Üniversite Öğrencilerinin Kredi Kartı Sahipliğini Belirleyen Faktörler

Transkript

1 Ünverste Öğrenclernn Kred Kartı Sahplğn Belrleyen Faktörler H. Dlara KESKİN Yrd. Doç. Dr., Karadenz Teknk Ünverstes, İİBF İşletme Bölümü Emrah KOPARAN Öğr. Gör., Amasya Ünverstes Merzfon MYO Ünverste Öğrenclernn Kred Kartı Sahplğn Belrleyen Faktörler Özet Bu çalışmada, ünverste öğrenclernn sosyoekonomk ve demografk faktörlernn kred kartı sahplğ üzerndek etkler Logt model kapsamında ncelenmştr. Brçok açıklayıcı değşken arasından; öğrencnn cnsyet, yaşı, sınıf düzey, alesnn kamet ettğ şehr le ünverstenn bulunduğu şehr arasındak uzaklık, kends dışındak kardeş sayısı, hane halkının aylık gelr, öğrencnn aylık harcama tutarı ve nerede kaldığı değşkenler kred kartı sahplğn belrleme üzernde statstksel olarak anlamlı bulunmuştur. Anahtar kelmeler: Kred kartları, kred kartı sahplğ, ünverste öğrencler, logt model. Factors Determnng Unversty Students Credt Card Ownershp Abstract In ths study, the effects of the soco economcal and demographc factors of unversty students on the ownershp of credt card were nvestgated by usng the Logt model. Among varous explanatory varables; students sex, age, class year, the dstance between ther hometown and ther unversty, the number of ther brothers and ssters, the monthly ncome of the famly members, students monthly expense amount and where they stay have been found meanngful statstcally for determnng the ownershp of a credt card. Keywords: Credt cards, credt card ownershp, unversty students, logt model. 1. Grş Değşmn söz konusu olduğu takas kavramından bugüne kadar nsanlar mal ve hzmet değşmnde para olarak farklı araçlar kullanmışlardır. Başlangıçta değşm aracı olarak kullanılan değerl mallar, daha sonra yern temsl paraya ve günümüzde de elektronk br kayıttan baret olan banka parasına bırakmıştır. Teknolojk ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ İİBF DERGİSİ, NİSAN 2010, 5(1),

2 gelşmelerle brlkte ödeme sstemlernde de yen gelşmeler yaşanmaktadır. Yen gelşmeler paralelnde kred kartı sektörü de Türkye de hızlı br büyüme trend çersne grmştr. Türkye de hızla büyüyen kred kartı sektörü, ünverste öğrenclern de müşterler arasına dahl edeblmek çn yarışmaktadır. Ünverste öğrenclernn kred kartı kullanım terchlernn, sorunlarının, bu konudak tutum ve davranışlarının tespt edlmes bankalar açısından büyük önem taşımaktadır. Çünkü, teknolojk gelşmelerle brlkte öğrenclern kred kartı sahplğ üzernde etkl olan faktörler de değşklk göstermektedr. Bu bağlamda, ünverste öğrenclernn kred kartı sahplğn belrleyen faktörler derlemek ve analz etmek mevcut çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Çalışmanın amacına uygun olarak Amasya Ünverstes, Btls Eren Ünverstes, Pamukkale Ünverstes, İstanbul Aydın Ünverstes, Ondokuz Mayıs Ünverstes ve Karadenz Teknk Ünverste ne bağlı Meslek Yüksek Okulları nın (MYO) değşk programlarından 1395 öğrencye anket düzenlenmş ve elde edlen verler doğrultusunda ünverste öğrenclernn kred kartı sahplğn belrleyen faktörler Logt model yardımıyla tespt edlmeye çalışılmıştır. 2. Kred Kartı Kullanımının Gelşm Kred kartı; mülkyet kendlerne at olmak üzere banka ya da fnansal kuruluşların müşterlerne önceden belrlenen lmtlerde, anlaşmalı ş yerlernden yurt ç ve yurt dışında mal ve hzmet satın alma le nakt ödeme brmler veya otomatk ödeme maknelernden nakt çekmlerde kullanmak amacıyla verdkler karttır (Yılmaz, 2000: 10). Kred kartları, toplumun hemen her kesmnde öğrencsnden emeklsne, fakrnden zengnne, her cns ve yaştan nsan tarafından kullanılmaktadır (Evans, 2004: 61). Çek ya da nakt kullanmadan mal ve hzmet satın alma olanağı sağlayan kred kartları uygulaması dünyada lk olarak Amerka da 19. yüzyılın sonlarında başlamıştır. Amerka da lk kez 1894 yılında Hotel Credt Letter Company sadece turzm sektöründe kullanılmak üzere br kred kartı çıkarmıştır (htpp:// showthread. php?p=32754, Erşm: ) yılından tbaren se, bankalar kred kartı çıkarma konusunda çalışmalar yapmaya başlamışlar ve 1958 de Amerka ve Chase Manhattan Bankası nın çıkardığı Amex kred kartları pyasada kullanılmaya başlamıştır. Aynı yıl, Vsa ve 1966 da Mastercard olarak blnen kred kartı Calforna da bulunan bankalar tarafından çıkarılmıştır. Avrupa, 1960 yılından sonra kred kartı le tanışmış, Fransa da Card Blanche 1970 lerden sonra yaygın olarak kullanılmıştır de İsvçre de, 1975 de Almanya da lk defa kred kartı kullanılmaya başlamıştır. Daha sonra Brüksel de EuroCard merkez kurularak, Master Card ve Vsa Card tüm dünyada kullanılmaya başlamıştır. Japonya, Hong Kong, Sngapur, Malezya, Tayland, Flpnler ve Rusya da da 112 ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ İİBF DERGİSİ

3 1990 lı yıllardan tbaren kred kartı uygulaması başlamıştır (Durukan vd., 2005: ). Türkye de gerçek anlamda kred kartı olgusu, 1980 l yıllarda başlamakla brlkte sstemn gelşm ve aktvte kazanması 1983 yılının sonlarındadır yılları arasında kred kartı sstemnde yer alan bankaların küçük ve az şubel bankalar olması neden le kred kartı ve kullanıcı sayısı oldukça az d. Fakat 2000 yılına kadar geçen kısa süre çersnde, 1990 yılında 1 mlyon cvarında olan kred kartı sayısının 10 mlyonu aştığı, 2000 l yıllarda se 20 mlyona yaklaştığı görülmektedr (Çavuş, 2007: 173). Türkye dek bazı bankaların ünverste öğrenclerne yönelk kred kartı çalışmaları şunlardır: a. Akbank ın Axess Neo Ex26 Kartı: Akbank, yaş arasındak ünverste öğrencler ve genç profesyonellere hzmet vermek üzere Ex26'yı hayata geçrmştr. Akbank'ın Neo Ex26 Kartı le de gençler alışverş yapablmekte, anlaşmalı mağazalardan nakt çekeblmekte ve alışverşlerden chp para kazanablmektedrler ( Erşm: ). b. İş Bankası nın İşte Ünverstel Kartı: Öğrenclere ndrml faze sahp kred kartı veren İş Bankası'nın İşte Ünverstel Kartı nın asgar lmt 300 TL dr. İşte Ünverstel Kartı, tüm harcamalardan bzzat öğrencnn sorumlu olacağı, adat ödemeden ndrml faz oranından yararlanılableceğ, tüm öğrenclere %100 öğrenc ndrm yapan, okul harçlarını ve eğtm ücretlern hçbr masraf ödemeden yapablme olanağı tanıyan br karttır. 4 yıllık ünverste öğrenclerne ve yüksek lsans öğrenclerne eğtmler boyunca verlmektedr ( steunverstel/artcle.asp?lngartcleid=2683, Erşm: ). c. Yapı Kred Bankası nın Play Club World Banka Kartı: Play Club World Banka Kartı le Tele24 lerden dlenldğ zaman elektrk, su, doğalgaz, kablolu TV, telefon ve Turkcell hatlı cep telefonu faturaları ödeneblmektedr ( TR/kred_kartlar/kred_kartlar.aspx?q=2, Erşm: ). d. HSBC nn Campus Kartı: yaş arası ünverste öğrenclerne özel olan HSBC Campus Kred Kartı, mevcut kred kartı özellklerne sahptr. Yurt çnde sağlıktan otomotve, eğlenceden gyme brçok sektörde sayıları 20 bnn üzernde olan üye kuruluşlarında takstl alışverşte veya MasterCard/Vsa amblem görülen her yerde kullanablmektedr. Campus Kred Kartı nda lmtler genelde 500 TL'den başlamaktadır ( Erşm: ). e. Garant Bankası nın Unbank Kartı: Unbank Kartı, Her an kullanableceğn br hesap var sloganıyla vadesz TL hesabı açmaktadır. Garant Paramatk'lernden para çekleblecek br hesaptır. Ayrıca, her türlü bankacılık şlem çn de gerekl NİSAN

4 olan br hesaptır ( bankaclk/breysel/ yasam_evreler/unbank/ndex.html, Erşm: ). f. Fnans Bank ın CardFnans Unversty Kartı: CardFnans Unversty le dğer CardFnans'lardan kat kat fazla ParaPuan kazanılablmektedr. CardFnans Unversty sahplerne özel br faz oranı uygulanmaktadır. Ayrıca, CardFnans Unversty le yapılan harcamalarda ve nakt çekmlernde daha düşük br faz oranı uygulanmaktadır. g. Fnans Bank ın Blmed Logolu Fnansbank Gold Kred Kartı: Blkent Ünverstes le Fnansbank arasında yapılan br anlaşmayla Blkent Ünverstes öğrencler ve mezunlarının sahp olableceğ Blmed Fnansbank Gold Kred Kartı dır ( Erşm: ). 3. Lteratür Taraması Kred kartı sahplğn belrleyen faktörlern tespt edlmes konusuyla lgl yapılan bazı ulusal ve uluslararası çalışmalar şu şeklde özetleneblr: Çavuş çalışmasında, Türkye dek kred kartı kullanıcılarının kred kartı taleplern ve kullanımlarını etkleyen faktörler tespt etmeye ve kred kartlarının harcamalar ve para taleb üzerndek etksn ortaya koymayı amaçlamıştır. Çalışmasının sonucunda, sosyo ekonomk ve demografk faktörler le kred kartı sahplğ ve kullanımı arasında kesn br lşk bulmuştur (Çavuş, 2006: ). Uzgören vd. çalışmalarında, Türkye de kred kartı le yapılan toplam harcamalara etk eden faktörler belrlemey amaçlamışlardır. Çalışmalarında, kred kartı kullanım crosu le kş başına düşen GSMH arasında; kred kartı kullanım crosu le pos chazı sayısı arasında; kred kartı sayısı le kred kartı kullanım crosu arasında; kred kartı kullanım crosu le enflasyon arasında doğru yönlü lşk olduğunu fakat yaşanan fnansal krzlern kred kartı kullanım crosu üzerndek etksnn se ters yönlü olduğu sonuçlarına varmışlardır (Uzgören vd., 2007: ). Torlak çalışmasında, kred kartı kullanımının satın alma alışkanlıkları üzerndek etklern belrlemeye çalışmıştır. Çalışmasında, araştırmaya katılanların demografk özellkler le kred kartı kullanımının satın alma alışkanlıkları üzerndek etkler arasında br bağlantı olup olmadığını test etmş ve araştırmasının sonucunda kred kartı kullanımının en çok gıda ve temzlk harcamaları, akaryakıt, gym ve dğer ürün harcamaları olarak dağıldığını belrtmştr (Torlak, 2002: 67 78). Aşan kred kartı kullanan müşterlern sosyo ekonomk özellklernn gruplanmasını amaçladığı çalışmasında, öncelkle breysel bankacılık ve onun br şlev olan kred kartlarını tanımlamış, bu kavramların ülkemzdek yer ve önemnn belrlenmesn 114 ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ İİBF DERGİSİ

5 ve kred kartı kullanan banka müşterlernn kümeleme analzyle gruplanmasını ele almıştır (Aşan, 2007: ). Örücü se kred kartı kullanımının tüketc davranışları üzerndek etksn araştırmayı amaçladığı çalışmasında, kred kartı kullanımında gelr, faz oranları, yaş grubu, meslek gb faktörlern etks le kred kartı terchnde yer alan etkenler belrlemeye çalışmıştır. Araştırmasının sonucunda, kred kartı kullanımının yaş, eğtm ve gelr düzey le lşks olduğunu belrtmştr (Örücü, 2003). Karamustafa ve Bçkes kred kartı kullanma ve sahb olmada etkl olan faktörler tespt etmeye yönelk Nevşehr de gerçekleştrdkler çalışmalarında, kred kartı kullanımının tüketm alışkanlığı üzernde nasıl br etk yarattığını ve kred kartı kullanımının demografk özellklere göre farklılık gösterp göstermedğn araştırmışlardır. Çalışmalarında, kred kartı sahb olma ve kullanımında kred kartlarının fnansal kaynak oluşturmasının ve alışverşlerde kolaylık sağlamasının olduğunu ve ayrıca cnsyet, gelr getrc br şte çalışıp çalışmama ve emekllk durumu dışındak dğer tüm bağımsız değşkenlere göre statstksel olarak anlamlı farklılıklar olduğunu belrtmşlerdr (Karamustafa ve Bçkes, 2003: ). Tuğay ve Başgül çalışmalarında, kred kartlarının sahpler açısından fnansal br kaynak oluşturup oluşturmadığını, kullanım amaçlarını, harcamalar üzerndek etksn ve bunlarla kart sahplernn demografk özellkler (yaş, cnsyet, eğtm düzeyler vb.) arasında br lşknn olup olmadığını ölçmey amaçlamışlardır (Tuğay ve Başgül, 2007: ). Grgner vd. lsans öğrencler üzernde yaptıkları araştırmada, öğrenclern kred kartı kullanımında demografk özellklere göre farklılıklar olup olmadığını belrlemeye çalışmışlardır. Çalışmalarında; öğrenclern kred kartı kullanım oranının yaygın olduğunu, bu kartların breysel kred kartı olduğunu, kred kartı kullanımı le cnsyet arasında öneml br lşk olmadığını, gelr düzey düşük olan öğrenclern kred kartı le yaptıkları harcama mktarlarının da gelr düzey yüksek olan öğrenclere göre düşük olduğu sonuçlarına varmışlardır (Grgner vd., 2008: ). Pnto vd. nn yüksekokul öğrenclernn kred kartı kullanımı davranışları ve toplumsal etmenler arasındak lşkler değerlendrdkler çalışmada, kred blglern aleden alma mktarının dğer üç kaynaktan (akranlar, okul ve medya) alınan blg mktarından öneml derecede büyük olduğunu ve ayrıca ale kadar olmasa da dğer öneml br faktörün de okul olduğunu belrtmşlerdr (Pnto vd., 2005: 357). Mae ye çalışmasında, ünverste öğrenclernn eğtm kreds ağırlıklı kred kartı sahplğn ncelemştr. Sonuç olarak, yaş arasındak ünverste öğrenclernn %78 nn en az br kred kartına, %32 snn dört ya da daha fazla karta sahp olduğunu belrtmştr (Mae, 2002). NİSAN

6 Hayhoe çalışmasında, bugünün yüksekokul hayatının öğrencler çn keşfedlecek yen br boyutu çerdğnden (kred kartına kolay erşm açısından), öğrenclere kampuse adımlarını lk attıkları andan tbaren yoğun br şeklde kred kartı önerlernn sunulduğundan, kurulan masalar ve lan panolarında tanıtımlar yapıldığından ve yüksekokul öğrenclernn %70 ve %80 arasında en az br kred kartına, ortalama olarak da üç kred kartına sahp olduklarından bahsetmektedr (Hayhoe, 2002: 71 77). Norvlts vd. yüksekokul öğrencler üzernde yaptıkları çalışmalarında, öğrenclere 13 kategorde sorulan sorularla kred kartı kullanım alanlarını belrlemeye çalışılmışlardır. Öğrenclern kred kartı kullanarak yaptıkları harcamalarında en öne çıkan harcama gruplarını; benzn, elbse ve ayakkabı, manav ve restoran olarak tespt etmşlerdr. Araştırmaya katılan öğrenclern çoğunluğunun okul takst ödemeler ve ders ktabı satın alırken kred kartı kullandıkları sonuçlarına varmışlardır (Norvlts vd., 2006: ). Stanford a göre, kred kartı kullanımının nasıl olması gerektğyle lgl mümkün olduğunca kampus çersnde öğrencler blglendrlmel ve kred kartı sunumu kontrol edlmeldr. Aynı zamanda, en yakındak müşter kred danışma servs ofsler le y br lşk kurulmasının gerekllğn vurgulamaktadır. Stanford çalışmasında ayrıca, kampus web stes aracılığı le konuyla lgl blg verlmes, brnc sınıf öğrenclerne se oryantasyon eğtmlernde konu le lgl blg verlmes gb tavsyelerde de bulunmaktadır (Stanford, 1999: 12 17). Joo vd. çalışmalarında, yüksekokul öğrenclernn kred kartı kullanımına etk eden dört faktör (demografk, sosyo ekonomk, geçmş deneymler ve pskolojk özellkler) üzernde durmuşlar ve sonuç olarak sosyo ekonomk değşkenlerden öğrencnn eğtm yılı le kred kartı kullanımı arasında öneml br lşk olduğunu; gelr, ş durumu, konaklama durumu ve eğtm dalı le kred kartı kullanımı arasında öneml br lşknn olmadığını belrtmşlerdr (Joo vd., 2003: 8 15). Chen ve Devaney çalışmalarında, ale kaynak model kapsamından hareketle kred kartı kullanımı ve davranışına etk eden demografk ve ekonomk faktörler ncelemşler ve yaş, gelr ve eğtm düzeynn kred kartı kullanımı le yakın lşks olduğu sonucuna ulaşmışlardır (Chen ve Daveney, 2001: 166). General Accountng Offce tarafından yapılan araştırmada, yüksekokul öğrenclernn çoğunun kred kartı kullanımını olumlu br şey olarak gördükler sonucuna ulaşılmıştır. Öğrencler kred kartı kullanmanın avantajlarını; acl htyaç durumlarında, seyahat ödemelernde, rezervasyon yaptırırken, nternet ve telefondan alışverş yaparken ödemede uygunluk sağlama ve daha az nakt gerektrme şeklnde belrtmşlerdr (GAO, 2001). 116 ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ İİBF DERGİSİ

7 Eğtm Araştırmaları Ensttüsü (TERI) ve Yüksek Eğtm Poltkası Ensttüsü (IHEP) nün yüksekokul öğrencler arasındak kred kartı kullanımı hakkındak araştırmalarında, öğrenclern %24 ünün kampustek sunum ya da reklamlar yoluyla br kred kartına sahp oldukları sonucuna ulaşmışlardır. Araştırmada, öğrenclern çoğunluğunun kred kartı sorumluluklarını yerne getrdkler, öğrenclern büyük çoğunluğunun düzenl olarak borçlarının tamamını ödedkler, öğrenclern kred kartlarını eğtmle lşkl harcamalarını ödemek çn kullandıkları ve neredeyse üç öğrencden ksnn en az br kred kartına sahp olduğu belrtlmektedr. Araştırmada ayrıca, öğrencnn kred borcu ve kred kartı sahplğ arasında br bağlantı bulunmuş ve cevaplayıcıların en az br kred kartına ve öğrenc kredsne sahp olduğu rapor edlmştr. TERI/IHEP n raporları, öğrenclern kred kartlarını rutn kşsel harcamaları ve arada sırada ya da acl harcamalarında kullandıklarını da göstermektedr (TERI ve IHEP, 1998, s.1 29). 4. Ver Set ve Araştırma Yöntem Bu çalışmada, ünverste öğrenclernn kred kartı sahplğn belrlemede etkl olan değşkenler tespt edlmeye çalışılmıştır. Bu değşkenler (sayısal olarak ulaşılablen), sosyo ekonomk ve demografk değşkenlerdr. Bu amaçla, öncelkle çalışmada ekonometrk analz kısmında yer verlen değşkenler le lgl tanımlayıcı statstkler sunulacak, ardından ekonometrk yöntem ve bulguların açıklanmasına geçlecektr Araştırmanın Amacı, Kapsamı ve Kısıtları Araştırmanın amacı, ünverste öğrenclernn kred kartı sahplğn belrleyen faktörlern neler olduğunu ve ayrıca bu faktörlern kred kartı kullanımını nasıl ve hang yönde etkledğn ekonometrk yönden belrlemektr. Araştırmanın örnek hacmn Amasya Ünverstes, Btls Eren Ünverstes, Pamukkale Ünverstes, İstanbul Aydın Ünverstes, Ondokuz Mayıs Ünverstes ve Karadenz Teknk Ünverste ne bağlı MYO larının değşk programlarında eğtmöğretm gören ünverste öğrencler oluşturmaktadır. Bu nedenle, araştırma sonuçlarının Türkye çapında genellenmes gb br amaç söz konusu değldr Örnekleme Sürec Ünverstelere bağlı MYO ların belrlenmesnde kolayda örnekleme yöntem kullanılmıştır. Ünverste öğrenclernn kred kartı sahplğn belrleyen faktörlern neler olduğunu tespt etmey amaçlayan bu çalışmada 1411 ünverste öğrencsne anket uygulanmıştır. Verler, 23 soru çeren br anket formu le toplanmıştır. Çalışma, Şubat Hazran 2008 dönem arasında gerçekleştrlmştr. Ancak, yapılan değerleme sonucunda eksk ve hatalı doldurulan anketlern elenmesyle analze NİSAN

8 elverşl anket sayısı 1395 olarak saptanmıştır. İlgl analzlern yapılmasında Ewevs 5 ve SPSS 13.0 paket programlarından yararlanılmıştır Ver a Yöntem Ünverste öğrenclernn kred kartı sahplğn belrleyen faktörlern neler olduğunu tespt etmey amaçlayan bu çalışmada brncl elden verler anket yöntem le elde edlmştr. Anket verlernn dışında ünverstelern yer aldığı şehr le öğrenclern alelernn kamet ettğ şehr arasındak uzaklığa lşkn kncl verlere se, Karayolları Genel Müdürlüğü nün ( nternet sayfasından ulaşılmıştır Araştırmanın Hpotezler H : Cnsyetn kred kartı sahplğ üzernde etks vardır. 1 H : Yaşın kred kartı sahplğ üzernde etks vardır. 2 H : Meden durumun kred kartı sahplğ üzernde etks vardır. 3 H : Akademk not ortalamasının kred kartı sahplğ üzernde etks vardır. 4 H : Hane halkı sayısının kred kartı sahplğ üzernde etks vardır. 5 H : Okul programının kred kartı sahplğ üzernde etks vardır. 6 H : Sınıf düzeynn kred kartı sahplğ üzernde etks vardır. 7 H : Öğrenm durumunun kred kartı sahplğ üzernde etks vardır. 8 H : Bursluluk durumunun kred kartı sahplğ üzernde etks vardır. 9 H : Ünverstelern yer aldığı şehr le öğrenclern alelernn kamet ettğ şehr 10 arasındak uzaklığın kred kartı sahplğ üzernde etks vardır. H : Hane halkı gelrnn kred kartı sahplğ üzernde etks vardır. 11 H : Kardeş sayısının kred kartı sahplğ üzernde etks vardır. 12 H : Babanın mesleğnn kred kartı sahplğ üzernde etks vardır. 13 H : Babanın eğtm durumunun kred kartı sahplğ üzernde etks vardır. 14 H : Annenn mesleğnn kred kartı sahplğ üzernde etks vardır. 15 H : Annenn eğtm durumunun kred kartı sahplğ üzernde etks vardır. 16 H : Öğrencnn harcama tutarının kred kartı sahplğ üzernde etks vardır. 17 H : Öğrencnn kaldığı yern kred kartı sahplğ üzernde etks vardır. 18 H : Özel otomobl sahplğnn kred kartı sahplğ üzernde etks vardır. 19 H : Br şte sthdam edlyor olmanın kred kartı sahplğ üzernde etks vardır ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ İİBF DERGİSİ

9 4.5. Tanımlayıcı İstatstksel Blgler Ünverste öğrenclernn kred kartı sahplğn belrlemede etkl olablecek değşkenler; yaş, cnsyet, meden durum, hane halkının gelr, hane halkının büyüklüğü, alenn kamet ettğ şehrn ünversteye olan uzaklığı (mesafe), anne ve babanın meslekler ve öğrenm durumları, harcama tutarı, kaldığı yer, kardeş sayısı gb demografk ve sosyo ekonomk göstergelerdr. Çalışmada kullanılan değşkenlerden mesafe değşken çn, ünverstelern yer aldığı şehr le öğrenclern alelernn kamet ettğ şehr arasındak uzaklıkların ortalaması alınmıştır. Mesafe değşkennn kred kartı sahplğ üzernde poztf ve statstksel olarak anlamlı br etkye sahp olması beklenmektedr. Akademk not ortalaması değşkennde, öğrenc kaçıncı sınıfta se o yıllara kadar olan notların ortalaması alınmıştır (4 üzernden). Akademk not ortalamasının kred kartı sahplğ üzernde poztf ve statstksel olarak anlamlı br etkye sahp olması beklenmektedr. Hane halkı büyüklüğü değşken, öğrencnn ale çndek brnc derece ale fertlernn ortalama sayısını fade etmektedr. Ale çndek fertlern sayısının kred kartı sahplğ üzernde poztf ve statstksel olarak anlamlı br etkye sahp olması beklenmektedr. Yaş değşkennde, öğrenclern yaşlarının ortalaması alınmıştır. Öğrencnn yaşının da kred kartı sahplğ üzernde poztf ve statstksel olarak anlamlı br etkye sahp olması beklenmektedr. Kardeş sayısı değşken, öğrencnn kends dışındak kardeşlernn ortalama sayısını fade etmektedr. Öğrencnn kardeş sayısının kred kartı sahplğ üzernde negatf ve statstksel olarak anlamlı br etkye sahp olması beklenmektedr. Araştırmada bahsedlen ünverstelere bağlı meslek yüksek okullarının çeştl programlarından seçlen 1395 ünverste öğrencsne at özet blgler Tablo 1 de sunulmaktadır. Tablo 1. Ünverste Öğrenclerne At Tanımlayıcı İstatstkler Cnsyet Bay Bayan 690 (49) 705 (51) Sınıf Düzey 1.Sınıf 2.Sınıf 2.Sınıf ve üstü Ortalama Hane Halkı Sayısı 5 Akademk Not Ortalaması (4 Üzernden) Meden Durum Öğrenm Durumu Bekar 1374 (98) I.Öğretm Evl 21 (2) II.Öğretm 743 (53) 645 (46) 7 (1) (68) 448 (32) NİSAN

10 Ortalama Uzaklık (km) 257 Ortalama Kardeş Sayısı 2 Program Teknk Programlar İkt.ve İda.Programlar 251 (18) 1144 (82) Öğrenc Burs Alıyor Almıyor 365 (26) 1030 (74) Hane Halkının Aylık Gelr (TL) ve üzer Babanın Mesleğ Özel Sektör Kamu Sektörü Serbest Meslek Emekl Babanın Eğtm Durumu İlköğretm Lse Yüksekokul Lsans Öğrenc Br İşte Çalışıyor Çalışmıyor Özel Otomobl Var Yok 55 (4) 237 (17) 568 (41) 400 (29) 89 (6) 46 (3) 235 (17) 214 (15) 525 (38) 421 (30) 790 (57) 427 (31) 103 (7) 75 (5) 83 (7) 1302 (93) 91 (7) 1304 (93) Öğrencnn Aylık Harcama Tutarı (TL) ve üzer Annenn Mesleğ Özel Sektör Kamu Sektörü Serbest Meslek Emekl Ev hanımı Annenn Eğtm Durumu İlköğretm Lse Yüksekokul Lsans Kaldığı Yer Devlet Yurdu Ale Yanı Msafrhane Özel Yurt Evde Arkadaşlarla Kend Evnde Akraba Yanında Kred Kartına * Sahp Olmayanlar Sahp Olanlar 385 (28) 422 (30) 239 (17) 137 (10) 87 (6) 125 (9) 44 (3) 36 (3) 43 (3) 73 (5) 1199 (86) 1060 (76) 271 (19) 40 (3) 24 (2) 247 (18) 566 (41) 9 (1) 87 (6) 412 (29) 44 (3) 30 (2) 1025 (74) 370 (26) Yaş Ortalaması 20 * Araştırmada kastedlen öğrenclern sahp olduğu maaş kartı veya dğer kartları değl sadece kred kartıdır. Tablo 1 e göre, ankete katılan 1395 ünverste öğrencsnn %49 u bay, %51 de bayan öğrenclerden oluşmaktadır. Yan, ünverste öğrenc sayılarının örneklem çndek dağılımı brbrne oldukça yakındır. Bu öğrenclern %74 ü kred kartına sahp değl ken; ger kalan %26 sı kred kartına sahptr. Ankete katılan öğrencle 120 ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ İİBF DERGİSİ

11 rn yaş ortalaması 20, akademk not ortalamaları 2.49 ve alelerndek kends dışındak kardeş sayısı se ortalama 2 dr. Öğrenclern %53 ü 1.sınıf, %46 sı 2.sınıf öğrencsdr. Ünverste öğrenclernn alelernn gelrne bakıldığında, en yüksek aylık gelrn %3 oranı le 5001 TL ve üzernde, en düşük hane halkı aylık gelrnn %4 oranı le TL aralığında olduğu görülmektedr. Anket cevaplayan öğrenclern %41 ale yanında, %29 u evde arkadaşlarıyla, %18 devlet yurdunda ve %6 sı özel yurtta kalmaktadır. Ayrıca öğrenclere aylık harcama tutarları sorulmuş ve en yüksek aylık harcama tutarının %9 oranı le 601 TL ve üzernde, en düşük harcama tutarının se %28 oranı le TL aralığında olduğu belrlenmştr. Öğrenclern babalarının meslek dağılımlarına bakıldığında %38 nn serbest meslek, %30 unun emekl olduğu görülürken; annelern meslek dağılımlarına bakıldığında se %86 sının ev hanımı, %5 nn emekl olduğu görülmektedr Ekonometrk Yöntem Ünverste öğrenclernn kred kartı sahplğn belrleyen faktörler tespt etmek amacıyla, aşağıdak lojstk regresyon denklem; Y = βo+ β 1 D + β 2 X β 19 X 18 + β 20 X 19 + ε tahmn edlmştr. Yukarıdak regresyon denklemnde yer alan değşkenler tanımlamaya geçmeden önce, söz konusu regresyon denklemn tahmn etmede hang bağımsız değşkenlerden yararlanıldığını belrtmek gerekldr. Çünkü, yukarıdak regresyon denklemnn bağımlı değşken, denklem tahmn etmede kullanılan bağımsız değşkenlere göre farklılık göstermektedr. Bu çalışmada, yukarıdak regresyon denklemn tahmn etmek çn, En Yüksek Olablrlk (EYO) [Maxmum Lkelhood] tahmncs altında Logt model kullanılmıştır. EYO tahmncs kullanıldığı durumda, yukarıdak regresyon denklemnn bağımlı değşkenn oluşturan Y, br kukla değşkendr ve şöyle tanımlanmıştır: Y 1, = 0, Eğer, ünverste ögrencs kred kartına sahp se Eğer, ünverste ögrencs kred kartına sahp değl se Yukarıdak regresyon denklemnde yer alan açıklayıcı değşkenlern tanımı se aşağıda verlmştr: Cnsyet değşken se, modele kukla değşken olarak lave edlmştr ve 1, Eğer, ünverste ögrencs bayan se D = şeklnde oluşturulmuştur. 0, Eğer, ünverste ögrencs bay se NİSAN

12 X 1 = yaş X 2 = meden durum X 3 = akademk not ortalaması (4 üzernden) X 4 = hane halkı sayısı (1.dereceden) X 5 = program X 6 = sınıf düzey (1.sınıf, 2.sınıf, 2.sınıf ve üstü) X 7 = öğrenm durumu (I.öğr. ve II.öğr.) X 8 = öğrencnn burs alıp/almaması X 9 = mesafe (km) X 10 = kardeş sayısı (kends dışındak) X 11 = hane halkı gelr (aylık) X 12 = babanın mesleğ X 13 = babanın eğtm durumu X 14 = annenn mesleğ X 15 = annenn eğtm durumu X 16 = öğrencnn harcama tutarı (aylık) X 17 = öğrencnn kaldığı yer X 18 =özel otomoble sahp olup/olmaması X 19 = br şte çalışıp/çalışmaması Logt Model Logt modelnde, ünverste öğrenclernn kred kartı sahplğn gösteren fade şudur: P = E( Y = 1 X ) = 1 ( β 0 + β1d1 + β2 X β191x18 + β20 X19 ) 1+ e (1) Bu notasyonda, e; doğal logartma tabanını (yaklaşık olarak 2,7182), X (yan, Z ); bağımsız değşkenler, P ; kred kartına sahp olma olasılığını göstermektedr. Y=1; öğrenclern kred kartı sahb olduğu anlamına gelmektedr. Göstermde kolaylık sağlamak amacıyla (1) nolu eştlk şöyle yazılablr: 1 P = 1 Z + e Burada, Z = β o + β1d1 + β 2 X β19 X 18 + β 20 X 19 dr. (2) nolu eştlk, (brkml) lojstk dağılım fonksyonu olarak blnmektedr. Eğer, öğrenclern kred kartına sahp olma olasılığı temsl edlyorsa, o zaman kred kartına sahp olmama olasılığı (1 olur. Buradan da, 1 P = 1+ e Z (2) P, (2) nolu eştlk tarafından P ) yan, 1 (3) 122 ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ İİBF DERGİSİ

13 P 1+ e = 1 P 1+ e Z Z = e Z yazılablr. Bu durumda P / (1 P ), kred kartına sahp olma olasılığının sahp olmama olasılığına olan bahs oranına ulaşılır. Bu oranın logartması, P L = ln = Z = β o + β1d + β 2 X β19 X 18 + β 20 X 19 1 P... (5) Logt model olarak adlandırılır (Gujarat, 2001: ). 5. Araştırmanın Bulguları Tablo 2 de Logt denklemnn değşk açıklayıcı değşkenler altında tahmn edlmes sonucu elde edlen statstksel bulgular yer almaktadır. (4) Tablo 2. Logt Tahmn Sonuçları Değşkenler Değşken Katsayısı Standart Hata Z statstğ Anlamlılık Sevyes Sabt ** Cnsyet * Yaş ** Meden Durum Akademk Not Ortalaması Hane Halkı Sayısı Program Sınıf Düzey * Öğrenm Durumu Burs Alıp/Almama Mesafe * Kardeşlern Sayısı * Hane Halkının Aylık Gelr ** Babanın Mesleğ Babanın Eğtm Durumu Annenn Mesleğ Annenn Eğtm Durumu Öğrencnn Aylık Harcama * Tutarı Öğrencnn Kaldığı Yer ** Özel Otomoble Sahp Olup/Olmama Br şte Çalışıp/Çalışmama NİSAN

14 McFadden R²= Hannan Qunn Krter = Bağımlı Değşkenn Standart Sapması = Akake Blg Krter = Bağımlı Değşkenn Ortalaması = Schwarz Krter = Regresyonun Standart Hatası = Log Olablrlk = Hata Termler Kareler ı = Ortalama Log Olablrlk = Kısıtlı Log Olablrlk = LR İstatstğ = Olasılık Düzey (LR İstatstğ) = Not: * Katsayının %5 düzeynde anlamlı olduğunu, ** Katsayının %1 düzeynde anlamlı olduğunu göstermektedr. Tablo 2 dek Logt regresyon sonuçlarına göre ünverste öğrenclernn kred kartı sahplğnde ön plana çıkan faktörler şunlardır; öğrencnn cnsyet, yaşı, sınıf düzey, alesnn kamet ettğ şehrn ünversteye olan uzaklığı, kends dışındak kardeş sayısı, hane halkının aylık gelr, öğrencnn aylık harcama tutarı ve nerede kaldığıdır. Cnsyet değşkennn katsayısı, negatf şaretl ve %5 düzeynde statstksel olarak anlamlı çıkmıştır. Erkek öğrenclern bayan öğrenclere göre kred kartına sahp olma olasılığı daha yüksektr. Böyle br durumun neden, erkek öğrenclern yemeçme, gym, hedye alma vb. masraflarının bayan öğrenclere göre daha fazla olmasından kaynaklanıyor olablr. Yaş değşkennn katsayısı, poztf şaretl ve %1 düzeynde statstksel olarak anlamlı çıkmıştır. Dğer şartlar sabtken, öğrenclern yaşları lerledkçe kred kartına sahp olma olasılığı da artmaktadır. Böyle br durumun neden, öğrenclern yaşları tbarıyla kşlklernn oturmaya başlamasıyla beklent ve htyaçlarının değşmes veya çnde bulunduğu toplumda farklı br konum elde etme steğ vb. nedenlerden kaynaklanıyor olablr. Sınıf düzey değşkennn katsayısı, poztf şaretl ve statstksel olarak %5 sevyesnde anlamlıdır. Dğer şartlar sabtken, öğrenclern sınıf düzey arttıkça kred kartına sahp olma olasılığı da artmaktadır. Böyle br durumun neden, öğrencler sınıf düzeyler lerledkçe brbrleryle daha fazla samm olması veya kred kartı kullanımında brbrlern etklenmes vb. nedenlerden kaynaklanıyor olablr. Mesafe değşkennn katsayısı poztf ve %5 sevyesnde anlamlı çıkmıştır. Dğer şartlar sabtken, öğrenclern eğtm gördüğü şehr le alelernn kamet ettğ şehr arasındak mesafe arttıkça kred kartına sahp olma olasılığı da artmaktadır. Böyle br durumun neden, öğrenclern alelernn kamet ettkler şehr le eğtm gördükler şehrn arasındak mesafe ne kadar uzun olursa, bu durumun ulaşım araçlarının blet fyatlarına yansıyacağından yan fyatı yüksek olan blet peşn parayla almak yerne kred kartını kullanmayı terch etmeler olablr. Bu beklenen br durumdur. 124 ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ İİBF DERGİSİ

15 Öğrencnn kends dışındak kardeş sayısı değşkennn katsayısı, negatf ve statstksel olarak %5 sevyesnde anlamlı çıkmıştır. Dğer şartlar sabtken, öğrenclern sahp olduğu kardeş sayısı arttıkça kred kartına sahp olma olasılığı da azalmaktadır. Böyle br durumun neden, alede okuyan başka kardeşlern var olmasından veya onların eğtm ya da dğer masraflarından kaynaklanıyor olablr. Bu beklenen br durumdur. Hane halkı aylık gelr X değşkennn katsayısı se, poztf şaretl ve %1 düzeynde statstksel olarak anlamlı çıkmıştır. Dğer şartlar sabtken, hane halkının aylık gelr arttıkça kred kartına sahp olma olasılığı da artmaktadır. Böyle br durumun neden se, alenn gelr düzey ne kadar yüksek olursa öğrenclern htyaçlarındak çeştllğn artması, daha fazla tüketme yönelmeleryle brden fazla kred kartına sahp olmak ya da lmt daha yüksek olan kred kartını kullanmak stemelernden kaynaklanablr. Bu da beklenen br durumdur. Ünverste öğrenclernn aylık harcama tutarı değşkennn katsayısı, poztf şaretl ve statstksel olarak %5 düzeynde anlamlı çıkmıştır. Öğrenclern aylık harcama tutarları arttıkça kred kartına sahp olma olasılığı da artmaktadır. Böyle br durumun neden se, öğrenclern gerek okul gerekse breysel htyaçları le lgl masraflarının fazla olduğu durumlarda peşn para yerne kred kartını kullanmak stemeler olablr. Öğrenclern kaldığı yer değşkennn katsayısı se, poztf şaretl ve statstksel olarak %1 düzeynde anlamlı çıkmıştır. Dğer şartlar sabtken, öğrenclern kaldıkları yere göre kred kartına sahp olma olasılığı artmaktadır. Böyle br durumun neden, öğrenclern ale yanında, evde arkadaşlarıyla ya da akraba yanında kalıyor olmaları aleleryle brlkte kalmalarına nazaran daha fazla harcama yapmaları ve böylece kred kartı kullanmaları olablr. Denklemn Olasılık Oranı (LR) test statstğne göre, tahmn edlen yukarıdak regresyon denklem br bütün olarak %1 sevyesnde anlamlı çıkmıştır. Çünkü, hesaplanan statstk tablo krtk değernden büyük çıkmıştır. Sonuçta bu denklem statstksel anlamda güvenlr ve yorumlanablr br konumdadır. 6. Sonuç ve Önerler Bu çalışmada amaç, ünverste öğrenclernn kred kartı sahplğn belrleyen faktörlern neler olduğunu ve ayrıca bu faktörlern kred kartı kullanımını nasıl ve hang yönde etkledğn ekonometrk yönden belrlemektr. Çalışmanın amacına yönelk olarak Amasya Ünverstes, Btls Eren Ünverstes, Pamukkale Ünverstes, İstanbul Aydın Ünverstes, Ondokuz Mayıs Ünverstes ve Karadenz Teknk Ünverste ne bağlı Meslek Yüksek Okulları nın değşk programlarında eğtm ve öğretm gören 1395 öğrencye anket yapılmış ve elde edlen NİSAN

16 verler Logt model kapsamında değerlendrlmştr. Çalışmanın ekonometrk analznde öğrencnn yaşı, cnsyet, meden durumu, brncl derecedek ale fert sayısı, gelr düzey, alesnn kamet ettğ şehrn ünversteye olan uzaklığı, yurtta kalıp kalmadığı gb brçok ntel ve ncel değşken kullanılmıştır. Çalışmada, öğrencnn cnsyet, yaşı, sınıf düzey, alesnn kamet ettğ şehr le ünverstenn bulunduğu şehr arasındak uzaklık, kends dışındak kardeş sayısı, hane halkının aylık gelr, öğrencnn aylık harcama tutarı ve kaldığı yer ünverste öğrenclernn kred kartı sahplğnde ön plana çıkan faktörlerdr. Bu değşkenlern şaretler dkkate alındığında değşkenler şu şeklde yorumlayablrz: Öğrenclern eğtm gördüğü şehr le alelernn kamet ettğ şehr arasındak uzaklık arttıkça öğrenclern kred kartına sahp olma olasılığının da arttığı görülmektedr. Dğer yandan, öğrenclern yaşları lerledkçe, sınıf düzeyler arttıkça, aylık harcama tutarları arttıkça ve alelernn aylık gelrler yükseldkçe kred kartına sahp olma olasılığı artmakta ken; öğrenclern kardeşlernn sayısı arttıkça kred kartına sahp olma olasılığı azalmaktadır. Ayrıca, erkek öğrenclern bayan öğrenclere göre kred kartına sahp olma olasılığı daha yüksek çıkmıştır. Son olarak, öğrenclern kaldıkları yere göre kred kartına sahp olma olasılığı artmaktadır. Elde edlen bulgulardan, ünverste öğrenclernn kred kartı sahplğnde sosyo ekonomk ve demografk faktörlern göz ardı edlmeyecek kadar öneml oldukları sonucuna varılmıştır. Bu sonuçlar, aynı zamanda çalışmanın lteratür kısmında belrtlen çalışmaların sonuçlarıyla da benzerlkler göstermektedr. Bu çalışmadan kârlarını artırmak, müşter profllern ortaya koymak ve lerde gerçekleştrmey düşündükler kred kartı pazarlamasıyla lgl planlarını başarıyla uygulamak steyen kred kartı çıkaran, çıkarmayı düşünen veya şleten kuruluşlar faydalanableceklerdr. Ünverste öğrenclernn kred kartı sahplğn belrleyen faktörlern tespt edlmeye çalışıldığı bu araştırmanın en öneml kısıtını zaman ve örnekleme ulaşımın zorluğundan dolayı sadece bazı ünverstelern MYO larının dahl edlmş olması oluşturmaktadır. Gelecektek çalışmalarda, dğer ünverstelere bağlı MYO ları da katılarak benzer br çalışma yapılablr. MYO ların yanı sıra ünverstelere bağlı çeştl fakülteler de ele alınarak seçlen örneklem hacm daha genş tutulablr. Ayrıca çalışmanın, lerde bu konuya benzer çalışma yapacak araştırmacılara da katkı sağlayacağı muhakkaktır. 126 ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ İİBF DERGİSİ

17 Kaynakça Aşan, Z. (2007), Kred Kartı Kullanan Müşterlern Sosyo Ekonomk Özellklernn Kümeleme Analzyle İncelenmes, Dumlupınar Ünverstes Sosyal Blmler Dergs, 17, Chen, Y. ve S. A. Devaney (2001), The Effects of Credt Atttude and Socoeconomc Factors on Credt Card and Installment Debt, The Journal of Consumer Affars, 35(1), Çavuş, M. F. (2006), Breysel Fnansman Temnnde Kred Kartları: Türkye de Kred Kartı Kullanımı Üzerne Br Araştırma, Selçuk Ünverstes Sosyal Blmler Ensttüsü Dergs, 15, Durukan, T., H. Elbol ve M. Özhavzalı (2005), Kred Kartlarındak Takst Uygulamasının Tüketcnn Harcama Alışkanlıkları Üzerndek Etksn Ölçmeye Yönelk Br Araştırma (Kırıkkale İl Örneğ), Selçuk Ünverstes Sosyal Blmler Ensttüsü Dergs, 13, Evans, D. S. (2004), The Growth and Dffuson of Credts Card n Socety, Payment CardEconomcs Revew, 2, Grgner, N., A. E. Çelk ve N. Uçkun (2008), Eskşehr Osmangaz Ünverstes İktsad ve İdar Blmler Fakültes Öğrenclernn Kred Kartı Kullanımlarına Yönelk Br Araştırma, Anadolu Ünverstes Sosyal Blmler Dergs, 8(1), Gujarat, D. N. (1999), Temel Ekonometr, Çevren: Ümt Şenesen ve Gülay G. Şenesen, Brnc Basım, İstanbul: Lteratür Yayıncılık. Hayhoe, C. R. (2002), Comparson of Affectve Credt Atttude Scores and Credt Use of College Students at Two Ponts n Tme, Journal of Famly and Consumer Scences: From Research to Practce, 94 (1), Joo, S., J. E. Grable ve D. C. Bagwell (2003), Credt Card Atttudes and Behavors of College Students, College Student Journal, 37(3), Karamustafa, K. ve D. M. Bçkes (2003), Kred Kartı Sahp ve Kullanıcılarının Kred Kartı Kullanımlarını Değerlendrmeye Yönelk Br Araştırma: Nevşehr Örneğ, Ercyes Ünverstes Sosyal Blmler Ensttüsü Dergs, 15(2), Mae, N. (2002), Credt Card Usage Contnues Among College Students, Retreved Aprl 16, (Erşm: ). Norvlts, J. M., M. M. Mervn, T. M. Osberg, P. V. Roehlng, P. Young ve M. M. Kamas (2006), Personalty Factors, Money Atttudes, Fnancal Knowledge and NİSAN

18 Credt Card Debt n College Students, Journal of Appled Socal Psychology, 36 (6), Örücü, E. (2003), Kred Kartı Kullanımının Tüketc Davranışları Üzerne Olan Etksnn Kamu Çalışanları Açısından İncelenmes: Mansa Orman İşletmes Çalışanları Örneğ, Mevzuat Dergs, 6(68), /08a/01.htm, (Erşm: ). Pnto, M. B., D. H. Parente, ve P. M. Mansfeld (2005), Informaton Learned from Socalzaton Agents: Its Relatonshp to Credt Card Use, Famly and Consumer Scences Research Journal, 33, Stanford, W. E. (1999), Dealng wth Student Credt Card Debt, About Campus, 4 (1), The Educaton Resources Insttute (TERI) and The Insttute For Hgher Educaton Polcy (IHEP) (1998), Credt Rsk or Credt Worthy? College Students and Credt Cards, A Natonal Survey, 1 29, //CredtRskWorthy.pdf, (Erşm: ). Torlak, Ö. (2002), Kred Kartı Kullanımının Satın Alma Alışkanlıklarına Etkler Üzerne Eskşehr de Br Araştırma, Yönetm, 13 (41), Tuğay, O. ve N. Başgül, (2007), Öneml Br Fnansman Kaynağı Olarak Kred Kartları: Kred Kartlarının Kart Sahplernn Harcamaları Üzerndek Etksn Belrlemeye Yönelk Burdur İlnde Br Araştırma, Süleyman Demrel Ünverstes İktsad ve İdar Blmler Fakültes Dergs, 12(3), Unted States General Accountng Offce (GAO) (2001), Consumer Fnance: College Students and Credt Cards, (Erşm: ). Uzgören, N., G. Ceylan ve E. Uzgören (2007), Türkye de Kred Kartı Kullanımını Etkleyen Faktörler Belrlemeye Yönelk Br Model Çalışması, Yönetm ve Ekonom, Celal Bayar Ünverstes İ.İ.B.F. Dergs, 14 (2), Yılmaz, E. (2000), Türkye de Kred Kartı Uygulaması ve Ekonomk Etkler, İstanbul: Türkmen Ktapev. (Erşm: ). (Erşm: ). ml, Erşm: ). (Erşm: ). 128 ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ İİBF DERGİSİ

19 (Er şm: ). (Erşm: ). htpp:// showthread. php?p=32754, (Erşm: ). TR/kred_kartlar/kred_kartlar.aspx?q=2, şm: ). (Er NİSAN