T.C. EGE ÜN VERS TES SOSYAL B L MLER ENST TÜSÜ Gazetecilik Anabilim Dalı
|
|
- Derya Göllü
- 6 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 T.C. EGE ÜNVERSTES SOSYAL BLMLER ENSTTÜSÜ Gazetecilik Anabilim Dalı YENLETM TEKNOLOJLER BALAMINDA HABER ÜRETM SÜREC VE HABERN YAPISI: DOAN VE DOU GRUBU ÖRNE DOKTORA TEZ Murad KARADUMAN DANIMAN: Doç. Dr. Ahsen ARMAAN ZMR-2009
2
3
4 ÇNDEKLER GR BÖLÜM SANAY TOPLUMUNDAN BUGÜNE: TEKNOLOJ DEVRM VE BLG TOPLUMU TARTIMALARI Sanayi Devrimi ve Toplumsal Deiim Sanayi Devrimi ve Etkileri Fordist ve Postfordist Üretim Sanayi Toplumu ve Türkiye Teknolojik Gelimeler ve Bilgi Toplumu (Enformasyon Toplumu) Kavramı Teknoloji- Kültür likisi Eletirel Kuram ve Teknoloji Frankfurt Okulu ve Kültür Endüstrisi Kavramı Teknolojik Determinizm Bilgi Toplumu ve Sayısal Uçurum Küreselleme ve Teknoloji likisi Yeni letiim Teknolojileri ve Yeni Medya Balamında Türkiye Haberlemenin Tarihçesi Haber Mektuplarından Elektronik Gazeteye Haberleme Tarihinde Teknolojinin Yeri letiim Teknolojilerinin Geliimi ve Toplumsal Hayattaki Etkileri Türkiye de Basından Medyaya Geçi Türk Medyasının Yapısal Deerlendirmesi nternet ve Alternatif Medya BÖLÜM HABER ÜRETM SÜREC VE TEKNOLOJ Ekonomi Politik Yaklaım letiimin Ekonomi Politii Haberin Ekonomik Deeri Uluslararası Enformasyon Akıı
5 2.2. Haber Çeitleri, Haber Deeri ve Yeni Medya Haber Çeitleri Niteliklerine Göre Haber Çeitleri çeriklerine Göre Haber Çeitleri Deiik Haber Çeitleri Haber Deeri Yazılı Basında Haber, Görüntülü Haber, Elektronik Haber Medya Yakınsaması ve Benzeme Olgusu (Convergence) Haberin Teknolojiyle Yeniden Üretimi ve Dolaımı Haber Üretim Sürecinde Gazetecinin ve Teknolojinin Rolü Örgüt Kuramı ve Fenomenolojist Yaklaım letiim Teknolojilerinin Gazetecilie Katkıları Yeni letiim Teknolojilerinin Geliimi Bilgisayar Teknolojisi Haber Toplama-Yazma Sürecinde Bilgisayar Kullanımı Ariv çin Bilgisayar Kullanımı Haber Kaynakları ve nternetten Yararlanma Dijital Fotoraf Teknolojinin Gazetecinin Çalıma Pratiklerine Etkisi Teknoloji ve Yeni Haber Tanımları Teknolojinin Dayattıı Haber Teknoloji ve Haberde Hız Ayrıntılı ve Anlık Haberler Deien Haber ve Okur Muhabir-Editör-Okur likisinde Deien Denge Okurun Yeni Haber Alıkanlıkları Sosyal Medya ve Haberin Gelecei Sosyal Medyanın Evrimi Bloglar Sosyal Paylaım Siteleri Mobil Teknolojiler
6 Haberin Gelecei BÖLÜM YENLETM TEKNOLOJLER BALAMINDA TÜRK MEDYASINDA HABER ÜRETM SÜREC Aratırmanın Metodolojisi ve Yöntem Aratırmanın Amacı Aratırmada Kullanılan Yöntemler Aratırmanın Özgünlüü Aratırma Evreni ve Örneklem Aratırmanın Sınırlılıkları Aratırmadan Elde Edilen Bulgular çerik Analizi Verileri Nisan 2008 Tarihli Haber çeriklerinin ncelemesi Haber Türlerinin ncelenmesi Doan Grubu: Dou Grubu: Haber Kaynaklarının ncelenmesi Doan Grubu: Dou Grubu: Haberlerdeki Hızlılık: Doan Grubu: Dou Grubu: Haberlerin Teknik Olarak Anlatı Yapısı: Doan Grubu: Dou Grubu: Haberlerde Kullanılan Dil Doan Grubu Dou Grubu Nisan 2008 Tarihli Haber çeriklerinin ncelemesi Haber Türlerinin ncelenmesi Doan Grubu:
7 Dou Grubu: Haberlerin Kaynakları: Doan Grubu: Dou Grubu: Haberlerdeki Hızlılık Doan Grubu: Dou Grubu: Haberlerin Teknik Olarak Anlatı Yapısı: Doan Grubu Dou Grubu Haberlerde Kullanılan Dil: Doan Grubu Dou Grubu Nisan 2008 Tarihli Haber çeriklerinin ncelenmesi Haber Türlerinin ncelenmesi Doan Grubu Dou Grubu: Haberlerin Kaynakları: Doan Grubu Dou Grubu Haberlerdeki Hızlılık: Doan Grubu: Dou Grubu: Haberlerin Teknik Olarak Anlatı Yapısı: Doan Grubu Dou Grubu: Haberlerde Kullanılan Dil: Doan Grubu Dou Grubu Mayıs 2008 Tarihli Haber çeriklerinin ncelenmesi Haber Türlerinin ncelenmesi
8 Doan Grubu: Dou Grubu: Haberlerin Kaynakları: Doan Grubu Dou Grubu Haberlerdeki Hızlılık: Doan Grubu: Dou Grubu: Haberlerin Teknik Olarak Anlatı Yapısı: Doan Grubu: Dou Grubu: Haberlerde Kullanılan Dil: Doan Grubu Dou Grubu Katılmalı Gözlem Verileri Doan ve Dou Holdinglerinin Genel ncelenmesi Doan Medya ve Dou Medya Gruplarının ncelemesi Doan Grubu Katılmalı Gözlem Verileri DHA da Haber Merkezi, Haber Örgütlenmesi ve Haber Üretimi DHA da Haber Merkezinde Kullanılan Bilgisayar Yazılımı Dou Grubu Katılmalı Gözlem Verileri NTV de Haber Merkezi, Haber Örgütlenmesi ve Haber Üretimi NTV Haber Merkezinde Kullanılan Bilgisayar Yazılımı Derinlemesine Görüme Verileri NTV Yayın Danımanı Can Kozanolu NTV Ve nsan Programı Yapımcısı Ouz Haksever NTV Radyo Haber Yayın Yönetmeni Tayfun Ertan Ntvmsnbc.com Haber Sitesi Genel Yayın Yönetmeni Ebru Çapa NTV Haber Yönetmeni Caner Büyükuurlu Hurriyet.com. Sitesi Haber Müdürü Ouz Güven DHA Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Emen
9 4. BÖLÜM ARATIRMA VERLERNN DEERLENDRLMES VE YORUMLANMASI çerik Analizi Deerlendirmesi Haber Türleri Bakımından: Hürriyet Gazetesi Kanal D Ana Haber Hurriyet.com.tr NTV Televizyonu Ntvmsnbc.com NTV Radyo Eve Dönerken Haber Kaynakları Bakımından Hürriyet Gazetesi Kanal D Televizyonu Hurriyet.com.tr NTV Televizyonu Ntvmsnbc Haber Sitesi Eve Dönerken Haber Kaynakları Haberlerde Hızlılık Haberlerin Teknik Olarak Anlatı Yapısı: Haber Dili Katılmalı Gözlem Deerlendirmesi Derinlemesine Görümelerin Deerlendirilmesi SONUÇ KAYNAKÇA EKLER
10 GR letiim teknolojilerinin insanların bilisel dünyalarını gelitirmedeki tartıılmaz katkısı, bu teknolojileri demokratik toplumlarda kamusal alanın vazgeçilmez parçaları haline getirmitir. Son yıllarda hızlı bir ekilde yaanan teknolojik gelimeler, dünya genelinde enformasyon akıını arttırmı, sınırlar ortadan kalkmı, zaman ve mekan olguları yeniden sorgulanır olmutur. Günümüzde, dünyada milyonlarca insan yaama dair bilgileri, iletiim teknolojilerinin saladıı olanaklar ve kolaylıklar aracılııyla edinmektedir. Dolayısıyla insanlık tarihi yeni yüzyılda evrilen bu dönemde bilgi topluma geçi yapmı, bilgi zamanın ve iletiimin en deerli nesnesi haline gelmitir. Kukusuz bunda bilginin üretiminin yanısıra daıtımının da bu kadar kolaylamasının payı vardır li yıllarla birlikte geliim hızı gittikçe artan iletiim teknolojilerinde meydana gelen gelimeler, toplumsal yapıların da deimesinin balangıcı olmutur. Bu araçlardaki gelimelerin teknolojik devrim olarak adlandırılmasıyla, toplumsal yaamın dinamiklerinde de deiimler gözlemlenmitir. Özellikle 1980 li yıllardan sonra bilgisayar teknolojisinin hayatımıza girmesi ve ticaretin bilgisayar destekli bir ortamda dolaıma sokulmasıyla, dünyanın bir küresel köy e dönümesi süreci balamıtır. Küreselleme denilen bu yeni dünya düzeni ile birlikte özellikle sermaye akıı ve uluslararası ticaret liberallemi, dünya ekonomisinin tek bir bütün olmaya doru gittii bir eilim ba göstermitir. Ekonomik düzende yaanan bu deiimler toplumların politik, sosyal ve kültürel yapı ve kurumlarını da etkilemi, ulus devletin sınırları aılmı ve küresel ölçekte yapılanmaların sayısında ciddi oranda bir artı olmutur. Toplumların birbirine entegre olduu bu dönemde bu süreci hızlandıran ba katalizör iletiim teknolojilerindeki gelimeler olmutur. letiim donanımlarında yaanan gelimeler, dijitalleme/sayısallama, dijital iletim yöntemlerinin çeitlenmesi, bilgisayar destekli elektronik cihazların, internetin ve fiber optik ve lazer teknolojilerinin sayesinde yeni iletiim araçlarında da artı gözlemlenmitir. Teknolojik alanda görülen tüm bu gelimeler, uydu yayıncılıını beraberinde getirmi ve yayıncılık anlayıı da dijital nitelikte bir dönüüme uramıtır.
11 Özellikle internet, küresel düzenin iletiim mecrası olarak bu gelimelerin en üst sırasına oturmu ve yeni dünya düzeninin yeni kamusal alanı olarak görülmeye balanmıtır. nternetle birlikte enformasyona eriim kanalları genilemi, toplumların bilgi merkezli toplumlara dönüümü hız kazanmıtır. Bu dönemde sanayi toplumundan, enformasyonu merkeze alan enformasyon/bilgi toplumuna geçilmitir. Sanayi sektörü yerini artık bilgi sektörüne bırakmıtır. Bilgi toplumunun temel karakteristii, bilginin üretimini, depolanmasını, daıtılmasını ve bilgi ekonomisini esas alan ilikilere dayanmaktadır.yeni domakta olan toplumdaki dönüüm sanayi-sonrası (post-endüstriyel) toplum, biliim toplumu, bilgi çaı vb. kavramsallatırmalar kullanarak ifade edilmeye çalıılmıtır. Yeni ça; tarım ve sanayi devriminden sonra Alvin Toffler ın belirttii gibi artık üçüncü büyük devrimini (Üçüncü Dalga) yaamaktadır. Özellikle internetle birlikte bilginin serbest paylaımıyla ortaya çıkan bilgi toplumu kavramı, bata emek faktörü olmak üzere tüm üretim faktörlerinin, kamu ve özel sektör iletmelerinin, bireylerin ve devletin teknolojik gelimeler karısında yeniden yapılanmasını, yeni bir dünya görüü ve yaam felsefesini beraberinde getirmektedir. Bilgi toplumunda en önemli girdilerden insan faktörü ve bilginin niteliinde deiim yaanmıtır. Bilgi, hem kiisel bir kaynak olarak, hem de kilit ekonomik bir kaynak olarak görülmektedir. Bilgi toplumunun ortaya çıkması, ülkeler arasındaki uçurumun da artmasına neden olmutur. Teknoloji ve bilgiye sahip olan toplumlar bunu sonuna kadar üretip paylaırken ve en önemlisi satarken, sahip olmayanlar ise ya satın almaya çalımı ya da tamamen bu gelimelerin dıında kalmıtır. Bu da toplumlar arasında çok büyük bir bilgi uçurumunun ortaya çıkmasına neden olmutur. Küreselleme olgusu da bu durumu gelitiren faktörlerden biridir. Oluum zeminini telekomünikasyon ve enformasyon teknolojilerindeki gelimelerin oluturduu bilgi toplumunda temel kaynak bilgidir ve bilgi toplumunun gelimesini salayan faktör de biliim teknolojileridir. Bilgi toplumuna geçile birlikte toplumsal yapıda makro ve mikro düzeyde tüm teknolojik aygıtlarla bütünleme sürecine girilmitir. Uluslararası düzlemde geni bir ala birbirine balanan toplumlar,
12 bilgiyi ileme ve iletme için birçok olanak sunan yeni iletiim teknolojileriyle, gereksinim duyduu bilgileri elde etme ve kullanma yollarına kolayca eriebilmektedir. Yeni iletiim teknolojilerindeki gelimelerle beraber dünya iletiim sistemleri tarafından biçimlenmektedir. Dolayısıyla toplumsal ve kültürel dönüüm içinde iletiim teknolojilerinin rolünü anlamaya çalımak önem taımaktadır. Bu deiimler birçok toplumsal yapı ve kurumu etkiledii gibi dorudan kitle iletiim araçları teknolojilerini de etkilemi, bu teknolojiler, özellikle 1990 lı yılların baından itibaren tüm dünyada olduu gibi Türkiye de de kullanılmaya balanmıtır. Kitle iletiim araçları, telekomünikasyon ve bilgisayar sistemlerinin iç içe geçtii bilgi ve teknoloji eksenli bu gelimeler, günümüz yayıncılık anlayıını da dönütürmütür. Uydu yayıncılıı, kablolu televizyon, sayısal televizyon, fiber optik kablolar, elektronik posta, teletex, faks, internet, sayısal kamera, dizüstü bilgisayarlar, kitle iletiim araçlarına teknolojik özellikleriyle eklemlenerek gazete-radyo ve televizyon yayıncılıını çok farklı boyutlara taımı, dolayısıyla yeni iletiim teknolojileri destekli haber yayıncılıı da, bilgi çaının önemli bir parçası olarak haber medyasının tarihsel geliiminde yerini almıtır. letiim alanında teknolojik gelimelerin damgasını vurduu bu süreçte haber üretim süreci de yeni medya ortamının dinamikleriyle deiime uramı, üretim sürecinin aamalarında yeni medyanın olanakları balamında hem biçimsel hem de içerik anlamında farklılık ve çeitlilik görülmütür. Bundan sadece 15 yıl kadar önce daktiloyla haber yazıp, çektii fotorafları görebilmek için filmlerin yıkanmasını bekleyen gazeteciler; bugün olayın gerçekletii anla e zamanlı olarak haberlerini ve fotoraflarını geçebilmektedir. Teknolojik yenilikler ilk bakıta gazetecinin iini kolaylatırmı gibi görünmektedir. Çünkü zaman kaybettiren birçok unsur ortadan kalkmıtır. Olanaklar artmıtır. Ancak unutulmamalıdır ki teknolojik yenilikler çok hızlı biçimde ortaya çıkıp, aynı hızla yaygınlatıından sorgulama veya bilinçli kullanımı salayacak düünme süreci zaman zaman ihmal edilmektedir. Bütün bu gelimeler deerlendirildiinde, bu çalıma yeni iletiim teknolojileri ve haber üretim süreci ilikisini konu edinmitir. Bu tez çalımasının amacı, yeni
13 iletiim teknolojilerinin haber üretim süreci aamasındaki ve gazetecilik meslek pratiklerini deitirmesindeki rolünü saptamaktır. Bu amaçla; - Haber üretiminde teknolojinin getirdii yenilikler sorgulanacak; - Bu yeniliklerle beraber ortaya çıkan yeni haber tanımları ele alınacak, - Bu tanımlarda özellikle göze çarpan haberde hız faktörünün, olumlu özelliklerinin yanı sıra, ideal habere ulamadaki olumsuz etkileri irdelenecek, - Gazetenin mutfaında teknolojiyle birlikte ortaya çıkan yeni hiyeraride muhabir ve editörün konumu ele alınacak, - Teknolojiyle birlikte anında dolaıma sürülen haberin okur tarafından nasıl konumlandırıldıı aratırılacak, - Ortaya çıkan ürünler deerlendirilerek ne gibi deiimler ve benzeimler olduu ortaya konulacak, - Geleneksel medya ve sosyal medyanın ayrıldıı ve kesitii noktalar sorgulanacaktır. Bu amacı destekleyen ve çalıma sırasında cevapları aranacak olan ve çalımanın amprik kısmını yönlendirecek olan belli balı sorular öyle sıralanabilir: -Gazetecilik mesleine ilk bakıta çok olumlu yenilikler getirdii düünülen yeni iletiim teknolojileri, özellikle de haberin üretim ve dolaım sürecinde gerçekte ne gibi deiimlere neden olmaktadır? -Gazeteci yeni iletiim teknolojilerini haberin en çok hangi aamasında kullanmaktadır? Bu teknolojiler haberin mutfaında yani yazı ilerinde ne gibi deiimlere yol açmıtır?
14 -Haberin geleneksel yoldan, yani gazete, televizyon ve dergi gibi kitle iletiim araçlarının yanı sıra internetten de yayılması, hem üretim sürecini ve de okurun alıkanlıklarını ne derece deitirmitir? mıdır? -Bu teknolojiler, haber üretiminde gazetecinin önemini arttırmı mıdır, azaltmı - Geleneksel medyada yaanan sorunlar, yeni iletiim teknolojileriyle aılabilir mi, yoksa teknoloji bu sorunları derinletirir mi? - Yeni teknolojiyle ortaya çıkan ürünler, farklı medyalarda ve birçok farklı kanallarda yayınlanmasına karın, yayınlandıı kitle iletiim aracının özelliklerine uygun olarak mı üretilmektedir, yoksa haberler gittikçe birbirine benzemekte, farklı medyalarda bir yakınsama mı olmaktadır? - Sosyal medyanın geliimi geleneksel medya tarafından nasıl karılanmıtır? Bu sorulardan yola çıkarak oluturulan ve çalımanın amprik kısmında da sınanacak olan varsayımlar unlardır: - Yeni iletiim teknolojilerinin son yıllarda kullanımının artmasıyla birlikte gazetecilik meslek pratiklerinde ciddi deiimler olmu, bu deiimler de haber üretim sürecinin farklılamasına yol açmıtır. - Bu ekilde farklılaan haber üretim süreçlerinin sonucunda, yeni iletiim teknolojilerinin etkisiyle yeni bir habercilik anlayıı ortaya çıkmıtır. Bu yeni anlayıta, haber içerikleri olumsuz anlamda etkilenmektedir. Haberler çok hızlı ancak kolay tüketilebilen ve daha az derinlikli üretilmektedir. Ayrıca medyada çeitlilik görülmesine karılık, haber türlerinin bazılarında bir younlama ortaya çıkmaktadır. Habercilikte asıl olan içeriktir. - Bu süreçlerle birlikte haber sunumlarında da ciddi deiimler meydana gelmitir. Artık haberi çok farklı kanallardan ve istedii zaman alabilen
15 okur, derinleme bilgiden uzaklamakta, çok kısa zaman içinde birkaç satırlık spot haberlere bakmakla yetinmektedir. Televizyon haberleri canlı yayına dayanmakta, internet haber içeriklerinde ise magazinelleme görülmektedir. - Gelecek geleneksel medya ve sosyal medya üzerinden kurulmaktadır. Tüm dünyayı saran medya devlerine karı, kiisel sitelerden oluan sosyal medya giderek daha fazla alternatif olacaktır. Çalımanın birinci bölümde, sanayi toplumundan bugüne: teknoloji devrimi ve bilgi toplumu tartımaları ele alınmıtır. Sanayi devriminin toplumsal yaamdaki deiimleri ve etkileri, fordist ve postfordist üretim ve Türkiye yansımaları teknolojik geliimleri anlamak için önemli durak noktalarıdır. Teknolojik Gelimeler ve Bilgi Toplumu (Enformasyon Toplumu) Kavramı nın incelendii bu bölümde, Teknoloji ve Kültür likisi Pozitivist Kuram ve Eletirel Kuram ın teknolojiye bakı açıları balamında deerlendirilmektedir. Frankfurt Okulu ve Kültür Endüstrisi Kavramı teknoloji konusuna eletirel bir bakı açısı getirmektedir. Teknolojik determinizm, bilgi kuramı ve sayısal uçurum kavramlarının tartııldıı bu bölüm küresellemeyle birlikte teknolojinin konumuna ilikin yaanan deiimleri ele almaktadır. Yeni letiim Teknolojileri ve Yeni Medya Balamında Türkiye balıında ise; haberleme tarihinde teknolojinin rolü, geçmiten günümüze incelenmekte, iletiim teknolojilerinin geliimiyle toplumsal hayatta ne gibi deiimler yaandıı sorgulanmaktadır. Bütün bu gelimelerin Türkiye yansımaları bu bölümün alt balıkları arasındadır. Bu balamda Türk medyasının yapısal bir deerlendirmesi tartıılmakta, bunun ardından özellikle internetle beraber ortaya çıkan alternatif medyanın da rolü ve konumu birinci bölümün son balıı olarak deerlendirilmektedir. kinci bölümde ise; genel olarak teknoloji ve haber üretim ilikisine deinilmektedir. Bu bölümde öncelikle haberin ekonomi politik boyutu ve haberin ekonomik deeri ekonomi-politik yaklaım balamında ele alınmakta, uluslararası haber akıı üzerinde durulmaktadır. Haber çeitleri, haber deeri ve yeni medya kavramlarının incelendii ikinci bölümde, yazılı basında haber ile haberin teknolojiyle üretim
16 sürecinde gazetecinin ve teknolojinin rolü irdelenmektedir. Hangi medyada yayınlanırsa yayınlasın, tek bir elden çıkan haberlerin benzetiine vurgu yapılan medya yakınsaması (media convergence) kavramı açıklanmakta ve editoryal sürecin salıklı ileyip ilemedii konusu ilenmektedir. Haber üretimiyle ilgili bu bakıın ardından, haber üretimi-teknoloji ilikisi ele alınmakta, gazetelerde bir devrim nitelii taıyan bilgisayar teknolojisinin, gazetecilik pratiklerinde ne gibi deiimlere yol açtıına deinilmektedir. Teknolojiyle birlikte haber içeriklerinde meydana gelen yeni yapılanmalar yine bu bölümün konuları arasındadır. Gazete-okur ilikisi ile yeni iletiim teknolojilerinin geliimiyle deien okur alıkanlıkları ele alınarak, gazetelerin geleceine ilikin tartımalarla ikinci bölüm sonlandırılmaktadır. Tezin üçüncü bölümünde ise, haber üretiminde teknolojinin kullanımı ve meslek pratiklerine etkisi Türk medyasının iki önemli grubu örneinde aratırılmaktadır. Doan Grubu nda Kanal D Televizyonu, Hürriyet Gazetesi ve hurriyet.com.tr ile Dou Grubu nda NTV Televizyonu, NTVMSNBC Haber Sitesi ve NTV Radyo arasındaki haber üretim süreçleri yeni iletiim teknolojileri balamında incelenmektedir. Aratırma için üç ayaklı bir sac ayaından oluturulan bir yöntem gelitirilmitir. Tarihler ise Nisan ve 1 Mayıs 2008 olarak belirlenmitir. Buna göre ilk olarak bu 4 günde iki gruba balı 6 kitle iletiim aracının haber kayıtları tutulmu ve içerik analizi yöntemiyle bu çıktılar analiz edilmitir. kinci aamada; bu dört günde iki medya grubunda ikier gün katılmalı gözlem tekniiyle inceleme yapılmıtır. Dou Grubu nda NTV haber merkezinde 28 ve 29 Nisan; Doan Grubu nda Doan Haber Ajansı nda 30 Nisan ve 1 Mayıs tarihlerinde yapılan bu katılmalı gözlemlerde; iki grubun haber yapılanması, teknolojik olanakları ve haber üretim süreci gözlemlenmitir. Üçüncü aamada ise bu iki grupta görev yapan medya profesyonelleriyle derinlemesine görümeler yapılarak, haberdeki deiim ve teknolojinin etkileri medya çalıanlarının gözünden sorgulanmıtır. Aratırma için bu iki grubun seçilmesindeki neden; öncelikle bu iki grubun Türkiye deki en büyük medya grupları olması ve farklı kitle iletiim araçlarını bünyelerinde bulunduruyor olmalarıdır. NTV nin daha kurulu aamasında nispeten bu
17 teknolojilere yatkın bir yapı salanmıken, geleneksel bir medya olan Doan Grubu nda teknolojinin sonradan yapılandırılması da yine bu iki grubun seçilmesindeki faktörlerdendir. Böylece öncelikle bu iki grup bünyesindeki farklı kitle iletiim araçlarında televizyon, gazete, radyo, internet - teknolojiyle birlikte haber üretimi ve sunumunda meydana gelen deiimler izlenecek, ayrıca iki kurum arasındaki farklılıklar gözlemlenecektir. Bu iki grubun sahibi olduu televizyon, gazete, radyo, internet sitelerinin haber üretiminde teknolojinin kullanımı, teknolojinin gazetecilik mesleine etkileri, aynı grup içinde yer alan bir kitle iletiim aracı için üretilen içeriin tüm kitle iletiim araçlarına uyarlanması, haberin teknolojiyle daıtımı, haberin üretim ve daıtımında teknolojiyle ortaya çıkan hız faktörünün olumlu-olumsuz etkileri, kullanılan teknolojik araçlar, gazeteci baına düen haber sayısı içerik analizi yöntemiyle incelenecektir. Buna göre içerik analiz yapılırken inceleme u kategoriler altında gerçekletirilmitir: - Haberlerin Türleri - Haberlerin Kaynakları - Haberlerdeki Hızlılık - Haberlerin Teknik Olarak Anlatı Yapısı - Haberlerde Kullanılan Dil Aratırmanın ikinci aaması olarak katılmalı gözlem yöntemi uygulanmıtır. Katılmalı gözlem, iki medya grubunun haber merkezi örgütlenmesini ve haber üretim sürecini birebir yaayarak gözlemleme olanaı yaratması nedeniyle tercih edilmitir. Bu amaçla Nisan 2008 tarihlerinde Dou Grubu na balı NTV Haber Merkezi nde, 30 Nisan - 1 Mayıs tarihlerinde de, Doan Grubu na balı Doan Haber Ajansı na gidilerek ikier gün boyunca toplam 4 gün gözlem yapılmıtır. Aratırmanın üçüncü aaması olarak, her iki medya kurumundan daha fazla veri toplamak amacıyla muhabirleri ve editörleriyle derinlemesine görümeler gerçekletirilmitir. Bu yöntemin kullanılma nedeni, katılmalı gözlemde elde edilen verilerin desteklenmesi ve salamasının yapılmasıdır.
18 çerik analizi, katılmalı gözlem ve derinlemesine görümelerden oluan bu üç aamalı aratırmanın sonuçları 4. Bölüm balıı altında deerlendirilmi; Türk medyasında haber üretiminde teknoloji kullanımının yeri, önemi, olumlu ve olumsuz sonuçları yorumlanmıtır. Tez, bu alanda ve bu kapsamda ülkemizde yapılan nadir çalımalardan biri olması sıfatıyla önemlidir. Teknolojinin badöndürücü hızla gelitii çaımızda, o anı durdurarak fotorafını çekmek bazen mümkün görünmemektedir. Teknolojinin hızına kapılan insanolu, deien alıkanlıklarının, elinden akıp giden hayatının çou zaman farkına bile varamamaktadır. Aynı eyi kitle iletiim araçları için de söylemek mümkündür. Her yeni teknolojiyi gözünü kırpmadan bünyesine katan kitle iletiim araçları, kukusuz bunun olumlu taraflarıyla birlikte olumsuz taraflarının da bedelini ödemektedir. Çünkü en az teknolojiye olduu kadar, insana da yatırım yapılması gerçei gözden kaçırılabilmektedir. Medyaya genellikle maruz kalan kamuoyu yani insanlar ise bu hızlı döngüde bir haberi sorgulayamadan, özümseyemeden adeta bir sel eklinde yeni haberlerle karı karıya kalmaktadır. Zira artık insanlar haberi deil, haber insanları bulmaktadır. Hızlı teknolojik gelimelerin yaandıı günümüzde, bu çalımanın gazetecilik ve haber alanındaki durumun fotorafını çekerek gelecek için de önemli bir kaynak olacaı düünülmektedir. Çünkü teknolojinin ilerlemesiyle habercilikte meydana gelen gelimeler bundan sonra da sürecektir. Bu gelimeleri günü gününe takip etmenin de olanaı yoktur. Ancak bu çalımayla birlikte son dönem meslek pratiklerine ilikin ortaya çıkacak veriler, hem meslek çalıanları hem de aratırmacılar için önemli bir bavuru kaynaı olacaı gibi, gelecee de ıık tutacaktır.
19 GR letiim teknolojilerinin insanların bilisel dünyalarını gelitirmedeki tartıılmaz katkısı, bu teknolojileri demokratik toplumlarda kamusal alanın vazgeçilmez parçaları haline getirmitir. Son yıllarda hızlı bir ekilde yaanan teknolojik gelimeler, dünya genelinde enformasyon akıını arttırmı, sınırlar ortadan kalkmı, zaman ve mekan olguları yeniden sorgulanır olmutur. Günümüzde, dünyada milyonlarca insan yaama dair bilgileri, iletiim teknolojilerinin saladıı olanaklar ve kolaylıklar aracılııyla edinmektedir. Dolayısıyla insanlık tarihi yeni yüzyılda evrilen bu dönemde bilgi topluma geçi yapmı, bilgi zamanın ve iletiimin en deerli nesnesi haline gelmitir. Kukusuz bunda bilginin üretiminin yanısıra daıtımının da bu kadar kolaylamasının payı vardır li yıllarla birlikte geliim hızı gittikçe artan iletiim teknolojilerinde meydana gelen gelimeler, toplumsal yapıların da deimesinin balangıcı olmutur. Bu araçlardaki gelimelerin teknolojik devrim olarak adlandırılmasıyla, toplumsal yaamın dinamiklerinde de deiimler gözlemlenmitir. Özellikle 1980 li yıllardan sonra bilgisayar teknolojisinin hayatımıza girmesi ve ticaretin bilgisayar destekli bir ortamda dolaıma sokulmasıyla, dünyanın bir küresel köy e dönümesi süreci balamıtır. Küreselleme denilen bu yeni dünya düzeni ile birlikte özellikle sermaye akıı ve uluslararası ticaret liberallemi, dünya ekonomisinin tek bir bütün olmaya doru gittii bir eilim ba göstermitir. Ekonomik düzende yaanan bu deiimler toplumların politik, sosyal ve kültürel yapı ve kurumlarını da etkilemi, ulus devletin sınırları aılmı ve küresel ölçekte yapılanmaların sayısında ciddi oranda bir artı olmutur. Toplumların birbirine entegre olduu bu dönemde bu süreci hızlandıran ba katalizör iletiim teknolojilerindeki gelimeler olmutur. letiim donanımlarında yaanan gelimeler, dijitalleme/sayısallama, dijital iletim yöntemlerinin çeitlenmesi, bilgisayar destekli elektronik cihazların, internetin ve fiber optik ve lazer teknolojilerinin sayesinde yeni iletiim araçlarında da artı gözlemlenmitir. Teknolojik alanda görülen tüm bu gelimeler, uydu yayıncılıını beraberinde getirmi ve yayıncılık anlayıı da dijital nitelikte bir dönüüme uramıtır. Özellikle internet, küresel düzenin iletiim mecrası olarak bu gelimelerin en üst
20 sırasına oturmu ve yeni dünya düzeninin yeni kamusal alanı olarak görülmeye balanmıtır. nternetle birlikte enformasyona eriim kanalları genilemi, toplumların bilgi merkezli toplumlara dönüümü hız kazanmıtır. Bu dönemde sanayi toplumundan, enformasyonu merkeze alan enformasyon/bilgi toplumuna geçilmitir. Sanayi sektörü yerini artık bilgi sektörüne bırakmıtır. Bilgi toplumunun temel karakteristii, bilginin üretimini, depolanmasını, daıtılmasını ve bilgi ekonomisini esas alan ilikilere dayanmaktadır. Yeni domakta olan toplumdaki dönüüm sanayi-sonrası (postendüstriyel) toplum, biliim toplumu, bilgi çaı.vb. kavramsallatırmalar kullanarak ifade edilmeye çalıılmıtır. Yeni ça; tarım ve sanayi devriminden sonra Alvin Toffler ın belirttii gibi artık üçüncü büyük devrimini (Üçüncü Dalga) yaamaktadır. Özellikle internetle birlikte bilginin serbest paylaımıyla ortaya çıkan bilgi toplumu kavramı, bata emek faktörü olmak üzere tüm üretim faktörlerinin, kamu ve özel sektör iletmelerinin, bireylerin ve devletin teknolojik gelimeler karısında yeniden yapılanmasını, yeni bir dünya görüü ve yaam felsefesini beraberinde getirmektedir. Bilgi toplumunda en önemli girdilerden insan faktörü ve bilginin niteliinde deiim yaanmıtır. Bilgi, hem kiisel bir kaynak olarak, hem de kilit ekonomik bir kaynak olarak görülmektedir. Bilgi toplumunun ortaya çıkması, ülkeler arasındaki uçurumun da artmasına neden olmutur. Teknoloji ve bilgiye sahip olan toplumlar bunu sonuna kadar üretip paylaırken ve en önemlisi satarken, sahip olmayanlar ise ya satın almaya çalımı ya da tamamen bu gelimelerin dıında kalmıtır. Bu da toplumlar arasında çok büyük bir bilgi uçurumunun ortaya çıkmasına neden olmutur. Küreselleme olgusu da bu durumu gelitiren faktörlerden biridir. Oluum zeminini telekomünikasyon ve enformasyon teknolojilerindeki gelimelerin oluturduu bilgi toplumunda temel kaynak bilgidir ve bilgi toplumunun gelimesini salayan faktör de biliim teknolojileridir. Bilgi toplumuna geçile birlikte toplumsal yapıda makro ve mikro düzeyde tüm teknolojik aygıtlarla bütünleme sürecine girilmitir. Uluslararası düzlemde geni bir ala birbirine balanan toplumlar, bilgiyi ileme ve iletme için birçok olanak sunan yeni iletiim teknolojileriyle, gereksinim duyduu bilgileri elde etme ve kullanma yollarına kolayca eriebilmektedir.
21 Yeni iletiim teknolojilerindeki gelimelerle beraber dünya iletiim sistemleri tarafından biçimlenmektedir. Dolayısıyla toplumsal ve kültürel dönüüm içinde iletiim teknolojilerinin rolünü anlamaya çalımak önem taımaktadır. Bu deiimler birçok toplumsal yapı ve kurumu etkiledii gibi dorudan kitle iletiim araçları teknolojilerini de etkilemi, bu teknolojiler, özellikle 1990 lı yılların baından itibaren tüm dünyada olduu gibi Türkiye de de kullanılmaya balanmıtır. Kitle iletiim araçları, telekomünikasyon ve bilgisayar sistemlerinin iç içe geçtii bilgi ve teknoloji eksenli bu gelimeler, günümüz yayıncılık anlayıını da dönütürmütür. Uydu yayıncılıı, kablolu televizyon, sayısal televizyon, fiber optik kablolar, elektronik posta, teletex, faks, internet, sayısal kamera, dizüstü bilgisayarlar, kitle iletiim araçlarına teknolojik özellikleriyle eklemlenerek gazete-radyo ve televizyon yayıncılıını çok farklı boyutlara taımı, dolayısıyla yeni iletiim teknolojileri destekli haber yayıncılıı da, bilgi çaının önemli bir parçası olarak haber medyasının tarihsel geliiminde yerini almıtır. letiim alanında teknolojik gelimelerin damgasını vurduu bu süreçte haber üretim süreci de yeni medya ortamının dinamikleriyle deiime uramı, üretim sürecinin aamalarında yeni medyanın olanakları balamında hem biçimsel hem de içerik anlamında farklılık ve çeitlilik görülmütür. Bundan sadece 15 yıl kadar önce daktiloyla haber yazıp, çektii fotorafları görebilmek için filmlerin yıkanmasını bekleyen gazeteciler; bugün olayın gerçekletii anla e zamanlı olarak haberlerini ve fotoraflarını geçebilmektedir. Teknolojik yenilikler ilk bakıta gazetecinin iini kolaylatırmı gibi görünmektedir. Çünkü zaman kaybettiren birçok unsur ortadan kalkmıtır. Olanaklar artmıtır. Ancak unutulmamalıdır ki teknolojik yenilikler çok hızlı biçimde ortaya çıkıp, aynı hızla yaygınlatıından sorgulama veya bilinçli kullanımı salayacak düünme süreci zaman zaman ihmal edilmektedir. Bütün bu gelimeler deerlendirildiinde, bu çalıma yeni iletiim teknolojileri ve haber üretim süreci ilikisini konu edinmitir. Bu tez çalımasının amacı, yeni iletiim teknolojilerinin haber üretim süreci aamasındaki ve gazetecilik meslek pratiklerini deitirmesindeki rolünü saptamaktır.
22 Bu amaçla; - Haber üretiminde teknolojinin getirdii yenilikler sorgulanacak; - Bu yeniliklerle beraber ortaya çıkan yeni haber tanımları ele alınacak, - Bu tanımlarda özellikle göze çarpan haberde hız faktörünün, olumlu özelliklerinin yanı sıra, ideal habere ulamadaki olumsuz etkileri irdelenecek, - Gazetenin mutfaında teknolojiyle birlikte ortaya çıkan yeni hiyeraride muhabir ve editörün konumu ele alınacak, - Teknolojiyle birlikte anında dolaıma sürülen haberin okur tarafından nasıl konumlandırıldıı aratırılacak, - Ortaya çıkan ürünler deerlendirilerek ne gibi deiimler ve benzeimler olduu ortaya konulacak, - Geleneksel medya ve sosyal medyanın ayrıldıı ve kesitii noktalar sorgulanacaktır. Bu amacı destekleyen ve çalıma sırasında cevapları aranacak olan ve çalımanın amprik kısmını yönlendirecek olan belli balı sorular öyle sıralanabilir: - Gazetecilik mesleine ilk bakıta çok olumlu yenilikler getirdii düünülen yeni iletiim teknolojileri, özellikle de haberin üretim ve dolaım sürecinde gerçekte ne gibi deiimlere neden olmaktadır? - Gazeteci yeni iletiim teknolojilerini haberin en çok hangi aamasında kullanmaktadır? Bu teknolojiler haberin mutfaında yani yazı ilerinde ne gibi deiimlere yol açmıtır? - Haberin geleneksel yoldan, yani gazete, televizyon ve dergi gibi kitle iletiim araçlarının yanı sıra internetten de yayılması, hem üretim sürecini ve de okurun alıkanlıklarını ne derece deitirmitir? - Bu teknolojiler, haber üretiminde gazetecinin önemini arttırmı mıdır, azaltmı mıdır?
23 - Geleneksel medyada yaanan sorunlar, yeni iletiim teknolojileriyle aılabilir mi, yoksa teknoloji bu sorunları derinletirir mi? - Yeni teknolojiyle ortaya çıkan ürünler, farklı medyalarda ve birçok farklı kanallarda yayınlanmasına karın, yayınlandıı kitle iletiim aracının özelliklerine uygun olarak mı üretilmektedir, yoksa haberler gittikçe birbirine benzemekte, farklı medyalarda bir yakınsama mı olmaktadır? - Sosyal medyanın geliimi geleneksel medya tarafından nasıl karılanmıtır? Bu sorulardan yola çıkarak oluturulan ve çalımanın amprik kısmında da sınanacak olan varsayımlar unlardır: - Yeni iletiim teknolojilerinin son yıllarda kullanımının artmasıyla birlikte gazetecilik meslek pratiklerinde ciddi deiimler olmu, bu deiimler de haber üretim sürecinin farklılamasına yol açmıtır. - Bu ekilde farklılaan haber üretim süreçlerinin sonucunda, yeni iletiim teknolojilerinin etkisiyle yeni bir habercilik anlayıı ortaya çıkmıtır. Bu yeni anlayıta, haber içerikleri olumsuz anlamda etkilenmektedir. Haberler çok hızlı ancak kolay tüketilebilen ve daha az derinlikli üretilmektedir. Ayrıca medyada çeitlilik görülmesine karılık, haber türlerinin bazılarında bir younlama ortaya çıkmaktadır. Habercilikte asıl olan içeriktir. - Bu süreçlerle birlikte haber sunumlarında da ciddi deiimler meydana gelmitir. Artık haberi çok farklı kanallardan ve istedii zaman alabilen okur, derinleme bilgiden uzaklamakta, çok kısa zaman içinde birkaç satırlık spot haberlere bakmakla yetinmektedir. Televizyon haberleri canlı yayına dayanmakta, internet haber içeriklerinde ise magazinelleme görülmektedir.
24 - Gelecek, geleneksel medya ve sosyal medya üzerinden kurulmaktadır. Tüm dünyayı saran medya devlerine karı, kiisel sitelerden oluan sosyal medya giderek daha fazla alternatif olacaktır. Çalımanın birinci bölümde, sanayi toplumundan bugüne: teknoloji devrimi ve bilgi toplumu tartımaları ele alınmıtır. Sanayi devriminin toplumsal yaamdaki deiimleri ve etkileri, fordist ve postfordist üretim ve Türkiye yansımaları teknolojik geliimleri anlamak için önemli durak noktalarıdır. Teknolojik Gelimeler ve Bilgi Toplumu (Enformasyon Toplumu) Kavramı nın incelendii bu bölümde, Teknoloji ve Kültür likisi Pozitivist Kuram ve Eletirel Kuram ın teknolojiye bakı açıları balamında deerlendirilmektedir. Frankfurt Okulu ve Kültür Endüstrisi Kavramı teknoloji konusuna eletirel bir bakı açısı getirmektedir. Teknolojik determinizm, bilgi kuramı ve sayısal uçurum kavramlarının tartııldıı bu bölüm küresellemeyle birlikte teknolojinin konumuna ilikin yaanan deiimleri ele almaktadır. Yeni letiim Teknolojileri ve Yeni Medya Balamında Türkiye balıında ise; haberleme tarihinde teknolojinin rolü, geçmiten günümüze incelenmekte, iletiim teknolojilerinin geliimiyle toplumsal hayatta ne gibi deiimler yaandıı sorgulanmaktadır. Bütün bu gelimelerin Türkiye yansımaları bu bölümün alt balıkları arasındadır. Bu balamda Türk medyasının yapısal bir deerlendirmesi tartıılmakta, bunun ardından özellikle internetle beraber ortaya çıkan alternatif medyanın da rolü ve konumu birinci bölümün son balıı olarak deerlendirilmektedir. kinci bölümde ise; genel olarak teknoloji ve haber üretim ilikisine deinilmektedir. Bu bölümde öncelikle haberin ekonomi politik boyutu ve haberin ekonomik deeri ekonomi-politik yaklaım balamında ele alınmakta, uluslararası haber akıı üzerinde durulmaktadır. Haber çeitleri, haber deeri ve yeni medya kavramlarının incelendii ikinci bölümde, yazılı basında haber ile haberin teknolojiyle üretim sürecinde gazetecinin ve teknolojinin rolü irdelenmektedir. Hangi medyada yayınlanırsa yayınlasın, tek bir elden çıkan haberlerin benzetiine vurgu yapılan medya yakınsaması (media convergence) kavramı açıklanmakta ve editoryal sürecin salıklı ileyip ilemedii konusu ilenmektedir. Haber üretimiyle ilgili bu bakıın ardından, haber üretimi-teknoloji ilikisi ele alınmakta, gazetelerde bir devrim nitelii taıyan
25 bilgisayar teknolojisinin, gazetecilik pratiklerinde ne gibi deiimlere yol açtıına deinilmektedir. Teknolojiyle birlikte haber içeriklerinde meydana gelen yeni yapılanmalar yine bu bölümün konuları arasındadır. Gazete-okur ilikisi ile yeni iletiim teknolojilerinin geliimiyle deien okur alıkanlıkları ele alınarak, gazetelerin geleceine ilikin tartımalarla ikinci bölüm sonlandırılmaktadır. Tezin üçüncü bölümünde ise, haber üretiminde teknolojinin kullanımı ve meslek pratiklerine etkisi Türk medyasının iki önemli grubu örneinde aratırılmaktadır. Doan Grubu nda Kanal D Televizyonu, Hürriyet Gazetesi ve hurriyet.com.tr ile Dou Grubu nda NTV Televizyonu, NTVMSNBC Haber Sitesi ve NTV Radyo arasındaki haber üretim süreçleri yeni iletiim teknolojileri balamında incelenmektedir. Aratırma için üç ayaklı bir sac ayaından oluturulan bir yöntem gelitirilmitir. Tarihler ise Nisan ve 1 Mayıs 2008 olarak belirlenmitir. Buna göre ilk olarak bu 4 günde iki gruba balı 6 kitle iletiim aracının haber kayıtları tutulmu ve içerik analizi yöntemiyle bu çıktılar analiz edilmitir. kinci aamada; bu dört günde iki medya grubunda ikier gün katılmalı gözlem tekniiyle inceleme yapılmıtır. Dou Grubu nda NTV haber merkezinde 28 ve 29 Nisan; Doan Grubu nda Doan Haber Ajansı nda 30 Nisan ve 1 Mayıs tarihlerinde yapılan bu katılmalı gözlemlerde; iki grubun haber yapılanması, teknolojik olanakları ve haber üretim süreci gözlemlenmitir. Üçüncü aamada ise bu iki grupta görev yapan medya profesyonelleriyle derinlemesine görümeler yapılarak, haberdeki deiim ve teknolojinin etkileri medya çalıanlarının gözünden sorgulanmıtır. Aratırma için bu iki grubun seçilmesindeki neden; öncelikle bu iki grubun Türkiye deki en büyük medya grupları olması ve farklı kitle iletiim araçlarını bünyelerinde bulunduruyor olmalarıdır. NTV nin daha kurulu aamasında nispeten bu teknolojilere yatkın bir yapı salanmıken, geleneksel bir medya olan Doan Grubu nda teknolojinin sonradan yapılandırılması da yine bu iki grubun seçilmesindeki faktörlerdendir. Böylece öncelikle bu iki grup bünyesindeki farklı kitle iletiim araçlarında televizyon, gazete, radyo, internet - teknolojiyle birlikte haber üretimi ve sunumunda meydana gelen deiimler izlenecek, ayrıca iki kurum arasındaki farklılıklar
26 gözlemlenecektir. Bu iki grubun sahibi olduu televizyon, gazete, radyo, internet sitelerinin haber üretiminde teknolojinin kullanımı, teknolojinin gazetecilik mesleine etkileri, aynı grup içinde yer alan bir kitle iletiim aracı için üretilen içeriin tüm kitle iletiim araçlarına uyarlanması, haberin teknolojiyle daıtımı, haberin üretim ve daıtımında teknolojiyle ortaya çıkan hız faktörünün olumlu-olumsuz etkileri, kullanılan teknolojik araçlar, gazeteci baına düen haber sayısı içerik analizi yöntemiyle incelenecektir. Buna göre içerik analiz yapılırken inceleme u kategoriler altında gerçekletirilmitir: - Haberlerin Türleri - Haberlerin Kaynakları - Haberlerdeki Hızlılık - Haberlerin Teknik Olarak Anlatı Yapısı - Haberlerde Kullanılan Dil Aratırmanın ikinci aaması olarak katılmalı gözlem yöntemi uygulanmıtır. Katılmalı gözlem, iki medya grubunun haber merkezi örgütlenmesini ve haber üretim sürecini birebir yaayarak gözlemleme olanaı yaratması nedeniyle tercih edilmitir. Bu amaçla Nisan 2008 tarihlerinde Dou Grubu na balı NTV Haber Merkezi nde, 30 Nisan - 1 Mayıs tarihlerinde de, Doan Grubu na balı Doan Haber Ajansı na gidilerek ikier gün boyunca toplam 4 gün gözlem yapılmıtır. Aratırmanın üçüncü aaması olarak, her iki medya kurumundan daha fazla veri toplamak amacıyla muhabirleri ve editörleriyle derinlemesine görümeler gerçekletirilmitir. Bu yöntemin kullanılma nedeni, katılmalı gözlemde elde edilen verilerin desteklenmesi ve salamasının yapılmasıdır. çerik analizi, katılmalı gözlem ve derinlemesine görümelerden oluan bu üç aamalı aratırmanın sonuçları 4. Bölüm balıı altında deerlendirilmi; Türk
27 medyasında haber üretiminde teknoloji kullanımının yeri, önemi, olumlu ve olumsuz sonuçları yorumlanmıtır. Tez, bu alanda ve bu kapsamda ülkemizde yapılan nadir çalımalardan biri olması sıfatıyla önemlidir. Teknolojinin badöndürücü hızla gelitii çaımızda, o anı durdurarak fotorafını çekmek bazen mümkün görünmemektedir. Teknolojinin hızına kapılan insanolu, deien alıkanlıklarının, elinden akıp giden hayatının çou zaman farkına bile varamamaktadır. Aynı eyi kitle iletiim araçları için de söylemek mümkündür. Her yeni teknolojiyi gözünü kırpmadan bünyesine katan kitle iletiim araçları, kukusuz bunun olumlu taraflarıyla birlikte olumsuz taraflarının da bedelini ödemektedir. Çünkü en az teknolojiye olduu kadar, insana da yatırım yapılması gerçei gözden kaçırılabilmektedir. Medyaya genellikle maruz kalan kamuoyu yani insanlar ise bu hızlı döngüde bir haberi sorgulayamadan, özümseyemeden adeta bir sel eklinde yeni haberlerle karı karıya kalmaktadır. Zira artık insanlar haberi deil, haber insanları bulmaktadır. Hızlı teknolojik gelimelerin yaandıı günümüzde, bu çalımanın gazetecilik ve haber alanındaki durumun fotorafını çekerek gelecek için de önemli bir kaynak olacaı düünülmektedir. Çünkü teknolojinin ilerlemesiyle habercilikte meydana gelen gelimeler bundan sonra da sürecektir. Bu gelimeleri günü gününe takip etmenin de olanaı yoktur. Ancak bu çalımayla birlikte son dönem meslek pratiklerine ilikin ortaya çıkacak veriler, hem meslek çalıanları hem de aratırmacılar için önemli bir bavuru kaynaı olacaı gibi, gelecee de ıık tutacaktır.
28 1. BÖLÜM SANAY TOPLUMUNDAN BUGÜNE: TEKNOLOJ DEVRM VE BLG TOPLUMU TARTIMALARI 1.1. Sanayi Devrimi ve Toplumsal Deiim Sanayi Devrimi, yılları arasında ngiltere nin tarım toplumundan sanayi toplumuna geçmesine neden olan köklü deiiklerdir. Sanayi Devrimi nin ngiltere de oluumunu salayan üç ana neden, tarım reformu, maden kömürü kullanılarak elde edilen enerji ve buhar makinesinin kefi olarak belirtilebilir. Böylece Birinci Sanayi Devrimi olarak tanımlanan dönem; dokuma tezgahları, buhar makineleri, demir çelik sanayisindeki gelimeler ve maden kömürünün kullanılmasıyla balamıtır. Avrupa toplum teorisine sanayi toplumu terimini sokan kii Saint-Simon dur. Saint-Simon, sanayileme sürecini feodal toplumun militarist ruhunun karısında, özünde barıçı bir temelde tanımlamı, özellikle tüketim etrafında yapılanmı olan feodal tipteki toplumlardan, üretim temelinde kurulmu olan sanayi tipi toplumlarına geçii önemsemitir. 1 Sanayi-ötesi toplum teorilerinin öncülerinden olan Daniel Bell de, hayatın, sanayi-öncesi toplumlarda, tabiata karı bir oyun olarak deerlendirilebileceini söylerken; sanayi toplumlarında bu oyunun nitelik deitirdiini, insanolunun, yaadıı dünyayı teknoloji ve rasyonalite ile yeniden düzenleyerek, hayatı, insan yapısı bir tabiata karı oynanan oyun a dönütürdüünü belirtmektedir. Ona göre Sanayi Devrimi, temelde; tabiat düzeninin yerine, teknolojik düzeni ikame etme çabalarından baka bir ey deildir. Bu yeni dünyada, egemenlik makinelere geçmitir. Hayatın temposunu, makinelerin ritmi ve hızı belirlemektedir. Zaman, nitelik deitirmi, tabiat olaylarına, mevsimlerin ardarda geliine balı olarak sürenin yerini, eit parçalara ayrılmı mekanik, kronolojik bir zaman almıtır. Aynı ekilde, kaba kas gücü de yerini, deiik enerji kaynaklarından yararlanan makinelere bırakmıtır. 2 Makinelerin toplumsal yaama aırlıklı olarak girmesi ve sanayileme sürecinin balaması ile 1 Alan Swingewood, Sosyolojik Düüncenin Kısa Tarihi, Bilim ve Sanat Yayıncılık, Ankara, 1998, s Nabi Avcı, Enformatik Cehalet, Kitabevi, st., 1999, s.60-61
29 sanayileme ideolojisi karımıza çıkmıtır. Bu ideolojinin mesajı, toplumsal gelimeyi teknolojik gelime yoluyla gerçekletirmek ve sanayilemenin politik olmaktan çok, pratik bir zorunluluk olduudur. Böylece Watt ın buhar makinesini buluuyla balayan Sanayi Devrimi dönemi üretim araçlarına sahip küçük bir ayrıcalıklı sınıf ve sonrasında ise geni bir mülksüz proleterya sınıfı yaratmıtır. Hobsvan a göre, Bu devrim en azından tarımın ve kentlerin icadından beri muhtemelen dünya tarihinin en önemli olayı olmutur 3 Sanayi Devrimi yle Batı toplumu hızla genileyen bir makinelemeye yönelmi, nüfus hızla artmaya balamıtır. Arka arkaya ortaya çıkan bulular üretimi arttırırken üretim için harcanan fiziksel çabayı ise azaltmıtır. Sanayi o günden bugüne geliimini hep sürdürmütür. Sanayi devrimiyle birlikte insanların yaam biçimleri de deiiklie uramıtır. Bu deiiklik, tüm toplumsal yapıların dinamiklerini de etkisi altına almıtır. Sanayi Devrimi ile birlikte, toplumların gelenekleri, davranı biçimleri ve yaam biçimleri tümüyle deimi, yava yava kent kültürü olumaya balamı, büyük aileden, çekirdek aile tipine geçilmeye balanmıtır. Kapitalizmin temel dayanaı olan sermaye birikimi devrimden sonra olumu, i bölümü yapılmasıyla üretimdeki verimlilik artmıtır. Tarımdan sanayiye doru insan gücü akımı ile birlikte sermaye akımı da olmu, sanayiye altyapı salayan devletin harcamaları için kaynak, tarım ve dier sektörlerden sanayiye doru kaymıtır. Bulular, corafi keifler, sosyal olaylar, Sanayi Devrimi ni oluturan oluum ve geliim sürecini etkilese de, Sanayi Devrimi ni oluturan temel faktörlerin baında ekonominin geldii önemli bir noktadır. Buhar makinesinin icadı, insanlık için bir dönüm noktası olmutur. nsanlık enerji elde edebilmek için doanını tekelini kırmı, buhar makinesi ile birlikte enerji üretiminde doaya olan ihtiyaç ortadan kalkmıtır. Buharın içindeki enerjinin bulunmasının tarihi eski Yunana kadar gitse de, endüstride ilk kez kullanan ngilizler olmutur. 3 Gökçen Göksal, ngiliz Sanayi Devrimi: Öncesi, Sonrası ve Etkileri, Kora Yay., st, 2003, s.14
30 Sanayi Devrimi ve Etkileri Sanayileme buhar ve elektrik gibi cansız güç kaynaklarının kullanımına dayanan makinelemi üretimdir. Sanayileme, 18. yüzyıl ngiltere sinde, insanların yaamlarını sürdürdükleri araçları etkileyen karmaık bir teknolojik deiimler kümesinin kısa adı olarak olan Sanayi Devrimi yle balar. Sanayi Devrimi kavramı ilk olarak Friedrich Engels ve Arnold Toynbee tarafından kullanılmıtır. Sanayi devrimi, teknolojik yeniliklerin üretim alanında kullanılmasının ekonomik, sosyal, politik ve kültürel alanlara yansımasını kapsayan bir süreç olarak gerçeklemitir. 4 Bu çada ilk etkiler, ekonomik alanda ve özellikle üretimde gözlenirken toplumsal yapı da derinden etkilenmitir. Fabrikalardaki kitlesel üretim, içi sınıfı ve burjuvazinin douu, kentleme ile birlikte kurumlar ve ileyileri de deimi bunlar sonucunda ikiye bölünmü bir sosyal yapı ortaya çıkmıtır lerden 1890 lara kadar süren ilk dönemde; sanayi yapılarında hidrolik enerjinin yerini, James Watt ın 1765 te bulduu buhar enerjisi almıtır. Bu ilk dönemde dokuma sanayi ve metalurji konularında büyük gelimeler ve çelik üretimine geçilmitir. Böylece özellikle demiryolu yapımına büyük olanaklar salamıtır. Maden kömürü bakımından ngiltere ve Almanya gibi zengin ülkeler, hareketin baını çekmilerdir. Sanayi Devrimi nin ikinci döneminin 1896 lardaki büyük fiyat artılarıyla baladıı söylenmektedir. Bu dönem 1928 e kadar sürmütür. Endüstrilemenin ikinci aamasına geçildii belirtilen 1870 ler sonrasında ise, ilk aamada geçerli klasik liberalizm, sosyal bir içerik kazanmı, özgürlük ve refahın toplumun tüm kesimlerine geniletilmesini öngören sosyal devlet kavramı gündeme gelmitir. 5 Maden kömürü enerji kaynakları arasındaki önemini korurken bunun yanında elektrik ve petrol enerjisi bulunarak sanayide hızla kullanılmaya balanmıtır. Sonrasında yeni sanayi alanları olarak kimya sanayi ile otomobil ve uçak yapımına yarayan mekanik sanayi gelimitir. Bu gelimeler tüm sektörlere sıçramı ve üretim süreci gelimitir. Bu dönemde ngiltere üstün güç olma özelliini kaybetmeye balarken, tüm Avrupa bu gelimelerin merkezi olmutur. 4 Mehmet Özçalayan, Yeni letiim Teknolojileri ve Deiim, Alfa Yayınları, stanbul, 1998, s.21 5 Hüsnü Erkan, Bilgi Toplumu ve Ekonomik Gelime, Bankası Kültür Yayınları, st. 1998, s.6
31 Sanayi Devrimi yle balayan deiimler bugün de sürmektedir. Hızla gelien otomasyon ve elektronik sistemler, gelien enerji üretim olanakları, sanayi yapılarının yapım sistemlerinin ve teknolojilerinin de gelitirilmesine yol açmaya devam etmektedir. Bugün Avrupa Kıtası nın yakaladıı ileri gelimilik düzeyinde balıca nedenlerinden biri Sanayi Devrimi dir. Ayrıca Sanayi Devrimi günümüzde kullanılan kavramların, literatürlerin, toplumsal yapının, irketlerin, para piyasalarının olumasında temel bir faktör 6 olduu kadar da, daha sonraki bölümlerde deineceimiz bilgi toplumunun olumasında da rol oynamıtır. Sanayi Devrimi var olan yönetim yapısını ve örgütlenme faaliyetlerini de deiime uratmıtır. O zamana kadar genelde toprak, din ve askerlik eksenleri üzerine younluk kazanan yönetim ve örgüt faaliyetleri; ekonomik, siyasal ve sosyal deiimlerle daha önceden tanınmayan kurum ve yapıların ortaya çıkmasına neden olmutur. Özel ve kamu örgütleri, kitle partileri ve sendikalar gibi formel ve informel örgütler bu dönemde ortaya çıkmıtır. Böylece toplumun farklı - alt grupları da bu yönetim ve örgütlenme faaliyetlerinin içinde yer almaya balamıtır. Sanayi Devrimi sonrasındaki gelimeler ekonomik anlamda özel irketlerin ve kamu teebbüslerinin, sosyal güvenlik alanında sendika ve kooperatiflerin, siyasal düzeyde ise partilerin ve bazı derneklerin douunda önemli rol oynamıtır. 7 Sanayi Devrimi öte yandan sadece olumlu taraflarıyla anılmamaktadır. Eletirel düüncede bu devrimin aslında dünyaya zarar verdiini savunanlar da bulunmaktadır. Örnein daha sonraki bölümlerde ayrıntılı olarak deineceimiz, teknoloji karıtı eylemleriyle tanınan Theodore J. Kaczynski manifestosunda Sanayi devrimi ve sonuçları insan soyu için bir felaket oldu. Bu sonuçlar gelimi ülkelerde yaayan bizlerin yaamdan beklentilerimizi oldukça arttırırken toplumun dengesini bozdu, yaamı anlamsızlatırdı, insanları aaılamalara maruz bıraktı, yaygın psikolojik acılara (Üçüncü Dünya'da fiziksel acılara da) yol açtı ve doal dünyayı iddetli zarara urattı 8 demektedir. 6 Gökçen Göksal, ngiliz Sanayi Devrimi, Kora Yayın, stanbul, 2003, s.12 7 Göksal, a.g.e., s.14 8 Ted John Kaczynski, Sanayi Toplumu ve Gelecei Unabomber,
Sosyo-Ekonomik Gelimilik Aratırması
Giri Sosyo-Ekonomik Gelimilik Aratırması Taner Kavasolu Devlet Planlama Tekilatı Kalkınma Planlarımızda, ülke corafyasında ve kesimler arasında dengeli bir gelime salanması hedefi, ülke ekonomisi için
DetaylıGÜNCEL GELMELER IIINDA LKÖRETM: MATEMATK-FEN-TEKNOLOJ-YÖNETM
KTAP NCELEMES GÜNCEL GELMELER IIINDA LKÖRETM: MATEMATK-FEN-TEKNOLOJ-YÖNETM Editörler: Arif Altun ve Sinan Olkun Orhan KARAMUSTAFAOLU Yrd.Doç.Dr., Amasya Üniversitesi, Eitim Fakültesi, Dekan Yrd., AMASYA
DetaylıOTSTK BR OLGUNUN DUYGULARI ANLAMA VE FADE ETME BECERSNN KAZANDIRILMASINA YÖNELK DÜZENLENEN KISA SÜREL BR E TM PROGRAMININ NCELENMES
Bu aratırma 005 yılında 1. Uluslararası zmir Özel Eitim ve Otizm Sempozyumu'nda poster bildiri olarak sunulmutur. OTSTK BR OLGUNUN DUYGULARI ANLAMA VE FADE ETME BECERSNN KAZANDIRILMASINA YÖNELK DÜZENLENEN
DetaylıBYS. T.C. Ulatırma Bakanlıı Biliim Belge Yönetim Sistemi Çözümü
BYS T.C. Ulatırma Bakanlıı Biliim Belge Yönetim Sistemi Çözümü Sunu Planı E-Ulatırma Projesinin Amacı, Konusu biliimbys nin Projedeki Yeri biliimbys nin Kapsamı biliimbys Nasıl Çalııyor? Saladıı Yararlar
DetaylıBURSA DA GÖREV YAPAN MÜZK ÖRETMENLERNN ULUDA ÜNVERSTES ETM FAKÜLTES GÜZEL SANATLAR ETM BÖLÜMÜ MÜZK ETM ANABLM DALI LE LETM VE ETKLEM
BURSA DA GÖREV YAPAN MÜZK ÖRETMENLERNN ULUDA ÜNVERSTES ETM FAKÜLTES GÜZEL SANATLAR ETM BÖLÜMÜ MÜZK ETM ANABLM DALI LE LETM VE ETKLEM Dr. Ayhan HELVACI *1924-2004 Musiki Muallim Mektebinden Günümüze Müzik
DetaylıBu model ile çalımayı öngören kuruluların (servis ve içerik salayıcılar),.nic.tr sistemi ile uyumlu, XML tabanlı yazılım gelitirmeleri gerekmektedir.
.tr alan adlarını tescili, 1991 yılından itibaren, Türkiye'yi ilk olarak nternet'e balayan Üniversitemiz bünyesinde devam etmektedir. Bu kapsamda, bugün itibarı ile, toplam yaklaık 70,000 adet.tr uzantılı
Detaylı2. Bölgesel Kalkınma ve Yönetiim Sempozyumu 25-26 Ekim 2007, zmir
Türkiye de Bölgesel Kalkınmanın Aracı Olarak Kalkınma Ajansları: zmir Kalkınma Ajansı Örnei Ergüder Can zmir Kalkınma Ajansı Giri: Türkiye de dier ülkeler gibi bölgelerarası hatta bölgeler içinde kalkınma
DetaylıAB Uyum Sürecinde Türkiye nin Rekabet Gücü lerleme Raporu Üzerine Tespitler
AB Uyum Sürecinde Türkiye nin Rekabet Gücü lerleme Raporu Üzerine Tespitler Avrupa Komisyonu tarafından Türkiye hakkında hazırlanan lerleme Raporu, Türkiye ile müzakerelerin balaması yönünde olumlu bir
DetaylıSINIF ÖRETMEN ADAYLARININ NTERNET KULLANIMINA LKN TUTUMLARININ DEERLENDRLMES
Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 8, Sayı 1, (2007), 209-222 209 SINIF ÖRETMEN ADAYLARININ NTERNET KULLANIMINA LKN TUTUMLARININ DEERLENDRLMES Erturul USTA Ahi Evran Üniversitesi,
DetaylıKATILIMCI YEREL YÖNET M ANLAYI INDA. H.Burçin HENDEN. Özet. Uluslararası nsan Bilimleri Dergisi ISSN: 1303-5134
Uluslararası nsan Bilimleri Dergisi ISSN: 1303-5134 www.insanbilimleri.com 02.01.2005 KATILIMCI YEREL YÖNETM ANLAYIINDA E-BELEDYECLN YER VE ÖNEM H.Burçin HENDEN Özet 21. yüzyılın yönetim felsefesi Verimlilik,
DetaylıPORTER MODEL: ULUSLARARASI REKABET ÖZLEM ÖZ ODTÜ LETME BÖLÜMÜ
: ULUSLARARASI REKABET ÖZLEM ÖZ ODTÜ LETME BÖLÜMÜ Genel Çerçeve Makroekonomik, Politik ve veyasal Çevre Rekabet Edebilirliliin Mikroekonomik Temelleri irket irket Stratejisi Stratejisi Mikroekonomik Mikroekonomik
DetaylıII. KURUMSAL YÖNETM LKELER UYUM RAPORU
II. KURUMSAL YÖNETM LKELER UYUM RAPORU KURUMSAL YÖNETM LKELERNE UYUM BEYANI Kordsa Global Endüstriyel plik ve Kord Bezi Sanayi ve Ticaret A.. (bundan böyle Kordsa Global veya irket diye anılacaktır) 01
DetaylıOTSTK ÇOCUKLARIN ALELERNE YÖNELK GRUP REHBERL NN ANNE BABALARIN DEPRESYON VE BENLK SAYGISINA ETKS
Bu aratırma 2005 yılında 1. Uluslararası zmir Özel Eitim ve Otizm Sempozyumu'nda poster bildiri olarak sunulmutur. OTSTK ÇOCUKLARIN ALELERNE YÖNELK GRUP REHBERL NN ANNE BABALARIN DEPRESYON VE BENLK SAYGISINA
DetaylıBLG SSTEMLERNN GÜVENLNE LKN OECD REHBER LKELER- GÜVENLK KÜLTÜRÜNE DORU
BLG SSTEMLERNN GÜVENLNE LKN OECD REHBER LKELER- GÜVENLK KÜLTÜRÜNE DORU 14 Aralık 1960 tarihli ktisadi birlii ve Gelime Tekilat Anlamasının, özellikle 1b), 1 c), 3 a) ve 5 b) maddeleri uyarınca; 23 Eylül
DetaylıBOSAD Boya Sanayicileri Dernei TÜRK BOYA SEKTÖRÜ. Dünya Boya Ticaretindeki Gelimeler
BOSAD Boya Sanayicileri Dernei Dünya Boya Ticaretindeki Gelimeler TÜRK BOYA SEKTÖRÜ Dünya ekonomisindeki gelimeyle paralel olarak dünya boya üretimi bugün 29,4 milyon ton civarında gerçeklemektedir ve
DetaylıBu dönemde daha önce belirttiim gibi yatırımlarımızla ilgili almı olduumuz kararlarımızın yanı sıra;
BORYAD / Aralık 2009 1. 2009, finansal anlamda fırtınalı bir yıldı. Kısaca iecam ın 2009 yılını deerlendirebilir misiniz? Öncelikli konularınız neler oldu, kârlılık hedefleriniz de büyük amalar görüldü
DetaylıBOYASAN TEKSTL SANAY VE TCARET ANONM RKET Sayfa No: 1 SER:XI NO:29 SAYILI TEBLE STNADEN HAZIRLANMI YÖNETM KURULU FAALYET RAPORU 31 MART 2010 TBARYLE
Sayfa No: 1 A- 1-RAPORUN DÖNEM : Faaliyet raporu, BOYASAN A. nin MART/2010 yılı faaliyetlerini kapsar. 2-ORTAKLIIN ÜNVANI : BOYASAN TEKSTL SANAY VE TCARET A.. 3-DÖNEM ÇNDE YÖNETM VE DENETM KURULUNDA GÖREV
Detaylı2. Bölgesel Kalkınma ve Yönetiim Sempozyumu 25-26 Ekim 2007, zmir
Yönetiim, Bölgesel Kalkınma ve Kalkınma Ajansları: Çukurova Kalkınma Ajansı Uygulaması A. Celil Öz 1 1- Giri Son çeyrek yüzyılda küresellemenin ve uluslar arası ve uluslar üstü kurumların da etkisiyle
DetaylıMÜZK ETM YÖNETM ve DEERLENDRME LKLER *
MÜZK ETM YÖNETM ve DEERLENDRME LKLER * Prof. Dr. lknur OKATAN *1924-2004 Musiki Muallim Mektebinden Günümüze Müzik Öretmeni Yetitirme Sempozyumu Bildirisi SDÜ, 7-10 Nisan 2004, Isparta Sunu Sayın Bakan
DetaylıICS 04.200.10 TÜRK STANDARDI TS EN OHSAS 18001/Mart 2001
OHSAS 18001 SALII VE GÜVENL YÖNETM REHBER STANDARDI GR : Dünyada, üretim faktörünün temel öesi olan çalıanların salıı ve güvenlii endüstriyel gelimelere paralel olarak, ön plana çıkmaktadır. Salıı ve i
DetaylıSanayi Devriminin Toplumsal Etkileri
Sanayi Devriminin Toplumsal Etkileri Bilgi toplumunda aktif nüfus içinde tarım ve sanayinin payı azalmakta, hizmetler sektörünün payı artmakta ve bilgili, nitelikli insana gereksinim duyulmaktadır. 16.12.2015
DetaylıMKRODALGA, UV VE HOT PLATE LE BOZUNDURULMU SRKE ÖRNEKLERNDE KADMYUM, KURUN VE BAKIR ÇERNN POTANSYOMETRK SIYIRMA ANALZ LE NCELENMES
T.C. EGE ÜNVERSTES FEN FAKÜLTES KMYA BÖLÜMÜ MKRODALGA, UV VE HOT PLATE LE BOZUNDURULMU SRKE ÖRNEKLERNDE KADMYUM, KURUN VE BAKIR ÇERNN POTANSYOMETRK SIYIRMA ANALZ LE NCELENMES Danıman: Doç. Dr. H. smet
DetaylıAMER KA B RLE K DEVLETLER SAYI TAYI
AMERKA BRLEK DEVLETLER SAYITAYI Yazan: Dawid M. WALKER Çeviren: Müslüm PARLAK Amerika Birleik Devletleri Sayıtayı, Birleik Devlet yönetiminin yasama bölümü içerisinde yer alan baımsız bir kurumdur. Genellikle
DetaylıBRSA BRDGESTONE SABANCI LASTK SANAY VE TCARET A. BLGLENDRME POLTKASI
BRSA BRDGESTONE SABANCI LASTK SANAY VE TCARET A. BLGLENDRME POLTKASI Amaç Brisa, hissedarlarıyla effaf ve yakın bir iletiim içinde olmayı ilke edinmitir. Bu kapsamda Brisa yönetimi stratejik planları uygulayıp,
DetaylıYEN GELMELER IIINDA YÜKSEK ÖRETMDE YAPISAL DÖNÜÜMLER STRUCTURAL TRANSITIONS IN HIGHER EDUCATION UNDER THE LIGHT OF RECENT DEVELOPMENTS
! "#$#%$#%&$#' #$$ YEN GELMELER IIINDA YÜKSEK ÖRETMDE YAPISAL DÖNÜÜMLER STRUCTURAL TRANSITIONS IN HIGHER EDUCATION UNDER THE LIGHT OF RECENT DEVELOPMENTS smail GÜVEN Ankara Üniversitesi, Eitim Bilimleri
DetaylıAVRUPA B RL KAPI ARALI INA SIKI MI ÜLKE: KUZEY KIBRIS
12 Mart 2009 TS/BAS-BÜL/09-19 AVRUPA BRL KAPI ARALIINA SIKIMI ÜLKE: KUZEY KIBRIS Özet Bulgular Yönetim Kurulu Bakanı Arzuhan Doan Yalçında bakanlıındaki TÜSAD heyeti, 12 Mart 2009 tarihinde Lefkoa yı ziyaret
DetaylıTürkiye Enerji Forumu
Türkiye Enerji Forumu ULUSAL ENERJ FORUMU 2001-2005 0 / 9 Ulusal Enerji Ödülleri 2001-2050 Sürdürülebilir bir gelecein oluumu için gelecek nesillerin ihtiyacını karılama sorumluluu ile uygar yaamın gereksinimi
DetaylıÖRETMEN ADAYLARININ ALGILADIKLARI LETM BECERS DÜZEYLERNN NCELENMES
Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 8, Sayı 1, (2007), 123-135 123 ÖRETMEN ADAYLARININ ALGILADIKLARI LETM BECERS DÜZEYLERNN NCELENMES Mehmet Arif ÖZERBA Gazi Üniversitesi
Detaylıstanbul, 11 Ekim 2004 2004/1021
TÜRKYE SERMAYE PYASASI ARACI KURULULARI BRL Büyükdere Cad.No:173 I. Levent Plaza A-Blok Kat:4 34394 I. Levent-stanbul Tel : (212) 280 85 67 Faks : (212) 280 85 89 www.tspakb.org.tr stanbul, 11 Ekim 2004
DetaylıEL PARMAKLARINA DEERLER VEREREK KOLAY YOLDAN ÇARPMA ÖRETM YÖNTEMYLE ZHN ENGELL ÖRENCLERE ÇARPIM TABLOSU ÖRETM UYGULAMASI
Bu aratırma 2005 yılında 1. Uluslararası zmir Özel Eitim ve Otizm Sempozyumu'nda poster bildiri olarak sunulmutur. EL PARMAKLARINA DEERLER VEREREK KOLAY YOLDAN ÇARPMA ÖRETM YÖNTEMYLE ZHN ENGELL ÖRENCLERE
DetaylıVakko Tekstil ve Hazır Giyim Sanayi letmeleri A.. 30.06.2013 Tarihi tibarıyla Sona Eren Hesap Dönemine likin Yönetim Kurulu Yıllık Faaliyet Raporu
Sayfa No: 1 Vakko Tekstil ve Hazır Giyim Sanayi letmeleri A.. 30.06.2013 Tarihi tibarıyla Sona Eren Hesap Dönemine likin Yönetim Kurulu Yıllık Faaliyet Raporu Sayfa No: 2 Vakko Tekstil ve Hazır Giyim Sanayi
DetaylıTaıt alımlarının ette tüketim endeksi kapsamında izlenmesi hakkında bilgi notu
Taıt alımlarının ette tüketim endeksi kapsamında izlenmesi hakkında bilgi notu ette tüketim endeksi, ekonomideki tüketim eilimlerini kartla yapılan tüketimi baz alarak incelemektedir. Bu nedenle, endeks
DetaylıTÜS AD YÖNET M KURULU BA KANI ARZUHAN DO AN YALÇINDA IN GLOBAL L DERL K FORUMU AÇILI KONU MASI. 11 Mayıs 2007 Bahçe ehir Üniversitesi, stanbul
TÜRK SANAYCLER VE ADAMLARI DERNE TÜSAD YÖNETM KURULU BAKANI ARZUHAN DOAN YALÇINDA IN BAHÇEEHR ÜNVERSTES GLOBAL LDERLK FORUMU AÇILI KONUMASI 11 Mayıs 2007 Bahçeehir Üniversitesi, stanbul Deerli katılımcılar,
DetaylıMEDYA EKONOMİSİ VE İŞLETMECİLİĞİ
Medya Ekonomisi Kavram ve Gelişimi Ünite 1 Medya ve İletişim Önlisans Programı MEDYA EKONOMİSİ VE İŞLETMECİLİĞİ Yrd. Doç. Dr. Nurhayat YOLOĞLU 1 Ünite 1 MEDYA EKONOMİSİ KAVRAM VE GELİŞİMİ Yrd. Doç. Dr.
DetaylıLKÖRETM KNC KADEME (2005) TÜRKÇE DERS ÖRETM PROGRAMINDA GENEL AMAÇLAR - HEDEF/KAZANIMLAR
LKÖRETM KNC KADEME (2005) TÜRKÇE DERS ÖRETM PROGRAMINDA GENEL AMAÇLAR - HEDEF/KAZANIMLAR LKS* THE ASSOCIATION BETWEEN GENERAL TARGETS AND GOALS/ACQUISITIONS IN TURKISH LANGUAGE PROGRAM Erhan DURUKAN**
DetaylıÜretim irketleri daıtım irketleri ile itirak ilikisine girebilirler fakat kontrol oluturamazlar (Md. 3.c.1)
Elektrik Sektörünün Yeniden Yapılanması Sürecinde Daıtım Faaliyetlerinde Dikey Ayrıtırma zak Atiyas, Sabancı Üniversitesi 1 18 Nisan 2006 Üretim, iletim, daıtım ve perakende satı faaliyetlerinin birbirinden
DetaylıBELEDYELERDE NORM KADRO ÇALIMASI ESASLARI
BELEDYELERDE NORM KADRO ÇALIMASI ESASLARI Belediyelerin görevlerini etkin ve verimli bir ekilde yerine getirebilmeleri için ihtiyaç duydukları optimal (ihtiyaçtan ne fazla ne de az) kadronun nicelik ve
DetaylıETK LKELER BANKACILIK ETK LKELER
ETK LKELER Türkiye Bankalar Birlii tarafından hazırlanan ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu nun 15 Haziran 2006 tarih ve 1904 sayılı kararlı ile yayımlanan Bankacılık Etik lkeleri Bankamız tarafından
DetaylıFEN BLGS, SOSYAL BLGLER VE SINIF ÖRETMENL ÖRENCLERNN BLGSAYAR DERSNE YÖNELK TUTUMLARI
Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 8, Sayı 1, (2007), 115-122 115 FEN BLGS, SOSYAL BLGLER VE SINIF ÖRETMENL ÖRENCLERNN BLGSAYAR DERSNE YÖNELK TUTUMLARI Hayati ÇAVU Yüzüncü
DetaylıDijital Gazeteler ve Pazarlama: Türkiye deki Dijital Gazetelerin Pazarlama Dinamiklerinin Deerlendirilmesine likin Bir Analiz
Dijital Gazeteler ve Pazarlama: Türkiye deki Dijital Gazetelerin Pazarlama Dinamiklerinin Deerlendirilmesine likin Bir Analiz Digital Newspapers and Marketing: An Analysis Related To Marketing Dynamics
DetaylıKENTSEL RAYLI SSTEMLERDEK SON GELMELERE LKN GÖRÜ VE ÖNERLER
KENTSEL RAYLI SSTEMLERDEK SON GELMELERE LKN GÖRÜ VE ÖNERLER Prof. Dr. Güngör EVREN Ara. Gör. K. Selçuk ÖÜT.T.Ü. naat Fakültesi Ulatırma Anabilim Dalı Ayazaa / STANBUL 1. GR Kentlerin, büyümeleri ölçüsünde
DetaylıDousan Boru Sanayi ve Ticaret A.. 30.09.2009 Tarihli Faaliyet Raporu. irket Merkezi Erzincan Sivas Karayolu 14 Km Pk 74 Erzincan
Dousan Boru Sanayi ve Ticaret A.. 30.09.2009 Tarihli Faaliyet Raporu Dousan Boru Sanayi ve Ticaret A.. Ödenmi Sermaye: 11.173.366 YTL. irket Merkezi Erzincan Sivas Karayolu 14 Km Pk 74 Erzincan Sayfa No:
DetaylıUluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi
SINIF ÖRETMEN ADAYLARININ LSANS ETMLERNN ÖZEL ALAN YETERLKLERN KAZANDIRMASINA YÖNELK GÖRÜLER * THE OPINIONS OF PROSPECTIVE ELEMENTARY SCHOOL TEACHERS REGARDING THEIR UNDERGRADUATE EDUCATION EFFECTIVENESS
DetaylıServis Tabanlı Kurumsal Yazılım Gelitirilmesinde XP Kullanımı ve Eletirisi
Servis Tabanlı Kurumsal Yazılım Gelitirilmesinde XP Kullanımı ve Eletirisi Ensar GÜL 1, Ünal YILDIRIM 2 1 Avrupa Yazılım, Tübitak Mam Tekseb A Blok No: 201 Gebze, Kocaeli 1 eposta: ensar.gul@avrupayazilim.com
DetaylıOTSTK ÇOCUKLARDA TEACCH PROGRAMININ GELMSEL DÜZEYE ETKS: OLGU SUNUMU
Bu aratırma 2005 yılında 1. Uluslararası zmir Özel Eitim ve Otizm Sempozyumu'nda poster bildiri olarak sunulmutur. OTSTK ÇOCUKLARDA TEACCH PROGRAMININ GELMSEL DÜZEYE ETKS: OLGU SUNUMU Psk. Deniz VARIR
DetaylıALMANYA VE AVRUPA BRL NDE TÜRK GRMCL TURKISH ENTREPRENEURSHIP IN GERMANY AND EUROPE UNION
ALMANYA VE AVRUPA BRL NDE TÜRK GRMCL TURKISH ENTREPRENEURSHIP IN GERMANY AND EUROPE UNION Prof. Dr. Faruk en Yunus Ulusoy Cem entürk Özet Almanya daki Türk kökenli nüfus arasında 1990 lı yıllarda kendi
DetaylıUluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi. Güz 2012 Fall 2012
Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Cilt: 5 Sayı: 23 Volume: 5 Issue: 23 Güz 2012 Fall 2012 www.sosyalarastirmalar.com Issn: 1307-9581 MARDN LNDEN VERLEN
DetaylıAKÇA, Hakan (2012). Ankara li Aızları (nceleme, Metinler, Dizin), Ankara: Türk Kültürünü Aratırma Enstitüsü Yayınları, XXII+672 s.
AKÇA, Hakan (2012). Ankara li Aızları (nceleme, Metinler, Dizin), Ankara: Türk Kültürünü Aratırma Enstitüsü Yayınları, XXII+672 s. Bahadır GÜNE * Aynı kökten geldii üst sistem durumundaki bir standart
DetaylıTÜS AD B LKENT ÜN VERS TES BUSINESS SEMINAR KONU MASI
TÜRK SANAYCLER VE ADAMLARI DERNE TÜSAD YÖNETM KURULU BAKANI ARZUHAN DOAN YALÇINDA IN BLKENT ÜNVERSTES LETME VE EKONOM TOPLULUU NUN BUSINESS SEMINAR KONUMASI 31 Mart 2007 Abant Sevgili örenciler, deerli
DetaylıVakum teknolojisi. Sistem kılavuzu
Vakum teknolojisi Sistem kılavuzu Yazılım Yazılım aracı: Vakum seçimi Festo, vakum hesaplarına esas tekil eden, hızlı ve kolay bir ekilde uygun vantuz tutucu elemanının seçimini olanaklı kılan 2001 ürünleri
DetaylıTÜM OTOBÜSÇÜLER VE LETMECLER FEDERASYONU KARAYOLU YOLCU TAIMACILII SEKTÖRÜNÜN TARHSEL GELM
TÜM OTOBÜSÇÜLER VE LETMECLER FEDERASYONU KARAYOLU YOLCU TAIMACILII SEKTÖRÜNÜN TARHSEL GELM 1955 ten 1999 a kadar karayolu yolcu taımacılıının ulaım biçimleri içindeki payı Karayolu ile yolcu taımacılıının
DetaylıDELTA MENKUL DEERLER A..
sayfa No: 1 A) Giri 1.Raporun Dönemi: Bu rapor, Delta Menkul Deerler A.. kuruluunun 1 Ocak 2008 31 Mart 2008 çalıma dönemini kapsamaktadır. 2. Ortaklıın Unvanı: Delta Menkul Deerler A.. 3. Dönem çinde
DetaylıWEB SERVS TABANLI GELTRLEN MOBL UYGULAMALAR: ODTÜ MOBL ÖRENC LER BLG SSTEM (MOBS)
WEB SERVS TABANLI GELTRLEN MOBL UYGULAMALAR: ODTÜ MOBL ÖRENC LER BLG SSTEM (MOBS) Hale ALTINOVA, Yasemin YALÇIN, ve Serdar ARSLAN Orta Dou Teknik Üniversitesi, Bilgi lem Daire Bakanlıı, ANKARA altinova@metu.edu.tr,
DetaylıDI TCARET HADLERNDEK DEMN CAR LEMLER DENGES VE GSYH ÜZERNE ETKLER (1987-2006)
DI TCARET HADLERNDEK DEMN CAR LEMLER DENGES VE GSYH ÜZERNE ETKLER (-2006) Zafer YÜKSELER Danıman 10 Austos 2007 1. Giri: hracat ve ithalat fiyat endekslerindeki farklı deiimler, yıllar itibariyle dı ticaret
DetaylıLKLERNDE GER KABUL: HANG ARTLARDA? RAPOR ÖZET VE ÖNERLER I LKLERNDE GER KABUL: HANG ARTLARDA? I u eitsiz ilikinin tazmini olarak, Türkiye-AB geri kabul müzakereleri sırasında Türkiye ve AB arasında külfet
DetaylıODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Aratırmaları Dergisi Issn: 1309-9302 http://sobiad.odu.edu.tr Cilt: 3 Sayı: 6 Aralık 2012
ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Aratırmaları Dergisi Issn: 1309-9302 http://sobiad.odu.edu.tr Cilt: 3 Sayı: 6 Aralık 2012 TÜRKÇE ETM ALANINDA ÖRENM GÖREN LSANSÜSTÜ ÖRENCLERNN BLG OKURYAZARLII
DetaylıMATEMATK ÖRETMNDE BULMACA ETKNLNN ÖRENC BAARISINA ETKS
MATEMATK ÖRETMNDE BULMACA ETKNLNN ÖRENC BAARISINA ETKS THE EFFECT OF PUZZLE EXPERINCE TO THE STUDENTS SUCCESS IN MATHS TEACHING Yrd.Doç.Dr. EMN AKKAN ÖZET Bu çalımanın amacı; bulmaca etkinliinin, ilköretim
DetaylıARACI KURUMUN UNVANI :DELTA MENKUL DEERLER A.. Sayfa No: 1 SER:XI NO:29 SAYILI TEBLE STNADEN HAZIRLANMI YÖNETM KURULU FAALYET RAPORU
Sayfa No: 1 A) Giri 1.Raporun Dönemi: Bu rapor, Delta Menkul Deerler A.. kuruluunun 1 Ocak 2009 31 Mart 2009 çalıma dönemini kapsamaktadır. 2. Ortaklıın Unvanı: Delta Menkul Deerler A.. irket in Merkezi
DetaylıBREYSEL ÇALGI ETM I (KEMAN) DERS HEDEFLERNN GERÇEKLEME DÜZEYLERNN BELRLENMES * (A..B.Ü ÖRNE)
BREYSEL ÇALGI ETM I (KEMAN) DERS HEDEFLERNN GERÇEKLEME DÜZEYLERNN BELRLENMES * (A..B.Ü ÖRNE) Yrd.Doç.Dr. Öznur Öztosun Yrd.Doç.Dr. Dolunay Akgül Barı *1924-2004 Musiki Muallim Mektebinden Günümüze Müzik
DetaylıÜNVERSTELERN GÖREVLER
ÜNVERSTELERN GÖREVLER VE YENDEN YAPILANMA Günümüz Türkiye sini gelecee taıyanlar i adamlarıdır. Ancak, i hayatının gayretleri Türkiye yi belli bir sınıra kadar ilerletebilir. Eer Türkiye, kaybettii bilimin
Detaylı2. Bölgesel Kalkınma ve Yönetiim Sempozyumu 25-26 Ekim 2007, zmir
Deniz Akkahve Devlet Planlama Tekilatı Müstearlıı Bölgesel Gelime ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüü AB Bölgesel Programları Dairesi Bakanı zmir de düzenlenen 2. Bölgesel Kalkınma ve Yönetiim Sempozyumunun
DetaylıTÜRKÇE ÖRETMEN ADAYLARININ KONUMA KAYGILARINA LKN BR NCELEME A STUDY ON SPEECH ANXIETY OF TURKISH LANGUAGE TEACHER CANDIDATES Esra LÜLE MERT
Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Cilt: 8 Sayı: 7 Volume: 8 Issue: 7 Nisan 015 April 015 www.sosyalarastirmalar.com Issn: 107-9581 TÜRKÇE ÖRETMEN ADAYLARININ
DetaylıANKARA ÜNVERSTES ETM BLMLER ENSTTÜSÜ ETM BLMLER ANABLM DALI EPÖ/GÜZEL SANATLAR ETM PROGRAMI
ANKARA ÜNVERSTES ETM BLMLER ENSTTÜSÜ ETM BLMLER ANABLM DALI EPÖ/GÜZEL SANATLAR ETM PROGRAMI 2005 ve 2006 LKÖRETM PROGRAMLARININ MÜZE ETM AÇISINDAN DEERLENDRLMES YÜKSEK LSANS Z.Özlem Baykan Ankara Haziran,
DetaylıAYDIN KESEN. ZMR TCARET BORSASI-Gazi Bulvarı No:2 35210 zmir, Tel: (0232) 425 13 70 (5 Hat), Fax: (0232) 484 29 54, www.itb.org.tr
The Developments in Production and Trade of Biotech Cotton in Turkey and Traceability Türkiye de Biyoteknolojik Pamuk Üretim ve Ticaretindeki Gelimeler ve Biyoteknolojik pamukların zlenebilirlii Aydın
DetaylıÖRGÜTLERDE GÖREN ETM ÜZERNE BR ALAN ARATIRMASI
ÖRGÜTLERDE GÖREN ETM ÜZERNE BR ALAN ARATIRMASI Edip ÖRÜCÜ (*) Sedat YUMUAK (**) Özet: Bu aratırmanın amacı kamu kurulularında verilen hizmet içi eitimin çalıanlar üzerindeki etkilerinin hangi faktörlere
DetaylıSANAY SEKTÖRÜNDE ENERJ YÖNETM: ABD BRAHM LAÇ SANAY VE TC. A.. ÖRNE
_ 889 SANAY SEKTÖRÜNDE ENERJ YÖNETM: ABD BRAHM LAÇ SANAY VE TC. A.. ÖRNE Murat TÜZEN zzet ENOL ÖZET 1912 yılında küçük bir eczane laboratuvarı olarak kurulan Abdi brahim laç, bugün Türk ilaç sektörünün
DetaylıKÜRESEL YÜZYILDA YEN SOSYAL HAREKETLER VE TOPLUMSAL KATILIMIN TEVK EDC ARACI OLARAK YAZILI BASIN
Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Cilt: 8 Sayı: 37 Volume: 8 Issue: 37 Nisan 2015 April 2015 www.sosyalarastirmalar.com Issn: 1307-9581 KÜRESEL YÜZYILDA
DetaylıUluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Volume: 3 Issue: 12 Summer 2010
Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Volume: 3 Issue: 12 Summer 2010 BURSA KENTNE YÖNELK GÖÇLERN GECEKONDULAMA SÜRECNE ETKLER: ULUDA YAMAÇLARINDAK GECEKONDULAR
DetaylıÜretimde iş bölümünün ortaya çıkması, üretilen ürün miktarının artmasına neden olmuştur.
Fabrika Sistemi Üretimde işbölümünün ortaya çıkması sonucunda, üretim parçalara ayrılmış, üretim sürecinin farklı aşamalarında farklı zanaatkarların (işçilerin) yer almaları, üretimde aletlerin yerine
DetaylıKOÇ ÜNVERSTES SOSYAL BLMLER (KÜSB) KULÜBÜ TÜZÜÜ
KOÇ ÜNVERSTES SOSYAL BLMLER (KÜSB) KULÜBÜ TÜZÜÜ YAPI Madde 1. Koç Üniversitesi Sosyal Bilimler Kulübü, kısa adıyla K.Ü.S.B., Koç Üniversitesi örenci kulüpleri tüzüüne balı ve Koç Üniversitesi örencilerinin
Detaylı!" # $! %&'(()*"!!+",$!-+ "./ #!". " " " 0$ $ 1-0!.,0! 2! $!! ""2 3 $-! 0 "$! 4 444,3,," 5!.!",
!"# $ %&'()'$*!$+$&+,!!" # $! %&'(()*"!!+",$!-+ "./ #!". "-+ -.+. " " 0$ $ 1-0!.,0! 2! $!! ""2 3 $-! 0 "$! 4 444,3,," 5!.!", -. * ",/" - 6%%( 7 "#!896: ;, +"-** "8',& ""$ + + "0*0! -! 0# 0#!* -"0 " < +"!
DetaylıEKONOM!K KATMA DE"ER (EVA) YAKLA#IMI. Doç.Dr.Cemal ÇAKICI Marmara Üniversitesi,!!BF.!"letme Bölümü Ö#retim Üyesi cemal@marmara.edu.
EKONOM!K KATMA DE"ER (EVA) YAKLA#IMI Doç.Dr.Cemal ÇAKICI Marmara Üniversitesi,!!BF.!"letme Bölümü Ö#retim Üyesi cemal@marmara.edu.tr!stanbul 2008 Yayın No : 2015!"letme-Ekonomi Dizisi : 273 1. Bası Agustos
DetaylıODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Aratırmaları Dergisi Issn: 1309-9302 http://sobiad.odu.edu.tr Cilt: 2 Sayı: 3 Haziran 2011
ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Aratırmaları Dergisi Issn: 1309-9302 http://sobiad.odu.edu.tr Cilt: 2 Sayı: 3 Haziran 2011 YEN GÖÇMENLK MEKÂNLARI OLARAK YEN KURULAN ÜNVERSTELER: ORDU ÜNVERSTES
DetaylıAvrupa da Uyuturucu imdi Her Zamankinden Daha Ucuz
2006 YILLIK RAPORU: UYUTURUCU FYATLARINDA DÜÜ, YAKALAMALARDA ARTI Avrupa da Uyuturucu imdi Her Zamankinden Daha Ucuz (23.11.2006, LZBON) Avrupa Uyuturucu ve Uyuturucu Baımlıı zleme Merkezi (EMCDDA), bugün
DetaylıSOSYAL BLMLERDE YEN BR ALAN: SOSYAL BLM ANABLM DALI. Özet
SOSYAL BLMLERDE YEN BR ALAN: SOSYAL BLM ANABLM DALI Özet M Mustafa KULU 1 Ortaya çıkan her yeni gelime birey ve toplum yaamında önemli deiikliklere neden olduu gibi bu konularla ilgilenen sosyal bilimleri
DetaylıÜNVERSTE ÖRENCLERNN ÇEVRE DUYARLILIKLARININ NCELENMES
! "#$#%$#%&$#' #$$ ÜNVERSTE ÖRENCLERNN ÇEVRE DUYARLILIKLARININ NCELENMES Ar. Gör. Burcu ÇABUK Ankara Üniversitesi Eitim Bilimleri Fakültesi lköretim Bölümü Okulöncesi Eitim Anabilim Dalı Öretim Elemanı
DetaylıELEKTRONİK TİCARET KISA ÖZET KOLAYAOF
ELEKTRONİK TİCARET KISA ÖZET KOLAYAOF DİKKAT Burada ilk 4 sayfa gösterilmektedir. Özetin tamamı için sipariş veriniz www.kolayaof.com 2 Kolayaof.com 0 362 2338723 Sayfa 2 İÇİNDEKİLER 1. ÜNİTE- Bilgi Ekonomisi
DetaylıSVAS L MERKEZNDE BULUNAN LKÖRETM ÇAINDAK ÇOCUKLARIN AIZ D SALII DURUMU VE ALIKANLIKLARININ BELRLENMES
SVAS L MERKEZNDE BULUNAN LKÖRETM ÇAINDAK ÇOCUKLARIN AIZ D SALII DURUMU VE ALIKANLIKLARININ BELRLENMES DETERMINING ORAL HEALTH CONDITION AND HABITS OF PRIMARY SCHOOL STUDENTS IN CENTRAL SVAS Ör.Gör. Dr.
DetaylıTEMZ BR HAYAT ÇN SZ DE DETERJANI KESN
ÖZEL EGE LSES TEMZ BR HAYAT ÇN SZ DE DETERJANI KESN HAZIRLAYAN ÖRENC: Zeynep ÇALANDA 63 6B DANIMAN ÖRETMEN: Özgem Ayça BEKTUR ZMR (2011) ÇNDEKLER Sayfa Konu, Özet, Giri.3 Projenin Amacı, Projenin Hedefleri
DetaylıÜNVERSTELERN GÜZEL SANATLAR ETM BÖLÜMÜ MÜZK ETM ANABLM/ANASANAT DALI BRNC SINIF ÖRENCLERNN KSEL PROFLLER *
ÜNVERSTELERN GÜZEL SANATLAR ETM BÖLÜMÜ MÜZK ETM ANABLM/ANASANAT DALI BRNC SINIF ÖRENCLERNN KSEL PROFLLER * Ara.Gör.Ilgım KILIÇ *1924-2004 Musiki Muallim Mektebinden Günümüze Müzik Öretmeni Yetitirme Sempozyumu
DetaylıMetropol Bölge ve Yönetiim
Metropol Bölge ve Yönetiim Prof.Dr. Nee Kumral Ege Üniversitesi ktisat Bölümü nese.kumral@ege.edu.tr Metropol Bölge ve Yönetiim 1.Metropol Bölge Yönetiiminde Amaç ve lkeler ehirleme hızının artması ile
DetaylıMUSK MUALLM MEKTEBNDEN GÜNÜMÜZE MÜZK ÖRETMEN YETTRME PROGRAMLARINDAK YAYLI ÇALGI ÖRETMNE LKN SINAMA-ÖLÇME-DEERLENDRME DURUMLARININ NCELENMES
MUSK MUALLM MEKTEBNDEN GÜNÜMÜZE MÜZK ÖRETMEN YETTRME PROGRAMLARINDAK YAYLI ÇALGI ÖRETMNE LKN SINAMA-ÖLÇME-DEERLENDRME DURUMLARININ NCELENMES 1. GR Yrd.Doç.Dr.Cansevil TEB *1924-2004 Musiki Muallim Mektebinden
DetaylıBANKALARIN KRED LEMLERNE LKN YÖNETMELKTE DEKLK YAPILMASINA LKN YÖNETMELK TASLAI
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumundan: BANKALARIN KRED LEMLERNE LKN YÖNETMELKTE DEKLK YAPILMASINA LKN YÖNETMELK TASLAI MADDE 1 01/11/2006 tarihli ve 26333 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüe
DetaylıPOPÜLER KÜLTÜR VE MÜZK ÜZERNE ABOUT POPULAR CULTURE AND MUSIC Deniz AYDAR
Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Cilt: 7 Sayı: 33 Volume: 7 Issue: 33 www.sosyalarastirmalar.com Issn: 1307-9581 POPÜLER KÜLTÜR VE MÜZK ÜZERNE ABOUT
DetaylıToplam Alan Adı Sayısı. Alan Adı. av.tr 578 bbs.tr 18 bel.tr 741 biz.tr 168 com.tr 44.745 edu.tr 180 gen.tr 5.938 gov.tr 2.315 k12.tr 1.451. mil.
24 Alan Adı Yönetimi Projesi kapsamında; 1 Proje Yöneticisi, 11 tam zamanlı ve 3 yarı zamanlı çalıandan oluan personel ile; yurt çapında ve yurt dıından ".tr" uzantılı alan adı almak isteyen tüm kurum,
DetaylıERP MPLEMENTASYONU PROJELERNDE DENETM SÜRECNN ÖNEM ve KARILAILAN RSKLER. Uur Kaan DNÇSOY
Giri ERP MPLEMENTASYONU PROJELERNDE DENETM SÜRECNN ÖNEM ve KARILAILAN RSKLER Uur Kaan DNÇSOY ERP (Enterprise Resource Planning - Kurumsal Kaynak Planlaması), bilgi sistemleri profesyonelleri tarafından
DetaylıB LG ÇA INDA SOSYAL SORUMLULUK ODAKLI GAZETEC L K: YURTTA GAZETEC L
Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Cilt: 8 Sayı: 38 Volume: 8 Issue: 38 Haziran 2015 June 2015 www.sosyalarastirmalar.com Issn: 1307-9581 BLG ÇAINDA SOSYAL
DetaylıKi!i, Yer, ve "eylerin Hayat Hikayeleri
Ki!i, Yer, ve "eylerin Hayat Hikayeleri!nsanların hayatları ya"adıkları evlerin hayatları ile nasıl iç içe geçmistir? Evlerin içerisine bırakılan ipuçları, ev sakinleri hakkında ne tür bilgiler verebilir?
DetaylıKURUMSAL YÖNETM LKELERNE UYUM RAPORU 1. Kurumsal Yönetim lkelerine Uyum Beyanı Brisa Bridgestone Sabancı Lastik Sanayi ve Ticaret A..
KURUMSAL YÖNETM LKELERNE UYUM RAPORU 1. Kurumsal Yönetim lkelerine Uyum Beyanı Brisa Bridgestone Sabancı Lastik Sanayi ve Ticaret A.., 01 Ocak 2009 31 Aralık 2009 döneminde Sermaye Piyasası Kurulu (SPK)
DetaylıKTSAD LETMELRE DAHL MENKUL KIYMETLERN DEERLEMES. Bülent AK Ba Hesap Uzmanı
KTSAD LETMELRE DAHL MENKUL KIYMETLERN DEERLEMES Bülent AK Ba Hesap Uzmanı 1. TCAR KAZANCIN TESPT YÖNTEM VE DEERLEME LEM : 1.1. Öz Sermaye Nedir? Öz sermaye; iletmenin sahip olduu iktisadi kıymetler ile
Detaylı!" # $%!" ## #! " $ $ # $ %%%! &' % ()! &'
!"#$%!" #$ %!" ### $$ %%%!&' ()!&' $% &%'#& $ $()*+"" $%#,(-"./$ &(*(%*#0#"121"314*11"1"/5 %$#%%0#"3% )"$*#%* &"! *#&% '" #*#6)#" $**)%& "( *""+"'", -.'/0"""-".123!+"&,'* 4 5' ' 6 (" 6', &'* "(7 5' " 89+
DetaylıÇin Konferansı Panel Bölümü Notları
Çin Konferansı Panel Bölümü Notları Çin Konferansı kapsamında düzenlenen Çin ve Türkiye: Yatırımda ve Dı Ticarette Sorunlar, Fırsatlar, birlikleri konulu Panel, Çin ile ilikileri olan irketlerin temsilcilerini
DetaylıÖRGÜTLERN SOSYAL SORUMLULUKLARI:KAVRAMSAL BR ÇÖZÜMLEME. Kürad YILMAZ ÖZET
ÖRGÜTLERN SOSYAL SORUMLULUKLARI:KAVRAMSAL BR ÇÖZÜMLEME ÖZET Bu çalımanın amacı örgütlerin sosyal sorumlulukları hakkında kavramsal bir çözümleme yapmaktır. Bu amaçla ilk önce sosyal sorumluluk kavramının
DetaylıYABANCI DLLER VE TÜRK DL VE EDEBYATI BÖLÜMÜ SON SINIF ÖRENCLERNN YABANCI DL ÖRETM VE YABANCI DLLE ÖRETM KONUSUNDAK YÖNELM VE GÖRÜLER
YABANCI DLLER VE TÜRK DL VE EDEBYATI BÖLÜMÜ SON SINIF ÖRENCLERNN YABANCI DL ÖRETM VE YABANCI DLLE ÖRETM KONUSUNDAK YÖNELM VE GÖRÜLER PREFERENCES AND OPINIONS OF LAST YEAR STUDENTS OF FOREIGN LANGUAGES
Detaylı! " #$!" ## #! " $ $ # $ %%%! &' % ()! &'
!"#$!" #$ %!" ### $$ %%%!&' ()!&' $% &%'#& $ $()*+"" $%#,(-"./$ &(*(%*#0#"121"314*11"1"/5 %$#%%0#"3% )"$*#%! *#&% '" #*#6)#" $**)%& "( * ""+"'", - +./ 01"(23 4' 5 6"""/" 4 78 9!+"&,'* : ;'
DetaylıBilgiEdinmeHakki.Org Raporu Bilgi Edinme Hakkı Kanunu nun Salık Bakanlıı Tarafından Uygulanmasındaki Yanlılıklar
BilgiEdinmeHakki.Org Raporu Bilgi Edinme Hakkı Kanunu nun Salık Bakanlıı Tarafından Uygulanmasındaki Yanlılıklar Sürüm 1.0 21 Ekim 2004 Dr. Yaman AKDENIZ * akdeniz@bilgiedinmehakki.org Bilgiedinmehakki.org
DetaylıT.C. BÜYÜKÇEKMECE BELEDYES
Sayfa No 1 / 23 Sayfa No 2 / 23 PERFORMANS YÖNETM Gözlem ve Takip (kontrol ) Hedefleri konusunda nereye kadar ulatıklarını, gelitiklerini düzenli olarak sorun, takip edin htiyaçlarını belirleyin Gözlem
DetaylıULUSLARARASI GÖÇ VE KÜLTÜRLERARASI LETM INTERNATIONAL MIGRATION AND INTERCULTURAL COMMUNICATION Zeynep AKSOY
Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Cilt: 5 Sayı: 20 Volume: 5 Issue: 20 Kı 2012 Winter 2012 www.sosyalarastirmalar.com Issn: 1307-9581 ULUSLARARASI GÖÇ
DetaylıGÜZEL SANATLAR ETM BÖLÜMÜ ÖRENCLERNN OKUL DENEYM I DERSNE YÖNELK LGLER VE BEKLENTLER **
GÜZEL SANATLAR ETM BÖLÜMÜ ÖRENCLERNN OKUL DENEYM I DERSNE YÖNELK LGLER VE BEKLENTLER ** Yrd.Doç.Dr. Gürsan SARAÇ * **1924-2004 Musiki Muallim Mektebinden Günümüze Müzik Öretmeni Yetitirme Sempozyumu Bildirisi
Detaylıstanbul Depreme Nasıl Hazırlanıyor?
Sayıtay Dergisi Sayı: 44-45 Performans Denetimi Raporu: stanbul Depreme Nasıl Hazırlanıyor? stanbul Depreme Nasıl Hazırlanıyor Raporu, Sayıtay Bakanlıınca 6.5.2002 tarihinde TBMM Bakanlıına gönderilmitir.
Detaylı