BADEMLER KÖYÜ KALKINMA KOOPERATİFİ YENİDEN YAPILANMASI PROJESİ

Transkript

1 BADEMLER KÖYÜ KALKINMA KOOPERATİFİ YENİDEN YAPILANMASI PROJESİ Yürütücü:Tayfu ÖZKAYA, Prof. Dr., TOPLUMSAL CİNSİYET VE KALKINMA Alt -Grubu İçi Yapı la Çalışmaları Değerledirilmesi ve Raporlama: Alt-Grup Yürütücüsü: Doç. Dr. H.Neşe ÖZGEN ( E. Ü. Ede. Fak. Sosyoloji Bölümü, Toplumsal Yap ı ve Değişme ABD Öğrt. Üyesi) Yardımcılar: Yard. Doç. Dr. Buket KARATURHAN (E.Ü. Ziraat Fak. Zirai Ekoomi ABD Öğrt. Üyesi) Özlem IRMAK (E.Ü. Sosyal Bilimler Est. Kadı Araşt. ABD., Yüksek Lisas Öğrecisi) OCAK 2002 İZMİR

2 ÇALIŞMANIN AMACI: 1-"Bademler Köyü Kalkıma Kooperatifi'i Yeide Yapılamas ı Projesi" Çerçeveside, Köyde mevcut güç ilişkileri ve degelerii kooperatif hakkı daki görüşlerii ve öerilerii almak; 2-Çeşitli kesimleri (Kadılar, geçler ve çeş itli sosyo-ekoomik gruplar) Projeye katk ı ve desteklerii e orada olabileceğii ölçmek; 3-Eldeki mevcut olaaklar ı ve olas ı çözüm öerilerii bu kesimlerle çeşitli toplatı lar aracılığıyla tartışmak; 4-Yukarı daki amaçlar çerçeveside Köyü geel özelliklerii, Sosyo-ekoomik yapısı ı tespit ederek icelemek; olas ı çözüm öerileri içi çeşitli kesimleri desteğ ii sağlamak amacı yla; her kesimi SES(sosyo-ekoomik statü) lerie göre sııfladırması ı yapabilmek. 5-Katılımc ı Davra ış Geliştirme tekiği ile, olas ı çözüm öerilerii bu gruplarla oluşturmak; öerile çözümleri uygulamas ı halide kullaı lacak sloga ve tekikleri tespitii yapmak ve bu tekikleri hagi gruplar ve etkileşim kalıpları içeriside işletilmesi gerektiğii saptayabilmek ve öerebilmek. 2

3 UYGULANAN ÇALIŞMALAR: -Yukarı daki amaçlar dahilide; 23/11/2001 tarihide, E.Ü. Ziraat Fakültesi; Proje Ekibi ile toplat ı; -24/11/2001 tarihide Kooperatif Yöetim Kurulu ile Toplat ı. -18/01/ /01/2002 Köy Çalışmalar ı: ODAK GRUP TOPLANTILARI: (KADIN GRUPLARI) -Çalışalar Grubu -Kooperatife üye ola/olmaya (18 kişi) -Ortak olup fiile çalışmayalar (11 kişi) -Ortak olmayalar (9 kişi+4 kişi)) DERİNLEMESİNE MÜLAKATLAR: -Köy öde geleleri -Geç grupları TOPLANAN MATERYAL VE NİTEL İĞİ: -Yukarıdaki amaçlar dahilide çalışma gruplar ı ve derilemesie mülakatlarda açı k uçlu sorular sorulmuştur. Sorular: Kooperatifi sizce sorular ı elerdir?( sorular tek tek saydırıld ı, araları da bağlat ı kurduruldu) Bu saydıklarıı zda hagisi daha öcelikli sorudur? (öcelikleri bireyci/kollektivist yapıya göre tartışmas ı yaptırıld ı) Yöetimde bekletiler elerdir? (kooperatifle ilgi ve bilgi ölçüldü, güç degeleri tartışıld ı) Eski ve şimdiye orala köyde ve kooperatifte e tür değişiklikler oldu?(köy, kadı ve geleek açısıda kooperatife yöelim soruldu) Sizi çözüm öeriiz edir? Kooperatifi daha iyi hale getirmek e demektir? (doğal liderler, eski liderler ve yei liderler arad ı, çözüm öerileri tartışıld ı) Bu öerileriiz içi sizce kooperatifi kayaklar ı elerdir? (Kooperatif bilgisi soruldu ve ilgi güçledirildi) Ek olarak geç gruba ve derilemesie mülakatlarda güç iliş kileri ve degeler ve buları değişme yollar ı; tarafgirlik ve kalıplar ı; oay mekaizmalar ı ; Köyü ortak kültür kalıplar ı ve buları etkileri (ortak sözcük ve deyişler; ayı p vb. kategoriler; kadıı yeri ve gücü; yapısal değiş iklikleri edeleri; ortak slogalar ve harekete geçirici doğal liderler vb.)ve özellikle geçler içi geleceğe yöelik plaları da köyü ve kooperatifi yeri ve öemi sorular ı da sorulmuştur. Toplaa materyal bütüüyle kaydedilmi ş ve ham data olarak saklamıştır. 3

4 ÇALIŞMANIN SONUÇLARI: Bademler Köyü Geel Profili: Nüfus ve sosyo-ekoomik özellikleri: (2002-Ocak) 1) Toplam üfus=1030 (503 erkek, 527 kadı) 2) Hae sayıs ı: 296 3) Ya ş profili= Türkiye ortalamas ı Bat ı ve Kuzey Aadolu orm ve stadartlarıa uygu, Gelişmiş lik düzeyi=1 4) Doğum kotrolu ve gebelik bakım ı=gelişmiş lik düzeyi=1 5) İlk evleme ya şı=türkiye ortalamsıı üstüde 6) Okur-yazarlık= %98, Gelişmiş lik düzeyi=1 7) Temiz su kayaklarıa erişme/elektrifikasyo/yol ve haberleş me=%100 Gelişmiş lik düzeyi=1 Değişmeler ve Sosyal Yap ı: Sosyal güvelik= Olmaya=780/ Em.Sad=149/ Bağ kur=211/ SSK=406/ Yeşil kart=125 SES= Üst=%21.2/ Orta=%9/ Alt=%69 So o yılda dışa göç, eğitimli kesimlerde artm ış; içe göç ise Doğ u Aadolu ve kısme ketsel emeklilerde olmuştur. So yirmi yı lda; ortalama üfus değişimi -%4.5 tir. Köyde süregide eski kavgalar hala devam edebilmektedir. Bua ek olarak yei küslükler de, eski ile bezer olarak, üretimi birikimi veya toprağ a bağl ı kavgalar olmaktadır. Köyde hızla rat-spekülasyo ekoomisi başgöstermiştir ve arsa-arazi satışı ile geçie aileleri bu rat ı hızla tükettikleri; e azı da tüketim ve geçim amacıyla kulladıklar ı görülmüştür. Üst ve alt SES'lerdeki yığılmaı edei; bir kısım ratiye ve eski çalış ma/üretim birikimi edeiyle(veya haeye gire birde fazla gelir edeiyle) üst gelir grubuu kabarıkl ığı ; alt SES'te yığılma edei olarak ise, so döem göçü ve topraksız iş çilik gösterilebilir. Orta düzey kısme köye bağıml ı olmaya; e azı da geçimii köy dışıda sağlamaya yöelmi ş ola gruptur. Köyde tarımsal üretim üst ve orta gelir gruplarıda kı sme destek üretim olarak; acak alt gelir grubuda geçimlik ve ücretli ve veya mülk sahibi olarak devam etmektedir. Bu alamda Bademler Köyü'ü heüz tarı msal üretimde bütüüyle kopmadığı ı görmek sevirdiricidir. 4

5 Ketsel alaı hızla köye doğru ilerlemesi; arazi ve arsa satışıı hızladırm ış ; ketsel tehdidi daha çok orta ve orta-üst düzeyde kooperatifler eliyle olmas ı ise, rat bekletisii zamaa yaymıştır. Köyü zamala çeşitli iktisadi eşitsizlikleri birikim edeiyle geliş tirmesi; ek olarak da ketsel üretim ve ketsel ratı köyde hızl ı eşitsizlik yaratıcı etkileri edeiyle; Bademler köyü'de eski doğal liderlik ve eşitlikçi yapıı yerii; iktisadi ve bua bağl ı sosyal yei güç ilişkileri ve giderek çeliş kileri almıştır. Bademler köyü bu görütüleriyle artık, 1960'ları mezhebi ve yoksulluğ u edeiyle itile ve dışlam ış; bu yüzde de kedi içide eş itlikçi bir dayaışma geliştirebilmi ş ola yapısı ı terketmektedir. Bua bağl ı olarak Üst SES'de rat bekletisi; alt SES'de ise gelir bekletisi yüksektir. Orta SES eğitimli geç ya ş grubuda oluşmaktadı r ve Köy ve Kooperatife iliş ki bekletisi e alt düzeyde ve deyim yerideyse 'ostaljik' olmakta öteye gidememektedir. Köydeki eşitlikçi ve dayaışmac ı örgütleme; rat ekoomisiyle bağlatılı olarak, yerii hızla "karizmatik öderlik aray ışı' rahatlığıa terketmektedir. ÇÖZÜMLEME: Köyü sosyolojik bir tahlili olarak geleksel Tahtac ı/alevi toprağa bağl ı küçük üreticilik ve topraksız köylü davraışıı üzeride üç farkl ı etkide sözedilebilir: a-almaya etkisi: 1968'lerde başlam ış ola iş çi göçü, 1980'lerde sora Türkiye bezeri kültürel etkileme süreci içie girmiştir. Almaya çalışalarıı köyde mülk sahibi olmas ı yei bir gelir ve güç grubu yaratmıştı r. Acak bu grubu kooperatif üzeride fazla politik bir etkisi yoktur. Bezer olarak 15 yıldı r devam ede 'Geç Değişim Program ı" da geçler içide kültürel yapıy ı öemli ölçüde etkilemektedir. b-kooperatif etkisi: Kooperatif daha eşitlikçi ve dayaışmac ı bir yapıyı harekete geçirmi ş; acak hızla Köydeki güç ilişkilerii de yeide üretmiştir. c-rat ekoomisi etkisi: Yukarı daki durumda ketsel arazi spekülasyouu hızla yaygılaşmas ı yei güç degeleri ve bua bağl ı olarak güç kalıpları oluşturmaktadır. Köylüde orta vadeye yayılm ış bir rat bekletisi vardır. 5

6 Bademler Köyü Kadı Profili: Köyde kadı geleeksel yapıı içideki üretici gücüü hala korumaktadır. Mirasta eşit pay ve kısme de olsa mahkemede hak arama davraışlar ı kadıı kamusal alaa açılabildiğii göstermektedir. Düğü/ceaze/ ortak toplat ı alalarıda kadıı kamusal ala hakk ı vardır. Özellikle alt SES içide tarımda veya tarım dışıda ücretli ve ücretsiz aile emeğ i olarak çalışma; hae gelirie çok öemli bir katk ı yaptığıda, kadıı statüsüü geleekler düzeyide güçlü tutmay ı devam ettirmektedir. Hae harcamalar ı ve hae d ışı alımlarda kadı e az eşi kadar söz sahibi olabilmektedir Köyde soy aktarım ı baba soyu üzeridedir. Tüm gelir ve SES grupları da kadıı kamusal aladaki gücü; mesup olduğu (doğuş ta ve evlilikle) ailei gücü ile doğru oratılıdır. Kadı ve erkekte, sadakat bağlar ı geleeksel aile tipide ataerkildir. Öreği erkeği kadıa sadakati ile eve sadakati farkl ı olgular olarak kabul görmektedir. Aksie ola durumda, Üst SES'de ise, kadı üretimde çekilmi ş ve yüksek avlulu hae duvarlarıı arkasıda kalmıştır. Görüürde eşitlikçi ola yap ı, bu haelerde evlilik içide soa ermektedir ve kadıı statüsüü, özellikle kedisie ait geliri olmaya kadılar içi, kasaba kadı ı düzeyie idirilmesiyle souçlamaktadır. Üst SES grubu evli orta ya ş kadı grubuda kasaba/küçük ket gelekleri ve yabacılaşma sorular ı vardır. Evlilik adetleri geleeksel yapıya uyumlu olarak bekarlı k döemide devam ettirilmekte, özellikle bekar geç kı z ve erkeklerde evlilik ve öcesi içi geleeksel/eşitlikçilik sürdürülmektedir. Öreği bekarlar eş lerii görüürde özgürce seçmekte, acak 'ailei oay ı' ve 'geleeğ e uyguluk' bu seçimi yöüü çok fazla etkileyebilmektedir. Bu durum alt gelir gruplarıda daha zayı f, acak üst SES gruplarıda aile oay ı daha öemlidir. Evlilikle beraber özellikle üst SES gruplarda ve takibe diğer gruplarda kadı içi dereceli bir kamusal alada çekilme ve kararlarda etkisizlik başlamaktadır. Köyde kadıı ikici evliliği yoktur ve ölüm edeiyle ikici e ş yoktur. Köyde boşama yoktur. Olsa da çok adirdir ve oaylamaz. Boşam ış çiftleri geçmişide ailei oayıı olmamas ı yatar ve aile her durumda eve geri döe (ölüm ya da boşama edeiyle) kızı ı sahipleir. Bakımı ı sağ lar ve evledirmez. Bu durum kadıı yeide kamusal alaa çık ış yoluu kapaması ile souçlaır ve boşama ve ölüm ile eşi kayb ı edeiyle, kadı, ikici bir eş i isteme hakkıda mahrum bırakılır. 6

7 Bademler Köyü'ü geleekleri eşitlikçidir ve bu köyde geleeğ e uymak eşitlikçilikle ay ı alama gelmektedir. Acak üretimi geri çekildiğ i gruplarda; eşitliği destekleye bu geleek, görüürde kalmaktadır. Geç gruplarda kadıı eğitim ve SES kökeie bağl ı olarak kadıı statüsüde bir farklılaşma başlamışt ır. Evleme ile ayr ı eve çıkma; çocuk sayıs ı ve zamaı ve adıkousuda özerklik vb. göstergeler, geç kadıı gelir düzeyie bağlı olmaksızı güçlediğii ortaya koymaktadır. Bu güçleme ise ket ve eğ itimi arta etkisi ile açıklaabilir. Kooperatifi ortaklarıda %40'a yakı ı kadıdır. Çalışalarıı da oraı bezerdir. Bu durum Kooperatifle kadıı ilişkisii sıcaklaştırmaktadır. ÇÖZÜMLEME: Üretim içide orta ve alt SES kadı grubua destek verildiğ i takdirde; bu grup aile ekoomisi destekleyebilecek temel tarım bilgisi ve isteğe sahiptir. Acak bu grubu iş letme sermayesi; fias ve pazarlama bilgisi ve yei ürü bilgisi almas ı şarttır. 7

8 BADEMLER KÖYÜ VE KOOPERATİFE KARŞI TUTUM: Bademler köyü çeşitli statü gruplar ı ve kişilerle yapıla grüşmelerde çıka souçlar ı ; bademler köyü4ü kooperatife ilişki tutumlar ı olarak adladıracağız. Bu kısı mda; olumlu tutumlar ı 'AVANTAJLAR', olumsuz tutumlar ı ise 'DEZAVANTAJLAR' olarak sıralayacağız. Avatajlar: Tarımsal üretimde kopuk olmama, Ortak geçmi ş bağlara ve birlikte yaşamaya, geleeksel yötemlere kar şı duyula ortak güve duygusuu heüz fazla zayıflamam ış olması Birlikte olma mekaizmalarıda kadıı yeri ve rolüü hala kuvvetli olmas ı ; kadıı kamusal alada görüür olması Geç gruplarıı kedilerii ifade etme ve yaş am pratiklerii geleekseli dışı da kala alalarda da ifade edebilme ve böylece birey olabilme özgürlükleriii devam ediyor olması Kooperatifi satılmasıa kar şı çok olumsuz ve kesi tutum bildirme Kooperatif ile e ilgisiz görüe grupları dahi, tartış ma içide e türlü girdi yardımları ı ayi ve akdi alabildiklerii söyleyebilmelieri ve Kooperatifi yararı ı belirtmeleri Kooperatifi geçmi ş zamalarıa iliş ki-ostaljik de olsa- bir özlem ve 'birlik olmal ı' duygusuu devam ı Her şeye rağme kooperatifi sürdürülmesi gerektiğ ie ola alt SES e güçlü ve etelektüel Orta SES gruplarıda daha muğlak ola iaç Kişisel servetlerde zama içide öemli birikimleri varlığı Ticari tarımı bilgi birikimii yoğuluğu 8

9 Dezavatajlar: Ketsel rat ekoomisii tehdidi edeiyle, köyde tarı msal üretimi biricil üretim tarz ı olmakta çıkmaya başlaması Üst SES kadılarıda ve tüm grup geçlerde bir üst kuşakla bağları kopması edeiyle, yoğu yabacılaşma ve yalızlaşma belirtileri: yoğ u alkol kullaım ı, akşam sohbetleride kumar alışkal ığı vb. Üst SES grubu kadılarıda kamusal alalarda çekilmei ve kasaba tarz ı bir kapamaı yaşamaya başlaması Geç grupları birey olma davraışıı, ketsel alalarda kedisii ifade etme isteğie yöelmesiyle beraber köyde kopmalar Kooperatifi yeide yapılamasıa ilişki, çeşitli kesimleri düş üce ve duyguları ı alatırke; Köy ve Kooperatif bütüleş mesi ve Kooperatifi düşüsel boyutuu bir yaa bırakarak, salt kedi görebildikleri kısı mlarda hareket etmeleri. Öreğ i, ortak olmayalar içi Kooperatifi öemii az olmas ı, ortak ve çalışmayalardaki gelir bekletisi ve işçilere kar şı olumsuz tutum, Kooperatifi gelişimie ilişki bütücü görü ş bildirememe ve hatta fikir bildirmekte kaçıma ile souçlamakta Üst SES guplarıda Kooperatif ile ilgili bilgi ve ilgii kişisel çı kar düzeyide kalması Ortak hareket geleeğide, küresel ekoomii saldırılar ı ve destekli serbest piyasa ekoomisii baskılar soucu, çeşitli dağı lma/parçalamalar ve yei güç odaklarıı oluşması Geçmi ş zama özlemii tehlikeli bir biçimde yüceltilmesi ve Köyde rat ekoomiside pay alaları desteklemesi ile birlikte, ileride olas ı bir milliyetçilik akımıa döüş mesi ve köyü geçleride 'sisteme etegrasyo' adıa, olas ı milliyetçilik eğilimlerii başlamas ı tehlikesi Geçmi ş zama özlemii, özellikle orta ya ş, orta düzey SES grubu erkeklerde, 'Karizmatik Lider alay ışı'ı etke olmas ı meselesi Kooperatifi sürdürülmesi içi eleri gerekli olabileceğii düş ümekte kaçıma ve sorumluluk alma bilicide kırsal-geleeksel tutuma sığı arak kaçıma Kişisel birikimleri, lüks ve gösterişçi tüketime harcamas ı ve köy ortak birikimi içi kullaılamaması 9

10 Tarımsal bilgi birikimii eğitimsizlik edeiyle ka kaybıa uğramas ı ; tekik ekiplerce yei bilgileri sürekli aktarılmamas ı edeiyle eskime BADEMLER KÖYÜ KALKINMA KOOPERATİF İ İÇİN ÖNERİ LER VE GEREKÇELER: Kooperatifi Yeide Yapılamas ı Öerisi: Bademler köyü Kalkıma Kooperatifii sorular ı (pazarlama/ İş gücü verimliliğideki düşüklük/ İşçi bilicide düşüklük/ Tek ürüe bağl ı kalma/ Seralarda toprak yorguluğu/ Yöetimde kurumlaş amama/ Tekik yetersizlik / Tekik elemaları yetkisizliği/ Girdilerde art ış / Türkiye'i kriz ekoomisii etkisi/ Ortak karar alma duygusuu eksikliği vb.) olarak sayıla soruları iki temel eksede topladığı ı görmekteyiz: a-iktisadi etkeler: b-sosyal etkeler Bu iki grubu da köy içide kayaklaa ve köy d ışı (kotrol edilemeye) etkeler olarak tekrar ayırmak mümküdür. a-i-köy dışıda kayakl ı iktisadi etkeler: Türkiye'i kriz ekoomisi ve bu edele de borçlardaki art ış; keti rat ekoomisii hızl ı tehdidi; Almaya ile bağlatıl ı yaşam kültürü etkileri (harcama kalıplarıda değiş iklikler soucuda ve tüketim ekoomisie yöelme); harcamaları köy dışıa kaymas ı edeiyle köyü birikimie katkılarıı azalması ii-köy içide kayakl ı iktisadi etkeler: Birikmi ş borçlar edeiyl, girdilerde tıkama; Pazarlama eksiklikleri; Yei girdiye ulaş mada zorluklar; Pazarlamada eksiklik ve atalet; Ortak karar almada yei güç kalıplarıı, eskilerii üzeride devreye girmeleri; Yöetimde kurumlaş amama; Tekik yetersizlik; Ortak destekleme programıda eksiklikler; İşçi yöetimi ve verimliliğ ide geleeksel yötemi dikkate alımas ı; Tek ürüe bağl ı kalma problemi b-i-köy dışıda kayakl ı sosyal etkiler: Özellikle eğitimii köy dışı da alm ış ola grubu tutucu orta sııf yapısı ı köye aksettirmesi ve yaşamı ı, köyü kültürüü sömürerek dışarda idame ettirmesi; Almaya'ı ve keti 'saal' vaadlerii köyü geç ve özellikle eğ itimsiz üfusuu etkilemesi soucu yabacılayma ve köy dışıa kaçma isteği; Ortaklı k ve kooperatif kültürüü yerii yarı-biliç halide bir işçileş me kültürüü almas ı; ii-köy içide kayakl ı sosyal etkiler: Eski güç kalıplar ı ile beraber kooperatif sürecii ve keti ortaya çıkard ığı yei çıkar iliş kileri; Ortak karar alma ve köyü bir bitü olarak görme duygusudaki eksiklikler; Üst SES grupta yüksele 10

11 orta vadeli rat bekletisii Kooperatife yasımas ı; Kooperatif ortaklarıı Almaya'da ola ve Köy dışıda ola kesimii Köy ve Kooperatife ilgisizliği; A-YÖNETSEL YENİDEN YAPILANMA: Yukarıda sayılalar dikkate alıdığı da; Kooperatifi yöetsel olarak yeide öcelikle ve ivedilikle yapılamas ı gerekmektedir. Öcelikle Kooperatif bütüüyle üretim Kooperatifi olmakta çıkarılmal ı ve heme İşletme Yöetimi odakl ı bir gerçek Kalkı ma Kooperatifi sistemie geçilmelidir. Bu kısım içi öerimiz; Profesyoel bir Müdürü başkalığı da bir yöetim oluşturulmas ı ve çeşitli uzmaları tam veya yarım zamal ı veya sözleş me esasıa bağl ı olarak kısm ı çalıştırılmalıdır. Kooperatifi sadece Pazarlama ile uğraşa bir elema ı mutlaka olmalıdı r. Yöetim orgaizasyou ve örgütlemeside ise geçici uzmalarda kı smi destek alıabilir. Yöetim kurulu bir Mütevelli Heyeti halie döüş türülmeli ve karar almada tavsiye sorumluluğuu öteside bir bask ı kurmamalıdı r. Acak Müdürü karar uygulamalarıda; Yöetim kuruluu mutlak çoğ uluk ilkesi ile 'görevde alma' yetksi bulumalıdır. Kooperatifi e öemli görevi; ortakları ı ayi ve akdi olarak desteklemek olarak kalmal ı ve buu içi de üretim yöetimide ziyade iş letme yöetimi ile uğraşa bir kooperatif sistemie döülmelidir. B- SERALARIN KİRALANMASI: Öceliği ortaklara vermek kaydıyla; kooperatifi maksimum faydas ı gözetilerek; Kooperatif seralarıı üte ikisi kiraya verilmelidir. Kiracılar; çeşitli iş letme kredileri aracılığıyla destekleebilir. C- TARIMSAL ARAZİLERİN KULLANIMI: Köydeki orta vadeye yayılm ış bulua 'Kooperatif araziside rat elde etme' bekletisii kırılmasıı ve Kooperatifi döemsel darboğazda çıkmasıı bir yardımc ı usuru olarak; Kooperatifi elideki ikici sııf tarı m arazisi kiralamalıdır. Bu kiralama sistemide köyü alt SES kadı grubu özellikle desteklemelidir. 11

12 Bu grubu DB Girişimci Kadı destekleme Projeleride yararlaı labilir. Bu projeler yar ı yarıya işletme kredisi, ayrıca ürü bilgisi, krediye eriş mede kolaylık ve üretim pazarlama garatısı ı bir müddet vere kredilerdir. Garatör olarak Ege Üiversitesi Kadı Araştırmalar ı Estitüsü kullaılabilir. D-ACİL PARA GİR İŞİ İÇİN AYDIN VE DUYARLI KESİMLERİ N HAREKETE GEÇİRİLMES İ: Tüm Türkiye'de çeşitli kampayalar aracılığıyla ba ğış; geliri bir kısmıı atfedilmesi; etkilikleri düzeleerek kooperatifi acil borçlarıı ödemesi soruu kısm ı de olsa çözülebilir. Sosyal bilimciler, isteildiğ i takdirde, gerekli altyap ı ve girişimler içi projeler geliştireceklerdir. E-KÖYÜN DEMOKRAS İ KÜLTÜRÜNÜN YENİ DEN CANLANDIRILMASI: Geç gruplarıı ve Köy dışıa çıkm ış ola etelektül grupları yeide biraraya getirilmesi ve ortak karar alma davraışıı hatırlatılmas ı içi 'etegrasyo/mauplatio çalışmalar ı yapılmalıdır. Bu çalış malar içi etkilik ve slogaları tespitii, isteildiği takdirde, yie sosyal bilimciler hazırlayacaklardır. 12