YEME EKLENEN BETAİN VE L-GLUTAMİK ASİTİN GENÇ LEVREKLERİN (Dicentrarchus labrax) BÜYÜMESİNE ETKİSİ 1

Transkript

1 YEME EKLENEN BETAİN VE L-GLUTAMİK ASİTİN GENÇ LEVREKLERİN (Dicentrrchus lbrx) BÜYÜMESİNE ETKİSİ 1 M.Ayçe GENÇ 1 VE Nzmi TEKELİOĞLU 2 1-Mustf Keml Üniversitesi, Su Ürünleri Fkültesi 2-Çukurov Üniversitesi, Su Ürünleri Fkültesi genc@mil.mku.edu.tr ÖZET Cezbedici özelliği bilinen L-glutmik sit ve betinin genç levrekler üzerindeki etkisini belirlemek mcıyl ypıln çlışmd, ortlm cnlı ğırlıklrı 2,88±0,09 g oln 120 günlük genç levrekler, %2 ornınd betin ve L-glutmik sit eklenen yemlerle 120 gün boyunc beslenmişlerdir. Arştırm sonund en iyi cnlı ğırlık ortlmsı %2 glutmik sit eklenen yemle beslenen gruptn elde edilmiş (62,17±1,26 g), bu grubu %2 betin ktkılı yem (54,41±1,55) ve kontrol yemi (50,70±1,06) ile beslenen gruplr izlemiştir. Tüm gruplr rsındki frklılıklr isttistiki olrk önemli (p<0.05) bulunmuştur. %2 ornınd L-glutmik sit ktkılı yemle beslenen gruptn elde edilen yem değerlendirme ornı 1.31 olurken bunu 1.43 ile %2 betin ktkılı yemle beslenen grup izlemiş. En kötü yem değerlendirme ornı kontrol yemi (1.54) ile beslenen gruptn elde edilmiştir. Yeme ypıln cezbedici mdde ktkısının blıklrın fileto besin mdde bileşenleri üzerinde dikkte değer bir etkisi olmdığı, %2 lik L-glutmik sit ktkısının ise tüm vücut hm protein ornını rtırdığı (p<0.05) görülmüştür. Anhtr kelimeler: Levrek, Dicentrrchus lbrx, cezbedici mdde, betin, L-glutmik sit EFFECTS OF BETAINE AND L-GLUTAMIC ACID SUPPLEMENTED DIETS ON GROWTH OF SEA BASS (Dicentrrchus lbrx) JUVENILES ABSTRACT In this study the effects of food supplemented with betine nd L-glutmic cid on the growth of se bss juveniles were investigted. Se bss juveniles (men wet weight 2,88±0,09 g) were fed with control diet, 2% betine nd 2% L-glutmic cid supplemented diets. At the end of the experiment (dy 120), fish fed with 2% L-glutmic cid supplemented diet hd greter men weight gin (62,17±1,26 g), thn those fed with 2% betine supplemented (54,41±1,55 g) nd, control diets (50,70±1,06). Also there were significnce difference between 2% betine nd control groups. The group fed with 2% L-glutmic cid supplemented diet hd beter food conversion rtio (1.31) thn the %2 betine (1.43) nd control (1.54) groups. Dietry ttrctnt supplementtion did not effect fish fillet composition but crude proteine levels incresed in fish fed with 2% L-glutmic cid suplemented diet on whole body compositon. Keywords: Se Bss, Dicentrrchus lbrx, ttrctnt, betine, L-glutmic cid GİRİŞ Levrek yetiştiriciliğinde lrvl evre sonrsı bşlyn gençlik şmsınd bir çok sorun çözümlenmiş gibi görünse de yem giderleri yetiştirilen blığın mliyetini ciddi olrk etkilemekte ve işletme giderlerinin önemli bir bölümünü oluşturmktdır. Blık yetiştiriciliğinin hedefi en yüksek etkinlik ve en düşük giderle yemi ete dönüştürmektir. Bu nedenle blık yemlerinin lımını herhngi bir yoll rttırmk blık yetiştiriciliğinde bir üstünlük sğlr. Son yıllrd özellikle yem lımını uyrrk, yemden yrrlnmyı rtırn ve bun bğlı olrk 1 Bu bildiri 2005 te Trbzon d sunulmuştur. 209

2 ekonomik yrr sğlyn cezbedici mddeler üzerinde çlışmlr yoğunlşmıştır. Ypıln çlışmlr, blıklrın beslenmesinde kullnıln yemlere, cezbedici olrk ktıln bzı L- mino sitler ile betin ve inosin gibi mddelerin blıklrd yem lımı ve gelişme üzerine olumlu etkilerinin olduğunu orty koymuştur (Beklevik ve Polt 2001). Bir yemin blık trfındn kbul edilmesini etkileyen özelliklerin bşınd görünüm, koku, dokunm ve tt gelmektedir. Genel olrk besin lımınd cezbedici ktkısı, blığın ilk önce besin kynğın yönlenmesine neden olur ve bu uyrıcı etki ısırm ve ttm ile yemlemeyi bşltır. Kolkovski ve rk. (2000), yemi rm ve tnım, ttm ve beslenmenin kimysl uyrılrdn etkilendiğini ve düşük molekül ğırlıklı L-mino sitler, nükleotidler, nükleositler ve bunlrl ilişkili diğer bileşiklerin birçok blık türü için kimysl uyrıcı özelliğe ship olduğunu bildirmişlerdir. Betin ve minositler sud yüksek düzeyde çözülebilir mddelerdir ve yemler sud ıslndığınd çok hızlı bir şekilde suy yyılmktdırlr (Koskel ve rk 1993). Bzı L-minosit krışımlrının gökkuşğı lblığı (Onchorynchus mykiss) (Adron nd Mckie, 1978), levrek (Dicentrrchus lbrx) (Mckie nd Mitchell 1982: Mckie nd Mitchell 1985 den) ve Avrup yılnblığı (Anguill nguill) (Mckie nd Mitchell 1983) için cezbedici özellikte olduğu, Peneidleri de içeren denizel krustseler için bzı minositler ve bunlrl ilişkili betin gibi bileşiklerin beslenme uyrıcılrı olduklrı (Hrpz 1997), DL-lnin ve betin ktkılı yemlerin gökkuşğı lblığı (Onchorynchus mykiss) fingerliklerinde büyümeyi rtırdığı d bildirilmektedir (Beklevik ve Polt, 2001b). Frklı cezbedici mddelerin frklı ornlrd ve blığın içinde bulunduğu döneme göre değişik etkileri olduğu bilinmektedir. Bu çerçevede, yptığımız rştırm ile, genç levreklerin krm yemlerine bzı türlerde cezbedici özelliği olduğu bilinen betin ve L-glutmik sit eklenerek, bu mddelerin yem lımı, gelişme ve vücut besin mdde bileşenlerine oln etkilerinin belirlenmesi mçlnmıştır. MATERYAL VE YÖNTEM Arştırm, Çukurov Üniversitesi Yumurtlık Deniz Blıklrı Arştırm ve Üretim İstsyonund gerçekleştirilmiştir. Blık mteryli olrk ortlm 2.88±0.09 g cnlı ğırlıktki 120 günlük genç levrekler kullnılmıştır. Blıklrın beslenmesinde sırsıyl 4 numr grnül levrek lrv yemi, 2 numr pelet levrek yvru yemi ve 3 numr pelet levrek yvru yemi (Pınr Yem) kullnılmış cezbedici mdde olrk kullnıln betin (Merck) ve L-glutmik sit (Sigm) bu yeme %2 ornınd eklenmiştir. Arştırmd kullnıln cezbedicilerden betin doğl bir bileşik olup, hyvn ve bitki metbolizmsınd önemli işlevleri vrdır. Kimysl olrk betin bir glisin molekülündeki nitrojen tomun bğlı 3 metil grubu içeren dört değerli bir monyum bileşiğidir (Beklevik, 1999). L-glutmik sit ise bir minosit olup, birçok proteinin bileşiminde bulunur. Endojen bir minosit oln glutmik sit orgnizmd trnsminsyon tepkimelerinde ve monyk oluşumund önemli rol oynr (Tekmn ve Öner 1994). Genç levrekler kontrol yemi, %2 betin ktkılı yem ve % 2 L-glutmik sit ktkılı yemlerin büyüme ve gelişmeye etkilerinin rştırıldığı 3 grupt denemeye lınmışlrdır. Deneme bşlngıcınd blıklrın ortlm cnlı ğırlıklrı sptnmıştır. Deneme tesdüf prselleri deneme plnın göre 2 tekerrürlü olrk kurulmuştur. Deneme için kuluçkhne içersinde 6 det 125 cm çpınd ve 80 cm su derinliğinde (yklşık 1 m³), su değişimli (4 l/dk) ve hvlndırm ypıln fibergls tnk kullnılmıştır. Bşlngıçt her tnk 100 er det blık stoklnmış, 60. günden sonr blıklrın büyümesi ve su sıcklıklrının yükselmesi nedeniyle blıklrd rhtsızlık gözlendiği için blık syısı her tnkt 50 ye düşürülmüştür. Deneme boyunc günlük olrk ölçülen tuzluluk değerleri her tnk için %036.7 ile 39.5 rsınd, oksijen değerleri ise 5.62 ile 6.39 mg/l rsınd değişmiş, günlük olrk ölçülen sıcklık değerleri ise ölçüm dönemlerine göre en düşük 24.28±0.19 C ile en yüksek 28.92±0.18 C ler rsınd değişim göstermiştir. Betin ve L-glutmik sit li yemlerin hzırlnmsı için önce belirli bir miktr yem trtılmış, dh sonr bu mddeler %2 ornınd 210

3 yeme eklenmiştir. Bu mçl 0.1 mg duyrlılıktki terzide trtıln betin ve L-glutmik sit önce z miktrdki su ile krıştırılmış, dh sonr su ile birlikte ince gözenekli bir sprey yrdımıyl belirlenmiş miktrdki yeme püskürtülmüştür. Cezbedici mddelerin homojen bir şekilde krışbilmesi için püskürtme sırsınd yem sürekli krıştırılmıştır. Dh sonr yemler ince bir şekilde yyılrk gölgede vntiltör yrdımıyl iyice kurutulmuşlrdır. Deneme süresince serbest yemleme (d libidum) uygulnmış, 20 günde bir büyüme ve gelişmenin sptnmsı mcıyl her tnktn 20 şer blık lınrk örnekleme ypılmış, ğırlıklr sptnmıştır. Arştırm 120 gün sürdürülmüş olup, deneme sonund her grub it sonuç cnlı ğırlıklrı ile blık syılrı sptnmıştır. Dh sonr her gruptn lınn örneklerden tüm vücut ve filetod kuru mdde (103 C de en z 4 st), hm kül (550 C de en z 4 st), hm protein ve lipid nlizleri gerçekleştirilmiştir. Hm protein nlizi için Kjeldhl metodu (Mtissek ve rk., 1988), lipid nlizi için Bligh ve Dyer (1959) in ekstrksiyon yönteminin değiştirilmiş şekli kullnılmıştır. Verilerin isttistiki nlizinde SPSS 8.0 for Windows pket progrmı kullnılmış, nlizde one-wy-anov (tek yönlü vryns nlizi) uygulnmış ve ortlmlr rsındki frk Duncn Çoklu Krşılştırm Testi ile 0.05 önem düzeyinde değerlendirilmiştir. BULGULAR Kontrol yemi ve cezbedici mdde ktkılı yemlerle beslenen levrek yvrulrınd ölçüm dönemlerine cnlı ğırlık ortlmlrı Çizelge 1. de, ilgili grfik Şekil 1. de verilmiştir. Çizelge 1. den de görülebileceği gibi ilk 60 gün boyunc gruplrdn elde edilen cnlı ğırlık ortlmlrı birbiriyle benzer bulunmuştur (p>0.05). 80. gün ölçümlerinde en iyi cnlı ğırlık ortlmsı %2 L-glutmik sit ktkılı yemle beslenen gruptn elde edilmiş ve bu grupl diğer gruplr rsındki frklılık önemli bulunmuştur (p<0.05). Arştırmnın 100. gün ve deneme sonu oln 120. gün ölçümlerinde ise yine en iyi büyüme % 2 L-glutmik sit ktkılı yemle beslenen gruptn elde edilmiş, bu grubu % 2 betin ktkılı yem ve kontrol yemi ile beslenen gruplr izlemiştir. Tüm gruplr rsındki frklılıklr isttistiki olrk d önemli bulunmuştur (p<0.05). Arştırm sonund en yüksek günlük cnlı ğırlık kzncı 0.49 g/gün ile en iyi gelişmeyi gösteren %2 L-glutmik sit ktkılı yem grubundn elde edilmiş bunu 0.43 g/gün ile %2 betin ktkılı yem grubu izlemiş, kontrol grubu d 0.40 g/gün ile en düşük günlük cnlı ğırlık kzncını göstermiştir. 60. güne kdr günlük cnlı ğırlık kznçlrı 0.31 ile 0.42 g/gün rsınd değişim göstermiştir. 60 ile 80. günler rsınd ise özellikle cezbedici mdde ktkılı yem gruplrınd bu değerlerde hızlı bir yükselme gözlenmiştir. Çizelge 1. Ölçüm Dönemlerinde Belirlenen Ortlm Cnlı Ağırlık Değerleri (g) Tble 1. Men Wet Weight (±SD) of Experiment Groups on Periods (g) Arştırm Gruplrı Ölçüm Dönemleri Kontrol Yemi %2 Betin %2 L-Glutmik Asit 0. gün 2.88± ± ± gün 9.83±0.21 * 10.12± ±0, gün 16.15± ± ± gün 23.92± ± ± gün 33.58± ± ±0.90 b 100. gün 39.28± ±1.28 b 48.97±1.47 c 120. gün 50.70± ±1.55 b 62.17±1,26 c * Stırlrdki değişik hrfler frklılığın önemli olduğunu belirtmektedir (p<0.05) 211

4 Cnlı Ağırlık (g) b b c b c Gün Kontrol grubu %2 Betin grubu %2 Glutmik sit grubu Şekil 1. Ölçüm Dönemlerinde Belirlenen Cnlı Ağırlık Ortlmlrı Figure 1. Men Wet Weight (±SD) of Experiment Groups on Periods (g) Arştırm süresince gruplrdki blık bşın toplm yem tüketimi, cnlı ğırlık rtışı ve elde edilen yem değerlendirme ornlrı (YDO) Çizelge 2. de verilmiştir. YDO lrd %2 L-glutmik sit ktkılı yem grubunun en iyi yem değerlendirme ornın ulştığı, bunu %2 lik betin grubunun izlediği gözlenmiştir. Çizelge 2. Tüketilen Yem (g) ve Yem Değerlendirme Ornlrı Tble 2. Food Comsumption (g) nd Feed Conversion Rtio Arştırm Gruplrı Kontrol Yemi %2 Betin %2 L-Glutmik Asit Bireysel yem tüketimi (g) Cnlı ğırlık rtışı (g) Yem değerlendirme ornı Arştırm boyunc gruplrın hiçbirinde ölüm gözlenmemiş ve her grup için yşm ornı %100 olrk gerçekleşmiştir. Arştırm sonund yem ktkı mddelerinin blıklrın tüm vücut ve filetolrındki besin mddeleri miktrın oln etkisini belirlemek mcıyl ypıln kuru mdde, hm kül, hm protein ve lipit nliz sonuçlrı Çizelge 3. de verilmiştir. 212

5 Çizelge 3. Arştırm Gruplrının Fileto ve Tüm Vücut Besin Mdde Bileşenleri Tble 3. Fillet nd Whole Body Composition (±SD) of Experimentl Groups Arştırm Gruplrı Kontrol Yemi %2 Betin %2 L-Glutmik Asit Kuru mdde ornı (%) 22.43±0.19 * 22.63±0.2 b 23.17±0.18 b Fileto Hm kül ornı (%) 1.21± ± ±0.07 Hm protein ornı (%) 19.50± ± ±0.11 Lipit ornı (%) 1.18± ± ±0.02 Kuru mdde ornı (%) 29.99± ± ±0.77 Tüm Vücut Hm kül ornı (%) 4.09± ± ±0.30 Hm protein ornı (%) 20.07± ± ±0.19 b Lipit ornı (%) 5.64± ± ±0.41 * Stırlrdki değişik hrfler frklılığın önemli olduğunu belirtmektedir (p<0.05) Fileto besin mdde bileşenleri sonuçlrındn ypıln isttistiki değerlendirmeler sonucund %2 L-glutmik sit ktkılı yemle beslenen blıklrın kontrol yemi ile beslenen blıklrdn önemli derecede yüksek kuru mdde ornın ship olduğu sptnmış (p<0.05), %2 betin ktkılı yemle beslenen grupl diğer iki grup rsındki frklılık önemsiz bulunmuştur (p>0.05). Arştırm gruplrın it fileto hm kül, hm protein ve lipit ornlrı rsındki frklılıklr isttistiki olrk önemli bulunmmıştır (p>0.05). Tüm vücut besin mdde bileşenlerine bkıldığınd kuru mdde, hm kül ve lipit ornlrı rsındki frklılıklrın önemli olmdığı sptnmıştır (p>0.05). Hm protein ornlrınd ise %2 L-glutmik sit ktkılı yemle beslenen grupl diğer gruplr rsındki frklılık isttistiki çıdn önemli bulunmuştur (p<0.05). TARTIŞMA Arştırm sonund krm yemlerine %2 ornınd L-glutmik sit eklenen blıklrın, %2 ornınd betin eklenen yem ve kontrol yemi ile beslenen blıklrdn dh yüksek cnlı ğırlık rtışı sğldığı (p<0.05), %2 ornınd betin ktkılı yemle beslenen blıklrın d kontrol yemi grubundn dhi iyi cnlı ğırlıklr ulştığı (p<0.05) sptnmıştır (Çizelge 1). Bulduğumuz sonuçlr benzer sonuçlr dh önce değişik blık ve kbuklu türlerinde de elde edilmiştir. Mckie ve Mitchell (1985) e göre Mckie ve Mitchell (1982), levrek (Dicentrrchus lbrx) ler için L-mino sit krışımlrının doğl ortmd yem lımını teşvik eden uyrıcılr olduğunu bildirmişlerdir. Mckie ve Mitchell (1983), genç Avrup yılnblıklrı (Anguill nguill) için L-mino sit krışımlrının uyrıcı olduğunu, Adms ve rk, (1988), glutmik sit, sprtik sit, lizin, sitrik sit ve mlik sitin Tilpi zillii nin besin lımını rttırıcı özellik gösterdiğini, Ishid ve Kobyshi (1992), tvşnblığı (Signus fuscescens) için L- prolin ve L-glutmik sidin en önemli tt uyrıcısı olduğunu, Penflorid ve Virtnen (1996), ticri dı FinnStim (FS) oln betin/mino sit krışımının genç krideslerin (Peneus monodon) cnlı ğırlık rtışını iyileştirdiğini Hrpz (1997), genç ttlısu krideslerinin (Mcrobrchium rosenbergii) beslenmesinde cezbedici mdde olrk betin kullnımının büyümeyi olumlu etkilediğini, Beklevik ve Polt (2001b), DL-lnin ve betin ktkılı yemlerin 213

6 gökkuşğı lblığı (Onchorhynchus mykiss) fingerliklerinin büyüme gücünü rtırdığını bildirmişlerdir. Bu çlışm, dh önce yetiştiricilik koşullrınd genç levrekler üzerindeki etkisi rştırılmmış oln L-glutmik sidin yeme %2 ornındki ktkısının cnlı ğırlık kzncını olumlu yönde etkilediğini, glutmik side göre dh z olmkl birlikte, dh önce levreklerde tek bşın denenmemiş oln betinin de kontrol yemine göre dh iyi sonuçlr verdiğini orty koymuştur. Arştırm sonund gruplrdn elde edilen yem değerlendirme ornlrı %2 glutmik sit grubu için 1.31, %2 betin grubu için 1.43 ve kontrol yemi grubu için 1.54 olrk hesplnmıştır (Çizelge 2.). Cezbedici mdde ktkılı yemler blıklrd dh iyi bir cnlı ğırlık rtışı ile birlikte yem değerlendirme ornlrını d iyileştirmiştir. Penflorid ve Virtnen (1996), Peneus monodon lrd cezbedici mdde olrk ticri bir betin/mino sit krışımı (FinnStim) kullndıklrı rştırm sonund, gruplr rsındki yem lımı sonuçlrın göre cezbedici mddenin yem lımını rtırmdığını, nck yem lımını uyrrk dh hızlı yem tüketimi sğldığı için yemin dğılmdn lındığı ve böylece besin kybının ortdn klktığı görüşüne vrmışlrdır. Bizim çlışmmızd d gruplr rsınd tüketilen yem miktrı bkımındn çok büyük bir frklılık olmzken, kznıln cnlı ğırlıklrın cezbedici mdde ktkılı yemle beslenen gruplrd dh fzl olmsı nedeniyle yem değerlendirme ornlrı düşmüştür. Bu d sevilerek ve hızlı bir şekilde tüketilen yemlerin, dh iyi değerlendirildiğini düşündürmektedir. Arştırm sonund fileto ve tüm vücut besin mddelerini sptmk için ypıln nlizlerin sonucund fileto besin mdde bileşenleri rsınd gözlenebilen tek frklılık %2 L-glutmik sit ktkılı yemle beslenen blıklrın kuru mdde ornının kontrol grubundki blıklrdn önemli düzeyde yüksek oluşudur (p<0.05) (Çizelge 3.). Anck genel besin bileşenleri çısındn bkıldığınd bu frkın önemli olmdığı ve kbul edilebilir sınırlr içinde değerlendirilebileceği sonucun vrılmıştır. Ypıln tüm vücut besin mdde bileşenleri nlizlerinde glutmik sit ktkılı yemle beslenen blıklrd önemli düzeyde yüksek protein ornı sptnmış (p<0.05), fileto hm protein ornlrınd gruplr rsınd önemli bir frk elde edilememesine krşın %2 L-glutmik sit ktkılı yemle beslenen blıklrd hm protein ornı diğer gruplrdn dh yüksek bulunmuştur (Çizelge 3.). Bilindiği gibi yemle lınn proteinler de blıklr için önemli bir enerji kynğıdır. Glutmik sit, bzı blıklr için yem lımını uyrn cezbedici bir mdde olmsı dışınd, glukojenik bir mino sittir. Enerji metbolizmsınd yedi önemli metbolik rcıdn biri oln α-ketoglutrik side koly bir şekilde dönüşerek enerji mçlı kullnılbilmektedir. Özellikle bzı mino sitlerin blıklrd enerji sğlmd özel bir rollerinin olduğu bilinmektedir. Örneğin Polt (1992) ın bildirdiğine göre Iked (1972), klkn blıklrınd lnin ve glutmik sidin yemin protein düzeyine bğımlı olmksızın sitrik sit döngüsüne girdiklerini ve enerji mçlı kullnıldıklrını kydetmiştir. Bizim çlışmmızd d cezbedici olrk kullnıln glutmik sit koly bir şekilde sitrik sit döngüsüne girerek enerji mçlı kullnılmış olbilir. Bunun sonucund verilen yemdeki proteinlerin enerji mçlı kullnımı yerine protein sentezinde kullnılmlrı teşvik edilmiş görülmektedir. SONUÇ Yptığımız çlışmd dh önce levrekler için doğl ortmlrd cezbedici etkisi olduğu bildirilen L-mino sitlerden, L-glutmik sidin tek bşın yeme eklenmesinin genç levreklerde yem lımını uyrdığı ve cezbedici mdde eklenmemiş yemle beslenen blıklr göre dh yüksek cnlı ğırlık rtışın neden olduğu, yrıc glutmik side göre dh z olmkl birlikte, dh önce levreklerde tek bşın denenmemiş oln betinin de genç 214

7 levrekler için yem lımını uyrıcı etki göstererek, gelişmeyi olumlu yönde etkilediği sptnmıştır. Bunun ynı sır cezbedici mdde ktkılı yemler blıklrd dh iyi bir cnlı ğırlık rtışı ile birlikte yem değerlendirme ornlrını d iyileştirmiştir. Yeme ypıln cezbedici mdde ktkısının blıklrın genel besin mdde bileşenleri üzerinde olumsuz bir etkisi olmdığı, yeme ypıln %2 lik L-glutmik sit ktkısının ise tüm vücut hm protein ornını rtırdığı görülmüştür. Bu çlışmd denenen betin ve L-glutmik sit ile birlikte, diğer cezbedici mddeler ve frklı ornlrdki kullnımlrı yönünde ypılck yeni rştırmlrdn lınck olumlu sonuçlrın dh ekonomik bir yetiştiricilik çısındn önemli yrrlr sğlybileceği görüşündeyiz. KAYNAKLAR ADAMS, M.A., JONSEN, P. B. nd HONG-QI, Z., Chemicl Enhncement of Feeding for the Herbivorous Fish Tilpi zillii. Aquculture, 72: ADRON, J.W. nd MACKIE, A.M., Studies on the Chemicl Nture of Feeding Stimulnts For Rinbow Trout, Slmo girdneri Richrdson. J. Fish. Biol., 12: BEKLEVİK, G Alblık Yemlerine Ypıln DL-Alnin ve Betin Ktkısının Gökkuşğı Alblığı (Oncorhynchus mykiss, W. 1972) Fingerliklerinin Gelişme ve Krks Kompozisyonu Üzerine Etkileri. Yüksek Lisns Tezi, Adn. BEKLEVİK, G. ve POLAT, A., Blık Beslemede Cezbedici Mddelerein Önemi ve Son Gelişmeler. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi (Bsımd) BEKLEVİK, G. ve POLAT, A., 2001b. DL-Alnin ve Betin Ktkılı Yemlerin Gökkuşğı Alblığı (Onchorhynchus mykiss) Fingerliklerinin Büyüme ve Vücut Besin Mdde Bileşenlerine Etkileri. Turk J Vet. Anim. Sci., 25: BLIGH, E.G. nd DYER, W.J., A Rpid Method of Totl Lipid Extrction nd Purifiction. Cn. J. Biochem. Physiol., 37: HARPAZ, S., Enhncement of Growth in Juvenile Freshwter Prwns, Mcrobrchium rosenbergii, Through the Use of A Chemottrctnt. Aquculture, 156: ISHIDA, Y. nd KOBAYASHI, H., Stimultory Effectiveness of Amino Acids on the Olfctory Response in n Algivorous Mrine Teleost, The Rbbit Fish Signus fuscescens (Houttuyn). Journl of Fish Biology., 41 (5): KOLKOVSKI, S., CZESNY, S. AND DABROWSKI, K Use of krill hydrolyste s feed ttrctnt for fish lrve nd juveniles. Journl of the World Aquculture Society. 31(1):81-88 KOSKELA, J., PIRHONEN, J. nd VIRTANEN, E., Effect of Attrctnts on Feed Choice of Rinbow Trout, Onchorhyhchus mykiss, (INRA editör), Fish Nutrition in Prctice, Birritz (Frnce), June 24-27, (1991), MACKIE, A.M. nd MITCHELL, A.I., Studies on the Chemicl Nture of Feeding Stimulnts for the Juvenile Europen Eel, Anguill nguill (L.). J. Fish. Biol., 22: MACKIE, A.M. nd MITCHELL, A.I Identifiction of gusttory feeding stimulnts for fish ppliction in quculture. (Editors: C.B. Cowey, A.M. Mckie nd J.G. Bell) Nutrition nd Feeding in Fish. Acdemic Pres, Toronto, pp: MATTISSEK, R. SCHNEGEL, F.M. nd STEINER, G., Lebensmittel-Anlytick. Springer Verlg Berlin, Tokyo, 440 p. PENAFLORIDA, V.D. nd VIRTANEN, E., Growth, Survivl nd Feed Conversion of Juvenile Shrimp (Peneus monodon) Fed Betine/Amino Acid Additive. The Isreli Journl of Aquculture-Bmidgeh, 48(1): 3-9. POLAT, A., Kryyın (Clris griepinus, Burchell) Lrvlrınd, Keseli Dönem (prelrv) Süresince ve Dh Sonrki Açlık Dönemindeki Protein, Yğ, Enerji, Aminosit ve Yğ Asitleri Metbolizmsı. Doktor Tezi, Adn. 215