isbirligine DAYALi ÖGRENMENiN ÖGRENCiLERiN FiziK DERSi AKADEMiK BASARisiNA ETKisi

Transkript

1 KU RA. M V E UYGU LAMADA E GT M YÖN ET M güz 2004 say: 40 ss: SBRLGNE DAYAL ÖGRENMENN ÖGRENCLERN FzK DERS AKADEMK BASARsNA ETKs Ara. Görv. Yasn ÜNSAL Gaz Unverstes, Gaz Egtm Fakültes Prof. Dr. Sel ma MOGOL Gaz Ünverstes, Gaz Egtm Fakültes Bu çalsmada, "Tek Boyutlu Hareket" konusunun ögretmnde sbrlgne dayal ögrenmennakademk basaf!ya etks ncelenmstr. Bu amaçla, egtm-ögretm ylnda G. Ü. Gaz Egtm Fakültes, Azk Egtm Anablm Dal 1. smflnda okuyan lsans ögrencler arasndan, tamamen rasgelebr seçmle, deney ve kontrol gruplaf! olusturulmustur. Kontrol grubunda geleneksel ögretm metotlaf! uygulanms deneygrubunda se sbrlgne dayal ögrenme takmlaf! olusturularak problem çözme seanslaf! organze edlmstr. Etknlklern basnda ve sonunda breyselolarak uygulanan testlerden alnan basaf! puanlaf!mn analz sonucunda, sbrlgne dayal ögrenmenn fzk derslerndek akademk basaf!yi arttjrdg anlaslmstjr. Anahtar Sözcükler: sbrlgne dayal ögrenme, sbrlg, fzk ögretm, akademk basaf!

2 EDUCATIONAL ADMINISTR IN THEORY & PRACTICE Fal! 2004 number: 40 page: THE EFFECT OF COOPERATIVE-BASED LEARNING ON STUDENTS' ACADEMIC ACHIEVEMENT IN PHYSICS LESSONS Yasn ÜNSAL, AssI. Gaz Unversty. Faculty of Educaton Selma MOGOL, Prof. Gaz Unversty. Faculty Of Educaton In ths study, the effect of the cooperatve-based learnng on teachng "one-dmenson moton" subject on academc achevement has been nvestgated For ths purpose, expermental and control group whch n undergraduate students contans n the year of at Gaz Unversty, Gaz Educaton Faculty,.Physcs Department 1 class are desgnated Wh/e tradtonal nstructon methods were carred out at control group, problem-solvng sessons were organzed at expermental group consstng of cooperatve-based learnng teams. When the ponts taken to the tests appled at the begnnng and the endng of the learnng actvtes have been analyzed, cooperatve-based learnng n physcs lessons has ncreased the academc achevement Keywords: cooperatve-based learnng, cooperaton, physcs. teachng, academc achevement.,i

3 SBR'GNE DAYAL ÖGRENME yasn ünsal - selma mogol Blm her geçen gün lerlemekte, ögrenlen blglern yern gün geçtkçe yenler almaktadr. Blmn bu derece' hzla gelstg günümüzde hala geleneksellesms ögretm teknklern kullanmaya devam etmek, akntya kürek çekmekten baska br sey degldr (Kurt, 2001). Ögrenme-ögretme sürecnn etkl olmasn saglamak amacyla brçok ögretm yöntem ve tekng gelistrlmstr. Bu yöntem ve teknklern her brnn kullanlmas çn gerekli kosullar brbrnden farkldr. Basarl br ögretm çn ögretmenlern bu yöntemler' arasndan kendlerne, ögrenclerne, konu a'lanlarna ve kazandrmak stedkler davranslara göre en uygun alann seçmeler önem kazanmaktadr (Fdan ve Erden 1994). Bugün egtmde karslastgmz en temel sorun, geleneksel tutumdan kaynaklanmaktadr (Yldrm, 1997). Sözü edlen geleneksel tutum, genellkle ögrenclern. pasf dnleycler olarak katlmna dayanan ve ögretmen blg deposu olarak ögrenclere blg yüklernes yapmakla yükümlü klan uygulamalar çermektedr. Oysa bu metodun pek çok yönden sakncal oldugu yaplan arastrmalarla ortaya çkmstr. Lazarowtz, geleneksel ögretm yöntemlernn vazgeçlmez basroloyuncusu olan anlatm metodunu, sadece çalskan ögrenclern yararlanabdg, breysel çalsma ve yarsma yoluyla ögrenmey tesvk ettg, snftak ögrenclern tamamnn akademk ve sosyal gelsmne yeternce katkda bulunmadg gerekçesyle elestrmekte, ögretmenlern bunun dsnda baska metotlar kullanmasn önermektedr. Lazarowtz'e göre anlatm metodu ögrenclern, düsüncelern açklamasna, tartsmasna ve anlayamadklarn sormasna yeternce uygun.olmadgndan, özellkle anlama güçlügü olan ögrencler çn kullansl bulunmamaktadr. Harste ve Short, ögrenclern breysel düsüncelern özgürce açklayabldkler, tartsabldkler ve brbrlern önemseyerek dnleyebldkler ortamlarn ögrenme-ögretme etknliklern daha etkl, verml ve süratl kldgn belrtmslerdr. Slavn, tatmn edc egtm ortamnn, ögrenclern zhnselolarak aktf katlm sagladklar, blgy zhn süzgecnden geçrerek özümledkler, düsünceler brlestrebldkler ve fkrler test edebldkler ortamlar olmas gerektgn vurgulamaktadr (Aktaran, Ylmaz, 2001). Ögretmenn degl ögrenclern aktf olarak katldklar ögretm teknklernn daha etkl ve kalc br ögrenmeye ortam olusturdugu, günümüzde artk tartsma götürmez br gerçektr. sbrlgne dayal ögretme stratejs de, temel bu düsünceye dayanan br ögretm yaklasmdr. Bu amaçla, 1900'lü yllarn ortalarna dogru A.B.D'de br ksm sosyal arastrmac ve egtmc, degsk egtm ortamlarnn ögrenme üzerndek etklern konu...._.6aa.... '.-.. _.. _ ---~ -~'"'"11

4 . S B R LIG N E DAY,A L O G R E N M E yasn ünsal- selma mogol ednen arastrmalara yönelms ve özellkle breysel, yarsmac ve sbrlg esasl çalsma sartlarnn ögrenme üzerndek etklern "arastrmstr. Johnson ve Johnson 960'11 yllardan ber konuya lskn pek çok arastrmann yannda, ünverste bünyesnde "sbrlgne Dayal Ögrenme Merkez" adyla br de arastrma merkez kurmustur. Bu merkez, ögrencler arasndak farkl etklesm ortamlarnn ögrenme üzerndek etklern arastrmakta ve lteratüre öneml katklar saglamaktadr. Johnson ve Johnson, ögrenme ortamlarnn temelde üç kategorye ayrlablecegn belrtmektedr (Johnson ve Johnson, 2000): Baz ögrenclern kazanrken dger bazlarnn kaybettg ve kmn "en y" oldugunu ortaya çkarmak çn ögrenclern brbryle yarstg yarsmac ögrenme ortam. Dgerlernn ne yaptgyla lglenmekszn kend amaçlarn gerçeklestrmek üzere ögrenclern tek basna çalstg breysel ögrenme ortam. Sonuca göre, grup üyelernn brlkte kazandg ya da brlkte kaybettg, ortak amaçlar çerçevesnde brlkte çalsmay gerektren sbrlgne dayal ögrenme ortam. Bu _arastrmann temel, sbrlgne ve brlkte ögrenme anlaysna dayanmaktadr. sbrlgne dayal ögrenme (DÖ) ortamnda, ögrenclern ögrenme amaçlar ortak olup, grup üyelernden brnn amaçlarn gerçeklestrmes, gruptak dger breylern de amaçlarn gerçeklestrmesne katkda bulunur. Okullarmzdak grup çalsmalar, bu tür çalsmalara örnek olar9k gösterleblr. Gruplar, ögrenclern belrl br konuyu ögrenrken brbrlernn ögrenmelerne yardmc olarak sbrlg çne grmelern saglar. Yan ögrencler grup çnde adeta brbrlernn ögretmen durumundadr. Gruptak her ögrenc sbrlgne dayal ögrenmede, çalslan konu üzernde br dgerne ögretmenlk yapar. Johnson ve Johnson tarafndan, "Brlkte Ögrenme" ad verlen br teknk de lteratüre kazandrlmstr. Buna göre, 4~5 kslk gruplar, kendlerne verlen ödev üzernde çalsrlar. Grup üyeler, ödevlern amaçlar dogrultusunda ne yapacaklarn ve. naslçalsacaklarn brlkte kararlastrr. Ortak br çalsmayla olusturulan ödev sonuçta ortaya konur.' Gruplardan, ögretmenden yardm stemeden önce grup çnde brbrlerne yardm etmeler beklenr. Brlkte ögrenme tekngnde ögrencler, breyselolarak grdkler basar testlerne bagl olarak hesaplanan grup ortalamasna dayal notlar alr. Ögrencler grup çndek basarlarna ve breysel basarlarna göre ödüllendrlr (Aktaran, Gömleksz, 997). eatm yönetm _ aüz 2004

5 ssrlgne DAYAL ÖGRENME yasn ünsal - selma megel oö metodu, "ortak ögrenme amaçlarn maksmum düzeyde gerçeklestrmek üzere ögrenclern küçük gruplar halnde sbrlg çersnde brlkte çalsmas esasna dayal nteraktf br ögrenm~-ögretme metodu" (Johnson, Johnson ve Smth, 1998) olarak tanmlanablr. Burada grup term yüz yüze temas halnde bulunan brçok nsann brbrlern etkledg ortam anlamnda kullanlmaktadr (Ylmaz, 2001). oö, ögrenclern ortak amaç dogrultusunda br araya gelmesyle olusan gruplarda, brbrlernn ögrenmelern en üst düzeye çkarmak çn sbrlgyle çalsmalarndan olusan br yöntemdr (Kurt, 2001). Ögretmn temelnde, ögrencnn derse etkn olarak katlarak, kend çabas le ögrenmes yatar. OÖ'de ögrenc kend kendne ugrasarak, ögrenmekle yükümlü oldugu kadar, gruptak arkadaslarna da konusunu ögretmekle yükümlüdür. Bu yükümlülük de basar, kavrama ve ögrendgn hatrlamay berabernde getrr. Çünkü baskalarna ögrettgmzn yüzde doksann hatrlarz (YÖK/OünyaBankas Projes 1996). Slavn, egtmde oö 'nün kullanlma sebeplern su seklde sralamstr (Aktaran, Veenman, Kenter, Post, 2000): Br çok çalsma, oö 'nün ögrenclern sosyal lsklerne, öz sayglarn artrdgn ve özürlü çocuklarn kabul edlmesn kolaylastrdgn göstermstr. Ögrencler oö le düsünmey, problem çözmey, blglern paylasmay ve yeteneklern kullanmay ögrenmektedr. oö le snflar heterojen hale gelmektedr. oö, farkl etnk kökenl ögrenclern ve özürlü ögrenclern dger ögrenclerle olumlu lskler kurmasn saglamaktadr. Sosyal, kültürel ve ksler aras lsklerle ögrenme daha kolay olmaktadr. "Johnson ve Johnson'a göre oö grubu, ortak ögrenme amaçlarn gerçeklestrmek ve elde edfen vermden tüm üyelern yarar saglamas esasna dayanan br ögrenme grubudur. Böyle br grupta, üyeler ögrenlecek materyal anlama ve daha fazla çalsma hususunda brbrn tesvk eder, konular aralarnda tartsarak blg paylasmn saglar. Sonuçta elde edlen verm, grup üyelernn breysel performansnn toplamndan büyüktür. Bütün üyeler, breysel çalsmalar halnde elde edeblecekler vermn daha fazlasn böyle br grup çalsmasyla elde edeblr. OÖ'nün, akademk basar, bellekte tutma, hatrlarna, özgüven, empatk yaklasm, ontm vnnotm n7?()()4

6 yasn ünsal- selma mogol farkl etnk köken ve cnsyetler aras lskler gb degskenler le lsksn nceleyen çok sayda arastrma yaplmstr." (Ylmaz, 2001). oö metodu, breysel ve yarsmac ögrenme metotlarndan farkl olarak, problemler çözüme kavusturmak çn ögrenclern brlkte çalsmas esasna dayanr. Br probleme brlkte çözüm aramak, daha fazla çözüm öners üretmek demektr. sbrlg çndek gruplarda ögrenclern amaçlar her üyenn ögrenmesn en üst düzeye çkarmak ve üyeler arasnda y çalsma lsklern korumaktr. Br grup çalsmasnn sbrlgne dayal olablmes çn gruptak ögrenclerden her brnn hem kends hem de grup arkadaslarnn ögrenmelern en üst düzeyde saglama steg ve faalyetnn olmas gerekr. sbrlgne dayal grupla ögretm yöntem ve teknklernde ögrencler arasndak etklesm öneml roloynamaktadr (Webb, M., Noreen, 1982). oö yöntemnn uygulandg ögretm ortamnda, ögrenc-ögrenc etklesm yer almaktadr. Böyle br ögrenme ortamnda ögrenclern, brbrlernden etklenmes olanakl olablmektedr (Ekmekç 1988). Gömleksz'e göre de sbrlgne dayal ögrenme, ögrenclern, snf ortamnda küçük karma kümeler olusturarak, ortak br amaç. dogrultusunda, akademk br konuda brbrlernn ögrenmelerne yardmc olduklar, genelde küme basarsnn degsk yollarla ödüllendrldg br ögrenme yaklasmdr (Gömleksz,I 997). Bütün grup çalsmalar sbrlgne dayal ögrenme saylamaz. Ögrencler gruplara yerlestrp, onlarn br grup oldugunu söyleyerek brlkte çalsmalarn stemek ögrenclern sbrlg yapacag anlamna gelmez. Ögrenclern brbrlerne yakn oturmalar le sbrlg saglanmaz. sbrlgne dayal ögrenme, okullarda uygulanan küme çalsmalarna benzese de tamamen br küme çalsmas degldr. Ögretmen tarafndan bell zaman aralklarnda degstrlen gruplar k':alt kslk üyelerden olusmaktadr. Grup üyelernn her br grubun basarsndan ya da basarszlgndan sorumludur. Grup üyeler grubun br bütün oldugu blncndedr ve bu düsünceyle grubun basars çn brlkte çalsr. Herkesn ortak br amac vardr ve herkes brbrnn ögrenmesnden sorumludur._bu nedenle basarnn elde edlmes çn tüm grup aktf haldedr. sbrlg çnde ögrenme düsünces oldukça eskye dayanr. "Ögrenmek çn br ksnn dger ksye htyac vard!' sözüyle Talmut, sbrlgne dayal ögrenme fkrn vermstr. lk defa 18. y.y'nn sonunda Lancester ve Bel, egtmyönetm. güz 2004

7 yasn ünsal - selma mogol ngltere' de bu ögrenme metodunu küçük gruplara uygulamstr (Büyükkaragöz ve Çv, 1999). udö 'yü, tüm ögretm uygulamalar arasnda en ayrcalkl ve seçkn yapan. en öneml faktör, zengn br teork arastrma ve temele sahp olmasdr. Bu baglamda DÖ 'nün, Sosyal Bag/tlk, B/sse/ Gelsm ve Davramsç Ögrenme Teors olmak üzere üç teork temelnden söz edleblr" (Saban, 2000). YÖNTEM Bu çalsma, utek Boyutlu Hareket" konusunu kapsayan açk uçlu problemlere dayal problem çözme seanslarnn yer aldg gens çapl br ögretm sürecnn basnda ve sonunda deney ve kontrol gruplarna uygulanan 14 maddelk br basar testnn (Gancol, 2000) degerlendrlmesne dayanmaktadr. Uygulama çn, Egtm Ögretm ylnda G.Ü. Gaz Egtm Fakültes, Fzk Egtm Anablm Dal. snfnda okuyan lsans ögrencler arasndan, tamamen rasgele br seçmle, deney ve kontrol gruplar olusturulmustur. Kontrol grubunda, breysellge dayanan geleneksel ögretm metotlar uygulanms; deney grubunda se sbrlgne dayal ögrenme takmlar olusturularak takmlar aras rekabetn, takm çnde se sbrlgnn, soran-sorgulayan br anlaysn hakm oldugu problem çözme seanslar organze edlmstr. Uygulama önces, 14 maddelk akademk basar testne at gerekl, geçerlk ve güvenrlk analzler yaplmstr. Bu amaçla kapsam geçerlg çn gerekl uzman görüsüne alnms; yaplan güvenrlk analz sonucunda da a güvenrlk katsays 0,72 olarak bulunmustur. Bu baglamda, breyselolarak alnan basar puanlar ve arastrmaclarn edndkler gözlemlern sgnda DÖ'nün, ögrenclern fzk ders akademk basarlar üzerndek etks yorumlanms ve çestl önerler ortaya konulmustur. Arastrmann Deneysel Desen al usürec takmlarn ögrenmesne Geleneksel Ön..; test yöntem..; dayal..; Son test egtm yönetm _ qüz 2004

8 yasn ünsal - selma megel Arastrmann Problem Cümles sbrlgne Dayal Ögrenme metodu, ögrenclern fzk ders akademk basarlarn nasl etklemektedr? Alt Problemler Bu arastrma, asagdak sorulara cevap bulmay amaçlamstr:. Kontrol grubu ve sbrlgne dayal takm çalsmasnn uygulandg deney grubu ön test akademk puanlar arasnda anlaml br fark var mdr? 2. Kontrol grubu ve sbrlgne dayal takm çalsmasnn uygulandg deney grubu son test akademk puanlar arasnda anlaml br fark var mdr? 3. sbrlgne dayal takm çalsmasnn uygulandg deney grubu ön test ve son test akademk puanlar arasnda anlaml br fark var mdr? ',.. Verlern Analz Arastrma sonucunda, deney ve kontrol grubu ögrenclernn ön test ve son testten alms olduklar akademk basar puanlar paket program kullanlarak analz edlmstr. Gruplar aras lsk ncelenrken bagmsz gruplar t-test; grup ç karslastrmada bagml gruplar t-test analz yaplmstr. '' BULGULAR Arastrmadan elde edlen bulgular, lgl alt problemle lskl olarak asagda verlmektedr. Ön testn gruplar aras farkllg, varyanslarn estlg dkkate alnarak, bagmsz gruplar çn t-test le yaplan hesaplamalar sonucunda Tablo 'de egtm yönetm güz 2004

9 SBRLGNE DAYAL ÖGRENME yasn ünsal - selma mogol verlmektedr. Burada, ortalama puanlar 14 tam puan üzernden hesaplanmstr. Tablo. Ön Testn Gruplar Aras Farkllg. x 1,091 sd9,11 8,31 p2,6885 0,283 1,5676 t S n Grup 35 Tablo l'den görüleceg üzere a=0,05 anlamllk düzeynde; ön test puanlar bakmndan, deney ve kontrol gruplar arasnda anlaml br farkn olmadg sonucuna ulaslmstr. Son testn gruplar aras farkllg, varyanslarn estlg dkkate alnarak, bagmsz grup/ar çn t-test le yaplan hesaplamalar sonucunda Tablo 2'de verlmektedr. Tablo 2. Son Testn Gruplar Aras Farkllg. 2,4790,018 sd. 9,94 7,363,87 px 2,15 ts n Grup 35 Tablodan da görüleceg üzere, a=o,05 anlamllk düzeynde; son test puanlar bakmndan, deney ve kontrol gruplar arasnda, deney grubu lehnde anlaml br farkn oldugu sonucuna ulaslmstr. Deney grubu çersndek ön test ve son test puanlar arasndak farkllk se, varyans/arn est oldugu dkkate alnarak yaplan bagmt grup/ar çn t-test le belrlenmstr. Bu teste at bulgular Tablo 3'de verlmektedr: eatm yönetm _ aüz 2004

10 yasn ünsal - selma mogol Tablo 3. Deney Grubu çn Ön ve Son Test Puanlarnn Farkllg. 2,557,020 sd p9,94 9,11 x2,15 t1,56 S 18n 17 Buradan çkan sonuç da su seklde fade edleblr: Anlamllk düzey a=0,05'e göre; "deney grubu çersnde ön test ve son test puanlar arasnda anlaml br fark vardr". TARTISMA ve ÖNERLER II' I' l Sonuç olarak, sbrlgne dayal brlkte ögrenmenn esas alndg problem çözme seanslarnn, deney grubundak ögrenclern son testten aldklar basar puanlarn arttrdg; bu surette fzk ögretmne olumlu yönde katkda bulundugu sonucuna varlablr. Bununla brlkte, organze edlen sbrlgne dayal problem çözme seanslarnn, ögrenclern fzk dersndek akademk basarlarn arttrdg sonucuna varlablr. Ayn ögrenc grubuyla yne egtm-ögretm yl çersnde yaplan br baska çalsmada; ögrenclern büyük br ksm, arkadaslaryla yaptklar sbrlgnn, herkesn probleme baks açsnn farklolmasna bagl olarak ve brnn göremedg ayrnty dgernn görmes sayesnde, farkl çözümler üretmelerne katk sagladgn belrtmstr. Ayrca, yürütülen tartsma sürecyle ednlen blgnn daha kalc olacag, böyle br süreçle ayrntlarn dah gözden geçrldgn fade etmslerdr. Bunun yannda az sayda ögrenc, arkadas da olsa, baskalaryla brlkte çalstg çn çözüm üretememe ve ayrntl düsünememe hssne kapldgn belrtmstr. Ögrencler, sbrlkç çalsmayla, blglern brbrleryle paylastklar çn, bu ögrenme sekl; breysel gayretler sonucu olusacak ögrenmeden daha kalc ve verml olacak, zayf olan ögrenclern grup çnde desteklenmes sonucunda onlar da kendlern gelstrecek, basarl olacaklardr. Bu sayede katlm artacak, ds etmenler ögrenclern dkkatlern daha az dagtacak, snf çnde ve dsnda farkl kültür ve sosyo-ekonomk gruplar arasnda olumlu br letsm kurulmas saglanacaktr (Bagc, Gülççek ve Mogol, 2003). egtm yönetm güz 2004

11 ssrlgine DAYAL OGRENME yasn ünsal - selma mogol DÖ metodu her yas grubunda, her snf düzeynde, her ders ve konu alannn ögretmnde basar le uygulanablecek br ögrenme metodudur. Dogru uygulanrsa, her ögrencye soru sorma, cevaplama ve düsüncelern açklama frsat vermes, metodun öneml avantajlarndandr. Bu çalsmadan hareketle, okullarmzda farkl alanlara at ögrenme ortamlar olsa ble bu yöntemn esas alnacag grup etknlkler tertp edleblr. Amaca ve konunun özellgne göre, bu metot yaplacak arastrmalarla daha da gelstrleblr. Ayrca, sosyal kültürümüzde yardmlasmann, dayansmann, sbrlgnn br deger olarak kabul görmes, metodun uygulanablrlgn arttrmaktadr. Ancak sbrlgne dayal ögrenme ortam dzayn edlrken genel ögrenme ve ögretm lkeler göz ard edlmemel; ögrenmede aktf katlml, soraraksorgulayarak-kesfederek ögrenen ögrenclere gerekl frsatlar sunablecek egtm ortamlar hazrlanmaldr. KAYNAKÇA Bagc, N., Gülççek, Ç. & Mogol, S. (2004): Fzk konularnn ögretmnde alternatf çözümlern ögrenc basarsna etks. F. Ü. Fen ve Mühendslk Blmler Dergs, 16(1). Büyükkaragöz, S.S., Çv, C. (1999): Genel ögretm metotlan, 10. Bask, Ankara: Bete Basm Yaym Dagtm A.S. Ekmekç, Ö., (1988): Dl Egtmnde amaçlanan unsurlar, ç.ü. Egtm Fakültes Dergs, 1, (2). Fdan, N., Erden, M. (1994): Egtme grs, Besnc Bask, Ankara: Meteksan Matbaaclk. Gancol D. C. (2000): Physcs: prncples wth applcatons, 5th Edton, by D. C. Gancol; Prentce Hall, N. J. Gömleksz, M. (1997). Kubaskögrenme, Adana: Bak Ktap ve Yaynev. Johnson, D.W. & Johnson, R.T. (2000): How can we put codperatve learnng nto practce. The Scence Teacher, 67, (2). Johnson, D.W., Johnson, R.T & Smth, K. A. (1998): Maxmzng nteracton through cooperatve learnng, ASEE Prsm, 7. eatm yönetm _ QÜZ 2004

12 yasn ünsal - selma mogol Kurt,. (2001): Fen egtmnde sbrlgne dayal ögrenme yöntemnn ögrenclern basartsma, kavram önermesne ve hattrda tutmasma etks. Marmara Ünverstes. Egtm Blmler Ensttüsü lkögretm Anablm Dal. Yaynlanmams Yüksek Lsans Tez. stanbul. Saban, A. (2000): Ögrenme ögretme sürec yen teor ve yaklasmlar, Ankara: Nobel Yayn Dagtm Ltd. St. Veenman, S. Kenter, B. Post, K. (2000): Cooperatve learnng n dutch prmary classrooms, Educatonal Studes, 26 (3). Webb, M., Noren (1982): of Educatonal Research, VoL. 52. Student nteracton and learnng n smal groups, Revew Yldrm, C. (1997): Blmsel düsünme yöntem, Brnc Basm, Ankara: Blg Yaynev. Ylmaz, A. (2001): usbrlgne dayal ögrenme; etkl ancak hmal edlen ya da yanls kullamlan br metot': Mll Egtm Dergs, Mart-Nsan-Mays, Say: 150, Ankara. YÖK/Dünya Bankas Mll Egtm Gelstrme Projes (1997). Hzmet önces ögretmen egtm. Ankara. letsm Aras. Gör. Yasn ÜNSAL Prof. Dr. Selma MOGOL Gaz Ünverstes, Gaz Egtm Fakültes OFMA Egtm Bölümü, Fzk Egtm Anablm Dal Teknkokullar- Ankara. Tel: /3923 E-posta :yunsal@gaz.edu.tr smogol@gaz.edu. tr egtm yönetm güz 2004