, ilesi ile yşynlrdn nlmlı derecede yüksek olduğunu gösteren rştırm ulgulrın d rstlnmktdır (42). Çlışmd yş ile SYBDÖ punı rsınd isttistiksel olrk nlmlı ir ilişki ulunmmktdır. Bu ulguy enzer olrk Ayz ve rk. (17) hemşirelik öğrencileri ile Dğdevire ve Şimşek (25) lise öğrencileri ile yptıklrı çlışmlrd yş ile SYBDÖ punlrı rsınd ilişki ulmmışlrdır. Kockmn ve rk. (58) ise hemşirelik öğrencileri ile yptıklrı çlışmd yş rsı öğrencilerin yştkilere göre 2.8 kt dh fzl sğlıklı yşm dvrnışı gösterdiklerini elirlemişlerdir. Yş rttıkç ireylerin sğlıklı yşml ilgili sorumluluklr lmy dh istekli olmsın krşın çlışm örnekleminin enzer yş gruund olmsı nedeniyle sğlıklı yşm dvrnışlrı ile yş rsınd ilişki ulunmdığı düşünülmektedir. Küreselleşmenin olumsuz etkilerinden iri oln oezite, eslenme ilgisindeki eksiklik ve eksikliğe ğlı olrk doğru eslenme lışknlıklrının kznılmmsı sonucu rtmktdır (59). Bu çlışmd BKİ ne göre değerlendirme ypıldığınd SYBDÖ pun ortlmlrının; zyıf, norml ve şişmn grupt enzerlik gösterdiği ve isttistiksel olrk nlmlı ir frklılığın ulunmdığı elirlenmiştir. Bu çlışmnın ulgulrın enzer şekilde Cihngiroğlu ve Deveci (23) sğlık yüksekokulu öğrencileri ile yptıklrı çlışmd öğrencilerin BKİ leri ile SYBDÖ pun ortlmlrı rsınd ilişkiye rstlmmışlrdır. Bun krşın Ertop ve rk. (27) yeterli ve dengeli eslenen öğrencilerin SYBDÖ pun ortlmlrının yeterli ve dengeli eslenmeyenlerden nlmlı şekilde yüksek olduğunu elirtmektedirler. Öğrencilerin su tüketim durumlrı ile SYBDÖ pun ortlmlrı rsınd isttistiksel olrk nlmlı ilişkiye rstlnmıştır. Su içen ireyler sğlık dvrnışlrını dh fzl göstermektedir. Bu durum toplumd su içmenin sğlıklı olduğu yönündeki inncın seep olduğu düşünülmektedir. Dolyısıyl sğlıklı yşmı önemseyen ve sğlıklı yşm dvrnışlrı gösteren ireylerin su tüketimini de rtırdıklrı söyleneilir. Litertürde ireylerin su içme miktrı ile sğlıklı yşm içimi rsındki ilişkiyi inceleyen herhngi ir çlışmy ulşılmmıştır SYBDÖ ile BDÖ rsındki ilişki incelendiğinde u iki ölçek rsınd negtif yönde ve nlmlı ilişki olduğu görülmektedir. Bu ulguy göre SYBDÖ punı rtıkç BDÖ punı zlmktdır. Gerek depresyondn uzk olmk gerekse sğlıklı yşm dvrnışlrının sergilenmesi iririni krşılıklı etkileyen fktörlerdir. Dolyısıyl ireyler sğlıklı yşm dvrnışlrını sergilerken ir yndn d depresyondn korunmuş olmktdırlr. Bu çlışmd depresyon ile yş rsınd isttistiksel olrk ir nlmlı ir ilişkiye rstlnmmıştır. Litertürde yş rttıkç öğrencilerin depresyon punlrının rttığı elirtilmektedir (45,56). Bun krşın u çlışmd depresyon ile yş rsınd ilişki ulunmmsının seeinin öğrencilerin yş ortlmsının oldukç genç olmsı ve üyük çoğunluğun 2. ve 3. sınıflr gii öğrencinin üniversite sosyl hytın uyum gösterdiği ve henüz gelecek kygılrının şlmdığı dönemde olmsındn kynklndığı düşünülmektedir. Öğrencilerin BKİ ile depresyon pun ortlmsı rsınd nlmlı ir frklılık ulunmmktdır. Krgöl ve rk. (55) yptıklrı çlışmlrınd BKİ ile depresyon rsınd pozitif yönlü ir ilişkinin olduğu sptnmıştır. Ayrıc litertürde BKİ ile depresyon rsınd ir ilişki ulmyn (60) vey negtif ilişki uln çlışm sonuçlrı d ulunmktdır (61). Çlışmd öğrencilerin su tüketim miktrlrı ile depresyon pun ortlmlrı rsınd ters yönlü ir ilişki görülmüştür. Bu ulguy göre su tüketimi rttıkç depresyon punı zlm göstermektedir. Tüketilen su miktrının rtışı ile irlikte depresyon punının zlmsının nedeninin, vücudumuzun üyük ölümünü oluşturn suyun vücud yeterli miktrd lınmsının vücut kimysın sğldığı olumlu ktkılrındn kynklndığı düşünülmektedir Sonuçlr Bu çlışmnın ulgulrın göre; öğrencilerin SYBDÖ punı cinsiyete, sınıf, sigr kullnm durumun, kilo lgısın, lgılnn ekonomik durum ve rınm içimine göre frklılık göstermemektedir. Bun krşın lkol kullnmynlrın kullnnlr göre, sğlık lgısı iyi y d ort düzeyde olnlrın kötü düzeyde olnlr göre, dış dönük kişiliğe ship olnlrın içe dönük kişiliğe ship olnlr göre, egzersiz ypnlrın ypmynlr göre, sosyl fliyetlere sık sık ktılnlrın rd ir ktılnlr ve rd ir ktılnlrın ise ndiren ktılnlr göre isttistiksel olrk nlmlı düzeyde yüksek SYBDÖ punın shiptir. Öğrencilerin BDÖ punı ölüm, sınıf, kilo lgısı, lgılnn ekonomik durum ve egzersiz ypm lışknlığın göre frklılık göstermemektedir. Bun krşın erkekler kızlr göre, sigr kullnmynlr kullnnlr göre, lkol kullnnlr kullnmynlr göre, sğlık lgısı kötü düzeyde ACU Sğlık Bil Derg 2018; 9(4):

9 Sğlıklı Yşm ve Depresyon olnlr ort düzeyde olnlr ve ort düzeyde olnlr ise iyi düzeyde olnlr göre, kişiliğini içe dönük elirtenler dış dönük elirtenlere göre, sosyl fliyetlere ndiren ktılnlr rd ir ve sık sık ktılnlr göre, özel yurtt rınnlr evde ve devlet yurdund rınnlr göre isttistiksel olrk nlmlı düzeyde yüksek BDÖ punın shiptir. Öğrencilerin yş ve eden kitle indeksi ile SYBDÖ punı rsınd ilişki ulunmzken, SYBDÖ punı ile tüketilen su miktrı rsınd pozitif yönde ve BDÖ punı ile negtif yönde ilişki ulunmuştur. Öğrencilerin yş ve eden kitle indeksleri ile BDÖ punı rsınd ilişki ulunmzken, BDÖ punı ile su tüketim miktrı rsınd negtif ilişki ulunmuştur Kynklr 1. Stnhope M, Lncster J. Community Helth Nursing. Promoting Helth of Aggregtes Fmilies nd Inviduls, Mosy Yer Book, Cirhinlioğlu Z. Sğlık Sosyolojisi. Ankr, Noel Kitevi, 2001: Cohn LD, Mcfrlne S, Ynez C, Imi WK. Risk-Perception: Differences Between Adolescents nd Adults. Helth Psychology 1995;14: Özkürkçügil AÇ. Bir Medikososyl Merkezine Genel Sğlık Sorunlrı ile Bşvurn Öğrencilerden Psikiytrik Tnı Alnlrd Bzı Sosoyodemogrfik Özellikler. Türk Psikiytri Dergisi 1999; 10: Özdel L, Bostncı M, Özdel O, Oğuzhnoğlu NK. The Reltionship With Sociodemogrphic Chrcteristics nd Depressive Symptoms in University Students. Andolu Psikiytr Derg 2002; 3: Aylz R, Ky B, Dere N, Krc Z, BlY. Sğlık Yüksekokulu Öğrencileri Arsındki Depresyon Sıklığı ve İlişkili Etkenler. Andolu Psikiytri Dergisi 2007;8: Dvidson G, Nele JM. Anorml Psychology (6th ed.). New York: John Wiley & Sons, Inc., Ruin LE. Student Mentl Helth in Chiroprctic University Setting. J Chiropr Educ 2008;22: Ovug E, Bordmn J, Wssermn D. Undergrdute Student Mentl Helth t Mkerere University, Ugnd: Reserch Report. World Psychitry 2006;51: Sper BA. Adolescent Growth nd Development. J Am Diet Assoc 2002; 102: Csey VA, Dwyer JT, Colemen KA, Vldin I. Body Mss İndex from Childhood to Midddle Age: A 50-Y Follow Up. Am J Clin Nutr 1992;56:14-8. [CrossRef] 12. Kpil U, Bhvn A. Adverse Effects of Poor Micronutrient Sttus During Childhood nd Adolescence. Nutr Rev 2002; 60: Willcox M, Sttler DN. The Reltionship Between Eting Disorders nd Depression. Journl of Socil Psychology 1996; 136: [CrossRef] 14. Gru, H J, Sellers MI, Wligroski K. Fctor Relted to Depression nd Eting Disorders: Selfesteem, Body İmge, nd Attrctiveness. Psychologicl Reports 1993; 72: [CrossRef] 15. Adulghni H, AlKnhl A, Mhmoud E, Ponnmperum G, Alfris E. Stress nd its Effects on Medicl Students. A Crosssectionl Study t College of Medicine in Sudi Ari. J Helth Popul Nutr 2011;29: Hysenegsi A, Hss SL, Rowlnd CR. The İmpct of Depression on the Acdemic Productivity of University Students. J Ment Helth Policy Econ 2005;8: Ayz S, Tezcn S, Akıncı F. Hemşirelik Yüksekokulu Öğrencilerinin Sğlığı Geliştirme Dvrnışlrı. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2005; 9: Wlker SN, Sechrist KR, Pender NJ. The Helth Promoting Lifestyle Profile Development nd Psychometric Chrcteristics. Nurs Res 1987; 36: Esin MN. Sğlıklı Yşm Biçimi Dvrnışlrı Ölçeğinin Türkçeye Uyrlnmsı, Hemşirelik Bülteni 1999; 2: Beck AT, Wrd C, Mendelson M. Beck Depression İnventory (BDI). Arch Gen Psychitry 1961;4: Hisli N. Beck Depresyon Envnterinin Üniversite Öğrencileri İçin Geçerliliği, Güvenirliği. Psikoloji Dergisi 1989;7: Zyk A, Fdıllıoğlu Ç. Üniversite öğrencilerinin sğlığı geliştirme dvrnışlrı ve u dvrnışlrı etkileyen etmenlerin elirlenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2004; 20: Cihngiroğlu Z, Deveci SE. Helthy Life Style Behviours nd Relted Influencing Fctors of the Students of Elzig High School of Helth Sciences of Firt University. Fırt Tıp Dergisi 2011; 16: Tmğ H. Hty Sğlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Sğlıklı Yşm Biçimi Dvrnışlrı ve Etkileyen Fktörler. Hcettepe Üniversitesi Sğlık Bilimleri Fkültesi Hemşirelik Dergisi 2011; Dğdevire Z, Şimşek Z. Helth Promotion Behviors nd Relted Fctors of High School Students in Şnlıurf. TAF Prev Med Bull 2013;12: Ünln D, Şenol V, Öztürk A, Erkorkmz Ü. Meslek Yüksekokullrının Sğlık ve Sosyl Progrmlrınd Öğrenim Gören Öğrencilerin Sğlıklı Yşm Biçimi Dvrnışlrı ve Öz-Bkım Gücü Düzeyleri Arsındki İlişkinin İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Tıp Fkültesi Dergisi 2007;14: Mrgret I. K. Von Bothmer, Fridlund B. Gender Differences in Helth Hits nd in Motivtion for Helthy Lifestyle Among Swedish University Students. Nursing & Helth Sciences 2005;7: [CrossRef] 27. Ertop NG, Yılmz A, Erdem Y. Üniversite Öğrencilerinin Sğlıklı Yşm Biçimleri. KÜ Tıp Fkültesi Dergisi 2012; 14: Özyzıcıoğlu N, Kılıç M, Erdem N, Yvuz C, Afcn S. Hemşirelik öğrencilerinin sğlıklı yşm içimi dvrnışlrının elirlenmesi. Uluslrrsı İnsn Bilimleri Dergisi 2011; 8: Yılmzel G, Çetinky F, Nçr M. Hemşirelik Öğrencilerinde Sğlığı Geliştirme Dvrnışlrı. TAF Preventive Medicine Bulletin 2013;12: [CrossRef] 30. İlhn N, Btmz M, Akhn LU. Üniversite Öğrencilerinin Sğlıklı Yşm Biçimi Dvrnışlrı. Mltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sntı Dergisi 2010; 3: Türkol E, Güneş G. İnönü Üniversitesi Tıp Fkültesi Hstnesinde İhtiss Ypn Asistnlrın Sğlıklı Yşm Biçimi Dvrnışlrı. JIUMF 2012;19: Kostk M, Kurt S, Süt N, Akrsu Ö, Ergül G. Hemşirelik ve Sınıf Öğretmenliği Öğrencilerinin Sğlıklı Yşm Biçimi Dvrnışlrı. TAF Preventive Medicine Bulletin 2014; 13: [CrossRef] 33. Ylçınky M, Gök Özer F, Yvuz Krmnoğlu A. Sğlık Çlışnlrınd Sğlıklı Yşm Biçimi Dvrnışlrının Değerlendirilmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2007; 6: Krdeniz G, Uçum EY, Dedeli Ö, Krğç Ö. Üniversite Öğrencilerinin Sğlıklı Yşm Biçimi Dvrnışlrı. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2008; 7: ACU Sğlık Bil Derg 2018; 9(4):

10 Dokumcıoğlu E ve rk. 35. Alty B. Smsun 6 Nolu Sğlık Ocğı Bölgesindeki Yş Evli Kdınlrın Sğlıklı Yşm Biçimi Dvrnışlrı. OMÜ Tıp Dergisi 2006;23: Aksoy T, Uçr H. Hemşirelik Öğrencilerinin Sğlıklı Yşm Biçimi Dvrnışlrı. Hcettepe Üniv Hemşirelik Fkültesi Derg 2014; Kim CJ, Prk J, Kng SW. Helth-promoting lifestyles nd crdiometolic risk fctors mong interntionl students in South Kore. Collegin. 2015;22: Al-Kndri F, Vidl VL. Correltion of the Helth-Promoting Lifestyle, Enrollment Level, nd Acdemic Performnce of College of Nursing Students in Kuwit. Nursing nd Helth Sciences 2007; 9: [CrossRef] 39. Ozdel L, Bostnci M, Ozdel O, Oguzhnoglu NK. The reltionship with sociodemogrphic chrcteristics nd depressive symptoms in university students. Antolin Journl of Psychitry 2002; 3: Oguzhnoglu/puliction/ _Universite_ogrencilerinde_ depresif_elirtiler_ve_sosyodemogrfik_ozelliklerle_iliskisi/ links/ cf2607c2e7cc8.pdf 40. Derenne JL, Beresin EV.. Body Imge, Medi, nd Eting Disorders. Acdemic Psychitry 2006; 30: [CrossRef] 41. Soft Kçn H. Ky S. Sğlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Depresyon Düzeylerini Etkileyen Fktörlerin İncelenmesi, Gümüşhne Üniversitesi Sğlık Bilimleri Derg, 2013; 2: Türkleş S, Hcıhsnoğlu R, Çpr S. Lise Öğrencilerinde Depresyon Düzeyi Ve Etkileyen Fktörlerin İncelenmesi, Attürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Derg 2008; 11: Bşpınr R, Gökşin Cihn F, Kutlu R. Tıpt Uzmnlık Öğrencisi Hekimlerde Depresyon Sıklığı Ve Etkileyen, Fktörlerin Değerlendirilmesi, Mustf Keml Üniv Tıp Derg 2016; 7: Deveci SE, Ulutşdemir N, Açık Y. Bir Sğlık Yüksekokulu Öğrencilerinde Depresyon Belirtilerinin Görülme Sıklığı ve Etkileyen Fktörler. Fırt Tıp Dergisi. 2013; 18: Ky M, Genç M, Ky B, Pehlivn E. Tıp Fkültesi ve Sğlık Yüksekokulu Öğrencilerinde Depresif Belir Yygınlığı, Stresle Bş çıkm Trzlrı ve Etkileyen Fktörler Türk Psikiytri Dergisi 2007;18: Kutlu R, Çivi S, Şhinli AS. The Frequency of Depression nd Smoking Hit mong the Medicl Students. TAF Prev Med Bull 2009;8: Mckenzie S, Wiegel JR, Mundt M, et l. Depression nd Suicide Idetion Among Students Accessing Cmpus Helthcre. Am J Orthopsychitry 2011;81: [CrossRef] 48. Ulş B, Ttlıdem B, Nzik F, Sönmez M, Uncu F. Üniversite Öğrencilerinde Depresyon Sıklığı ve İlişkili Etmenler. CBU-SBED 2015;2: Temel E, Bhr A, Çuhdr D. Öğrenci Hemşirelerin Stresle Bş Etme Trzlrı ve Depresyon Düzeylerinin Belirlenmesi. Fırt Sğlık Hizmetleri Dergisi 2007; 2: Adewuy AO, Ol BA, Alo OO, Mpyi BM, Oginni OO. Depression mong Nigerin university students prevelnce nd sosyodemogrfic correltes. Socil Psychitry Psychitr Epidemiol 2006: 41: [CrossRef] 51. Buğdycı R, Üner A, Şşmz, Öner S. Mersin ilinde Prtisyen ve Uzmn Hekimlerde Depresyon Sıklığı ve Etkileyen Fktörler. Toplum Hekimliği Dergisi 2007; 26: Lenz BK. Tocco, Depression, nd Lifestyle Choices in the pivotl Erly College Yers. Journl of Americn College Helth 2004;52: [CrossRef] 53. Mrkoğlu K, Çivi S, Şhsıvr Ş, Özdemir S. Tıp Fkültesi Birinci ve İkinci Sınıf Öğrencilerinde Sigr İçme Durumu ve Depresyon Yygınlığı Arsındki İlişki. Bğımlılık Dergisi 2006;7: Tekş OF, Ceyln S, Hmzoğlu O, Hsde M. An Investigtion of The Prevlence of Depressive Symptoms in Newly Recruited Young Adult Men in Turkey. Psychitry Res 2003; 119: Krgöl A, Özçürümez G, Tşkıntun N, Nr A. Beden kitle indeksinin depresyon ve leksitimi ile ilişkisi, Andolu Psikiytri Derg 2014;15: [CrossRef] 56. Erözkn A. Üniversite Öğrencilerinin Kişilerrsı Duyrlılık ve Depresyon Düzeylerinin Bzı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Muğl Üniversitesi SBE Dergisi 2005;14: Bostncı M, Özdel O, Oğuzhnoğlu NK et l. Depressive symptomtology mong university students in Denizli, Turkey: prevlence nd sociodemogrphic correltes. Crotin Medicl Journl 2005;46: Kockmn M, Aksoy G, Eker H H. İstnul İlindeki Hemşirelik Yüksekokulu Öğrencilerinin Sğlıklı Yşm Biçimi Dvrnışlrı. S.D.Ü. Tıp Fkültesi Dergisi 2010; 17: Kehris JJ, Fitrone MA, Zhung H. Totl Body Potssium nd Body Ft: Relevnce To Aging. Americn Journl of Clin. Nutrition 1997;66: [CrossRef] 60. Deveci A, Demet MM, Özmen B, Özmen E, Hekimsoy Z. Oez Hstlrd Psikoptoloji, Aleksitimi Ve Benlik Sygısı. Andolu Psikiytri Derg 2005; 6: Crpenter H. Reltionships Between Oesity nd DSM-IV Mjor Depressive Disorder, Suicide İdetion nd Sui-Cide Attempts: Results from Generl Popultion Study. Am J Pulic Helth 2000; 90: ACU Sğlık Bil Derg 2018; 9(4):