Farklı Erirlikteki Tuz Cinslerine Sahip Sulama Suyu Tuz Düzeylerinin, Marul (Lactuca Sativa) Verimi Üzerine Etkileri *

Transkript

1 Süleymn Demirel Üniversitesi Zirt Fkültesi Dergisi 11 (1):1-7, 2016 ISSN , Arştırm Mklesi B. KARAKOÇ, S. KALE Frklı Erirlikteki Tuz Cinslerine Ship Sulm Suyu Tuz Düzeylerinin, Mrul (Ltu Stiv) Verimi Üzerine Etkileri * Byrm KARAKOÇ 1 Sem KALE 2 1 Uşk İl Gıd Trım ve Hyvnılık Müdürlüğü 2 Süleymn Demirel Üniversitesi, Zirt Fkültesi, Trımsl Ypılr ve Sulm Bölümü, Isprt Sorumlu yzr: semkle@sdu.edu.tr Geliş trihi: , Yyın kul trihi: Özet: Bu çlışmnın mı; frklı tuz çözünürlüklerinde sulm suyu tuzluluk seviyelerinin Mrul (Ltue Stiv) gelişimi ve verimi üzerine etkilerinin elirlenmesidir. Arştırm yüksek çözünürlükteki sodyum klorür (NCl) ve düşük çözünürlükteki klsiyum sülft (CSO 4 ) tuzlrı kullnılrk hzırlnn 4 frklı sulm suyu tuzluluğund (T 1 = 0 ds/m, T 2 = 2 ds/m, T 3 = 4 ds/m, ve T 4 = 6 ds/m) yürütülmüştür. İki yrı deneme, ser koşullrınd tesdüf prsellerinde fktöriyel düzende 3 tekrrlmlı olrk tsrlnmıştır. Mrul yş ve kuru ğırlık değerleri ölçülmüştür. Elde edilen sonuçlr göre, çözünürlüğü yüksek NCl tuzund en yüksek ortlm verim (yş ğırlık) T 1 (57.96 gr/sksı ) konusund elde edilmiş onu sırsıyl T 2 (30.07 gr/sksı), T 3 (21.10 gr/sksı) ve T 4 (14.39 gr/sksı) konulrı izlemiştir. Çözünürlüğü düşük oln CSO 4 tuzund ise ortlm verim sırsıyl gr/sksı, gr/sksı, 28.8 gr/sksı ve gr/sksı olrk T 1, T 2, T 3 ve T 4 konulrınd ölçülmüştür. Kuru ğırlıkt d ynı eğilim sptnmıştır. Sonuç olrk; ynı tuzluluk seviyesinde ols ile mrul itkisine NCl içeren sulm suyunun, CSO 4 içeren sulm suyundn dh fzl zrr verdiği sptnmıştır. Bu d sulm suyunun tuz insinin de sulm suyu tuzluluk seviyesi kdr önemli olduğunu göstermektedir. Anhtr kelimeler: Sulm suyu tuzluğu, tuz insi, mrul (Ltu Stiv) The Effets of Slt Levels in Irrigtion Wter With Vrious Slt Dissoluility on The Yield of Lettue (Ltu Stiv) Astrt The im of this study ws to determine the effets of slt levels in irrigtion wter with different slt dissoluility on the growth nd yield of Lettue (Ltu Stiv). The reserh ws onduted t 4 different irrigtion wter slinity level (T 1 = 0 ds/m, T 2 = 2 ds/m, T 3 = 4 ds/m nd T 4 = 6 ds/m) whih ws prepred y using highly solule sodium hloride (NCl) slt nd less solule lium sulfte (CSO 4 ) slt. Two seprte experiments were designed in ompletely rndomized plots with three replitions under greenhouse onditions. Wet (fresh) nd dry weights of lettue were mesured. Aording to results the highest verge yield (wet weight) were otined t T 1 (57.96 gr/pot) tretment nd followed y T 2 (30.07 gr/pot), T 3 (21.10 gr/pot) ve T 4 (14.39 gr/pot) respetively t high solule slt NCl. For low solule slt CSO 4 verge yield were mesured s gr/pot, gr/pot, 28.8 gr/pot nd gr/pot t T 1, T 2, T 3 nd T 4 tretments respetively. The sme trend ws determined in dry weight. As result; even if the sme level of slinity irrigtion wter ontining NCl ws found to e more detrimentl to irrigtion wter ontining CSO 4. This lso shows tht the irrigtion wter slt types re importnt s wter slinity level. Key words: Irrigtion wter slinity, slt vriety, lettue (Ltu stiv) * SDÜ Bilimsel Arştırm Projeleri Koordinsyon Birimi trfındn desteklenmiş oln Yüksek Lisns Tezinden üretilmiştir. 1

2 Giriş Kurk ve yrı kurk lnlrd toprk tuzluluğu önlem lınmsı gereken en önemli prolemlerden irisidir. Bu ölgelerde tuzluluğun neden oln şlı etmenlerden irisi sulmdır. Sulm sulrı geldiği kynğ ğlı olrk z y d çok erimiş ktı mddeleri yni tuzlrı içermektedir. Sulm sulrının uzun yıllr tedir lınmdn kullnılmsı ise itki kök ölgesinde tuzluluğunun rtmsın ve yetiştirilen itkilere toksik etki ypmsın ve toprk fiziksel özelliklerinin olumsuz etkilenmesine neden olmktdır (Rihrds et l. 1954; Rhodes et l. 1973; Ms nd Hoffmn, 1977). Sulnn lnlrd tuzlulşm etkilerinin elirlenmesi mıyl irçok itki çeşidinde rştırmlr yürütülmüştür (Ayers et l. 1951; Shlhevet et l. 1973; Pliwl nd Gndhi, 1976; Bronwyn et l. 1995; Yurtseven ve Bozkurt, 1997; Gonçlves et l. 2006; Ünlükr ve rk. 2010; Neoleus et l. 2014). Genellikle u tür rştırmlrd tuz düzeyini yrlmk için çözünürlüğü yüksek (NCl, MgCl 2, CCl 2 gii) tuzlr kullnılmıştır. Ank tuzlrın sud çözünme özellikleri onlrın toprk çözeltisine krışilme ornlrını, dolyısıyl toprk tuzluluğun oln etkilerini değiştirmektedir. Çözünme ornlrı yüksek oln tuzlr hızlı ve koly ir içimde toprk çözeltisine krışilmektedir. Hluki çözünme ornı düşük oln tuzlrın toprk tuzluluğun oln ktkılrı frklılık göstermektedir (Vn Hoorn nd Vn Alpen, 1990). Anlizlerde ireysel iyonlr olrk görünen tuz ileşiklerinden zılrı, oluşturduklrı tuzlrın düşük erime özelliğinden ötürü, çözelti tuzluluğun ve dolyısıyl itki verim ve klitesine sınırlı etkilere ship olklrdır (Khyyt et l. 2009). Mrul, serin iklim sezesi olmsın rğmen, ülkemizin her ölgesinde ve her zmn yetiştirileilen ekonomik değeri yüksek ir sezedir (Yıldırım ve rk., 2014). Türkiye de 2013 Türkiye İsttistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre toplmd yklşık 437 in ton mrul üretimi ypılmıştır (TÜİK, 2014). Mrul üretiminde diğer itkilerde olduğu gii iyotik ve iyotik stresin vrlığı, verimi ve gelişimi önemli düzeyde zltmktdır. Mrul, tuzluluğ hsss ir itki olup tuz stresi itkinin üyümesini geriletmekte ve fizyolojisini olumsuz yönde etkilemektedir (Çmoğlu ve Demirel, 2015). Bu çlışmd sud erime düzeyleri yüksek oln NCl ve düşük oln CSO 4 tuzlrı kullnılrk frklı seviyelerde sulm suyu tuzluluklrı oluşturulmuştur. Her ir tuz çeşidi için yrı ir deneme yürütülmüştür. Çlışm ile rtn tuzluluk seviyelerinde frklı çözünürlükteki tuzlrın mrul (Ltu Stiv) verimi üzerine oln etkilerinin elirlenmesi mçlnmıştır. Mteryl ve Yöntem Deneme Uşk Ili Merkez İlçesi rzisinde ulunn plstik örtülü serd sksı denemesi olrk Yeşilkule mrul (Ltu Stiv) çeşidi kullnılrk yürütülmüştür. Denemede çpı 17 m, yüksekliği 18 m oln 2.5 kg lık plstik sksılr kullnılmış olup kullnım hzır hle getirilen 4 mm lik toprktn 2.5 kg (hv kuru) trtılrk sksılr yerleştirilmiştir. Deneme toprğının ünyesi killi tınlı olup trl kpsitesi %35, solm noktsı %15, orgnik mdde içeriği %3.78 ve kireç %1.6 olrk ölçülmüştür. Çlışmd Yeşilkule mrul (Ltu Stiv) çeşidi kullnılmıştır. Mrul tuz ort tolernslı ir itkidir (Güneş ve rk., 2010). Sğlığ yrrlı, işth çıı seze oln sltmrullr tze olrk tüketildiklerinde özellikle vitmin ve minerl mdde yönünden oldukç zengin içeriklidir (Ayk, 2002). İyi drene edilmiş, özellikle m lik toprk tksınd humusç ve esin mddelerine zengin, tınlı kumlu vey kumlu tınlı ph sı oln toprklrd iyi yetişir. Mrul itkisi tohumlrın en iyi çimlenme sıklığı C dir. Mrul itkisi için ornsl verimlere krşılık gelen toprk stursyon eriyiği ve sulm suyu 2

3 elektriksel iletkenlikleri (EC) eşik değerleri sırsıyl 1.3 ds/m, eşik değeri sonrsınd verim kyıp eğimi %13 ve %15-20 yıkm şrtlrınd eşik sulm suyu tuzluluğu 0.9 ds/m olrk verilmektedir (Mss nd Hoffmn, 1977; Ayer nd Westot, 1989). Denemede 4 frklı klitede sulm sulrı kullnılmıştır. Sf su kontrol (şhit) konusu olrk lınmış, diğer 3 frklı klitedeki tuzlu sulr sf su üzerine sud eriyeilirliği yüksek oln NCl (%99.5 sflıkt) ve sud eriyeilirliği düşük oln CSO 4 (%99 sflıkt) tuzlrı kullnılrk oluşturulmuştur. Kullnıln sulm sulrın elektriksel iletkenliği her uygulm önesi porttif EC metre ile kontrol edilmiştir. Deneme konulrını NCl ve CSO 4 tn oluşn 2 tuz çeşidi ve 4 değişik tuzluluk seviyesi oluşturmuştur (Çizelge 1). Deneme 3 tekrrlmlı olrk (4x3) tesdüf prselleri deneme desenine göre 2 yrı deneme şeklinde plnlnmıştır. Çizelge 1. Deneme konulrı Tle1. Experimentl tretments Tuz çeşidi Slt Type Tuzluluk EC (ds/m) Slinity EC (ds/m) T1 Sf Su (Şhit) NCl T2 2.0 T3 4.0 T4 6.0 T1 Sf Su (Şhit) CSO 4 T2 2.0 T3 4.0 T4 6.0 Tuzluluk konulrını oluşturk tuz miktrlrı Çiziki 1997 de elirtildiği şekilde hesplnmıştır. Sulm suyu tuzluluk seviyelerinin hzırlnmsınd T 1 konusund sf su uygulndığı için içerisine herhngi ir tuz eklenmemiştir. T 2, T 3, T 4 konulrı için sırsıyl litreye 1.17 gr, 2.34 gr ve 3.51 gr NCl, 1.89 gr, 3.78 gr ve 5.67 gr. CSO 4 ilve edilmiştir. Her seferinde hzırlnn tuzlu sulrın tuzluluk düzeyleri ECmetre ile kontrol edilmiştir. Mrul tohumlrı Nisn yının ilk hftsı ekilmiş ve hemen sonr n suyu verilmiştir. Sksılr tohum ekiminden öne temel güreleme olrk toprk verimlilik nliz sonuçlrın göre 10 ml NPK güresinin yrısı (%3.5 NH 4, %5.5 NO 3, %10 Üre, 19N-19P-19K) her ir sksıy süspnsiyon hlinde uygulnmıştır. Gürenin diğer yrısı d itki çıkışlrı tmmlndıktn sonr verilmiş ve tuzlu su uygulmlrın geçilmiştir. Her ir sksı düzenli ir şekilde günlük olrk trtılmış ve sksı ğırlığındki zlmlr ğlı olrk trl kpsitesinin %30 u tüketildiğinde konulr göre hzırlnn sulr ile sulnrk trl kpsitesi düzeyine çıkrılmıştır. Deneme şlngıındn sonun kdr 9 kez sulm ypılmış ve toplm olrk ortlm 60 mm sulm suyu uygulnmıştır. Bitkiler gelişmesini tmmldıktn (ekimden 60 gün) sonr hst edilmiş ve yş ğırlıklrı lınmıştır. Dh sonr itkiler 65 o C de sit ğırlığ gelineye kdr etüvde kurutulmuş ve elde edilen değerler kuru ğırlık olrk kydedilmiştir. Elde edilen sonuçlr SPSS 18.0 isttistik progrmı kullnılrk vryns nlizi Dunn testi ypılmış ve Yurtsever (1984) trfındn verilen esslr göre yorumlnmıştır. Hst sonrsı sksıdki toprklr konulr göre yrı yrı oşltılıp kurutulmuş ve her ir sksıdki toprk 2 mm lik elekten geçirildikten sonr toprk stursyon eriyiğindeki elektriksel iletkenlik (EC e ) ölçümleri Tüzüner 1990 göre nliz edilmek üzere lortur gönderilmiştir (24 det örnek). Bulgulr ve Trtışm Ypıln çlışm ile ynı tuzluluk düzeyine ship sulm sulrının NCl gii yüksek çözünürlük ve CSO 4 gii düşük çözünürlük özelliğine ship tuzlrı içermesi durumund mrul veriminde orty çıkrğı frklılıklr inelenmiştir. Her iki tuz çeşidi için elde edilen mrul yş ve kuru ğırlık değerleri Çizelge 2 de verilmiştir. Her iki tuz insinde de sulm suyu tuzluluğu rttıkç yş ve kuru mrul ğırlığı değerlerinde zlm olmuştur. En yüksek verim hiç tuz uygulnmyn konud (T 1 ) elde edilirken tuz içeriğinin rtmsı itki gelişimi ve verimini de etkilemiştir. En düşük yş ve kuru ğırlık değeri ise 6 ds/m oln T 4 konusund elde edilmiştir. Sulm suyu tuzluluğunun rtmsı verimde zlmlr neden olmuştur. Bu sonuç 3

4 litertür ilgileri ile de uygunluk göstermektedir. Benzer sonuçlr Yurtseven ve Bozkurt (1997), Mlkoç ve rk. (2003), Jeronimo et l. (2005); Ünlükr ve rk., (2008), Mskri et l. (2010), Hosein nd Keshvrzi (2012) ve Neoleous et l.(2014) trfındn d elde edilmiştir. Çizelge2. Mrul yş ve kuru ğırlık değerleri Tle2. Wet nd dry weight of lettue (gr/pot) Tuz düzeyi Slt level Yş ğırlık (gr/sksı) Wet weight (gr/pot) Kuru ğırlık (gr/sksı) Dry weight (gr/pot) NCl CSO 4 NCl CSO 4 T T T T Sulm suyu tuzluluğu yş ve kuru ğırlık değerleri rsınd negtif ve önemli ir ilişki söz konusudur. Korelsyon ktsyısı (R) NCl ve CSO 4 tuzlrı için yş ve kuru ğırlık olrk sırsıyl 0.94, 0.86, 0.94 ve 0.84 olrk ulunmuştur. Her iki tuz çeşidi için ortlm itki yş ve kuru ğırlığı değerlerine uygulnn vryns nlizi sonuund, konulr rsınd 0.05 düzeyinde isttistiksel frk elirlenmiştir (Yurtsever, 1984). Bitki ortlm yş ve kuru ğırlık değerlerine göre Dunn sınıflndırmlrı Şekil 1 de verilmiştir. Şekil 1. Ortlm yş ğırlık değerlerine göre Dunn sınıflrı Figure 1. Dunn lss of verge wet weight Ortlm yş ğırlık (gr/sksı) Ortlm kuru ğırlık (gr/sksı) Averge wet weight (gr/pot) Averge dry weight (gr/pot) EC (ds/m) NCl EC (ds/m) CSO4 d d NCl CSO4 Konulr göre frklı tuz inslerinin verime (yş ğırlık) oln etkilerini orty koyilmek için şhit konusund elde edilen verim değeri %100 kul edilerek ornsl verim değerleri hesplnmıştır (Çizelge 3). Çizelge 3. Frklı tuz çeşitlerinde ornsl verim yüzdeleri ve frklrı Tle 3. Reltive perentge nd vrition of yield t different slt type Tuz düzeyleri (ds/m) Slt level (ds/m) Ornsl yüzde Reltive perent NCl CSO 4 Ornsl Ornsl frk yüzde Reltive Reltive differene perent Ornsl frk Reltive differene T T T T Her iki tuz çeşidinde de T 2 konusundki verim değeri şhit konusund elde edilen verime göre %48 ivrınd ir zlış göstermiştir. Tuz düzeyleri 4 ds/m ve 6 ds/m oln konulrd NCl tuzund yş ğırlık değerindeki zlm sırsıyl %63 ve %75 olurken ve u zlm CSO 4 tuzund sırsıyl %53 ve %58 ivrınd olmuştur. Bu sonuçlr ynı tuzluluk seviyesine ship sulm suyu ile sulnn mrul itkisinin çözünürlüğü yüksek tuz çeşidi içeren sudn dh fzl etkilendiğini göstermektedir. Özellikle yüksek tuzluluk seviyelerinde (4 vey 6 ds/m) NCl ile CSO 4 tuz çeşitleri içeren sulrl sulnn itkinin verimleri rsınd %10 il %17 düzeyinde frk orty çıkmıştır. Sulm suyu tuzluluğunun toprk tuzluluğun etkisinin inelenmesi mıyl deneme sonund her sksıdn lınn toprk örneklerinin tuzluluk değerleri (EC e, ds/m) ölçülmüştür (Çizelge 4). Çizelge 4. Konulr göre toprk tuzluluğu değerleri Tle 4. Soil slinity ording to tretments Konulr Tretments ECe (ds/m) NCl CSO 4 T T T T

5 Toprk tuzluluğu uygulnn sulm suyu tuzluluğun prlel olrk rtış göstermiştir. Sulm suyu tuzluluğunun rtışın ğlı olrk toprk tuzluluk seviyeleri rsınd pozitif ve önemli ir ilişki söz konusudur. Yüksek tuzluluk konulrınd (T 3 ve T 4 ) NCl içeren sulm suyu uygulnn toprktki tuz irikimi CSO 4 içeren suy ornd dh z tuz irikimi gözlenmiştir. Bunun seeinin CSO 4 tuzunun toprkt çökelmesi nedeniyle itki trfındn NCl kdr hızlı lınmmsı olrk çıklnilir (Kner ve rk., 1992). Her ir irim EC e (ds/m) rtışındn dolyı verimde meydn gelen doğrusl verim zlm yüzdesi Mss nd Hoffmn (1977) trfındn geliştirilen Y= B (EC e - A) eşitliği ile ifde edilmektedir. Eşitlikte Y; nispi verim zlmsı %, A; verim zlmsın seep oln tuzluluk eşiği, B; zlm httının eğimidir. Her iki tuz çeşidi için mrul verimi lineer tuz tolerns fonksiyon eğrileri Şekil 3 de verilmiştir. Şekil 3. Her iki tuz çeşidi için mrul verimi lineer tuz tolerns fonksiyon eğrileri Figure 3. Liner slt tolerne funtion urves for two of slt speies tuzluluğunun her ir irim rtışınd mrul veriminde %9.3 lük ir zlm söz konusu olktır. Bu değerler CSO 4 tuzu içeren sulm suyu için ise 1.02 ds/m eşik değeri ve %7.0 lık verimde zlm olrk elirlenmiştir. Sonuç Elde edilen sonuçlr göre; mrul itkisindeki verimler sulm suyu tuz içeriğine ğlı olrk NCl için; gr/sksı, CSO 4 için; gr/sksı rsınd değişmiştir. En yüksek yş ve kuru ğırlık değerleri kontrol konusu oln T 1, en düşük T 4 konusund elde edilmiştir. Her iki tuz çeşidi içinde sulm suyu tuzluluğu rttıkç mrul itkisi veriminde zlm olduğu elirlenmiştir. Sulm suyu tuzluluk düzeyinin yüksek olduğu T 4 (6 ds/m) konusund verimdeki ornsl frk NCl de %75 iken, CSO 4 d %58 ulunmuştur. Bu durumd; tuzluluk düzeyleri ynı ols ile çözünürlük düzeyi düşük oln tuzu içeren ir suyl ypıln sulmnın, çözünürlük düzeyi yüksek oln tuz içeren suy nzrn verimde dh z düşüşe neden olduğunu göstermektedir. Ayrı ynı elektriksel iletkenliğe ship sulrd CSO 4 tuzu içeren sulr mrul itkisinin tolernsının NCl tuzu içeren sulr nzrn dh yüksek olduğu söyleneilir. Sulm suyundki tuzluluk CSO 4 miktrı rttıkç NCl içeren sulrd her ir irim tuz rtışınd orty çıkk verim zlmsı dh fzl olmktdır. O nedenle sdee tuz seviyesine göre değil içerdiği tuz insine göre de sulm sulrının dikkte lınmsı gerekmektedir. Kynklr Şekil 3 inelendiğinde NCl tuzu içeren sulm suyuyl sulnn toprkt 0.99 ds/m eşik değerini ştıktn sonr toprk Ayk, H.Ç Slt ve Mrul Yetiştiriiliği, Hsd Yyınlrı, Altn mtsı, 96 s. Ayers, A.D., Wdleigh, C.H. nd Bernstein, L Slt Tolerne of Six Vrieties of Lettue. Pro. Am. So. Hort. Si., 57: Ayers, R.S. nd Westot, D.W Wter Qulity for Agriulture. FAO, Irrigtion nd Dringe Pper No 29;

6 Bronwyn, A.M., West, D.W., Cllinn, L., nd Hunter, C.C Long Term Effets of Sline Irrigtion on The Yield And Growth of Mture Willims Per Trees. Irrig. Si. 16: Çmoğlu, G. ve Demirel, K Mruld Frklı Tuz ve Potsyum Uygulmlrının Verim ve Bzı Fizyo-Morfolojik Özelliklere Etkileri, Ç.O.M.Ü. Zirt Fkültesi Dergisi, No.1, ss Çiziki, S Değişik Tuzluluk, SAR ve C:Mg Ornlrın Ship Sulm Sulrının Ispnğın Çimlenme ve Verimine Oln Etkileri. KHGM Toprk ve Su Kynklrı Arştırm Yıllığı. APK Dire Bşknlığı. Toprk ve Su Kynklrı Şue Müd. Yyınlrı. No: 106; Hosein, H. nd Keshvrzi, B Studying The Effets of Different Levels of Slinity Whih Cused By NCl on Erly Growth nd Germintion of Ltu Stiv L. Journl of Stress Physiology nd Biohemistry, Vol. 8 No , pp Gonçlves, M.C., Simunek, J., Rmos, T.B., Mrtins, J.C., Neves, M.J. nd Pires, F.P Multiomponent Solute Trnsport in Soil Lysimeters Irrigted with Wters of Different Qulity. Wter Resoures Reserh, 42:1-17. Güneş, A., Alpsln, M., İnl, A Bitki Besleme ve Güreleme. Ankr Üniversitesi Zirt Fkültesi yyınlrı, yyın no: 1581, Ders kitı:533. Jeronimo, L. AndrioloI, G.L., Miquel, H., Rodrigo, S., Gisele, T., Brros, O. nd Bortolotto, C Growth nd Yield of Lettue Plnts under Slinity. Horti. Brs. vol.23 no.4 Kner, R., Kırd, C. ve Tekinel, O Sulm Suyu Niteliği ve Sulmd Tuzluluk Sorunlrı. Çukurov Üniversitesi Zirt Fkültesi Genel Yyınlrı No: 21, Ders Kitplrı Yyınlrı, 6; 314(85). Khyyt, M., Tehrnifr, A., Akrin, A., Shyesteh, S. nd Khri, N Effets of Clium Forms on Eletrolyte Lekge, Totl Nitrogen, Yield nd Biomss Prodution By Strwerry Plnts under NCl Slinity. Journl Centrl Europen Agriulture. Volume 10 No. 3 ( ) Ms, E.V., nd Hoffmn, G.J Crop Slt Tolerne - Current Assessment. J. Irrigtion nd Dringe Division, Proeeding Pper ASCE 103 (IRI): Mlkoç, M., ve Aydın, A., Mrul (Ze Mys L.) ve Fsulye (Phseolus vulgris L.) nin Gelişmi ve Bitki Besin Mddeleri İçeriğine Frklı Tuz Uygulmlrının Etkisi. Attürk Üniversitesi Zirt Fkültesi Dergisi, 34(3), Mskri, A., Al-Khrusi, L., Al-Miqli, H. nd Mumtz, K. M Effets of Slinity Stress on Growth of Lettue (Ltu Stiv)Under Closed- Reyle Nutrient Film Tehnique. Interntionl Journl of Agriulture nd Biology.12: Neoleous, D., Koukounrs, A., Siomosnd, A.S. nd Vsilkkis, M Assessing the Slinity Effets on Minerl Composition nd Nutritionl Qulity of Green nd Red By Lettue. Journl of Food QulityVolume 37, Issue 1, pp: 1 8. Pliwl, K.V. nd Gndhi, A.P Effet of Slinity, SAR, C:Mg rtio in Irrigtion Wter nd Soil Texture on Preditility of Exhngele Sodium Perentge. Soil Si. 122: Rihrds, S.D., Dignosis nd Improvement of Sline nd Alkli Soils, USDA, Hndook 60. pp: Rhodes, J.D., Ingvlson, R.D., Tuker, J.M. nd Clrk, M Slts in Irrigtion Dringe Wters. I. Effets of Irrigtion Wter Composition, Lehing Frtion, nd Time of Yer on The Slt Compositions of Irrigtion Dringe Wters. Soil Si. So. Am. Pro., 37: Shlhevet, J. nd Yron, B Effet of Soil nd Wter Slinity on Tomto Growth. Plnt Soil, 39:

7 TÜİK, Türkiye İsttistik Kurumu. itkisel.zul Tüzüner, A., Toprk ve Su Anliz Lortuvrlrı El Kitı. Trım ve Köyişleri Bknlığı, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yyını s. Ünlükr, A., Çemek, B., Krmn, S. nd Ershin, S Response of lettue (Ltu stiv vr. risp) to slinity of irrigtion wter. New Zelnd J. Crop Hort. Si., 36: Ünlükr, A., Kurunç, A. nd Kesmez, G.D Effet of snlinity on eggplnt growth nd evpotrnspirtion. Irrigtion nd Dringe. 59: Vn Hoorn, J.W. nd Vn Alpen, J.G Slinity Control, Slt Blne nd Lehing Requirements of Irrigted Soils. 29 th Int. Course on Lnd Dringe, Leture Notes, Yıldırım, M., Bhr, E., Demirel, K Frklı Sulm Düzeylerinin Serd Yetiştirilen Kıvırık Mrulun Verim ve Bitki Fiziksel Özelliklerine Etkisi. 12. Ulusl Kültürteknik Sempozyumu, Myıs, Tekirdğ (Bsımd). Yurtseven, E. ve Bozkurt D Sulm Suyu Klitesi ve Toprk Nem Düzeyinin Mruld Verim ve Kliteye Etkisi Trım Bilimleri Dergisi 3 (2) Yurtsever, N Deneysel İsttistik Metotlrı. Toprk ve Güre Arştırm Enst. Müd.Yyınlrı No. 121;56. 7