Şizofrenik Hastalarda Negatif ve Pozitif Belirtiler ile Yapısal Beyin Görüntüleme (MRG) Bulgularının İlişkisi

Transkript

1 Şizofenik Hastalada Negatif ve Pozitif Belitile ile Yaısal Beyin Göüntüleme (MRG) Bulgulaının İlişkisi Sehat ÇITAK *, Mehmet ÇAKICI **, Ebu T. ÇAKICI ***, A. Tame AKER **** ÖZET Amaç: Bu çalışmanın amacı, şizofenide ozitif ve negatif belitilele yaısal beyin atolojilei aasında bi ilişki bulunu bulunmadığını aaştımaktı. Yöntem: DSMIV ölçütleine göe şizofeni tanısı konmuş, yaş otalaması 44.7±5.9, eğitim süesi otalaması.8±3.8 yıl, hastalık süesi otalaması 8.9±3. yıl olan 8 kadın, 4 ekek, tolam hastaya, sosyodemogafik bilgi fomu, Negatif ve Pozitif Belitilei Değelendime Ölçeklei (NBDÖ, PBDÖ) uygulanmış ve hastalaın tümünde MRG incelemesi yaılmıştı. Bağıntılaın incelenmesinde seaman koelasyon analizi yöntemi kullanılmıştı. Bulgula: Olgulada otalama PBDÖ tolam uanı 36.3±.4, NBDÖ tolam uanı 5.±7.5 bulunmuştu. Yaısal beyin bulgulaının küesel değelendimesi sonucunda hastalaın 9 unda (% 4.9) kesin atoloji, 8 inde (% 36.4) şüheli atoloji satanmış, 5 olguda ise (%.7) atoloji belilenmemişti. Pozitif belitilele lateal, 3. ve 4. ventikül, temoal ve aietal koteks, medial temoal yaı atolojilei aasında; negatif belitilele de lateal, 3. ve 4. ventikül, medial temoal yaı ve bazal ganglia atolojilei aasında ota düzeyde, aynı yönde bağıntıla satanmıştı. Tatışma: Sonuç olaak, şizofenik hastalada temoal ve aietal kotikal atolojilele ozitif belitile, ventiküle sistem ve medial temoal yaı atolojileiyle de hem ozitif hem de negatif belitile aasında bağıntıla olduğu belilenmişti. Bu sonuçla; şizofenide yaısal beyin değişimleinin, ozitif ve negatif beliti boyutlaını bibiinden ayıt etmekte yaalı olabileceğini düşündümektedi. Anahta kelimele: Şizofeni, ozitif belitile, negatif belitile, yaısal beyin göüntüleme Düşünen Adam; 29, (4):826 ABSTRACT Coelations of Negative and Positive Symtoms with Bain MRI Findings in Schizohenia Aim: The aim of this study was to investigate the coelations between ositive and negative symtoms and stuctual bain abnomalities in schizohenia. Method: atients, 4 male and 8 female who met DSMIV citeia fo schizohenia wee included in this study. Mean age was 44.7±5.9 yeas, duation of education was.8±3.8 yeas and duation of illness was 8.9±3. yeas. Demogahic vaiables wee obtained. Scale fo the Assessment of Negative Symtoms (SANS) and the Scale fo the Assessment of Positive Symtoms (SAPS) wee administeed. Magnetic esonance bain imaging was conducted in all atients. Obtained vaiables wee evaluated by using seaman coelation analysis. Results: Aveage SAPS total scoe was 36.3±.4 and SANS total scoe was 5.±7.5. Afte global evaluation of bain abnomalities, definite athologies wee found in 9 (4.9 %) of atients, questionable athologies wee found in 8 (36.4%) of atients. In 5 (.7 %) atients no athologies wee detected. Medium degee ositive coelations wee detected between ositive symtoms and lateal, thid and fouth venticles, temoal and aietal cotex and medial temoal stuctual athologies; and between negative symtoms and lateal, thid and fouth venticles, medial temoal and basal ganglia stuctual athologies. Discussion: These esults suggest that, ositive and negative symtom dimensions in schizohenia might be elated with diffeent stuctual bain abnomalities. Key wods: Schizohenia, ositive symtoms, negative symtoms, stuctual bain imaging * Eenköy Ruh ve Sini Hastalıklaı Eğitim ve Aaştıma Hastanesi, Uzm. D. Psikiyatist, Biyoistatistik D. ** Yakın Doğu Ünivesitesi Fen ve Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü, Bölüm Başkanı, Doç. D. Psikiyatist *** Yakın Doğu Ünivesitesi Fen ve Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü, Öğetim Üyesi, Doç. D. Psikiyatist **** Kocaeli Ünivesitesi Tı Fakültesi Psikiyati Anabilim Dalı, Bölüm Başkanı, Pof. D. Psikiyatist 8

2 Şizofenik Hastalada Negatif ve Pozitif Belitile ile Yaısal Beyin Göüntleme (MRG) Bulgulaının İlişkisi Çıtak, Çakıcı, Çakıcı, Ake GİRİŞ Bu yüzyılın başlaından itibaen kuamcıla, şizofenik süeçte fontal ve temoal loblaın özel bi önemi olduğunu vugulamıştı. Kaeelin, kaa veme güçlüğü, lanlamada yetesizlik, yaatıcılığın kaybolması gibi yüksek bilişsel işlevledeki yetesizliklein fontal lob hasaının sonucu geliştiğini, özgül konuşma bozukluklaı ve işitsel vasanılaın da temoal lob hasaına bağlı olduğunu düşünmüştü (). Daha sonaki dönemlede yaılan çeşitli aaştımalada da, bu bulgulaı destekleyen sonuçla elde edilmişti. Şizofenik süeçte, değişik belitilein yanı sıa çeşitli alanlada işlev yetesizliği olması, geçekte biçok nöal sistemin işlevsel bozukluğunu göstemektedi. Şizofenik süeçte en çok üzeinde duulan beyin alanlaı, fontal ve temoal neokoteks, limbik sistem ve beyin saıdı. Bazal ganglia ve infeio aietal lobülden de söz edilmektedi. Yaısal ve işlevsel göüntüleme yöntemleinin, ayıca klinik bilişseldavanışsal yöntemlein yaygın olaak kullanılması sonucu elde edilen veile, şizofenide negatif semtomlaın fontal lob işlev bozukluğundan, ozitif semtomlaın ise temooaietal lob, limbik sistem, ota beyin ve beyin saı bölgeleindeki işlev bozukluğundan kaynaklandığını vugulamaktadı (3). Şizofenik süeçte sözü edilen beyin alanlaı ve yaılaının çeşitliliği, bütünlenmiş bi nöonal sistemle ağı olaak göülebili. Kaşılıklı bağlantılı neokotikal alanla (efontal, temoal ve infeio aietal koteks), bibii ile ilişkili limbik sistem yaılaı (hiokamus, amigdala, setum) ve sonasında da hiotalamus ve beyin saı (etiküle aktive edici sistem) ile yakın bağlantı halindedi. Bütün bu yaılaın kotikal, özellikle de efontal kotikal (obitofontal ve dosolateal bölümlei) sistemlele bağlantılaı vadı. Bu sistemle genel olaak duygusal ve bilişsel davanışın temelini oluştuu (). Dosolateal efontal koteks yaılaındaki bi hasaın hem ozitif hem de negatif şizofeni semtomlaına neden olabileceğine ilişkin bi faklı göüş Weinbege ve ak. (4) taafından öne süülmüştü. Bu çalışmanın amacı, şizofenide ozitif ve negatif belitilele yaısal beyin atolojilei aasında bi ilişki bulunu bulunmadığını aaştımaktı. Çalışmanın hiotezi, negatif belitilele fontal kotikal ve ventiküle sistem atolojilei aasında, ozitif belitilele de medial temoal yaı, temoal ve aietal kotikal sistem atolojilei aasında bağıntı bulunacağı şeklindedi. GEREÇ ve YÖNTEM. Olgulaın Seçimi ve Tanımlanması Çalışmaya Bakıköy Ruh Sağlığı ve Sini Hastalıklaı Eğitim ve Aaştıma Hastanesi ne yatıılmış hastala aasından DSMIV tanı ölçütleine göe iki sikiyati uzmanı taafından şizofeni tanısı konulan hastala dâhil edilmişti. Yimi beş şizofeni tanılı hasta aasından çalışmaya alınma ölçütleini kaşılayan olgu sıasıyla alınmıştı. Üç olgu 65 yaş üzeinde olduğu için çalışmaya alınmamıştı. Çalışma Bakıköy Ruh Sağlığı ve Sini Hastalıklaı Eğitim ve Aaştıma Hastanesi Etik Kuulu taafından onaylanmış, hastaladan veya vasileinden yazılı bilgilendiilmiş onam alınmıştı... Alınma ölçütlei a. DSMIV şizofeni tanısı almış olmak b. 865 yaş aasında olmak 9

3 Şizofenik Hastalada Negatif ve Pozitif Belitile ile Yaısal Beyin Göüntleme (MRG) Bulgulaının İlişkisi Çıtak, Çakıcı, Çakıcı, Ake.2. Dışlanma ölçütlei a. Nöolojik veya tıbbi hastalık öyküsü b. Mental etadasyon c. Alkol veya madde kötüye kullanım/ bağımlılık öyküsü 2. Teknik Bilgi Çalışmaya alınan olgulada sosyodemogafik değişkenle elde edilmişti. Hatalaa Pozitif Belitilei Değelendime Ölçeği (PBDÖ) ve Negatif Belitilei Değelendime Ölçeği (NBDÖ) uygulanmıştı. Hastalaın kullandıklaı ilaç tiine ve dozlaına müdahale edilmemişti. Daha sona hastalaa kanial MRG incelemesi yaılmıştı. 3. Çalışma Aaçlaı A. Pozitif ve negatif belitile. Pozitif Belitilei Değelendime Ölçeği (PBDÖSAPS): Döt alt ölçek ve 34 madde içemektedi. Biyedi aası maddele vasanıla, 82 aası sanıla, 225 aası gai davanış ve 2634 aası fomal düşünce bozukluğu alt ölçekleine aitti. Tükçe fomunun güvenililik çalışması yaılmıştı (5). 2. Negatif Belitilei Değelendime Ölçeği (NBDÖSANS): Tolam 5 alt ölçek ve 25 madde içemektedi. Bisekiz aası maddele affektif küntleşme, 93 aası aloji, 47 aası aati, 8 aası anhedoni ve 2325 aası dikkat eksikliği alt ölçekleine aitti. Tolam uan 25 aasında değişmektedi. Tükçe fomunun güvenililik çalışması yaılmıştı (6). B. MRG Bi tesla manyetik saha gücüne sahi bi cihazda; aksiyel landa 5 mm kesit kalınlığında PD ve T2 ağılıklı (TSE 4/9), aksiyel landa 5 mm kesit kalınlığında T ağılıklı (SE 69/5), koonal landa 4 mm kesit kalınlığında T2 ağılıklı (TSE 34/9), koonal ve sagittal landa 4 mm kesit kalınlığında T ağılıklı (fl2d 3/6/7) sekanslaı kullanılaak inceleme yaılmış, bulgula hastalaın tanısından habesiz 2 nöoadyolog taafından bibiinden habesiz olaak okunmuş ve fiki biliğine vaılmış sonuçla; lateal, 3. ve 4. ventikül, fontal, aietal, temoal, oksiital koteks, medial temoal yaıla, bazal ganglia, talamus, kous kallozum, seebellum, ota hat yaılaı ve sistena magna için ve global olaak, kalitatif yöntemle ( atoloji yok, şüheli atoloji, atoloji va şeklinde) değelendiilmişti. 4. İstatistik Analizlede SPSS istatistik yazılım aket ogamı, süümü kullanılmıştı..5 alfa düzeyi istatistiksel olaak anlamlı kabul edilmişti. MRG bulgulaı ile ozitif ve negatif belitile aasındaki bağıntılaın incelenmesinde seaman koelasyon analizi yöntemi kullanılmıştı. SONUÇLAR. Sosyodemogafik ve klinik değişkenle: (Tablo, 2, 3). Çalışmaya 4 ekek, 8 i kadın, tolam şizofenik olgu alınmıştı. Otalama yaşlaı 44.7±5.9 yıl, otalama eğitim süelei.8±3.8 yıl, otalama hastalık süelei 8.9 yıl±3. yıl, otalama yatış sayılaı 7.9±6.5 ti (Tablo ). Olgulaın ozitif ve negatif belitileine ilişkin bulgula Tablo 2 ve Tablo 3 te veilmişti. Olgulada otalama SAPS tolam uanı 36.3±.4, SANS tolam uanı 5.±7.5 bulunmuştu. 2

4 Şizofenik Hastalada Negatif ve Pozitif Belitile ile Yaısal Beyin Göüntleme (MRG) Bulgulaının İlişkisi Çıtak, Çakıcı, Çakıcı, Ake Tablo. Sosyodemogafik bulgula. Değişken Yaş (yıl) Eğitim süesi (yıl) Hastalık süesi (yıl) Yatış sayısı Otalama Tablo 2. Pozitif belitilein sonuçlaı. Değişken İsitsel vasanı Youm yaan sesle Aasında konuşan sesle Somatikdokunsal vasanı Koku vasanısı Gösel vasanı Global vasanı Kötülük sanısı Kıskançlık sanısı Suçluluk sanısı Büyüklük sanısı Dinsel sanı Somatik sanı Refeans sanısı Kontol edilme sanısı Düşünce okunması sanısı Düşünce yayılması sanısı Düşünce sokulması sanısı Düşünce çekilmesi sanısı Global sanı Giyimgöünüm Tolumsalcinsel davanış Saldıgan davanış Steeotiik davanış Global davanış Raydan çıkma Teğetsellik Enkoheans Mantıksızlık Çevesellik Baskılı konuşma Çelinebili konuşma Klang çağışım Ğlobal düşünce bozukluğu PBDÖ tolam skou 2. MRG bulgulaı: (Tablo 4) Standat sama ot. 2,,9,63,3,59,68 2,3 2,95,54,3 2,9,95,3 2,3,86,68,27,9, 3,72,27,8 2,,45,8,8,,8,77,8,4,8,3,72 36,3 Minmax Yaısal beyin bulgulaının global değelendimesi sonucunda hastalaın 9 unda (% 4.9) kesin atoloji, 8 inde (% 36.4) şüheli atoloji satanmış, 5 olguda ise (%.7) atoloji belilenmemişti. Beyin bölgelei ayıntılı incelendiğinde; kesin atoloji satanan bölgele sıasıyla aietal koteks (% 3.8), fontal koteks (%.7), ss 2,5,68,49,35,5,42 2,4 2,2,33,35 2,4,78,8,9,52,42,7,42,6,93,76,3,97,8,59,56,65,39,4,73,66,39,63,54,47 Tablo 3. Negatif belitilein sonuçlaı. Değişken Değişmeyen yüz ifadesi Haeketlede azalma Jestlede azalma Zayıf göz ilişkisi Duygusal tekisizlik Sesle vugulamada yetesizlik Global duygulanım düzleşmesi Konuşmanın yoksulluğu Konuşma içeik yoksulluğu Blokla Yanıttan önce bekleme süesi Global aloji Kendine bakımtemizlik İş ve okulda sebatsızlık Fiziksel eneji azalması Global eneji ve istek Eğlence ilgi ve etkinlik Cinsel etkinlik Yakınlık duygusu Akadaş ilişkilei Global zevktolumsal çekilme Sosyal dikkatsizlik Mental duumda dikkatsizlik Global dikkat NBDÖ tolam skou ot. 2,47,57,76,4,28 2, 2,52,28,95,23,66 2,9,76 3,8 2,9 3,23 2,95 3,85 3,38 3,52 3,76,33,9,7 5, temoal koteks (% 3.6), ota hat yaılaı (% 3.6), medial temoal yaıla (% 9.) ve lateal ventikül (% 9.) şeklinde belilenmişti. Diğe bölgelee ait bulgula Tablo 4 te veilmişti. 3. Pozitifnegatif belitilele MRG bulgulaı aasındaki ilişkile a. Pozitif belitile ile MRG bulgulaı (Tablo 5) Vasanılaın global şiddetiyle lateal ventikül (:.37, :.) ve 4. ventikül (:.4, :.5) atolojilei aasında aynı yönde ota düzeyde koelasyon satanmıştı. Hezeyanlaın global şiddetiyle lateal ventikül (:.56, :.), 3. ventikül (:.45, :.3), 4. ventikül (:.46, :.3), aietal koteks (:.43, :) ve medial temoal yaı (:.4, :.5) atolojilei aasında aynı yönde ota düzeyde koelasyon satanmıştı. Gai davanışın global şiddetiyle aietal koteks (:.49, :.) ve medial temoal yaı (:.43, :) atolojilei aasında aynı yönde ota düzeyde koelasyon satanmıştı. Düşünce bozukluğunun global şiddetiyle yaısal ss,6,43,7,35,64,67,56,84,82,9,23,57,7,32,4,88,39,35,6,2,4,57,3,95 7,58 2

5 Şizofenik Hastalada Negatif ve Pozitif Belitile ile Yaısal Beyin Göüntleme (MRG) Bulgulaının İlişkisi Çıtak, Çakıcı, Çakıcı, Ake Tablo 4. MRG bulgulaı. Bölge Lateal ventikül 3. ventikül 4. ventikül Fontal koteks Paietal koteks Temoal koteks Oksiital koteks Medial tem. yaı Bazal ganglia Talamus Kous kallozum Seebellum Ota hat yaılaı Sistena magna GLOBAL Patoloji yok n % Şüheli atoloji n % Patoloji va n % Tolam n % beyin atolojilei aasında koelasyon satanmamıştı. Pozitif belitilein tolam şiddetiyle lateal ventikül (:.6, :.), 3. ventikül (:.5, :.), 4. ventikül (:.44, :.3) ve temoal koteks (:.42, :) atolojilei aasında aynı yönde ota düzeyde koelasyon satanmıştı. Global olaak değelendiilen yaısal beyin atolojileiyle gai davanışın global şiddeti aasında (:.48, :.2) aynı yönde ota düzeyde koelasyon satanmıştı. b. Negatif belitile ile MRG bulgulaı (Tablo 6) Duygulanımsal düzleşmenin global şiddetiyle Tablo 5. Pozitif belitilele MRG bulgulaı aasındaki bağıntıla. Global vasanı Global sanı Global gai davanış Global düşünce bozukluğu PBDÖ tolam sko Beyin bölgelei Lateal vent. 3. vent. 4. vent. Fontal kot. Paietal kot. Temoal kot. Oksiital kot. Med. tem.yaı Bazal ganglia Talamus Kous kalloz. Seebellum Ota hat yaı Sistena magna GLOBAL.54 (**).4 (*) (**).45 (*).46 (*).43 (*).4 (*) (*).43 (*).48 (*)..2.6 (**).5 (**).44 (*).42 (*)...3 * Koelasyon.5 düzeyinde anlamlıdı, ** Koelasyon. düzeyinde anlamlıdı. Tablo 6. Negatif belitilele MRG bulgulaı aasındaki bağıntıla. Global duygulanım Global aloji Global enejiistek Global zevk ve çekilme Global dikkat NBDÖ tolam sko Beyin bölgelei Lateal vent. 3. vent. 4. vent. Fontal kot. Paietal kot. Temoal ko. Oksiital ko. Med. tem.yaı Bazal ganglia Talamus Kous kalloz. Seebellum Ota hat yaı Sistena magna GLOBAL.47 (*).57 (*).43 (*).5 (*) (*).44 (*).2.44 (*).64 (**). * Koelasyon.5 düzeyinde anlamlıdı, ** Koelasyon. düzeyinde anlamlıdı.

6 Şizofenik Hastalada Negatif ve Pozitif Belitile ile Yaısal Beyin Göüntleme (MRG) Bulgulaının İlişkisi Çıtak, Çakıcı, Çakıcı, Ake lateal ventikül (:.47, :.2), 3. ventikül (:.53, :.), 4. ventikül (:.43, :) ve medial temoal yaı (:.5, :.) atolojilei aasında aynı yönde ota düzeyde koelasyon satanmıştı. Düşünce yoksullaşmasının global şiddetiyle 3. ventikül (:.49, :.2) ve 4. ventikül (:.44, :) atolojilei aasında aynı yönde ota düzeyde koelasyon satanmıştı. Eneji ve istek azalmasının ve zevk alamama/ tolumsal çekilmenin global şiddetiyle yaısal beyin atolojilei aasında koelasyon satanmamıştı. Dikkatsizliğin global şiddetiyle bazal ganglia (:.44, :) atolojilei aasında aynı yönde ota düzeyde koelasyon satanmıştı. Negatif belitilein tolam şiddetiyle 3. ventikül (:.64, :.) atolojilei aasında aynı yönde ota düzeyde koelasyon satanmıştı. TARTIŞMA Bu aaştıma sonucunda; şizofenik hastalada ozitif belitilele lateal, 3. ve 4. ventikül, temoal ve aietal koteks, medial temoal yaı atolojilei aasında; negatif belitilele de lateal, 3. ve 4. ventikül, medial temoal yaı ve bazal ganglia atolojilei aasında ota düzeyde, aynı yönde bağıntıla satanmıştı. Pozitif belitilein tolam şiddetiyle lateal, 3., 4. ventikül ve temoal koteks atolojilei aasında koelasyon satanmıştı. Vasanılala lateal ve 4. ventikül atolojilei, hezeyanlala da lateal, 3., 4. ventikül, aietal koteks ve medial temoal yaı atolojilei aasında koelasyon bulunmuştu. Ayıca, gai davanışlala aietal koteks ve medial temoal yaı atolojilei aasında koelasyon satanmıştı. Bu bulgula genel anlamda liteatü veileiyle uyumludu. Lateal ve 3. ventikül genişlemesi, şizofenide en sıklıkla vugulanan nöoanatomik değişimdi (2,3,79). Kotikal sulkuslada BOS atışı, satanan diğe bulgula aasındadı (). Sözü edilen yaısal değişimlele, bilişsel eksiklikle, negatif belitile, zayıf emobid uyum ve tedaviye yanıtsızlık aasında ilişki olduğu gösteilmişti (6). Cullbeg ve Nyback 33 şizofen hastada yatıklaı çalışmada, süekli işitsel vasanılala 3. ventikül genişliği aasında ozitif koelasyon satamıştı (7). Young ve ak. da 3 şizofende yatıklaı çalışmada, ventikül beyin oanı ile ozitif semtom skou aasında ozitif koelasyon belilemişti (8). Medial temoal yaı atolojileiyle hezeyanla ve gai davanışla aasında koelasyon satanmıştı. Liteatüde medial temoal yaı atolojileinin ozitif belitilele bağlantılı olduğu sıklıkla vugulanmıştı (923). Tey E. Goldbeg ve ak. (993) yatıklaı ikiz çalışmasında, ozitif semtomlaın beligin biçimde hiokamal hacim değişimleiyle bağlantılı olduğunu satamıştı (24). Patick E. Bata ve ak. (99) şizofen hastalada, he iki sueio temoal gius ve sol amigdala hacimleinin daha küçük olduğunu ve sol su. temoal gius hacim azalması ile işitsel vasanı şiddeti aasında beligin bağlantı satamıştı (25). Paul G. Nesto ve ak. da (993) ağılıklı olaak ozitif belitile gösteen 5 şizofende, özellikle sol temoal lob yaılaında hacim azalması belilemişti (26). Robet W. Buchanan ve ak. ise (993) hem defisite hem de nondefisite şizofenlede, amigdala hiokamus hacimleinin kontollee göe daha düşük olduğunu belilemişti (5). Bu veile çalışmamızın sonucunu desteklemektedi. Paietal koteks atolojileiyle de, hezeyanla ve gai davanışla aasında koelasyon satanmıştı. Paietal lob atolojileinin ozitif belitilele, özellikle de kontol edilme hezeyanlaıyla bağlantısına ilişkin liteatü veilei bulunmaktadı. Bu veile çalışmamızın sonuçlaıyla ötüşmektedi. Mauff ve ak. yatıklaı bi çalışmada, kontol edilme hezeyanlaı olan şizofenik 23

7 Şizofenik Hastalada Negatif ve Pozitif Belitile ile Yaısal Beyin Göüntleme (MRG) Bulgulaının İlişkisi Çıtak, Çakıcı, Çakıcı, Ake hastalada aietal kotikal hacim azalması olduğunu belilemişti (2729). Çalışmamızda negatif belitilein tolam şiddetiyle 3. ventikül atolojilei aasında koelasyon bulunmuştu. Duygulanımsal düzleşmeyle lateal, 3., 4. ventikül ve medial temoal yaı atolojilei; düşünce yoksullaşmasıyla da 3. ve 4. ventikül atolojilei aasında aynı yönde ota düzeyde koelasyon satanmıştı. Negatif belitilein, özellikle 3. ve 4. ventikül atolojileiyle beabelik göstediği anlaşılmaktadı. Şizofenide ventiküle sistem genişlemesinin negatif belitilele bağlantılı olduğunu gösteen çok sayıda çalışma vadı (339). Bulgulaımız bu konudaki liteatü veileiyle uyumlu bulunmuştu. Çalışmamızda fontal kotikal yaısal değişimlele negatif ve ozitif beliti boyutlaı aasında bağlantı satanmamıştı. Bu bulgu bazı liteatü veileiyle uyumludu. Nancy Andeasen ve ak. 38 şizofen hastada yatıklaı çalışmada, fontal lob boyutlaında küçülme olduğunu, ancak negatif belitilele azalmış fontal boyut aasında bi koelasyon bulunmadığını bildimişti (4). Adian Raine ve ak. da şizofen hastalada sağ ve sol efontal alan büyüklüğünün, sikiyatik ve nomal kontollee göe azalmış olduğunu, ancak negatif ve ozitif belitilele efontal alan büyüklüğü aasında bağlantı bulunmadığını belilemişti (4). Galdeisi ve ak. defisit ve nondefisit şizofen hastalaı nomal kontollele kaşılaştıdıklaı bi çalışmada, he iki hasta gubunda dosolateal efontal koteks hacminin nomal kontol gubuna göe daha küçük olduğunu, ancak hasta gulaı aasında bi faklılık bulunmadığını belilemişti (42). Robet W. Buchanan ve ak. da 7 defisit ve 24 nondefisit şizofen ile 3 nomal kontol gubunda yatıklaı kaşılaştımalı bi MRI çalışmasında, nondefisit şizofenlede efontal hacim azalması olduğunu satamıştı (5). Çalışmamızın eksik yönlei; öneklem gubunun yeteince büyük olmayışı, kontol gulaının çalışma kasamına alınamamış olması, MR incelemeleinde niceliksel volumetik ölçüm yaılmamış olmasıdı. Sonuç olaak, şizofenik hastalada temoal ve aietal kotikal atolojilele ozitif belitile, ventiküle sistem ve medial temoal yaı atolojileiyle de hem ozitif hem de negatif belitile aasında bağıntıla olduğu belilenmişti. Bu sonuçla; şizofenide yaısal beyin değişimleinin, ozitif ve negatif beliti boyutlaını bibiinden ayıt etmekte yaalı olabileceğini düşündümekte, şizofeniyi tüdeşleştime yolunda yaılacak aaştımalaın, beyin yaı ve işlev bozukluklaı ile klinik değişkenle aasında beabelik gösteen gulada ve uzunlamasına lanlanması geektiğini otaya koymaktadı. KAYNAKLAR. Zec RF, Weinbege DR: Bain aeas imlicated in schizohenia: a selective oveview. Handbook of Schizohenia (8): 7526, Andeasen NC: Neuoimaging. Teaching and leaning about schizohenia. Module 2:, Pealson GD, Mash L: Magnetic esonance imaging in sychiaty. Review of Psychiaty, 2(3):34738, Weinbege DR, Beman KF, Zec RF: Physiological dysfunction of dosolateal efontal cotex in schizohenia CBF evidence. Ach Gen Psychiaty 43:4, Ekoç Ş, Akonaç O, Ataklı C ve ak: Pozitif semtomlaı değelendime ölçeğinin güvenililiği ve geçeliliği. Düşünen Adam 4:224, Ekoç Ş, Akonaç O, Ataklı C ve ak: Negatif semtomlaı değelendime ölçeğinin güvenililiği ve geçeliliği. Düşünen Adam 4:69, Andeasen NC: Hyofontality in neuoletic naive atients and in atients with chonic schizohenia. Ach Gen Psychiaty 49:943958, 24

8 Şizofenik Hastalada Negatif ve Pozitif Belitile ile Yaısal Beyin Göüntleme (MRG) Bulgulaının İlişkisi Çıtak, Çakıcı, Çakıcı, Ake Andeasen NC, O Leay DS, Andt S: Neuoimaging and clinical neuoscience: Basic issues and inciles. Rev Psychiaty 2:35346, Gu RE: MRI in schizoheniai. Volumetic analysis of bain and CSF. Ach Gen Psychiaty 48:4742, 99.. Andeasen N.C, Olsen S: Negative and ositive schizohenia, definition and validation. Ach Gen Psychiaty 39:789794, Nasallah HA: Neuodevelomental athogenesis of schizohenia. Psychiatic clinics of Noth Ameica 6:26928, Andeasen NC: Neual mechanisms of negative symtoms. B J Psychiaty 55:9398, Andeasen NC: Bain imaging: Alication in sychiaty. Science 239:38388, Bonstein RA, Schwazkof SB, Olson SC, et al: Thid venticle enlagement and neuosychological deficit in schizohenia. Biol Psych 3:954 96, Buchanan RW: Stuctual abnomalities in deficit and nondeficit schizohenia. Am J Psychiaty 5:5965, Keil JG: Cognitive imaiment in schizohenia, secific elations to venticula size and negative symtomatology. Biol Psychiaty 24:4755, Cullbeg J, Nyback H: Pesistent auditoy hallucinations coelate with the size of 3d venticle in schizohenia atients. Acta Psychiaty Scand 86:469472, Young AH: An MRI study of sch.:bain stuctue and clinical symtoms. B J Psychiaty 58:58 64, Sten RG, Mull C, Mc Clue R, et al: Bain volume in fisteisode schizohenia Systematic eview and metaanalysis of magnetic esonance imaging studies. B J Psychiaty 88:558, Gu RE, Cowell P, Tuetsky BI, et al: A followu magnetic esonance imaging study of schizohenia elationshi of neuoanatomical changes to clinical and neuobehavioal Measues. Ach Gen Psychiaty 55:4552, Sanfilio M, Todd Lafague MS, Rusinek H, et al: Volumetic measue of the fontal and temoal lobe egions in schizohenia elationshi to negative symtoms. Ach Gen Psychiaty 57:47 48, 2.. Lui S, Deng W, Huang X, et al: Association of ceebal deficits with clinical symtoms in antisychoticnaive fist eisode schizohenia: an otimized voxelbased mohomety and esting state functional connectivity study. Am J Psychiaty 66(2):9625, Suzuki M, Zhou SY, Hagino H, et al: Mohological bain changes associated with Schneide s fistank symtoms in schizohenia: an MRI study Psychol Med 35(4):5496, Goldbeg TE, Toey EF, Beman KF, et al: Relations between neuosychological efomance and bain mohological and hysiological measues in monozygotic twins discodant fo schizohenia. Psychiaty Reseach Neuoimaging 55:56, Bata PE, et al: Auditoy hallucinations and smalle sueio temoal gyi in schizohenia. Am J Psychiaty 47:457462, Nesto PG: Neuosychological coelates of MRI temoal lobe abnomalities in schizohenia. Am J Psychiaty 5:849855, Mauff P, Wood SJ, Velakoulis D, et al: Reduced volume of aietal and fontal association aeas in atients with schizohenia chaacteized by assivity delusions. Psychol Med 35(6):783789, Dancket J, Saoud M, Mauff P: Attention, moto contol and moto imagey in schizohenia: imlications fo the ole of the aietal cotex. Schizoh Res 7(23):2426, Schnell K, Heekeen K, Daumann J, et al: Coelation of assivity symtoms and dysfunctional visuomoto action monitoing in sychosis. Bain 3: , Pealson GD, Gabacz DJ, Beakey WR, et al: Lateal venticula enlagement associated with esistent unemloyment and negative symtoms in both schizohenia and biola disode. Psychiaty Res 2:9, Williams AO, Reveley MA, Kolakowska T, et al: Schizohenia with good and oo outcome. II: ceebal venticula size and its clinical signifi 25

9 Şizofenik Hastalada Negatif ve Pozitif Belitile ile Yaısal Beyin Göüntleme (MRG) Bulgulaının İlişkisi Çıtak, Çakıcı, Çakıcı, Ake cance. B J Psychiaty 46:239246, Kemali D, Maj M, Galdeisi S, et al: Clinical, biological, and neuosychological featues associated with lateal venticula enlagement in DSMIII schizohenic disode. Psychiaty Res 2:3749, Williamson P, Pelz D, Meskey H, et al: Coelation of negative symtoms in schizohenia with fontal lobe aametes on magnetic esonance imaging. B J Psychiaty 59:334, Chua SE, Wight IC, Poline JB, et al. Gey matte coelates of syndomes in schizohenia. A semiautomated analysis of stuctual magnetic esonance images. B J Psychiaty 7:464, Mathalon DH, Sullivan EV, Lim KO, et al: Pogessive bain volume changes and the clinical couse of schizohenia in men: a longitudinal magnetic esonance imaging study. Ach Gen Psychiaty 58:4857, Wible CG, Andeson J, Shenton ME, et al: Pefontal cotex, negative symtoms and schizohenia: an MRI study. Psychiaty Res 8:65 78, Ho BC, Andeasen NC, Nooulos P, et al: Pogessive stuctual bain abnomalities and thei elationshi to clinical outcome: a longitudinal magnetic esonance imaging study ealy in schizohenia. Ach Gen Psychiaty 6:585594, Roth RM, Flashman LA, Saykin AJ, et al: Aathy in schizohenia: educed fontal lobe volume and neuosychological deficits. Am J Psychiaty 6:5759, Andeasen NC, Olsen SA, Dennet JW, et al: Venticula enlagement in schizohenia: elationshi to ositive and negative symtoms. Am J Psychiaty 39 (3):29732, Andeasen NC: Stuctual abnomalities in the fontal system in schizohenia: An MRI study. Ach Gen Psychiaty 43:3642, Raine A: An evaluation of stuctual and functional system in schizohenia. Psychiaty Res 45:2337, Galdeisi S, Quaantelli M, Vole U, et al: Pattens of Stuctual MRI Abnomalities in deficit and nondeficit schizohenia. Schizohenia Bulletin 34:3934,